La Ondo de Esperanto, 2011, n-ro 2 (196) · Esperanto”, kaj unue, “pro la popularigo kaj okazigo de la ekzamenoj laμ la Komuna Eμropa Referenckadro”. Bonvolu rakonti pri •i.

Katalin Kovátsrespondas

Niaj atingoj kaj fiaskojen la 2010a jaro

Esperantujo festas laZamenhofan Tagon

Gajaj Novjarfestajrenkonti•oj

Kristnasko forgesita

Ferdinand Hirt & filo

Libroj instruantaj ami,amiki, protekti naturon

Nia libroeldonado sublupeo

Rezultoj de Liro-2010kaj de la 13a InternaciaFotokonkurso 2011 2

INTERNACIA SENDEPENDA MAGAZINO 2011. ¹2 (196)

Aperas „iumonate

Fondita en 1909 de Aleksandr Sa†arov

Refondita en 1991

Eldonas kaj administras Halina Gorecka

Redaktas Aleksander Kor±enkov

Konstantaj kunlaborantoj Peter Balá�, István Ertl,Dafydd ab Iago, Wolfgang Kirschstein, Aleksej Kor±enkov,Alen Kris, Floréal Martorell, Valentin Melnikov,Andrej Pe„onkin, Sergio Pokrovskij, Serge Sire,Andrzej Sochacki

Adreso RU-236039 Kaliningrad, ab. ja. 1205, Ruslando

Telefono (4012) 656033

Elektronika po›to [email protected]

Hejmpa•o http://Esperanto.Org/Ondo

Abontarifo por 2011Internacia tarifo: 38 eμrojOrienteµropa tarifo: 20 eμrojRuslanda tarifo: 590 rublojPollanda tarifo: 60 zlotojAerpo›ta aldono: 5 eμrojElektronika abono (pdf): 12 eμroj por „iuj landoj

Perantoj vidu la liston sur la 23a pa•o.

Konto „e UEA avko-u

Recenzoj Bonvolu sendi du ekzemplerojn de la recenzota libro,kasedo, disko k.a. al la redakcia adreso.

Eldonkvanto 600 ekzempleroj

AnonctarifoPlena pa•o: 100 EUR (3000 rubloj)

Duona pa•o: 60 EUR (1800 rubloj)

Kvarona pa•o: 35 EUR (1000 rubloj)

Okona pa•o: 20 EUR (600 rubloj)

Malpligrandaj: 0,50 EUR aμ 15 rubloj por 1 cm²

Kovrilpa•a anonco kostas duoble. Triona rabato pro ripeto.

Donacoj La donacoj estas danke akceptataj „e la redakcia adreso(ruslandaj rubloj) aμ „e nia konto “avko-u” „e UEA.

Represoj Oni povas represi tekstojn kaj bildojn el La Ondo deEsperanto nur kun permeso de la redakcio aμ de la aμtoro kajkun indiko de la fonto.

© La Ondo de Esperanto, 2011.

“La Ondo de Esperanto” (Âîëíà ýñïåðàíòî). 2011, ¹2 (196).

Åæåìåñÿ÷íûé æóðíàë íà ìåæäóíàðîäíîì ÿçûêå ýñïåðàíòî.

Æóðíàë çàðåãèñòðèðîâàí Ìèíèñòåðñòâîì Ðîññèéñêîé Ôåäåðàöèèïî äåëàì ïå÷àòè, òåëåðàäèîâåùàíèÿ è ñðåäñòâ ìàññîâûõ êîììó-íèêàöèé. Ñâèäåòåëüñòâî î ðåãèñòðàöèè ÏÈ ¹ 77-9723.

Ó÷ðåäèòåëü è èçäàòåëü: Ãîðåöêàÿ Ã. Ð.

Ðåäàêòîð: Êîðæåíêîâ À. Â.

Ïîäïèñàíî â ïå÷àòü: 18 ÿíâàðÿ 2011 ã.

Öåíà ñâîáîäíàÿ. Òèðàæ: 600 ýêç.

Îòïå÷àòàíî â Ïîëüøå. Presita en Pollando.

Kiuj elektas la Esperantiston de la jaro?

PROPONANTOJMarija Beloševi¢ (Kroatio): vicprezidantino de IKUEVišnja Brankovi¢ (Italio): direktoro de Orbis PictusRenato Corsetti (Italio): prezidanto de IEFIstván Ertl (Luksemburgio): tradukisto „e Eμropa Revi-

zora KortumoJudit Felszeghy (Hungario): ekssekretario de la Esper-

anta PEN-CentroEdmund Grimley Evans (Britio): eksprezidanto de EABMaritza Gutiérrez González (Kubo): estro de la Esper-

anto-redakcio de Radio HavanoHori Yasuo (Japanio): eksprezidanto de KAEMDafydd ab Iago (Belgio): eksdirektoro de la Brusela

Komunikadcentro de EEUAleksander Kor±enkov (Ruslando): ±urnalisto kaj verk-

istoLee Jung-kee (Koreio): direktoro de Seula Esperanto-

KulturcentroVinko Markovo (Francio): •enerala sekretario de SATBruno Masala (Francio): komitatano de IKUECindy Mc Kee (Usono): reviziisto de La Karavelo kaj

kunredaktanto de Sennacieca RevuoValentin Melnikov (Ruslando): poeto, ±urnalisto, tra-

dukantoBarbara Pietrzak (Pollando): radio±urnalisto, redaktoroYamasaki Seikô (Japanio): membro de la Akademio de

EsperantoJosé Antonio Vergara (‚ilio): eksestrarano de UEA

ELEKTANTOJ

Petr Chrdle (‚e†io): direktoro de KAVA-PECHAgneta Emanuelsson (Svedio): prezidanto de ILEI-SE,

senatano de la Esperanta CivitoAnna Jausions (Francio): prezidantino de OSIEKGbeglo Koffi (Togolando): administranto de la Afrika

Centro EsperantistaIlona Koutny (Pollando): gvidanto de la Interlingvistikaj

Studoj „e UAMLiu Haitao (‚inio): profesoro pri (inter)lingvistikoStano Mar£ek (Slovakio): redaktoro de EsperantoGeraldo Mattos (Brazilo): doktoro pri lingvistikoStefan Maul (Germanio): eks„efredaktoro de MonatoSergio Pokrovskij (Ruslando): sciencisto, tradukanto,

eseistoAnna Ritamäki-Sjöstrand (Finnlando): eksprezidanto

de EAFRoland Rotsaert (Belgio): kasisto de IKEF; redaktoro

de La MerkatoMartin Schäffer (Meksiko/Germanio): komitatano de

UEA, sekretario de GEA kaj de MEFJosef Shemer (Israelo): sekretario kaj estrarano de ELILjubomir Trifon„ovski (Bulgario): verkisto, redaktoro

Halina Goreckasekretario

Katalin Kováts (fotita de Illo Subat) laμmerite ridetas sur lakovropa•o, ja ›i i•is la Esperantisto de la jaro. Sed la fotitoen la dorspa•a foto Libroservo havas malmultajn •ojpretek-stojn, kvankam Lovísa Óskarsdóttir, la fotintino, rajtas fieri— pro „i tiu foto ›i i•is laμreato de nia 13a Internacia Foto-konkurso.

2

Temo 3

Kiel impresis vin la informo, ke vi i•is la Esperantistode la Jaro?

En la pasintaj jaroj mi plurfoje estis nomumita, kio •ojigismin. La „i-jara elekto estas rekono de mia laboro kaj rekonode la graveco de instruado kaj ekzamenado de Esperanto, ladu terenoj kie mi multe aktivas. La fakto, ke la komisionanojrimarkis kaj taksis grava tiun agadon estas por mi stimulodaμrigi e„ kun pli granda elano, kaj espereble estas ankaμalvoko al la esperantistaro kunlabori kaj partopreni en tiujlaboroj. Sekve mi tre •ojis, ke pere de mia honorigo la instru-ista laboro ricevis atenton.

La Esperantisto de la Jaro estas elektata ekde la 1998ajaro, kaj nur unu fojon, en 2008, la diferenco inter lalaμreato kaj la dua kandidato estis pli granda ol „i-jare.Kio, laμ vi, kaμzis tiel unuaniman elekton „i-foje?

Estis relative multe da “bruo” (en la pozitiva senco de lavorto) „irkaμ la rekonstruo de www.edukado.net por kio miene de kelkaj monatoj sukcesis kolekti 35 mil eμrojn, kaj pertre granda kaj persista laboro savi la tre ri„an kolekton. Lalan„o de la nova pa•aro komence de oktobro estis sekvata depli ol 2000 membroj kaj multaj aliaj samideanoj. Ankaμ lasukcesa starto de la KER-ekzamenoj kaj “enirigo de Esperan-to” en la Konsilion de Eμropo estas atinga±oj, kiuj kulminis enla lastaj du jaroj kaj estas taksataj kiel gravaj lingvopolitikajsukcesoj. Do, ver›ajne tiuj koincidoj en la sama periodo klar-igas la relative grandan nombron de vo„donoj de la elektintoj.

La tri plej subtenitaj kandidatoj en 2010 estas virinoj.‚u tio estas hazarda?

Estas interese, ke vi demandas tion. Mi legis la nomojn,konas la personojn, sed tute ne rimarkis tiun komunan trajtonde la kandidatoj. ‚u estas iu feminisma aliro aμ malatento?Por mi malantaμ la nomoj estas nur personoj kun siaj karakte-roj, agadoj, kvalitoj kaj atinga±oj, kaj tute ne aperas ligoj aliliaj sekso kaj nacieco. Laμ mi estus bone se „iu pensus tiel kajne estus ajnaj distingoj inter viroj kaj virinoj.

Vi estas elektita la Esperantisto de la Jaro 2010 pro la“diversmaniera antaμenigo de profesieca instruado deEsperanto”, kaj unue, “pro la popularigo kaj okazigo de laekzamenoj laμ la Komuna Eμropa Referenckadro”.Bonvolu rakonti pri •i.

La novtipaj ekzamenebloj havas gravan signifon, „ar perede ili Esperantujo havas ›tate agnoskatan ekzamensistemon,kiu konstrui•is laμ la plej modernaj eμropaj kriterioj kajvici•as inter la presti•aj ekzamensistemoj de la grandaj insti-tutoj kaj ekzamencentroj. La diplomojn, kiujn •is nun akiris

Instruantoj de Esperanto estasla “soldatoj” de nia movadoEn la januara Ondo ni informis, ke Katalin Kováts i•is la Esperantisto de la Jaro2010. Katalin naski•is en 1957 en Budape›to. ‹i estas lingvisto, kun instruistajdiplomoj pri matematiko, Esperanto, rusa kaj itala lingvoj, doktori•is pri la prope-deμtika valoro de Esperanto en la lernado de la itala lingvo en kazo de hungarajinfanoj. ‹i iniciatis kaj redaktas la porinstruistan retejon www.edukado.net, trej-nas Esperanto-pedagogojn kaj respondecas pri la KER-ekzamenoj. Aldone, ›i estisvicredaktoro de Internacia Pedagogia Revuo dum 15 jaroj kaj estas lingva kontrol-isto de Monato de preskaμ 20 jaroj. ‹i esperantisti•is 25 jarojn antaμe kaj gvidis •isnun „irkaμ cent kursojn kaj trejnadojn en trideko da landoj.

preskaμ 300 personoj el 38 landoj, multaj povas utiligi por siajlaboro kaj studoj. La novtipaj KER-ekzamenoj donas preti•onal Esperanto en la ekstera mondo, ankaμ inter lingvistoj, fak-uloj pri ekzamenado kaj instruado. Laμ la kvanto de diplom-itoj Esperanto povos eliri el la kategorio de hobio aμ “movadode stranguloj” kaj esti agnoskata kiel vera interkomunikilo,lingvo kun kulturo kaj •in fleganta intelektularo. Espereblepost kelkaj jaroj oni ne bezonos kampanjojn kaj listojn pornombri kiom da esperantistoj estas en la mondo, sed ni povosfiere deklari kiom da KER-diplomitoj estas en la movado kajties alta cifero estos mezurilo pri presti•a lingvo(re)kono.Venos tempo kiam estos avanta•o aμ rekta postulo posedilingvoatestilon por akiri movadajn postenojn, gvidantajnrolojn aμ instruistajn laborojn.

La dua motivo estas la porinstruista retejo edukado.net. Kio pri •i?

Instruantoj de Esperanto estas la “soldatoj” de nia mov-ado. Pere de ili ni ricevas novajn membrojn, novajn esperant-istojn kies lingvaj kapabloj multe gravas kaj por la individuokaj por la komunumo. Kvankam ekzistas centoj da lerniloj, lainstruantoj de la internacia lingvo plejparte estas nur entuzias-maj amatoroj, kiuj bezonas helpon, gvidadon, konsilojn kajkonkretajn materialojn por sia laboro kaj por sia pluperfekt-igo. En tio helpas mia retejo kun la 600 pretaj ekzercoj kajmaterialoj, 450 detale prezentitaj libroj kaj lerniloj, forumo,korespondebloj, kursinformoj kaj aliaj servoj. La kreitakomunumo kaj metiejo donas kunlaboreblojn al la kolegojkiuj ofte ne nur profitas sed ankaμ disponigas siajn krea±ojn alla aliaj.

‚u via porinstruista aktivado en Esperantujo estas viasola laboro, aμ vi laboras ankaμ ekster Esperantujo?

¤is 2001, kiam mi vivis en Hungario, mi laboris en peda-gogia altlernejo kaj poste en lingvistika katedro, trejnis instru-istojn, gvidis interlingvistikajn seminariojn, en la 1990-ajjaroj e„ Esperanto-fakon. Eklo•ante en Nederlando kun miafranca edzo, mi restis hejme kun nia fileto. Miaj du „efajtaskoj estis la fileto kaj ties bona eduko, kaj edukado.net kaj„i-rilata agado. Estas kelkaj jare ripeti•antaj kursoj, kiel tiujen PoznaŒ kaj la aran•oj dum la kongresoj. Verdire en la lastaj10 jaroj mi nenion alian faris ol esperantumis.

‚u tiom gravan rolon Esperanto havas en via vivo?Fakte jes. Unuavice •i estas nia familia lingvo. Kompare

kun la hungara, franca kaj nederlanda lingvoj, kiujn ni parolasen diversaj kombinoj, Esperanto estas la sola lingvo, kiun ni„iuj bone regas kaj en kiu nia triopo tute nature interkomunik-

4 Temo

i•as. Aldone, lastatempe ne nur ni instruas •in kun Sylvain,sed ekinstruis Esperanton ankaμ mia 25-jara filino, Petra Smi-déliusz, kiu nun komencas agadi en la movado. AliflankeEsperanto estas ankaμ la ligilo al la ekstera mondo, al la ami-koj kaj dis„iploj tra kontinentoj. ¤i faras nian vivon ri„a, mal-ferma kaj senlima. Kaj ankaμ komforta kaj pro tio mi ne „iamkontentas. Se •i ne ekzistus, mi ver›ajne jam multe pli boneparolus la nederlandan kaj la francan… Sed e„ tiu malavan-ta•o ne povas malaltigi •ian altan valoron en mia vivo.

Neniu laμreato evitis respondi du niajn tradiciajndemandojn. Unue: kiujn tri librojn en Esperanto vi kun-prenus al nelo•ata insulo?

Mi jam esperis, ke mi povos, e„ devos iom sen Esperantoripozi sur la insulo kaj kunporti aliajn lega±ojn. Sed, do, bone,ni rigardu… la unua kandidato estas Bona Espero de RomanDobrzyŒski por ke mi povu denove admiri la heroan laboronde Ursula kaj Giuseppe Grattapaglia, kaj eble ankaμ mi trovuskaj povus savi kelkajn perditajn infanojn sur tiu insulo. La aliakandidato estas la jarkolektoj de La Praktiko, kiujn mi tre›atas legi por lerni kaj entuziasmi•i pri la senlaca agado de laCseh-instruistoj en la 1930-aj, 1940-aj jaroj, nia Ora Epoko.La tria estus eble la digna Festlibro de Humphrey Tonkin,kiun mi ankoraμ ne sukcesis finlegi kaj el kiu mi certe lernospri la arto labori kune kun miaj kolegoj kaj samtempuloj.

Due, pri viaj planoj.Mi havas multajn planojn, kaj e„ pli multajn ideojn por

krei pliajn planojn. La plej gravaj kaj ur•aj laboroj estas fini latranskonstruadon de www.edukado.net kaj lan„i la retaninstruistan trejnadon „e edukado.net (RITE). Mi estas finkom-pilanta la pedagogian materialon de la projekto KATEDRO,kies produkto per filmitaj lecioneroj kaj manlibro instruos kielbone instrui. ‹vebas en mia kapo ideoj de tri libroj, el kiuj laplej ur•a estas la memorlibro oma•e al Tiberio Morariu kaj liaagado en Svedio (aperos en majo 2011, okaze de la sveda kon-greso). Alia, pli granda verko estos la libroforma aperigo demiaj Arto›oko-kursoj, materialoj surbaze de la vivo kaj agadode Vincent van Gogh. La tria eldona±o estas aμdkomprenajtekstoj kaj ekzercoj, parte jam konataj el la reteja rubrikoMonda Mozaiko.

Krom esperantumado mi ›atus ankoraμ krei kelkajn verajnmozaikarta±ojn, statuetojn kaj bildojn, por kio vere apenaμrestas tempo; havi pli da tempo por pasigi •in kun mia familiokaj por legi, lingvojn lerni… sed por tio mi ver›ajne devostranslo•i•i al tiu insulo, kiun vi menciis.

Kaj, fine, kiuj estas viaj deziroj por la sekvaj jaroj?Bona sano kaj tempo, multe da tempo, tagoj de minimume

48 horoj… ‚u vi povas aran•i?

Jaro 2010:Niaj atingoj kaj fiaskojInter la “Rondaj Tabloj” de La Ondo de Esperantoi la plejtradicia estas la jar-›an•a. Ankaμ „i-foje ni petis divers-tendencajn aktivulojn respondi la demandon: “Kiu(j)nEsperanto-evento(j)n en 2010 vi taksas la plej pozitiva(j)kaj la plej negativa(j)?”

El la dek kvin demanditoj, dek du sendis siajn respon-dojn.

Probal DasguptaBaratoPrezidanto de UEA

‚i-jare mi plej pozitive taksas laaperon de la festlibro La arto laborikune, granda verko emfazanta lakolektivecon de niaj laboroj, diferencede PIV kaj PAG, kiuj estis individuajheroa±oj kun kolektiva apogo, kajankaμ diference de Esperanto en per-spektivo, aperinta •uste en la momento, kiam eklipsi•is •iapiramidisma doktrino.

Plej negative estas, laμ mi, ke niaj plej energiaj iniciat-emuloj ne trafis agordi niajn ur•osentojn kun la ur•eco —evidenta al „iuj — de la ekologia krizo kaj la neceso — ne al„iuj evidenta — labori por demokratia eliro el tiu krizo. Se miuzus „i tiun lokon por prezenti recepton mian sur tiu tereno,tio estus senhonta reklamo pri ideoj, kiujn mi ne sukcesis ali-kanale vendi al Esperantujo. Mi doma•as al vi — kaj al mi —tian embarason.

Renato Corsett iItalioPrezidanto de Itala Esperanto-Federacio

La plej pozitivaj elementoj en lajaro 2010-a ›ajnas al mi la jenaj:

— pli kaj pli firma „eesto de espe-rantistoj en la reto (de Vikipedio al lin-gvaj kursoj de Esperanto en •eneralajlingvo-instruaj programoj, ktp.);

— firmi•o de la movado ekster Eμropo (Ekzemple: AziaKongreso en Mongolujo);

— aparta entuziasmo pri la celebrado de la Zamenhof-festoj „i-jaraj, kies emblemo estis la sukcesa evento en NovaJorko. ‚iuokaze la festado ofte kun orienti•o al la eksteromontras, laμ mi, la vivecon de la esperantista komunumo kajla deziron agi por la bazaj celoj de la movado.

La plej malpozitivaj elementoj ›ajnas al mi la jenaj:— la stagnado de la klopodoj evoluigi UEA-n al projek-

to-organiza±o „efe pro la manko de homoj pretaj transprenitaskojn en tiu kampo kaj la relan„o de internaj kvereloj;

— la superrega interesi•o pri la interno de la komunumopri sendan•eraj kaj facilaj temoj fare de nia intelektularo, kiukuniras kun la malinteresi•o pri la ekstero kaj kun la mankode subteno al la agantoj.

Ronda Tablo 5

Jakvo SchramBelgioPrezidanto de la Plenum-Komitatode SAT

Ni havis bonegan SAT-Kongreson„e piedoj de la Karpatoj en Rumanioen la belega urbo Bra›ovo. La EldonaFaka Kooperativo de SAT bone fun-kcias kaj eldonas regule interesajnlibrojn, tradukojn, iom tro ofte laμ miaprefero, sed nu, pa›on post pa›o, la precipe junuloj faras sianlaboron, lernas la metion. Bonega afero. SAT fartas bone, minepre volas mencii tion. Ankaμ bone estas, ke la tradiciaj aso-cioj, eldonejoj, revuoj, restas en movo. Plejofte dank’ alvolontuloj, kiuj estas la veraj gravaj esperantistoj.

