-
Mbshtetem n All-llahun nga djalli i mallkuar
1. Fatiha 1.1. Me emrin e All-llahut, Mshiruesit,
Mshirbrsit!1.2. Falnderimi i takon All-llahut, Zotit t botve!1.3.
Mshiruesit, Mshirbrsit!1.4. Sunduesit t Dits s Gjykimit
(prgjegjsis-shprblimit)!1.5. Vetm Ty t adhurojm dhe vetm te Ty
krkojm ndihm!1.6. Udhzona (prforcona) n rrugn e drejt!1.7. N rrugn
e atyre, t cilt i begatove me t mira, jo n t atyre q kundr veti
trhoqn
hidhrimin, e as n t atyre q e humbn veten!
2. Bekare Me emrin e All-llahut, Mshiruesit, Mshirbrsit!
2.1. Elif, Lam, Mim.2.2. Ky sht libri q nuk ka dyshim n te
(sepse sht prej All-llahut) sht udhzues pr ata
q jan t devotshm.2.3. T cilt e besojn t fshehtn, e kryejn faljen
(namazin) dhe prej asaj q Ne u kemi
dhn, ata japin (zeqat, sadaka etj.).2.4. Dhe ata, t cilt besojn
n at q tu shpall ty, dhe n at q sht shpallur para teje,
dhe q jan t bindur plotsisht pr (jetn e ardhshme n) botn tjetr
(Ahiretin).2.5. T tillt jan t udhzuar nga Zoti i tyre dhe vetm ata
jan t shptuarit.2.6. E ata q mohuan (Kuranin dhe Muhammedin), pr ta
sht njsoj ua trhoqe vrejtjen
apo nuk ua trhoqe, ata nuk besojn.2.7. All-llahu ua mbylli atyre
zemrat, vesht e tyre dhe n t pamurit e tyre ka nj perde, e ata
kan nj dnim t madh.2.8. Ka disa njerz q thon: Ne i kemi besuar
All-llahut dhe jets tjetr (Ahiretit), po n
realitet ata nuk jan besimtar.2.9. Ata prpiqen ta mashtrojn
All-llahun dhe ata q besuan, po n t vrtet ata nuk
mashtrojn tjetr, pos vetvetes, por ata nuk e hetojn.2.10. N
zemrat e tyre kan smurje, e All-llahu u shton smundje edhe m shum,
e pr
shkak se ata prgnjeshtruan, psojn dnim t dhembshm.2.11. E kur
atyre u thuhet: Mos e prishni rendin n tok! Ata thon: Ne jemi
vetm
prmirsues (paqtues)!2.12. Veni re, ata n t vrtet jan
shkatrruesit, por nuk e kuptojn.2.13. Dhe kur atyre u thuhet:
besoni, sikurse besuan njerzit, ata thon: A t besojm
ashtu sikurse besuan mendjelehtit? N t vrtet ata, dhe mu ata jan
mendjelehtit, por nuk e din.
2.14. E kur i takojn ata q besuan thon: Ne kemi besuar! Por kur
veohen me djajt (parin) e vet u thon: Ne jemi me ju, ne vetm jemi
tallur (me besimtart).
2.15. All-llahu i ndshkon talljet e tyre, duke i ln t bredhin
edhe m shum n mosbesimin e tyre.
2.16. T tillt jan q e ndrruan t vrtetn (besimin) me t pavrtetn
(mosbesimin), pra tregtia e tyre nuk pati fitim dhe ata nuk qen t
vetdijshm (n punn e tyre).
2.17. Shembulli i tyre (n hipokrizi) sht si shembulli i atij q
ndez nj zjarr dhe, posa ta ndrioj ai vendin pr rreth tij, All-llahu
ua shuan dritn e tyre dhe i l n errsira q nuk shohin.
2.18. (Mbesin n errsir) T shurdhr, memec dhe t verbr, andaj ata
nuk kthehen
1
-
(nga ajo rrug e tyre e keqe).2.19. Ose (Shembulli i tyre sht) si
ndonj shi i rrept prej s larti me errsir, me
bubullim e me vettim, e prej friks s vdekjes, nga rrufeja, ata i
vejn gishtat n vesht e tyre. Po All-llahu sht rrethues i
mosbesimtarve (atij nuk mund ti shptoj askush).
2.20. Vettima gati ua merr t pamurit dhe, sa her q ajo u bn drit
atyre, ata ecin n te, e kur u errsohet mbesin aty. E sikur t donte
All-llahu, do tua merrte t dgjuarit (me krismn e bubullims) dhe t
pamurit (me shkndijn e vettims). Vrtet, All-llahu sht i plotfuqishm
pr do gj.
2.21. O njerz, adhurojeni Zotin tuaj, i cili ju krijoi juve edhe
ata q ishin para jush ashtu q t jeni t devotshm (t shptuar).
2.22. Ai, i cili pr ju bri tokn shtrat (vendbanim) e qiellin
kulm, e prej qiellit ju lshoi shi me t cilin ju siguroi lloje t
frutave si ushqim pr ju, pra mos i prshkruani All-llahut shok, duke
qen se ju e dini (q Ai nuk ka shok).
2.23. E n qoft se jeni n dyshim n at q Ne ia shpallm gradualisht
robit ton, ather silleni ju nj kaptin t ngjashme si ai (Kurani) dhe
thirrni (pr ndihm) dshmitart tuaj (zotrat) pos All-llahut, nse jeni
t sinqert (n thniet tuaja se Kurani nuk sht prej Zotit).
2.24. E mos e pait br (deri m tash), e as q do ta bni kurr (edhe
n t ardhmen), ather ruajuni zjarrit, lnd e t cilit jan njerzit dhe
gurt, q sht i prgatitur pr mosbesimtart.
2.25. E, prgzoi ata q besuan dhe bn vepra t mira se ata do t jen
n xhennete n t cilt rrjedhin lumenj. Sa her q u jepet ndonj ushqim
nga frutat e tij, ata thon: Ky sht q me te u ushqyem edhe m par.
Ngase, u sillet ushqim i ngjashm (vetm n form, e jo edhe n shije).
Aty do t ken ata bashkshorte t pastra dhe aty do t jen
prgjithmon.
2.26. All-llahu nuk ngurron q t marr fardo shembulli, qoft
mushkoj a dika edhe m e imt se ajo. Pr sa u prket atyre q besuan,
ata e din se ai (shembull) sht i vrtet nga Zoti i tyre, ndrsa ata t
cilt mohuan do t thon: deshi All-llahu me kt si shembull? Ai me te
humb shum, e po me te udhzon n rrugn e drejt shum, po me prjashtim
t atyre q jan jasht rrugs, Ai me te nuk humb tjetr.
2.27. Ata q e thyejn besn e dhn All-llahut pasi q sht lidhur
ajo, dhe e kpusin at q All-llahu ka urdhruar t jet e kapur, e edhe
bjn shkatrrime n tok, t tillt jan ata t dshtuarit.
2.28. Si e mohoni All-llahun, e dihet se ju ishit t vdekur e Ai
ju ngjalli, mandej ju bn t vdisni e pastaj ju ringjall, e mandej
tek Ai do t ktheheni?
2.29. Ai (All-llahu) sht q pr ju krijoi gjithka q ka n tok,
pastaj vullnetin e vet ia drejtoi qiellit dhe i prsosi ata shtat
qiej. Ai sht i Gjithdijshmi pr do gj.
2.30. (Prkujto Muhammed) Kur Zoti yt u tha engjjve: Un po krijoj
(po prcaktoj) n tok nj zvends! Ata than: A do t vsh n te at q bn
rregullime dhe q derdh gjaqet, e ne t madhrojm Ty me lavdrimin Tnd
dhe plotsisht t adhurojm! Ai tha: Un di at q ju nuk e dini!
2.31. E Ai (Zoti) ia msoi Ademit t gjith emrat (e sendeve),
pastaj ato ua prezentoi engjjve dhe u tha: M tregoni pr emrat e
ktyre (sendeve t emrtuara), nse jeni t drejt (ka mendoni)?
2.32. (Engjjt) Than: Ti je i pa t meta, ne nuk kemi dije tjetr
prve at q na e msove Ti. Vrtet, Ti je i Gjithdijshmi, i Urti!
2.33. (Zoti) Tha: O Adem, njoftoj ata (engjjt) me emrat e atyre
(sendeve)! E kur u rrfeu atyre pr emrat e tyre, (Zoti) tha: A nuk
ju kam thn juve se Un m s miri e di fshehtsin e qiejve e t toks dhe
m s miri e di at, q ju e publikoni dhe at q e mbani fsheht.
2.34. E kur u tham engjjve: pruluni (bini n sexhde) Ademit, ata
menjher iu pruln, me prjashtim t iblisit (djallit). Ai refuzoi dhe
u mbajt n t madh dhe u b
2
-
pabesimtar.2.35. E Ne i tham: O Adem, ti dhe bashkshortja juaj
banoni n xhennet dhe hani lirisht
nga frutat e tij kah t doni, por mos iu afroni asaj bime (peme)
e t bheni zullumqar (t vetvetes suaj).
2.36. Po djalli i bri q ata t dy t mashtrohen n at (pem ose
xhennetin) dhe i nxori ata nga ajo (e mir) q ishin n te, e Ne u
tham: Zbritni (dilni), jeni armik i njri-tjetrit, e ju deri n nj
koh n tok keni vendbanim dhe dfrim.
2.37. E Ademi prej Zotit t vet pranoi disa fjal (lutje), prandaj
Ai ia fali (gabimin), Ai sht Mshirues dhe pranues i pendimit.
2.38. Ne u tham: Dilni prej atyhit q t gjith, e juve gjithqysh
do tu arrij udhzim prej Meje, e kush e pranon udhzimin Tim, pr ata
nuk ka as frik as q do t brengosen.
2.39. E ata q i mohuan dhe prgnjeshtruan argumentet tona, t
tillt jan banues t zjarrit, ata do t jen aty prgjithmon.
2.40. O bijt e israilit, kujtoni (jini mirnjohs pr) t mirat e
Mia, t cilat ua dhurova juve dhe zbatoni premtimin q ma keni dhn
Mua. Un e zbatoj at q u premtova dhe t m keni frik vetm Mua.
2.41. Dhe besojeni at q e shpalla (Kuranin), e q vrteton at q e
keni ju e mos u bni mohues t par t tij, dhe mos i ndrroni ajetet e
Mia (Kuranin) me nj vler t pakt, por vetm Mua t ma keni dron.
2.42. E mos e ngatrroni t vrtetn me t pavrtetn dhe me vetdije t
fshehni realitetin.2.43. Faleni namazin dhe jepni zeqatin, dhe
faluni me ata q falen (bini n ruku me ata q
bien).2.44. A po i urdhroni (thirrni) njerzit pr pun t mira, e
veten tuaj po e harroni? Ndrsa
ju e lexoni librin (Tevratin). A nuk po mendoni?2.45. Krkoni
ndihm (n t gjitha shtjet) me durim dhe me namaz, vrtet, ajo sht
e
madhe (vshtir), por jo edhe pr ata q kan frik (Zotin).2.46. T
cilt jan t bindur se do ta takojn Zotin e vet dhe se ata do ti
kthehen Atij.2.47. O bijt e israilit, prkujtojeni dhuntin Time, t
ciln ua dhurova, dhe Un ju pata (t
part tuaj) dalluar ndaj njerzve t tjer (t asaj kohe).2.48. Dhe
ruajuni nj dit kur askush askujt nuk do t mund ti kryej asgj, kur
nuk
pranohet pr te (jobesimtarin) ndonj ndrmjetsim dhe nuk pranohet
pr te kompensim, e as q do t ndihmohen ata (fajtort).
2.49. Prkujtoni edhe kur ju shptuam prej popullit t faraonit, q
nga ai shijuat dnimin m t idht, duke ua ther bijt tuaj, e duke ua
ln gjall grat tuaja. N kt tortur prjetuat nj sprovim t madh nga
Zoti juaj.
2.50. Dhe kur pr ju e ndam detin, e ju shptuam, ndrsa ithtart e
faraonit i fundosm, e ju i shihnit (me syt tuaj).
2.51. E kur i premtuam Musait (tia japim Tevratin) dyzet net,
pas tij ju (pasi shkoi ai pr Tevrat) e adhuruat viin, ju ishit
dmtues (t vetes suaj).
2.52. Mandej edhe pas asaj ua falm (gabimin), ashtu q t
falnderoni.2.53. Dhe (prkujtoni) kur ia dham Musait librin,
dalluesin n mnyr q t udhzoheni n
rrug t drejt.2.54. Dhe kur Musai popullit t vet i tha: O populli
im, me adhurimin e viit (n vend t
Zotit), ju i bt zullum vetvetes, pra pendohuni para Krijuesit
tuaj, dhe mbyteni vetveten. Kjo pr ju sht m s miri te Krijuesi
juaj. E Ai ua pranoi pendimin tuaj, Ai sht Mshirues, ndaj pranon
shum pendimin.
2.55. Dhe kur i that: O Musa, ne nuk t besojm ty derisa ta
shohim All-llahun haptazi, e ather juve u rrmbeu rrufeja (zjarri)
dhe ju e shihnit.
2.56. Pastaj, q t jeni mirnjohs pas vdekjes suaj juve ju
ngjallm.2.57. Dhe Ne bm q ret tu bjn e hije, ju furnizuam me rrshir
(t mbl) dhe me
shkurtza. (Ju tham) Hani nga t mirat q ju furnizuam! (Ata nuk
qen mirnjohs). Po Neve ata nuk na bn kurrfar dmi, por ata e dmtuan
vetveten.
3
-
2.58. E kur ju tham: Hyni n kt fshat (vendbanim), dhe hani n t
lirisht ku t dshironi, e hyni n dern (e fshatit) prulur dhe thuani:
Hittatun - ndjes, Ne ua falim mkatet tuaja, e bamirsve ua shtojm
shprblimin.
2.59. E ata q ishin mizor at q u ishte thn e ndryshuan me nj
fjal tjetr, e Ne pr shkak se ata kundrshtuan, lshuam nga qielli nj
dnim kundr atyre q ishin mizor.
2.60. Dhe (prkujtoni) kur Musai krkoi uj pr popullin e tij, e Ne
i tham: Bjeri gurit me shkopin tnd, ather nga ai gufuan dymbdhjet
kroje q secili grup e dinte vendin ku do t pinte uj. (U tham) Hani
dhe pini nga begatit e All-llahut e mos vazhdoni t jeni rregullues
n tok.
2.61. Madje kur ju that: O Musa, ne nuk mund t durojm (ham) vetm
nj ushqim (t njjt), lute pra Zotin tnd pr ne t na furnizoj me ka
mbin toka prej perimeve t saj, prej trangujve, prej hudrave, prej
thjerrze (grosh) dhe prej qepve t saj! (Musai) Tha: A krkoni ta
ndrroni t mirn pr at q sht m e thjesht? Zdirgjuni pra n qytet, se
aty do t keni at q krkoni! E mbi ta rndoi poshtrimi dhe skamja, e
ata kundr vetes shkaktuan hidhrimin e All-llahut. Kjo ndodhi ngase
ata mohonin argumentet e All-llahut, mbytnin pejgambert pa kurrfar
t drejte, dhe pr shkak se kundrshtuan dhe i kalonin kufijt n t
keqe.
