Page 1
การจดการสอการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนตโดยใชเครองมอ CMS: กรณศกษาส านกงานประสานงานโครงการสอการเรยนการสอน
Management e-learning System by CMS Case study: Office E-learning Project
เรณกา อานบ Renuka Arnub
สารนพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต
สาขาเทคโนโลยสารสนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร
ปการศกษา 2554
Page 2
I
หวขอโครงงาน การพฒนาระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนตโดยใช เครองมอ CMS: กรณศกษาส านกงานประสานงานโครงการตาม พระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร
นกศกษา นางสาวเรณกา อานบ รหสนกศกษา 5317670028 ปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา เทคโนโลยสารสนเทศ พ.ศ. 2554 อาจารยผควบคมโครงงาน ผศ.ดร.พนม เพชรจตพร
บทคดยอ
การท าโครงงานครงนมวตถประสงคเพอพฒนาระบบสอการเรยนการสอน เพอเพมทกษะการเรยนรของนกเรยนใหเพมมากยงขน
ในการจดท าโครงงานน ผจดท าไดวเคราะหและประเมน ความพงพอใจของนกเรยนทไดรบการเรยนรผานสอออนไลน โดยไดมการประเมนผลการเรยนและความพงพอใจของระบบ เพอเพมศกยภาพในการเรยนรผานสอออนไลน
Page 3
II
กตตกรรมประกาศ
สารนพนธ ฉบบนไดรบความเหนชอบจาก ฝายประสานงานโครงการตามพระราชด าร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ใหด าเนนการจดท าสอการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต นอกจากน ยงตองขอขอบพระคณ นางชฎามาศ ธวะเศรษฐกล รองผอ านวยการ ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ทไดมอบหมายและสนบสนนโครงงานนมาโดยตลอดและตองกราบขอบพระคณ ผศ.ดร.พนม เพชรจตพร อาจารยทปรกษาโครงงาน ทไดใหค าแนะน า ขอคด และสละเวลาเพอตรวจทานสารนพนธ และขอขอบพระคณอาจารยสาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร ทใหความรแกขาพเจา
เรณกา อานบ
Page 4
III
สารบญ บทคดยอภาษาไทย I กตตกรรมประกาศ II สารบญ III สารบญ (ตอ) IV สารบญตาราง V สารบญรป VI สารบญรป (ตอ) VII บทท 1 บทน า 1
1.1 กลาวน า 2 1 1.2 กรณศกษา 2 1.3 ปญหาและอปสรรค 2 1.4 วตถประสงค 2 1.5 ขอบเขตงาน 3 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3 1.7 ขนตอนการด าเนนงาน 3
บทท 2 ทฤษฎทเกยวของ 5 2.1 กลาวน า 5 2.2 ทฤษฎทเกยวของ 5 2.3 งานวจยทเกยวของ 6 2.4 ความรเกยวกบ e-learning 10 2.5 การเรยนการสอนผานเวบ 16 2.6 ขอด ขอเสยของเครองมอ e-learning แตละชนด 17 2.7 ความรเกยวกบ Blended learning 20 2.8 ระบบบรหารจดการเกยวกบการเรยนการสอน 23
บทท 3 การวเคราะหและออกแบบระบบ 26
3.1 กลาวน า 26 3.2 ขนตอนของระบบงาน 26 3.3 แนวคดของการออกแบบระบบงาน 30 3.4 ออกแบบความตองการของผใช 54 3.5 ออกแบบความตองการของผใช 57 3.6 ความสามารถของระบบ Moodle 58 3.7 การออกแบบ Software Structure 59
Page 5
IV
สารบญ (ตอ) 3.8 องคประกอบของระบบงานทพฒนา 60 3.9 การออกแบบกระบวนการ 62
บทท 4 ขนตอนในการด าเนนโครงงาน 65 4.1 กลาวน า 65 4.2 การจดเตรยมทรพยากรทเกยวของ 65 4.3 การตดตงระบบ 66
บทท 5 การประเมนและผลการทดลอง 77 5.1 กลาวน า 77 5.2 หนาจอระบบของการเรยนการสอนผานอนเทอรเนต 77 บทท 6 สรปผลและวจารย 85 6.1 กลาวน า 85 6.2 สรปผลการด าเนนงาน 85 6.3 ปญหาและอปสรรค 85 6.4 ขอเสนอแนะในการพฒนาตอไป 85
Page 6
V
สารบญตาราง ตารางท 1.1 แสดงระยะเวลาในการด าเนนโครงการ 4 2.1 Asynchornou and Synchronous E-learning method 14 2.2 ขอด ขอเสยของเครองมอ e-learning แตละชนด 17 3.1 Assignment 41 3.2 Calenda 41 3.3 Course_enrolls 42 3.4 Course_tracking 42 3.5 Courses 43 3.6 Forums 44 3.7 Group_membership 44 3.8 Group_perms 45 3.9 Group 45 3.10 Lessons 46 3.11 News 46 3.12 News_ans 47 3.13 Note 47 3.14 Privmsgs 48 3.15 Quiz 49 3.16 Quiz_choice 49 3.17 Quiz_multichoice 50 3.18 Scores 50 3.19 Session_info 51 3.20 User_data 51 3.21 User_log 51 3.22 User_perms 52 3.23 User_property 52 3.24 Users 53 3.25 แสดงการวเคราะหความตองการผใชและสทธการใชงานของแตละกลม 56 3.26 แสดงคณสมบตของระบบจดการเรยนรแตละระบบทใหความสนใจ 58
Page 7
VI
สารบญรป รปท 2.1ความหมายของ e-learning 11 2.2 ขายงานของ e-learning 11 2.3 สวนประกอบของ e-learning 13 3.1 ขนตอนสวนของผเรยน 27 3.2 ขนตอนสวนของผสอน 28 3.3 ขนตอนสวนของผดแลระบบ 29 3.4 โครงสรางโปรแกรม 30 3.5 Context diagram 31 3.6 Process 1 การลงทะเบยน 31 3.7 Process 2 การเขาสระบบ 32 3.8 Process 3 Edit บทเรยน 32 3.9 Process 4 Edit บททดสอบ 33 3.10 Process 5 การศกษาบทเรยน 33 3.11 Process 6 แบบทดสอบ 34 3.12 Process 7 กระดานขาว 34 3.13 Process 8 ตารางนดหมาย 34 3.14 Process 9 สมดบนทก 35 3.15 Data Flow Diagram Level1 Process 1 การลงทะเบยน 35 3.16 Data Flow Diagram Level1 Process 2 การเขาสบทเรยน 35 3.17 Data Flow Diagram Level1 Process 3 Edit บทเรยน 36 3.18 Data Flow Diagram Level1 Process 4 Edit แบบทดสอบ 36 3.19 Data Flow Diagram Level1 Process 5 Edit การศกษาบทเรยน 37 3.20 Data Flow Diagram Level1 Process 6 Edit แบบทดสอบ 38 3.21 Data Flow Diagram Level1 Process 7 Edit กระดานขาว 38 3.22 Data Flow Diagram Level1 Process 8 ตารางนดหมาย 39 3.33 Data Flow Diagram Level1 Process 9 สมดบนทก 39 3.34 ER-Diagram 40 3.25 สถาปตยกรรมของระบบสารสนเทศทจะใชในการพฒนาระบบ e-Learning 60 3.26 กระบวนการท างานของระบบการตรวจสทธผใช 62 3.27กระบวนการท างานของระบบการเรยนการสอนผานอนเทอรเนต 64 4.1 แสดงโฟลเดอรหลกการแตกไฟล 66
Page 8
VII
สารบญรป (ตอ) 4.2 แสดงรายละเอยดในโฟลเดอร 66 4.3 แสดงโฟลเดอรหองเกบตวตดตง 67 4.4 แสดงการตดตง 67 4.5 แสดงการตดตง 68 4.6 แสดงการตดตง 69 4.7 แสดงการตดตง 69 4.8 แสดงการตดตง 70 4.9 แสดงขอมล GPL License 71 4.10 แสดงการตดตงฐานขอมล 72 4.11แสดงขอมลเวอรชนปจจบน 72 4.12แสดงขอมลเวอรชนปจจบน 73 4.13แสดงการอพเกรดฐานขอมล 73 4.14 แสดงการตงคาตารางบลอก 74 4.15แสดงการตงคาของเวบไซต 75 4.16 แสดงหนาประวตของผดแลระบบสมาชก 75 4.17แสดงหนาเวบ e-Learning ทสรางดวยระบบ Moodle 76 5.1 หนาจอหลกของระบบการเรยนการสอนผานอนเทอรเนต 77 5.2 การสรางบทเรยนรายวชา หวขอ เนอหา 78 5.3 หนาจอการอพโหลด 78 5.4 หนาจอของกระดานเสาวนา 78 5.5 หนาจอของค าศพทในอภธานศพท 79 5.6 หนาจอของการควบคมการบานของรายวชานน 79 5.7 สวนของขอมลสวนตวของผเรยน 80 5.8 การสรางกลมผเรยน 80 5.9 สวนของการกคนรายวชา 81 5.10 คะแนนสอบของนกศกษา 81 5.11 หนาจอวดผลการเรยนร 82 5.12 หนาจอการบนทกยอของผใชระบบ 82 5.13 การจดการงานของผเรยน 83 5.14 การบนทกการใชงานแบบเฉพาะเจาะจง 33 5.15 พนทเกบไฟล 84
Page 9
บทท1 บทน า
1.1 กลาวน า
ในปจจบนการศกษาหาความรนน มความส าคญมาก ไมวาจะเปนการศกษาหาความรในองคกรตางๆ เพอน ามาพฒนาองคกร การศกษาหาความรทวๆ ไปเพอน าไปใชในการท างาน หรอน าไปใชเปนขอมลอางอง หรอแมกระทง การหาขอมลเพอใชในการด าเนนชวต ซงในปจจบนมความรอยมากมายหลากหลายรปแบบ ทงทอยในรปของหนงสอ ต ารา การจดบนทก เทคโนโลย และกจกรรม ซงความรบางอยางงายแกการเขาถง บางอยางยากแกการเขาถง และขอมลสวนมากยงไมมการจดการความรทถกตอง เราจงจ าเปนตองมการจดการความรเกดขนเพอน าความรขอมลจากสถานทตางๆ น ามารวมกน และการจดหมวดหม การจดประเภท แลวน ามาจดในรปแบบทคนอานสามารถเขาใจไดโดยงาย รวมถงสามารถน าไปพฒนาตอ หรอหาขอมลเพมเตมได ในทนอาจอยในรปของบอรด การรวบรวม (ลงค) ไวส าหรบหาขอมลเพมเตมหรออาจจะอยในรปแบบกระทตอบค าถามกได ซงการจดการความรในปจจบนเรมมความแพรหลายมากขนมากกวาแตกอน แตเพราะยงมการเขาใจทผดๆ ของคนทตองการจดความรจงจ าเปนตอง มหนงสอการจดการความร ขนมาเพอท าความเขาใจในทศทางเดยวกนและสามารถน าไปปฏบตไดถกตอง
ขณะเดยวกน เทคโนโลยสารสนเทศและอนเทอรเนตเปนสงทก าลงเขามามบทบาทเปนอยางมากในดานการเรยนการสอนและการศกษาคนควาวจยในสถานศกษา โดยระบบเทคโนโลยสารสนเทศและอนเทอรเนตท าใหการตดตอสอสารท าไดงายและรวดเรว รวมทง ยงมประสทธภาพมากขนอกดวย และยงชวยใหผเรยนสามารถคนควาขอมลและความรจากแหลงตางๆ ทมอยทวโลกไดอยางรวดเรวและทนตอเหตการณ เทคโนโลยสารสนเทศและอนเทอรเนตจงถกน ามาใชส าหรบการเรยนการสอนเปนเทคโนโลยททนสมย เชน วด โอโปรเจคเตอร วดโอเทเลคอนเฟอเรนซ ระบบวดโอออนดมานด ไฮเปอรเทกซ คอมพวเตอรและระบบอนเทอรเนต เปนตน
อยางไรกตาม เมอเทคโนโลยดงกลาว เขามามบทบาทตอการด าเนนชวต ไมวาจะอยในรปแบบใดกตาม ลวนแลวแตมความส าคญทงสน และไดเลงเหนวาเทคโนโลยทสามารถท าใหการเรยนการสอนเปนเรองงายโดยใชสอการสอนผานระบบอนเตอรเนตโดยใชเครองมอ CMS (Content Management System) เปนการบรหารจดการทรพยากรตางๆ ทเกยวของกบนกเรยนในระดบประถมศกษา โดยสามารถสรางสภาพแวดลอมเสมอนกบการเรยนในหองเรยนปกต เชน สามารถตรวจสอบการเขาเรยน การทดสอบบทเรยนกอน – หลง ความกาวหนาในการเรยน รายชอผทเขาเรยน บทเรยน เวลาทเขาเรยน รายชอผทลงทะเบยนเรยน การสมครเรยน การแลกเปลยนความคดเหน การถาม - ตอบ ระบบประเมนผล หองสมดอเลกทรอนกสส าหรบคนควาเอกสารอางอง ระบบสอนเพมเตมและ
Page 10
2
ระบบพเลยง ดงนน ระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต ซงมความส าคญตอครผสอน ระบบการจดการเรยนการสอน และนกเรยนเปนอยางยงในสภาพการปจจบน 1.2 กรณศกษา
ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ไดจดตงส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เพอด าเนนงานภายใตพระราชด ารของสมเดจพระเทพฯ โดยส านกงานประสานงานโครงการฯ ท าหนาทเผยแพรและผลตสอการเรยนการสอนส าหรบนกเรยนระดบประถมศกษาเพอเสรมสรางการเรยนรเฉพาะภายในหองเรยน ซงปจจบนทางองคกร จะผลตสอการสอนในรปแบบของ วดโอ เพยงอยางเดยว
ปจจบนทางส านกงานประสานงานโครงการฯ ยงขาดระบบทใชในการเรยนการสอนทนกเรยนสามารถคนหาขอมลไดดวยตนเองโดยตวนกเรยนเองจะอยทไหนกสามารถคนหาขอมล และเรยนรดวยตนเองไดโดยไมจ ากดระยะเวลาและสถานท 1.3 ปญหาและอปสรรค
ในปจจบนโรงเรยนในระดบประถมศกษาทวไปในประเทศไทยสวนใหญ มกไมมระบบเทคโนโลยสารสนเทศทดพอมาชวยในการเรยนของนกเรยนระดบประถมศกษา ซงกอใหเกดปญหาคอ นกเรยนทเรยนในหองเรยนแลวไมมชองทางในการคนหาขอมลเพมเตม การเรยนการสอนถกก าหนดใหสามารถศกษาเรยนรไดเฉพาะสถานท และระยะเวลาทโรงเรยนก าหนดให ไมสามารถทบทวนบทเรยนไดและไมสามารถประเมนตวเองไดวาตอนนนกเรยนมความรในระดบใด
ทางส านกงานประสานงานโครงการฯ จงมนโยบายเพอแกปญหาทกลาวมาขางตน แตทางส านกงานประสานงานโครงการฯ กยงขาดชองทางในการเผยแพรสอการสอนและยงไมมระบบเทคโนโลยสารสนเทศใดๆ ทชวยในการพฒนาระบบเพอเปนชองทางส าหรบการเผยแพร คนหาขอมล และแลกเปลยนเรยนรบทเรยน ททางส านกงานประสานงานโครงการฯ ไดผลตไว 1.4 วตถประสงค
ส าหรบวตถประสงคของโครงการพฒนาระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเตอรเนตโดยใชโปรแกรมทางดาน CMS ซงสามารถสรปไดดงตอไปน
1.4.1 ระบบสารสนเทศสามารถเรยนผานระบบออนไลนได 1.4.2 ระบบสารสนเทศสามารถรวบรวม ค าศพท จดหมวดหม และสบคนบทเรยนได 1.4.3 ระบบสามารถนดเวลาสนทนาระหวางคร-นกเรยน แสดงขอความ และแสดง
ความคดเหนได
Page 11
3
1.4.4 ระบบสามารถประชาสมพนธขาวสารของส านกงานประสานงานโครงการฯ เกยวกบการเรยนการสอนผานระบบได
1.4.5 ระบบสามารถประเมนความรของนกเรยนดวยตวเองได 1.5 ขอบเขตงาน
การท าโครงงานครงน ผจดท าโครงงานไดน าโปรแกรม CMS (Content Management System) มาชวยในการพฒนาการเรยนการสอนผานอนเตอรเนตโดยมขอบเขตการท างานคอ ขอมลทเปนเอกสารประกอบการเรยน การสอน เชน ไฟลวดโอ ไฟลเอกสาร ไฟลพดเอฟ ซงเอกสารตางๆ เหลาน อาจารยผสอนจะมการผลตเอาไวแลว เพยงแตทางส านกงานประสานงานโครงการฯ หรออาจารยประจ าวชาจะเอาสอการสอนทผลตแลวนนน าสเขาระบบ 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
จากระบบทกลาวมาแลวขางตน หลงจากทโครงงานเสรจสนคาดวาจะเกดประโยชนตอระบบการจดการเรยนการสอนดงนคอ
1.6.1 ผสอนสามารถพฒนาสอการสอนและวธการสอนไดอยางหลากหลายขน โดยผานระบบเครอขายอนเทอรเนต
1.6.2 ผเรยนสามารถศกษาหาความรไดจากระบบและใชเทคโนโลยในการศกษาคนควาไดอยางถกตอง
1.6.3 เปนระบบทใชในการแลกเปลยนเรยนรแบบสองทาง 1.7 ขนตอนการด าเนนงาน
1.7.1 ศกษาปญหาและคนควาทฤษฎ 1.7.2 เรมตนโครงการ
ก. ก าหนดวตถประสงคและขอบเขตงาน
ข. ศกษาทฤษฎทเกยวของ 1.7.3 วเคราะหโครงสรางของระบบ
1.7.4 ออกแบบระบบ
1.7.5 พฒนาระบบ
1.7.6 แกไขปรบปรง
1.7.7 จดท าเอกสาร
Page 12
4
ตารางท 1.1 แสดงระยะเวลาในการด าเนนโครงงาน ล าดบ รายการ พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ.
