Janina Bolejko Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocł awiu LIBERALIZACJA SYSTEMU GOSPODARCZEGO A NIERÓWNOŚCI DOCHODOWE I STABILNOŚĆ MAKROEKONOMICZNA W KRAJACH WYSOKO ROZWINIĘTYCH Wprowadzenie Od czasów Jean-Baptiste Say’a 1 często przejawianym sposobem rozumo- wania jest myślenie o gospodarce jako systemie samoregulującym się i z zasady zawsze dążącym do optymalnej konfiguracji. W konsekwencji, gospodarki nie powinno się ograniczać żadnymi prawami, a maksymalna liberalizacja systemu gospodarczego powinna prowadzić do najkorzystniejszych warunków rozwoju. Jak zauważa jednak Matysiak 2 , należy rozróżnić prawa natury, niezmienne i pewne, od praw ekonomii. Nawet w przypadku prawa Say’a muszą zaistnieć pewne dodatkowe warunki, aby było ono spełnione. W niniejszym artykule przeanalizowane zostanie, jak kraje o różnym stop- niu liberalizacji systemu gospodarczego i nierówności społecznych mają stabilną pod względem makroekonomicznym gospodarkę. Z jednej strony można by spodziewać się, że im bardziej liberalna gospodarka, tym łatwiej będzie samore- gulowała się, a zatem będzie bardziej stabilna. Z drugiej strony, na przełomie ostatnich dziesięcioleci zauważalne jest zjawisko wzrostu nierówności, które jest tym bardziej widoczne, im bardziej liberalny jest system gospodarczy. 1 J.B. Say, Traktat o ekonomii politycznej, PWN, Warszawa 1960, s. 212-213. 2 A. Matysiak, Stałe ekonomiczne, s. 11, [w:] Systemy gospodarcze i ich ewolucja. Aspekty makro- i mezoekonomiczne, (red.) J. Czech-Rogosz, S. Swadźba, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekono- micznego w Katowicach, Katowice 2013.
17
Embed
liberalizacja systemu gospodarczego a nierówności dochodowe i ...
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Janina Bolejko
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
LIBERALIZACJA SYSTEMU GOSPODARCZEGO A NIERÓWNOŚCI DOCHODOWE I STABILNOŚĆ MAKROEKONOMICZNA W KRAJACH WYSOKO ROZWINIĘTYCH Wprowadzenie
Od czasów Jean-Baptiste Say’a1 często przejawianym sposobem rozumo-wania jest myślenie o gospodarce jako systemie samoregulującym się i z zasady zawsze dążącym do optymalnej konfiguracji. W konsekwencji, gospodarki nie powinno się ograniczać żadnymi prawami, a maksymalna liberalizacja systemu gospodarczego powinna prowadzić do najkorzystniejszych warunków rozwoju. Jak zauważa jednak Matysiak2, należy rozróżnić prawa natury, niezmienne i pewne, od praw ekonomii. Nawet w przypadku prawa Say’a muszą zaistnieć pewne dodatkowe warunki, aby było ono spełnione.
W niniejszym artykule przeanalizowane zostanie, jak kraje o różnym stop-niu liberalizacji systemu gospodarczego i nierówności społecznych mają stabilną pod względem makroekonomicznym gospodarkę. Z jednej strony można by spodziewać się, że im bardziej liberalna gospodarka, tym łatwiej będzie samore-gulowała się, a zatem będzie bardziej stabilna. Z drugiej strony, na przełomie ostatnich dziesięcioleci zauważalne jest zjawisko wzrostu nierówności, które jest tym bardziej widoczne, im bardziej liberalny jest system gospodarczy.
1 J.B. Say, Traktat o ekonomii politycznej, PWN, Warszawa 1960, s. 212-213. 2 A. Matysiak, Stałe ekonomiczne, s. 11, [w:] Systemy gospodarcze i ich ewolucja. Aspekty makro-
i mezoekonomiczne, (red.) J. Czech-Rogosz, S. Swadźba, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekono-micznego w Katowicach, Katowice 2013.
