-
1
WOJEWÓDZKI KONKURS BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓL PODSTAWOWYCH OD
KLASY IV WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO
Kod ucznia Liczba punktów (wypełnia SKK) ………
ETAP I 22 października 2019 r. Instrukcja dla ucznia 1. Test
zawiera 22 zadania, za rozwiązanie których możesz uzyskać 30
punktów. 2. Czytaj uważnie - zadania rozwiązuj zgodnie z
poleceniami. 3. W niektórych zadaniach zamkniętych jedna lub więcej
odpowiedzi może być
poprawna.
Wybierz je i zaznacz znakiem X, np.: A. B. C. D.
Jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie obwiedź kółkiem i zaznacz
inną odpowiedź.
np. A. B. C. D.
4. Rozwiązania wszystkich zadań zapisz długopisem czytelnie i
starannie
w wyznaczonych miejscach. 5. Nie korzystaj z korektora. 6. Na
rozwiązanie zadań masz 60 minut.
Powodzenia.
Przewodnicząca Wojewódzkiej Komisji Konkursowej Wiesława
Niedzielska
-
2
Informacja do zadania 1. i 2. W roku 1998 opisano w archipelagu
Azorów nowy gatunek rośliny któremu nadano nazwę Angelika
lignescens. Tę roślinę znano już wcześniej ale błędnie uważano, że
jest to Melanoselinum decipiens, który występuje na sąsiednim
archipelagu Madery. Oba gatunki są podobne pokrojem, różnią się
jednak budową kwiatów i owoców .Ich odmienność oraz miejsce w
systemie klasyfikacji organizmów zostały potwierdzone za pomocą
badań DNA. Zadanie 1. (0-1) Na podstawie powyższego opisu można
stwierdzić, że gatunki te należą do: A. mszaków B. paprotników C.
nagonasiennych D. okrytonasiennych Zadanie 2. (0-1) Który z
poniższych gatunków jest najprawdopodobniej najbliższym krewnym
Angelica lignescens A. Melanoselinum decipiens B. Begonia
lignescens C. Aloe angelica D. Angelica sylvestris Zadanie 3. (0-
1) Rodzina jest: A. przykładem taksonu B. przykładem jednostki
systematycznej C. jednostką charakterystyczną dla królestwa roślin
i zwierząt D. podstawową jednostką w systematyce Zadanie 4. (0-1)
Hipoteza: A. to pytanie o cel doświadczenia B. ma zwykle formę
zdania pytającego C. założenie, wymagające sprawdzenia D. jest
potwierdzeniem lub zaprzeczeniem wniosku Zadanie 5. (1-0) Saprofity
wymieniono w zestawie: A. drożdże i rdza źdźbłowa B. pleśniak i
huba drzewna C. pieczarka i buławinka czerwona D. pleśniak biały i
pieczarka
-
3
Zadanie 6. (0-1) Tryptofan i lizyna to egzogenne aminokwasy. Co
oznacza, że: A. tryptofan i lizyna to aminokwasy szkodliwe B.
organizm człowieka sam potrafi je wytwarzać C. organizm człowieka
musi otrzymywać je w pożywieniu D. aminokwasy te są trawione w
innej części układu pokarmowego niż pozostałe Zadanie 7. (0-2) Do
elementów budowy (od A do D) przyporządkuj odpowiednie organellum
komórkowe, wybierając spośród 1 – 4 A. chromatyna 1. mitochondrium
B. grzebienie 2. jądro komórkowe C. celuloza 3. wakuola D.
pojedyncza błona 4. ściana komórkowa
A ……, B ……, C……, D……
Zadanie 8. (0-2)
Wszystkie organizmy potrzebują do życia energii. Uzyskują ją w
procesie oddychania
komórkowego. Wyróżniamy dwa typy oddychania komórkowego:
oddychanie tlenowe i
beztlenowe. Poniżej w tabeli przedstawiono porównanie obu typów
oddychania.
Uzupełnij puste rubryki.
Cecha porównywana Oddychanie tlenowe Oddychanie beztlenowe
Substrat związki organiczne, tlen
Produkty końcowe dwutlenek węgla, woda
Miejsce zachodzenia cytoplazma procesu
Ilość uwalnianej energii mała/duża
Zadanie 9. (0-1) Wskaż jaką funkcję w zachowaniu homeostazy
pełni układ immunologiczny: A. utrzymywanie stałej wymiany gazów
między organizmem a środowiskiem
zewnętrznym B. obrona przed czynnikami chorobotwórczymi C.
transport składników pokarmowych i tlenu do wszystkich tkanek
organizmu D. wydalanie zbędnych produktów metabolizmu
-
4
Zadanie 10. (0-1) Diagram przedstawia skład chemiczny organizmu
człowieka.
Jaki procent stanowią związki nieorganiczne? A. 1% B. 30% C. 65%
D. 69% Zadanie 11. (0-1) Na rysunku wpisz we właściwych miejscach
nazwy części optycznych mikroskopu.