1 ศกษาปญหาและคนควาทฤษฏ
2 เสนอหวขอโครงงาน
3 วเคราะหโครงสรางของระบบ
4 ออกแบบระบบ
5 พฒนาระบบ
6 แกไขปรบปรง
7 จดท าเอกสาร
Page 13
5
บทท 2 ทฤษฏทเกยวของ
2.1 กลาวน า ในการศกษาและพฒนาระบบการเรยนการสอน การศกษาแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบงานวจยน ผวจยไดแบงทฤษฎและงานวจยทเกยวของ เพอใชในการพฒนาระบบ ดงน 2.2 ทฤษฎทเกยวของ
2.2.1 ความหมายของความร ส าหรบโครงงานน ทางผจดท าโครงการไดแบงความรออกเปน 2 ประเภทใหญๆคอ ขอมล หมายถง ขอเทจจรงตางๆ อาจจะเปนตวเลข ตวอกษร หรอสญลกษณกไดทไมได
มการแปลความหมายแตอยางใด สารสนเทศ หมายถง ขอมลทถกรวบรวม ประมวลผล และจดการใหมความถกตอง อก
ทงยงสามารถน าไปใชประโยชนไดทนท รวมทงสารสนเทศยงเปนผลลพธของการประมวลผล การจดด าเนนการ และการเขาประเภทขอมลโดยการรวมความรเขาไปตอผรบสารสนเทศนน
ความร หมายถง ขอมล หรอ สารสนเทศทสมบรณเพยงพอ สามารถน าไปใชในการแกปญหาหรอการตดสนใจด าเนนการใดๆ ใหประสบผลส าเรจได และยงสามารถน าไปสรางสารสนเทศใหมไดอกดวย
อยางไรกตามในทางปฏบตแลว ขอมล สารสนเทศ และความร กยงยากทจะจ าแนกให ชดเจนได กลาวคอ สงทเปนความรของบคคล หรอองคกรหนง อาจเปนเพยงขอม ล หรอ สารสนเทศของอกบคคล หรออกองคกรหนง
2.2.2 ประเภทของความร ความรชดแจง คอความรทเขยนอธบายออกมาเปนตวอกษร เชน คมอปฏบตงาน
หนงสอ ต ารา เวปไซต บลอค ฯลฯ ความรประเภทนเปนความรทสามารถรวบรวมไดงาย ในปจจบนความรประเภทนจะคนหาไดงาย เพราะจะเกบเปนรปแบบของเวบไซต และ ไมจ าเปนตองอาศยการปฏสมพนธกบผอนเพอถายทอดความร เชน นโยบายขององคกร กระบวนการท างาน ซอฟตแวร เอกสาร และกลยทธ เปาหมายและความสามารถขององคกร
ความรซอนเรน คอความรทอยในตวคนทไดจากการกระท าและประสบการณใน การด าเนนชวต มลกษณะเปนความเชอ ทกษะ ความรประเภทนตองใชการฝกฝนเพอใหเกดความช านาญจงจะเกดความรประเภทนขน เปนความรทไมชดเจนเพราะยงไมไดออกมาเปนลายลกษณอกษร หรอไมสามารถถอดเปนลายลกษณอกษรได จงต องอาศยการพดคยและแลกเปลยนเรยนรใหคนไดพบกน สรางความไววางใจกน และถายทอดความร การถายโอนความรจะท าไดยาก
Page 14
6
2.3 งานวจยทเกยวของ ส าหรบงานวจยดานการพฒนาระบบ e-learning จากเอกสารตางๆ ทผวจ ยใชเปนแนวทางในการออกแบบระบบ e-learning มดงน Seng LEE Chye and TAN Tion How Daniel [2002] [1] พบปญหากบระบบ e-learning ในแบบ WBT ครและนกเรยนไมสนใจพบวามความยงยากในการใชงาน จงไดพฒนาระบบ e-learning ใหมดงน
1. เลอกโปรแกรม Blackboard ส าหรบการเรยนการสอนใหมโดยประเมนจากความ สะดวกในการใชงาน มผลยอนกลบในลกษณะทแกไขขอสงสยไดรวดเรว ความมเสถยรภาพ ความสามารถในการเขากบระบบขอมลเกาไดและเปนไปตามมาตรฐานของ IMS หรอ SCROM
2. สงเสรมใหครไดพฒนาความรในลกษณะทรวมกนคดรวมกนท างาน โดยไมท าใหร วาก าลงถกสอน
3. มการพฒนาระบบ e-learning เชน การขยายความสามารถของ Server การเพม ความเรวของระบบเครอขายสามารถเขาถงระบบเครอขายไดงายทงแบบมสายและไรสาย โดยลกษณะทส าคญทมการเปลยนแปลงมดงน
3.1 จดต าแหนงหนา Website ใหเหมาะสมเพอใหนกเรยนสามารถศกษาทง เนอหาและแบบ Interactive
3.2 มเครองมอสอสารและเครองมอส าหรบการเรยนรแบบรวมมอ เชนกระดาน เสวนา
3.3 มเครองมอส าหรบสนบสนนการสอนและสามารถประเมนผลอยางอตโนมต คอเครองมอทสามารถอธบายใหนกเรยนไดเขาใจทนทหากเกดปญหานกเรยนไมเขาใจและสามารถแสดงคะแนนไดทนทหลงจากมการประเมนผล
3.4 พฒนาเนอหาใหนาสนใจมากขน เชน การท าภาพเคลอนไหว 3 มต 3.5 สามารถเรยนพรอมๆ กนระหวางมหาวทยาลยในลกษณะทสามารถ
มองเหนหนากนและตอบโตกนระหวางผสอนและนกเรยนแตละคน โดยการสรางเปนหองเรยนเสมอนอจฉรยะ (Smart Classroom) Marchionini Gary [2003] [2] ไดศกษาพบวาภาพยนตและวดทศนควรจะน าเอามาใชเปนสอการสอนภายในหองเรยนทส าคญเพราะเปนสอทท าใหเหนทงภาพเคลอนไหวและมเสยงประกอบเมออนเทอรเนตไดมบทบาทมากขนจงมการน าเอา digital VDO เขามาเปนสวนหนงของการเรยนในหองเรยน Marie Schmeeckle [2002] [3] ไดท าวจยมจดมงหมายประเมนการจดอบรมทางอนเทอรเนตใน 2 ดาน คอ
1. ประเมนประสทธผลและประสทธภาพของการอบรมผานเครอขาย เปรยบเทยบกบ การอบรมตามปกต ซงประสทธผล หมายถง ผลการเรยน แรงจงใจและเจตคตตอการอบรม สวนประสทธภาพ หมายถง เวลาทใชในการเรยน คาใชจายในการฝกอบรมรายคน
2. ตองการทราบผลการใชมลตมเดยในการฝกอบรมผานเครอขายอนเทอรเนต
Page 15
7
ผลการวจยพบวา 1. การฝกอบรมผานเครอขายอนเทอรเนต มประสทธผลเทากบการฝกอบรม
แบบปกต และมประสทธภาพสงกวาการฝกอบรมแบบปกต 2. ทงสองกลม ไมรสกวาการเรยนทงสองแบบมความแตกตางกน แตการ
ฝกอบรมผานเครอขายอนเทอรเนตจะใชเวลาเพยงครงหนงของการฝกอบรมแบบปกตและมคาใชจายทต ากวา
3. ไมมความแตกตาง ระหวางเวบไซตทมเพยงตวอกษรและเวบไซตมลตมเดย ทงดานแรงจงใจ เจตคต และความลกในการเรยน สมพล ลมสกล [2547] [4] ไดท าวจยจดมงหมายพฒนาสอการสอนกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพละศกษาโดยใชโปรแกรม PowerPoint และเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางนกเรยนทเรยนโดยครทใชโปรแกรม PowerPoint ประกอบการสอน กบวธการสอนทครใชวธการบรรยายประกอบสอเอกสารสงพมพ พบวา นกเรยนทเรยนโดยวธใชโปรแกรม PowerPoint ประกอบการสอนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทเรยนดวยวธปกต สภาภรณ สปปเวสม [2545] [5] ไดท าวจยมจดมงหมายพฒนาและหาประสทธภาพหนงสออเลกทรอนกส เรอง การสรางหนงสออเลกทรอนกสทเขยนจากโปรแกรม Adobe Acrobat โดยผวจยไดทดสอบกลมตวอยางกอนเรยนและหลงเรยน เมอกลมตวอยางเรยนจบบทเรยนแลวกท าการทดสอบดวย แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทเรยนจากหนงสออเลกทรอนกส เรองการสรางหนงสออเลกทรอนกสทเขยนจากโปรแกรม Adobe Acrobat สงกวา กอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตระดบ 0.05 Yamanoue and other [2005] [6] ไดผลตภาพเคลอนไหว (video clip) เกยวกบจรยธรรมการใชงานคอมพวเตอร ใชส าหรบสอนนกเรยนในระดบการศกษาขนสง (higher education) โดยมจดประสงคเพอใหนกเรยนทราบผลกระทบทอาจเกดขนไดและเตรยมกบมอกบสงทเกดขนในโลกเสมอนจรง (cyber space) ผสอนจรยธรรมดานคอมพวเตอรสวนใหญใชวธการสอนในรปแบบเดมๆ เชน การใชกระดานด า หนงสอซงการสอนดงกลาว ท าใหยากแกการเขาใจ ของนกเรยนเกยวกบเรองราวทเกดขนในโลกความจรง หนวยงานดานการศกษาในประเทศญปนไดจดท าภาพเคลอนไหวส าหรบสอนจรยธรรมการใชงานคอมพวเตอร ประกอบดวยภาพเคลอนไหว 20 ภาพ ภายในเปนเนอหาทพรรณนาเกยวกบการด าเนนชวตประจ าวนของนกเรยนในระดบมหาวทยาลยในประเทศญปน 3 คน ในแตละภาพจะบรรจฉากและค าบรรยาย เทคนครวมถงกฎหมายการใชงานคอมพวเตอร มการปฎสมพนธกนระหวางนกเรยนทชมและผบรรยาย ผวจยไดใชภาพเคลอนไหวสอนในชนเรยนและประเมนผลการตอบรบความนาสนใจประโยชนทไดรบ และความงายส าหรบความเขาใจในเนอหา พบวานกเรยนรอยละ 90 ตอบวาภาพเคลอนไหวไมนาสนใจ รอยละ 70 ตอบวา ภาพเคลอนไหวมประโยชน และคะแนนความเขาใจมคาสงกวาประโยชนทไดรบ
Page 16
8
ขวญอรณ สถากลเจรญ [2544] [7] ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทมระดบความสามารถทางการเรยนตางกน โดยใชวธแบบประชมทางไกลดวยคอมพวเตอร พบวาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยนกเรยนทมความสามารถทางการเรยนต า มผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทมความสามารถทางการเรยนสง ปานกลาง และสง-ต า คละกน Rapanotti Blake Griffiths [2002] [8] ไดท าการทดลองท Open University (OP) ซงเปนมหาวทยาลยทจดการศกษาแบบสอนทางไกลในประเทศองกฤษ โดยเลอกทดลองเนอหาวชาคอมพวเตอร ในสวนทมแนวโนมเขาใจยากซงเปนเนอหาเกยวกบการโปรแกรมดวยภาษา Smalltalk สอนโดยใชโปรแกรมสอสารดวยเสยงชอ Lyceum ซงโปรแกรมนท าใหเกดการเชอมโยง เสยง ภาพ และขอมลในต าราผานเครอขายอนเทอรเนต การเตรยมการสอนในแตละครงประกอบดวยผสอนหนงคนและมผส งเกตการสอนประมาณ 2 คน ส าหรบผสงเกตการสอนท าหนาทรวบรวมขอมลและประเมนผล ผสอนทกคนจะเตรยมการสอนทงเนอหา สอการสอนทจะสงใหนกศกษาทงกอนเรมออนไลน ระหวางสอน รปแบบการเรยนการสอนเปนการบรรยายและท างานกลม ผสอนจะใชเวลาเตรยมการสอนมากกวาปกต เนองจากไมคนเคยกบกระบวนการใชงานแตผสอนสามารถปรบตวไดอยางไมยาก นอกจากน ในการสอนแตละครงจะมผชวยเหลอทางดานเทคนคใหแกนกศกษา หรออาจชวยเหลอครผสอนกรณครผสอนเกดปญหา กอนทจะเรมการเรยนการสอน นกศกษาจะท ากจกรรมวอรมอพ โดยครผสอนจะเปนผจดกจกรรมน เพอใหผเรยนมความคนเคยกบระบบพรอมทงแกไข ปญหาทอาจเกดขน ซงกจกรรมนจะมประโยชนตอนกศกษา คอ นกศกษาจะผอนคลายเมอเขาเรยนเปนครงทสอง แตควรมขอก าหนดวา เมอนกศกษาเขาชนเรยนไมไดภายในเวลา 15 นาท ใหยตการเขาชนเรยน การเรมสอนผสอนจะกลาวทกทายนกศกษาในชนเรยนและอธบายกจกรรมทจะเกดขนในชนเรยน นอกจากนจะมการทบทวนเนอหาบทเรยนพนฐานบางอยางทเกยวของกบบทเรยนประจ าวน จดแบงนกศกษาออกเปนกลมยอยแลวครจะเขาเยยมนกศกษาทละกลม การเรยนการสอนทางอเลกทรอนกสจะตองอาศยความรวมมอจากหลายฝาย เชน คร นกเรยน คณภาพอนเทอรเนต ความคบคงของเครอขาย ดงนนเวลาทใชส าหรบการสอนแตละครงควรจพจารณาใหรอบคอบ หากมการเรยนการสอนนานจะตองมการหยดพก การประเมนผล สงเกตการระหวางการสอน รวบรวมขอมลจากแบบสอบถามทแจกใหกบนกเรยน และศกษาจากรายงานทผสอนจะตองแจงเมอสนสดงาน ผลการวจยโดยเกบขอมลจากแบบสอบถามพบวา การเรยนการสอนลกษณะเชนนมความนาสนใจ นกศกษาเขาใจเนอหา สามารถแบงปนขอความและภาพ เหนภาพตวอยางไดชดเจนมากขน นอกจากนนกศกษาเหนวาการสอสารดวยเสยงจะท าใหการเรยนการสอนมประสทธภาพกวาการใชเฉพาะขอความในต าราเทานน ผเรยนกลาววาการผสมผสานกนของค าพด ภาพและเนอหาท าใหทกอยางดราบรนขน
Page 17
9
Wang [2001] [9] ไดท าการวจยเกยวกบ “การใชกระดานสนทนา ใหเกดประโยชนอยางมประสทธภาพส าหรบการเรยนรทางไกล” ผวจยไดใหนกเรยนและครเขยนเหตผลในการใชเวบบอรดเพอศกษาทางไกล ผลเปนดงน
1. มความยดหยนของเวลา เนองจากผเรยนทางไกลตองมภาระหนาท 2. มหวขอแสดงความคดเหนใหเลอก และมเวลาเลอกไดหลายวน 3. ความยดหยนของเวลา ท าใหนกเรยนมเวลาครนคด เรยบเรยงถอยค า ศกษาแนวคด
ขอความกอนหนาและสามารถแกไขขอความกอนหนาทไดเสนอไป 4. สามารถลดความขดแยงไดโดยตรง เนองจากการสนทนาสดอาจท าใหอกฝายหนง
ขนเคองโดยไมเจตนา 5. รจกความเปนตวตนของความคดมากกวารปรางภายนอกของบคคล เนองจาก
ปราศจาก รป รส กลนและเสยง 6. มความรสกอายนอยลง และมความตงใจทจะแสดงมมมองความคดของตนเองในเวบ
บอรดมากขน 7. นกเรยนรสกวาพวกเขาเรยนรโดยการแลกเปลยนขอมล แบงปนประสบการณ
ระหวางเพอนสนทดวยกน 8. เวบบอรดอนญาตใหผใชสามารถเชอมโยงการตงกระทไปยงแหลงขอมลอางองทาง
อนเทอรเนตได นอกจากนผวจยพบวานกเรยนตองการใหครรวมแลกเปลยนขอมล แตนกเรยนไมชอบ
ค าถามทครตงขน ในลกษณะค าตอบมเพยงถกหรอผด ควรเปนค าถามทตองการค าตอบเปดกวาง ส าหรบนกเรยนทไมกระตอรอรนแสดงความคดเหน ครควรตรวจสอบความคดเหนทางจดหมายอเลกทรอนกสเปนรายบคคล จตพร กลอมไสยาศน [2546] [10] ไดสรางและหาประสทธภาพของบทเรยนวดทศน ซดเรอง มงคล 38 ประการของพทธศาสนกชน ผวจยทดสอบกลมตวอยางเรยนจบบทเรยนแลวทดสอบดวยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนผลพบวาผลสมฤทธทางการเรยนบทเรยนวดทศน ซด เรอง มงคล 38 ประการของพทธศาสนกชนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตระดบ 0.05 Groen Janet and Li Qing [2005] [11] ผวจยทดลองสอนนกศกษาปรญญาโทคณะศกษาศาสตร เปนเวลา 13 สปดาห แบงชวงการสอนออกเปน 3 ชวง ใชการสอนแบบผสมผสานทงแบบตรงเวลากนทงแบบตางเวลากน ดงน ชวงท1 ใชการสอนแบบตรงเวลากน (Synchronous) ชวงนเปนการเตรยมตวผเรยนแจงเนอหาการเรยน กจการรมทจะด าเนนในการเรยน การลงทะเบยนผเรยน การตรวจสอบระบบคอมพวเตอร ระบบไมโครโฟน การแนะน าตวเอง ทบทวนเนอหาในบทเรยน บอกชอเวบไซตของชนเรยนเพอผไมไดเขาชนเรยนจะไดศกษา
Page 18
10
