komunikacija

1 Комуникациски процес

Комуницирањето е проследување на информации од една кон друга личност.

Иницијаторот на комуникацијата го нарекуваме испраќач . Тој/таа ја испраќа пораката низ одреден канал до другата личност која ја нарекуваме примател .

Иницијатива

Најнапред кај иницијаторот на комуникацијата, испраќачот, се јавува потреба да пренесе информација кон или од некоја личност. Испраќачот можеби има потреба да каже некому да направи нешто, да постави прашање некому или да комуницира од низа други причини.

Селекција на тема

Испраќачот најнапред треба да реши која порака сака да ја пренесе до примателот.

Селекција на медиум/шифрирање на порака

Потоа треба да одреди со кои зборови, гестови, сигнали, ќе ја претстави пораката. Овој чекор од комуникацискиот процес се нарекува шифрирање. Подразбира избор на медиум, испраќачот може да избере да ја пренесе пораката во пишана форма, вербален контакт, телефонски, е-маил порака, видео конференција, или друг вид на медиум.

Комуникациски канал

Кога испраќачот ќе ја испрати пораката, таа влегува во каналот што го поврзува испраќачот и примателот. Базично, овој канал е медиумот преку кој пораката се пренесува од испраќателот кон примателот. Каналот можат да бидат: звучни бранови меѓу двајца луѓе кога комуницираат еден наспроти друг, телефонската врска, компјутерската мрежа, поштата. Каналот може да вклучи и други луѓе, на пример повеќе членови на работна група.

Примање на пораката/декодирање

Следниот чекор во процесот е кога пораката доаѓа до примателот. Идеално, примателот е свесен за пораката која стасала и ја интерпретира пораката така како што сакал испраќачот. Процесот на интерпретација се нарекува декодирање .

Комуникацискиот процес се остварува само тогаш кога испратената порака од страна на испраќачот е примена и разбрана од страна на примателот.

Трансмисија

Се додека не се оствари примањето и разбирањето станува збор само за проста транмисија, а не за комуникациски процес.

СЛИКА: Комуникацискиот процес

ПОВРАТНА ВРСКА

Како што е прикажано на сликата има уште два значајни фактори на комуницирањето, а тоа се повратната врска и вревата.

Повратна врска

Последниот чекор од овој процес е повратната врска. Испраќателот добива потврда од примателот дали е или не е пораката примена и дали и како е разбрана. Повратната врска може да биде одредено однесување, знак од страна на примателот, може да биде вербална потвда, или, пак, напишана порака. Во оваа ситуација испраќателот станува примател, а примателот испраќач. Во оваа смисла процесот може да се повтори многу пати што редовно се случува во секојдневниот живот кога луѓето разговараат меѓу себе.

Вревата

Последниот елемент од комуникацискиот процес е вревата. Под врева подразбираме се што го инхибира/попречува преносот на информации од испраќачот кон примателот.

Може да се работи за секојдневна врева типична за фабрика или пак психолошка врева.

На пример испраќателот може да е преокупиран со нешто во мислите така што подготовката на пораката е недоволна и таа е нејасна.

Обратно, примателот може да е занесен во сопствените мисли и му се намалува можноста да ја прими соодветно пораката и да ја истолкува како што треба.

Комуникацијата на работа

Изучувањето на процесот на комуникација е важно бидејќи преку процесот на комуникација можете да ги водите, координирате, советувате, оценувате и надгледувате луѓето. Таа е ланец на разбирање кој ги интегрира членовите на организацијата од врвот до подножјето, подножјето до врвот, и од страна до страна.

3 В на комуникацијата

Вербална: Што ќе кажете: пораката

Вокална: Како ќе го кажете: музиката на вашиот глас

Визуелна: Како изгледате и кој сте

Најсилниот елемент на комуникацијата е: Визуелниот

Вашиот изглед е важен исто толку како што се знаењето и искуството.

Вербална комуникација

Вербалната комуникација е организирана од јазикот на кој зборувате. За ефикасност во разговорот, треба да се земат во предвид три работи:

(1) вашата порака мора да биде разберена,

(2) вие мора да ги разберете пораките кои се наменети и испратени до вас,

(3) вие треба да земете делумна контрола врз текот на комуникацијата.

За таа цел мора да научите како да слушате и како да зборувате. Оние кои не ги земаат овие работи во превид веќе демонстрираат недостаток на слушање: фразата може да биде веќе позната и досадна, но пораката е доста важна за вашата ефикасност како менаџер. Ако не ја развиете вештината на слушање, можеби нема да ги чуете препораките/ информациите кои што ќе ја отпочнат вашите слава и богатство.

Вербална комуникација

Јазикот – темел на комуницирањето

За јазикот кој се употребува при комуницирањето ретко се размислува поради тоа што:

Е одамна научена вештина Самоубеденост дека сме добри комуникатори

Меѓутоа станува збор за комплексна активност:

Дневно во просек изговараме 30 000 зборови Потребни се 3 до 4 часа зборување да се изговори оваа бројка на зборови При нормална брзина на зборување, за една минута се изговараат 100 до 150

збора

Уште неколку занимливости поврзани со јазикот и зборувањето:

Италијанците и Англосаксонците зборуваат побрзо од Словените, Во секојдневниот говор се употребуваат 2000 до 3000 различно зборови, Во просек современите јазици имаат 100 000 зборови, додека, пак,

германскиот и англискиот имаат околу 600 000 зборови.

Зборовите сами по себе немаат никакво значење,

туку значењата ги дефинираат луѓето

Говор

Водете сметка за тоа како звучите:

Тон и јачина на глас, Брзина на говорење, Чистота на јазикот, Избор на зборови, Дали зборувате доволно гласно, дали викате, дали тонот на гласот е налутен,

нестрплив, монотон, Брзото зборување е причина луѓето да испуштат дел од информациите што

им ги пренесувате, бавното зборување може да биде причина за назаинтересираност

Избегнувајте да ги скратувате зборовите “доам“, “ќедоам“, воедно избегнувајте да употребувате “овај“, “онадуе“, “хм“

Прикладни зборови, кратко и јасно, избегнувајте двозначни зборови

Невербална комуникација

Истражувањата покажуваат дека за време на личната комуникација

7% од пораката се комуницира вербално Додека 93% се пренесува невербално.

Од 93% на невербалната комуникација:

15% е преку вокални тонови 78% е преку невербални начини

Образованието ни налага да избираме зборови при комуникацијата. Како резултат, постои голема можност да ги занемариме невербалните сигнали.

Движењата со стапалата, вибрациите на гласот и изгледот на лицето се форми на невербална комуникација која што луѓето си ја праќаат едни на други. Можеби вербално на некого нема да му кажеме дека е глупав, но постои можност истата порака да ја пренесеме на невербален начин без да знаеме.

Јазикот на телото е најстариот јазик на светот. Честопати постојат разлики помеѓу зборовите што ги кажуваме и нивните физички акции.

Забуната најчесто се случува поради она што ќе се чуе или пак поради измешување на пораката. Во овие случаи вербалните и невербалните пораки се најчесто во конфликт.

Кога не сме сигурни, експертите велат да и веруваме на невербалната порака (она што го гледаме). Зборовите можат да бидат манипулирани, но гестовите се контролираат многу потешко.

Невербалната комуникација се состои од:

говор на телото, физички карактеристики на личноста, глас, употреба на простор, физичка средина, употреба на време, облека, гестови, фаци, движење на очите, територијална тенденција, декорација на работен простор, живеалиште, точност, перцепција на време

Елементи на говорењето :

Јазик на телото Квалитет на гласот Намера Начин: директност, искреност Облека и облекување (стил, боја, соодветност за ситуацијата). Визуелни помагала, анимација Контакт со очи Емотивна содржина, енергија, сила Мислењето за себе

Мислењето за другите Слушање, слушање на пораката која ни ја пренесуваат Зборување од срцето Енергија Средина, време, место, тајминг Какој испорачателот ја држи пораката Осетливост Ритам и такт Поставеност и сигурност Разбирање Агенда Цел на комуникацијата – да се знае што сакате да комуницирате Јасност Тишина, центрирање, гледање

Елементи на слушањето :

Почит кон говорникот Контакт со очи Намера да се биде целосно буден и свесен Отвореност: кон другото лице и самите себеси Обрнување внимеание Да се слушате самите себеси Фидбек/ Повратни информации Јазик на телото Промена во низите Очекувања од говорникот, неговата порака, неговата агенда

Бариери и филтри во комуникацијата Бариера за ефективната комуникација е било кој фактор кој ја попречува размената на информации меѓу испраќачот и примачот. Бариерите во ефективната комуникација го попречуваат примачот да го разбере наменетото значење на пораката од испраќачот.

Видови на бариери во комуникацијата

• Различни перцепции

• Јазични разлики

• Врева

• Емоционалност

• Недоследна вербална и не-вербална комуникација

• Недоверба

Луѓе кои имаат различна позадина на знаење и искуство, често една иста појава ја гледаат од различни перспективи. Меѓу луѓето постојат и јазични разлики – за една порака да биде разбрана; употребените зборови треба да имаат исто значење и за испраќачот и за примачот (што значи: 'крaтко‘ време?) – Жаргонот честопати ги исклучува другите.

Вревата може да биде емоционалноста – лутина, љубов, став на одбрамбеност, омраза, љубомора, страв, и.т.н. – која делува врз начинот на кој што ги разбираме меѓусебните пораки и начинот на кој што делуваме врз другите со нашите пораки. Вревата може исто така да претставува недосладна вербална и не-вербална комуникација – фактори како што се движења на телото, облекувањето, физичкото растојание меѓу нас и личноста со која зборуваме, нашето држење, гестови, изрази на лицето, движење со очите, контакт со телото, и.т.н.

Филтри

Еден од најважните фактори кои влијаат на комуникацијата е феноменот на „филтри“. Секој гледа на светот преку свои сопствени очила, со други зборови секој има своја перцепција за светот. Овие очила се оформени според културата, воспитанието, вредностите, верувањата, општеството, и.т.н. Бидејќи луѓето се разликуваат едни од други, се разликуваат и нивните филтри Филтрите вообичаено остануваат, и не се менуваат лесно, дури и полошо е; филтерот ќе се зајакне со цел да ги оправда вашите дела и одлуките што ги донесувате. Погледнете го следниот пример.

Раководителот мисли дека неговиот вработен не слуша добро. Тој мисли дека се треба да повторува по десетпати, пред вработениот конешно да се помрдне. Поради ова негово мислење (ФИЛТЕР) тој всушност на вработениот се му повторува по десет пати.

Вработениот нема да слуша повеќе бидејќи раководителот му ја повторува секоја работа по десетпати, затоа зошто да делува уште на привот пат. Раководителот го забележува ова однесување и станува поубеден во своето верување дека вработениот навистина не слуша. Така, на крајот неговиот ФИЛТЕР се зајакнува

Ова може да се види во следниов дијаграм.

Честопати, овој маѓепсан круг е почетокот на една неефективна и неефикасна комуникација. Може да резултира и со прекинување на комуникацијата. Важно е да се разбере и препознае овој вид на „не“-комуникација. Двете страни треба да го изменат својот став со цел да комуницираат меѓусебно.

Ако имате чувство дека комуникацијата не функционира добро, или мислите дека не сте разбрани, тогаш најверојатно се соочувате со бариера. Единстевениот нашин да ја урнете е да дадете повратна информација за која што подоцна ќе се дискутира.

Активно слушање

Слушањето и следењето на информациите не е едно исто. Слушањето значи разбирање на звукот. Тоа е несвесно и едноставно значи примање на звучен сигнал. Следењето на она што го слушаме е селективна активност која ги вклучува примањето и интерпретацијата на звучен сигнал. Тоа вклучува декодирање на звукот во негово значење.

Следењето на она што го слушаме може да се подели во две главни категории: пасивно и активно. Пасивното следење на она што го слушаме е нешто повеќе од слушањето. Тоа се случува кога примачот на пораката има многу малку мотивација за да слуша внимателно.

