-
KENTSELDNM
VE
STANBULDABAZIUYGULAMALARDANRNEKLER
Gaziosmanpaa,Esenler,Fikirtepe,Beyolu,Zeytinburnu
Prof. Dr. Haluk EYDOAN
24.DnemstanbulMilletvekili
TBMMBayndrlk,mar,UlatrmaveTurizmKomisyonuyesi
TJeofizikMhendisliiBlmEskiretimyesi
Nisan 2014
-
1
BLM 1
1.1. KENTSEL DNM NEDR?
1999 Kocaeli ve Dzce depremlerinden sonra lkemizde "kentsel dnm"
konusu ok daha sk gndeme gelmeye balamtr. Kentsel dnm; neleri
kapsadna ve nerede, ne iin yapldna bal olarak strateji, tasarm ve
uygulama farkllklar gsteren bir alandr.
Profesr Alina Payne (Harvard niversitesi Mimarlk Tarihi): Roma,
stanbul gibi bir tarihe sahip ama kiliseler Romann ufkunda hala en
yksek yaplar.
Kentsel toplu yenileme ya da dnm almalar, mevcut kent yapsnda
gereken deiiklikler amacyla yaplan yenileme, iyiletirme, yeniden
gelitirme, salklatrma, koruma gibi pek ok farkl giriimin genel bir
ifadesidir.
Dnm ok meslekli ve ok ynl uygulamalar ierir. Dnm, kent planlamas
ile birlikte, ekonomi, sosyoloji, toplum psikolojisi, hukuk,
finans, siyaset, mhendislik, mimarlk, kentsel tasarm gibi ok ynl
bilgi alanlarn buluturan bir bilimsel uygulama alandr.
Dnm uygulama yerleri gecekondu blgeleri, kaak ve mhendislik
hizmeti almam yaplarn younlukta bulunduu alanlar, afet riski yksek
alanlar, kent merkezlerindeki sosyal knt alanlar, ekonomik mrn ve
ilevini yitiren kent alanlar ile tarihsel kent noktalar kentsel
dnme konu olabilecek kent paralardr.
Afetler doal ve endstriyel (insan kkenli) afetler olmak zere
ikiye ayrlr. Doal afetlerden dolay insan ve bina says kayplar
sralamasnda Trkiye n sralardadr. Kentleme oran hzla artan Trkiye
artk kent depremleri srecine girmitir.
Trkiyede her lekte yerlemelerde bata afet riskleri olmak zere
bir ok teknik, sosyal, kltrel ve ekonomik nedenlerden dolay risk
havuzlar olutuunu ve dolaysyla yeniden planlamayla yenileme ve dnm
gereklilii ortaya kmaktadr.
1.2. KENTSEL DNMN KISA TARHES
Kentsel dnm gemite kamu mdahaleleri eklinde uygulanmtr. 19ncu
yzylda batda daha geni ve ferah, planl yerleim yaratma amacyla
kamusal mdahaleler yaplmtr. Ancak, bu projeler sadece fiziksel
meknn tasarmna odaklanmlar ve sosyal ve ekonomik yaama olumlu etki
yapmamlardr. kinci Dnya Sava sonrasnda ykk kentlerin modern
planlama anlayyla yeniden inasna ynelik mdahaleler de yalnzca
fiziki mekann dzenlemesine odaklanmtr. Sosyal yaam ihtiyalar
dikkate alnmamtr.
1960larn sosyal devleti 1970lerde liberalleince, kentsel
mdahaleler kentlerin ekonomilerinin yeniden canlandrlmas zerine
kurulmutur. 30 yl nceki bu kentsel yeniden yaplandrma anlay bugn
Trkiyede tarttmz kentsel dnm uygulamalar ile byk benzerlik
tamaktadr.
1980lerde batdaki dnm uygulamalarnn kentin sosyal dokusunda
yaratt tahribat, fizik mekan ayrmas ve artan yoksulluk sosyal
demokrat iktidarlar kentsel dnm politikalarnda yeni araylara
itmitir.
Kentsel dnm 2000li yllarda, kentsel yenileme, kentsel canlandrma
ve kentsel yeniden yaplanma politikalar olarak alglanmaktadr. Yerel
halkn yerinden edilmesini nleme temel ilkelerden biridir.
-
2
Gnmzde Mahalle yenilemesi (Toplu Dnm) yaklam evresel iyiletirme,
ekonomik geliim ve sosyal dzelme ilkesini kabul etmektedir.
Kentsel dnm, iyiletirme, yenileme ve benzer uygulamalar iin
Trkiyede bugne kadar kullanlan yasal yetkiler aadaki yasa ve ilgili
ynetmeliklerine dayandrlmtr:
775 Gecekondu Kanunu 20.07.1966 5104 Kuzey Ankara Kentsel Dnm
Projesi Kanunu 04.03.2004 5162 sayl Toplu Konut Kanunu
05.05.2004
5216 sayl Bykehir Belediyesi Kanunu 10.07.2004
5366 sayl Ypranan Tarihi ve Kltrel Tanmaz Varlklarn Yenilenerek
Korunmas ve Yaatlarak Kullanlmas Hakknda Kanun 05.07.2005
5393 sayl Belediye Kanunu 30.05.2005
6306 sayl Afet Riski Altndaki Alanlarn Dntrlmesi Hakknda Kanun
16.5.2012
1.3. TRKYEDEK KENTSEL GELM/DNM UYGULAMALARINDA YANLILAR
NELERDR?
o Bo alanlara haslat paylaml inaat, ticari amal inaat kentsel
dnm olarak lanse edilmektedir. Bu gayrimenkul gelitirmedir, kentsel
dnm deildir.
o Younluk arttrc, ada ve parsel leinde yaplan plan tadilatlar
kentsel dnm ad altnda sunulmaktadr.
o Yaplam alanlarda dnm sadece binalarn yklmas ve yeniden yaplmas
eklinde uygulanmaktadr. Bu uygulamalarda,
Planlama anlay ve ilkeleri Afetlerden korunmann ilkeleri Kentli
haklar Mlkiyetle ilgili haklar Altyap btnl gz ard edilmektedir
o Metropollerde her ile kendine gre bir dnm yapmaktadr. Paracl
dnm faaliyetleri; kent btnn, ulam sistemini, younluk
kademelenmesini, sosyal donaty, alt ve st yap btnln vb. nasl
etkileyecei dnlmeden gerekletirilmektedir.
o Dnmde, Yeterli ak ve yeil alan, Yeterli salk ve eitim hizmeti,
Kltrel tesisler, Salkl altyap (su, kanalizasyon, elektrik, doalgaz,
telefon vb.) Ulam olanaklar gibi temel ihtiyalar
gzetilmemektedir.
o Dnme ihtiya duyulan alanlardaki yoksul/dar gelirli insanlarn
daha gvenli bir kent hayatna kavumalarn salama ynnde giriimler
yetersizdir. Mevcut esnaf korunmaldr.
o Dnmlerde halk en byk aktrdr. Temel kararlar toplumla birlikte
gelitirilmemekte ve paylalmamaktadr. Uzlama ynetimi ve katlmclk
esastr. Bu gz ard edilmekte, tepeden inme kararlar uygulanmaya
allmaktadr.Mahallelinin kendi iinde bir araya gelmesini ve alnacak
kararlarn idare ile grlmesi salayacak bir mekanizma yoktur.
-
3
o Blge halk ile beraber, kamu (belediye), teknik uzmanlar,
mahalle dernekleri, niversiteler, meslek odalar, yatrmclar
(mteahhitler) gibi birok kesim arasnda eitliki bir proje ortakl
kurulmamaktadr.
o Dnm alanlar ounlukla st gelir grubunun kullanmna almaktadr.
Orta gelir grubu ve yoksullar kent dna doru itilmektedir (rn
Sulukule, Sargl, Ayvansaray). Bu durumda ayrma, kentsel atma ve
gerilimlerin olumas kanlmazdr.
o Halka, konutunun yenilenmesinde yksek bedeller detilmektedir.
1.4. 6306 SAYILI AFET RSK ALTINDAK ALANLARIN DNTRLMES YASASI NE
YAPIYOR? 6306 sayl ''Afet Riski Altndaki Alanlarn Dntrlmesi'' yasas
31.05.2012 tarih ve 28309 sayl resmi gazetede yaynlanarak yrrle
girdi. Bu yasa medyada ve gnlk kullanmda ''Kentsel dnm yasas'' diye
anlr oldu. 6306 sayl yasann amac yle ifade edilmektedir: Bu Kanunun
amac; afet riski altndaki alanlar ile bu alanlar dndaki riskli
yaplarn bulunduu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve
standartlarna uygun, salkl ve gvenli yaama evrelerini tekil etmek
zere iyiletirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esaslar
belirlemektir.
Yasann hukuki ve teknik ynleri incelendiinde yaptmz tesbitler
unlardr:
o 6306 sayl yasa doal ve zellikle endstriyel tehlikelerin ve
risklerin bilimsel, objektif ve tartlmaz bir lsn tanmlayabilecek
bir ierikte deildir.
o Yasa, Trkiye kentlerinin kendi zelliklerine uygun bir ierik
tamamaktadr. Kentlerimiz ar riskli, irkin ve niteliksiz, adaletsiz;
denetim boluklar, kullanm ve ynetim yanllar olan birimlerdir.
o Risk azaltma hedefinin tek arac kentsel dnm yntemi olmad gibi,
kentsel toplu yenileme giriimlerinin hizmet etmesi gereken tek
sorun da risk azaltma deildir.
o Yasa, kentsel toplu yenileme konusunu 50 yl ncesinin yap-sat
sistemine dayandrmaktadr. Bu amala yasa, rezerv alanlar bir rant
mhendisliine indirgemektedir.
o Kent plan btnl, kentsel standartlar, toplumsal gereksinmeler
ve altyap yk ltleri yok edilmekte, bu konulardaki 20yi akn mevcut
temel dzenleme ve kkl yasa inenmektedir.
o Yasa, ok sayda konuda kurala balanmakszn mulak braklm
yaplabilirlikler tanmlamakta; farkl, ayrcalkl ve keyfi uygulamalar
iin zemin hazrlamaktadr. Toplumda kimi kesimleri yoksun brakan
bakalatrc srelere ve hakkaniyetten uzak sonulara yol aacaktr.
o Yasa, katlmcl salamak yerine ceberrut yntemler, kar durulmaz
yaptrmlar nermektedir. dareyi saydamlktan ve hesap vermekten uzak
tutmaktadr.
o Yasa, kentsel niteliklerin gelitirilmesini, estetik deerlerin
ve tasarm hnerlerinin ilemesini salayacak neri ve gvenceleri
iermemektedir.
o Yasa, yavalayan inaat sektrne bir yeni yaam alan amak
niyetindedir. ok byk bir kentsel rant hacmine ynetim adna el koymak
amacndadr.
o Bir yandan yerellik, yerinden ynetim, yetkileri yerele
aktarmak ilkeleri tartlrken, dier yandan merkezi otorite ile bireyi
kar karya brakan bir uygulamaya ynelinmektedir.
o Afet Riski Altndaki Alanlarn Dntrlmesi Hakknda Yasa fiziki
riskleri azaltma olasl dk, ancak toplumsal ve kltrel riskleri
artrma olasl ok yksektir.
-
4
Sraladmz bu ve dier zellikleri nedeniyle Anayasaya aykrklklar
tesbit edilen bu yasay CHP Anayasa Mahkemesine gtrmtr. Yasada baz
maddelerinin Anayasann Balang ksmna, Anayasann 2 nci, 5 inci, 6 nc,
7 nci, 8 inci, 10 ncu, 11 inci, 13 nc, 35 nci, 123 nc ve 127 nci
maddelerine aykrlklar olduundan ilgili maddelerin iptallerine ve
iptal davas sonulanncaya kadar yrrlklerinin durdurulmasna karar
verilmesine dair talepte bulunulmutur.
27 ubat 2014 tarihinde Anayasa Mahkemesi bu bavuru konusunda ald
kararlar aklad. Bu raporun yazld tarihte gerekeli karar yazlmamken
elimize geen ve eklen dzeltmelere tabi olacak denilen karar metni
aadaki gibidir:
-
5
6306 sayl Kanunun; A- 2. maddesinin (1) numaral fkrasnn; 1- (b)
bendinde yer alan Bakanlk tarafndan yetkilendirilmesi hlinde
ibaresinin, 2- (c), () ve (d) bentlerinin, Anayasaya aykr
olmadklarna ve iptal istemlerinin REDDNE, B- 3. maddesinin; 1- (1)
numaral fkrasnn; a- Birinci, ikinci, ucuncu, drduncu, beinci ve
altnc cumlelerinin Anayasaya aykr olmadklarna ve bu cumlelere
ynelik iptal istemlerinin REDDNE, b- Sekizinci cumlesinin Anayasaya
aykr olduuna ve PTALNE, c- Yedinci cumlesinin, 30.3.2011 gunlu,
6216 sayl Anayasa Mahkemesinin Kuruluu ve Yarglama Usulleri Hakknda
Kanunun 43. maddesinin (4) numaral fkras gereince PTALNE, d-
Yedinci ve sekizinci cumlelerine ilikin iptal hukumlerinin,
Anayasann 153. maddesinin ucuncu fkras ile 6216 sayl Kanunun 66.
