KANATLI HAYVAN HASTALIKLARI UYGULAMA FÖYÜ MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI
KANATLI HAYVAN HASTALIKLARI UYGULAMA FÖYÜ
MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI
KANATLI İÇ ORGANLARINDAN Salmonella Gallinarum İZOLASYON VE İDENTİFİKASYONU Kanatlı hayvanlarda Salmonella Gallinarum’un etken izolasyonu ve etkenin serolojik ve biyokimyasal testlerle identifikasyonunu amaçlanmaktadır. İnceleme örneği infeksiyondan şüpheli kanatlı hayvanlara ait iç organlardır (karaciğer ve dalak). Gönderilecek materyalin mümkün olduğunca en kısa sürede soğuk zincirde laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir.
İzolasyon:
Otopsi yapıldıktan sonra kanatlıların karaciğer ve dalaklarından direkt kanlı agara, Brillant Green Novobiocin Agar’a ve XLD Agar’a ekim yapılır. Besiyerleri 37±1°C’de aerobik koşullarda 24-48 saat inkube edilir.
Salmonellalar kanlı agarda 1-2 mm çapında yuvarlak, parlak, pürüzsüz ve kubbe şeklinde, XLD Agar’da besiyeri ile aynı renkte, yarı saydam, bazen siyah merkezli koloniler şeklinde, BGN Agar’da pembe koloniler halinde üreme gösterirler. Serolojik teyit için her petriden 5 tipik ya da şüpheli koloni Salmonella Omnivalent antiserum ile lam aglütinasyon tekniği kullanılarak inceleme yapılır. 5 kolonide aglütinasyon oluşmamış ise test negatif olarak değerlendirilir ve ileri kontrol muayenelerine devam edilmez. 5 kolonide aglütinasyon oluşmuş ise test pozitif olarak değerlendirilir ve ileri kontrol muayenelerine devam edilir.
Salmonella şüpheli kolonilerden nutrient agarda saf kültür için 37±1°C’de aerobik koşullarda 20-24 saat inkube edilir. Salmonella olduğu tespit edilen suşlar Salmonella O antiserum D1 grup, faktör 1, 9, 12 içeren antiserum ile serolojik teste tabi tutulur. Serolojik test pozitif sonuç verirse hareket muayenesi için yarı katı agara ekilir ve suşların hareketsiz olduğu tespit edildiğinde S. Gallinarum ve S. Pullorum’un biyokimyasal özellikleri değerlendirilerek ayrımı yapılır.
İdentifikasyon:
Biyokimyasal Testler:
Hareket muayenesi: Yarı katı besiyerine şüpheli koloniden ekim yapılır. 37°C’de 20-24 saat edilir. Hareketsiz suşlar besiyerinin tam ortasında inokulasyon hattı boyunca sınırlı bir üreme göster. Hareketli suşlar tüpün her tarafında homojen üreme görülmesi hareketin müspet olduğunu gösterir. Salmonella Gallinarum hareketsizdir.
TSI Agar Testi: Özeyle alınan kültür önce besiyerinin dip kısmına daha sonra yüzeye sürülerek ekim yapılır. 24-48 saat 37°C’de inkübe edilir. Oluşan değişiklikler şöyle yorumlanır.
Dip Kısım :Sarı renk Glukozun fermantasyonu Kırmızı veya renk değişikliği Glukozun fermente olmaması Siyah renk Hidrojen sülfür oluşumu Gaz kabarcıkları Glukozdan gaz oluşumu
Yüzey kısım: Sarı renk Laktoz ve/ veya sukrozun fermentasyonu Kırmızı veya renk değişikliği yok Laktoz ve/ veya sukrozun fermente olmaması
Salmonella Gallinarum glukozu fermende eder ve laktoz, sakkarozu fermente etmez.
Ürenin hidrolizi: Şüpheli koloniden üre agara ekim yapılır. 37°C’de 24 saat inkübe edilir. Reaksiyon 2-4 saat sonra gerçekleşir, eğer reaksiyon üreaz varlığı yönünden pozitif olarak gerçekleşirse; üre, amonyak açığa çıkartır, besiyerinin rengi sarıdan pembeye dönüşür.
Salmonella Gallinarum üreyi hidroliz etmez.
İndol oluşumu: Şüpheli koloniden 5 ml tryptophan içeren buyyona ekim yapılır. 37°C’de 24 ( ±3) saat inkübe edilir. Daha sonra 1 ml Kovacs reaktifi ilave edilir. Kırmızı halka pozitif reaksiyon, sarı-kahverengi bir halkanın oluşması negatif reaksiyonun olarak değerlendirilir.
Salmonella Gallinarum indol üretmez.
Lizin Dekarboksilaz Testi: Şüpheli koloniden Lysine içeren dekarboksilaz besiyerine ekim yapılır. 37°C’de 24 ( ±3) saat inkübe edilir. Mor renk oluşumu pozitif reaksiyon olarak, sarı renk negatif reaksiyon değerlendirilir.
Salmonella Gallinarum lizin dekarboksilaz enzimine sahiptir.
Ornitin dekarboksilaz testi: Ornitin içeren dekarboksilaz besiyerine şüpheli koloni ile inokule edilerek 37°C’ de 1 gün inkube edilir. Besiyerinin renginin mora dönüşmesi pozitif, sarı renk alması ise negatif olarak değerlendirilir.
Salmonella Gallinarum ornitin dekarboksilaz enzimine sahip değildir.
Şeker fermentasyon testi: Brom creosol purple ve ayrı ayrı % 1 oranında karbonhidratları (glikoz, maltoz, dulsitol ve mannitol) içeren peptonlu su içeren tüplere ekilir ve karıştırıldıktan sonra 37°C’de 48 saat inkübe edilir. Sarı renk oluşumu şekerlerin fermentasyon açısından pozitif olarak değerlendirilir. Salmonella Gallinarum glikoz, maltoz, dulsitol ve mannitolu fermende ederler.
Gaz Oluşturma Testi: Durham tüplü brom creosol purple içeren karbonhidratlı (glikoz, maltoz, dulsitol ve mannitol) besiyerinde inkübasyondan sonra durham tüplerinde gaz birikmesi pozitif olarak değerlendirilir. Salmonella Gallinarum glikoz, mannitol’dan gaz oluşturmaz.
Serolojik Testler
Otoagglutinasyon yapmayan saf kolonilerin (O) antijenleri varlığının tespiti için Salmonella O antiserum D1 grup, faktör 1, 9, 12 içeren antiserum ile lam tekniği kullanılarak inceleme yapılır.
Salmonella Polyvalent (O) Testi: Lam ikiye ayrılır ve ayrılan her iki kısma birer damla fizyolojik tuzlu su konur. Üzerine nutrient agardaki 24-48 saatlik kolonilerden 3 mm’lik özesinin yarısı dolu olarak alınır ve karıştırılır. Lamın bir kenarı birinin üzerine 1 damla Salmonella O antiserum D1 grup, faktör 1, 9, 12 içeren antiserum damlatılır. 30 sn.-1 dk. kadar rotasyon hareketi ettirilerek karıştırılır. Siyah zemine karşı incelenir. Eğer kültür + fizyolojik tuzlu su çözeltisi + polyvalent serum karışımında aglütinasyon oluşmuş, kültür +
fizyolojik tuz su çözeltisi karışımında aglütinasyon oluşmamış ise test pozitif olarak değerlendirilir.
Salmonella Pullorum / Gallinarum Lam Aglütinasyon Testi Salmonella Pullorum / Gallinarum antijeni kullanarak kanatlı serumlarında antikor aramaktır. Sahadan laboratuarımıza gelen kanatlı serumlarında Salmonella Pullorum / Gallinarum infeksiyonunun saptanması ve damızlık sürülerin taranması için kullanılır.
Oda ısısında olan kanatlı kan serumu ve Salmonella Pullorum / Gallinarum antijeni bir fayans üzerine eşit miktarda (0.02 ml) damlatılır. Serum ve antijen iyice karıştırılır. Plak’a 5 saniye rotasyon hareketi yaptırılır. İlk dakikanın sonunda, plak tekrar 5 saniye çevrilerek sonuçlar en geç 2 dakika içinde okunur. Bu sürenin dışındaki reaksiyonlar negatif olarak değerlendirilir. Pozitif olgularda antijenin kümelenmesi görülür. Negatif olgularda karışım homojen olarak kalır.
KANATLI PARATİFO İNFEKSİYONLARININ TEŞHİSİ Klinik belirti gösteren ve bireysel izleme yapılacak kanatlılardan iç organ materyali ve/veya kloakal svaplar aseptik koşullarda alınmalıdır. Klinik vakalarda, belirtilerin ortaya çıkmasını takiben materyal alınmalı ve bu hayvanlarda antibiyotik kullanılmamalıdır. Kümeslerde enterik kolonizasyonu belirlemek amacıyla, kümeslerden altlık, toz ve çevresel örnekler drag/çorap svap şeklinde alınmalıdır. Bu örnekleme yöntemi ile kümeslerde ve örnek alınan yüzeylerde Salmonella varlığı belirlenebilir. Konakçı-spesifik serotiplerin dışkıdan ve çevresel örneklerden izolasyonu zordur. Paratifo etkenlerinin izolasyonu için kesim aşamasına gelen broiler/hindi ve iki haftalıktan büyük damızlık ve yumurtacı kümeslerden kloakal svap, drag/çorap svap ve kümes tozu alınabilir. Ayrıca direkt olarak sekal içerik, dışkı örneği bir kaba alınarak izolasyon amacıyla kullanılabilir. Kesimhanede karkaslar materyal olarak kullanılabilir. Ayrıca yem fabrikasından çevresel kaynaklardan alınan drag svaplar, hayvan yemleri ve gıdalar da direkt olarak Salmonella varlığı yönünden incelenebilir. Alınan materyaller aynı gün içinde soğukta laboratuara ulaştırılmalıdır.
İzolasyon ve identifikasyon:
Paratifoid Salmonella serotipleri, ender olarak kanatlı hayvanlarda sistemik infeksiyonlara neden olmaktadır. Genel olarak hayvan dışkılarında bulunmakta ve hayvansal gıdalara bulaşmaktadır. Bu nedenle izolasyon ve identifikasyon, materyal orijinine göre aşağıdaki basamaklar kullanılarak gerçekleştirilmektedir.
İzolasyon: Sistemik infeksiyon görülen sürülerden bireysel örnekleme ile alınan materyallerden direkt genel besiyerlerine ekim yapılırken; kanatlı hayvanlardan enterik kolonizasyonu, kümes ve çevresel kaynaklarda ve ayrıca hayvansal gıdalardan alınan materyallerden Salmonella varlığını belirlemek amacıyla, belirli zenginleştirme ortamları
kullanılarak izolasyon ve identifikasyon işlemi gerçekleştirilmektedir. Bu amaçla alınan materyaller uluslararası standart metodlarla incelenmelidir.
Bu amaçla ISO 6579:2002 en yaygın kullanılan yöntemdir. Bu metot, ön zenginleştirme, selektif zenginleştirme ve selektif-diferansiyel agarda izolasyon aşamalarından oluşmaktadır. Salmonella şüpheli kolonilerin identifikasyonu ise, izolasyon aşamasından sonra biyokimyasal özellikleri ve serolojik doğrulama aşamaları ile yapılmaktadır. Yöntem aşağıda detaylandırılmıştır.
Ön zenginleştirme: Dışkı, yem, hayvansal gıdalardan 25 gr. numune veya drag/çorap svaplar aseptik koşullarda steril Tamponlanmış Peptonlu Su (TPS; %10) ile homojenize edilir. 37°C’lik etüvde 18-24 saat inkübe edilerek ön zenginleştirme sağlanır.
Selektif zenginleştirme: Ön zenginleştirme sonunda ikinci gün kültürden içinde 10 ml Rappaport– Vassiliadis Soy Buyyonu (RVS) bulunan tüpe 0,1 ml ve içinde 10 ml. Tetrathionate Buyyon (Müller- Kauffman) bulunan tüpe 0,1 ml. aktarılarak 42°C’de 18-24 saat zenginleştirme için inkübe edilir.
Selektif-diferansiyel agarda izolasyon: İnkübasyon sonunda üçüncü gün bir öze dolusu kültür alınarak izolasyon için Brilliant Greeen Phenolred agar (BGA) ve XLD agara azaltma yöntemiyle ekilir. 24-48 saat 37°C’de inkübasyondan sonra Salmonella şüpheli kolonilerden (XLD’de siyah merkezli kırmızı; BGA’da pembe) dördüncü gün Nutrient agar’da saf kültürü yapılır.
İdentifikasyon: Besiyerinde saf olarak üreyen koloniler, biyokimyasal özelliklerine göre identifikasyonu yapılır (Tablo 1). Bu testere ilave olarak polivalan serumlarla lamda ve/veya tüpte aglütinasyon ile doğrulaması yapılır.
Tablo 1
Biyokimyasal Testler Sonuç Triple Sugar Iron Testi H2S pozitif Üre Hidroliz Testi - İndol Testi - Lizin Dekarboksilaz Testi + Voges Proskauer - Β-Galaktosidaz Testi -
Serotiplendirme: Salmonella spp. olarak identifiye edilen koloniler, “O” somatik, “H” fimbria ve “Vi” antijenlerine göre serotiplendirmeleri gerçekleştirilir.
Moleküler teşhis: Hayvan dışkılarından, çevresel örneklerden, yem ve gıdalardan Salmonella izolasyon ve identifikasyonunun zaman alması nedeniye hızlı sonuç veren moleküler yöntemler geliştirilmiştir. Bu yöntemler arasında, immunomanyetik separasyon (IMS), ELISA, konvansiyonel ve Real-Time PCR sayılabilir. Bu yöntemlerde teşhis süresi 24-48 saattir ve otomatize sistemler de geliştirilmiştir. Ancak tüm bu çabuk yöntemlerin standardizasyou için detaylı çalışmalar yapılması ve kontrollerle birlikte çalışılması önemlidir.
Serolojik testler: Hayvanlarda salmonella infeksiyonlarının teşhisi için serolojik testler kullanılmaktadır. Bu testlerden boyalı antijenle kanla yapılan aglütinasyon testleri uzun yıllardır teşhiste kullanılmaktadır ancak kanatlı spesifik salmonella seotipleri için kullanılabilir bir yöntemdir. İnsan sağlığını etkileyen serotipler arasında, Salmonella Enteritidis ve Salmonella Typhimurium infeksiyonlarının teşhisine yönelik ticari ELISA temelli teknikler/kitler bulunmaktadır ve laboratuvarlarda kullanılmaktadır. Bu testlerde ticari yumurtacılarda bu infeksiyonların teşhisinde serum ve yumurta sarısı materyal olarak kullanılmaktadır.