Liberalizacja systemu gospodarczego…
23
S. Lansley w The Cost of Inequality3 argumentuje, że nierówności społecz-ne i dochodowe prowadzą do zubożenia społeczeństwa oraz zmniejszenia popy-tu na produkty masowej produkcji, co z kolei negatywnie wpływa na samą go-spodarkę. J. Stiglitz w The Price of Inequality4 argumentuje, że nierówności społeczne pozbawiają dany kraj jego kapitału społecznego, bez którego stabilny i długotrwały rozwój gospodarczy jest niemożliwy. J. Galbraith w Inequality and Instability5 stwierdza, iż nierówności destabilizują system gospodarczy i przy-czyniają się do kryzysów gospodarczych. W niniejszym artykule stawiamy hipo-tezę, iż poziom liberalizacji systemu gospodarczego jest silnie powiązany z po-ziomem nierówności dochodowych, nierówności dochodowe zaś są silnie powiązane z poziomem stabilności makroekonomicznej.
Poniżej zostanie przeprowadzona analiza, której celem będzie udowodnie-nie powyższej hipotezy.
1. Metody badawcze
Celem artykułu jest prześledzenie zależności między systemem gospodar-czym, poziomem nierówności, a stabilnością makroekonomiczną. W tym celu poszczególne kraje zostaną poddane analizie poziomu liberalizacji systemu go-spodarczego, poziomu nierówności dochodowych oraz rozwoju i stabilności makroekonomicznej. Analiza zostanie przeprowadzona na podstawie szczegó-łowych wyliczeń i badań korelacji między analizowanymi wskaźnikami.
1.1. Opis badanych krajów
Analiza przedstawiona w niniejszym artykule dotyczy krajów wysoko roz-winiętych o różnym poziomie liberalizacji systemu gospodarczego. Wybrane kraje muszą spełniać dwa następujące warunki: 1. Cechować się bardzo wysokim stopniem rozwoju gospodarczego.
Badane kraje muszą być bardzo wysoko rozwinięte, aby wyeliminować wszelki wpływ drugorzędnych czynników. W innym przypadku przemiany go-spodarcze mogą prowadzić do wystąpienia szeregu zjawisk, co z kolei mogłoby mieć wpływ na przeprowadzoną analizę i fałszować jej główne wnioski. Kraje 3 S. Lanslay, The Cost of Inequality, Gibson Square, London 2012. 4 J. Stiglitz, The Price of Inequality: How Today's Divided Society Endangers Our Future,
W.W. Norton & Company, New York 2012. 5 J. Galbraith, Inequality and Instability: A Study of the World Economy Just Before the Great
acjiw kdarcozioegou napnierzyieneć cycązkórówji sy
onyc
awnored.
lejk
ch kr0
rgan
darc
i paklasczeom o sya baa liyć ia szas
ch pów
wnanystech c
ość sD.
o
rajów
nizacj
czeg
ańssyfiego.libe
ystemadaniberza
strusiłkópraw
zawniu emuczy
systKop
w. L
cji W
go
tw ikac Naeralmune zralipom
uktuów wa pwoddo
u gynni
temópyci
Lew
Wspó
i cji sa syliza. zjawzacmocur p
orapradow
o róospików
ów gińska
a ko
ółpra
ich systysteacji
wiscji. cą k
pańsaz t
acowwycóżnypodaw.
gospa, W
olum
acy
sytem
em mo
sko Intkonstwotranwnich. Wycharcz
podaWyda
mna p
Gos
ystemówgosożn
nieterwntroowynsfeiczeW a
h bazeg
arczyawn
prze
poda
emów gospoda m
erówwenoli oycherówe, czartyadańgo b
ych pnictw
edsta
arcze
ów ospdar
mier
wnoncjoorazh i rw szeg
ykulń p
będz
pańswo U
awia
ej i
gopodaczyrzyć
ościnizz rerządsocjgo nle p
przezie
stw Uniw
a wa
Roz
spoarczy skć w
i, zam pegudowaln
naocprzyeprobad
Uniwers
artoś
zwoj
odarzyc
kładw od
astopań
ulacjwycnychcznyjętowadan
ii Eusytet
ść
ju
r-ch da d-
o-ń-ji
ch h, ną to a-ny
u-tu
Liberalizacja systemu gospodarczego…
27
Od 20 lat Heritage Foundation, we współpracy z The Wall Street Journal, śledzi poziom wolności gospodarczej za pomocą Indeksu Wolności Gospodar-czej (Index of Economic Freedom). Indeks ten mierzy poziom „wolności” (libe-ralizacji) w 10 dziedzinach ekonomiczno-prawno-socjalnych. Każdy z tych wskaźników przyjmuje wartość od 0 do 100. Poziom liberalizacji systemu po-datkowego mierzony jest przez Heritage Foundation za pomocą wskaźnika Fiscal Freedom. Do pomiaru liberalizacji wydatków budżetowych zostanie użyty wskaźnik Government Spending, który także jest podawany przez Heritage Fo-undation. Z kolei poziom liberalizacji rynku pracy można mierzyć za pomocą wskaźnika Labor Freedom oraz rozwoju i aktywności związków zawodowych. Poziom aktywności związków zawodowych można mierzyć procentem pracow-ników należących do związków zawodowych; jest on podawany przez Organi-zację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju12.