Луѓето зборуваат од 100 до 175 зборови во една минута, но тие можат да слушаат интелигентно од 600 до 800 зборови во минута. Бидејќи само еден дел од нашиот ум обрнува внимание, не е лесно да го промениме слушањето – да размислуваме на други работи додека слушаме некој друг. Лекот за ова е активното слушање – кое вклучува слушање со цел. Тоа може да биде за да се здобиеме со некои

информации, да добиеме насоки, да ги разбереме другите, да ги решиме проблемите, да ги споделиме интересите, да видиме како другите се чувствуваат, да искажеме подрршка, и тн. За да може да го разбере, потребно е слушателот да ги прати зборовите и емоциите на праќачот. Потребно е малку повеќе енергија отколку само да се говори. Потребно е примачот да ги слушне различните пораки, да го разбере значењето, и да го потврди значењето со тоа што ќе даде повратни информации. Следат неколку од карактеристиките на активните слушатели:

Повеќето време слуша отколку што зборува. Не ја завршува реченицата на другите. Не ги одговара прашањата со прашања. Свесен е за предрасудите. Сите ние ги имаме .. но треба да ги контролираме. Никогаш не се преокупира со своите мисли кога другите зборуваат. Му остава на другиот говорник да зборува. Не доминира со разговорот. Планира одговори за кога другата личност ќе заврши да говори... НЕ додека

таа зборува. Дава повратни информации, но не го прекинува говорот често. Анализира преку разгледување на сите соодветни фактори и прашува

отворени прашања. Ги води другите низ анализата (резимира). Се придржува кон конверзацијата која што ја води говорникот.. НЕ ја врти

на она што него го интересира. Пишува забелешки. Ова го принудува да се концентрира на она што е

кажано.

Невербални однесувања на комуникацијата

„Без да се знае силата на зборовите не би било можно да се познава човекот .“ - Конфучие

За да се пренесе целосното влијание на пораката, користете невербални однесувања со цел да се подигне каналот на меѓучовечка комуникација:

• Контакт со очите : Ова помага при регулирањето на текот на комуникацијата. Тоа го сигнализира интересот во другите а го зголемува кредибилитетот на говорникот. Луѓето кои воспоставуваат контакт со очите го отвараат текот на комуникацијата и пренесуваат интерес, загриженост, топлина и кредибилитет

• Изрази на лицето: Насмевката е силна алатка која пренесува радост, пријателство, топлина и сакање. Ако често се насмевнувате другите ќе ве гледаат како човек кој е лесно да го сакаат, пријателски настроен, топол и лесен за пристап. Насмевката честопати е заразна и луѓето ќе реагираат позитивно. Тие ќе се чувствуваат попријатно околу вас и ќе сакаат повеќе да ве слушаат.

• Гестови : Ако не правите гестови додека зборувате може да ве сметаат за досадни и здрвени. Поживиот стил на говорење го задржува вниманието на слушателите, ја прави конверзацијата поинтересна, и овозможува разбирање

• Став и ориентација на телото : Вие комуницирате голем број на пораки со начинот на кој што разговарате и се движите. Стоењето исправено и наведнувањето нанапред им укажуваат на слушателите дека до вас можат лесно да пристапат, дека прифаќате комуникација и дека сте пријателски настроени. Близината резултира кога вие и слушателот ќе бидете свртени лице во лице. Говорењето со завртен грб или пак гледање во подот или плафонот треба да се избегнува бидејќи укажува на незаинтересираност

• Блискост : Културните норми диктираат удобна дистанца за интеракција со други луѓе. Треба да бидете претпазливи на сигнали на неудобност од прекршување на границата на просторот на другите луѓе. Некои од овие се: нишање, клацкање на ногата, тапкање со ногата, или пак длабок поглед.

• Вокал : Говорењето може да сигнализира невербална комуникација кога ги вклучувате вокалните елементи како што се: тон, висина, ритам, карактер, глас и варијации. За максимални ефекти во говорењето, научете како да ги менувате овие шест елементи на вашиот глас. Една од главните критики на повеќето говорници се дека тие говорат со монотон глас. Слушателите го гледаат овој вид на говорници како досадни.

1 Комуникациски процес1.1 Перцепција и набљудување

Поради нашето потекло, нашата култура, сите ние различно ги перцепираме информациите. Сите ние го гледаме, мирисаме, слушаме и допираме светот околу нас, но го интерпретираме различно. Вообичаено ја гледаме целосната слика, така што ги изоставаме детаљите. Или ни се допаѓаат детаљите и не ја гледаме целосната слика. Ние имаме наша, сопствена перцепција за светот и затоа сме субјективни во нашето видување. Понекогаш е едноставно да се набљудува една слика, но почесто светот е комплексен. Постојат различни начини на гледање на светот. Така, постојат различни начини на гледање на пораката. Уметноста е во тоа да знаете како да гледате. На пример погледнете ги двете слики дадени долу.

Што гледате? Стара или мл a да жена? И, пехар или две лица?

Вашето видување зависи од вашито прв впечаток, а подоцна, набљудувајчи одблиску, ќе ја видите комплетната слика.

Умеењето да се комуницира ефективно е да се „слуша“ внимателно поракта. И ако пораката не е доволно јасна ќе треба да ја разјасните.

Запомнете

„Ништо не е толку едноставно да не може да биде погрешно разбрано“ – Фриман Тиг, Јр.

Било која работа која го спречува разбирањето на пораката е пречка во комуникацијата. Постојат повеќе физички и психолошки пречки:

Култура и искуства– Ние дозволуваме нашите претходни искуства да го променат значењето на пораката. Нашата култура и предрасуди можат да бидат добри бидејќи ни овозможуваат да ги користиме нашите претходни искуства за да разбереме нешто ново. Но, кога тие ќе го променат значењето на пораката тогаш можат да го заматат процесот на комуникација.

Звук – Звуците од околината се пречка во јасната комуникација. И праќачот и примачот мора да бидат сконцентрирани на пораките кои си ги испраќаат еден на друг.

Самите ние – Фокусирањето на самите себеси наместо на другата личност може да доведе до недоразбирање и конфликт. Некои од факторите кои влијаат на тоа се дефанзивност (осеќаме дека некој не напаѓа), супериорност (осеќаме дека знаеме повеќе од другите) и егото (осеќаме дека ние сме центарот на активностите).

Претстава – Ако чувствуваме дека соговорникот зборува премногу брзо, не доволно течно и не ги изговара зборовите јасно, и тн., постои можност да го

потцениме. Исто така нашите претходни ставови влијаат врз способноста да слушаме. Ние ги слушаме луѓето со повисок статус без критики а ги потценуваме оние со понизок статус.

Порака – Препреките се случуваат кога се фокусираме на фактите наместо на идејата. Нашите образовни институции го спроведуваат тоа преку тестови и прашања. Семантичките препреки се случуваат кога некој збор се користи различно од она што вие сакате. На пример, зборот директор наместо зборот управител или менаџер може да ве натера да се фокусирате на зборот а не на пораката.

Средина – Јасни светла, атрактивна личност, необична глетка или било кој друг стимулус можат да постанат потенцијална препрека. ,

Стрес – Луѓето не ги гледаат работите на ист начин кога се под стрес. Она што го гледаме и на кое што му веруваме во одреден момент е под влијание на нашите психолошки рамки – нашите верувања, вредности, знаења, искуства и цели.

Овие пречки можат да се сметаат и како филтри, односно пораката оди од праќачот, до горенаведените филтри и потоа е слушната од страна на примачот. Овие филтри можат да ја заматат пораката. Начинот на кој што се справуваме со филтрите е активното слушање и давање повратни информации (фидбек).

Најчести проблеми во комуникацијата

Испраќање:

недостаток на гестови, тон на гласот, нејасни зборови да не се истакне важноста на пораката, физички препреки, несоодветност на каналите. користење на технички зборови за комуницирање со нетехнички лица заборавање дека визуелните и вокалните елементи се најважни, а зборовите

се помалку важни. игнорирање на состојбата, очекувањата и интересите на слушателот според

нивната експертиза.

Примање:

Препреките креираат искривувања на пораката и превентираат таа да биде разбрана на начинот на кој што била наменета .

недоразбирањето на било кој збор или однесување, приемен филтер кој ги рефлектира нашите претходни искуства и знаења

Препреки можат да бидат

ѕвонењето на телефонот, свирењето на сирената, хаотични средини, и тн.

Несоодветно време може да биде препрека за јасно пренесување на пораката. Петок попладне не е соодветно време за долг и тежок состанок.

Проблеми со перцепцијата

Можноста да слушателите да разберат. Недостаток на внимание, слушатели на кои им е досадно Емотивна состојба, стрес, страв, нетрпение, револт Финансиски притисок Предрасуди

1 Комуникациски процес1.2 Повратни информации (фидбек)

Повратна информација и уметноста на поставување на прашања

Значи, ефективна комуникација меѓу две лица е интеракција. Итеракцијата подразбира најмалку две страни. Исто така, подразбира дво-насочна комуникација. А, дво-насочната комуникација подразбира прашања и одговори. Доколку сакате да бидете сигурни во врска со пораката, давате повратна информација.

• Едно-насочна, Дво-насочна комуникација. Едно-насочна комуникација: Испраќачот комуницира без да очекува или да добива повратна информација од примачот. Дво-насочна комуникација: Примачот му дава на испраќачот повратна информација

Едно-насочната и дво-насочната комуникација имаат свои предности и недостатоци. Едно-насочната комуникација одзема помалку време отколку дво-насочната, но дво-насочната комуникација е попрецизна од едно-насочната. Примачите се посигурни во себе и во своите судови, кога се употребува дво-насочна комуникација, а испраќачите можат лесно да се почувствуваат нападнати кога се употребува дво-насочна комуникација. Конечно, едно-насочната комуникација делува многу повеќе како наредба, отколку дво-насочната комуникација.

Горе наведеното е прикажано во следниот модел.

Прашања

Поставувањето прашања е најмоќното оружје во рацете на советникот или раководителот. Со поставување на прашања добивате информации. Поставувајќи ги добро прашањата, ја добивате вистинската информација. Поставувајќи прашања им оставате на другите да зборуваат, што вам ви дава време да размислите и да ги подредите и формулирате новите прашања.

Можете да идентифицирате три вида на прашања.

Општи прашања Повеќето од прашањата можат да бидат идентифицирани, или како затворени, или како отворени прашања. Затворените прашања секогаш ќе бидат одговарани со каратки одговори, дури и само со , „да“ или „не“. Пример за затворено прашање е: „Дали ви се допадна денешната лекција?“ Ова нема да ви обезбеди одговор со кој што можете да направите нешто. Подобро е да се поставуваат отворени прашања, како: „Што мислите за денешната лекција?“ Тогаш ученикот мора да размислува и да ви даде повеќе информации, отколку само „да“ или „не“. отворените прашања вообичаено започнуваат со: кога, кој, каде, зошто, како...

Понатаму прашувајте за истото Многупати, првиот одговор не е доволен. Добивате општ одговор, или одговорот е формулиран внимателно. Наместо да преминерте на следното прашање, можете да понатаму да прашувате за истото. Навлезете во повеќе детаљи, или поставете го прашањето на некој друг.

Сумирајте Во комуникацијата секојпат е добро да се сумираат одговорите. На овој начин одбезбедувате еден вид на повратна информација. “Значи, ако добро разбрав,

проблемот во светот е што луѓето не комуницираат меѓусебно?“ на овој начин ја разјаснувате информацијата и ја пре-формулирате со свои зборови.

Повратна информација

Покрај поставувањето прашања, алатката –давање повратна информација е исто така многу моќна. Раководителот ќе употреби повратна информација за да ги разјасни работите, како и за да каже нешто без да го загрози односот. Давањето на повратна информација е начин на ефективна комуникација. Постојат некои важни елементи во комуникацијата меѓу две лица. Повратната информација е давање на информација, назад, кон испраќачот, за тој/таа да свати дека сме ја разбрале пораката без да ја судиме.

Зборувајте во свое име Бидејќи вие сте примачот, не можете да обвините друго лице, затоа што слушате многу добро. Не судете Повратната информација најмногу се користи за да контролирате дали сте ја разбрале пораката. Истиот момент кога ќе пресудите за пораката, испраќачот веќе нема желба да зборува понатаму, бидејќи вие веќе имате „затворeн ум“. Конкретно и директно Во повеќето култури ова е проблем. Директната комуникације се смета за напад. Но, сепак, директната и конкретната комуникација точно кажуваат за што станува збор. Уметност е во исто време да се биде и конкретен и внимателен . Јас сакам, јас мислам Избегнувајте зборови како што се: мора, не може, или не смеам. Ова сугерира дека немате контрола и дека не сте одговорни за вашите дела. Ова може да значи дека примачот нема да ве свати сериозно. Вие немате контрола врз работите, тогаш зошто воопшто да раговараат со вас.

Процес Најдобриот начин на давање на повратна информација е кога се имаат следниве чекори во предвид.

