Kasna Antika Drugi Kolokvij

VIZIGOTSKA UMJETNOST

-u 6.st smještaju se kod Iberskog poluotoka, vrhunac u 7. st

-more gothico: klesani blokovi kamena slažu se u redove bez upotrebe vezivnog materijala, razlikuje se od opus incertuma koji prevladava u ranokršćanskoj arhitekturi Hispanije, kvalitetniji od more gallicano (prekopirinejski dio Europe)

-standardizira se upotreba potkovastog luka ( ne ibero-arapskog)

-tlocrti uglavnom bazilikalni (San Juan de Banos, Palencia)

centralni (Santa Comba de Bande, Orense)

i latinski križ (San Pedro de la Nave, Zamaro)

-skulptura: kapiteli, vijenci frizovi i pluteji iznimno bogati, nema sačuvanih oslika ni mozaika

San Juan de Banos, 1. pol 7. stulazni trijem, 3 broda, 3 pravokutne apside, stupoi i kapiteli spolije

trijumfalni luk sunčani diskovi, zoomorfni elementi u niskom reljefu

sačuvana pravokutna apsida i transept, dva friza na vanjskom zidu transepta, frizovi u svetištu, klasični ili shematizirani zoomorfni motivi-pod trijumfalnim lukom anđeli nose sunce i mjesec, Krist blagoslivlja evanđeliste

martirij san Frutuoso de Montelios

kupole na križištu i nad 3 kraka križa, ulazni je presvođen, vanjski zid ukrašen slijepom arkadom

Santa Comba de Bande

San Pedro de la Nave-centralni plan, bazilikalna struktura, koncentrirana oko središnjeg kvadrala, kapiteli ukrašeni-na bazama su evanđelisti s ljudsim glavama i životinjskim tijelima -kapiteli: žrtvovanje Izaka, Danjel u Lavljoj jami Tome, Petar i Pabvao, apostoli i sveci koji najavljuju evanđelje, euharistijska tema ptica s grozdovima-prezbiterij:simbol sunca

skulptura možda vuče inspiraciju iz iluminacija, razlikuje se od skulpture ranokršćanskih sarkofaga i bizantske umjetnosti

Fuero Juzgo-ilustrirani kodeks iz 700. god.

LANGOBARDI

Palatinska kapela u Mozi- ploča s prikazom Krista flankiranog s dva janjeta fibule, 3 tipa, lučna, tip s, fibula disk

tehnika filigrana i tehnika iskucavanja-zlatni križići

-Agilulfova pločica, 6.-7.st-antički uzori, Agilulf s vojnicima u centru, dvije krilate Viktorije, prinošenje darova

Liutprandsko razdoblje (renesansa)-posezanje za klasičnim uzorima, 1. pol 8.st

Nadgrobna ploča iz Cumiana kapela Sant Anastasio-prikaz janjeta koji pije iz kantarosa santa Maria di Aurora, milano

-Langobardski kapitel-dva reda akantusa i naglašena rozeta i voluta

Cividale Ratchisov oltar-relikvijar-Krist u mandorli i 4 anđela

Kalistova krstionica –oktogonalni zdenac nad kojem se dižu arkade ukrašene životinjskim figurama i geometrijskim oblicima

Tempietto Langobardo (oratorij Santa Maria in Valle)-štuko dekoracija, vrlo bogata i očuvana, prikazi svetica u gotovo punoj plastici

freske iz Castelsepria- Santa Maria Foris Portas-zbog visoke kvalitete teško ih je smjestiti u razdoblje, smještaju se od 6.-10.st, iako je kraj 8.st najvjerojatniji-podsjeća na pompejansko slikarstvo i helenističku tradiciju

bazilika san Michelle Archangelo santa sofia u Beneventu san Salvatore u Bresci-imitacija kasnoantičkog modela u geometriziranom izdanju

MEROVINZI

-U 6. I 7. st. osnivanje brojnih samostana i crkava

kripte u Jouareu, 1. pol 7. st-Današnje crkve Notre Dame i St. Paul nalaze se na mjestima dviju prvotnih crkava Kripte St. Paul i Saint Ebregisiele ukazuju na postojanje treće kripta St. Paul-6 mramornih stupova dijeli prostor na 3 traveja

sarkofag-pripisuje se pariškom biskupu Agilbertu -scena posljednjeg suda u visokom reljefu -Krist u slavi, plošni reljef, mandorla okružena simbolima evanđelista

Hipogej des Dunes, Poitiers, 1. pol. 7.st-dvije prostorije, silazno stubište prema prvoj, u drugoj acrosolium vjerojatno namijenjen sarkofagu arhitektura antičke tradicije, bio je potpuno oslikan -kasnoantičke spolije ugrađene u stepeniceReljef:prikaz simbola evanđelista

