I N een tijd waarin de vloten van de verschillendeI rederijen
van de Koninklijke/Shell Groep gestaag wor-I den uitgebreid en
vernieuwd - alleen al in 1975 zullen17 schepen worden opgeleverd,
van 32.000 ton draagver-mogen tot 315.000 ton - klinkt in
verschillende talen, opwerven over de gehele wereld, wederom de
bekendedoopformule. ln het huidige nieuwbouwprogramma zullendeze
woorden waarmee een schip zijn naam ontvangt ende opvarenden goede
reis wordt toegewenst, niet minderdan negen maal in het Noors
klinken. Het is de - relatiefgezien - kleine werÍ van Haugesund
Mekaniske Verksted,op zo'n anderhalf uur varen van Stavanger, die
begin vorigjaar de opdracht kreeg een serie produktentankers
tebouwen van ongeveer 32.OOO ton draagvermogen. Negenstuks, waarvan
de eerste bestemd was voor de NoorseShell, vier zijn voor de vloot
van Shell Tankers (U.K.) Ltd.en vier voor de Nederlandse
Groepsvloot, die vanuit hetHofplein-kantoor in Rotterdam wordt
beheerd door ShellTankers B.V.De eerste, ultra-moderne
produktentanker is reeds eenaantal maanden in de vaart. Onder de
naam ,,Fjordshell"bedrijft zij voor Norske Shell in Oslo
voornamelijk kust-vaart in de Scandinavische wateren. De ,,Fulgur",
deeerste van de vier voor de Nederlandse Groepsvloot.bestemde
schepen, is op 29 juni jl. in Haugesund gedooptdoor Mevrouw E. L.
Toxope[is - Douwes Dekker, echtge-note van Group Research
Co-ordinator lr. E. J. G. Toxo-peus. Binnenkort vindt hiervan de
officiële opleveringplaats, in oktober gevolgd door de oplevering
van de,,Felania", de tweede nieuwe produktentanker voor
deNederlandse rederij van de Groep, die hiermede het 52steschip aan
haarvloot zalzien toegevoegd.
Produ ktentankersDe laatste jaren waren het steeds de grote
ruwe-olietan-kers, wier bouw en vaart veel aandacht kregen in
dewereldpers. Mammoets, behamots, en allerlei anderebenamingen
werden gebruikt om aan te geven hoe zeer detonnage van dergelijke
schepen in het laatste decenniumis toegenomen. De meest correcte
omschrijving blijft nogsteeds VLCC, d.w.z. Very Large Crude
Carrier, waarbij detonnage in het midden wordt gelaten. Via de
70.OOO,110.000 en 210.000 tons klasse groeide het draagvermo-gen
van de ruwe-olietankers van de Shell naar 270.000ton. Volgend
voorjaar komen de eerste schepen van315.000 ton. Voor de Franse
Shell zijn zelfs twee schepenvan 540.000 ton besteld, die zullen
worden ingezetvoor de vaart tussen het Midden-Oosten en de havens
LeHavre en Fos bij Marseille. Toch mag niet worden verge-ten, dat
een groot deel van de schepen die in dienst van deShell de
wereldzeeën bevaren, geen ruwe-olietankers zijn,maar
produktentankers. Schepen die de uit de ruwe olievervaardigde
produkten brengen van de raffinaderijen naarde gebruikers elders.
Hun tonnage is kleiner. Voornamelijkzijn het de 13.000 en
18.000-tonners die zich van dezetaak kwijten. Gezien het toenemen
van de vraag naarolieprodukten en de ,,leeftijdsopbouw" van de
vloot vaneigen produktentankers, werd bij de vaststelling van
hethuidige nieuwbouwprogramma het besluit genomen ookeen aantal
nieuwe tankers voor produktenvervoer in be-stelling te geven.
Daarbij viel de keus op de werf inHaugesund. Deze werf, met een
totaal aantal werkliedenvan ongeveer 1 300, had de laatste jaren
reeds een seriebulk-schepen en produktentankers gebouwd,
respectieve-lijk in de tonnageklassen van 23.000 en 32.000 ton.
De botlt tan eetl Ianker- l- ,leek een tertt'arrende ,r:,':t)an
tnensen ett ttnteriaa..
§
*e = 1lÍ1- ----*-ï-l#'fr\
ti{,twffirt:":§
t
-l
le achteropbouw van de ,,Fulgur"t de steigers.
