Krlewscy potomkowie w dawnym MaszewieZiemia Maszewska, tak jak i
cae Pomorze, podlegaa znaczcym przeobraeniom spoecznym i
kulturowym, zwizanym z wprowadzeniem w XII i XIII wieku przez
misjonarzy z zachodniej Europy chrzecijastwa i nowych stosunkw
gospodarczych. Rozwijajce si pomorskie miasta, rolnictwo i handel
wzmocniy wadz polityczn Ksistwa Pomorskiego i sprzyjay tworzeniu si
arystokracji ziemskiej. Postpoway gbokie zmiany ludnociowe.
Miejscowe rycerstwo sowiaskie, nie bez pewnych oporw, przyjo nowe
wzorce kulturowe i wczyo si, obok przybyszw z Saksonii, Flandrii i
innych czci Europy, w rozwj stanu szlacheckiego na Pomorzu. Zwizek
z Maszewem, poprzez swoich potomkw, miao w jego historii wiele rodw
arystokratycznych, nie tylko o korzeniach pomorskich (sowiaskich),
ale pochodzcych z Polski, Saksonii, Rusi, Danii, Meklemburgii, uyc
.... Oto herby rodowe obcej szlachty, ktra najbliej zwizaa si z
Ziemi Maszewsk: von Everstein (pisana take w niektrych rdach jako
von Eberstein, ale zdaniem prof. Edwarda Rymara - raczej
nieprawidowo, z uwagi na inny, nie zwizany z Eversteinami rd
Ebersteinw z Bawarii - "Eversteinowie pomorscy na Nowogardzie i
Maszewie", Przegld Zachodniopomorski 1998), oraz von Gleichen i Von
Lippe (rdo: Wikipedia).
Jak wspominam o tym w artykule "O pochodzeniu nazwy miasta
Maszewa", starosowiaski rycerski rd Masaww - zaoycieli miasta o
zniemczonej nazwie Massow, a dzisiaj spolszczonej na Maszewo, w
1334 roku odsprzeda ostatnie swoje posiadoci na Ziemi Maszewskiej i
ustpi miejsca przybyszom wspieranym przez biskupstwo w
Kamieniu.1
Massowowie (Masawowie) przenieli si do wschodniej czci Pomorza,
najpierw w okolice Czaplinka (Tempelburg), ktry polski ksi
Przemysaw II przekaza w 1286 roku zakonowi templariuszy, a pniej na
Pomorze Supskie, gdzie zaoyli m.in. miasto Miastko (Rummelsburg).
Rycerze von Massow byli czsto w swojej historii zwizani politycznie
z ksitami pomorskimi, m.in. Ewald von Massow suy jako marszaek
dworu u ksicia Bogusawa X (1454-1523). Rd von Massow zasuguje na
osobn publikacj na tym blogu. Tutaj natomiast jeszcze krtko o
wyrniajcym si w historii Pomorza Bogusawie X, ktrego wsplny z on
Ann Jagiellonk (1476-1503) pomnik stoi przed Zamkiem Ksit
Pomorskich w Szczecinie. Fotografia z iwmali.bloog.pl.
Anna bya crk krla Kazimierza IV Jagielloczyka (1427-1492),
podczas gdy inna, bardziej sawna Anna Jagiellonka (1503-1547) bya
jego wnuczk i on Ferdynanda I Habsburga (1503-1564), od ktrego
czasw Czesi praktycznie utracili swoj suwerenno, a do 1918 roku.
Bogusawowi X, mimo podjtej przez niego na sugesti cesarza
Maksymiliana I pielgrzymki do Ziemi Switej i do Rzymu, nie udao si
przekona cesarza o nadaniu mu tytuu ksicia cesarstwa, co miao
wzmocni pozycj polityczn Pomorza wobec Brandenburgii. Bogusaw X
pozostawi po sobie ufundowny dla kocioa we Wkryujciu (Ueckermnde) w
1510 roku otarz, ktrego fotografi (autorka: Daniela Swoboda)
piknego fragmentu publikuj za portalem Sedina.