Maddesinin (3) numaral fkras gereince, KARARIN RESM GAZETEDE
YAYIMLANMASINDAN BALAYARAK AY SONRA YRRLE GRMESNE, , 2- (3) numaral
fkrasnn Anayasaya aykr olmadna ve iptal isteminin REDDNE, 3- (4)
numaral fkrasnn; a- Birinci cumlesinin Anayasaya aykr olduuna ve
PTALNE, b- kinci cumlesinin Anayasaya aykr olmadna ve iptal
isteminin REDDNE, 4- (6) numaral fkrasnn Anayasaya aykr olmadna ve
iptal isteminin REDDNE, 5- (7) numaral fkrasnn Anayasaya aykr
olduuna ve PTALNE, C- 4. maddesinin; 1- (1) numaral fkrasnn
Anayasaya aykr olduuna ve PTALNE, iptal hukmunun, Anayasann 153.
maddesinin ucuncu fkras ile 6216 sayl Kanunun 66. maddesinin (3)
numaral fkras gereince, KARARIN RESM GAZETEDE YAYIMLANMASINDAN
BALAYARAK AY SONRAYRRLE GRMESNE, 2- (2) numaral fkrasnn Anayasaya
aykr olmadna ve iptal isteminin REDDNE, 3- (3) numaral fkrasnn
Anayasaya aykr olmadna ve iptal isteminin REDDNE, D- 5. maddesinin;
1- (1), (2), (3) ve (4) numaral fkralarnn Anayasaya aykr
olmadklarna ve iptal istemlerinin REDDNE, 2- (5) numaral fkrasnn;
a- kinci cumlesinin Anayasaya aykr olduuna ve PTALNE, b- Birinci
cumlesinin, 6216 sayl Kanunun 43. maddesinin (4) numaral fkras
gereince PTALNE, c- Birinci ve ikinci cumlelerine ilikin iptal
hukumlerinin, Anayasann 153. maddesinin ucuncu fkras ile 6216 sayl
Kanunun 66. maddesinin (3) numaral fkras gereince, KARARIN RESM
GAZETEDE YAYIMLANMASINDAN BALAYARAK AY SONRA YRRLE GRMESNE, E- 6.
maddesinin; 1- (1), (2), (3), (4), (5), (6), (7), (8), (11) ve (12)
numaral fkralarnn Anayasaya aykr olmadklarna ve iptal istemlerinin
REDDNE,
2- (9) numaral fkrasnn; a- Birinci cumlesinin Anayasaya aykr
olmadna ve iptal isteminin REDDNE, b- kinci cumlesinin Anayasaya
aykr olduuna ve PTALNE, 3- (10) numaral fkrasnn Anayasaya aykr
olduuna ve PTALNE, F- 7. maddesinin; 1- (1) numaral fkrasnn (b)
bendinin, 2- (9) numaral fkrasnn, Anayasaya aykr olmadklarna ve
iptal istemlerinin REDDNE, G- 8. maddesinin; 1- (1) numaral fkrasnn
Anayasaya aykr olduuna ve PTALNE, 2- (3) ve (7) numaral fkralarnn
Anayasaya aykr olmadklarna ve iptal istemlerinin REDDNE, H- 9.
maddesinin; 1- (1) numaral fkrasnn; a- Birinci cumlesinin Anayasaya
aykr olduuna ve PTALNE, b- kinci cumlesinin Anayasaya aykr olmadna
ve iptal isteminin REDDNE, 2- (2) numaral fkrasnn Anayasaya aykr
olduuna ve PTALNE, I- 12. maddesiyle, 4.11.1983 gunlu, 2942 sayl
Kamulatrma Kanununun 15. maddesinin birinci fkrasnn deitirilen
birinci cumlesi ve sekizinci fkras ile maddeye onbirinci fkradan
sonra gelmek uzere eklenen fkrann Anayasaya aykr olmadna ve bu
fkralara ve cumleye ilikin iptal istemlerinin REDDNE, j- 14.
maddesiyle, 3.5.1985 gunlu, 3194 sayl mar Kanununa eklenen ek 5.
madde ile geici 14. maddenin Anayasaya aykr olmadklarna ve iptal
istemlerinin REDDNE, K- 16. maddesiyle, 16.6.2005 gunlu, 5366 sayl
Ypranan Tarihi ve Kulturel Tanmaz Varlklarn Yenilenerek Korunmas ve
Yaatlarak Kullanlmas Hakknda Kanunun 4. maddesine mevcut ucuncu
fkrasndan sonra gelmek uzere eklenen drduncu fkrann Anayasaya aykr
olmadna ve iptal isteminin REDDNE, L- 19. maddesinin birinci
fkrasnn (a) bendiyle, 29.6.2011 gunlu, 644 sayl evre ve ehircilik
Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hukmunde Kararnamenin 2.
maddesinin (1) numaral fkrasna eklenen (n) bendinin Anayasaya aykr
olmadna ve iptal isteminin REDDNE, M- 22. maddesinin Anayasaya aykr
olmadna ve iptal isteminin REDDNE, 6306 sayl Kanunun; A- 1- 6.
maddesinin (9) numaral fkrasnn ikinci cumlesinin, 2- 9. maddesinin
(1) numaral fkrasnn birinci cumlesi ile (2) numaral fkrasnn,
uygulanmalarndan doacak sonradan giderilmesi guc veya olanaksz
durum ve zararlarn nlenmesi ve iptal kararnn sonusuz kalmamas iin
kararn ResmGazetede yaymlanaca gune kadar YRRLKLERNN
DURDURULMASINA, B- ptali istenilen dier hukumlerinin
yururluklerinin durdurulmas istemlerinin REDDNE,
-
6
1.5. RSKL ALAN VE RSKL YAPI NEDR?
Yasa amacna ynelik olarak azaltmay hedefledii risklerle ve
yapaca uygulamalarla ilgili olarak tane temel tanm yapyor:
a) Rezerv yap alan: Bu Kanun uyarnca gerekletirilecek
uygulamalarda yeni yerleim alan olarak kullanlmak zere, TOKnin veya
darenin talebine bal olarak veya resen, Maliye Bakanlnn uygun gr
alnarak Bakanlka belirlenen alan.
b) Riskli alan: Zemin yaps veya zerindeki yaplama sebebiyle can
ve mal kaybna yol ama riski tayan, Bakanlk veya dare tarafndan Afet
ve Acil Durum Ynetimi Bakanlnn gr de alnarak belirlenen ve Bakanln
teklifi zerine Bakanlar Kurulunca kararlatrlan alan.
c) Riskli yap: Riskli alan iinde veya dnda olup ekonomik mrn
tamamlam olan ya da yklma veya ar hasar grme riski tad ilm ve
teknik verilere dayanlarak tespit edilen yap.
Bu tanmlardan zellikle riskli yap ve riskli alan konularndaki
tanmlara baktmzda, bu iki tanmn biraz daha akla kavuturulmas
gerektii anlalmaktadr. Bu iki tanm iin ematik bir gsterim
gelitirerek riskli alan ve riskli yap tanmlarn daha anlalabilir
duruma getirmeye altk (ekil 1).
ekil 1-1
Bu ema gsteriyor ki:
(1) Bulunduun alan herhangi bir afet tehlikesi iermese de, yapn
risksiz de olsa riskli alan ilan edilen alan ierisinde
olabilirsin.
(2) Bulunduun yapya riskli tesbiti yaplrsa, bulunduun alan ister
riskli olsun ister olmasn, yani herhangi bir afet tehlikesi olmasa
da kentsel dnm kapsamna alnr.
-
7
Peki herhangi bir afet tehlikesi yoksa yap nasl riskli olur?
Yasada bu ak deil. Ancak ekonomik mr doldurma riskli yap erhi iin
yeterli gzkyor. Ama tarihi yaplar ykamazsnz. Yani iyiletirme,
glendirme yapmanz gerekiyor. Zaten yasann amacna baktnzda
iyiletirme, tasfiye ve yenilemeler yapmak istei gryorsunuz. Bu yasa
bata deprem olmak zere afet riskine kilitlenmitir. Kentsel
iyiletirme ve yenileme bal kullanlsayd daha iyi olurdu. Hkmet bu
yasayla afet riskini azaltacam diyor ama kent estetii, ada planlama
ve yenileme asndan bir ey yapmyor. Olmadk yerlere gkdelenler, AVM
ler, sanayi tesisleri vb ina ediliyor. Planlama kavramna uygun
olmayan iler yaplyor. rnekleri ortada.
Riskli yap tesbiti teknik olarak u anda ok tartlabilecek bir
konudur. Tam ve bilimsel verilere dayanmayan bir teknik inceleme,
bir yap iin riskli kararn ok tartmal yapar. Yasaya gre bir bina iin
risk tespit raporu dzenlendikten sonra geri dnlmez bir sre balar ve
yaklak alt-yedi ay iinde binalarn yktrlmas mmkn olur. Ykmn
durdurulmas iin tek seenek itiraz edilen teknik heyetin itiraz
kabul etmesidir. Ancak yasada plan btnl gerekesi ile riskli alan
ilan edilen alanlarda tm yaplar riskli olup olmamasna baklmakszn
yktrlabilir. 6306 sayl yasa ktktan sonra mar ve ehircilik Mdrl
24.09.2012 tarih,1421884/17988 sayl yazsyla btn Trkiye'yi kapsayan
bir genelgeyle her il ve ileden deprem asndan ''Riskli alan'' ve
''Rezerv alan'' bilgi ve tesbitlerinin evre ve ehircilik Bakanlna
bildirilmesini istedi. Bu genelge yaynland ama bu tesbitlerin nasl
yaplacan kimse bilmiyordu. Bir kentin veya ilenin kentsel
risklerinin belirlenebileceini tarif eden bir ynerge yoktu. Daha
nce yaynlanm jeolojik-jeoteknik etd veya mikro-blgeleme ynergesi
vard. Ancak bu ynergeler doal afet tehlikelerini belirleme amal
veya zemin etdleri denilecek erevede sonular retecek ynergelerdir.
Yaplam alanlarda planlama perspektifinde kentsel riskleri
belirleyecek ve gvenli yaam ltlerini ve nlemlerini retecek ierikte
deildir. Kentsel riskleri belirlemeden afetlerden en az etkilenmeyi
salayacak saknm plan retmek olanakszdr. Yeni ve gvenli binalar
yapabilirsiniz ama asl amalanan bir planl, iyiletirilmi, salkl yaam
ortam, ulam kolaylam ve dnm bir yaam ortam oluturamazsnz. Yukarda
verdiimiz dnm tanmnda bunu anlatmaya almtk. Yukarda szn ettiimiz
genelgeler belediyelere gittiinde belediyeler el yordamyla riskli
alan ve riskli yap belirleme konusunda bireyler yapmaya alrlarken
riskli alan, riskli yap ve rezerv alan tesbitleri ile ilgili
ynetmelik 15 Aralk 2012 tarihinde yaynland. Bu ynetmeliin 5 nci
maddesine bakldnda evre ve ehircilik Bakanlna riskli alan ilan iin
bavurmak isteyen darenin (Belediye) riskli alann tespiti iin
hazrlamas gereken belge ve bilgiler unlardr :
a) Alann, zemin yaps veya zerindeki yaplama sebebiyle can ve mal
kaybna yol ama riski tadna dair teknik rapor,
b) Alanda daha nceden meydana gelmi afetler varsa, bunlara dair
bilgiler, c) Alann bykln de ieren koordinatl snrlandrma haritasn,
varsa uygulama imar
plan, ) Alanda bulunan kamuya ait tanmazlarn listesi, d) Alann
uydu grntsn veya ortofoto haritas, e) Zemin yaps sebebiyle riskli
alan olarak tespit edilmek istenilmesi halinde yerbilimsel
etd raporu, f) Alann zelliine gre Bakanlka istenecek sair bilgi
ve belgeler.
Hi yoktan iyidir denebilecek bu bilgi ve belgelerin ilenin
corafik, demografik, ekonomik, sosyal ve kltrel zellikleri yansra,
yerlemelerin maruz kalaca riskleri ortaya koyan sistematik ve
yeterli bir teknik ierikte olmad aikardr. Yasadaki tanmda
belirtilen zerindeki yaplama sebebiyle can ve mal kaybna yol ama
riski tadna dair teknik rapor cmlesi aslnda bir ok bilimsel ve
teknik almay gerektiren, kentsel risklerin analizinin yaplmasn
isteyen bir anlama sahiptir. Ancak ben, bugne kadar ilan edilen
riskli alanlarla ilgili, stanbul iin olan bir ka rapor hari, o
alann dier komu alanlara gre ncelikle riskli olduunu gsterebilen
bir bilimsel standarda sahip byle bir rapora raslamadm. 2002
ylnda
-
8
stanbul Bykehir Belediyesi tarafndan kaba lekli stanbul Sismik
Mikroblgeleme, stanbul Deprem Master Plan ve 2010-10211 yllarnda
1:2.000 ile 1:5.000 lek arasnda (hassasiyet ortalama 50 m) Avrupa
ve Anadolu Yakas Sismik Mikroblgeleme almalar yaptrld. Ancak ne
tuhaftr ki, stanbulda ilan edilen riskli alanlarn seiminde bu
raporlarn sonularndan gerekten faydalanldna dair somut verilere
rastlayamadm.
Yukarda sraladmz ve ilgili ynetmelike istenen bilgi ve belgeler
iin Bakanlk, Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanlnn grn almak ve
Bakanlar Kuruluna sunmak durumundadr. Ynetmelie gre bir alann
riskli alan olarak tespit edilebilmesi iin alann byklnn asgar
15.000 m2 olmas gerekmektedir. Ancak Bakanlka uygulama btnl
bakmndan gerekli grlmesi halinde, parsel byklne baklmakszn riskli
alan tespiti yaplabilir. Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanl riskli
alana ilikin grn on be gn ierisinde bildirmek zorundadr. Bu yaz
hazrlanrken riskli alan ilan edilen 100 belediyeye, ynetmelike
istenen belgeler yansra yaplmas gereken dier inceleme ve ilemleri
Bilgi steme Hakk Yasasna gre sorduk (ekil 2). zellikle ynetmelikte
a, b, c, d e, f fkralarn da kapsayan bilgilerin byk ounluu ile
ilgili bilgi bize ulamad veya ulaan baz bilgi ve belgeler de
bilimsel ve teknik kurallar asndan ok yetersizdi.
Gzlemlerimiz ve elde edilen bilgiler bize gsteriyorki, riskli
alan kararlar bilimsel yer seimi kurallarna, kentsel risk
tesbitlerine ve gelitirilmi bir risk ynetim (saknm) plan anlayna
dayandrlmadan alnmtr. Nitekim stanbulda ilan edilen riskli alanlarn
konumlarna baktnzda E5 ve TEM gibi ana ulam arterlerine yakn,
ticaret+turizm+konut projelerinin yksek rantlar salayaca az
younluklu alanlar olduu anlalmaktadr. Dnm alan ile ilgili yaplm
birok alma, proje vb yokken ticaret+konut+turizm projelerinden
bahsedilmektedir. Bu da amacn arlkl olarak yksek gelir ve rant
salayc, kentsel riskleri azaltan, kamu yararna dnk ve ada kentsel
yenileme amal uygulamalar olamayacan gstermektedir.
-
9
ekil 1-2: rnek Bilgi steme Yazs
-
10
Bugne kadar Bakanlar Kurulu Kararlaryla ilan edilen riskli
alanlarla ilgili yaptmz ve devam eden envanter almasndan topladmz
verilerden bir istatistik kardk.
Bakanlar kururlu karar ile ilan edilen riskli alanlarn bulunduu
100 belediye ile yaplan yazma sonucunda (ekil 2) 31 Aralk 2013
tarihine kadar 33 belediye bakanlndan cevap alnmtr. Bu belediyeler
ierisinde belediyelerin talep veya belediye meclislerinin alm olduu
kararlar dorultusunda sadece 14 belediyenin iradesinin bulunduu,
dier belediye bakanlklar ise konu ile ilgili tm i ve ilemlerin
Bakanlk tarafndan resen yerine getirildiini bildirmilerdir.
