-
MENAXHMENT FINANCIAR
Materiali eshte gjithe perfshires , Jane grumbulluar te gjithe
llojet e
shenimeve , jane bere disa modifikime , disa permbledheje .
Ndalohen Te gjitha modifikimet e tjera qe behen pa te drejten
Autoriale :P
:)
Skript Pergjithesuar
Punuar nga :
Labinot S.
Mustafa
-
1. Pyetje per Ushtrime dhe Detyra per Vetetestime (Pjesa e pare
e materialit )
1
Kapitulli 1 Rrethina Financiare e Firmes .
Pytje per Ushtrime :
1. Ne cilat drejtime eshte perqendruar zhvillimi I menaxhmentit
financiare viteve te fundit ? 2. Cilat jane detyrate themelore te
menaxherit financiare ? 3. Cilat jane funksionet themelore te
finances se firmes ? 4. Cfare jane dallimet ndermjet menaxhmentit
financiare ne ortakeri dhe ne korporata ? 5. Cfare jane detyrat
themelore te menaxherit financiare ne ortakeri dhe cfare jane ato
ne korporata ? 6. Shpjego lidhjen ndermjet menaxhimit strategjike
,menaxhimit operativ dhe te riskut ? 7. Si organizohet funksioni
financiare ne nje firme ? 8. Auditimi I brendshem I firmes eshte
funksion I thesarit apo I kontrollit te firmes ? 9. Identifiko disa
nga faktoret , te cilet do te kene efekt ne menaxhmentin financiare
ne mileniumin e ri 10. Ku qendron kontributi primare I menaxhmentit
financiare ne mireqenien e pergjitheshme ?
Detyra per vetetestim :
1. Nderrmarrja individuale eshte lehte te themelohet , por ajo
shpesh ballafaqohet me problem te rritjes se kapitalit , ato kane
pergjegjesi te perkufizuar dhe Jetezgjateje te kufizuar .
2. Koncepti I Korporatave nenkuptone se aksionari I firmes nuk
pergjigjet personalisht per borxhet e biznesit . 3. Cilat nga
vlersimet vijuese perfaqesojne disacantazhet domethenese per
organizimin e firmave si korporata :
a. Veshtiresite ne transferimin e prones , b. Ekspozimin ndaj
tatimeve ne te ardhurat e korporates dhe ne dividend te aksionareve
, c. Niveli I ballafaqimit me veshtiresi ne sigurimin e shumave te
medha te kapitalit ne tregun e kapitalit , d. Te gjitha qe u thane
me larte jane disacantazhe te organizimit te firmave si korporata
.
Kapitulli 2 Vendimet mbi Financimin
Pytje per Ushtrime :
1. Cilat jane fushat kryesore te Vendimemarrjes financiare ?
2. Pershkruani nje process te Vendimemarrjes Financiare ?
3. Cfare eshte nderlidhja ndermjet vendimit mbi dividendin dhe
vendimin mbi financimin?
4. Pse eshte e rendesishme definimi I qellimeve me rastin e
marrjes se vendimeve financiare ?
5. Mbi cfare presupozimesh duhet te ndertohen objektivat e
firmes ?
6. Cilet faktore ushtrojne ndikimin ne vleren e biznesit ?
7. Ku qendron dallimi themelor ndermjet maksimizimit te fitimit
dhe maksimizimit te vleres se firmes-pasurise se
aksionareve ?
8. Mendoni dhe jepni nje shembull se sin je organizate munde te
sakrifikoje objektivat afatshkurtra per ato
afategjata ?
9. Si e shpjegoni problemin e agjensise dhe sim und te zvoglohet
kostoja e agjensis ne kushtet e mosfunksionimit
te tregut financiare ?
10. Si do tI motivonit menaxheret qe me teper te kujdesen per
rritjen e vleres se firmes sesa te pasigurise
personale ?
-
1. Pyetje per Ushtrime dhe Detyra per Vetetestime (Pjesa e pare
e materialit )
2
Detyra per Vetetestim :
1. Cili nga Formulimet ne vijim eshte I sakte :
a. Qellimi themelore I menaxherit financiare eshte menaxhimi I
rrhedhes se pritur te parase se firmes ,
sepse kjo do ti ndihmonte pasurimet te cdo aksionari ne
firme.
b. Menaxheri financiare duhet te kerkoje kombinimin e
aseteve,detyrimeve dhe kapitalit , te cilat do ti
siguronin gjenerim te te ardhurave te projektuara pas pagimit te
tatimeve , ne nje horizont te caktuar
kohor .
c. Meqenese kompanite e medha kontrollohen nga ekipet
menaxheriale , ndersa pronaret jane te
shperndare , menasheret kane liri te gjere ne menaxhimin e
firmave .Menaxheret mund te operojne
ne interest e gjere te aksionareve , por ata , po ashtu duhet te
operojne ne interest e tyre me te mire
personale .
d. Problemi I agjensise ekziston ndermjet aksionareve dhe
menaxhereve dhe ndermjet aksionareve
(nepermjet menaxhereve ) dhe kreditoreve .
2. Maksimizimi I fitimit te firmes konsiderohet si qellim :
a. Jo I plote .
b. I plote .
c. Afategjate .
3. Jane disa faktore qe influencojne cmimin e aksioneve , mbi te
cilet menaxheret nuk kane kontroll praktike.
Theksoni disa nga keta faktore .?
4. Teoria bashkohore financiare operon me presupozimin se
qellimi I menaxhmentit eshte maksimizohet
pasuria e aksionareve .Ky qellim permbushet ne qofte se
maksimizohet cmimi I aksionit I firmes .
5. Fushat e vendimemarrjes financiare perfshijne analizen e
Investimeve _ ,Menaxhimin e kapitalit punues ,
burimet dhe koston e fondeve ,percaktimin e struktures se
kapitalit dhe politikat e devidendit .
Kapitulli 3 Vlera ne kohe e parase
Pytje per ushtrime :
1. A duhet qe nje firme te bleje nje paisje qe kushtone 12
milione dhe qe ofrone nje te ardhur prej 1.5 milione
ne vite per 12 vjete , kur kostoja e fondeve te saje eshte 12 %
?
2. Ju e blini nje aksione per 50 dhe shpresoni qe cmimi I tije
te rritet me nje norme prej 5% ne vite ,
a. Sa eshte cmimi qe e pritni pase pese (5) vitesh ?
b. Ne qofte se norma e rritjes se cmimit dyfishohet nga 5% ne
10% ,a do te jete dyfishim te
rritjes se cmimit dhe pse ?
3. Ju ofrohen 900 pase pese (5) vjetesh, ose 150 ne vjete. Ne
qofte se fitoni 6% mbi fondet tuaja,cilen oferte
do ta pranoni ? Ne qofte se ju mund te fitoni 14% mbi fondet
tuaja , cilen oferte do ta pranoni ? Pse do te
ndryshojne pergjigjejet tuaja ?
4. Ju keni marre nje certificate te kursimeve per 1,000 , ne
afate prej 6 vjetesh me 8% interes . Ne qofte se
interesi perllogaritet ne vite , sa do te jete vlera e
certifikates me rastin e matarimit ?
a. 630.7 b. 1,469.33 c. 1,338.23 d 1,586.87 ose e. 1,766.33
5. Keni vendosur te filloni te kurseni per te blere nje automjet
te ri . Ne qofte se ju qepozitoni nga 1,000 ne
fund te cdo viti gjate 5 viteve te ardhshme ne llogarine e
kursimit me 6% interes vjetor , sa do te akumuloni
pas 5 vitesh ?
a. 6,691.13 b. 5,657.09 c. 1,338.23 d. 5,975.32 ose e.
5,731.94
-
1. Pyetje per Ushtrime dhe Detyra per Vetetestime (Pjesa e pare
e materialit )
3
6. Nje person 50 vjecare vendose te kurseje ne shtyllen e
kursimeve vullnetare pensionale .Ai mund te kurseje
2,000 ne vite dhe te fitoje 5% interes mbi keto kursime . Sa
para do te kete akumuluar kur te dale ne
pensione ne moshen 65 vjecare ?
7. Nje investitore shete nje aksione per 4,177 , te cilin e
mbajti per 15 vjete dhe fitoi nje te ardhur per 10 % .
Sa eshte kostoja origjinale e investimit ?
8. Sa eshte vlera e ardheshme e nje te pervitshmje per 5 vjete,
e cila premton tu paguaje 300 ne fund te
cdo viti . Norma e Interesit eshte 7 % . ?
9. Sa eshte vlera e ardhsme e nje te pervjetshmeje per 5 vjete ,
e cila premton tu paguaje ne fillit te cdo viti
nga 300 . Supozoni se te gjitha pagesat jane ri-investuar me 7 %
interes deri ne vitin e peste .
Detyra per Vetetestim :
1. Nderrmarja Beni pret nje rrjedhe te parase nga investimet ne
shume prej 40,000 pas 2 vitesh dhe
tjetren ne shume prej 30,000 pase 3 vitesh . Norma e interest
eshte 12 % .
a. Sa eshte vlera e tanishme e ketyre kthimeve te pritshme ?
b. Cfare nenkuptone saktesisht kjo vlere e tanishme ?
2. Njomza huazone 10,000 me norme vjetore te interest 12 % .
Amortizo huane nese pagesat vjetore jane
bere per 5 vjete .
3. Barazimi I FVn =PV(1+i)n percaktone vleren e ardhshme te nje
shume ne fund te periudhes n . Faktori (1+i)n
njihet si
_____________________________________________________________________.
4. Aferdita ka 10,000 qe mund tI depozitoje ne nje nga llogarite
e kursimeve . Supozojme se :
a. Banka Ekonomike paguan interest mbi baze vjetore ,
b. Kasabanka paguan interes dy here ne vite ,
c. Banka e Re e Kosoves (BRK) paguan interes ne qdo 3 muaje
.
Tre bankat kane interes vjetore prej 4 % .
a. Cshume do te kete Aferdita ne fund te vitit te trete sipas
cdo banke ?
b. Cila eshte norma e interest qe do te arketoje ajo rregullisht
nga cdo banke ?
c. Cila banke do te preferohet ?