ชวงท2 ใชการสอนแบบตางเวลากนเปนเวลานาน 6 สปดาห ลกษณะการสอนในชวงแรกเหมาะสมกบเนอหาทมความซบซอน นกศกษาจะแสดงความคดเหนลงในกระดานสนทนาทจดเตรยมไว หลงจากนนจะเรยนแบบตรงเวลากนอกครงหนง รปแบบนกศกษาจะมการสนทนาแบบกลมยอยในชวงนเปนการสรรางองคความรดวยตวเองและตองใชการสอสาร เชน ภาพ และเสยง ชวงท3 เปนการสอนแบบตรงเวลากนเนองจากจะเปนการสะทอนความคดเกยวกบกลมยอย ประสบการณทไดจากการเรยนการสอน นอกจากนยงมการกลาวอ าลากน ผวจยไดเสนอแนะวธการวางแผนการสอน ดงน
1. ควรจดเตรยมวาระในการเรยน แจกใหนกเรยนทกคนลวงหนาอยางนอย 1 วน 2. การเรยนในแตละครง ใชเวลามากสดตองไมเกน 2 ชวโมง 3. ในการเรยนหลกสตรทมเวลา 13 สปดาหควรจดมการเรยนการสอนแบบตรงเวลากน
ประมาณ 2-3 ครง เทานน 4. ตองแนใจวามระบบความชวยเหลอทางเทคนคในระหวางการเรยนการสอน 5. ควรออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนใหเปนแบบปฎสมพนธระหวางนกเรยนและ
ผสอน นอกจากนผวจยพบวาการสอนในลกษณะผสมผสานจะเกดประสทธภาพสงเมอใชวธ
สอนแบบตรงเวลากนโดยอาศยเทคโนโลยการสอสารแบบใชเสยง 2.4 ความรเกยวกบ e-Learning 2.4.1 ความหมายของ e-learning มนตชย เทยนทอง [2545:51] [12] ไดอธบายความหมายของ e-learning ไววาเกดจากค าศพท 2 ค า ทมความหมายในตวเองไดแก e ซงเกดจาก electronic ทมความหมายในเชงความรวดเรวท างานในระบบอตโนมต สวนค าวา learning หมายถงการเรยน การเรยนร หรอการเรยนการสอนเมอผสมกน จงกลายเปน electronic learning หรอ e-learning จงหมายถง การเรยนรดวยอเลกทรอนกส ซงกคอกระบวนการเรยนรทางไกลอยางอตโนมตผานสออเลกทรอนกส (Electronic Media) เชน ซดรอม เครอขายอนเทอรเนต เครอขายเอกซทราเนต ระบบเสมอนจรง (Virtual Reality System) และสออนๆ นอกจากนยงไดมผใหค านยามของ e-learning ในลกษณะตางๆ เชน เปนการเรยนเนอหาหรอสาระสนเทศหรอการอบรม ซงใชการน าเสนอดวยตวอกษร ภาพนง ผสมผสานกบการใชภาพเคลอนไหว วดทศนและเสยง โดยอาศยเทคโนโลยของเวบ (Web Management) ในการถายทอดเนอหารวมทงการใชเทคโนโลยระบบการจดการคอรส (Course Management System) ในการบรหารงานการสอน จดใหมแบบทดสอบหลงจากเรยนจบเพอวดผลการเรยน รวมทงจดใหระบบบนทก ตดตาม ตรวรจสอบ และประเมนผลการเรยน (ถนอมพร เลาหจรสแสง2545:5) มนตชย เทยนทอง [2545:48] [13] ไดสรปความหมายของค าวา e-learning วาเปนการใชเทคโนโลยคอมพวเตอร เทคโนโลยเครอขายและเทคโนโลยการสอสาร เปนเครองมอในการ
Page 19
11
สรางสรรคและสงผานองคความรในรปแบบตางๆ ไปยงผเรยนทอยในสถานทแตกตางกนใหไดรบความร ทกษะและประสบการณรวมกนอยางมชวตชวา T
รปท 2.1 ความหมายของ e-learning
2.4.2 ขายงาน (Framework) ของ e-learning มนตชย เทยนทอง (2545:61:63) [14] ไดก าหนดขายของงาน e-learning วา
ประกอบดวยสวนตางๆ ดงน
รปท 2.2 ขายงานของ e-learning
ก. ผเรยน (Student) ข. วสดการเรยนรบนเวบ (Web-Base Learning) ไดแก สออเลกทรอนกส
Courseware
Techonology
Content
Exercise/Test
Media/Aids
Activities
Computer
Networking
Communication
Student
Quality and Assessment
Textbook / Journals
e-Libraries
e-Discusion Groups
Web-Based Learning Materials
Lectures
Tutorials
Page 20
12
ในรปบทเรยนคอมพวเตอร ทท างานผานเครอขายอนเทอรเนต หรอเครอขายอนทราเนต ไดแก 1. บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนผานเวบ เชน WBI (Web-
Based Instruction) WBT (Web-Based Training IBT (Internet-Based Training) NBT (Net-Based Training)
2. สไลดอเลกทรอนกส (Electronice Slide) เชน การน าเสนอ ดวยโปรแกรม PowerPoint
3. หนงสออเลกทรอนกส (E-book) เปนสอทท าเปนเอกสารอาจ ใชโปรแกรม ประเภท Acrobat Reader ในการอาน
4. เอกสารค าสอนอเลกทรอนกส (E-lecture Note) เปนเอกสาร ค าสอนหรอค าบรรยายอาจอยในรปของไฟลประเภทนามสกล doc หรอเปนเอกสาร html
5. วดทศนและเสยง เปนเอกสารทสามารถใชโปรแกรมตางๆ ในการรบชม หรอรบฟงไดเชน Real Audio
6. เอกสารไฮเปอรเทกซและไฮเปอรมเดย (Hypertext and Hypermedia document) ไดแกไฟลประกอบเสยงในรปแบบของ html
ค. การบรรยายการสอน (Lectures) อาจสอนโดยตรงผานเครอขายแบบ ออนไลนโดยมการนดหมายเวลากนไวกอน
ง. การสอนเสรม (Tutorials) เปนการสอนเพมเตมส าหรบเนอหาทยากตอ ความเขาใจดวยตนเอง
จ. หนงสอบทความ (Textbooks/Journal) เปนเนอหาสวนทนกเรยน ตองการคนหาอานเอง
ฉ. หองสมดอเลกทรอนกส (E-libraries) เปนความรทอยบนอนเทอรเนต นกเรยนตองหมนหาอานศกษาดวยตนเอง
ช. การวจารยกลมอเลกทรอนกส (E-discussion groups) เปนการ วเคราะหวจารยเนอหาทไดเรยนโดยอาจเกดขนระหวางผเรยนกบผเรยน หรอผสอนกบผเรยน ซงแบงออกไดเปน 2 รปแบบไดแก
1. Synchronous System หมายถงการเรยนการสอนทผสอน และผเรยนสามารถวเคราะหวจารณดวยพรอมๆ กน ในเวลาเดยวกนแตตางสถานทกน ซงมหลายวธเชน การสนทนาแบบเวลาจรง (Realtime chat) การประชมทางไกล (Video and Audio Teleconferencing)
2. Asynchronous System หมายถงการเรยนการสอนทผสอน และผเรยนไมสามารถวเคราะหวจารยดวยพรอมๆ กน แตสามารถตงค าถามและฝากค าตอบไว โดยอาศยเครองมอในเครอขายอนเทอรเนต เชน การใช e-mail Electronic board หรอบรการถายโอนขอมล (FTP)
ซ. คณภาพและการประเมนผล (Quality and Assesment) เปนผลลพธท ไดจากระบบหลงผานการเรยนการสอนในระบบ e-learning
Page 21
13
2.4.3 สวนประกอบของ e-learning มนตชย เทยนทอง (2545:63:64) [15] ไดอธบายสวนประกอบของ e-learning ดงน
รปท 2.3 สวนประกอบของ e-learning
ฌ. Learning Management System (LMS) ท าหนาทบรหารและจดการ
ทงหมดเกยวกบการด าเนนการบทเรยนใหเปนไปตามวตถประสงค ญ. Content Management System (CMS) ท าหนาทจดการดานเนอหา
ซงผสอนจะบรรจเนอหาลงใน LMS หรอจะผลตเนอหาทมลกษณะเปนอสระไมตองบรรจลงในฐานขอมลของ LMS กได
ฎ. Delivery Management System (DMS) เปนระบบจดการดานขนสง เนอหาบทเรยนไปยงผเรยน
ฏ. Test Management System (TMS) หมายถงระบบจดการดานการ ทดสอบ เพอประเมนผลความกาวหนาของผเรยนโดยจดเกบไวในระบบฐานขอมล
2.4.4 สถาปตยกรรมเครอขายของ e-learning มนตชย เทยนทอง (2545:54:55) [16] อธบายเกยวกบสวนประกอบของสถาปตยกรรม
เครอขาย e-learning วาประกอบดวย 3 สวน ดงน
E-learning
Learning Management System (LMS)
Content Management System (CMS)
Delivery Management System (DMS)
Test Management System (TMS)
Student
Page 22
14
รปท 2.4 สถาปตยกรรมเครอขายของ e-learning
ก. เครองบรการ (Service Center) เปนศนยบรการสวนกลางของ e-learning ประกอบดวยเครองคอมพวเตอรทท าหนาทเปนเซรฟเวอรโดยมฐานขอมลขนาดใหญเปนหวใจของระบบ ซงศนยบรการนประกอบดวย 2 สวนคอ สวนทหนงไดแก เซรฟเวอรสวนกลาง (Central Server) ประกอบดวยเครองคอมพวเตอรตงแต 1 เครองขนไป ท าหนาทในการเกบขอมลตางๆ ส าหรบสวนทสอง เปนซอฟทแวรส าหรบการคนหาขอมล (Search Engine)
ข. เครอขายสวนตวเสมอน (Virtual Private Network) เปนสวนทท าทรกษาความ ความปลอดภยของระบบขอมลหรอระบบสทธในการเขาใชงาน
ค. ศนยการเรยนร (e-learning Center) เปนเครองคอมพวเตอรท าหนาทรบบรการ เครองเซรฟเวอร ซงอาจเปนการจดเปนหองเรยนหรอเปนเครองคอมพวเตอรไมกเครองกได ซงหากตองการลดแพคเกจในระบบเครอขายอาจมเครองพรอกซเซรฟเวอรดวย
2.4.5 ชนดของ e-learning การแบงการเผยแพรความรในระบบ e-learning แบงออกเปน 2 ชนด ดงน
ตารางท 2.1 Asynchronous and Synchronous E-learning method E-learning Knowledge Distribution Types Asynchronous Synchronous - Bulletin boards -White boards - E-mail -Chat -Video / Audio on demand -Video / Audio conference
VPN
(Virtual Private
Network)
E-learning Center
- Leam Center
- PC
- Proxy Senvers
Service Center
- Center Service
- Search Engine
Page 23
15
2.4.6 เครองมอทมควรมส าหรบ e-learning รปแบบ e-learning ในปจจบนมมากมายหลายชนดแตรปแบบทส าคญกคอ จะตองท าใหผเรยนรไดตรงตามวตถประสงคซงเครองมอทส าคญมดงน
ก. Asynchronous มเครองมอทจ าเปนส าหรบการเรยนรดงน 1. Bulletin boards นกเรยนสามารถตงค าถามไวและครหรอผมความร
สามารถตอบค าถามได 2. File exchanges นกเรยนสามารถใหบรการแลกเปลยนไฟล ดวยกนเอง
หรออาจมการแลกเปลยนไฟลระหวางครกบนกเรยน 3. On-demand audio or video นกเรยนสามารถทบทวนการบรรยายทผาน
มาทาง วดทศน 4. E-mail นกเรยนสามารถแลกเปลยนขอมลระหวางกนหรอระหวางครกบ
นกเรยนได ข. Synchronous มเครองมอทจ าเปนดงน
1. Discussion groups เปนเครองมอทท าใหนกเรยนสามารถพบปะ กนและแลกเปลยนความคดซงกนและกน 2. Audio or conferencing เปนเครองมอทท าใหเหนหนาและไดยนเสยง กนมลกษณะเสมอนกบเขาหองเรยนจรงๆ สามารถถามและโตตอบไดทนททนใด 3. Chat เปนเครองมอทท าใหแลกเปลยนขาวสารไดทนททนใดแตเนนการ แลกเปลยนลกษณะของขอความและแฟมขอมล
2.4.7 องคกรหลกทดแลมาตรฐาน e-learning ชณหพงศ ไทยอปถมภ [2545:122:113] [17] ไดกลาวถงองคกรหลกทท าหนาทดแล
มาตรฐานของ e-learning มหลายองคกรแตละองคกรมการก าหนดมาตรฐานตางๆ ดงน 1. Advanced Distributed Learning (ADL) เปนองคกรทไดรบการสนบสนนจากรฐบาลสหรฐอเมรกาใหท าการวจยและพฒนาคณลกษณะเฉพาะตางๆ เพอกระตนใหมการน า e-learning ไปใชในวตถประสงคของ ADL คอการใหหลกประกนวาสามารถเขาถงการศกษาและการฝกอบรมทมคณภาพและออกแบบใหเหมาะสมกบความตองการของแตละบคคล เอกสารทเผยแพรทส าคญของ ADL ไดแก เอกสาร ADL Shareable Object Reference Model (SCORM) ซงในเอกสารนไดผนวกเอาคณสมบตของ IEEE AICC และ IMS เขาดวยกนเพอใหกลายเปนเอกสารทสามารถชวยในการน าไปประยกตใชงานไดงายขน
2. Aviation Industry CBT Committee (AICC) เปนกลมองคกรนานาชาตท รวบรวมเอาผเชยวชาญหรอผมวชาชพเกยวกบ Technology-Based Training กลมนไดสรางแนวทางเกยวกบ CBT (Computer-Based Training) เอกสารทมบทบาทอยางมากตอวงการ e-learning คอ Computer Managed Instruction (CMI) Guideline
3. Institute For Electrical and Electronic Engineers Learning
Page 24
16
Technology Standards Committee (IEEE LTSC) เปนองคกรนานาชาตทท าหนาทในการพฒนามาตรฐานและแนะน าดานเทคนคใหกบระบบไฟฟาอเลกทรอนกส คอมพวเตอรและการสอสาร ส าหรบคณลกษณะทถกก าหนดโดย IEEE LTSC และเปนทยอมรบไดแก Learning Object Metadata (LOM) ทไดก าหนดถงกลม element ตางๆ และ element เหลานไดอธบายถงแหลงขอมลความร (Learning Resource)
4. IMS Global Consortium (IMS) เปนองคกรทรวมมอระหวางผขายและ ผพฒนาทเนนเรอง การพฒนาคณลกษณะเฉพาะองตามหลกภาษา XML คณลกษณะเฉพาะของ IMS จะอธบายถงคณลกษณะทส าคญของกระบวนการวชา บทเรยน การวดผลผเรยนและกลมผเรยน หนวยงานนไดก าหนดคณสมบตเฉพาะทไดรบการยกยองคอ IMS Meta-data IMS Content Packaging และ IMS QTI (Question and Test Interoperability) 2.5 การเรยนการสอนผานเวบ (Web-baed Instruction) 2.5.1 ความหมายของการเรยนการสอนผานเวบมนกการศกษาหลายๆ ทานไดใหความหมายของการเรยนการสอนผานเวบสรปได ดงน วรางคณา หอมจนทร [2542, อางองใน ขวญอรณ สถากลเจรญ 2554:14] [18] ไดใหความหมายของการเรยนการสอนผานเวบวาการใชทรพยากรทมอยในอนเทอรเนตมาออกแบบและจดระบบเพอการเรยนการสอนสนบสนนและสงเสรมใหเกดการเรยนรอยางมความหมาย เชอโยงเครอขายทสามารถเรยนไดทกททกเวลา
2.5.2 ลกษณะการเรยนการสอนผานเวบ การใชอนเทอรเนตในลกษณะของโปรแกรมการเรยนการสอนผานเวบ จะมวธการใชใน 3 ลกษณะ [Doherty 1998, อางองใน ขวญอรณ สถากลเจรญ 2554:15] [19] ดงน
ก. การน าเสนอ (Pesemtation) เปนไปในแบบเวบไซตทประกอบดวย ขอความ ภาพกราฟฟก ซงสามารถน าเสนอไดอยางเหมาะสม คอ
1. การน าเสนอแบบสอทางเดยว เชน ขอความ 2. การน าเสนอแบบสอค เชน ขอความกบภาพกราฟฟก บางครงอยในรป
PDF ทผเรยนสามารถดาวนโหลดได 3. การน าเสนอแบบมลตมเดย คอประกอบดวยขอความ ภาพกราฟฟก
ภาพเคลอนไหว เสยงและภาพยนตหรอวดทศน ข. การสอสาร (Communication) การสอสารเปนสงจ าเปนทจะตองใชทกวนใน ชวตซงเปนลกษณะส าคญของอนเทอรเนต โดยมการสอสารบนอนเทอรเนตหลายแบบเชน
1. การสอสารแบบทางเดยว เชน ดเวบเพจ 2. การสอสารแบบสองทาง เชน การสงไปรษณยอเลกทรอนกสโตตอบกน 3. การสอสารแบบทางหนงไปหลายท เปนการสงขอความจากแหลงเดยว
