FIZJOLOGIA Z PATOFIZJOLOGIĄ 1. Metryczka Nazwa Wydziału: I Wydział Lekarski Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): Lekarski jednolite magisterskie profil teoretyczny Stacjonarne/niestacjonarne Rok akademicki: 2017/2018 Nazwa modułu/ przedmiotu: Fizjologia z patofizjologią Kod przedmiotu: 34778 Jednostki prowadzące kształcenie: Zakład Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej ul. Pawińskiego 3c, 02-106 Warszawa tel.: 22 572 07 08 [email protected]Kierownik jednostki/jednostek: Prof. dr hab. n. med. Agnieszka Cudnoch - Jędrzejewska Rok studiów (rok, na którym realizowany jest przedmiot): II Semestr studiów (semestr, na którym realizowany jest przedmiot): Zimowy (semestr III)/letni (semestr IV) Typ modułu/przedmiotu (podstawowy, kierunkowy, fakultatywny): podstawowy Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz stopnie naukowe wszystkich wykładowców prowadzących przedmiot): Nazwiska osób prowadzących wykazane są na stronie internetowej: http://www.fizjologia.amwaw.edu.pl/p.html Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny jest dla studentów w ramach programu Erasmus): _NIE Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do której należy zgłaszać uwagi dotyczące sylabusa): dr n. med. Liana Puchalska [email protected]Liczba punktów ECTS: 19 2. Cele kształcenia 1. Celem nauczania fizjologii jest poznanie mechanizmów umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka, wytworzenie umiejętności kojarzenia procesów i myślenia o poszczególnych narządach i układach, jako o elementach całego organizmu oraz poznanie mechanizmów umożliwiających integrację czynności poszczególnych narządów. Nauczanie fizjologii ma również na celu poznanie możliwości adaptacyjnych organizmu człowieka zdrowego i chorego do naturalnych obciążeń życia codziennego oraz do warunków ekstremalnych. 2. Celem nauczania patofizjologii jest poznanie zmian zachodzących w organizmie pod wpływem czynników patogennych i zrozumienie wywołujących je przyczyn. Program nauczania fizjologii i patofizjologii jest dostosowany do programu medycyny translacyjnej. Daje podstawy dla wszechstronnej krytycznej analizy i zrozumienia objawów oraz mechanizmów chorób oraz dla prawidłowego postępowania profilaktycznego, terapeutycznego i rehabilitacyjnego w dalszej
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
1. Celem nauczania fizjologii jest poznanie mechanizmów umożliwiających prawidłowe
funkcjonowanie organizmu człowieka, wytworzenie umiejętności kojarzenia procesów i
myślenia o poszczególnych narządach i układach, jako o elementach całego organizmu oraz
poznanie mechanizmów umożliwiających integrację czynności poszczególnych narządów.
Nauczanie fizjologii ma również na celu poznanie możliwości adaptacyjnych organizmu
człowieka zdrowego i chorego do naturalnych obciążeń życia codziennego oraz do warunków
ekstremalnych.
2. Celem nauczania patofizjologii jest poznanie zmian zachodzących w organizmie pod wpływem
czynników patogennych i zrozumienie wywołujących je przyczyn. Program nauczania fizjologii
i patofizjologii jest dostosowany do programu medycyny translacyjnej. Daje podstawy dla
wszechstronnej krytycznej analizy i zrozumienia objawów oraz mechanizmów chorób oraz dla
prawidłowego postępowania profilaktycznego, terapeutycznego i rehabilitacyjnego w dalszej
pracy klinicznej.
