Marian Szałda Sekcja Ekologii i Ochrony Środowiska

Warsztaty: Jak żyć z Naturą 2000 ? 1

Realizacja programów rolnośrodowiskowych w

województwie świętokrzyskim w roku 2011 ze szczególnym

uwzględnieniem obszarów Natura 2000

Marian SzałdaSekcja Ekologii i Ochrony Środowiska

Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach

2012-04-21


Plan prezentacji:1. Ogólna charakterystyka województwa świętokrzyskiego.2. Obszary Natura 2000 w województwie świętokrzyskim.3. Realizacja programów rolnośrodowiskowych w województwie

świętokrzyskim.4. Główne zagrożenia realizacji programów ochronnych na

obszarze Natura 2000 a programy rolnośrodowiskowe.5. Edukacja ekologiczna. Kszyk

Realizacja programów rolnośrodowiskowych w województwie świętokrzyskim w roku 2011 ze szczególnym uwzględnieniem obszarów Natura 2000

2012-04-21



1. Ogólna charakterystyka województwa świętokrzyskiego.- 3,7% obszaru Polski,- 67 % powierzchni województwa świętokrzyskiego to

obszary objęte różnego rodzaju ,- wyraźne co najmniej dwa obszary o zróżnicowanym

poziomie rolnictwa,- niski poziom zurbanizowania,- duże bezrobocie,- brak uciążliwego przemysłu,- wzrastające zanieczyszczenie powietrza w terenach

zurbanizowanych,- nieskażone gleby

2012-04-21



• W województwie świętokrzyskim powierzchnia obszarów Natura 2000 wynosi 159078.60 ha, co stanowi 13,6% powierzchni województwa.

• Na terenie województwa świętokrzyskiego jest 40 obszarów Natura 2000, w tym:

• 2 obszary specjalnej ochrony ptaków, wyznaczone rozporządzeniem Ministra Środowiska (w 2004 r., następnie 2011 r.)• 38 obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty - projektowane

specjalne obszary ochrony siedlisk, zatwierdzone przez Komisję Europejską decyzją Nr 2011/64/UE z 10.01.2011 r. (Dz. U. UE Nr L 33 z 08.02.2011 r.)

2012-04-21



2012-04-21

9 pakietów rolnośrodowiskowych

9.Strefy buforowe .

1.Rolnictwo Zrównoważone .

8.Ochrona gleb i wód .

4.Ochrona cennych

siedlisk

Przyrodniczych

6. Zachowanie lokalnych odmian

roślin uprawnych

7.Ochrona lokalnych

ras zwierząt gospodarskich .

3.Ekstensywne trwałe

użytki zielone

2. Rolnictwo ekologiczne .

5.Ochrona cennych

siedlisk

przyrodniczych

Poza / na obszarach

Natura 2000



9.Strefy buforowe .


7.Ochrona lokalnych

ras zwierząt gospodarskich .




3. Realizacja programów rolnośrodowiskowych w województwie świętokrzyskim.

2012-04-21

Łączna liczba złożonych wniosków o przyznanie płatności rolnośrodowiskowych oraz wnioskowana kwota w województwie świętokrzyskim w latach 2010-2011

Powiat

Łączna liczba złożonych wniosków o przyznanie

płatności Łączna kwota wnioskowana w

[PLN]Spadek/wzrost w

stosunku do roku 2010

2010 2011 2010 2011Ilość

wnioskówKwota

płatności

Busko Zdrój 1 217 1 271 3 812 354 4 325 282 54 512 929Jędrzejów 750 859 2 807 866 3 047 949 109 240 084Kazimierza Wielka 373 336 1 585 704 1 370 915 -37 -214 789Kielce 920 891 3 831 616 3 571 482 -29 -260 134Końskie 509 449 2 225 988 2 235 527 -60 9 539Opatów 1 502 1 651 7 222 937 8 655 485 149 1 432 548Ostrowiec Św. 618 645 2 309 952 2 779 819 27 469 867Pińczów 903 963 3 734 012 4 239 195 60 505 184Sandomierz 557 544 2 239 279 2 077 685 -13 -161 594Skarżysko Kam. 83 81 176 144 182 269 -2 6 125Starachowice 232 243 848 377 833 372 11 -15 005Staszów 606 573 2 491 943 2 463 538 -33 -28 405Włoszczowa 251 271 1 681 891 1 698 733 20 16 841