Negativa: La diversaj ttt-pa•oj en kiuj aperas mensogojpri homoj, sen la eblo korekti ilin. Plej a„a estas HeKo en kiula “gvidanto” aμ „efredaktanto aperigas „iun eblan rubon, senfari plej etan kontrolon pri la vero. Sen konsideri kiel li aμ ›ivundas homojn, fifamigas asociojn ktp, ktp. Ne estus malbonase tiu fiherbo malaperu el la reto por ke homoj kiuj havas inte-reson pri Esperanto ne tuj havas negativan bildon leginte aμklopodi kompreninte la a„a±ojn de tiu pa•aro. Estas tute stran-ge ke tiuj homoj ne komprenas kian dama•on ili faras. Liber-eco ›ajne estas la plej perfortata ero en tiu grupo.

Giorgio Si l ferEμropoVerkisto, instruisto kaj organizakonsilisto, Konsulo de laEsperanta Civito

En 2010 sendube pozitiva estis ladisvasti•o de esperanto kiel rekvizito,aμ e„ parolata lingvo, en teatro (Finn-lando kaj Usono), en muzikaj prezen-toj (du malsamaj en Svislando) kaj enkino (Turkio, Usono kaj aliloke). ‚iuj tiuj utiligoj okazispreskaμ „iam sendepende de esperantistoj, laμ iniciatoj dega•aj komponistoj, verkistoj, re•isoroj.

En literaturaj medioj, male, la presti•o de nia lingvo kielarta perilo kreskis danke al la aktiva „eesto de verkistoj niajen PEN Internacia, kies presti•o mem firmi•is danke al duNobel-laμreatoj, niaj kolegoj Vargas Llosa kaj Liu Xiaobo.

Negativa estas la nov-antisemita kampanjo de JorgeCamacho kaj Yves Bellefeuille (precipe), kiuj tamen trovispanon por siaj dentoj en personoj kapablaj pacience kaj argu-mente malmunti iliajn tezojn kaj ilin entute. Oni rimarku, ketiuj personoj estas nek israelanoj nek hebreoj. Do fine estaspozitive, ke disvasti•as la konscio pri la ekzisto de nov-anti-semitismo en (antiraμmismaj) medioj, kaj ke ne nur raμmistojkapablas reagi al tio.

Negativaj estas la krizoj krevintaj dum UK en Kubo:manko de demokratio en UEA, la kazo Stano Mar£ek, krizoen la rilatoj kun afrikanoj… kaj tamen kun pozitiva sekvo, „arformi•is konscio en parto de la UEA-anaro pri tiaj problemoj:•uste „e tiuj, kiuj ankoraμ esperas en la ebleco ›an•i elinternetiun asocion.

Peter Balá�SlovakioKunordiganto de E@I, estraranode EEU, eldonisto (www.espero.sk)

Plej pozitivaj aferoj de 2010: aperode Wiki Trans de Eckhard Bick; re-konstruo de www.edukado.net, •ianova aspekto kaj funkcioj; SES 2010kun 190 partoprenantoj; interkonsentode E@I kun SAT pri kreo de la retaPIV; KAEST 2010; unua E@I-sta•anto: Marek Blahuš(financata de EU-projekto Erasmus); papera eldono de DetalaGramatiko de Esperanto de Bertilo Wennergren; la CivitanaPlatformo por Plurlingveco, starigita en 2009 far la EμropaKomisiono — kun la partopreno de EEU en •i; prezento deEsperanto kaj de EEU dum la Ekonomia Forumo en Krynica.

Plej negativaj aferoj de 2010: •is nun nesufi„a monkolek-to por la realigo de la reta PIV; malbela kampanjo pri maldun-go de Stano Mar£ek kiel redaktoro de revuo Esperanto (laproblemoj de UEA tute ne tu›as la redaktadon de ties revuo).

Jenajn aferojn mi povas rekte kopii de mia pasint-jararespondo, bedaμrinde ili daμre validas: manko de adapti•emode niaj gvidaj organoj de la Esperanto-movado al novaj kon-di„oj kaj ›an•i•anta mondo (ne nur estas afero de la jaro2009, sed •i daμris ankaμ en •i); subtaksita kaj malfeli„e real-igata modernigo de Pasporta Servo; ofta amatoreco de laEsperanto-agado, malkapablo de starigo de klaraj celoj kajstrategioj por ilia atingo.

Spomenka ŠtimecKroatioVerkistino, sekretario de KroataEsperanto-Ligo

La plej pozitivaj agoj en 2010estis, ke la 13an de januaro la delega-cio de EEU estis akceptita de la prezi-danto de la Eμropa Parlamento, JerzyBuzek, kaj ke Zamenhof-festan prog-ramon en Nov-Jorko partoprenisGeorge Soros. Pozitiva ago estis ke la Eμropa Komisionoakceptis raporton pri la tradukprojekto de la Kroata Esperan-to-Ligo… Negativa estis, ke mortis tiom da valoraj homoj,kiuj multe mankos.

Li Jianhua‚inioKonstanta konsilanto de PekinaEsperanto-Asocio

La plej pozitiva evento en la jaro2010 estas kalkuli kiom da homojparolas Esperanton en la mondo per laretejo http://www.thepetitionsite.com/1/esperanto-parolantoj-en-la-mondo.‚ar nun neniu povas diri la detalannombron de esperantistoj en la mondo, kio malfavoras alkonigo de Esperanto al neesperantistoj. En la retejo, oni povasregistri sin per simpla farado.

La negativa afero estas ke la retejo http://radioaktiva.esperanto.org.uy havas teknikajn problemojn kaj ni ne povasviziti •in. Mi esperas, ke •i refunkcios plej baldaμ.

Ne forgesu (re)aboni

6 Ronda Tablo

I lona KoutnyPollandoGvidanto de la InterlingvistikajStudoj „e la Universitato AdamMickiewicz (Poznano)

Sen detale trarigardi la eventojn de2010 mi mencias kelkajn, „efe prok-simajn al mia agadsfero, instruado, kajal Pollando.

La renaski•o de la elstara instru-ista portalo Edukado.net kun novaj servoj montras la gravanrolon de personecoj por Esperanto-movado — Katalin Kovátsprave elekti•is la Esperantisto de la jaro — kaj la solidareconkiu ebligis la financadon. ILEI spertis revigli•on dank’ alStefan MacGill. Denove startis instruista trejnado en UAM,Poznano.

Gravas la eksteraj rekonoj de Esperanto-agado kiel: akirode Grundtvig-projekt-subteno kaj premio por Halina Komar,PEA-prezidantino; publika honorigo de Zsófia Kóródy pro ›iaagado por la Esperanto-urbo Herzberg, de Edward Kozyra enMalbork, podia diskuto dum la Ekonomia Forumo en Kryni-ca, parolo de Soros dum la Novjorka Zamenhof-tago.

Scienca agado kun fre›aj fortoj: la konferenco KAEST enSlovakio, organizita far E@I kaj reapero de komputolingv-istoj; reorganizado de ISAE; prosperanta vikipedia kontribuo.

Alvenis malbonaj nova±oj kiel la forpaso de Maμro LaTorre kaj la fajro en Bona Espero. ‚agrenis min la pola kon-flikto, kiu estis diskutata internacie kaj atestas, ke esperant-istoj ofte preferas postkuri siajn idealismajn celojn anstataμracie kunlabori.

José Antonio Vergara‚ilioISAE-aktivulo,eksestrarano de UEA

Min •ojige aμ kura•ige impresiskelkaj faktoj, ekzemple:

— la digna celebrado per imponaFestlibro de la 70-jari•o de HumphreyTonkin, la plej grava kaj pluraspektevalora esperantisto dum la lastaj kvin-dek jaroj;

— la subvenciita partopreno de latinamerikanoj el diver-saj landoj (e„ Bolivio kaj Haitio!) en niaj Kubaj eventoj (UK,IJK, ILEI-trejnseminario), danke al la iniciata kaj kunordigalaboro de mia diligenta amiko Martin Schäffer;

— la kreskanta „eesto de Esperanto kaj ekapero defre›bakitaj esperantuloj en la interreto, ekzemple, en novajmedioj kiel Facebook;

— la agado de la Novjorka oficejo de UEA kaj •ia alt-nivela Zamenhof-taga simpozio en la sidejo de UN;

— la komuna franca-germana Esperanto-kongreso, al kiumi emas atribui simbolan signifon pro la longa historio demilitoj inter tiuj du landoj.

La forpaso de Mauro La Torre perdigis nin je vere aprez-inda homo, kiun mi opinias etika kaj intelekta heroo de laEsperanto-movado.

Humphrey TonkinUsonoEksprezidanto de UEA

Permesu al mi respondi „i-jare periom persona respondo. Min surpriziskomence de la jaro la impona festlibro,kiun aperigis UEA honore al mi —volumo pri kiu mi antaμe aμdis oni-dirojn, sed kiun Detlev Blanke kajUlrich Lins, la redaktoroj de la libro,aperigis esence sen mia scio. Lastatempe •ojigis min scii, kela libro tre bone vendi•as. Por mi la jaro bele fini•is per aper-igo de mia anglalingva traduko de Modernaj Robinzonoj deTivadar Soros. La lan„on „eestis la filo George Soros, kiu tielagnoskis la pozitivan influon de Esperanto en la propra vivo,e„ se li restas nekonvinkita pri la valoro de la lingvo en lanuna tempo. Min ankaμ plezurigis la surscenigo en Novjorkode la anglalingva komedio de Julia Cho The LanguageArchive, kiu „arme utiligis Esperanton, e„ kun mallongaEsperanto-leciono. Tra la dumonata prezentogamo de la teatr-a±o kelkaj miloj da spektantoj, ver›ajne antaμe nesciintaj priEsperanto, traspertis tiun lecioneton.

Grigorij ArosevRuslandoPrezidanto de Rusia EsperantistaUnio

Se paroli •uste pri movado (ne prikulturo aμ simile), do laμ mi „efaevento estis tio, kion formulis s-roCorsetti en sia artikolo, kiu decembreaperis en La Ondo de Esperanto — prisubeniro kaj falo en UEA. La esencode la artikolo sendube koncernas ne nur UEA, sed ankaμplurajn aliajn Esperanto-organiza±ojn, kaj tutmondajn, kajnaciajn. Sed UEA senironie „iam estas modelo — kaj kiamtemas pri io bona, kaj pri io malbona, do agnosko de krizo entutmonda asocio estas signalo por la tuta esperantistaro.Krome valoras (ek)konscio, ke UEA devas ›an•i•i. Vojoj kajrimedoj estas ankoraμ ser„ataj, sed sufi„e gravas almenaμ tiakonstato. La samon mi stre„e pripensas rilate REU — nome,kion ni faru, por ke rusiaj esperantistoj ektraktu REU bezon-ata. Peza tasko. El aliaj memorindaj eventoj, laμ mi ankaμgravas okazigo de kongresoj en nefacila lando — Kubo. Interlibroj por mi elstaras romano de M. Bron›tejn La urboGoblinsk.

Hori JasuoJapanioEksprezidanto de Komisiono deUEA pri Azia Esperanto-Movado,eldonisto

La granda sukceso por nia kluboGunma, kiu situas en la meza parto deJapanio, estis la unua Esperanto-ekspozicio kaj eldono de EsperantoMovado en Gunma 1906-2010. Pre-cipe „i lasta estas notinda — la movado en Gunma havas jam104-jaran historion, kaj finfine ni povis eldoni la libron enB5-formato kun amplekso 176 pa•oj.

Legu nian nova±retejon La Balta Ondo

http://sezonoj.ru/

Eventoj 7

Aμstralio. 19 dec okazis la Zamen-hof-festo en Sidnejo kun pli ol 50 parto-prenantoj. Nicole prelegis pri Zamen-hof-stratoj en la mondo, Rainer pri lalingva problemo en la Eμropa Unio, postkomuna man•o Kajto kantis en Esper-anto. Zamenhof-Tagaj festoj estis orga-nizitaj ankaμ en Melburno kaj Adelajdo.(Nicole)

Benino. Neregistara organizo ACMokazigis du sinsekvajn Zamenhof-festojn en Lokossa. 21 dec en la lernejoAgame, kie Esperanto estas instruata,lernantoj ricevis donacojn (de NicolleZuguetta kaj Madeleine Crépatte) kajkukojn. Por ricevi donacon oni respon-dis demandon Esperante. Sekvatage enla restoracio Cave du Coin apud la urbo-domo festis dudeko da plena•aj esper-antistoj. (François Hounsounou)

Burundo. 19 dec gvidantoj kajmembroj de la landa asocio ANEB kajde la junulara asocio JEBUO celebris laZamenhofan tagon en Rumonge. Lakantadon de La Espero sekvis rakontopri Zamenhof. Poste oni parolis pri lahistorio, nuntempo kaj estonteco de lamovado en Burundo, interalie, pri eldo-no de revuo. (Bahati Pamphile)

Tajvano. Zamenhof-festo okazis 18dec en la kongresejo de Pingtung-guber-nio. Post la malfermo Reza Kheirkhahmallonge prezentis Esperanton kaj kan-tigis la partoprenantojn (entute 45). Oniprelegis pri la tajvana signolingvo, pri laurbo Douliu, pri Kaburbo (Cape Town),pri Arizono. Juna sport-instruistino YeLi-jun gvidis aerobikan dancon. Post lafermo parto da „eestantoj iris al restora-cio por man•i kaj babili. (Abengo)

Brazilo. En Rio-de-‡anejro okaze dela Zamenhofa Tago oni metis al po›t-kestoj 800 flugfoliojn kaj aran•is en laponto super la ›oseo Rio-Niterojo sloga-non pri la Tago de Esperanto – vidu lasuban foton. (Evandro Caboclo)

Israelo. Israelaj esperantistoj festisla Zamenhof-tagon 20 dec samokazekun la jarkunveno de ELI en Tel-Avivo.Joni Kis-Lev prelegis pri sia voja•o traEμropo kaj pri la Esperanto-urboHerzberg, kaj Josi ‹emer pri “la bonalingvo”. Estis prezentita jarraporto deELI. La arta programo estis abunda:komuna kantado kun Oded, ske„o deEnrika kaj Doron, danco Ho mia Kor’ deJoni kaj pianludo de Kajo. Fine okaziselektoj al la estraro de ELI kaj kantadode La Espero. (Landa Agado)

Indonezio. La novfondita E-KluboEsperiga suno 15 dec okazigis Zamen-hof-tagon en butika centro de ¤akarto.La klubestro Abdul Haris komencis •inper legado de retmesa•o de Heidi Goes,Ilia Sumilfia rakontis pri Zamenhof; Acykaj Fikri deklamis Zamenhofajn poe-mojn. ‚iuj gustumis bongustan kukon,kiu havis la Esperantan flagon, kajkomune vesperman•is.

Nepalo. Nepala Esperanto-Asociofestis Zamenhof-tagon 15 dec en Kat-mando. La programo komenci•is perlumigado de kandeloj antaμ bildo de niamajstro. ‚eestantoj parolis pri Zamen-hof, interalie pri tio, ke li estis influita dela hindua filozofio. (Bharat Ghimire)

Vjetnamio. Nguyen Van Loi, prezi-danto de Vjetnama Esperanto-Asocio,12 dec malfermis la Zamenhof-Tagon enla sidejo de Vjetnama Unio de AmikecajOrganizoj en Hanojo antaμ vigla kajmultnombra partoprenantaro. La progra-mo enhavis diskonigon de la vivo kaj laverkoj de Zamenhof, prezenton de la ler-nejo Vjetnamaj SuperKnaboj, kie onilernas Esperanton, disdonon de atestoj,kantojn kaj dancojn, prezenton de laemblemo de Vjetnama E-Asocio. 17 decla Zamenhof-Tagon oni festis ankaμ enla sidejo de Unio de Amikecaj Organizojde Hochiminh-urbo. (Landa Agado)

Pollando. Zamenhofaj Tagoj daμrisen Bydgoszcz dum unu semajno. 13 decla klubo Esperanta Amiko „e Pola Aso-cio de Nevidantoj aran•is ZamenhofanFeston, en kiu pri Zamenhof prelegisUrszula Tupajka. 16 dec ISTK-studentojveturis al ToruŒ por ampleksa turisma,kleriga kaj koncerta programoj. 17 decokazis geedzi•o de Martyna Dawidow-ska kaj Moses Simon Gabagambi (Tan-zanio) kaj Internacia Studenta Vesperoen la klubejo Mega en Bydgoszcz. Kadrede la Tagoj okazis AIS-Kursoj kaj ekza-meno. (Andrzej Grz¾bowski)

14 dec en la studenta-instruistamedio de Krakovo okazis Zamenhof-festo. Estis prezentitaj apartaj raportojpri la vivo de Zamenhof, liaj filozofiajkaj religiaj ideoj, lia unua lernolibro deEsperanto, liaj literaturaj verkoj. Funk-ciis ekspozicieto kun Zamenhofaj ver-koj. (Maria Majerczak)

‚e†io. La „iutaga komuna noktaprogramo de „iuj regionaj stacioj de la‚e†a radio, la radioforumo Nokta linio(No£ní linka) dum 74 minutoj (plusmuzikpaμzoj) „irkaμ la noktomezo 15–16 dec traktis la temon “Esperanto kajlernado de fremdaj lingvoj” okaze de lanaski•dato de Zamenhof. Inter plurajaltelefonintoj neniu diris negativan opi-nion pri Esperanto. (‚EA-retkomunikoj)

La Zamenhof-Tago estas ankaμ laTago de la Esperanta Libro, kaj al •iestis dedi„ita tradicia Antaμkristnaskarenkonti•o, okazinta 11 dec en Písek.Post la kultura matineo en la urba biblio-teko (kun adventa enpensi•o kun d-roMax Kašparù) la partoprenantoj vizitiskulturan programon en la muzeo kajkune •uis posttagmezon en spirito deKristnaskaj tradicioj. (Esperanto.cz)

Kroatio. 20 dec en la ejo de la judakomunumo en Zagrebo oni aran•isZamenhof-feston kaj la jubileojn de laEsperanto-Societo Bude Borjan (65jaroj) kaj de la Kroata Unui•o de Ne-vidantaj Esperantistoj (40 jaroj). Estisprogramoj operkantista, gitara kaj piana.Recitis Vida Jerman, kantis Anjo Ami-ka. (Landa Agado)

LA ZAMENHOFA TAGO TRA LA MONDO

Josi ‹emer prelegas en Tel-Avivo (FotisAmri Wandel)

Gratulojn al Zuzanna Kornickakaj Piotr Jankowski, kies filino

Natalia

enmondi•is 19 dec 2010 en bonasano kun la pezo 2,8 kg.

8 Eventoj

En la lando de la levi•anta suno

Japanio. En Japanio „i-jare okazismulte da Zamenhoftagaj eventoj. 12 decokazis en Tokio Esperanto-Festo /Zamenhofa Vespero organizita de lokajgrupoj kunlabore kun Tiba Esperanto-Klubo kaj Japana Esperanto-Junularo(JEJ). 70 partoprenantoj aμskultis prele-gojn, i.a. de Ulrich Lins, kaj „eestis pre-zentojn de kongresoj kaj libroj.

La saman tagon en Osako 30 perso-noj „eestis en la Zamenhofa Festo kundiversaj rakontoj, aμkcio profite al IJKen 2012, libroservo kaj prezento de la LaFaraono de Prus, kiun Nanba Syozi tra-dukis japanen el Esperanto.

Ulrich Lins prelegis pri Zamenhofankaμ en Jokohamo antaμ pli ol 50 per-sonoj 11 dec en Hongoo-dai.

En Okajama la Zamenhofan Feston11 dec gastigis la kuirad-kursejo Misaμa,kaj post la labora unua parto oni man•isbongustan kuira±on.

12 dec okazis Zamenhofa Festo en lakunsidejo Birdo-spaco, posedata deTakada Aja, membro de la loka E-soci-eto, en la urbo ‹iogama, kie la •eneralankunsidon de la societo sekvis festa prog-ramo kun deklamkonkurso kaj bankedo.

La 12an de decembro okazis Zamen-hofa Festo en restoracio de internaciahotelo Macujama en la urbo Ehime, kietagman•ante oni raportis, diskutis kaj sinprezentis. Ankaμ en Nagojo oni kunve-nis en restoracio. 4 dec en la restoracioNi›iki en Ri„-hotelo oni muzikis, rakon-tis, ventroparolis, kaj •uis Esperanto-bingon, inter›an•ante donacojn.

5 dec en la malvarma urbo Tojamapost prelegeto pri unu el la paroladoj deZamenhof, „iuj vo„legis •ian partetonkaj kantis La Esperon kaj La Tagi•on.La saman tagon okazis Zamenhofa Festoen la kursejo Moei-±uku en Mijama.Post prelego de Naka±ima Tecuen, „ef-bonzo de la templo Meicuu-±i, pri vortojde Budho kaj Esperanto, oni sin prezen-tis, man•is, kantis kaj ludis.