2
Tutaj pomwimy gwnie o rodzie szlacheckim von Everstein z
Saksonii, ktrego przedstawiciele osiedlili si w Maszewie na
przeomie XV/XVI wieku. Na pocztek mapa rodkowej czci Europy z
podziaem administracyjnym Kocioa z tego okresu, tu przed burzliwymi
czasami Reformacji, w ktr Eversteinowie take si zaangaowali (nota
bene, arcybiskupstwo gnieznieskie byo wwczas najwikszym
terytorialnie w Europie; biskupstwa w Kamieniu, Mini i w Bambergu
podlegay bezporednio Rzymowi). Zaznaczyem na niej miejsca majce
zwizek z korzeniami arystokratycznej linii von Everstein - Massow,
[ Atlantik-Verlag 1950].
3
Pierwszym z rodu von Everstein na Pomorzu by Otto (1245-1313),
syn Ludwiga I von Everstein (1224-1285) i Adeli von Gleichen
(1215-1266), ktrej brat Hermann von Gleichen, piastowa funkcj
biskupa pomorskiego.To wanie biskup kamieski zaprosi swojego
siostrzeca Ottona do przybycia z rodzinnego zamku w pobliu
Holzminden i osiedlenia si na posiadanej przez biskupstwo Ziemi
Nowogardzkiej. Otto sta si panem na Nowogardzie w 1274 roku.
Oficjalnym zaoycielem odnogi rodu von Everstein - Massow sta si
kilka pokole pniej Georg (Jerzy) von Everstein (1481-1553), ktry
wraz z bratem Wolfgangiem otrzyma w 1509 roku z rk wyej
wspomnianego ksicia Bogusawa X list na objcie w lenno Ziemi
Maszewskiej. Prawdopodobnie jednak ju rodzice Jerzego - Ludwig II
von Everstein (1461-1512) i pochodzca z Zerbst-Anthalt (tak jak i
przodkowie przyszej szczecinianki carycy Katarzyny II) Walpurgis
(Walpurga) von Honstein - Vierraden (1465-1528), mieszkali w
Maszewie, bowiem jego siostra Agatha urodzia si w Maszewie w 1488
roku, a take wzia lub w Maszewie z przedstawicielem starej, o
sowiaskich korzeniach, szlachty rugijskiej (jej m Woldemar von
Putbus). Niektre rda podaj, e zobowizania ksicia szczeciskiego
wobec Eversteinw do przekazania im Ziemi Maszewskiej z tytuu
wczeniejszej umowy zastawu powstay ju w 1482 roku. Putbusowie
naleeli do rwnie starej jak piastowska, rugijskiej dynastii ksicej
Wisawicw (Wicaww), ktrzy wadali plemieniem Ranw (Rojanw). Nazwa
Wicaww, zamiast moim zdaniem mniej poprawnej Wisawicw, zostaa
zaproponowana przeze mnie w artykule "Maszewo Anno Domini 1091".
Oto opublikowany w ksice autorstwa Carl Gustav Fabricius: "Urkunden
zur Geschichte des Frstentums Rgen unter den eingeborenen Frsten",
1851 kopia fragmentw pieczci z czasw ksicia Jaromara I
(1140-1218).
4
Brat Jerzego, Wolfgang (1483-1534), po Uniwersytecie w
Greifswaldzie i w Rostocku, w 1524 zosta prepozytem w kapitule
kamieskiej, jednak wbrew wczeniejszym intencjom ksicia Bogusawa X,
ktry podejrzewa Wolfganga o sprzyjanie Brandenburgii. Wolfgang
cieszy si natomiast duym zaufaniem kolejnego wadcy Pomorza, ksicia
Barnima IX (1501-1573), na ktrego polecenie uda si w 1531 roku do
Heidelbergu, aby asystowa w podry do domu przebywajcego tam u swego
wujka niepenoletniego wwczas ksicia Filipa I (1515-1560). W roku
1524 Georg von Everstein otrzyma od ksicia Bogusawa X dobra
pobiskupie w Botnie (Quarkenburg, od 1697 Friedrichsberg) koo
Nowogardu, gdzie zbudowa zamek. Oeni si w Maszewie w 1526 ze
szlachciank czesko-austriack Walpurg Schlick von Bassano (Passaun)
- Weisskirchen (1500-1575), ktr zapewne pozna w zwizku ze swoim
pobytem w 1518 roku (a moe i pniejszymi) na dworze cesarskim w
Wiedniu u Maksymiliana I Habsburga (1459-1519). Mieli oni picioro
dzieci. Po posiadociach Eversteinw pozosta w Botnie tylko zarys
parku ze starymi drzewami, jak ten oto db (fot. Krzysztof
Gabrysiak, Panoramio).