3. Wymagania wstępne
znajomość anatomii człowieka, histologii, cytofizjologii, biofizyki, chemii oraz biochemii
4. Przedmiotowe efekty kształcenia
Lista efektów kształcenia
Symbol Opis Odniesienie do efektu kierunkowego
(kod przedmiotu)_
(numer efektu oraz
jego kategoria W-
wiedza,
U-umiejętności,
K-kompetencje)
W1 opisuje gospodarkę wodno-elektrolitową w układach biologicznych
B.W1
W2 opisuje równowagę kwasowo-zasadową oraz mechanizm działania buforów i ich znaczenie w homeostazie ustrojowej
B.W2
W3 zna i rozumie pojęcia: rozpuszczalność, ciśnienie osmotyczne, izotonia, roztwory koloidalne i równowaga Gibbsa-Donnana
B.W3
W4 zna zaburzenia trawienia i wchłaniania, wytwarzania kwasu solnego w żołądku oraz wytwarzania i wydzielania żółci
B.W18
W5 zna konsekwencje niewłaściwego odżywiania, w tym długotrwałego głodowania, przyjmowania zbyt obfitych posiłków oraz stosowania niezbilansowanej diety
B.W19
W6 zna konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów oraz ich nadmiaru w organizmie
B.W20
W7 zna podstawy pobudzenia i przewodzenia w układzie nerwowym oraz wyższe czynności nerwowe, a także fizjologię mięśni prążkowanych i gładkich oraz funkcje krwi
B.W24
W8 zna czynność i mechanizmy regulacji wszystkich narządów i układów organizmu człowieka, w tym układu: krążenia, oddechowego, pokarmowego, moczowego, i powłok skórnych oraz rozumie zależności istniejące między nimi
B.W25
W9 zna konsekwencje zaburzeń reakcji hormonalnej
B.W26
W10 zna przebieg i regulację funkcji rozrodczych u kobiet i mężczyzn
B. W27
W11 zna mechanizmy starzenia się organizmu B.W28
W12 zna podstawowe ilościowe parametry opisujące wydolność poszczególnych układów i narządów, w tym: zakres normy i czynniki demograficzne wpływające na wartość tych parametrów
B.W29
W13 zna związek między czynnikami zaburzającymi stan równowagi procesów biologicznych a zmianami fizjologicznymi i patofizjologicznymi
B.W30
W14 zna zasady prowadzenia badań naukowych, obserwacyjnych i doświadczalnych oraz badań in vitro służących rozwojowi medycyny
B.W34
W15 wymienia czynniki chorobotwórcze zewnętrzne i wewnętrzne, modyfikowalne i niemodyfikowalne
C.W32
W16 wymienia postacie kliniczne najczęstszych chorób poszczególnych układów i narządów, chorób metabolicznych oraz zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej
C.W33
U1 opisuje zmiany w funkcjonowaniu organizmu w sytuacji zaburzenia homeostazy, w szczególności określa jego zintegrowaną odpowiedź na wysiłek fizyczny, ekspozycję na wysoką i niską temperaturę, utratę krwi lub wody, nagłą pionizację, przejście od stanu snu do stanu czuwania
B.U7
U2 wykonuje proste testy czynnościowe oceniające organizm człowieka jako układ regulacji stabilnej (testy obciążeniowe, wysiłkowe); interpretuje dane liczbowe dotyczące podstawowych zmiennych fizjologicznych
B.U8
U3 planuje i wykonuje proste badanie naukowe oraz interpretuje jego wyniki i wyciąga wnioski w zakresie fizjologii i patofizjologii
B.U14
U4 posługuje się reakcją antygen – przeciwciało w aktualnych modyfikacjach i technikach dla diagnostyki chorób alergicznych, autoimmunizacyjnych, chorób krwi i nowotworowych
C.U8
U5 analizuje zjawiska odczynowe, obronne i przystosowawcze oraz zaburzenia regulacji wywoływane przez czynnik etiologiczny
C.U12
5. Formy prowadzonych zajęć
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób
w grupie
Wykład 40 Wszystkie grupy Cały kurs
Seminarium 30 Wszystkie grupy 20
Ćwiczenia 150 Wszystkie grupy 10
6. Tematy zajęć i treści kształcenia
Program ćwiczeń i seminariów
C1.Tydzień 1. Fizjologia i patofizjologii komórki. Komórka nerwowa. Skład płynu wewnątrz- i zewnątrzkomórkowego. Właściwości i funkcje błony komórkowej, rodzaje
transportu przezbłonowego. Funkcja i klasyfikacja kanałów jonowych. Pompa sodowo-potasowa.
Równowaga Donnana. Geneza potencjału spoczynkowego. Potencjał równowagi dla jonów potasu.
Charakterystyka kanałów potasowych odpowiedzialnych za potencjał spoczynkowy. Potencjał progowy.
