KaHo Sint-Lieven
VoorbereidingStudent:VanVolxemMarijkeLeerjaar:6de leerjaar
Klas:1 HAO BALOAantal leerlingen:25
School:Datum:januari 20134
Mentor:Aanvang les en duur:
Leergebied:Wiskunde: Romeinse cijfers 50 min
Precieze omschrijving en situering van het lesonderwerp:
Wiskunde: GetallenkennisLes : Romeinse cijfers De leerlingen
kunnen Romeinse cijfers omzetten naar Arabische cijfers.Voorkennis
van de leerlingen:
De kinderen hebben al geleerd in het vijfde leerjaar hoe ze
Romeinse cijfers kunne nlezen.Bronnen:Eindtermen: 1.7: de
leerlingen kunnen door het geven van een paar voor beelden uit hun
eigen leefwereld en in hun leermateriaal aantonen dat doorheen de
geschiedenis en ook in niet-westerse culturen andere wiskundige
systemen met betrekking tot getallen werden en worden
beoefend.Leerplan:
leerplan wiskundeVVKBaO G33: de leerlingen kunnen getallen lezen
en schrijven in het Romeins talstelsel G34: de leerlingen kunnen
met concreten voorbeelden aanduiden dat er verschillende
talstelsels zijnHandboek: Auteur, Titel, Plaats, Uitgever, Jaar,
Druk:
Andere:Bijlagen(ingevulde werkbladen, bordschema,):
Reflectie vooraf:
De kinderen komen in het dagelijkse leven regelmatig in contact
met Romeinse cijfers. Vele klokken geven hun cijfers weer met
Romeinse cijfers. Op sommige gebouwen vinden we soms ook nog
Romeinse cijfers. De kinderen hebben dit al geleerd in het vijfde
leerjaar om gemakkelijke getallen om te zetten van Romeinse naar
Arabische cijfers. Vandaag gaan de leerlingen moeilijkere getallen
leren omzetten naar Arabische cijfers.Fase 1:Inleiding Romeinse
cijfers(timing:10min)
Doelstelling(en): De leerlingen kunnen het Romeins talstelsel
vaststellen. De leerlingen benoemen het Romeins
talstelsel.Inhoud:
Reclamefolder waar klokken met Romeinse cijfers instaan. De
leerkracht vraagt: Welke cijfers staan op deze klokken. Hoe noemen
we deze cijfers? Mogelijke antwoorden: Romeinse cijfers, Prent met
Romeinse cijfers op een historisch gebouw. Strip van Asterix en
Obelix De leerkracht vraagt: Waar komen Romeinse cijfers voor?
Mogelijke antwoorden: gebouwen, boeken, strips, klokken
Didactische werkvorm(leeractiviteit , organisatievorm):
De leerkracht laat aan de leerlingen een reclamefolder zien waar
allemaal klokken instaan. De leerkracht vraagt aan de leerlingen of
iemand weet welke cijfers op deze klokken staan en laat de
leerlingen enkele opsommen. De leerkracht laat aan de leerlingen
nog een prent zien van historisch gebouw waar Romeinse cijfers
opstaan en een strip van Asterix en Obelix. Door het tonen van de
prent en de strip laat de leerkracht de leerlingen vaststellen dat
de cijfers hierop langer zijn dan deze bij de klokken.
Media: Reclamefolder (zie bijlage) Prent historische gebouw
Strip Asterix en Obelix BordFase 2:Omzetten van de Romeinse
cijfers(timing10min)
Doelstelling(en): De leerlingen kunnen Romeinse cijfers omzetten
tot Arabische cijfers.
Inhoud:
Prenten van de Romeinse cijfers:I=1V=5X=10L=50C=100D=500M=1000-
Regels : maximaal 3 dezelfde tekens naast elkaar 4 schrijven we
niet als IIII maar als IV 9 schrijven we als IX Welke waarde heeft
dit symbool? Enkele Omzettingen van Romeinse cijfers: CC= 100 + 100
= 200 CCXXI= 100 +100 + 10 +10 +1 = 221
Didactische werkvorm(leeractiviteit , organisatievorm):
De leerkracht hangt prenten aan het bord met telkens een Romeins
cijfer ernaast en vraagt aan de leerlingen welke betekenis deze
hebben en om ze om te zetten naar Arabische cijfers. De leerkracht
bespreekt de regels die er zijn omtrent het schrijven van Romeinse
cijfers. De leerkracht maakt klassikaal enkele oefeningen aan het
bord.Media: Bord Prenten AfsprakenFase 3:Inoefenen (timing:25
min)
Doelstelling(en):
De leerlingen kunnen de waarde van de Romeinse cijfers bepalen.
