Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen 13 maart 2017 TVVL Zuid-Holland & Zeeland 1 Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.3 Capelle aan den IJssel 13-03-2017 Welkom bij deze presentatie Agenda • Introductie • Waarom bevochtigen • Stoombevochtiging • Adiabatische bevochtiging • Energiekostenbesparing en CO2 reductie • Waterbehandeling en Legionellaveiligheid • Richtlijnen ISSO 55.3 Publicatie • TNO Toepassing in ziekenhuizen • ErP Eco-Design en de consequenties • Rondvraag • Afsluiting Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.3 2 Ron Brands TVVL N-H Xander Bakker
32
Embed
Legionellaveiligheid bij Adiabatische …uuid:315156db...24 Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.3 Waterbehandeling en Legionellaveiligheid ISSO
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 1
Legionellaveiligheid bij Adiabatische
bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.3
Capelle aan den IJssel13-03-2017
Welkom bij deze presentatieAgenda
• Introductie• Waarom bevochtigen• Stoombevochtiging• Adiabatische bevochtiging• Energiekostenbesparing en CO2 reductie• Waterbehandeling en Legionellaveiligheid• Richtlijnen ISSO 55.3 Publicatie• TNO Toepassing in ziekenhuizen• ErP Eco-Design en de consequenties• Rondvraag• Afsluiting
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.32
Ron BrandsTVVL N-H
Xander Bakker
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 2
Cumulus Nederland BV
Producent / leverancier Adiabatische bevochtiging e n waterbehandeling.Leverancier elektrisch- en gasgestookte bevochtigers van DriSteem.
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.33
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.34
Sick Building SyndromeOorzaak of gevolg?
- Is er voldoende ventilatie?- Kunnen gebruikers invloed uitoefenen?- Hygiëne van klimaatinstallaties- Stof / schoonmaakregime- Type vloerbedekking- Uitgassen van bouwmaterialen, kantoormeubels- Ozon productie door printers- Oogklachten in combinatie met beeldschermwerk- Droge huid – droge lippen- Statische oplading- ….
Waarom bevochtigen?
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 3
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.35
Waarom bevochtigen?
Relatieve vochtigheid [%]
Bacteriën
Virussen
Schimmels
Mijten
Infecties van de luchtwegen (*)
Hooikoorts en astma
Chemische interacties
Ozon productie
Optimale zone
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100(*) Onvoldoende data boven 50% RV
Bron: E.M. Sterling, A. Arundel, T.D. Sterling.Criteria for Human Exposure to Humidity in Occupied Buildings.ASHRAE Transactions, 1985, Vol. 91, Part 1.
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.36
Waarom bevochtigen?
Bron: www.veiligheid.nu
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 4
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.37
Waarom bevochtigen?
TVVL Magazine 2016-2 pagina 15
Euopees project Officair
Prof.dr.ir. P. Bluysen en dr. C. Roda
Perceptie binnenmilieu bij 167
kantoren in 8 Europese landen
winter 2011-2012
Waarom bevochtigen? Verbeteren productie!
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.38
Voorbeelden bevochtigingprojecten
75% / 27°C55% / 21°C 50% / 21°C 50% / 24°C
70% / 21°C 95% / 20°C 50% / 24°C 55% / 22°C
50% / 21°C 95% / -0,5°C 40% / 19°C 70% / 25°C
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 5
Soorten bevochtigingsystemen.
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.39
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.313
Adiabatisch bevochtiging
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.314
Stoom bevochtiging
Adiabatische bevochtiging
Adiabatische bevochtigingmet warmtewiel
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 8
HogedrukOsmosewater wordt onder hoge druk (± 100 bar) verneveld in de LBK met verstuivers.
UltrasoonOsmosewater wordt door ultrasone trilling omgezet in zeer fijne nevel die in de LBK verdampt.
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.315
Adiabatisch bevochtiging
Adiabatisch bevochtiging, hogedruk
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.316
Verstuiversysteem uit Verstuiversysteem aan
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 9
Adiabatisch bevochtiging, ultrasoon
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.317
Ultrasoon unit met filters en Ultrasoon nevel in LBKOmgekeerde-Osmose
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.318
Energiekostenbesparing en CO 2 reductie
Dat waren de diverse soorten bevochtigers. Nu over naar de energie verbruiken
en CO-2 uitstoot.