2.62. Vrtet, ata q besuan, ata q ishin jehudi, krishtert, sabejt
(kishin lshuar fen e adhuronin engjjt), kush besoi prej tyre
(sinqerisht) All-llahun, dhe botn tjetr dhe bri vepra t mira, ata e
kan shprblimin te Zoti i tyre. Pr ta nuk ka frik as nuk kan prse t
pikllohen (pasi q besuan All-llahun, librat, t drguarit n mesin e t
cilve edhe Muhammedin).
2.63. (Prkujtoni) Kur Ne patm marr prej jush besn tuaj, ngritm
mbi ju (kodrn) Turin (u tham): veproni sipas atij (Tevratit) q ua
dham me seriozitet, e msoni at q sht n te, ashtu q t ruheni.
2.64. E pas asaj (bess) ju m von ia kthyet shpinn, e po t mos
ishte mirsia dhe mshira e All-llahut ndaj jush, ju do t ishit prej
t dshpruarve (n t dy jetrat).
2.65. Ju tanim e keni t njohur shtjen e atyre nga mesi juaj q
nuk respektuan (urdhrin) n t shtunn, e Ne u tham: Shndrrohuni n
majmun t prbuzur!
2.66. At (shndrrim t tyre) e bm mas ndshkuese pr ata q e
prjetuan (me sy) dhe pr pastajshmit, por edhe si kshill pr t
devotshmit.
2.67. (Prkujtoni) Edhe kur Musai popullit t vet i tha: All-llahu
ju urdhron ta therrni nj lop! Ata than: A bn tallje me ne? Ai tha:
All-llahut i mbshtetem t m ruaj e t mos bhem nga injorantt!
2.68. Ata than: Lute Zotin tnd pr ne t na sqaroj far sht ajo? Ai
tha: Ai thot se ajo sht nj lop as e vjetr (e moshuar) as e re
(mshqer), sht e mesme, zbatoni pra at q urdhroheni!
2.69. Ata than: Lute Zotin tnd pr ne q t na sqaroj far sht
ngjyra e saj! Ai tha: Ai thot se ajo sht nj lop e verdh, ngjyra e
saj sht e fort q knaq shikuesit.
2.70. Ata than: Lute Zotin tnd pr ne q t na sqaroj far sht ajo,
se lopt na jan przier (jan br t ngjashme) e ne do t gjejm ta vrtetn
n dasht All-llahu!
2.71. Ai tha: Ai thot se ajo sht lop jo e lodhur duke lruar tokn
as duke ujitur bimt, ajo sht pa t meta dhe n t nuk ka shenj (ngjyr
tjetr)! Ata than: E tash na e sqarove sakt dhe e therrn at, e pr
pak e lan pa e kryer punn.
2.72. (Prkujtoni) Kur e patt mbytur nj njeri dhe u kundrshtuat
mes veti pr te, e All-llahu sht zbulues i asaj q e mbanit
fsheht.
2.73. E ne u tham: Mshoni atij (t vdekurit) me nj pjes t saj (t
lops s therrur!) Ja, kshtu All-llahu i ngjall t vdekurit dhe ua
sqaron argumentet e veta, ashtu q t kuptoni.
2.74. Edhe pas (fakteve t qarta) zemrat tuaja u bn pasandej t
forta si guri, e edhe m t forta, sepse ka nga gurt prej t cilve
gufojn lumenj, e ka disa prej tyre q ahen
4
-
dhe prej tyre buron uj, madje ka prej tyre q nga frika ndaj
Zotit rrokullisen tatpjet (nga maja e kodrs). All-llahu nuk sht i
pakujdesshm ndaj asaj q veproni ju.
2.75. A shpresoni se do tu besojn ata juve (jehudit), kur dihet
se nj grup prej tyre dgjuan fjalt e All-llahut, edhe pse i kishin
kuptuar, e duke qen t vetdijshm (bnin) i ndryshuan ato.
2.76. E kur i takonin ata q kishin besuar (muslimant) thonin: Ne
kemi besuar! E kur veoheshin ata mes veti thonin: A po ju tregoni
atyre (muslimanve) pr at q All-llahu ua shpalli juve (n Tevrat
rreth Muhammedit), q ata para Zotit tuaj t ken argumente kundr
jush. A nuk jeni duke kuptuar.
2.77. A thua nuk e din ata (jehudit) se All-llahu e di at ka e
fshehin dhe at ka e publikojn?
2.78. E ka disa prej tyre q jan analfabet, nuk e kuptojn librin,
por jetojn vetm n shpresa, duke mos qen t sigurt.
2.79. sht shkatrrim pr ata q me duart e veta e shkruajn librin,
e pastaj thon: Ky sht prej All-llahut! E pr t arritur me t nj fitim
t pakt, pra sht shkatrrim i madh pr ta ka shkruan duart e tyre dhe
sht shkatrrim i madh pr ta ajo ka fitojn.
2.80. Ata edhe than: Neve nuk do t na kap zjarri vetm pr disa
dit t numruara! Thuaj: A mos keni marr prej All-llahut ndonj
premtim, e All-llahu nuk e thyen premtimin e vet, ose jeni duke thn
pr All-llahun at q nuk e dini?
2.81. Po, (do t ju kap zjarri) ai q bn keq dhe q e vrshojn
gabimet e tij, ata jan banues t zjarrit, aty jan prgjithmon.
2.82. E ata q besuan dhe bn vepra t mira, ata jan banues t
xhennetit, aty jan prgjithmon.
2.83. (Prkujtoni) Kur ne morm zotimin e bijve t israilit; mos
adhuroni tjetrk prve All-llahun, t silleni mir ndaj prindrve, ndaj
t afrmve, ndaj jetimave, ndaj t varfrve dhe njerzve u thuani fjal t
mira; Faleni namazin dhe jepni zeqatin, e pastaj ju e thyet zotimin
dhe prve nj pakice prej jush, ia kthyet shpinn zotimit.
2.84. Dhe kur morm zotimin tuaj q t mos derdhni gjakun tuaj, t
mos dboni veten tuaj nga vendi juaj, e ju e pranuat, ndaj
dshmonie.
2.85. Pastaj qe, ju jeni ata q mbytni njri-tjetrin, i dboni disa
prej jush nga vendi i tyre duke bashkpunuar kundr tyre si sht mkat
e padrejt, e nse ata bien te ju n robri, ju jepni kompensim pr (ti
liruar) ata, e dbimi i tyre nga vendi sht i ndaluar pr ju. A e
besoni nj pjes t librit, e tjetrn e mohoni. mund t jet ndshkimi
ndaj atij q punon ashtu prej jush, pos poshtrim n jetn e ksaj bote,
e n Ditn e Gjykimit ata hidhen n dnimin m t ashpr. All-llahu nuk
sht i pakujdesshm ndaj asaj q veproni ju.
2.86. T till jan ata q e vlersuan jetn e ksaj bote mbi botn
tjetr, andaj atyre as nuk do tu lehtsohet dnimi, e as q do t
ndihmohen ata.
2.87. Ne i patm dhn Musait librin dhe pas tij patm drguar shum
pejgamber. Isait, birit t Merjemes i dham argumente (mrekulli) dhe
e fuqizuam me (Xhibrilin) Shpirtin e Shenjt. E sa her q u erdhi
ndonj i drguar me ka nuk u plqeu juve, a nuk u bt kryelart dhe disa
prej tyre i prgnjeshtruat e disa i mbytt?
2.88. E (jehudit e kohs s Muhammedit) thon: Zemrat tona jan n
kllf! Jo, por pr shkak t mosbesimit t tyre, All-llahu i ka
mallkuar, andaj pak jan q besojn (ose: pak send besojn).
2.89. E kur u erdhi atyre prej All-llahut libri (Kurani) q sht
vrtetues i atij, q e kishin pran, e q para se tu vinte e krkonin
ndihmn e tij kundr mosbesimtarve, e mohuan at (Muhammedin) q e
njihnin, kur u erdhi. Pra mallkimi i All-llahut qoft kundr
mosbesimtarve!
2.90. E shmtuar sht ajo pr ka ata e shitn vetvetn. At q e
shpalli All-llahu t mos e besojn nga zilia, pr shkak se All-llahu
nga mirsia e Tij ti shpall atij q dshiron nga robt e vet. Andaj
merituan zemrim mbi zemrim (gazep mbi gazep).
5
-
Mosbesmtart kan dnim q i poshtrson.2.91. Dhe kur atyre u thuhet:
Besoni at q e shpalli All-llahu, ata thon: Ne besojm at
q na u shpall neve, kurse e mohojm at pas tij, edhe pse sht
vrtetues i atij q e kan ata dhe sht i vrtet. Thuaj: Nse jeni
besimtar, pse pra i mbytnit m par pejgambert e All-llahut?
2.92. Juve u pat ardhur Musai me argumente, por pas tij ju
adhuruat viin, pra ju ishit mizor.
2.93. (Prkujtoni) Kur morm premtimin tuaj dhe mbi ju ngritm
kodrn Tur, (u tham) merrni kt q u dham seriozisht dhe dgjoni
(respektoni). Ata than: Dgjuam (me vesh) e kundrshtuam. E pr shkak
t mosbesimit t tyre, adhurimi ndaj viit ishte przier me gjak n
zemrat e tyre. Thuaj: Nse jeni besimtar, besimi juaj sht duke u
udhzuar keq.
2.94. Thuaj: Nse bota tjetr (xhenneti) tek All-llahu sht vetm pr
ju, e jo edhe pr njerzit e tjer, nse jeni t sinqert, krkojeni
vdekjen (e shkoni m shpejt).
2.95. E pr shkak t veprave t tyre (mkateve), ata kurr nuk e
dshirojn at. All-llahu di pr zullumqart.
2.96. sht e sigurt se njerzit m lakmues pr t jetuar, ti ke pr t
gjetur ata (jehudit), bile edhe m lakmues se idhujtart. Ndonjri
prej tyre dshiron t jetoj nj mij vjet, por edhe sikur t jetoj, ajo
(jeta e gjat) nuk do ta shptoj at prej dnimit. All-llahu sheh ka
veprojn ata.
2.97. Thuaj: Kush sht armik i Xhibrilit (sht armik i
All-llahut), e ai me urdhrin e All-llahut e zbriti Kuranin n zemrn
tnde, q sht vrtetues i asaj q ishte m par dhe udhrrfyes e prgzues
pr besimtart.
2.98. Kush sht armik i All-llahut, i engjjve t Tij, i t drguarve
t Tij, i Xhibrilit dhe i Mikailit (ai sht mosbesimtar), All-llahu
pa dyshim sht armik i mosbesimtarve.
2.99. Ne t kemi shpallur ty (Muhammed) argumente t qarta dhe ato
nuk i mohon askush, prve atyre q kan dal respektit.
2.100. (Nuk besojn argumentet tona se) Sa her q ata kan dhn
ndonj premtim, nj grup prej tyre e hodhi at, por shumica e tyre nuk
beson.
2.101. E kur u erdhi atyre ndonj i drguar prej All-llahut,
vrtetues i asaj q kishin ata, nj grup prej tyre t cilve iu kishte
dhn libri, e hodhi pas shpine librin e All-llahut, kinse nuk dinin
(asgj).
2.102. (E hodhn librin e Zotit) E ndoqn at q e thonin djajt n
kohn e sundimit t Sulejmanit. Po Sulejmani nuk ishte i paf, djajt
ishin t paf, sepse u msonin njerzve magjin. (ndoqn) Edhe ka u
zbriti n Babil dy engjjve, Harutit dhe Marutit. E ata t dy nuk i
msonin askujt (magjin) para se ti thonin: Ne jemi vetm sprov, pra
mos u bn i pa f! E, msonin (njerzit) prej atyre dyve at (magji) me
ka ndanin burrin prej gruas s vet, por pa lejn e All-llahut me at
askujt nuk mund ti bnin dm dhe ashtu msonin ka u sillte dm e nuk u
sillte dobi atyre. E ata (jehudit) e kan ditur se ai q (hodhi
librin) e zgjodhi at (magjin), ai n botn tjetr nuk ka ndonj t drejt
(n mshirn e Zotit). Po ta dinin, ata se pr ka e shitn vetveten, ajo
sht shum e keqe.
2.103. E sikur t kishin besuar ata dhe sikur t ishin ruajtur
(prej mkateve), po t dinin, shprblimi prej All-llahut do t ishte
shum m i dobishm.
2.104. O ju q keni besuar, mos thuani: Raina - po thuani:
Undhurna dhe respektoni! Mosbesimtart kan dnim t dhembshm.
2.105. As ata, ithtart e librit q nuk besuan, e as idhujtart nuk
duan q juve t ju vij ndonj e mir nga Zoti juaj. Mirpo, All-llahu me
mshirn e vet veon at q dshiron, All-llahu sht Zot i mirsis s
madhe.
2.106. Ne nuk abrogojm (pezullojm) asnj nga argumentet tona, apo
ta hedhim n harres e t mos sjellim edhe m t dobishm se ai, ose t
ngjashm me te. A nuk e ke ditur se All-llahu sht i plotfuqishm pr
do send?
2.107. A nuk e ke ditur se vetm All-llahut i takon sundimi i
qiejve e i toks, dhe se pos All-
6
-
llahut nuk keni as mbrojts as ndihmtar.2.108. A doni ta pyetni T
drguarin tuaj sikurse u pyet m par Musai. Ai q e ndrron
besimin me mosbesim, ai tanim e ka humbur rrugn e drejt.2.109.
Shum ithtar t librit (jehudi, krishter) edhe pasi u sht br e qart e
vrteta, nga
vet zilia e tyre personale dshiruan q pas besimit tuaj tiu
kthejn n mosbesimtar, pra ju lini dhe largohuni prej tyre derisa
All-llahu ta sjell urdhrin e vet. All-llahu ka mundsi pr do
send.
2.110. Kryeni faljen (namazin) dhe jepeni zeqatin, e fardo t mir
q e prgatitni pr veten tuaj, at e gjeni tek All-llahu. Ska dyshim
se All-llahu prcjell do veprim tuajin.
2.111. Ata edhe than: Kurrsesi nuk ka pr t hyr kush n xhennet,
prve atij q sht jehudi ose i krishter! Ato jan fantazi t tyre!
Thuaju: Sillni argumentin tuaj (ka thoni) po qe se jeni t
drejt?
2.112. Nuk sht ashtu (si thon ata), po ai q i sht dorzuar
All-llahut dhe sht bamirs, ai e ka shprblimin e vet te Zoti i tij,
pr ata nuk ka frik, as nuk kan pse t mrziten.
2.113. Jehudit than se t krishtert nuk jan t mbshtetur n asgj
(nuk kan f t vrtet). Edhe t krishtert than se jehudit nuk jan t
mbshtetur n asgj, e duke qen se ata t dy palt e lexojn librin. Po
kshtu si thniet e tyre, than edhe ata q nuk dinin (idhujtart pr
Muhammedin). Po n ditn e gjykimit pr at q ata nuk pajtoheshin,
All-llahu gjykon ndrmjet tyre.