De leerlingen kunnen Romeinse cijfers omzetten naar Arabische
cijfers .
Inhoud:
Werkblad met oefeningen: zie bijlage
Didactische werkvorm(leeractiviteit , organisatievorm):
De leerkracht deelt werkbladen uit waarop de leerlingen
individueel kunnen inoefenen. Indien er nog leerlingen zijn die het
niet kunnen oplossen, gaat de leerkracht hen helpen.
Media:
Bord Werkblad zie bijlageFase 4:Slot (timing:5
min)Doelstelling(en):
De leerlingen kunnen de opdrachten van de werkbladen
evalueren.
Inhoud: Vragen: Vonden jullie dit moeilijk of eerder
gemakkelijk? Wat was er moeilijk aan? Voor diegene die het moeilijk
vonden kunnen tijdens de computerlessen nog verder oefenen op deze
CD-rom
Didactische werkvorm(leeractiviteit, organisatievorm):De
leerkracht bespreekt klassikaal met de leerlingen hoe de opdrachten
zijn verlopen. Voor de leerlingen die het moeilijk vonden, ligt er
achteraan bij de computers een aantal cd-roms zodanig ze dit verder
kunnen inoefenen.
Media: CD-rom
Reflectie achteraf:
Bijlage:Strip Asterix
Prent Historisch gebouw
Prenten: I, V, X, L, C, D, M
Campus Dirk Martens - AalstStudiegebied onderwijsBachelor Lager
onderwijs - BALO
Reclamefolder OverstockKAHO Sint-Lieven - Campus Dirk Martens,
Kwalestraat 154, 9320 Aalsttel. 053 72 71 70, fax 053 72 71 00,
www.kahosl.be
Prenten van het historisch gebouw hier aan het bord
hangenPrenten:
I = 1
V = 5
X = 10
L = 50
C = 100
D = 500
M = 1000
BordschemaKAHO Sint-Lieven - Campus Dirk Martens, Kwalestraat
154, 9320 Aalsttel. 053 72 71 70, fax 053 72 71 00,
www.kahosl.be
Werkbladen:
Naam: _____________
Datum: ____________
Omzettingen van Romeinse cijfers naar Arabische cijfers.
Symbolen.
Romeinse cijfersIVXLCDM
Arabische cijfers1510501005001000
Voorbeelden:CC = 100 + 100 = 200XVI = 10 + 5 + 1 = 16
Regel:Als de waarden van de cijfers van groot naar klein
gerangschikt zijn, worden de waarden van alle cijfers opgeteld.
Reken uit.
XXX = . + . + . = .MMM ==
LX = . + . = .XVIII ==
MCL = . + . + . = .CLXI ==
LXII = . + . + . + . = .LXXXV ==
MDC = . + . + . = .DCVII ==
Voorbeelden: CM = 1000 100 = 900IV = 5 1 = 4
Regel:Als I, X of C onmiddellijk gevolgd wordt door een cijfer
met een grotere waarde, wordt de waarde van het eerste cijfer van
de waarde van het tweede cijfer afgetrokken.
Reken uit.
IX = = 9CM = . - . = .
XL = . - . = .CD = . - . = .
Voorbeeld: CIX = 100 + (10 1) = 100 + 9 = 109
Regel:Een cijfer tussen twee cijfers met een grotere waarde,
wordt van de waarde van het rechtse cijfer afgetrokken.
Reken uit.
LIX = .MCD = .XIV = .
CXL = .MIV = .CIX = .
Uitbreiding: welk getal is het?
DCCLIV = .MMCCCLXXXVI = .MCCCII = .
MCML = .CMXCVI = .MCMXCIX = .