DAMIZLIK İŞLETMELERİNDE Salmonella Pullorum / Gallinarum YÖNÜNDEN KONTROLÜ Damızlıkçı işletmelerin S.Pullorum / Gallinarum için kontrollerinin yapılması ve uygun görülenlerin sertifikalandırılması amacıyla; serolojik testler ve bakteriyolojik muayenelerden (Etken izolasyon ve identifikasyonu) yararlanılır.
Serolojik testler:
Çabuk Serum Aglutinasyon (Plate Aglutinasyon Testi), Yavaş Serum Aglutinasyon (Tüp Aglutinasyon Testi) testi ve ELISA uygulanır.
Kontrol amacıyla alınan tüm kan serumları Çabuk Serum Aglutinasyon testi ile tarandıktan sonra şüpheli ve pozitif çıkanlara, Yavaş Serum Aglutinasyon testi veya ELISA uygulanır.
Testlerin uygulanmasında dikkat edilecek noktalar ve teşhis kriterleri:
Damızlıklara Salmonella Gallinarum aşıları uygulanmaz. Serolojik testler 16 haftalık yaştan itibaren uygulanır. 16. haftada yetiştirme kümeslerinden yumurtlama kümeslerine nakledilen sürülere gittikleri çiftlikte sağlık sertifikası verilir. Pure-Line'larda sürünün tamamından, grand parent'larda sürünün %10'undan, Parent stocklarda ise; kanatlı sayısı 5000 den az olan sürülerde, sürünün %5'inden, 5000 ve daha fazla olanlarda ise en az 300 hayvandan kan numunesi alınmalıdır.
Alınan kan serumlarına Çabuk serum aglutinasyon testi uygulanır. Şüpheli ve pozitif bulunanlar Yavaş serum aglutinasyon ve/veya ELISA testine tabii tutulur.
Serolojik testler sonucu reaktör tespit edilen kümeslerde, kesin karar için etken izolasyonu ve identifikasyonu ve S.Enteritidis ve Salmonella Gallinarum/ Pullorum ayrımının yapılması şarttır.
Su kuşları hariç, diğer evcil kanatlılar için bu testler geçerlidir.
Bakteriyolojik ve serolojik testler yapılmadan 3 hafta önce, bu muayenelerin sonuçlarını olumsuz yönde etkileyebilecek antibiyotik, kemoterapötik, ilaç ve yağlı adjuvanlı aşılar kullanılmamalıdır.
Çabuk serum aglutinasyon testi negatif çıkan kümesler S.Gallinarum / Pullorum yönünden temiz kabul edilirler.
Tüp aglutinasyon testinde şüpheli veya pozitif olarak değerlendirilen bir kümesten; kümes kapasitesine göre 5.000'e kadar 10, 10.000'e kadar olan kümesten ise 20 adet reaktör numune bakteriyolojik muayene için laboratuvara gönderilir.
Bakteriyolojik olarak S.Gallinarum / Pullorum izole ve identifiye edilirse bu sürünün damızlık faaliyetine son verilir. Kümesteki hayvanlar imha edilir.
Serolojik testler ile tespit edilen sürüden etken izolasyonu yapılamadığı durumlarda 30 gün içerisinde tekrar kümese gidilerek işlemler tekrarlanır.
Serolojik Testlerin Uygulanması:
Uygulamada genel hususlar;
Serolojik muayeneler için 1-2 cc kan, steril ve kuru şişelere veya eppendorf tüplere alınmalıdır.
Kan, kanat altı venasından (vena subcutenea ulnaris) steril bir enjektörle alınarak, tüp veya şişelere konulup, oda sıcaklığında pıhtılaşmaya bırakılır. Pıhtılaşma meydana geldikten sonra çizilerek serum vermesi için beklenir. Elde edilen serumlar ağızları kapaklı şişe veya tüplere konup mümkün olduğu kadar soğuk ortamda (5-10°C) muhafaza edilerek seri şekilde laboratuvara gönderilmelidir.
Serumlar laboratuvarda zaman geçirilmeden teste tabi tutulmalıdır.
Test edilecek serumlar taze olmalı, kontamine ve hemolizli olmamalıdır.
Serolojik testlerin yapılışı:
a)Çabuk Serum Aglutinasyon Test (Plate Aglutinasyon Test) : Test; oda ısısında, temiz, kuru ve oda ısısına getirilmiş cam veya fayans üzerinde yapılır. Testten önce antijenin pozitif ve negatif serumlarla kontrolü yapılır. Test edilecek serumlardan cam veya fayansa konur. Üzerine aynı miktar boyalı antijen ilave edilerek, homojen olarak yayılır ve dairesel hareketler yaptırılır. Reaksiyon en geç iki dakika sonra değerlendirilir. Pozitif olgularda aglutinasyon görülür. Negatif olgularda karışım homojen olarak kalır.
b) Yavaş Serum Aglutinasyon Test (Tüp Aglutinasyon Testi) : Sporlara, her bir şüpheli serum için 5 küçük tüp (10X100 mm) ile 1 pozitif, 1 de negatif serum kontrolü için 2 tüp ilave edilir.
Birinci tüpe 0.9 ml., diğerlerine 0.5 ml. %0.8 lik Fizyolojik Tuzlu Su (FTS) konur, şüpheli serumdan 0.1 ml. alınarak ilk tüpe ilave edilir. İyice karıştırıldıktan sonra 0.5 ml. aktarılarak 1/10, 1/20, 1/40, 1/80 ve 1/160 dilüsyonları yapılır. Son tüpten sonra kalan 0.5 ml. serum dilüsyonu atılır. Salmonella pullorum / gallinarum tüp aglutinasyon antijeninden 0.5 ml. bütün tüplere ilave edilir. Serum ve antijen iyice karıştırıldıktan sonra 37°C de 20 saat inkübe edilir.
Bilinen pozitif kontrol serumun, tavuklar için 1/40 hindiler için 1/20 dilüsyonu hazırlanır. Eşit miktarda antijen ilave edilir. Negatif kontrol için ya bilinen negatif serum veya
0.5 ml FTS ve 0.5 ml antijen ilavesi ile negatif kontrol hazırlanır. Şüpheli serumdaki gibi 37°C de 20 saat inkübe edilir.
Sonucun Değerlendirilmesi:
Serum antijen karışımı homojen bir bulanıklık gösteriyorsa sonuç negatiftir. Tüp dibinde tortu ile beraber üst tarafta az bir bulanıklık olan vakalar şüpheli olarak kabul edilir. Aglutinasyonun tam olarak görüldüğü (üste berrak bir kısım ve alt tarafta dantel tarzında antijen antikor birikimi şeklinde) vakalar pozitif'tir. Tavuklarda 1/40, hindilerde 1/20 dilisyondaki pozitif aglutinasyon bu hayvanın reaktör olduğunu gösterir. Bu nedenle tüp aglutinasyon testinde reaktörleri kısa zamanda ayırmak için doğrudan tavuklar için 1/40 ve hindiler için 1/20 dilüsyonlar yapılabilir. Bunun içinde 0.390 ml. FTS + 0.010 ml. şüpheli serum konularak 1/40 dilüsyon temin edilir (1/20 dilüsyon için 0.380 ml. FTS + 0.020 ml. şüpheli serum). Serum dilüsyonuna eşit hacimde (0,4 ml.) antijen konur. Antijen ve serum dilüsyonları iyice karıştırıldıktan sonra 37°C de 20 saat bırakılır. Sonuçlar yukarıdaki gibi değerlendirilir. Aglutinasyonun şüpheli ve pozitif olduğu hallerde ise şüpheli kanatlılardan bakteriyolojik muayene için numune (17. madde 5 inci fıkra a ve b bendindeki gibi) alınır. Her serolojik testte pozitif ve negatif serumlar kontrol için kullanılır.
DAMIZLIK İŞLETMELERİN Salmonella Enteritidis ve Salmonella Tphymirium KONTROLLERİ Damızlık işletmelerin Salmonella Enteritidis ve Salmonella Tphymirium kontrollerinin yapılması ve uygun görülenlerin sertifikalandırılması amacıyla; serolojık testlerden ve bakterıyolojık muayenelerden (Etken izolasyon ve identifikasyonu) yararlanılır.
Testlerin uygulanmasında dikkat edilecek noktalar ve teşhis kriterleri
Serolojik testler 16 haftalık yaştan itibaren uygulanır. Pure-Line'larda sürünün tamamından, grand parent'lerde sürünün %10'undan, Parent stocklarda ise; kanatlı sayısı 5000 den az olan sürülerde, sürünün %5'inden, 5000 ve daha fazla olanlarda ise en az 300 hayvandan kan numunesi alınmalıdır.
Damızlıklarda resmi olarak ruhsatlandırılmış inaktif bir S.Enteritidis ve/veya S. T yphimurium aşısı kullanılır. Aşı yapılan sürülerin 16 haftalık yaştan sonraki tüm sürü taramaları, bakteriyolojik teşhise dayanır.
Aşısız sürülerde alınan kan serumlarına Çabuk serum aglutinasyon testi uygulanır. Şüpheli ve pozitif bulunanlar gerekli görülürse ELISA testine tabii tutulur. Çabuk serum aglutinasyon testi ve ELISA ile pozitif bulunan sürülerde etken izolasyonuna gidilir
Su kuşları hariç, diğer evcil kanatlılar için bu testler geçerlidir
Bakteriyolojik ve serolojik testler yapılmadan 3 hafta önce, bu muayenelerin sonuçlarını olumsuz yönde etkileyebilecek antibiyotik, kemoterapötik, ilaç ve yağlı adjuvanlı aşılar uygulanmamalıdır.
Çabuk serum aglutinasyon testi negatif çıkan kümesler S.Enteritidis yönünden temiz kabul edilirler.
S.Enteritidise ve S. Typhimurium’a karşı aşılanmış bir sürü pozitif reaksiyon vereceği için, serolojik test uygulanmaz. Gerektiğinde bakteriyolojik testler uygulanır.
Bakteriyolojik teşhis için; kanatlı sayısı 5.000 ve daha fazla olan bir sürüden 60 canlı kanatlı, 5000 den az olan sürüden ise 30 canlı kanatlı kullanılır. Bakteriyolojik muayene sonucunda S.enteritidis tespit edilemeyen sürü temiz kabul edilir.
Bakteriyolojik izolasyon ve identifikasyon sonucu S.Enteritidis ve S. Typhimurium saptanan bir sürüde; gerekli sanitasyon ve medikasyon tedbirleri uygulanır ve bu sürüden yaşam boyu alınacak yumurtaların fumigasyon ve egg-dipping uygulamasını takiben kuluçkalanmasına izin verilir.
Serolojik Testlerin Uygulanması
Serolojik muayeneler için 1-2 cc kan, steril kuru şişelere veya eppendorf tüplere alınmalıdır.
Kan alma işleminde kanat altı venası (vena subcutenea ulnaris) kullanılır. Buradan steril bir enjektörle alınan kan, tüp veya şişelere konularak oda sıcaklığında pıhtılaşmaya bırakılır, pıhtılaşma meydana geldikten sonra çizilerek serum vermesi için beklenir, elde edilen serumlar ağızları kapaklı şişe veya tüplere konup mümkün olduğu kadar soğuk ortamda (5-10°C) muhafaza edilerek seri şekilde laboratuvara gönderilmelidir.
Serumlar laboratuvarda zaman geçirilmeden teste tabi tutulmalıdır.
Test edilecek serumlar taze olmalı, kontamine ve hemolizli olmamalıdır.
Serolojik Testler:
a) Çabuk Serum Aglutinasyon Testi (Plate Aglutinasyon Testi) :
Kontrol amacıyla alınan tüm kan serumları, Çabuk Serum Aglutinasyon testi ile taranırlar. Bu testte S.pullorum / gallinarum için hazırlanan antijenler kullanılmaktadır. Bu antijenle yapılan S.enteritidis, S.typhimurium testlerinde, infeksiyonun saptanması, S.enteritidis, S.gallinarum, S.typhimurium ve S.pullorum ortak "O" antijenlerinin (1-9-12) kros reaksiyonuna dayanmaktadır. Bu test için ticari olarak satılan S.enteritidis (gm) flagellar antijenden hazırlanan boyalı serum aglutinasyon test antijeni de kullanılabilir. Ancak kolay temin edilebilirliği nedeniyle S.pullorum / gallinarum aglutinasyon antijeni tercih edilir.
Test; oda ısısında, temiz, kuru ve oda ısısına getirilmiş cam veya fayans üzerinde yapılır Testten önce antijenin pozitif ve negatif serumlarla kontrolü yapılır. Test edilecek serumlardan 0.05 ml. alınarak cam veya fayansa konur. Üzerine aynı miktar boyalı antijen ilave edilerek, 2-3 cm. çapında homojen olarak yayılır ve dairesel hareketler yaptırılır. Reaksiyon en geç iki dakika sonra değerlendirilir. Pozitif olgularda aglutinasyon görülür. Negatif olgularda karışım homojen olarak kalır.
b) ELISA Testi :
Bu test için ticari olarak satılan ELISA test kitleri kullanılır. Ancak kullanılacak test kitinin test prosedürü kitte bildirildiği gibi uygulanır.
Materyal seçimi ve bakteriyolojık muayeneler: Serolojik testlerde pozitif olan reaktörlerde veya yine serolojik testlerde şüpheli görülen vak'alarda testlerin doğruluğunu teyit etmek amacıyla bu hayvanlardan bakteriyolojik muayeneler yapılır.
a) Yumurtacı ve Etçi Damızlık Tavuklarda: Bunun için bütün reaktörler hem direkt olarak hem de selektif zenginleştirme besi yeri prosedürlerine tabi tutulmak üzere. aseptik şartlara dikkat edilerek örnek alınıp kültüre edilir.
Direkt kültür: Normal veya hasta görünüşteki karaciğer, kalp, perikard, dalak, akciğer, böbrek, periton, safra kesesi, oviduct, şekilsiz yumurta ve testisler, yangılı ve absorbe olmamış sarı kesesi ve purulent, nekrotik ve proliferatif lezyonların bulunduğu patolojik dokular (kistler, apseler ve yangılı serozal yüzeyler) bakteriyolojik muayeneler için kullanılır.