Wszystkie te wskaźniki przyjmują wartość od 0 do 100, dlatego można je połączyć z równą wagą, przyjmując, że poziom liberalizacji systemu gospo-darczego można opisać za pomocą następującego wzoru:
WPL = [FF + GS + LF + (100 − TUD)] / 4,
gdzie: WPL − poziom liberalizacji systemu gospodarczego, FF − wskaźnik liberalizacji systemu podatkowego (fiscal freedom), GS − wskaźnik liberalizacji wydatków budżetowych (government spending), LF − wskaźnik liberalizacji rynku pracy (labor freedom), TUD − wskaźnik aktywności związków zawodowych (trade union density).
TUD jest destymulantą (tj. im wyższa wartość tego wskaźnika, tym mniej-szy poziom liberalizacji), zatem aby zamienić ten wskaźnik na stymulantę, nale-ży odjąć go od 100. Dzieląc przez 4, zapewniamy, że WPL przyjmuje wartość w przedziale od 0 do 100. Wartość poziomu liberalizacji systemu gospodarczego oraz wartości poszczególnych składowych tego współczynnika przedstawione są na rys. 2 i 3.
Rysunek 5 przedstawia zależność między średnimi wartościami współczyn-nika poziomu liberalizacji a współczynnikiem Giniego, wyliczonymi na prze-strzeni lat 2001-2010. Jak widać, zależność jest bardzo silna. Dane układają się w pobliżu zależności liniowej otrzymanej metodą najmniejszych kwadratów. Wartość współczynnika Pearsona wynosi r = 0,88, co świadczy o bardzo silnej korelacji. Podobne wyniki, tj. silna zależność między poziomem liberalizacji a poziomem nierówności dochodowych mierzonych za pomocą wskaźnika Giniego jest widoczna dla danych z 2010 r., co jest przedstawione na rys. 6. W tym przypadku wartość współczynnika Pearsona jest minimalnie mniejsza r = 0,83, lecz wciąż świadczy to o bardzo silnej zależności.
Jak widać, kraje liberalne, takie jak Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Kanada i Irlandia odznaczają się wysokim współczynnikiem Giniego, który był wyliczony po uwzględnieniu podatków i wszelkich transferów socjalnych w ba-danych okresach. Z kolei kraje opiekuńcze, takie jak Szwecja, Finlandia, Dania oraz Norwegia charakteryzują się najniższymi wartościami tej miary. Zatem im wyższy jest poziom liberalizacji systemu gospodarczego danego państwa, tym wyższe są nierówności.
2.2. Związek między nierównościami dochodowymi a wskaźnikami makroekonomicznymi
Relacje pomiędzy poziomem nierówności dochodowych a podstawowymi
wskaźnikami makroekonomicznymi, takimi jak roczny wzrost PKB, stopa bez-robocia oraz poziom inflacji, analizujemy w celu sprawdzenia, czy ukazują one pełny obraz i wgląd w procesy gospodarcze danego kraju.
Rysunki 7 i 8 przedstawiają zależności między współczynnikiem Giniego a rocznym wzrostem PKB. Rysunek 7 prezentuje zależność między wartościami średnimi (średnia z lat 2001-2010). W tym przypadku zależność między tymi wskaźnikami jest bardzo słaba; potwierdza to współczynnik korelacji Pearsona, który wynosi r = 0,17, co oznacza statystycznie nieznaczącą korelację. Podobny wynik otrzymujemy, gdy rozważymy tylko wartości z 2010 r. (rys. 8). W tym przypadku współczynnik korelacji Pearsona wynosi r = -0,17. Wyniki te pokazu-ją, że brakuje statystycznie znaczącej zależności między poziomem nierówności a rocznym wzrostem PKB.