Page 25
17
แพรกระจายไปหลายแหลงเชน การอภปรายจากคนเดยวใหคนอนฟงดวยหรอการประชมทางไกลดวยคอมพวเตอร
4. การสอสารแบบหลายแหลงไปสหลายแหลง เชน การใชกระบวนการ ในการสอสารเวบ โดยมคนใชหลายคนและคนรบหลายคนเชนกน
ค. การท าใหเกดความสมพนธ (Dymamic interaction) เปนคณลกษณะท ส าคญของอนเทอรเนตและส าคญทสด ซงมลกษณะคอ
1. การสบคน 2. การหาวธเขาสเวบ 3. การตอบสนองของมนษยในการใชเวบ
2.6 ขอด ขอเสยของเครองมอ e-learning แตละชนด เครองมอทชวยในการเรยนการสอน e-learning ตางกมขอดและขอเสยทแตกตางกน ดงนนผวจยจงขอสรปขอดขอเสยของเครองมอแตละชนดตามตารางท 2.2 ดงน
ตารางท 2.2 ขอด ขอเสยของเครองมอ e-learning แตละชนด เครองมอ ขอด ขอเสย
1. การสอนผานเวบ (Web ase Instruction)
1. นกเรยนใชเวลาเรยนไดไมจ ากด และเลอกเรยนไดตามความสมครใจ 2. เนอหาบทเรยนเปลยนแปลงไดงาย 3. ใชงานงาย นกเรยนระดบมธยมตอนตนกสามารถใชงานได
1. ผสอนตองมทกษะดานคอมพวเตอร 2.ขาดความใกลชดระหวางครกบนกเรยน 3. นกเรยนตองมความรบผดชอบตนเองในการเรยน
2. โปรแกรมน าเสนอผลงาน
1. เนอหาเปนไดทงขอความ รปภาพ แผนภม เสยง หรอวดทศน 2. ผสอนสามารถสรางไดงายสวนผ รยนสามารถศกษาดวยตนเองไดงาย 3. สามารถน าเสนอขอมลไดทงแบบออนไลนและแบบออฟไลน 4. สามารถน าไปเสนอใหปรากฏท
ไฟลขอมลทมท งรปภาพ เสยง หรอวดทศนมกมขนาดใหญ
Page 26
18
ตารางท 2.2 ขอด ขอเสยของเครองมอ e-learning แตละชนด (ตอ) เครองมอ ขอด ขอเสย
จอขนาดใหญ 5.มตวอกษร รปภาพและลกเลน (effects) ใหเลอกมากมาย 6. ใสเสยงบรรยายหรอดนตรได
3 หนงสออเลกทรอนกส (e-book)
1. เหมาะส าหรบการเรยนการสอนทตองการแสดงขนตอนการท างาน 2. เปนวธเรยนทนาสนใจเนองจากไดเหนภาพและไดยนเสยงไปพรอมๆ กน
1. ถาเปนไฟลหนงสอประเภทมลตมเดยจะมขนาดใหญ 2. มกเปนไฟลทตองการโปรแกรมเฉพาะในการแสดงผล
4. ภาพเคลอนไหว (Video clip)
1. ใชประกาศขาวสาร ขอมล เนอหา และการแลกเปลยนความคดเหน 2. มเวลาอานขอมลและสามารถวเคราะหกอนแสดงความคดเหน 3. สามารถแลกเปลยนความคดเหนทงขอความและรปภาพ 4. ผเรยนและผสอนไมตองการเวลาทตรงกน 5. ผเรยนไมกลาแสดงความคดเหน มความกลามากกวาเดม
1. ตองการใชชองกวางสญญาณมาก 2. คอมพวเตอรทใชเกบขอมลเกยวกบภาพเคลอนไหวตองมความสามารถมาก
5. กระดานสนทนา 1. นกเรยนจะไดรบค าถามและค าตอบอยางรวดเรว 2. นกเรยนกระตอรอรนในการเขยนค าตอบและตงค าถาม 3. นกเรยนมความสมพนธระหวางกนดและมความสมพนธใกลชดกบคร
1. ตองตรวจสอบกระดานสนทนาบอยๆ เพอดความคดเหน 2. ไมสามารถรบรความรสกปฎกรยาทแทจรงของผเรยนและผสอนได
6. การประชมทางไกลดวยคอมพวเตอรแบบใชขอความ (Chat conference)
1. นกเรยนจะไดรบค าถามและค าตอบอยางรวดเรว 2. นกเรยนกระตอรอรนในการเขยนค าตอบและตงค าถาม 3. นกเรยนมความสมพนธระหวาง
1. นกเรยนและครตองมเวลาวางตรงกน 2. ผเรยนตองมความช านาญในการพมพและเรยบเรยงเนอหา
Page 27
19
ตารางท 2.2 ขอด ขอเสยของเครองมอ e-learning แตละชนด (ตอ) กนดและมความสมพนธใกลชดกบ
คร 3. เปนการสอสารทไมสามารถรบรความรสกปฎกรยาทแท จรงของผเรยนและผสอนได
7. อเลกทรอนกสเมล (e-mail)
1. สงขอมลไดรวดเรว 2. คอนขางมนใจวาผรบไดรบขอมล 3. สงไฟลเอกสารคอนขางใหญไดด 4. ผรบสามารถรบขอความได แมไมออนไลน 5. ผเรยนมเวลาทบทวนขอค าถามหรอเนอหา 6. เพมความสมพนธระหวงผเรยนและผสอน 7. เปนวธการแบงปนความรระหวางผเรยนดวยกน 8. เปนวธการทเหมาะสมกบการสงรายงาน หรอสงการบานซงเหมาะกบกลมสาระการเรยนรทกกลมสาระ
1. ผเรยนตองมความช านาญในการพมพเรยบเรยงเนอหา จงจะอภปรายเนอหาไดราบรน 2. เมอผเรยนสงสยเกยวกบการเรยนการสอนไมสามารถตอบขอสงสยไดทนททนใด 3. เปนการสอสารทไมสามารถแสดงความรสกตอกนไดท าใหขาดความเปนธรรมชาต
8. การประชมทางไกลดวยคอมพวเตอรแบบใชเสยงและแบบเหนภาพ (Voice chat conference and VDO conference)
1. มปฎสมพนธระหวางนกเรยนกบนกเรยนและระหวางนกเรยนกบคร 2. ท าใหเกดทกษะปญญามากกวาการเรยนคนเดยว 3. มเจตคตทดตอการเรยนร 4. มกใชในการซกถามปญหาในการเรยน การสอน 5. การเรยนเปนกลมเลกๆ จะใหประสทธภาพทสงมาก 6. สามารถใชไดตงแตระดบมธยมศกษาจนถงบณฑตวทยาลย
1. ผเรยนและผสอนตองมทกษะทางคอมพวเตอรคอนขางด 2. ผเรยนและผสอนตองมทกษะปฎสมพนธกบผอน 3. ผสอนมภาระเพม ตองส ารองเวลาส าหรบผเรยนเพอการตดตอสอสาร 4. ชองกวางสญญาณมความจ าเปนตอการเรยนการสอน 5. ไมสามารถทบทวนเนอหาทสนทนาได
Page 28
20
ตารางท 2.2 ขอด ขอเสยของเครองมอ e-learning แตละชนด (ตอ) เครองมอ ขอด ขอเสย 9. ซดชวยสอน (CD training) 1. ใชงานงาย เนองจากแผน
ซด จ ะท า ง าน ในลกษณะ autorun 2. ใชแกปญหาบานนกเรยนไมมระบบเครอขายอนเทอรเนต 3. นกเรยนสามารถศกษาไดต า ม ค ว า ม ส า ม า ร ถ ข อ งนกเรยน
1. ไมสามารถสอบถามไดทนทหากเกดปญหาสงสย 2. การโตตอบคอนขางมนอย เนองจากเนนเนอหาและการสาธต 3. ไมมการเรยนรในลกษณะ รวมมอกน ท าใหนาเบอ
เครองมอทง 9 ชนดทกลาวมาแลว ตางมขอด ขอเสยแตกตางกน แตละเครองมอมจดเดนและจดดอยของตวเครองมอแตละชนด ดงนนจงควรจดเครองมอใหเหมาะสมในการเรยนการสอน 2.7 ความรเกยวกบ Blended learning 2.7.1 ความหมายของการเรยนแบบผสมผสาน (Blended learning) การเรยนรแบบผสมผสาน (Blended learning) คอ การเรยนการสอนทอาศยสอหลายๆ ชนดผสมผลานกน ตงแตดานเทคโนโลย กจกรรมการเรยนการสอน และเหตการณทเหมาะสมเพอสรางรปแบบการเรยนการสอนทเหมาะสมส าหรบกลมเปาหมาย การผสมผสาน (Blended) หมายถง การน ารปแบบอเลกทรอนกสเขามาเสรมการเรยนการสอนตามรปแบบปกต เจนเนตร มณนาค (2545:66) [20] ใหความหมายของการเรยนการสอน การผสานกนระหวางสอการสอนหลากหลายชนดไมวาจะเปนการสอนทมผสอน ยนบรรยายใหการอบรม หรอการสอนใหท าเวรคชอรปทผรคอยตอบค าถามอยางแจมแจง หรอการอานจากต ารารวมทงการใชอเลรนนง 2.7.2 แนวคดในการออกแบบการเรยนรแบบผสมผสาน มการวจยส าหรบการศกษาในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา พบวานกเรยนแบงวธการเรยนรออกเปน 3 วธ บางคนชอบเรยนรดวยวธการเดยว ในขณะทบางคนชอบวธการเรยนรหลายๆ วธ ดงน ก. การเรยนรดวยการเหน มนกเรยนทชอบการเรยนรดวยวธการนรอยละ 50 -70 และนกเรยนทชอบการเรยนรดวยวธการนชอบการเขยน Whiteboard ชอบชมโปรแกรมน าเสนองานทมลกษณะเปนรปภาพผานโปรแกรม PowePoint
Page 29
21
ข. การเรยนรดวยเสยง มนกเรยนทชอบการเรยนรดวยวธนรอยละ 2-40 ลกษณะของนกเรยนทชอบเรยนรดวยวธการนชอบการฟงการบรรยายและน าเนอหามาสรปทหลง มความสามารถในการพดตอสาธารณะ ค. การเรยนรดวยการกระท า มนกเรยนทชอบการเรยนรดวยวธรอยละ 5-20 ลกษณะของนกเรยนทชอบเรยนรดวยวธการนชอบการเรยนแบบการลอง การจบ และการสมผสการเรยนรลกษณะนเปนการเรยนรทลกทสด รปแบบการเรยนรทมอย 6 รปแบบ ดงน
1. การอาน (Reading) เชน การอานหนงสอ แตการอานไมเหมาะสมกบการอาน หนงสอบนเวบ เนองจากคนเราไมสามารถอานหนงสอบนเวบไดนานๆ
2. การเหน (Seeing) เปนการน าตวหนงสอมาเพมเตมดวยแผนผง รปถาย และ สามารถมการเคลอนไหวเลกๆ นอยๆ
3. การไดยน (Heating) 4. การไดชม (Watching) นอกจากการไดยนเสยงแลว การเหนการเคลอนไหวจะเปน
การเรยนทเพมความสามารถขน เชน การอภปราย การสาธตและมผบรรยาย การชมวดทศนทเกดขนจรงๆ
5. การกระท า (Experiential learning ) เปนการเรยนรทผเรยนจะเกดความ เชยวชาญ(Mastery) และคงความเขาใจไดนาน เชนวธการสอนโดยการจ าลองสถานการณ (Simulation) การทดลองการปฎบตงาน (On-the-job-exercise)
6. การสอน (Learning by teaching) เปนการเรยนรโดยการสอนผอน เชน ระบบพ เลยง (Mentoring) การสอนแนะผานเครอขาย (Online coaching) เจนเนตร มณนาค [2545:65:66] [21] ไดกลาววา การเรยนการสอนมไดมากมาย ตงแตรปแบบปกตปกต คอ การเขาชนเรยน ทกคนมาเจอหนากนหมด หรออาจจะครผสอนเปนผบรรยาย สวนนกเรยนอยตามทตางๆ ทสามารถรบการถายทอดไดซงอาจเปนกระจายเสยงผานทางทว หรอวดโอคอนเฟอรเรนซ รปแบบอนๆ เชน ซดรอม ทสามารถใหผเรยนนงเรยนไดตามใจชอบหรอจะเปนการเรยนในรปเอกสาร คอ ผเรยนอานไดอยางเดยวไมจ าเปนตองพดกบใคร คอยๆ อานไปเปนขนเปนตอน นอกเหนอจากน นตองมเคร องมอควบคมจดการเรยนการสอนหรอ Learning Management System (LMS) เอาไวใชตดตามผลการเรยนวาเปนอยางไร เรยนไปมากนอยแคไหน ไดคะแนนเทาไหร เจนเนตร มณนาค [2545:68] [22] ไดแบงลกษณะการเรยนรออกเปน 4 ระดบ
1. การเรยนรจากสารสนเทศ การเรยนรแบบนเปนระดบเบองตนลางสด กลาวคอ แต ละคนสามารถเรยนรไดเองจากการอานตางๆ ไมวาจะเปนเอกสารอางองหรออะไรกตาม
2. เรยนรจากการโตตอบ (learn thru interaction) ตวอยางการเรยนรลกษณะนคอ การใช multimedia Computer-Base Training (CBT) หรอ Web-Based Training เพอตรวจสอบตวเอง
Page 30
22
3. เรยนรจากสงคมยอย (Learn from collaboration) เปนการแบงปนความรกน ปรกษาหารอกน ตดตอกนทางกระดานขาวหรอหองเรยนเสมอน
4. เรยนรจากการพบปะเผชญหนากน (Lern thru collocation) ระดบนเปนระดบ สงสดตองม face-to-face หรอ get together หรอ mentoring นนเอง นนคอ blended learning ตองกอใหเกดการเรยนรท ง 4 ระดบ ซงเราจะเหนไดวา อเลรนนงสามารถใหการสนบสนนเพยงระดบท1 ถง3 เทานน ดงนนการเรยนการสอนแบบทตองมผบรรยายหรอผคมเวรคชอรปยงคงตองมอยางแนนอน ในการสรางหลกสตรส าหรบแบบการผสมผสานนน มแนวคดในการสรางหลกสตร 2 แนวคด ดงน “Program flow model” เปนวธการอบรมทอาศยสอหลกเพยงชนดเดยวเทานน ส าหรบ สออนๆ และกจกรรมอนๆ จะเปนเพยงทางเลอกหรอสอเสรมเทานน วธการอบรมลกษณะนเหมาะส าหรบการอบรมดานเทคโนโลยสารสนเทศ
2.7.3 รปแบบการเรยนรแบบผสมผสาน ในการศกษารปแบบผสมผสาน ใหศกษาจดออนจดแขงของรปแบบการสอนแตละ
รปแบบ ดงน ก. การศกษาดวยตนเอง โดยอาศยเครองมอ e-learning self-study) เปนหลกสตรทผเรยนจะตองรดวยตนเองเปนหลก เหมาะส าหรบการอบรมท
ตองการถายทอดเนอหาใหแพรกระจายอยางรวดเรว หรอเนอหาทตองอาศยการวเคราะห การอบรมนจะไมมการตดตอสอสารกบผรวมอบรมคนอนๆ ท าใหรสกนาเบอ
หนายแตผออกแบบอบรมสามารถแกไขไดโดยออกแบบการอบรมใหมการโตตอบกบผเรยน ข. การอบรมทผสอนผสมผสานกบการศกษาดวยตวเองโดยอาศยเครองมอ
E-learning (Instructorled program blended with self-study e-learning) วธการอบรมลกษณะนเหมาะส าหรบการพฒนากนระหวางผเรยนและผสอนเปน
ครงคราวท าใหตองมคาใชจายบาง ค. การสอนโดยผานเครองมอ e-learning หรอสอนผาน webinar ผเรยน
สามารถเหนภาพผสอนและไดยนเสยงผสอนผานโปรแกรมทจ าเปน กอนการอบรมควรแจกเอกสารทจ าเปนส าหรบการอบรม
วธการสอนลกษณะนเหมาะส าหรบการเผยแพรขาวสารทตองการใหทราบ โดยเรวและกระจายอยางกวางขวาง
ง. การอบรมดวยวธนตองพยายามใหมการปฎสมพนธระหวางผสอนและผเรยน หรอผเรยนดวยกน และทใชในการอบรมควรอยในชวงเวลาประมาณ 60 -90 นาท ส าหรบอปสรรคการอบรมในลกษณนคอ ชองกวางของสญญาณ
จ. การอบรมโดยใหท างานจรง (On-the-job-Centered) เปนรปแบบทใชอบรมกนมากในโรงงานและทางการศกษา จดมงหมายการ
Page 31
23
อบรมน คอ ผอบรมตองการความช านาญผเขาอบรมจะไดท างานจรงในสถานทจรง โดยมผจดการเปนผควบคม
การอบรมลกษณะน หากมการใชเครองมอ e-learnin เขาชวยอาจจะลดเวลาการ อบรมไดถงรอยละ 30
ช. การอบรมโดยใชสถานการณจ าลองและการทดลองหองปฎบตการ (Simulation and lab centered)
การเรยนรแบบสถานการณจ าลอง ท าใหผเรยนรสามารถเรยนรไดในสงแวดลอม ทปลอดภย สวนใหญการอบรมลกษณะนจะใชกบการอบรมดานคอมพวเตอรและแบบจ าลองทางธรกจ
ซ. การเรยนรแบบหองปฎบตการ หมายถง การจดสภาพแวดลอมใหนกเรยน ไดกระท าเสมอนวาจะไดเขาท างานจรงๆ เชน การควบคมอปกรณ router