Bazı suşlar belli selektif besi yerlerinde canlı kalmayacağı ve üremeyeceği için, iki selektif besi yerine ek olarak, selektif olmayan besi yerine de ekilirler.
Selektif zenginleştirme kültürü: Kross kontaminasyondan korunmak için, organ ve sindirim sistemi örnekleri ayrı ayrı toplanır ve ekilir. Aşağıdaki organ ve bölge örnekleri selektif zenginleştirme buyyonunda kültür için toplanır. Ayrıca organ ve bölgelerden alınan örnekler yukarıda belirtildiği gibi tanımlandığı şekilde selektif olmayan buyyona ekilir.
Kalp (uç kısmı, perikard ve varsa içeriği), Karaciğer (lezyonların bulunduğu veya büyümüş normal görünüşlü kısımları, drene edilmiş safra kesesi ve yakınındaki karaciğer dokusu),Ovaryum-Testis (komple inaktif ovaryum veya testis, eğer ovaryum aktifse herhangi bir atipik kısmı), Ovidukt (eğer aktifse, dehidre ve kalınlaşmış kısmı), Böbrek ve dalak, Purulent, nekrotik ve proliferatif lezyonların görüldüğü patolojik kısım.
Aseptik olarak her reaktörün, yukarıda tanımlanan her organ veya bölgesinden, 10-15 gr veya buna yakın miktarda örnek toplanır. Ezilen örneğe hacminin 10 katı olan beef extract buyyon veya selektif olmayan bir buyyonla blender işlemi uygulanır. Aynı kanatlıdan alınan organ ve bölgeler aynı yerde toplanabilir.
10 ml sıvı içinde hazırlanan süspansiyonlar 100 ml tetrathionate brillant green (TBG) buyyon ve selektif olmayan bir buyyona geçirilir ve 37° C de 24 saat inkübe edilir. Brillant green Novobiosin (BGN) ve Xylose – Lysine - Tergitol-4 (XLT4) gibi kontaminantların üremesini belirgin olarak baskılayan besiyeri kombinasyonları ve geçikmiş ikinci zenginleştirmeyi içeren bakteriyel izolasyon ve identifikasyon prosedürleri uygulanır.
Normal gibi görünen veya hasta dokuların aşağıdaki parçaları bir araya toplanır.
Sindirim kanalı: Kursak duvarı, pankreası da içeren duodenum, sarı kesekalıntısını içeren jejunum, sekal tonsil ve sekum, rektum ve kloaka. Aseptik olarak her örnekten 10-15 gr toplanır, ufak parçalara ayrılır, hacminin 10 katı TBG buyyon içinde blendır yapılır. Farklı kanatlıların dokuları aynı yerde toplanmaz.
10 ml. miktarındaki tanımlanan sindirim sistemi TBG süspansiyonlarından, 100 ml TBG buyyon içine transfer edilir ve 42 C de 24 saat inkubasyona bırakılır. Eğer 420 C lik inkubatör yoksa kültürler 37°C de inkübe edilebilir. TBG buyyon için daha yüksek inkubasyon ısıları, sindirim sistemi dokularındaki kontaminasyonu azaltır.
BGN ve XLT4 gibi kontaminantların üremesini belli düzeyde baskılayan gecikmiş ikinci zenginleştirme besiyeri kombinasyonlarını içeren bakteriyel izolasyon ve identifikasyon prosedürleri ( Ek 22- Tablo 2)’ ye göre yürütülür.
Attenue S.Enteritidis canlı aşı uygulandığında, aşı suşu aşılamadan sonraki iki gün içinde altlıktan izole edilebilir. Aşı suşunun saha suşundan ayrımı için gerekli ayırıcı testler kullanılır.
Enterobaktericae'lar için biyokimyasal testlerin yanısıra, Analitikal Profile Index (API), Vıtek 2 gibi bir sistem kültürel identifikasyona yardım amacı ile ayrıca kullanılabilir.
Salmonella olarak identifiye edilen bütün izolatlar Etlik Merkez Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüsünde serogruplandırılır ve serotiplendirilir.
b)Hindilerde:
Salmonella reaktörleri ve otopsi numunelerinin bakteriyolojik muayenesi, normal veya hasta görünüşteki karaciğer, kalp, perikard, dalak, akciğer, böbrek, periton, safra kesesi, ovidukt, şekilsiz yumurta ve testisler, yangılı ve absorbe olmamış sarı kese ve purulent, nekrotik ve proliferatif lezyonların bulunduğu patolojik dokulardan (kistler, abseler ve yangılı serozal yüzeyler) öze veya steril sıvaplar kullanılarak yapılır.
Bazı suşlar belli selektif besiyerlerinde canlı kalmayacağı ve üremeyeceği için, iki selektif besi yerine ek olarak, selektif olmayan besi yerine de ekilir. Brillant green (BG) agar besi yerlerine inokule edilir (37 °C de 24-48 saat).
Sindirim sistemi her zaman ayrı olarak kültüre edilir.
Salmonella kültürlerinin hepsi referans Enstitülerde serotiplendirilir.
Aşağıdaki organlar aseptik olarak kültüre edilmelidir;
Kalp (uç kısmı, perikard ve varsa içeriği), Karaciğer (lezyonların bulunduğu veya büyümüş normal görünüşlü kısımları, drene edilmiş safra kesesi ve yakınındaki karaciğer dokusu), Ovaryum-testis (bütün inaktif ovaryum veya testis, eğer ovaryum aktifse alıcı kişinin kararına göre atipik bölgeden örnek alınır), Ovidukt (eğer aktifse, dehidre ve kalınlaşmış kısmı), Pankreas ve böbrek, Dalak,
Toplanan, ufak parçalar haline getirilen ve ezilen örnekler 10 katı hacimde, buyyon içinde blendir edilir. Organlar tek tek veya grup halinde işlenebilir. Süspansiyonlar TBG veya Brillant green phenolred lactose saccharose (BPLS) transfer edilir ve 37 °C de 24 saat inkubasyona bırakılır. Buyyondan selektif besi yerlerine geçilerek 37 °C de inkübe edilir. 24-48 saatlik bir inkubasyondan sonra petriler muayene edilir. Eğer kontaminasyon varsa Brillant Green Sulfapridin (BGS) veya BPLS agara ekilir.
Normal gibi görünen veya hasta dokuların parçaları aşağıdaki gibi bir araya toplanır;
Sindirim kanalı: (Kursak duvarı, pankreası da içeren duodenum, sarı kese kalıntısını içeren jejunum, sekal tonsil ve sekum, rektum ve kloaka.) Her organdan aseptik olarak toplam 10-15 gr. parçalar toplanır ve bunlar ufak parçalara ayrılarak hacminin 10 katı TBG buyyon içinde blendır yapılır. Farklı kanatlıların dokularını aynı yerde toplanmaz.
Tanımlanan sindirim sistemi TBG süspansiyonlarından 10 ml, 100 ml TBG buyyon içine transfer edilir ve 42° C de 24 saat inkubasyona bırakılır. Eğer 42° C lik inkubatör yoksa kültürler 37° C de inkübe edilebilir. TBG buyyon için daha yüksek inkubasyon ısıları, sindirim sistemi dokularındaki kontaminasyonu azaltır.
TBG buyyondan BG agara ekilir ve 37° C de 24- 48 saat inkubasyondan sonra muayene edilir. Kontaminasyon varsa BGS agara ekim yapılır.
Eğer tercih edilirse, tek tek sıvap örnekleri üst, orta ve alt sindirim sisteminden alınabilir (sekum, rektum ve kloakayı da içeren). Sıvaplar 10 ml TBG buyyon içinde biriktirilir ve yukarıdaki gibi inkübe edilir.
Şüpheli koloniler, TSI ve LI agara transfer edilerek 37° C de 24 saat inkübe edilir.
Yatık TSI ve LI agar üzerinde tipik koloni gösteren Salmonella kültürlerine aşağıdaki biyokimyasal testler yapılır: Dekstroz, laktoz, sukroz, mannitol, maltoz, dulsitol, malonat, gelatin, üre buyyonu, sitrat, lizin dekarboksilaz, ornithine dekarboksilaz, metil-red ve voges- proskauer, KCN, salisin buyyon, O-nitrophenyl-beta-D-galactopyranside (ONPG), indol ve hidrojen sulfid. Katı bir besi yerine inokule edilerek hareket kontrolü de yapılır. Ayrıca API 20E, Vıtek 2 de kullanılabilir.
Bütün salmonella kültürleri serolojik olarak tiplendirilmelidir.
Bakteriyel muayene için çevre örnekleri ve klokal sıvapların alınması:
Her kümes ve her sürüden alınacak örnek sayısının belirlenebilmesi için kümes sahibinden, kümes düzeni ve sürü büyüklüğü hakkında bilgi alınmalıdır.
Toplanan örnekler ışıktan, fazla ısıdan korunmalı ve kurumadan 1 gün içinde laboratuvara ulaştırılmalıdır. Eğer ulaşım gecikirse örnekler transport medium içinde buzdolabında saklanmalıdır.
Bütün örnekler ve sıvaplar daha önce tanımlandığı gibi kültüre edilmelidir Elde edilen bütün salmonellalar serotiplendirilmeli ve serogruplandırılmalıdır.
Kloakal sıvap ile örnekleme:
Bakteriyolojik muayene için sürüde bulunan kanatlıların en az beş adedinden aşağıda belirtilen kloakal sıvap alma prosedüründe tanımlandığı şekilde kloakal sıvaplar alınır.
Kloakal sıvap alma prosedürü:
Sıvap, fekal materyalin toplanacağından emin bir şekilde, kloaka ve rektum içine yerleştirilerek hafifçe çevrilir. Sıvap ve yapışan fekal materyal içinde transport medium
bulunan tüp içine konulur ve çubuğun üst yarısı kırılarak kapak kapatılır. Bu sıvaplar 5'li gruplar halinde veya yetkili laboratuarın uygun gördüğü şekilde kombine edilir.
Civcivlerin salmonella yönünden bakteriyolojik muayenesi:
Bu bölümde, yumurta ve broyler damızlıkları ile su, gösteri ve oyun kuşlarından seçilmiş civcivlerin salmonella için bakteriyolojik muayenesinde önerilen laboratuvar prosedürü tanımlanmaktadır. (Çok kıymetli su, gösteri ve oyun kuşlarında ve devekuşu civcivlerinde sadece hasta ve ölü civciv varsa örnek olarak alınır.)
1-5 günlük civcivlerden rasgele örnekleme ile 25 adet seçilerek 5’er adetlik gruplara ayrılır. Her bir grubun yumurta sarısı, iç organları ve barsak örnekleri beşerli gruplar halinde birleştirilerek incelenir.
Organ örnekleri 5 civcivin her birinin kalp, akciğer, karaciğer ve dalak doku örnekleri ve b. Fabricius'un proksimal duvarından 1-2 gr ufak parçalara ayrılarak karıştırılır.
Yumurta sarısı örnekleri: 5 civcivin her birinin emilmemiş yumurta sarısı kesesi örnekleri, eğer yumurta sarı kesesi tam olarak görülmüyorsa, geriye kalan kısım tüm olarak alınır, 1-2 gramlık ufak parçalara ayrılarak karıştırılır.
Barsak örnekleri: 5 civcivin her birinin kursak duvarının yaklaşık 0.5 cm² lik bölümü ve duodenum, sekum ve ileosekal kısmın 5 mm uzunluğundaki bölümleri ufak parçalara ayrılarak karıştırılır.
Her bir örnek tetrationate selektif zenginleştirme besi yerine (Hajna veya Mueller- Kaufman) 10 kısım sıvı besi yerine 1 kısım doku örneği oranında transfer edilir.
Selektif zenginleştirme için 15 adet tetrationat kültür örneği yapılır. Organ ve yumurta sarısı örnekleri 37° C, barsak örnekleri 42° C de 24 saat inkübe edilir. Pleytler hazırlanır ve her ikisi de 24-48 saat inkubasyondan sonra muayene edilir. Şüpheli koloniler tanımlanır ve teyit edilir. Salmonella negatif olan tetrationate sıvı besi yerlerinin hepsi çevre organ ve barsak örnekleri için tanımlanan gecikmiş sekunder zenginleştirme prosedürlerine göre kültürüne devam edilir. Triple sugar iron (TSI) agar ve Lysine-iron (LI) agardan toplanan Salmonella şüpheli koloniler, serotiplendirilir ve serogruplandırılır.
Kanatlı İç Organlarından Escherichia coli İzolasyon Ve İdentifikasyonu Kanatlı hayvanlarda E. coli’nin etken izolasyonu ve etkenin serolojik ve biyokimyasal testlerle identifikasyonunu amaçlanmaktadır.
Inceleme Örneği:
İnfeksiyondan şüpheli kanatlı hayvanlara ait iç organlar (karaciğer ve dalak). Gönderilecek materyalin mümkün olduğunca en kısa sürede soğuk zincirde laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir.
Klinik belirtiler çok tipik değildir.
Nekropsi de görülen hava kesesi yangısı, perikarditis, perihepatitis tabloları, Chlamydia, Pasteurella ve Salmonella gibi mikroorganizmalar tarafından da oluşturulabildiğinden teşhisin mutlaka patojenik E.coli izolasyon ve identifikasyonuyla yapılması gerekmektedir.
Bu amaçla nekropsi yapıldıktan sonra kanatlıların lezyonlu organları (kalp, karaciğer, dalak, perikardiyal kese ve kemik iliği v.s.) direkt kanlı agara, MacConckey Agar’a ve EMB Agar’a ekim yapılır. Besiyerleri 37±1°C’de aerobik koşullarda 24-48 saat inkube edilir.
E.coli kanlı agarda 1-2 mm çapında yuvarlak, parlak, pürüzsüz ve kubbe şeklinde, EMB Agar’da metalik röfle veren S tipi, MacConkey Agar’da pembe koloniler halinde üreme gösterirler.
İdentifikasyon:
Biyokimyasal Testler:
TSI Agar Testi: Özeyle alınan kültür önce besiyerinin dip kısmına daha sonra yüzeye sürülerek ekim yapılır. 24-48 saat 37°C’de inkübe edilir. Oluşan değişiklikler şöyle yorumlanır.
Dip Kısım :Sarı renk Glukozun fermantasyonu Kırmızı veya renk değişikliği Glukozun fermente olmaması Siyah renk Hidrojen sülfür oluşumu Gaz kabarcıkları Glukozdan gaz oluşumu
Yüzey kısım: Sarı renk Laktoz ve/ veya sukrozun fermentasyonu Kırmızı veya renk değişikliği yok Laktoz ve/ veya sukrozun fermente olmaması
E.coli glukozu, laktoz ve sakkarozu fermende eder.