5
Najstarszy syn Ludwig III (1517-1590), bdc na subie u elektora
saskiego Augusta Wettyna pozna swoj przysz on, Anne von Mansfeld
(ur. 1520, zm. w Maszewie w 1583). Dwie jego siostry Kunigunda
(1519-1579) i Sibilla (ur. 1525) wyszy za m za czeskich szlachcicw.
Ludwig III suy take, jak wspomniany wyej jego wujek Wolfgang, na
dworze ksicia Barnima IX. Na sejmie (Landtag) w Szczecinie w 1585
roku, w imieniu szlachty pomorskiej przeciwstawi si naoonej przez
ksicia Jana Fryderyka (1542-1600) akcyzie na alkohol i udanie
osobicie interweniowa u cesarza Rudolfa II Habsburga (15521612) w
Pradze, ktry anulowa decyzj ksicia. By to sygna rosncej siy
politycznej pomorskiej szlachty kosztem wadzy ksicej, o czym
wspominam w artykule "Pomeranos spadkobiercy kultury pomorskiej".
Tutaj maa dygresja o Rudolfie II. Przenis on dwr cesarski, a wic
"stolic Europy" z Wiednia do Pragi. By wadc godnym epoki renesansu,
opiekunem sztuki i promotorem nauki. Jego nadwornym matematykiem i
astronomem by Johannes Kepler (1571-1630), obroca i kontynuator
kopernikaskiej teorii heliocentrycznej. W niedalekiej Wenecji inny
obroca odkry Mikoaja Kopernika (1573-1643), Giordano Bruno
(1548-1600) nie by tak wyrniony jak Kepler; po omiu latach procesu
za t i inne "herezje" zosta skazany przez papieski trybuna
inkwizycyjny na spalenie ywcem na stosie. Kierujcy trybunaem
kardyna Robert Bellarmin bdzie w dalszych latach ciga innego
wiatego czowieka renesansu, Galileusza (1564-1642) za propagowanie
teorii Kopernika, ale nie zdy go skaza przed swoj mierci. Wracajc
do Pragi: Rudolf II pozwoli si sportretowa malarzowi woskiemu
Giuseppe Archimboldo w sposb surrealistyczny. By moe inspirowany on
by twrczoci Hieronima Boscha, prekursora tego rodzaju malarstwa. W
odrnieniu od Boscha, ktry uy stylu surrealistycznego dla
wzmocnienia trwonego, mistyczno-religijnego przekazu swych obrazw,
Archimboldo wykorzysta go w sposb ju nieredniowieczny, ale pogodny,
renesansowy. Oto jeden z portretw cesarza Rudolfa II.
6
Kolejnym synem Georga by Wolfgang II von Everstein - Massow
(1538-1592), ktry po lubie z Ann von Lippe - Detmold (1551-1614) w
Detmold w 1576 roku otworzy jedn z wielkich linii
arystokratycznych, ktrej potomkami s dzisiejsi krlowie i krlowe
europejscy: krlowa Holandii Beatrix ... Ale to ju temat na osobny
artyku. Wolfgang II wybudowa zamek rodowy na pwyspie na poudniowy
zachd od miasta (Google Maps).