วธการอบรมเชนน เหมาะกบงานทตองการความเชยวชาญระดบสง และหาก เกดขอผดพลาดในการปฎบตงานจรงและจะเกดผลเสยหายหลายอยาง เชน ดานการทหาร เปนตน 2.8 ระบบบรหารจดการเกยวกบการเรยนการสอน (Learning Management System) และโปรแกรม Moodle 2.8.1 ระบบบรหารจดการเรยนการสอน (Learning Management System) ระบบบรหารจดการเรยนการสอน (Learning Management System (LMS) เปนซอฟตแวรทท าหนาทบรหารจดการเรยนการสอนผานเวบ ประกอบดวยเครองมออ านวยความสะดวกใหแกผสอน ผเรยน ผดแลระบบ โดยทผสอนน าเนอหาและสอการสอนขนเวบไซตรายวชาตามทไดขอใหระบบจดไวใหไดโดยสะดวก ผเรยนเขาถงเนอหา กจกรรมตางๆ โดยไดผานเวบผสอนและผเรยนสามารถตดตอสอสารผ านทางเครองมอทระบบจดไวให เชน ไปรษณยอเลกทรอนกส หองสนทนา กระดานสนทนา เปนตน นอกจากนนแลวยงมองคประกอบทส าคญ คอ การเกบบนทกขอมลกจกรรมการเรยนของผเรยนไวบนระบบเพอผสอนสามารถน าไปวเคราะห ตดตามและประเมนผลการเรยนการสอนในรายวชานนอยางมประสทธภาพ 2.8.2 Moodle คออะไร Modle คอระบบจดการเรยนการสอนหรอ Learning management System (LMS) หรอระบบจดการคอรส Course Management System (CMS) ผานเวบไซต สรางขนโดย Matin Dougiamas (วมลลกษณ สงหนาท 2548:3) [23] Modle ยอมาจาก Modula Object Oriented Dynamic Leaning Environment ชดกจกรรมการเรยนการสอนในระบบการเรยนแบบออนไลนใหมบรรยายเหมอนจะเรยนในหองเรยน (วมลลกษณ สงหนาท 2548:4) [24] Moodle ชวยใหผใชสรางออนไลนคอรสไดงายและรวดเรว คอรสนนอาจประกอบดวย เอกสารประกอบการเรยนการสอน ซงอาจอยในรปเอกสาร Word รปแบบตาราง รปภาพ แผนผง
Page 32
24
แผนภม วดทศน เสยง เวบเพจ เอกสาร PDF และรปแบบอนๆ อกมากมายและชดกจกรรมมากมายส าหรบนกเรยน (วมลลกษณ สงหนาท 2548:8) [25] 2.8.3 ชดกจกรรมหลกใน Moodle ก. โมดลการบาน (Assignment) ก าหนดวนสง คะแนนสงสด ใหสงการบานออนไลน ผสอนสามารถใหค าแนะน า ขอเสนอแนะส าหรบการบานแตละชน ข. โมดลหองสนทนา (Chat) สอสารแบบตอเนองในเวลาจรง แสดงภาพในประวตสวนตว แสดงลงค URLs รปภาพ เปนตน ค. โมดลโพลล (Choice) ท าการส ารวจความคดเหนของนกเรยนในชน ง. โมดลกระดานสนทนา (Forum) มหลายประเภทใหเลอก สมครเปนสมาชกได สมาชกจะไดรบอเมลเมอมการโพสในกระดานสนทนา ใหคะแนนการโพสได จ. โมดลบนทกความกาวหนา (Journal) ชวยในการสอสารระหวางผสอนและนกเรยนโดยเฉพาะ สะทอนใหเหนความคดเหนของนกเรยนทมตอวชานนๆ ปญหาทเกดขนหรอใหผสอนไดดพฒนาการในการเรยนของนกเรยน ฉ. โมดลแบบทดสอบ (Quiz) ตดเกรดอตโนมต ปรนย เตมค า ถก/ผด จบค แบบสมตวเลข หลายตวเลอก น าเขาค าถามไดหลายรปแบบและสามารถก าหนดเวลาในการท าแบบทดสอบได ช. โมดลแหลงขอมล (Resource) น าเสนอเนอหาหลายรปแบบไมวาจะเปนไฟล word Flash PowerPoint วดทศน เสยง html เปนตน ซ. โมดลแลสอบถาม (Survey) แบบสอบถามส าเรจรป (COLLES ATLAS สะทอนความคดเหนจากนกเรยนในชนทมตอรายวชา ฌ. โมดลหองปฎบตการ (Workshop) หองปฎบตการออนไลน นกเรยนชวยกนใหคะแนนและนกเรยนใหคะแนนตนเอง ญ. โมดลบทเรยนส าเรจรป (Lesson) แตกบทเรยนไดหลายสาขายอย นกเรยนศกษาและท าแบบทดสอบจนกวาจะเขาใจ และเขาค าถามได ฎ. โมดลอภธานศพท (Glossary) เพมค าศพทส าหรบแตละรายวชา นกเรยนเพมค าศพทได มระบบการใหคะแนนค าศพท แสดงความเหนตอการใหความหมายของค าศพท ฏ. โมดล Wiki สรางสารานกรมของเวบหรอรายวชาเกบไวเพออางอง ฐ. โมดล SCORM น าเขาแพคเกจ SCORM ทสรางโดยโปรแกรมอน จากนนบนทกคะแนนกลบลงใน Moodle [วมลลกษณ สงหนาท 2548:9-10] [26] 2.8.4 ชดกจกรรมเสรมใน Moodle ก. โมดลหนงสอ (Book) ส าหรบสรางเนอหาทมหลายหนา ข. โมดล Hotpot ส าหรบน าเขาค าถาม ทสรางจาก Hot Patatoes ค. โมดลบนทกการเขาเรยน (Attendance) ใชในการบนทกการเขาเรยนของนกเรยนจากหมายเลขไอพทใชเขามาโดยบนทกวนเวลาทเขามาศกษา
Page 33
25
ง. โมดลแบบส ารวจ (Questionaire) ใชสรางแบบส ารวจทตองการคดค าถามขนเองในหวขอทตองการถาม จ. โมดลสนทนา (Dialogue) นกเรยนสามารถเปดการสนทนาหรอถามค าถามอาจารย และอาจารยโตตอบกลบคลายการฝากขอความถงกน นกเรยนสามารถทจะเปดการสนทนากบเพอนไดในกรณทผดแลระบบเปดการใชงานให ฉ. โมดลแบบฝกหด (Exercie) คลายกบโมดลหองปฎบตการรวมกบโมดลการบานแตเปนการใหนกเรยนประเมนตนเอง [วมลลกษณ สหนาท 2548:10] [27]
Page 34
26
บทท 3 การวเคราะหและออกแบบ
3.1 กลาวน า
ระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต โดยใชเครองมอ CMS กรณศกษาส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร จ าเปนจะตองมการวเคราะห ระบบเพอใหสอดคลองเปนไปในทศทางเดยวกนและทวถงทงองคกร ตามเปาประสงคเชงยทธศาสตรขององคกร เพอสนบสนนการตดสนใจของผบรหาร รวมถงน าขอมลและสารสนเทศมาเรยนรเพอใหเกดนวตกรรม เพอผลกดนใหเกดการปรบปรงและพฒนาองคกร
3.2 ขนตอนของระบบงาน จะแบงออกเปน 3 สวน ดงน
1. สวนของผเรยน 1.1 กรณนกเรยนเกาทเคยสมครไวแลวสามารสามารถ login เขาไดเลย 1.2 กรณนกเรยนใหมจะตองท าการสมครสมาชกกอน ถงจะเขา login ได 1.3 เมอ login เสรจ จะตองท าการลงทะเบยนเรยนวชานกอน 1.4 ท าการตรงสอบผลการลงทะเบยน วาลงเรยนไดรเปลา 1.5 เมอลงทะเบยนไดแลว กเขาสบทเรยน 1.6 พอเขาสบทเรยนแลวจะตองท าแบบทดสอบกอนเรยนกอน 1.7 เลอกเรยนบทเรยน แลวท าการเรยนบทเรยน 1.8 ระหวางเรยนสามารถถอนวชาเรยนได 1.9 สามารถถามขอสงสยได 1.10 เรยนเสรจจะตองท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอประเมนผลการเรยน
ขนตอนสวนของผเรยนแสดงไดตาม Flowchart ตอไปน
Page 35
27
รปท 3.1 ขนตอนสวนของผเรยน
Page 36
28
2. สวนของผสอน 2.1 Login เขาระบบ 2.2 ท าการสรางหลกสตร 2.3 เพม / แกไข / ลบ บทเรยน 2.4 สรางแบบทดสอบ 2.5 เปดหลกสตร 2.6 ตรวจสอบการเขาเรยน 2.7 ตอบปญหานกเรยนทสอบถามเขามา 2.8 ประเมนผลนกเรยน 2.9 เปลยนสถานะนกเรยนวา ผานหรอไมผาน
ขนตอนสวนของผสอนแสดงไดตาม Flowchart ตอไปน
รปท 3.2 ขนตอนสวนของผสอน
Page 37
29
3. ผดแลระบบ 1.1 จดการระบบ เพม/แกไข/ลบ 1.2 จดการผใชระบบ ก าหนดสทธผใชงาน เพม /แกไข / ลบ 1.3 บรหารหลกสตร จดหมวดหม ขนตอนสวนของผดแลระบบแสดงไดตาม Flowchart ตอไปน
รปท 3.3 ขนตอนสวนของผดแลระบบ
Page 38
30
รปท 3.4 โครงสรางโปรแกรม
3.3 แนวคดของการออกแบบระบบงาน ปจจบนเทคโนโลยไดกาวหนาไปอยางรวดเรว คอมพวเตอรไดกลายมาเปนสวนหนง
ของชวตประจ าวน เราสามารถใชคอมพวเตอรเพอท างาน ศกษาหาความร และเขามาชวยในการเรยน เพอใหมความเขาใจมากยงขน จงท าใหมแหลงความรเกดขนมากมาย ซงการเรยนรสมยใหมจะตองใชเวลานอย เรยนรไดเรว เขาใจงาย และมการแลกเปลยนความคดเหนระหวางกนดวย ดงนนเทคโนโลยในปจจบนจงสามารถตอบสนองตอการเรยนในปจจบนรไดเปนอยางด
ดงนนทางคณะผจดท าจงไดจดท า สอการเรยนร เขามาชวยในการ ศกษาหาความรแก ผสนใจ และผเรยน เพอใหมความเขา ใจมากยงขน และ มการน าเทคโนโลยทางดาน Multimedia เชน ขอความตวอกษร ภาพนง ภาพเคลอนไหว หรอเสยง เปนตน น ามาประยกตใชในการประกอบการเรยน เพอใหมความเขาใจมากยงขน จงท าใหมแหลงความรเกดขนมากมาย ซงการเรยนรสมยใหมจะตองใชเวลานอย เรยนรไดเรว เขาใจงาย และมการแลกเปลยนความคดเหนระหวางกนดวย ดงนนเทคโนโลยในปจจบนจงสามารถตอบสนองตอการเรยนในปจจบนรไดเปนอยางด
Page 39
31
3.4.1 Context Diagram
รปท 3.5 Context diagram
Data Flow Diagram
จากการวเคราะหระบบ จะเหนการสงผานและจดเกบขอมลอยางเปนสดสวน ผพฒนาจงน าการวเคราะหและออกแบบ DFD มาเพอเปนสญลกษณแผนภาพการไหลของขอมลและกระบวนการการท างานในระบบ ทกระท ากบขอมลแลวท าใหเกดการเปลยนแปลงจากสถานะหนงไปยงอกสถานะหนงอกทงยงงายตอการใชงานและความเขาใจซงสามารถมาแสดงไดดงภาพดงตอไปน
โปรเซส Data Flow Diagram Level 0 ของระบบ
รปท 3.6 Process 1 การลงทะเบยน
Page 40
32
รปท 3.7 Process 2 การเขาสระบบ
รปท 3.8 Process 3 Edit บทเรยน
Page 41
33
รปท 3.9 Process 4 Edit แบบทดสอบ
5
D2 Lesson
รปท 3.10 Process 5 การศกษาบทเรยน
Page 42
34
รปท 3.11 Process 6 แบบทดสอบ
รปท 3.12 Process 7 กระดานขาว
รปท 3.13 Process 8 ตารางนดหมาย
Page 43
35
รปท 3.14 Process 9 สมดบนทก
โปรเซส Data Flow Diagram Level 1 ของระบบ
รปท 3.15 Process 1 การลงทะเบยน
Page 44
36
รปท 3.16 Process 2 การเขาสระบบ
รปท 3.17 Process 3 Edit บทเรยน
Page 45
37
รปท 3.18 Process 4 Edit แบบทดสอบ
รปท 3.19 Process 5 การศกษาบทเรยน
Page 46
38
รปท 3.20 Process 6 แบบทดสอบ
รปท 3.21 Process 7 กระดานขาว
Page 47
39
รปท 3.22 Process 8 ตารางนดหมาย
รปท 3.23 Process 9 สมดบนทก
Page 48
40
ER-Diagram
รปท 3.24 ER-Diagram
Page 49
41
Data Dictionary Table Name: assignment Description: เกบขอมลรายละเอยดการสงงานตามใบงานของนกเรยน ตารางนใช eid+lid เปนPrimary key เนองจากจ าแนกผเรยนตามรหสลงทะเบยนเรยนและใบงานแตละใบนบเปน 1 ไฟลบทเรยน ตารางท 3.1 assignment
Field Name Meaning Type Length Key
eid รหสการลงทะเบยของผเรยน int 10 PK,FK lid รหสบทเรยน int 10 PK,FK file ชอไฟลใบงานของแตละคนซงจะมรปแบบ
เดยวกนคอ UserName_assignIDlid varchar 100
status สถานะของใบงาน 0:ยงไมไดรบการตรวจ 1:ตรวจเรยบรอยแลว
varchar 1
score คะแนนทไดรบ int 3 Date_sent วนทสงครงสดทาย varchar 14 date_check วนทตรวจครงสดทาย varchar 14 Table Name: calendar Description: เกบตารางนดหมายแยกตามผใชงาน ตารางท 3.2 calendar
Field Name Meaning Type Length Key
Calid รหสหวขอตารางนดหมาย Int 10 PK Type ประเภทงานทตองท า varchar 20 Title หวขอนดหมาย Varchar 50 uid รหสผใชงาน Varchar 50 PK Note รายละเอยด text Date นดหมาย Date Timestart เวลาเรมนดหมาย Time Timeend เวลาสนสดในการนดหมาย Time Timetype 0:เปนชวงเวลา
1:ตลอดทงวน Char 1
Page 50
42
Table Name: course_enrolls Description: เกบขอมลการลงทะเบยนเรยนของนกเรยนแตละคนโดยผเรยนแตละคนจะม eid 1คาตอการลงทะเบยน 1 ครง นอกจากตารางนยงเกบสถานการณเรยนของผเรยนไวดวย ตารางท 3.3 course_enrolls
Field Name Meaning Type Length Key Eid รหสการลงทะเบยนของผเรยน Int 10 PK Sid รหสตารางสอน Int 10 FK Gid รหสกลมผใช Int 20 FK Uid รหสผใชงาน Int 10 FK Status สถานะเรยน
1:ก าลงเรยน 2:จบหลกสตร 3:พกการเรยน 4:ไมผานหลกสตร
Char 1
Mentor User ID ของผสอน Int 10 FK Start เรมเรยน date Table Name: course_tracking Description: เกบขอมลประวตการเขาเรยนของผเรยนโดยอางองตาม eid ส าหรบขอมลการเขาเรยนของผเรยนเกบขอมลบทเรยนทผเรยนเขาเรยน และหากบทเรยนนน ภายในถกแบงเปนหนายอยๆ เหลานนไวดวย นอกจากนยงเกบเวลาทเขามาเรยนบทเรยนนและเวลาทออกจากการเรยนบทเรยนน เพอน ามาค านวณเวลารวมในการเรยนบทเรยนนนๆ ตารางท 3.4 course_tracking
Field Name Meaning Type Length Key
Eid รหสการลงทะเบยนเรยนของผเรยน Int 10 PK
Lid รหสบทเรยน Int 10 PK Page ล าดบหนา page ของบทเรยน Int 10 Atime เวลาเรมเขาบทเรยน Varchar 14 Ip Ip address ของเครองทเขามาเรยน Varchar 15 Weight สมพนธรหสบทเรยน Int 10 Outime เวลาทเลกเรยนบทเรยนนน Varchar 14
Page 51
43
Table Name: courses
Description: เกบขอมลรายวชา โดยแตละวชาจะมรหสวชา (cid) เปนตวจ าแนก และเกบ
รายละเอยดของวชาทงหมด
ตารางท 3.5 courses
Field Name Meaning Type Length Key
cid รหสวชา Int 10 PK Code ชอรหสวชา Varchar 10 Sid รหสกลมวชาเรยน Int 10 FK Title ชอวชา Varchar 255 Author User ID ของผสรางรายวชา Varchar 100 Description เนอหาโดยยอเพออธบายรายวชา Text Prerequisite คณสมบตของผเรยน เชน ตอง
ผานวชาใดมากอนบาง Text
Purpose วตถประสงครายวชา Text Credit จ านวนหนวยกจ Float Reference เอกสารอางอง Text Active 1:เปดใชงาน Char 1 Createon วนทสรางหลกสตร Varchar 14 Sequence (Not in used) Char 2
Page 52
44
Table Name: forums Description: เกบขอมลกระดานขาวในระบบ ทงการตงกระท/การตอบกระทโดยจะเกบแยกเปนรายวชาและแยกเปนsection ตารางท 3.6 forums
Field Name Meaning Type Length Key Fid รหสล าดบขอความในเวบบอรด Int 10 PK Sid รหสตารางสอน Int 10 FK Tid รหสจ าแนกหวขอรหสนจะเปนตวจ าแนกวา
ขอความนอยใน topic ใด โดยเลข tid นจะเปนเลขทเรยงล าดบไปเรอยๆอยางอตโนมต
Int 10
Tix 0:new topic 1:ตงหวขอใหมในหวขอเดม 2:ตอบกระท
Int 10
Uid รหสผใชงาน Int 11 FK Subject หวขอเรอง Text post_text ขอความ Text Icon ชอiconแสดงtopicนน Varchar 50 post_time เวลาทมการเขยนขอความ Varchar 14 Options Default : 1 Char 1 Table Name: group_membership Description: เกบขอมลของผใชแตละคนสมพนธกบประเภทของผใชงาน โดยผใชแตละคนสามารถอยในกลมผใชมากกวา 1กลม เชน ผใชงานสามารถนกเรยนและผดแลระบบไดในเวลาเดยวกน ตารางท 3.7 group_membership