Belediye bakanlklarna gndermi olduumuz yazlarda riskli alan
ilannn teknik adan gereklerinin yerine getirilip getirilmediine
dair sorduumuz 6 sorunun cevabnda ise talebi yapan veya belediye
meclisi karar ile riskli alan ilan isteyen belediyeler hari hibir
yerde teknik incelemenin yaplmad blgenin arpk kentleme veya dzensiz
imar durumu gz nnde bulundurularak byle bir karar alma cihetine
gidildii belirlenmitir.
Ulalan dier bir sonu ise nce riskli alan ilan sonra teknik etd
ve imar dzenlemesi eklinde bir yol izlendiidir ki bu ekilde 86
mahallin i ve ilemleri yrtlmektedir.
Blge insannn sosyolojik adan gerek bilgi gerekse mlki kazanmlar
anlamnda kentsel dnme ne kadar hazrlkl olduu 4 soru ile tespit
etmeye allm ancak 100 belediyelerimizden sadece belediye meclisi
kararn alan, teknik etdleri ile riskli alan tespitinde ynetmelik
hkmlerine uygun inceleme ve tespit yapan 5 tanesince gerekli
sosyolojik incelemenin grmeler ve anketler yolu ile elde edildii
tespit edilmitir.
Ayrca kentsel dnm uygulanacak riskli alanlarda yaayan
vatandalarmza; dnm sonras dnm alanlarnda nfus younluunun ka misli
artaca, projelerin balang ve biti tarihi, nerede, hangi katta ve ka
metrekare dairede oturaca, konutlarn sosyal konut veya lks yapl
konut mu olaca, konutlarnn kendilerine tesliminde ek bir deme yaplp
yaplmayaca, alm-satm vergilerinin kim tarafndan denecei,
deyecekleri ortalama aidatlar, kira yardmlar kim tarafndan ka ay
sreyle denecei konularnda hibir bilgi verilmemitir.
Riskli alan ilan yaplan baz blgeler ise baz illerimizin imar
plann neredeyse tamamen deitirmektedir.Bu kapsamda Ktahya linde 491
hektar alanda dnm uygulanacak olup, bu alanda takn nleme ve slah
ncelikli bir projelendirme yaplaca ve gerekli mimarlk ve mhendislik
projelerinin hazrlanmasna ynelik ihalenin ilgili mevzuata gre yapld
sylenmekteyse de henz burada uygulanacak projenin detaylarna ilikin
bir uygulama planndan bahsedilmemektedir.
Aralk 2013 itibar ile Bakanlar Kurulu Karar ile ilan edilen
riskli alan miktar 121e ulam bulunmaktadr. Ancak u ana kadar riskli
alan ilan edilmi fakat projesi ve kentsel dnm tamamlanm bir proje
veya blge bulunmamaktadr.
Bu konuda en belirgin rnek stanbul Fikirtepe olup, 31.05.2013
tarihinde riskli alan ilan edilen blge 1/1000 lekli imar plan
27.08.2013 tile 25.09.2013 tarihleri arasnda askya karlm bu sre
ierisinde herhangi bir itiraz olmam ancak u ana kadar vatanda ile
mteahhitler arasnda da herhangi bir anlama tesisi mmkn olmad gibi
Bakanln uygulamay iki kez durdurmas ve imar plann tekrar
deerlendirmeye almas sonucu hem semt halknda hem de mteahhit
firmalarda ar bir fayda beklentisi olumu olup, konu tam bir kaosa
dnmtr.
Halen Fikirtepede ilan edilen alan iin Bakanln kesin bir karar
bulunmad gibi Kadky Belediyesinin bu uygulamann hibir noktasnda
olmamas ve yaplacak i ve ilemlerle ilgili Belediye-Bakanlk
ibirliinin salanamamas tam bir belirsizlik ortam yaratmtr. Bakanlk
yetkilileri ile yaplan grmelerde konunun artk vatanda ve
mteahhitler arasnda olduu ve anlaarak yeni mlklerini elde
edebileceklerini bildirmektedirler. Oysa konunun teknik detaylar
henz tamamlanmad, ilan edilen alann karayolunun hemen yannda yer
almas nedeni ile mteahhitlerin gelitirilecek projelerde rant
ncelikli planlara ve projelere yneldii, bu noktada hak sahiplerinin
kazanmlarnn minimum seviyede kald grlmektedir.
-
11
Ayn ekilde stanbul, Pendik, Bat Mahallesinde 54,32 halk alanda
gerekletirilecek kentsel dnm uygulamas blgenin yaps itibar ile lks
konutlarn yer ald bir uygulama eklinde planland, bu uygulama
alannda 6306 sayl Yasann 15 inci maddesi gereince parsel malikleri
ile anlama salanacak yklenici firmalar tarafndan yrtlecek
projelerin meri uygulama imar plan yaplama koulu Ayrk Nizam 5 kat
olarak belirtilmiken yeni imar plan kapsamnda toplu uygulama yapmak
isteyen parsellere 3 emsal, 20 kata kadar inaat msaadesi
verilecektir.
Bu durumda edeer artlar vatandan bu konutlar zerindeki mlkiyet
edinimini neredeyse imkansz hale getirmekte ve hak sahipleri
buradaki mlkiyet haklarn, bu alanda uygulama yapacak mteahhitlerin
ok dk bir deer ile bu alandaki arazileri toplamalarna olanak
salayacaktr.
ekil 1-3.
121
100
3310
LANEDLENALANSAYISI
YAZIGNDERLANBELEDYESAYISI
CEVAPALINANBELEDYESAYISI
BELEDYEMECLSKARARIBULUNAN
0
20
40
60
80
100
120
140
LANEDLENALANSAYISI
YAZIGNDERLANBELEDYESAYISI
CEVAPALINANBELEDYESAYISI
BELEDYEMECLSKARARIBULUNAN
Series1
-
12
LANEDLENALANSAYISI 121YAZIGNDERLANBELEDYESAYISI
100CEVAPALINANBELEDYESAYISI 33BELEDYEMECLSKARARIBULUNAN
10RisklilanEdilenAlandakiAfetRiskiveMevcutYaplarnRiskiYnetmeliklereUyulmumudur?
14RisklialanveRiskliYapBelirlenmesiilelgiliJeolojik,JeofizikveJeoteknikEttRaporlarVarmdr?
14DnmalanlarndaUygulamamarPlanDeiiklikleriYaplmveOnaylanmmdr?
2KonutlarDnmeUrayacakHaneHalknaDnmncesiBelediyenizveyaHerhangiBirKurum/KuruluTarafndanYazlTebligatYaplmmdr?
Xlanedilenrisklialandayaayanhanehalkylatoplugrmelerdzenlenmimidir?
5Hanehalknnsosyalvegelirdzeyianketleriyaplmmdr?
2Dnmprojesininmimariprojesivarmdr?
Projedekibinalarnemsallerivekatsaylarenazveenfazlanekadarolacaktr?
Dnmsonrasdnmalanlarndanfusyounluukamisliartacaktr?
Konutlardnmledeiecekhanehalkylaanlamalarnaslyaplmtr?
Kirayardmlarkaaysrecektir?
Mimariprojeveyerleimplankonusundahaksahipleriningralnmmdr?
Haksahipleri,ProjelerinBalangveBitiTarihiniNerede,HangiKattaveKaMetrekareDairedeOturacanBilmektemidir?
KonutlarSosyalKonutveyaLksYaplKonutmuOlacaktr?
HakSahipleri,KonutlarKendilerineTeslimindeEkBirdemeYapacaklarmdr?
Alm/SatmVergileriniKimdeyecektir?
deyecekleriOrtalamaAidatlarHakkndaVatandanBilgisiVarmdr?
KiraYardmlarHangiYasaveYnetmeliklereGreveHangiBteden,KiminTarafndandenmektedir?
-
13
izelge 1. 2013 tarihi itibariyle yklan ve yklma almalar sren
yaplarn saysal dalm
6306 sayl Kanun Kapsamnda Bakanlmzca lan Edilen Riskli
Alanlardaki Bina Says 82,451
5393 sayl Kanun kapsamnda Belediyelerec Kentsel Dnm Geliim Proje
Alan lan Edilen
ve Bakanlar Kurulunca Onaylanan Alanlardaki Bina Says 21,059
Riskli Bina tespiti kapsamndaki bina says 1,846
TOPLAM : 90,419
YIKILAN BNALAR
Bina Says Birim Says
5 Ekim 2012'de 3,169 6,438
Riskli Yap Kapsamnda 68 737
Riskli Alan Kapsamnda 699 1,191
5393 sayl Kanun Kapsamnda -1 996 2,274
5393 sayl Kanun Kapsamnda -2 2,134 2,208
Toplam Yklan 7,066 12,848
YIKIMINA BALANILAN BNALAR
Bina Says Birim Says
Kathane-ili-Kkekmece 161 527
Gaziosmanpaa Sargl 302 435
Gaziosmanpaa Pazarii 8,600 22,526
Bayrampaa 1,086 5,583
Baclar 633 3,369
Kartal 7 292
Sakarya Hendek 117 162
zmir Karyaka 1 11
Diyarbakr 291 402
Rize Timya 120 534
Kayseri 5 75
Toplam Yklan 11,323 33,916
GENEL TOPLAM 18,389 46,764
-
14
BLM 2
STANBULDAK GAZOSMANPAA LESNDE KENTSEL DNM FAALYETLER
2.1 GR Gaziosmanpaa, 1950'li yllardan sonra gelimi, 1963 ylnda
da ile yaplmtr. Gaziosmanpaa'nn merkezine eskiden Taltarla denirdi.
Gaziosmanpaa ilesi Bayrampaa, Esenler, Eyp ve Sultangazi ileleri
ile komudur (ekil 2-1). Gaziosmanpaa'da 16 mahalle vardr. 1985:
291.714 nfus (km'ye 1.790 kii), 1997: 570.943 nfus (km'ye 3.900
kii). 2008 ylnda karlan yeni yasa erevesinde Arnavutky ve
Sultangazi ile stats kazanmtr.Bu iki ilenin kurulmasyla
Gaziosmanpaa'nn nfusu 1,013,048(2007)'dan 461,230(2009)'e dm ve
"Trkiye'nin en kalabalk ilesi" nvann kaybetmitir (ekil 4).
ekil 2-1 Gaziosmanpaann konumu Gaziosmanpaa ile belediyesi
http://www.gaziosmanpasa.bel.tr/Default.aspx 6306 sayl Afet Riski
Altndaki Alanlarn Dnm adl yasann yrrle girmesinden sonra 09.08.2012
tarihinde 116 sayl raporla ilenin Pazarii, Yldztabya, Karltepe,
Sargl ve Balarba mahallelerini ksmi veya tamamen riskli alan ve
rezerv alan olduuna dair karar ald. Oysa dier mahallelerde de ok kt
binalar olmasna ramen bu karar sadece bu mahalleler iin alnmtr.
Bunun hangi nceliklere gre kararlatrld bilinmiyor. Bu karar iin
evre ve ehircilik Bakanl ''Gaziosmanpaa ilesinde bahse konu olan bu
mahalleler riskli alan olamaz, olsa olsa Rezerv alan olur, mecliste
aldnz bu karar dzeltin'' mealinde Belediyeye cevap verdii ifade
edilmektedir (Kaynak: Mehmet Yceer, CHP Meclis
-
15
yesi). Bunun zerine Gaziosmanpaa Belediye Meclisi 03.10.2012
tarihli yeni bir kararla bu mahalleleri riskli alandan kard ve
rezerv alan olarak evre ve ehiricilik Bakanlna teklif etti. Bakanln
cevab zerine Belediye 8 Kasm 2012 de meclis karar ald (ekil 2-2) ve
toplamda 393 Hektar (3.930.000 metrekare) 11 adet alan kentsel dnm
amal riskli alan olarak ilan ederek Bakanla gndermitir. Bu talep
zerine 26 Ocak 2013 de 28540 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile
Gaziosmanpaann 16 mahallesinden 11 mahalleyi riskli alan olarak
ilan edilmitir (ekil 2-3).
ekil 2-2. lan edilen 11 riskli alan ile ilgili Bakanlar Kurulu
Karar.
Merkez Mh
Pazarii Mh-Kuzey
Pazarii Mh-Gney
Sargl-Merkez Mh
Balarba Mh
Yeni Mh
Yldztabya-Dou
Yldztabya-Bat
Kazm Karabekir-Fevzi akmak Mh
Barbaros Hayrettin- Karadeniz Mh
Karayollar Mh
ekil 2-3. lan edilen 11 riskli alann adlar.
-
16
Bu mahalleler ierisinde toplam bamsz konut ve iyeri says 22.961
dir. En az 100 bin nfusu ilgilendiren bir dnmden bahsedilmektedir.
Belediye, riskli alan ilanndan sonra Tapu Mdrlne yaz yazarak bu
alanlardaki parsellerin tapu ktklerine riskli alan ierisinde kaldna
dair erh konulmas talebinde bulunmutur (ekil 2-4). Gaziosmanpaadaki
yerleimler genel jeolojisi itibariyle baz dere yataklar ve ok
meyilli yamalar dnda genelde stanbul Paleozoyii denilen yal
kayalarn mostra verdii ve temelinde kaya zemin tr snflamasna giren
zemin zelliklerine sahip alanlara sahiptir. Riskli alan ilan edilen
alanlarda ok az kesimler yerleime uygun olmayan alanlardan oluurken
alann ounluu yerleime uygun ve nlemli yerleime uygun snflamalar
ierisinde yer alr. lan edilen saha ierisinde deprem tarihi asndan
endie verici bir aktif (diri) fay hatt yoktur. Son 2000 yldr olumu
orta veya byk bir depremin merkezi yoktur. lan edilen alanlar
beklenen byk Marmara depremi merkezinden 25 km uzaktadr ve deprem
yer ivme hareketlerinden en az etkilenecek alnlardr. Bu nedenle
ilan edilen 393 hektara yakn arazinin byk blm jeolojik, jeofizik ve
jeoteknik veriler asndan stanbulun dier bir ok ilesine gre greceli
olarak az sakncal ve az riskli alan snfndadr. O halde bu riskli
alan ilanna neden olan bilimsel ve teknik gerekeler nelerdir?