świętokrzyskie 8 521 8 777 34 968 062 37 481 252 256 2 513 190



Łączna liczba złożonych wniosków o przyznanie płatności rolnośrodowiskowych w województwie świętokrzyskim w latach 2010-2011

2012-04-21

Busko Zdrój

Jędrzejów

Kazimierza

Wielka

Kielce

Końskie

Opatów

Ostrowiec Ś

w.

Pińczów

Sandomierz

Skarżysko Kam.

Starach

owice

Staszów

Włoszc

zowa

0

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

1,600

1,800

20102011



Łączna liczba złożonych wniosków o przyznanie płatności rolnośrodowiskowych pakiet rolnictwo ekologiczne i zrównoważone w województwie świętokrzyskim w latach 2010-2011

2012-04-21

PowiatRolnictwo zrównoważone Rolnictwo ekologiczne

Pakiet S01 i Pakiet 1 Pakiet S02 i pakiet 22010 2011 2010 2011

Busko Zdrój 154 148 95 97Jędrzejów 26 33 47 47Kazimierza Wielka 43 28 13 13Kielce 73 64 142 145Końskie 106 91 127 113Opatów 284 403 115 117Ostrowiec Św. 17 26 92 96Pińczów 51 51 184 190Sandomierz 93 78 62 69Skarżysko Kam. 0 0 10 11Starachowice 3 6 107 114Staszów 12 24 142 142Włoszczowa 4 6 61 59świętokrzyskie 866 958 1197 1213

Warsztaty: Jak żyć z Naturą 2000 ?


Liczba złożonych wniosków o przyznanie płatności rolnośrodowiskowych pakiet rolnictwo ekologiczne i zrównoważone w województwie świętokrzyskim w latach 2010-2011 wg powiatów.

2012-04-2110

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

Pakiet 1 rok 2010

Pakiet 1 rok 2011

Pakiet 2 rok 2010

Pakiet 2 rok 2011



2012-04-21

Łączna liczba złożonych wniosków o przyznanie płatności rolnośrodowiskowych pakiet łąki ekstensywne i ochrona gleb i wód w województwie świętokrzyskim w latach 2010-2011

Powiat

Utrzymaniełąki pastwisk

ekstensywnych

Ochrona glebi wód Spadek/wzrost w

stosunku do roku 2010

Pakiet PO1;P02; 3 Pakiet K01 ,8

2010 2011 2010 2011 Pakiet 3 Pakiet 8

Busko Zdrój 938 895 283 356 -43 73

Jędrzejów 173 188 585 662 15 77

Kazimierza Wielka

159 110 318 322 -49 4

Kielce 296 222 650 697 -74 47

Końskie 360 285 263 261 -75 -2

Opatów 62 34 1371 1 632 -28 261

Ostrowiec Św. 11 9 522 580 -2 58

Pińczów 627 590 363 428 -37 65

Sandomierz 58 33 463 487 -25 24

Skarżysko Kam. 58 53 25 26 -5 1

Starachowice 10 8 115 123 -2 8

Staszów 173 88 359 374 -85 15

Włoszczowa 63 55 162 175 -8 13

świętokrzyskie 2 975 2 570 5 479 6 123 -405 644



Łączna liczba złożonych wniosków o przyznanie płatności rolnośrodowiskowych ochrona gleb i wód w województwie świętokrzyskim w latach 2010-2011 wg powiatów

2012-04-21

Busko Zdrój Jędrzejów Kazimierza Wielka

Kielce Końskie Opatów Ostrowiec Św.

Pińczów Sandomierz Skarżysko Kam.

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Busko Zd

rój

Jędrze

jów

Kazimier

za W

ielka

Kielce

Końskie

Opatów

Ostrowiec

Św.

Pińczów

Sandomier

z

Skarż

ysko Kam

.

