Kostoja E Prodhimit

Principles of Microeconomics : Ch.13 Second Canadian Edition

Kostoja e prodhimit


Konceptet kyçe

Llojet e kostove dhe fitimiSjellja e kostove afatshkurtëraSjellja e kostove afatgjata


Oferta

Kostoja e prodhimitLigji i ofertës: Firmat janë të

gatshme të prodhojnë dhe të shesin sasi më të

mëdha të një produkti kur çmimi i tij është i lartë, për shkak të sjelljeve

tipike të produktivitetit dhe

kostos.

P

Q


Pse të studiojmë sjelljen e firmës?

Të fitojmë njohuri më të mira në lidhje me vendimet që marrin prodhuesit.

Të studiojmë se si sjellja e firmave varet nga struktura e tregut.


Qëllimi i firmave tipike

Qëllimi ekonomik i firmës është maksimizimi i fitimit!

Fitimi = Të hyrat e përgjithshme – Kostot e përgjithshme.


Fitimi i një firme individuale : Të hyrat minus kostoja

Të hyrat: shuma që firma e merr si kompenzim për shitjen e produkteve të saj.

(Çmimi i tregut x sasia e shitur)= Të hyratKostoja: Shuma që firma e sakrifikon për të

blerë inputet.Fitimi: Të hyrat e përgjithshme minus

kostot e përgjithshme.


Kostoja e prodhimitNë ëprgjithësi, zakonisht marrim parasysh

tre lloje të kostove kur marrim vendime lidhur me ofertën.

Kostoja eksplicite

Kostoja implicite

Kostoja Sunk


Kostoja si kosto opurtuneKostot e firmës përfshijnë kostot eksplicite

dhe kostot implicite:– Kostot eksplicite: kostot që kanë të bëjnë

me shpenzime direkte monetare për faktorët e prodhimit.

– Kostot implicite: kostot që nuk kanë të bëjnë me shpenzime direkte monetare (p.sh. kostoja opurtune e inputeve të vet pronarit – paga implicite, renta implicite, kostoja e kapitalit).


Kostoja si kosto opurtune

Kontabilistët matin kostot eksplicite, por shpesh i injorojnë ato implicite.

Ekonomistët përfshijnë të gjitha kostot opurtune kur matin kostot.

Fitimi Kontabël = TH – Kostot EkspliciteFitimi Ekonomik = TR – Kostot Eksplicite –

Kostot Implicite


Kostoja si kosto opurtuneKostoja e tretë, që nuk ashiqare kosto

implicite paraqet koston sunk.Kostot Sunk janë kosto që kanë veç janë

zotuar dhe nuk mund të rikthehen. Sunk Kostot janë . . .

– Një kosto opurtune

– Shpesh të injoruara kur merren vendimet për ofrimin e një produkti


Pyetje“NJë fermer ka mbjellur farën e grurit,

por ende nuk e ka plehërosur arën.” A është kostoja e farës së grurit një

kosto opurtune apo kosto sunk?A është kostoja e plehërave kosto

opurtune apo kosto sunk?Cila nga këto dy kosto ka gjasa më të

mëdha për të ndikuar në vendimin për ta vazhduar biznesin?


Afatshkurtër vs. AfatgjatëDy horizonte kohore janë të rëndësishme kur analizojmë kostot. Afatshkurtër: Periudha kohore gjatë së cilës disa inpute janë variabile (puna dhe materialet) dhe disa janë fikse (kapitali, objektet).Afatgjatë: Periudha kohore gjatë së cilës të gjithainputet janë variabile, duke përfshirë kapitalin dhe objektet.


Kostoja afatshkurtër

Kostoja e prodhimit mund të ndahet në kategori në afat të shkurtër :Kostot fikse:

–Kostot të cilat nuk ndryshojnë me ndryshimin e sasisë së prodhuar.

Kostot variabile:

–Kostot të cilat ndryshojnë me ndryshimin e sassë së prodhuar.


Familja e kostos së përgjthshme...

Kostot e përgjithshme fikse (TFC)

Kostot e përgjithshme variabile (TVC)

Kostot përgjithshme (TC) ku: TC = TFC + TVC


Familja e kostove mesatare. . .

Kostot mesatare: Kostot specifike / sasia e prodhuarKostot mesatare fikse (AFC) = TFC / QKostot mesatare variabile (AVC) = TVC /

QKostot mesatare të përgjithshme (ATC) =

TC / Q


Kostot marxhinale: “Sa kushton prodhimi i një njësie shtesë

të outputit?”Kostot marxhinale (MC):

“Kostoja shtesë apo ekstra për prodhimin e një njësie shtesë të outputit.”