• Опишете го тоа што сте го виделе (факти)

• Кажете како делува на вас (вашето лично чувство)

• Прашајте го примачот дали разбира (појаснување)

• Кажи/прашај како да се подобриш/ да продолжиш понатаму (акција)

„Кога знаете нешто, кажете дека го знаете. Кога не знаете нешто, кажете дека не знаете. Тоа е знаење.“ –Конфучие

Целта на фидбекот е да се промени пораката со цел првиот говорник да биде разбран од вториот говорник. Ова вклучува вербални и невербални реакции на пораката на другиот човек.

Давање на фидбек/ повратни информации се прави со парафразирање на зборовите на праќачот. Да се повторат чувствата или идеите на праќачот со свои зборови, наместо со истите зборови. Вашите зборови треба да кажат, "Јас разбрав дека вашите чувства се следните, дали сум во право?" Тој вклучува вербални и невербални реакции. Климање со главата или пак стегање на раката покажуваат согласност, вртење на веѓите надолу укажува дека не сте го разбрале доволно значењето на нивната последна фраза, или пак длабокото вдишување и издишување покажува дека исто така сте налутени од состојбата.

Една од теорииите вели дека постојат пет главни категории на фидбек. Тие се дадени по редослед по кој што најчесто се случуваат во дневните разговори. Забележете дека ние осудуваме повеќе отколку што се трудиме да разбереме:

Оценувачки: Изјава на мислење за вредноста, добрината или соодветноста за изјавата на друго лице.

Интерпретативен: Парафразирање – пробува да објасни што значи изјавата на говорникот.

Поддржувачки : Пробува да му помогне или да го поддржи другиот говорник.

Испрашувачки : Пробува да се здобие со дополнителни информации, да ја продолжи дискусијата, да ја разјасни поентата

Разбирачки : Пробува да открие се што другиот говорник сака да каже со своите изјави.

Замислете колку подобри би биле дневните комуникации ако слушателите пробаат прво да разберат, пред да евалуираат нешто што некој ќе го каже.

2 Пишана комуникација - Процесот на пишување

Како се справувате со пишувањето на работа? Дали чекате до последниот момент кога морате брзо да работите и да се тресете бидејќи ви се приближува рокот? Дали се обидувате да го комплетирате целиот документ – дефинирање на пораката, анализа на публиката, одлучување кој ќе биде пристапот, да се грижите за граматиката и правописот, да ги организирате информациите и прецизно да ги одберете зборовите – се во еден чекор? Ако одговорот е да, треба да знаете дека постои полесен, побрз и поефикасен начин да ги завршите вашите задачи кои се поврзани со пишување. Процесот на пишување треба да биде поделен во компоненти со кои лесно можете да работите: подготовка за пишување и составување на вашата порака.

Подготовки за пишување

препознајте ја користа од подготовката за пишување која содржи планирање, генерирање на идеи и организирање на информациите.

идентификувајте примери од елементите кои треба да бидат земени во предвит кога работите на некој деловен документ

утврдете дали деловниот писател ги има земено во предвид сите потребни елементи во некој хипотетички документ

спојте ги методите и идеите со конкретни примери. идентификувајте ги трите главни организациски елементи на било кој

деловен документ. утврдете дали трите главни организациски елементи во хипотетичкиот

деловен документ ги содржат сите потребни каактеристики.

Создавање на вашиот документ

препознајте ја важноста на нацрт документите, нивните преправки и подобрувања.

идентификувајте примери на активности кои се дел од нацрт фазата. изберете примери на прашања кои ќе ги користите во фазата на промени при

компонирањето на документи. идентификувајте примери за активности на поправки и лектура. утврдете дали активностите за поправки и лектура успешно се завршени на

хипотетичкиот деловен документ.

План за пишување

Ако едноставно ги забележите на хартија првите работи што ќе дојдат во вашата глава, постои ризик вашиот документ да биде неорганизиран и тежок за читање. За да пишувате ефикасно мора да планирате.

Постојат три елементи кои треба да се земат во предвид кога се планира еден документ:

• Публиката – кој ќе го чита документот? Дали ќе има еден читател или група на читатели? Што знаете за читателот или читателите?

• Цел – која е целта на документот? Што се надевате дека документот ќе постигне? Зошто е напишан?

• Пораката – која е пораката на документот? Во една до три реченици, која клучна информација мора овој документ да ја пренесе?

Кога веќе знаете на кого му пишувате, зошто пишувате, и основната информација што треба да ја пренесете, вие сте многу подобро подготвени да пишувате ефикасно.

Публика

Постојат неколку прашања кои треба да си ги поставите во ворска со вашите читатели пред да одлучите како да ја скроите својата порака за нив. Тие прашања ги вклучуваат:

• Што им е веќе познато на читателите за таа тема?

• Што треба читателите да знаат за темата?

• Дали читателите ќе бидат заинтересирани за темата?

• Дали читателите ќе бидат отпорни на изразените идеи?

• Која е вашата улога во однос на вашите читатели: соработник, раководител, потчинет, клиент или муштерија?

Одговарајќи на овие прашања ќе ви помогне да се фокусирате на нивните потреби додека го продолжувате процесот на пишување

На пример, ако мислите дека читателите веќе имаат солидно познавање на темата, нема да има потреба да обезбедите многу основни информации пред да ја нападнете главната идеја. Слично, ако сите ваши читатели се ваши потчинети, можете да сметате дека е соодветно да прифатите авторитативен тон.

Цел

Следно, треба детално да ја разгледате својата цел. Честопати, главната цел на документот е очигледна. Меѓутоа, документоте може да имаат повеќе цели, така што останува на вас да одлучите колку и кои цели сакате да ги вклучите.

На пример, ако главната цел на вашиот документ е да ги информирате вашите читатели за промена на работната политика, може да сметате дека е потребно да презентирате анализа на промената, истакнувајќи како новата политика се разликува од старата, и да ги поттикнете вашите читатели да ја прифатат. Поради тоа вашиот документ сега ќе има три цели: да информира, да анализира и да поттикне.

Порака

Идентификувајте ја главната идеја. Обидете се да ги соберете вашите пораки во една до три реченици. Во текстот повикувајте се само на идеи кои се поврзани со вашата главна идеја. Фокусирањето на вашата порака ќе ве спречи да се расплинете кон неважни работи или да ги збуните читателите.

Кога планирате деловен документ, секогаш земете ги во предвид трите основни елементи: вашата публика (вашите читатели), вашата цел (зошто пишувате), и вашата порака (збир на информации кои треба да се пренесат). Употребата на овој пристап ќе ви помогне да пишувате јасни и концизни документи кои ја пренесуваат вашата порака.

Конципирање на документи

Кога правите нацрт документ претворете ги вашите идеи во зборови и ставете ги тие зборови на лист хартија или на компјутерски екран, создавајќи прелиминарна верзија на тоа што ќе стане ваш конечен документ. Оваа прелиминарна верзија често се нарекува прв нацрт или груб нацрт.

Составувањето на документи кои не се брзи неформални забелешки (како Ајде да се видиме за ручек денеска ) вообичаено следи некоја методична подготовка. За време на таа подготовка, писателите разсмислуваат за својата публика, својата цел и својата порака; создаваат идеи кои сакаат да ги обработат; и разгледуваат разни методи на организирање на своите информации. Откако таа подготовка е завршена се започнува со нацрт верзијата.

Фаза на конципирање

Фазата на конципирање е време кога треба да се фокусирате на содржина (информациите кои треба да бидат вклучени во документот и нивната организација). За време на оваа фаза нема потреба да се внимава на механиката на пишување.

Механиката на пишување подразбира правопис, граматика, ставање интерпункција, и употреба на јазикот. Ако се концентрирате премногу на механиката во оваа рана фаза можете да ја изгубите визијата за главната идеја односно да се изгубите во деталите. Механиката влегува во игра во подоцнежните фази.

Конципирањето ги вклучува следните две основни активности:

• Одлука за тоа кои информации ќе бидат вклучени (и кои исклучени)

• Одлука за тоа како да се организира информацијата

1. Избирање на релевантни информации

Фазата на конципирање е период кога се подредуваат идеите кои се создадени, се одлучува кои ќе бидат вклучени во документот – т.е. кои идеи се релевантни за публиката, клучните пораки и целта. Се разбира, одлуката за тоа кои информации ќе бидат вклучени исто така бара да се донесе одлука за тоа кои информации ќе бидат исклучени.

• Организирање на информациите

Втората активност во фазата на конципирање е организирање на информациите – дури и ако организацијата е само пробна. Организацијата им дава на писателите структура во која тие ќе ја вметнат својата информација.

За некои документи, како што се формални извештаи, писателите мораат да следат предодредена организација. За други документи, како што се писма или електронски пораки, писателите може да имаат водечки концепт но не и стриктни правила за организација на нивните информации. Во тие случаи, писателите често откриваат дека најдобрата организација се постигнува преку проби и грешки, додека го создаваат нацрт документот.

Конципирањето е првата фаза во составувањето на еден документ. Во к онципирањето на документ, многу деловни професионалци се фокусираат на прашањето за содржината избирајќи и организирајќи ги своите информации додека ги внесуваат своите идеи во прелиминарна пишана форма. Првиот нацрт не мора да биде идеален – можете да внимавате на механички прашања подоцна.

Основи на деловното пишување

Пишување со намера

Преглед/ Опис Без разлика дали подготвувате краток одговор на некоја е-маил порака, деловно писмо, преглед на работата, некој голем предлог проект или пак презентација за вашиот главен клиент, знаете дека за да си го задржите работното место треба да пишувате нешто. Но, ако не сте обучен писател, како треба да започнете? Процесот на пишување започнува уште пред да го кренете пенкалото и или пред да ги ставите вашите прсти на тастатурата. Тоа започнува со дефиницијата за што точно пишувате, за кого пишувате, зошто пишувате и кој пристап на пишување да користите.

Пишување на електронски пораки (E-mail)

Додека деловните луѓе често сметаат дека Е-маилот е корисен начин на доставување, исто така претставува и вид на документ. Како таков, има свои карактеристики во однос на употреба и содржина.

Кога работи точно, е-маил е најбрзиот вид на документ. Е-маил пораките можат да бидат напишани набрзина и да пристигнат до публиката скоро во моментот кога ќе се пратат. Е-маилот се користи за кратки, рутински, интерни пораки. Има описен наслов и е напишан со разговорен тон и со употреба на концизен јазик.

• Рутински пораки – рутинска порака е вообичаена порака. Овде се вклучени документи како што се најави, кратки известувања, инструкции или потврди за лични дискусии.

• Описен наслов – ја идентификува содржината на пораката за читателот. Треба да биде кратка и прецизна.

На пример описниот наслов за порака која го претставува ново вработување за вашиот тим за комерција може да биде: Нов комерцијалист . Неодредени наслови како што е Порака до тимот за комерција треба да бидат избегнувани бидејки откриваат многу малку од содржината и поради тоа не наведуваат да се прошита следствената порака.

Разговорен тон – кога се чита гласно, е-маил пораката треба да звучи како писателот да разговара со примателот на пораката. Овој тон варира помалку од зависност на тоа колку добро ги познавате своите читатели..

Разговорениот тон се наоѓа точно помеѓу формалниот и неформалниот јазик. Формалниот јазик содржи помалку познат речник и често звучи надуено, додека неформалниот јазик содржи зборови кои се употребуваат само при разговор и улични изрази кои се премногу неформални за деловни пораки. Во разговорниот јазик се употребуваат познати зборови.

Концизен јазик – како општо правило, е-маил пораките треба да бидат кракти, да не содржат непотребни зборови или фрази. Најдобар свет за пишување на е-маил е: ако можете да одстраните еден збор, одстранете го. Ова исто така значи дека треба да се избегнува повторување или изрази како што се поради фактот дека , во ова време и причината поради која... е поради тоа што

Е-маил пораките не се само начин на пренесување на пораки; тоа е посебен вид на документ. Некои професионалци не ја превземаат потребната претпазливост при пишувањето на е-маил пораки. За да бидете сигурни дека вашата е-маил порака ги ја поседува правилната употреба и содржина имајте го во предивд следното:

o Служи за кратни рутински пораки o Има описен наслов o Има разговорен тон o Напишана е на концизен јазик

Не е секогаш потребно да се пополни “ CC “ редот во е-маил пораката. Напомената за прилог може да се каже дека се прави рутински. Иако напомената е кратко, не е доволно за да се потврди дека целата е-маил порака е соодветна.

Додатно, е-маил пораките обично не се многу детални бидејки тоа би влијаело на должината на пораката. Разбирањето на тоа како овие квалитети влијаат врз

соодветноста на вашиот документ ќе ви помогне да пишувате ефективни е-маил пораки.

Кога сте свесни за правилата кои владеат со соодветната употреба и содржина на еден е-маил документ, најверојатно би го користеле е-маилот многу поефикасно.