Laμ Esperanto en Azio

Germanio. Post la grandioza pasint-jara Zamenhof-semajno, „i-jare en Berli-no estis trankvila Zamenhof-festo,dedi„ita al la Internacia jaro de la libro.18 dec en la klubejo Danziger 50 „. 50venintoj multe babilis, foliumis librojn,man•is kaj trinkis. Oni •uis muzikojn deHans Moser kaj Hartmut Mittag, du fil-mojn, deklamadon kaj kantojn. Sekva-tage oni promenis en la distrikto Lich-tenberg kaj informi•is pri vidinda±oj„irkaμ Zamenhofparko kaj Esperanto-domo. (Ronald Schindler)

Danlando. Kopenhaganoj havis 12dec kvinhoran Zamenhofan feston kunri„a programo: lun„o, festparolado,muziko kaj interesa komunikado pere deskajpo kun samideanoj el ‚inio, Tajva-no, Ruslando kaj Venezuelo. Sekvis pre-lego kaj prezentado de fabelo de Ander-sen. Juna dana ±urnalisto „eestis porprepari artikolon pri Esperanto kajZamenhof. (Ileana Schrøder)

Francio. 36 esperantistoj partoprenisen E-semajnfino 11–12 dec en St Brieuc(Bretonio). Petra Smidéliusz zorgis primalkovro de la lingvo per rapida, rektametodo al komencantoj, Jean Luc Kri-stos gvidis grupon de praktikantoj kaj lavesperan muzikan programon, SergeSire instruis kaj estris konversaciojn.(Franjo Leveque)

Nederlando. Zamenhof-Tago okazis18 dec en la Internacia E-Instituto(Hago) kun prelego de Christoph Klawepri Kiel akvo de l’ rivero de RaymondSchwartz, bildprezento de Magrit Bos,Esperanto-kvizo, kaj konati•o kun lareviziita ±usa IEI-eldono de KonversaciaVortaro de Andreo Cseh. (Els van Dijk)

Litovio. 18 dec en Kaμno okazis la46a kongreso de Litova E-Asocio (LEA)kaj la tradiciaj Zamenhofaj Tagoj. En lakongreso la prezidanto de LEA PovilasJegorovas atentigis pri la problemoj de laasocio, perdinta la subvenciadon, pro kiokrizas ankaμ Litova Stelo. Pluraj perso-noj intervenis en diskutado. ‚e la finoestis gratulitaj „i-jaraj jubileuloj. Postekomenci•is la kultura programo de laZamenhofaj Tagoj kun partopreno degastoj el Latvio kaj Pollando. (Barelo)

Hungario. La Zamenhofan feston enla Domo de Nacioj en Budape›to malfer-mis Imre Szabó, prezidanto de HungariaEsperanto-Asocio, per saluto al la„eestantoj kaj deklamo de la poemo deZamenhof Pre•o sub la verda standar-do. Anna Bartek pritraktis la unuajn jar-dekojn de la Esperanto-komunumo,emfazante la filozofiajn kaj religiajn sin-tenojn de Zamenhof. Kiel Anjo Amika,›i prezentis kantojn, akompanate de Per-lo Miela. Poste la partoprenantoj metisflorkronojn al la busto de Zamenhof enla Esperanto-parko. (HeKo)

Ruslando. 20 dec oni festis laZamenhof-tagon en Moskvo kun „eestode la germana ambasadoro Ulrich Bran-denburg. Okazis prelego pri Zamenhof(Nikolaj Gudskov), prezento de novajlibroj, koncertetoj de Mikaelo Povorin,Ma›a Ko„etkova kaj Vladimir Merku-lov, aμkcio de esperanta±oj, teumado.(Valentin Melnikov)

Aperis en disko japana traduko de Hom-arano de Kor±enkov, tradukita de grandagrupo, laμ iniciato kaj sub kunordigo dela karmemora Kobayashi Tsukasa.

Eventoj 9

Zamenhofaj tagoj en ‚inio

26 dec en Pekino oni festis la 151-annaski•tagon de d-ro Zamenhof. La vete-rana esperantisto Laμlum prelegis priZamenhof kiel bonfarema kuracisto.Respondeculoj de la Pekina Esperanto-Asocio raportis pri la laboro de PEA en2010 kaj prezentis planon por 2011.Ivanka Stojanova rakontis pri Bulgario.

18 dec oni festis la ZamenhofanTagon en la sidejo de la Kantona E-Asocio kun gastoj el Hispanio, Irano kajMaroko. Nome de la lernantaro salutisen bela Esperanto la juna lernantinoCorazon el Foshan. Poste oni disdonisdiplomojn al kursfinintoj, kaj fine okaziskomuna fotado kaj frata kunman•ado.

17 dec Heilongjiang-a Esperanto-Asocio kaj Harbina Yutong-a Institutopri Disvastigo de Esperanto okazigis enHarbino Zamenhofan Vesperon, en kiuestis donitaj premioj al studentoj venk-intaj en parolkonkurso. Studentoj el laSciencteknika Instituto kantis kelkajnkanzonojn, poste „iuj kune dancis, trin-kis teon, man•is bombonojn kaj fruktojnen amikeca etoso.

En Wuhan 11 dec estis okazigitaZamenhofa festo en kunven-halo de laHubei-Federacio pri Soci-Scienco. Onielektis novan direkcion de HEA kunPeng Zhengming kiel la prezidanto.Esperantista kanta-danca grupo de HEAprezentis artan programon.

Oni festis la Zamenhofan Tagonankaμ en Zaozhuang, Zhanjiang, Dan-dong kaj aliaj urboj de ‚inio.

Laμ ‚IIC, Esperanto en Azio, SongPing

Festo en la Esperanto-urbo

Meze de decembro okazis plen›top-ita semajnfino kun multaj Esperanto-aran•oj, ekzemple, interesa semajnfinaklerigmodulo kun kelkaj interesaj fak-prelegoj kaj inaμguro de la nova fonda±o“Esperanto-urbo Herzberg”.

Aperis „. 50 reprezentantoj el la lokapolitika vivo, lernejestroj kaj esperant-istoj. La urbestro Gerhard Walter (la pre-zidanto de la nova Fonda±o) raportis prila celoj de la nova Esperanto-Fonda±orilate al la elkonstruado de la Esperanto-urbo Herzberg. Krome prelegis PeterZilvar pri la historio de la jam centjaraEsperanto-agado en Herzberg, d-roRudolf Fischer (prezidanto de GEA) ski-zis la historion de Esperanto kaj de laEsperanto-movado, kaj Brian Moon elLuksemburgio emfazis la gravecon de lanova Esperanto-institucio por la financasubtenado de la Esperanto-aktivado en launika Esperanto-urbo.

Okazis multaj dialogoj, kaj la„eestantoj trinkis ›aμmvinon kaj kafonen bona etoso en la belega atmosfero dela kavalira salono.

Vespere okazis la Zamenhof-festokun „. 40 personoj en restoracio. Ni kan-tis kristnaskajn kantojn, Birgitt Kahlaprezentis belan kristnaskan rakonton enEsperanto. La juna sta•anto Lumo elKoreo ludis gitaran muzikon.

Oni metis donacetojn en “„inanpostsakon” kaj poste la Sankta Nikolao(Christof Krick) disdonis ilin al la„eestantoj.

Estis amuza kaj gaja vespero.Zsofia Kóródy

De Zamenhof al Soros en Novjorko

De Zamenhof al Soros estis la titolode la „i-jara simpozio organizita la 15ande decembro de la Novjorka Oficejo deUEA.

Temis pri historia trarigardo de lakomenca periodo de Esperanto, organiz-ita por rekoni du novajn librojn: angla-lingvan biografieton de Zamenhof —mallongigitan version de la granda bio-grafio verkita de Aleksander Kor±enkov,kaj nove tradukitan libreton de TivadarSoros, kiu unue aperis en la jaro 1923.

La konata fakulino Esther Schor,profesoro „e la Universitato Princeton,en sia prelego pri “Zamenhof kaj estont-eco” ekzamenis la koncepton de la kre-into de Esperanto pri la estonteco de lahomaro kaj la rolo de Esperanto en tiukunteksto.

La finan punkton en la periodo1887–1923 traktis Humphrey Tonkin, latradukinto de la verko de Soros Moder-naj Robinzonoj. Tiu verko, Crusoes inSiberia en sia angla versio, pritraktas laspertojn de la juna armea oficiro TivadarSoros en militkaptitejo en Siberio dum laUnua Mondmilito, kaj lian postan eska-pon.

La historiisto Ralph Dumain ekza-menis la grandan gazetaran reagon oka-ze de la vizito de Zamenhof al la Univer-sala Kongreso en Va›ingtono en 1910,kaj la filmisto Sam Green montris mal-netan version de sia dokumenta filmo priEsperanto. Sam Green estas konata interesperantistoj pro sia filmo Utopio enkvar movimentoj. La nova 25-minutafilmo rilatas ekskluzive al Esperanto.

Sed la plej granda surprizo estisparolado, kiu ne trovi•is en la simpoziaprogramo, nome tiu de la konata financ-isto George Soros, kiu, kune kun plurajstabanoj (kaj ankaμ sia filo Jonathan),venis al la fina parto de la simpozio porfesti la lan„on de la anglalingva tradukode la libro de sia patro Tivadar. Soros,kiu ne estas subtenanto de Esperanto,sed kiu pasie emfazas la patran influonen la propra edukado, parolis dum dekminutoj pri Tivadar Soros kaj ankaμ prila rolo, kiun Esperanto ludis en la propravivo. Kiam li venis al Britujo en 1947,Soros tuj kontaktis la lokajn esperant-istojn, kiuj multe helpis al li. Li ankaμmemoras renkonti•ojn kun Esperanto-literaturistoj en la frua infana•o.

George Soros kaj la frato Paul kontri-buis antaμparolojn al la nova libro de lapatro. Tonkin laμtlegis fragmenton el laangla traduko.

GK UEA

Novjorko: Sam Green, Ralph Dumain, Humphrey Tonkin, George Soros, Françoise Cestac,Esther Schor, Neil Blonstein, Jonathan Soros. (Foto el la blogo de Neil Blonstein)

10 Eventoj

Kio ›an•i•is en Bjalistoko en 2010? — demandas ninamikoj, esperantistoj, iamaj kongresaj gastoj el diversajpartoj de la mondo. Nu, Esperanto kreskigis novan radi-kon danke al kunlaboro kun la Podla†ia Libraro.

La 11aj Bjalistokaj Zamenhof-Tagoj havis sian„efpunkton en la Esperanto-libraro. Je komfortaj kon-di„oj ni akceptis unuajn gastojn antaμ ol ekfunkciis laakceptejo. Vendredon ni nomis “la tago de kortu›oj” „arestis enmanigataj premioj al laμreatoj de la literaturakonkurso “Mia aventuro kun Esperanto”. La „efpremiongajnis Wac³aw Rekowski el Starogard GdaŒski. Tek-komputileto, fondita de vicurbestro de Bjalistoko Alek-sander Sosna, certe utilos al verkado de sekva konkurs-a±o en julio 2011. (13 dec 2010 lian verkon Belulinopublikigis Gazeta Wyborcza, la amasinformila patronode la konkurso.) La duan premion, ankaμ tekkomputil-eton, fondis la Podla†ia Libraro. Gajnis •in Antoni Cho-roszucho, membro de Pola Esperanto-Asocio de 1948,kiu en taglibra formo priskribis sian esperantistan karie-ron dum jaroj. La trian premion, muzikludilon, fondisBjalistoka Esperanto-Societo por Przemek Wierzbowskipro bona rakonto pri ±urnalisto el la intermilita periodo,kiu ekamis Esperanton. Ses aliaj personoj ricevis de laPodla†ia Libraro belegajn albumojn. ‚iuj verkoj estispublikigitaj en la unua numero de Bjalistokaj kajeroj.

Ni pripensis: kiel danki al Aleksander Sosna pro lia„iama helpo. Sur granda ru•a kartona koro skribis siajnnomojn „iuj partoprenantoj de la 11aj BZT. Donacon de•i al nia amiko akompanis laμtegaj aplaμdoj.

Evidenti•is ankaμ, ke li — apud direktoro de laLibraro Jan LeoŒczuk, El¿bieta Karczewska kaj Bjali-stoka Esperanto-Societo (BES) — estis premiita per sta-tueto de Spegulo pro kontribuo al evoluo de Esperanto.

Honora membro de BES, Gerardo Klingenhöfer,alportis el Erlangen la 4-lingvajn edukajn libretojn AvoPaµlo, eldonitajn kiel komuna projekto de esperantistojel Erlangen kaj Bjalistoko. La naμjara bjalistokanino UlaKida, aμtorino de 7 el 20 ilustra±oj publikigitaj en lalibreto, ricevis de li sian aμtoran ekzempleron.

Danke al la financa subteno de la Podla†ia Librarokaj bonvolo de tradukistoj Lidia Lig¾za kaj TomaszChmielik ni fiere prezentis eldonplanon de la Esperanto-Libraro por 2011: kvin libroj kaj du literaturaj almanakoj.

La sabatajn prelegojn — de Lidia Lig¾za pri polajkutimoj kaj de Tomasz Chmielik pri la Esperanta gazet-aro — akompanis Roman DobrzyŒski parolanta pri LaZamenhof-Strato. ‚u vi scias, ke post la publikigo de „itiu libro romkatolika pastro ricevis la titolon “justa interla nacioj de la mondo”? Rakontis pri tio la prezentitafilmo Oazo de „iuj sanktuloj.

Junaj klezmeraj muzikistoj el la bando Young FolkCrew regalis la naski•tagajn festantojn per elstara kon-certo. Laμ multaj aμskultintoj ili estis same bonaj kiel laprezenti•intaj tuj post ili profesiuloj el Eliezer MizrachiJewish Oriental Mystic Music el Vroclavo.

Kiam en la Centro Ludoviko Zamenhof oni mal›altis„iujn lampojn, en la klubejo „e la strato Pi¾kna komen-ci•is longaj vesperoj. Kune kun la alvenintaj gastoj nihavis la okazon rememori, rakonti, kune ridi…

La diman„a ekskurso gvidis nin al Krynki, kie okazisrenkonti•o kun la belorusa verkisto Sokrat Janowicz. Jaesperantistoj trovas forton en la diverseco!!!

Kaj kiam ni revenis vespere el natur-rezervejo enPoczopek, „irkaμvolvitaj per odoro de fajrejo, kun van-goj ru•aj pro frosto, ni estis invititaj en la Centron Ludo-viko Zamenhof al “Rakontoj el Bjalistoko”. ‚u vimemoras la kongresan prezentadon de la elstara muzik-grupo Klezmer Chanajki Band? ‚i-foje la kantistino, enkafeja etoso trinkanta kafon, legis gazeton el la intermili-ta periodo, interalie, pri Jakobo ‹apiro, kaj dum paμzojkantis judajn kaj Esperantajn kantojn. Ni tiel longeaplaμdis kaj kriis “Rebeka, Rebeka”, ke ›i decidis refojekanti ekzakte tion.

Laμ mendo de la Urba Oficejo en Bjalistoko estaseldonota kultura gvidlibro pri la urbo. Unu el •iaj „apit-roj estas dedi„ita al interesaj eventoj en Bjalistoko. LaBjalistokaj Zamenhof-Tagoj trovi•as inter la elstaraj.

Ela Karczewska, Przemek Wierzbowski

La Bjalistokaj Zamenhofaj Tagoj – inter la elstaraj eventoj

La publiko atentas la prezentadon de “Rakontoj el Bjalistoko” (Fotis Nina Pietuchowska kaj Joanna Filipowicz-Choroszucho)

Eventoj 11

La unua JES en Germanio

‚iam, post partopreno al Esperanto-renkonti•o, mi restas pensema dum kel-kaj tagoj, provante eltiri konkludon pri•i. Kiel aktivulino, mi bone konscias prila malfacila±oj kiujn la organizantojpovas sperti, kaj konas kiom da laboroestas malantaμ la sukceso de iu aran•o.Des pli kiam temas pri granda eventokiel la Junulara Esperanto-Semajno,„i-jare je sia dua eldono, kiu kunigis pliol 250 partoprenantojn en la brandenbur-ga urbeto Burg, de 27 dec •is 2 jan.

Aparta±o de JES estas la internaciaorganiza teamo: •i naski•is fakte el launuigo de la iamaj Ago-Semajno kajInternacia-Semajno, laμ interkonsentode la Germana kaj Pola Esperanto-Junul-aroj. Miaopinie, tio en si mem donasplusvaloron al la aran•o, montrante lavolon labori kune, kaj e„ alfronti la kom-plika±ojn kaj miskomprenojn kiuj fojeokazas en tiaj cirkonstancoj. Ankaμ portio ja devus utili nia internacia lingvo!

Kvankam malfacilas priskribi •ianetoson kaj •iajn multajn nuancojn, jeneta resumo de la aran•o, laμ diversajrilatoj:

La taga programo estis abunda kajinteresa. Dank’ al la kunordigado de larespondeculoj, Pawe³ kaj Karina, kaj alla kontribuoj de multaj partoprenantoj,„iuj povis elekti la plej taμgajn progra-merojn por si mem. Lingvemuloj povissekvi multajn lingvajn kursojn, ricevivalorajn konsilojn dum la prelegoj prilingvo-lernado kaj praktiki siajn kapa-blojn en la aligatorejo. Novuloj ne restisforlasitaj: Dorota kaj ›ia grupo de“an•eloj”, aparte zorgis pri ili, kaj helpisorienti•i en la nekonata medio. E@I gvi-dis seminarion pri moderna ±urnalismo,kaj multaj aliaj prelegoj kaj diskutojokazis: certe ne mankis ›anco por lernikaj pliri„igi siajn spertojn pri diversajtemoj. Kompreneble, estis organizitajsamtempe multaj aktivecoj por amuzi•ikaj malstre„i•i: danckursoj, ±onglado,jogo, masa•oj, ktp. Dum la tuttaga vizitoal Cottbus, la ekskursantoj malkovris lalokajn vidinda±ojn kaj ekhavis interesajninformojn pri la nacia minoritato, laslava soraba popolo.

La ri„a vespera programo komenc-i•is per solena malfermo, kun partopre-no de urbaj aμtoritatoj, koncerto deKimo kaj interkonaj ludoj. La sekvanvesperon, oni amuzi•is spektante la kvi-zon de Rolf, kaj plen•ue ridante je larespondoj de la frenezaj konkursantoj.

Dum la semajno ludis pluraj el laplejkonataj artistoj en Esperantujo: La

Perdita Generacio, Platano, Gijom kajkelkaj germanaj bandoj. Koncertis guf-uje La Kuracistoj kaj Inicialoj DC;Shenja kaj Lena emociis la publikon periliaj melodioj dum la lasta nokto. Grupoda muzikemuloj havis eblecon ludi kunedum la Jam Sesio, kaj la diskejo funkciis•is la noktofino por „iuj dancemuloj.Estis ankaμ filmejo, (homlup)ludejo,karaokeo, kaj e„… karesejo!

La Tutmonda Esperantista JunularaOrganizo uzis la okazon renkonti•i kunsiaj membroj, aktivuloj, subtenantoj kaj•enerale kun la junuloj interesataj pri •iaagado. Interalie, „e la TEJO-budo eblis(re)membri•i, ali•i al IJK, legi la renov-igitan revuon Kontakto, ricevi informojn,kaj simple afable babili kun la TEJO-volontulino.

Krome, aparta programero estisaran•ita por malfermi konfronton kajdiskuton: dum la “TEJO-agoro” oni pro-ponis kelkajn tiklajn demandojn pri laagado de TEJO, kaj homoj havis ebleconaμdigi siajn opiniojn kaj sugestojn.

El Francio, Nederlando, Ukrainio k.a.multaj alvenis karavane: ili veturis longekaj ofte malkomforte (des pli pro la ne•avetero), sed certe ne nur por ›pari iom damono… voja•i kune „iam provizashomojn per belaj momentoj, kaj dum lairado oni plibone interkonati•as, onisubtenas reciproke, oni kunpartigassperton kaj emociojn.

Tiuj, kiuj ne devis tuj forveturihejmen, povis daμrigi iom pli la festanetoson partoprenante al post-JESa ren-konti•o en Berlino.

Pretere dirite, pluraj homoj (antaμ,dum aμ post la reveno) estis trafitaj de iumalsano, kiu ›ajne propagi•is „efe promalvarmo, kaj pro la multaj kisoj dum lanovjara balo. La simptomoj estis kutime

febro, tuso, diversspecaj doloroj, sedankaμ granda melankolio!

Por konkludi, mi certas ke multon plioni povos aμdi en la rakontoj de „iuj „e-estintoj, kiuj longe ›atos rememori tiun„i intensan semajnon!

Manuela Ronco

Fantomoj dum silvestra nokto

Kiel konate, en malnovaj kastelojvivas fantomoj, spiritoj kaj vespertoj.Fantomoj kun simpla blanka littukoparolas la holivudan lingvon kaj provastimigi filmspektantojn, sed iuj tre toler-emaj fantomoj sub alikoloraj littukojparolas Esperanton kaj tre amikemas.

Dudeko da tiaj ›veb-voja•is plurcentkilometrojn •is kastelo Grésillon / Gre-zijono por mojose amiki•i dum kvartagoj „irkaμ la jarfino kaj •ui interesanprogramon. Por la silvestra balo, tiujfantomoj surmetis okul-maskojn kajbelajn kostumojn por aspekti kiel verajhomoj. La a•oj varias inter la magiajnombroj 8 kaj 88.