3
R
Ź
R
Ź
a(s
32
Rys.
Źródł
Rys.
Źród
a st(200słab
7. Z
ło: Op
. 8. Z
dło: O
Ryopą01-ba, p
Zwią
praco
Zwi
Opra
ysuą be-201pot
ązek
owan
ązek
cowa
unkiezro10)twie
mię
nie wł
k mi
anie
i 9 obo. Werdz
ędzy
łasne
iędz
wła
i ocia
W tymza t
wsp
e na p
zy w
sne n
10 . Rym pto w
półcz
podsta
spół
na po
prysuprzywsp
zynn
awie
łczy
odsta
rzedunekypa
półc
nikie
dany
ynnik
awie
dstak 9 adkuczyn
J
em G
ych O
kiem
e: Ibi
awiapok
u zannik
Jan
Ginie
Organ
m Gi
idem
ają kazależk ko
ina
ego a
nizacji
inieg
m.
zazujeżnoorel
Bol
a roc
i Wsp
go a
ależe zaość mlacj
lejk
czny
półpr
a roc
nośależnmięji P
o
ym w
racy G
czny
ści nośędzyPear
wzros
Gosp
ym w
miść my tyrson
stem
podar
wzro
iędzmiędymina,
m PK
rczej i
ostem
zy dzyi wsktó
KB (ś
i Roz
m PK
wsky waska
óry w
średn
zwoju
KB (
kaźartoźnikwyn
nia z
u (http
(na 2
źnikościkamnos
z lat
tp://st
201
kiemiammi jsi r
200
tats.oe
0 r.)
m Gmi śrjest = 0
1-20
ecd.o
)
Ginrednbar
0,17
010)
org/).
niegnimrdz7, c
go mi zo co
orpurd
R
Ź
R
Ź
oznrozwprzyumir., ndzy
Rys.
Źród
Rys.
Źród
naczważypaiarknie zy po
. 9. Z
dło: O
. 10.
dło: O
za żymadkukowzaś
ozio
Zwi
Opra
. Zw
Opra
statmy tu w
wanądla
ome
ązek
cowa
wiąze
cowa
tysttylk
wspą koa wem n
k mi
anie
ek m
anie
tyczko w
półcore
wartonier
iędz
wła
międ
wła
zniewar
czynlacjoścrów
zy w
sne n
dzy w
sne n
Lib
e nrtośnnikję. i śr
wno
spół
na po
wspó
na po
bera
niezści k kPon
rednści
łczy
odsta
ółcz
odsta
aliza
znacz 2
koreniewnicha s
ynnik
awie
zynn
awie
acja
cząc2010elacważh, ntop
kiem
e: Ibi
nikie
e: Ibi
sys
cą 0 r.
cji Pż zanie mpą b
m Gi
idem
em G
idem
stem
kor., cPeaależmożezr
inieg
m.
Ginie
m.
mu g
relao je
arsożnośżnarobo
go a
ego
gosp
acjęest
ona ść t
a uzocia
a stop
a st
pod
ę. Iprzwy
ta wznaća za
pą b
opą
darcz
nnyzedyno
wystć oba sta
bezro
bez
zeg
y wstaw
osi jtępubseratys
oboc
zrobo
o…
wynwiojużuje rwostyc
cia (
ocia
nik one ż r
jedowaczn
(śred
a (na
otrna =
dnakanegie i
dnia
a 201
rzymrys
0,5k tygo stot
a z la
10 r
mujs. 1, cylkozwitny
at 20
.)
jem10. o oo dliązk.