Ürenin hidrolizi: Şüpheli koloniden üre agara ekim yapılır. 37°C’de 24 saat inkübe edilir. Reaksiyon 2-4 saat sonra gerçekleşir, eğer reaksiyon üreaz varlığı yönünden pozitif olarak gerçekleşirse; üre, amonyak açığa çıkartır, besiyerinin rengi sarıdan pembeye dönüşür.
E.coli üreyi hidroliz etmez.
İndol oluşumu: Şüpheli koloniden 5 ml tryptophan içeren buyyona ekim yapılır. 37°C’de 24 ( ±3) saat inkübe edilir. Daha sonra 1 ml Kovacs reaktifi ilave edilir. Kırmızı halka pozitif reaksiyon, sarı-kahverengi bir halkanın oluşması negatif reaksiyonun olarak değerlendirilir.
E.coli indol üretir.
Hidrojen sülfit testi: Bu test, mikroorganizmaların, sülfür içeren bazı aminoasitleri (sistin, sistein, metionin, glutation) veya bileşikler (sülfatları) ayrıştırarak hidrojen sülfür (H2S) meydana getirebilme durumlarını saptamak için yapılır. Besi yerinde oluşan hidrojen sülfüri ortaya koymada, TSI (triple sugar iron agar), Kligler demirli Agar (KDA) Sulfid İndol-Motile (SIM) yarı katı agar, pepton iron agar (PIA) Bismut Sulfid Agar (BSA) vs. katı veya yarı katı besiyerlerinden yararlanılır. Besi yerinde, inokulasyon hattı boyunca siyah rengin (demir sulfid, FeS) meydana gelmesi pozitif reaksiyon olarak değerlendirilir. Hiçbir değişiklik yoksa negatif olarak kabul edilir.
E.coli Hidrojen sülfit negatiftir.
Sitrat Testi: Bu test, mikroorganizmaların, besi yerlerine katılan sitratı karbon kaynağı ve amonyum tuzlarını da nitrojen kaynağı olarak kullanabilme yeteneğini saptamada, bakteri cins ve türlerini identifikasyonda kullanılır. Simmons citrate besi yerinde, uygun bir inkubasyon süresi sonunda hiçbir üremenin olmaması ve ortamın orijinal yeşil rengini muhafazası negatif reaksiyon ve ekim hattı boyunca üreme ile birlikte koyu mavi rengin meydana gelmesi de pozitif reaksiyon olarak değerlendirilir.
E.coli sitrat negatiftir.
Şeker fermentasyon testi: Brom creosol purple ve ayrı ayrı % 1 oranında karbonhidratları (glikoz, maltoz, dulsitol ve mannitol) içeren peptonlu su içeren tüplere ekilir ve karıştırıldıktan sonra 37°C’de 48 saat inkübe edilir. Sarı renk oluşumu şekerlerin fermentasyon açısından pozitif olarak değerlendirilir. E.coli glikoz, laktoz, maltoz, dulsitol ve mannitolu fermende ederler.
Gaz Oluşturma Testi: Durham tüplü brom creosol purple içeren karbonhidratlı (glikoz, maltoz, dulsitol ve mannitol) besiyerinde inkübasyondan sonra durham tüplerinde gaz birikmesi pozitif olarak değerlendirilir. E.coli glikoz, mannitol’dan gaz oluşturur.
Serotiplendirme:
Bu özellikleri gösteren mikroorganizmanın Avian Pathogenic E.coli (APEC) olup olmadığının belirlenmesi için patojenik bir serogruba (01, 02, 078 gibi) ait olup olmadığı araştırılmalıdır.
Hayvan Deneyi:
İzole edilen E.coli'lerin patojenite testleri için civcivlere inokulasyondan yararlanılır. Ayrıca enterotoksijenik E.coli suşlarını belirlemek için tavşan lup testi ve infant mouse testleri kullanılmaktadır.
KANATLI TÜBERKÜLOZ (AVIAN TUBERCULOSIS) ETKENLERİNİN İZOLASYONU Avian Tuberculosis etiyolojisinde pek çok Mycobacterium türünü içermekle birlikte hastalığa neden olan en yaygın tür M. avium complex (serotip 1, 2 ve 3) ile M. genavense’dir. Bir kanatlı sürüsünde (kümeste) tüberkuloz için karakterisitk klinik bulgunun gözlendiği, post mortem muayenede tipik lezyonların görülmesi durumunda alınan smear örneğinden veya etkilenmiş doku örneklerinden yapılacak Ziehl-Neelsen boyamada asit fast bakterilerin görülmesi teşhis için yeterlidir. Teşhis, doku materyalleri ve klinik örneklerinden yayma preparat hazırlanarak tüberküloz basillerinin (asit-alkaliye dirençli) direkt olarak saptanması ve etken izolasyonu esasına dayanır.
Karaciğer ve dalak en uygun organlardır. Ancak karkasta otoliz şekillendiği durumlarda kemik iliği de kullanılabilir.
Bakteriyoskopi:
· Doku materyali veya diğer klinik örneklerden lamlara ince bir tabaka şeklinde yayma yapılır.
· Preparat uygun bir yerde kurumaya bırakılır. Olanak varsa kurutma işlemi UV ışığı olan kapalı bir kabinde yapılmalıdır.
· Kurumuş preparatlar kuvvetlice bir alevden çok hızlı ve çok yavaş olmayacak bir şekilde 2-3 kez geçirilerek tespit edilir.
· Tespit edilen preparat soğuduktan sonra boyanır.
Ziehl-Neelsen Boyama Yöntemi
· Fikse edilen lamlar boya sehpası üzerine dizilir.
· Lamların üzeri süzgeç kağıdı huniden süzülerek füksinle kaplanır.
Bir tel ucuna sarılmış, alkole batırılıp yakılmış pamukla lamlar alttan ısıtılır. Bu ısıtma sırasında boya kristallerinin çökmesine neden olan kaynatmamaya dikkat edilmelidir.
· Boya soğumaya, çıkan buhar kaybolmaya başlayınca işlem tekrarlanır. Isıtma bu şekilde 3 kez yapılır.
· Tekrar boyama sehpasına konulan lamların üzeri metilen mavisi ile kaplanır. 20-30 sn. beklenir. Bu süre sonunda boya dökülür.
· Tekrar distile su ile yıkanır. Kurutma sehpasına dizilip kurumaya terk edilir.
· İmmersion mikroskopta asit-fast basil aranır.
Etken İzolasyonu:
NaOH- N-Asetil-L-Sistein Yöntemi
· Gelen marazi maddeler steril bisturi veya makas ve pens yardımı ile parçalanır.
· Steril distile su steril kumla havanda ezilir. Homojenizatör varsa steril su ile homojenizatörde parçalanır. Üstteki sıvı 50 ml’lik falcon tüplere alınır.
· Üzeri tülbentli behere süzüldükten sonra 50 ml’lik falcon tüplere alınır.
· Üzerine aynı miktarda sodyum hidroksit-trisodyum sitrat (NaOH-TSS) N-asetil-L-Sistein çözeltisi eklenir.
· Tüpün kapağı kapatıldıktan sonra iyice çalkalanarak oda ısısında 15 dakika tutulur.
· Bu süre 15 dakikayı aşmamalıdır. Bekleme süresi dolan numuneye; tüpün ağzına 1-2 cm kalacak şekilde fosfat tampon eklenir.
· Tüpün ağzı sıkıca kapatılır. Birkaç kez tüp baş aşağı çevrilerek karışması sağlanır.
· Yoğunlaştırma amacıyla numune 3600xg’de 15 dakika santrifüj edilir.
· Üstteki sıvı kısım dikkatlice kirli kabına dökülür ve geri kalan çökelti 1-2 ml hacme ulaşacak şekilde fosfat tamponu ile süspansiyon haline getirilir. (Kirli kabında toplanan sıvıya 1/10 oranında çamaşır suyu ilave edilerek etken öldürülür.) Hazırlanan numunenin bir damlası preparat hazırlamada kullanılır. Geri kalan kısımdan 2’şer adet gliserinli ve gliserinsiz LJ besiyerine inokulasyon yapılır. Kültürler en az 8 hafta 37°C de ve 42°C’de tutulur. İnkubasyon sırasında kurumaya engel olmak için tüp kapakları sıkıca kapatılmalıdır. Kültürlerin 4. ve 7. gününde ilk kontrolleri yapılır. Daha sonra haftalık kontroller yapılır. M. avium hem gliserinli hem de gliserinsiz besiyerinde üreyebilir ancak gliserinli ortamda daha iyi üreme gösterir. Tipik M. avium bakterisi 2-4 hafta içinde S tipli koloniler meydana getirir. Rough variant suşları da mevcuttur. M. avium diğer Mycobacterium türlerinden farklı olarak 42°C’de üreme gösterir. Üreme görüldüğünde buradan yayma preparat hazırlanarak ZN’le boyama yapılır.
M. avium LJ besiyeri dışında Herrold’s Medium, Middlebrok 7H10 ve 7H11 veya %1 sodium pyruvate eklenmiş Coletsos besiyerlerinde de iyi üreme gösterir.
M. genavense için ekimler kan ve kömür eklenmiş ve pH sı 6 ya düşürülerek asitleştirilmiş Middlebrok 7H11 besi yerine yapılır ve inkübasyon 37 °C’de en az 6 ay süreli gerçekleştirilir.
M. avium yoğun bir enfeksiyon varlığında ayrıca PCR ile direkt dokudan teşhis edilebilir.
Mycobacteri türlerinin tiplendirilmesi için özelleşmiş laboratuvarlar gerekmektedir. Konvansiyonel biyokimyasal testler M.avium ve M.intracellulare yi ayıramamaktadır. Seroaglütinasyon metodu ile M.avium kompleks organizmaları 28 serovara ayrılmıştır. Serotiplendirmede ayrıca, ELISA, monoklonal antikorlar ve HPLC yöntemleri de kullanılmaktadır. Serovarlar 1-6, 8-11 ve 21 M. a avium ve M. a hominissuis olarak adlandırılmıştır. Serovar 7,12-20 ve 25-28 ise M.intracellulare olarak adlandırılmaktadır. Kanatlılarda avian tüberculosis M. A avium tip 1,2 ya da 3 tarafından oluşturulur. Bu
serotiplerin dışında belirlenmen serotiplerden kaynaklanan enfeksiyonlarda ileri tetkiklerin yapılması gereklidir.
Ancak, kafes kuşlarında yüzeysel tüberküloz lezyonlarının M.tuberculosis kaynaklı olabileceği gözden kaçırılmamalıdır.
Nükleik asit tanılama metodları:
Ticari nükleik asit hibridizasyon probları M.avium, M.intracellulare ve M.genavense ayrımı için altın standart pozisyonundadır. M.avium, M.intracallulare ve M.tuberculosis kompleks ayrımı için tanımlanmış multiplkes PCR metodu da bulunmaktadır.
İmmunolojik testler:
Evcil kanatlılarda genellikle tüberkülin testi kullanışlıdır ancak diğer kanatlı türleri için özelliklede su kuşlarında kandan yapılan boyalı-antijen aglütinasyon testi tavsiye edilir. Kanatlılarda görülen
M.tuberculosis enfeksiyonlarını saptamak için iki testte faydasızdır.
Tüberkülin testi
Tüberkülin testi genellikle evcil kanatlılar üzerinde kullanılmaktadır. Testte kullanılan tüberkülin standart avian prüfiye protein derivatıdır (PPD). 0,05 – 0,1 ml Tüberkülin ince bir iğneyle sakal kısmına intradermal olarak enjekte edilir. Reaksiyon 48 saat sonra değerlendirilir. Enjeksiyon bölgesinde şişlik ve yaklaşık 5 mm çaplı küçük bir nodül; sakaldan boyuna doğru inen ödem varlığı pozitif olarak değerlendirilir.
Boyalı antijen testi
Testte %1 malaşit yeşili ile boyanmış antijen tam kandan aglütinasyonu tespit etmek amacı ile kullanılır. Bir damla antijen eşit hacimde taze alınmış tam kan ile karıştırılır ve iki dakika çalkalanarak reaksiyonun oluşması beklenir. Aglütinasyon varlığı damlanın kenar kısımlarında malaşit yeşili-boyalı antijen birikimi; orta kısımda kan kırmızı renk görünümü ile saptanır.
AVİAN MİKOPLAZMOZ İNFEKSİYONLARININ TANISI Mycoplasma gallisepticum (MG) ve Mycoplasma synoviae’nin (MS) klasik yöntemlerle izolasyonu ve üreme inhibisyon testi, serum pleyt aglütinasyon testi, ELISA testi, Hemaglütinasyon inhibisyon testi ve PCR ile identifikasyonu yapılmaktadır.
Mycoplasma gallisepticum (MG) ve Mycoplasma synoviae’nin (MS) klasik yöntemlerle izolasyonu İnceleme örnekleri:
Kronik solunum yolu infeksiyonundan yada infeksiyöz sinovitisten şüpheli hayvanlardan örnekler infeksiyonların yerleştiği organlara göre değişir;
Canlı kanatlılardan: orofarinks, özefagus, trachea, göz, kloaka svabları
Ölü hayvandan: burun boşluğu, infraorbital sinüs, trachea, hava kesesi svabları, infraorbital sinüs ve eklem sıvıları
Örnekler laboratuvara buz aküsü içinde (soğuk zincirde) 24-48 saa içinde ulaştırılmalıdır. Transport besi yeri olarak PPLO broth ya da Frey’s broth kullanılmalıdır.
Bakteriyolojik İzolasyon
Katı örnekler:
Doku örnekleri dokuya yapılan kesit yüzeyi agara sürülerek ekim yapılabilir. Ayrıca
doku parçaları bir homojenizatör yardımıyla ya da havanda steril kum ve sıvı besiyeri ile ezildikten sonra örneğin 10-3’e kadar dilüsyonları yapılıp her dilüsyondan 1/10 oranında sıvı besi yerine ekilir.
Svap Örnekleri:
Sıvı besiyeri içindeki swablar vorteks ile iyice karıştırıldıktan sonra sıvı kısımdan direkt olarak katı ve sıvı besi yerine ekilir. Örneklerin 10 -3 ’e kadar dilüsyonları yapılıp tüm dilüsyonlardan ekim yapılmalıdır. Katı besi yerine ise 1 damla (yaklaşık 25 μl) damlatma suretiyle ekim yapılır.