2.114. E kush mund t jet m mizor se ai q n xhamit e All-llahut
pengon t prmendet emri i Tij (t bhet ibadet) dhe prpiqet pr
shkatrrimin e tyre. Atyre ndryshe nuk u takoi t hyjn vet n to, vetm
duke qen respektues (t tyre e jo rrnues). Ata n kt jet kan nnmim e
n botn tjetr dnim t madh.
2.115. T All-llahut jan edhe (ant nga) lindja edhe nga perndimi,
dhe kahdo q t ktheheni, aty sht an e All-llahut. Vrtet, All-llahu
sht i gjer (n bujari) e i dijshm.
2.116. Ata (ithtart e librit) than: All-llahu ka fmij!? I pastr
sht Ai nga kjo e met! E Tij sht gjithka n qiej e n tok, gjithka i
sht nnshtruar Atij.
2.117. Ai sht shpiks i qiejve e i toks (pa kurrfar modeli t
mparshm) e kur dshiron dika, ai vetm i thot: Bhu!, n at moment
bhet.
2.118. E ata q nuk din (kurejshitt politeist) than: Prse t mos
na flas neve All-llahu, ose t na vij ndonj argument! Po kshtu,
thniet e tyre n mnyr t njjt i patn prsritur edhe ata q ishin para
tyre. T njjta jan zemrat e tyre. Ne tanim i sqaruam argumentet pr
nj popull q dshiron t bindet.
2.119. Ne t drguam ty me t vrtetn (Kuranin), prgzues dhe
qortues, e ti nuk je prgjegjs pr banuesit e xhehennemit.
2.120. As jehudit, e as krishtert kurr nuk do t jen t knaqur me
ty deri sa ta pasosh fen e tyre. Thuaju: Udhzimi i All-llahut sht
udhzim i drejt. E nse pasi q t ka ardhur ty e vrteta shkon pas
mendimeve t tyre, nuk ka kush t t ndihmoj e as t mbroj nga
All-llahu.
2.121. Atyre, t cilve ua dham librin dhe t cilt e lexojn drejt
ashtu si sht, ata e besojn at (Kuranin). E ata q e mohojn at, t
tillt jan ata q dshtuan (n Dunja e n Ahiret).
2.122. O bijt e israilit, kujtoni t mirat e Mia q ua dhurova, q
ju dallova mbi njerzit e tjer (t asaj kohe).
2.123. Dhe ruajuni nj dit kur askush nuk do t mund ta ndihmoj
tjetrin pr asnj send, nuk pranohet prej askujt kompensim, nuk do ti
bj dobi askujt ndonj ndrmjetsim dhe as q do t ndihmohen
(mkatart).
2.124. Prkujto (O i drguar) kur Zoti i vet, Ibrahimin e provoi
me disa obligime, e ai i prmbushi ato, e Ai i tha: Un po t bj ty
prijs (imam) t njerzimit! Ai tha: (bn o Zot) Edhe nga pasardhsit e
mi! (Zoti) Tha: Mirsin Time nuk mund ta gzojn mizort!
7
-
2.125. Dhe kur shtpin (Qaben) e bm vendkthimi dhe vendsigurie pr
njerzit, (u tham): Vendin ku qndroi Ibrahimi pranojeni pr
vendfaljeje! Ibrahimin dhe Ismailin i urdhruam: ju t dy pastrojeni
shtpin Time pr vizituesit, pr ata q qndrojn aty dhe pr ata q falen
aty.
2.126. Dhe kur Ibrahimi tha: Zoti im, bje kt nj qytet sigurie
dhe banort e tij, q besuan All-llahun dhe jetn tjetr, furnizoi me
lloje t frutave! Ai (All-llahu) tha: (E furnizoj) Edhe atij q nuk
besoi do tia mundsoj shfrytzimin e frutave pr nj koh t shkurtr, e
pastaj do ta shtyej n dnimin e zjarrit, e sa prfundim i shmtuar sht
ai.
2.127. Edhe kur Ibrahimi dhe Ismaili, duke i ngritur themelet e
shtpis (Qabes - luteshin): Zoti yn, pranoje prej nesh, se me t
vrtet Ti je q dgjon dhe di!
2.128. Zoti yn, bna neve dyve besimtar t sinqert ndaj Teje dhe
nga pasardhsit tan, njerz t bindur ndaj Teje, na i mso rregullat e
ibadetit (adhurimit) tan dhe falna neve, vrtet Ti je q fal shum, je
mshirues!
2.129. Zoti yn, drgo ndr ta, nga gjiu i tyre t drguar q tu lexoj
atyre ajetet Tua, tu msoj atyre librin dhe urtsin, e ti pastroj
(prej ndytsis s idhujtaris) ata. Ska dyshim se Ti je ngadhnjyesi, i
dijshmi.
2.130. E kush largohet prej fes s Ibrahimit prve atij q e
poshtron vetveten. Ne at e bm t zgjedhur n kt bot, kurse n botn
tjetr ai sht njri prej t lartve.
2.131. Kur Zoti i vet atij i tha: Dorzohu! Ai tha: Iu kam
dorzuar Zotit t gjithsis!2.132. E Ibrahimi i porositi bijt e tij me
kt (fe), e edhe Jakubi. (u than) O bijt e mi, All-
llahu ua zgjodhi fen (islame) juve, pra mos vdisni ndryshe, por
vetm duke qen musliman!
2.133. A ishit ju (ithtar t librit) dshmitar kur Jakubit iu
afrua vdekja, e ai bijve t vet u tha: ka do t adhuroni pas meje?
Ata than: Do ta adhurojm Zotin tnd dhe Zotin e prindrve tuaj:
Ibrahimit, Ismailit, Ishakut, nj t vetmin Zot dhe ne, vetm Atij i
jemi dorzuar!
2.134. Ai ishte nj popull q kaloi, atij i takoi ajo q fitoi, e
juve u takon ajo q fituat, prandaj ju nuk jeni prgjegjs pr at q
vepruan ata.
2.135. Ata (ithtart e librit) than: Bhuni jehudi ose t krishter,
e gjeni rrugn e drejt! Thuaj: Jo, (asnjrn) por fen e drejt t
Ibrahimit q ai nuk ishte nga idhujtart.
2.136. Ju (besimtar) thuani: Ne i besuam All-llahut, at q na u
shpall neve, at q iu shpall Ibrahimit, Ismailit, Ishakut, Jakubit
dhe pasardhsve (t Jakubit q ishin t ndar n dymbdhjet kabile), at q
i sht dhn Musait, Isait dhe at q iu sht dhn nga Zoti i tyre
pejgamberve, ne nuk bjm dallim n asnjrin prej tyre dhe ne vetm atij
i jemi bindur.
2.137. N qoft se ata besuan ashtu si besuat ju, ata vrtet kan
gjetur rrugn e drejt, e nse refuzojn, ather ata jan kundrshtar
(opozit), po ty (Muhammed) kundr tyre do t mjaftoj All-llahu. Ai
sht dgjuesi, i dijshmi.
2.138. (Kjo fe jona sht) Ngjyrosje e All-llahut, e kush ngjyros
(me fe) m mir se All-llahu. Ne vetm at e adhurojm.
2.139. Thuaj: A doni t grindeni me ne pr All-llahun, e Ai sht
Zoti yn dhe Zoti juaj dhe ne kemi vepra (shprblimin e veprave)
tona, e ju keni veprat tuaja. Por ne jemi (besimtar) t sinqert ndaj
Tij.
2.140. A pretendoni se Ibrahimi, Ismaili, Ishaku, Jakubi dhe
pasardhsit kan qen jehudi ose t krishter? Thuaj: A e dini ju m mir
apo All-llahu? Kush sht m mizor se ai, q e ka dshmin e All-llahut
pran vetes dhe e fsheh. All-llahu nuk sht i panjoftuar me veprimet
tuaja.
2.141. Ai ishte nj popull q shkoi, t cilit i takoi ajo q fitoi,
e juve u takon ajo q fituat, prandaj ju nuk jeni prgjegjs pr at q
ata vepruan.
2.142. Disa mendjeleht nga njerzit do t thon: ka i ktheu ata
(muslimant) prej kibles (drejtimit) n t cilin ishin ata (Kudsi)?
Thuaj: T All-llahut jan lindja dhe perndimi, Ai e v n rrugn e drejt
at q do.
8
-
2.143. Dhe ashtu (si ju udhzuam n fen islame) Ne u bm juve nj
pupull t drejt (nj mes t zgjedhur) pr t qen ju dshmitar (n ditn e
gjykimit) ndaj njerzve, dhe pr t qen i drguari dshmitar ndaj jush.
E Kiblen nga e cila ti u drejtove nuk e bm pr tjetr, vetm se pr t
provuar at q shkon pas t drguarit, nga ai q kthehet prapa, ndonse
kjo ka qen vshtir (pr disa), por jo edhe pr ata q All-llahu i
drejtoi. All-llahu nuk sht q tua humb besimin tuaj. Ska dyshim se
All-llahu sht shum i but dhe mshirues ndaj njerzve.
2.144. Ne shum her po shohim kthimin e fytyrs tnde kah qielli, e
Ne gjithqysh do t drejtojm ty n drejtim t nj kibleje (Qabja) q ti e
do at. Pra kthehu ans s xhamis s shenjt (Qabes), dhe kudo q t jeni
(o besimtar) kthehuni kah ajo an. E atyre q u sht dhurruar libri,
ata e din sigurisht se kjo (kthes) sht e vrtet nga Zoti i tyre. E
All-llahut nuk mund ti fshihet ajo q veprojn ata.
2.145. Po edhe sikur tu sillshe ti do lloj argumenti atyre q u
sht dhn libri, ata nuk pasojn kiblen tnde, e as ti nuk do t pasosh
kiblen e tyre, po asnjra pal nuk do ta pasoj kiblen e tjetrs. E pas
dijes, e cila t ka ardhur, po e zm se ishe vn pas dshirave t tyre,
ather ti do t ishe mizor.
2.146. Atyre q ua kemi dhn librin, ata e njohin ate (Muhammedin)
si i njohin bijt e vet, e nj grup pre tyre edhe pse e din kt, jan
duke e fshehur t vrtetn.
2.147. E vrteta sht nga Zoti yt, pra kurrsesi mos u bn nga ata q
dyshojn.2.148. Secili (popull) ka nj an t cils ai i kthehet, ju
shpejtoni kah punt e mbara, kudo q
t jeni All-llahu ka pr tju tubuar t gjithve, All-llahu ka fuqi
pr do send.2.149. Kahdo q t shkosh ktheje fytyrn tnde kah ana e
xhamis s shenjt, kjo sht e
vrtet nga Zoti yt. All-llahu prcjell gjithka q veproni ju.2.150.
Dhe kahdo q t dalsh, ktheje fytyrn tnde kah ana e xhamis s shenjt
(Qabja)
dhe kudo q t gjendeni ktheni fytyrat tuaja kah ana e saj, ashtu
q njerzit mos t ken argument kundr jush, prve atyre q jan mizor nga
ata (q nga inati nuk pranojn kurrfar fakti), por mos ia keni frikn
atyre, friksohuni prej Meje (e bra kt) q t gjeni rrugn e drejt dhe
q t plotsoj mirsin Time ndaj jush.
2.151. (Sikurse plotsova mirsin Time ndaj jush) Ashtu si drguam
nga gjiu i juaj t drguar tu lexoj ajetet Tona, tju pastroj, e tju
msoj librin dhe traditn, e edhe tju msoj at q nuk e dinit.
2.152. Pra ju m kujtoni Mua (me adhurime), Un ju kujtoj juve (me
shprblim). M falnderoni e mos M mohoni.
2.153. O ju q keni besuar, krkoni ndihm me durim e me t falur,
se vrtet All-llahu sht me durimtart.
2.154. E pr ata q u mbytn n rrugn e All-llahut mos thoni: Jan t
vdekur, Jo, ata jan t gjall, por ju nuk kuptoni (gjallrin e
tyre).
2.155. Ne do tju sprovojm me ndonj frik, me uri, me ndonj humbje
nga pasuria e nga jeta e edhe nga frytet, po ti jepju myzhde
durimtarve.
2.156. T cilt, kur i godet ndonj e pakndshme thon: Ne jemi t
All-llahut dhe ne vetm tek Ai kthehemi!
2.157. T tillt jan q te Zoti i tyre kan bekime e mshir dhe t
tillt jan ata t udhzuarit n rrugn e drejt.
2.158. Safa dhe Merve jan nga shenjat (pr adhurim) e All-llahut,
e kush e msyen shtpin pr haxh (Qaben pr haxh) ose pr umre (vizit
jasht kohs s haxhit), nuk sht mkat pr te ti vizitoj ato dyja (t ece
n ato dy vende). E kush bn ndonj t mir nga vullneti (jo obliguese),
ska dyshim se All-llahu sht shprblyes i gjithdijshm.
2.159. Ata, t cilt fshehin argumentet dhe faktet q Ne i shpallm,
e pasi q ato ua sqaruam njerzve n librin, t tillt i mallkon
All-llahu, i mallkojn edhe ata q mallkojn.
2.160. Prve atyre q pendohen, q prmirsohen dhe q u shpjegojn
njerzve (t vrtetn), t tillve ua pranoj pendimin, se Un pranoj shum
pendimin, jam
9
-
mshirues.2.161. Ata, t cilt mohuan dhe vdiqn si pabesimtar,
kundr tyre sht mallkimi i All-
llahut, i engjjve dhe i t gjith njerzve.2.162. Ata prgjithmon
jan aty (n zjarr), as nuk u lehtsohet dnimi, as nuk u jepet
afat.2.163. Zoti juaj (q meriton adhurim) sht Nj, All-llahu, nuk ka
zot pos Atij q sht
mshirplot, gjithnj mshiron.2.164. sht fakt se n krijimin e
qiejve e t toks, n ndrrimin e nats e t dits, t anijes
q lundron n det q u sjell dobi njerzve, n at shi q e lshon
All-llahu prej s larti e me t ngjall tokn pas vdekjes s saj dhe
prhap n te nga do lloj gjallese, n qarkullimin e errave dhe reve t
nnshtruara mes qiellit e toks, (n t gjitha kto), pr nj popull q ka
mend ka argumente.
2.165. E nga njerzit ka asish q n vend t All-llahut besojn
idhujt, q i duan (i madhrojn) ata, sikur (q besimtart e vrtet e
duan) All-llahun, po dashuria e atyre q besuan All-llahun sht shum
m e fort. E sikur t dinin ata q bn mizori se kur do ta shohin
dnimin (n botn tjetr), do t binden se e tr fuqia i takon vetm
All-llahut (e jo idhujve) dhe se All-llahu sht ndshkues i
rrept.
2.166. Dhe (sikur t shihnin) kur do t largohen ata q u prinin
prej atyre q i ndiqnin (paria largohet prej atyre q u shkuan pas),
e t gjith e shohin dnimin dhe kputen lidhjet e tyre.