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 10
Maakt niet uit welk systeem je kiest:• Bevochtigen kost altijd evenveel energie.• Voor het verdampen van 1 liter water is
altijd 0,75 kW nodig.
Note: 0,07 kW voor verwarming van leidingwatertemp eratuurnaar 100 graden en 0,68 kW voor de verdamping.
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.319
Energiekostenbesparing en CO 2 reductie
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.320
Energiekostenbesparing en CO 2 reductie
Decentrale opwekking via centrale en distributienet :- Standaard centrale 40%- STEG Centrale 50% (stoom i.c.m. gasturbine)
Centrale opwekking in gebouw:- Standaard CV ketel 90%- HR CV ketel 98%
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 11
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.321
Energiekostenbesparing en CO 2 reductie
De beschikbare energie wordt bij centrale opwekking veel efficiënter gebruikt dan bij decentrale opwekking.
Een en ander resulteert in:- Verlaging energiekosten ca. 65%*- Reductie op CO 2 uitstoot van ca. 60%** Ten opzichte van een elektrische stoombevochtiger e n afhankelijk
van de prijzen voor kW en m 3 gas.
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.322
Energiekosten besparing en CO2 reductieVoorbeeldberekening project NUON te Amsterdam.Samenvatting:- Bevochtigingscapaciteit 429 liter/uur.
- Totale meerinvestering 70 K incl. bevochtigingsecties.
- Energiekostenbesparing € 33.359,- per jaar.
- Reductie op CO 2 uitstoot112.000 kg per jaar.
- BREEAM “Very Good”.- Energielabel A.
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 12
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.323
Waterbehandeling en Legionellaveiligheid
Dat was de toelichting.
Nu over naar de energiezuinige
en Legionellaveilige
bevochtigers.
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.324
Waterbehandeling en Legionellaveiligheid
ISSO 55.3 was hard nodig om dit soort situaties te voorkomen!!Bedorven water in lekbak Schu imvorming in lekbak
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 13
Adiabatische bevochtiging bespaart openergiekosten en op CO2 uitstoot!
Waarom worden deze systemen dan tochmaar beperkt toegepast?
1. Onbekendheid met techniek?2. Onduidelijke meerkosten investering?3. Legionellaveiligheid?4. Anders?
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.325
Waterbehandeling en Legionellaveiligheid
Adiabatische bevochtiging bespaart openergiekosten en op CO2 uitstoot!
Waarom worden deze systemen dan tochmaar beperkt toegepast?
Met stip:Legionellaveiligheid !!!
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.326
Waterbehandeling en Legionellaveiligheid
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 14
Door optimalisering waterbehandeling en regeling zijn de Adiabatische
bevochtigingsystemen zo Legionellaveilig dat ze zelfs in ziekenhuizenworden toegepast.
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.327
Waterbehandeling en Legionellaveiligheid
En natuurlijk dankzij de inzet van ISSO en TNO
Waarom waterbehandeling?• Voorkomen van verstopping verstuivers• Voorkomen van stof in de ventilatielucht• Verwijderen van bacteriën en virussen
Bestaat uit:• Filter• Ontharder • Omgekeerde-Osmose
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.328
Waterbehandeling en Legionellaveiligheid
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 15
Ontharder + Omgekeerde-Osmose + Hogedrukpompen
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.329
Waterbehandeling en Legionellaveiligheid
Omgekeerde-Osmosevoor aquarium
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.330
Waterbehandeling en Legionellaveiligheid
Omgekeerde-Osmose 20 liter/uurvoor kleine bevochtigingsystemen
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 16
Omgekeerde-Osmose voor zeer grote capaciteit
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.331
Waterbehandeling en Legionellaveiligheid
Omgekeerde-Osmose specifiek voor bevochtigingsysteem.
Het gaat hierbij vooral om: Hoe is het stilstands management in de zomer?• Weinig watervolume?• Periodieke spui?• Waterkwaliteitsmeter?