Field Name Meaning Type Length Key Gid รหสกลมของผใชงาน Int 11 Uid รหสผใชงาน Int 11
Page 53
45
Table Name : group_perms Description: เกบขอมล Permission ของผใชงานแตละกลม ตารางท 3.8 group_perms
Field Name Meaning Type Length Key Pid รหสจ าแนก Permission Int 11 PK Gid รหสของกลมผใช Int 11 FK Sequence ล าดบความส าคญกอน-หลง Float Realm Default : 0 Smallint 4 component เงอนไข Permission Varchar 255
Instance คาคงท Permission Varchar 255 Level ระดบความส าคญ Smallint 4
bond Default : 0 Int 2 Table Name: groups Description: เกบขอมลของประเภทกลมผใชงาน โดยใช gid เปนรหสจ าแนก ส าหรบกลมผใชเบองตนทระบบก าหนดไวใหม 3 กลมดวยกนคอ
1: Administrator 2: Instructor 3: Student
ตารางท 3.9 groups
Field Name Meaning Type Length Key
Gid รหสประเภทของกลมผใช Int 11 PK
Name ชอกลมผใช Varchar 255 description รายละเอยดของกลมผใช Varchar 255 Type (คาเดยวกบ gid ) Char 3
Page 54
46
Table Name: lessons Description: เกบขอมลบทเรยนตางๆโดยใชlidเปนคย และใชcid เปนตวเชอมโยงใหทราบวาเปนของรายวชาใด ส าหรบบทเรยนนเปนไดทงบทเรยกทวไป, ใบงานหรอจากแบบทดสอบ hotpotatoes กจะถกเกบอยในตารางนทงสน ตารางท 3.10 lessons
Field Name Meaning Type Length Key Lid รหสบทเรยน Int 10 PK cid รหสวชา Int 10 FK Title ชอบทเรยน Varchar 255 Description ค าอธบายบทเรยน Text Duration ระยะเวลาเรยน(วน) Float Weight ล าดบบทเรยนกอนหลง Float lid_parent เปนหวขอยอยหรอไม
คา 0 หมายถงเปนหวขอหลกหวขอใหญ คาทเพมมากขน หมายถง เปนหวขอในล าดบยอยๆลงมา
Int 10
Type ชนดของบทเรยน 0:บทเรยนทวไป 1:แบบทดสอบภายใน e-learning 2:แบบทดสอบจาก hotpotatoes 3:ใบงาน
Int 3
Table Name: news Description: เกบขอมลการประกาศขาว โดยม idq เปนคยส าหรบหวขอตางๆ ตารางท 3.11 news
Field Name Meaning Type Length Key Idq รหสจ าแนกค าถาม Int 11 PK Titleq หวขอค าถาม Varchar 50 Detail รายละเอยด Text Nameq ชอผประกาศ Varchar 30 Emailq E_mail ของผ
ประกาศ Varchar 30
Dateq วนทประกาศ Varchar 14
Page 55
47
Table Name: news_ans Description: เกบขอคดเหนจากขาวทประกาศไป โดยจะมลกษณะคลายกบเวบบอรดนนเอง ตารางจะเกบเฉพาะขอคดเหนเทานน โดยใช ida เปนคยและใช idq ในการเชอมโยงไปยงตารางหวขอขาวประกาศ ตารางท 3.12 news_ans
Field Name Meaning Type Length Key Ida รหสจ าแนกขอคดเหนจาก
ขาว Int 11 PK
Idq รหสจ าแนกค าถาม Int 11 FK Detailans รายละเอยดขอคดเหน Text Nameans ชอผทแสดงขอคดเหน Varchar 30 emailans อเมลของผแสดงขอคดเหน Varchar 30 Dateans วนทแสดงขอคดเหน Varchar 14 Table Name: note Description: เกบขอมลจากสมดบนทกของผใชแตละคน ตารางท 3.13 note
Field Name Meaning Type Length Key folder_id รหสไดเรกทอรj Int 10 PK Uid รหสผใชงาน Int 10 FK Subject หวขอเรอง Varchar 255 Type 0:เปนไดเรกทอร
2:เปนขอความทบนทก Char 1
Note รายละเอยดในบนทก Text Notetime เวลาทบนทก Varchar 14 Parent เปนหวขอในไดเรกเทอร
(0:เปนหวขอหลก) Int 10
Page 56
48
Table Name: privmsgs Description: เกบขอมลการสงขอความในระบบ ตารางท 3.14 privmsgs
Field Name Meaning Type Length Key privmsgs_id รหสจดหมาย Int 10 PK privmsgs_type 0:เปดจดหมายอาน
1:สงจดหมายไปแลว 2:เปดจดหมายอานแลว(Duplicate Message for sender) 3:Save จดหมายใน save box 5:เปดกลองจดหมายแลว
Tinyint 4
privmsgs_priority ระดบความส าคญของจดหมาย 0: High Priority 1: Normal Priority 2: Low Priority
Tinyint 1
privmsgs_subject หวขอจดหมาย Varchar 255 privmsgs_message เนอหาขอความในจดหมาย Text privmsgs_from_uid รหสผใชในการสงจดหมาย Int 11 FK privmsgs_to_uid รหสผใชทเปนผรบจดหมาย Int 10 FK privmsgs_date วนทสงจดหมาย Int 11 privmsgs_ip IP Addressทสงจดหมาย Varchar 15 privmsgs_enable Default=1 Tinyint 1
Page 57
49
Table Name: quiz Description: เกบขอมลทวไปของแบบทดสอบ เหมอนเปนค าสงและขอก าหนดตางๆของแบบทดสอบนนโดยแบบทดสอบแตละชด qid เปนคย ตารางท 3.15 quiz
Field Name Meaning Type Length Key Qid รหสชดแบบทดสอบ Int 10 PK cid รหสวชา Int 10 FK Name ชอแบบทดสอบ Varchar 255 Intro ค าสง Text Attempts จ านวนครงทมสทธสอบ Int 6 Feedback แสดงค าอธบายประกอบในตอนเฉลย
ค าตอบ 0:ไมแสดง 1:แสดง Int 4
Correctanswers เฉลยค าตอบถกดวยหรอไม 0:ไมเฉลย 1:เฉลย
Int 4
Grademethod วธตดเกรด Int 4 Shufflequestions อนญาตใหมการสลบค าถาม
0:ไมอนญาต 1:อนญาต Int 4
Testtime เวลาในการท าขอสอบ Int 10 Grade คะแนนเตม Int 10 Assessment เกณฑทผานการประเมน Int 3 Table Name: quiz_choice Description: เกบขอมลตวเลอกของขอสอบ โดยม mcid เปนตวเชอมโยงไปตาราง quiz_multichoice เพอบอกวาตวเลอกนอยในค าถามขอใด ตารางท 3.16 quiz_choice
Field Name Meaning Type Length Key Chid รหสจ าแนกตวเลอก Int 10 PK Mcid รหสจ าแนกค าถาม Int 10 FK Answer เนอหาของตวเลอก Text Feedback ค าอธบายในตอนเฉลยค าตอบ Text Weight ล าดบของตวเลอก เลขคานอย
ตวเลอกนนจะอยในล าดบบน เชน 1 -> A , 2 -> B เปนตน
Int 10
Page 58
50
Table Name: quiz_multichoice Description: เกบขอมลค าถามของขอสอบโดยม mcid เปนคยในการจ าแนกค าถามเปนขอๆ และม qid เปนคยทใชเชอมโยงกบตาราง quiz เพอใหทราบวาค าถามเหลานนอยในแบบทดสอบชดใด ตารางท 3.17 quiz_multichoice
Field Name Meaning Type Length Key Mcid รหสจ าแนกค าถาม Int 10 PK Qid รหสชดแบบทดสอบ Int 10 FK Question เนอหาของค าถาม Text Answer ค าตอบทถกตองทสด โดยจะอยใน
รป2n เมอnคอล าดบของตวเลอก Text
Score คะแนนของค าถามน Int 10 Weight ล าดบของค าถามโดยคาเลขนอยจะ
เปนค าถามตนๆ float
Table Name: scores Description: เกบขอมลคะแนนทผเรยนไดรบจากการท าแบบทดสอบ ทงแบบทดสอบทสรางจากระบบ ตารางท 3.18 scores
Field Name Meaning Type Length Key eid
รหสการลงทะเบยนเรยนของผเรยน (Course enroll ID)
int 10 PK
lid รหสบทเรยน(Lesson ID) int 10 PK score คะแนนทได float quiz_time เวลาทใชในการท าขอสอบ timestamp
Page 59
51
Table Name: session_info Description: เกบขอมล session ของผใชงานระบบ ตารางท 3.19 session_info
Field Name Meaning Type Length Key sessid รหสจ าแนก Session (Session ID) varchar 32 PK ipaddr IP Address varchar 20 FK firstused เวลาทเขาใชครงแรก varchar 14 FK lastused เวลาทใชครงสดทาย mediumblob 14 uid รหสผใชงาน (User ID) int 11 vars (Not in used) blob
Table Name: user_data Description: เกบขอมลทวไปของผใชงาน ซงสมพนธกบตาราง user_property โดยจะน าชนดของคณสมบตในตาราง user_property มาเกบขอมลของคณสมบตนนลงในตารางน ตารางท 3.20 user_data
Field Name Meaning Type Length Key uda_id รหสจ าแนกขอมลคณสมบต
ผใชงาน (User data ID) int 11 PK
uda_propid รหสจ าแนกคณสมบตตางๆ ของผใช (User Properties ID)
int 11 FK
uda_uid รหสผใชงาน (User ID) int 255 FK uda_value IP Address ของผใช mediumblob 15
Page 60
52
Table Name: user_log Description: เกบขอมลประวตการใชงานของผใชงานแตละคน กรณทมการเรยนเกดขน จะเกบขอมลเบองตนของการเรยนไวดวย เชน ไดอานบททเทาไหร ตารางท 3.21 user_log
Field Name Meaning Type Length Key uid รหสผใชงาน (User ID) int 11 FK atime เวลาทกระท าเหตการณตางๆ varchar 11 event เหตการณทผใชกระท า varchar 255 ip IP Address ของผใช varchar 15 cid รหสวชา (Course ID) int 4 FK Table Name: user_perms Description: เกบขอมล permission รายบคคล ของผใชในระบบ กรณทมการตง permission แยกยอยเปนรายบคคล ตารางท 3.22 user_perms
Field Name Meaning Type Length Key pid รหสผใชงาน (User ID) int 11 PK uid ชอตวแปรของคณสมบต int 11 FK sequence ล าดบความส าคญกอนหลง float realm Default : 0 int 4 component เงอนไขของ Permission varchar 255 instance คาคงทของ Permission varchar 255 level ระดบความส าคญ Int 4 bond Default : 0 int 2
Page 61
53
Table Name: user_property Description: เกบชนดของคณสมบตของผใชทระบบตองการสอบถามเชน ชอ-สกล, ทอย, อาชพ เปนตนตารางนจะเกบเฉพาะชนดของคณสมบตเทานน ตารางท 3.23 user_property
Field Name Meaning Type Length Key prop_id รหสจ าแนกคณสมบตตางๆ ของ
ผใช (User Properties ID) int 11 PK
prop_label ชอตวแปรของคณสมบต varchar 255 prop_dtype ชนดของคณสมบต Int 11 prop_length เงอนไขความยาวของขอมล int 11 prop_weight
ล าดบของคณสมบตเมอแสดงแกผใชทหนาเวบ
decimal
(10,1)
prop_validation (Not in used) varchar 255 Table Name: users Description: เกบขอมลทงหมดของผใชงานระบบ ตารางท 3.24 users
Field Name Meaning Type Length Key uid รหสผใชงาน (User ID) int 11 PK name ชอเตมของผใชงาน varchar 60 uname ชอทใชในการ login (User Name) varchar 25 email อเมล varchar 60 regdate วนทสมคร varchar 20 pass Password varchar 40 phone หมายเลขโทรศพท varchar 50 uno เลขประจ าตวผใช varchar 25 news ออปชนเลอกรบขาวสาร char 1 theme (Not in used) varchar 25 active ใหผใชคนนนสามารถใชงานไดใน
ระบบหรอไม 1: active char 1
show หมายเลข Avartar ของผใชคนนน Int 11
Page 62
54
3.4 ออกแบบความตองการของผใช ระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต โดยใชเครองมอ LMS กรณศกษาส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ตองสามารถบรหารจดการฐานขอมลความรไดอยางเปนระบบ ถกตอง แมนย า รวดเรว และตอบสนองความตองการในเรองการจดการความรของผใชระบบตองการไดอยางครบถวน โดยทงโปรแกรมคอมพวเตอรและอปกรณคอมพวเตอรทเกยวของตองสามารถเชอมตอกบระบบงานเดมของส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร และสามารถท างานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ ตลอดจนระบบตองมความสะดวกในการน าเขาขอมลและสามารถบ ารงรกษาโดยเจาหนาทสารสนเทศ ของส านกงานไดโดยงาย ทงนระบบการจดการองคความรตองตอบสนองความตองการอยางนอย ดงน
1. ความตองการทวไปของระบบสารสนเทศ 1.1 มระบบสมครสมาชก รองรบการก าหนดสทธการใชงานจาก ผดแลระบบได
โดยสทธผใชระบบมดงตอไปนคอ 1.1.1 ผดแลระบบ เปนผใชระดบสงทสดในระบบ มหนาทในการจดการ
ขอมล พนฐานใหกบระบบ ไดแก ขอมลหนวยงาน ขอมลสทธผใชงานในระดบตางๆ ขอมลการก าหนดการเผยแพรความร ทเขามาสระบบโดยผดแลระบบ และสามารถจดการปรบปรง ตรวจสอบขอมลใหถกตอง
1.1.2 ผใชระบบทเปนสมาชก คอผใชระบบอน ๆ ทสมครสมาชก โดยผใช ระบบสามารถจะเปนผน าความรเขาสระบบได แตตองรอการกลนกรอง ความรจากผดแลระบบ และอาจารยประจ าระบบ กอนวาควรเผยแพรหรอไม และสามารถคนควาหาความรตางๆ ไดจากระบบ
1.1.3 ผใชระบบทไมเปนสมาชก จะไดรบสทธในการคนควาหาความรตางๆ ไดจากระบบเทานน
1.2 ระบบสามารถท างานรวมกบระบบสารสนเทศททางองคกร มอยได 1.2.1 การสรางและน าเขาขอมลความร
ก. ระบบสามารถรวบรวมขอมลความร (Data Collection) ทง ข. ขอมลทมอย และขอมลใหมในรปแบบตางๆ ได เชน Word,
Excel, PowerPoint PDF Image Video ค. ระบบสามารถก าหนดวนหมดอายของแตละขอมลความร ง. ระบบสามารถจดเกบความร ดงตอไปนได
1. ความรมชดแจงหรอรปธรรม คอ ความรในลกษณะ
Page 63
55
รปธรรมเปนความร จากเอกสาร ต ารา คมอตางๆ เปนตนซงความร ประเภทนทจะน าไปจดเกบในระบบจะประกอบไปดวย
ก. เอกสารทใชในการเรยนการสอน ของบทเรยน ข. เอกสารงานประชาสมพนธขาวสาร ค. บทความ งานวจยตาง ๆ ของหนวยงานภายนอก ง. หนงสออเลกทรอนกส (E-Book)
2. ความรโดยนยหรอนามธรรม คอความรในลกษณะ นามธรรม
มองเหนไมชดเจน ซงความรประเภทนทมอยในระบบมดงน 1 สอการเรยนการสอนทางดานมลตมเดย เชน ไฟลวด
