Kỹ năng lãnh đạo theo tình huống 2012 Lời nói đầu Ngày nay, quá trình toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ, xóa đi các rào cản giữa các quốc gia và biến thế giới thành một thị trường duy nhất. Các doanh nghiệp, lớn cũng như nhỏ, đều có cơ hội để trở thành một đối thủ cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Điều đó, càng đòi hỏi các nhà lãnh đạo doanh nghiệp phải có những kỹ năng cần thiết để điều hành một công ty có phạm vi hoạt động vượt ra khỏi biên giới quốc gia mình, đủ sức cạnh tranh với các công ty khác trên toàn cầu. Một doanh nhân có kỹ năng lãnh đạo tốt sẽ đối phó với các tình huống khó khăn một cách bình tĩnh và sáng suốt hơn. Một số người còn nhìn thấy khó khăn cũng chính là một cơ hội và luôn sẵn sàng để thích nghi và có những đột phá. Việc áp dụng một kiểu phong cách lãnh đạo nào đó trong hoạt động quản trị kinh doanh không đơn giản là áp dụng nguyên bản một kiểu phong cách nào đó Trịnh thị Dịu- 542766 & Hoàng văn Thanh- 542821
Ngày nay, quá trình toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ, xóa đi các rào cản giữa các quốc gia và biến thế giới thành một thị trường duy nhất. Các doanh nghiệp, lớn cũng như nhỏ, đều có cơ hội để trở thành một đối thủ cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Điều đó, càng đòi hỏi các nhà lãnh đạo doanh nghiệp phải có những kỹ năng cần thiết để điều hành một công ty có phạm vi hoạt động vượt ra khỏi biên giới quốc gia mình, đủ sức cạnh tranh với các công ty khác trên toàn cầu.
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Kỹ năng lãnh đạo theo tình huống 2012
Lời nói đầuNgày nay, quá trình toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ, xóa đi các rào cản
giữa các quốc gia và biến thế giới thành một thị trường duy nhất. Các
doanh nghiệp, lớn cũng như nhỏ, đều có cơ hội để trở thành một đối thủ
cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Điều đó, càng đòi hỏi các nhà lãnh đạo
doanh nghiệp phải có những kỹ năng cần thiết để điều hành một công ty có
phạm vi hoạt động vượt ra khỏi biên giới quốc gia mình, đủ sức cạnh tranh
với các công ty khác trên toàn cầu.
Một doanh nhân có kỹ năng lãnh đạo tốt sẽ đối phó với các tình huống khó
khăn một cách bình tĩnh và sáng suốt hơn. Một số người còn nhìn thấy khó
khăn cũng chính là một cơ hội và luôn sẵn sàng để thích nghi và có những
đột phá.
Việc áp dụng một kiểu phong cách lãnh đạo nào đó trong hoạt động quản
trị kinh doanh không đơn giản là áp dụng nguyên bản một kiểu phong cách
nào đó trong thực tiễn sản xuất, kinh doanh mà đòi hỏi người quản trì phải
vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo để tìm ra kiểu phong cách lãnh đạo
thích hợp, tuỳ vào những điều kiện, tình huống cụ thể của doanh nghiệp.
Từ những vấn đề trên chúng ta hãy cùng đi tìm hiểu về "Kỹ năng lãnh đạo
Lãnh đạo là khả năng thuyết phục và gây ảnh hưởng đến người khác để hoàn thành những mục tiêu mong muốn. Nói cách khác, lãnh đạo thiên về khía cạnh nhân bản và nhắm đến “người” để nối kết họ thành một đội ngũ và động viên họ tiến tới mục tiêu mong muốn.
Có hai loại lãnh đạo là lãnh đạo chính thức và lãnh đạo không chính thức. Lãnh đạo chính thức là người lãnh đạo có thực quyền, là người đồng thời đóng vai trò quản trị viên trong một tổ chức, được trao ban quyền hạn và chức năng hành xử trên người khác để thi hành một công tác theo hoạch định. Người lãnh đạo không chính thức hay còn gọi là lãnh đạo tự nhiên, là người lãnh đạo do thiên phú với phong cách lôi cuốn người khác. Tuy họ không có quyền hạn chính thức để sai khiến, nhưng lời nói của họ có giá trị, được người khác lắng nghe và thực hiện. Những người lãnh đạo tự nhiên này thường được người khác ngưỡng mộ như một chứng nhân gương mẫu về cách tổ chức và thực hiện đối với đời sống cá nhân cũng như xã hội.