2 Пишана комуникација - Процесот на пишување2.1 Трите вида на деловни пораки

Без разлика дали се соочувате со извештај од пет страни, писмо од пет параграфи или пак е-маил порака од пет реда, вообичаено целта на вашето пишување ќе биде информативна, реактивна или пак убедувачка. Соодветно на овие три цели, постојат три општи типови на пораки:

Информативно пишување се користи за да се пренесат информации Реактивно пишување се користи кога се развива одговор на нешто Убедувачко пишување се користи за да се убеди читателот .

Откако ќе ја поставите целта на вашата порака, изборот на видот на пораката е многу лесен. Секо вид на порака – информативна, реактивна и убедувачка – има свои добро дефинирани формати и пристапи кои би можеле да ги искористите во повеќето ситуации на деловно пишување. Детаљите за трите вида на пораки се објаснети подолу.

1. Информативно

Целта на информативното пишување е да се пренесе информацијата. Информативното пишување претставува, известува, дава инструкции, предлага, резимира или класифицира. Информативното пишување може на пример да се искористи кога пишувате извештај за некој потенцијален нов пазар, материјали за обука на нови вработени, или пак писмо со кое ја преставувате вашата компанија на нови клиенти.

Деловните извештаи користат информативно пишување бидејќи кажуваат факти и настани за различни ситуации. Целта на писателот е да ги презентира соодветните информации колку што може по објективно и прецизно.

Во тренинзите или инструктивните материјали, информативното пишување се користи за претставување на секвенци и детални објаснувања. Пишувањето треба да пренесе инструкции на јасен и едноставен начин.

Некогаш писмата користат информативен стил. Тие се користат за да се воведе лицето или компанијата, да се опише деловниот потфат или пак да се споредат сличните производи.

2. Реактивно

Целта на реактивното пишување е да се формулира соодветен одговор на некоја претходна комуникација. Реактивното пишување го потврдува, прифаќа, се заблагодарува, сочувствува, го проследува, препраќа, пренесува или одбива она што е кажано претходно.

Првото нешто што читателите скаат да го знаат е дали нивните поплаки, грижи, или проблематики се земени во предвид. Кога на некого ќе му одговорите, започнете со тоа што ќе нагласите дека ја земате во предвид нивната проблематика уште во првите редови од вашата порака.

Пратете позитивен одговор на клиентите во однос на нивните барања за производи, креирајте одбивачки писма на апликантите за работа или пак на клиентите кои се пожалиле за некој производ или услуга. Исто така треба да го искористите овој тип на порака кога се извинувате или кога на некому му честитате нешто.

Извинувањата треба да потврдат дека е направена грешка. Писателот треба да ја земе одговорноста и да му даде на читателот на знаење дека грешката нема да се повтори.

Честитките треба да го потврдат постигнувањето или посебната околност. Испраќање на ваква порака остава позитивна импресија во однос на деловната соработка.

3. Убедувачко

Целта на убедувачкото пишување е да го убедите читателот за нешто. Убедувачкото пишување препорачува, побарува, продава, се залага, или пак мотивира некого да ја поддржи идејата или активноста. На нај основното ниво, само давањето на информации овозможува да го убедите читателот дека вашиот материјал ја кажува вистината.

Елементите на убедувањето може да се најдат скоро во сите деловни комуникации. Земете ги во предвид следните примери.

Брошура за производи . Брошурите за производи треба да провоцираат интерес и да креираат потреба за вашиот производ. Објаснете го производот во детаљ и во исто време убедете го читателот дека купувањето на производот ќе биде наградувачки за него или неа.

Мотивациско писмо . Користете писма за да ги опишете предностите кои ги добиваат читателите, да ги мотивирате луѓето да се зафатат со одредена задача, да го презентирате вашето главно барање или да понудите докази или основни информации со кои читателите ќе можат да донесат информирани одлуки.

Писмо за препорака . Кога пишувате писмо за препорака, објаснете ги вештините на личноста како и искуството или работните навики и обезбедете примери кои ќе ги потврдат вашите изјави. Истакнете ги уникатните квалитети на таа личност и бидете што можете по конкретни.

Запомнете, позади секоја деловна порака која ќе ја креирате постои одредена причина. Ако ги совладате односно убаво разберете трите вида на деловни праки, ќе можете подобро да се вокусирате на пораките кои ги пишувате.

2 Пишана комуникација - Процесот на пишување2.2 Конципирање на документи

Кога правите нацрт документ претворете ги вашите идеи во зборови и ставете ги тие зборови на лист хартија или на компјутерски екран, создавајќи прелиминарна верзија на тоа што ќе стане ваш конечен документ. Оваа прелиминарна верзија често се нарекува прв нацрт или груб нацрт.

Составувањето на документи кои не се брзи неформални забелешки (како Ајде да се видиме за ручек денеска ) вообичаено следи некоја методична подготовка. За време на таа подготовка, писателите разсмислуваат за својата публика, својата цел и својата порака; создаваат идеи кои сакаат да ги обработат; и разгледуваат разни методи на организирање на своите информации. Откако таа подготовка е завршена се започнува со нацрт верзијата.

Фаза на конципирање

Фазата на конципирање е време кога треба да се фокусирате на содржина (информациите кои треба да бидат вклучени во документот и нивната организација). За време на оваа фаза нема потреба да се внимава на механиката на пишување.

Механиката на пишување подразбира правопис, граматика, ставање интерпункција, и употреба на јазикот. Ако се концентрирате премногу на механиката во оваа рана фаза можете да ја изгубите визијата за главната идеја односно да се изгубите во деталите. Механиката влегува во игра во подоцнежните фази.

Конципирањето ги вклучува следните две основни активности:

• Одлука за тоа кои информации ќе бидат вклучени (и кои исклучени)

• Одлука за тоа како да се организира информацијата

1. Избирање на релевантни информации

Фазата на конципирање е период кога се подредуваат идеите кои се создадени, се одлучува кои ќе бидат вклучени во документот – т.е. кои идеи се релевантни за публиката, клучните пораки и целта. Се разбира, одлуката за тоа кои информации ќе бидат вклучени исто така бара да се донесе одлука за тоа кои информации ќе бидат исклучени.

• Организирање на информациите

Втората активност во фазата на конципирање е организирање на информациите – дури и ако организацијата е само пробна. Организацијата им дава на писателите структура во која тие ќе ја вметнат својата информација.

За некои документи, како што се формални извештаи, писателите мораат да следат предодредена организација. За други документи, како што се писма или електронски пораки, писателите може да имаат водечки концепт но не и стриктни правила за организација на нивните информации. Во тие случаи, писателите често откриваат дека најдобрата организација се постигнува преку проби и грешки, додека го создаваат нацрт документот.

Конципирањето е првата фаза во составувањето на еден документ. Во к онципирањето на документ, многу деловни професионалци се фокусираат на прашањето за содржината избирајќи и организирајќи ги своите информации додека ги внесуваат своите идеи во прелиминарна пишана форма. Првиот нацрт не мора да биде идеален – можете да внимавате на механички прашања подоцна.

2 Пишана комуникација - Процесот на пишување2.3 Идентификување и одбирање на вид на документ

Во деловното пишување, типот на документ кој ќе го озберете за вашата пишана содржина влијае како пораката ќе биде сватена од страна на читателите.

Сите видови на деловни документи имаат една или повеќе цели — вие мора да го изберете правиот вид на документ кој ќе биде соодветен на целта.

Видови на документи Најчеститте видови на документи се :

е-пошта (е-маил) меморандуми деловни писма извештаи предлози

Меморандуми Меморандумите се официјални внатрешни документи. Овој вид на документи најчесто се користи за следните функции:

напишете краток извештај дајте лимитирани информации поставете прашање побарајте одобрување .

Соодветни намени за меморандумите вклучуваат официјални известувања, препораки, и информатори. Несоодветни намени вклучуваат порки до луѓе кои

работат надвор од организацијата (надворешни пораки), долги документи (како што се извештаи и предлози) и неофицијални пораки.

Деловни писма Деловното писмо е официјален документ до едно или повеќе лица од кои барем едно е надвор од организацијата. Бидејќи деловното писмо е надворешен документ, може да го искористите за да се презентирате самите себеси или пак вашата организација на надворешни лица. Исто како и меморандумот, деловното писмо може да се искористи за:

напишете краток изввештај дајте лимитирани информации поставете прашање побарајте одобрување .

Деловните писма се делимично кратки (вообичаено пократки од четири страни). Внатрешните и долгите документи не се соодветни за деловни писма.

Извештаи Извештаите се долги и детални документи кои воглавно се користат за соединување на податоци со кои ќе се информираат читатели во рамки на одредена организација.

Ако вашата организација развива некој нов производ, можеби можете да напишете извештај со кој ќе го анализирате потенцијалниот пазар.

Предлози Како и извештајот, предлогот може да презентира информации. Ивештајот едноставно ги документира информациите за читателите, додека преглогот е дизајниран да го убеди читателот. Предлозите честопати се пишуваат како резултат на барање за предлози.

Предлогот можете да го искористите за да го убедите клиентот дека вашата организација го има најдоброто решение за решавање на проблемот, за да се убеди надлежното лице да одобри средства за одреден проект или пак да се убеди некој инвестотор да инвестира во регионот или градот.

Кога одлучувате помеѓу извештај и предлог, земете во предвид дали праката е внатрешна (извештај) или надворешна (предлог) и дали пораката содржи информации (извештај) или информира и убедува (предлог).

Одбирање на вид на документ За да го изберете најдобриот вид на документ за секоја порака, можете да се запрашате следното:

1. Дали пораката е долга или кратка ?

2. Дали пораката е официјална или неофицијална ? 3. Дали читателите се внатре или надвор од компанијата ? 4. Дали пораката е само информативна или пак информативна и убедувачка?

Ако знаете кој вид на документ е најсоодветен за која деловна порака, ќе ви биде многу полесно да ја напишете пораката. Откога ќе ја напишете пораката користејќи го најдбриот вид на документ, спремни сте ги разгледате опциите за начинот на достава .

2 Пишана комуникација - Процесот на пишување2.4 Пишување записници и извештаи

Во една голема организација луѓето се повеќе имаат тенденција да комуницираат со посредство на пишување Е-mail, извештаи, писма и така натаму. Во ова поглавје ќе зборуваме само за две средства на комуникација: записникот и извештајот.

1. Записник. Ова се белешки од состанокот. Тие треба да содржат преглед на дискусиите, на сите одлуки кои што се донесени, акциите кои ќе резултираат од овие одлуки и кој трееба да ги превземе тие акции. Еден од најлесните начини да се води записникот е да се направи копија од агендата на претседавачот со оставен празен простор под секоја од точките на дневниот ред, каде што ќе можат да се бележат детаљите. Доколку е потребен прецизен записник, односно запис на се што е кажано, снимете го состанокот на диктафон, а потоа слушајте го и напишете го. Записникот треба да се достави до сите кои присуствувале на состанокот, заедно со дневниот ред за следниот состанок.

2. Извештаи. Пишување на писма, извештаи, белешки и други комуникациски средства се важни вештини за деловениот и личниот живот. Добрите писма помагаат да се добијат резултати, онаму каде што слабите писма не успеале. Луѓето се оценуваат меѓусебно според квалитетот на пишувањето, затоа помага ако умеете добро да пишувате.

Совети

Еве неколку едноставни совети за пишување на писма и пишани средства на комуникација од секаков вид:

1. Генерално, што и да пишувате, прејдете на главната поента, брзо и едноставно. Избегнувајте долги предговори. Не трошете премногу време на поставување на „заднина“ за вашата поента.

2. Ако продавате, промовирате, или предлагате нешто, мора да го идентифицирате главниот предмет (ако продавате, најсилната и единствената можна корист) и тоа нека ви биде единствениот фокус.

Претставување на други точки ќе предизвика отклонување на вниманието и забуна.

3. Употребувајте јазик кој што вашите читатели го разбираат. Ако сакате да дознаете каков е тој јазик, помислете на весникот што го читаат и ограничете се на тој вокабулар.

4. Употребувајте кратки реченици. Повеќе од 15 зборови во една реченица ја намалува јасноста на значењето. Откако ќе ја напишете вашата пишана комуникација, прегледајте ја и запирките и сврзникот „и“ заменете ги со точки.

5. Пишувајте онака како што би зборувале – но погрижете се да биде граматички точно. Не се обидувајте да звучите формално. Не употребувајте старомодни форми на зборување. Избегнувајте 'долупотпишаниот‘, 'гореспоменатото‘, 'вие почитуваните‘ и слични глупости. Треба да покажете дека живеете во истиот век со тој кој на кого му пишувате.

