Katarzyna Goch
ODPROWADZANIE WODY Z POWIERZCHNI KOMUNIKACYJNYCH
SPADKI POPRZECZNE NAWIERZCHNINa odcinkach prostych: i 2% - jezdnie i pobocza o nawierzchniach twardych ulepszonych i 3% - jezdnie i pobocza o nawierzchniach twardych nieulepszonych i 6% - jezdnie o nawierzchniach gruntowych i dla beznawierzchniowych czci korony drogi Jeeli minimalny spadek poprzeczny jest niemoliwy do uzyskania, to w kadym punkcie jezdni minimalne nachylenie wypadkowe w stosunku do osi drogi musi wynosi: iw 2% - jezdnie i pobocza o nawierzchniach twardych ulepszonych iw 3% - jezdnie i pobocza o nawierzchniach twardych nieulepszonych iw 0,5% - w wyjtkowych przypadkach w obrbie zmiany pochylenia poprzecznego (krzywe przejciowe)
POCHYLENIE POPRZECZNE
Chodniki i drogi rowerowe i = 2%
Umocnione pasy boczne drg takie samo pochylenie poprzeczne jak jezdniNieumocnione pasy boczne drg pochylenie poprzeczne 12%, uskok za kantem jezdni ok. 3 cm, naley przeciwdziaa zaroniciu poboczy (co utrudnia spyw wody z jezdni)
Pobocza, ktre nie maj funkcji odwadniania jezdni i = 6%
ODWADNIANIE Z WODY DESZCZOWEJUrzdzenia powierzchniowe: Muldy podune (przydrone) Rynny uliczne Rowy odwadniajce Urzdzenia podziemne: Kanalizacja deszczowa Drena Studnie kanalizacyjne
cieki
Muldy podune, rowy odwadniajce, rynny uliczne
POWIERZCHNIOWE URZDZENIA DO ODPROWADZANIA WD OPADOWYCH
MULDY PODUNE
Mulda poduna powierzchnia rozcigajca si wzdu jezdni
Szeroko: 1,0 2,5 m Gboko: 0,2 m 20% szerokoci jezdni Rodzaje: i < 1% - gadkie umocnienie 1% < i < 4% - umocnienie traw 4% < i < 10% - porowate umocnienie dna i > 10% - mulda brukowana
RODZAJE MULD PODUNYCH
Mulda trawiasta
Umocnienie wykonuje si z reguy z humusu obsianego traw, w przypadku zagroenia erozj umocnienie dna muldy mona wykona z trawy w postaci mat lub rolek, uoonych na podou z gleby urodzajnej.
RODZAJE MULD PODUNYCH
Mulda z gadkim umocnieniem dna
Przepustowo hydrauliczn muldy mona zwikszy poprzez zastosowanie umocnienia dna gadkim materiaem.Szeroko umocnienia: min. 30 cm nie wicej ni poowa szerokoci muldy Umocnienie dna Ksztatki betonowe kostki z kamienia naturalnego lub sztucznego, masy bitumiczne.
RODZAJE MULD PODUNYCH
Mulda z porowatym umocnieniem dnai = 4 5%: gruby tlucze na 10 cm podsypce piaskowo wirowej. i = 5 10%: umocnienie z amanego kruszywa naturalnego na 10 cm podsypce piaskowo wirowej, lub prefabrykowane profile betonowe, obsiane traw.
Spadek poduny dna:
RODZAJE MULD PODUNYCH
Mulda brukowana
Spadek poduny dna i > 10%. Materia kamienny 18 36 cm na podsypce piaskowo cementowej, piaskowo wirowej, w szczeglych przypadkach na warstwie chudego betonu. W celu zaklinowania pomidzy kamieniami wbudowuje si tucze do poowy wysokoci. Przy duych spadkach podunych dla zabezpieczenia uoonego umocnienia dna muldy stosuje si drewniane pale (1 szt/m2 powierzchni).