โอ ตาง ๆ 2 ไฟลวดโอทอาจารยและนกศกษาใชในการเรยนการ
สอนในหองเรยนในแตละคาบ 3 รายละเอยดขอมลเกยวกบการแสดงความคดเหนของ
บทความ หรอการแลกเปลยนความรผานระบบ 2.2.2 การจดเกบและจดการขอมลความร
ก. ระบบสามารถจดเกบขอมลความรแยกตามหมวดหมไดถกตอง ข. ระบบสามารถจดเกบฐานขอมลความรไดในรปแบบท
หลากหลายและสามารถจดเกบฐานขอมลความรททางองคกร มอยเดมได ค. ระบบมการจดเกบฐานขอมลทเปนระบบ ไมซ าซอน งายตอ
การปรบปรง เขาถง และน าไปใชงานตามสทธในการน าไปใชของผใชระบบ ง.ระบบสามารถรองรบตอการขยายตวของขอมลความรใน
อนาคต โดยไมกระทบกระเทอนตอประสทธภาพการท างานโดยรวมได 2.2.3 การคนหาขอมลความร
ก. ระบบสามารถคนหาโดยใชค าหรอบางสวนของค าหรอประโยค ไดทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ โดยสามารถคนหาเขาไปในเนอหา (Full Text Search)
ข. ระบบสามารถคนหาจากขอมลความรทมอยท งหมด หรอ เลอกเฉพาะหมวดหมทตองการ
2.2.4 ระบบ E-Learning มคณสมบตดงน ก. ระบบสามารถน าเขา เขาถง ขอมล/บทเรยน/แบบทดสอบ
ตามท ส านกงานก าหนดในรปแบบทหลากหลายทงรปแบบ Text และ Multi-media และสามารถปรบปรงไดงายโดยผใชระบบ
ข. ระบบสามารถก าหนดระยะเวลาในการทดสอบ รวมทง เงอนไขในการทดสอบอนๆ ตามทส านกงานก าหนดได
Page 64
56
ค. ระบบสามารถประมวลแบบการทดสอบ การแสดงผลได 2.2.5 ความปลอดภยของการเขาถงองคความร
ก. ก าหนดสทธการเขาใชงานระบบไดทงแบบกลมและรายบคคล ข. ก าหนดระดบของผใชงานโดยสามารถจ ากดสทธในการ
เรยกด การจดเกบ การแกไข และลบบทความ 2.2.6 สวนของการถายทอดประสบการณ ระบบมความสามารถดงน
ก. การรองรบการก าหนดสทธการใชงานไดคอผดแลระบบจะ กรอกขอมลตางๆ ทผใชงานเขยนเขาไปได โดยผดแลระบบจะรบสทธในการตดสนใจเผยแพรบทความนนๆ ได และเลอกทจะเผยแพรเฉพาะกลมได
ข. ผเขยนจะตองท าการลงทะเบยนทกครง ค. สามารถใสค าคนเฉพาะได ง. ก าหนดวนเวลา ทจะเผยแพร และวนทส นสดการเผยแพรได จ. แสดงความยนยอมในการเขาอานของบทความได ฉ. แสดงชอผเขยน วนท ทลงหรอแกไขได ช. สามารถเลอกรปแบบการพมพเฉพาะบทความได
2.2.7 สวนสนบสนนอนๆ ประกอบดวย สวนการสอสารระหวางคนสองคนหรอเปน กลมแบบสองฝายพรอมกน หรอเปนการ
ประชมออนไลน (Video Conference) ซงเปนสวนทจะใชใหผใชระบบสามารถแลกเปลยนความคดเหนกนโดยใหทงภาพและเสยง สวนปฏทนกจกรรม (Calendar Activity) สวนการตดตอหนวยงานยอย ๆ (Contact Us)
สวนการเชอมโยงหนวยงานอน (Web Links) ซงระบบการท างานท กลาวมาในขางตนนน ทางผจดท าโครงการไดวเคราะหมาจากความตองการของผใชในแตละกลม ดงตอไปน
Page 65
57
ตารางท 3.25 แสดงการวเคราะหความตองการผใชและสทธการใชงานของแตละกลม
ความตองการของระบบ
นกเรยน อาจารย
ผดแลระบบ
ระบบ สมาชก - - A/D/U/V การสรางและน าเขาขอมลความร A/D/U/V A/D/U/V A/D/U/V
การจดเกบและจดการขอมลความร - A/D/U/V A/D/U/V
การคนหาขอมลความร V V V ระบบการจดการบทความ A/D/U/V A/D/U/V A/D/U/V ระบบ E-Learning V A/D/U/V A/D/U/V สวนของการถายทอดประสบการณ A/D/U/V A/D/U/V A/D/U/V สวนปฏทนกจกรรม (Calendar Activity) V V A/D/U/V สวนการตดตอหนวยงานยอย ๆ (Contact Us) V V A/D/U/V สวนการเชอมโยงหนวยงานอน (Web Links) V V A/D/U/V A= Add D= Delete U= Update V=View
3.5 ระบบการจดการเรยนรทเลอกใช ระบบบรหารจดการเรยนการสอนทหนวยงานพจารณา ม 3 ระบบ ไดแก
1. ระบบบรหารจดการเรยนการสอน LearnSquare เปนระบบบรหารจดการการ เรยนรออนไลนผานเครอขายคอมพวเตอร โดยผเรยนสามารถเรยนรไดทกท ทกเวลา ในรปแบบสอการเรยนการสอนแบบมลตมเดยทงบทความ ภาพ เสยง หรอวดโอ ทสามารถโตตอบไดเสมอนการเรยนในหองเรยนปกตซงถอเปนการเปดโอกาสทางการศกษาใหกวางมากขน และมมาตรฐานทเทาเทยมกน เปนระบบ โอเพนซอรสสามารถดาวนโหลดน าไปใชงานไดฟร ภายใตเงอนไข GPL และสนบสนนการท างานบนระบบปฏบตการวนโดวและลนกซ ซงมแนวทางพฒนาตามมาตรฐานสากล (SCORM) ซงถกพฒนาโดยศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต (National Electronics and Computer Technology Center : NECTEC หรอ เนคเทค) สกอรม คอ การรวมกนของมาตรฐาน และขอก าหนด ทมาจากแหลงขอมลหลายประเภท เพอใหเกดการเรยนรผานสออเลกทรอนกส ซงสอทงหมดสามารถ ท างานรวมกน เขาถงได และน ามากลบมาใชไดอก นอกจากนยงอาจหมายถง การบบอดเนอหาเขาเปนแฟมเดยว (ZIP) ตามแนวคดการเรยนรแบบกระจายขนสง (ADL - Advanced Distributed Learning)
2. ระบบบรหารจดการเรยนการสอน ATutor เปนระบบโอเพนซอรส แบบ Learning Content Management System เรยกชอยอวา LCMS หรอระบบในการสรางบทเรยนออนไลน ผดแลสามารถควบคมวชาตาง ๆ ไดอยางงายดาย อาท สรางวชาเปนรายวชาเพมเตม
Page 66
58
เนอหา การจดการผใช ทงในสวนของผสอน และผเรยน โดยระบบ ATutor เองมระบบจดการภายในไดดตวหนง สามารถแยกผใชงานเปนสามสวนคอผดแลระบบ สวนผสอน และสวนนกศกษา
3. ระบบบรหารจดการเรยนการสอน Moodle เปนซอฟตแวรโอเพนซอรสทใช ส าหรบท าคอรสหรอบทเรยนออนไลนทเราเรยกกนตดปากวา LMS (Learning Management System) โดย Moodle นบเปนทลตวนงทมความสามารถสงทไดรบความนยมจากโรงเรยน และมหาวทยาลยตางๆ Moodle มระบบ Backend (ระบบจดการคอรสทดตวนง) ผควบคมสามารถแบงแยกระหวางอาจารยและผเรยนไดอยางงาย และเปนซอฟตแวรทมลขสทธแบบ GPL (General Public License) หรอลขสทธแบบฟรนนเอง ผน าไปใชสามารถน าไปพฒนาตอยอดได
ดงนน จงไดมการสรปเลอกใชระบบบรหารจดการเรยนการสอน Moodle เนองจากระบบ Moodle มการใชงานทงาย สามารถน าไปประยกตใชไดหลากหลาย และยงอ านวยความสะดวกแกผใชงานทไมมความช านาญไดอกดวย
ตารางท 3.26 แสดงคณสมบตของระบบจดการเรยนรแตละระบบทใหความสนใจ
คณสมบต LearnSquare Atutor Moodle
ขอมลทวไป
ไมเสยคาลขสทธ
การประยกตใชหลากหลาย หาแหลงขอมลไดงาย พฒนาโดยทมงานคนไทย
เครองมอของระบบจดการเรยนร อ านวยความสะดวกตอผใชงาน ระบบตดตามผลการเรยน ขาวประกาศ
ระบบจดการสมาชก ขอมลสมาชก Tracking
Page 67
59
3.6 ความสามารถของระบบ Moodle 3.7.1 เปน opensource ทไดรบการยอมรบ ทวโลกใช 1216 เวบไซต และในไทยใช
34 เวบไซต 3.7.2 สามารถเปนทง CMS (Course management system) และ LMS (Learning
Management system) ชวยสรางเนอหาโดยอาจารย และบรการใหนกเรยนเขามาเรยน 3.7.3 สามารถน าเอกสารทท าไวเพมเขามาได เชน word PowerPoint
Excel Webpage PDF หรอ Image เปนตน 3.7.4 มระบบตดตอสอสารกบนกเรยน หรอระหวางครดวยกน เชน chat หรอ
Webboard เปนตน นกเรยนฝากค าถาม ครทงค าถามไว ครนดสนทนาแบบออนไลน ครนดสอนเสรม หรอแจกเอกสารใหนกเรยนอานกอนเขาเรยนกได
3.7.5 มระบบแบบทดสอบ และรบการบาน สามารถตรวจการบาน และใหคะแนนโดย อตโนมต ใหสงงาน หรอใหท าแบบฝกหด ตรวจใหคะแนนเกบไปเลย export ไปเปน excel กได
3.7.6 สามารถเกบงานทอาจารยท าทงหมดไปเปนไฟล งาน zip แฟมเดยว อนาคต จะน าไปตดตงเครองไหนกได ไมตองเรมตนใหม 3.7 การออกแบบ Software Structure ในการท างานของแตละสวน
ผงโครงสรางสอการเรยนรดวยตนเองผานระบบอนเตอรเนตเรองระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต(Flow Chart) ระบบจะกาหนดสทธการเขาถงขอมลในการใชงานระบบเปน 4 ประเภท คอ ผดแลระบบ (Admin) ผสอน (Instructor) นกเรยน (User) บคคลทวไป (Individuals) และ โดยจะอธบายสทธการเขาถงขอมลทละประเภทดงน
1) ผดแลระบบ (Admin) มสทธในการเขาถงขอมลทกอยางภายในระบบ และสามารถ เพม/ลบ/แกไข ทกขอมลทตองการ ปรบปรงแกไขตงคาเวบได
2) อาจารย (Instructor) สมครสมาชกเปนอาจารยได สามารถนาเขาและเพมบทเรยนใน
เรองตางๆ ไดโดยใชสอ (VDO Flash Shock Wave Flash Document PowerPoint Acrobat) ภายในบทเรยน อานขาวประกาศเขาใชงานกระดานสนทนา กระดานสนทนาอาจารย เพมกระดานสนทนาตอบกระดานสนทนา เพมลบนกเรยนเขาบทเรยน และยงสามารถเขาไปแสดงขอมล และแกไขขอมลสวนตวได
3) นกเรยน (User) สมครสมาชกได เขาเรยนในบทเรยนเรองตางๆได ทาแบบฝกหด
เขาใชงานกระดานสนทนา โพสตขอความผานเวบบอรดตอบกระดานสนทนา และเวบบอรดได
4) บคคลทวไป (Individuals) สามารถเขาสหนาเวบเพจหนาแรก สมครสมาชกได สามารถเขาเรยนในเรองตางๆไดหลงจากสมครสมาชกสามารถทาแบบฝกหดไดหลงจากสมครสมาชก สามารถรบรขาวสารตางๆบนเวบไซตหลงจากสมครสมาชกสามารถแสดงความคดเหนผาน เวบบอรดไดหลงจากสมครสมาชก
Page 68
60
ระบบการทางานใหมนจะเปนระบบการทางานหลกๆ ทงหมด 8 ระบบโดยแตละระบบ จะมหลกการทางานดงจะอธบาย
1. ระบบสมครสมาชก ผใชทวไปสามารถสมครสมาชกไดโดย กรอกขอมลตามแบบฟอรมของการสมครสมาชก
ในเวบไซต และกาหนด Username และ password แลวทาการยนยนการสมครสมาชก เทานกเปลยนสถานะจากผใชทวไปกลายเปนสมาชกอาจารย หรอนกเรยน และมสทธการเขาถงขอมลไดมากกวาบคคลทวไป
2. ระบบจดการสมาชก (Admin) ระบบนจะเปนการจดการขอมลของสมาชกโดย Admin เปนผจดการสมาชก สามารถ
คนหาขอมลสมาชก แสดงขอมลสมาชก แกไขขอมลสมาชก และลบขอมลสมาชก 3. ระบบจดการสมาชก (อาจารยและนกเรยน) จะเปนการจดการขอมลของอาจารยและนกเรยน สมาชกสามารถเขาไป ดขอมลของ
สมาชกและแกไขขอมลทตองการหรอ Admin เขาไปจดการระบบสมาชกและสทธในการใชงาน 4. ระบบหองเรยนของรายวชา จะเปนสวนทแสดงรายละเอยดของหองเรยนของรายวชาการตงคา สรางเนอหา นา
เขาเนอหารายวชาในรปแบบตาง ๆ เชน การนาเขาไฟลรปแบบ Document ( .doc ) การนาเขาไฟลรปแบบ PowerPoint ( .PPT ) การนาเขาไฟลรปแบบ Acrobat ( .PDF ) การนาเขาไฟลรปแบบ Shock Wave Flash ( .SWF )
5. ระบบจดการบทเรยน ระบบนสามารถเขาใชงานไดเฉพาะสมาชกโดยการเขามาใชงานขอมลบทเรยน และ
สอ(VDO, Flash, เสยง, Doc, etc) ประกอบบทเรยน 6. ระบบศกษาเรยนรบทเรยน ระบบนสามารถเขาใชงานไดเฉพาะสมาชก นกเรยนโดยการเขามาใชงานขอมลบทเรยน
และสอ (Flash VDO Shock Wave Flash PowerPoint Document Acrobat) ประกอบบทเรยนหลงจากเรยนจบแตละบทจะมการทาแบบฝกหดดวยเสมอ
7. ระบบจดการแบบฝกหด ระบบนนกเรยนทเปนสมาชกของแตละรายวชาสามารถเขามาใชงานแบบฝกหดและ
ทราบคะแนนได 8. ระบบการใชงาน การจดการกระดานสนทนาและประกาศขาว ระบบนใชงานไดเฉพาะทเปนสมาชกเทานน ผใชทวไปไมสามารถเขามาอาน และไม
สามารถตงกระท ถาม-ตอบ ไดและจะเปนการจดการขอมลของกระดานสนทนาโดย Admin เปนผจดการกระดานสนทนา เขามาอาน ตงกระท ถาม-ตอบ และสามารถลบกระท
Page 69
61
3.8 องคประกอบของระบบงานทพฒนา
3.9.1 สถาปตยกรรมของระบบ
ในการพฒนาระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต โดยใชเครองมอ LMS กรณศกษาส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เปนการพฒนาในรปแบบของเวบแอพพลเคชน โดยใชสถาปตยกรรมของระบบ
LMS Applications
Web Based Applications
Image
Media
HTML Doc
Text
Data And Information
For LMS
Database and Applications
Server
Search Knowledge
Client User
รปท 3.25 สถาปตยกรรมของระบบสารสนเทศทจะใชในการพฒนาระบบ e-Learning
จากรปท 3.1 แสดงถงสถาปตยกรรมของระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต โดยใชเครองมอ LMS กรณศกษาส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ซงมการท างานดงตอไปน
1. ผใชงานจะท าการรวบรวมขอมลเพอจะน าไป ใหความร หรอแลกเปลยนเรยนรใน ระบบ โดยขอมลทจะน าไปเขาสระบบ ซงขอมลทจะอยในระบบจะมลกษณะดงน
1.1. ขอมลทสรางขนโดยโปรแกรมประยกตตางๆ ทใชกนอยในการท างาน ประจ าเชน MS Word Excel PowerPoint PDF โดยผใชสามารถบนทกขอมลเหลานนลงในสวนเกบขอมลองคความรได และสามารถจดเกบขอมลลงฮารดดสกของเครองแมขาย หรอบนทกเฉพาะชอไฟล และชอผใชงานทสรางหรอบนทกไฟลน
1.2. ไฟลประเภทตางๆ ซงอาจจะไมเปนมาตรฐานหรอไมไดใชงานบอย ผท รวบรวมขอมลสามารถบนทกไฟลเหลานไปยงระบบได และสามารถจดเกบขอมลเชนเดยวกบขอมลแบบแรก
1.3. ไฟลภาพ กราฟก และสอประสม (multimedia)
2. จากขอมลทผใชงานไดน าเขาทงสองระบบคอระบบการจดการเวบไซตและระบบ การจดการเรยนการสอนผานระบบไวนน ทางผจดท าโครงงานไดบรณาการระบบรวมทงสอง
Page 70
62
ระบบ เปนระบบเดยวคอระบบการจดการความรซงอยในรปของ Web Based Application 3. ฐานขอมลและหนาเวบทงหมดถกเกบไวในเครองแมขายทไดตดตงเปนระบบของ