2.167. E Ata, t cilt u patn shkuar pas do t thon: Ah, sikur t na
lejohej nj kthim (n Dunja) e t largohemi prej tyre (prijsve) si u
larguan ata tash prej nesh! Kshtu All-llahu do tju paraqes veprat q
jan dshprim pr ta, e ata nuk kan t dal prej zjarrit.
2.168. O ju njerz, hani nga ajo q sht n tok e q sht e lejuar dhe
e mir, e mos shkoni hapave t djallit se ai sht armik i hapt i
juaji.
2.169. Ai ju urdhron vetm me t kqia e turpsi, dhe ju shtyen t
thoni pr All-llahun at q nuk e dini.
2.170. E kur u thuhet atyre (idhujtarve): Pranoni at q All-llahu
e shpalli! Ata thon: Jo, ne ndjekim at rrug n t ciln i gjetm
prindrit tan! Edhe sikur prindrit e tyre t mos ken kuptuar dhe t
mos jen udhzuar n rrugn e drejt (ata do ti pasonin)?
2.171. Shembulli i (i thirrsit t) atyre q nuk besuan sht sikurse
i atij (bariut) q u lshon britm atyre (bagtive) q nuk dgjojn tjetr
vetm se britm e z (e nuk kuptojn). Ata jan t shurdhr, memec e t
verbr, ata nuk kuptojn.
2.172. O ju q besuat, hani nga t mirat q ua kemi dhn dhe
falnderoni All-llahun, nse jeni q vetm At e adhuroni.
2.173. (All-llahu) Ua ndaloi juve vetm t ngordhtn, gjakun,
mishin e derrit dhe at q therret (ngrihet zri me t) jo n emr t
All-llahut. E kush shtrngohet (t haj nga kto) duke mos pasur pr
qllim shijen dhe duke mos e tepruar, pr t nuk sht mkat. Vrtet
All-llahu fal, sht mshirues.
2.174. Ata q fshehin nga libri at q shpalli All-llahu dhe pr t
fitojn shum t pakt, ata n barqet e tyre fusin vetm zjarr. Atyre
All-llahu nuk do tu flas n ditn e gjykimit dhe as nuk i shfajson
ata, por pr ta pason dnimi i rnd e i padurueshm.
2.175. Ata jan q n vend t udhzimit e morn humbjen dhe dnimin n
vend t shptimit. Sa t durueshm qenkan ata ndaj zjarrit?
2.176. At (dnim) pr shkak se All-llahu e zbriti librin
(Tevratin), me sqarim t drejt, e ata q bn ndryshime n librin, jan n
nj prarje t largt nga e vrteta.
2.177. Nuk sht tr e mira (e kufizuar) ti ktheni fytyrat tuaja
kah lindja ose perndimi, por mirsi e vrtet sht ajo e atij q i beson
All-llahut, dits s gjykimit, engjjve, librit, pejgamberve dhe
pasurin q e do ua jep t afrmve, bonjakve, t varfrve, udhtarve,
lypsve dhe pr lirimin e robrve, dhe ai q e fal namazin, e jep
zeqatin, dhe ata q kur premtojn e zbatojn, dhe t durueshmit n
skamje, n smundje dhe n flakn e lufts. T tillt jan ata t sinqertit
dhe t tillt jan ata t devotshmit.
2.178. O ju q besuat, u sht br obligim gjurmimi pr dnim pr
mbytje: i liri pr t lirin,
10
-
robi pr robin, femra pr femrn. Kurse atij q i falet dika nga
vllai i vet, ather ajo le t prcillt (e atij q fal) kuptueshm dhe
shpagimi (nga dorasi) atij le ti bhet me t mir. Kjo sht nj lehtsim
dhe mshir prej Zotit tuaj. E kush tejkalon pas ktij (pajtimi), ai
ka nj dnim t idht.
2.179. O ju t zott e mendjes, kjo mas e dnimit sht jet pr ju,
ashtu q t ruheni (nga mbytja e njri-tjetrit).
2.180. Kur ndonjrit prej jush i sht afruar vdekja, nse l pasuri
pas vete, testamenti (vasijeti) pr prindrit dhe pr t afrmit u sht
br juve obligim, por ashtu si sht drejt. Pr ata q jan t devotshm
kjo sht detyr q lypet kryer.
2.181. Kush bn ndryshimin e tij pasi q ta ket dgjuar (ditur) at,
mkati pr te u takon atyre q ndryshojn. All-llahu dgjon dhe di.
2.182. E kush friksohet prej testamentuesit se gabimisht po
largohet nga drejtsia, ose qllimisht do t bj mkat, ai q bn pajtim
ndrmjet tyre, ai nuk ka mkat. Vrtet All-llahu shum fal dhe shum
mshiron.
2.183. O ju q besuat, agjrimi u sht br obligim sikurse q ishte
obligim edhe i atyre q ishin para jush, kshtu q t bheni t
devotshm.
2.184. (Jeni t obliguar pr) Dit t caktuara, e kush sht i smur
prej jush ose sht n udhtim (e nuk agjroi), ather ai (le t agjroj) m
von aq dit. E ata q i rndon ai (nuk mund t agjrojn), jan t obliguar
pr kompensim, ushqim (ditor), i nj t varfri, ai q nga vullneti jep
m tepr, ajo sht aq m mir pr te. Mirpo, po qe se e dini, agjrimi sht
m i mir pr ju.
2.185. (Ato dit t numruara jan) Muaji i Ramadanit q n te (filloi
t) shpallet Kurani, q sht udhrrfyes pr njerz dhe sqarues i rrugs s
drejt dhe dallues (i t vrtets nga gnjeshtra). E kush e prjeton prej
jush kt muaj le t agjroj, ndrsa kush sht i smur ose n udhtim, le t
agjroj aq dit nga ditt e mvonshme. All-llahu me kt dshiron lehtsim
pr ju, e nuk dshiron vshtirsim pr ju. (T agjroni ditt e lshuara m
von) Q t plotsoni numrin, ta madhroni All-llahun pr at se u udhzoi
dhe q t falnderoni.
2.186. E kur robt e Mi t pyesin ty pr Mua, Un jam afr, i
prgjigjem lutjes kur lutsi m lutet, pra pr t qen ata drejt t
udhzuar, le t m prgjigjen ata Mua dhe le t m besojn Mua.
2.187. Natn e agjrimit u sht lejuar afrimi te grat tuaja, ato
jan prehje pr ju dhe ju jeni prehje pr ato. All-llahu e di se ju e
keni mashtruar vetveten, andaj ua pranoi pendimin tuaj dhe ua fali
gabimin. Tash e tutje bashkohuni me to dhe krkoni at q ua ka
caktuar All-llahu dhe hani e pini derisa qart t dallohet peri i
bardh nga peri i zi n agim, e pastaj agjrimin plotsojeni deri n
mbrmje. E kur jeni t izoluar (n itikaf) n xhami, mos tu afroheni
atyre (pr marrdhnie intime). Kto jan dispozitat e All-llahut, pra
mos i kundrshtoni. Ja kshtu, n kt mnyr All-llahu ua sqaron njerzve
argumentet e veta q ata t ruhen.
2.188. Dhe mos e hani pasurin e njri-tjetrit n mnyr t palejuar,
e as mos u paraqitni me te (me ryshfet) te gjykatsit pr t grabitur
n mnyr t padrejt nj pjes t pasuris s njerzve, kur ju e dini (se pa
t drejt po e hani at).
2.189. T pyesin ty pr hnn e re (dhe fazat e saj) Thuaj: Ato jan
prcaktime t kohs pr njerz dhe pr haxh. Nuk sht mirsi t hyni nga
mbrapa n shtpit por sht mirsi kush ruhet (nga t kqijat). N shtpit
hyni kah dyert e tyre dhe kini frik All-llahun q ashtu t gjeni
shptim.
2.190. Dhe luftoni n rrugn e All-llahut kundr atyre q ju sulmojn
e mos e teproni se All-llahu nuk i do ata q e teprojn (e fillojn
luftn).
2.191. Dhe luftoni ata kudo q ti zini, dboni prej vendit ata
sikurse ju przuan ata juve. Provokimi (fitneja) sht m i rnd se
vrasja. Mos i luftoni ata pran xhamis s shenjt (Qabes) deri q ata
tju luftojn juve aty, e nse ju sulmojn, ather sulmoni edhe ju ata.
I ktill sht ndshkimi ndaj pabesimtarve.
2.192. E nse heqin dor (nga provokimi), All-llahu sht Ai q fal
dhe q mshiron.
11
-
2.193. Luftoni ata (idhujtart) derisa t zhduket propagandimi i
idhujtarve dhe derisa t aplikohet feja vetm pr All-llahun. E n qoft
se ndalen (nga propaganda dhe lufta), ather lreni armiqsin, prve
atyre q jan zullumqar.
2.194. Muaji i shenjt (i sivjetit) sht pr muajin e shenjt (t
vjetit), e shenjtrit (shkelja e tyre) jan mas ndshkuese. Pra, kush
ju sulmon juve, kthenia sulmin atij edhe ju po n at mas dhe kini
frik nga All-llahu e ta dini se All-llahu sht me t devotshmit.
2.195. Dhe jepni pr n rrug t All-llahut e mos e hidhni veten n
rrezik dhe bni mir, se me t vrtet All-llahu i do bamirsit.
2.196. E kryeni haxhin dhe umren pr hir t All-llahut, po n qoft
se pengoheni, ather (therrni pr kurban) ka tju vij m leht prej
kurbanve, e mos i rruani kokat tuaja derisa t arrij kurbani vendin
e caktuar. Po kush sht prej jush i smur ose ka mundim koke (e
rruhet para kohe) kompensimi sht: agjrim, sadaka ose kurban. E kur
jeni t sigurt, ai q bn umren para haxhit (duhet therr) nj kurban q
i vjen m leht, mirpo nse nuk ka, le t agjroj tri dit gjat haxhit e
shtat dit kur t ktheheni, kto jan dhjet dit t plota. Ky sht rregull
pr ata q nuk e kan familjen pran xhamis s shenjt. Pra kini dro
All-llahun dhe dijeni se All-llahu sht ndshkues i rrept.
2.197. Haxhi sht n muajt e caktuar e kush bn (ia fillon t
zbatoj) haxhin n kta muaj, nuk duhet afruar gruas, nuk bn t merr
npr kmb dispozitat e sheriatit, as nuk duhet shkaktuar grindje. ka
punoni nga e mira, All-llahu di pr to. Dhe prgatituni me furnizim
(pr rrug), e furnizimi m i mir sht devotshmria, e ju t zott e
mendjes kini dron Time.
2.198. Nuk sht mkat pr ju t krkoni begati nga Zoti juaj (t bni
ndonj tregti gjat haxhit). E kur t derdheni (hiqeni) prej Arafatit,
prmendeni All-llahun n vend t shenjt (Muzdelife), prmendeni At
ashtu si u ka udhzuar Ai, sepse m par ishit t humbur.
2.199. Pastaj zdirgjuni andej kah zdirgjen njerzit, krkoni
All-llahut falje, se All-llahu fal e sht mshirues.
2.200. E kur ti kryeni detyrat tuaja, prmendeni All-llahun
sikurse i prkujtoni prindrit tuaj, bile prmendeni edhe m fort. Ka
disa prej njerzve q thon: Zoti yn, na jep Ti neve n kt bot! Pr t
nuk ka asgj n botn tjetr.
2.201. E, ka prej tyre asish q thot: Zoti yn na jep t mira n kt
jet, t mira edhe n botn tjetr dhe na ruaj prej dnimit me zjarr!
2.202. T tillt e kan shprblimin nga ajo q e fituan. All-llahu
sht i shpejt n llogari.2.203. All-llahun prmendeni n ditt e
caktuara (n ditt e bajramit). Kush ngutet (t
largohet prej Mines) pr dy dit, nuk bn mkat, po edhe ai q e
shtyen (edhe pr nj dit) nuk bn mkat, kto rregulla jan pr at q don t
jet i prpikt. Pra, kini kujdes All-llahun dhe dijeni se ju te Ai
tuboheni.
2.204. Ka ndonj nga njerzit q fjala e tij t mahnit, por vetm n
kt bot (meq n botn tjetr gjykon Ai q i di t fshehtat), dhe pr at q
ka n zemrn e tij, e paraqet All-llahun dshmues, e n realitet ai sht
kundrshtari m i rrept.
2.205. E posa t kthehet ai n tok, vepron t bj shkatrrim n t, t
asgjsoj t korrat (mbjelljet) dhe gjallesat. E All-llahu nuk e do
rregullimin (fesadin).
2.206. Dhe kur i thuhet atij: Ki frik All-llahun!, at e kap
eufori pr pun mkati. Shtrat i shmtuar sht ai q i takon atij
(xhehennemi).
2.207. Ka nga njerzit, i cili pr hir t All-llahut e flijon
vetveten, e edhe All-llahu sht shum i mshirshm pr robt e vet.
2.208. O ju q besuat, hyni n islamizmin e trsishm (prqafojeni
fen islame n trsi), e mos ndiqni rrugn e djallit, sepse ai sht
armik juaji i hapt.
2.209. E nse devijoni pasi q u kan ardhur argumentet e qarta, ta
dini pra se All-llahu sht i plotfuqishm, i vetdijshm.
2.210. Ata nuk jan duke pritur tjetr, por vetm tju vij All-llahu
(urdhri i All-llahut n ditn e gjykimit) nn hije t reve, (tju vijn)
engjjt dhe shtja t jet e kryer (kush pr
12
-
xhennet e kush pr xhehennem). Vetm te All-llahu sht fundi i t
gjitha shtjeve.2.211. Pyeti bijt e Israilit, se sa argumente t
qarta u kemi dhn atyre (dhe nuk besuan).
E kush e ndrron t mirn e All-llahut pasi q ti ket ardhur ajo,
ska dyshim se ndshkimi i All-llahut sht i ashpr.
2.212. Atyre q nuk besuan, u sht br e hijshme jeta e ksaj bote
dhe bjn tallje me ata q besuan. Po ata q u ruajtn (besimtart) n
ditn e kijametit. All-llahu i jep (shprblim) pa mas atij q e
do.
2.213. Njerzit ishin nj popull (t fes s natyrshme islame) e (kur
u pran) All-llahu drgoi pejgambert prgzues dhe qortues, dhe atyre
Ai u zbriti edhe librin me fakte t sakta pr t gjykuar n at q u
kundrshtuan ndrmjet veti. N at (libr) kundrshtuan vetm ata q kishin
libr (ithtart e librit). E prpos atyre q iu kishte dhn ai (libri)
dhe u kishin ardhur argumente t qarta, nuk kundrshtoi kush n te (n
librin), po edhe at (kundrshtim e bn), nga zilia ndrmjet tyre,
mirpo All-llahu me mshirn e Tij i udhzoi ata q besuan tek e vrteta
e asaj pr ka ishin kundrshtuar. All-llahu e v n rrug t drejt at q
dshiron.
2.214. Po ju menduat se do t hyni n xhennet, pa u provuar edhe
ju me shembullin e atyre q ishin para jush, t cilt i patn goditur
skamjet e vuajtjet dhe qen tronditur, saq i drguari thoshte, e me
te edhe ata q kishin besuar: Kur do t jet ndihma e All-llahut?! Ja
(u erdhi ndihma) vrtet ndihma e All-llahut sht afr!