ROWY ODWADNIAJCERodzaje: Przydrone
Trapezowe (IV, V) Trjktne (III)
Stokowe
Budowa drogi ekspresowej S - 74
ROWY PRZYDRONE TRAPEZOWE
Szeroko dna: 0,4 m Gboko: < 0,5 mDla wikszego obcienia hydraulicznego: W gruntach przepuszczalnych: 0,70 m W gruntach nieprzepuszczalnych: 1,20 m
Min. pochylenie dna rowu 0,2 % (0,1 % na odcinkach nie duszych ni 200 m)
Optymalne pochylenie dna rowu > 0,5 % Przy maym spadku mona wykona gadkie umocnienie dna rowu np. elementami betonowymi lub kostk kamienn
Grne krawdzie rowu zaokrgla si, po wykonaniu obsiewa traw
ROWY PRZYDRONE TRAPEZOWEPochylenia skarp rowu w zalenoci od kategorii drogi: -
Dla skarpy wewntrznej (od strony pobocza) III kl. techniczna drogi 1:3 IV kl. techniczna drogi 1 : 1,5 (zalecane 1 : 3) V kl. techniczna drogi 1 : 1,5 Dla skarpy zwntrznej III kl. techniczna drogi wykopie 1:3 wykopie 1 : 1,5 1:5 przy g. dna rowu > 2,0 m w wykopie dla drogi w nasypie i przy g. dna rowu 0,5 m poniej terenu przy g. dna rowu 0,5 2,0 m w
1:5
dla drogi w wykopie przy g. dna rowu 0,5 2,0 m w
-
IV kl. techniczna drogi V kl. techniczna drogi
1 : 1,5 1 : 1,5
ROWY PRZYDRONE TRAPEZOWEMaksymalne pochylenie podune: -
Bez umocnienia skarp i dna rowu: Grunty piaszczyste 1,5% Grunty piaszczysto gliniaste i pylaste 2,0% Grunty ilaste i gliniaste 3% Grunty skaliste 10% Przy umocnieniu dna skarp i rowu Darnin 3,0% Faszyn 4,0% Brukiem ukadanym na sucho 6,0% Brukiem ukadanym na podsypce cementowo piaskowej ze spoinami wypenionymi zapraw 15%
RODZAJE ROWW TRAPEZOWYCH
Bez umocnionego dna
Z gadkim umocnieniem dna
RODZAJE ROWW TRAPEZOWYCH
Z umocnieniem profilu elemtami z twardego drewna
Z umocnieniem profilu elemtami kamiennymi
RODZAJE ROWW TRAPEZOWYCH
Z umocnieniem profilu przez wybrukowanie
ROWY PRZYDRONE TRJKTNE
Wymiary rowu trjktnego:
Gboko minimalna Nachylenie skarp wewntrznych Nachylenie skarp wewntrznych
0,30 m 1:3 1:31:5
Typowy przekrj rowu trjktnego umocnionego traw
Odmian rowu trjktnego jest rw opywowy
Lepiej wkomponowuje si w teren Promie wyokrglenia wynosi:o o
Dla zaomu w dnie Dla poczenia rowu z poboczem oraz przylegym terenem
R=2m R = 1 2 m.
ZALETY
WADY
agodniejsze ksztaty poprawa bezpieczestwa ruchu drogowego i estetyki Korzystniejsze dla korpusu drogowego warunki przepywu wody (przy tej samej gbokoci napenienia, rw prowadzi wod z mniejsz prdkoci)
Wiksza szeroko pasa terenu wymagana do ich realizacji
ROWY TRJKTNE VS TRAPEZOWE
ROWY PRZYDRONE STOKOWE
Rowy stokowe stosuje si na odcinkach drg przebiegajcych po zboczach grskich lub pooonych w wykopach, naraonych na duy dopyw wd opadowych. Wymiary rowu stokowego
Szeroko dna min 0,3 m Gboko 0,2 0,5 m Spadek dna 0,5 12 %
Jeeli wody wsikajce w obrbie rowu stokowego zagraaj statecznoci skarp rowu, naley je uszczelni na wysoko co najmniej poowy ich wysokoci:
materiaem ziemnym o maej prdkoci wsikania (np. glin) warstw folii z tworzywa sztucznego, pokryt warstw gleby.
ROWY PRZYDRONE STOKOWE
Budowa drogi ekspresowej S 74
RW JAKO CIEKA ROWEROWAKoncepcja holenderskiego projektanta Jean-Paul de Gardea.