Cetere, en la kastela supro vivasveraj vespertoj, tiuj gardas kaj eble legasla Kulturajn Kajerojn redaktitajn tiedum 30 jaroj kaj stokitajn en la plejsupra eta•o. La mezan eta•on kun 40litoj en 20 „ambroj, kutime okupashomaj spiritoj — la plej brilaj venos enprintempo kaj somero por gvidi aμ „eestiedifan semajnon.

Berto InformFantomix

JES-2 en Berg: Iamaj kaj nunaj TEJO-volontuloj daμre aktivas en Esperantujo – ChuckSmith, Anna Skudlarska, Marteno Mini†, Manuela Ronco, Paul Ebermann, Julia Noe,Alexandre Baudry. (Fotis Ivo Miesen)

12 Eventoj

Saarbrücken: Multfaceta semajno

Same kiel antaμ unu jaro entute 194homoj partoprenis en la 9a NovjaraRenkonti•o (NR) kaj en la 2a NovjaraInternacia Semajno (NIS), kiujn la aso-cio EsperantoLand organizis de la 27ade decembro 2010 •is la 3a de januaro2011 en Saarbrücken.

Multaj partoprenantoj venis el Ger-manio, Francio, Belgio, Nederlando kajHispanio; pliaj venis el diversaj landojde Eμropo kaj el Kanado kaj Urugvajo— entute el 14 landoj. NR estas jam tra-dicia aran•o por familioj (partoprenis73 infanoj •is 14 jaroj), („efe) meza•ajparoj kaj unuopuloj; NIS kunigas junu-lojn kaj junajn plenkreskulojn inter 14kaj „. 35 jaroj.

La „eftemoj estis “Estonteco” por laprelega parto, kaj “Maro” por la infanakaj junula programo. Eblis aμskulti pre-legojn, ekzemple, pri energi›parajdomoj kaj pri rekta demokratio, pri laestonteco de literaturo kaj de nia Esper-anto-vortprovizo. Aliaj prelegoj (elentute „. 30) traktis tradukadon kajeblan tradukreton, lingvopolitikon,man•okutimojn, mondfederismon kajprezentoteknikojn.

La infana programo enhavis inter-alie piratan feston, pupteatradon, man-laboradon kaj multajn diversajn ludojn,ankaμ por junuloj kaj plenkreskuloj, de“Bumdibum” tra “Lupohomo” •is“Tabuo”.

Ri„a estis la muzika kaj danca pro-gramo: Kunvenis du †oroj, estis popol-muzika ludejo, diversaj dancgrupoj decirkla •is orienta danco. Prezenti•is duvesperaj koncertoj, de Kim Henriksenkaj de Xavier Rodon Morera (el la Kata-luna grupo Kaj Tiel Plu). Kaj premiereprezenti•is kabareto de Christoph Frank“La konsilantaro — sensaciaj eduk-metodoj”.

‚iam NR subtenas la perfektigon dela lingvaj kapabloj: okazis diversnivelajkursoj de Marianne Lund, Jean LucKristos, Sylvain Lelarge kaj GunterNeue.

Kaj denove eblis ekzameni•i divers-›tupe laμ la Eμropa Referenckadro „eKatalin Kováts kaj helpantoj. Eblisankaμ iom movi•i dum la semajno —per ±onglado, movaj ludoj, kurado, pro-menoj tra la urbo kaj la arbaro.

Sonas kiel plen›topita programo,„u? Jes, estis � Sed restis ankaμ multatempo por babiladi en nia kafejo kajdum promenoj.

Lu Wunsch-RolshovenEsperantoLand

IF – rekomendinda al „iuj

Altnivela renkonti•o okazis dum lajar›an•aj tagoj en urbeto Nördlingen, „erando de Bavario. Cento da partoprenan-toj venis al la 27a Internacia Festivalo,kiun ekde la unua IF brile organizasHans-Dieter Platz. La kleriga programoestis aparte elstara „i-foje, kun dek prele-goj enkadre de la 4a Internacia VintraUniversitato, agnoskita kiel AIS-sesio(eblis akiri diplomon), kaj ankaμ ekstertiu kadro okazis same interesokaptaj pre-legoj. Densa programo, kie partoprenan-toj foje frustri•is pro deviga elekto interegale allogaj programeroj.

La kadra temo estis “lingvoj” sed altiom vasta temo oni povas alkro„i pre-skaμ „ion. Amri Wandel, rektoro de laIVU, prelegis pri la Universa Lingvo,nome la lingvo de astronomio. Kunelstara pedagogia talento Josef ‹emerenkondukis en la hebrean lingvon.Daniel Moirand verve prezentis la fami-lion de Aleksandro Dumas, kies verkonLa Grafo de Monte-Kristo li tradukis(antaμ nelonge eldonita), kaj la vivon deAntoine Galland, kiu enkondukis en laokcidentan mondon la fabelaron de Lamil kaj unu noktoj (kiun la preleginto ±ustradukis). Se temas pri novaj libroj,Mikaelo Bron›tejn prezentis sian plejfre›bakitan Urbo Goblinsk, kaj AnnaStriganova kun Dmitrij ‹ev„enko pre-zentis du siajn bildfabelojn. Eblis aμdipri lingva diverseco kaj lingva politikoen Ruslando, pri diversaj lingvoj, kiel laarmena, la multaj dagestanaj, la dana, lajida, la latva, la luksemburga, la neder-landa, kaj e„ la franca gesta lingvo.

Nördlingen situas en geologie apartaloko: •i estas en regiono Ries, en iagranda baseno kreita de meteora trafoantaμ „. 15 milionoj da jaroj. Tial Ber-nard-Régis Larue parolis pri meteoritajfenomenoj, kaj liajn atentokaptajn prele-gojn kompletigis vizito al la muzeo pri laregiona kratero. Ankaμ ekster la lingvatemo, Masumi Hu•imoto klarigis kielpripensi laμ mandalisma formo en naμfakoj, kaj Wolgang Loose gvidiseμropan voja•on tra operoj el 20 landojkaj 16 komponistoj. Sed tio estas nurspecimenoj de la bunta prelegaro. Nemankis raportoj pri voja•oj, profesinive-la filmo pri la 26a IF, kaj diversaj sanigajekzercoj kaj prelegoj rilataj al nia sano.Por la 3a fojo okazis KER-ekzameno.

Okazis pluraj ekskursoj tra la „armaurbeto, kiu havas la ununuran kompletekonservitan mezepokan muron en Ger-manio. Tuttaga ekskurso donis etangustumon pri la interesa urbo Munkeno,kun sia fama Hofbrauhaus, kie laekskursantoj abunde tagman•is.

En la distra programo elstaris la pre-zento de Triksini, la magiisto kun la blua›tono, kiu sukcesas pluridigi e„ tiujn,kiuj jam multfoje spektis liajn trukojn.

La gastejo estis komforta kaj laman•a±oj abundaj. Sed ver›ajne plejmemorinda por „iuj daμre estas la tradi-cia knajpo (etosplena gastejo, laμ la ger-mana Kneipe), kie eblis trinki, drinki,kanti, babili •is senlima horo…

Aran•o rekomendinda al „iuj, kiujemas kleri•i en agrabla etoso, kaj pasigineforgeseblajn jar›an•ajn tagojn!

Bonvenon al la 28a IF en Xanten!Claude Nourmont

Tri

ksin

im

agia

sen

Nör

dlin

gen

(Fot

isC

laud

eN

ourm

ont)

Eventoj 13

En la lingvo de la paco

Ankaμ „i-foje, post la tradicia Krist-naska mesa•o en la placo Sankta Petro,Papo Benedikto la 16a diris siajn bonde-zirojn en 65 lingvoj. Post la samoa kajantaμ la gvarania la Papo bondeziris enEsperanto: “Dibenitan Kristnaskon kajprosperan novjaron!”

Grupo da esperantistoj „eestis en laplaco por levi alte la panelojn kiuj konsi-stigis la vorton “Esperanto”. Multaj petisinformojn pri Esperanto. Ili ricevis dona-ce Esperanto-kalendareton eldonitan deItala Esperanto-Federacio.

Vespere je la televida ±urnalo de la 3a›tata televido de Italio (RAI3), dum lon-ga raporto pri la Papa parolado, informispri la Esperanta bondeziro jene: “LaPapo esprimis la Kristnaskajn bondezi-rojn en 65 diversaj lingvoj, inkluzive deEsperanto, la lingvo de la paco”.

(Laμ www.ikue.org)

MSF: UEA venos al Dakaro

UEA oficiale registri•is kiel parto-prenanto de la Monda Socia Forumookazonta en Dakaro 6–11 feb 2011.Reprezentos UEA-n Mireille Grosjean,kiu jam trovis tri kunde±orantojn inter laSenegalaj esperantistoj. ‹i estas proviz-ita per inform-materialo fare de UEA,UFE, kaj de esperantistoj el hispanlin-gvaj landoj. Tiel la budo de UEA estosbone ekipita por informi pri Esperanto.

Renato Corsetti

UEA pledas por lingvaj rajtoj

UEA intervenis en la 3a sesio de laForumo pri Minoritatoj de Unui•intajNacioj, kiu okazis en la Palaco de Naciojen ¤enevo 14–15 dec. Nome de UEAparolis Cesco Reale, unu el la konstantajreprezentantoj de la Asocio „e UN en¤enevo. La Forumo pri Minoritatoj estisstarigita de la Konsilio pri Homaj Rajtojde UN en 2007, kaj UEA kontribuas al•iaj laboroj ekde la komenco.

GK UEA

Marcipana Kristnasko

5 dec 2010 okazis en la Esperanto-muzeo en Svitavy jam la tria MarcipanaKristnasko, danke al geedzoj Anna kajJi¸í Vyšinka el Vracov.

‚ar pasint-jare Anna post la Marci-pana Kristnasko ne povis paroli, „i-jare›i uzis mikrofonon. Pro la grandega inte-reso pri formado de marcipanaj bestetojni preparis ankaμ pli multe da tabloj porinfanoj, venintaj el pluraj urboj. Dum lainfanoj laboris, iliaj gepatroj povis babi-li, a„eti aμ gustumi marcipanon kajkokosajn produktojn aμ sidi en la najbarateejo, trinkante specialajn teojn.

Infanoj laboris de la 9a •is la 17ahoro. Cento da infanoj modlis pli ol 300bestetojn. ‚i-jaraj produkta±oj estisdonacitaj al infanoj de Speciala BazaLernejo en Svitavy kaj al infanoj deinfan•ardeno en Moravská Chrastová.Multe da gastoj dankis por aran•o en lavizitlibro de la Esperanto-muzeo. Inter lavizitantoj estis la nova urbestro Mgr.Šimek kun sia familio. La urba televidovenis por fari mallongan programon.

Libuše Dvo¸áková

Esperanto-forumo en Pekino

(‚IIC) 18 dec en la Pekina NormalaUniversitato okazis Esperanto-forumoorganizita de la Pekina Esperanto-Aso-cio.

En la forumo Li Jianhua, tradukistoel la redakcio de El Popola ‚inio, farisprelegon “Novaj amaskomunikiloj kajEsperanto-movado”, kiu „efe konigis laamaskomunikilojn aperintajn lastatempeen interreto, kaj ankaμ donis siajn propo-nojn pri „ina Esperanto-movado.

La fama tradukisto Laμlum, kiu rice-vis lastatempe Dumvivan Honoran Pre-mion pri Tradukado de la ‚ina Traduk-ista Asocio, prelegis pri tradukado deantikvaj „inaj klasikaj verkoj. Dum siaprelego li prezentis la tradukan arton kajaliajn flankojn pri tradukado.

Ankaμ Zhou Liμi, profesoro de laPekina Normala Universitato prelegispri tradukado, „efe pri traduka manieropri „inaj noveloj.

Hou Zhiping, eksa vicestro de ElPopola ‚inio, prelegis pri frua Esperan-to-movado en Pekino. Post du-monataser„ado en multaj dokumentoj, li trovis,interalie, ke la unua esperantisto de Peki-no estis Lin Zhenhan, kaj la unua organi-zo — Esperanta Instituto de Pekino, fon-dita de la ‚ina Socia Partio.

Li Jianhua

La unuaj du jaroj de KER

Fine de la jaro, dum Novjaraj Ren-konti•oj (NR) kaj Internacia Festivalo(IF) en Germanio ni organizis la „i-jarelastan sesion de la KER-ekzamenoj.

Per tiu „i 14a sesio ni finis la unuajndu jarojn, en kiuj okazis entute 284 ekza-meni•oj, kun la partopreno de kandida-toj el 38 landoj. Se ni komparas la unuajndu jarojn ni konstatas, ke la kvanto de laekzamenokazoj kreskis kaj duajare pre-cipa intereso montri•as pri la niveloj B1kaj B2.

Jaro B1 B2 C1 Sume

2009 17 25 84 126

2010 35 48 75 158

Sume 52 73 159 284

En la ranglisto de la plej diligentajlandoj momente staras Brazilo kun 51ekzamenitoj, sekvas Francio (35), Ger-manio (29), Pollando (28), Italio (20),Usono (14), Nederlando (12), Kubo (10).

En la sekva jaro ni antaμvidas 5–6novajn sesiojn, el kiuj la unua okazos enRoterdamo, en la Centra Oficejo, kunekzameni•o ankaμ de pluraj CO-anoj.Mejlo›tono estos la sudfrancia sesiodum pasko, kiam unuan fojon okazosekzamenoj en Francio, kaj inter la kandi-datoj estos ankaμ pluraj eminentaj kole-goj kaj gravuloj. La nova ministeria dek-reto en Francio, laμ kiu por dungi•oestontaj instruistoj devos pruvi sian lin-gvokonon per lingvoatestilo, akirita eneμropunia lando, Esperanto povos havisimile gravan lingvopolitikan rolon, kian•i jam havas en Hungario. Por ellaborikampanjon, diskonigi tiun eblon kajamase ekinstrui Esperanton en universi-tatoj kaj universitataj urboj, la francajsamideanoj unue mem devos sperti kajtrapasi la KER-ekzamenojn.

Katalin Kováts

(Fot

ode

ww

w.ik

ue.o

rg)

14 Eventoj

Poludnica sur vojkruci•o

En la Malaltaj Tatroj en Slovakiokomence de januaro okazis la 29a ren-konti•o de esperantistoj-voja•antoj kajturistoj: 46 partoprenantoj el sep landoj.

Al tradiciaj programeroj apartenisprelegoj kaj ekskursoj. Dum kvin tagojestis prezentitaj ok prelegoj. La parto-prenantoj konati•is kun longjarajvoja•projektoj. Kadre de la projekto“Mediteraneo” I. Morgošová prezentisrezultojn el voja•o tra Kipro, kadre de laprojekto “La plej altaj montoj de EU”prelegis R. Staòová kaj V. Škuta (Zug-spitze), J. Vajs prezentis trian etapon dela projekto “Laμ spuroj de Habanoj”.Ankaμ aliaj prelegoj estis tre interesaj.Dum la renkonti•o okazis kurso pri geo-grafio, kiun gvidis K. Nosková. M. Bla-huš preparis geografian konkurson, enkiu venkis Indr¡ Pileckyt¡ el Litovio.

La partoprenantoj ekskursis piedekaj skie en la valoj Tichá kaj �iarska.Sur la monton Poludnica ascendis 32partoprenantoj, kiuj portis por konstruode la Esperanto-obo 45,71 kg da ›tonojel la tuta mondo. Oma•e al unu el la plejfamaj voja•antoj, Gleb Travin, PeterHolúbek portis sur la pinton biciklon.Krome estis banado en varma mineral-akva baseno, saμnado kaj rajdado surkvarradaj motorcikloj. Grupo da parto-prenantoj vizitis romkatolikan pre•ejon,kie okazis korusa koncerto.

Laμ la partopreno kaj programo laorganizantoj povus esti kontentaj. Sedmontri•is nova problemo: lingve alt-nivelaj partoprenantoj preskaμ ne havisintereson pri turismaj programeroj, sednovuloj, eternaj komencantoj kaj simpa-tiantoj, male, senprobleme sportis, kaj

Unufraze� Je 15 jan 2011 al la 96a UK (Kopen-hago, julio 2011) ali•is 862 personoj el55 landoj, plej multe el Francio 119, Ger-manio 113, Japanio 73, Danlando 70,Pollando 56, Nederlando 47, Brazilo 33,Svedio 33. (uea.org)

� La Komitato de Malta E-Societo vizi-tis la prezidenton de Malta RespublikoGeorge Abela en la prezidenta palaco kprezentis al li la romanon en la malta,verkitan de Carmel Mallia, kiu rilatas alla naski•urbo de la prezidento, k la anto-logion Nuntempa Malta Poezio, traduk-itan en Eon de Mallia. (Esperanto)

� 26 dec 2010 s-ino Shi Xueqin, E-instruistino de elementa lernejo Baotaluen urbo Zhenjiang, provinco Jiangsu, ri-cevis honoran medalon de la franca urboMoûtiers pro interreta videa inter›an•oper Eo inter ‚inio k Francio. (‚IIC)

� 22 dec 2010 Ministerio pri internajaferoj de Hispanio enskribis la asocionEsperanta Naturamikaro (ENA) en laNacia Registro de la Asocioj. (HeKo)

� Komence de decembro estis aran•itaE-ekspozicio en la „efbiblioteko de Pori(Finnlando); la laborista instituto en Poriofertas E-kurson. (Esperanta Finnlando)

� Sekve de invito el sia parlamenta gru-po, sen. Marie-France Conde Rey akcep-tis la proponon esti la kandidato numero1 de la Verda Listo en la elektoj por laSenato de la Esperanta Civito fine de2011. (HeKo)

� En Budape›to aperis pli ol 1000-pa•aBibliografio de perioda±oj en aµ priEsperanto, kompilita de Luis HernándezYzal, Árpád Máthé k Anna Maria Mole-ra; •i entenas informojn pri pli ol 12 milgazetoj. (Informilo por Interlingvistoj)

� La 20a konferenco de la germanaSocieto por interlingvistiko (GIL) okazis26-28 nov en Berlino kun la „eftemo“Lingvo-inventado kaj ties celoj”; finede la programo d-ro Detlev Blanke, pre-zidanto de GIL, anoncis sian intenconretiri•i venontjare de la gvida posteno.(Esperanto)

� D-ro Velimir Piškovec kadre de siainstruado en filozofia fakultato en Zagre-go gvidas kurson “Planlingvoj”. (Tempo)

� Alfred Schubert, eksi•inte el la redak-toreco de Esperanto aktuell, la organo dela Germana E-Asocio, fondis la klubonELITo, al kiu rajtas ali•i nur seriozajhomoj, t. e. “ne babiluloj, tempo›telistoj,tioneeblasuloj, „iamaj kontraμuloj,stranguloj ktp”. (Esperanto aktuell)

dum la prelegoj •enis per multaj deman-doj kaj petoj traduki nekonatajn frazojn.

La organizantoj staras sur vojkru-ci•o: kiel organizi la venontjaran ren-konti•on, „ar „i-jare ne plene sukcesiskunigi du grupojn kun diversaj deziroj.

Jano Vajs

KS: unuafoje en Vjetnamio

La 29a Komuna Seminario okazis18–20 dec en Hanojo kun partoprenantojel Japanio, Koreio, ‚inio, Indonezio kajel Vjetnamio. Unuafoje Vjetnamioakceptis KSon. ¤i okazis en la oficejo deVjetnama Unio de Amikecaj Organizoj.

La unuan tagon okazis kurso de lajapana kuracmetodo Yumeiho kaj kursode la vjetnama lingvo. Fine, reali•isinterkona vespero kun ludoj, montradode naciaj vestoj, dancoj, kaj kantoj en lavjetnama kaj en Esperanto.

19 dec okazis la inaμguro, kaj posteoni prelegis pri la Esperanto-movado ensiaj landoj dum la lasta jaro. Precipeimpresis la partoprenantojn la raporto elIndonezio, kie la movado revivi•is.Posttagmeze oni diskutis la „eftemon“Komunikiloj inter junaj esperantistoj”.

Hori Yasuo, unika maljuna partopre-nanto el Japanio, prezentis tamburinojn,kiujn li kolektis voja•ante tra la mondo.Fu±imori Kohej prezentis ses kompletojnde kuriozaj vestoj, kiujn li mem elpensiskaj kudris. Dum vesperman•o „iuj gajebabilis kaj poste kune promenis en mal-novaj stratoj de la „efurbo de Vjetnamio.

La lastan tagon ni vizitis metiartanvila•on de Hanojo, kie trovi•as bazarokun diversaj ceramikaj varoj.

La 30a KS okazos en Koreio.Nguyen Thi Phuong

Esp

eran

tist

ojsu

rla

mon

toP

olud

nica

(Fot

isJa

noV

ajs)

Tribuno 15

Forgesita Kristnasko

Dafydd ab Iago el Bruselo

Francaj membroj de la Eµropa Parlamento Philippe Juvinkaj Constance Le Grip akuzas la Eµropan Komisionon pridiskriminacio kontraµ kristanoj pro tio, ke •i ignoris Krist-naskon. La du parlamentanoj alvokas la Komisionon retiri lakalendaron distribuitan al pli ol 21 mil lernejoj. Ili rimarkigas,ke la kalendaro enhavas judajn, hinduajn, islamajn kaj si†ajnferiojn, sed ne la kristanajn.