2.215. T pyesin se do t japin. Thuaj: At q jepni prej pasuris
jepni pr prindrit, jepni pr t afrmit, pr bonjakt, pr t varfrit, pr
kurbetinjt. E do t mir q punoni, ska dyshim se All-llahu e di.
2.216. Juve u sht br obligim lufta, ndonse ju e urreni at. Por
mund q ju ta urreni nj send, e ai sht shum i dobishm pr ju, dhe
mund q ju ta doni nj send, e ai sht dm pr ju. All-llahu e di
(fundin e do sendi) e ju nuk dini.
2.217. T pyesin pr luftn n muajin e shenjt, thuaj: Lufta n t sht
e madhe (mkat i madh), por pengimi nga rruga e All-llahut,
mosbesimi ndaj Tij, pengimi nga xhamia e shenjt (Qabja) dhe dbimi i
banorve t saj nga ajo, jan mkate edhe m t mdha tek All-llahu. E
provokimi (kundr muslimanve) sht edhe m i madh se mbytja. Ata do
tju luftojn juve vazhdimisht pr tju zbrapsur, nse munden, nga feja
juaj. E kush zbrapset prej jush nga feja e tij dhe vdes si
pabesimtar, ata i kan zhdukur veprat e veta n kt jet dhe n jetn
tjetr. T tillt jan banor t zjarrit dhe n te do t qndrojn
prjetshm.
2.218. Ata t cilt besuan, ata q u shprnguln dhe luftuan n rrugn
e All-llahut, ata meritojn t shpresojn n mshirn e Tij. All-llahu
fal shum dhe sht mshirues.
2.219. T pyesin ty pr vern dhe bixhozin. Thuaj: Q t dyja jan
mkat i madh, e ka edhe dobi n to (t pakta) pr njerz, por dmi i tyre
sht m i madh se dobia e tyre. T pyesin ty edhe se do t japin.
Thuaj: Tepricn! Kshtu ua sqaron All-llahu juve argumentet ashtu q t
mendoni (ka sht mir e ka sht keq).
2.220. (t mendoni) Pr kt bot dhe pr botn tjetr. Dhe t pyesin ty
pr bonjakt. Thuaj: Po ti ndihmoni n punt e tyre sht m mir, e nse i
przieni (pasurin e tyre me tuajn), ata jan vllezrit tuaj. All-llahu
di t dalloj qllimkeqin nga qllimmirin. E sikur t dshironte
All-llahu do tju rndoj. All-llahu sht m i fuqishmi, m i urti.
2.221. Mos u martoni me idhujtare deri q ato t besojn (Zotin).
Nj robresh besimtare sht m e vlefshme se nj idhujtare, edhe nse ajo
(idhujtarja) ju mahnit. Mos u martoni as me idhujtar deri q ata t
besojn (Zotin). Nj rob besimtar sht m i vlefshm se idhujtari edhe
nse ai ju mahnit. Ata ju ftojn pr n zjarr, e All-llahu me mshirn e
vet ju fton pr n xhennet, pr n shptim dhe u sqaron njerzve
argumentet e veta, ashtu q ata t prkujtojn.
2.222. T pyesin ty pr t menstruacionin (hajdin). Thuaj: Ajo sht
gjendje e neveritur, andaj largohuni prej grave gjat menstruacionit
dhe mos iu afroni atyre (pr marrdhnie) derisa t pastrohen. E kur t
pastrohen, ather afrohuni atyre ashtu si u ka lejuar All-llahu.
All-llahu i do ata q pendohen dhe ata q ruhen prej punve
13
-
t ndyta e t neveritshme.2.223. Grat tuaja jan vendmbjellje e
juaj, afrohuni vendmbjelljes suaj si t dshironi, por
prgatitni pr veten tuaj, dhe kini frik All-llahun, e ta dini se
fundi juaj sht tek Ai, e besimtarve jepu myzhde.
2.224. E mos e bni All-llahun peng t betimeve tuaja (kur
betoheni n Te), kur doni t bni vepra t mira, t silleni mir dhe t
bni pajtim ndrmjet njerzve. All-llahu i dgjon t gjitha dhe i
di.
2.225. All-llahu nuk ju merr n prgjegjsi pr betimet tuaja t
paqllimta, por ju merr pr ato q i bni qllimisht me gjith zemr.
All-llahu sht i but dhe fal shum.
2.226. Ata q betohen se do t largohen prej grave t tyre (t mos
bjn kontakt me to), afati i pritjes sht katr muaj. N qoft se
kthehen ata (heqin dor nga betimi), ska dyshim, All-llahu bn falje
dhe mshiron.
2.227. E n qoft se ata kan vendosur pr shkurorzim, All-llahu
dgjon (fjalt e tyre) i di (qllimet e tyre).
2.228. E ato gra q jan shkurorzuar jan t obliguara t presin tre
menstruacione. Nse ato i besojn All-llahut dhe dits s fundit, atyre
nuk u lejohet ta fshehin at q All-llahu e krijoi n mitrat e tyre. E
burrat e tyre kan m shum t drejta q gjat asaj kohe, nse duan
pajtim, ti rikthejn ato. Edhe atyre (grave) u takon e drejta
sikurse edhe prgjegjsia n bashkshortsi, e burrave u takon nj
prparsi ndaj tyre. All-llahu sht i gjithfuqishm, i urt.
2.229. Lshimi (pas t cilit mund t bhet rikthimi) sht dy her, e
(pastaj) ose jet e njerzishme (bashkshortore) ose shkurorzim me
mirkuptim. E juve (burrave) nuk u lejohet tu merrni asnj send nga
ajo q u keni dhuruar (si niqah), vetm nse q t dy friksoheni se nuk
do t mund ti ruani dispozitat e All-llahut (n bashkshortsi). E nse
keni frik se ata t dy nuk do t mund ti ruajn dispozitat e
All-llahut, ather pr at, me ka ajo bn kompensim, pr ata t dy nuk ka
mkate. Kto jan dispozita t All-llahut, pra mos i kundrshtoni, sepse
kush i tejkalon dispozitat e All-llahut, pikrisht t tillt jan
zullumqart.
2.230. E n qoft se ai (burri) e lshon at (pr her t tret), pas
atij (lshimi) nuk lejohet m derisa t martohet ajo pr nj burr tjetr.
E nse ai (burri i dyt) e lshon at, ather pr ata dy, po qe se
mendojn se do ti zbatojn dispozitat e All-llahut, nuk ka penges t
rikthehen (n bashkshortsi). Kto jan dispozita t All-llahut q ia
sqaron nj populli q kupton.
2.231. E kur ti keni lshuar grat dhe ato i afrohen afatit t
tyre, ather ose mbani si duhet ose i lni si duhet (t kryejn
afatin), e mos i mbani sa pr ti dmtuar, e t bheni t padrejt. E kush
bn at, ai e ka dmtuar vetveten. Dispozitat e All-llahut mos i
merrni pr shaka. Prkujtoni t mirat e All-llahut ndaj jush edhe at q
ua shpalli Kuranin dhe dispozitat e sheriatit me t cilat ju udhzon,
dhe keni frik All-llahun e dijeni se All-llahu sht i gjithdijshm pr
do send.
2.232. Dhe kur i lshoni grat, e ato e prmbushin afatin e tyre (t
pritjes), nse plqejn mes vete ashtu si krkojn rregullat, mos i
pengoni q t martohen pr burrat e tyre. Me kt kshillohet ai q prej
jush e beson All-llahun dhe botn tjetr, kjo sht m e dobishme pr ju,
m e pastr, se All-llahu e di, e ju nuk e dini.
2.233. Nnat, ato q duan ta plotsojn gjidhnien, jan t obliguara
tu japin gji fmijve t vet dy vjet t plota. I ati i fmijs sht i
obliguar pr furnizimin dhe veshmbathjen e tyre (gruas) ashtu si sht
rregull. Askush nuk ngarkohet m tepr, vetm aq sa ka mundsi. Asnj nn
nuk bn t dmtohet me fmijn e saj, e as babai me fmijn e tij. Po
ashtu sht i obliguar edhe trashgimtari (i fmijs). E nse pas nj
konsultimi dhe plqimi (prindrit) shfaqin dshirn pr ndrprerjen (m
hert) e gjinit, nuk sht ndonj mkat pr ta. Nse ju (baballart) pr
fmijn tuaj dshironi gjidhnse tjetr me kusht q pagesn tia bni n mnyr
t duhur, nuk sht ndonj mkat. Kini frik nga All-llahu dhe dijeni se
All-llahu sheh ka punoni.
2.234. E ata q vdesin dhe ln gra pas vete, ato (grat) presin
katr muaj e dhjet dit. E
14
-
kur ta kryejn ato afatin e tyre, nuk sht mkat pr ju (familja
kujdestare) pr at q bjn ato n mnyr t njerzishme me veten e tyre.
All-llahu hollsisht e di ka veproni.
2.235. Paraqitja juaj pr martes ndaj grave (q kan kryer afatin e
tyre), n mnyr t trthort, ose mbajtja fsheht n veten tuaj, nuk sht
mkat pr ju. All-llahu e di se ju do tua prmendni atyre (dshirn pr
martes), por kurrsesi mos u premtoni atyre fshehtazi (di tjetr),
prpos tu thoni fjal t lejuara. Dhe mos vendosni lidhjen e kurors
derisa t prfundoj afati i caktuar. Ta dini se All-llahu e di ka
fshehni n vete, pra kini frik prej Atij, dhe dijeni se All-llahu
fal shum, sht i but.
2.236. Nuk sht mkat pr ju nse i lshoni grat pa pasur kontakt
(martes) me to dhe para se tu caktoni atyre ndonj caktim
(kuror-nikah), po pajisni ato (me ndonj pajisje), pasaniku sipas
mundsis s tij dhe i varfri sipas mundsis s tij. Nj pajisje e
zakonshme sht obligim pr bmirsit.
2.237. E nse i lshoni ato para se t kontaktoni, por u keni pas
caktuar atyre nj caktim (kuror), ather duhet tu jepni gjysmn e asaj
q e keni caktuar, prve nse ato ju falin ose ju fal ai n duart e t
cilit sht lidhja e kurors. E t falni (burra ose gra) sht m afr
devotshmris, e mos e harroni bamirsin ndrmjet jush. Vrtet,
All-llahu sheh at q veproni.
2.238. Vazhdoni rregullisht namazet (faljet), e edhe at namazin
e mesm, dhe ndaj All-llahut t jeni respektues (n namaze).
2.239. E nse keni frik (nga armiku), ather faluni duke ecur ose
duke kalruar, por kur t jeni t siguruar, prkujtojeni (me namaz)
All-llahun ashtu si u msoi Ai pr at q ju nuk dinit.
2.240. Ata q vdesin nga mesi i juaj dhe ln pas vete gra, le t
testamentojn (ln porosi) pr grat e tyre, furnizimin pr nj vjet,
duke mos i nxjerr prej shtpis. E nse (me dshirn e vet) dalin, nuk
sht mkat pr ju pr at pun t lejueshme q bjn ato me vetveten.
All-llahu sht m i fuqishmi, m i dituri.
2.241. Pr t devotshmit sht obligim q edhe pr grat e lshuara t
bjn nj furnizim t zakonshm.
2.242. Kshtu, q ti kuptoni, All-llahu ua shpjegon argumentet e
veta.2.243. A nuk di pr ata, t cilt nga frika prej vdekjes u
larguan prej atdheut t vet, e t cilt
ishin me mijra, e All-llahu atyre u tha: Vdisni! (ata vdiqn).
Pastaj i ngjalli. All-llahu sht shum bamirs pr njerz, por shumica e
njerzve nuk jan mirnjohs.
2.244. Luftoni pr hir t All-llahut, e t dini se All-llahu dgjon,
di.2.245. Kush sht ai q i huazon All-llahut nj hua t mir, e Ai tia
shtoj atij shumfish
at? All-llahu shtrngon (varfron) dhe liron (begaton) dhe kthimi
juaj sht vetm tek Ai.
2.246. A nuk ke marr vesh pr parin e bijve t israilit pas
Musait? Kur i patn thn nj t drguari t tyre (Shemunit): Cakto pr ne
nj sundues e t luftojm n rrugn e All-llahut! Ai (pejgamberi) tha: A
mund t ndodh q nse lufta u bhet obligim ju t mos luftoni! Ata than:
E kemi ne q t mos luftojm n rrugn e All-llahut, kur dihet se ne
jemi dbuar nga atdheu dhe bijt tan? E kur u obliguan me luft, prve
nj pakice prej tyre, ata u zbrapn. All-llahu sht i njohur pr punt e
zullumqarve.
2.247. Pejgamberi i tyre u tha: All-llahu caktoi sundues tuajin
Talutin. Ata than: Si mund t jet ai sundues yni, kur ne kemi m shum
merit se ai pr sundim, madje ai edhe nuk sht i pasur? Ai tha:
All-llahu e zgjodhi at sundues tuajin dhe e pajisi me dituri t gjer
e me fuqi trupore! All-llahu ia jep sundimin e vet atij q do,
All-llahu sht dhurues i madh, i dijshm.
2.248. Pejgamberi i tyre u tha: Shenj e sundimit t tij sht q tju
sjell arkn, q e bartin engjjt dhe q n t gjeni qetsim (shpirtror)
nga Zoti juaj, e edhe dika q ka mbetur nga thesari i familjes s
Musait dhe Harunit. Ska dyshim se ky, po qe se jeni besimtar, sht
nj fakt pr ju.
2.249. E kur doli (prej qytetit) Taluti me ushtrin, tha:
All-llahu do tju sprovoj me nj lum,
15
-
e ai q pi prej atij, ai nuk sht me mua, e kush nuk e shijon at,
ai sht me mua, prve atij q me dorn e vet e pi nj grusht! Mirpo, me
prjashtim t nj pakice prej tyre, t tjert pin nga ai. E kur e kaloi
ai (Taluti) at s bashku me te edhe ata q ishin besimtar than: Ne
sot nuk kemi fuqi kundr Xhalutit dhe ushtris s tij! Po ata q ishin
t bindur se do ta takonin All-llahun than: Sa e sa grupe t vogla me
dshirn e All-llahut kan triumfuar ndaj grupeve t mdha! All-llahu
sht me durimtart.
2.250. E kur i dualn prball Xhalutit dhe ushtris s tij, than:
Zoti yn! Na dhuro durim! Na i prforco kmbt tona dhe na ndihmo kundr
pabesimtarve!
2.251. Me ndihmn e All-llahut i thyen ata, e Davudi e mbyti
Xhalutin dhe All-llahu i dha atij (Davudit) sundimin,
pejgamberllkun dhe e msoi at pr do gj q deshi. Dhe sikur All-llahu
t mos i mbronte njerzit me disa prej disa t tjerve, do t
shkatrrohej toka, po All-llahu sht bamirs i madh ndaj
njerzimit.
2.252. Kto jan argumente t All-llahut, po ti lexojm ty me
saktsi, e ska dyshim se ti (Muhammed) je prej t drguarve.