สถาปตยกรรมแบบ 3 เทยรซงมการแบงล าดบชนของเซอรวสในแอพพลเคชนเปน 3 ระดบดงน 3.1 Presentation Server เปนสวนใหบรการดานการแสดงผลบนจอภาพ ซงท างานอยบนเครองไคลเอนตทท าการโตตอบกบผใชงานระบบ โดยผานทางหนาจอเวบบราวเซอรคอ Internet Explorer ซงสวนใหญจะมอยในเครองคอมพวเตอรอยแลวและท าหนาทตดตอกบเครองคอมพวเตอรแมขายในการสงค ารองไปท างานตาง ๆ
3.2 Application Server จะใหบรการทางดานแอพพลเคชนลอจก (Application Logic) คอท าการประมวลผลตาง ๆ ตามทก าหนด เชน เปรยบเทยบ, ตดสนใจ, ฟงกชนทางคณตศาสตร และดาตาลอจก (Data Logic) เปนตวทเขาถงขอมลไดจรง ท าการสบคน แกไขจดเกบขอมลได ซงในสวนของแอพพลเคชนเซรฟเวอร (Application Server) นจะท าการตดตงโปรแกรมเวบเซรฟเวอร (Web Server) ไวคอยประมวลผลและใหบรการขอมลแกเครองคอมพวเตอรลกขายทไดท าการรองขอขอมล
3.3 Database Server เปนสวนการใหบรการระบบฐานขอมล โดยใช SQL Server และ MYSQL เพอรองรบกบขอมลทจะมปรมาณมากขนในอนาคต
4. เมอผใชงานรองขอขอมล หรอท าการคนหาขอมลในระบบ ระบบจะท าการน าค าสงการรองไปทเครองแมขายเพอน าขอมลทท าการคนหามาแสดงใหกบผใชงาน
3.9 การออกแบบกระบวนการ ในการออกแบบกระบวนการท างานของระบบระบบการเรยนการสอนผานระบบอนเทอรเนต โดยใชเครองมอ LMS กรณศกษาส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทางผจดท าได ออกแบบกระบวนการท างานในลกษณะของ Unified Modeling Language (UML) ในสวนของ Activity Diagram Sequence Diagram และ user ดงน
Page 71
63
3.9.1 กระบวนการท างานระบบการตรวจสทธผใชงาน กระบวนการท างานของการตรวจสอบสทธมรายละเอยดตอไปน
รปท 3.26 กระบวนการท างานของระบบการตรวจสทธผใช
1. ผใชระบบจะท าการตรวจสอบสทธของผใชโดยการใส User Password เพอ
ตรวจสอบสทธใชงาน ในระบบการจดการความร 2. จากนนขอมลทเขามาในระบบจะท าการไปตรวจสอบสทธ ท Database ของ
โปรแกรม Moodle 3. เมอท าการตรวจสอบเสรจแลว จะคนคาของการตรวจสทธ ผานไปทระบบการจดการ
ความร และจะสงสทธการใชงานใหกบผใชงานตอไป ถาไดสทธการใชงานกจะสามารถท างานในระบบไดตามสทธทไดรบ แตถา ไมไดสทธ กจะใหใส user Password ตอไป
Page 72
64
3.9.2 ระบบการเรยนการสอนผานอนเตอรเนต LMS กระบวนการท างานของการเรยนการสอนมรายละเอยดตอไปน
User KM System Database
user password
username password Database
user
Database
user
ภาพท 3.27 กระบวนการท างานของระบบการเรยนการสอนผานอนเตอรเนต
1. ผใชระบบจะท าการตรวจสอบสทธของผใชโดยการใส User Password เพอ
ตรวจสอบสทธใชงาน ในระบบการจดการความร 2. จากนนขอมลทเขามาในระบบจะท าการไปตรวจสอบสทธ ท Database ของ
โปรแกรม Moodle
Page 73
65
3. เมอท าการตรวจสอบเสรจแลว จะคนคาของการตรวจสทธ ผานไปทระบบการจดการความร และจะสงสทธการใชงานใหกบผใชงานตอไป ถาไดสทธการใชงานกจะสามารถท างานในระบบไดตามสทธทไดรบ แตถา ไมไดสทธ กจะใหใส user Password ตอไป
4. เมอท าการตรวจสทธกาท างานแลว ผใชงานสามารถ ท าการ เพม ลบ แกไข คนหา แสดงผลไดตามสทธ ทไดจากระบบ จากนนขอมลการรองขอใชระบบจะไปท าการประมวลผลทระบบการจดการความรแลวจะท าการไฟลไปทฐานขอมล
5. เมอขอมลท าการ เพม ลบ แกไข ปรบปรงเรยบรอย คนหา เสรจแลวจะท าการสงขอมลกลบไปใหระบบการจดการความร แลวสงผลการท างานไปใหผใชระบบอกท
Page 74
65
บทท 4 ขนตอนในการด าเนนโครงงาน
4.1 กลาวน า ในบทนกลาถงขนตอนวธการด าเนนโครงการ ซงประกอบดวยการจดการทรพยากรทใชเปนเครองมอในการพฒนาระบบ เชน อปกรณฮารดแวร(Hardware) ซอฟตแวร (Software) การเชอมตอระหวางระบบ และผใชงาน ภายในแผนก และกลาวถงขนตอนการน าโครงการไปใช 4.2 การจดเตรยมทรพยากรทเกยวของ
เปนการจดเตรยมในสวนของดาคาเบสเซฟเวอร และ ในสวนของ ผใชงานระบบ 1. ความตองการพนฐานของ คอมพวเตอรสวนกลาง
1.1 Specific Hardware ก. CPU Speed 2.0 GHz ข. Hard Disk 500 GB ค. Memory(RAM) 2048 MB
1.2 Operating System ก. Windows XP Professional 2002 Service Pack 3 ข. Database Management System ค. Microsoft Access
1.4 Development Tools ก. Microsoft visual studio 2005 (ASP.NET)
1.5 Communication ก. LAN
2. ความตองการพนฐานของ Client 2.1 Specific Hardware
ก. CPU Speed 1.5 GHz ข. Hard Disk 50 GB ค. Memory (RAM) 512 MB
2.2 Operating System ก. ระบบปฏบตการ Windows XP
2.3 อปกรณส าหรบตดตอ Network ก. LAN Card หรอ Wireless LAN
2.4 Web Browser Software ก. Internet Explorer version 7
Page 75
66
4.3 การตดตงระบบ 1.ดาวนโหลดตวตดตงท http://www.cmsthailand.com หรอท http://moodle.org/download/ 2. หลงการดาวนโหลดมาใหท าการแตกไฟลดวย WinRAR หรอ Winzip
รปท 4.1 แสดงโฟลเดอรหลงการแตกไฟล
3. ท าการคดลอกหรออปโหลดตวตดตง (โฟลเดอร moodle) ไปใสในหองเกบเวบไซต
ไดเรกทอร ค าอธบาย C:\WM\www กรณใช WMServer C:\AppServ\www กรณใช AppServ C:\InetPub\wwwroot กรณใช IIS
/var/www/html กรณใชระบบ Linux เกบทพาทหลก
/home/username/public_html กรณใชระบบ Linux เกบทพาทของผใช (โดยทไปบนโฮสตตงจะใชพาทน)
รปท 4.2 แสดงรายละเอยดในโฟลเดอร
Page 76
67
* ในทนทดสอบบนเครองตวเองใช WM Server Tools
รปท 4.3 แสดงโฟลเดอรหองเกบตวตดตง
4. ท าการสรางฐานขอมลส าหรบเกบโปรแกรม Moodle ในทนสรางโดยใชโปรแกรม phpMyAdmin (โดยทวไปบนเวบเซรฟเวอร หรอบนโฮสตตงเขามบรการอยแลว)
รปท 4.4 แสดงการตดตง
Page 77
68
5. หลงการสรางฐานขอมลเสรจแลวกเรมตดตงโดยการพมพ URL ดงน
URL ค าอธบาย http://127.0.0.1/moodle/install.php กรณตดตงบนเครองตวเอง
http://www.sitename.com/moodle/install.php กรณสรางเปนไดเรกทอรยอยลกลงไปอกชน
http://www.sitename.com/install.php กรณสรางเปนพาทหลกเวบไซต
http://lms.sitename.com/install.php กรณสรางเปน sub domain
รปท 4.5 แสดงการตดตง
6. เลอกภาษาเปน Thai (th) เสรจแลวคลก Next>>
7. โปรแกรมรายงานการตรวจสอบการตงคาภาษา php วาเซตคาตางๆ ไวถกตองหรอไม
Page 78
69
รปท 4.6 แสดงการตดตง
8. คลกปม ตอไป >> 9.โปรแกรมรายงานพาทเรยกใชงานและทเกบตวตดตง Moodle
Page 79
70
รปท 4.7 แสดงการตดตง
10. คลกปม ตอไป >> 11. ก าหนดรายละเอยดฐานขอมลทใช ในทนใช MySQL * ในทนทดสอบบนเครองตวเองใหใชชอ username วา root รหสผาน วางไว ชอ host ใสเปน localhost ชอฐานขอมลใสเปน cmsthailand_moodle Table_prefix ไวเหมอนเดม mdl_
รปท 4.8 แสดงการตดตง
12. เสรจแลวคลกปม ตอไป >> 13. ระบบจะท าการสรางไฟลส าหรบเกบคาคอนฟกมา 1 ไฟลคอ config.php
Page 80
71
14. คลก ขนตอไป >> 15. ระบบรายงานเกยวกบลขสทธโปรแกรม Moodle ทเปนแบบ General Public License (Free)
รปท 4.9 แสดงขอมล GPL License
Page 81
72
16. ใหตอบ ใช 17. ระบบรายงานการสรางตารางขอมลตางๆ ลงฐานขอมล
รปท 4.10 แสดงการตดตงฐานขอมล
18. ใหเลอนลงมาดานลางแลวคลก ขนตอนตอไป 19. ก าหนดคาตวแปรตางๆ ของ Moodle ทตองการ 20. หลงจากก าหนดเสรจใหเลอนลงมาดานลางแลวคลกปม บนทกการเปลยนแปลง 21. ระบบรายงานเวอรชนของ Moodle
รปท 4.11 แสดงขอมลเวอรชนปจจบน
Page 82
73
22. คลก ขนตอไป 23. ระบบรายงาน Feature ของ Moodle เวอรชนทตดตงอย
รปท 4.12 แสดงขอมลเวอรชนปจจบน
23. คลก ขนตอไป 24. ระบบท าการ Upgrade ขอมลทเราเลอกใชลงฐานขอมลอกครง
รปท 4.13 แสดงการอพเกรดฐานขอมล
Page 83
74
25. เลอนลงมาดานลาง แลวคลก ขนตอไป 26. ระบบรายงานตงคา บลอก และเมนตางๆ เสรจเรยบรอยแลว
รปท 4.14 แสดงการตงคาตารางบลอค
27. เลอนลงมาดานลาง แลวคลก ขนตอไป 28. ระบบท าการเพมตาราง paypal 29. เลอนลงมาดานลาง แลวคลก ขนตอไป 30. ระบบท าการเพมตาราง Assigment (Workshop) ตวอยางบทเรย 31 . เลอนลงมาดานลาง แลวคลก ขนตอไป 32. ตงคาของเวบไซต
Page 84
75
รปท 4.15 แสดงการตงคาของเวบไซต
33. หลงจากตงเสรจใหเลอนลงมาดานลาง คลก บนทกการเปลยนแปลง 34. ก าหนดรายละเอยดสวนตวของผดแลระบบ
Page 85
76
รปท 4.16 แสดงหนาประวตของผดแลระบบ สมาชก
35. เสรจแลวเลอนลงมาดานลางคลก อปเดทประวตสวนตว 36. แสดงหนาเวบ E-Learning ทสรางดวยระบบ Moodle
รปท 4.17 แสดงหนาเวบ E-Learning ทสรางดวยระบบ Moodle
Page 86
77
บทท 5 ผลการทดลอง
5.1 กลาวน า กลาวถงการประเมนผล และผลการทดลอง การจดการสอการสอนผานระบบอนเทอรเนตนน เปนการเพมชองทางในการเรยนใหกบนกเรยน หรอผทสนใจ และตองการศกษาหาความรเพมเตมจากในหองเรยน 5.2 หนอจอระบบของการเรยนการสอนผานอนเตอรเนต
รปท 5.1 หนาจอการ Login เขาระบบการสอนผานอนเตอรเนต จากรปท 5.1 เปนหนาจอของการ Login เพอเขาสการใชงานของระบบ โดยผสอน ผเรยน และ ผดแลระบบจะตองท าการ Longin เขาไปไปสระบบการใชงานทกครง
Page 87
78
รปท 5.2 หนาจอหลกของระบบการเรยนการสอนผานอนเตอรเนต
จากรปท 5.2 เปนหนาจอหลกของระบบการเรยนการสอนผานอนเตอรเนต ประกอบดวย 1. สวนของหวเวบไซตและ Top Menu ซงเปนชอของระบบ 2. เมนหลก เปนเมนรายวชา 3. เครองมอเสรมในการใชงานของระบบ เชน ปฏทนกจกรรม 4. สวนของเนอหาบทเรยน
1
2
3
4
Page 88
79
รปท 5.3 หนาจอหลกของอาจารยประจ าวชาภาษาไทย
จากรปท 5.3 เปนหนาจอของอาจารย สมชาย ประเสรฐพร ซงเปนอาจารยประจ าวชา
ภาษาไทย
รปท 5.4 หนาจอหลกของการ เพม ลบ แกไข บทเรยน
Page 89
80
จากรปท 5.4 เปนหนาจอของอาจารย สมชาย ประเสรฐพร เปนอาจารยประจ าวชาภาษาไทย ซงสามารถ เพม ลบ แกไข บทเรยนชวยสอนได โดยการ Upload ไฟล Word Excel PDF และ Powerpoint ได
รปท 5.5 หนาจอหลกของการ ตรวจขอสอบ หรอแบบทดสอบกอน –หลงเรยน
จากรปท 5.5 เปนหนาจอของอาจารย สมชาย ประเสรฐพร เปนอาจารยประจ าวชาภาษาไทย ซงสามารถตรวจสอบแบบทดสอบกอน-หลงเรยน รวมถงการใหคะแนน และเกบคะแนนของนกเรยนทเขามาท าแบบทดสอบได
Page 90
81
รปท 5.6 หนาจอหลกของอาจารยประจ าวชาภาษาองกฤษ
จากรปท 5.6 เปนหนาจอของอาจารย สมศกด ออนนช เปนอาจารยประจ าวชาภาษาองกฤษ
รปท 5.7 หนาจอหลกของอาจารยประจ าวชาวทยาศาสตร
Page 91
82
จากรปท 5.7 เปนหนาจอหลกของอาจารย สมคด สมมต เปนอาจารยประจ าวชาวทยาศาสตร
รปท 5.8 หนาจอหลกของ นกเรยน
จากรปท 5.8 เปนหนาจอของนกเรยน นางสาวการตา อานบ ซงเปนนกเรยนทสามารถ
เขาสบทเรยนรายวชาตางๆ ได
รปท 5.9 หนาจอหลกของ Admin (ผดแลระบบ)
Page 92
83
รปท 5.9 หนาจอหลกของ Admin (ผดแลระบบ) ซง Admin จะเปนผก าหนดสทธการใชงานของ คร นกเรยน และก าหนดการเขาถงบทเรยนตางๆ ได
รปท 5.10 หนาจอหลกของ Admin (ผดแลระบบ)
Page 93
84
จากรปท 5.10 เปนหนาจอหลกของ Admin ทสามารถ เพม ลบ แกไข สมาชก ได
รปท 5.11 หนาจอหลกของ Admin (ผดแลระบบ)
จากรปท 5.11 เปนหนาจอหลกของ Admin ทสามารถ ก าหนดสทธผใชงาน แตละประเภทได เชนการก าหนดสทธใหครสอน เพม ลด และแกไข บทเรยนได สวนผเรยน สามารถ เขาไปท าแบบทดสอบ กอน –หลงเรยน รวมถงดาวนโหลดไฟลได
Page 94
85
บทท 6 สรปผลและวจารณ
6.1 กลาวน า จากการวเคราะห ออกแบบ และท าการพฒนาระบบการเรยนการสอนผานอนเทอรเนต โดยใชเครองมอ CMS: กรณศกษา ส านกงานประสานงานโครงการตามพระราชด ารสมเดจ พระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร นน ไดมการใชงานจากกลมนกเรยนระดบประถมศกษา สามารถสรปไดดงน 6.2 สรปผลการด าเนนงาน ขอด
1. ระบบสามารถใชเปนเครองมอในการเรยนการสอนผานระบบออนไลนไดอยางม ประสทธภาพ
2. ส านกงานฯ ไดชองทางในการใหบรการส าหรบผสนใจสามารถใชบรการไดอยาง สะดวกและรวดเรว
3. เนองจากการมองเหนโอกานจงน าการพฒนาเปนเวบไซต จงท าใหสามารถเขาใช งานได ตลอด 24 ชวโมง
ขอเสย 1. การท างานในบางสวนยงไมครอบคลมความตองการของผใชงานมากนก
6.3 ปญหาและอปสรรค
1. ซอฟตแวร สวนใหญม Linesence 2. โปรแกรม Moodle แตละเวอรชน มขอจ ากด ในการใชงาน 3. ในการตดตงระบบใชเวลานาน 4. คณสมบตของโปรแกรมทงหมดอาจจะมบางสวนไมรองรบกบการท างานของ
ผใชงาน
6.4 ขอเสนอแนะในการพฒนาตอไป 1. ควรมการพฒนาให นกพฒนาทสนใจสามารถพฒนาสวนตางๆเพมเตมได 2. ควรมการพฒนาใหแบบทดสอบทหลากหลายแบบขน 3. ควรใหมการพฒนาใหมเนอหานนมการตอบสนองกบผเรยนไดมากขนเรอยๆ 4. ควรใชไดกบฐานขอมลหลาย ๆ ชนด 5. ควรพฒนาใหระบบมความปลอดภยมากขน