Naturalis 1 - 1e trim BORDPLANNEN C. Discart E. Vanoutrive
Jan 23, 2016
Naturalis 1 - 1e trim
BORDPLANNEN
C. DiscartE. Vanoutrive
1 ORGANISMEN IN HUN BIOTOOP
Hoofdstuk 1
BIOTOOPSTUDIE IN HET BOS
Hoofdstuk 2
HOE ZIJN BLOEMPLANTEN
OPGEBOUWD?
loofbos / naaldbos
houtachtige stengels
kruidachtige stengels mos, paddenstoelen
via ontbinders = reducenten strooisellaag → bladgrond → humuslaag
bodemhardheid & vochtigheid bepalen
1. Organismen in hun biotoop
Natuurlijk evenwicht
Kan je determineren:planten & dieren
•zwammen•= BIOTISCH
Plaats waar organismen samenleven onder bepaalde levensvoorwaarden= ABIOTISCH
boomlaag
struiklaag
kruidlaag
moslaag
bosbodem
ondergrond
BOS
Etagegroei & bosdieren
Bodemdieren & sporen
lichtinval & temperatuur
opname van water en mineralenvanuit de bodem
2. Delen van een bloemplant + functie
BLADERENverdampen van water(continue stroom in plant)
transport van water en mineralennaar alle delen van de plant
STENGEL
WORTEL
3. Wortel van een bloemplant
BOUW bv. herderstasje bv. prei
AANPASSINGEN
- opnamefunctie: vele fijne wortelhaartjes- groeifunctie: beschermend wortelmutsje- steunfunctie: diep en uitgebreid wortelstelsel (bv. beuk)
hechtwortels om hoger te groeien (bv. klimop)- opslagfunctie: reservevoedsel in verdikte wortels (bv. biet)
wortelharen
wortelmutsje
1 hoofdwortel
zijwortels
velebijwortels
4. Stengel van een bloemplant
BOUW
AANPASSINGEN
- transportfunctie: verbinding tussen wortel en bladeren/bloemen- groeifunctie: eindknop (hoofdstengel) + okselknop (zijstengels)- steunfunctie: draagt bladeren, knoppen, bloemen, vruchten- opslagfunctie: reservevoedsel in verdikte stengels (bv. aardappel)
stengel
eindknop
okselknop
blad
5. Blad van een bloemplant (1)
VERSCHEIDENHEID
insnijdingen bladrand
insnijdingen bladschijf
bladstand
nervatuur
6. Blad van een bloemplant (2)
BOUW
AANPASSINGEN
- verdampingsfunctie: groot plat bladoppervlak- transportfunctie: via bladsteel en uitgebreid bladskelet- steunfunctie: met verbrede bladsteel op de stengel- opslagfunctie: reservevoedsel in verdikte bladeren (bv. ui)- groeifunctie: (fotosynthese - zie later)
bladschijf
bladsteel
hoofdnerf
zijnerven
bladmoes
bladrand
bladschede
Hoofdstuk 3
HOE ZIJN GEWERVELDE DIEREN
OPGEBOUWD?
1 ORGANISMEN IN HUN BIOTOOP
7. Gewervelde dieren
GEWERVELDEN
wervelkolom
kop – romp – ledematen
5 klassen:
- vissen- amfibieën- reptielen- vogels- zoogdieren
Kenmerken:
- constante lichaamstemperatuur (haren en/of vetlaag)- zogen hun jongen- levendbarend (2 uitzonderingen)
(bv. konijn)
(bv. kat)
8. Gewervelden: aanpassingen omgeving
- stappen
- springen
- lopen
- graven
- vliegen
- voortbeweging
- ademhaling
- lichaamstemp.
- voortplanting
- overgangsklasse van vissen → reptielen
- huidademhaling door naakte huid
- metamorfose van kikkerdril → kikker
WATER WATER & LAND LAND ZINTUIGEN
Vissen & Amfibieën Zoogdieren ProoidierZeezoogdieren
Roofdier
9. Gewervelden: inwendige bouw
SPIJSVERTERING
mond
slokdarm
maag12-vingerige darm← galblaas ← lever← alvleesklier
dunne darm
ADEMHALING
UITSCHEIDING
neusluchtpijpluchpijptakkenlongen
middenrif
nierenurineleidersurineblaasurinebuis
TRANSPORT
VOORTPLANTING
bloedvaten
hart
milt
♀: eierstokken, eileiders, baarmoeder, vagina
♂: teelballen, balzak zaadleiders, penis
blinde darm + appendix
dikke darmendeldarmaars
10. Gewervelden: aanpassing voedingswijze
Konijn Mens Kat
planteneter alleseter vleeseter
BORSTHOLTE- ademhaling- transport- (spijsvertering)
BUIKHOLTE- spijsvertering- uitscheiding- voortplanting- transport
Hoofdstuk 1
WAARUIT ZIJN ORGANISMEN
OPGEBOUWD?
2 BOUWSTENEN VAN ORGANISMEN EN MATERIE
11. Plantencel & dierlijke cel
Organisme → stelsels → organen → weefels → cellen ‖
kleinste levende eenheid van een organisme!
vacuole celplasma
bv. mondslijmvlies
bv. ajuinvlies
celkern
celmembraan
bladgroen
celwand
12. Van cellen tot organimse
vb. dekweefsel transportweefsel steunweefsel deelweefsel
spierweefsel klierweefsel kraakbeenweefsel
CELLEN → WEEFSELS → ORGANEN → STELSELS → ORGANISMEN
groepering van organen die samen instaan voor 1 bepaalde levensfunctie
levend wezen doorharmonieuze samen-werking van stelsels
groepering van cellen met dezelfde - vorm - functie
groepering van weefselsmet een gemeenschappelijkefunctie
vb. blad stengel
maag longtak