Kapitulli 4 Analiza Financiare
Ushtrime :
Nga te dhenat ne bilancin e gjendjes dhe ne pasqyren e suksesit
llogarit raportet financiare dhe rretho zgjidhejet e sakta .
1. Raportet e Likuiditetit
Raporti I rrjedhes : a. 1.5 b. 2.3 c. 2.4 d. 1.3
Prova acide : a. 1.5 b. 2.3 c. 2.4 d. 1.3
2. Raportet e aktivitetit :
Qarkullimi I stoqeve : a. 10 b. 12 c. 20 d. 30
Koha mesatare e arketimit : a. 30 b. 42 c. 52 d. 60
Qarkullimi I mjeteve fikse : a. 1.5 b. 2.3 c. 2.4 d. 1.3
Qarkullimi I mjeteve totale : a. 1.5 b. 2.3 c. 2.4 d. 1.3
3. Raportet e frytshmerise :
Norma e profitit ne shitje (%) : a. 3 b. 3.7 c. 4.7 d. 5
Norma e fitimit ne mjete (%) : a. 11 b. 13.3 c. 14.3 d. 15
ROA (%) : a. 5.6 b. 6 c. 6.7 d. 9
Kthimi I mjeteve vetjake (%) : a. 12.7 b. 13 c. 13.5 d. 14.5
-
1. Pyetje per Ushtrime dhe Detyra per Vetetestime (Pjesa e pare
e materialit )
4
Fitimi per nje aksione : a. 2.0 b. 2.4 c. 2.5 d. 3.0
Dididendi per nje aksion : a. 1.55 b. 1.84 c. 2.20 d. 2.25
4. Raporti I borxhit :
Borxhi \Mjetet totale (%) : a. 25 b. 30 c. 45 d. 55
Borxhi \ Kapitali I aksionar (%) : a. 1.1 b. 1.22 c. 1.34 d.
1.55
Kapitulli 5 Kontrolli I Brendshem dhe I Jashtem
Pytje per Ushtrime :
1. Pershkruani tri (3) llojet themelore te kontrollit ?
2. Cila eshte rendesia e kontrollit te Brendshem dhe te jashtem
te veprimtarise financiare te firmes ?
3. Cfare mund te jete kontrolli financiare I firmes dhe kush e
kryen ate ?
4. Ku qendrone rendesia e kontrollit te brendshem dhe cila eshte
fushe veprimtaria e saje ?
5. Cfare perfshine kontrolli I sistemit te kontabilitetit ?
6. Cila eshte rrethina e kontrollit te brendshem dhe ku qendron
roli I saje ?
7. Pse behet kontrolli I jashtem I aktivitetit financiare te
firmes ?
8. Kush e kryen kontrollin e jashtem te veprimtarise financiare
te firmes ?
9. Cilat firma jane te detyruara te bejne kontrollin e jashtem
te aktivitetit te tyre financiare ?
10. Pershkruani procedurat e kontrollit te jashtem ?
11. Cfare perfshine faza e planifikimit te kontrollit te jashtem
?
12. Krahasoni punet e kontrollit te jashtem dhe kontrollit te
brenshem dhe bartesve te tyre ?
Pytje per vetetestim :
1. Fleksibiliteti nenkupton se kontrolli duhet tu pergjigjet
____________ kerkesave te reja qe jane rezultat
________________ apo I ndryshimit te ________________ ku vepron
organizata .
2. Sistemi I kontrollit duhet te jete ______________ per at ate
cilet do te perdorin dhe ai duhet ti pershtatet nivelit
__________________ te atyre qe e realizojne .
3. Pavaresia , Ndershmeria , Objektiviteti , Kompetenca
profesionale , besueshmeria ,sjellja profesionale , dhe
standartet
teknike jane____________________ , te cilat duhet ti kete
____________________ .
Kapitulli 6 Planifikimi Financiare
Detyra per vetetestim :
- Cfare jane pasqyrat pro-forma financiare ?
- Pershkruaj natyren e termave : synimet e firmes , horizonti I
firmes ,objektivat e firmes dhe strategjia e
firmes .
- Cilat jane synimet e planit operativ te firmes ?
- Shkurtimisht pershkruaj nje skice ten je plani tipik operativ
.
- Pershkruaj hapat e hartimit te planit financiare te firmes
.
Ushtrimi 1 .
Shfrytezo bilancin e gjendjes dhe pasqyren e te ardhurave ne
vijim per tu pergjigjur ne pytjet vijuese :
Bilanci I gjendjes (,000 (Mije ) )
-
1. Pyetje per Ushtrime dhe Detyra per Vetetestime (Pjesa e pare
e materialit )
5
Mjetet 2006 detyrimet dhe kapitali 2006 Mjetet rrjedhese
Detyrimet rrjedhese Parate e gatshme 200 Llogarite e pagueshme 680
Llogarite e arketueshme 400 Deftesat e pagueshme 760 Stoqet 1000
Gjithesej detyrimet rrjedhese 1,440 Gjithesej mjetet rrjedhese
1,600 Detyrimet afategjata Borxhi afategjate 1,300 Mjetet Fikse
Gjithesej detyrimet afategjata 1,300 Mjetet Neto fikse 2,100
Kapitali I pronarit Aksionet e Zakonshme 530 Fitimi I pashperndare
430 c Gjithsej kapitali I pronarit 960 Gjithesej Detyrimet dhe
Gjithesej Mjete 3,700 Kapitali 3,700
Pasqyra e te ardhurave (,000 (Mije ) )
2006
Shitjet 2,700
Kostot 2,100
Te ardhurat e tatueshme 600
Tatimet 268
Te ardhurat Neto 332
Dividendi 120
Shtimi I te Ardhurave te pashperndara 212
Norma e planifikuar e rritjes 25 %
a. Cila nga zgjidhejet vijuese paraqet nivelin e planifikuar te
shitjes .
Zgjidhejet a. 3,345.8 b. 3,354.27 c. 3,365.51 d. 3,375
b. Shprehi llogarite e pagueshme si perqindje te shitjes .
Zgjidhejet a. 24.49 % b. 25.19 % c. 25.73 % d. 26.24 %
c. Llogarite bilancin pro-format per stoqet. Cila nga zgjidhejet
vijuese eshte e sakte .
Zgjidhejet a. 1,238.11 b. 1,250 c. 1,261.32 d. 1,265.8
d. Gjej bilancin pro-format per te ardhurat e pashperndara ne
bilancin e gjendjes .
Zgjidhejet a. 679.41 b. 686.49 c. 690.41 d. 695
e. Llogarit nevojat e financimit te jashtem , ne rrethana kur
kapacitettet jane shfrytezuar plotesisht .
Zgjidhejet a. 482.61 b. 490 c. 496.31 d. 503.53
f. Llogarit nevojat e financimit te jashtem , ne kushtet kur
kapacitet e dhena shfrytezohen 42 % .
Zgjidhejet a. 35 b. 31.8 c. 28.65 d. 25.85
g. Llogarit nevojat per financim te jashtem , ne kushtet kur
kapacitetet e dhena shfrytezohen 85 % .
Zgjidhejet a. 83.47 b. 86.64 c. 92.62 d. 96.25
-
1. Pyetje per Ushtrime dhe Detyra per Vetetestime (Pjesa e pare
e materialit )
6
Kapitulli 7 Investimet
Pytje per ushtrime :
1. Cila burime te informative perdoren gjate marrjes se vendimit
per investim ?
2. Cfate nenkuptoni me buxhetimin e kapitalit ?
3. Cfare perfshin procesi I buxhetimit te kapitalit ?
4. Cfare perfaqeson periudha e kthimit ?
5. Cilat jane efektet e sinimeve strategjike te investimeve
?
6. Cilat hapa duhet ndermarre gjate buxhetimit te kapitalit
?
Detyra per vetetestim :
1. Drejtori I buxhetimit te kapitalit te kompanis Prishtina ka
identifikuar dy projekte te ngjashme , projektin
A dhe Projektin B , Me pritjen e kthimit si vijon :
Viti Kthimi I pritur
Projekti A Projekti B
0 (100 ) (100 )
1 10 70
2 60 50
3 80 20
Te dy projektet kane kostro te kapitalit prej 10 % .
a. Sa eshte periudha e kthimit per projektit B ?
b. Sa eshte NPV (Vlera aktuale neto ) e projektit A ?
2. Llogaritni normen e brendshme te kthimit ten je investimi
njevjeqare me hyrje te pritshme prej 1,150 dhe
me investim fillestar prej 1,000 .
3. Llogaritni vleren aktuale neto per nje investim , I cili ka
kushtuar 1,000 , ndersa ka efekte 4-vjeqare ,me
norme perfitimi prej 8 % .
Vitet Rrjedha e parase x Faktori Interes Vlera aktuale
1 300 2 400 3 500 4 300
Vlera e mbetur Vlera aktuale Vlera aktuale
Neto
4. Llogarini normen e brendshme te kthimit , duke perdorur
metoden e proves dhe te gabimit . Investimi
fillestar per projektin A dhe per Projektin B eshte 1,000 ,
ndersa rrjedha e pritur e kthimit eshte paraqitur
ne pasqyren vijuese :
-
1. Pyetje per Ushtrime dhe Detyra per Vetetestime (Pjesa e pare
e materialit )
7
Projektet Interesi 10 % Interesi 15 % Interesi 20 %
Vitet A B Fakt.Interes A B Fak.Interes A B Fak.Interes A B 0
1000 1000 1 500 100 2 400 200 3 300 300 4 100 400 5 - 500 6 - 600
Vlera aktuale Vlera aktuale neto
Kapitulli 8 Risku dhe menaxhimi I tij
Pytje dhe detyra :
1. Defino termat ne vijim :
a. Risku
b. Probabiliteti I distribuimit
c. Devijimi strandart
d. Norma e pritur e kthimit
e. Koeficienti I variacionit
f. Portofolio
g. Koeficienti beta
h. CAPM
i. SML
2. Shpjego se si diversifikimi do ta zvogeloje riskun e
protofolios se mjeteve .
3. Trego dallimin midis riskut te diversifikueshem dhe riskut te
pariversifikueshem .