RYNNY DROGOWERynny drogowe wystpuj wzdu cigw komunikacyjnych lub pomidzy nimi. Przejmuj dopywajce wody opadowe i odprowadzaj je do wpustw kanalizacyjnych lub wprost do odbiornika ciekw opadowych. Spadek poduny dna rynny: min. 0,5 % Rynny otwarte: Przykrawnikowe wydzielone Przykrawnikowe zwyke Wahadowe Muldowe Rynny zamknite: Skrzynkowe Szczelinowe zwyke Szczelinowe z krawnikiem
Materiay informacyje firmy Hauraton Polska
RYNNY OTWARTE
Rynny zwyke
Tworzy j krawnik uliczny i pas umocnienia jezdni, ktrym w czasie deszczu pyn wody opadowe. Pas ten zaliczany jest do jezdni drogowej (ip = ij) Materia taki sam jak jezdni lub inny (asfalt lany, kostka kamienna lub betonowa, pyty betonowe) Szeroko rynny: 15 50 cm Zaley od:o o o
Szerokoci cakowitej jezdni Iloci wd opadowych Spadku podunego
Od zewntrznej strony jezdni wykonuje si aw oporow z betonu, w celu wzmocnienia konstrukcji krawnika oraz zabezpieczenia go przed podmywaniem.
RYNNY OTWARTE
Rynny wahadowe
Stosowana przy spadku podunym jezdni i < 0,5 % Rynna o zmiennym spaku poprzecznym od najwyszego punktu spadek poprzeczny wzrasta a do wpustu ulicznego (aby uzyska i 0,5 %) Krawd midzy jezdni a rynn jest niezmienna w przebiegu wysokociowym Rynna powinna odrnia si od nawierzchni jezdni Szeroko rynny: 15 50 cm (najczciej stosuje si 30 lub 50 cm szeroko wpustu ulicznego) Odlego midzy wpustami deszczowymi zaley od spadku krawdzi zewntrznej, nie od przepustowoci Gboko rynny wahadowej:o o
Minimalna 0,25 0,50 cm Maksymalna 1,25 2,50 cm
RYNNY OTWARTE
Rynna wahadowa
Rynna zwyka
RYNNY OTWARTE
Rynny przykrawnikowe wydzielone
Spadek poduny taki sam jak jezdni (i > 0,5 %)Umocnienie z prefabrykowanych elementw betonowych uoonych na chudym betonie lub z kostki kamiennej ze spoinami wypenionymi materiaem bitumicznym Szeroko: 0,3 0,9 m Bezpieczniejsze jest wykonanie rynny pytkiej i szerokiej ni wskiej i gbokiej
RYNNY OTWARTE
Rynny muldowe
Rynn muldow zazwyczaj wykonuje si midzy rnymi powierzchniami komunikacjiGboko 1/15 szerokoci (rynna powinna by przejezdna) Gboko rynny muldowej: max 3 cm Szeroko rynny 0,5 1,0 m
RYNNY ZAMKNITE
Rynny skrzynkowe
Elementy prefabrykowane betonowe, zamknite od gry pyt z otworomi okrgymi lub w postaci szczeliny Wymiaryo o
Szeroko: min 10 cm Wysoko: max 6 cm
Spadek dna rynny jest niezaleny od spadku krawdzi jezdni Rynna jest przejezdna (spenia wymagania dynamiczne i statyczne) Rynny skrzynkowe zapewniaj cige odwodnienie powierzchni i s szczeglnie przydatne do przerwania strugi wody, np. przy wjazdach do garay, w piwnicach budynkw.