Eklem sıvısı mycoplasmaların üremesini engelleyecek inhibitörler içerebileceğinden 10 -3 ’e kadar dilüsyonları yapılıp her dilüsyondan 1/10 oranında sıvı besi yerine ekilir. Katı besi yerine ise 1 damla (yaklaşık 25-33 μl) damlatma suretiyle ekim yapılır.
Ekim yapılan sıvı ve katı besi yerleri yüksek nemli ve %5-10 karbondioksitli ortamda 37°C’de inkubasyona bırakılır.
Katı kültürler üçüncü günden itibaren günlük olarak üreyen koloniler yönünden incelenir.
Kültürlerde üreme olmadığını söyleyebilmek için 21 gün inkübasyona devam edilmelidir. Sıvı kültürler her gün renk değişimi yönünden kontrol edilir. Üreme belirtisi görüldüğünde katı besiyerine pasajlanır. Üreme belirtisi görülmediği durumlarda ise 7 gün sonra 3 kez kör pasaj yapılır.
Sıvı kültürler, üremenin kanıtı olan renk değişikliği (kırmızıdan turuncu sarıya doğru) yönünden her gün kontrol edilir. Bu tip sıvı kültürlerden hemen katı besi yerine ekimler yapılır. Aşırı bulanıklık bakteriyel kontaminasyonu gösterir. Böyle kültürlerin subkültürü 0.45 μm por çaplı membran filtreden geçirilerek yapılır. Sıvı kültürlerin pasajları 1/10 inokulasyon oranı ile taze broth’lara ve agara yapılır. Sıvı besi yerinde arginin hidrolize eden mikoplazma türleri bulunduğunda oluşan alkali besiyerindeki asit renk değişikliğini maskeleyebileceğinden, sıvı kültürde herhangi bir renk değişikliği olmasa bile 7-10 gün sonra katı besi yerine subkültürleri yapılmalıdır. İzolasyonun olmadığını söylemek için broth kültürler ve bir adet ekim yapılmamış broth 3 hafta inkübe edilir.
Katı kültürler üremeler yönünden her 1-3 günde bir stereo mikroskop (x5-50 büyütme) ile incelenir. Katı besi yerinde kısmen agara gömülü tipik sahanda yumurta görünümünde koloniler oluştururlar.
Negatif durumlarda pleytler 14-20 gün sonra atılır. Kolonilerin gözlenmesi durumunda koloni içeren agar kısmı blok şeklinde kesilip çıkarılarak hem sıvı hem de katı besiyerine subkültürü yapılır. Katı besiyerine pasajda, agar bloğun koloni içeren yüzü aşağıda olacak şekilde yeni pleyt üzerine konulur ve öze ile yüzeyde hareket ettirilir.
İzolatların klonlanması ve saflaştırılması, görülen her bir morfolojik tipteki kolonilerin tekrarlayan pasajları ile yapılır. Pasajlamalarda tek bir koloni kullanılır. İdentifikasyon için katı kültürde tek koloni seçilip pasajlanır, bu işlem üç kez tekrarlanır
Bakteriyolojik İdentifikasyon
Biyokimyasal testler (Glukoz fermentasyonu, Arginin hidrolizi vb.) identifikasyona yardımcı olabilir ancak MG ve MS için spesifik değildir. Ayrıca klonlama yöntemi ile kültürün saflaştırılması gerekir.
Üreme İnhibisyon Testi (Growth Inhibition Test) Üç kez klonlanmış saf mycoplasma kültüründen sıvı besi yerine pasaj yapılır. Yeterli üreme elde edilince kültürün dilüsyonları yapılır. Test için 10 4 CFU/ml optimal bakteri miktarıdır. Test için 10 -2, 10-3 dilüsyonlar kullanılır. Uygun besi yeri bulunan petri plaklarının arkasına kalemle boydan boya düz ve birbirine paralel çizgiler çizilir. 9 cm çaplı petrilere iki-üç çizgi çizilebilir. Her bir kültür dilüsyonundan 50 μL çizginin bir kenarına bırakılarak petri eğilir ve damlanın çizgi boyunca ilerlemesi sağlanır. Kuruması beklenip ekim çizgisi uzunluğunun ortasından 6 mm çaplı daire şeklinde agar parçası kesilip çıkarılır. Bu işlem için steril pastör pipeti kullanılabilir. Oluşan çukura 30-40 μL spesifik antiserum taşırmadan konulur. Kuruması beklenip, petri ters çevrilerek 37°C’de üreyinceye kadar (48-72 saat) inkübe edilir. Süre sonunda çukur etrafında üreme inhibisyon zonunun oluşması testin pozitif olduğunu gösterir.
Kanatlılarda Mikoplazma İnfeksiyonlarının (Avian Mycoplasmoz) Serum Pleyt Aglutinasyon (SPA) Testi İle Teşhisi Tavuk/Hindi kan serumu: Serolojik muayeneler için, test materyali sürüyü örnekleyecek miktarda alınan kanların pıhtılaştırıldıktan sonra çizilerek elde edilen kan serumlarıdır. Test için kullanılacak serumlar taze olmalı ve dondurulmuş serumlar yanlış pozitiflik verebileceğinden dondurulmamalıdır. Hemolizli kontamine vb serumlar test için kullanılmaz. Pozitiflik nonspesifik reaksiyonlardan kaynaklanabileceğinden serum örneklerini 56°C’de 30 dk inaktive etmek gerekir. Teste başlamadan öce serumlar oda sıcaklığına getirilmeli ve otoaglutinasyon verip vermedikleri kontrol edilmelidir. Serumlar hemen test edilmeyecekse +4 °C’de 3 gün süreyle saklanabilir.
SPA Testin yapılışı:
1.Test pleytine Her bir örnek için yaklaşık 3 cm karelik alanın orta kısmına 1 damla (yaklaşık 20-30 μl) test edilecek serumdan bırakılır. Bir seferde kaç örnek bir arada çalışılacağı teknik personelin hızına bağlıdır. Ancak bu sayı 25’i geçmemeli ve test tamamlanıncaya kadar serumların kurumayacağı kadar olmalıdır.
2. Serum örneklerinin yanına eşit miktarda test antijeni damlatılır.
3. İnce bir cam çubuk vb. yardımıyla antijen ve serum örneği karıştırılır. Bu cam çubuk örnekler arasında temizlenmeli ya da her örnek için farklı bir karıştırıcı çubuk kullanılmalıdır.
4. Fayans (pleyt) 5 sn. süreyle yavaş dairesel hareketlerle döndürülerek damlaların karışması sağlanır. 1dk sonunda pleyt tekrar dairesel hareketlerle 5 sn kadar döndürülür ve kalan 55 sn. sonunda test sonuçları değerlendirilir.
5. Pozitif bir reaksiyon, 2 dakika içerisinde antijenin kolaylıkla görülebilen kümeleşmeler oluşturmasıyla dikkati çeker.
6. Negatif bir reaksiyon, 2 dakika içerisinde antijenin hiçbir kümeleşme oluşturmamasıyla ayrılır.
7. 3-5 dk içinde kısmen aglutinasyon veren şüpheli serum örnekleri bir seri diliusyonu yapılarak tekrar test edilir. 1/8’e kadar sulandırılan serum örneklerinde 1/4 sulandırmada aglütinasyon görülürse örnek pozitif kabul edilir.
8. Her testte pozitif ve negatif kontrol serumları, örneklerle birlikte test edilmelidir.
Sonuçların Değerlendirilmesi
2 dakika içerisinde antijenin kolaylıkla görülebilen kümeleşmeler oluşturması test için pozitif, kümeleşme görülmemesi negatif kabul edilir. Her ne kadar belli bir uluslar arası standart olmasa da sürünün %10’unun pozitif reaksiyon verdiği durumlarda, özelliklede bu sonuç HI ve ELISA ilde doğrulanmışsa sürü pozitif kabul edilir.
Kanatlı Mikoplazma İnfeksiyonlarının (Avian Mycoplasmosis) Hemaglütinasyon İnhibisyon Testi ile Teşhisi Çalışma Antijeninin HA titresinin belirlenmesi:
HI testinde kullanılacak antijen solüsyonunun hazırlanabilmesi için öncelikle antijenin hemaglutinasyon (HA) titresinin belirlenmesi gerekmektedir. Test antijeninin hazırlanmasında aşağıdaki basamaklar takip edilir:
1. Kullanılacak antijen liyofilize ise hazırlık aşamasında belirtildiği şekilde sulandırılır. Daha önceden sulandırılmış antijen kullanılacaksa ve antijen bölünmüş küçük miktarlarda ise bunlar havuz yapıldıktan sonra kullanılmalıdır. Test için antijenin 1/10 dilusyonu kullanılır.
2.V tabanlı mikropleytin 3 sırasına 1’den 12. göze kadar her göze 50 μl PBS konur.
3.İlk 2 sıranın ilk gözlerine 50 μl antijen konduktan sonra son göze kadar 2 katlı sulandırması yapılır son gözdeki 50 μl atılır.
4. Pleytin 3 sırasının bütün gözlerine 50 μl % 0.5’lik yıkanmış tavuk eritrositi ilave edilir.
5. 3. Sıra eritrosit kontrol sırası olarak kullanılır.
6. Hafifçe pleytin kenarına vurularak her gözün içeriğinin karışması sağlanır.
7. Pleyt oda sıcaklığında 30 dk. inkube edilir. Eritrosit kontrol gözünde düğme şeklinde eritrositlerin çöktüğünden emin olmak gerekir.
8. Eritrositlerin tamamının aglutine olduğu gözlerden en yüksek dilusyon Hemaglutinasyon titresini verir.
9. HI için istenen 8HAU ve 4 HAU hesaplamak için HA titresi sırasıyla 8 ve 4’e bölünür. Çıkan sonuç bize antijeni ne kadar sulandıracağımızı gösterir.
10. HI testinde kullanmak üzere antijen 8HAU veya 4 HAU oranında PBS ile sulandırılır.
11. Sulandırılan antijen için yukarıdaki basamaklar tekrar uygulanır. Bu sefer 6. göze kadar çalışılır. Sonuçta 4. göze kadar HA görülmesi beklenir. Sonuç istenildiği gibi olmazsa antijen yeniden sulandırılarak 4HAU elde edinceye kadar yukarıdaki basamaklar tekrarlanır. Sonuç alındığı takdirde istenilen oranda 4HAU oranında sulandırılan antijen HI testinde kullanılır.
HI testinin yapılışı:
1. Test edilecek serum örnekleri ve pozitif ve negatif kontrol serumları antijen geri titrasyonu için pleytin A gözünden başlayarak sırasıyla H gözüne kadar 8 sıra kullanılır.
2. Her sıranın ilk gözüne 50 μl PBS konur.
3. Her sıranın 2. gözlerine 50 μl 8HAU antijen ve 3.gözden 8. göze kadar ise 50’şer μl 4HAU antijen konur.
4. İlk göze önceden 1/5 sulandırılmış serumdan 50 μl konur iyice karıştırıldıktan sonra 2. göze aktarılır sıranın sonuna kadar dilusyon yapılır ve 50 μl atılır.
5. Antijen kontrolü için 6 göz kullanılır. 2.-6 arasındaki gözlere 50 μl PBS konur. 1.ve 2. gözlere 50 μl 8HAU antijenden 50 μl ilave edilir. 2. Gözün içeriği iyice karıştırıldıktan sonra 50 μl si 3.göze ve sırasıyla 6. göze kadar dilusyon yapılır kalan 50 μl atılır. Kalan 2 göz (7. Ve 8. göz) eritrosit kontrol olarak kullanılmak üzere 50 μl PBS konur. Pleyt kenarına hafifçe vurularak her gözün içeriğinin karışması sağlanır. Bütün gözlere 50 μl % 0.5’lik yıkanmış tavuk eritrositi ilave edilir. Pleyt oda sıcaklığında yaklaşık 50 dk. veya 4HAU antijen titrasyonu okunabildiği zamana kadar beklenir.
7. HA’un tam olarak inhibe edildiği dilusyon HI titresi olarak belirlenir.
Sonuçların Değerlendirilmesi:
HI Testinin geçerli olabilmesi için:
Serum kontrolde (Test edilen serumların ilk gözü ) eritrositlerde nonspesifik aglütinasyon ya da hemoliz olmamalıdır. Nonspesifik HA durumunda test serumundaki non spesifik hemaglutininlerin giderilmesi ve testin tekrar yapılması gerekir. Bu amaçla 1 ml test edilecek serumun üzerine 6-8 damla eritrosit peleti damlatılır. 37°C’de 10 dk inkube edildikten sonra santrifüj edilerek eritrosit peleti uzaklaştırılır. Süpernatant testde kullanılır.
Pozitif kontrol serumun daha önce belirlenen titrelerinin birinde sonuç vermesi gerekir, Negatif kontrol serum negatif olmalıdır. Antijenin geri sulandırmasında titre 1:4 ya da 1:8 olmalıdır.
Test sonunda 1/80 pozitif 1/40 titre ise şüpheli kabul edilir.
İnhibisyon (düğme formasyonu) olan gözler = Pozitif İnhibisyon (düğme formasyonu) olmayan, dantela tarzında kalan gözler = Negatif olarak ifade edilir.
Kanatlı Mikoplazma İnfeksiyonlarının (Avian Mycoplasmosis) ELISA Testi ile Teşhisi Serolojik muayeneler için, test materyali sürüyü örnekleyecek miktarda alınan kanların pıhtılaştırıldıktan sonra çizilerek elde edilen kan serumlarıdır. Hemolizli kontamine vb serumlar test için kullanılmaz. Serumlar hemen test edilmeyecekse +4°C’de 3 gün süreyle -20°C’de yıllarca saklanabilir.
ELISA İçin Test serumlarının Sulandırılması:
Teste alınacak numuneler test sulandırıcı tampon ile 1:500 oranında sulandırılır. İlk önce 5 μl serum 245 μl kitin sulandırma sıvısında sulandırılır ve 1/50 oranında sulandırma yapılmış olur. Sonra 1/50’li sulandırılan serumun 20 μl’si 180 μl kitin sulandırma sıvısında sulandırılır ve 1/10 oranında sulandırma yapılmış olur. Böylece 1/50*1/10 =1/500’lük sulandırma elde edilmiş olur
ELISA testi yapılırken kullanılacak kit bileşenleri kimyasal ve biyolojik maddelerden oluşur. Bunların bir kısmı kit içerisinde kullanıma hazır halde bulunmaktadır, diğer bir kısmı ise kullanımdan önce hazırlanması gerekir. Kullanımdan önce hazırlanması gereken reagentlerin dilusyonları kit protokolüne uygun olarak hazırlanır. Hazırlanan reagentlar kitte belirtilen süre ve sıcaklıkta saklanır. Reagentlar kullanılmadan önce ısıları oda sıcaklığına (18-25°C) ulaşıncaya kadar beklenmelidir. Test için uygun oda sıcaklığı ELISA Kitleri arasında farklılık gösterebilir.