Starac

howice

Staszó

w

Włoszc

zowa

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

Rok 2010Rok 2011



Łączna liczba złożonych wniosków o przyznanie płatności rolnośrodowiskowych w pakiecie: łąki ekstensywne w województwie świętokrzyskim w latach 2010-2011 wg

powiatów

2012-04-21

Busko Zd

rój

Jędrze

jów

Kazimier

za W

ielka

Kielce

Końskie

Opatów

Ostrowiec

Św.

Pińczów

Sandomier

z

Skarż

ysko Kam

.

Starac

howice

Staszó

w

Włoszc

zowa

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

Pakiet:P01,P02,3 rok 2010Pakiet:P01,P02,3 rok 2011



2012-04-21

Łączna liczba złożonych wniosków o przyznanie płatności rolnośrodowiskowych pakiet ochrona zasobów genetycznych zwierząt i roślin w województwie świętokrzyskim w latach 2010-2011

Powiat

Ochrona lokalnychras

zwierząt gospodarskich

Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin

Spadek/wzrost w stosunku do roku

2010Pakiet G01:7 Pakiet 6

2010 2011 2010 2011 Pakiet 3 Pakiet 8

Busko Zdrój 13 10 30 27 -3 -3

Jędrzejów 7 2 8 9 -5 1

Kazimierza Wielka 5 2 14 13 -3 -1

Kielce 17 14 28 31 -3 3

Końskie 3 1 15 15 -2 0

Opatów 1 0 152 198 -1 46

Ostrowiec Św. 0 0 14 18 0 4

Pińczów 4 3 40 34 -1 -6

Sandomierz 3 2 49 52 -1 3

Skarżysko Kam. 3 3 2 2 0 0

Starachowice 4 2 11 10 -2 -1

Staszów 7 5 19 15 -2 -4

Włoszczowa 6 6 2 2 0 0

świętokrzyskie 73 50 384 426 -23 42



2012-04-21

Łączna liczba złożonych wniosków o przyznanie płatności rolnośrodowiskowych pakiet ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na i poza obszarami NATURA 2000 w województwie świętokrzyskim w latach 2010-2011

Powiat

Ochrona zagrożonych gatunków ptaków

i siedlisk przyrodniczych poza obszarami NATURA

2000

Ochrona zagrożonych gatunków ptaków

i siedlisk przyrodniczych na obszarach NATURA 2000

Spadek/wzrost w stosunku do roku 2010

Pakiet 4 Pakiet 52010 2011 2010 2011 Pakiet4 Pakiet 5

Busko Zdrój 16 56 15 54 40 39Jędrzejów 1 2 4 8 1 4Kazimierza Wielka 7 9 25 6 2 -19Kielce 3 6 8 5 3 -3Końskie 2 9 3 5 7 2Opatów 0 0 0 0 0 0Ostrowiec Św. 0 1 1 0 1 -1Pińczów 3 12 5 83 9 78Sandomierz 1 3 1 3 2 2Skarżysko Kam. 1 1 0 1 0 1Starachowice 0 0 0 0 0 0Staszów 0 3 0 2 3 2Włoszczowa 6 19 5 13 13 8

świętokrzyskie 40 121 67 180 81 113

Warsztaty: Jak żyć z Naturą 2000 ?


2012-04-2116

Busko Zd

rój

Jędrzejów

Kazimierza

Wielka

Kielce

Końskie

Opatów

Ostrowiec Ś

w.

Pińczów

Sandomierz

Skarży

sko Kam.

Stara

chowice

Staszó

w

Włoszc

zowa

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Pakiet 4. Rok 2010

Pakiet 4. Rok 2011

Pakiet 5. Rok 2010

Pakiet 5. Rok 2011

Łączna liczba złożonych wniosków o przyznanie płatności rolnośrodowiskowych pakiet ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na i poza obszarami NATURA 2000 w województwie świętokrzyskim w latach 2010-2011



2012-04-21

Łączna liczba złożonych wniosków o przyznanie płatności rolnośrodowiskowych pakiet strefy buforowe w województwie świętokrzyskim w latach 2010-2011

Powiat

Tworzenie stref buforowychSpadek/wzrost w stosunku do

roku 20102010 2011

Busko Zdrój 2 2 0

Jędrzejów 1 1 0

Kazimierza Wielka 0 0 0

Kielce 0 0 0

Końskie 0 0 0

Opatów 0 1 1

Ostrowiec Św. 1 0 -1

Pińczów 0 1 1

Sandomierz 0 0 0

Skarżysko Kam. 0 0 0

Starachowice 0 0 0

Staszów 0 0 0

Włoszczowa 1 1 0

świętokrzyskie 5 6 1



Główne zagrożenia realizacji programów ochronnych na obszarze Natura 2000 a programy rolnośrodowiskowe.