Seriebouw heeft niet alleen het voordeel dat de
prijsaantrekkelijk is en de bouwperiode korter, voor de reder iser
ook nog het bijkomende voordeel, dat reservedelen aande wal
vrijelijk aan de verschillende schepen kunnenworden geleverd.
ldentiekMet uitzondering van de ,,Fjordshell", zijn de
produkten-tankers van de nieuwe serie volkomen identiek. Men
zouhierbij een vraagteken kunnen stellen. Niet alleen vraagtmen
zich af waarom dit schip geen schelpnaam heeftzoals thans bij alle
Shell-tankers gebruikelijk is, doch ookwaarom dit Noorse-vlagschip
qua bouw afwijkt van deoverige acht. Laten wij voorop stellen, dat
zo'n dertig jaargeleden beslist niet alle tankers van de Groep een
schelp-naam droegen. Combinaties met ,,Shell" kwamen nogveelvuldig
voor, zoals ,,Silvershell", ,,Goldshell'. Toch is deNoorse
Shell-rederij thans wel de enige die deze gewoon-te nog handhaaft.
Maar ,,What's in a name?" zou menkunnen zeggen. Het verschil met de
overige produktentan-kers zit meer in de opbouw en in de
uitrusting. Maardaarvoor heeft de ,,Fjordshell" ook een andere
vaart, omde paar dagen een fjord in of een nauwe inham uit,
waarbijzich veel grotere manoeuvreerproblemen voordoen dan inde
internationale vaart, waarvoor de andere tankers be-stemd zijn.
Vandaar dat de Noorse nieuwbouwtanker isuitgerust met een
boegschroef, waardoor het schip bijzon-der behendig is en als het
ware om zijn eigen as kandraaien. Bovendien, op een dergelijk,
voornamelijk opkorte reizen gebezigd schip kan ingevolge de
Noorsewetgeving met een kleinere bezetting worden gevaren,reden
waarom de accommodatie kleiner kon wordengehouden en de opbouw op
het achterschip één dekminder telt dan de overige ,,F"-klassers.
Zonder uitzonde-ring krijgen alle schepen uit deze serie een naam
die meteen ,,F" begint. De ,,Fulgur", eind juni gedoopt en
binnen-kort in de vaart, de ,,Faunus", ,,Felania", ,,Felipes",
,,Fi-cus", ,,Flammulina", ,,Fossarina", en de ,,Fusus", die
insnelle opeenvolging in de vaart zullen worden gebracht.
GegevensZoals bij alle moderne olietankers, is ook op de
,,F"-klasse-schepen de gehele opbouw op het achterschip
geconcen-treerd. Door de relatief korte lengte van het schip lijkt
deachteraccommodatie aanzienlijk hoger dan tot nu toegebruikelijk
was. De gegevens van deze nieuwe schepenzijn:
Lengte over alles:Lengte tussen loodlijnenBreedteHolteDiepgang
(zomer)DraagvermogenSnelheid
170,688 meter163,060 meter
25,9 meter15,290 meter1 1,330 meter
32.000 ton15,5 mijl
Voortstuwing geschiedt door twee naast elkaar opgestel-de
6-cilinder-, 4-takt-trunk-zuigermotoren van het fabri-kaat M.A.N.
De schroef is met verstelbare bladen uitge-rust, die zowel vanaf de
brug als vanuit de controlekamerkunnen worden bediend. Niet alleen
mag de nautische entechnische uitrusting van de ,,F"-klasse-tankers
wordengerekend tot het laatste wat op dit gebied verkrijgbaar
is,ook aan de verblijven van de opvarenden wordt bijzonderveel zorg
besteed. De Noorse architectuur staat hiervoorgarant. Ook qua
indeling van de verblijven wijken dezeschepen sterk af van de thans
in de vaart zijnde produk-tentankers: de toprangen hebben behalve
een dagverblijfen aparte slaapkamer tevens een eigen
kantoorruimte.Maar ook bij de lagere rangen is sterk het
principedoorgevoerd van een slaapkamer gescheiden van
hetdagverblijf. Alle opvarenden, tot die in de laagste rangentoe,
beschikken over een gezellig ingericht eigen dag/slaapverblijÍ, met
eigen toilet.Het schip is ten behoeve van de opvarenden
verderuitgerust met video-apparatuur, waarmede gedurendetien uur
per week - in kleur - T.V.-programma's ,,uit blik"worden vertoond.
Voorzieningen worden getroffen om,wanneer het schip langs de kust
vaart, het ook recht-streeks kleuren-T.V.-programma's te laten
ontvangen. Alsverdere mogelijkheid voor ontspanning is er, zoals op
alleShell-tankers van de Nederlandse vloot, een zwembad aanboord en
verder zijn er faciliteiten om tafeltennis te spelen,te sjoelen.
zich te verpozen met voetbalspel en vele anderespelen. Kortom, ook
dank zij de bijzonder fraai verzorgdeuitvoering van de
gemeenschappelijke ruimten zal hetprettig varen zijn op de nieuwe
aanwinsten van deShell-vloot.
Met behulp van door de computer gevoede bandjes wordt
deautomatísche vlamsnijmachine bestuurd díe - aan tb)ee zijden -
descheepsplaten (ín dit geval t:an de ,,Felania") sntjdt.