4. Cfare eshte portofolio e diversifikueshme ? cili burim I
riskut ulet me ane te shumellojeshmerise se mjeteve
?
5. Cfare eshte Koeficioneti Beta ? Cfare kuptoni me
Koeficionetin Beta 0.5 dhe 1.5 ?
Detyra per Vetetestim :
1. PROBABILITETI . Ne qofte se demtimi potencial I njer shtepie
nga zjarri eshte 30,000 dhe probabiliteti per
zjarr serioz gjate vitit eshte 1 me 1,000 (probabiliteti 0.001)
, vlera e pritur e humbjes eshte 30 (30,000
0.001 = 30 ) . Ne qofte se pronarii shtepise nuk eshte ne
gjendje te paguaje mbi 30 per sigurim, a do ta
pranoje kompania e sigurimit riskun per sigurim ?
2. KTHIMI I PRITUR DHE RISKU : Trusti pensioneve te Kosoves
planifikon te investoje ne letra me lvere , dnersa
ka disa norm ate mundeshme te kthimit . varesisht nga
probabiliteti I kthimit , sa eshte norma e pritur e
kthimit per investimin . Po ashtu , llogarite devijimin standart
te kthimit . Shpjego cfare tregojne rezultatet
.
-
1. Pyetje per Ushtrime dhe Detyra per Vetetestime (Pjesa e pare
e materialit )
8
Probabiliteti Kthimi
0.10 - 10 %
0.20 5 %
0.30 10 %
0.40 25 %
3. MODELI I VLERESIMIT TE AKTIVITETEVE TE KAPITALIT : Duke
perdorur modelin e vleresimit te
aktiviteteve te kapitalit (CAPM) vlereso normen e pershtatshme
te kthimit per tre letrat me vlere te
radhitura me poshte . Norma pa risk e kthimit eshte 5 % , ndersa
kthimi I pritur I tregut eshte 17 % .
Letra me vlere Beta
A 0.75
B 0.90
C 1.40
4. KTHIMI I PRITUR DHE RISKU : Llogarit kthimin mesatar dhe
deviacionin standard per KEK-un dhe per tregun
.
Muaji KEK Tregu
1 4 % 2 %
2 6 % 3 %
3 0 % 1 %
4 2 % - 1 %
5. VIJA E SIGURISE SE TREGUT : Percakto kthimin e pritshem dhe
beten nga portofolio vijuese :
Letrat me Vlere % e Protofolios Beta Kthimi I pritur
1 40 % 1.00 12 %
2 25 % 0.75 11 %
3 35 % 1.30 15 %
Kapitulli 9 Burimet Afatshkurtera dhe afatemesme te
Financimit
Pyetje per ushtrime :
1. Cili eshte relacioni ndermjet kostos se financimit dhe afati
te huase ?
2. Nga cfare varet kostoja e kredise afateshkurter ?
3. Pse perkufizimet kohore llogariten si burime te financimit
afateshkurter dhe cilat jane ato ?
4. Ne cfare rastesh firma do ta zbatoje faktoringun ?
5. Cila hua ka kosto me te larte , ajo me afat te shkurter apo
me afate te gjate dhe pse ?
6. Ku jane perparesite dhe te metat e zbatimit te qirase si
forme e financimit afatemesem ?
Detyra per Vetetestim :
1. Ne qofte se norma nominale e interest eshte 12 % dhe norma e
inflacionit 8 % , sa eshte norma reale e
interest ?
-
1. Pyetje per Ushtrime dhe Detyra per Vetetestime (Pjesa e pare
e materialit )
9
2. Firma Dardania blene lende te pare me kusht 1\10 net 30 . Ne
baze te raportit te firmes shihet se
pagesat behen zakonisht pas 15 dite nga data e pranimit te
porosise . Ne pytjen pse firma nuk e
shtrytezone perparesine e zbritjes , kontabilisti pergjigjet se
keto mjete kushtojne vetem 2 % , kurse kredia
bankare tI kushtonte firmes 12 % .
a. Cilin gabim e bene kontabilisti ?
b. Cila eshte kostoja reale e mosshfrytezimit te zbritjes ?
c. Ne qofte se firma nuk mund ta huazoje nga banka dhe detyrohet
te shfrytezoje mjetet e kredise
tregtare , cfare mund tI propozohet kontabilistit per tI
zvogeluar shpenzimet e interest vjetore .
3. Nderrmarreja Dardania ka fituar nje kontrate shume serioze .
pere kete shkak ajo ka nevoje menjeher
per 75,000 capital shtese qarkullues . Jane identifikuar dy
burime te mundshme te mjeteve :
a. Kredia Tregtare : Firma mund te bleje material ne vlere prej
50,000 ne muaje me kusht 3\30 net 90
.
b. Kredia Bankare : Banka komerciale I Ofrone asaj 100,000 me
interes prej 13 % . Kerkohet
kompensimi me vlere prej 10 %
Per qfare Alternative do te percaktohet Firma :?
4. Firma Ulpiana duhet te financoje rritjen sezonale te stoqeve
me 400,000 . Mjetet nevoiten per 6
muaje . Mundesite qe shtrohen para kesaj firme jane :
a. Kredia ne baze te vertetimit mbi depozitimin ne depon publike
.
Kushtet jane : Norma e interest prej 12 % ne Vite , me 80 %
avans ne vleren nominale te stoqeve
.Shpenzimet e depozitimit per periudhen 6 mujore jane 7,000 .
Kushtet standard te financimit
jane 2\10, net 30 , mirpo nderrmarrja mendon se mund te
prologoje pagesen deri ne diten e 40 pa
pasoja te demshme .
b. Kredia ne baze te deshmise se depos private me interes vjetor
prej 10 % do te lejohej ne shum prej
70 % te vlerese se stoqeve . Shpenzimet e depozitimit ne depon
private per periudhen gjashte
mujore jane 10,000 .
Kapitulli 10 Burimet Afategjata te Financimit
Pytje per Ushtrime :
1. Cilat jane format e financimit afategjate te firmes ?
2. Cfare kuptoni me tregun e kapitalit ?
3. Diskutoni perparesite dhe te metat e financimit me ane te
aksioneve te zakonshme, aksioneve preferenciale
dhe obligative .
4. Cfare eshte dallimi ndermjet obligimeve warrant dhe
obligacioneve te konvertueshme ?
5. Ku qendrone dallimi ndermjet opsioneve dhe obligacioneve
?
6. Diskutoni tiparet e tregut primar dhe tregut sekondare te
aksioneve ?
7. Cfare eshte roli I tregut te kapitalit ne funksionin e tije
sekondar dhe cilat jane format e zhvillimit te ketij
tregue ?
-
1. Pyetje per Ushtrime dhe Detyra per Vetetestime (Pjesa e pare
e materialit )
10
8. Cfare jane pasojat per zhvillimin e nje firme , por edhe per
zhvillimin e nje vendi , ne qofte se nuk
funksionon tregu I kapitalit ?
9. Ne qofte se jeni aksionar I nje korporate , cilin system te
votimit do ta aplikonit per zgjedhejen e bordit te
drejtoreve dhe pse ?
10. Ne qofte se do te ishit aksionar I pakices , pse do te
mbeshtetnit votimin kumulativ ?
11. Diskutoni dallimin ndermjet Euro-Obligacioneve dhe
Obligacioneve te tjera .
12. Cilat letra me vlere kane cmim fiks dhe cilat jo :?
13. Cilat letra me vlere kane afat te maturimit dhe cilat jo
?
14. Ne cilat raste aksionet e zakonshme jane investim I cili I
kthehet pronarit ?
15. Ne cilat raste aksionet e preferuara konsiderohen si borxh I
prapambetur ?
Detyre per vetetestim :
1. Sa aksione te zakonshme duhet te zoteroje nje grupe I pakisec
m per te siguruare agjedhejen e dy
drejteoreve , ne qofte se do te zgjidhen 9 vete dhe nese jane ne
qarkullim 200,000 aksione ?
Kapitulli 11 Kostoja dhe Struktura e Kapitalit
Pyetje per ushtrime :
1. Pse kostoja e borxhit eshte me e ulet nga kostoja e aksionit
te preferuar, ne qofte se keto dy burime kane
normen e interest ne trege prej 10 % ?
2. Pse kostoja e aksioneve te reja te zakonshme eshte me e larte
sesa kostoja e fitimit te pashperndare ?
3. Si arrihet deri te kostoja e ponderuar e kapitalit?
4. Shpesh thuhet se firma e cila nuk realizon norme te kthimit
me te larte nga kostoja e kapitalit nuk do te
behe investime . Shpjego ?
5. Cfare eshte koncepti I kostos menagjeriale te kapitalit ?
6. Nje kompani ka interesin mbi borxhin prej 10 %. Kompania
paguan tatimin ne te ardhura prej 36 % . Sa
eshte kostoja e borxhit pas tatimeve ?
7. Cili eshte kriteri I pranimit te investimit, matur nga IRR
dhe koston margjinale te ponderuar te kapitalit?
8. Llogarisni koston e borxhit pas tatimeve ne keto kushte :
Interesi Norma e tatimit
A 8 % 18 %
B 12 % 34 %
C 10.6 % 15 %
9. Llogarit koston e kapitalit te aksioneve , fitimit te
pashperndare dhe te aksioneve te zakonshme ke dhe kn
me kushte vijuese :
a. D1 = 4.20 , P0 = 55 , g = 5 % , F = 3.80
b. D1 = 0.40 , P0 = 15 , g = 8 % , F = 1
10. Ne baze te te dhenave nga pasqyrat vijuese , llogarisni dhe
komentoni koston mesatare te ponderuar te
kapitalit :
-
1. Pyetje per Ushtrime dhe Detyra per Vetetestime (Pjesa e pare
e materialit )
11
Perqindja e financimit Kostoja e Burimeve Individuale
WACC
Borxhi 0.54 6 % Aksione te preferuara 0.02 10.3
Aksione te Zakonshme 0.44 13.4
Detyra per vetetestim :
1. Llogaritni koston e kapitalit nga burimet vijuese te
financimit .
a. Norma e interest te borxhit eshte 11.36 % , kurse tatami ne
te ardhurat e korporatave 34 % .
b. Aksioni I preferuar , I cili shitet per 100 me dividend
vjetore te paguar prej 8 . Ne qofte se
kompania shet emisionin e ri , kosotja e emetimit do te ishte 9
per aksion . Norma margjinale e
tatimit per kompanin eshte 30 % .
c. Aksionet e zakonshme , te cilat kane gjeneruar Brenda firmes
, jane ne vlere prej 4.8 milion . Cmimi
I aksioneve te zakonshme eshte 75 per nje aksion , ndersa
dividend per nje aksion vitin e kaluar
ishte 9.80 . Nuk pritet se dividend do te ndryshoje ne te
ardhmen .
d. Dividendi I fundit I aksioneve te zakonshme ishte 2.80 .
