11 LASY LASY NA TERENIE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Mirosław Nowak – Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach Grunty leśne wszystkich własności występujące na łącznej powierzchni ponad 400 tys. ha, lokują woje- wództwo śląskie na 5 miejscu w kraju pod względem lesistości wynoszącej 31,7%. Dominującą formą wła- sności są lasy na gruntach Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych zajmujące 310 937 ha (tabela 1). Gospodarkę leśną w granicach województwa pro- wadzi 27 nadleśnictw, spośród których 6 posiada siedzibę poza województwem. Pod względem siedli- skowym przeważają bory mieszane o różnym stop- niu uwilgotnienia gleby (wykres 1). Największą po- wierzchnię spośród lasotwórczych gatunków drzew zajmują sosna, świerk, dąb, buk i brzoza (wykres 2). Ponad 200 tys. ha lasów zarządzanych przez Lasy Państwowe objętych jest ochroną poprzez ustano- wienie którejś z form ochrony przyrody (tabela 2). Na terenie województwa znajduje się m.in. rezerwat „Żubrowisko” (Nadleśnictwo Pszczyna), będący jed- nym z ważniejszych miejsc hodowli żubrów w kraju oraz ośrodek wolierowej hodowli głuszców (Nadle- śnictwo Wisła), prowadzący restytucję głuszca w Be- skidach Zachodnich (fot. 1 i 2). Lasy województwa obfitują w zwierzynę (tabela 3 i 4), której nadmierna liczebność w niektórych kom- pleksach leśnych – szczególnie jeleni, danieli i saren - prowadzi do powstawania szkód w uprawach i młod- nikach (tabele 5, 6,), (fot. 3). Poważnym zagrożeniem są pojawiające się corocz- nie pożary leśne (tabela 7). Wdrożony system pre- wencji, monitorowania zagrożenia, gaszenia samolo- towego we wczesnych stadiach rozwoju pożaru oraz współpracy ze Strażą Pożarną, pozwalają w większo- ści przypadków na szybkie opanowanie ognia i mini- malizację strat (fot. 4). Wykres 1 Procentowy udział siedlisk na gruntach w zarządzie Lasów Państwowych
12
Embed
LASY NA TERENIE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO · wierzchnię spośród lasotwórczych gatunków drzew zajmują sosna, świerk, dąb, buk i brzoza (wykres 2). Ponad 200 tys. ha lasów zarządzanych
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1�1
LASY
LASY NA TERENIE WOJEWÓDZTWA
ŚLĄSKIEGOMirosław Nowak – Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach
Grunty leśne wszystkich własności występujące na łącznej powierzchni ponad 400 tys. ha, lokują woje-wództwo śląskie na 5 miejscu w kraju pod względem lesistości wynoszącej 31,7%. Dominującą formą wła-sności są lasy na gruntach Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych zajmujące 310 937 ha (tabela 1).
Gospodarkę leśną w granicach województwa pro-wadzi 27 nadleśnictw, spośród których 6 posiada siedzibę poza województwem. Pod względem siedli-skowym przeważają bory mieszane o różnym stop-niu uwilgotnienia gleby (wykres 1). Największą po-wierzchnię spośród lasotwórczych gatunków drzew zajmują sosna, świerk, dąb, buk i brzoza (wykres 2).
Ponad 200 tys. ha lasów zarządzanych przez Lasy Państwowe objętych jest ochroną poprzez ustano-wienie którejś z form ochrony przyrody (tabela 2). Na terenie województwa znajduje się m.in. rezerwat
„Żubrowisko” (Nadleśnictwo Pszczyna), będący jed-nym z ważniejszych miejsc hodowli żubrów w kraju oraz ośrodek wolierowej hodowli głuszców (Nadle-śnictwo Wisła), prowadzący restytucję głuszca w Be-skidach Zachodnich (fot. 1 i 2).
Lasy województwa obfitują w zwierzynę (tabela 3 i 4), której nadmierna liczebność w niektórych kom-pleksach leśnych – szczególnie jeleni, danieli i saren - prowadzi do powstawania szkód w uprawach i młod-nikach (tabele 5, 6,), (fot. 3).
Poważnym zagrożeniem są pojawiające się corocz-nie pożary leśne (tabela 7). Wdrożony system pre-wencji, monitorowania zagrożenia, gaszenia samolo-towego we wczesnych stadiach rozwoju pożaru oraz współpracy ze Strażą Pożarną, pozwalają w większo-ści przypadków na szybkie opanowanie ognia i mini-malizację strat (fot. 4).
