MEME KANSERİ CERRAHİSİ SONRASI FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON Prof. Dr. Türkan AKBAYRAK, Fizyoterapist* Yrd. Doç. Dr. Serap KAYA, Fizyoterapist* * Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü. Meme kenseri cerrahisi sonrasında operatif, postoperatif erken dönem ve post operatif geç dönemde birçok komplikasyon meydana gelebilmektedir. Bu komplikasyonların oluşmasının önlenmesi ya da erken dönemde müdahale edilmesi için hastanın medikal izlem süresince, cerrahi öncesi, cerrahi sonrası, postoperatif 3. hafta, 3. ay, 6. ay, 9. ay ve 12. aylarda fizyoterapi ve rehabilitasyon açısından da değerlendirilmesi oldukça önemlidir. Rehabilitasyon; preoperatif değerlendirme ile başlar ve kişi normal aktif yaşamına dönene kadar devam eder. Preoperatif değerlendirme; detaylı hikayeyi, postür, duyu, ağrı, solunum ve dolanımın değerlendirilmesini, çevre ölçümünü, eklem hareket açıklığının değerlendirilmesini, skapular mobilite ve kas kuvvetinin değerlendirilmesini ve hasta eğitimini içermelidir. Cerrahi sonrası hareket ve fonksiyonun restorasyonu fizyoterapistin asıl görevidir. Fizyoterapi programına postoperatif 1. günde başlanmalı, 1 hafta sonra ya da drenler çıkar çıkmaz aktif germe hareketlerine başlanmalıdır. Post operatif tedavi programı kişiye özel olmalı, postoperatif fizyoterapi ve rehabilitasyon programı içeriğinde lenfödemden korunma ve tedavi mutlaka yer almalıdır. Tedavi sürecini; hastanın tamir edilen yapıların iyileşme durumu, cerrahi sonrası hastanede iken ve taburcu olduktan sonra fizyoterapi alıp almadığı, güvenlik uyarıları konusunda eğitim alıp almadığı etkilemektedir. Mastektomi sonrası fizyoterapi ve rehabilitasyon programının amaçları: • Ağrıyı azaltmak, • Erken dönemde solunum fonksiyonlarını korumak, • Omuz ekleminin disfonksiyonunu önlemek, • Doku sertliklerini önlemek, • Lenfödemi kontrol altına almak, • Günlük yaşam aktivitelerinde bağımsız ve fonksiyonel olmayı sağlamak,
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
MEME KANSERİ CERRAHİSİ SONRASI FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON
Prof. Dr. Türkan AKBAYRAK, Fizyoterapist*
Yrd. Doç. Dr. Serap KAYA, Fizyoterapist*
* Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizyoterapi ve
Rehabilitasyon Bölümü.
Meme kenseri cerrahisi sonrasında operatif, post-‐operatif erken dönem ve post-‐
operatif geç dönemde birçok komplikasyon meydana gelebilmektedir. Bu
komplikasyonların oluşmasının önlenmesi ya da erken dönemde müdahale
edilmesi için hastanın medikal izlem süresince, cerrahi öncesi, cerrahi sonrası,
post-‐operatif 3. hafta, 3. ay, 6. ay, 9. ay ve 12. aylarda fizyoterapi ve
rehabilitasyon açısından da değerlendirilmesi oldukça önemlidir.
Rehabilitasyon; pre-‐operatif değerlendirme ile başlar ve kişi normal aktif
yaşamına dönene kadar devam eder. Pre-‐operatif değerlendirme; detaylı
hikayeyi, postür, duyu, ağrı, solunum ve dolanımın değerlendirilmesini, çevre
ölçümünü, eklem hareket açıklığının değerlendirilmesini, skapular mobilite ve
kas kuvvetinin değerlendirilmesini ve hasta eğitimini içermelidir.
Cerrahi sonrası hareket ve fonksiyonun restorasyonu fizyoterapistin asıl
görevidir. Fizyoterapi programına post-‐operatif 1. günde başlanmalı, 1 hafta
sonra ya da drenler çıkar çıkmaz aktif germe hareketlerine başlanmalıdır. Post-‐
operatif tedavi programı kişiye özel olmalı, post-‐operatif fizyoterapi ve
rehabilitasyon programı içeriğinde lenfödemden korunma ve tedavi mutlaka yer
almalıdır. Tedavi sürecini; hastanın tamir edilen yapıların iyileşme durumu,
cerrahi sonrası hastanede iken ve taburcu olduktan sonra fizyoterapi alıp
almadığı, güvenlik uyarıları konusunda eğitim alıp almadığı etkilemektedir.
Mastektomi sonrası fizyoterapi ve rehabilitasyon programının amaçları:
• Ağrıyı azaltmak,
• Erken dönemde solunum fonksiyonlarını korumak,
• Omuz ekleminin disfonksiyonunu önlemek,
• Doku sertliklerini önlemek,
• Lenfödemi kontrol altına almak,
• Günlük yaşam aktivitelerinde bağımsız ve fonksiyonel olmayı sağlamak,
• Yaşam kalitesini arttırmak şeklinde sıralanabilir.
Postoperatif fizyoterapi ve rehabilitasyon programının içeriği hastanın
ihtiyaçlarına göre, hasta eğitimi, pozisyonlama (immobilizasyon süreci), solunum
egzersizleri ve solunum kontrolü, ağrı yönetimi, stres yönetimi ve gevşeme
eğitimi, insizyon ve skar mobilizasyonu, postural düzgünlük/self imaj eğitimi,
kuvvetlendirme, germe ve aerobik egzersiz eğitimi, self masaj ve mobilizasyon
gibi self tekniklerinin öğretilmesi olmalıdır.
Resim 1 Resim 2
Resim 1,2: Cerrahi sonrası skapular mobilitenin değerlendirilmesi
Resim 3 Resim 4
Resim 3, 4: Meme cerrahisi sonrası skapular mobilizasyon
Hastalara güvenlik uyarıları (hedef normal fonksiyonel seviye), olası