Yaplarn durumumudur? Bildiimiz kadaryla ilan edilen 393 hektarlk
arazide mevcut yaplarn deprem risk analizleri tek tek yaplmamtr. O
zaman, 6306 sayl yasada ifade edilen riskli alan ilan hangi
bilimsel ve teknik verilere istinaden yaplmtr? Bize ulaan veri ve
raporlar bu konuda inandrc bir gereke sunmamaktadr. Giri blmnde
sunduumuz bilgi ve grler erevesinde riskli alan ilanlarnn jeolojik,
jeoteknik, jeofizik ve sismolojik verilerden ziyade daha ok yksek
getirisi olan ranta dnk seimler olduu anlalmaktadr. Afet asndan
riski dk olan bu proje alan seimlerinin gerekeleri kanunda
beliritilen Bu yaplar teknik mrn tamamlamtr eklinde olsayd belki
daha anlalabilir bir yn olabilirdi. Eer bunu sylemek ok sayda binay
tek tek incelemeyi gerektirdiinden dolay zorsa o zaman Bu yaplar
plansz, estetikten yoksun, denetimsiz ve salkszdr gerekesiyle yola
klsayd belki daha anlaml olurdu. Yukarda bahsettiimiz alan veya yap
ile ilgili risk bulgular hakknda ilgili alanlarda yaayan
vatandalara ne tr resmi tebligatlar yaplmtr bilmiyoruz. Ancak
vatandaa elden datlan, resmi bir belge nitelii olmayan ar belgeleri
vardr (ekil 2-5 ve ekil 2-5). Riskli alan ilan edilen yerdeki
vatanda kimlik belgesi ve tapusuyla belediyenin at broya davet
edilmektedir. Bu davetlerde broya gelen vatandalara tapu tahsisi
belgelerinden veya tapularndan veya barnma haklarndan feragat veya
benzeri bir belge imzalatldn tahmin ediyoruz. rnein bir belgeye gre
Gaziosmanpaa Yenimahalle de bulunan 268 gecekondu alannda dolaan
Belediye grevlileri ekte verilen ve hukuksal deeri olmayan
Taahhtnameyi gecekondu sahiplerine imzalatmak istemilerdir. imdi bu
alan dahil 1 milyon metrekare iki mahalle kentsel dnm yaplmak zere
hlas Holdinge verilmitir. Gazete haberi :
http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/25110117.asp .
-
17
ekil 2-4. Gaziosmanpaa Belediyesi naat irketi (GOPA) ile hak
sahibi olarak tanmlanm hak sahibi arasnda, mteahhit
(yklenici)-Belediye arasnda, mteahhit (yklenici)-hak sahibi arasnda
imzalanan szleme rnekleri vardr. Ayrca vatandatan toplanan ve hak
sahibinin tm mlkiyet haklarn elinden alan genel vekaletname
rnekleri de vardr. Szlemelerin ierii dikkatle okunduunda proje ve
imar plan yaplmam dnm hikayeleri iin imzalanan szlemelerin vatandan
hukuki haklarn yer, zaman ve proje balamnda ve herhangi bir
uygulama aamasnda koruduu sylenemez.
-
18
Bir Belge!
ekil 2-5. Belediye ktisadi irketi GOPA tarafndan riskli alan
ilan edilen yerlerde, tapusuz evlerde oturan ve maalesef yoksulun
ve yetimin yannda olduunu syleyen ancak ona igalci diye hitap eden
GOP Belediyesi tarafndan datlan ve zorla imzalatlmaya allan szm ona
Taahhtname. Bunun hukuki bir deeri yoktur. Bu taahhtnameyle hi
kimseye daire falan vermezler ve hak arayamazsn.
-
19
ekil 2-6.
-
20
2.2. GAZOSMANPAADA PARSEL TOPLAYAN BELEDYE BAKAN YARDIMCISI
Gaziosmanpaa da 11 adet alan kentsel dnm faaliyetleri iin riskli
alan ilan edilmeden nceki yllarda da ilede baz mahallelerde parsel
toplama ve parsel birletirme ilemlerinin Belediye, mteahhit ve
kiiler vb tzel kii ve kiiler tarafndan yrtldn biliyoruz. Elimizdeki
baz genel vekaletnamelere baklrsa baz ahslarn ve hatta kamu kurumu
temsilcisi niteliindeki kiilerin kendi adlarna vatandala genel
vekaletname yoluyla parsel topladna ahit oluyoruz. ekil 2-7 ve ekil
2-8da 2 Temmuz 2012 ve 27 Ocak 2013 tarihlerinde bu parsel toplama
eylemine dair iki genel vekaletname rnei sunuyoruz. Bu genel
vekaletnameler tanmaz sahibinin vekaleti verdii kiiye/kiilere
tanmazla ilgili aklnza gelebilecek her trl tasarrufta bulunma
hakknn devredildii trden noter onayl belgelerdir. Burada en dikkat
ekici hususlardan biri de vatandan tanmaz ile ilgili her trl
tasarrufta bulunma, sahiplenme, alma, satma, inaat yaptrma vb gibi
vekaleti zerine alan ve Gaziosmanpaa Belediye Teknik Bakan Yardmcs
sfat tayan bir ahsn olmasdr (ekil 2-9). Bu ahsn Gaziosmanpaada
kentsel dnm alan ilan edilen yerlerde benzer vekaletnamelerle ahsna
parsel toplad daha nce yerel basna yansmtr. Bu noter onayl genel
vekaletnameden elimizde iki rnek olmakla birlikte duyumlarmz bundan
ok miktarda olduu ynndedir. lgili mahallelerden, noterlerden ve
yetkililerden soruturulmas gerekmektedir. Bu kamu grevlisinin
durumu ile ilgili olarak tarafmdan ileri Bakanlna ve Maliye
Bakanlna aadaki bilgi isteme yazlar yazlm ve yine ekte verilen
cevaplardan da grlebilecei gibi tatmin edici cevaplar alnamamtr
(ekil 2-10 ve 2-11). ileri Bakanl ad geen ahsla ilgili olarak
stanbul Valiliine, stanbul Valilii ise Gaziosmanpaa Kaymakamlna yaz
yazm ve bilgi istemitir. Kaymakamlktan tarafma gnderilen cevaben
yazdaki bilgiye gre ad geen ahsn 657 sayl Devlet Memuru Kanununa
gre Devlet Memuru olduu ve Gaziosmanpaa Belediyesinde Bakan Yardmcs
olarak grev yapt teyid edilmitir (ekil 2-12 ve 2-14) Maliye
Bakanlna gnderilen bilgi isteme yazsna cevaben gelen yazda ise sz
konusu ahsn ilgili kanunun Ticari Sr balkl 34 nc maddesine gre
durumu hakknda tarafma bilgi verilmemitir (ekil 2-15 ve 2-16). Bu
duruma gre, Maliye Bakanl, Gaziosmanpaada vatandatan ahsna genel
vekaletname ile devredilen tanmaz zerinden her trl ticari faaliyet
yapabilecei anlalan Belediye Bakan Yardmcs Devlet Memurunun (ekil
2-18 ve ekil 2-20) ticari faaliyetlerini ticari sr bal altna
sokarak bilgi saklamtr. Bu durumun hukuken aklanmaya ihtiyac vardr.
Gaziosmanpaada kentsel dnm ve parsel toplayan Bld. Bk Yardmcs Kemal
zen ile ilgili baz gazete haberleri ve makaleler
https://www.facebook.com/media/set/?set=a.199615783520350.1073741831.193932874088641&type=3
http://www.ajansakademi.com/haber/1044-aktuel-polat-uyardi-dikkat-evinizi-kaybedebilirsiniz-.html
http://www.abgazetesi.net/haber/6228-ak-partili-belediyeler-halka-karsi-duvar-oldu.html
http://www.durumhaber.com/makale/ulker-yavas/-gopasa-da-kentsel-donusum-bilmecesi/13.html
http://m.airporthaber.com/read.php?id=43233
http://www.eminhaber.org/haber_detay.asp?haberID=585
-
21
2.2.1. Bld. Bk Yardmcs Kemal zenin Adnn Yerald rnek Genel
Vekaletnameler ve Deerlendirmeler:
-
22
-
23
-
24
ekil 2-7
-
25
-
26
-
27
-
28
-
29
ekil 2-8
-
30
ekil 2-9
-
31
ekil 2-10
-
32
ekil 2-11
-
33
ekil 2-12
-
34
ekil 2-13
-
35
ekil 2-14
-
36
ekil 2-15
-
37
ekil 2-16
-
38
Gaziosmanpaa Sargl de bu gelimeler olurken kurulan Yldztabya
Mahallesi Barnma Hakkn Koruma Dernei de halk bilgilendirmeye ve
uyarmaya almaktayd.
Gaziosmanpaa "Kentsel Dnm" Bilgilendirme Sayfas
http://www.GaziOsmanPasa.net
http://www.Baglarbasi.org
http://www.Karlitepe.org
http://www.Karayollari.org
http://www.Kucukkoy.org
http://www.Pazarici.org
ekil 2-17
-
39
2.3. GAZOSMANPAA LE BAKANLII CHP MLLETVEKLLERN, KONUYLA LGL STK
TEMSLCLERN VE BLGE HALKINI BRARAYA GETREREK GAZOSMANPAANIN ETL
MAHALLERNDE HALKLA TOPLANTILAR YAPTI.
6306 sayl yasann yrrle girdii 16 Mays 2012 tarihinden hemen
sonra Gaziosmanpaa CHP le Bakanl ile birlikte eitli zamanlarda
halkla toplantlar yaptk. CHP olarak kentsel dnm ve yenileme
konularnda halkla karlkl bilgi al veriinde bulunma ve halkn mlkiyet
haklarn koruma konusunda bilgilendirme faaliyetlerinde
bulunduk.
CHP GOP Kentsel Dnm Anlatt 16 ubat 2013
http://www.eminhaber.org/haber_detay.asp?haberID=529 CHP GOP'ta
'Yerinde Dnm Paneline Youn ilgi 16 ubat 2013
http://www.dailymotion.com/video/xxk5qt_chp-gop-ylce-baykany-mehmet-polat_news
CHP GOP'tan 'Yerinde Dnm Paneli 16 ubat 2013
http://www.gophaber.com/haber_detay.asp?haberID=5317 Dnm yamasn
aklad 15 Mart 2013 http://arsiv.gercekgundem.com/?p=532906 CHP
GOPdan Kentsel Dnm Paneli 25 Eyll 2013
http://www.bizdehaber.net/haber/ilceler/chp-gopdan-kentsel-donusum-paneli/924.html
Barnma Hakknza Sahip knz 8 Kasm 2013
http://onurhaber.com/1785_Haluk-Eyidogan:-Barinma-Hakkiniza-Sahip-Cikiniz.html
Dnme Evet Ranta Hayr 9 Kasm 2013
http://www.sultangazigazetesi.com/haber/GAZIOSMANPASA/Donusume_Evet_Ranta_Hayir
http://gaziosmanpasa.chpistanbul.org.tr/CHP_Gaziosmanpasa_Ilce_Orgutu_Gaziosmanpasa_Yenimahalle_Seckinler_Dugun_Salonunda_Kentsel_Donusume_Evet_Rantsal_Donusume_Hayir_konulu_bir_panel_duzenledi-haber-522.aspx
http://www.pusulaistanbul.com/sultangazi-haberleri/eyidogan-kentsel-donusum-yasasi-ceberut-ama-akpde-ceberut.html
Gaziosmanpaa CHP den Kentsel Dnm Paneli 13 Kasm 2013
http://www.gaziosmanpasaninsesi.com/news_detail.php?id=8696
Gaziosmanpaa'daki Kentsel Dnm Uygulamas 14 Kasm 2013
http://haberciniz.biz/gaziosmanpasadaki-kentsel-donusum-uygulamasi-2397979h.htm
-
40
Deerlendirme:
1- GOPA (Gaziosmanpaa Belediyesi naat irketi) ile Vatanda
arasnda yaplan n Szleme rnei (ekil 2-18):
Aada rneini sunduumuz n Szleme bir ok konuda vatanda korumayan,
hukuki bir sorun olduunda vatandan mlkiyeti tehlikeye girebilecek,
madur olabilecek bir ierikte.
1. Bu n szleme ileride yaplacak nihai szlemeye hazrlk olacak
denilmektedir.
2. Bu n Szlemenin imzalanmasn takiben bir vekaletname de
imzalayp hak sahibi tm mlkiyet haklarn GOPAa devrediyor.
3. Karlnda Hak Sahibine verilecek mlkler iin inaat tamamlanana
kadar ibaresi kullanlmaktadr. naatn ne zaman balayaca ve ne zaman
bitecei konusunda bir sre yoktur.
4. GOPA Hak Sahibinden tm devirleri aldktan sonra plan ve proje
almalar yaplaca anlalmaktadr. Yani nceden yaplm, Hak Sahipleri ile
anlama salanm bir yerleim plan, mimari proje yoktur. Yani inaat
ruhsat da yoktur. Bunlar Hak Sahibinden devir alndktan sonraya
braklmakta, yani istim arkadan gelsin trnden ilerdir. Hak Sahibine
ne tr bir bina yaplaca ile ilgili bir bilgi yoktur.
5. Hak Sahibine verilecek daire metrekareleri toplam arasnda bir
fark olumas halinde, taraflar metrekaresi 2.000 TL zerinden
mahsuplamay kabul eder denmektedir. Anlalan bu metrekare art bir
ekilde yaplacak ve vatandaa olduka yksek bir fiyattan fark
karlacaktr.
zet olarak bu n szleme vatandaa verilecek daire nin nerede, kanc
katta, ka metrekare, ne zellikte (kalite snf), ne fiyatta olduunu
ve ne zaman teslim edileceini belirsiz brakan ve Hak Sahibinin mlkn
Belediyeye devrettiren bir n szleme niteliindedir. Bunun arkasndan
szleme yaplsa bile Hak Sahibi zaten mlkn nceden devretmitir.
Mteahhiti ok rahatlatan ve birok taahht iermeyen bir belgedir.
Acaba yukarda rneini verdiimiz ve Belediye Teknik Bakan Yardmcs
tarafndan alnan Genel Vekaletnameler de bu anlamalarla birlikte
hazrlanan vekaletnamelerdir?
-
41
-
42
ekil 2-18
-
43
Deerlendirme:
2- GOPA (GOP Belediyesi naat irketi) ile Mteahhit Firma arasnda
yaplan Szleme rnei (ekil 2-19):
GOPA Hak Sahibi ile yapt n szlemeden sonra mteahhit
firma/firmalar ile de szleme yapmaktadr.
1. GOPA, mteahhit firmaya verilecek alandaki parsellerin toplam
alanna gre (ek: tanmaz listesi) kat karl inaat szlemesi
yapmaktadr.