Dividendi per nje aksion I kompanis
vazhdone te rritet me normen prej 8 % ne te ardhmen . Cmimi I
tregut te aksioneve momentalisht
eshte 53 , nderkaq pritet se kostoja e emetimit do te jete prej
6 per nje aksione qe emetohet .
2. Kostoja mesatare e ponderuar e kapitalit . Struktura e
kapitalit e nje korporate eshte e paraqitur ne
pasqyren vijuese . Kjo Kompani planifikon ta mbaje kete
structure te borxhit dhe ne te ardhmen .
Struktura e Kapitalit (000 )
Borxhi 1,083 Aksionet e preferuara 268
Aksionet e zakonshme 3,681 Gjithesej 5,032
Ne qofte se firma do te kete kosto te borxhit pas tatimit prej
5.5 % , kosto te aksioneve te preferuara prej 13.5% dhe
kosto te aksioneve te zakonshme prej 18 % , cfare eshte kostoja
mesatare e ponderuar e kapitalit.
3. Dritoni punon ne nje agjension turistike , e cila transporton
udhetaret me autobus .Transportimi I
udhetareve perfshin edhe paisjet dhe sherbimet e ciceronit .
Kostoja variabile per cdo udhetare eshte 5 .
Dritoni arketon nga cdo udhetar 15 . Shpenzimet fikse per cdo
udhetim jane 200 . Keto shpenzime
perfshijne amortizimin , pagen , dhe vajin e motorit, shpenzime
te cilat ndodhin pa marr parasysh numrin e
pasagjereve . Llogaritni piken Kritike .
Kapitulli 12 Politika e Dividendit
Pyetje dhe pergjigjeje :
1. Ne cfare kushtesh te tregut eshte e qendrushme teoria
residuale e dividendit ?
2. Sipas teoris se klienteles, eshte apo nuk eshte I rendesishem
dividendi ? Arsyetoje pergjigjejen ?
3. Shpjego relacionin ndermjet mundesive te rritjes se firmes
dhe politikes investive . ?
4. Cfare eshte ndikimi I inflacionit ne politiken e dividendit
?
5. Cfare politike dicindendi do te preferonit te ndiqte nje
firme ?
6. Ne qodte se ju blini nje aksion ne daten pa dividend a do te
merrni dividendin ?
7. Pse behet fraksionimi I aksionit dhe qfare fiton firma nga ky
veprim ?
-
1. Pyetje per Ushtrime dhe Detyra per Vetetestime (Pjesa e pare
e materialit )
12
8. Cfare kuptoni me planin e ri-investimit te dividendit dhe
cilat jane perparesite qe ky plane ua ofrone
investitoreve ?
9. A ndikon dividend ne aksione ne rritjen e pasigurise se
aksionareve ?
10. Ne qofte se aplikohet dividend ne aksion , a do te jete me I
madhe fitimi per nje aksion per aksionet me
dividend apo pa dividend , Pse ?
Detyra per vetetestim :
1. Menaxhmenti I firmes Kosova paraqitet te vendose per
politiken e dividendit te firmes . Jane dy opsione
te cilat duhet te merren ne konsiderate .
a. Kompania mund te paguaje dividend constant vjetor prej 8
centesh per aksion
b. Kompania mund te paguaj dividend prej 6 centesh per aksion
vitin e ardhshem dhe ta perdore
fitimin e pashperndare per te arritur nje rrithe vjetore te
dividendit prej 3 % per cdo vite pas vitit te
ardhshem .
Kosotja e kapitalit aksionar mendohet se do te jete 18 % . Cila
politike e dividendit do te maksimizonte
pasurine e aksionareve , perms maksimizimit te cmimit te
aksioneve .
2. Siemens mban norme konstante te pagimit te dividendit prej 35
% . Fitimi per nje aksion vition e kaluar
ishte 8.20 dhe pritet qe do te rritet me norme prej 12 % . Sa do
te jete dividend per nje aksion kete vite.
Sa do te jete per 5 vjete . ?
Kapitulli 13 Menaxhimi me Kapitalin punues
Pyetje per ushtrime :
1. Cfare na tregone formula EOQ ?
2. Pse firma duhet te mbaje rezervat e pasigurise ?
3. Ku qendron dallimi ndermjet investimit ne mjete themelore dhe
ne mjete qarkulluese ?
4. Pse menaxheri financiare duhet tu kushtoje kujdese te veqante
mjeteve qarkulluese ?
5. Cfare jane motivet e mbajtjes se parave te gatshme ne nje
firme ?
6. Cfare eshte roli I menaxhmentit financiare ne manaxhimin e
rezervave ?
7. Si e aryetoni zgjatejen e afatit te kreditimit te bleresve
nga firma juaj ?
8. Cfare jane nevojat per fonde per capital punues ?
9. Si e arsyetoni aplikimin e kohezgjatejes sezonale te pagesave
nga bleresit ?
10. Llogaritni sasine optimale te porosive , ne qofte se
perdorimi I stoqeve gjate 90 diteve arrin 500 njesi .
Shpenzimet e porosise jane 50 per nje porosi dhe shpenzimet e
ruajtjes jane 10 per nje njesi per 100
dite .
-
1. Pyetje per Ushtrime dhe Detyra per Vetetestime (Pjesa e pare
e materialit )
13
Detyra per vetevleresim :
1. Perllogaritni kohezgjatejen e ciklit te kapitalit punues dhe
ciklit operativ te parase , duke marre parasyshe
treguesit nga pasqyrat vijuese dhe komentoni rezultatet .
Ne mije
Furnizimi me lende te pare 67 Perdorimi I lendes se pare 65
Shiteja e produkteve te gateshme (me kredi ) 250 Kostoja e
produkteve te shitura 180
Kreditoret mesatare 14 Stoqet mesatare ne pune 12
Progresi mensatare ne pune 10 Stoqet mesatare te produkteve
finale 21
Bleresit mesatare 47
2. Biznesi planifikone te perdore 20,000 ne cash gjate vitit te
ardhshem.Pjesen me te madhe e mbajme ne
cash ne depozita ne llogari , ndersa cdo terheqeje u kushton 30
dhe paguajne interese prej 10 % . Cfare
eshte madhesi optimale e cdo terheqeje .
-
2. Zgjidhejet e Detyrave per vetetestim(Pjesa e dyte e
materialit )
14
-
2. Zgjidhejet e Detyrave per vetetestim(Pjesa e dyte e
materialit )
15
-
2. Zgjidhejet e Detyrave per vetetestim(Pjesa e dyte e
materialit )
16
-
2. Zgjidhejet e Detyrave per vetetestim(Pjesa e dyte e
materialit )
17
-
2. Zgjidhejet e Detyrave per vetetestim(Pjesa e dyte e
materialit )
18
-
2. Zgjidhejet e Detyrave per vetetestim(Pjesa e dyte e
materialit )
19
-
2. Zgjidhejet e Detyrave per vetetestim(Pjesa e dyte e
materialit )
20
-
2. Zgjidhejet e Detyrave per vetetestim(Pjesa e dyte e
materialit )
21
-
2. Zgjidhejet e Detyrave per vetetestim(Pjesa e dyte e
materialit )
22
-
2. Zgjidhejet e Detyrave per vetetestim(Pjesa e dyte e
materialit )
23
-
2. Zgjidhejet e Detyrave per vetetestim(Pjesa e dyte e
materialit )
24
-
2. Zgjidhejet e Detyrave per vetetestim(Pjesa e dyte e
materialit )
25
-
2. Zgjidhejet e Detyrave per vetetestim(Pjesa e dyte e
materialit )
26
-
2. Zgjidhejet e Detyrave per vetetestim(Pjesa e dyte e
materialit )
27
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
28
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
29
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
30
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
31
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
32
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
33
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
34
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
35
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
36
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
37
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
38
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
39
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
40
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
41
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
42
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
43
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
44
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
45
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
46
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
47
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
48
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
49
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
50
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
51
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
52
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
53
-
3. Detyra te Zgjidhura nga Secili Kapitull (Pjesa e trete e
materialit )
54
-
4. MATERIAL SHTES PJESA TEORIKE ( PYETJE TE MUNDESHME ) (Pjesa e
trete e materialit )
55
I. Qellimi dhe detyrat e financave
1. Detyrat e menaxherit financiar jane : Buxheti, rritja e
fondeve ne tregun e kapitalit, zgjedhja dhe vlersimi I projekteve
investive, planifikimi I strategjis se marketingut dhe cmimeve.
2. Aktivitete e menaxhereve financiar jane : parashiimi dhe
planifikimi, investimet dhe marja e vendimeve finaciare,
bashkrenditja dhe kontroli i aktiviteteve, nderlidhje me tregun e
kapitalit, menaxhimi i rriskut.
3. Menaxheri i dimenzionon aktivitete e organizates ne tri
aspekte : a) menaxhmenti strategjik (menaxhmenti i referohet rolit
te objektivave, formulimi i planeve) b) menaxhmenti oerativ
(menaxheret percjellin ngjarjet ditore dhe ndermarrin aksione) c)
menaxhimi i rriskut (i referohet rrugeve permes te cilave mund te
evitohet rrisku i aktivitetit)
4. Keto aktivitete jane te nderlidhura ne mes veti sepse
mxh.strategjik i sherben mxh.operativ si udhezues nga duhet te
orientohet aktiviteti, mxh.operativ i sherben mxh.strategjik si
instrument per realizimin e planeve, mxh. I rriskut eshte i
orientuar ne evitimin e pengesave.