Wykres 1 . Procentowy udział siedlisk na gruntach w zarządzie Lasów Państwowych
1�2Ta
bela
1 . G
runt
y Ska
rbu P
aństw
a w za
rząd
zie La
sów
Pańs
twow
ych n
a ter
enie
wojew
ództ
wa śl
ąskie
go (s
tan n
a 31.1
2.200
9 r.) –
dane
w [h
a]
NrNa
dleś
nict
wo
Pow .
og
ółem
Lasy
Raz
em
w ty
m
Grun
ty
zadr
zew
ione
Użyt
ki
Roln
e
Grun
ty
zabu
dow
ane
zurb
anizo
wan
e
Użyt
ki
ekol
ogicz
neNi
euży
tki
Grun
ty
pod
wod
ami
Tere
ny
różn
egr
unty
za
lesio
negr
unty
ni
ezal
esio
ne
grun
ty
zwią
zane
z g
ospo
dark
ą le
śną
1AN
DRYC
HÓW
3926
,22
3884
,4337
86,59
2,48
95,36
0,11
34,8
75,6
30
01,1
80
2BI
ELSK
O10
225,1
210
087,7
396
93,75
47,2
834
6,70,1
128,1
93,3
40
3,88
1,88
0
3BR
YNEK
1617
5,53
1545
9,62
1485
1,33
193,3
941
4,90
467,5
629
,920
66,33
45,0
910
7,01
4GI
DLE
7654
,7475
84,32
7272
,3874
,5523
7,39
021
,73,8
50
44,6
40,2
30
5HE
RBY
1769
5,89
1730
9,33
1625
8,03
588,3
246
2,98
2,63
315,7
210
,5151
,050,0
95,4
71,0
9
6CH
RZAN
ÓW53
17,39
4967
,5847
25,56
104,4
213
7,60,8
537
,6248
,64
091
,430
,0714
1,23
7JE
LEŚN
IA11
563,3
411
469,9
211
217,4
61,1
125
1,35
0,85
87,6
41,3
60
1,51
1,15
0,91
8KA
TOW
ICE14
351,1
913
796,
8212
910,2
330
9,48
577,1
11,1
327
8,245
,934,2
211
9,18
68,49
37,2
2
9KĘ
DZIER
ZYN
826,4
787,0
672
6,89
16,11
44,0
60
29,2
20,2
30
8,41
0,60,8
8
10KŁ
OBUC
K16
789,7
916
426,3
715
943,9
710
0,22
382,1
80,6
329
2,62
7,66
14,77
47,74
00
11KO
BIÓR
2132
7,26
2031
6,05
1922
3,11
416,6
676,3
40,7
589
3,86
17,17
19,0
630
,4217
,0532
,9
12ZA
WAD
ZKIE
2093
,9420
36,31
1937
,22
30,93
68,16
0,92
46,0
44,6
10
6,06
00
13KO
NIEC
POL
7605
,3973
35,96
7049
,5288
,9819
7,46
010
9,62
0,88
22,79
136,1
40
0
14KO
SZĘC
IN20
419,0
719
813,9
218
905,0
323
4,767
4,19
1,41
424,7
413
,88
19,03
128,7
315
,182,1
8
15LU
BLIN
IEC14
717,2
614
357,8
613
687,2
225
2,91
417,7
31,4
231
4,938
,940
2,41,7
40
16OL
KUSZ
4620
,0145
47,03
4423
,9420
,64
102,4
50,4
71,16
1,20
0,22
00
17RU
DZIN
IEC15
454,7
1505
0,58
1436
1,79
228,
8545
9,94
0,67
327,1
77,8
20
13,26
0,96
54,24
18RU
DY RA
CIBOR
SKIE
1448
5,33
1395
6,28
1314
6,77
319,8
489,7
10,4
479,4
45,2
043
,030,3
90,5
9
19RY
BNIK
2050
3,68
1999
8,11
1900
3,52
397,4
459
7,15
5,31
396,0
546
,390
44,8
8,21
4,81
20SIE
WIER
Z13
972,5
413
496,5
912
914,4
212
4,89
457,2
82,9
126
4,39
19,5
0,35
142,9
245
,88
0
21SU
CHA
111,5
111,5
109,6
20
1,88
00
00
00
0
22ŚW
IERKL
ANIEC
1840
6,71
1788
0,25
1688
340
6,76
590,4
90,0
840
5,15
26,11
02,9
792
,150
23UJ
SOŁY
1353
8,28
1341
8,68
1305
4,79
036
3,89
1,39
111,8
82,1
50,0
70,2
90,0
53,7
7
24US
TROŃ
1153
111
327,1
1089
9,52
33,45
394,1
32,4
719
2,11
4,06
02,0
43,2
20
25W
ĘGIER
SKA G
ÓRKA
9366
,293
16,27
8825
,2419
7,39
293,6
40,5
441
,931,7
30
0,79
0,14
4,8
26W
ISŁA
8718
,7686
06,8
583
13,4
53,65
239,8
086
,724,6
90
0,24
20,26
0
27ZŁ
OTY P
OTOK
1793
3,47
1759
4,916
708,9
933
3,11
552,
80,5
417
7,68
13,8
840
,3810
5,27
0,80,0
2
OG
ÓŁEM
3193
30,71
3109
37,42
2968
33,2
945
77,4
695
26,67
25,51
6036
,1836
5,28
171,7
210
42,76