1.Antijenle kaplanmış mikropleytler alınır ve numune pozisyonuna kaydedilir.
2. Kite ait negatif ve pozitif kontrol serumu uygun pleyt gözlerine kitin protokolüne uygun hacimde konur. (Örn: Negatif kontrol A1 ve A2 gözlerine, pozitif kontrol A3 ve A4 gözleri).
3. Bazı kitlerde bulunan referans kontrol serumu gözlerine kitin protokolüne uygun hacimde konur
4. Sulandırılmış test edilecek serum örneklerinden gözlerine kitin protokolüne uygun hacimde konur.
5. Üzeri kapatılmış olan pleyt kit protokolüne uygun sıcaklık ve sürede inkübe edilir.
6. Süre sonunda içerik dökülür ve ELISA pleytinin her bir gözü test protokolünde önerilen konsantrasyonda hazırlanmış olan yıkama solusyonu ile 3-5 kez yıkanır.
7. Son yıkamadan sonra pleyt ters çevirilip kurutma kâğıdına vurularak kalan solüsyonun iyice emdirilmesi sağlanır.
8. Belirtilen hacimde Konjugat Solüsyonu tüm gözlere ilave edilir.
9. Üzeri kapatılmış olan pleyt kit protokolüne uygun sıcaklık ve sürede inkübe edilir.
10. Yıkama prosedürü 5. ve 6. basamakta anlatıldığı gibi tekrarlanır.
11. Her göze protokole uygun miktarda Substrat Solüsyunu konur ve kit protokolüne uygun sıcaklık ve sürede inkübe edilir
12. Reaksiyonu durdurmak için her göze belirtilen hacimde Stop Solüsyonu ilave edilir.
13. Test sonuçları bir ELISA okuyucuda kit protokülünde önerilen dalga boyunda okunur. ELISA’da test edilen örnekler, pozitif, negatif ve referans kontrol gözleri için okunan OD değerleri ile kit protokolünde ve kitin kalite kontrol sertifikasında verilen OD değerleri karşılaştırılır, geçerli sınırlar içerisinde ise test edilen örnekler pozitif ve negatif şeklinde ifade edilerek kalitatif ve/ veya kantitatif olarak değerlendirilir. Değerlendirmede kite ait hazır bilgisayar programları da kullanılabilir.
Sonuçların Değerlendirilmesi
ELISA’da testte kullanılan pozitif, negatif ve varsa referans kontrollerin beklenilen standart seviyelerde çıkması halinde test geçerli olarak kabul edilir. Referans serum yok ise laboratuvarın kendisine ait standart pozitif kontrol ve negatif kontrollerin beklenen değerler içinde olup olmadığı kontrol edilir. Kit protokolünde ve kitin kalite kontrol sertifikasında verilen OD değerleri ile ölçülen OD değerleri karşılaştırılarak testin geçerliliği kontrol edilir. Değerlendirme sonuçları kaydedilir.
Mycoplasma gallisepticum Ve Mycoplasma synoviae’nın PCR İle Teşhisi Klasik izolasyon ve identifikasyon metoduna alternatif olarak MG veya MS’ye ait spesifik DNA’nın belirlenmesi esasına dayanan bir metottur. Bu metot kronik solunum yolu hastalığından veya infeksiyöz synovitisten şüpheli kanatlılara ait marazi madde, svap örnekleri veya MG veya MS yönünden ekim yapılmış bakteriyel kültürden MG ve MS’ye ait DNA varlığının ortaya koyulduğu bir yöntemdir. Multipleks PCR Metodunda ise aynı anda hem MG hem de MS’ye ait DNA olup olmadığını ortaya koymak mümkündür.
Ticari olarak PCR metodları prosedürlerine göre uygulanır.
Damızlık kümeslerin Mycoplasma gallisepticum, Mycoplasma synoviae ve Mycoplasma meleagridis infeksiyonu yönünden kontrolü Kanatlı damızlığı yetiştiren işletmelerin M.gallisepticum, M.synoviae ve M.meleagridis bakımından kontrollarının yapılması ve uygun görülenlerin sertifikalandırılması amacıyla serolojik testler ve bakteriyolojik muayenelerden (etken izolasyon ve identifikasyonu) yararlanılır.
Genel koşullar
Kan Testi: Sertifikasyon için kan testleri yapıldığında damızlık kanatlılar verim periyodundan önce, tavuklar 16 haftalıktan, hindiler 12 haftalıktan büyük olmalıdır. Süs kuşları 16
haftalıktan büyük olduklarında veya seksüel olgunluğa eriştiklerinde (hangisi önce olursa) kan testi uygulanır. Sürüyü temsil edecek sayıda kan serumu örnekleri laboratuvarlarda test edilir. Etçi - yumurtacı damızlıklarda, su, gösteri ve oyun kuşlarında sürüyü temsil edecek örnekteki erkek / dişi oranı aynı olmalıdır.
1)M.gallisepticum ve M.synoviae
MG ve MS için serolojik testler; serum plak dilüsyon, hemaglutinasyon inhibisyon ve ELISA testleri veya bu testlerden ikisinin veya daha fazlasının kombinasyonu ile yapılmalıdır.
HI testi ve ELISA testi diğer serolojik testlerin pozitif sonuçlarının doğrulanması için yapılır. HI titresi 1:40 veya daha düşük tespit edilenler şüpheli olarak yorumlanır ve son karar kültür yada PCR’a göre verilir.
Herhangi bir ilaç kullanımı, testin yapılmasını veya mikoplazma organizmalarının bakteriyolojik yolla elde edilmesini engelleyen deliller varsa, mikoplazma klasifikasyonunun yapılması için; testten 3 hafta önce kanatlılara ilaç verilmesi kesilmeli ve bakteriyolojik muayene yapılmalıdır.
Yumurtacı ve et tipi damızlık sürülerinde M.gallisepticum - M.synoviae için özel koşullar
16 haftalık olduklarında pure-line’larda, sürüdeki dişi ve erkeklerin %5’i, grand parentlerin %5’i test edilir.
Parent stok’larda, sürü 16 haftalık olduğunda, mevcudu 5000’den az olan sürülerde, sürünün %5’i, 5000 ve daha fazla ise en az 300 kanatlı 6 aylık peryotlarla test edilir. Şüpheli durumlarda 30 günden az olmayan aralıklarla yumurta sarısı test edilir.
Yurt dışından ithal edilen damızlık yumurtalarda, 10.000 yumurtaya kadar rastgele seçilmiş 30 adedi, 10.000’den fazla yumurtadan ise 60 adedi bakteriyolojik ve serolojik yöntemlerle muayene edilir. Şüpheli durumlarda, örnek alınan yumurta partisinden çıkan civcivler bakteriyolojik yöntemle incelenir.
Hindi damızlık sürülerinde özel koşullar
a)M.gallisepticum
12 haftalık sürünün en az %10’nu tesadüfi örneklemeye göre veya 300’den fazla sayıda hindinin olduğu sürüde 300 hindinin, 300 veya daha az sayıdaki sürüde her hindinin kontrolünde reaktör bulunmamalıdır. Sertifikasyonun takibi için erkek sürüden minimum 30 ve dişi sürüden minimum 60 örnek 6 ay sonra yeniden test edilmelidir.
M.gallisepticum temiz sürüde, ilk yumurta çıkış siklusunda, izolasyon asıldır ve MG infeksiyonuna ait delil bulunmamalıdır.
b)M.meleagridis
MM için, 12 haftalık sürünün en az %10’nu tesadüfi örneklemeye göre veya 300’den fazla sayıda hindinin olduğu sürüde 300 hindinin, 300 veya daha az sayıdaki sürüde her hindinin kontrolünde reaktör bulunmamalıdır. Sertifikasyonun takibi için erkek sürüden minimum 30 örnek ve dişi sürüden minimum 60 örnek 6 ay aralıklarla test edilir.
MM için kabul edilen serolojik testler; çabuk serum aglutinasyon, tüp aglutinasyon veya mikroaglutinasyon testleridir. HI, serum plak dilüsyon ve ELISA testleri ilave test olarak sürünün durumunun belirlenmesinde kullanılır.
Testler MM antijeni kullanılarak yapılır.
Testler pozitif bulunduğunda 30 Tracheal svap ve/veya vaginal veya phallus svapları ve serum örnekleri serolojik ve kültürel muayeneye alınır.
Sürüde az sayıda (5’den az) pozitif varsa, sürüler 10 gün içinde serolojik, nekroskobik ve bakteriyolojik muayeneye alınır.
Eğer mikoplazma izole edilirse, organizmanın serotipi bulunmalıdır. Eğer MM izole ve identifiye edilmişse sürü İNFEKTE kabul edilir.
c)M.synoviae
M.synoviya için, 12 haftalıktan büyük, sürünün %10’nu veya 300’den fazla hayvanlı sürüden 300 ve 300’den az ise her hayvanın serumu test edilir. Sertifikasyon için, erkek sürüden minimum 30 örnek ve dişi sürüden minimum 60 örnek 6 aylık aralıklarla test edilir.
Testler pozitif bulunduğunda 30 Tracheal sıvap ve/veya vaginal veya phallus sıvapları ve serum örnekleri serolojik ve kültürel muayeneye alınır.
Sürüde az sayıda (5’den az) pozitif varsa, sürüler 10 gün içinde serolojik, nekroskobik ve bakteriyolojik muayeneye alınır.
Su, gösteri ve oyun kuşları damızlık sürülerinde özel koşullar
Gösteri kuşları: Evcilleştirilmiş, yumurta veya et/kombine amaçlı damızlık ve yarışma kuşları, vb.
Oyun kuşları: Evcilleştirilmiş, sülün, keklik, bıldırcın, orman ve beç tavuğu, vb. Su kuşları: Evcilleştirilmiş, yüzen kaz , ördek, vb.
a)M.gallisepticum
Sürü, 16 haftalık olduğunda veya seksüel olgunluğa eriştiğinde en az %1’inin kan serumu MG için test edilir veya sürünün %5’inden seçilmiş yumurta sarısı test edilir.
b)M. gallisepticum - M.synoviae ve M.meleagridis reaktör sürü durumunun saptanması için test kuralları
Sürüde MG, MS için serolojik testler pozitif ise, reaktörlerde solunum yolu hastalığının aktif hava lezyonları, sinusitis sinovitis veya diğer klinik belirtiler ile birlikte mikoplazmanın bakteriyolojik izolasyonu veya PCR ile teşhisi yapılır.
Eğer serolojik testler negatifse, sürü NEGATİF’dir. Eğer sürüde mikoplazma, bakteriyolojik olarak izole edilirse veya PCR ile identifiye edilirse sürü İNFEKTE’dir. Sürüde klinik belirtiler varsa veya serolojik testler pozitif ise sürü ŞÜPHELİ kabul edilir ve ilave kültürel prosedür ve HI testleri aşağıdaki gibi yapılır.
Eğer serolojik testler negatif ise, sürüde hastalık yoktur.
Eğer HI titresi 1:80 ve/veya ELISA testi pozitif veya SPD titresi 1:10 veya daha yüksek bulunursa ve klinik belirtiler varsa sürü İNFEKTE’dir. Eğer yeterli titre bulunur fakat klinik belirtiler yoksa, hemen 30 tracheal sıvap alınıp kültüre edilir veya PCR uygulanır. Sürünün ilk kan alımından 14 gün sonra 75 kanatlıdan alınan kan örneklerinde serolojik testler tekrarlanır.
Tekrarlanan test sonucunda HI titresi 1:80 ve/veya SPD titresi 1:10 veya daha yüksek bulunursa sürü İNFEKTE’dir.Tekrarlanan testte, çabuk lam aglutinasyon aynı veya yüksek oranda pozitif bulunursa fakat HI ve/veya SPD testleri negatif ise sürü ŞÜPHELİ kabul edilir ve son durum için reaktörlere PCR ve/veya kültür metodu uygulanır.
Eğer PCR ve kültür metotları negatif ise sürü NEGATİF kabul edilir. PCR ve kültürden bir tanesi pozitif ise sürü İNFEKTE dir.
İnfekte sürülere yapılan işlemler:
a)Damızlık sürülerde, sürünün yumurtaları damızlık amacıyla kullanılmaz. Bu arada kümeste ve hayvanlarda gerekli sanitasyon ve medikasyon tedbirleri alınır.
b)Bu işlemler uygulanıp, medikasyon işlemi bittikten en az 3 hafta sonra bakteriyolojik izolasyonda etken tespit edilemez ise, damızlık sürüden elde edilen yumurtaların, bu sürü damızlıktan çıkarılıncaya kadar, ancak EGG-DEEPING uygulandıktan sonra kullanımına izin verilir.
Eğer HI testiyle tamamlanan serolojik sonuçlar yetersiz ise bakteriyolojik izolasyon veya 21 gün arayla tekrar kan alınarak testlerin yapılması gereklidir.
NEWCASTLE HASTALIĞI VİRUSUNUN (NDV) TEŞHİSİNDE HEMAGLUTİNASYON (HA) TEST METODU Bu test metodu, Newcastle hastalığı virusunun varlığı yönünden şüpheli materyalden SPF embriyolu tavuk yumurtasına inokulasyon yöntemi ile elde edilen infektif korio-allantoik sıvının, hemaglutinasyon aktivite özelliğinin varlığı veya yokluğunun saptanmasını anlatır.
Numunenin Hazırlanması ve Muayene/Analizin Yapılması
Şüpheli materyallerden izole edilen hemaglutinasyon aktivitesine sahip viral etkenin (infektif korio-allantoik sıvı), 4 HAU’ne ayarlanması;
Hemaglutinasyon (HA) Testi
1) 96 gözlü V veya U tabanlı mikropleytin çalışılacak gözlerine 25 μl PBS konulur,
2) İlk göze 25 μl infektif allantoik sıvı ilave edilir ve iki katlı dilüsyonu yapılarak son göze kadar gidilir.