6. Што се однесува до тоа колку треба да бидете неформални, на пример, колку треба да употребувате скратени форми или слично, како во секојдневниот говор, имајте во предвид дека некои постари луѓе, и некои помлади луѓе кои наследиле традиционални погледи, би можеле да не реагираат така поволно на ваков стил на пишување кој го сметаат за продукт на мрзеливост и слаба едукација.

7. Избегнувајте жаргон, акроними, технички термни освен ако не е неопходно. 8. Не употребувајте големи букви дури и за наслови. Зборови формирани од

големи букви тешко се читаат бидејќи немаат форма на зборови туку се само блокови на текст. (Побргу читаме препознавајќи ги формите на зборовите, а не поединечните букви.)

9. Фонтови без цртички (како Arial, Helvetica и Tahoma) се модерни и ќе дадат модерен имиџ. Фонтови со цртички (како Garamond, Goudy и Times), се постари и даваат помалку модерен имиџ. Ова е поради тоа што сме израснале читајќи фонтови со цртички. Фонтовите со цртички исто така даваат хоризонтален тек на текстот, што помага во читливоста и комфорноста во читањето. (Фонтовите со цртички се развиле пред да постои печатењето, кога требало да се создаде уредна линија на излезот од секоја буква при нејзиното гравирање.)

10. Избегнувајте накитени фонтови. Можеби изгледаат убаво и иновативно, но потешко се читаат а некои е дури и невозможно да се прочитаат.

11. Употребувајте големина од 10-12 за текстот. 14-20 за главните наслови, „болдирани“ (здебелени) или нормални. Поднасловите, 10-12 „болдирани“.

12. Секој печатен материјал делува многу неуредно ако во него употребите повеќе од два различни фонта и две различни големини. Генерално правило е, колку помалку толку подобро.

13. Доколку вашата организација одреди „ house “ фонтови (стандардизиран фонт на организацијата), употребете го.

14. Ако вашата организација нема одредено свој фонт, тогаш би требало да го стори тоа.

15. Црн текст на бела позадина е најлесната комбинација на бои за читање. Дефинитивно, избегнувајте обоени позадини и црна.

16. Избегнувајте графики во позадината или слики позади текст. 17. „Италикот“ (закосување на буквите) потешко се чита, исто како и појакото

„болдирање“. 18. Ако веќе морате да прекршите некои од овие правила за фонтовите, тогаш

сторете го тоа само со насловите. 19. Ограничете ги насловите кои предизвикуваат внимание на не повеќе од

петнаесет збора. 20. Во писмата, поставете го вашиот главен наслов на околу две третини или

три четвртини од дното на страницата. Окото природно погледнува прво на овој дел од страницата.

21. Текстот нека ви биде повлечен кон лево бидејќи така најлесно се чита. 22. Избегнувајте текст во блокови бидејќи создава нееднакви растојанија меѓу

зборовите и потешко се чита. Untitled Document

Запомнете дека ефективната комуникација значи да му овозможите на читателот да го разбере тоа што го кажувате, со колку што е можно помалку зборови.

3 Како пишувањето да допре до публиката

ВоведБизнис пишувањето е ефикасно само кога го поттикнува читателот на начин на кој вие, авторот, посакувате. Без оглед дали читачката публика на која се обраќате се состои од едно лице или педесет, тие читатели ќе одредат кој вид на содржина ќе вклучите и како тоа ќе го презентирате. Во случај кога пишувате инструкции за дете во врска со тоа како да одговори на телефон, тоа ќе звучи многу поинаку од истите инструкции кога ќе се напишат за возрасен. Сето ефективно пишување се разликува во однос на публиката – и искусните писатели секогаш пишуваат на начин да се поврзат со нивната публика. „ Како пишувањето да допре до публиката“ ги поучува луѓето кои мораат да пишуваат на работа во техники кои се лесни за примена со цел да им помогне во пишувањето кон нивните читатели иако тие читатели можеби се разликуваат во бизнис околностите.

Во случај да пишувате едно писмо на благодарност до колега кој го почитувате, приодот, тонот и структурата на документот ќе бидат различни во однос на писмо-приговор кое го пишувате до некој продавач. Принципите и размислувањата кои ги одредуваат разликите во стилот на двете писма ги одредуваат и разликите на публиката кај сите пишувани документи.Овој курс ќе ви помогне во врска со главните техники на пишување со цел да допре до вашата публика без да морате да учите многу за жаргонот на пишување или за креативните елементи. Ова е практична обука за пишување за оние луѓе кои се зафатени на работното место.

3 Како пишувањето да допре до публиката3.1 Документите да бидат уверливи

Добрите бизнис писатели тежнеат да воспостават уверливост на документот. Уверливоста на документот е квалитетот или силата на убеденоста во вашиот документ која инспирира.

За да постигнете уверливост на документот вие користите:

Адекватно, специфични детали Докази кои поткрепуваат Вообичаен јазик

Овие техники се истражени во натамошните детали кои следат подолу.

Адекватно специфични

Да се биде погодно специфичен значи да се обезбедат детали кои вашиот читател треба да ги знае и да се изостават екстра информациите. Во случаи кога има повеќе информации отколку е потребно, читателите можат да заглават во обидите да го откријат она што е важно.Кога пишувате документ, обидете се да размислувате за вашите читатели и процените кои информации ќе им бидат потребни. Со ова вашата порака ќе биде јасна, а воедно ќе ви заштеди и време бидејќи нема да имате потреба да одговарате на додатни прашања.

Докази кои поткрепуваат

Докази кои поткрепуваат се додатни информации, како што се факти, сведоштва, статистики или примери кои ја зацврстуваат или ја поткрепуваат вашата порака. Во случаи кога обезбедувате вакви докази кои ги зацврстуваат вашите ставови вие всушност давате уверливост на вашиот документ. Она што следи е еден пример на случај каде што доказите кои поткрепуваат даваат подршка на исказотна писателот:

Маја е идеалната личност за работа со нашиот нов клиент. Таа зборува германски и веќе има работено со клиенти од таа земја.

Преку вклучување на докази кои поткрепуваат (нејзиното познавање јазик и нејзиното искуство), може да покажете дека сте добро известени во врска со предметот за кој пишувате и дека не давате искази кои се без основа. Ова ги охрабрува читателите да ви веруваат.

Вообичаен јазик

Друг елемент кој помага да се воспостави уверливост на документот е користењето на вообичаен јазик. Користете зборови кои се вообичаени за вашиот читател и одбегнувајте технички термини кои збунуваат. Користењето на вообичаениот јазик ќе додаде уверливост на вашиот документ со тоа што ке ја направи вашата порака:

Полесна за читање Полесна да се разбере Повеќе да се верува во неа

Обидете се да користите елементи во пишувањето кои ке ја зголемат уверливоста на вашиот документ без оглед на тоа која може да биде содржината на вашата порака. Тогаш кога вашата порака има во себе уверливост, поверојатно е дека вашата публика ќе и верува на вашата порака, ќе ја разбере и адекватно ќе реагира.

3 Како пишувањето да допре до публиката3.2 Директни и индиректни приоди во пишувањето

Вашиот приод во пишувањето го претставува редот по кој вие ги презентирате информациите. Ова влијае на тоа како вашите читатели ќе ја примат вашата порака.

Вие можете да користите или директен приод во пишувањето при што ќе ја презентирате најпрво главната точка, а ќе ја елаборирате подоцна или да користите индиректен приод во пишувањето при што воведот и објаснувањата на информациите ќе ги презентирате пред главната точка.

Директен приод

Генерално, вие ќе користите директен приод во пишувањето на следното:

Позитивни пораки – Директниот приод на пишување е погоден за добри вести или во слушаи кога одговорот на барањето ќе биде „да“ , затоа што на читачот најпрво му ги дава позитивните информации и ги избегнува непотребните одложувања.

Извештај (резиме)- Директниот приод на пишување е погоден за директорски извештаи како што е на пр. состојбата со потреба од вработен и нови вработувања, бидејќи директорите од повисок ранг генерално се позаинтересирани за главните работи и имаат помалку време за детали.

Рутински пораки- Директниот приод на пишување е исто така погоден за рутинските документи за сервисирање на клиентите, особено кога се обраќате по упатена жалба, бидејќи самото сознание дека имате намера да ја поправите ситуацијата ги става клиентите во попустлива положба – деталите можат да следат.

Користете го директниот приод во пишувањето за позитивни пораки, рутински пораки и извештаи. Но, бидете свесни дека има има ситуации кога индиректниот приод во пишувањето би можело да биде по погодно.

Индиректен приод

При пишувањето, некои ситуации имаат потреба за објаснување, надоградување или вовед пред да се наведат најважните информации. Ваквите ситуации бараат индиректен приод во пишувањето.Индиректниот приод во пишувањето ја задржува главната точка за крај и почнува со помалку важни информации. Прелиминарните информации помагаат да се подготви читателот за главната поента.

Чувствителни прашања – ова би можело да вклучи и некои прашања како што е сексуалната вознемиреност, болест на соработник, вработување за специјални потреби, пристрасност за пол, предрасуди, религија, персонална употреба на компјутери и e-mail на работно место, извештај за перфоманси или било какви лоши вести.

Луѓето никогаш не сакаат да добијат лоши вести, но вие можете да го амортизирате тоа ако го разработувате пополека. Во продолжение, наведувајќи кон главната поента, вие обезбедувате ситуација да луѓето дури и ако се незадоволни од вестите, во најмала рака ќе имаат разбирање.

Сложени информации – Овде може да се вклучат процедурални измени кај напредниот менаџмент, обука за нова развојна алатка или нешто за што е потребно објаснување.

Несекојдневни содржини – Овде потпаѓа било што, што би можело да биде чудно или ново за читателот. Би бил потребен еден вовед или објаснување со цел да се обезбеди разбирање на причините кои стојат позади вашата главна поента. Тука би можело да потпадне на пр. процедура од производство што би било неразбирливо за менаџерите, или пак финансиски информации што би можело да биде нејасно за земјоделците.

Ускладувањето на приодот на пишување кон адекватната ситуација значи да се идентификува кои ситуации во пишувањето ќе имаат придобивка од тоа дали главната поента е презентирана на почетокот и кои ситуации во пишувањето ќе имаат придобивка од чувањето на главната поента до самиот крај.Генерално, користете го директниот приод во пишувањето тогаш кога пораката е позитивна, кога резимирате или пак кога пораката е рутинска, а користете го

индиректниот приод за сложени информации, неразбирливи материјали или чувствителни прашања.Со усогласувањето на вашиот приод во пишувањето према адекватната ситуација, ќе бидете во подобра можност да влијаете на тоа како читателот ќе ја прими

3 Како пишувањето да допре до публиката3.3 Прилагодување на тонот

Кога го креирате тонот кон публиката, вие избирате адекватно ниво на формалност, итност и објективност со цел да го изразите вашиот став кон вашиот субјект и вашата публика. Во бизнисот е посебно важно да се размисли за тонот на кој се пишува – еден проект може да доцни само заради тоа што некое итно барање имало воздржан тон. Продажбата може да се пропушти тогаш кога промотивниот материјал звучи премногу досадно. Одлуките можат да бидат со спротивен ефект заради документи кај кои недостасува објективност.Трите елементи кои го одредуваат тонот на документот се нивоата на:

Формалност Итност Објективност

Овие елементи се разработени во параграфите кои следат.

Формалност

Формалната, академска проза треба да се сочува за училишни пишувања, а секојдневната, неформална проза треба да се зачува за личните допишувања помеѓу пријателите. Секогаш користете стандардна проза кога пишувате за бизнис.За да постигнете стандардна проза , заменете ги несекојдневните зборови (треба, ми долгува, прегледува), жаргоните и говорните изрази (ѕирни, кул, ме конташ), со обични, секојдневни еквиваленти (вистински, заостанати плаќања, читај внимателно, и тн.).

Ургентност

Нивото на ургентност мора да биде во склад со пораката и со публиката. Ако ви е потребен некој документ веднаш, а вие му пишувате на читателот колку е можно поскоро -со тоа не се одразува вашиот став кон субјектот. Изразите : Веднаш, колку е можно поскоро и до 10:00 часот во Четврток наутро, сите креираат различни нивоа на ургентност. Само неколку, едноставни избори на зборови можат да направат разлика во итноста на вашата порака и како последица на тоа да влијаат колку брзо вашите читатели ќе реагираат.