La reago de Juvin kaj Le Grip sekvas tiun de ilia partiakolego Nicolas Sarkozy, kiu aµdace parolis pri religia purig-ado en Mezoriento, komentante perforton kontraµ kristanoj enEgipto kaj Irako.

Por Juvin kaj Le Grip, forgesi la kristanismon signifasignori sian identecon. “La kristanaj radikoj de Eµropo estasveraj. Eµropo estas rezulto de malrapida procezo, kiu havassiajn radikojn en Grekio, Romio kaj ankaµ, kompreneble, en lakristanismo. Digno kaj libereco, egaleco kaj frateco estas krist-anaj valoroj”, — diras Juvin kaj Le Grip.

La Komisiono eldonis 3.2 milionojn da kalendaroj por12–17-jaruloj, kiuj kostis „. 5 mln eµroj. Komisiona proparol-anto agnoskis, ke en la kalendaro mankas la kristanaj festoj,“pro eraro en administrado de la teksto”, kiu estos •ustigita enla sekva eldono. Tamen ne estas ›anco plenumi la deziron de lafrancaj dekstruloj kaj retiri la kalendaron el la lernejoj.

Laµ Michael Privot, direktoro de la Eµropa Reto KontraµRasismo, la du parlamentanoj devus meti sin en la lokon dereligiaj malplimultoj, kies festoj dum jardekoj estis neglektatajen oficialaj kalendaroj. “Eble ili konscios pri la graveco de tiajsimboloj por la membroj de religiaj malplimultoj, kaj tiel iliestonte pli emos subteni alvokojn de etnaj kaj religiaj malpli-multoj por reciproka kompreno kaj agnosko”, — diris Privot.

EU prokrastas pri la irlanda

Dafydd ab Iago el Bruselo

La Konsilio de EU decidis daµrigi por pliaj kvin jaroj laescepton pri la irlanda tradukado de EU-tekstoj. La EU-institu-cioj plu estos devigataj traduki en la irlandan nur la regularojn,komune adoptitajn de la Eµropa Parlamento kaj de la Konsilio.

EU-fontoj konfirmis al La Ondo, ke estas malfacile trovisufi„an nombron da altkvalifikitaj fakuloj. Oficistoj de la Kon-silio optimiste parolas pri plimultigo de tekstoj en la irlandadum la tempo de la escepto. La Konsilio promesas, ke la

Eµropaj institucioj plu favore traktos iniciatojn pri propra-lingva aliro de irlandlingvanoj al informoj pri la agado de laEµropa Unio.

La Regulo 920/2005 aldonis la irlandan al la listo de la ofi-cialaj EU-lingvoj. ¤i ›an•is la Regulon 1/1958 kiu fiksis lanombron de la oficialaj lingvoj (nun 23). Tamen post la oficial-i•o de la irlanda kiel EU-lingvo (1 jan 2007) estas tre malfaciletrovi kvalifikitajn irlandlingvajn tradukistojn por labori enBruselo kaj Luksemburgo. Nun 35 irlandaj tradukistoj estasutiligataj en „iuj EU-institucioj, kompare kun „. 150 por lanormalaj oficialaj lingvoj. Malpli ol dek irlandlingvaj traduk-istoj laboras en la Eµropa Komisiono kompare kun 60–70 porla aliaj lingvoj. Iom pli bona estas la situacio en la Konsilio deEU, kie estas 15 irlandlingvaj tradukistoj. Tamen aliaj novajlingvoj rapide altigas nombron da tradukistoj; ekzemple, en laKonsilio estas jam 27 „e†aj tradukistoj.

La situacio de la irlanda ne baldaµ pliboni•os. ‚e la dutagaEU-ekzameno por irlandlingvaj tradukistoj, en februaro 2010,estis 75 kandidatoj. Nur 13 el ili sukcesis. La irlanda registarokonscias pri la problemo. Nova strategio por la jaroj 2010–2030 estis lan„ita en decembro 2010. Laµ •i, la registaro cert-igos efektivigon de la decido de la 2005a jaro por fari la irlan-dan plene oficiala EU-lingvo. La registaro, malgraµ la financakrizo, intencas subteni ma›intradukadon, optikan rekonadon,vo„rekonadon, parolteknologion, kaj lingvoinstruajn prog-ramojn. La plano celas pliigi la nombron de „iutagaj irland-lingvaj parolantoj de 83 mil al 250 mil post 20 jaroj.

Protesto kontraµ maldemokratia verdikto

La hispana Tribunal Supremo (Supe-ra Kortumo) per tri inter si kongruajverdiktoj severe tordis la lingvan siste-mon uzatan en la katalunaj lernejoj jamde antaµ 30 jaroj. La le•eco de la kata-luna sistemo fontis el la “ley orgánica”(hispana le•o laµ rango nur sub Kons-titucio) Estatut d’Autonomia de Cata-lunya.

La kataluna sistemo pruvis dum siavivo sian bonecon kaj estis agnoskita kieltre rekomendinda flanke de diversaj eµro-paj instancoj. Ekzemple, •i kongruis kun

la informo “Multilingualism: an asset forEurope and a shared commitment”vo„donita de la Eµropa Parlamento la24an de marto 2009. Pri la kataluna lin-gva modelo en la lernejoj, la altnivelaesploro prezentita de la komisaro priMultlingvismo Leonard Orban kadre dela Eµropa Komisono la 27an de septem-bro 2007, oni diris “•i estas modelo sekv-inda por la cetero de la landoj en EµropaUnio”.

Por tio la Tribunal Supremo bazi•issur fre›a, maldemokratia verdikto de la

Tribunal Constitucional (PrikonstituciaTribunalo), verdikto ›an•anta le•ondonitan de la Hispana Parlamento, postereferendume aprobitan de la katalunapopolo.

Kataluna Esperanto-Asocio plejenergie protestas verdikton atencan kon-traµ la volo de la kataluna popolo kaj kiuendan•erigas nian socian koherecon.Aldone, nia asocio, kohere kun ceterajorganizoj por homaj kaj lingvaj rajtoj,konsideras civitanan malobeon kiel larespondon plej demokratian.

Kataluna Esperanto-Asociola 24an de decembro 2010

(Wikimedia commons File:DSC07069_Santa_Claus_in_Sanok_2010.jpg)

16 Tribuno

Sukceso en Grundtvig-projekto

Dek monatojn mi pasigis en la Esperanto-urbo Herzbergam Harz kiel volontulino en Interkultura Centro Herzberg(ICH) danke al la Grundtvig-Asistanteco kadre de la EU-pro-gramo Dumviva Lernado. Mi tie neniam enuis kaj preskaμ„iumonate priskribis miajn traviva±ojn en La Ondo. Mi eluzismian restadon por akiri sperton, plibonigi mian lingvokonon.Plenumante variajn taskojn, mi konati•is kun rimedoj poredukado de plenkreskuloj, observis internaciajn edukprogra-mojn kaj aktivecojn de plenkreskuloj, prilaboris lern- kajinstrumaterialon por organizi kaj gvidi kursojn por plenkresk-uloj. Post la reveno al Pollando mi plenigis dokumentojnresumante mian sta•adon. Mia raporto evidenti•is tiel perfek-ta, ke •i baldaμ estos eldonita libroforme.

Estas granda honoro ne nur por mi, sed ankaμ por Espe-ranto, „ar dank’ al mia laboro spuro de Esperanto restos sur lafolioj de Grundtvig, sed ne nur spuro. Okaze de la dekjarajubileo de la Grundtvig-Programo estis organizita konkursoDumviva Lernado por liberforme prezenti utilojn per la parto-preno en la Grundtvig-Projektoj en Pollando.

La premioj por la plej sukcesaj kunlaborantoj de la projek-toj estis disdonitaj 10 dec 2010 en bela „ambrego de la Tek-nika Domo NOT, en Varsovio. La konkurso alportis du pre-miojn por la Esperanto-movado. Mi ricevis la unuan premionkiel la plej bona laboranto de la jardeko pro la rakontoGrundtvig kaj Esperanto kaj Halina Komar, prezidantino dePola Esperanto Asocio gajnis la duan premion pro sia Leteroal amikoj en la kategorio “plej bona organiza±o”.

La konkursa komisiono motivis mian premion jene:‹ia verko estas originala, plena je fervoro kaj entuziasmo,

enhavanta multon da personaj pripensoj. Unika estas la for-mo de la labora±o. En •i la aµtorino detale elmontris, kiajnspertojn kaj kapablojn ›i gajnis kiel Asistanto kaj kiamaniereili influis ›iajn vivon kaj profesian laboron. Apartan distingonmeritas la konsideroj de la aµtorino pri la kresko de ›iaj per-sonaj kompetentoj, kiu ›uldi•as al la partopreno en la prog-ramo de la Asistanteco. ‹i vaste priskribas la utilojn de indi-viduaj eksterlandaj restadoj kiel por Asistanto, tiel ankaµ porsia propra kaj gastiganta organiza±oj.

Mi dankas al Halina Komar, kiu trovis kaj montris al mivalorojn kaj profitojn de la Grundtvig-Asistanteco kaj subte-nis min dum la malfacilaj momentoj en Germanio. ‹i preskaμperforte devigis min „eesti la Grundtvig-konkurson. Dum lafesta ceremonio en Varsovio mi travivis belajn kaj kortu›ajnmomentojn. Tiel do Esperanto denove sukcesis, „ar kelkajpersonoj demandis min pri Esperanto kaj e„ decidis lerni •in.

Mi ankaμ deziras mencii pri mia edzo, kiu, ne estanteesperantisto, aprobis mian decidon lo•i en alia lando, por kemi plenumu mian revon kaj kiu ne nur anime sed ankaμ finan-ce subtenis mian restadon. Mi dankas al miaj Herzbergaj ge-amikoj dank al kiuj mi travivis nekredeblajn kaj neforges-eblajn momentojn de mia vivo.

La Grundtvig-Asistanteco permesis al mi ne nur gajnifakan sperton, sed ankaμ lerni scipovon reagi al ›an•oj en lavivo per starigado de demando: “Kiel uzi novan, malfacilansituacion por mia profito?” Mi lernis, ke ne pasiva plendadoaμ toksigado/venenado de si mem kaj de proksimuloj per sen-to de senpovo/senforto, sed fido al siaj eblecoj kaj kura•aprovado de novaj solvoj donas pli bonan mempritakson kajkura•on starigi kaj atingi celojn.

Ma³gosia Komarnicka

Malutila peticio

Ver›ajne, ankaμ vi ricevis plurajn petojn por subskribipeticion, kies celo estas nombri la personojn, kiuj parolas aμ… balbutas Esperanton: http://www.thepetitionsite.com/1/esperanto-parolantoj-en-la-mondo/

Apriore la ideo estas bona, sed •i povas ankoraμ i•i trenegativa! Kiel? Klare estas menciita la celita nombro: 2.000.000! Sed ekde 22 nov 2010 nur 1.235 personoj subskribis tiunpeticion! ‚u vere eblos atingi 10.000?

Tio ja estos bonega argumento donacita al la malamikojde Esperanto. Kompreneble, iu ajn povas viziti tiun ret-pa•aron, kaj tiam ili povos •ojegi kaj plezurege uzi tian sen-signifan nombron por argumenti kontraμ Esperanto dank’ al… esperantistoj!

Fakte, neniu povas, nek povos, nombri la personojn, kiujpli malpli flue parolas la lingvon, aμ kiuj nur kapablas balbuti•in. Preferinde estus citi neniun fantazian ciferon pri la nom-bro de Esperanto-uzantoj, sed nur mencii kontroleblajn fak-tojn, kiel la nombro de landoj en kiuj eblas trovi la uzantojnaμ la nombro de Esperanto-renkonti•oj tra la mondo.

Pli interese estus arigi informojn pri la homoj, kiuj nun-tempe uzas Esperanton kun aliaj lingvoj profesi-cele.

La angla nuntempe tiom gravas, interalie, pro la fakto, keper •i eblas komerci kaj havi profesiajn, fakajn rilatojn, kunsamfakuloj tra la mondo, kiel tion klopodas kura•igi Akade-mio Internacia de la Sciencoj. Bedaμrinde, •is nun, Esperantorestas „efe nur “kluba amuzilo” kaj niaj “fakaj asocioj” oftenur surpapera±oj.

Germain Pirlot

Ma³

gosi

aK

omar

nick

ari

ceva

spr

emio

n.

INTERNACIA ESPERANTO-INSTITUTO

Riouwstraat 172, 2585 HW Den Haag, [email protected]

www.iei.nl

vendas proprajn eldona±ojn, interalie:

Vortoj de Andreo Cseh . . . . . � 15,–

Vivo de Andreo Cseh . . . . . . � 18,–

Konversacia vortaro . . . . . . . � 13,–verkoj de Edmond Privat

kaj aliajn novajn kaj brokantajn librojn.

Tribuno 17

Retaj projektoj, subtenataj de E@I

Krom prizorgi siajn proprajn projektojn E@I subtenas pro-jektojn de aliaj unuopuloj kaj organizoj. Ofte temas pri dispo-nigo de spaco „e la servilo, a„eto de domajno, reklamado aμsimile. Jen skiza prezento de tiuj projektoj:

Kantaro http://kantaro.ikso.net/En „i tiu subteninda projekto vi trovos kantojn en Esperan-

to kaj „ion, kio rilatas al ili: nome tekstojn, notojn, ligojn alEsperanto-muziko en Interreto, kaj e„ pli multe — ja „i tiupa•aro estas vikio kaj vi mem povas kontribui al •i.

Retejo de EEU www.europo.euEn 2010 okazis rekonstruo de la retejo de Eμropa Esperan-

to-Unio. ¤i nun havas pli allogan aspekton, facilan admi-nistran sistemon kaj ebligas pli ri„an kaj fluan informadon.Troveblas tie, ekzemple, la monata informilo Eµropa Bulteno.

Mojosa retejo http://mojose.comBlogo pri ideoj kaj produktoj en la krucvojo inter arto,

fasonado, kulturo kaj teknologio, klopodas diskonigi lahomojn kiuj kreas •in. ‚io el la enhavo estas elektita surbazede la kriterio, ke •i estu inspirema por nia skipo. Publikigita enjunio 2008 kiel persona katalogo kaj referenca ilo, •i celasatingi milojn da legantoj el „iuj partoj de la mondo pere de lainternacia lingvo Esperanto. (Mojosa estas mallongigo de“Modern-jun-stila”; la Esperanta ekvivalento de la angla vorto“cool”. El la junulara slango la vorto venas al la •enerala uzo.)

Esperanto-novosti http://e-novosti.info/Populara kaj ›atata retejo (blogo/forumo), kiu ekde 2003

disponigas nova±ojn, interesa±ojn pri Esperanto en la rusa — alruslingva medio.

Kelkaj projektoj, subtenataj de E@I, povos en proksimaestonto revigli•i, moderni•i, kelkaj eble “dormos”. Parte tiodependas de kunlaboremaj personoj — do eble e„ de vi mem.

E-mozaika http://emozaika.info/Litovlingva retejo, kiu ri„e informas pri Esperanto. ¤i

estas la bazo por la nun kreata multlingva retejo www.aktua-le.info. La retejo nun iom malaktualas, •uste pro la pretigadode aktuale.info, tamen oni planas poste ligi •in kun la novkre-ata retejo kaj prizorgi la enhavon.

Traperko http://traperko.netLa celoj de Traperko estas: esti ilo por tiuj, kiuj lernas lin-

gvojn. Multaj homoj aldonis vortarojn. La retejo nun dormas,bezonatas pli aktiva kunlaboro de komputil-lingvistoj kaj vort-aristoj. Parte plenumas la taskojn de Traperko la retejo http://kono.be/vivo/, kiun E@I planas plu subteni kaj plibonigi.

Interkulturo http://interkulturo.net/¤i plurajn jarojn dormas, sed •i planas sian renaski•on en

2011. Tiu „i pa•aro celas subteni grupojn, kiuj partoprenas enla projekto Interkulturo. La ideo de Interkulturo estas, ke gru-poj de diversaj landoj duope inter›an•u sciojn kaj spertojn prikulturaj temoj. Tiu „i projekto estis financita kun subteno deEμropa Unio kaj Esperantic Studies Foundation.

E-artistoj rete http://artista.ikso.net/‚i tiu artista datumbazo atendas revigli•on. ¤i celas facil-

igi la organizadon de koncertoj kaj aliaj artaj aran•oj. Kerneestas datumbazo pri artistoj (kaj prelegantoj, poste eble ankaμ•enerala datumbazo pri homfortoj en Esperantujo).

Se vi trovas inter la menciitaj projektoj iun, pri kiu vi emusokupi•i (helpi, konsili, kunlabori ktp.), skribu al E@I: [email protected]

Peter Balá�E@I-kunordiganto

27 sep 2010 en Tokio forpasisKobayashi Tsukasa (1929–2010)

psikiatro, profesoro pri medicino. Li lernis Esperanton en1943, estis estrarano kaj konsilanto en Japana E-Instituto,verkis japanan biografion de Zamenhof (1976), tradukisjapanen Historion de la lingvo Esperanto de Privat, iniciatiskaj kunordigis la tradukadon de La Zamenhof-strato deDobrzyŒski (2005) kaj de Homarano de Kor±enkov (2010) enla japanan. Laμreato de Ossaka-premio (1997).

10 okt 2010 en Prago forpasisJaromír JermḠ(1922–2010)

filozofo, pedagogo kaj poeto, fakulo pri etnaj interrilatoj,prezidanto de ‚e†oslovaka Esperantista Komitato (1959–1965) kaj de la ‚e†a E-Asocio (1979–1987), komitatano deUEA (1980–1988).

29 nov 2010 en Tokio forpasisUmeda Yoshimi (1933–2010)

elstara ›intoisto kaj esperantisto. Kiel studento li ali•is alOomoto kaj dum 1952–1976 laboris „e Oomoto, interalie,kiel estro de ties internacia fako, poste mana•ero en komercakompanio, profesoro pri komunikado; en 1994 kunfondisInternacian ‹intoan Fonda±on kaj i•is ties sen›an•a •eneraladirektoro. Li estis estrarano kaj konsilanto de Japana E-Insti-tuto, komitatano kaj estrarano de TEJO, komitatano, estrar-ano (1983–1989) kaj vicprezidanto (1986–1989) de UEA.

15 dec en Kolkato forpasisManashi Dasgupta (1928–2010)

renoma bengala psikologino, verkistino kaj edukistino, espe-rantisto ekde 1984, la patrino de la nuna prezidanto de UEAProbal Dasgupta. ‹i verkis plurajn romanojn (en Esperantoaperis Dormanta hejmaro en 2007), novelojn kaj fakajnmonografiojn pri psikologio, historio kaj filozofio.

Ni funebras kaj kondolencas.

Grava kaj valora magazino

Mi dankas pro la decembra numero de La Ondo de Esper-anto. Nun mi jam havas kompletan jarkolekton kaj mi konsta-tas, ke La Ondo estas tre grava kaj valora magazino. En ladecembra numero min aparte interesis la artikolo de H. Gorec-ka pri la lingvo Omo. Pri tiu „i “plibonigita” esperanto mi •isnun ne sciis, •i havis la saman sorton kiel “Esperanta”, la pli-bonigita esperanto de la „e†a katolika pastro Jaro �elezny. Miesperas, ke la venontjara La Ondo de Esperanto estos samebona kaj interesa.

Ji¸í Patera

18 Kulturo

1991–2000 2001–2010 1991–2010 2009 2010

Nombro de libroj en/pri Esperanto 2107 1913 4020 158 204

Suma pa•onombro de „iuj libroj 251.276 276.616 527.892 24.272 28.232

Nombro de la eldonintoj 650 567 1038 88 94

Avera•a pa•onombro de unu libro 120.3 145,2 131,3 153 138

Avera•a prezo de unu libro (eμroj) 8,2 11,4 9,7 11,77 12,36

Lernolibroj, vortaroj pri Esperanto 296 307 603 17 32

Originala beletro 258 214 472 27 20

Traduka beletro 458 361 819 20 50

Planlingvistiko, esperantologio, lingvistiko 229 211 440 26 16

Esperanto: historio, movado, kulturo k.s. 241 299 540 23 38

Politiko, historio, filozofio, socio 166 228 394 25 29

Scienco kaj tekniko, terminaroj 182 93 275 6 6

Religio 105 93 198 7 6

Aliaj temoj 172 107 279 7 7

Libroproduktado sub lupeo

“Manietuloj”, — ofte nomas nin, esperantistojn, personojpli prudentaj, kiuj ne perdas siajn tempon kaj monon por lalingvo, elpensita de iu Ruslanda judo antaμ pli ol 120 jaroj.Sed min ankaμ esperantistoj foje nomas same, „ar mi kalkulaslibrojn, kiujn mi neniam vidis. Sed „ar mia manieto trovasaprobon de fakuloj, kiuj uzas la rezultojn, mi kura•e daμrigas,kaj ankaμ „i-februare mi diskonigas la tradician revuon de lalibroproduktado en Esperantujo, daμrigante la projekton deHungara Vivo.