5. Financat konsistoj ne tri fusha te nderlidhura : Paran dhe
tregun e kapitalit, investimet, menaxhmenti financiar.
6. Financat merren me menyren se si njerzit i shperndaj te
ardhurat e tyre midis konsumit dhe investimeve dhe si zgjedhin
ndermjet shum investimeve.
7. Ne globalizimin e ekonomis do te ndikojn keta faktor :
Permirsimi i transportit dhe komunikimit do te ndikoj ne uljen e
shpenzimeve, ngritja e ndikimit te konsumatoreve ne politik do te
ndikoj ne heqjen e barrierave tregtare, presioni i konkurences do
te shtyej firmat te shperngullin prodhimin ne vende me shpenzime te
ulta.
8. Perparsit e firmave individuale jane : Lehtesija e fillimit
dhe zhvillimit, pronari eshte pronar i vetes, pronari gezon te
drejten ne fitim, tatimi i lehte. Dobesit e firmave individuale :
Pergjegjesi e pakufizuar, kufizim i resurseve financiare,
veshtersit ne
menaxhmet, kufizimi i rritjes dhe jetegjatesis.
9. Perparesit e ortakrive : Resurse me te medha financiare,
aftesi e larte menaxhuese, jete me te gjate, tatime te uleta.
Dobesit e ortakrive jane : Pergjegjesi e pakufizuar, jetezgjatje e
kufizuar, probleme rreth transerimit te
pronesis.
10. Perparesit e korporatav jane : Menaxhim me efikas,
pergjegjesi e kufizuar, qasja me e lehte p.sh. per kredi, lehtesia
per transferin te pasuris. Dobesit e korporatave jane : Tatimi i
dyfisht, kosto fillestare e larte, jofleksibiliteti, konflikti i
mundshem.
11. Zgjerimi i korporatave behet ne dy forma : Forma Menaxher
dhe forma e zoterimit. 12. Korporatat kane rendesi te veqant ne
rritjen e vleres se biznesit sepse : pergjegjesia e kufizuar e ule
riskun e
investimin dhe ule rriskun e firmes, vlera e firmes eshte e
varur nga mundesit e rritjes prandaj ajo eshte e varur nga aftesia
e firmes per ta terhequr kapitalin, vler e nje mjeti poashtu varet
nga likuiditeti i tij.
13. ne firmat e medha financat jane te organizuara ne dy
paralele : a) thesari (perfshin : relacionet bankare, menaxhimi i
keshit, planifikimi i struktures se kapitalit,
menaxhimi i kredis, pagesa e dividentes, kreditimi i
konsumatoreve, menaxhimi i pensioneve dhe sigurimeve)
-
4. MATERIAL SHTES PJESA TEORIKE ( PYETJE TE MUNDESHME ) (Pjesa e
trete e materialit )
56
b) Kontrolli (perfshin : kontabilitetin e shpenzimeve,
kontabilitetin financiar, hartimin e raporteve financiare,
auditimin e brendshem, listat e pagave, ruajtja e dukumenteve
financiare, hartimin e buxhetit, menaxhimin e tatimeve)
14.Mardheniet financiare te firmave mund te jene :
a) mardhenie financiare me qeverin (politika fiskale, tatimet,
doganat, mbajtja e kontabilitetit)
b) mardheniet me ekonomin boterore (shitja dhe blerja e
produkteve ne tegjet boterore)
c) marrdhenie me tregun financiar dhe bankat (tregu i kapitalit,
kursi i interesit, inflacioni)
d) mardheniet midis firmave (mardhenie shit-blerje, likuidim
pagese, konkurenc).
15.Inflacioni i larte ndikon mbi kapitalin tregtar ne tri
aspekte : rit nevojat per hua, ndikon ne ritje e kurseve te
interesit, shoqerohet me reagime qeveritare qe qoj ne
shtrengimin e huadhenieve.
II. Marrja e vendimeve financiare ne firme
1. Financat e firmes perfshijne tri fusha : investimet,
financimin , dividentin. a) vendimi mbi investimin (ky vendim
percakton vleren e tersishme te pasuris se firmes ne te
ardhmen,
berberjen e kesaj pasurie dhe natyren e riskut afarist) b)
vendimi mbi financimin (detyr e rendesishme e menaxhmentit
financiar eshte sigurimi i mjeteve te
nevojshme financiare per mbeshtjetjen e detyrave qe shtrohen
para firmes. Marja e vendimeve mbi financimin bazohet ne informatat
mbi fluksin e parase)
c) vendimi mbi dividentin (pasi firma ti kete realizuar fitimet
ajo vendos se qfare do te beje me keto fitime : ti mbaj ato, apo ti
shpernaj ne divident. Vendimi mbi dividentin nxjerr ne pahe
kundertheniat midis menaxhmentit dhe aksionareve)
2. Strategjia e firmes varet nga misioni , synimet, objektivat.
Ne formulimin e strategjise ndikojn shum faktor : faktoret e
rrethines, ndikimet nga grupet e interesit dhe kualicionet e
brendshme, objektivat ekonomike, pergjegjesit sociale te
organizates.
3. Procesi i marjes se vendimeve financiare perbehet nga tri
faza : analiza e problemit, percaktimi i mundesive per knaqjen e
nevojave, harmonizimi i nevojave me mundesit reale.
4. Maksimizimi si qeliim i firmes ka te beje me : a) maksimizimi
i vleres se aksioneve (ketu bashkangjiten dy trende: globalizimi i
biznesit dhe rritja e
perdorimit te teknologjis) b) maksimizimi i fitimit (ekzistojn
tregues te ndryshem te profitit si jane : profiti operativ, profiti
neto
para tatimeve, profiti pas tatimeve etj). 5. Objektivat
jofinanciare te firmes kane te bejne me :
a) maksimizimi i satisfaksionit ( nderlidhet me shume grupe sic
jane : punonjesit, menaxheret, furrnitoret, klientet, komuniteti
etj)
b) etika e biznesit (firmat qe kane pasur etike kane pasur keto
perparesi : zvoglimi i humbjeve nga shpenzimet ilegale, rritja e
besimit publik mbi firmen, rritja e besimit te konsumatoreve per
produktet e tyre).
6. Teoria e agjensise marrdheniet midis menaxherit dhe
aksionareve i referohen shpesh nje relacioni te agjensis, ne te
cilin menaxheret luajn rolin e agjentit per aksionaret, duke
shfrytezuar autoritetin per te udhehequr biznesin e kompanise ne
interes me te mire te aksionareve.
-
4. MATERIAL SHTES PJESA TEORIKE ( PYETJE TE MUNDESHME ) (Pjesa e
trete e materialit )
57
7. Jane disa faktore qe qellimet e menaxhereve te jene te
perbashkta : problemet e agjensis, planet kompensuese, bordi i
drejtoreve, gllaberimet, monitorimet nga specialistet.
8. Politika financiare duhet te rrespektoj disa principe sic
jane : i rentabiliteti, i likuiditetit, i sigurise, i
elasticitetit, i pasqyres se mire etj. Politiken financiare e
mbeshtesin rregullat e caktuare te financimit.
III. Vlera ne kohe e parase
1. Vlera ne kohe e parase ka rendesi shum te madhe sepse
investimet ne firme mund te behen sot ndersa rezultatet priten ne
te ardhmen.
2. Vlera ne kohe e parase per shum arsye varet nga koha ne te
cilen ndodh rrjedha e saj. Keto arsye jane : inflacioni, rrisku,
preferencat e konsumit individual, kostoja oportune.
3. Variablat e vleres ne kohe te parase jane : vlera e ardhshme
(FV), vlera aktuale (PV), interesi (I), koha (n).
IV. Analiza financiare
1. Situata financiare nenkupton poziten ose gjendjen financiare
ne nje moment te caktuar. 2. Ne situaten financiare ndikojn faktore
te ndryshem te cilet njihen si: faktor te brendshem dhe faktoret
e
rrethines. 3. Situata finnciare ne nje firm njihet si : situat
konstituive financiare, situat financiare standarde, situat e
renduar financiare, situat e pavarur financiare dhe situat e
varur financiare. 4. Informatat e kontabiliteti i perdorin shum
subjekte sic jane : te punesuarit e firmes, huadhenesit,
furrnitoret
dhe kreditoret, konsumatoret, qeveria, publiku, menaxheret. 5.
Shtate hapat e analizes financiare jane : qellimi, indentifikimi,
procesi, llogaritja, krahasimi, interpretimi,
aksioni. 6. Pasqyrat dhe raportet financiare sigurojn informata
ne lidhje me : pasurin e organizates, detyrimet,
ekuitetin, te ardhurat dhe shpenzimet, rrjedhjen e parase etj.
7. Situata financiare identifikohet permes raporteve financiare te
cilar klasifikohen ne disa grupe : raportet e
likuiditetit, raportet e menaxhimit te mjeteve apo te
aktiviteteve, raportet e borxhit, raportet e profitabiliteti,
raportet e vleres se firmes.
VI. Planifikimi Financiar
1. Menaxheret pergadisin pasqyrat e projektuara financiare ose
pasqyrat pro-forma dhe ato i perdorin per kater
qellime: qe te vertetojne se keto pasqyra a jane ne hamoni me
qellimet e firmes, pasqyrat pro forma perdoren
per te vlersuar efektet e ndryshimeve te propozuara operative,
menaxheret perdorin passqyrat e projektuara
financiare per te parshikuar nevojat e ardhshme financiare te
firmes, pasqyrat e projektuara financiare perdoren
per te vlersuar rrjedhen e ardhshme te parase.
2. Plani strategjik perfshin: misionin, synimin, horizontin e
firmes, objekivin e firmes. 3. Plani operativ ofron udhzime detale
per zbatimin e strategjis dhe objektivave te firmes. 4. Plani
financiar shkallezohet ne gjashte hapa: projektimi i pasqyres
financiare, percaktimi i fondeve te
nevojshme per mbeshtetjen e planit, parashikimi i fondeve te
mundshme per periudhen mbi pese vitet e ardhshme, ndertimi dhe
sigurimi i sistemit te kontrollit te menaxhimit, zhvillimi i
procedurave per pershtatjen dhe modifikimin e planit bazik,
ndertimi i performansave.