2. Phong cách lãnh đạo
Phong cách lãnh đạo là gì ?
Từ góc độ lý luận cũng như thực tiễn tâm lý học, vấn đề quản lý, trong đó nổi bật là phong cách lãnh đạo, đã được bàn nhiều trong các công trình khoa học. Khái niệm phong cách lãnh đạo thường được hiểu theo các góc độ sau:
Trịnh thị Dịu- 542766 & Hoàng văn Thanh- 542821
Kỹ năng lãnh đạo theo tình huống 2012
Được coi là một nhân tố quan trọng của người quản lý, lãnh đạo, nó
gắn liền với kiểu người lãnh đạo và nghệ thuật lãnh đạo, quản lý con
người.
Phong cách lãnh đạo không chỉ thể hiện về mặt khoa học và tổ chức
lãnh đạo, quản lý mà còn thể hiện tài năng, chí hướng, nghệ thuật
điều khiển, tác động người khác của người lãnh đạo.
Phong cách lãnh đạo là cách thức làm việc của nhà lãnh đạo.
Phong cách lãnh đạo là hệ thống các đấu hiệu đặc trưng của hoạt và
động quản lý của nhà lãnh đạo, được quy định bởi các đặc điểm
nhân cách của họ.
Phong cách lãnh đạo là kết quả của mối quan hệ giữa cá nhân và sự
kiện, và được biểu hiện bằng công thức: Phong cách lãnh đạo = Cá
tính x Môi trường.
Nhìn chung, những định nghĩa trên đã đề cập và phản ánh khá rõ nhiều mặt, nhiều đặc trưng khác nhau của phong cách lãnh đạo. Tuy nhiên, phần lớn các định nghĩa chỉ nhấn mạnh đến mặt chủ quan, mặt cá tính của chủ thể lãnh đạo chứ chưa đề cập, xem xét phong cách lãnh đạo như một kiểu hoạt động. Kiểu hoạt động đó được diễn ra như thế nào còn phụ thuộc vào yếu tố môi trường xã hội, trong đó có sự ảnh hưởng của hệ tư tưởng, của nền văn hoá... Như vậy, chúng ta có thể đính nghĩa như sau: Phong cách lãnh đạo là kiểu hoạt động đặc thù của người lãnh đạo được hình thành trên cơ sở kết hợp chặt chẽ và tác động qua lại biện chứng giữa yếu tố tâm lý chủ quan của người lãnh đạo và yêu tố môi trường xã hội trong hệ thống quản lý.
Theo Lewin có ba hình thức lãnh đạo sau đây:
Phân loại Phong cách lãnh đạo
Trịnh thị Dịu- 542766 & Hoàng văn Thanh- 542821
Kỹ năng lãnh đạo theo tình huống 2012
Phong cách lãnh đạo độc đoán
Kiểu quản lý mệnh lệnh độc đoán được đặc trưng bằng việc tập trung mọi quyền lực vào tay một mình người quản lý, người lãnh đạo - quản lý bằng ý chí của mình, trấn áp ý chí và sáng kiến của mọi thành viên trong tập thể.
Phong cách lãnh đạo này xuất hiện khi các nhà lãnh đạo nói với các nhân viên chính xác những gì họ muốn các nhân viên làm và làm ra sao mà không kèm theo bất kỳ lời khuyên hay hướng dẫn nào cả. Hình thức này thường phù hợp với lối quản trị cổ điển, hoặc khi tổ chức đang trong tình trạng canh tân nội bộ để loại trừ những phần tử làm lũng đoạn sinh hoạt chung, vv… Nhất là khi tinh thần kỷ luật và trật tự của tổ chức lỏng lẻo cần sửa đổi.
Đặc điểm: Nhân viên ít thích lãnh đạo. Hiệu quả làm việc cao khi có mặt lãnh đạo, thấp khi không có mặt lãnh đạo. Không khí trong tổ chức: gây hấn, phụ thuộc vào định hướng cá nhân.
Phong cách lãnh đạo dân chủ:
Kiểu quản lý dân chủ được đặc trưng bằng việc người quản lý biết phân chia quyền lực quản lý của mình, tranh thủ ý kiến cấp dưới, đưa họ tham gia vào việc khởi thảo các quyết định. Kiểu quản lý này còn tạo ra những điều kiện thuận lợi để cho những người cấp dưới được phát huy sáng kiến, tham gia vào việc lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch, đồng thời tạo ra bầu không khí tâm lý tích cực trong quá trình quản lý.