RYNNY ZAMKNITE
Rynny skrzynkowe
RYNNY ZAMKNITE
Rynny szczelinowe
Wykonywane z prefabrykowanych profili Wody opadowe dostaja si do wntrza szczelin w grnej czci profilu Przekrj koowy lub owalny (min = 30 cm) Szeroko szczeliny: 13 30 mmWady:o
o
Trudny dostp do wntrza w celu przeczyszczenia i udronienia (wypukiwanie zanieczyszcze strumieniem wody pod cinieniem) Zagroenie dla ruchu rowerowego (moliwo zakleszczenia si koa w szczelinie)
RYNNY ZAMKNITE
Rynny szczelinowe
WPUSTY DESZCZOWE
Wpust deszczowy jest elementem porednim pomidzy odwodnieniem powierzchniowym i podziemnym Odstp midzy wpustami zaley od:o o o o
Dopywu wd opadowych Zdolnoci wpustowej eliwnej nasady Spadku podunego i poprzecznego powierzchni Szerokoci rynny ciekowej
Wpust deszczowy firmy Kessel
Maksymalna warto powierzchni odwadnianej przez jeden wpust: 400 m2 Usytuowanie wpustw dostosowuje si do przebiegu niwelety drogi:o o o
W najniszych punktach naley przewidzie jeden lub wicej wpustw zapewniajcych odpowiednie odwodnienie Przy znacznych spadkach podunych lub tez przy duym dopywie wd opadowych naley umieci 2 lub 3 wpusty bezporednio jeden za drugim (tzw. wpust grski) Wskazane jest wykonanie dodatkowych wpustw w odlegoci ok. 5 10 m przed najniszym punktem niwelety w celu usunicia wikszej czci wd opadowych z nawierzchni pozostawiajc niewielk cz spywajcej wody dla najniej usytuowanego wpustu
Naley umieci wpust przed przejciami dla pieszych i rowerzystw
WPUSTY DESZCZOWE
Bez osadnika
Z osadnikiem
NASADY DO WPUSTW ULICZNYCH
Nasada skada si z :oo
o
eliwnego rusztu i eliwnej obudowy w postaci ramy, na ktrej ukadany jest ruszt dla wpustu z gry eliwnej pokrywy i eliwnej obudowy z wyprofilowanym krawnikiem i otworem bocznym dla wpustu bocznego eliwnego rusztu i eliwnej obudowy z wyprofilowanym krawnikiem i otworem bocznym dla wpustu z boku i z gry
NASADY DO WPUSTW ULICZNYCH
Nasada jednospadowaoo
o
Najczciej stosowany typ nasad Zastosowanie przy rynnach przykrawznikowych zwykych, wydzielonych i wahadowych Maa przepustowo
NASADY DO WPUSTW ULICZNYCH
Nasada muldowao
Zastosowanie przy rynnach muldowych i umocnionych muldach lub rowach, w szczeglnym przypadku do muld ulicznych (np. na parkingach pomidzy powierzchni jezdn i parkingow)
NASADY DO WPUSTW ULICZNYCH
Nasada z wlewem bocznymo
o
Wbudowana w linii krawdzi jezdni, stanowi cz krawnika Najmniejsza chonno naley stosowa tylko w niezbdnych przypadkach (np. pytkie uzbrojenie podziemne elementu)
NASADY DO WPUSTW ULICZNYCH
Nasada kombinowanaoo
o
Woda dostaje si od gry i z boku Nasada zastpuje na krtkim fragmencie krawnik determinuje jego wysoko Naley stosowa w szczeglnych przypadkach, np. uzbrojenia drogowego na niewielkiej gbokoci
Drena, kanalizacja deszczowa, studnie kanalizacyjne
PODZIEMNE URZDZENIA DO ODPROWADZANIA WD OPADOWYCH
DRENA
Stosowany zazwyczaj w rolnictwie W drogownictwie stosowany do ujcia i odprowadzenia wody gruntowej o zwierciadle swobodnym lub napitym oraz wody infiltracyjnej Najlepsze efekty w gruntach piaszczystych przepuszczalnych, zalegajcych powyej warstw nieprzepuszczalnych Gliny zwaowe i grunty podobne wymagaj gstej sieci drenarskiej Drenowanie iw jest problematyczne Gboko uoenia w celach rolniczych:
Grunty orne (gleby cikie): 1,00 m Grunty orne (gleby redniocikie): 1,10 m ki: 0,70 0,90 mMoliwo przykrycia zbieraczy warstw ziemi o groboci > 0,80 m (od grnej powierzchni rury) Uwzgldniajca wymagania techniczne (min odlego zwierciada wody od terenu lub konstrukcji) Warstwa ziemi powinna zabezpiecza rurocig przed dziaaniem si pionowych Moliwo odprowadzenia zebranych wd do rowu, kanalizacji, lub innego zbiornika wd opadowych.