Faktem jest e Eversteinowie, chocia odgrywajcy du rol polityczn
na Pomorzu, nie zapisali si pozytywnie w pomorskich legendach
ludowych. W wyzyskiwaniu "swojego" chopstwa nie rnili si zapewne od
innej szlachty pomorskiej czy europejskiej. W pobliu wsi Redostowo
(Retztow), ktrej koci nalea do parafii w Maszewie, Eversteinovie
zbudowali zameczek myliwski, ktry nazwali Wolfsburg ("Wilczy grd").
Jeszcze do pocztku XIX wieku zachowaa si w opowiadaniach ustnych,
przekazywanych z pokolenia na pokolenie, a dopiero wwczas spisanych
(J. Temme - "Die Volkssagen von Pommern und Rgen", Berlin 1840), za
fama o tym XVI-wiecznym zamku myliwskim. Eversteinowie wiedli tam
"puste i bezbone ycie", a w trakcie urzdzanych polowa nie zwaali na
chopskie pola, tratujc i niszczc zasiewy. Widoczne resztki zabudowa
"Wilczego grodu" wspomniane byy jeszcze przez Ludwiga Brggemanna, w
jego bogatej w fakty pracy "Ausfhrliche Beschreibung des
gegeswrtigen Zustandes des Knigl. Preussischen Herzogthums Vor- und
Hinter-Pommern", Szczecin 1784. Ponisza reprodukcja zawarta w ksice
"Le livre de chasse" Gastona Phebusa z 1389 roku, przedstawia
szlacht w scenie polowania.
7
Oto co pisze wspczesny tej epoce feudalnej Johannes Boemus
(1485-1535) w pracy z 1520 roku: "Rodziny chopskie odosobnione
jedne od drugich mieszkaj upokarzajco ze swoim bydem. Chaty z gliny
i drewna su za domy. Lichy chleb, owsianka i gotowane warzywa s ich
wyywieniem; lniana sukmana, para butw i brzowy kapelusz ich
odzieniem. Lud wiejski pracuje bez wytchnienia i utrzymania
higieny. Panowie czsto wymagaj paszczyzny. Nie ma adnych robt, do
jakich nie byby zmuszony ten biedny i niewolny lud". wczesny
grafik, sygnowany jako Meister M.W., przedstawia chopa jako zbir
narzdzi rolniczych (ksika: J. Kettel, P. Wietzorek "Die Deutsche
Bauernkrieg 1524-1526", Stuttgart 1995). Kto wie czy z tego rysunku
nie czerpa inspiracji nadworny malarz cesarza Rudolfa II? Chop
symbolizowal wic prac, a warstwa panujca konsumenta owocw tej
pracy.
Nie tylko srebrny lew Eversteinw, ale i dwuwieowa brama, ktra
znalaza si w redniowiecznym herbie miejskim Holzminden zostay
przeniesione do nowego herbu miasta Maszewa, ktry zastpi poprzedni,
stworzony za czasw biskupa Hermanna von Gleichena, przedstawiajcy
sylwetk biskupa w gecie bogosawienia. Tak wic od XVI wieku herby
Maszewa i Holzminden byy bardzo podobne do siebie; bardziej ni
dzisiaj, bowiem po 1945 roku polscy heraldycy zmienili nieprawidowo
kolor lwa w herbie Maszewa ze srebrnego na zoty. Herb Holzminden
przedstawia drewnian palisad chronic miasto, herb maszewski ju mury
miejskie.8
Anna Gut w swoim interesujcym opracowaniu "Rozwj i symbolika
herbu Maszewa", bdcy czci publikacji "Maszewo i okolice na
przestrzeni wiekw" (2008), o ktrej wspominam w artykule "Maszewo
Anno Domini 1091", przywouje historyczne rda wskazujce, e w okresie
od XVII-XIX wieku uywany by jeszcze inny herb - w formie
picioramiennej gwiazdy (pentagram). Dawni badacze wywodz tak z
zachowanych odciskw pieczci miejskich, jakkolwiek nie zachowa si
aden inny zabytek, ktryby przedstawia pentagram jako herb
miasta.