Đặc điểm: Nhân viên thích lãnh đạo hơn Không khí thân thiện, định hướng nhóm, định hướng nhiệm vụ Năng suất cao, kể cả không có mặt của lãnh đạo.
Phong cách lãnh đạo tự do
Trịnh thị Dịu- 542766 & Hoàng văn Thanh- 542821
Kỹ năng lãnh đạo theo tình huống 2012
Với phong cách lãnh đạo này, nhà lãnh đạo sẽ cho phép các nhân viên được quyền ra quyết định, nhưng nhà lãnh đạo vẫn chịu trách nhiệm đối với những quyết định được đưa ra. Phong cách lãnh đạo này được sử dụng khi các nhân viên có khả năng phân tích tình huống và xác định những gì cần làm và làm như thế nào. Bạn không thể ôm đồm tất cả mọi công việc! Bạn phải đặt ra các thứ tự ưu tiên trong công việc và uỷ thác một số nhiệm vụ nào đó.
Đặc điểm: Nhân viên ít thích lãnh đạo. Không khí trong tổ chức thân thiện, định hướng nhóm, định hướng vui chơi. Năng suất thấp, người lãnh đạo vắng mặt thường xuyên.
Các yếu tố ảnh hưởng tới PCLĐ
Thời gian là bao nhiêu?
Các mối quan hệ được dựa trên sự tôn trọng và tin tưởng hay dựa
trên sự thiếu tôn trọng?
Ai là người nắm giữ thông tin - bạn, các nhân viên, hay cả hai?
Các nhân viên được huấn luyện ra sao và bạn hiểu rõ các nhiệm vụ
như thế nào?
Các mâu thuẫn nội bộ
Mức độ sức ép
Kiểu nhiệm vụ. Đó là kiểu cấu trúc, phi cấu trúc, phức tạp, hay đơn
giản?
Luật lệ hay các quy trình thủ tục được thiết lập
II/ LÃNH ĐẠO THEO TÌNH HUỐNG
1. Thế nào là lãnh đạo theo tình huống ?
Trịnh thị Dịu- 542766 & Hoàng văn Thanh- 542821
Kỹ năng lãnh đạo theo tình huống 2012
Nhiều nhà lãnh đạo đang cố lựa chọn cho mình một phong cách lãnh
đạo hoàn hảo để áp dụng với tất cả các nhân viên của mình? Nhưng
thực tế cho thấy rằng không có phong cách nào là tốt nhất cho tất cả các
nhân viên. Việc lãnh đạo hiệu quả đòi hỏi nhà lãnh đạo nên sử dụng
nhiều phong cách quản lý khác nhau một cách linh hoạt và phù hợp với
từng đối tượng và hoàn cảnh cụ thể.
Kỹ năng lãnh đạo theo tình huống đang được nhiều nhà quản trị sử
dụng.Vậy thế nào là lãnh đạo theo tình huống? Lãnh đạo theo tình
huống bao gồm việc sử dụng bốn phong cách quản lý khác nhau: Quản
lý kiểu hướng dẫn, Quản lý kiểu tư vấn hay kiểu “ông bầu, Quản lý
kiểu hỗ trợ Phong cách phân cấp hay uỷ quyền.
Quản lý kiểu hướng dẫn : Nhà quản trị sẽ hướng dẫn nhân viên làm thế
nào để hoàn thành công việc, kiểm tra chặt chẽ hoạt động của nhân viên
và tự mình đưa ra hầu hết quyết định. Đây là phong cách thích hợp nhất
để quản lý nhân viên mới vào nghề hoặc đối với những người thực hiện
công việc không tốt. Tuy nhiên, nếu nhà quản lý chỉ sử dụng một phong
cách này thì sẽ trở thành tiểu tiết, độc đoán.
Quản lý kiểu tư vấn hay kiểu “ông bầu” : Nhà quản trị liên tục đưa ra
các định hướng và buộc nhân viên cùng tham gia giải quyết vấn đề và
tham gia vào quá trình ra quyết định. Để thực hiện được điều này, cần
lôi kéo ý kiến của nhân viên, trả lời các câu hỏi được nêu ra và thể hiện
sự hứng thú bàn bạc công việc với từng cá nhân. Phong cách này thích
hợp khi nhân viên không còn là người mới đối với công việc nhưng
Trịnh thị Dịu- 542766 & Hoàng văn Thanh- 542821
Kỹ năng lãnh đạo theo tình huống 2012
cũng chưa đủ khả năng hoặc sự tự tin về khả năng thực hiện công việc
của mình.