Објективност

Вистинското ниво на објективност и степенот до кој вие ги откривате вашите чувства е важно за тонот на вашиот документ. Доколку сакате да добиете искрени мислења од другите, најдобро е да не откриете никакви навестувања за вашите чувства во врска со предметот, бидејќи тоа може да делува на одговорот на читателот.Следната реченица дава пример на една ситуација каде што писателот го открива неговото/нејзиното мислење и можеби како резултат, ќе влијае на одговорот:

Што мислите за прекрасниот нов план на Мери ?

Зборот прекрасен го покажува мислењето на писателот – не е објективен.Секако, има случаи кога вие сакате да влијаете на одговорите на вашите читатели, на пример на начин со кој ќе ги убедувате да прифатат некоја идеја. Во ваквите случаи, откривањето на вашето мислење може да ви помогне во остварувањето на вашата цел.

Добрите бизнис пишувачи користат стандардна проза, адекватно ниво на ургентност и вистинска доза на објективност во нивните бизнис документи. Во тој момент кога ќе бидете во состојба да изберете адекватно ниво на формалност, ургентност и објективност, тогаш можете да почнете да го креирате тонот на пишување за вашата публика.

3 Како пишувањето да допре до публиката3.4 Избор на зборови

Откако ќе го креирате тонот на пишување за вашите читатели, користете го истиот вид на зборови кои сте ги користеле при изборот на адекватно ниво на формалност, ургентност и објективност.

За невообичаен речник или колоквијални (говорни) изрази нема место во стандардната проза. Зборови кои наговестуваат колку бргу барате од читателот да реагира раководат со нивото на ургентност. Зборови кои го откриваат мислењето прават напишаното да биде помалку објективно.За да се креира тонот кон вашата публика, најпрво ставете се себеси на местото на читателот и поставете си ги следниве прашања:

Колку важно е ова? Дали сакам да го откријам моето сопствено мислење во врска со предметот?

Откако ќе ги одредите одговорите на овие прашања, вие ќе можете да го прилагодите тонот на вашето пишување – во стандардна проза и користејќи ги вистинските зборови – да ги задоволите вашите цели и вашата публика.Тогаш кога вашиот документ ќе го има вистинскиот тон, вашите читатели ќе реагираат многу попозитивно и нема да бидат навредени.

Постигнување на адекватен бизнис тон

И двата типа на документи, интерните и оние кои се испраќаат на читателите вон организацијата даваат можност да се остави еден позитивен впечаток. Еден добро напишан документ со правилен бизнис тон го одржува позитивниот имиџ на вашата организација.Еден бизнис тон треба да биде:

Сигурен – Со елиминирање на јазикот кој наговестува сомнежи, вашето бизнис пишување постигнува еден сигурен тон и развива сигурност во вашата организација. Луѓето ќе бидат посреќни да работат со вас ако се убедени дека вие сте добар во тоа што го правите.

Разговорен – ова изискува користење на секојдневниот говор. Вашиот тон треба да звучи природно, онака како кога зборувате на состанок. Адекватно користете кратенки и избегнувајте помпезни, старомодни бизнис изрази или нејасен жаргон на организацијата.

На пример, обидете се да избегнете користење на досадни изрази како што е најрано кога тоа нема да ви претставува проблем, и наместо тоа едноставно речете најрано кога можете.

Позитивен – Позитивното формулирање на речениците, потенцирање на силните страни на вашата организација и фокусирање на придобивките за читателот му дава еден позитивен тон на вашето бизнис пишување и делува така што вашата порака најверојатно ќе го има ефектот кој го посакувате. Позитивниот тон создава една позитивна слика за вашата организација.

Учтивост – Ова значи да се биде учтив и да се почитува. Немојте да му држите лекции на читателот или пак да користите јазик кој наговестува дека читателот е неумерен или во заблуда. Накратко, не вклучувајте ништо што би можело да го навреди читателот.

Добрите писатели на бизнис текстови гледаат на секоја задача за пишување како на можност да ја претстават организацијата во убаво светло. Тоа е причината зошто тие тежнеат кон тон кој е сигурен, разговорен, позитивен и учтив. Тие сакаат да создадат на хартија иста позитивна слика за организацијата како кога би ја претставиле лично.

Во моментот кога сте свесни за ефектот кој го има тонот на пишувањето врз вашите читатели, тогаш тоа можете да го искористите позитивно да размислувате за вашата организација во секоја ситуација кога пишувате.

3 Како пишувањето да допре до публиката3.5 Пишување без предрасуди

Непотребни примедби во однос на личните карактеристики од речиси секаков вид како што се пол, раса, возраст постанаа табу. Јазик кој не ги нагласува разликите се повеќе се истакнува во денешниот свет. Овој јазичен пресврт често се нарекува политичка коректност. Еден добар писател на бизнис текстови го заменува јазикот со предрасуди во јазик без предрасуди со цел да:

Покаже почит кон читателите Избегне навредување на читателите Избегне правно дејство против оној кој пишува или организацијата

Најчесто јазикот со предрасуди припаѓа на една од двете категории: Полови предрасуди или непотребни примедби во однос на личните карактеристики.

Предрасуди за полот Јазикот со предрасуди за полот сугерира невистини за или понижува еден или друг пол, или пак наговестува полова нееднаквост или стереотипи. Следнава реченица содржи предрасуди за полот:

Зоран, нашиот директор, присуствуваше на другарската вечер со неговата жена Ана, една преубава бринета.

Овој пример прикажува предрасуда за полот затоа што Ана се идентифицира по нејзината појава, а не по нејзиното занимање, доктор. Предрасудите за полот се појавуваат многу често така што луѓето се навикнати да го гледаат тоа напишано. Оваа навика прави предрасудите за полот да бидат тешко забележливи. Предрасудите за полот може да ги забележите ако барате во :

Пол - специфични наименувања за работно местo – овие вообичаено завршуваат со наставка која имплицира дека само маж може да ја држи таа позиција. Примерите вклучуваат полицаец, претседател и др.

Јазик без споредби – Ова ги третира луѓето нееднакво во една иста реченица и обично прави едниот да изгледа помалку важно. „ Др. Јовановски и неговата прекрасна жена.......“ е без споредба бидејќи тука се спомнува само појавата на Г-ѓа Јовановски, а не нејзиното име или занимање. Тоа наведува на фактот дека таа не е еднаква.

Јазик кој имплицира на пол – Ова наведува дека само жените или мажите можат да држат некоја позиција. Реченицата „ Би било убаво супервизорите да ги доведат своите сопруги “ наведува на тоа дека само мажите се супервизори. „ Секоја медицинска сестра си носи сопствен оброк“ имплицира дека сите медицински сестри се жени.

Јазик кој наведува на стереотипи кај половите – Овој тип на јазик имплицира дека сите жени или сите мажи покажуваат една одредена особина. Исказите како на пр. „ Ќе има шопинг за дамите “ или пак „голем избор на спортски емисии“ наведува на тоа дека сите жени сакаат шопинг, а сите мажи ги сакаат спортовите.

Важно е да се биде во состојба да се препознае разликата помеѓу јазикот со предрасуди и јазикот ослободен од предрасуди. Јазикот со предрасуди за полот може ненамерно да ги навреди читателите затоа што покажува недоволна почит кон едниот или другиот пол.Јазикот со предрасуди може да ги уништи сите придобивки кои ги стекнале организациите во однос на еднаквост на половите.

Лични карактеристикиВториот тип на предрасуди се карактеризира со непотребни примедби кон личните карактеристики како на пр. возраста, расата, инвалидноста, здравјето или религијата. Вклучување на ваквите референци имплицира на значење кое не постои и може да навреди некои читатели. Следниве две реченици прикажуваат предрасуди преку спомнување на лични информации кои не се релевантни за субјектот за кој се зборува.

Др. Шабани, истакнат хирург од турско потекло присуствуваше на конвенцијата.

И покрај нејзиниот напад на леукемија, Мери заврши одлична работа како раководител на контрола на квалитетот.

Во горенаведените примери немаше причини за примедби во врска со националноста на докторот или за болеста на Мери.Секако, има моменти кога спомнувањето на личните карактеристики е потребно. На пр. во слушај кога е потребен приод за инвалидска количка во вашата зграда, вие можеби ќе морате да објасните дека некој од вашите колеги е инвалид.Способноста да препознаете кога карактеристиките за возраста, расата, инвалидноста или религијата се непотребни ќе ви помогне да ги респектирате вашите читатели и да одбегнете нивно навредување.Имајте ги на ум полот и личните карактеристики во моментот кога ги прегледувате вашите бизнис документи, поставувајќи си ги следниве прашања:

Дали се потребни примедби за личните карактеристики? Дали е вашиот текст ослободен од стереотипниот јазик. Доколку документот спомнува повеќе од едно лице, дали јазикот ја третира

секоја личност подеднакво?

Доколку одговорот на секое од овие прашања е „не“, веројатно е дека јазикот во документот е со предрасуди. Тогаш кога ќе бидете во состојба да го идентификувате јазикот со и без предрасуди, вие ќе бидете на пат да ги направите вашите документи без предрасуди.Добрите бизнис писатели го заменуваат јазикот со предрасуди во јазик без предрасуди во сите нивни бизнис документи. Ова изискува:

Замена на титули кои се специфични за еден пол со титули кои се неутрални Замена на било каков јазик кој наведува на одреден пол со јазик кој е

неутрален за половите

Замена на било каков јазик кој омаловажува или е стереотипен со јазик кој е ослободен од стереотипи и не е потценувачки.

Замена на неспоредбен со споредбен јазик Отстранување на сите непотребни референци во врска со личните

карактеристики

Секогаш кога пишувате бидете свесни за јазикот со предрасуди. Тогаш кога вашиот јазик ќе биде ослободен од предрасуди, вие покажувате почит кон читателите, не ги навредувате вашите читатели и одбегнувате потенцијални судски спорови.

3 Како пишувањето да допре до публиката3.6 Ефикасно подредување на информациите

Кога ја организирате вашата информација – организирајте ја по логичен ред - тогаш вие ја зголемувате ефикасноста на вашата порака. Тогаш е поверојатно дека вашиот читател ќе остане заинтересиран и дека ќе ја разбере информацијата која ја презентирате.

Организациски методи Организациските методи претставуваат логични начини да се групираат материјалите во еден документ така да тој има смисол за читателот. Овие методи ќе помогнат вашата порака да досегне до публиката, бидејќи со нив се намалува конфузијата и се зголемува разбирањето.Постојат четири корисни организациски методи за вашето бизнис пишување и тие се:

o Хронолошки ред – ова бара да се почне со тоа што се случило најпрво и да се продолжи по ред до тоа што се случило неодамна. Кога ги организирате информациите по хронолошки ред вие ги подредувате по тоа кога случките се случуваат или кога тие ќе се случат. Овој метод е особено корисен за процедури, историјат на организацијата или некакво раскажување. Тој прави лесно да може да се следи документот затоа што организацијата е логична и читателот може лесно да следи.

o Предности/негативности – При организацијата на предностите со употреба на овој метод вие можете да ги наведете најпрвин предностите и да завршите со негативностите или пак да почнете со негативностите и да покажете дека предностите преовладуваат. Овој метод одлично функционира кај понудите, продажните промоции или други документи каде што е потребно убедување.

o Ниво на важност - При организирање на содржината по ниво на важност, вие организирате од најважното до најмалку важното или пак од најмалку важното до најважното за вашиот читател. Потребно е да знаете што е најважно за вашиот читател и да го подредите материјалот адекватно со тоа.

o Категории – Кога ги организирате информациите во категории, вие избегнувате конфузија заради мешање на различни видови информации доколку ги има. Категориите се особено корисни при споредба, опонирање или презентирање на разни типови информации во еден документ. Ова логично организирање му помага на читателот да го разбере документот.

Способноста да се идентификуваат разните методи за организирање на бизнис документите ќе ви овозможи да изберете метод кој најмногу одговара на вашите документи. Вашите читатели ќе останат заинтересирани и ќе ја разберат вашата порака.Како ќе го организирате вашиот документ и начинот на кој ќе ја презентирате информацијата на вашиот читател е исто толку важно колку и самата информација. Без логична организација, информацијата станува помалку корисна и вашата порака станува неефикасна.

3 Како пишувањето да допре до публиката3.7 Формирање на параграфите

Важно е вашите параграфи да бидат така изградени за вашите читатели да можат лесно да ја следат поентата.Структура на параграфотЕден параграф треба да содржи три елементи. Тие се:

1. Насловна реченица која воведува во предметот и која го фокусира вниманието на читателот.

2. Тело на параграфот кое обезбедува повеќе информации. 3. Заклучна реченица која ги сумира сите главни точки.

Ова е познатата техника спрема која говорникот кажува за она што има намера да го каже, потоа тоа го кажува и на крај истото го кажува повторно.