001-
my, W
oznla 2ku m
-201
3
gdtymacz201mię
0)
33
dy m za 0 ę-
3
anw
pjcjs
R
Ź
R
Ź
34
a stonia wyr
przejuż cymjest staty
Rys.Źród
Rys.Źród
Ryopąz laraźn
Wedstr =
m poto systy
. 11.dło: O
. 12.dło: O
ysuą infat 20na, c
W prtaw-0,
oziostatyyczn
. ZwOpra
. ZwOpra
unki flacj001co przyp
wion,1, comeystynie
wiązecowa
wiązecowa
11ji. R-20
potwpad
ne naco oem nycznzna
ek manie
ek manie
1 i Rysu010)wierdku a ryoznniernie aczą
międwła
międwła
12 une). Wrdzawa
ys. 1aczrówistoącej
dzy wsne n
dzy wsne n
przek 1
W tyma wsartoś12. Wza anwnośotna ko
wspóna po
wspóna po
zed11 pm pspółści W tntykści. a anorela
ółczodsta
ółczodsta
dstawprezprzyłczyz 2
tymkoreNis
ntykacji
zynnawie
zynnawie
J
wiajentu
ypadynn2010
m przelacska
koresto
nikiee: Ibi
nikiee: Ibi
Jan
ją zuje dku
nik k0 r.zypcję,
a waelacjpy i
em Gidem
em Gidem
ina
zalezale
u zalkore. nipadk
a zartoja. Zinfl
Giniem.
Giniem.
Bol
eżnoeżnleżnelacje oku wzateść wZatelacji
ego
ego
lejk
ościnośćnośćcji Pobsewspem mwspem i z n
a st
a st
o
i mć mić m
Pearerwupółczmalpółci wnier
opą
opą
międiędz
międzrsonujemzynlejącczyn
w tymrów
infl
infl
dzy zy wzy t
na, kmy nnikącą snnikm p
wnoś
lacji
lacji
wspwarttymktórjuż
k kostopka kprzypścia
(śre
(na
półctośc
mi wry wż tejorelapę inkoreypadami.
edni
a 201
czyciam
wskawynoej zaacji nflaelacjdku
ia z l
10 r.
ynnimi śaźniosi ależPea
acji cji o
nie
lat 2
.)
ikiemśredikamr = żnośarsowr
oznae ob
2001
m Gdnimmi j0,5ści, ona raz zaczabserw
1-20
Ginmi (śest 4. co
a wyz roa, żewuj
010)
niegśreddoś
o jesynososnąe nijem
go d-ść
st si ą-ie
my
śni
2
r
aśwrśWclkp
dbmr
R
Ź
ści nikaistn
2.3.
rów
a stściawskry wści W tco olub ka kpoz
docberamnirów
Rys.
Źród
Wśreami
nien
. Zwa s
Wwnoś
Rytabilami kaźnwynz 2tymoznabar
koreiom
Jachodalnyiej
wnoś
. 13.
dło: O
Wyndnii dl
nia f
wiązsta
W pości ysulnośśre
nikanosi 2010m pr
aczrdzoelac
memak wdowychstabści,
. Zw(śr
Opra
ik zich la 2fakt
zekbiln
odroa st
unkiścią
edniami r =
0 r. rzypa ba
o silcji Pm niewidwych, kbiln, tym
wiązredncowa
z 20z la
2010tycz
k minoś
ozdtabii 13ą mmi jes
= -0,rów
padkardzlne Pearerówać n
ch októrena. m b
ek mnia zanie
010at 20 r.znej
iędścią
dziailno3 i
makr(śre
st do,75,wniku wzo skor
rsonwnona r
odzne ceW
bard
międ lat wła
0 r. 200 a dj za
zy ą go
ale tości14
roekedność , co ież wspsilnrelana, mościrysnacechzw
dzie
dzy p200sne n
Lib
nie1-2dla ależ
nieosp
tymią mprz
konoia zwyoznobs
półcną kacje,możi a s. 13zają
hująwiązej st
pozi1-20na po
bera
e po2010
okżnoś
erówpod
m zbmakzedsomiz latyraźnnacserwczynkore, cożemstab3 i ą sią sięzku tabi
wspóilnejść, csonaobuwystwienomcze ą gomemsze n się
Gini
darcz
wylspómoż
m ni
ymi
zwi
międzezenprzyółczj zaco ja jeu przsokerdzmicz
o nospom nwyę ce
iego
zeg
liczójnyżnaeró
i
iąze
dzy ntujeypadzynnależnjest est wrzypkimizić izną.niskoda
nierystępechu
o a s
o…
zoneych a bewn
ek m
wspe zadkunik nośprz
wyżpadki waistn
kim arkąównępujuje
stabi
ej nwy
ezwnośc
mię
półcależ
u zalkorści. zedsższykacharto
nieni
pozą. Znośą w.