MC është shtesa në koston e prodhimit që duhet të mbulohet nga të hyrat shtesë për të maksimizuar fitimin.

MC = TC ÷ Q


Pyetje! Nëse kosoja e

përgjithshme për prodhimin e 4 veturave është 225,000 euro dhe kostoja e përgjithshme për prodhimin e 5 veturave është 250,000 euro. . .

...sa është kostoja mesatare dhe ajo marxhinale për prodhimin e veturës së pestë?


Forma e lakoreve të kostove afatshkurtëra

Sjellja e kostos afatshkurtër bazohet në produktivitetin e inputeve (burimeve).

Në rastet kur firma vazhdon rritjen e sasisë së prodhuar (outputin), në situatën ku madhësia e firmës është fikse, përfundimisht prodhimi marxhinal i cdo punëtori të angazhuar më pas do të zvogëlohet.

Prodhimi marxhinal zbritës shkakton që kostoja marxhinale të rritet në afat të shkurtër. Kjo më pas ndikon në sjelljen e kostos mesatare.


Forma e lakoreve tipike të kostosK

ost

oja

(eu

ro)

Sasia e prodhuar

MC



osto

ja (

euro

)

Sasia e prodhuar

MCATC



osto

ja (

euro

)

Sasia e prodhuar

MCATC

AVC



osto

ja (

euro

)

Sasia e prodhuar

MCATC

AVC

AFC


Forma e lakoreve tipike të kostos

Forma – U e kostos së përgjithshme mesatare (ATC):– Për nivelet e ulta të outputit, kur firma rrit

prodhimin, ATC zvogëlohet.– Për nvele më të larta të prodhimit , kur

firma rrit prodhimin, ATC rritet.– Pjesa e poshtme e formës – U paraqitet te

niveli I otputit I cili minimizon koston e përgjithshme mesatare.

– Kjo quhet madhësia eficiente e firmës.


Raporti në mes kostos marxhinale dhe kostos së përgjithshme mesatare

Pse ATC ka formë të U - së? Kur kostoja marxhinale është më e vogël se

kostoja e përgjithshme mesatare, kostoja e përgjithshme mesatare është në zvogëlim e sipër.

MC < ATC ATC Kur kstoja marxhinale është ë e madhe se kostoja

e përgjithshme mesatare, kostoja e përgjithshme mesatare është në rënie e sipër.

MC > ATC ATC



Lakorja e kostos marxhinale e pret

lakorene kostos së përgjithshme mesatare në minimumin e ATC.

Pse?



Ko

sto

ja (

euro

)

Sasia e prodhuar

MCATC

Lakorja e kostos marxhinalegjithmonë e pret atë të kostos së përgjithshme

mesatare në minimumin e kostos së përgjithshme

mesatare!


Kostot afatgjataSi sjellen kostot për njësi prodhimi kur

firma rrit të gjitha inputet, edhe madhësia dhe shakalla e operimit?

Kostoja mesatare afatgjatë (LRATC) reflekton koston për njësi më të vogël të mundshme në relacion me madhësi të ndryshme të firmës dhe/apo me shkallën e operimit.

Lakorja LRATC ka formën e U-së sic është paraqitur në sllajdin në vijim.


Kostot afatgjata

Shkalla e të ardhurave rritëse

Shkalla e të ardhurave zbritëse

Shkalla konstante e të ardhurave

Lakorja LRATC

Për njësi (euro)

Shkalla e operimit (Q)


Kostot afatgjata

Ekzistojnë tre situata tipike kostove afatgjata:Shkalla rritëse e të ardhurave: LRATC zvogëlohet kur rritet shkalla e operimit.Shkalla zbritëse e të ardhurave: LRATC rritet me rritjen e shkallës së operimit.Shkalla konstante e të ardhurave : LRATC mbetet konstante kur rritet shkalla e operimit.


Kostot afatgjataShkaktarët e mundshëm të shkallës

rritëse:– lirimet me shumicë në blerje – ekonomizimi I prodhimit, deponimit,

transportimit dhe promocionit– Firmat më të mëdha mund të marrin

kredi me kamata më të ultaShkaktarët e mundshëm të shkallës

zbritëse të të ardhurave– diskonomizimi në menaxhment...

Kostoja E Prodhimit

Education