2.253. Kta (pr t cilt t rrfyem) jan t drguarit, disa prej tyre i
dalluam nga t tjert, prej tyre pati q All-llahu u foli, disa i
ngriti n shkall m t lart, Isait, birit t Merjemes i dham argumente
dhe e prforcuam me shpirtin e shenjt (Xhibrilin). E sikur t donte
All-llahu, nuk do t mbyteshin ndrmjet vete ata (populli) q ishin
pas tyre, pasi q atyre u patn zbritur argumentet, por ata megjithat
u pran. E pati prej tyre q besuan dhe pati t till q nuk besuan,e
sikur t dshironte All-llahu ata nuk do t mbyteshin, por All-llahu
punon ka dshiron.
2.254. O ju q keni besuar, para se t vij nj dit kur nuk do t ket
as shitblerje, as miqsi, e as ndrmjetsim, jepni nga ajo me ka Ne u
furnizuam juve. Pabesimtart jan mizor.
2.255. All-llahu sht nj, nuk ka zot tjetr prve Atij. Ai sht
mbikqyrs i prhershm dhe i prjetshm. At nuk e kap as kotja as gjum,
gjithka ka n qiej dhe n tok sht vetm e Tij. Kush mund t ndrmjetsoj
tek Ai, pos me lejen e Tij, e di t tashmen q sht pran tyre dhe t
ardhmen, nga ajo q Ai di, tjert din vetm aq sa Ai ka dshiruar,
Kursija e Tij (dija-sundimi) prfshijn qiejt dhe tokn. Kujdesi i Tij
ndaj t dyjave, nuk i vjen rnd, Ai sht m i larti, m i madhi.
2.256. N fe nuk ka dhun. sht sqaruar e vrteta nga e kota. E kush
nuk i beson t pavrtetat e i beson All-llahut, ai sht kapur pr
lidhjen m t fort, e cila nuk ka kputje. All-llahu sht dgjues i
dijshm.
2.257. All-llahu sht mbikqyrs i atyre q besuan, i nxjerr ata
prej errsirave n drit. E kujdestar t atyre q nuk besuan jan djajt q
i nxjerrin ata prej drite e i hudhin n errsira. Ata jan banor t
zjarrit, ku do t qndrojn prgjithmon.
2.258. A nuk ke arritur t dijsh pr at q prse All-llahu i kishte
dhn pushtet, ai (Nemrudi) polemizoi me Ibrahimin rreth Zotit t tij.
Kur Ibrahimi tha: Zoti im sht Ai q jep jet dhe vdekje! Ai tha: Edhe
un jap jet dhe vdekje! Ibrahimi tha: Zoti im e sjell diellin nga
lindja, sille pra ti at nga perndimi? Ather ai q nuk besoi mbeti i
hutuar. All-llahu nuk e shpie n rrug t drejt popullin mizor.
2.259. Ose (nuk je i njohur) me shembullin e atij q kaloi pran
nj fshati q ishte rrnuar n kulmet e tij, e tha: Si e ngjall
All-llahu kt pas shkatrrimit t tij? E All-llahu e bri t vdekur at
(pyetsin - Uzejrin) njqind vjet, pastaj e ringjalli dhe i tha: Sa
qndrove (i vdekur)? Ai tha: Nj dit, ose nj pjes t dits! Ai
(All-llahu) Tha: Jo, por ke ndenjur (i vdekur) njqind vjet, shikoje
ushqimin dhe pijen tnde si nuk sht prishur, e shikoje edhe gomarin
tnd (si i jan shkaprderdhur eshtrat). E pr t br ty argument pr
njerzit (bm kt sprov), shiko se si i kombinojm eshtrat e pastaj i
veshim me mish. E kur iu b e qart atij tha: U binda se me t vrtet
All-llahu ka mundsi pr do send!
2.260. Prkujto kur Ibrahimi tha: Zoti im, m mundso t shoh se si
i ngjall t vdekurit? Ai (Zoti) tha: A nuk je i besueshm? Ai
(Ibrahimi) tha: Po, por desha q zemra ime t
16
-
ngopet (bindje)! Ai (Zoti) tha: Merri katr shpend pran vete
(theri e coptoi), e pastaj n do kodr vndoje nga nj pjes t tyre,
mandej thirri ato, do t vijn ty shpejt, e dije se All-llahu sht i
gjithfuqishmi, i urti.
2.261. Shembulli i pasuris s atyre q e japin n rrugn e
All-llahut sht si i nj kokrre q i mbin shtat kallinj, n secilin
kalli njqind kokrra. All-llahu ia shumfishon (shprblimin) atij q
dshiron, All-llahu sht bujar i madh, i di qllimet.
2.262. Ata q pr hir t All-llahut e japin pasurin e tyre, e
pastaj at q e dhan nuk e prcjellin me t prmendur e me mburrje, ata
e kan shprblimin e vet te Zoti i tyre, pr ata nuk ka frik, ata as q
do t brengosen.
2.263. Nj fjal e mir dhe nj lehtsim (q i bhet lypsit) sht m e
dobishme se nj lmosh q prcillet me t keqe. All-llahu nuk ka nevoj
pr ask, sht i but.
2.264. O ju q besuat, mos i prishni lmoshat tuaja me t krenuar e
me ofendim si bn ai q e jep pasurin e vet sa par sy e faqe t
njerzve, e nuk e beson All-llahun dhe as botn tjetr. Shembulli i
tij sht si nj gur i madh e i lmuar q mbi t ka pak dhe, e kur e
godet at nj shi i madh e l t zhveshur (lakuriq). Ata (formalistt)
nuk arrijn asgj nga ajo q punuan. All-llahu nuk e udhzon popullin
jobesimtar.
2.265. E shembulli i atyre q pasurin e vet e japin nga bindja e
tyre e duke krkuar knaqsin e All-llahut, i prngjan nj kopshti n nj
rrafshnalt q i bie shi i madh, e ai jep fruta t dyfisht. Po edhe
nse nuk i bie shi i madh, i bie nj rig (q i mjafton). All-llahu
sheh at q veproni.
2.266. A dshiron ndonjri prej jush q ka nj kopsht me hurma e
rrush, n t cilin rrjedhin lumenj,q n t ka nga t gjitha frutet, e at
(pronarin e kopshtit) ta ket kapur pleqria dhe ai t ket pasardhs t
mitur, e at (kopshtin) ta godas ndonj stuhi me zjarr e ta djeg.
Kshtu All-llahu ua sqaron argumentet pr t menduar ju.
2.267. O ju q besuat, jepni nga m e mira e asaj q e fituat dhe
nga ajo q u dham prej toks, e mos nxitoni ta jepni at m t
pavlefshmen nga ajo, e q ju nuk do ta pranonit pr vete vetm
symbyllas. E, dijeni se All-llahu ska nevoj pr ju, sht i
madhruar.
2.268. Djalli ju frikson nga varfria dhe ju urdhron pr t kqija,
e All-llahu ju garanton falje (mkatesh) e begati; All-llahu sht
dhurues i madh, i dijshm.
2.269. Ai ia dhuron urtsin atij q do, e kujt i sht dhn urtsia,
atij pra i sht dhuruar mirsi e madhe, prve t menurve kt nuk e
kupton kush.
2.270. All-llahu di pr at q e keni dhn nga pasuria ose keni
zbatuar ndonj premtim (nedhr), e pr ata mkatart nuk ka ndonj
ndihmtar.
2.271. Nse lmoshat i jepni haptazi, ajo sht mir, por nse ato ua
jepni t varfrve fshehurazi, ajo sht edhe m e mir pr ju dhe Ai ua
largon (me pun t mira) t kqijat. All-llahu sht i njohur hollsisht
pr veprat tuaja.
2.272. Nuk sht obligim yti (Muhammed) udhzimi i tyre (n rrug t
drejt), All-llahu e shpie n rrug t drejt at q do. kado q t jepni
nga pasuria, e keni pr veten tuaj, po mos jepni pr tjetrk, por vetm
pr hir t All-llahut, e kado q tu jepni t tjerve nga pasuria, ajo do
tu kompensohet n mnyr t plot duke mos u dmtuar ju.
2.273. (Jepni) pr t varfrit q jan t angazhuar n rrugn e
All-llahut dhe nuk kan mundsi t gjallrojn me tok, duke qen se ata
nuk lypin, prandaj ai q nuk e di gjendjen e tyre mendon se ata jan
t pasur. Ata i njeh nga vet pamja e tyre (t rraskapitur), por nuk
krkojn e as nuk i mrzitin njerzit. Pra kado q t jepni nga pasuria,
ska dyshim se at All-llahu e di shum mir.
2.274. Ata, t cilt pasurin e vet e shprndajn (n rrug t Zotit)
natn e ditn, fshehurazi ose haptazi, ata shprblimin e vet e kan te
Zoti i tyre dhe pr ta nuk ka as frik as pikllim.
2.275. Ata q e han kamatn, ata nuk ngrihen ndryshe vetm se si
ngrihet ai menduri nga t prekurit e djallit. (Bjn) kshtu ngase
than: Edhe shitblerja nuk sht tjetr, por njsoj sikurse edhe kamata!
E All-llahu e ka lejuar shitblerjen, por e ka ndaluar
17
-
kamatn. Atij q i ka arritur kshill (udhzim) prej Zotit t tij dhe
sht ndal (prej kamats), atij i ka takuar e kaluara dhe shtja e saj
mbetet te All-llahu, e kush e prsrit (pas ndalimit), ata jan banues
t zjarrit, ku do t mbesin prgjithmon.
2.276. All-llahu e zhduk kamatn dhe e shton lmoshn, All-llahu
nuk e do asnj besprer dhe mkatar.
2.277. Ska dyshim se ata q besuan dhe bn vepra t mira, e faln
namazin dhe e dhan zekatin, ata i pret shprblim i madh te Zoti i
tyre, ata nuk do t ken kurrfar frike as brengosje.
2.278. O ju q besuat, kini frik All-llahun dhe nse jeni besimtar
t sinqert , hiqni dor prej asaj q ka mbetur nga kamata.
2.279. E n qoft se nuk e bni kt (nuk heqni dor nga kamata),
ather binduni se jeni n konflikt me All-llahun dhe t drguarin e
Tij. E nse jeni penduar, ather juve ju takon kryet e mallit tuaj -
ask nuk dmtoni, e as vet nuk dmtoheni.
2.280. Po n qoft se ai (borxhliu) sht n gjendje t vshtir, ather
bni nj pritje derisa t vij n nj lirim. E tia falni (borxhin) n emr
t lmoshs, ajo, nse e dini, sht shum m e mir pr ju.
2.281. Dhe ruajuni nj dit kur n t ktheheni te All-llahu, dhe
secilit njeri i plotsohet ajo q e ka fituar, dhe atyre nuk u bhet e
padrejt.
2.282. O besimtar, kur merrni hua prej njri-tjetrit pr nj afat t
caktuar, shkruajeni at. Dhe nga gjiu juaj le t shkruaj nj shkrues i
drejt dhe t mos ngurroj nga t shkruarit ashtu si e ka msuar
All-llahu. Le t shkruaj, e atij le ti diktoj ai q pranon borxhin,
le ti friksohet All-llahut, Zotit t tij e t mos lre mangut asnj
send nga ai. E n qoft se ai q ngarkohet me borxh sht i paaft
mentalisht, sht i mitur ose nuk sht n gjendje t diktoj, ather le t
diktoj drejt kujdestari i tij. Krkoni t dshmojn dy dshmitar burra
nga mesi juaj, e n qoft se nuk jan dy burra, ather nj burr e dy
gra, nga dshmitart q i plqeni. (Dy gra n vend t nj burri) Pr at se
nse njra prej tyre gabon, tia prkujtoj tjetra. Dshmitart t mos
refuzojn kur t thirren. Dhe mos prtoni pr ta shkruar at dhe afatin
e tij, i vogl qoft ose i madh, sepse kjo sht m e drejt tek
All-llahu, m e fort pr dshmi dhe m afr mosdyshimit. Vetm nse sht
tregti e menjhershme (dora-doras) q e praktikoni midis jush, ather
nuk sht ndonj mkat t mos e shnoni. Por, kur bni shitblerje,
dshmojnie. E ai (pronari i pasuris) nuk dmton as shkruesit as
dshmitart, e nse bni (dmtimin), ai sht mosrespekt juaji (ndaj
dispozitave t All-llahut). Kini frik All-llahun se All-llahu ju
dhuron dituri (t jashtzakonshme), All-llahu sht i gjithdijshm pr do
send.
2.283. E n qoft se gjendeni n udhtim dhe nuk gjeni shkrues,
ather merrni peng (paradhnie ose kapar). E nse i besoni
njri-tjetrit, atij q i sht besuar le ta zbatoj at (amanetin) q i
sht besuar, dhe le ta ket frik All-llahun, Zotin e tij. Mos e
fshehni dshmin, sepse ai q e fsheh at, ai sht mkatar me zemrn e
vet, All-llahu di at q veproni.
2.284. Vetm t All-llahut jan gjithka ka n qiej dhe ka n tok, e
pr at q e keni n shpirtin tuaj, e shfaqt haptazi ose e mbajtt
fsheht, All-llahu do tju marr n prgjegjsi, e Ai ia fal atij q do
dhe e dnon at q do. All-llahu ka mundsi pr do send.
2.285. I drguari i besoi asaj q iu shpall prej Zotit t tij, e
ashtu edhe besimtart. Secili i besoi All-llahut, engjjve t Tij,
shpalljeve t Tij, t drguarve t Tij. Ne nuk bjm dallim n asnjrin nga
t drguarit e Tij, dhe than: Iu prgjigjm thirrjes dhe respektuam
urdhrin. Krkojm faljen tnde o Zoti yn! Vetm te Ti sht ardhmria
jon.
2.286. All-llahu nuk e obligon asnj njeri prtej mundsis s tij,
atij (njeriut) i takon ajo q e fitoi dhe atij i bie ajo (e keqe) q
e meritoi. Zoti yn, mos na dno nse harrojm ose gabojm! Zoti yn, mos
na ngarko neve barr t rnd si i ngarkove ata q ishin para nesh! Zoti
yn, mos na ngarko me at pr t ciln ne nuk kemi fuqi! Na i shlyej
18
-
mkatet, na i mbulo t kqijat, na mshiro. Ti je mbrojtsi yn, na
ndihmo kundr popullit pabesimtar!
3. Ali Imran Me emrin e All-llahut, Mshiruesit, Mshirbrsit!
3.1. Elif, Lam, Mim.3.2. All-llahu sht Nj, e nuk ka t adhuruar
(Zot) pos Tij, sht i prjetshm, mbikqyrs.3.3. Ai ta zbret ty
(Muhammed) librin me argument q sht vrtetues i librave t
mparshm. Ai e zbriti m par Tevratin dhe Inxhilin.3.4. Udhrrfim
pr njerz, e zbriti edhe Furkanin (dalluesin e s vrtets nga
gnjeshtra).
Ska dyshim se ata q mohojn argumentet e All-llahut i pret
ndshkimi i rrept. All-llahut sht ngadhnjyes, shpagimtar.