360,1
939
1,65
1��
LASY
Fot . 2 . Żubry w rezerwacie „Żubrowisko”Fot . 1 . Tokujący głuszec – wolierowa hodowla głuszca w Nadleśnictwie Wisła
Tabela 2 . Ustawowe formy ochrony przyrody ustanowione na gruntach zarządzanych przez Lasy Państwowe
24. Złoty Potok 492,53 9520,41 0 0 40,38 3093,69 0 0
Razem woj. śląskie 3 902,06 120 790,47 4 525,47 1 896,78 296,15 52 376,88 23 841,89 1 673,71
* - powierzchnia zredukowana o 4 nakładające się ostoje SOO i OSO
1��
Zagrożenia ze strony chorób drzew leśnych i szko-dliwych owadów mają znaczenie jedynie lokalne (ta-bele 8 i 9). Dotyczy to przede wszystkim świerczyn beskidzkich, gdzie nagromadzenie się czynników szkodotwórczych w połączeniu z okresowo wystę-pującymi niekorzystnymi warunkami klimatycznymi spowodowało powierzchniowy rozpad drzewosta-nów. Niezgodność składów gatunkowych z bioto-pem a w świerczynach beskidzkich dodatkowo po-wszechna obecność opieńkowej zgnilizny korzeni, wymusza przyspieszenie przebudowy drzewosta-
nów. Pomocnym w realizacji tego zadania są szkółki leśne produkujące zmikoryzowane sadzonki z zakry-tym systemem korzeniowym (fot. 5, 6).
Roczny rozmiar cięć przekraczający 2 mln m3 jest w znacznej części wymuszony koniecznością po-rządkowania sanitarnego drzewostanów (Beskidy, nadleśnictwa dotknięte szkodami od wiatru) oraz przebudową drzewostanów (tabela 10). Aktualnie największy rozmiar odnowień oraz pielęgnowania nasadzeń realizowany jest przez nadleśnictwa gór-skie (tabela 11).
Wykres 2 . Struktura powierzchniowa wg gatunków panujących w lasach zarządzanych przez Lasy Państwowe
Tabela 9 . Powierzchnia występowania chorób drzew leśnych spowodowanych przez czynniki abiotyczne, antropogeniczne oraz grzyby patogeniczne w lasach zarządzanych przez Lasy Państwowe
Wyszczególnienie
Powierzchnia występowania w ha Zabieg ochronny
Szkółki Uprawy i młodniki
Drzewostany >20 lat Razem mechaniczny biologiczny chemiczny
a/.zakłócenia stosunków 1,38 3166,57 9805 12972,95
podtopienia i zalania 1,21 31,85 714 747,06
obniżenie poziomu wód, susza 0,17 3134,72 9091 12225,89
b/.niskie i wysokie temperatury 1,03 918,22 0 921,44
oparzenia/zgorzel słoneczna/ 0,02 0,02
zmrożenia, zwarzenia 1,01 918,22 919,22
c/. Wiatr 8,2
d/. Śnieg 261,81 572,4 834,21
e/.grad 10,14 88,16 98,3
f/.pożar 35,93 51,64 87,7
Imisje zanieczyszczeń 146,46 1498,1 1644,56
pasożytnicza zgotrzel siewek gat.
iglastych 2,15 2,15 0,11 2,04
liściastych 1,58 1,58 0,32 1,26
Osutki sosny 4,5 377,24 0,2 381,57 4,5
Osutki modrzewia 0,32 0,04 0,36 0,32
Osutki innych gatunków 1,15 1,15
Mączniak dębu 2,22 43,56 3 48,79 2,22
Zamieranie pędów sosny 0,4 0,4
Zamieranie pędów Db, Bk 4,99 4,99
Skrętak sosny 0,8 20,02 20,82
Rdza kory wejmutki 2,93 10,74 13,67 0,6
Zamieranie brzozy 7,16 7,16
Zamieranie buka 0,15 70 70,15
Tabela 8 . C.d.
1�0
Wyszczególnienie
Powierzchnia występowania w ha Zabieg ochronny
Szkółki Uprawy i młodniki
Drzewostany >20 lat Razem mechaniczny biologiczny chemiczny