- Brak działalności rolniczej

2012-04-21




2012-04-21



4. Główne zagrożenia realizacji programów ochronnych na obszarze Natura 2000 a programy rolnośrodowiskowe.

- Dewastowanie i niszczenie prac już wykonywanych

- Rola mieszkańców w realizacji przedsięwzięć ochronnych

2012-04-21




- Źle wykonywane zabiegi ochronne

2012-04-21




-Brak środków finansowych- Obecność obszarów. Natura 2000 na terenie gminy uważana jest przez samorządy i mieszkańców za czynnik problemowy i barierę dla rozwoju – co w wielu wypadkach jest wynikiem braku odpowiedniej konsultacji przy wyznaczaniu obszarów Natury 2000

2012-04-21



Obszary Natura 2000 to problemy zagospodarowania biomasy z łąk i terenów zakrzaczonych i lesnych

2012-04-21



Samorządy obawiają się, że Natura 2000 będzie hamulcem rozwoju gmin. Najczęstszymi barierami, które wskazują, to:· wydłużenie czasu realizacji inwestycji i ich dodatkowe koszty związane z oceną oddziaływania na środowisko;

· niepewność uzyskania pozwolenia na budowę;· brak wytycznych precyzujących dopuszczalny rodzaj i skalę działalności gospodarczej;

· utrudnienia w prowadzeniu i rozwijaniu produkcji rolniczej;· ogólna dezinformacja i niepewność co do obowiązujących przepisów i konkretnych ograniczeń związanych z siecią Natura 2000;

( Brak spojrzenia lokalnych animatorów na problemy rozwoju gminy z punktu gospodarowania przestrzenią);

- Potrzeba rozwoju edukacji ekologicznej.

2012-04-21


DOKUMENTY EE DOKUMENTY EDU dla ZR

poziom globalny: styczeń 2005 ogłoszenie przez ONZ „Dekady Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju na lata 2005-2014”

poziom europejski: przyjęcie w marcu 2005 - „Strategii Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju Europejskiej Komisji Gospodarczej”

poziom globalny: – lata 80.

Międzynarodowy Program EE (IEEP)

Międzynarodowa Strategia Edukacji

Środowiskowej (International Strategy

for Action in the Field of Environmental

Education and Training for the 1990s)

poziom europejski: od 1971 roku

EAP: Programy Działań Środowiskowych

UE (VI wygasa 2012 roku);

2012-04-21


DOKUMENTY EE

:

DOKUMENTY EDU dla ZR Poziom krajowy:

brak odpowiednika/ pustka

programowa !!! tylko konferencje

(deklaracja jeleniogórska); komisja

Polskiego Komitetu UNESCO

Poziom regionalny:

brak odpowiednika/pustka

programowa !!!

Poziom lokalny:

brak odpowiednika/pustka programowa !!!

Przykład niemiecki

Poziom krajowy:

„Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej - przez

Edukację do Zrównoważonego Rozwoju”

(1996) i Narodowy Program EE

Poziom regionalny/wojewódzki:

wojewódzkie programy EE

( ????),

Poziom lokalny:

powiatowe i gminne programy EE

(????)