3.5. Ska dyshim se All-llahut nuk mund ti fshihet asgj n tok e
as n qiell.3.6. Ai sht q ju krijon (formon) juve n mitra ashtu si t
doj. Ska Zot pos Tij, e q sht
fuqiplot, i urti.3.7. Ai sht q ta zbriti librin ty e q n t ka
ajete t qarta dhe ato jan baz e librit, e ka t
tjer q nuk jan krejtsisht t qart (muteshabih). E ata, q n zemrat
e tyre kan anim kah e shtrembta, ata gjurmojn at q nuk sht krejt e
qart pr t shkaktuar huti, e kinse krkojn komentin e tyre. Po, pos
All-llahut askush nuk e di domethnien e tyre t sakt. Dijetart e
pajisur me dituri thon: Ne u kemi besuar atij (atyre q jan t
paqarta), t gjitha jan nga Zoti yn! Por kt e kuptojn vetm ata q jan
t zott e mendjes.
3.8. Zoti yn, mos na i lako zemrat tona pasi na drejtove, na
dhuro mshirn Tnde, pse vetm Ti je dhuruesi i madh.
3.9. Zoti yn Ti je ai q n nj dit do ti tubosh njerzit, dit q pr
t ciln nuk ka dyshim. All-llahu nuk e shkel premtimin e vet.
3.10. sht e vrtet se atyre q nuk besuan nuk do tu vlej asgj para
All-llahut, as pasuria e as fmijt e tyre. Ata vet jan lnd e
zjarrit.
3.11. Si gjendja e pasardhsve t faraonit dhe e atyre q ishin
para tyre, q prgnjeshtruan argumentet tona, e All-llahu i shkatrroi
me fajet e tyre, All-llahu ndshkon shum ashpr.
3.12. Thuaju atyre q nuk besuan: Do t jeni t mposhtur (n kt jet)
dhe do t hidheni n xhehennem. Sa i shmtuar sht ai djep
(shtrat).
3.13. Ju (jehudi) patt nj prvoj t madhe n ato dy grupe q u
konfrontuat ndrmjet vete. Njri grup luftonte n rrugn e All-llahut,
e tjetri ishte pabesimtar, dhe me shikimin e syve t tyre i shihnin
se ishin dy her m shum se besimtart. Po, All-llahu me ndihmn e vet
prforcon at q do. Vrtet, n kt sht nj prvoj e madhe pr ata q kan
mendje t kthjellt.
3.14. Njerzve u sht zbukuruar dashuria ndaj t kndshmeve, ndaj
grave, djemve e ndaj pasuris s grumbulluar nga ari e argjendi, ndaj
kuajve t stolisur, bagtis e bujqsis. Kto jan knaqsi t ksaj bote, po
tek All-llahu sht e ardhmja m e mir.
3.15. Thuaj: A tju kumtoj pr di shum m t mir se ato (knaqsit e
Dunjas)? Pr ata q jan ruajtur, ata kan tek Zoti i tyre xhennete npr
t cilat rrjedhin lumenj dhe aty do t jen prgjithmon, kan
bashkshorte t pastra e gzojn edhe knaqsin e All-llahut. All-llahu
sht i kujdesshm pr robt.
3.16. Ata t cilt thon: Zoti yn, ne sinqerisht besuam, na i fal
mkatet tona na ruaj prej ndshkimit t zjarrit!
3.17. Dhe ata q jan t durueshm, t drejt, t devotshm e dordhns
dhe t cilt n kohn e agimit (syfyrit) krkojn ndjes.
3.18. All-llahu vrtetoi se nuk ka zot tjetr prve Tij, e dshmuan
edhe engjjt e dijetart, 19
-
dhe se Ai sht Zbatues i drejtsis. Nuk ka zot prve Tij,
Fuqiplotit e t Urtit.3.19. Feja e pranueshme tek All-llahu sht
Islami, e atyre q u sht dhn libri, pasi
msuan pr t vrtetn, vetm nga zilia mes vete kundrshtuan. E kush
mohon argumentet e All-llahut, le ta dij se All-llahu shpejt do ti
jap llogarin.
3.20. E nse ata polemizojn me ty, ti thuaj: Un me tr qenien time
i jam dorzuar All-llahut, e edhe ithtart e mij! E thuaju edhe atyre
q u sht dhn libri dhe injorantve: A pranuat fen islame? Nse e
pranuan islamin, ather e kan gjetur t vrtetn, e nse refuzojn, ti ke
pr obligim vetm tu kumunikosh; All-llahu i di shum mir punt e
robve.
3.21. Ata q mohojn argumentet e All-llahut, mbysin pejgambert pa
far t drejte, mbysin edhe njerz q kshillojn pr t drejtn, ti ata
lajmroi pr nj ndshkim t dhmbshm e pikllues.
3.22. Ata veprat e tyre i asgjsuan n kt bot dhe n botn tjetr,
ata nuk kan ndonj mbrojts.
3.23. A nuk i sheh ti ata, t cilve u sht dhn mjaft nga libri,
kur thirrn q ndrmjet tyre t gjykoj libri i All-llahut, se si nj
grup prej tyre prapsohet. Ata jan refuzues.
3.24. E at (e bnin) ngase ata thonin: Neve nuk do t na djeg
zjarri vetm pr pak dit t numruara, e ajo q shpifn pr fen e tyre, i
mashtroi keq.
3.25. E, si do t jet gjendja e tyre kur Ne do ti tubojm ata nj
dit, pr t ciln nuk ka dyshim dhe do njeriu do ti ofrohet ajo q e ka
fituar, duke mos iu br atyre kurrnj e padrejt.
3.26. Thuaj: O All-llah, Sundues i do sendi, Ti ia jep pushtetin
atij q do, Ti ia heq prej dore pushtetin atij q do, e lartson at q
do dhe e prul at q do. do e mir sht vetm n dorn Tnde, vrtet, Ti ke
mundsi pr do gj!
3.27. Ti e fute natn n dit dhe Ti e fute ditn n nat, Ti nxjerr
nga i vdekuri t gjallin dhe nga i gjalli t vdekurin dhe Ti e
begaton pa mas at q do!
3.28. Besimtart t mos i miqsojn mosbesimtart, e ti ln manash
besimtart. E kush bn at, ai nga feja e All-llahut nuk ka asgj, prve
nse sht pr qllim ruajtja prej t keqes s tyre. All-llahu ua trheq
vrejtjen me dnim prej Tij, pse vetm tek All-llahu sht e
ardhmja.
3.29. Thuaj: Edhe nse e fshehni at q keni n zemrat tuaja ose e
publikoni, All-llahu e di at, Ai di gjithka ka n qiej e ka n tok;
All-llahu sht i plotfuqishm pr do send.
3.30. Ditn kur do njeri e gjen pran vete at q veproi mir ose
keq, e pr at t keqe q bri, do t dshiroj q n mes tij dhe n mes t
asaj t jet nj distanc shum e madhe (e mos ta shoh). All-llahu u jep
t friksohen prej dnimit q vjen prej Tij, megjithq All-llahu sht i
mshirshm ndaj robrve.
3.31. Thuaj: Nse e doni All-llahun, ather ejani pas meje q
All-llahu tju doj, tju fal mkatet tuaja, se All-llahu sht q fal
shum, mshiron shum.
3.32. Thuaj: Bindjuni All-llahut dhe t drguarit, e nse ata
refuzojn, ather All-llahu nuk i do pabesimtart !
3.33. All-llahu e zgjodhi (pejgamber) Ademin, Nuhun, familjen e
Ibrahimit, familjen e Imranit mbi popujt tjer (t asaj kohe).
3.34. Q jan pasardhs njri prej tjetrit. All-llahu dgjon gjithka
dhe i di t gjitha.3.35. (Prkujtohu) Kur gruaja e Imranit pat thn:
Zoti im, un kt q sht n barkun
tim, vendosa ta kushtoj thjesht vetm pr shrbimin Tnd, pra
pranoje kt prej meje, vertet Ti je Ai q dgjon e di!
3.36. E kur ajo e lindi tha: Zoti im, un e linda femr! Po
All-llahu e di m s miri at q ajo e lindi. E mashkulli nuk sht si
femra. Dhe un e emrtova at Merjeme, e at dhe pasardhsit e saj po ti
l Ty n mbrojtje prej djallit t mallkuar.
3.37. Zoti i saj e pranoi premtimin e saj ashtu si sht m mir, e
rriti me nj edukat t mir e t plot dhe e vuri nn kujdesin e
Zekirijas. Sa her q hynte Zekirijaja n mihrabin (dhomn) e saj,
gjente te ajo ushqim e thoshte: Oj Merjeme, prej nga ty ky
20
-
ushqim? Ajo i thonte: Ai sht nga All-llahu, se All-llahu at q do
pa mas e furnizon!
3.38. Aty n at moment Zekirijaja e lut Zotin e tij e thot: Zoti
im, m fal edhe mua nga ana Juaj nj pasardhs (fmij) t mir, vrtet, Ti
je dgjues i lutjes!
3.39. E duke u falur ai n faltore, engjjt e thrrasin: All-llahu
t prgzon ty me Jahjan, q do t vrtetoj fjaln (Isain) e ardhur nga
All-llahu, e q do t jet prijs i matur dhe pejgamber nga t
dalluarit!
3.40. Ai (Zekirijaja) tha: Zoti im, si mund t kem un djal kur
mua m ka arritur pleqria dhe shoqja ime beronj (sterile)? Tha
(All-llahu): Kshtu,All-llahu punon ka t doj!
3.41. Ai (Zekirijaja) tha: Zoti im m jep mua nj shenj! Shenja e
jote - tha Ai - sht q tri dit nuk do t mund tu flassh njerzve, pos
me gjeste (mimik), e ti prmende shum Zotin tnd dhe madhroje mbrmje
e mngjes!
3.42. Prkujto kur engjjt i than: Oj Mejreme, All-llahu t dalloi
ty (me besim e karakter), t pastroi (nga shpifjet ebreje) dhe t
lartsoi mbi grat e bots.
3.43. Oj Mejreme, vazhdoje adhurimin ndaj Zotit tnd, bn sexhde
dhe falu pr Zotin bashk me ata q falen!
3.44. Kto jan nga lajmet e fshehta (t hershme) q po ti shpallim
ty. Ti nuk ishe ndr ta kur i hidhnin shortet se kush prej tyre do t
bhej kujdestar i Mejremes, nuk ishe pran tyre as kur ata ziheshin
mes vete.
3.45. Prkujto kur engjjt i than: Oj Mejreme, All-llahu t prgzon
me fjaln e vet (me lindjen e nj fmije si rezultat i fjals s Zotit)
emri i t cilit sht Mesih, Isa, bir i Merjemes, i famshm n Dunja e
Ahiret dhe nga t afrmit (e Zotit).
3.46. E q duke qen n djep (foshnje) u flet njerzve, e edhe si i
rritur e q sht nga t prsosurit.
3.47. Ajo tha: Zoti im, si mund t kem un djal e mua sm ka prekur
njeriu (nuk jam e martuar) ? Ai (All-llahu) tha: Ja, kshtu,
All-llahu krijon ka t doj. Kur Ai vendos pr nj shtje, vetm i thot:
Bhu! Ajo menjher bhet.
3.48. Ai (All-llahu) ia mson atij librin (besimin), urtsin,
Tevratin dhe Inxhilin.3.49. Dhe, t drguar te bijt e Israilit: Un
kam ardhur nga Zoti juaj me argument, un nga
balta ju bj di si shpendi, i fryej atij dhe ai me lejen e
All-llahut bhet shpend, un i shroj t verbrit, t smurit n lkur, dhe
un me lejen e All-llahut i ngjall t vdekurit: un ju tregoj pr at q
e hani dhe pr at q e depononi n shtpit tuaja. Vrtet, kjo sht fakt
pr ju nse jeni besimtar.
3.50. Dhe (kam ardh) q tju vrtetoj Tevratin q e keni para
duarsh, tju lejoj disa q u ishin ndaluar juve, kam ardh me argument
nga Zoti juaj, pra kini frik All-llahun dhe m dgjoni mua.
3.51. All-llahu sht Zoti im dhe Zoti juaj. Adhurojeni At; kjo
sht rrug e drejt!3.52. E kur e kuptoi Isai vendosmrin e tyre n
mosbesim (dhe qllimin q ta mbysin),
tha: Kush jan ndihmtart e mi pr n rrug t All-llahut? Havarijjunt
than: Ne jemi ndihmtar t fes s All-llahut, ne i besuam All-llahut,
e ti dshmo pr ne se jemi musliman (t bindur, t dorzuar)!
3.53. Zoti yn, ne e besuam at q e zbrite (shpalljen), e pasuam t
drguarin (Isain), pra shnona bashk me ata q dshmojn (besimin e
drejt) !
3.54. E, ata (jehudit) i kurdisn nj dredhi (mbytjen e Isait),
All-llahu iu kundrvu dredhis s tyre, All-llahu sht asgjsuesi m i
fuqishm kundr atyre q bjn dredhi.
3.55. (Prkujto, o i drguar) Kur All-llahu tha: O Isa, Un po t
marr ty, po t ngrej te Un, po t shptoj prej sherrit t atyre q nuk
besuan. E ata q t besuan ty, do ti ngrej lart mbi ata q nuk besuan
deri n ditn e kijametit, pastaj vetm tek Un sht kthimi juaj, e Un
gjykoj mes jush pr at q kudrshtoheshit.
3.56. Pr sa u prket atyre q nuk besuan, Un do ti ndshkoj me nj
ndshkim t ashpr n kt bot dhe n botn tjetr, dhe ata nuk do t ken
ndihmtar.
3.57. E pr sa u prket atyre q besuan dhe bn vepra t mira, atyre
u jap shprblim t
21
-
plot. All-llahu nuk i do t padrejtit.3.58. Kto q po ti lexojm ty
(o i drguar) jan nga ajetet, jan nga Kurani i pa t meta (i
rezistueshm).3.59. Vrtet, shtja e Isait (t lindur pa baba) tek
All-llahu sht sikurse shtja e Ademit.
At e krijoi Ai nga dheu, e pastaj atij i tha: Bhu! ai u b.3.60.
E vrtet sht (kjo) nga Zoti yt, e ti kurrsesi mos u bn nga ata q
dyshojn.3.61. E kush t kundrshton ty n shtjen e tij (Isait) pasi t
sht br e ditur e vrteta, ti
thuaj: Ejani i thrrasim bijt tan dhe bijt tuaj, grat tona dhe
grat tuaja, vet ne dhe vet ju, mandej sinqerisht t lutemi pr
mallkim, dhe mallkimin nga ana e All-llahut ta hedhim kundr
gnjeshtarve.
3.62. Ska dyshim, ky sht lajm i vrtet. Nuk ka asnj t adhuruar
tjetr pos All-llahut. All-llahu sht Ai, i plotfuqishmi, i
vetdijshmi.
3.63. E nse ata refuzojn (besimin e drejt), ata jan ngatrrestar,
pr t cilt All-llahu e di shum mir.
3.64. Thuaju (o i drguar): O ithtar t librit (Tevrat e Inxhil),
ejani (t bashkohemi) te nj fjal q sht e njjt (e drejt) mes nesh dhe
mes jush: T mos adhurojm, pos All-llahut, t mos ia bjm Atij asnj
send shok, t mos e konsiderojm njri - tjetrin zotr pos All-llahut!