5. Nder motodat me te pershtatshme per parashikimin e shitjeve
eshte metoda e perqindjes se shitjes. Kjo metede perdoret per
parashikimin e pasqyres se te ardhurave per vitin e ardhshem.
-
4. MATERIAL SHTES PJESA TEORIKE ( PYETJE TE MUNDESHME ) (Pjesa e
trete e materialit )
58
VII. Investimet
1. Investimet perfaqsojne shpenzimet e firmes qe kane per qellim
zgjerimin e saj. Investimet behen ne kapitalin punues, mjetet
fizike, programe tjera kapitale.
2. Burimet e informatave qe perdor investitori per te marre
vendime jane: Burime te drejtperdrejta dhe burime shpjeguese.
3. Gjate marrjes se vendimit per investim behet: Definimi i
problemit, percaktohet natyra e investimit, vleresohet kostoja dhe
perfitimi i ardhshem, percaktohet ndryshimi ne rrjedhen e
keshit.
4. Karakteristik e buxheteve eshte se: pergaditen dhe agregohen
ne forme paraprake, mbulojne nje periudhe te dhene kohore, shprehen
ne terma financiar, i adresohen tere firmes apo nje pjese te
saj.
5. Permes procesit te buxhetit sigurohet: Planifikimi, alokimi i
resurseve, dimensioni kohor, realizimi i objektivave.
6. Sipas natyres se tij buxheti i firmes perfshin: a) Buxhetin
financiar(buxheti i fluksit te parave, buxheti shpenzimeve
kapitale), b) Buxheti operues(buxheti i te ardhurave, shpenzimeve,
fitimit), c) Buxheti jofinanciar(i produkteve, i kohes se punes, i
stoqeve).
7. Kriteret e vendimmarrjes per buxhetimin e kapitalit jane: a)
Norma mesatare e kthimit b) Afati i shlyerjes c) Vlera aktuale neto
(NPV) d) Norma e brendshme e kthimit (IRR).
VIII. Risku dhe menaxhimi i tij
1. Risku perkufizohet si shansi per te humbur. Risku eshte
mundesia qe rrjedha aktuale e parase(kthimi) do te ndryshoje nga
rrjedha e planifikuar.
2. Burimet e riskut (risku konsiderohet ne dy aspekte: si risk i
nje mjeti dhe si risk i portfolios). 3. Matja e riskut behet ne
baze te: Probabilitetit, kthimit te pritur, devijimit standard,
variances. 4. Risku mund te klasifikohet si:
a) Risk i biznesit dhe risk financiar, b) Risk sistematik dhe
josistematik, c) Risk i nje mjeti dhe risk i portfolios.
5. Vija e sigurise se tregut(SML) perfaqson relacionin midis
riskut te matur permes betes dhe normes se kthimit te pritshem te
qdo letre me vlere.
IX. Burimet afatshkurtra dhe afatmesme te financimit
1.Format e financimit afatshkurter jane:
-
4. MATERIAL SHTES PJESA TEORIKE ( PYETJE TE MUNDESHME ) (Pjesa e
trete e materialit )
59
a) Kredite tregtare (ekzistojne tri lloje kreditit tregtar:
llogarit e hapura, kambialet, urdheresat akceptuese).
b) Perkufizimet kohore (ketu bejne pjese rrogat dhe
tatimet),
c) Letrat tregtare,
d) Kredite afatshkurta,
2. Burimet afatmesme te financimit jane:
a) Kredite bankare me kohezgjatje mbi nje vit,
b) Financimi me kontrata te shitjes se kushtezuar,
c) Kredite te cilat i lejojne shoqerit e sigurimit,
d) Financimi me ane te kontratave te qirase,
e) Institucionet jobankare.
3. Kolateral ose garantues i kreditit mund te jene: kerkesat nga
blersit, stoqet, pajisjet dhe pasurite e patundshme, aktivet e
tjera te huamarresit.
4. Faktoringu ( ne rastin e aplikimit te llogarive te arketushme
si garanci per kredit, ndermarrja vazhdon te mbaje te drejten e
kerkesave nga bleresit. Mirpo ne rast se firma nuk deshiron te
mbaje dhe te mbledh llogarite e saj te arketushme nga bleresit, ajo
mund ti shes ato. Ky proces quhet faktoring.
X. Burimet afatgjata te financimit
1. Burime afatgjata te financimit mund te jene: a) Aksionet e
zakonshme (aksionaret e zakonshem firmes jane pronar te firmes, ata
vendosin per
shperndarjen e fitimit dhe ushtrojne kontrollin mbi firmen),
Ekzistojne tri menyra te rritjes se financimit me aksione te
zakonshme: Fitimi i pashperndar, emetimi i aksioneve, shitja
publike.
b) Aksionet e preferuara (i ofrojn investitorit nje fluks fiks
te te ardhurave, kane perparsi ndaj aksionarve te zakonshem per
marrjen e dividentes),
c) Obligacionet (kemi disa lloje te obligacioneve siq jane:
obligacionet e garantuara, pagarantuara, shtetrore, pjesemarrse,
euroobligacionet etj.)
2. Tregu sekondar i kapitalit eshte tregu ne te cilin shiten
titujt pasi te jene emetuar nga korporatat. 3. Tregu primar i
kapitalit eshte qdo pike kontakti ndermjet ofruesve dhe
shfrytzuesve te kapitalit. Pika te tilla
jane ursat dhe tregjet jozyrtare te titujve. 4. Opsionet ne
pergjithsi ndahen ne dy grupe:
a) Opsionet call, b) Opsionet put.
5. Tregu efiqent vleresohet te jete ai ne te cilin qmimet e
letrave me vlere jane racionale gjate tere periudhes dhe
reflektojne te gjitha informatat e mundshme per nje periudhe te
caktuar kohore.
XI. Kostoja dhe struktura e kapitalit
-
4. MATERIAL SHTES PJESA TEORIKE ( PYETJE TE MUNDESHME ) (Pjesa e
trete e materialit )
60
1. Faktoret te cilet ndikojne ne koston e kapitalit jane: a)
Faktoret jashte kontrollit te firmes ( niveli i normave te
intresit, normat tatimore), b) Faktoret te cilet i kontrollon firma
( politika financiare, politika e struktures se kapitalit, politika
e
dividentit, politika e investimeve). 2. Kostoja e kapitalit te
nje organizate eshte nje mesatare e ponderuar e kostove te borxhit,
aksionit te
preferuar, dhe kapitalit aksionar. 3. Supozimet per koston
mesatare te ponderuar te kapitalit jane: risku konstant i biznesit,
risku konstant
financiar, politika konstante e dividentit. 4. Kapitali i firmes
si shprehje e fondeve afatgjata te saj ka rejardhje nga dy burime:
kapitali borxh dhe kapitali i
vet. 5. Ekzistojne dy qasje te struktures se kapitalit: qasja
tradicionale, qasja e Modiglianit dhe Millerit. 6. Faktoret te
cilet ndikojne ne strukturen e kapitalit jane:
a) risku i biznesit b) pozita tatimore e firmes c)
fleksibiliteti financiar d) agresiviteti apo konzervativizmi
menaxherial.
XII. Politika e Dividentit
1. Teoria reziduale e dividentit (sipas kesaj teorie):
a)neqoftese kompania identifikon nje projekt me NPV pozitive ajo
do te investoj ne kete projekt,
b)dividenti shperndahet vetem neqoftese shteret mundesia e
investimit.
2. Argumentet per rendesin e dividentit (argument i rendesishem
eshte eliminimi i pasigurise se investitmit),
3. Faktoret te cilet ndikojne ne divident jane: Kostoja e
emetimit, kostot e transaksionit, tatimet, efektet e
klienteles,
kostoja e agjensise, teoria e pritjes.
4. Faktoret tjere praktik te vendimit mbi dividentin jane:
ligjet, pozita e likuiditetit, qasja ne tregun e
kapitalit,nevoja
per kontroll, inflacioni, pozita tatimore e aksionmbjtesve,
parashikimi.
-
5. Pyetje dhe Pergjigjeje te rastit (Pjesa e Peste e materialit
)
61
Pyetje dhe Pergjigjeje
1. Cilat jan objektivat financiare dhe objektivat sociale dhe jo
financiare t nj firme?
- Objektivat financiare jan:
1. Maksimizimi i vlers s aksioneve (Vlers s firms)
2. Maksimizimi i profitit (Vlers s aksioneve)
- Objektivat jofinanciare jan:
1. Maksimizimi i satisfaksionit
2. Etika e biznesit.
2. Spjego procedurat pr llogaritjen e vlers n koh t paras?
- donjri q ka t bj me parat duhet t ket njohuri pr vlern n koh t
paras. E ata jan: Bankiert,
financiert, planert, analistt e tregut t letrave me vler, dhe ai
q do t konfrontohet me probleme
financiare.
- Format e llogaritjes s vlers n koh t paras jan:
1. Vlera e ardhshme e nj t prvitshme pagese e s cils bhet n fund
t vitit.
2. Vlera e ardhshme e nj t prvitshme pagesa e s cils bhet n
fillim t vitit.
3. Vlera e ardhshme e nj serie t przier.
4. Vlera aktuale e nj t prvitshme pagesa e s cils bhet n fund t
vitit.
5. Vlera aktuale e nj t prvitshme pagesa e s cils bhet n fillim
t vitit
6. Vlera aktuale e nj serie t przier.
3. Shkruaj me dy fjali dallimin ndrmjet pasqyrs s t ardhurave
dhe pasqyrs s rrjedhs
s paras.
- Rrjedha neto e paras n biznis ndryshon nga profiti neto i
shprehur n pasqyrn e t ardhurave, nga
arsyja se disa nga t ardhurat dhe shpenzimet e rreshtuara n
pasqyrn e t ardhurave gjat vitit nuk
paguhen me para t gatshme.