2. GOPA mevcut imar planna gre o alanda ne kadar net inaat alan
olduunu hesaplayacak.
3. GOPA Hak sahiplerinden vekalet alacak. (Not: Yukardaki n
szlemeyle alnmt).Daha sonra bu alana gre bir imar plan yapacak.
4. GOPA bu vekaletleri aldktan sonra istediine devretme yetkisi
alyor.
5. GOPA toplam iskan edilebilir inaat alannn %2 si karlnda
szlemeleri mteahhite devrediyor. Mteahhit firma isterse ii kuraca
dier ortaklklarla da yapabilir.
6. GOPA her aamada, her trl proje ve imar deiikliklerini ve
ilemlerini yapacak.
7. Szleme devrini yaptktan sonra GOPA mteahhit firmaya
szlemedeki tm sorumluluklar da devrediyor.
Bu szleemeden anlald kadaryla ilede ilan edilen riskli alanlarda
yaayan hak sahiplerinden vekaletle ve n szlemelerle parsel
toplayan, tevhid eden, deviren GOPA inaat alannn %2 sini kendine
alyor ve geriye kalan inaat alann ve zerindeki Hak Sahibini,
vatanda mteahhitin nne brakyor. Sorumluluklar zerinden atyor ve
mteahhitle Hak Sahibini babaa brakyor. Kamu grevi yapan belediye
kamu arazisini ben verdim diyerek mteahhitten payn alyor, vatandan
bana gelecek her trl hukuki sorumluluu mteahhite brakyor. Belediye
hem kamu hem de hak sahibinin mlknden, barnma hakkndan pay alyor.
Belediye ayrca her trl imar tadilat, proje deiikliinin nn ak
brakyor. Yani projeler rnein 1.7 emsalken duruma gre 2.5, 3.5 emsal
yapabilir. Hi bir kstlama yoktur.
-
44
-
45
-
46
ekil 2-19
-
47
Deerlendirme:
3- GOPA (GOP Belediyesi naat irketi) ile Yklenici (Mteahhit)
Firma arasnda yaplan Szleme rnei (30 Aralk 2011):
1.GOPA Belediye adna imar plan ve projeleri yapacak
2. Taraflar aras belirlenen tarihten itibaren kira yardm
yaplacak. Sre belli deil!
3. naatn bitirilme sresi 24 ay. Ancak daha ortada proje ve imar
plan yok. Binalar ka kat ve emsal olacak? Bilinmiyor, ama szleme
var! Proje olmadan ruhsat olmaz!
4. Yklenici firma 3 milyon TL Belediyeye verirse arsay uhdesine
alacak.
5. Szlemede belirtilen artlar erevesinde plan ve projesine uygun
bir bina ina etmeyi ifadesi kullanlmtr. Arsa belli, nfus belli, hak
sahibi belli, o halde neden plan ve proje nceden yaplmyor?
6. mza tarihinden itibaren 1 yl iinde yklenici firma imar
durumu, plan tadilat ve ruhsat ilemlerini tamamlayacak. Bu ilemler
neden daha nceden talip olan yklenici ve belediye tarafndan
yaplmyor? Herkes ne olacan bilmiyor. Belediyeler, kentsel dnme
atklar yerde nce plan ve projeleri tamamlattrmak, belirlemek
zorunda olmal. O zaman neden ncelikle kentsel dnm alan ilan
ettiniz? Neye gre, hangi ltlere gre?
-
48
-
49
-
50
-
51
ekil 2-20
-
52
Bir Belediye Meclis yemizin tesbiti: (Pazarii, Gaziosmanpaann
bir mahallesidir)
........................................................................................................................................................
Geenlerde basnda u haber kt: hlas Holding'e byk piyango!
http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/25110117.asp 13 Kasm 2013
Gaziosmanpaada Karayollar ve Yenimahalleyi iine alan blgedeki 988
bin metrekarelik alan zerinde kentsel dnm hlas Holding bnyesindeki
hlas Yap Turizm Salk Ticaret A.. yapacak. irketin bu projedeki ciro
hedefi ise 1 milyar 860 milyon dolar. hlas Holding tarafndan Kamuyu
Aydnlatma Platformuna yaplan aklamada, hlas Yap'nn sz konusu blgede
kentsel dnm projesini gelitirmek ve ina etmek iin almalara balad
kaydedildi. irket konu ile ilgili olarak Gaziosmanpaa Belediye
Bakanlna bal olan Gaziosmanpaa naat Yatrm ile szleme imzalad ve bu
szlemenin yrrle girmesi iin gerekli olan 3 milyon dolar da dedi.
Aklamaya gre Gaziosmanpaa Belediyesi ve belediye irketi hak
sahipleri ile gerekli anlamalar yapacak ve 988 bin m2'lik alan bo
bir ekilde hlas Yapya teslim edecek. hlas Yap, bu proje zerinde
gelitirecei almalar sonucunda maksimum yzde 40 inaat hak
sahiplerine ve belediye irketine brakacak. Kalan yzde 60lk ksmn
inaatn ise kendisi deerlendirecek. irket belirtilen alann bykln de
dikkate alarak projeyi kendi belirleyecei etaplar halinde
gerekletirecek. Gaziosmanpaa Belediyesi ve Gaziosmanpaa naat Yatrmn
birinci etaba ait araziyi teslim etmesi halinde proje 2014 ylnn ilk
alt aynda balayacak. Teslim edilen 350 bin metrekare alan zerinde
4500 konut ve ticari alanlar gelitirilerek yaklak 1 milyar 860
milyon dolar ciro elde edilmesi planlanyor.
........................................................................................................................................................
-
53
Bu haber zerine TBMM de bir Basn Toplants dzenleyip ekteki Basn
Bildirisini verdim (ekil 2-21):
ekil 2-21
-
54
........................................................................................................................................................
hlas Holding haberinden sonra aadaki haber kt. Gaziosmanpaa
Belediyesi mahalleleri inaat irketlerine datyor! Buras senin, oras
bunun, uras unun! GOP Haber 12 Aralk 2013 Gaziosmanpaa'da kentsel
dnm dolays ile vatandalarn tapulu yerleri haberleri olmadan baz
irketlere tahsis edilmeye devam ediyor. Gaziosmanpaa'da vatandan
kiminle anlaacana belediye karar vermeye devam ediyor. Nef naat
Gaziosmanpaa'da 130 bin metrekare alanda inaat yapacak. Belediye
ile anlat. Vatandaa sormaya bile gerek yok! Yeil naat
Gaziosmanpaa'da 280 bin metrekare alanda inaat yapacak. Vatandan
haberi yok! Soyak Karayollar Mahallesi'nde 300 bin metrekare alanda
inaat yapacak. Vatanda bilmese de olur! Birde hlas grubuna 1 milyon
metrekare yer verildi. hlas grubunda bulunan ve iflas eden hlas
Finans'n ise halen daha hesap sahiplerine milyonlarca borcu
bulunuyor. Belediye tarafndan n ayak olunan bu saha almalarndan
vatandalarn haberi yok! naat yaplacak alanlarda ne plan, ne proje
var. Ne de plan tadilat yaplm! nce vatandaa imza attrlyor, sonra
plan tadilat ile blgenin rant arttrlarak inaata balanlmas
planlanyor. Bu konuda vatandan ranttan pay almas isteniyorsa; - nce
plan tadilatlar yaplarak rant arttrlp vatandaa yle gidilecek. -
Sonra proje ortaya konularak imza istenmesi daha doru olacak. Yoksa
yangndan mal karr gibi ortada plan ve proje olmadan vatandatan
haklarn istemek, hangi modern kelime ile karlk bulur siz dnn. Hkmet
bir kanun kartt. Aldnz emla be yl iinde satarsanz, fiyat artndan
kaynakl oluan kardan vergi dyorsunuz. Peki vatanda anlatktan sonra,
sahada ve yaplan konutlarda oluan ranttan vatandaa neden geri deme
yaplmyor. Haber - Yorum : Ali kr KARA
....................................................................................................................................................
Bu haber zerine 13 Aralk 2013 tarihli aadaki soru nergemi ileri
Bakan Sayn Muammer Glere gnderdim (ekil 2-22).
-
55
ileri Bakan Sayn Muammer Glere 13 Aralk 2013 tarihinde gnderdiim
soru nergesi (ekil 2-22)
ekil 2-22
-
56
....................................................................................................................................................
2.4. SARIGL VE YENDOAN MAHALLELER DNM-YENLEME UYGULAMASI
....................................................................................................................................
Gaziosmanpaa Sargl mahallesinde youn bir Roman nfus vardr. Bu
mahallede kentsel dnm projesi sz ilk kez 2005 ylnda belediye meclis
gndemine geldi. TOK burayla bir sre ilgilendi ortak almalar yapt ve
daha sonra ilede yatrm yapmaktan vazgeti. ..
Gaziosmanpaa'da kentsel dnm projesi devam ediyor! 16 Kasm 2010
AKT gazetesi Gaziosmanpaa Sargl Mahallesi sakinleri, kentsel dnm
projesi erevesinde evlerinin durumuyla ilgili kendilerine bilgi
verilmesi amacyla belediyeye dileke verdi. Dilekeleri vermek zere
Gaziosmanpaa Belediyesi binas nne gelen mahalle sakinleri adna
konuan Sargl Romanlar Dernei Bakan Sadi at, yllardr yaadklar
mahallelerinden ge zorlandklarn savundu.at, Belediye ve TOK
araclyla mahallelerinde almalar yapldn, kendilerinin kentsel dnm
projesi konusunda bilgilendirilmediini ileri srerek, "Biz, yaklak
25 yldr tapulu evlerimizde oturuyor ve vergilerimizi dzenli dyoruz.
Yer bizim, ev bizim. Neden evlerimizden kalm" diye konutu. Mahalle
sakinleri adna, kentsel dnm projesi ve Sargl Mahallesi'nin gelecei
hakknda kendilerine bilgi verilmesi amacyla toplanan dilekeler,
belediye yetkililerine verildi.Belediye Bakan Yardmcs Suat Alkan
daha sonra mahalle sakinlerinin temsilcileriyle bir toplant yapt.
Toplantda Alkan, mahalle temsilcilerinin skntlarn dinleyerek, madur
edilmeyeceklerini syledi. Alkan, "Roman vatandalarmzn yaantsna
uygun tarzda yaplar yaplacaktr ve kimse bu alandan
gnderilmeyecektir. TOK ile protokol aamasndayz. Bu anlamalardan
sonra btn almalar vatandalarn karlar dorultusunda hazrlayarak
projemizi uygulamaya balayacaz" eklinde konutu. Akit Kentsel Dnm
Oyunlar: Gaziosmanpaa Sargl de vatandalar nasl kandrld?
http://www.youtube.com/watch?v=slwaCyRiN0Y
....................................................................................................................................
12.12.2010 tarihi itibariyle Sargl ve Yenidoan Mahallelerinde
yaplacak yenileme-dnm uygulamalar ile ilgili Gaziosmanpaa
Belediyesinin Web Sitesinde
(http://kentseldonusum.info/index.php?option=com_content&view=article&id=17:sargoel-yenidoan-kentsel-doenueuem-projesi-&catid=7:gecekondu-onleme-bolgeleri&Itemid=24
u bilgiler vard.
lemizin geleceinde son derece nemli bir rol stlenecek Sargl
Yenidoan Kentsel Dnm Projesi ile mevcut blgelerde kentsel yaam
standartlar arttrlacak, gecekondu igali ve kaak yaplama ortadan
kaldrlp alt orta gelir dzeyine hitap edecek olan Sosyal Konutlar
retilecektir. Blgede ayrca yeil alan artacak, okul alanlar, ak ve
kapal otoparklar, salk tesis alanlarnn yan sra ynetim ve kltr
merkezleri gibi sosyal alanlar da yer alacaktr. Sargl-Yenidoan
Kentsel Dnm Projesindeki ama nedir? Amacmz, gecekondu igali ile
kaak yaplamann youn olarak grld Sargl ve Yenidoan Mahallelerinden
balayarak Gaziosmanpaann daha yaanabilir, ada bir kent olmasn
salamaktr. Dnm projesinin ana bal; toplam 285 dnmlk alan zerinde
genel plan almas yaplmas, Belediyeye ait olan 30 dnmlk alanda
sosyal konut retilmesi olarak zetlenebilir. Toplam alan 630 Bin m2
civarnda olan Sargl Mahallesi'nin 147.258 m2'lik ksm yani %23'
proje alannda kalmakta iken, 345 bin m2 civarnda olan Yenidoan
Mahallesinin 137.742 m2'lik blm yani %40' proje snrlarnda
kalmaktadr. Grld gibi Sargl ve Yenidoan Mahallelerinin tamam
projeye dahil deildir.
-
57
2008 nfus rakamlarna gre Sargl Mahallesi nfusu 25.055, Yenidoan
Mahallesi nfusu 9.271 kiidir. Bunlar toplu nfuslardr. Dnmden iki
mahallemizin tamam etkilenmezken ve toplam nfus 35.000'i gemezken,
50.000 kiinin Gaziosmanpaadan gitmesi gibi bir durum sz konusu
deildir. Kimse Gaziosmanpaadan gitmeden, kentsel dnm projesi
tamamlanacak, herkes yaamn daha ada ve sosyal donat alanlar daha ok
olan bir kentte devam ettirecektir. Hibir hak sahibinin bu proje
kapsamnda baka bir yere gnderilmesi, yerinden edilmesi, madur
braklmas sz konusu deildir. Projenin tek amac blgede u an madur
durumda olan vatandalarmzn daha da iyi artlara sahip yerlerde
yaamasn salamaktr. Proje etaplar (blmler) halinde yaplacaktr. lk
olarak belediyemizin mlkiyetinde olan yaklak 30 dnmlk alanda inaata
balanacaktr. TOK tarafndan bu alana sosyal konut yaplacaktr. Dier
etaplarda vatandamz ister TOKyle, ister kendi anlaaca mteahhitle
inaatn yapabilecektir.
Deerlendirme: GOP Belediye aklamasnda kaak yaplama ortadan
kaldrlp alt orta gelir dzeyine hitap edecek olan Sosyal Konutlar
retilecektir. Tahht veriliyor. Gerekten niyet bu mu? Daha sonraki
gelimeler bunun yle olmayacan gsteriyor. Nitekim toplam 285 dnmlk
alan zerinde genel plan almas yaplmas, Belediyeye ait olan 30 dnmlk
alanda sosyal konut retilmesi olarak zetlenebilir denilmekte, alann
az bir blmne sosyal konut yaplaca, dier byk alana ise haslat
paylaml st gelir grubuna ynelik rant tesisleri yaplaca
anlalmaktadr.