Geneza potencjału czynnościowego. Potencjał równowagi dla jonów sodu. Charakterystyka kanałów
uczestniczących w różnych fazach potencjału czynnościowego. Różnice pomiędzy potencjałem
spoczynkowym i czynnościowym w komórkach pobudliwych.
Kanałopatie (zespół Barttera, choroba Brugadów, mukowiscydoza, zespół długiego i krótkiego QT,
hipertermia złośliwa, migrena, miastenia).
Neuron i jego właściwości. Czynnościowa i strukturalna klasyfikacja neuronów. Definicje pojęć:
bodziec, pobudliwość, pobudzenie, impuls nerwowy. Budowa nerwów obwodowych, rodzaje włókien
nerwowych i ich charakterystyka. Klasyfikacja włókien nerwowych. Mechanizm przekazywania
pobudzenia wzdłuż włókien nerwowych. Przewodnictwo ciągłe i skokowe. Czynniki wpływające na
szybkość przewodzenia impulsu wzdłuż włókna nerwowego. Charakterystyka sieci dendrytycznych i
ich funkcja. Klasyfikacja synaps. Budowa i charakterystyka synaps elektrycznych. Budowa i
charakterystyka synaps chemicznych. Mechanizm uwalniania neurotransmitera - cykl pęcherzykowy.
Plastyczność synaptyczna, obrót synaptyczny, czynniki regulujące proces synaptogenezy. Regeneracja
U1-U5 C,W,S Zaliczenie umiejętności praktycznych na
koniec roku akademickiego
8. Kryteria oceniania
Forma zaliczenia przedmiotu: egzamin końcowy
ocena kryteria
2,0 (ndst) Zgodnie z regulaminem Zakładu
1. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie wszystkich Seminariów Sprawdzających z oceną minimum 3.0 oraz zaliczenie części praktycznej przedmiotu.
2. Egzamin końcowy jest w formie testowej w terminie ustalonym przez Radę Pedagogiczną.
3. Do punktów uzyskanych na egzaminie końcowym doliczane będą punkty dodatkowe z poszczególnych
3,0 (dost)
3,5 (ddb)
4,0 (db)
4,5 (pdb)
5,0 (bdb)
kolokwiów (I-III), pod warunkiem, że wszystkie kolokwia zostaną zaliczone w I terminie (2 - 4 punkty począwszy od oceny dobrej za każde kolokwium).
4. Próg zaliczenia egzaminu końcowego wynosi 55%-60%.
9. Literatura
Literatura obowiązkowa:
1. Konturek S J.: Podstawy fizjologii. Elsevier, Urban i Partner 2012.
2. Ganong W.F.: Fizjologia. PZWL 2017.
3. Traczyk W., Trzebski A.: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii klinicznej. PZWL 2001.
4. Zahorska-Markiewicz B, Małecka-Tendera E.: Patofizjologia kliniczna. Podręcznik dla studentów
medycyny. Edra Urban & Partner 2014.
Literatura uzupełniająca:
5. Damjanow I.: Patofizjologia. Urban i Partner 2010.
10. Kalkulacja punktów ECTS
Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów
ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
Wykład 220 7
Seminarium
Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy):
Przygotowanie studenta do seminarium 80 2
Przygotowanie studenta do prowadzenia zajęć 220 7
Przygotowanie do zaliczeń 50 3
Inne (jakie?)
Razem 19
11. Informacje dodatkowe
(Np. informacje o kole naukowym działającym przy jednostce, informacje o dojeździe na zajęcia itp.)
Koło Naukowe przy Zakładzie Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej http://www.fizjologia.amwaw.edu.pl/kn.html Opiekun: dr n. med. Kaja Kasarełło Studenci biorą aktywny udział w badaniach naukowych oraz przygotowują wystąpienia i prace naukowe. Zajęcia odbywają się w Zakładzie Fizjologii Doświadczalnej i Klinicznej ul. Pawińskiego 3c. Informacje dla studentów znajdują się pod adresem: http://www.fizjologia.amwaw.edu.pl/1wl.html
Zajęcia odbywają się zgodnie z regulaminem obowiązującym studentów Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego ze Statutem WUM oraz z wewnętrznym regulaminem Zakładu:
Regulamin Dydaktyczny Zakładu:
5. Za całokształt procesu dydaktycznego odpowiada Kierownik Zakładu oraz powołany w tym celu Opiekun Dydaktyczny.
6. Na początku roku akademickiego student ma obowiązek zapoznać się z Regulaminem Dydaktycznym Zakładu oraz planem zajęć, umieszczonych na stronie internetowej Zakładu oraz tablicy ogłoszeń w Zakładzie.