Pomwmy o rodzie von Lippe. Ojcem Anny, ktra po lubie zamieszkaa
w Maszewie (i tu zmara) by hrabia Bernhard VIII von Lippe - Detmold
(1527-1563) i Katharine von Waldeck - Eisenberg (1524-1583). Ze
zwizku Wolfganga i Anny na Ziemi Maszewskiej powstaa nowa ga
szlachecka, ktrej herby reprezentuj srebrnego lwa w koronie oraz
kwiat ry.
9
Ostatnim synem Georga byl Stephen Heinrich von Everstein -
Quarkenburg (Nowogard 1543 - Botno 1613) by wietnie wyksztaconym
prawnikiem, po uniwersytetach w Wittenberdze, Bolonii, Paryu i
Oksfordzie. W latach 1571-1583 zajmowa najwysze w pastwie tego
rodzaju stanowisko, jakim bya prezydentura Sdu Kameralnego Rzeszy.
W 1592 powrci na Pomorze, gdzie w Botnie postawi nowy paac. By
starost powiatu gryfickiego. Wracajc do Wolfganga II i Anny, z
poniszej ryciny Meriana z 1647 roku wynika, e w tamtych czasach
Detmold, stolica hrabstwa (a pniej ksistwa) Lippe bya jakby
dodatkiem do obszernej siedziby rodowej von Lippe (lewa cz
ryciny).
Przed wyjazdem do dalekiego, skromnego miasteczka na Pomorzu
Anna von Lippe spdzia dziecistwo w paacu, ktry musia by ju wtedy
okazaym, przed jego barokow rozbudow ponad wiek pniej. Oto jego
stan aktualny.
10
Zestawienie wielkoci hrabstwa Lippe z hrabstwem Naugard - Massow
w wczesnych czasach (skala na obu mapach porwnywalna) wskazuje, e
Eversteinowie z Maszewa po prawie trzech latach zabiegw o dobry
maria dla Wolfganga mogli by w aspekcie materialnym tego zwizku
zadowoleni.
Historycznie obydwie te dynastie miay porwnywaln si polityczn i
presti. Obydwa rody sigaj swoimi udokumentowanymi rdami do pocztkw
XII wieku. Ich rang potwierdza ponisza szkatuka z Quedlinburgu,
datowana na 1209 rok, gdzie obydwa herby wystpuj w ssiedztwie
centralnie pooonego herbu cesarza Niemiec Ottona IV (1175-1218),
syna Henryka Lwa i Matyldy, o ktrych wspominam w artykule "Obodryci
w Maszewie" (rdo: Nathalie Kruppa - "Neue Gedanken zum
Quedlinburger Wappenkstchen", 2001). Faktycznie autorka uwaa, e
herb Eversteinow nie by na pokrywce szkatuki (jak ja to sugeruj),
ale na boku niewidocznym na fotografii.
11
W odrnieniu jednak od rodu von Lippe, ktry przetrwa do czasw
wspczesnych, saksoska ga Eversteinw wygasa pod koniec XIV wieku,
jej duska odnoga w 1453, a pomorska ga (mska linia) w 1663 roku.
Oto co dzisiaj pozostao po zamku von Eversteinw pod Holzminden
(rdo: VikitiecordeliA).
Nie brakuje jednak w Niemczech ladw po saksoskich Eversteinach,
w postaci innych zamkw rodowych, grobowcw, nagrobkw i rzeb
kamiennych. Oto wykonany w czerwonym piaskowcu grobowiec z kocioa
w. Marii w byym zakonie cystersw w Amelungsborn, w ktrym zoeni
zostali Hermann III von Everstein (1305-1350) i jego ona Adelheid
zur Lippe (zm. 1375) - zawarte w 1324 pierwsze maestwo pomidzy
rodami Eversteinw i Lippw. [zdjcie z okoo 1915 roku, rdo:
Bildarchiv Foto Marburg].
12
Tak jak i w Polsce, tak i w Niemczech i w innych krajach
europejskich widoczne jest budzce si zainteresowanie lokaln histori
oraz renesans kultury i tradycji redniowiecznej. Tak oto
SredniowieCzuj sympatycy historii z Grafschaft Everstein.