E n qoft se ata refuzojn, ju thoni: Dshmoni pra, se ne jemi
musliman (besuam nj Zot)!
3.65. (madje thuaju): O ithtar t librit, pse po polemizoni me ne
rreth Ibrahimit? E, nuk jan shpallur as Tevrati as Inxhili, vetmse
pas tij?! A nuk e kuptoni (gnjeshtrn tuaj)?
3.66. Ja, ju jeni ata q polemizuat edhe pr at q e dinit (pr
Isain) e prse polemizoni pr at q skeni kurrfar dije (pr Ibrahimin)?
All-llahu e di t vrtetn e ju nuk dini.
3.67. Ibrahimi nuk ka qen as jehudi as i krishter, por ai ishte
larg besimeve t kota, ishte musliman dhe nuk ishte prej
idhujtarve.
3.68. Njerzit m me merit pr tu thirrur n Ibrahimin, ishin ata q
e ndoqn at (besimin e tij) dhe ky Pejgamber me ata q besuan (ummeti
i ktij). All-llahu sht mbrojts i besimtarve.
3.69. Nj grup nga ithtart e librit kishin dshir tu shpiejn n
rrug t gabuar por ata nuk mashtrojn tjetr pos vetes s tyre, dhe nuk
e vrejn.
3.70. O ithtar t librit, prse nuk i besoni ajetet (Kuranin) e
All-llahut, e duke e ditur t vrtetn?
3.71. O ithtart e librit, prse, duke qen se ju e dini t vertetn
e ngatrroni me gnjeshtrn dhe e fshihni realitetin?
3.72. Nj grup nga ithtart e librit than (t vetve): Besoni
paradite n at q u sht shpallur atyre q besuan (muslimanve), e
pasdite mos e besoni, e ndoshta edhe ata (muslimant), do t zbrapsen
(nga besimi i tyre).
3.73. Dhe (u thonin): Mos i besoni askujt prve atij q sht n fen
tuaj! Thuaj (o i drguar): I vetmi udhzim sht udhzimi nga All-llahu!
(u thoni t vetve mos besoni nga droja) Se po i jepet ndokujt
(pejgamberllku) sikurse u sht dhn juve dhe (nga droja) se tju
paraqesin fakte (muslimant) para Zotit tuaj (ditn e gjykimit).
Thuaju: E tr e mira sht n duar t All-llahut, Ai ia jep at kujt t
doj; All-llahu sht dhurues i gjr, i gjithdijshm.
3.74. Ai veon me mshirn e vet (me pejgamberllk) k t doj.
All-llahu sht Zot i mirsis s madhe.
3.75. Ndr ithtar t librit ka asish, q po ia besove nj sasi t
madhe (ari), ai ta kthen ty at, por ka t atill q po ia besove nj
dinar, ai nuk ta kthen ty at, prve nse gjithnj i rri gati (ia krkon
pajada). Kt (e bjn) pr arsye se ata thonin: Ne nuk kemi kurrfar
prgjegjsie ndaj (pasuris q u marrim) t t paditurve (arabve
analfabet). Pra, duke e ditur t vrtetn, ata bjn gnjeshtr ndaj
All-llahut.
3.76. Jo, (nuk sht ashtu si thon ata) po kush e prmbush amanetin
e vet (sht besnik) dhe ruhet nga mkatet, ska dyshim, All-llahu i do
ata q ruhen.
22
-
3.77. Ata q pr nj vler t pakt e shesin besn e dhn All-llahut,
ndryshojn edhe zotimet e tyre, t tillt nuk kan pjes (mshir) n botn
tjetr, dhe n ditn e kijametit All-llahu nuk u flet atyre, nuk i
shikon ata dhe nuk i pastron (prej barrs s gabimeve), ata kan nj
dnim t dhembshm.
3.78. N t vrtet, nj grup prej tyre jan ata q pshtjellojn gjuht e
tyre kur lexojn librin (pr ta deformuar kuptimin) ashtu q ju t
mendoni se ajo (shprehje) sht nga libri, po ajo nuk sht nga libri
(i vrtet), madje thon: Kjo sht nga All-llahu! Po ajo nuk sht nga
All-llahu. Ata duke ditur thon gnjeshtra pr All-llahun.
3.79. Ssht e drejt as nuk i takoi asnj njeriu q ti ket dhn
All-llahu librin, urtsin dhe pejgamberllkun, e pastaj ai tu thot
njerzve: Bhuni rob t mi (adhuromni mua) e jo t All-llahut! Por (ju
thot): Bhuni dijetar t msimeve t Zotit, ngase u keni msuar njerzve
librin dhe e keni studiuar at.
3.80. Dhe as q ju urdhron ai (pejgamberi) q ti adhuroni engjjt,
as pejgambert pr zota. Vall, a ju urdhroi ai juve mosbesimin pasi q
ju jeni musliman?
3.81. Prkujtoni (o ithtar t librit) kur All-llahu mori zotimin e
pejgamberve: Nga ajo se juve ju dhash libr e urtsi, ju patjetr do
ta besoni dhe ndihmoni pejgamberin q vjen pas juve, e q vrteton at
q ju keni pran vetes. Tha (All-llahu): A pranuat, a e mort sipr
obligimin Tim? Ata than: Ne e pranuam! Tha (All-llahu): Dshmoni
pra, edhe Un dshmoj bashk me ju!
3.82. E kush shkel kt (zotim) pas ksaj, ata jan jasht respektit
ndaj All-llahut.3.83. A mos krkojn ata (ithtart e librit) fe, pos
fes s shpallur nga All-llahu? E Atij i
sht dorzuar gjithka ka n qiej e n tok, me dashje e pa dashje dhe
tek Ai kthehen.
3.84. Thuaj: Ne i kemi besuar All-llahut, edhe asaj q na u zbrit
neve, edhe asaj q i sht zbritur Ibrahimit, Ismailit, Ishakut,
Jakubit dhe pasardhsve. Edhe asaj q i sht dhn Musait dhe Isait,
edhe asaj q i sht zbritur t gjith pejgamberve nga Zoti i tyre. Ne
nuk bjm kurrfar dallimi n mes tyre dhe ne vetm Atij i jemi
dorzuar.
3.85. E kush krkon fe tjetr prve fes islame, atij kurrsesi nuk
do ti pranohet dhe ai n botn tjetr sht nga t dshpruarit.
3.86. E si ta udhzoj All-llahu nj popull q pas besimit t tyre u
bn pabesimtar dhe pasi dshmoi se i drguari sht i vrtet, dhe pasi
tju ken ardhur atyre argumente t qarta? All-llahu nuk ia mundson
udhzimin e Vet popullit zullumqar.
3.87. Ndshkimi i t tillve sht: mallkimi nga All-llahu, nga
engjjt dhe nga gjith njerzimi tok.
3.88. Ata prgjithmon jan n t (n zjarr), atyre as nuk ju
lehtsohet dnimi dhe as nuk u jepet afat.
3.89. Prve atyre q pas asaj u penduan dhe u prmirsuan. Vrtet,
All-llahu shum fal dhe mshiron.
3.90. Ata, t cilt pas besimit t tyre u bn pabesimtar, e pastaj e
shtuan mosbesimin, atyre kurrsesi nuk do tu pranohet pendimi. T
tillt jan mu ata t humburit.
3.91. Ata q nuk besuan dhe vdiqn si mosbesimtar, asnjrit prej
tyre nuk do ti pranohet pr kompensim, qoft edhe plot faqen e dheut
ari. Ata i pret nj dnim i dhembshm dhe pr ta nuk ka ndihmtar.
3.92. Kurr nuk do ta arrini sinqeritetin e plot me besim (as
knaqsin e lumtur n xhennet) derisa t mos e jepni m t dhembshmen (m
t dashurn) e pasuris suaj. kado q jepni (pr Zotin), All-llahu at e
di.
3.93. I tr ushqimi ishte i lejuar pr bijt e israilit, prve atij
q Israili (Jakubi) para se t zbriste Tevrati, ia ndaloi vetvetes.
Thuaju: Silleni pra nj Tevrat dhe lexoni at, nse jeni t vrtet (n ka
thoni) ?
3.94. Ai q edhe pas ksaj shpif gnjeshtra kundr All-llahut, ata
vrtet jan mizor.3.95. Thuaj: All-llahu e tha t vrtetn, pra ndiqeni
fen e pastr t Ibrahimit, sepse ai nuk
u takonte idhujtarve.3.96. Shtpia (xhamia) e par e ndrtuar pr
njerz, sht ajo n Bek (Mekke), e
23
-
dobishme, udhrrfyese pr mbar njerzimin.3.97. Aty ka shenja t
qarta: vendi i Ibrahimit, dhe kush hyn n te, ai sht i sigurt. Pr
hir
t All-llahut, vizita e shtpis (Qabes) sht obligim pr at q ka
mundsi udhtimi te ajo, e kush nuk e beson (ai nuk e viziton);
All-llahu nuk sht i nevojshm pr (ibadetin q e bjn) njerzit.
3.98. Thuaj: O ithtar t librit, prse i mohoni ajetet
(argumentet) e All-llahut? E All-llahu mbikqyr at q veproni.
3.99. Thuaj: O ithtar t librit, prse e pengoni at q besoni nga
rruga e All-llahut, duke u angazhuar q ta paraqitni at t shtrembr,
ndrsa vet ju, jeni dshmues se sht e vrtet! Veprimi juaj nuk mund ti
shmanget mbikqyrjes s All-llahut.
3.100. O ju q besuat, n qoft se ju i bindeni nj grupi t atyre q
iu sht dhn libri, ata, pas besimit tuaj, do tju kthejn n
mosbesimtar.
3.101. Si bn t mos besoni, kur juve jan duke iu lexuar (duke iu
shpallur) ajetet e All-llahut dhe kur n mesin tuaj gjendet i
drguari i Tij? E kush i prmbahet fes s All-llahut, ai pa dyshim sht
i udhzuar n rrugn e drejt.
3.102. O ju q besuat, kini frik All-llahun me sinqeritet t vrtet
dhe mos vdisni, pos vetm duke qen musliman (besimtar)!
3.103. Dhe kapuni q t gjith ju pr litarin (fen dhe Kuranin) e
All-llahut, e mos u prani! Prkujtojeni nimetin e All-llahut ndaj
jush, kur ju (para se ta pranonit fen islame) ishit t armiqsuar, e
Ai i bashkoi zemrat tuaja dhe ashtu me dhuntin e Tij aguat t jeni
vllezr. Madje ishit n buz t gremins s xhehennemit, e Ai ju shptoi
prej tij. Po kshtu All-llahu ua sqaron juve argumentet e veta q ju
ta gjeni t vrtetn e lumtur.
3.104. Nga ju le t jet grup q thrret n at q sht e dobishme,
urdhron pr pun t mbara dhe ndalon nga e keqja. T tillt jan ata t
shptuarit.
3.105. E mos u bni si ata q u ndan dhe u pran pasi u patn
zbritur argumentet. Ata do t psojn nj dnim t madh.
3.106. N ditn kur ka fytyra q zbardhen dhe ka fytyra q nxihen. E
pr sa u prket atyre fytyrave q jan nxir (u thuhet): A edhe pas
besimit tuaj u bt pabesimtar? Vuajeni pra dnimin, pr shkak se ishit
q nuk besonit!
3.107. Ndrsa atyre q fytyrat e tyre u jan zbardhur, ata jan n
mshirn (xhennetin) e All-llahut dhe aty jan prgjithmon.
3.108. Ja, kto q po ti lexojm ty jan argumentet e sakta t
All-llahut. E All-llahu nuk sht ai q e do padrejtsin pr njerz.
3.109. T All-llahut jan ka n qiej dhe ka n tok dhe vetm te
All-llahu kthehen shtjet.
3.110. Ju jeni populli m i dobishm, i ardhur pr t mirn e
njerzve, t urdhroni pr mir, t ndaloni nga veprat e kqija dhe t
besoni n All-llahun. E sikur ithtart e librit t besonin drejt, do t
ishte shum m e mir pr ta. Disa prej tyre jan besimtar, po shumica e
tyre jan larg rrugs s Zotit.
3.111. Ata kurrsesi nuk mund tju sjellin ndonj dm juve, prve
ndonj shqetsimi, po edhe n ju luftofshin, ata do t zbrapsen prej
jush. Mandej ata nuk jan t ndihuar.
3.112. Atyre (jehudive) u sht vn njoll e nnmimit kudo q t
gjenden, vetm nse kapen pr litarin (fen) e All-llahut dhe kthehen n
besn e njerzve (t muslimanve), ata kan shkaktuar kundr vetes
prbuzje nga All-llahu, andaj atyre u sht shtruar shtypja e mjerimi.
Kt, pr shkak se ata i mohonin argumentet e All-llahut, i mbytnin
mizorisht pejgambert dhe pr shkak se kundrshtonin (udhzimet e
Zotit) dhe tejkalonin (do norm njerzore).
3.113. Ata (ithtart e librit) nuk jan t njjt. Nga ithtart e
librit ka q jan n rrug t drejt, gjat nats lexojn ajetet e
All-llahut duke u lutur.
3.114. I besojn All-llahut dhe dits s gjykimit kshillojn pr t
mir dhe largojn nga t kqijat, prpiqen pr pun t dobishme, edhe ata
jan prej t mirve.
3.115. E fardo t mire q bjn, ajo nuk u mohohet. All-llahu i di
shum mir t devotshmit.
24
-
3.116. Ska dyshim se atyre q nuk besuan, nuk do tu bjn dobi ndaj
(dnimit t) All-llahut as pasuria e as fmijt e tyre. Ata jan banues
t zjarrit dhe aty jan prgjithmon.
3.117. Shembulli i asaj q ata e japin n kt jet (pr tu lavdruar e
pr tu prmendur) sht si i nj er me breshr q godet dhe shkatrron t
mbjellat e nj populli q e ka lshuar rrugn n dm t vetes. All-llahu
nuk u bri zullum atyre, por ata ishin q i ben t padrejt vetes s
vet.
3.118. O ju q besuat, mos i zini pr miq t ngusht t tjert jasht
mesit tuaj, ata nuk pushojn s vepruari n dm tuajin, u dshirojn ka u
mundon juve. Urrejta kundr jush duket nga gojt e tyre, por ajo q
fshehin n gjoksat tyre sht edhe m e madhe. Ne pra, ua kemi sqaruar
faktet nse ju i kuptoni.
3.119. Ja, ju (musliman) jeni q i doni ata, e ata nuk u duan
juve. Madje ju i besoni librat n trsi (t gjitha shpalljet), e kur
ju takojn thon: Ne kemi besuar! E kur veohen, ata nga mllefi kundr
jush grisin majet e gishtrinjve. Thuaju: Vdisni me at mllef tuajin!
All-llahu e di shum mir se ka mbajn (t fshehtat) zemrat e tyre.
3.120. Nse ju prjetoni ndonj t mir, ata i dshpron ajo, e nse ju
godet ndonj e keqe, ata gz