..Kentsel dnmde Romanlarn talepleri gz nne alnyor! 1 Ekim
2012
Gaziosmanpaa ve atalca belediyeleri, ok katl binalarda rahat
yaayamayacaklar gerekesiyle Romanlarn bulunduu yerlerde 2 ya da 3
katl evler yapmaya hazrlanyor...
1 Ekim 2012 / ZAMAN Kategori: Kentsel Dnm Kentsel dnm almalar,
birok noktada hzla devam ederken, olay baz kesimler tarafndan
sadece eski binann yklp yenisinin yaplmas gibi alglanyor. Oysa olay
bununla snrl deil. nk baz noktalarda 'kentsel dnm' yaplrken o
alanda bulunan sosyal ilikiler, var olan deerler zarar grebiliyor.
Bunun en dikkat eken rnei ise Roman vatandalarn yaad alanlarda
karmza kyor. zellikle Sulukule ve Edirnekap blgelerinde yaplan
yenileme almalarnda birok Roman vatanda madur olduunu dnyor. ou
Taoluk, Kayaba gibi uzak blgelerde kendileri iin yaplan konutlara
tandklar iin sknt yaad. Vatandalarn birou alkn olmadklar bir hayat
ekline uyum salayamadklar iin geri dnd, geri geldikleri yerlerde de
eski ortam bulamadklar iin sknt yaad. Bu tarz bir skntnn olumasnn
nne gemeye alan baz belediyeler, Roman vatandalara zel dnm
projeleri hazrlam durumda. Bu alanda almalarn hzlandran
Gaziosmanpaa Belediyesi, Sargl Mahallesi'nde Roman konutlarnn ilk
admn atm durumda. Bu alanda Romanlarn kendilerine zg kltrlerini
kaybetmeden dnm yaptklarn dile getiren Belediye Bakan Dr. Erhan
Erol, kentsel dnm yaparken kimsenin bedduasn almadan almalar
yaptklarn syledi. Sargl Mahallesi'nde zel Roman konutlar yaptklarnn
altn izen Erol, "Biz kentsel dnm deil, kentsel yenileme almalar
yapyoruz. almalarmz yaparken kltrel farkllklarn da korunmas iin
almalar gerekletireceiz. Bu sebeple Roman vatandalar madur etmemek
iin elimizden geleni yapacaz." ifadelerini kulland. Roman
vatandalarn istedii ekilde 3 katl evler yapmay planladklar anlatan
Erol, yle konutu: "Birilerinin hayat tarz onlarn tercih ettikleri
hayat tarz deildir. Siz farkl bir model koydunuz da kii bunu yapmad
m? Yasal olarak biz bu zamana kadar Roman halkmz zorlamadk. Temel
mantmz bu kimselerden beddua almadan almalar yapmak. ncelik Roman
vatandalarmzn olacak, ay sonra kalanlar da sadece Gaziosmanpaallara
vereceiz." Roman vatandalarn birbirinden uzak yerlerde
yaayamayacann altn izen Roman Dernekleri Federasyonu Bakan Erdin
eki de kentsel dnmn yerinde olmas gerektiini syledi. Roman
-
58
vatandalarn birbirinden ayrlamayacan belirten Erdin, "Eer bir
yerde yerinde dnm yaplrsa bunun arkasnda art niyet olduunu dnmeyiz.
Ama bizi alp baka bir yere tarlarsa bir art niyet olduunu dnrz."
dedi. Roman vatandalar iin zel konut yapmay planlayan bir dier
belediye ise atalca Belediyesi. Blgedeki Romanlar kltrlerinden
uzaklatrmadan yenileme almalar yaptklarn kaydeden atalca Belediye
Bakan Cem Kara, "Onlar 10 katl binalarda yaayamaz. Biz de bunu gz
ard etmeden projeler yapmaya alyoruz. Roman vatandalarmzn rahatlkla
yaayabilecei iki katl konutlar planladk." dedi. Kara, ev sahibi
olmayan Romanlara da uzun vadede aylk 150 lira civarnda bir
taksitle ev vereceklerini syledi. Zaman Gazetesi Deerlendirme: GOP
Belediye Bakan bu demete sylediinin tam tersini yapt. Roman
vatandalardan mlkleri ok ucuza alnd ve oradan srldler. yle 3 katl
Roman vatandaa uygun binalar deil 15 katl binalar projelendirildi
ve sonra aada greceiniz gelimelerle Sargl Kent Konutlar olutu.
Roman vatandalar aynen Sulukule de olduu gibi kandrld!
.......................................................................................................................................................................
Sargl Mahallesi dnm alan iin ihale yaplyor. 725 konut iin ihale
yaplyor. Bu ihaleyi ACAR inaat kazand!
GOP Haberden bir alnt:
Gaziosmanpaa Sargl'de 90 milyon TL'lik ihale yapld! Gaziosmanpaa
Sargl Mahallesi'nde 725 konut iin ihale yapld... 19 Ekim 2012
Gaziosmanpaa Sargl Mahallesi'nde 1452 ada 34 ve 37 parsellerde
yaplacak olan 725 konut ihalesi belediye ihale salonunda yapld.
haleye tek veya ortakl olarak 6 firma katld. Gaziosmanpaa
Belediyesi'nin mlkiyetinde bulunan arsa zerinde yaplacak olan
konutlar iin belediye 90.815.945 TL maliyet bedeli ile ihale at. Bu
rakama gre 1 dairenin ortalama maliyeti 124 Bin TL. olarak ngrlyor.
Fakat ihale daha dk bir fiyata verildii takdirde, bu maliyette aaya
der. Gaziosmanpaa Sargl Projesi'nde kamuoyuna ak ihaleye katlan
firmalar ve teklifleri yle oldu: 1 - Taca naat A.. 2 - Varyap A.. 3
- Efor Yap ve Aska naat Ortakl 4 - zyurt Madencilik A.. 5 - Ali
Acar n. ve Osman Acar n. Ortakl 6 - Mustafa Eki n. ve Aydur n.
Ortakl haleye teklif veren firmalarn rakamlarn ve evraklar alan
ihale komisyonu n incelemeden sonra bunlar kabul etti. hale
komisyonunun detayl inceleme ve aratrmasnn bir haftalk srebilecei,
sonular Sal gn veya Bayram sonra aklanaca ifade edildi. Sonula
ilgili olarak ihaleye katlan firmalara yazl gnderide bulunulacak.
725 konutun yer alaca bu proje 5 bloktan oluuyor. inde yzme havuzu,
spor sahalar ve sosyal donatlar yer alyor. 656 aralk kapal otopark
bulunuyor. Deerlendirme: Bu haberden de anlalyor ki Roman
vatandalara 3 katl bina falan yok. 725 konut bl 5 blok var. Yani
her blokta 145 daire! Bu ne demek. Her blok ta 145 daire! Bu mmkn
m? Burada bir hesap hatas var gibi. Her katta 5 daire olsa her blok
en 30 kat olur! Gaziosmanpaa Belediyesi CHP Meclis yesi Mehmet
Yceerin yapt aklamalar: u anda bu bahsi geen mahallelerde yaplan
ise kentsel dnm deil, bir giriim ve karl yatrma ynelik hamlelerdir.
Sargl mahallesinde 19.10 2012 tarihinde 730 konutun ihalesi
yaplyor. Buradaki ihalenin keif bedeli aldmz duyuma gre 90.000.000
(doksan milyon) lira. Bir dairenin maliyeti 123.000 lira gibi
duruyor. Oysa bu mahallelerde sosyal konut yaplacak sz defalarca
belediye meclisinde verildi. Sosyal konut olmas halinde dairelerin
inaat maliyeti 50.000 lira civarnda olmas
-
59
gerekiyor. Bunun da en az 15 yl vadeli vadeli vatandaa satnn
karl aylk 280 liradr. Yani sosyal konut sahibi olmann maliyeti ve
yaklam 280 lira aylk daire taksiti deyerek daire sahibi olmaktr.
Anlalyorki, belediyenin ihaleyle yaptraca bu konutlar sosyal konut
olmayacaktr ve serbest piyasa iinde iki yz bin lira civarnda
satlacak konutlar olacaktr. Bte grmelerinde de buradan gelecek
gelirin 130.000.000 (yz otuz milyon) lira civarnda olaca, tahmini
bte gelirleri iinde olaca sylendi. Sonu olarak belediyenin Sarglde
yapt alma bir kentsel dnm almas deildir. Btn mahallelerde serbest
piyasann emrettii kar zarar ls iinde vatandatan alnan szlemeler
karlnda inaatlar yaplacak ve piyasaya sunulacaktr. Sargl
mahallesinde 730 konutun arsas ve mlkiyetinin tamamnn belediyeye
getiini ve o alan zerinde oturan yurttalarn arsalarnn istimlak
yoluyla alndn da hatrlatmak isterim. nmzdeki yl Gaziosmanpaa ilesi
belediyesi ilemizin en byk mteahhitlik kuruluu olacan da imdiden
hatrlatmak isterim. Bu ihaleyi belediye bnyesinde bulunan zel irket
olan GOPA'n yapmadn ve ihaleyi dorudan belediyenin yaptn da
hatrlatmak isterim. Belediye bu ihale iin 98.000.000 (Doksan sekiz
milyon) lira ller Bankasna arsa teminatlar karlnda borlanm grnyor
(Bte kalemleri iinde var). Hi borlanmadan 730 konutun ihalesini kat
karl da yapabilirdi. Yani yars belediyenin, yars mteahhit firmann
olmak kaydyla bu ihale yaplabilirdi. Belediye anlalyor ki
mteahhitlie soyunmu grnyor.
....................................................................................................................................
Belediyenin sat ilan! 10-25 ubat 2012
ekil 2-23
....................................................................................................................................
Belediyenin bu ilanndan sonra 5 Mart 2013 tarihinde daire
fiyatlar ve vatandan bu konuyla ilgili durumu hakknda bir yerel
gazetede u haber kt.
....................................................................................................................................
-
60
Sargl Kent Konutlar Katan Sata kt? Durumhaber-GOP 05 Mart 2013
Sargl Kent Konutlar Kaa Sata kt. Gaziosmanpaa belediyesi ve TOK
ibirlii ile yapmna balanan sargl kent konutlar dnden itibaren sata
sunuldu. Bavuru artlarnda.. En az 1 yl G.O.Paa da oturacak. kamet
bilgisi ieren nfus kayt rnei ile gelip bavuru yapmas gerekiyor.
Bavuru mracat iin 2.000 TL deniyor. Ancak talebin fazla olmas
halinde daire sahipleri kura ile belirlenecek. O blgede evi olup
yklanlara banka kredi aracl yapacak. Daire sahibi olacaklar konut
bedelleri dnda dairenin konumuna gre 3-25 bine kadar art erefiye
bedeli deyecekler. demeler kura sonras pein olarak yaplacak. te
sata sunulan daire fiatlar. 1+1 : 103.000 bin TL+ erefiye Bedeli
2+1 : 189.000 bin TL+ erefiye Bedeli 3+1 : 230.000 bin ile 260.000
aras bin TL+ erefiye Bedeli Daire tamamlanma tarihi demeden 2 yl
sonra deniliyor. Yani 2014 Aralk. Dn itibari ile mracat etmek iin
belediyeye gelen birok vatanda artlar grnce btelerini atn syleyerek
geri dnd. Baz bavuru iin gelen vatandalar da serzenite bulunmadan
gemedi. Bu nasl sosyal proje, bu blgede oturanlar konut sahibi
yaplmak isteniyorsa hem daire fiyatlar mteahhit fiyat hem de deme
artlar pein bizler buradan nasl daire alalm. Bu sosyal konut deil
yeni bir Avrupa konutlar projesi gibi bir proje buradan bu artlarla
pein deme yapp nasl daire alrz diyorlar. Deerlendirme: Daha ortada
inaat yok! Sat balam! Belediye bakannn 1 Ekim 2010 da Belediye WEB
sayfasndan yapt duyuruda verdii szler doru deil. Roman vatandalar
kandrld! Ne diyor? O blgede evi olup yklanlara banka kredi aracl
yapacak. Daire sahibi olacaklar konut bedelleri dnda dairenin
konumuna gre 3-25 bine kadar art erefiye bedeli deyecekler. Hani
sosyal konut yaplacakt. Hani Romanlara 3 katl binalar yaplacak ve
hi kimse yerinden edilemeyecekti? Roman vatandalara gemi olsun.
Belediye ve naat irketine iyi kazanlar!
....................................................................................................................................
Duyuru: Gaziosmanpaa Sargl Kentsel Dnm treni bugn 15.00'te
gerekletirilecek
6 Nisan 2013, Emlak Kulisi Gaziosmanpaa Sargl Kentsel Dnm treni
bugn 15.00'te gerekletirilecek. Babakan Recep Tayyip Erdoan'n
katlmyla gerekletirilecek Gaziosmanpaa Sargl Kentsel Dnm treni,
Sargl Mahallesi, stanbul Caddesi, elale Park'nda dzenlenecek.
....................................................................................................................................
Acar naat Sargl Kent Konutlar'nda 234 bin liraya 3+1! Ceren
YRK/Emlakkulisi.com 3 Aralk 2013
http://emlakkulisi.com/acar-insaat-sarigol-kent-konutlari-nda-234-bin-liraya-31/212721
Sargl Konutlar Acar naat imzas ile 5 blok halinde ykseliyor.
Projeden konut sahibi olmak isteyenler banka kredisi imkan ile
konut sahibi olabiliyor.
stanbul Avrupa Yakas Gaziosmanpaa 'da ina edilen Sargl Kent
Konutlar 'nn teslimlerin 2014 ylnn Aralk aynda gereklemesi
ngrlyor.
Sargl Kent Konutlar 'nda 725 adet konut bulunuyor. Projede yer
alan konut tipleri 1 oda 1 salon, 2 oda 1 salon ve 3 oda 1 salon
olarak tasarland.
Sargl Kent Konutlar satlk daire fiyatlar; 1 oda 1 salon daireler
104 bin liradan; 2 oda 1 salon daireler 184 bin liradan; 3 oda 1
salon daireler 234 bin liradan balayan fiyatlarla alclarn bekliyor.
Gaziosmanpaa Sargl Kent Konutlar 'nda; otopark, yzme havuzu,
gvenlik, ocuk oyun alanlar bulunuyor.