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.332
Waterbehandeling en Legionellaveiligheid
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 17
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.333
Afvalwater naar riool met alle verontreinigingen.(Concentraat).± 100 liter/uur.
Semi permeabel membraan(hyperfiltratie)
Werkingsprincipe Omgekeerd-Osmose membraan
Waterbehandeling en Legionellaveiligheid
Bij alle Adiabatische bevochtigingsystemen wordt de nevel toegevoegd aan de ventilatielucht en moet daarom superschoon zijn.
ISSO 55.3 (2014) is daar heel duidelijk in: Wil men Legionellaveilig bevochtigen dan is water-behandeling met Omgekeerde-Osmose het meest geschikt (pagina 69).Daarnaast ook: Ultraviolet lucht (UV-C bron)
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.334
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 18
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.335
Waterbehandeling en Legionellaveiligheid
Alleen Omgekeerde-Osmose verwijdert de virussen !!
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.336
Waterbehandeling en LegionellaveiligheidSituatie Frequentie monstername
1 x per jaar
2 x per jaar
6 x per jaar
Bevochtiger met voorraadreservoir en recirculatiewater zonder Legionelladodende waterbehandeling.
Normale luchtkwaliteit X1
Slechte luchtkwaliteit X1
Bevochtiger zonder voorraadreservoir en aangesloten op Omgekeerd-Osmose water.
Normale luchtkwaliteit X2 XSlechte luchtkwaliteit X
1 Bij continue waterbehandeling tegen Legionella en bijbehorende monitoring kan de frequentie worden verlaagd naar 2 x per jaar.
2 Bij systemen met periodieke doorspoeling, geoptimaliseerde regeling van de bevochtiging en indien geen Legionella is aangetroffen.
Bron ISSO Publicatie 55.3 / 2014. Tabel 5.3. Pagina 76. Frequentie monstername.
Advies Cumulus: Meet bij de eerste inbedrijfstelling niet alleen ná de Omgekeerde-Osmose maar ook ervoor, ter controle van het aangevoerde leidingwater.
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 19
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.337
Waterbehandeling en LegionellaveiligheidGepubliceerd in 2008, herzien in 2014
• Liefst in een ruimte met T<25°C
• Omgekeerde-Osmose systeem
• Voorkom een grote waterinhoud
• Geen stilstaand water
• Geoptimaliseerde regeling
• Etc.
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.338
Waterbehandeling en Legionellaveiligheid
Toepassing BREEAM projecten.
In 2011 werd alleen stoom genoemd.
In het interpretatiedocument van 27 juni 2012 is ook adiabatischebevochtiging opgenomen, mits:- Voldoet aan richtlijnen ISSO 55.3 Publicatie.
- Systeem is voorzien van eenVDI-6022 hygiëne certificaat.
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 20
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.339
Waterbehandeling en LegionellaveiligheidEIAAdiabatische bevochtiging staat NIET op de energielijst 2017 doch valt wél onder deze regeling via de volgende artikelen:- Technische voorzieningen voor energiebesparing
in of bij bestaande gebouwen.
- Technische voorzieningen voor energiebesparingin of bij nieuwe gebouwen.
Voor beide geldt: De energiebesparing moet ten minste0,2 Nm3, maar niet meer dan 1,0 Nm3 aardgas-equivalent (a.e.) per jaar per geïnvesteerde euro bedragen. 1 kWh elektriciteit = 0,26 Nm3 a.e.
Richtlijnen ISSO 55.3 PublicatieLegionellaveiligheid adiabatische bevochtiging in luchtbehandelinginstallaties
Hoofdpunten:
• Overzicht bevochtigingsystemen
• Waterbehandeling
• Legionellaveilige uitvoering
• Borging Legionellaveilige werking
• Stilstandmanagement
• Onderhoudsaspecten
• Frequentie monstername
• Maatregelen bij te hoge concentratie Legionella
• Risico inventarisatie en evaluatie
• Stappenplan Legionella beheersing
• Etc.
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.340
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 21
Richtlijnen ISSO 55.3 PublicatieLegionellaveiligheid adiabatische bevochtiging in luchtbehandelinginstallaties
Hoofdpunten:
• Stilstandmanagement
In een werkend bevochtigingsysteem zullen geen bacteriën groeien.
