Een nieuw evenwicht met bewoners succes- en faalfactoren voor burgers, ambtelijk apparaat, college en raad Hein Albeda 14 oktober 2015
Een nieuw evenwicht met bewonerssucces- en faalfactoren voor burgers,
ambtelijk apparaat, college en raad
Hein Albeda14 oktober 2015
Inhoud
Trends: Groei gemeenten, mondiger burgers Voorbeelden van eigen bestuur Succes- en faalfactoren
Meer behoefte aan inspraak?…. aan eigen kracht!
Twee trends:
Grotere eenheden (vanuit de gedachte dat sommige taken erg duur zijn als ze in kleine gemeenten moeten worden uitgevoerd)
Meer eigen kracht (vanuit het besef dat gemeente echt niet alles meer weet en dat mensen meer zelf kunnen)
Burgerparticipatie of burgerinitiatief?Burgerparticipatie
op overheidsinitiatief
Burgerinitiatief(met overheidsparticipatie)
Ophalen van kennis Beter aansluiten op wensen bewoners Zorgvuldige uitvoeringvs Wij als buurt gaan over invulling onze buurt Wij als gemeenschap nemen initiatieven rond
school Wij exploiteren het buurthuis
zelforganisatie
Wat doen bewoners dan zelf beter?
Beheertaken Sociale cohesie Recreatie en ontmoeting Ondersteuning Resultaat zien
Beter … en het is leuker
Maar dan wel....
Verantwoordelijkheid nemen Elkaar aanspreken op resultaten Sancties als je een afspraak met de gemeente
niet waarmaakt Bij onenigheid lost de gemeente het niet op
10 regels uit dorpskern Megchelen1. Focus op wat kan en bereikbaar is
2. Bevorder een houding van samenwerking3. Zorg voor een gemêleerd gezelschap4. Durf elkaar aan te spreken 5. Wees open over meerdere petten6. Zorg dat je mensen echt kent 7. Voer vaak overleg.8. Wat je begint maak je af 9. Geef elkaar ruimte en 10. Houd elkaar goed op de hoogte
Wat niet?
Neem geen besluiten waarbij niemand echt verantwoordelijkheid voor uitvoering wil nemen
Niet besluiten op basis van meerderheid (maar streven naar consent)
Niet de relatie en de inhoud door elkaar halen Niet de steun in het apparaat verwaarlozen Vergeet niet te vertellen wanneer je naar de
politiek stapt Vergeet niet de tijd te nemen!
Enkele voorbeelden
Groen in beheer Buurthuis in beheer Dorpsbudgetten
Diverse gemeenten
Ons Huis, St Annaparochie
Bewoners sturen met vastgoed. Zij bepalen ook de mix van organisaties die in het gebouw zitten en leggen daarmee de basis voor eventuele samenwerking
Er zijn verschillende zalen te huur. Er is een bibliotheek, muziekschool, jongerenruimte, ouderenruimte, fysiotherapeut, werkplekken voor sociaal cultureel werk, bar en grote zaal.
De Nieuwe Jutter, Utrecht
Buurthuis De Nieuwe Jutter
Hoogeveen
Afsplitsen niet-politieke budgetten
De gemeente en de drie corporaties hebben budgetten vrijgemaakt waar bewoners budgetbestedingsrecht over hebben. (50.000 p/dorp)
Meerdere budgetten waar bewoners ‘gekwalificeerd adviesrecht’ op uit kunnen oefenen.
Verdeling op basis van bewonersomvang en sociale karakteristieken plus op basis van initiatiefkracht
In het buitenland tot wel 5- 12% van begroting!
Raad, College, Apparaat
Er is veel mogelijk, van groenbeheer tot beheer van buurthuizen tot eigen budgetten en gekwalificeerd advies
Mooi zou zijn om geldstromen te combineren met corporaties (en andere partijen vb zorg, bedrijfsleven)
Met duidelijke regels, sancties en richtlijnen
Centraal en decentraal
Centraal: gelijke gevallen gelijk behandelen Hoofdlijnen, langjarige afspraken en investeringen +
speciale kennis (financiën, ICT, contractbeheer, milieukennis etc.)
zorgen dat alle belangen aan bod komen en afwegen afstemming (verkeer, RO, etc)
Decentraal: ongelijke gevallen ongelijk behandelen weten wie wat kan weten wat werkelijk in detail nodig is weten wat werkt weten wie extra of bijzondere aanpak nodig heeft
Gemeente: wat kan je afstaan?
Raad: budgetten, adviesrecht, duidelijkheid over de consequenties als buurt niet voldoet aan voorwaarden. Over welke 10% kan het dorp beslissen? (8,5 miljoen over 15 kernen)
College: welke beslissingen zijn echt lokaal, welke niet? Welk investeringen liggen al vast
Apparaat: duidelijke contracten, praktische ondersteuning (omgaan met budgetten, voorzitten, plannen)
In Amsterdam ook in debat
Succesfactoren
elkaar kennen duidelijke randvoorwaarden “strenge” afspraken ruimte voor amateurisme geen verplichte inkoop maatschappelijke
ondersteuning goede verantwoording (passend bij het budget)
Faalfactoren
alleen uitvoering, geen eigen kleur/inbreng inkoop tot in detail vastleggen aandacht voor fouten, successen gewoon
vinden bezuinigen door af te wentelen op bewoners verschillende buurten gelijk behandelen
Aard van de initiatieven
Weinig extern contact
Weinig intern contact
Federatieve initiatieven(meer behoefte subsidie en met overheid duidelijke gezamenlijke doelen)
Veel extern contact
Veel intern contact
Lichte initiatieven(veel behoefte aan informatie, waardering en subsidie)
Netwerkende initiatieven(Bereiken korte termijndoelen)
Coöperatieve initiatieven(weinig behoefte aan subsidie, behoefte aan tonen betrokkenheid)
Overheid: Toon betrokkenheid ↔ Overheid Help doelen formuleren
Lange termijn ↔
korte termijn
Naar een nieuwe overheidRegisserende overheid Adaptieve overheid
Gericht op Inhoud Proces Verbonden met Regels en wetgeving Samenleving en
maatschappijAanpak Vraaggericht VraaggestuurdStart Heldere definities Fuzzy
probleembeschrijving, beeldvorming
Rol burgers Klant, adviseur CitoyenWerkwijze Zonder aanziens des
persoonVerbonden met de persoon
Taakbeschrijving Specifiek GlobaalToetsing en verantwoording
Beoordelingsgesprekkencontrole, eindrapportages
Intervisie, buurtbesprekingen, visitatie
Think global, act local
Er zijn argumenten voor grote schaal Lokale kennis, kracht en prioriteitstelling mag
niet verloren gaan Juist nu kunnen bewoners meer zelf, stel hen in
staat meer te doen, maar kijk naar de kracht van het dorp
Zeker 10% van de totale begrotingen is af te splitsen voor bewoners