-
61
Sargl Konutlar 'ndaki; 1+1 dairelerin alanlar 51 metrekare, 2+1
dairelerin alanlar 91 metrekare, 3+1 dairelerin alanlar 115
metrekare olarak tasarland.
ekil 2-24
Deerlendirme: Bugn gelinen noktada Gaziosmanpaa da Kentsel Dnm
uygulamasnda Sargl hikayesi ayn Fatih Sulukule mahallesinde olduu
gibi bir rant hikayesine dnmtr. yle gzkyor ki kapann elinde
kalacaktr. Belediyede son kan tartma basna aadaki cmlelerle
yansmtr:
Belediye Bakan 2010 da ne demiti?
"Biz kentsel dnm deil, kentsel yenileme almalar yapyoruz.
almalarmz yaparken kltrel farkllklarn da korunmas iin almalar
gerekletireceiz. Bu sebeple Roman vatandalar madur etmemek iin
elimizden geleni yapacaz."
Roman vatandalarn istedii ekilde 3 katl evler yapmay planladklar
anlatan Erol, yle konutu: "Birilerinin hayat tarz onlarn tercih
ettikleri hayat tarz deildir. Siz farkl bir model koydunuz da kii
bunu yapmad m? Yasal olarak biz bu zamana kadar Roman halkmz
zorlamadk. Temel mantmz bu kimselerden beddua almadan almalar
yapmak. ncelik Roman vatandalarmzn olacak, ay sonra kalanlar da
sadece Gaziosmanpaallara vereceiz."
Aadaki ekil (ekil 2-24) Belediye Bakannn bu dediinin olmadn
gstermitir. Roman vatandalar orada deil artk. imdi bu dolandrclk
deil mi?
-
62
.. Tutanakta rk savunma: Sanki Ermenilere satyoruz!
Gaziosmanpaa'da "Sadece ile vatandalarna satlacak" denilerek yklan
blge, yabanclara ald. Belediye Bakan Yardmcs zkan, karar "Yurt
dndan Ermeniye, Yunanllara, sraillilere satmyoruz" diye savundu.
Daha sonra bu ifadeler tutanaktan silindi. Mahallede en yksek gelir
ayda 1000 lira Sargldeki kentsel dnm hakknda bir rapor hazrlayan
Uluslararas Af rgtnn Trkiye Aratrmacs Andrew Gardner, Sarglde
imdiye kadar 50nin zerinde aileyle grtk.Yalnzca 1 aile yeni konut
projesi iin anlama imzaladn ifade etti. Belediyenin projesinden ev
alanlar, 10 yl boyunca borlanarak her ay en az 700 lira demek
zorunda. Aidat da eklenince bu taksitler Sarglde yaayan birok
ailenin aylk gelirinin zerinde. Konutuumuz ailelerin neredeyse
hibirinin sosyal gvencesi yok. ounlukta yorgan satmak gibi ilerle
geinen ve ayda 100-150 lira kazanan kiilerden bahsediyoruz.
Mahallede rastladmz en yksek gelir ise 1000 lira civarnda.
Belediye, yklan gecekondular iin aile bana 10 bin lira gibi bir
enkaz bedeli veriyor dedi. te silinen szler: Ermenilere,
Yunanllara, sraillilere deil kendi vatandamza Meclis toplantsnda
Gaziosmanpaa Belediyesi Bakan Yardmcs Ylmaz zkann imdi yle bi hava
estirilmeye allyor ki sanki biz yurtdndan ite Ermenilere, ite
Yunanllara, sraillilere, ite baka milletlere oradan daire
satacaz... Buradan daire almak istiyorsa zmirli vatandamz alsn
Adyamanl alsn, Diyarbakrl, Rizeli, Trabzonlu alsn... Bizim
vatandamz gelip alacak ifadesi CHPli meclis yelerince tepkiyle
karland. zkan toplantnn sonunda ifadesini meclis tutanandan
sildirdi. Haberin Devam.
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/25210079.asp
http://www.radikal.com.tr/turkiye/donusumde_son_nokta_irkci_savunma-1162885
Gaziosmanpaada riskli alan ilan edilen Karltepe Mahallesinde
riskli alan ierisine oradaki mezarlk alan da sokmular. Bu rezaletin
son kertesidir. Ellerinden gelse mezarlklar da tasfiye edecekler.
Habere gre o mezarln karsnda VALAND eelence merkezi gelmi konmu. O
mezarlk 60 senedir orada, Vialand 3 sene nce yapld. Onlar rahatsz
oluyorlarm!
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/25702775.asp
MezarlkafetrisklialanilanedildiDHA31Ocak2014
Evlerini verenler sessiz
Evlerin ounun boaltldn syleyen adiye Gezici, "50 senedir burada
otuyoruz, evlerimizden memnunduk ama hkmet aldktan sonra ne
diyeceksin" diye konutu. Baka semtlere yerleen komularnn kiraya ktn
syleyen Gezici, "Evlerini verenler ok piman" dedi. Sevgi Haydar da,
herkese ev verilmesi gerektiini belirterek "60 metrekare, dediler.
Bu evde 7 hane barnyor. Biz ykma taraftar deiliz. Kira veremeyiz.
Evimizi vermeyiz" diye konutu. Bir baka mahalle sakini Halil brahim
Aslan ise, "Burada yaayanlarn hepsi fakir insanlar. Hepsi anneden
babadan kalma evlerde oturuyorlar. Belediye tarafndan bu evler
alnyor, buray mecburen elimizden alyor. Mecburi vereceksiniz diyor"
dedi. Aslan, evlere 30-40 milyar gibi bedeller dendiini syleyerek,
"40 metrekare evlerde oturanlara 30-40 lira gibi czi rakamlar
veriyor. 5 karde miras olarak bltnde kii bana 8 milyar para dyor. 8
milyar parayla nereye gidebilir, nerde ev alabilir? nsanlar sefalet
iinde bir yaama srkleniyor" diye konutu. Evlerini boaltmak zorunda
kaldklarn ifade eden dier mahalle sakinleri ise, belirsizlik
nedeniyle rahatsz olduklarn dile getirirken, mikrofonlara
konumaktan ekiniyor.
-
63
Mezarlk da riskli alanda
"Trkiyenin en byk elence merkezi" olarak tantlan Vialandn hemen
karsnda yer alan Sargldeki Taltarla (Karltepe) Mezarl da evre ve
ehircilik Bakanlnn hazrlad tantm billboardlarnda yklacak alanlarn
gsterildii "riskli alan" snrlar iinde yer alyor. 55 bin
metrekarelik Taltarla Mezarl da dahil olmak zere Gaziosmanpaada 4
milyon metrekare alann Bakanlar Kurulu kararyla riskli alan ilan
edildiini ifade eden Gaziosmanpaa Barnma Hakk Meclisi Szcs Sleyman
ahin, "Hali kylarndan, Eyp snrlarndan Avrupa konutlarnn bulunduu
TEM blgesine kadar bir alandr. Bu alan haritalarda ayr ayr verilmi
olsa dahi aslnda tek paradr. Bu tek para zerinde 100 binden fazla
insan yaamakta olup, bu insanlar sokaklarndan, mahallesinden
uzaklatrlmak istenmektedir. inde bulunduumuz mezarlk dahi 16 Ocak
2013 tarihinde riskli alan ilan edilmitir. Bakanlar Kurulu karar
ile bir blge riskli alan ilan edildii zaman oras kentsel dnm iin
bir bahane oluyor. Mezarlkta meftalar, gemilerimiz bulunmakta. Bu
alan dahi riskli alan ilan edilmitir. Ne gibi bir risk var, zaten
vefat etmiler. Deprem olsa bunlar iin risk mi var, bu sorunlarn
cevabn veren olmad" diye konutu.
"ehircilik bakanl cevaplamal"
ahin, mezarln kaldrlaca sylentilerinin mahalleliyi rahatsz
ettiini belirterek, "Mezarlk kaldrlacak m? Blge halk arasnda byle
bir sylenti var. Belediyenin resmi olarak syledii birey yok.
Toplantlarda byle ey olur mu deniyor. Ancak riskli alan sokulmam
olsayd bunu anlardk. Eer mezarlk kaldrlmayacaksa, yaplama
yaplmayacaksa neden riskli alana sokuldu. Bunun cevab yok"
dedi.
"lye de mi saygmz kalmayacak"
Sargl Roman Dernei eski Bakan adi at da, mezarln mahalle mezarl
olarak kullanldn syleyerek "Annem, babam, olum, kaynpederim,
kaynvalidem, halam burada. Yam 63. Ne zaman geldiimi hatrlamyorum
buraya. Ka senedir buray mezarlk olarak kullanrz. Biz evimizden,
mezarlmzdan, yaantmzdan memnunduk" dedi. Evlerinin zorla alndn
iddia eden at, "Evlerimizi zorla alyorlar. Verilmi haklarmz, 1984te
gecekondu imar hakk kanunuyla alm olduumuz tapulu evlerimiz zorla
alnyor. Verilen hak geri alnr m? Nasl bir insan hakk bu? Benim
burada babam yatyor, annem yatyor, lye de mi saygmz kalmayacak?
Rant bu kadar da olmaz. Nihayetinde insanz" diye konutu.
-
64
BLM 3
STANBUL ESENLER LES KENTSEL DNM UYGULAMALARININ NCELENMES
3.1 GR
Esenler stanbulun Avrupa yakasndaki ilelerinden biridir. Kuzeyde
Bayrampaa, gneyde Gngren, gneydouda Zeytinburnu, batda Baclar
ileleriyle komudur. Esenler, 18 mahalleden olumaktadr ve yzlm
toplam 5.227 hektardr. Nfusu (2012) 458.694 dr. Esenler,
evresindeki ilelerden farkl olarak, sanayi merkezi olmaktan ok bir
yerleim merkezi zelliindedir.
ekil 3-1 Esenler ilesinin konumu
Esenler lesinde Kentsel Yenileme Projesi ad altnda ilk uygulama
giriimi 1 Mart 2010 tarihinde Toplu Konut daresi Bakanl, stanbul
Bykehir Belediye Bakanl ve Esenler Belediye Bakanl arasnda
imzalanan n Protokol ile balatlmaya allmtr. iftehavuzlar
mahallesinde 82 dnm, Oru Reis Mahallesi'nde ise 72 dnmlk alanda
yenileme hedeflenmitir. Bu alanlarda o tarihte toplam 2700 civarnda
hane ve iyeri vard. Bahse konu alan Toplu Konut daresi Bakanlnn
31.08.2010 tarih ve 4498 sayl Oluru ile 775 sayl Gecekondu
Kanununun ilgili maddeleri uyarnca Gecekondu nleme Blgesi olarak
ilan edilmitir. Deprem riski bakmndan birinci derecede olmayan bu
alanlardaki yenileme ihtiyac
-
65
TOKye gre yaplarn sala ve depreme dayanksz olmas nedeniyle
ortaya kmt. O tarihte blgede toplam 38.650m kamu mlkiyeti
bulunmakta olup bu tanmazlarn TOK adna devrine ynelik almalar
balatlmt.
http://www.ytukonutlar.yildiz.edu.tr/proje-tokiesenler.html
Esenler Belediyesi WEB sayfasnda bugn srmekte olan kentsel dnm
uygulama alanlaryla ilgili bilgiler u adreste bulunabilir:
http://e-belediye.esenler.bel.tr/kentseldonusum/anasayfa.htm
Ancak bu bilgiler gncellenmemitir ve yeterli aklama yoktur.
rnein Turgutreis Mahallesindeki yeni bina ina sreci bitmi ancak
hala mlkiyet sorunlar srmektedir.
Bu gelimeler olurken Esenlerdeki iftehavuzlar ve Orureis
Mahallelerinde kentsel dnm amacyla resmi gazetede Bakanlar
Kurulunun riskli alan ilanlar kararlar yaynland.
ekil 3-2
-
66
ekil 3-3
-
67
ekil 3-4 Deerlendirme: Esenlerdeki bu mahalleler iin riskli alan
ilanlar Resmi Gazetede knca Esenler Belediye Bakanna bir Bilgi
steme yazs yazdk. Bu yaz ile riskli alan ilan edilen mahallerdeki
alanlar iin 6306 sayl yasann ynetmeliine gre meclis karar alan
belediyelerin evre ve ehircilik Bakanlna gndermesi gereken bilgi ve
belgelere ynelik baz bilgiler istenmitir. Ancak Esenler Belediye
Bakanlnn cevaben yazs ile (ekte) bu konuda tarafmza hi bir bir
bilgi ve belge sunulmamtr. Ayrca, tarafmza yazlan yaznn slubu da
gayri ciddidir. Nitekim daha sonra blgede mahallelerde yaptmz
incelemelerde 15 Aralk 2012 tarihinde yaynlanan ynetmelie uygun
aratrma, inceleme ve almalarn ounun yaplmad, yaplanlarn bazlarnn
ise bilimsel ve teknik kurallardan uzak olduu, afaki gerekelere
dayanan kararlar alnd anlalmtr.
-
68
ekil 3-5
-
69
ekil 3-6
-
70
3.2. ESENLER LESNDE RSKL ALAN LAN EDLEN MAHALLELERDE DURUM ANALZ
3.2.1. iftehavuzlar Mahallesi Kentsel Dnm Faaliyeti Belediyenin WEB
sayfasndan alnan bilgilere gre iftehavuzlar Mahallesindeki kentsel
yenileme projesi 85.300 metrekare alan ierisinde yrtlmektedir.
Alann nfusu yaklak 3.200 kii olup, blgede 109 parsel, 154 yap ve
854 bamsz birim bulunmaktadr. Proje alan ierisinde yaklak 1.500
konut retilmesi hedeflenmektedir. Bu mahalledeki riskli alan ilan
28 Nisan 2013 tarihinde Resmi Gazetede yaynlanmtr.
ekil 3-7 Esenler Belediyesi WEB sayfasndan alnan mimari
projeler. iftehavuzlar mahallesinde yaayanlar bu dnm faaliyetine
tepki gstermiler, mahallede deprem riski olmadn, rant iin buradaki
binalarn yklp inaat yaplacan ifade etmilerdir.
http://radyo-ovacik.net/haberler-arsiv/1644-esenlerde-ykm-ve-suerguen-projesi-halk-oefkeli-.html
balkl haberde u cmleler var: Yeni binalarn dikildii
iftehavuzlarmahallesinde gze arpan gecekondu yok. Zor koullarn
srgnezorladErzincanllarnounluktaolduumahalledesouktanveyounyatandolay
tek tk insandnda sokaklar ssz.Karlatmz ilk
kahvehanedeokeyoynayanmahalle sakinlerineykm
sorduk.kisenedirykmtedirginliiiindeyaadnanlatansmetBoyolu,dahanceleriGngrenebalolaniftehavuzlarmahallesine1960dageldiinibelirtiyor.Buralartatoprakt,birgecekondudndahibirey
yoktu diyen Boyolu, kendi abalaryla bu mahalleyi yaanabilecek bir
yere dntrdklerinivurguluyor. Ev sahibi olduunu, tapusunun olduunu
belirten Boyolu, bu mahallede evlenip,
olukocuakartnanlatyor.DndenbugnemahalleyetekbirividahiakmayanEsenlerBelediyesininiki
senedir ykm operasyonunu devreye soktuuna dikkat eken Boyolu, Yok
Kentsel dnm, yokdeprem yenileme projesi ad altnda, bin bir zorlukla
yaptmz binalar ykmak istiyorlar.