Gboko uoenia w celach technicznych:
DRENA
Grunt przepuszczalny
Grunt nieprzepuszczalny
DRENA
Drena kombinowany
Skada si z kanau zbiorczego i uoonego powyej niego przewodu drenarskiego przykrytego warstw materiau filtracyjnego Przewd drenarski podcza si do studni wpustowych, ktre zarazem speniaj rol odwodnienia w obrbie muldy Stosuje si przy wykonywaniu odwodnienia znajdujcego si w osi muldy w cigu drg ekspresowych i autostrad (w celu bezawaryjnego dziaania).
DRENA
Drena zwyky
Uproszczona forma drenau kombinowanego spenia jednoczenie funkcj kanau zbiorczego i drenau Stosowany:o o
w obrbie muld w cigach drg 3, 4, 5 kategorii technicznej do odwodnienia dolnych warst podbudowy ulic miejskich
Odprowadza zebrane wody infiltracyjne bezporenio do kanau kanalizacji deszczowej lub porednio do wpustw deszczowych Drena zwyky:o o
peny otwory chonne uoono na caym obwodzie przekroju poprzecznego czciowy otwory chonne uoono na pewnej czci przekroju poprzecznego
Drena peny
Drena czciowy
DRENA
Warstwa drenujca
Zbiera i odprowadza wod gruntow Wykonuje si j jako rw wypeniony wodoprzepuszczalnym i stabilnym filtrowo materiaem, w ktrym jest uoony rurocig drenarski Warstwa drenujca z niewielk iloci wody moe by zakoczona bezporednio na powierzchni terenu
SCZKI DROGOWE
Sczki stosuje si do:
odprowadzenia wody z warstw nawierzchni drogowej (sczki poprzeczne) odprowadzenie wody z podoa gruntowego drogi (sczki podune).
Materiay:
Ceramika Beton Tworzywa sztuczne (PCV, PE)
SCZKI DROGOWE
Sczki poprzeczne
Sczki poprzeczne skada si ze wirowej warstwy filtracyjnej o szerokoci co najmniej 0,50 m i gruboci co najmniej 0,20 m oraz przykrycia ochronnego z geowkniny lub gruntu nieprzepuszczalnego. Przy wlocie sczka poprzecznego warstwa filtracyjna powinna by poszerzona o co najmniej 0,50 m w poziomie i co najmniej 0,20 m w pionie. Dno wlotu powinno znajdowa si o co najmniej 0,10 m od spodu warstwy mrozoochronnej. Wylot sczka poprzecznego powinien by zabezpieczony grubym wirem lub tuczniem na dugoci 30 cm. dno wylotu powinno znajdowa si co najmniej 20,0 cm nad dnem rowu. Najmniejszy dopuszczalny spadek poduny warstwy filtracyjnej sczka poprzecznego wynosi 1,5 % a najwikszy 3,5 %.
SCZKI DROGOWE
Sczki podune
Sczek poduny skada si ze wirowej warstwy filtracyjnej o szerokoci od 0,50,0 cm do 100,0 cm i gruboci co najmniej 80,0 cm oddzielonej od gruntu rodzimego przekadk z geowkniny. Dno sczka podunego sucego do odwodnienia podoa gruntowego powinno znajdowa si co najmniej 150,0 cm od powierzchni gruntu. Najmniejszy dopuszczalny spadek warstwy filtracyjnej sczka podunego wynosi 1,0%. Odcinek kocowy (wylotowy) sczka podunego powinien zawiera rur drenarsk, zamknit od strony napywu wody. Wylot rury drenarskiej do rowu powinien by usytuowany co najmniej 20,0 cm ponad dnem rowu. Rura drenarska powinna znajdowa si na poziomie dna sczka. dugo i przekrj rury drenarskiej dobiera si z uwzgldnieniem mozliwoci cakowitego zamulenia warstwy filtracyjnej u wylotu sczka.