Maar wat als de installatie (langdurig) stil staat gedurende de zomer?
Als eerste: Bekijk ontwerp. Waar zitten de risico’s.
• Breektank en/of open buffervat voor het Osmose water?
Extra voor ziekenhuizen:• Bevochtigingsysteem dient tevens te voldoen aan richtlijnenTNO rapport 034-APD-2009-00326
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 28
Toepassing in ziekenhuizenRichtlijnen TNO Publicatie
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.355
Bij ziekenhuizen 2 x per jaar controle via monsternam e
Situatie (ziekenhuistoepassing) Frequentie monsternam e2 x per jaar 2 x per jaar 6 x per jaar
Bevochtiger met voorraadreservoir en recirculatiewater zonder Legionelladodende waterbehandeling.
Normale luchtkwaliteit X1
Slechte luchtkwaliteit X1
Bevochtiger zonder voorraadreservoir en aangesloten op Omgekeerd-Osmose water.
Normale luchtkwaliteit X2 XSlechte luchtkwaliteit X
1 Bij continue waterbehandeling tegen Legionella en bijbehorende monitoring kan de frequentie worden verlaagd naar 2 x per jaar.
2 Bij systemen met periodieke doorspoeling, geoptimaliseerde regeling van de bevochtiging en indien geen Legionella is aangetroffen.
Bron ISSO Publicatie 55.3 / 2014. Tabel 5.3. Pagina 76. Frequentie monstername.
Advies Cumulus: Meet bij de eerste inbedrijfstelling niet alleen ná de Omgekeerde-Osmose maar ook ervoor, ter controle van het aangevoerde leidingwater.
ErP
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.356
In het kader van de ERP (Energy Related Products) verordening moeten LBK’s met een capaciteit boven 250m³/h per 1 januari 2016 voorzien zijn van regelbare warmteterugwinning en ventilatoren. Het gaat om de LBK’s bedoeld voor mechanisch gebalanceerde ventilatie in ‘niet-woningbouw toepassingen’. Aan de warmteterugwinning stelt de ERP richtlijn minimale eisen. Ook de ventilatoren moeten voldoen aan een specifiek energie-gebruik (SFP) in relatie tot de toegepaste warmteterugwinning. De ERP richtlijn heeft als wettelijke productverordening betrekking op zowel nieuwbouw als de vervangingsmarkt.
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 29
ErP
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.357
Nieuwe Europese regelgeving.Invloed op de bevochtiging?
Wat betreft de legionellaveiligheid niet.
Wel wat betreft extra aandacht voor ontwerp:• Kies systeem waarbij altijd op hoge druk verneveld wordt.
(Ook in deellast dient de hoge druk gehandhaafd te blijven).
• Capaciteitsregeling, vooral in laagste trap.(Kan de hogedrukpomp langdurig in laagste toerental functioneren?).
• Druppelvanger, niet doorlatend bij laagste toerenta l.(Aërosolen worden niet afgescheiden indien “simpele” druppelvanger).
ErP
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.358
Kies systeem waarbij altijd op hoge druk verneveld wordt.(Ook in deellast dient de hoge druk gehandhaafd te blijven).
Toerengeregeld systeem Cumulus systeem(variabele druk op de verstuivers) (altijd 100 bar o p de verstuivers)
Legionella veiligheid van koeltorens & luchtbevochtigingssystemen
13 maart 2017
TVVL Zuid-Holland & Zeeland 30
ErP
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.359
Druppelvanger, niet doorlatend bij laagste toerenta l.(Druppelvanger / aërosolenvanger / naverdamper).
Speciale folder ontwikkeld.RVS frame.Kunststof lamellen.VDI 6022 gecertificeerd.Extra veel bochten en cyclonen.Op korte afstand van elkaar.Goede condensafvoer.Voor alle luchtsnelheden.Lage luchtweerstand ca. 50 Pa.Geen toevoegingen nodig na Omgekeerde-Osmose unit o m druppelvanger (aërosolenvanger) bacteriën en schimmelvrij te houd en.
Legionellaveiligheid in het kort
Legionellaveiligheid bij Adiabatische bevochtigingsystemen volgens ISSO 55.360