Насловна реченицаНасловната реченица го идентификува предметот и го фокусира вниманието на читателот. Следново е пример: НашаКлима е сигурна работа – го идентификува предметот, начинот на кој што ги задоволува домашните потреби, таa е лесна за употреба, а нејзинатата ниска цена прави НашаКлима да биде производ кој победува – го фокусира вниманието на читателот.За да ја препознаете насловната реченица, побарајте реченица која го идентификува предметот и го фокусира вашето внимание.

Реченици кои претставуваат тело (срж)Речениците кои го претставуваат телото го објаснуваат предметот спомнат во насловната реченица. На пример, насловната реченица за НашаКлима би можела да биде проследена од реченици кои претставуваат тело, кои објаснуваат или опишуваат како тоа ги задоволува потребите на домаќинството, колку е лесно за

користење и неговата ниска цена. Следнава реченица ни прикажува како тоа може да се постигне:На секое домакинство му треба свеж воздух — Оваа реченица која претставува тело објаснува за првата фокусна точка од насловната реченица.

Особено во зимата, кога времето е премногу студено за да се отвори врата, НашаКлима е извонредно решение за устоениот воздух – оваа реченица која претставува тело понатаму објаснува зошто на секое домаќинство му е потребен свеж воздух.

Заклучна реченицаКонечно, „ кажи им го она што веќе си им го рекол “, одговара на заклучната реченица. Заклучокот ги сумира главните точки од речениците кои го прават телото на текстот, а воедно може да даде и предлог.

На пример, една заклучна реченица за НашаКлима би била нешто како:

Бидејќи ги задоволува потребите на домаќинството, лесно е за употреба и чини само X; НашаКлима наскоро ќе ja снема од полиците во продавниците.

Насловните реченици го фокусираат вниманието на читателот, речениците кои претставуваат тело на текстот ги обезбедуваат деталите за поткрепа и заклучокот ја сумира вашата содржина за да направи еден чист текст кој читателот ќе може да го следи и разбере.

4 Пишување на извештаи

Еден од поважните видови на деловни документи е извештајот. Тоа е примарниот метод на собирање на информации во една фирма кој подоцна се користи за донесување на одлуки.Кога подготвувате извештај добро е да се земат во предвид четири клучни фактори кои помагаат да се фокусира извештајот.

1. Вид на извештај 2. Цели 3. Опсег 4. Информации

Овие четири фактори ќе бидат објаснети подетално во следните параграфи.

Вид на извештај

Постојат два вида на извештаи: информативен и аналитички. Информативен извештај обезбедува објективни податоци и првична информација кои може да се

користат за да се донесе информирана одлука. Аналитичкиот извештај вклучува евалуација на податоци и информации и потоа нуди заклучоци и препораки.

Цел

Извештајот може да има повеќе од една цел, но причините за пишување на извештајот треба да бидат меѓусебно поврзани и извештајот треба јасно да ги разгледа дадените цели.

Опсег

Опсегот го идентификува степенот и опсегот на под теми со кој извештајот ја покрива главната тема. Степенот и опсегот може да бидат квантитативни како што е времето помеѓу последниот извештај и новиот извештај за раоботењето на секторот во организацијата, или квалитативни како што е листа на градови, региони или возрасни групи.

Информации

Информациите вклучуваат факти или други податоци кои се собрани за извештајот. Може да биде информација која е лесно достапна како што се информации за вашиот работењето на секторот или може да вклучуваат истражување за вработување на истражувачки специјалисти кои ќе собираат податоци од избрани надворешни извори.Без разлика како информацијата е добиена важно е дека е детална и точна за да вашиот заклучок и препораки се значајни.Четирите клучни фактори за припрема на извештај ја прават задачата полесна преку нејзина поделба на помали задачи. Секој фактор помага извештајот да се фокусира преку дефинирање на целта и идентификација на границите.Кога ви е доделено да направите извештај, запрашајте се:

Каков вид на извештај пишувам (информативен или аналитички)? Која е целта на извештајот (цел)? Које опсегот на извештајот (опсег)? Кои податоци треба да ги соберам (информации)?

Имајки ги во предвид клучните фактори за подготовка на извештај помага при поделба на документот на помали делови кои ја олеснуваат задачата.

4 Пишување на извештаи4.1 Изглед на извештајот

Кога извештајот ви е подготвен, следно што сакате да направите е да го определите начинот на кој содржината на извештајот треба да биде организирана. Изглед на извештајот се однесува на начинот на кој текстуалната содржина е физички

подредена во документот.Постојат три стандардни елементи во изгледот на извештајот се: почеток, тело и крај.

Почеток

Насловната страница, извршното резиме и содржината се сметаат за почеток на извештајот. Извршното резиме е кратко, извадок од содржината на извештајот.

o Насловната страница (исто така наречена корица) ги содржи насловот на извештајот, авторот на извештајот и датумот кога извештајот е завршен. Исто така може да го содржи и името на личноста која го нарачала извештајот.

o Содржината која вообичаено се користи во подолгите извештаи му овозможува на читателот брзо да ги најде деловите од извештајот и да заштеди време.

o Извршното резиме е краток преглед на целиот извештај со должина од една до четири страни. Тоа следи веднаш после содржината и содржи преглед на содржините и структура на извештајот, особено ако документот е долг и комплексен.

Тело

Телото вклучува вовед, главниот текст со информации собрани за извештајот, резиме, заклучок, препораки или анализа, во зависност од тоа дали извештајот е од аналитички карактер.

Вовед— ги поставува информациите во извештајот. Воведот ја објаснува целта на истражувањето, дава општа слика за наодите и општо ги спомнува препораките.

Информации—го формираат главниот дел од извештајот. Информациите ги презентираат соодветните информации кои се собрани за време на истражувањето. Тие ја објаснуваат општата импресија која е презентирана во воведот и даваат повеќе детали кои ќе доведат до заклучокот.

Резиме – дел од телото на извештајот каде информативно се резимираат информациите од извештајот или дава детална анализа и преепораки ако извештајот е од аналитички карактер.

Крај

Овој дел вклучува дополнителни ресури кои можат да бидат полезни за читателот како што се прилози, дијаграми или графикони, референтна листа, листа на користени стручни зборови, а за некои подолги извештаи и индекс.Содржината на секој крај треба да се направи според постоечки стандарди за извештаи. Овој дел од извештајот исто така е по избор—на пример, ако не постојат

стручни зборови, нема да имате потреба да подготвувате листа на стручни зборови.

Ако знаете кои делови од извештајот припаѓаат на кои сегменти од извештајот ќе биде многу полесно да пишувате извештаи. Почетокот од извештајот содржи три под дела: насловна страна, содржина и извршно резиме. Телото на извештајот содржи вовед, главен текст, резиме и заклучоци. Крајниот дел од извештајот вклучува: прилози, дијаграми, референтна листа, листа на стручни зборови и индекс.Пишувањето на извештаи често пати е пропратено со тешкотии, но кога ќе ги знаете главните делови кои го содржат извештајот ќе можете да ја поделите информацијата во соодветните делови и да ја поделите работата во помали и полесно управливи задачи.

Комуникацијата како таква (неколку случајни мисли)

Анекс 1

Дискусија за комуникацијата

Кои форми на човечкото однесување не се измешани? Учењето не е "антисептично," но се дискутира скоро цело време – ние не им го оставаме на академците, Блум, Новелс, Дуган или Росет. Лидерството и менаџментот изгледаат уште по несредени, но сепак ги категоризираме, развиваме нивни модели, ги индексираме, ги сецкаме, градиме пирамиди од нив и општо земено се забавуваме додека ги дискутираме. Но кога ќе дојдеме до "комуникацијата," велиме дека таа е премногу измешана за да можеме да ја оставиме на Чомски, Пинкер и други кои пишуваат за неа за да може да ја читаме. Сепак ние сите комуницираме скоро секој ден од нашиот живот, што значи дека е многу повеќе од она што би го направиле со учењето или пак лидерството.

Пол Екман

Во средината на 60тите, Пол Екман ги изучувал чувствата и има откриено шест изрази на лицето кои сите ги препознаваат како светски: радост, тага, нервоза, страв, гадење и изненадување. Иако тие изрази беа доста контроверзни на почетокот кога тој беше на некој начин “избркан” од бината кога за прв пат ја презентираше на група на антрополози и потоа беше наречен фашист и рацист, сега истите се широко прифатени. Една од контроверзиите која сеуште се појавува е количината на потребниот контекст за да тие бидат интерпретирани На пример, ако некој ме извести дека има одлична идеја која би сакал да ја имплементира и јас му кажам дека тоа навистина е супер, но во исто време гледам во нив малку намуртено, дали е можно дека јас можеби размислувам за нешто друго? Проблемот со овие дополнителни сигнали е дека несекогаш го имаме целосниот контекст Што ако истиот човек ми испрати порака по е-пошта и јас му одговорам дека идејата е супер (додека имам намуртен израз). Да ли тоа ќе ја побуди истата реакција?

Чувства

Верувајте им на вашите инстинкти. Повеќето емоции можат тешко да се имитираат. На пример, кога сте навистина радосни мускулите кои се користат за насмевнување се контролирани од еден дел од мускулите на лицето кои неможат намерно да се контролираат. Кога ја форсирате насмевката, користите друг дел од мозокот бидејќи намерно ги контролирате мускулите. Затоа, кој можеби нема некој вистински интерес во вас има вештачка насмевка кога ја форсира насмевката.

Секако, некои актери учат да ги контролираат мускулите на лицето, додека другите се повикуваат на претходни емотивни искуства за да можат да изглумат емотивност. Но ова не е лесно да се изведе во секое време. Постои многу добра причина за истото – дел од нашите емоции еволвирале за да се справуваме со други луѓе и нашата емпатична природа. Ако овие чуства можат лесно да се одглумат, тие би направиле повеќе штета отколку добрина (Пинкер, 1997).

Мерабиан и митот 7%-38%-55%

Честопати слушаме дека содржината на пораката е составена од:

55% содржина од визуелните компоненти 38% од звучните компоненти 7% од јазикот на кој што се зборува

Сепак, горенаведените проценти важат во многу ретки случаи Еден истражувач по име M ерабиан се има заинтересирано каде луѓето ја добиваат информацијата дали општиот став на говорникот е позитивен, неутрален или пак негативен кон лицето кон кое говорникот е насочен и дали изразот на лицето, тонот и зборовите можеби испраќаат конфликтни сигнали

Мерабијан има подготвено неколку експерименти. Во еден одн нив тој заедно со Ферис (1967) ја истражувале интеракцијата на говорот, изразите на лицето и тонот. На три различни говорници им било дадено да кажат "можеби" со три различни ставови кон слушателите (позитивен, неутрален или негативен). Следно, фотографирани се лицата на три женски модели кои што се обидувале да покажат чувства како што се согласување, неутралност, или несогласување.

Групите кои биле студирани биле запрашани да слушаат различни изговори на зборот "можеби," со слики од модели, и биле запрашани да го рангираат говорниког. Забележете дека чувството и тонот честопати биле измешани, така што ако изразот на лицето покажувал несогласување, зборот "можеби" бил кажан на позитивен начин.

Знајачни ефекти се идентификувани кај изразите на лицето како тонот. Резултатите од студијата покажале дека ефектот на заедничкиот вербален, вокален став како и

ставот искажан на лицето се всушност пондериран збир од нивните самостојни ефекти со коефициенти од ,07; ,38 и ,55

Мерабијан и Ферис исто така забележале дека постои длабока лимитација на нивното истражување "Наодите во однос на релативното учество на тонската компонента и вербалната порака можат безбедно да бидат искористени само во ситуации каде што не постојат дополнителни информации за врската помеѓу комуникаторот и оној со кој што се комуницира." Значи, може да се заклучи е дека кога луѓето комуницираат, информацијата за ставот на говорникот кон слушателите, слушателите ја добиваат од визуелни, тонски и вербални знаци, додека процентот од овие знаци во голем дел зависи од број други фактори како што се акциите, контекстот на комуникацијата, и колку добро тие го знаат говорникот.

Сепак, нашите чувства не само што ги водат нашите одлуки, туку тие исто така можат да бидат комуницирани кон другите за да им помогнат при одлучувањето – сепак нивните чувства ќе бидат крајниот водич, но чувствата кои ќе ги откријат во другите влегуваат во нивната база на знаење.

Совети за комуникација

Анекс 2 1. Фокусирајте се на доказите, не на она што ќе го чуете од муабети или на

интепрпетации или намери на некои други луѓе. Кога објаснувате нечие однесување, користете неутрален јазик.

2. Превземете позитивни чекори без разлика дали тоа го прават и другите луѓе или не.