Quản lý kiểu hỗ trợ: Nhà quản trị sử dụng phong cách này khi nhân
viên của anh ta đã có khả năng thực hiện một công việc được giao
nhưng còn thiếu tự tin. Theo phong cách này, nhà quản lý là nơi để
nhân viên nêu ra những lo ngại và để bàn bạc về những khó khăn. Tuy
nhiên, thay vì giải quyết hộ, nhà quản lý chỉ hỗ trợ họ. Làm như vậy sẽ
tăng cường tính độc lập và sự tự tin của nhân viên.
Phong cách phân cấp hay uỷ quyền Sử dụng đối với nhân viên có cả kỹ
năng và sự tự tin trong việc xử lý công việc. Tuy nhiên, nếu bạn sử
dụng phong cách này trước khi nhân viên của bạn sẵn sàng cho công
việc thì họ có thể sẽ cảm thấy rằng, bạn đã bỏ rơi họ.
2. Các nghiên cứu về lãnh đạo theo tình huống
Quan điểm của lý thuyết lãnh đạo theo tình huống dựa trên ý kiến cho rằng
phong cách lãnh đạo phù hợp nhất sẽ phụ thuộc vào tình huống. Hầu hết các
thuyết lãnh đạo theo tình huống đều giả định rằng người lãnh đạo hiệu quả
phải vừa sáng suốt và vừa linh động. Chúng ta hãy cùng xem xét các
mô hình lãnh đạo theo tình huống của Fiedler, Hersey và Blanchard,
và lý thuyết lãnh đạo đường dẫn-mục tiêu.
Trịnh thị Dịu- 542766 & Hoàng văn Thanh- 542821
Kỹ năng lãnh đạo theo tình huống 2012
Mô hình của Fiedler
Mô hình lãnh đạo này cho rằng kết quả làm việc của nhóm có hiệu
quả hay không là phụ thuộc vào phong cách lãnh đạo. Trong mô hình
này, Fiedler giả định rằng phong cách của người lãnh đạo là không thay
đổi và ông đưa ra những cách lãnh đạo cũng như các yếu tố tình huống
như sau:
- Phong cách lãnh đạo có 2 dạng
• Chú trọng đến mối quan hệ (mối quan hệ giữa lãnh đạo và cấp dưới)
• Chú trọng đến nhiệm vụ (quan tâm đến năng suất)
- Yếu tố tạo ra tình huống có 3 loại
• Mối quan hệ giữa người lãnh đạo và các thành viên trong nhóm. Mối
quan hệ này dựa trên mức độ tin cậy và tôn trọng lẫn nhau giữa người
lãnh đạo và cấp dưới.
• Cấu trúc nhiệm vụ. Cấu trúc này thể hiện công việc được giao có quy
trình như thế nào? Rõ ràng hay không rõ ràng. Như vậy cấu trúc nhiệm
vụ cao muốn nói đến nhóm được giao một nhiệm vụ cụ thể rõ ràng và
ngược lại.
• Vị trí quyền lực (quyền lực từ vị trí người lãnh đạo đang nắm giữ). Quyền
lực từ vị trí thể hiện mức độ ảnh hưởng của người lãnh đạo đến các vấn
đề như tuyển dụng, sa thải, kỷ luận, thăng tiến và tăng lương.
Từ 3 biến tình huống này, Fiedler đưa ra 8 dạng tình huống khác nhau
mà người lãnh đạo có thể rơi vào như hình 7.1
Trịnh thị Dịu- 542766 & Hoàng văn Thanh- 542821
Kỹ năng lãnh đạo theo tình huống 2012
Theo hình 7.1, ta có thể thấy 8 tình huống xảy ra trong một nhóm. Tổ
chức cần quyết định nên thay đổi người lãnh đạo hay thay đổi tình huống
cho người lãnh đạo để phù hợp với hành vi của họ.
- Khi người lãnh đạo rơi vào tình huống I, II, III, VII và VIII, thì tổ chức
cần phải bổ nhiệm một nhà lãnh đạo có phong cách chú trọng đến
nhiệm vụ để kết quả thực hiện công việc được tốt hơn.
- Khi tình huống là IV, V, VI, tổ chức cần áp dụng phong cách lãnh đạo
chú trọng đến mối quan hệ.
Vậy chuyện gì xảy ra nếu tình huống và phong cách lãnh đạo không
phù hợp. Ví dụ, khi một người lãnh đạo rơi vào tình huống IV nhưng
hành vi lãnh đạo của anh ta lại chú trọng đến nhiệm vụ? Có hai cách giải