1999depremindetekbiratlakbileolumayanbumahalledeniyedepremyenilemesiyapacaksylermisin?Bunlarnhepsirantpeindediyekonuuyor.Cami,salkoca,itfaiyeveparkndaiindeolduutoplam82dnmlkaraziyegzdikildiinedikkateken
Boyolu, imdi mahalle halkna 34 dnmlk arazinin devlete ait olduunu
iddia ederek 85
-
71
dnmlk mahallemizi ykmaya hazrlanyorlar. Baka mahalleleri bilmem
ama biz burada buna izinvermeyiz Deerlendirme: iftehavuzlar
Mahallesinde 28 Nisan 2013 tarihinde Resmi Gazetede ilan edilen
riskli alan zerinde bugne kadar herhangi bir ykm ilemi yaplmamtr.
Vatanda tedirgindir. Ne olacan, ne yaplacan, neye sahip olacan
bilememektedir. 3.2.2. Orureis Mahallesi Kentsel Dnm Faaliyeti
Belediyenin WEB sayfasndan alnan bilgilere gre Orureis
Mahallesindeki kentsel yenileme mlkiyet sorunlarnn zmlenemedii
477-481-539 parsel sayl 72.080 metrekare alana sahip blge ierisinde
yrtlmektedir. Blge nfusu yaklak 8.000 kiidir. Alann hissedar says
ise 600 kii olup, blgede 389 yap ve 1.990 bamsz birim bulunmaktadr.
Proje iin tahsis edilmi olan rezerv konut alannda ise 262 adet
konutun yapmna balanm ve inaat hzla devam etmektedir.
ekil 3-8 Esenler Belediyesi WEB sayfasndan alnan mimari
projeler. Deerlendirme: Orureis Mahallesinde 26 Nisan 2013 ve 28
Nisan 2013 tarihinde Resmi Gazetede ilan edilen riskli alan zerinde
bugne kadar herhangi bir ykm ilemi yaplmamtr. Belediyenin WEB
sayfasnda Orureis mahallesindeki dnmle ilgili olarak rezerv alanda
262 konutun yapmna balanld ifade edilmektedir. Yaptmz aratrmada bu
konutlarn Turgutreis mahallesine yakn bir alanda yapld, inaatn
bittii ve u anda bo tutulduu anlalmaktadr. Bu bo konutlarn Orureis
mahallesindeki hak sahiplerine mi datlaca, yoksa baka bir
tasarrufta m bulunulaca bilinmemektedir. Mahallede vatanda
tedirgindir, ne olacan, ne yaplacan,
-
72
nasl bir konuta/iyerine sahip olacan bilememektedir. Bu yenileme
ve dnm uygulamasnda birok belirsizlik vardr. Blge nfusunun 8.000
olduu, hissedar saysnn 600 kii olduu belirtilmektedir. 1.990 bamsz
birim (konut+iyeri) olduuna gre yaplacak proje ka birimden
oluacaktr? Yukarda verilen proje yerleim planna bakldnda ok yksek
binalarn yaplaca, orta ve alt gelir grubuna ynelik bir projeden
ziyade st gelir grubuna ynelik bir proje grnm vermektedir.
3.2.3. Havaalan Mahallesi Kentsel Dnm Faaliyeti
Belediyenin WEB sayfasndan alnan bilgilere gre Havaalan
Mahallesi iin durum udur: Havaalan Mahallesinde ok hisseli ve tarla
vasfl durumda bulunan ve zerinde youn yaplamann bulunduu 71.820 m
alanda belediye tarafndan ifraz almalarna balanlmtr. Bina says 254,
bamsz blm says 1.700 dr. Ancak yaplan tespit ve incelemelerde kaak
ve dzensiz yaplamalardan dolay her hissedara yer tahsis
edilemeyecei grldnden ifraz almalar askya alnmtr. Bu alandaki
sorunlarn zlebilmesi iin kentsel yenileme ile ilgili fizibilite
almalar devam etmektedir.
ekil 3-9 Esenler Belediyesi WEB sayfasndan alnan mimari
projeler.
-
73
Deerlendirme:
Bu mahalledeki riskli alan ilan 7 Ekim 2012 tarihinde Resmi
Gazetede yaynlanmtr. Ykmlar Aralk aynda balamtr. Dnm alannda yaayan
maliklerle, inaatlar yapmasna karar verilen Esenler Belediyesi naat
irketi ESKON A arasnda szlemeler 2013 ylnn banda yaplmtr. Aada bir
szleme (protokol) rnei grlmektedir. ESKON A proje hakknda ne
bilgisi olduunu, neyle karlaacan, yaplacak binann kanc katnda
oturacan, sosyal konut mu yoksa st gelir grubu konut mu olacan vb
bilmeyen malikle yapt bu szlemede her trl yetkiyi zerine
devralmaktadr.
Szlemenin 5. Ve 7.3 maddelerine bakldnda ESKON A nin zerine ald
bu haklarla hak sahibine sormadan her trl proje tadilat, imar
tadilat, emsal tadilat vb yapabilecei anlalmaktadr. Yani hak sahibi
bir gn, 10 katl olacan sand bianann 30 katl olduunu, ok pahal bir
konutun yapldn, aidatn ok yksek olduunu ve en nemlisi proje imar
artlarndan dolay ortaya kacak deer artndan hi bir pay alamayaca
gibi tam aksine borlandrldn da grebilir. Bu szleme tek tarafldr,
deer artnn baka yerlere gitmesine aktr ve hak sahibini
korumamaktadr.
Nitekim evlerin boaltlp tek tek ykm yapld srada 27 Aralk 2012 de
bir yerel gazetede kan haberde mahalledeki durum yledir:
..
http://www.7-24esenlerhaber.com/haberdetay/Havaalani-Mahallesi-toz-duman/1719
Hava alan mahallesi toz duman 27 Aralk 2012
Kentsel dnm kapsama alanna giren hava alan mahallesinde ubat ayn
beklemeden evler boalmaya balad.Hava alan mahallesinde ykm
ekiplerinin boalan evleri bir bir ykyor mahalle adeta bir viraneye
dnd. Mahalle de yaplan bu almalar yerinde inceleyerek fotoraflar
ektik yanmza yaklaan vatandalar bizden bilgi almak iin etrafmzda
toplandlar. Mahalleli bir vatanda sorduumuz sorulara kar neye gre
nasl hesap yaptlar ve bize tebligat yapmayarak gndermeye kalktlar.
Birileriyle konuuyoruz ben sizin muhatabnz deilim diyorlar o zaman
beni niye dinliyorsun diyorum, geldiler yerimizi ltler, 94 m2 ve
bana 66 m2 yer vereceklerini sylediler, ama projelerinde daireler
67 m2 den balyor. Her m2 iin daire bana 1000 lira fark istiyorlar
bizden. Bodrum katlar iin ise 40,000 lira fark vereceksiniz
diyorlar, benim yerim onlar iin iyi bir lokma ben inanyorum buralar
bize deil de zenginlere verilecek.
Baka bir vatanda ise biz yetkililerle konutuk bu daireler ok kk
bize insan gibi yaayacamz yerleri verin 6070 m2lik yerlerde nasl
yaarz. Bize bu ktlar imzalayn dediler bizde kendilerine inanarak
imzaladk bizi korkuttular nk burann imar yok binalar kaak yaplm bu
sorunlara birde
-
74
yldrma politikas olarak suyumuz, elektriimiz ve doal gazmz
kesilince bende mecburen evimi boaltmak zorunda kaldm 100m2 yerimi
vererek 87m2 daire alacam ama 20,000 lira da fark deyeceim
Baka bir mahalle sakini ise bize imzala dediler imzaladk, ben
akrabalarmn yerine bile imza attm karar ise belediye verecek
korktuk bize dediler siz imzalamazsanz gelir yerinizi ykarz
stelikte size verdiklerimizi de alamazsnz kaybedersiniz bizde gzmz
kapattk imzay attk
..
Szlemenin 6.5 sayl maddesinden de anlalaca gibi hak sahibi ayrca
herhangi bir itiraznda sulu duruma drlp, hakknda Cumhuriyet Savclna
su duyurusunda bulunulma gibi bir durumla korkutulmaktadr.
6306 sayl kanunun ilgili maddesi referans verilerek referans
verilerek bu uyar yaplyor ancak bu insan haklarna ve hukua aykrdr.
CHP bu maddeyle ilgili Anayasa Mahkemesine itirazda bulunmutur.
Belediyenin WEB sayfasnda verilen bilgilerden de anlalaca gibi
Esenler Belediyesi asndan Havaalan dnm uygulamasyla ilgili sorunlar
vardr. Yukardaki ekilde de grld gibi resmi gazetede ilan edilen
alan ile yaplmas dnlen dnm uygulama alannda farkllklar vardr.
Ayrca, Havaalan Mahallesi mar Plan ve Plan Notlar Deiikliine CHP
Esenler Belediye Meclisi yesi Hasan Babacan itiraz etmitir.
Babacan, Esenler Havaalan Mahallesi Riskli Alan Blgesi Uygulama mar
Plan deiikliine ait evre ve ehircilik l Mdrl ilan panosunda
16.09.2013 - 15.10.2013 tarihleri arasnda 30 gn sreyle askya
karlan1/5000 lekli Nazm ve 1/1000 lekli Uygulama mar Plan ve Plan
Notlar Deiikliine emsal art, nfus ve yap younluu getirecei
gerekesiyle itirazda bulunmutur.
-
75
Yaplan itiraz dilekesi yle:
STANBUL VALL
L EVRE VE EHRCLK MDRL NE
stanbul ili, Esenler lesi, Havaalan Mahallesi Riskli Alan Blgesi
Uygulama mar Plan deiikliine ait 1/5000 lekli Nazm ve 1/1000 lekli
Uygulama mar Plan ve Plan Notlar Deiiklii evre ve ehircilik l Mdrl
ilan panosunda 16.09.2013 - 15.10.2013 (30 gn) tarihleri arasnda
askya kmtr. Askya kan plann plan notlarnda
3. Madde: lkretim Tesisi ve Dini Tesisi alanlar dnda kalan
Ticaret + Hizmet +
Konut alanlarnda yaplama koulu Max Emsal: 3.00, Taks: 0.40 ,
Hmax = Serbesttir. 5. Madde: Plan Tasdik Snr ierisinde Bakanlka
uygun grlecek Kentsel Tasarm
Projesine gre ayrlacak ada ii yollar, Yeil alanlar, Ak Otopark
ve Yaya yollar terke konu edilmeyecektir. eklindeki plan notu,
Emsal art ve yap younluu getireceinden Plan Tasdik Snr ierisinde
Bakanlka uygun grlecek Kentsel Tasarm Projesine gre ayrlacak ada ii
yollar, Yeil alanlar, Ak Otopark ve Yaya yollar kamuya terk
edildikten sonra Emsal Hesab net parsel aln zerinden yaplacaktr
eklinde deitirilmesi,
6.Madde: Parselin %40n amamak zere aa kan bodrum katlar Emsale
dahil
inaat alannn %25 ini gemeyecek ekilde skan edilebilir Emsale
dahil deildir. Plan notunun Emsal: 3 olan inaat alann Emsal 3.80
lere kartarak younluk art getireceinden iptal edilmesi ve bu konuda
3194 sayl mar Kanunu ve ilgili ynetmelik hkmlerine gre uygulama
yaplmas eklinde deitirilmesi,
8.Madde: Plan Tasdik snr ierisindeki yaplarda Kot alnacak nokta,
Bloklarn yaknndaki mar Yollarnn Kotlar dikkate alnarak Kentsel
Tasarm Projesinde belirlenecek olup Uygulama Bu dorultuda
yaplacaktr eklindeki plan notu evre ve ehircilik Bakanlnca 08 Eyll
2013 tarih ve 28759 sayl Resmi Gazetede; yaynlanarak yrrle giren
Planl Alanlar Tip mar Ynetmeliinde Deiiklik yaplmasna dair
Ynetmeliin Madde 19- Ayn Ynetmeliin 30 uncu maddesi aadaki ekilde
deitirilmitir. Madde 30- Binalara kot verilmesinde aadaki esaslara
uyulur: maddesi ile elitiinden 8.Madde; Planlama Alannda 0.00 kotu
her binann tabi zemin ke noktalar ortalamasndan alnacaktr eklinde
deitirilmesi,
stanbul evre ve ehircilik l Mdrlnce ilan panosunda 16.09.2013 -
15.10.2013
(30 gn) tarihleri arasnda askya kan, stanbul ili, Esenler lesi,
Havaalan Mahallesi Riskli Alan Blgesi Uygulama mar Plan deiikliine
ait 1/5000 lekli Nazm ve 1/1000 lekli Uygulama mar Plan ve Plan
Notlar Deiiklii ile ilgili yukardaki tirazlarmzn deerlendirilmesi
ve gereinin yaplmasn arz ederiz. ..
3.2.4. Havaalan Mahallesi Hak Sahipleriyle ESKON A nin yapt
szleme rnei (ekil 3-10)
-
76
-
77
-
78
-
79
-
80
-
81
ekil 3-10
-
82
Ykmlarn tamamlanmasndan sonra Belediye Bakan 18 Haziran 2013 te
yapt basn aklamasnda ki ay iinde konutlarn yapm iin inaatlarn
balayacan sylemitir.
http://7-24esenlerhaber.com/haberdetay/ESENLER-HAVAALANI-MAHALLESINDE-SON-YIKIM.../2184
Belediye Bakan yapt bu aklamada, Havaalan Mahallesinde 72 bin
metrekarelik alandaki yaplama alannn 30 bin metrekare, 42 bin
metrekaresinin de tamamyla donat alanlarna terk edileceini, hak
sahiplerine toplam 1400 konut vereceklerini ifade etmitir. Belediye
Bakan maketlerin zerinden ekilecek kura ile herkese tapusunun
verileceine dair sz vermitir. Bu raporun kaleme alnd tarihte (Ocak
2013) temeller atlmam, sudan nedenlerle beklenilmektedir. Szlemeler
yaplm ancak sreler mulaktr.
Szlemenin Sre il