4. Cilt jan faktort t cilt ndikojn n dividend?
- Faktort t cilt ndikojn n divident jan:
1. Kostoja e emetimit,
2. Kostot e transaksionit,
3. Tatimet,
4. Efektet e klienteles
5. Kostoja e agjendes
6. Teorija e pritjes.
6. Kemi 3 lloje te firmave:
6.a. Firma Individuale nse sht pron e nj pronari t vetm dhe
drejtohet vetm prej tij.
Prparsit:
1. Lehtsia e fillimit dhe zhvillimit t biznesit
2. Pronari sht pronar i vetvetes
-
5. Pyetje dhe Pergjigjeje te rastit (Pjesa e Peste e materialit
)
62
3. Pronari gzon t drejtn n fitim
4. Tatimimi kryesisht i leht dhe pa tatime t veqanta
T metat:
1. Prgjegjsi e pakufizuar
2. Kufizimi i resurseve financiare
3. Vshtirsit n menaxhment
4. Kufizimi i rritjes dhe jetgjatsis i lidhur me jetzgjatjen e
themeluesit.
6.b.Ortakit konsistojn n dy, apo m shum pronar q bjn biznes s
bashku.
Prparsit
1. Resurse m t mdha financiare
2. Aftsi m t lart menaxhuese dhe organizuese
3. Jet m t gjat
4. Tatime m t ulta nga korporatat
T metat:
1. Prgjegjsi e pakufizuar
2. Jetzgjatje e kufizuar
3. Probleme rreth transferimit t pronsis
4. Vshtirsi pr t ardhur deri te kapitali m i madh
Korporatat 6.c. sht form e shoqrive aksionace, ajo bazohet n
kodin e inkorporimit, i cili prcakton
qllimet e biznesit, numrin e aksioneve q mund t emitohen, si dhe
numrin e drejtorve q do t jen
pjes e bordit. Kapitali i nj korporate formohet nprmjet shitjes
s aksioneve. Aksioni sht titull
pronsie ndaj nj pjese t shoqris.
Prparsit:
1. Menaxhimi m efikas
2. Prgjegjsi e kufizuar
3. Madhsia e korporatave
4. Lehtsia pr transferimin e pasuris
T metat:
1. Tatimi i dyfisht
2. Kostoja fillestare
3. Jofleksibiliteti
4. Konflikti i mundshm
6.c.1. Zgjerimi i korporatave bhet n dy mnyra:
1. Forma Merxher (Kur dy korporata bashkohen pr t krijuar nj
korporat t prbashkt)
2. Forma e Zotrimit (Paraqet blerjen e pasuris dhe obligimeve t
nj korporate nga nj tjetr).
7. N kompanit e mdha, financat e firmsorganizohen n dy
paralele:
1. Thesari,
2. Kontrolli.
-
5. Pyetje dhe Pergjigjeje te rastit (Pjesa e Peste e materialit
)
63
7.1. Aktivitetet e thesarit t firms jan:
1. Planifikimi financiar,
2. Arka
3. Marrja e vendimeve financiare
4. Kredit
5. Portofolio i investimeve
Funksioni themelor i thesarmbajtsit sht q t siguroj dhe menaxhoj
kapitalin e firms,
ndrsa funksioni i kontrollorit sht t siguroj se parat jan
prdorur n mnyr efikase.
>> Marrja e vendimeve financiare n firm
8. Funksionet e financafe t firms jan:
1. Vendimi mbi investimin
2. Vendimi mbi financimin
3. Vendimi mbi dividendin
9. N formulimin e strategjis ndikojn shum faktor:
1. Faktort e rrethins
2. Grupet e interesit
3. Objektivat ekonomike
4. Prgjegjsit sociale t organizats
10. Fusha t vendimmarrjes financiare jan:
1. Analiza e investimeve
2. Menaxhimi i kapitalit punues
3. Burimet dhe kostoja e fondeve
4. Prcaktimi i strukturs s kapitalit
5. Politika e dividendit
6. Analiza e riskut dhe kthimit
11. Marrja e vendimeve financiare bhet sipas ktyre hapave:
1. Formulimi i objektivave dhe politikave t firms
2. Identifikimi i shtigjeve t mundshme t aksionit
3. Sigurimi i t dhnave dhe informatave relevante pr t
vendosur
4. Analiz, vlersimi i t dhnave dhe marrja e vendimit
5. Zbatimi i vendimit
6. Monitorimi i efekteve t vendimit
12. Objektivat financiare kan pr qllim t maksimizojn rezultatet
e tyre. Maksimizimi si
qllim i firm ka t bj me:
1. Maksimizimin e vlers s aksioneve (Vlers s firms)
2. Maksimizimin e profitit (fitimit)
12.a. Faktort q ndikojn n mimin e aksioneve, prkatsisht n vlern
e firms jan:
1. Faktort e rrethins ekonomike
-
5. Pyetje dhe Pergjigjeje te rastit (Pjesa e Peste e materialit
)
64
2. Faktort t cilt jan nn kontrollin e menaxhmentit
3. Vlera, koha dhe risku nga rrjedha e pritshme e paras
4. Pasuria e pronarve (mimi i tregut i aksioneve)
5. Kushtet n tregun financiar
12.b. Ekzistojn tregues t ndryshm t profitit, nga t cilt
jan:
1. Profitin Operativ (profitin neto para interesave dhe
tatimeve)
2. Profitin neto para tatimeve
3. Profitin neto pas tatimeve
4. Profitin neto pr ndarje t zakonshme
13. Objektivat jofinanciare kan t bjn me:
1. Maksimizimin e satisfaksionit
2. Etiken e biznesit
14. Disa faktor q ndkojn q qllimet e menaxherve t jen t
prbashkta me ato t
aksionarve:
1. Planet kompensuese
2. Bordi i drejtorve
3. Gllabrimet
4. Monitorimet nga specialistt
5. Problemet e agjencis
15. Politikn financiare e mbshtesin rregullat e caktuara t
financimit. Ja disa rregulla
themelore:
1. Rregullat e raportit t mjeteve vetjake n krahasim me
borxhin
2. Rregullat e raportit ndrmjet llojeve t ndryshme t
kapitalit
3. Rregulla e art e financimit
>> Kuptimi dhe rndsia e vlers n koh t paras
16. Vlera e paras pr shum arsye varet nga koha n t ciln ndodh
rrjedha e saj. Kto
arsye jan:
1. Inflacioni
2. Risku
3. Preferencat e konsumit individual
4. Kostoja oportune
17. far kuptojm me interes?
Me interes kuptojm kthimin q prfiton donjri q ka heur dor nga
konsumi ose mundsit e tjera t
investimit dhe ka huazuar paran nmarrdhnie kreditore.
18. Interesi mund t jet i thjesht dhe i kombinuar.
Interesi i thjesht sht interesi i akumuluar (mbi bazn e
huamarrjes) ose i fituar (mbi bazn e
huadhnies) i llogaritur vetm mbi principalin.
-
5. Pyetje dhe Pergjigjeje te rastit (Pjesa e Peste e materialit
)
65
- Interesi i akumuluar sht ai i cili nuk paguhet vetm mbi
principalin, por edhe mbi do interes t fituar
dhe t patrhequr nga periudha e mparshme.
19. Variablat e vlers n koh t paras qoft t llogaritjes s
interesit t akumuluar apo t
ekuacioneve t diskontimit jan:
1. Vlera e ardhshme (FV)
2. Vlera aktuale (PV)
3. Interesi (i)
4. Vitet (n)
20. Situata Financiare shpreh nj gjendje t caktuar financiare t
organizats. N situatn financiare
ndikojn faktor t ndryshm, t cilt njihen si faktor t brendshm dhe
faktor t rrethins.
21. Situata Financiare n nj firm njihet si:
1. Situat konstituive financiare
2. Situat financiare standarde apo normale
3. Situat financiare e rnduar
4. Situat e pavarur financiare
5. Situat e varur financiare
22. Shfrytzuesit e jashtm dhe tbrendshm t t dhnave kontabl
jan:
1. T punsuarit e firms
2. Huadhnsit
3. Furnitort dhe kreditort
4. Konsumatort
5. Qeveria dhe agjensit
6. Publiku
7. Aksionart e kompanis ose pronart
8. Shrbimi tatimor
9. Menaxhert e kompanis
10. Analistt financiar dhe kshilltart
23. Informatat financiare t sublimuara n analizn financiare
prdorn si:
1. Mjet planifikimi
2. Mjet kontrolli
3. Mjet pr t identifikuar dobsit e organizats
24. Karakteristikat themelore t pasqyrave financiare jan:
1. Relevanca
2. Besueshmria
3. Krahasueshmria
4. Kuptueshmria
25. Hapat e analizs financiare jan:
1. Qllimi
-
5. Pyetje dhe Pergjigjeje te rastit (Pjesa e Peste e materialit
)
66
2. Identifikimi
3. Procesi
4. Llogaritja
5. Krahasimi
6. Interpretimi
7. ??
26. Qllimi i pasqyrs financiare sht q t siguroj informata pr
pozitn financiare, performansn
dhe ndryshimet n pozitn financiare, si baz shum e rndsishme pr
marrjen e vendimeve menaxheriale.
27. Llojet e pasqyrave financiare:
1. Pasqyra e bilancit
2. Pasqyra e suksesit
3. Pasqyra e ndryshimeve n ekuitet
4. Pasqyra e rrjedhs s paras
5. Politika kontabl me shnimet sqaruese
27.3. Pasqyra e ndryshimeve n ekuitet. N kt pasqyre paraqitet
pasqyra q shpreh fitimin apo
humbjen pr periudhn konkrete, transaksionet kapitale,
shprndarjen e fitimit t pronarve, lvizjet n
llogaritje rezerve dhe n llogarit e tjera t ekuitetit.
28. Gjat pregaditjes s pasqyrave financiare, menaxhmenti
financiar duhet ti ket
parasysh disa parime mjaft t rndsishme:
1. Parimi i vazhdimsis s afarizmit
2. Parimi i momentit t paraqitjes s transaksionit
3. Parimi i vazhdueshmris s prezantimit
29. Bilanci i gjendjes prbhet nga mjetet dhe burimet e
mjeteve
29.1. Kategorit themelore t mjeteve:
1. Paluajtshmria
2. Pasurit e paprekshme
3. Mjetet rrjedhse
29.2. Kategorit themelore t burimeve t mjeteve:
1. Detyrimet rrjedhse
2. Detyrimet afatgjata
3. Detyrimet e aksionarve
Prkufizim:
Mjetet apo asetet jan t drejta pr qasje n prfitimet e ardhshme
ekonomike, si rezultat i transaksioneve
dhe ngjarjeve n t kaluarn.
