Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken Jan-Willem Polman
Materiaalkeuze en moderne splitstechnieken
Jan-Willem Polman
www.lijnenspecialist.nl
• Grote voorraad lijnen voor de watersport,
• In twee dagen geleverd,
• Gratis verzenden (bestellingen > €50),
• Deskundig advies en maatwerk.
Stuurmankade 276 – Amsterdam - 020-419 6412 [email protected]
Volg ons op: Facebook.com/DeLijnenspecialist Twitter.com/#Lijnenspclst
Programma
• Constructie lijnen
• Materialen lijnen
• Toepassingen
• Moderne splitstechnieken
Dubbel gevlochten polyester lijn
Dyneema softshackle
Enkel gevlochten dyneema lijn
Constructie Lijnen
Geslagen Lijn: Multi purpose, kan knikken.
Sqare Plaits: Knikt niet torsie vrij, landvast.
Enkel gevlochten: Soepel. Multi purpose.
Wordt zowel voor klassieke materialen als high
performance materialen. Makkelijk te splitsen.
Dubbel gevlochten: Multi purpose
Wordt zowel voor klassieke materialen als high performance materialen.
Gevlochten mantel met kern van parallelle vezels: grote sterkte en weinig rek, lastig te splitsen
Gevlochten Mantel met kern van geslagen lijnen: schoten, vallen, economisch te produceren.
Materialen
Materiaal Merknamen Rek bij 50%
breeksterkte
Breeksterkte
(ф 8mm)
Dichtheid
([kg/dm3]
Smeltpunt
[°C]
UV
bestendig
Slijtvastheid
Polypropyleen 0.16 1350 kg 0.91 (drijft) 170 Matig Matig
High Molecular Weight
Polyethylene
Dyneema,
Spectra
0.034 6300 kg 0.97 (drijft) 150 Zeer goed Goed
Polybenzobisoxazole
(PBO)
Zylon 0.018 8000 kg 1.58 650* Slecht Matig
Liquid Crystal Polymer Vectran 0.022 6000 kg 1.4 330 Matig Zeer goed
Polyester Dacron 0.08 1800 kg 1.38 260 Zeer goed Zeer goed
Polyamide Nylon 16% droog,
20% nat
1900 kg 1.14 220-250 Goed Goed
Kernen: schoten, vallen & trimlijnen
Kern Materiaal Eigenschappen Opmerking
Polypropyleen Licht, niet erg sterk, veel rek Wordt ook vaak als "vulmiddel" gebruikt, bv in combinatie met
Dyneema (kosten- en/of gewichtsbesparing)
Polyester Duurzaam relatief weinig rek Verschillende kwaliteiten, goede prijs kwaliteit voor
toerschepen. Wordt soms ook in combinatie met een dyneema
kern als tussenmantel gebruikt (kostenbesparing)
Dyneema (HMPE) Licht, zeer sterk, weinig rek, zeer slijtvast, maar
vertoont kruip onder langdurige statische belasting
SK75 is het meest gebruikt, SK78 is iets sterker en heeft
minder last van kruip, SK90 is het sterkst (+30%) en zit wat
betreft kruip tussen SK78 en SK75 in
Vectran (LCP) Zeer sterk, weinig rek, maar slecht UV bestendig
Zylon (PBO) Zeer sterk, weinig rek (minste), maar slecht UV
bestendig
Erg duur wordt vaak met mantel voor kunststof verstaging
gebruikt
2) High Performance Fibers: Kern bepaalt de sterkte van de lijn
1) Conventional Fibres: Mantel is een onderdeel van de sterkte van een lijn
Mantels: schoten, vallen & trimlijnen
Kern Materiaal Opmerking
Cruising
Polyester Duurzaam, vrij glad
Polyester "Staple" Soft feel, standaard zachte schoot
Mix Cordura/ Polyester Grip en duurzaamheid
Dyneema Zeer stijtvast, glad, wordt als extra mantel op slijtpunten gebruikt
Mix Kevlar/ Polyester/ (Cordura)
Mix Technora/ Polyester/ (Cordura)
Mix Vectran/ Polyester/ (Cordura)
Mix PBO/ Polyester/ (Cordura)
Puur PBO en Vectran
High End Regatta lijnen bestand tegen hoge temperatuur, met goede grip.
Lijnen worden met name toegepast op regatta's als b.v. TP52, America's
cup
Off shore Regatta
Performance Cruising/ Regatta
Verschillende Soorten Rek
Permanente initiële Rek
Kort na gebruik is deze rek eruit. Veel lijnen worden bij
productie al voorgerekt, dit haalt de initiele rek eruit.