65%
10%
20%
4%1%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Skład chemiczny organizmu człowieka
-
5
Zadanie 12. (0-1) Uczeń oglądał pod mikroskopem trójkąt. Narysuj
w kole obraz trójkąta jaki zobaczył uczeń pod mikroskopem. Zadanie
13. (0-3) Na poniższym rysunku przedstawiono komórkę roślinną.
Na podstawie: J. Duszyński, K. Grykiel, L. Hryniewiecka, A.
Jarmołowski, Biologia, t.1, Warszawa 2003, s. Uzupełnij tabelę –
podaj nazwy organelli oznaczonych na rysunku numerami 1-3 i ich
funkcje w komórce (po jednej dla każdej organelli) oraz określ,
wpisując TAK lub NIE, czy występują w komórce zwierzęcej.
Występowanie Nr Nazwa organelli Funkcja w komórce w komórce
zwierzęcej 1.
2.
3.
-
6
Zadanie 14. (0-1) Wybierz schemat ilustrujący krążenie krwi w
organizmie człowieka A. serce → tętnica → żyły → naczynia włosowate
→ serce B. serce → żyły → tętnice → naczynia włosowate →serce C.
serce → tętnice → naczynia włosowate → żyły → serce D. serce →
naczynia włosowate → żyły → tętnice → serce Zadanie 15. (0-2)
Wpisując P-prawda lub F-fałsz oceń prawdziwość przedstawionych
poniżej stwierdzeń prawda/fałsz
P/F Pniem płucnym krew płynie do serca
Żyły to naczynia krwionośne, które wychodzą z serca
Tętnice i żyły zbudowane są z śródbłonka, mięśni gładkich i
tkanki łącznej
Krążenie wieńcowe zaopatrujące w krew mięsień sercowy to część
dużego obiegu serca
Zadanie 16. (0-1) Wskaż nazwę naczynia krwionośnego oznaczonego
strzałką na schemacie przedstawiającym budowę serca człowieka. A.
aorta B. żyła płucna C. tętnica płucna D. żyła główna
-
7
Zadanie 17. (0-2) Schematycznym rysunek przedstawia łuk
odruchowy. 17.1 Powyższy rysunek przedstawia schemat łuku
odruchowego dopisz do podanych cyfr litery A-E , którymi oznaczono
jego elementy wymienione poniżej. A. receptor B. efektor C. rdzeń
kręgowy D. neuron ruchowy E. neuron czuciowy 1………, 2…….., 3……..,
4…….., 5…… 17.2 Na wyżej przedstawionym schemacie łuku odruchowego
zaznacz strzałkami kierunek przepływu impulsu nerwowego. Zadanie
18. (0-2) Poniżej podano informacje na temat różnych rodzajów
odporności. 1. Jest wrodzona i naturalna. 2. Odpowiadają za nią
makrofagi zdolne do wchłaniania i trawienia drobnoustrojów. 3.
Tworzy się ją na skutek przebytych chorób i szczepień. 4.
Gwarantują ją m.in. ślina, łzy, skóra, kwas żołądkowy i pot. 5.
Jest nabyta, może być sztuczna lub naturalna. 6. Powstaje dzięki
limfocytom T i limfocytom B.
Wybierz poprawne dokończenie zdania. Odporność swoistą opisują
cechy oznaczone cyframi: ……………………………………………………….
1
2
3 4
5
-
8
Zadanie 19. (0-2) Rysunek przedstawia staw łokciowy.
Źródło: https://krio-star.pl/fizjoterapia/łokieć tenisisty 19.1
Podaj nazwę struktury , która łączy mięsień z kością oznaczonej na
rysunku literą X, a następnie wybierz nazwę tkanki z której jest
zbudowana ta struktura. Nazwa struktury oznaczonej literą X :
……………… 19.2 Struktura oznaczona na rysunku literą X jest zbudowana
z tkanki: A. mięśniowej B. łącznej C. nabłonkowej D. nerwowej
Zadanie 20. (0-2) Rysunek przedstawia nefron. 1 2 3
Którymi cyframi oznaczono ciałko nerkowe? Podając cyfry podaj
nazwy tych
elementów nefronu.
…………………………………………………………………………………………..
5
4
-
9
Zadanie 21. (0-1) Trzustka to narząd produkujący hormony i
enzymy trawienne. Hormonami wydzielanymi przez trzustkę są: A.
glukagon, insulina B. insulina, pepsyna C. lipaza, amylaza D.
trypsyna, lipaza Zadanie 22. (0-1) Bakterie to najmniejsze
jednokomórkowe organizmy występujące na Ziemi. Wskaż odpowiedz w
której prawidłowo wymieniono cechy budowy komórki bakteryjnej A.
brak błony komórkowej, mitochondriów, jądra komórkowego B. brak
jądra komórkowego, mitochondriów, chloroplastów C. brak siateczki
śródplazmatycznej, cytoplazmy, rzęsek D. brak jądra komórkowego,
cytoplazmy, ściany komórkowej
Imię i nazwisko ucznia ………………………………………… (wypełniają członkowie
SKK po sprawdzeniu i rozkodowaniu arkusza)