Czas powrci do wyej zaczonej mapy, na ktrej zaznaczyem take
Pock, piastowsk stolic Polski. Ot rodzice Ottona, zaoyciela
pomorskiej linii Eversteinw, zarwno w linii mskiej (Ludwig I von
Everstein), jak i eskiej (Adela von Gleichen, a zatem i biskup
Hermann von Gleichen) maj wrd swoich przodkw polskiego krla
Bolesawa Krzywoustego (1086-1138), a take wadcw innych pastw. Babk
Ludwiga I bya Ryksa lska (ca 1135-1185) - ona Alberta (Adalberta)
II von Eversteina, pani na zamku pod Holzminden. Eversteinowie byli
wspfundatorami klasztoru cystersw w pobliskim Amelungsborn. Hans
Dobbertin w swojej pracy "Die Piastin Richza von Everstein und ihre
Verwandtschaft" z 1957 roku podaje, e Konrad III von Everstein
(1217-1254), wnuk Alberta II i Rychezy, posugiwa si rycersk
pieczci, przedstawiajc poczone herby ksit lskich i Eversteinw. Wok
herbu z poow piastowskiego ora widnia napis: "S COMITIS CONRADI DE
EVERSTEN". Burchard C. von Spilcker ("Geschichte der Grafen von
Everstein und ihre Besitzungen", 1833) by zdania, e zczone motywy
ora ksit lskich (por. herb lska) i lwa Eversteinw widniay na
pieczciach pniejszych przedstawicieli tego rodu: Konrada IV
(1243-1283) - ten z poniszej reprodukcji, a take Alberta VI
(1254-1284) i Engelberta I (1276-1291).
13
Jako e Ryksa bya cznikiem rodu Piastw lskich z Eversteinami,
musieli oni przej od niej herb lska jeszcze za jej ycia. Naley wic
przypuszcza, e herb ten wprowadzili na lsku ju bracia Ryksy,
Mieszko I Pltonogi (1131-1211) i Bolesaw I Wysoki (1127-1201). Mogo
to nastpi po roku 1163, kiedy przejli oni wsplne wadanie nad
lskiem, a przed 1166 rokiem, kiedy Ryksa opucia lsk i zamieszkaa w
Saksonii. Historycy polscy przypisuj uycie herbu lska po raz
pierwszy dopiero jednak bratankowi Ryksy, Kazimierzowi I Opolskiemu
(1179-1230), na pieczci z 1222 roku, czyli ponad p wieku pniej ni
herb ten mg by przyniesiony przez ksin do Saksonii. Jan Matejko
susznie jednak narysowa Bolesawa I Wysokiego ju z herbem lska,
zgodnie z wizerunkiem pyty nagrobnej tego ksicia w klasztorze
cystersw w Lubiu, ktry ten ksi ufundowa w 1163 roku.
W 1171 roku mnisi z Amelungsborn zaoyli cysterski klasztor
Doberan (w jzyku poabskim Dobra) na ziemi Obodrytw. W rok pniej
zostaa tam pochowana ksina Woisawa, ona Przybysawa, pierwszego
wadcy Obodrytw, ktry14
przyj chrzest (wspominam o tym w artykule "Obodryci w
Maszewie"). Rycheza, hrabianka lska, cieszy musiaa si za ycia duym
mirem wrd saksoskiego ludu, bowiem jej rocznica mierci w dniu 16
czerwca bya jeszcze przez wiele lat obchodzona uroczyst msz
(Jahrgedchtnis) w klasztorze Amelungsborn. O Rychezie lskiej
wspominam take na blogu Pradzieje Pomorza w artykule "Sztuka
Wikingw od Pomorza po Hiszpani". Wracajmy do rodzicw Ottona,
zaoyciela pomorskiej dynastii Eversteinw. Pradziadkiem Ludwiga I by
ojciec Ryksy lskiej, krl (formalnie ksi) Polski Wadysaw II
Wygnaniec (1105-1159), syn Bolesawa Krzywoustego. Pradziadkiem
Adeli i Hermanna von Gleichen by krl duski Waldemar I (1131-1182),
a ich praprababk inna Ryksa (1116-1155) - crka Bolesawa
Krzywoustego i ona ksicia miskiego z poockiej, bocznej linii
dynastii Rurykowiczw Woodara Glebowicza (1095-1168), chocia
niektrzy historycy przypisuj jako jej maonka ksicia nowogrodzkiego
Wodzimierza (1123-1145). Zofia (1141-1198), ksina Miska, bdca crk
Ryksy i Woodara, polubia krla Danii Waldemara I (11311182).