3. Насочете се кон подобрување на вашето однесување! 4. Комуникацијата не е само земање и давање, таа е давање и барање! . 5. Немојте да се налутувате, заинтересирајте се. 6. Секогаш бидете конструктивни. 7. Кога гледате дека комуникацијата не оди како што треба, запрашајте го

соговорникот што би преферирал тој. 8. И грешките се информација. 9. Побарајте повратни информации од сите: Што треба да направите различно? 10. Одлучете како да се справувате со грешките уште пред тие да се случат. 11. Бидете повлијателни: преговарајте, документирајте и оценувајте. 12. Бидете сталожени и држете се на исто ниво: релаксирани, будни, секогаш

полни со хумор. Немојте да бидете саркастични. 13. Зборувајте само за себе ; одговарајте им директно на другите луѓе. 14. Бидете активни учесници, не чекајте го тоа од другите . 15. Дискутирајте ги негативните настани само со оние луѓе на кои тоа им се има

случено. 16. Претпоставете дека сте дел од проблемот и дел од решението. 17. Работете во момоментот, но со цел за подобра иднина 18. Ако незнаете што треба да направите, бидете цивилизирани.

19. Помогнете им на другите луѓе да бидат поуспешни ; започнете со мали чекори .

20. Идентификувајте ги доблестите на другите луѓе .

Работење со непознати луѓе :

Што влијае врз начинот на кој што се однесуваат луѓето: Природа, Природа и Избор

Однесувањето на луѓето од различни возрасти, култури, етничка припадност и социоекономски статус можат да бидат дефинирани преку три типа на влијанија: нивната физичка состојба (природа), нивните искуства (развој) и нивниот начин на одлучување (избор):

Физичката состојба на личноста: Нивното тело

Што јаделе или пиеле денеска? Дали земаат некакви лекови? Дали се релативно болни или здрави – физички и психички? Дали се уморни или добро одморени?

Историјата на личноста : Нивното животно искуство

Дали се израснати да бидат радосни и успешни во животот? Дали се учени да се однесуваат на одреден начин со другите луѓе? Дали другите луѓе се однесувале со нив позитивно? Дали некогаш се чувствувале дискриминирано?

Денот на личноста : Нивните последни искуства

Дали нивниот ден е исполнет со многу грешки или успеси? Дали се имаат сретнато со позитивни или негативни луѓе во текот на денот? Дали имаат рокови или друг вид на притисок во текот на денот?

Изборот на личноста : Нивната можност да го контролираат своето однесување

Дали се свесни за начинот на кој што нивното однесување влијае врз другите луѓе ?

Дали според вас тие секогаш се однесуваат пристојно? Дали тие имаат формален или неформален стил ?

Како да се идентификува и вежба успешната невербална комуникација

Гледајте ги и слушајте ги актерите на телевизија и на кино и пробајте да ги идентификувате деталите на човечкото однесување. Што прават успешните луѓе? Кои детали се специфични за просечниот човек: Пробајте да ја дискутирате вашата комуникација со пријателите и роднините и да ги искористите повратните информации за да вежбате пред огледалото. Еве неколку работи на кои треба да обрнете внимание:

1. Иразот на вашето лице, дали ...

се смеете со целото лице или само со устата имате исправени или извиткани веѓи правите или не правите гримаси со лицето изгледате позитивно: весело, сигурно или негативно: се мрштите,

негодувате ги гледате луѓето во очи и одржувате контакт со очите, ако е соодветно ги прифаќате или повторувате изразите од лицето на соговорникот

2. Начинот на кој што седите, дали ...

делумно се наведнувате нанапред, сте исправени или пак налегнувате наназад

се вртите кон или подалеку од другата личност вообичаено седите мирно во столицата или пак континуирано ја вртите

столицата го копирате начинот на седење на лицето до вас

3. Начинот на кој што стоите, дали ...

делумно се наведнувате нанапред, сте исправени или пак налегнувате наназад

се вртите накај или подалеку од другата личност вообичаено стоите мирно или пак ја пренесувате тежината од една на друга

нога го копирате начинот на кој што стои лицето до вас

4. Гестови со рацете, дали ...

користите гестови со рацете од време на време, никогаш не правите гестови или пак секогаш правите гестови

ги копирате брзината и ритамот на гестови на лицето до вас

Како да се идентификува и вежба успешната вербална комуникација

Тон на гласот

Многу е тешко само да читате инструкции, да знаете како да го слушате самите вашиот глас и како да го промените начинот на кој што звучите. Вежбајте на глас кога имате можност да бидете сами како на пример во автомобилот или кога се туширате. Побарајте повратни информации од пријателите. Подолу е наведена листа работи кои можете да ги контролирате во тонот на вашиот глас.

1. Пробајте да се насмевнете, насмевката има позитивно влијание врз гласот 2. Мрдањето на главата нагоре и надолу го изменува тонот на вашиот глас –

висок и низок 3. Брзината и ритамот на кој што зборувате 4. Бројот на паузи и земање на воздух 5. Варијацијата на тонот, брзината и звуците кои што ги правите

Немањето на варијации во вокалот звучи исто и ладно Премногу варијации можат да го одземат вниманието од пораката Балансот и варијациите звучат пријатно и интересно

6. Преку тонот на вашиот глас вие ги пренесувате вашите чувства. Знајте како овие емоции треба да звучат. Дури можете да си играте со вокалните варијации со пробување да пренесете различни емоции додека разговарате со другите луѓе. Дали сте пријателски настроени или рамнодушни?

• Пријателски

• Супериорно

• Скептично

• Сочувствително

• Рамнодушно

• Исфрустрирано

• Премногу зафатени за да помогнете

• Секогаш спремни и желни да помогнете

• Пријатни

• Нервозни

Совети за телефонирање

Анекс 3

Следната листа за проверки ќе ви помогне во вежбањето на телефонските разговори со цел постигнување успешни и професионални навики за телефонски разговори.

1. Кога примате телефонски повик, тргнете го погледот од вашиот компјутер, биро или од работата што ја работите.

2. Секогаш имајте нешто до вас со кое ќе можете да запишете белешки (пенкало и хартија).

3. Потрудете се да го одговорите повикот до второто или најдоцна до третото ѕвонење.

4. Насмевнете се кога се јавувате на телефон. Иако оној што ве бара не може да ја види насмевката, тој ќе може да ја чуе во вашиот глас.

5. Зборувајте јасно. 6. Бидете енергични и учтиви. 7. Поздравете го оној кој ви се јавува, идентификувајте се кој сте и што

работите.

ОПШТИ ПРОЦЕДУРИ Запрашајте го оној кој ве бара, “Со кого зборувам?”

1. Запрашајте го оној кој ве бара, “Како можам да ви помогнам?” 2. Избегнувајте да користите непотребен жаргон и кратенки во разговорот. 3. Спомнете го името на соговорникот во текот на разговорот. 4. Вежбајте го вашиот слух. 5. Ако постои проблем, бидете сконцентрирани, сочувствителни и извинете се

ако е потребно. 6. Заблагодарете му се на повикувачот за тоа што ве повикал и дајте му на

знаење дека може повторно да ви се јави.

Никогаш немојте да јадете, пиете или да џвакате мастика додека разговарате по телефон.

Помагала при пишување

Анекс 4

Идентификација на вашите читатели

Инструкции: Користете го овој водич на вештини за да ги идентификувате вашите читатели уште пред да почнете да пишувате.

Четири основни карактеристики кои траба да

Големината на вашата публика/ читатели Полот на вашите читатели Нивото на кое читателите се запознаени на

ги знаете за вашите читатели темата

Проблематики кои се важни за вашите читатели

Четири начини да го персонализирате вашето пишување и да се фокусирате на читателите

Избегнувајте да ја користите заменката од прво лице, " Јас " и да го потенцирате второто лице " Ти "

Користете го името на читателот во почетниот поздрав , и еднашка во текстот на пораката.

Потпишете ја секоја порака посебно

Додадете личен пост скриптум кој што не е поврзан со темата на пораката

Три атрибути кои ги дефинираат улогите на читателот

Нивото на авторитет на читателот во однос на писателот

Јачината на личното познанство помеѓу писателот и читателот

Нивото на интерес на читателот во однос на темата која ја спомнува писателот

Четири улоги на читатолот и тоновите на пишување кои соодветствуваат на секоја од улогите

Улога на читателот Тон на пишување

Колега Неформален, конверзациски

Клиент, муштерија, јавноста

Формален

Надлежен/ повисока функција

Економски/ директен

Потчинет/ пониска функција

Авторитетен

Помагала при пишувањеИнформативно, реагирачко и убедувачко пишување

Инструкции: Искористете го овој водич на вештини за да ги прегледате елементите на информативното, реагирачкото и убедувачкото пишување. t

Информативно пишување

Реагирачко пишување Убедувачко пишување

Објаснете ја причината за вашето пишување – Кажете точно која е причината за вашата порака уште во првите две реченици за да му дадете на читателот до знаење што да очекува понатаму .

Организирајте ги клучните идеи – Секој параграф треба да се обрати на една клучна идеја која ја поддржува причината за пишување. Клучните идеи треба да се меѓусебно поврзани и да формираат структура која ја поддржува главната цел на пишувањето.

Бидете специфични - Користете специфичен јазик и примери. Јасниот јазик ги пренесува вашите идеи многу полесно до читателот со тоа што се користат конкретни зборови и фрази кои им помагаат на читателите визуелно да си ја претстават информацијата.

Бидете точни – Одговорете во рок од 48 часа од добивањето на барањето. Одговорот ќе има повеќе значење ако е добиен побрзо отколу подоцна. Брзиот одговор е доста важен кога писателот е вознемирен или има жалба .

Бидете прецизни – Кажете ја причината зошто пишувате во првата или втората реченица од писмото. Гледајте да ги одтоворите сите прашања користејќи директен јазик .

Бидете искредни – Отворете ја пораката со позитивна реченица и користете конверзациски тон за да воспоставите позитивна врска со читателот. Немојте да гористите прекумерна позитивност во пораката.

Бидете кратки – Постигнете ја вашата цел користејќи краток одговор. Краткиот

Привлечете внимание – Ефективниот убедувачки документ секогаш започнува со реченица која е соодветна и интересна за читателот. Користете соодветен почеток со цел да го привлечето вниманието на читателите уште на почетокот, а потоа да ги претставите вашите идеи.

• Креирајте интерес – Опишете ги важните работи кои се поврзани со вашата идеа и објаснете како тие ќе му бидат на читателот од корист. Видливите предности ќе ви помогнат да го убедите читателот да се согласи со вашата порака.

• Креирајте потреба – Поставете кај читателот чувство на задоволство од предностите на вашата идеја. Предностите треба да се вокусираат или на тоа како читателот ќе се здобие со нешто што го сака или пак како ќе избегне нешто што не го сака.

• Држете се во фокус – Изберете една клучна позитивна работа и

Разделете ги фактитте и мислењата едни од други – Одделувањето на фактите од мислењата ја зголемува перцепцијата на читателите во однос на авторитетот на вашиот текст. Користете оведни реченици кои искажуваат мислења како што се "Јас мислам" или "Можеби."

одговор е многу по ефективен отколку долгиот и завиен одговор. Сепак, немојте одговорот да го на правите премногу краток бидејќи ќе биде многу оштар и лошо прифатен од читателот.

развијте ја. Позитивната работа може да биде насочена кон одреден читател или кон поголема и поразновидна публика.

• Понудете акција – Дајте им инструкции на читателите за тоа кои чекори треба да ги превземат за да се согласат со вашиот текст. Направете го тоа да биде многу лесно за вашиот читател со тоа што вие ќе ја превземете одговорноста за потребните акции.

Помагала при пишувањеГлавни карактеристики на убедувачкото пишување

Инструкции: Исkористете го овој водич на вештини за да ви мобогне да одберете ефективен начин на убедување со цел да го привлечете интересот на вашите читатели уште на почетокот на вашата пишана порака.

Креирајте сочувство

Кажете им на читателите нешто што веќе го знаат со цел да им го привлечете вниманието

Споделете општо знаење за темата

Поставете временски рамки

Креирајте осет за ургентност со цел да ги мотивирате читателите да продолжат да читаат

Истакнете одреден период од годината, некој важен настан или пак празник

Поставете провокативни прашања

Провоцирајте интерес и зграбете го вниманието

Побарајте од читателите да ви одговорат со " да "

Пренесете стимулативни информации

Изненадете ги читателите со статистички или другии информации кои претходно не ги знаеле

Креирајте информативно отварање кое ќе ја воведе главната идеја на соржината на пораката