La bazo de la statistiko estas la rubriko Laste aperis en larevuo Esperanto. ‚i tiu rubriko listas „iujn librojn, kiujn lalibroservo de UEA ekvendis en la aktuala jaro, sendepende dela eldonjaro. Tiu statistiko ne estas tute fidinda por „iu apartajaro, ja en Laste aperis estas libroj, eldonitaj ankaμ multajjaroj sed nur en la koncerna jaro ekvenditaj de UEA, kaj dejaro al jaro la nombroj tre varias. Tamen la resuma statistikopor pluraj jaroj glatigas la fluktuadon kaj bone vidigas la„efajn tendencojn en nia “eldon-industrio”.

Unu libro „iulabortageLa pasinta jaro repruvis la tezon, ke dum la lasta jardudeko

„iujare aperas „irkaμ 200 libroj en/pri Esperanto kun la sumapa•onombro 26 mil. La pasinta jaro estis tre tipa: 204 librojsur 28 mil 232 pa•oj — multe pli ol en 2009, kiam pro loko-manko en la jarfinaj numeroj de Esperanto pluraj libroj(ekzemple, „iuj libroj de KAVA-PECH), eldonitaj en 2009registri•is nur en 2010.

‚ar ne „iuj libroj estas registrataj en Roterdamo, precipese temas pri lerniloj eldonataj “memeldone” por enlandajbezonoj (ekzemple, en ‚inio), k. s., ne estus troigo diri, ke enEsperantujo „iun labortagon aperas unu nova libro.

‚u 200 libroj jare estas multe aμ malmulte? Ni komparu.Ekzemple, en Ruslando en 2008 aperis 123.336 libroj, kaj en2009 — 127.596. Tio estas 600-oble pli ol en Esperanto, seden Ruslando estas 140 milionoj da lo•antoj, dum la esperant-istaro, laμ proksimumaj taksoj varias inter 40 •is 200 mil, aμeble 1000-oble malpli ol Ruslando. Do 200 libroj por 40–200mil personoj estas en ordo.

Kiaj libroj pli multas? Dependas de la jaro. Vidu la subantabelon: en 2009 plej multis originala beletro (27), lingvistiko(26) kaj politiko (25); sed en 2010 en la statistiko supris tute

aliaj •enroj: traduka beletro (50, kompare kun nur 20 antaμunu jaro), libroj pri Esperanto (38, precipe pri la historio deEsperanto) kaj lernolibroj (32). Sed laμ la dudekjara statistikonia plej populara •enro estas traduka beletro (819 volumoj),kiu grave postlasas la lernilaron (603), dum komence de lajaroj 1980aj lerniloj estis pli multaj ol beletraj tradukoj. ‚upro reorienti•o de niaj eldonistoj al la bezonoj de la spertul-aro, aμ pro ›rumpo de la ekstera intereso?

Multaj kaj malfortajKutime, „iujare estis malsamaj eldon„ampionoj, sed lasta-

tempe estis du dujaraj periodoj. En 2007 kaj en 2008 „iujnsuperis Stano Mar£ek kun pluraj lingvaj versioj de sia lerno-libro; kaj en 2009 kaj 2010 plej multe eldonis MAS (MondaAsembleo Socia) prizorgata de Vilhelmo Lutermano. Inter la18 eldona±oj de MAS estas kvin klasika±oj de Markso kajEngelso (kune kaj dise) kaj aliaj politika±oj, ekzemple, Enkon-duko en la studadon de Markso, Engelso kaj Lenino de Jozefo‹lejf›tejno tradukita de Lutermano mem.

2010. Libroj 2010. Pa•oj

MAS (FR). . . . . . . . . . . . . 18 Mondial. . . . . . . . . . . . . . . 2748Mondial (US) . . . . . . . . . . 13 MAS . . . . . . . . . . . . . . . . . 2536Ed. Iltis (DE) . . . . . . . . . . 10 FEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1638KAVA-PECH (CZ) . . . . . . 9 UEA . . . . . . . . . . . . . . . . . 1485B. Lemarchand (FR). . . . . . 6 KEU . . . . . . . . . . . . . . . . . 1105La Blanchetière (FR) . . . . . 6 KAVA-PECH . . . . . . . . . . 1008UEA (NL). . . . . . . . . . . . . . 6 Impeto. . . . . . . . . . . . . . . . . 984Edistudio (IT), FEL (BE) . . 5 Fonto (BR) . . . . . . . . . . . . . 919Impeto (RU), KEU (HR) . . 5 Edistudio. . . . . . . . . . . . . . . 724SAT (FR), Sezonoj (RU) . . 5 Ed. Iltis . . . . . . . . . . . . . . . . 614

Sed multaj libroj ne egalas al multaj pa•oj. Ekzemple, lases bro›uroj de Michel Kenton, kiuj ebligis al B. Lemarchandesti alte en la librolisto, kune havas nur 96 pa•ojn, malpli olunu avera•a libro. Plej multe da pa•oj pasint-jare produktis laNovjorka Mondial, ankaμ danke al la tri volumoj de BeletraAlmanako.

Entute, dum 1991–2010 surmerkati•is 4020 libroj de pli ol1000 eldonintoj. Sed ne diru, ke en la mondo estas mil Espe-ranto-eldonejoj, ja pli ol 700 el ili ri„igis nin nur per unu volu-meto. Pli ol cent eldonis po du librojn. Nur 33 eldonejoj pro-duktis pli ol 20 librojn dum 20 jaroj, do avera•e almenaμ unulibron jare; kaj nur 6 eldonejoj kontribuis pli ol 80 librojn, doalmenaμ unu libron „iusezone.

Kulturo 19

Plej alte estas UEA kun 144 libroj. Sed tio estas nur 7libroj jare. UEA, nia plej aktiva nuntempa eldonejo, estasmulte malpli aktiva ol Hachette, kiu antaμ cent jaroj eldonis„. 350 librojn dum 1901–1914 — avera•e 25 librojn jare.Multas sed malfortas niaj eldonejoj. Amuzas min, ke kvan-kam libroeldonado estas nia akcesora tasko, malpli grava olLa Ondo de Esperanto (precipe dum la lastaj jaroj), pli aktivasol Sezonoj nur kvin Esperanto-eldonejoj en la tuta mondo.

1991-2010. Libroj 1991-2010. Pa•oj

UEA . . . . . . . . . . . . . . . . 144 FEL . . . . . . . . . . . . . . . . 19.713Libro-Mondo (PL) . . . . . 133 UEA. . . . . . . . . . . . . . . . 17.478FEL . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 Libro-Mondo . . . . . . . . . 17.477Fonto. . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Fonto . . . . . . . . . . . . . . . 13.653Impeto. . . . . . . . . . . . . . . . 82 Impeto . . . . . . . . . . . . . . 13.478Sezonoj . . . . . . . . . . . . . . . 81 Sezonoj . . . . . . . . . . . . . 12.882KAVA-PECH. . . . . . . . . . 71 Ar†ivaro E.Privat (CH) . 12.553Ed. Iltis . . . . . . . . . . . . . . . 70 KAVA-PECH . . . . . . . . 12.292Bero (US/NL). . . . . . . . . . 58 Ludovikito (JP) . . . . . . . 12.085‚EE (CN) . . . . . . . . . . . . . 55 ‚EE. . . . . . . . . . . . . . . . . 11796

Francio devancis GermanionKvankam en la mondo plej multe da libroj aperas en Uso-

no kaj ‚inio, „i tiuj landoj ne estas inter la plej produktantajen Esperantujo, kie plej supre alternas Francio kaj Germanio.‚i-jare Francio eldonis rekorde multajn 50 librojn kaj postplurjara dua rango saltis antaμen kun 405 libroj. Krom enFrancio kaj Germanio ankaμ en Pollando, Nederlando kajRuslando aperas almenaμ unu nova Esperanto-libro „iumona-te. Entute, tra 20 jaroj Esperanto-libroj estis eldonataj en 61landoj — inter ili estas sep landoj de eksUSSR (inkluzive deUSSR mem), en kiuj aperis sume 410 libroj, pli ol en Francio.

2010. Libroj 2010. Pa•oj

Francio . . . . . . . . . . . . . . . 50 Francio . . . . . . . . . . . . . . . 4917Germanio . . . . . . . . . . . . . 17 USA . . . . . . . . . . . . . . . . . 2748Ruslando. . . . . . . . . . . . . . 14 Nederlando . . . . . . . . . . . . 2529Nederlando . . . . . . . . . . . . 13 Italio . . . . . . . . . . . . . . . . . 2327Usono . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Kroatio . . . . . . . . . . . . . . . 1735Italio . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Germanio . . . . . . . . . . . . . 1706‚e†io. . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Belgio . . . . . . . . . . . . . . . . 1638Slovakio . . . . . . . . . . . . . . 10 Ruslando . . . . . . . . . . . . . . 1482Pollando . . . . . . . . . . . . . . . 9 ‚e†io. . . . . . . . . . . . . . . . . 1247Kroatio . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Brazilo . . . . . . . . . . . . . . . 1233

1991-2010. Libroj 1991-2010. Pa•oj

Francio . . . . . . . . . . . . . . 405 Francio. . . . . . . . . . . . . . 45.786Germanio . . . . . . . . . . . . 374 Germanio . . . . . . . . . . . . 44.597Pollando . . . . . . . . . . . . . 305 Japanio. . . . . . . . . . . . . . 38.038Nederlando . . . . . . . . . . . 283 Ruslando . . . . . . . . . . . . 35.772Ruslando. . . . . . . . . . . . . 243 Pollando. . . . . . . . . . . . . 35.237Brazilo . . . . . . . . . . . . . . 210 Nederlando . . . . . . . . . . 32.106Japanio . . . . . . . . . . . . . . 210 Brazilo . . . . . . . . . . . . . . 30.393Usono . . . . . . . . . . . . . . . 184 Belgio . . . . . . . . . . . . . . 24.126Italio . . . . . . . . . . . . . . . . 161 Svislando . . . . . . . . . . . . 23.864Belgio . . . . . . . . . . . . . . . 148 Italio. . . . . . . . . . . . . . . . 23.399

La supraj linioj traktas la kvanton de la eldonitaj libroj. Lakvaliton oni ne povas taksi surbaze de Laste aperis, kaj eblenur en Roterdamo kaj Vieno oni povus legi „iujn nova±ojn kajaperigi la eseon “La Esperanta literaturo en la pasinta jaro”.

Venont-kajere aperos statistiko pri la fontolingvoj de latradukitaj libroj.

Aleksander Kor±enkov

Literatura konkurso “Liro-2010”

La ju•komisiono de la tradicia literatura konkursoLiro-2010 (Aleksej Birjulin, Michel Duc Goninaz,Wolfgang Kirschstein, Aleksander Kor±enkov, AlenKris, Valentin Melnikov, Petro Palivoda), organizita deLa Ondo de Esperanto, ricevis 39 konkursa±ojn de 22aμtoroj el 10 landoj: Brazilo, Britio, Francio, Germanio,Kanado, Pollando, Rumanio, Ruslando, Svedio, Usono.(Pasintjare partoprenis 28 konkursa±oj de 21 aμtoroj el 5landoj.)

La 15an de januaro 2011 la ju•komisiono anoncis larezulton de Liro-2010.

Originala ProzoLaμreato: Edmund Grimley Evans (Britio) pro

Dank’ al DioLaμda mencio: Paulo Sérgio Viana (Brazilo) pro

Lirika kanto

Originala poezio:Laμreato: Aleksandro Mitin (Ruslando) pro

Feli„uloLaμdaj mencioj: Grigorij Arosev (Ruslando) pro

Papilioj; Rustam Karapetyan (Ruslando) pro Virinostaras „e fenestro

Traduko el la angla: (The man who lived forothers de Jerome K. Jerome)

Laμreato: Russ Williams (Pollando)

Traduko el la franca: (L’ami Joseph de Guy deMaupassant)

Laμreato: Jean-Luc Tortel (Francio)Laμda mencio: Thierry Tailhades (Francio)

Traduko el la rusa: (Amerikanec de Arkadij Aver-„enko)

Laμda mencio: Anna kaj Mati Pentus (Ruslando)

La laμreatoj ricevos diplomojn kaj libropremiojn.Konforme al la regularo la organizantoj •is la 1a de

januaro 2013 havas ekskluzivan rajton publikigi la ricev-itajn konkursa±ojn en La Ondo de Esperanto, libroformekaj elektronike.

Gratulon al la laµreatoj!

Dankon al la partoprenintoj!

Halina Goreckasekretario de Liro-2010

20 Kulturo

Nia trezoro

Ferdinand Hirt kaj filo

La svisa presisto Jean Borel (1868–1946) ekde 1903 zorgis pri tio, ke la tiamankoraμ malforta Esperanto-movado enGermanujo ricevu novan impeton perpropaganda materialo, informiloj pri Es-peranto kaj precipe per lia propra lerno-libro furorinta •is la 1920aj jaroj. Kromli aktivis Franckh en Stuttgart (i.a. per lalerno-libro de Alfred Hermann Fried,1864–1921), Heckner en Wolfenbüttel(kie la lerno-libro de Albert Schramm(1880–1937) •isvivis multajn eldonojn).Al ili aldoni•is Friedrich Ellersiek(1880–1959), foje en kunlaboro kunBorel kaj Friedrich Ader en Dresdeno.

Post la unua mond-milito la movadorapide restabili•is. Kvankam ne kun lasama elano kiel Hachette, tamen lasantegravajn spurojn, en Leipzig enga•i•is laeldonejo Hirt, kies entrepreno, fondita deFerdinand Hirt (1810–1879) en Vroc-lavo, en la dua generacio de Arnold Hirt(1843–1928), konata kiel lerno-libraeldonisto, sin dedi„is ankaμ al Esperan-to. La interveno de la nazioj metis finonal „i agado kaj la stokoj transiris al laCseh-Instituto en Hago, kie ankoraμ jar-dekojn ili treni•is sur la bretoj…

Hirt eldonis tri kategoriojn de Espe-ranto-libroj:

1. lerno-librojn kaj vortarojn (porgarantii la instruadon kaj la disvastigonde la lingvo),

2. beletra±ojn, precipe la serionInternacia Mondliteraturo,

3. esperantologiajn verkojn.Inter la lerno-libraj aμtoroj menciin-

das: Anton Casari, Arthur Degen(1879–?), Franz Scheibenreiter(1898–?), Emil Stark, Georg Streidt kajWilhelm Velten (1841–1928), inter lavortaristoj Paul Bennemann (1885–1954), kies du vortaroj (Eo-D, 1923 kajD-Eo, 1926) longe restis modeloj. Ielkompareblaj estis nur la vortaroj de PaulChristaller (1860–1950) el 1910 (2a eld.1923): D-Eo, kaj de Karl Minor (1891–1946): Eo-D.

La starto de la pedagogiaj eldona±ojestis la Bildotabuloj por la instruado deEsperanto (1919) de Thora Gold-schmidt, kiuj jam en 1923 spertis trianeldonon. Krom lerno-libroj Hirt eldonisankaμ la lego-libron Tra la mondo (dupartoj) kaj Internacia Kantaro, ambaμde Bennemann.

Hirt zorgis ankaμ pri la originalabeletro de Esperanto, i. a. per la debut-romanoj de Jan Fethke (Jean Forge,

1903–1980), Abismoj (1923) kaj Saltegotrans jarmiloj (1924). La antaμmilitaaμtoro Heinrich August Luyken (1864–1947) daμrigis sian roman-verkadon „eHirt per Stranga hereda±o (1922) kaj ProI›tar (1924). Kun Henri Vallienne(1854–1908) kaj ties Kastelo de Prelon-go (1907) kaj ‚u li? (1908) li estis interla unuaj roman-verkistoj de nia lingvo.La pli fruaj estis Paµlo Debenham(1911, represo 1992) kaj Mirinda amo(1913).

‚e la •enerala publiko pleje konatisla malmulte-kosta serio InternaciaMondliteraturo (sam-noma serio aperisen 1911–1913 en Magdeburg: tri tiamajntitolojn Hirt reeldonis) kun tradukoj el14 literaturoj: angla (Irving, Poe), bulga-ra (Stamatov), flandra (Eekhoud), franca(Balzac), germana (Chamisso, Goethe,Raabe), japana (Ari›ima), jidi›a(‹alom-Ale†em), kataluna (Bertrana),kroata (‹imunovi¢), nederlanda (Beets),pola (Niemojewski, Sienkiewicz), ruma-na (Sadoveanu), rusa (Doro›evi„,Pu›kin, Turgenev), sveda (Strindberg).Inter la tradukintoj trovi•as nomoj •ishodiaμ konataj: Grau Casas, Hohlov,Morariu, Mu„nik, Wüster, Lidja Zamen-hof. La tradukoj de Goethe kaj Sienkie-wicz estis represitaj en la nuna tempo. Laserion gvidis Johannes Dietterle.

Sed ankaμ ekster la serio aperis bele-traj kaj fakaj titoloj, por ekzemplo: Pala-co de dan•ero (Wagnalls), La mal›par-ulo (Raimund), Aµstralio. Lando kajpopolo (Delsudo/Laiho).

Atentindas la kontribuo de Hirt al lafaka literaturo esperantologia. ¤i eldonisplurajn epok-farajn verkojn de EugenWüster (1898–1979), la patro de la ter-minologia scienco:

– Ma›infaka Esperanto-vortaroprielementa (1923)

– Enciklopedia Vortaro Esperanto-germana (1923–1929)

– Zamenhof-Radikaro (1927)Per ili Wüster fari•is la plej grava

leksikologo de Esperanto: lia Enciklope-dia Vortaro (EV) (bedaμrinde torsa, •ifini•as „e kor’; la cetero de la mano-skripto ekzistas kiel mikrofi„o „e

IEMW) restas nesuperita atuto •is lanuna tempo. En 1930 en LiteraturaInformilo Alexander Schwarz ±etasrigardon post la kulisojn de la EV-redak-cio. Ankaμ la Zamenhof-Radikaro estasunua ›tupo al la revata Zamenhof-kon-kordanco de William Bailey (ekzistantakiel mane skribita sliparo).

Hirt zorgis ankaμ pri reaperigo de dubazaj verkoj de Edmond Privat: Vivo deZamenhof (klasika±o •is nia tempo) kajHistorio de la lingvo Esperanto (duvolumoj). Same •i eldonis, sub redaktode Walter Lippmann (1895–1986), ger-manan prilaboron de la Zamenhofaj lin-gvaj respondoj kaj la germanan versionde la raporto de Ligo de Nacioj.

Okaze de la 70a dat-reveno de lanaski•o de Zamenhof en 1929 Hirt pre-zentis sub la redakto de Johannes Diet-terle (1866–1943) la imponan volumonOriginala Verkaro, t.e. kolekto de „iujartikoloj, trakta±oj, paroladoj, eseoj, poe-moj kaj (•is tiam konataj) korespondojde Zamenhof. Longe •i restis grava refe-renc-verko por zamenhofologiaj studoj,malgraμ siaj difektoj, mankoj kaj eraroj.Ne pro nenio oni •in represis en 1983 enJapanujo. El la koresponda parto profitisankoraμ la Zamenhof-volumaro de ItôKanzi (1918–2005), dum por la ceterajtekstoj li reiris al la fontoj.

Jam pli frue (1921) la sama Dietterleeditoris kolektivan volumon La vendre-da klubo al kiu kontribuis membroj de laEsperanto-klubo Leipzig, kun kelkajartikoloj kiuj ne perdis sian valoron, i. a.de Dietterle mem pri Leibniz, de Lip-pmann pri la Lingvaj Respondoj, de Pet-zold pri la unuaj jaroj de Esperanto enLeipzig, de E. Wunderlich pri la ‹tataSaksa Esperanto-Biblioteko kaj denovede Dietterle pri Albert Steche (1863–1943), tiam prezidanto de GermanaEsperanto-Asocio.

Por teni kontakton kun klientoj kajlibro-amantoj Hirt eldonis LiteraturaInformilo (ses kajeroj inter printempo1924 kaj somero 1930) kiu ne nur pre-zentis la nova±ojn de la eldonejo kajkonigis recenzajn e†ojn, sed enhavisankaμ (•is nun) legindajn artikolojn.

Aparta merito de la Hirt-eldonoj estisties estetika aspekto: bela ekstero, pla„atipografio kaj tre bona blanka papero.

Unu planon Hirt ne sukcesis realigi:Tutmonda Scienca Literaturo kun tradu-koj de la “plej gravaj modernaj scienc-uloj de la tuta mondo”.

Hirt (Pa›tisto) ja prezentis nutranpa›tejon al la verdaj ›afoj…

Reinhard Haupenthal

Kulturo 21

Ege valora helpiloSimon, Karl-Hermann. Lexicon

silvestre: Kontribuoj pri la multlingvavortaro de la forstfako. — Eberswal-de: Förderverein Lexicon silvestre,2010. — 183 p.

En la jaro 1981 esti•is — kaj •ishodiaμ estas plu prilaborata en Ebers-walde (tiam GDR) — impona verkegoLexicon Silvestre: multlingva vortaro dela forstfako. La iniciatinto kaj kunordi-ganto de tiu projekto estas la forstscien-cisto kaj leksikografo d-ro Karl-Her-mann Simon.