7. Zajęcia z fizjologii i patofizjologii obejmują: wykłady, ćwiczenia i seminaria. 8. Obecność studenta na ćwiczeniach i seminariach jest obowiązkowa.
w roku akademickim dopuszcza się 2 nieobecności na ćwiczeniach, które należy usprawiedliwić zgodnie z regulaminem studiów na pierwszych zajęciach po nieobecności oraz 1 nieobecność nieusprawiedliwioną.
9. Student przychodzi na zajęcia tylko ze swoją grupą dziekańską. Nie ma możliwości przenoszenia się do innych dziekańskich na poszczególne zajęcia.
10. Każda grupa dziekańska powinna posiadać grupowy e-mail w celu utrzymania bieżącego kontaktu z Opiekunem Dydaktycznym.
11. Warunkami przystąpienia do ćwiczeń i ich zaliczenia są: punktualne stawienie się na zajęciach oraz udział w wejściówce (forma
testowa); posiadanie odpowiedniego stroju zgodnego z wymogami BHP.
12. Student nie zalicza ćwiczenia, jeżeli w trakcie zajęć: nie jest przygotowany do zajęć, co uniemożliwia mu czynny udział w tych
zajęciach; utrudnia lub uniemożliwia pracę innym; nie przestrzega zasad BHP; samowolnie opuszcza zajęcia.
13. O ocenach z poszczególnych wejściówek studenci będą informowani na kolejnych zajęciach. Informacje na temat ocen nie będą udzielane telefoniczne.
14. Każde ćwiczenie jest poprzedzone testem składającym się z 5 pytań obejmującym zagadnienia z danych zajęć. Wejściówka oceniana jest w skali od 2 do 5.
15. Po zakończeniu każdego bloku ćwiczeń wyliczana jest średnia ocenia z wejściówek. Jeśli wartość średnia wszystkich ocen z wejściówek z danego bloku jest równa 3,0 lub wyższa do punktacji otrzymanej podczas egzaminu końcowego doliczane są dodatkowe punkty pod warunkiem otrzymania oceny min. 4 i wyżej z Seminarium Sprawdzającego (patrz punkt 20 Regulaminu)
16. Dopuszczalne regulaminem nieobecności nie są brane pod uwagę przy liczeniu oceny średniej.
17. Seminaria sprawdzające odbywają się na koniec każdego bloku tematycznego (III bloki) w dwóch turach w poniedziałki w godzinach wykładowych. Po zakończeniu II tury testu będzie miało miejsce omówienie testu dla wszystkich chętnych.
18. Zakres materiału do seminarium sprawdzającego obejmuje: wiadomości przekazane na ćwiczeniach; wiadomości z wykładów, tematycznie związanych z danym blokiem ćwiczeń;
wiadomości zawarte we wskazanym piśmiennictwie. 19. Student ma prawo do maksymalnie dwóch terminów poprawkowych niezaliczonego
seminarium sprawdzającego, ustalonych przez Opiekuna Dydaktycznego (II termin nie może jednak odbyć się później niż w ciągu miesiąca od poprzedniego terminu).
20. Termin zaliczenia komisyjnego (III termin) zostanie ustalony przez Opiekuna Dydaktycznego dopiero po zakończeniu całego kursu zajęć z fizjologii.
21. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie wszystkich Seminariów Sprawdzających z oceną minimum 3.0 oraz zaliczenie części praktycznej przedmiotu.
22. Egzamin końcowy jest w formie testowej w terminie ustalonym przez Radę Pedagogiczną.
23. Do punktów uzyskanych na egzaminie końcowym doliczane będą punkty dodatkowe z poszczególnych kolokwiów (I-III), pod warunkiem, że wszystkie kolokwia zostaną zaliczone w I terminie (2 - 4 punkty począwszy od oceny dobrej za każde kolokwium).
24. Próg zaliczenia egzaminu końcowego wynosi 55%-60%. 25. Wyniki poszczególnych Seminariów Sprawdzających oraz egzaminu końcowego zostaną