3) Dilusyon yapılan tüm gözlere tekrar 25 μl PBS ilave edilir,
4) Aynı gözlere 25 μl % 1’ lik yıkanmış tavuk eritrositi konulur,
5) Negatif kontrol (kan kontrol) için ayrılan sıradaki gözlere 25 ml PBS ve üzerine 25 ml % 1’ lik tavuk eritrosit süspansiyonu ilave edilir,
6) Pleytin kenarlarına hafifçe vurularak iyice karışması sağlanır ve reaksiyonun şekillenmesi için yaklaşık 20°C de 40 dakika / 4°C ‘ de 60 dakika ya da kontrol gözündeki eritrositler belirgin bir düğme formasyonu oluşturana kadar beklenir.
7) Bekleme süresi sonunda pleyt gözlemlenerek dantela tarzında kalan yani Hemaglutinasyon şekillenen gözlerin varlığı saptanır. HA pozitif reaksiyonu tanımlama, HA (+) virus izolatına ait sıranın dantela tarzında kalan son gözü %100 HA veren göz olarak kabul edilir. Bu son göz 1 HA Unitesini temsil eder (Şema 1) ve (Şema 2).
Sonuçların kalitatif değerlendirilmesi;
Hemaglutinasyon şekillenen (dantela tarzında kalan) gözler = Pozitif , Hemaglutinasyon şekillenmeyen (düğme formasyonu oluşan) gözler = Negatif olarak ifade edilir.
4 HAU ayarlanması;
1 HAU’ si belirlenmiş tiplendirmesi yapılacak HA (+) virus izolatı (infektif CAS) ve pozitif kontrol olan SRS Antijen [APMV-1(NDV)], 4 HAU’ ne (Şema 1)’ de gösterildiği ve aşağıda anlatıldığı gibi ayarlanır.
Örn: 1 HAU = 1 / 256 olan bir antijen/izolattan 4 HAU hazırlanmak için ;
1. 256 : 4 = 64, 63 ml PBS + 1ml HA (+) virus süspansiyonu ilave edilerek dilüsyon hazırlanır.
2. 4 HAU’ ne ayarlanan HA (+) virus izolatı ve SRS Antijen [APMV-1(NDV)]’ in kontrolü için, aynı pleytte her örnek için paralel iki sıra olacak şekilde HA testi yapılır.
3. HA test sonucu 4 HAU olan antijen/izolat, HI testinde kullanılır. HA sonucu 4 HAU değil ise, bulunan test sonucuna göre tekrar 4 HAU ayarlanır, tekrar kontrol edildikten sonra HI testine devam edilir.
NEWCASTLE DISEASE VIRUS (NDV) TEŞHİSİNDE HEMAGLUTİNASYON İNHİBİSYON (HI) TEST METODU Bu test metodu, hemaglütinasyon özelliğine sahip bir virüsün eritrositleri aglütine etme özelliğinin hasta yada aşılanmış hayvanın kan serumunda bulunan spesifik antikorlar ile inhibe edilmesi prensibine dayanır. Bu test ile hastalıktan şüpheli hayvanların kanında antikor varlığını saptayarak hastalığın indirect tanısını yapmak, bireysel ve sürü bağışıklık düzeylerinisaptamak mümkündür.
Antijenin Hazırlanması
Şüpheli materyallerden izole edilen hemaglutinasyon aktivitesine sahip viral etkenin (infektif korio-allantoik sıvı), 4 HAU’ ne ayarlanır. HA test sonucu 4 HAU olan antijen/izolat, HI testinde kullanılır. HA sonucu 4 HAU değil ise, bulunan test sonucuna göre tekrar 4 HAU ayarlanır, tekrar kontrol edildikten sonra HI testine devam edilir.
Hemaglutinasyon Inhibisyon (HI) Testi
1) 96 gözlü V veya U tabanlı mikropleytin çalışılacak gözlerine 25 μl PBS konulur,
2) İlk göze 25 μl şüpheli serum ilave edilir ve iki katlı dilüsyonu yapılarak son göze kadar gidilir.
3) Tüm gözlere 4 HAÜ hazırlanmış virüs süspansiyonundan ilave edilir,
4) 20 °C ısıda 30 dakika 4 °C ısıda 60 dakika beklenir,
5) Tüm gözlere 25 ml % 1’ lik tavuk eritrosit süspansiyonu ilave edilir, 20 °C ısıda 30 dakika 4 °C ısıda 60 dakika beklenir, kontrol gözündeki eritrositler belirgin bir düğme formasyonu oluşturana kadar beklenir.
6) Bu son bekleme süresi bitiminde ise pleyt gözlemlenerek düğme formasyonu oluşan yani Hemaglutinasyonun inhibe olduğu, HI (+) gözlerin varlığı saptanır (Şema 1).
Sonuçların kalitatif değerlendirilmesi;
İnhibisyon (düğme formasyonu) olan gözler = Pozitif İnhibisyon; (düğme formasyonu) olmayan, dantela tarzında kalan gözler = Negatif olarak ifade edilir (Şema 2).
HI TESTİNİN NEW CASTE HASTALIĞI YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ Aglütinasyonun inhibe olduğu son sulandırma tesin HI titresini gösterir. Ancak bu değer 4 HAÜ değere göre saptandığından serumun gerçek antikor titresinin belirlenmesi gereklidir. Bu amaçla bulunan titre 4 HAÜ ile çarpılır.
Testin 4HAÜ de sonucu 1/16 1 HAÜ de sonucu ise 1/64 = gerçek titre.
Bu titre ise log 2 tabanında değerlendirildiğinde log2 6 dir, 26.
Bir sürü NewCastle hastalığı yönünden HI testi ile değerlendiriliyorsa, en az 24 hayvandan kan serumu alınarak test yapılması önerilir. Çıkan serum titreleri muayne tablosunda yerine yerleştirilir ve aşağıdaki kurallara göre değerlendirilir.
Muayne tablosu
Muayne tarihi
Serum sayısı
2 log HI titreleri Ortalama titre -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9 -10 -11 -12 -13 -14
24
Örnek:
Muayne tarihi
Serum sayısı
2 log HI titreleri Ortalama titre -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9 -10 -11 -12 -13 -14
24 - - - 1 4 3 1 2 3 4 4 2 - 9.33
Değerlerin toplamı/toplam serum sayısı= ortalama titre
5+24+21+8+18+30+44+48+26=224/24=9.33
Sürü bağışıklığını değerlendirirken kullanılan kriterler:
1. Tek bir hayvanın serumu için titre log2 7 bağışık olarak değerlendirilir, fakat popülasyon düzeyinde sürünün bağışık kabul edilebilmesi için ortalama titrenin 7.50’nin üzerinde olması gereklidir.
2. Test edilen hayvanların %50’sinden fazlasının serum titresi 7.50’nin üzerinde olmalıdır.
3. Uzun süreli bir bağışıklığın varlığından söz edebilmek için titresi 7.50’nin üzerinde olan hayvanların %50 sinden fazlasının titresi 9’un üzerinde olmalıdır.
4. Titreleri 7.50’nin üzerinde olan hayvanların %50sinden fazlasının HI titresi 7.50 ile 9 arasında ise bir süre sonra (yaklaşık 20-30 gün) tekrar test yapılarak uygun aşılama zamanı saptanmalıdır.
AVIAN INFLUENZA VİRUSU (AIV) İZOLASYONU VE İDENTİFİKASYONU
Avian Influenza (AI) Hastalığı ve Newcastle Hastalığının, kanatlılarda oluşturduğu belirtiler bakımından birbirine benzediği, anamnez ve nekropsi bulgularına göre ayırt edilemediği için bu iki hastalık karıştırılır ve ayırıcı tanı için ileri tetkikler gerekir. Bu yüzden şüpheli kanatlıların nekropsi işlemleri, etkenin AIV olma ihtimali göz önünde bulundurularak en üst düzeyde biyogüvenlik tedbirleri altında ve her iki hastalık için ortak yol izlenerek yapılır.
İnceleme Örneği:
· Ölü kanatlılardan alınan örnekler; trakeal, oro-farengeal, kloakal sıvaplar ve organ örnekleridir. Organ örnekleri hazırlanırken solunum sistemi organlarından alınan örnekler ayrı ayrı veya birlikte, sindirim sistemi organlarından alınan örnekler ayrı ayrı veya birlikte, beyin ise ayrı olarak işlenir.
· Canlı kanatlılardan alınan örnekler, trakeal, oro-farengeal ve kloakal sıvaplardır. Küçük ve narin kanatlılarda svapla örneği almak hayvana zarar verebileceğinden taze dışkı virus izolasyonu için bir alternatif olabilir.
Virus Izolasyonu
İnokulum Hazırlama
Organ parçalarından hazırlanacak inokulumun mekanik parçalayıcı cihaz kullanarak parçalanması en idealdir. Eğer mekanik parçalayıcı cihaz yoksa, organ parçaları ultra turrax, blender veya steril makas yardımıyla iyice parçalanır. Parçalanmış doku % 10-20 (w/v) oranında olacak şekilde hazırlanmış antibiyotik solüsyonu içerisine konur ve iyice karışması sağlanır. Karışım, 3000 rpm’de 10 dakika santrifüj edilerek üstteki sıvı alınır. Trakeal, kloakal svaplar ve dışkı materyalinden inokulum hazırlanırken, bu materyaller de antibiyotik solüsyonu içine alınır. Süspansiyonlar oda sıcaklığında 60 dakika ya da buzdolabında bir gece bekletilir ve bu süre sonunda işleme alınır. Hemen işleme alınmayacaksa derin dondurucuda muhafaza edilir. Antibiyotik solüsyonunda bekleme süresini tamamlayan süspansiyonlar 3000 rpm’de 10 dakika tekrar santrifüj edilir, üstteki sıvı alınarak inokulum olarak kullanılır.
Embriyolu Yumurtaların Hazırlanması ve İnokulasyonu
SPF Tavuk Yumurtalarının Ön-İnkübasyonu
AIV ETY’da yüksek titrede üremektedir ve bu nedenle izole etmek için tercih edilen metot SPF embriyolu tavuk yumurtasına inokulasyondur. Ön-inkubasyona konacak SPF tavuk yumurtaları 10-15°C’de min. 18 saat max. 10 gün saklanmış olmalıdır. İnkubatöre yerleştirilen yumurtalar, potasyum permanganat + formol ile fumige edilir. İnkubatörde 37.5 + 0.50C ve %50-70 nispi nem (RN)’de ön-inkubasyona tabi tutulur. Ön-inkubasyon süresi 9-11 gündür (İnkubatöre konma günü = gün 0). 9-11 gün inkube edilmiş yumurtalar, yumurta
kontrol lambası ile karanlık bir ortamda fertilite ve canlılık muayenesi yapılır ve aşağıda anlatıldığı şekilde ayırt edilir;
Ölü embriyolu yumurtalar: Görülebilir damar yok, açık sarı yumurta sıvısında yüzen embriyo gri-siyah kütle görünümünde,
Fertil olmayan yumurtalar: Embriyonun olmaması, yalnızca yumurta sarısının ayırt edilebilmesi şeklinde gözlenir.
İnokulasyon yerinin belirlenmesi:
Fertil olanlarda embriyonun yeri ve yumurtanın hava boşluğu sınırı kurşun kalem ile çizilir. İnokulasyon yeri, embriyonun karşı tarafında, kan damarlarının az olduğu bir noktada, hava boşluğu çizgisinin 2 mm kadar üzerinde işaretlenir. Yumurtalar, hava keseleri üste gelecek şekilde viyollere yerleştirilir ve üzerlerine inokule edilecek materyalin kod numarası yazılır. Her numune için 3-5 yumurta kullanılır (ekim yapılacak SPF ETY sayısı; eldeki toplam yumurta sayısı ve çalışılacak örnek sayısı göz önünde bulundurularak bir örnek için en az 3 yumurta olacak şekilde hesaplanır).
SPF Embriyolu Tavuk Yumurtasına Ekim
Biyogüvenlik Kabini (Class II) içerisinde, inokulasyon noktasını da içine alacak şekilde yumurtaların üst kısımları %70 Ethanol yada seyreltilmiş tentürdiyot ile ıslatılmış pamuk yardımıyla silinerek dezenfekte edilir. İnokulasyonun yapılacağı bölgede daha önce işaretlenmiş noktadan steril delici ile delik açılır. Steril enjektör içerisine alınan inokulum sıvısı, 90°’lik eğim ile, 0.1-0.2 ml miktarında korioallantoik boşluğa enjekte edilir. Açılan delik, bir damla sıvı yapıştırıcı yada eritilmiş parafin ile kapatılır, İnokulasyondan sonraki 24 saatlik gözlem süresinin sonunda ölen embriyolu yumurtalar, kaydedilerek değerlendirmeye alınmaz ve atılır. Yumurtaların 35-37°C’de 4-7 gün inkubasyonuna devam edilir. Bu süre içinde 24 saat aralıklarla yumurtaların canlılık muayenesi yapılır. Ölü veya ölmekte olan embriyoları içeren yumurtalar ve inkubasyon periyodunun sonunda canlı kalan tüm yumurtalar buzdolabında 1 gece bekletilir. Bu sürede ölmeleri ve kan damarlarının çekilmesi sağlanır.
Korio Allantoik Sıvının (CAS) Toplanması
Biyogüvenlik kabini içerisinde, steril malzemeler (eğri uçlu makas, pens, pipetler, tüpler vb.) hazırlanır. CAS’ları toplanacak yumurtalar, öncelikle üst kısımları %70 Ethanol yada seyreltilmiş tentürdiyot ile ıslatılmış pamuk yardımıyla silinerek dezenfekte edilir. Hava kesesini belirleyen çizginin 1-2 mm üzerinden makas yardımı ile kesilerek yumurta kabuğu kaldırılır. Hava boşluğunu sınırlayan yumurta zarı, yumurta sarısına zarar verilmeden açılır. Elektrikli pipettor ve pipet yardımıyla korio-allantoik sıvı (CAS), yumurta sarısına zarar verilmeden toplanır. Toplanan sıvı eritosit ve hücre birikintilerinin uzaklaştırılması amacıyla 3000 rpm’de 5 dk. santrifüj edilir. Ayrıca, AIve Newcastle hastalığı virusları çok sınırlı sayıda hücre kültüründe üremekle birlikte izolasyon çalışmalarında primer hücre kültürlerinden Civciv Embriyo Fibroblast (CEF) hücre kültürü ve devamlı hücre hattı olan Madin Darby Canine Kidney (MDCK) hücre hattı da kullanılır.