KANALIZACJA DESZCZOWA
Kanalizacja deszczowa suy do podziemnego odprowadzania wd opadowych
KANALIZACJA DESZCZOWA
Kanalizacje deszczow wymiaruje si wedug spyww deszczowych z obszaru zlewni Wymiary kanau wynikaja z:
Obliczonego przepywu cieku Spadku kanau chropowatoci kanau Gadkiego: 250 mm Chropowatego: 300 mm Budowy kanau Waciwoci chemicznych gruntu Waciwoci ciekw pyncych kanaem Betonu Kamionki Tworzyw sztucznych (PVC, PE) Koowe Jajowe Jajowe podwyszone Gruszkowe Dzwonowe Nietypowe
Ze wzgldw eksploatacyjnych naley przyjmowa minimalny przekrj kanau:
Materia do wyboru kanau zaley od:
Najczciej stosuje si rury wykonane z:
Stosowane przekroje kanaw
Rura PE firmy Pecor Optima
KANALIZACJA DESZCZOWA
Kanalizacja deszczowa pracuje okresowo i stosunkowo krtko kilkadziesit dni w roku a przy penym wykorzystaniu przekrojw na og raz na kilka lat Zagbienie kanau:
Minimalne: 1,0 1,2 m w zwizku z przemarzaniem oraz dziaaniem cinienia i obcie dynamicznych Maksymalne: 8,0 10,0 m
Spadek minimalny chroni kana pred osadzaniem substancji staych (pisku, wiru itp.) transportowanych razem ze ciekami pynnymi powinien zapewnia samoczyszczenie si kanau Prdko przepywu w kanach deszczowychprzy cakowitym przkroju :
Minimalna: 0,8 m/s (przy mniejszych prdkociach naley przewidzie moliwo pukania sieci) Maksymalna: 6 8 m/s w zwizku ze cieraniem wewntrznym kanaw
KANALIZACJA DESZCZOWA
Na odcinkach pomidzy studniami kanay skada si w lini prostej, zarwno w rzucie poziomym jak te w przekroju pionowym. Zmiany kierunku, spadku, lub przekroju kanau wykonuje si tylko w studniach kanalizacyjnych.
STUDNIE KANALIZACYJNEZe wzgldu na budow i przeznaczenie wyrnia si nastpujce rodzaje studni kanalizacyjnych: Studnie rewizyjne (kontrolne) Studnie poczeniowe i rozgazieniowe Studnie wpustowe Studnie kaskadowe
STUDNIE KANALIZACYJNEStudnie rewizyjne (kontrolne) Su do:
Kontroli kanaw nieprzeazowych (o wymiarach mniejszych ni 0,60 x 1,00 m lub 0,80 m) Konserwacji kanaw Przewietrzania kanaw Maksymalna odlego midzy studniami wynosi 50 m
STUDNIE KANALIZACYJNEStudnie poczeniowe i rozgazieniowe Peni funkcje:
Studni rewizyjnych czenia i rozdzielania kanaw
STUDNIE KANALIZACYJNEStudnie wpustowe Peni funkcje:
Studni rewizyjnych Wpustw deszczowych posiadaj waz z rusztami
Odlegoci pomidzy studniami s analogiczne jak przy wpustach deszczowych Dla poprawy chonnoci w obrbie muldy drogowej nasad wpustow montuje si od 3 do 5 cm poniej dna muldy. Muld w okolicy wpustu naley wzmocni kostk kamienn lub betonow.
STUDNIE KANALIZACYJNEStudnie kaskadowe Stosuje si w celu:
pokonania duych rnic poziomw (do 4 m) na nieznacznej dugoci Zmniejszenia prdkoci przepywajcych ciekw Z kaskad zewntrzn Z kaskad wewntrzn
Typy studni kaskadowych:
STUDNIE KASKADOWE
Z kaskad zewntrzn
Z kaskad wewntrzn
BUDOWA A1 - KANALIZACJA DESZCZOWA
BUDOWA A1 - WYKONYWANIE DRENAU
BUDOWA A1 - DRENA I STUDNIE REWIZYJNE
BUDOWA A1 - KANALIZACJA DESZCZOWA
BUDOWA A1 - JEDNA Z OSTATNICH WARSTW NASYPU
LITERATURAR. Edel Odwodnienie drg Portal inynieryjny Visto project www.visto-project.pl
DZIKUJ