ilnoś
na pynik
wzglci a
ędzy
czyżnośleżnrelaW pstawy i wh ob
ościaie z
ziomZ kości, w d
ścią
podskówlędnsto
y po
ynniść mnośćacji przywionwynbseramizależ
mieolei
godany
mak
staww mnie opą
ozio
ikiemmięć mPeaypane nosirwui wsżno
e niw
ospoym
kroe
wiemięd
stwinfl
ome
m Gędzymiędarsoadkuna i r =ujemspółości
ierókra
odarkra
ekon
e wadzy wierflacj
em
Giny wdzy ona,u wrys= -0my łczymię
ównajacrka aju
nom
3
artowy
rdziji.
nie
niegartotym któarto. 140,87silnynniędz
noścch li
jesnie
miczn
35
o-y-ić
e-
go o-mi ó-o-4. 7, ne i-
zy
ci i-st e-
ną
3
R
Ź
mnw1
2
P
rcnptpizg
36
Rys.
Źród
mięnie wać1. R
jk
2. Jn
Pod
rozwciolny przetempomistnziomgosp
14.
dło: O
Wędzy
moć dwReljestkroJestnie
ds
Dwójlecio nepro
mu gmocniejemempod
Zw
Opra
Wyny nożnawojlacjt baekot todaj
um
ebaj i i. Z niekowagoscą we zwm ndarc
wiąze
cowa
iki nieróa bakoa m
ardzonoo koją p
mow
ata stabjed
korzadz
spodwspwią
nierczeg
ek m
anie
powównyło
o: mięziej micolejpełn
wan
na bilndnejzystzonadarcpółcązekówngo d
międz
wła
wyżnoś
o stw
ędzywy
cznny
nego
nie
temnośćj strtnyma zoczeczynk mnośdan
zy w
sne n
ższeściawie
y pyraźne.
dowo ob
e
mat ć goronm wostago nnik
międści dnego
wspó
na po
ej aami erdz
poziźna
wóbraz
wposp
ny pwpłała
a ka dzydoco pa
ółczy
odsta
anala p
zić
iomniż
d nzu i
pływpodapojaływanawieGin
y pochodańs
ynnik
awie
lizypodwy
memż m
na ti wg
wu arczawiawie alizelkonieg
oziodowstwa
J
kiem
e: Ibi
y są dsta
yraź
m nimogł
to, żgląd
pozą tają niea kościgo.
omewyca, ty
Jan
m Gi
idem
ą o tawoniej
ierółyby
że pdu w
ziomtoczsię
erówkoreią n
Wem ch. Iym
ina
inieg
m.
tyleowyj za
ówny to
podw p
muzy arg
wnoelacnier
Wynilib
Im wy
Bol
go a
e intymi ależ
nośco su
dstaproc
u libsię gumościyjnrówiki erawy
yższ
lejk
a stab
terew
żno
ci auge
awocesy
beraw
meni nana mwno
anaalizayższze s
o
bilno
esujskaści.
a srow
owey go
alizlite
nty oa romiędości alizacjizy jesą n
ością
jąceaźni. W
tabwać
e wsosp
acjierato poozwdzy
dozy j syest
nieró
ą ma
e, żikam
Wyni
ilno po
skapoda
i syturzozy
wój y poochjedn
ystepozówn
akro
e prmi ik t
ościodst
aźniarcz
ysteze pytywgos
ozioodonozmuziomnoś
oeko
rzymaten
ią mtaw
iki mze d
emuprzewnyspoomeowyznacu gom lici.
nom
y baakro
mo
makow
makdan
u goedmym,odarem ych cznospoiber
miczn
danoekoożn
kroe w
kroego
ospmiot
a zrczylibe
mnie odarali
ną (n
niu onoa z
oekowska
oekoo kr
odatu oz dry. Weral
mierzwy
arczzac
na 2
zalomiinte
onoaźn
onoraju
arczod drugiW alizazon
ykazzegocji s
2010
eżnicznerpr
omicniki
omicu.