Honore al lia 80-jara naski•festoestas eldonita la „i tie priparolata libro.En •i estas kolektitaj la plej gravaj ese-oj, en kiuj d-ro Simon, plej ofte kunkunaμtoroj, inter 1990 kaj 2003 estisprezentinta la vortaron al la publiko kajklariginta la gvidliniojn de la vortaralaboro. La libro enhavas sep germanlin-gvajn kaj sep esperantlingvajn eseojn.Al „iu eseo estas antaμmetitaj resumojen la germana, la angla kaj Esperanto.

En tiuj eseoj estas detale priskribite,per kiuj trajtoj Lexicon Silvestre distin-gi•as de aliaj vortaroj, „u de forsta „u dealia fako.

Sekvante la konsilon de la fondintode la scienca terminologio, EugenWüster, d-ro Simon kaj lia teamo elirisne de fakaj terminoj, sed de la korespon-daj nocioj. Tiujn nociojn ili kolektis,donis al ili numerojn laμ la ForstfakaDekuma Klasifiko (Forest DecimalClassification = FDC) kaj verkis por ilikoncizajn difinojn. Evidenti•is, ke laplej taμga lingvo por tiu unua pa›o estasla planlingvo Esperanto, kiu tial fari•isla gvidlingvo de la tuta projekto. Tioestis ebla, „ar en la komenca fazo „iujkunlaborantoj estis esperantistoj. Postkiam nocio estis difinita, •i ricevis siannomon, t.s. estis trovita •ia termino.Poste la noci-difinoj kaj la terminoj estistradukitaj al aliaj lingvoj.

‚ar la forstfaka terminaro en Espe-ranto ankoraμ ne estis sufi„e evoluintakaj al la kunlaborantaro de Lexicon Sil-vestre apartenis preskaμ „iuj esperant-lingvaj fakuloj pri forsto, la esperant-lingvaj terminoj povas esti rigardatajkiel normigaj kaj preskribaj. Por la aliajlingvoj, en kiuj jam ekzistas forsta ter-minologio, estis kolektataj la ekzistantajterminoj el la literaturo, la terminaroestas do priskriba (deskripta). ‚ar neekzistas kompetentaj fakuloj esperant-lingvaj por la plej multaj etnaj lingvoj,estis varbitaj al la vortar-prilabora

teamo ankaμ ne-esperantistoj, kiujhodiaμ estas la plimulto de la nun70-kapa kunlaborantaro.

Ekde 1995 la vortaro estas librofor-me eldonata en unuopaj partoj, kiujenhavas po „irkaμ 1000 terminojn enunu lingvo. Terminoj de diversaj lin-gvoj, kiuj rilatas al la sama nocio, estasligitaj per sama numero. ¤is hodiaμaperis 9 partoj (Prima Pars •is NonaPars) en la plej intense prilaboritaj lin-gvoj (inkluzive Esperanton). Entuteekzistas versioj en 15 lingvoj, kvankamkelkaj de ili aperas nur en la unuajpartoj.

La libro donas valorajn informojnkaj modelon al „iu, kiu serioze okupi•as

pri terminologia aμ fakvortara laboro —egale en kiu fako aμ en kiu lingvo:

Unue, estas priskribata detale la vojoekde la nocio, tra ties enkadrigo en ladekuman klasifikon •is la finfina asignode termino — jen preskriba kaj jen pri-skriba.

Due, estas elstarigita la rolo de Espe-ranto — ne nur kiel unu de la cellingvoj,sed precipe kiel la neμtrala ilo por plej-eble precize kaj sendepende de etno-lingvaj kromsignifoj difini nociojn. Tiurolo de Esperanto koncernas nur la vort-aristojn — por la uzanto •i estas nevid-ebla, por li Esperanto estas nur unu de laprilaboritaj lingvoj.

Trie, en la uzul-interfaco „iuj lingvojestas traktitaj absolute samrajte. Pro tiola titolo de la tuta verkego ne estas espe-rantlingva — „ar Esperanto estas ja unude la cellingvoj — sed latina.

Kaj kvare — sed tio estas tipa nurpor verkantoj esperantlingvaj — la vor-tara teamo laboris tute senpage, krommodesta subteno de la laborofico Ebers-walde ekde 1991 •is 2008. ‚ar ne ekzi-stas rimedoj por protekti la verkon kon-traμ ›telkopiado, la libroj e„ devas estivendataj kontraμ tiom malalta prezo, kela kopiado ne valoras la penon.

‚ar la principoj de terminologia kajvortara laboro tute ne estas konataj interla plej multaj vortaristoj, la libro estasege valora helpilo por „iu, kiu okupi•asaμ interesi•as pri terminologio kaj ver-kado de vortaroj kaj konas Esperantonaμ la germanan lingvon.

Hans Dieter Quednau

BSB hejmigas la bibliotekon

de Johann Martin Schleyer

Kiel raportite (LOdE, 2010, ¹7p. 17), en februaro 2010 la subskribintotransprenis la privatan bibliotekon deprelato Johann Martin Schleyer (1831–1912) por katalogigi •in. La heredintojdecidis donaci la bibliotekon al Bavara‹tata Biblioteko (BSB) en Munkeno.Tiu-cele 23 nov 2010 estis subskribitakontrakto inter S-ro Jörg Schleyer kajd-ro Rolf Griebel, la ¤enerala Direktorode BSB.

La biblioteko estos konservata kielcorpus separatum (aparta korpuso). ¤ientenas i. a. la 23 tag-librojn de laaμtoro de Volapük kiujn BSB digital-izos kaj tiel alirebligos por scienca valo-rigo.

En la preparata fest-libro Informi —Dokumenti — Organizi por la 80-jari•ode Claude Gacond en aμgusto 2011

aperos artikolo pri la zigzagaj vojoj dela biblioteko kaj katalogo de la registr-itaj titoloj. Per tiu „i akiro BSB aldonisal sia signifo kiel centra kolektejo de laVolapük-literaturo. En la sama bibliote-ko trovi•as la libraro de la iama Munke-na Volapük-Klubo, unu el la plej gran-daj en la mondo. Tra „i vojo eniris ankaμla unuaj verkoj de Esperanto.

Reinhard Haupenthal

(De maldekstre) D-ro Rolf Griebel, JörgSchleyer (Foto de BSB)

22 Kulturo

Libroj instruantaj ami, amiki, protekti la naturon

Härtling, Peter. Avinjo / Tradukis el la germana Nora Caragea. — Frank-furt am Main: N. Caragea, 2000. — 79 p., il.

Pausewang, Gudrun. La avo en la „areto / Tradukis el la germana NoraCaragea. — Frankfurt am Main: N. Caragea, 1999. — 63 p., il.

Pausewang, Gudrun. Kuniberto kaj Kilevamba / Tradukis el la germanaNora Caragea. — Frankfurt am Main: N. Caragea, 2001. — 111 p., il.

Schindler, Georg. Fabloj kaj fabeloj / Tradukis el la germana Nora Cara-gea. — Frankfurt am Main: N. Caragea, 2001. — 83 p., il.

Pausewang, Gudrun. La infanoj en la arboj / Tradukis el la germana NoraCaragea. — Frankfurt am Main: N. Caragea, 2008. — 61 p., il.

Mi ricevis por recenzado kvin por-infanajn librojn. ‚ar ili „iuj estas porinfanoj kaj junuloj, kaj originale skribi-taj en unu lingvo (la germana), kaj tra-dukitaj de unu persono, Nora Caragea,mi decidis verki unu komunan recen-zon. Kiel kunrecenzanton — tute nature— mi prenis mian kvinjaran filon.

Do, ni komencis de la elekto: kiunlibron legi unue. La plej grava kriterioevidenti•is la titolo. Kaj la unuan vicongajnis La infanoj en la arboj. Kiel laduan libron mia kvinjarulo ekvolisaμskulti La avo en la „areto — postkiam mi klarigis, pri kiu „areto temas.Persone mi pensis, ke ni antaμ „io legula libreton Fabloj kaj fabeloj, „ar •ikonsistas el mallongaj rakontoj, kaj nipovus interrompi la legadon laμbezone.Mi klarigis, ke la aliaj libroj estas longajrakontoj po unu por tuta libro. Sed miakunrecenzanto persistis, kaj li evident-i•is prava. La infanoj en la arboj estistralegita je unu spiro, sen paμzoj. La filopostulis la sekvan, sed pro cirkonstancoj•i estis legita nur sekvatage. Kaj sameseninterrompe.

La dua kriterio de la infana elektoestas la kovrilbildo. La kvinjarulo ekin-teresi•is pri helikoptero sur la kovrilode Kuniberto kaj Kilevamba. Kaj kiamni eklegis, ni ne bedaμris. La libro estis“finita” dum du vesperoj, la historio trepla„is al ni ambaμ.

La tria logilo por infanoj estas lainternaj bildoj. Kaj, strange por plen-kreskuloj, ili ne nepre estu ilustra±oj porla fadeno de la rakontoj. Sed kiam la bil-doj tamen reprezentas la vicon de even-toj el la rakonto, tio certe pli interesigasla leganton/aμskultanton.

En la recenzataj libroj la ilustra±ojestas plenumitaj en diversaj stiloj, sed„iuj grizaj, nekoloraj, kio •enerale ne trepla„as al infanoj. Mia kunrecenzantodiris, ke ili estas “normalaj”, nek bonaj,nek malbonaj. ‚iuokaze, dum mialaμtlegado li kun intereseto spektis ilin.

Kaj fine, malgraμ komuna opinio deplenkreskaj eldonistoj, por infanoj gra-vas ke ankaμ la literoj aspektu alloge —e„ se ili ne legas mem, nur aμskultas kajrigardas. Gravas kaj la elektita tipar-fasono, kaj la grando de la literoj kajtekstoblokoj, kaj la kontrasto inter lapapera kaj teksta koloroj. Kaj certe gra-vas, ke plenumi•u “la universala regu-lo”: por ju pli malgrandaj infanoj estasdestinita la libro, des pli grandaj literojdevas esti uzataj. Feli„e, la eldonisto dela recenzataj libroj obeas „i regulon. Kajmia kolegeto kun plezuro legis la tito-lojn de „apitroj en Avinjo, Kuniberto kajKilevamba kaj Fabloj kaj fabeloj.

Pri kio ja tekstas la libroj? La infanojen la arboj rakontas pri malri„a mult-infana familio Santana, kiu lo•as randede praarbaro. Iutage Mastro Ripoll, la

posedanto de la tuta tereno, volas for-bruligi la arbaron por akiri spacon pornovaj kampoj. Kaj •uste la infanoj San-tana kun amika helpo de eta UmbertoRipoll, la filo de la Mastro, savas laarbojn.

La avo en la „areto estas “„armarakonto pri avo kaj lia nepo Pepito, priliteroj, ”tiuj diabla±oj", pri la vivo, •iasenco kaj •iaj •ojoj", kiel diras la dorsakovrilo de la libro mem.

Kuniberto kaj Kilevamba estas bonailustra±o al tio, ke “•is hodiaμ sur niaterglobo ekzistas homoj, kiuj suferaspro malsato, malsanoj kaj sekvoj demilitoj aμ aliaj katastrofoj; ili preskaμaμ efektive pereas mizere. Aliflankehomoj, kiuj ne scias aμ e„ ne volasekscii pri tiaj faktoj… Sed en „i tiu librotemas pri paro, kiu meminiciate dedi„assin por savi la vivon de la lo•antoj sur lainsulo Sisimanio. Kuniberto kaj Kile-vamba ne simple alportas nutra±ojn porla suferantaj homoj, sed per kunlaboroankaμ de aliaj agantoj ili deziras trovieliron el la katastrofo”.

En Fabloj kaj fabeloj “rakontasantaμ „io bestoj, sed ankaμ arboj kaj flo-roj, krome kelkaj homoj kaj e„ objektoj,pri plej diversaj eventoj. Ili pensigas ninpri ni mem kaj nia mondo, nia naturo kajla „iutaga vivo”.

Avinjo estas historio pri kvinjaraknabo, kies gepatroj mortas. “Unue litute ne komprenas, kio okazis. Lia avinodecidas zorgi pri li. Kaj Kalle konstatas,ke „io estas tute alia ol antaμe kun lapatro kaj patrino… Iom post iom ilialkutimi•as unu al la alia kaj entrepre-nas komunan voja•on. Kiam Kalle estasdekjara, Avinjo malsani•as. Tiam mon-tri•as, ke ankaμ ›i bezonas lin…” Kvan-kam temas pri kvinjara infano (komen-ce), la libro estas dedi„ita al pli a•ajgeknaboj (mia propra kvinjarulo metis•in en la lastan lokon en listo laμ inte-reseco).

Kulturo 23

Nun iom da kritiko. Verdire, lamisoj malmultas kaj ne tre •enas. En Lainfanoj en la arboj (p. 32) estas stila sedne gramatika „ueraro: dum la tuta histo-rio rakontatas en la as-tempo (prezen-co), „i tie, unufoje kaj senbaze, la aμtorouzas is-fina±on.

En La avo en la „areto (p. 21) nilegas: “Sur la brako ›i portis sian etaninfanon”, sed sur la apuda ilustra±o nividas la virinon teni la infanon en tukabebportilo — do, tute ne sur la brako.‚ar mia eta kolego siatempe spertis tiunspecon de bebportado (kaj vidadas „e siafrateto), li tuj atentigis pri tiu malkon-gruo. Bedaμrinde, mi ne havas la ger-manlingvan originalon kaj ne scias, „utemas pri miso de la aμtoro aμ de la tra-dukinto.

En Kuniberto kaj Kilevamba (p. 14)estas uzita esprimo “ekdormis ›iaj pie-doj”, feli„e kun piednoto (“sensent-i•is”). Kiom rajtas la tradukinto paμsigermanajn tropojn, mi ne scias. Personemi internaciigus ilin. La tradukintoankaμ estas influita per •enerala tenden-co misloki vorteton “ankaμ” (p. 20, 32,60), kiu normale devas stari antaµ vor-to, al kiu •i rilatas.

En Avinjo ni denove renkontas lasaman situacion kun esprimtropoj,

„i-foje sen ajna piednoto: “En la lernejone plene funkciis.” (p. 40). Ne sciante,ke en la germana lingvo la frazoj kiel“Es geht!” estas tute normalaj, oni mal-facile povas diveni, kio ne plene funk-ciis en la lernejo.

¤enas min, ruson, la maniero uzi lacitilojn — ver›ajne la germantradicia.En La infanoj en la arboj tio estas toler-ebla, sed en La avo en la „areto onistumblas, legante la unuan fojon, „ar netuj kompreneblas, kiu parolas momente.Kaj kiam oni laμtlegas al infano, imit-ante diversajn vo„ojn, tio gravas. Kajen Avinjo la citiloj „e dira±oj tute for-estas.

Entute la libroj estas bonaj, sufi„ealtkvalite produktitaj (se ne konsideriiliajn molajn kovrilojn, kio ne rekomen-dindas al porinfanaj libroj), kaj ne sim-ple distraj, sed instruantaj ami, amiki,protekti la naturon; libroj pri la vivo kaj•iaj malgrandaj kaj grandaj •ojoj. EnEsperantujo porinfanaj libroj ne multas,des pli de tia nivelo. Nur „inoj rimark-eble aktivas sur tiu kampo, sed ili plej-parte specifi•as por tute malgrandajinfanoj, kiuj mem ne jam scipovas legi.Do, la iniciato de Nora Caragea estas„iel laμdinda kaj subtenenda.

Ikar Akimenko

Enkonduko en la lingvori„onFiedler, Sabine; Rak, Pavel. Ilus-

trita frazeologio / Antaμparolo deDetlev Blanke. — 2a eld. — Dob¸icho-vice: KAVA-PECH, 2009. — 143 p., il.

La reeldono de la jam konata frazeo-logia±kolekto surgrimpis la 8an lokon enla Furorlisto de la Bjalistoka UKo. Nemirige, tiu populara libreto enhavas„ion, kion povas bezoni komencinta kajprogresanta esperantisto, deziranta pli-bonigi sian lingva±on. Do, krom la fraze-ologia±oj mem — entute pli ol sesdekfrazeologiaj esprimoj, kiujn la aμtorino„erpis el sia pli frua scienca studoverko,klarigojn de la signifo, po du uzekzem-ploj — cititaj de diversaj eldona±oj (kundetalaj fontindikoj), simpatiajn dese-gna±ojn de Pavel Rak ilustrantajn iliajnsignifojn — tre konvenaj por faciligimemoradon de signifoj de la frazeologi-a±oj. Kaj laste (sed ja ne balaste) sekcionkun “Similaj esprimoj en aliaj lingvoj”— po 3-4 por „iu frazeologia±o, plej ofteen la germana, angla, franca kaj „e†a lin-gvoj, sed ankaμ en aliaj, foje e„ en laindonezia. Sugestinde, laμ mi, estas re-aran•i estonte tiun sekcion kaj decidi aμpri pli demokrata reprezenti•o de aliajlingvoj aμ inverse elekti nur kelkajn, sedjam por la tuta verko. Per tio la librofari•us por la koncernaj etnolingvanoj e„pli alloga kaj eble surgrimpus pli alten enla furorlistoj de niaj libroservoj.

La frazeologia±oj, la uzekzemplojkaj la desegna±oj bone integri•as kajformas tutecajn po-2-pa•ajn unuojn. Persiaj didaktika „armo kaj lerto, ili elegan-te kaj profesiece enkondukas nin en lari„on de la lingvo kaj espereble helpasveki „e la leganto pli profundan intere-son pri Esperanta literaturo kaj kapa-blon •ui •in.

Ryszard Rokicki

Mi vere estas feli„ul’.Mi lo•as bonan mondon.De la pasinto, el nebul’Ni iras en estonton.

Ni estas •ojaj dank’ al Li –La plej genia homo,Kreint’ de nia idili’!Glorsonu Lia nomo!

Dum jaroj mondon gvidis frid’Malsato kaj malsano.Sed poste ekis Lia gvid’,Kaj nun pro Lia plano

Ne scias ni pri plag’, mizer’,Pli multe trinkas, man•as.Forgesis ni pri l’ vort’ “dan•er’”‚ar gardon Li aran•as.

Ne batas nin pluveg’, nek ne•’, –‚ar staras muro ›irma.Sen iu eta tru’ aµ bre„’,La ka•o estas firma.

Sed daµras ekster nia land’Malsato kaj amaro.Do kial? – vo„as la demand’, -Forkuris la najbaro?

Ja baldaµ estos granda fest’.Jen ku›as kuirkrado…Mi estas la obeza best’,Nutrata por bu„ado.

Kaj morgaµ i•os mi rostbef’ –Honora perspektivo!Kaj tio estas mia dev’,La senco de la vivo.

Pro la supra poemo Aleksandr Mitini•is laμreato de Liro-2010.

Aleksandro Mitin

Feli„ulo

24 Kulturo

Esperanto-libroj al naµ bibliotekoj

‚iuj naμ Esperanto-bibliotekoj, kiujpetis subvencion de la Biblioteka Apo-go Roma kaj Poul Thorsen de UEA,povos baldaμ pliri„igi siajn kolektojn deEsperanto-libroj. La estrarano de UEApri kulturo Claude Nourmont kaj •ene-rala direktoro Osmo Buller asignis sub-venciojn el tiu fonda±o je la suma valorode 1200 eμroj.

La plej grandajn subvenciojn, po200 eμroj, ricevis Biblioteko Interlin-gvistika Fenikso el Venezuelo kajDokumenta Esperanto-Centro el Kroa-tio. Po 120 eμroj estis asignitaj al Per-nambuka Esperanto-Asocio el Brazilo,Kleruma Esperanta Klubo el Kubo,Biblioteko por Skoltisma InterkulturaPedagogio el Rumanio, Unui•o deVerdaj Amikoj el Togolando kaj Biblio-teko Culbert el Usono. La bibliotekoj deKulturdomo de Franclandaj Esperant-istoj kaj Triesta Esperanto-Asocio elItalio ricevos ambaμ librojn por 100eμroj.

Biblioteka Apogo Thorsen donassubvenciojn „iujare ekde 1997. La origi-nala kapitalo, donacita de ges-roj Thor-sen, sufi„as ankoraμ por unu disdono.Petoj por tiu lasta disdono devos atingila Centran Oficejon •is la 15a de okto-bro 2011. Kun la peto oni sendu listonde dezirataj libroj, kiuj estu ordigitaj laμdezirindeco.

GK UEA

Dat-revene kaj rememore

Feli„a estas, kiu kun plezuroparolas pri la patroj, kiu •ojeRakontas pri iliaj grandaj agojKaj en la fino de la bela vicoSin mem fiere vidas.

(Goethe, Ifigenio I, 3)

Ankaμ sojle de la 2011a jaro ni retrovagigu la rigardon al kvar jaroj de la paseo:al 1861 (150 jaroj), 1911 (100 jaroj), 1936 (75 jaroj) kaj 1961 (50 jaroj).

1861

Antaμ la apero de la plej gravaj plan-lingvoj (Volapük kaj Esperanto) naski•iskelkaj el niaj pioniroj en 1861: la sveda pioniro Axel Rumstedt (01-28), SiegfriedLederer (06-30) kaj la franco Célestin Rousseau (09-22).