2012-04-21


Ważniejsze SKUTKI PUSTKI PROGRAMOWEJ

W ZAKRESIE Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju

PRZYSTOSOWANIA EDUKACJI EKOLOGICZNEJ DO WIZJI I CELÓW

EDU DLA ZR

(1) DEZINTEGRACJA/ AUTONOMIZACJA/ IZOLOWANIE

poszczególnych rodzajów EDUKACJI (ekologicznej,

społecznej, ekonomicznej (homo oeconomicus),

technicznej itp.) syndrom „Zosi samosi” w edukacji

ekologicznej– jest samowystarczalna

(2) ZAWĘŻAJACE i mylące PODEJŚCIE DO NOWEGO

PARADYGMATU ROZWOJU; negatywne SKUTKI dla

samego paradygmatu (np. w samorządach – „nie

będziemy budować strategii zrównoważonego

rozwoju, bo to strategia eksponująca tylko ochronę

środowiska !!!”)2012-04-21


Wąskie rozumienie ZR

Zrównoważony rozwój = ochrona

środowiska= ekorozwój

w opozycji do

szerokiego rozumienia ZR:Zrównoważony rozwój =

zrównoważone uwzględnianie w rozwoju aspektów

ekonomicznych, społecznych i środowiskowych

2012-04-21



(3) znaczny jeszcze udział walczących, najczęściej w słusznej

sprawie form EDUKACJI Ekologicznej (jako środka budzenia

sumienia zbiorowego) – do lat 90. jako walka z systemem

politycznym (Nowa Hutay itp.); współ. przykłady: – przypadek

Rospudy; patologie rozcinania ekosystemów przy budowie

autostrad; kompania przeciwko GMO; przeciwko toksycznym

dodatkom do żywności oraz kontrowersje dotyczące budowy

elektrowni jądrowych (4) pokaźny dorobek dobrych, ale także ZŁYCH PRAKTYK w

prowadzeniu EE: dużo rywalizacji i mało współpracy, często

brutalna i nieuczciwa walka (gra) o wpływy w różnych

funduszach celowych i towarzyszące temu dyskryminowanie

niektórych organizacji i czasopism o tematyce ekologicznej,

2012-04-21



(5) istnienie obok siebie realnej EDUKACJI

EKOLOGICZNEJ (rzeczywiste podnoszenie świadomości

ekologicznej) i iluzyjnej EDUKACJI EKOLOGICZNEJ jak

formy przerabiania otrzymanych pieniędzy (dotacji) bez

rzeczywistych zmian w świadomości ekologicznej

(SYNDROM technicznie „sprawnych” raportów z realizacji

często „jałowych” projektów);

(6) nadmierne ZAWĘŻENIE ZAINTERESOWAŃ

organizatorów EE; dominacja lokalizacji EE na obszarach

cennych przyrodniczo i pewne zaniedbania w edukacji,

której przedmiotem jest: ekologia miasta, miejsca

zamieszkania, ekologia kultury czy tzw. EKOLOGIA

CODZIENNOŚCI !!!! 2012-04-21



(8) główny nacisk w EE na stronę „ROZUMOWĄ”

(mental, intelekt, racjonalizm intelektualny, zgromadzoną

wiedzę i umiejętności wynikające z tej wiedzy) i częste też

wykorzystywanie NEGATYWNYCH EMOCJI (strachu,

poczucia zagrożenia);

wykorzystywanie w wysoce niewystarczającym stopniu

innych intelektów czy inteligencji, które powinny być

rozwijane w systemie edukacji ekologicznej, a mianowicie

inteligencji emocjonalnej (+ emocji), intuicyjnej czy

inteligencji uczuciowej (wrażliwości, empatii,

odpowiedzialności czy troski o siebie i innych itp.) cel:

poczucie współodpowiedzialności za stan środowiska !!!

(7) PRZEWAGA AKCJI nad systematycznym działaniem

słynne dni „bez” lub „z” (bez większych efektów

edukacyjnych)

2012-04-21


Edukacja dla ZR

Edukacjaekologiczna

Edukacja społeczna (biedny segreguje śmieci, a bogaty ale …….. nie)

Edukacja ekonomiczna

EdukacjaPrzestrzenna(naszym bogactwem jest przestrzeń- brak przestrzeni uniemożliwia jakikolwiek rozwój)