zegodzieiej sartyacji nychzałyo asyst
r.)
noścnymreto
cznma
czn
o nesięstro
ykulsys
h zy, ża potem
ci mi o-
ną a-
ne
na ę-o-le s-za że o-
mu
Liberalizacja systemu gospodarczego…
37
Ponadto, wykazane zostało za pomocą analizy korelacyjnej, że brakuje wy-raźnej zależności między zjawiskiem nierówności a podstawowymi wskaźnikami makroekonomicznymi, takimi jak roczny wzrost PKB, stopa inflacji i bezrobocia. Wskaźniki te, choć bardzo często używane w analizach makroekonomicznych, nie oddają jednak pełnego obrazu danej gospodarki. Dlatego też, w niniejszym arty-kule do analizy korelacyjnej użyty został wskaźnik stabilności makroekono-micznej mierzony przez Światowe Forum Ekonomiczne. W rezultacie okazało się, że istnieje silna korelacja między poziomem nierówności a poziomem sta-bilności makroekonomicznej. Jest to bardzo ważny argument w debacie na temat wpływu nierówności na rozwój ekonomiczny − aby gospodarka mogła się do-brze rozwijać, musi być przede wszystkim stabilna. Wszelkie niestabilności będą prowadziły wcześniej lub później do kryzysów ekonomicznych. Stabilność ma-kroekonomiczna jest silnie powiązana z poziomem nierówności, a zatem aby dany kraj dobrze się rozwijał, powinno się oddziaływać na ten rozwój poprzez ograniczanie poziomu nierówności. Nierówności mają nie tylko negatywne skutki społeczne, ale również ekonomiczne. Używając języka biznesu, ograni-czenie poziomu nierówności może być ekonomicznie opłacalne.
Literatura Evans J., Straightforward Statistics for the Behavioral Sciences, Brooks/Cole Pub Co,
Pacific Grove 1996.
Galbraith J., Inequality and Instability: A Study of the World Economy Just Before the Great Crisis, Oxford University Press, Oxford 2012.
Gini C., Concentration and Dependency Ratios, „Rivista di Politica Economica” 1997, Vol. 87, s. 769-789.
Gini C., Variabilità e mutabilità, Cuppini, Bolonia 1912. Przedrukowane w Memorie di metodologica statistica (Ed. Pizetti E, Salvemini T.), Libreria Eredi Virgilio Veschi, Rome 1955.
Lanslay S., The Cost of Inequality, Gibson Square, London 2012.
Matysiak A., Stałe ekonomiczne, [w:] Systemy gospodarcze i ich ewolucja. Aspekty makro- i mezoekonomiczne, red. J. Czech-Rogosz, S. Swadźba, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice 2013.
Panek T., Ubóstwo i nierówności: Dylematy pomiaru, [w:] Statystyka społeczna – doko-nania, szanse, perspektywy, red. K. Jakóbik, A. Kula, BWS, t. 57, GUS, Warszawa 2008, s. 12.
Say J., Traktat o ekonomii politycznej, PWN, Warszawa 1960.
Janina Bolejko
38
Schwab K., The Global Competitiveness Report 2014–2015, World Economic Forum, Geneva 2014.
Stiglitz J., The Price of Inequality: How Today’s Divided Society Endangers Our Future, W.W. Norton & Company, New York 2012.
Swadźba S., Liberalizm i opiekuńczość a sprawność systemów gospodarczych państw Unii Europejskiej, [w:] Polityka Unii Europejskiej, red. D. Kopycińska, Wydaw-nictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2008, s. 18.
www.weforum.org.
www.stats.oecd.org.
LIBERALIZATION OF THE ECONOMIC SYSTEM AND ITS RELATION TO INCOME INEQUALITY AND MACROECONOMIC STABILITY
OF THE HIGHLY DEVELOPED COUNTRIES
Summary
This article presents the correlation analysis between the level of liberalisation of the economic system, income inequality, and macroeconomic stability. The main result presented in this article is that the level of liberalisation of the economic system is stron-gly related with the level of inequality. The level of income inequality is on the other hand strongly related to the macroeconomic stability. Countries of high level of econo-mic liberalisation have large inequalities and lower macroeconomic stability than coun-tries with lower level of economic liberalisation.