Elastische Rek Rekt gelijk terug nadat de lijn onbelast wordt
Visco Elastische Rek
Rekt geleidelijk terug na ontspannen
Kruip Permanente rek onder langdurige statische belasting, afhankelijk van tijd, temperatuur en belasting (% vd breuksterkte). Resulteert uiteindelijk in een breuk
Toepassing materialen in hoofdlijnen
Lijnenwijzer: http://www.lijnenspecialist.nl/lijnen-selectie-1.html
Toepassing Functionaliteit Open boten Cruisers Regatta
Landvasten Rek, slijtvast
Schoten Geen rek,
goede grip
Dyneema dubbel/ enkel
voudig gevlochten met
gripgaren
Polyester mantel
met gripgaren,
polyester kern
Polyester mantel
met gripgaren,
dyneema kern
Vallen Geen rek, door
klemmen
Polyester mantel
dyneema kern
Polyester mantel
polyester kern
Polyester mantel
dyneema kern
Trimlijnen Geen rek Polyester mantel
dyneema kern
Polyester mantel
polyester kern
Polyester mantel
dyneema kern
Bakstagen Geen rek, UV
bestendig
Dyneema zonder mantel Dyneema zonder
mantel
Dyneema zonder
mantel
Polyester mantel, liefst met polyamide kern
Houd daarnaast ook rekening met:
• Bij vertraagde lijnen speelt rek een minder grote rol: grootschoot rek minder belangrijk dan in fokkeschoot
• Voor schepen >36 ft geldt grip op schoten een minder belangerijke rol: trim gaat via de lier.
• Bij open boten/ eenheidsklasses is voor schoten vaak goede grip, soepelheid en licht gewicht het belangrijkste. Rek speelt een kleinere rol: lijn wordt continu in de hand gehouden
• Spischoot moet licht soepel en goed in de hand liggen, weinig rek is minder relevant. Ook voor een Spival mag best een rek hebben
• Gebruik van Dyneema levert naast weinig rek ook grote gewichtsbesparing: minder dikke lijnen EN laag soortelijk gewicht
Verjongen van Dyneema lijnen
Gesplitst oog:
bevestiging aan fok/ spi
Schoot vanaf hier tot oog verjongd: Verjonging vanaf zeil tot 50 cm voor lier. • Dyneema kern NIET geschikt voor lier of stopper • Functie van de mantel: stroef en hitte isolator
• Gewichtsbesparing: bij licht weer geen last van lijn gewicht,
• Kern bepaalt 95% van de mechanische eigenschappen, dus mantel niet perse nodig,
• Dyneema kern is behalve heel sterk, lichtgewicht, weinig rekbaar, ook goed UV bestendig
Splitsen - de zwakste schakel telt
50% verlies treksterkte bij een knoop 10% verlies treksterkte bij een oogsplits Gereedschappen om te splitsen:
Splits Overzicht Alle instructie films zijn te vinden op www.lijnenspecialist.nl/moderne_splitstechnieken
Dubbel gevlochten lijnen van polyester (of polyamide)
Dubbel gevlochten lijnen met Dyneema kern
Enkel gevlochten Dyneema lijnen
Soft shackle maken van Dyneema
Verjongen van lijnen en twee lijnen aan elkaar splitsen
Hoe maak je een takeling?
Als beide zijden van de lijn vrij zijn Als een zijde van de lijn vast zit
Twee technieken van vandaag
Dyneema softshackle
Dubbel gevlochten polyester lijn
Mantel van gevlochten polyester lijn draagt voor 30% bij aan breeksterkte – dus bij splitsen gebruik je kern EN mantel
Enkel gevlochten dyneema lijn
Mantel van dyneema lijn draagt maar 5% bij aan breeksterkte – dus bij splitsen gebruik je alleen de kern (core to core splice)
Super sterke en veilige “touwharpjes” met snelsluiting
Enkel gevlochten dyneema lijn
Opmerking: • Locking splice (vergrendelingssplits) is de beste manier
om high performance lijnen te splitsen
• Deze basis “kern op kern” splits techniek is breed toepasbaar: andere splitsen op high performance
lijnen zijn variaties op deze techniek, bv:
Opmerking:
• Algemeen toepasbaar voor dubbel gevlochten polyester of Polyamide lijnen
• Een strakke dichtgevlochten mantel maakt splitsen erg lastig
Dubbel gevlochten polyester lijn
Dyneema softshackle
• Super sterke en veilige “touwharpjes” met snelsluiting
Vragen?
www.lijnenspecialist.nl
Stuurmankade 276 – Amsterdam - 020-419 6412
Volg ons op: Facebook.com/DeLijnenspecialist Twitter.com/#Lijnenspclst