1911

La 7a UK okazis en Antverpeno.Aperis jenaj libroj kun transtaga signifo: la Plena Vortaro Eo-Ea de Emile Boi-

rac, la Vortaro de Esperanto de Bein, la vortaro D-Eo de Paul Christaller kaj la Poli-glota Vade-Mecum de Internacia Farmacio de Rousseau, sed ankaμ la poemaroUnuaj agordoj de Elski/Elska (t. e. Stanis³aw Braun kaj Stanis³aw Karolczyk).

En 1911 naski•is Dante Bertolini (01-02), Charles Meray (01-02), Peter Zacho(05-28), Tacuo Nakamura (07-24), Marianne Vermaas (09-23), Marcel Erbetta(12-09), Jan Filip (12-09) kaj niajn vicojn forlasis Rupert Kniele (07-31), historio-grafo de Volapük, la jam menciita Siegfried Lederer (09-08) kaj Gabriel Robin(12-26).

1936

La 28a UK okazis en Vieno.Inter la libro-eventoj de la jaro elstaris: El la Verda Biblio (Lejzerowicz) kaj

Maria kaj la grupo (Baranyai).En februaro okazis la malpermeso de Esperanto en Germanujo far Martin Bor-

mann. Naski•is Simo Milojevi£ (12-14) kaj inter la mortintoj trovi•is la interlingv-isto Ernst Beermann (01-01), John Merchant (01-09), Robert Kreuz (01-31), MavroŠpicer (08-04), Juan Font Giralt (08-15).

1961

La 46a UK okazis en Haronsgate.En tiu jaro niajn vicojn forlasis: Immanuel Olshvanger (02-07), Louis Bastien

(04-10), Camille Rogister (12-22). Kiu ankoraμ (kon)scias pri „i lasta?La libro-merkaton en 1961 pliri„igis verkoj de Jan Fethke (Jean Forge) (Verda

raketo), Edwin de Kock (Ombroj de la kvara dimensio), Stefo Urban (Nova Ezopo),la traduko de Malsata ›tono (Tagore), la vortaroj de Albault/Léger (F-Eo) kaj deAlfonz Pechan (Hu-Eo, Eo-Hu), sed ankaμ la ampleksa Simpozio pri ata/ita.

Reinhard Haupenthal

Kandidatoj al la PEN-premio 2010

(HeKo) Ok libroj kandidatas por La Verko de la Jaro 2010, laμ selekto de laEsperanta PEN-Centro. La premion asignos per referendumo la abonantaro de Lite-ratura Foiro. ‚i-foje la premio koncernas la originalan prozon, laμ verkoj surmer-katigitaj en 2009–2010. Sube estas la listo de la titoloj, laμ alfabeta ordo:

Jesa de István Nemere; Kvazaµ „io dependus de mi de Trevor Steele; La tero,kiu volis forflugi de Dmitrij ‹ev„enko, Anna Striganova; Lecionoj por knabo deMikaelo Bron›tejn; Malamu vin, unu la alian de Manuel de Seabra; Marvirinstratode Tim Westover; Serpentoj en la puto de István Nemere; Viza•oj: Novelaro2000–2009 de diversaj aμtoroj.

La balotilo situos en la februara Literatura Foiro. Eblos vo„doni ankaμ rete.Milena Makaveeva, sekretario de la Premio

Ljubomir Trifon„ovski, sekretario de la Esperanta PEN

‚i tiu kajero de La Ondo de Espe-

ranto estas la lasta por tiuj, kiujankoraμ ne reabonis por 2011.

Oni povas aboni La Ondon perpago al landa peranto (vd. p. 27),al nia UEA-konto “avko-u”, alniaj bankaj kontoj en Ruslandokaj en Pollando, al Yandex-denjgi.

Ni ekuzis ankaμ la sistemon Pay-Pal, akceptante eμrojn, dolarojnkaj zlotojn. Vidu pli rete:http://www.esperanto.org/Ondo/

Kulturo 25

La plej lasta SpeguloLa vintra kajero de Spegulo 2010

estas la dek-dua entute kaj la lasta postla trijara ekzistado. En la redakcia arti-kolo la eldonanto Kazimierz Leja klar-igas la „esigon de Spegulo per ekono-mia faktoro — la kvanto da abonantojne atingis la ekonomian minimumon.

La plej ampleksa materialo estas la25-pa•a artikolo de Edward MalewiczLa magia rondo de Esperanto-instruado,en kiu li unue prezentas la metodojn defremdlingvo-instruado tra jarcentoj, kajanalizas du internacie konatajn, traduk-itajn al dekoj da lingvoj, lernolibrojn deEsperanto. Li rimarkigas:

“… Esperanto restis en la magia ron-do de tiuj du [gramatika-traduka kaj larekta. — HaGo] metodoj, nun rigardatajkiel malmodernaj, neekonomiaj kaj ne-efikaj. En komparo kun nuntempaj ler-nolibroj por instruado de naciaj lingvoj,precipe la plej grandaj, la … analizitajdu Esperantaj lerniloj prezenti•as kielekzotikaj kurioza±oj”. Fine li eldirasesperige, ke, danke al la Interlingvist-ikaj Studoj en Poznano “daμre kreskosla nombro de kvalifikitaj Esperanto-instruistoj, … kaj ke ne diletantoj, sedprofesiuloj ekverkos Esperanto-instru-ilojn”.

Kosmopolitoj estas parolado de lanederlandano Ian Buruma okaze de laakcepto de Erasmus-Premio en 2008.

Tra pluraj kajeroj de Spegulo estisprezentataj multaj aμtoroj el Balkanoj.Ankaμ en tiu „i: intervjuo kun kroataverkistino Dubravka Ugreši¢ lo•anta enNederlando, kaj tri eseoj de la slovenaverkisto kaj eseisto Drago Jan£ar.

Mi konsilas al la redakcio enretigi latekstojn de Spegulo kun tema kaj aμtoraindeksoj, ja pro la eta eldonkvanto posteili estos preskaμ netroveblaj surpapere.

Halina Gorecka

Ricevitaj gazetojAntaμen, 2010/4; Bulteno de Esperantista Klubo en Prago, 2010/3; Dia Regno,

2010/5,6; EAB Update, 2011/52; Esperanta Finnlando, 2010/6; Esperanto, 2010/12,2011/1; Esperanto aktuell, 2010/6; Heroldo de Esperanto, 2010/14; Informilo,2010/12; Informilo por Interlingvistoj, 2010/4; Juna Amiko, 2010/3; La Gazeto,2010/150; La Lanterno Azia, 2010/11; La Ondo de Esperanto, 2011/1; La RevuoOrienta, 2010/11; Monato, 2010/12; Norvega Esperantisto, 2010/6; REGo, 2010/6;Spegulo, 2010/12; Svisa Esperanto-Societo Informas, 2011/1; Tempo, 2010/108;Usona Esperantisto, 2010/6.

Ricevitaj librojBarandovská-Frank, Vìra. Latinidaj planlingvoj. — Parderborn: Akademia

Libroservo, 2010. — 48 p. — [Donaco de Vìra Barandovská-Frank].Chrdle, Petr; Chrdlová, Stanislava. Esperantem za t¸i mìsíce. — 3 vyd. —

Dob¸ichovice: KAVA-PECH, 2006. — 184 p., il. — [Donaco de KAVA-PECH].Clelia. Mozaiko / Tradukis el la franca Daniel Luez. — [Laon]: [Daniel Luez],

2008. — 110 p.; 50 ekz. — [Donaco de Daniel Luez].Fiedler, Sabine; Rak, Pavel. Ilustrita frazeologio / Antaμparolo de Detlev Blan-

ke. — 2a eld. — Dob¸ichovice: KAVA-PECH, 2009. — 144 p., il. — [Recenzo-ekzemplero].

Romaniuk, Zbigniew; Wi¼niewski, Tomasz. ‚io komenci•is „e la Verda. PriLudoviko Zamenhof, lia familio kaj la komenco de Esperanto = Zacz¾³o si¾ na Zie-lonej. O Ludwiku Zamanhofie, jego rodzinie i pocz¹tkach esperanta / Tradukis el lapola Przemys³aw Wierzbowski. — £ódŸ: Ksi¾¿y M³yn, 2009. — 100 p., il. —[Donaco de Zbigniew Romaniuk].

Simon, Karl-Hermann. Lexicon silvestre: Kontribuoj pri la multlingva vortarode la forstfako = Beiträge zum multilingualen Wörterbuch des Forstwesens. —Eberswalde: Förderverein “Lexicon silvestre”, 2010. — 183 p. — [Recenzoekzem-plero].

Viza•oj: Novelaro 2000–2009 / Redaktis Leif Nordenstorm, Sten Johansson,Lena Karpunina, Perla Martinelli, Tim Westover. — Stockholm: Eldona SocietoEsperanto, 2010. — 175 p. — [Recenzoekzemplero].

La 13a Internacia FotokonkursoEn la 13a Internacia Fotokonkurso, organizita en

2010 de La Ondo de Esperanto, partoprenis 40 foto-verkoj de 10 aμtoroj el 7 landoj (Brazilo, Islando,Kanado, Pollando, Ruslando, Serbio, Svedio). La 9ande januaro 2011 la ju•komisiono (Albert Adylov,Andrej Budnik, Aleksander Kor±enkov, Maria Soko-lova) anoncis la rezulton:

1a premio (50 eμroj kaj abono al La Ondo de Esperanto): Lovísa Óskarsdóttir(Islando) pro “Libroservo”.

2a premio (25 eμroj kaj abono al La Ondo de Esperanto): Vladimir Merkulov(Ruslando) pro “Montaro en Kalifornio”.

3a premio (abono al La Ondo de Esperanto): Barbara Chodera (Pollando) pro“Araneo”.

Laμdaj mencioj: Vladimir Merkulov (Ruslando) pro “Panoramo de Moskvo dela 38a eta•o” kaj “Panoramo de Kremlo. Antikva urbo Rjazanj”; Roland Larsson(Svedio) por nesubskribita foto.

Speciala premio pro la plej bona foto pri la temo Familio (50 eμroj kaj abono alLa Ondo de Esperanto): Olga ‹ipovalenko (Ruslando) pro “Kie vi estas, panjoj?”

Laμda mencio. Barbara Chodera pro “Familio”.La plej bonaj fotoj aperos en La Ondo de Esperanto. ‚ar la nombro da konkurs-

a±oj draste malkreskis en la du lastaj jaroj, la ju•komisiono pretigos novan Regul-aron, laμ kiu ankaμ fotoj, senditaj elektronike, estos akceptataj.

Dankon al la partoprenintoj! Gratulon al la laµreatoj!Halina Gorecka

sekretario de la konkurso

26 Mozaiko

Inter ridindaj nanoj gigantas seriozoUniversala Kongreso daμre estas la plej granda renkonti•o

de esperantistoj, kiu aspektas serioze por la ekstera publiko.(Dima ‹ev„enko, Anna Striganova. Gazetara informkam-panjo „irkaµ la UK 2011 komenci•as // Esperanto, 2011, ¹1,p. 6)

‚u Bruselo sankcii•is?Bulgario … devis akcepti jam punpagon de Eμropa

Unio… (Stefan Maul. Naµzita de koruptado // Monato, 2010,¹8-9, p. 7)

Nur por knabplezuro… „iutage dum la posttagmezo funkcios speciala infanejo,

por la plezuro de la junaj — kaj junegaj — filoj de Esperanto-familioj! (TEJO-aktuale, ¹235, 22 jan 2010)

Verkistinaj internoj, au: El subaj fontojLiteraturaj kontribuoj venas el c-ino Etel Zavadlav … el

sen. Marie-France Conde Rey … kaj el sen. Perla Martinelli.(Senmaska ne estas senmaskla, HeKo 466 1-B, 30 dec 2010,esperantio.net/index.php?id=1563)

Sennaska ne estas senkaskaMi kaj La Karavelo deziras FELI‚AN KRISTKASKON

(João José Santos, 21 dec 2010, tech.groups.yahoo.com/group/tradukado/message/7561; rimarkis Russ Williams)

Maljudan feston!Gojplenan kaj pacan Kristnaskon… (Ilona Koutny, 24 dec

2010, http://groups.google.com/group/uam2008/browse_thread/thread/c8667f4d9bd6904f)

Ne retena„u!Antisemitoj, novaj antisemitoj kaj fikretena„oj (Aleks

Kadar, 10 dec 2010 http://www.liberafolio.org/2010/alterna-tiva-novajretejo-nun-ankau-en-esperanto#1291991051)

Aspergi, „u, per „uro de l’espero?… kio aperu en Vikipedio kaj kio en la „ureta revuo?

(Francesco Maurelli, 13 dec 2010, groups.google.com/group/isae-dl/topics?pli=1)

Bruste kaj cice, aµ: Pintaj aktivulojU[nui•o de] E[sperantistoj en la] T[uta] A[friko] indan

nian apogon kaj ni deziru al ili sukcesan mamstaran agadon…(Stanislaw Rynduch. Respekto, http://www.liberafolio.org/Members/esperantogo/UETA-DEKLARO#1273990087, 16maj 2010; rimarkis, en Libera Folio mem, Fabio Bettani)

Plukis István Ertl

Por la decembra krucvortenigmo venis 15 respondoj, el kiujses estas •ustaj. Ilin sendis: Edmund Grimley Evans (Britio),Jackie Huberdeau, Anne Jausions (Francio), Pere Palà(Hispanio), Klara Ilutovi„ (Ruslando), Roland Larsson(Svedio).

La libropremion ricevas Roland Larsson. Ni gratulas lin!La •ustaj respondoj: Horizontale: 1. amforo; 4. okapio;

10. akvofalo; 11. pil„ardo; 13. koro; 14. anilino; 15. alno;18. Atlantido; 19. Seulo; 21. himno; 22. lorio; 26. arogi;27. talismano; 31. inko; 32. termino; 33. digo; 36. diamanto;37. arti›oko; 38. opinio; 39. rotoro. Vertikale: 1. Alasko;2. favorato; 3. rifo; 5. ka„o; 6. paralela; 7. oboloj; 8. plank-tono; 9. Vieno; 12. sledo; 16. faringo; 17. heliumo; 20. kori-andro; 23. proklami; 24. „arma; 25. antimono; 28. Hindio;29. rento; 30. kokono; 34. ravi; 35. mino.

Antikvaj EnigmojTradicie ni proponas al vi enigmojn, kiuj aperis en La

Ondo de Esperanto antaμ cent jaroj, do en la antikva epoko deEsperantujo.

1. Kiun parton de „ambro vi devas ripeti dufoje por ricevivorton, kiu signifas bruetadon?

2. La divenota vorto estas fi›o; metu supersignon sur unuel literoj, kaj vi ricevos muzikilon de pa›tisto.

3. Kun “b” mi estas piedvesto, kun “d” — poseda±o defian„ino, kun “k” — sur strato dum pluvori„a tago, kun “r” —parto de regimento, kun “p” — min oni povas vidi en kuirejo.

4. Kiumaniere per kvarfoja sinsekva ›an•o po unu litero,la vorto “homo” transformi•os en “mu›o”? Kiuj estas tiuj „itri vortoj, starantaj inter “homo” kaj “mu›o”?

La respondoj devas veni al la redakcio po›te aμ rete antaμla 15a de marto 2011.

Juda humuro

EksterlandeEn komunisma Pollando judo estas pridemandita de la

sekureca servo:Enketisto: “‚u vi havas parencojn en eksterlando?”Judo: “Ne”.Enketisto: “Kiu estas ¥aja Goldbaum el Tel-Avivo?”Judo: “Mia fratino”.Enketisto: “‚u vi havas parencojn eksterlande?”Judo: “Ne”.Enketisto (kolere): “Kion signifas ne? Kiu estas David

Kohen el Jerusalemo?”Judo: “Mia frato”.Enketisto: “Diable, nun mi redemandas vin: „u vi havas

parencojn en eksterlando?”Judo: “Ne, certe ne. En la tuta familio mi estas la sola, kiu

lo•as en eksterlando”.

BonkoruloJudo nervoza sidis sur benko en la parko sen„ese sakrante

kaj blasfemante.Demandis lin preterpasanto: “Kio okazis, sinjoro?”Respondis la judo: “Sidi•u kaj mi rakontos al vi”.La homo tuj sidi•is kaj tiam la judo plu rakontis:“Vidu kiom da stultuloj estas en la mondo: Iu frenezulo

±us farbis tiun „i benkon sen meti averto-›ildon Fre›a farbo!”

El la kolekto de Josef ‹emer

Spritaj splitoj kaj preskerarojel la kolekto de reduktoro

Germanio. EsperantoLand denove (vd. p. 12) kunigis „e la jar-›an•o la Novjaran Renkonti•on, kiun partoprenis familioj kunetaj infanoj, kaj la Novjaran Internacian Semajnon kun junuloj,kiuj traktis la temon “Maro” plej diversmaniere — ankaμ pirat-maniere prezentante nodon. (Lu Wunsch-Rolshoven)

Francio. La esperantistoj kunvenintaj je la Novjarfesta ren-konti•o en la kastelo Grezijono (vd. p. 11), kie lo•as ne nurvesperoj sed ankaμ fantomoj, por la Silvestra Balo surmetismaskojn kaj kostumojn. Provu sur la supra foto identigi la par-toprenantojn. (Berto InformFantomix / Armelle Piolat)

Pollando. En la programo de la Zamenhofaj Tagoj en Byd-goszcz estis ne nur kursoj, ekzamenoj, prelegoj, ekskursoj,koncertoj, sed ankaμ geedzi•a studenta ceremonio de MartynaDawidowska el Bjalistoko kaj Moses Simon Gabagambi elTanzanio: Esperanto — edzperanto. (Andrzej Grz¾bowski)

27

Perantoj de “La Ondo de Esperanto”Argentino: Roberto Sartor, Saenz Peña 3912, B° La Capilla –52, CP 5507 – Vistalba, Luján de Cuyo – Mendoza

Aµstrio: Leopod Patek, Martinstr. 104/38, AT-3400Klosterneuburg

Aµstralio: Libroservo de AEA, Esperanto-domo, 143 LawsonSt., Redfern N.S.W. 2016

Belgio: FEL, Frankrijklei 140, BE-2000 Antwerpen

Brazilo: BEL, SDS Ed. Venâncio III Sala 303, BR-70393-900Brasília-DF

Britio: EAB/Viv O’Dunne, Esperanto House, Station Road,Barlaston, Stoke-on-Trent ST12 9DE

Bulgario: Georgi Mihalkov, “Nade±da” V, bl. 529, vh A et 9ap 33, BG-1229 Sofia

‚e†io: Pavel Polnický, Na Vinici 110/10, CZ-290 01 Podìbrady

Danlando: Arne Casper, Bryggervangen 70, 4, tv. DK-2100København Ø

Estonio: Virve Ernits, Vallimaa 17-8, EE-93812 Kuressaare

Finnlando: EAF / Päivi Saarinen, Siltasaarenkatu 15 C 65,FI-00530, Helsinki

Francio: Espéranto-France, 4 bis rue de la Cerisaie, FR-75004Paris

Germanio: Wolfgang Schwanzer, Pfarrer-Seeger-Straße 9,DE-55129 Mainz

Hispanio: Luis Serrano Pèrez, Font Nova 32, ES-08202Sabadell

Hungario: HEA, Pf. 193, HU-1368 Budapest

KEA, p.k. 87, HU-1675 Budapest

Irlando: Joy Davies, 9 Templeogue Wood, Dublin 6W

Islando: IEA, p.k. 1081, IS-121 Reykjavík

Italio: IEF, Via Viloresi 38, IT-20143 Milano

Višnja Brankovi¢, Via Parini 5, IT-34129 Trieste

Japanio: JEI, Waseda-mati 12-3 Sinzyuku-ku, Tôkyô-to,162-0042

Katalunio: KEA, Apartat 1008, ES-08200 Sabadell

Koreio: KEA, 1601 Kang Byeon Hanshin Core, 350Mapo-dong, Mapo-ku, Seoul-121-703

Kroatio: Marija Beloševi¢, Sveti Duh 130, HR-10000 Zagreb

Kroatio kaj Slovenio: Višnja Brankovi¢ (vd. Italio)

Latvio: Margarita �elve, R�pniec�bas 35-13, LV-1045 R�ga

Litovio: LEA, p. k 167, LT-3000 Kaunas-C

Nederlando: UEA, Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJRotterdam

Norvegio: Esperantoforlaget, Olaf Schous vei 18, NO-0572 Oslo

Nov-Zelando: G.David Dewar, 28 Coventry Way, Long Bay,North Shore City, NZ-0630

Pollando: PEA, Aleja Wolno¼ci 37F/7, 33-300 Nowy S¹cz

Portugalio: PEA, Rua João Couto, 6, R/C-A, PT-1500 Lisboa

Ruslando: Galina Romanovna Goreckaja, RU-236039Kaliningrad, ab. ja. 1205

Serbio: Dimitrije Jani£i¢, Svetogorska 19, 11000 Beograd

Slovakio: Stano Mar£ek, Zvolenská 15, SK-03601 Martin

Sud-Afriko: Colin S. Beckford, 43 Fairview Crescent,Milnerton Ridge 7441

Svedio: Lisbet Andréasson, Kajsa Kavats gata 8, SE-242 35Hörby

Svislando: Christoph Scheidegger, Im Schleedorn 6, CH-4224Nenzlingen

Usono: ELNA, P. O. Box 1129, El Cerrito CA 94530