Detyrimet jan obligim i nj entiteti q t transferoj prfitimet
ekonomike si rezultat i transaksioneve apo
ngjarjeve n t kaluarn.
-
5. Pyetje dhe Pergjigjeje te rastit (Pjesa e Peste e materialit
)
67
30. Burimet e huajtura t organizats ndahen n dy grupe:
1. Detyrimet rrjedhse
2. Detyrimet afatgjate
31. Pasqyra e t ardhurave prmbledh arktimet dhe shpenzimet dhe
tregon fitimin ose humbjen pr
periudhn kontabl.
32. Pasqyra e rrjedhes s paras raporton rrjedhen e paras
nga:
1. Aktivitetet operative
2. Aktivitetet investive
3. Aktivitetet financiare
32.1 Prpos ktyre aktiviteteve, n pasqyrn e rrjedhes s paras
klasifikohen edhe:
1. Efekti i ndryshimit t normave t kmbimit valutor
2. Ngritja (ose ulja) n cash gjat nj periudhe
3. Aktivitetet e investimit dhe financimit n para jo t
gatshme
33. Pasqyra e rrjedhes s paras tregon gjendjen dhe prdorimin e
fondeve financiare sipas
kuptimit t gjr q ato kan n kontabilitet. Pasqyra e rrjedhes s
paras n prgjithsi prbhet nga dy
pjes:
1. Parat e hyra
2. Parat e paguara
34. Situata financiare identifikohet prmes raporteve financiare,
t cilat klasifikohen:
1. Raportet e likuiditetit
2. Raportet e menaxhimit t mjeteve apo t aktivitetit
3. Raportet e borxhit
4. Raportet e rentabilitetit
5. Raporti i vlers s firms
35. Ekuacioni Du Pont sht nj formul e cila mundson q norma e
kthimit t aseteve t
llogaritet si produkt i profitit marxhinal, her qarkullimi i
aseteve totale.
>> Kontrolli i brendshm dhe i jashtm
36. Kontrolli sht nj proces i cili gjeneron informata lidhur me
pasqyrat financiare apo t dhnat e
tjera financiare n organizat. Jan 3 lloje themelore t
kontrollit:
1. Kontrolli i pasqyrave financiare
2. Kontrolli i pajtueshmris me rregullat
3. Kontrolli operativ
37. Kontrolli mund t jet i brendshm dhe i jashtm
38. Kontrolli i brendshm vepron i pavarur brenda organizats dhe
ka pr objekt t verifikoj apo
realizohet detyra n pajtim me parashtrimet e saj, t zbuloj
dobsit dhe devijimet.
39. Pr t qen efektiv kontrolli duhet tu prmbahet disa parimeve
siq jan:
1. Kontrolli duhet t ndrtohet n prshtatje me natyrn e puns dhe
organizimit t nj organizate
2. Bashkrenditja e kontrollit me planifikim
-
5. Pyetje dhe Pergjigjeje te rastit (Pjesa e Peste e materialit
)
68
3. Kostoja e ult e kontrollit
4. Objektiviteti
5. Saktsia
6. Koha
7. Fleksibiliteti
8. Kuptueshmria
40. Etapat e procesit t kontrollit t brendshm:
1. Prcaktimi i standardeve t kontrollit
2. Hulumtimi
3. Raportimi
4. Aksioni
41. Kontrolli i jashtm sht i qertifikuar nga autoritetet e
kontabilitetit dhe prfaqson vlersimin e
pavarur t sistemeve kontabiliste, financiare dhe operative t
organizats. Kontrolli i jashtm kryhet nga
ekspert t licencuar apo nga firmat e huaja t licencuara dhe t
autorizuara pr kryerjen e ktyre
punve.
42. Etapat e procesit t kontrollit t jashtm:
1. Planifikimi
2. Mbledhja dhe vlersimi i fakteve
3. Komunikimi i rezultateve
>> Planifikimi Financiar
43. Planifikimi financiar prfshin analizn e rrjedhave financiare
t bizneseve, prognozimin e
pasojave t vendimeve t ndryshme investive dhe financiare dhe
vlersimin e efekteve t alternativave t
ndryshme zhvillimore.
44. Pasqyrat e projektuara financiare, ose pasqyrat Pro Forma
prdorn pr katr qllime:
1. T vrtetojn se kto pasqyra jan n harmoni me qllimet e
prgjithshme t firms dhe me pritjet e
investitorve
2. Pr t vlersuar efektet e ndryshimeve t propozuara
operative
3. Pr t parashikuar nevojat e ardhshme financiare t firms
4. Pr t vlersuar rrjedhen e ardhshme t paras
45. Objektivat e planit strategjik:
1. Misioni
2. Synimi
3. Horizonti
4. Objektivi i firms
. Objektivat e firms mund t jen afatshkurtra ose afatgjata,
mirpo mund t
jen primare dhe sekondare.
46. Ecuria e planifikimit financiar shkallzohet n gjasht
hapa:
1. Projektimi i pasqyrs financiare
-
5. Pyetje dhe Pergjigjeje te rastit (Pjesa e Peste e materialit
)
69
2. Prcaktimi i fondeve t nevojshme pr mbshtetjen e planit
3. Parashikimi i fondeve t mundshme pr periudhn mbi pes vitet e
ardhshme
4. Ndrtimi dhe sigurimi i sistemit t kontrollit t menaxhimit dhe
alokimit t prdorimit t fondeve
brenda firms
5. Zhvillimi i procedurave pr prshtatjen dhe modifikimin e
planit bazik
6. Ndrtimin e performansave t sistemit financiar
47. Plani i rrjedhes s paras sht llogari e cila shpreh nevojn pr
para dhe tregon se si paraja hyn
dhe del nga firma n nj periudh t caktuar kohore.
Ky plan duhet t tregoj:
1. Sa para i nevojiten firms tuaj
2. Kur i nevojiten parat
3. A do t zgjidhet nevoja e parave me aksione, huazime, mbajtjen
e fitimit nga aktiviteti ose me shitjen e
pasurive t patundshme
4. Nga do t vijn parat n firm
48. Burimi themelor i paras n firm vjen nga shitja. Parashikimi
i shitjes bhet n baz t dy
metodave:
1. N baz t vlersimeve t brendshme (metoda e prqindjes)
2. N baz t vlersimeve t jashtme (analiza e regresionit)
>> Investimet
49. Investimi nnkupton angazhimin e nj shume t dhn t parave n
kohn e tanishme n pritje t
kthimit t nj shume m t madhe n t ardhmen.
50. Gjat vendosjes lidhur me investimin firma ka parasysh:
1. Performansat e teknologjis
2. Reagimin e konsumatorve
3. Situatn ekonomike
4. Zhvillimin teknologjik
51. Burimet lidhur me tregun, degn dhe firmat mund t jen:
1. Burimet e drejtprdrejta
2. Burimet shpjeguese
52. Gjat marrjes s vendimit pr investim bhet:
1. Definimi i problemit
2. Natyra e investimit
3. Kostoja dhe prfitimi i ardhshm
4. Rritja e rrjedhes s paras
53. Llojet e buxheteve
1. Buxheti financiar
2. Buxheti operues
3. Buxheti jofinanciar
-
5. Pyetje dhe Pergjigjeje te rastit (Pjesa e Peste e materialit
)
70
54. Buxheti i kapitalit sht nj proces i vlersimit t projekteve t
cilat krkojn investime
substanciale t kapitalit rrjedhs n kmbim me arktimet t cilat
priten pas disa viteve.
55. Buxhetimi i mir i kapitalit krkon ndrmarrjen e nj numri t
hapave gjat procesit t
marrjes s vendimeve:
1. Gjurmimi dhe hulumtimi i mundsive t investimeve
2. Grumbullimi i t dhnave
3. Vlersimi dhe marrja e vendimit
4. Rivlersimi dhe prshtatja
56. Kriteret m t ndeshura n teorin dhe praktikn e menaxhmentit
financiar pr
kategorizimin e propozimeve investuese jan:
1. Norma mesatare e kthimit
2. Afati i shlyerjes
3. Vlera aktuale neto
4. Norma e brendshme e kthimit
>> Risku dhe menaxhimi i tij
57. Risku prkufizohet si shansi pr t humbur. Risku sht mundsia q
rrjedha aktuale e paras
(kthimi) do t ndryshoj nga rrjedha e planifikuar.
58. Risku konsiderohet n dy aspekte:
1. Risku i nj mjeti (i llogaritur n bazn individuale)
2. Risku i portfolios (ku rrjedha e paras prfaqson kombinim t nj
numri m tadh t mjeteve
59. Matja e riskut bhet n baz t t:
1. Distribuimit t probabilitetit
2. Kthimit t pritur
3. Deviacionit standard
4. Koeficientit t variacionit
60. Risku mund t klasifikohet si:
1. Risku i biznesit dhe risk financiar
2. Risk sistematik dhe risk josistematik
3. Risk i nj mjeti dhe risk i portfolios
61. Diversifikimi sht proces i zvoglimit t riskut prmes formimit
t portfolios s fondeve me kthim
t koreluar n form imperfekte.
Kjo portfolio aktivesh prbhet nga:
1. Aktive t koreluara pozitivisht
2. Aktive t koreluara negativisht
3. Aktive t pakoreluara
62. Koeficienti beta mat normn e kthimit t portfolios t letrave
me vler n lidhje me normn e
fitimit t tregut. Beta sht matse e riskut sistematik (t
padiversifikueshm) t portfolios.
-
TABELAT (Pjesa e Gjashte e materialit )
71
-
TABELAT (Pjesa e Gjashte e materialit )
72
-
TABELAT (Pjesa e Gjashte e materialit )
73
-
TABELAT (Pjesa e Gjashte e materialit )
74
-
TABELAT ME formula :) (Pjesa e Shtate e materialit )
75