Pochowana jest w kociele w. Benedykta w Ringsted. Oto zdjcie pyty
nagrobnej (fot. Finn Larsen 04/2009).
Na marginesie imienia Ryksa mona doda, e odpowiada ono w jzykach
starosowiaskich aciskiemu imieniu Regina (czyli krlowa, krlujca). W
historii Polski pojawio si po raz pierwszy wraz z polubieniem w
1013 roku przez Mieszka II Lamberta (990-1034) Rychezy Lotaryskiej
(998-1063) ["Richeza regina quondam Poleni"], matki Kazimierza I
Odnowiciela (1016-1058) i Adelaidy, zwanej te Ryks (1018-1075) -
ony krla Wgier Beli I (1015-1063). Slub Beli, przyszego krla
wgierskiego z Adelaid, by ukoronowaniem jego przyjaznych zwizkw z
Mieszkiem II, a zwaszcza z Kazimierzem I, w tym ich wzajemnej
wsppracy w walkach przeciwko Pomorzanom. O Rychezie - mao
znanej15
polskiej krlowej, polecam interesujcy wywiad z panem Kazimierzem
Lup. Koczc o imieniu Ryksa, pisane ono byo w rdach historycznych
take jako Rycheza, Richza, Rixa, Ricca, Rikessa, Rikza, Richsa,
Richesa, Richeza, Rikenza, Richenza, Rikinsa; w dokumentach
anglosaskich Richilde, a w skandynawskich jako Rikissa. Kto moe czu
si zawiedziony, e polskie wizy krwi s sabe i odlege w tych rodach
saksoskich, aby o nich wspomina. Naley jednak uwiadomi sobie, e
historia europejskiej arystokracji jest genealogi praktycznie
jednej wielkiej rodziny, dla ktrej ani granice pastwowe, ani
narodowo, ani nawet jzyk nie stanowiy przeszkody we wzajemnych
zwizkach rodzinnych. Warto te zwrci uwag tym, ktrzy jeszcze dzisiaj
szukaj wok nas "prawdziwych Polakw", e dosownie aden z ksit i krlw
piastowskich, ktrzy wadali Polsk (by moe poza Mieszkiem I, ale nie
znamy tu adnych rde), nie mia matki Polki, to znaczy ktrej matk
byaby take Polka. Jedynym z nich, ktrego matka bya polsk
szlachciank to Zbigniew (1071-1113), syn Wadysawa Hermana z
pierwszego maestwa, ktre jednak nie zostao udzielone przez Koci, a
wic ksicia uznano jako pochodzcego z nieprawego oa i
nieuprawnionego do zwierzchnictwa nad ca Polsk. Na koniec wypada
powiedzie, e pozostaoci bogatej historii rodu Everstein - Massow,
jak jest park i zabudowania pobudowane na miejscu byego zamku von
Eversteinow przy obecnej ul. Gowackiego 5 w Maszewie, budz smutne
refleksje o sprawnoci administracji pastwowej, conajmniej na
szczeblu regionu, w deklarowanej na przytwierdzonej na ruinie
tablicy o opiece nad zabytkami i karaniu za ich niszczenie (fot. H.
A. Goerke).
W nastpnym pocie podymy genealogicznymi ciekami, ktrych pocztki
zaczynay si w miejscu uwidocznionym na powyszej fotografii, a ktre
kocz si na dzisiejszych dworach europejskich krlw. Ex:
http://massovia.blogspot.com (c) 2012
16