Saint Pierre, Metz, 1. pol 8.st-elementi oltarske pregrade ugrađeni u nosače iz otonskog dobareljefi: geometrijske kompozicije vegeta bilni i zoomorfni oblici, prikaz Krista koji blagoslivlja i prikazuje kruh

KAROLINZI

METZ – centar Pipinove države, arhitektura iz 1.pol.8.st. Sv. Petar aux Nonnains – 1. faza 4.st., 8.st. pretvorena u crkvu

- ostatci oltarnih pregrada – novost – horror vacui- prepleti (zmije), trokutni pleteri

Katedralni sklop sv. Stjepana – 8 crkava po uzoru na Rim (uključujući sv. Petra)

PARIZ St. Denis – nalikuje na sv. Petra u Rimu – T-transept

- kontraapsida – Pipinov grob-anularna kripta

Saint Maurice – 4 faze nadogradnje

LORSCH – ostao samo monumentalni ulaz . slavoluk+arhitektura

Saint Riquier (8.st.) – centula – mnoštvo oltara- atrij- westwerk – u prizemlju kripta, na katu tron vladara- uz apsidu relikvijari apostola

AACHEN Palača (poč.9.st.) – aula magna – primaća soba – tron u eksedri na kraju

Kapela – arhitekt Odo iz Metza, kasnoantički uzori, centralna + katovi- kolorističke oplate, simbolika broja 12, rimske spolije

FULDA – poč.9.st.- kontraapsida (bitnija od istočne), transept na zapadu

BURGUNDIJA – iza apside aksijalna rotonda- kripte superiores i inferiores, umnažanje oltara s relikvijama

(nismo sigurni)

CORVEY – 9.st.- najbolje čuvani westwerk – vanjske kripte u prizemlju- na katu westwerka galerije – pronađen grafit – neume(notni zapis), 9.st.

HRVATI I KAROLINZI

NIN – Crkva sv. Križa (9.st.)

SPLIT- kamena krstionica kneza Višeslava, kraj 8.st.

POREČ-kamena katedra Eufrazijane (kraj 8.st)

BALE-Kapitel kolonade iz ruševina Sv. Marije Velike, kraj 8.st. ZADAR

Donat podiže rotondu sv. Trojstva-uzor Palatinska kapela u Aachenu, u prvoj pol. 9.st. -troapsidalno svetište -unutarnji prsten nosača galerije -cilindrični tambur

NOVIGRAD (Citas Nova)-sačuvan ciborij krstionice, 8.st.

-stilske srodnosti s obim u Cividaleu PANONIJA-jezičac pojasa iz Dalija, bronca, kraj 8.st.

-nalazi iz ratničkog groba u Medvedički

PUTALJ-crkva sv. Jurja, 1.pol. 9. st. (nije sačuvana) BIJAĆI- sv. Marija (nije sačuvana)

-dva zabata 1. pol 9. st. Sv. Marija na Crikvini u Biskupiji

-mijenjana od 9.-11.st-prva sigurna troapsidalna crkva u Hrv. u 9. st.-apside upisane u začelni zid-westwerk dodan nedugo kasnije-mauzolej kneževa-pravokutne apside

-vrijeme Trpimira RIŽNICE KOD SOLINA, sredina 9.st

-adaptacija ranokršćanske zgrade

reljef:

Crkva na Lopuškoj Glavici, 9.st Žažvić kod Bribira, 9.st

-dodan westwerk i narteks dobiva kasnije Kašić kod Zadra, 9.st.

-šesterolist

-vrijeme Branimira

Šopot kod Benkovca, 2.pol. 9. st

Sv. Spas na vrelu Cetine,2.pol. 9. st

BISKUPIJA -''4. crkva u biskupiji'', 2.pol. 9. st

-Sv. Cecilija na Stupovima, 2.pol. 9. st

Sv. Petar u Muću-oltarna pregrada s Branimirovim imenom

-Mutimir

oltarna pregrada iz crkve sv. Luke kod Knina

LITURGIJSKI PREDMETI-ukazuju franačko podrijetlo

Srebrni pozlaćeni relikvijar sv. Anselma iz Nina, 1.pol.8.st

Križić iz Nina, 8./9.st Ploča oltarne pregrade iz Zadarske katedrale, 8./9. st. Ploča oltarne pregrade u Gornjim Koljanima, 9.st

SKULPTURA-ukrašavanje gustim prepletima u plitkom reljefu + ranokršćanska simbolika (paun, golub, križ)-figuralne teme: lov, ratnici, evanđelisti-klesari:Dominicus Murarius, Petrus

Sarkofag iz zadarske katedrale, 9.st

Ciborij iz Novigrada, 8./9.st

Staklene posude iz Nina, 9.st