Edukacjatechniczna

…

Proces integrowania różnych rodzajów edukacji w rozwoju człowieka

2012-04-21


Zrównoważona turystyka

Zrównoważona produkcja

Zrównoważona konsumpcja

Zrównoważony transport

Zrównoważona gosp. leśna

Zrównoważona logistyka Zrównoważony

rozwój

KONKRETYZACJE DZIEDZINOWE/sektorowe

Zrównoważone budownictwo

Zrównoważone rolnictwo

Zrównoważona gospodarka energetyczna

REPERTUAR dla zintegrowanej edukacji ekologicznej (aspekty ekologiczne + ekonomiczne + społeczne)

2012-04-21


uprawianie edukacji ekologicznej w ujęciu

autonomicznym/ zdezintegrowanym, w

oderwaniu od edukacji społecznej i edukacji

ekonomicznej oraz w oderwaniu od systemu

wartości NIE MA ŻADNEJ PRZYSZŁOSCI !!!

uprawianie takiej edukacji uwidacznia bardzo często

tzw. błędne/iluzyjne koło edukacyjne, tzn. ciągłe

powtarzanie i sprawne finansowo rozliczanie

różnych projektów edukacyjnych bez TRWAŁYCH I

POZYTYWNYCH EFEKTÓW w świadomości

człowieka !!!

Kilka wniosków końcowych:

2012-04-21


Kilka wniosków końcowych: konieczne jest powszechne zrozumienie podstawowej zależności,

że skuteczna i efektywna ochrona środowiska i współkształtowana przez edukację ekologiczną wysoka świadomość człowieka jest warunkiem jego

przetrwania na Ziemi,

a problemy z ochroną środowiska to głównie problemy człowieka ze swoim człowieczeństwem !!!.

2012-04-21


1. konieczna jest zatem odbudowa pełni człowieczeństwa w stosunku do nie

tylko do przyrody, ale także do siebie i innego człowieka poprzez edukację i tworzenia

społeczeństwa mądrości (nie tylko wiedzy !!)- społeczeństwa empatycznego i realnie

obywatelskiego, opartego na kulturze bez przemocy, na kulturze wrażliwości i

wzajemnego szacunku

2012-04-21



Utrzymanie obszarów 2000 wymaga:- szeroko rozumianej edukacji, - kompleksowego podejścia do rozwoju

ekonomicznego obszaru, - działania na rzecz ochrony środowiska muszą

mieć zapewnione stałe, stabilne i długookresowe programowanie ,

- koszty utrudnień w rozwoju obszaru z tytułu ochrony przyrody, środowiska czy siedlisk przyrodniczych musi być w pełni rekompensowane,

- Programy rolnośrodowiskowe musza być kierowane do samorządów gminnych i firm usługowych

2012-04-21



2012-04-21

Państwo Dorota i Józef Kokot prowadzą gospodarstwo ekologiczne płożone w powiecie pińczowski w pobliżu rzeki Nidy o powierzchni 8,29 ha. Gospodarstwo w

części gruntów jest położone na obszarze na terenie OSO Dolina Nidy i SOO Ostoja Nidziańska.

W gospodarstwie uprawia się: ziemniaki, zboża w tym pszenicę orkisz, warzywa gruntowe: cebulę, ogórki, czosnek, marchew, buraczki czerwone i maliny. Hoduje się również kury zielononóżki. W celu poprawy bilansu azotu w glebie stosowany jest odpowiedni płodozmian i wysiewane poplony: wyka, gorczyca, wsiewki z motylkowych.

W gospodarstwie wykorzystuje się do odchwaszczania wypalacz płomieniowy oraz opielacz wielorak. Hoduje się również kury zielononóżki.

Swoją produkcję warzyw gruntowych gospodarze sprzedają jako ekologiczną do firm: Liovit, Biovital, Polan, Symbio, Biofuturo..

W 2011 roku gospodarstwo zdobyło II miejsce w krajowym konkursie na najlepsze gospodarstwo rolne

W gospodarstwie jest realizowany realizuje program rolnośrodowiskowy pakiet 2 Rolnictwo ekologiczne, pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone oraz pakiet 6 Zachowanie zasobów genetycznych w rolnictwie, wariant 6.3c Produkcja nasienna na zlecenie banku genów: rośliny segetalne.



Moje gospodarstwo; Dorota Kokot

2012-04-21

Marian Szałda Sekcja Ekologii i Ochrony Środowiska

Documents