Virus İdentifikasyonu
Santrifüj edilen korio-allantoik sıvılar AIVnun Teşhisinde HA Test Metodu’na göre HA aktivitesi varlığı yönünden test edilir. HA aktivitesinin varlığı, yüksek ihtimalle Influenza A virusu ile infeksiyonu gösterir. İzole edilen bu virusun identifikasyonu amacıyla aynı CAS’lara AIVnun Teşhisinde HI Test Metodu’na göre işlemlere devam edilir ve tüm yapılan işlemler ve sonuçlar kayıt edilir. Hemaglutinasyon tespit edilemeyen materyallere ait inokulumların, negatif olarak raporlanmadan önce gerekirse ETY’da tekrar pasajları yapılır. Avian Influenza A Virusunun varlığı, AIVnun Teşhisinde Agar Jel Immunodiffusion (AGID) Testi’ne göre test yapılarak nükleokapsit veya matrix antijenlerinin ortaya konulmasıyla da doğrulanır. Bu iki antijen bütün influenza A virusları için ortaktır. Bu testte kullanılacak antijen infekte olmuş allantoik sıvının konsantre edilmesiyle veya korioallantoik membranın ekstraksiyonu ile elde edilir. Hazırlanan antijen bilinen pozitif ve negatif serumlarla test edilir. Ayrıca alınan sıvap örneklerinden ve SPF ETY’na ekimler sonucu elde edilen allantoik sıvılardan Real Time RT-PCR testi ile hızlı bir şekilde Avian Influenza Virus A Matrix, H5, H7, N1, H5N1 Proteinlerinin Tespiti’ ne göre sonuca ulaşılır. Real Time PCR testi ile elde edilen sonuçların, embriyolu SPF yumurtaya ekim ve HA-HI testi teşhis yöntemleri iledoğrulamaları yapılır.
Intravenöz Patojenite Index Testi (IVPI)
AIVnun izole edilmesi halinde bu hastalığın sürüden en hızlı bir şekilde eradikasyonu yapılmalıdır. Eradikasyon için uygun stratejinin belirlenmesi açısından, izole edilen suşun virulensinin tespit edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle izole edilen viruslar Intravenöz Patojenite Indeks Testi (IVPI)’ne göre patojenite testlerine tabi tutulur ya da H5/H7 proteinlerinin bölünme bölgelerinin dizin analizi yapılır.
Üretilen inflüenza virüsü, 10 kat PBS ile sulandırılır.0,1 ml inokulum 10 adet 6 haftalık SPF piliçe IV yolla verilir. Bu hayvanlarda gelişen infeksiyonun seyri değerlendirilerek virüsün patojenitesi belirlenir. İnfeksiyon oluşmamışsa 0 puan, Hafif seyirli ise 1 puan, Ağır seyirli ise 2 puan, Ölüm gerçekleşirse 3 puan olarak değerlendirilir.
Toplam puanın hayvan sayısına bölündüğü durumda sonuç 1,2 ve yukarısında ise virüs yüksek patojen (HP); altında ise düşük patojen (LP) olarak saptanır.
KORUYUCU HEKİMLİK, AŞILAR Aşılar verildikleri canlıda immun sistemi uyararak vücudu hastalıklara karşı aktif bağışık hale getiren maddelerdir. Hayvanları infeksiyoz hastalıklardan yapay yolla korumak amacıyla kontrollü koşullarda belli patojenlere karşı immun yanıtın uyarılmasına AŞILAMA denir.
Belli bir infeksiyondan aşılama yoluyla korunmak için 4 önemli ölçüt vardır:
1.İmmun yanıtın hastalıktan korunmayı sağlayıp sağlamadığının bilinmesi gereklidir.
2.Aşılama ile alınacak riskler, hastalığın vereceği zarardan fazla olmamalıdır.
3.Aşı uygulamasından önce, popülasyonun o hastalıkla karşılaşma riski göz önünde bulundurulmalıdır.
4.Sürübağışıklığı göz önünde bulundurulmalıdır. (%70-80)
AŞILAMADAN ÖNCE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DURUMLAR:
Hayvan sayısı doz belirlemede önemlidir. Hayvanların yaşı aşının tipini belirlemede ve uygulama yolunun saptanmasında önemlidir. Ayrıca aşılanacak hayvanlar aynı yaş grubu içinde olmalıdır. Hayvanlar yumurtlama periyoduna girmeden aşılama tamamlanmalıdır. Her işletme için aşılama kartları tutulmalıdır. Maternal antikor durumu, hayvanlarda maternal antikor varsa aşılama zamanı buna göre seçilmelidir. Revaksinasyondan önceki antikor durumu. Hayvanın yetiştirme yönü. Komşu çiftliklerde, bölgede hastalık durumu belirlenmeli ya da bilinmelidir. Sürünün sağlık durumu bilinmelidir. Kümesteki hijyenik koşullar ve yemlik ve sulukların durumu değerlendirilmelidir.
AŞILAMA SIRASINDA DİKKAT EDİLECEK DURUMLAR
Aşı prospektüsü okunmalı ve prospektüse uyulmalıdır. Aşı uygulayıcıları temiz başlık, tulum, eldiven ve çizme giymelidir. Aletler gözden geçirilmelidir. Kümesteki tüm hayvanlar aşılanmalıdır. Yarım kalan veya sulandırıldıktan sonra 3-4 saat geçmiş aşılar kullanılmamalıdır. Günü geçmiş ve şüpheli aşılar kullanılmamalıdır.
İçme suyu ile aşılama yapıldığında dikkat edilmesi gereken noktalar: Aşılamadan en az iki saat önce su verilmemelidir. Aşı ile beraber verilecek suyun hayvanların iki saat içinde tüketebilecekleri miktarda olması gerekir. Su temiz, klorsuz, yumuşak ve herhangi bir kimyasal madde içermemeli, su klorlu ise 1-2 gün bekletilmeli ve ondan sonra aşılamada kullanılmalıdır. Aşılama suyuna 1/40 oranında yağsız süt ya da 2 gr/lt hesabı ile süt tozu katılmalıdır. Suluklar deterjansız temiz su ile fırçalanarak temizlenmelidir. İçme suyu ile uygulanan aşıların kapağı karıştırılacağı suyun içinde açılmalıdır.
Püskürtme yöntemiyle aşı uygulamasında dikkat edilecek noktalar: Kümesin havalandırma sistemi yeterli olmalıdır. Sürüde solunum yoluyla ilgili herhangi bir hastalık bulunmamalıdır. Aşılama sırasında kümesin havalandırma sistemi kapatılmalı, aşılamadan 30-60 dakika sonra açılmalıdır. Sıcak havalarda bu süre kısaltılabilir. Kullanılacak alet amaca uygun ve damlacık büyüklüğü mikometreden küçük olmalıdır. Hayvanların hepsinin önerilen dozda aşı almalarına dikkat edilmelidir. Aşılama bittikten sonra virus ile bulaşık şişe ve enjektör gibi malzemeler uygun şekilde imha edilmelidir.
AŞILAMADAN SONRA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR
Bütün stres faktörleri ve olumsuz etkiler ortadan kaldırılmalıdır. Hayvanlara iyi bakım ve besleme uygulanmalıdır. Aşı reaksiyonlarından meydana gelen ölümlerde, ölü hayvanlar imha edilmelidir. Aşılamadan 15-20 gün sonra kan alınarak, hayvanların bağışıklık durumu incelenir. Yeterince bağışıklık oluşmamış ise uygun bir süre sonra aşılar tekrarlanmalıdır.
AŞILAMADA OLUŞABİLECEK BAĞIŞIKLIK DUZEYİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER
Aşının dozu, hazırlanması, titresi, muhafazası, liyofilizasyonu, aşılama yolu, aşılanan canlının yaşı gibi bireysel faktörler, maternal antikor durumu, adjuvantlar, antibiyotikler.
AŞI DOZU: Her aşının yeterli bağışıklık verecek dozu, deneysel epruvasyon çalışmaları ile sahada uygulanmadan önce saptanır. Mikroorganizmaları içeren ölü ve canlı aşılarda bu doz, aşının içindeki mikroorganizma sayısı ile belirlenir. Kullanıma hazır aşılar, standart dozda tüketime sunulur. Aşı dozu; vücut ağırlığına ve yaşa göre formüle edilmez. Her bir hayvana verilecek aşı dozu aynıdır. Çünkü aynı tür içindeki küçük ve büyük hayvanların antijene duyarlı hücre sayıları arasında önemli bir fark yoktur.
AŞI UYGULAMA YOLLARI
Aşıların uygulama yolları; –aşının tipine, –oluşturulması istenen immun yanıtın tipine –bağışıklığın etkili olması istene yere göre değişir.
Kanatlılarda kullanılan aşılama yolları aşağıdaki gibidir;
Deri altı, Deri içi, Derinin çizilmesi, kasiçi (IM), peritoniçi (IP), damariçi ( IV), Intratracheal, İçme suyu ile, Taban yatağı yolu, Aerosol yol, Tüy folliküllerine sürme, Hava keseleri yolu, Kanat derisine batırma, Ağız yolu, İntra orbital.
İDEAL BİR AŞI NASIL OLMALIDIR?
1. İyi bir koruma sağlamalıdır.
2. Uzun süreli koruma sağlamalıdır.
3. Minimum yan etkili ve güvenli olmalıdır.
4.Genetik olarak stabil olmalıdır.
5. Ucuz olmalıdır.
6. Transport ve depolama sırasında etkinliğini yitirmemiş olmalıdır.
AŞILAMALARDA YETERSİZ BAĞIŞIKLIK NEDENLERİ
İmmun sistem gelişmeden erken dönemde aşılama: Aşı yapılması bireylerde immun sistemi uyarmaktadır. İmmun sistem gelişmeden yapılan aşılar etkili olmamaktadır.
Maternal antikorların aşıyı nötralize etmesi: Eğer aşı, civcivlerde yüksek düzeyde maternal antikor olduğu dönemde yapılır ise vücutta bulunan antikorlar aşıyı nötralize edeceği için yeterli bağışıklık oluşmayabilir.
Herhangi bir nedenle immunosupresyon: Stres faktörleri veya hastalıklara bağlı olarak şekillenen geçici veya kalıcı immununosupresyon aşılamalarda hata ile sonuçlanır.
Kötü bakım-besleme ve hijyenik koşullar: İyi bir biyogüvenlik sistemi uygulanmadığında, hastalık etkenleri kümese girdiğinde, yeteri kadar bağışık olmayan kanatlılar hastalıktan etkilenir.
AŞILARLA İLGİLİ YAYGIN PROBLEMLER
Üretim Hataları Sahada etkisi olmayacak bir aşı suşunun üretimde kullanılması Aşı dozunun yetersiz olması Liyofilizasyon ve ambalajlama hataları
Uygulama Hataları Deneyimsiz kişilerin uygulaması Prospektüse uyulmaması Son kullanma tarihi geçmiş aşıların kullanılması Aşının fazla veya az sulandırılması Her hayvanın eşit ve tam doz aşılanmaması
Aşı Suşuyla İlgili Unsurlar Virus/bakterinin antijenik gücünün zayıf / kuvvetli olması Virus/Bakterinin immunojenik gücünün zayıf / kuvvetli olması Saha viruslarından farklı antijenik yapı Aşı virusunun genetik olarak stabilitesi
Fiziksel Faktörler Aşının transport, depolama ve uygulama öncesi olumsuz koşullarda kalması.
HASTALIKLARA GÖRE SEÇİLECEK AŞILAMA YÖNTEMLERİ
• Burun-göz aşılama yöntemi: Newcastle, İnfeksiyöz bronşitis, Gumbaro, İnfeksiyöz laryngotraheitis
• Gaga daldırma yöntemi ile aşılama: ND, IB
• Sprey yöntemi ile aşılama: ND, IB, IBD
• İçme suyu yöntemi ile aşılama: ND, IB, IBD, ILT, AE
• Enjeksiyon yöntemi ile aşılama: ND, IB, Gumboro, Marek hastalığı, EDS-76, Swollen Head Sendromu (Şişkin Baş Sendromu), İnfeksiyöz Koriza, Tifo, Koli, Kolera, Mikoplazma
• Folliküler yöntem ile aşılama: Tavuk çiçeği, ILT
• Kanat zarına batırma yöntemi ile aşılama: Tavuk çiçeği
• Kloakal yöntemle aşılama: ILT
NEWCASTLE HASTALIĞI
Aşılar aktif ve inaktif virus aşıları olmak üzere iki grupta toplanır. Burun veya göze damlatma yöntemi: Canlı lentojenik aşılarla yapılmaktadır. HB1, F ve LaSota geniş ölçüde kullanılmaktadır. İçme suyu ile aşılama: 40 kısım suya 1 kısım yağsız süt katılması gerekmektedir. Aşı virusu olarak HB1,Clon 30 ve LaSota en çok kullanılır. Sprey veya aerosol yolla aşılama: Aşı suşu olarak LaSota, Clon 30 ve HB1 kullanılmaktadır.
Enjeksiyonla aşılama: daha çok göğüs kasına uygulanır. Kanat zarına batırma ve kloaka yolu ile aşılama: az tercih edilir.
İNFEKSİYÖZ BRONŞİTİS
Attenue aşılar;1 günlük civcivlere sprey, gaga daldırma veya burun göze damlatma yoluyla. Daha yaşlı hayvanlarda içme suyu, göze damlatma ve aerosol yolla verilir.
MAREK
Monovalan ve bivalan aşılar kullanılmaktadır. Orta virulensli MHV suşlarından ileri gelen hastalıklarda monovalan aşılar yeterlidir. Çok virulent MHV suşlarından ileri gelen hastalıklarda bivalan aşılar veya yeni hazırlanan klon aşılar kullanılır.
AVIAN ENSEFALOMYELİTİS
Canlı ve inaktif aşılar kullanılır. Canlı aşıların hazırlanmasında 1143 suşu kullanılmaktadır.
GUMBORO
Canlı aşılar; mild, intermediate ve hot olarak gruplanır.
Mild aşılar: İmmunsupresyona yol açmazlar. Güvenilirlerdir.
Intermediate aşılar: Günümüzde en fazla kullanılan IBD aşılarıdır. Orta düzeyde maternal antikorları aşıp, iyi bir bağışıklık sağlarlar.
Hot aşılar: Orta ve yüksek düzeyde maternal antikorları aşıp iyi bir bağışıklık sağlarlar. İmmunsupresyona neden olabilirler.
İnaktif aşılar:Yağ adjuvantlı olarak tek veya kombine olarak piyasaya sürülürler. Canlı aşılar ile aşılanan hayvanlarda oluşan bağışıklığın etkinliğini ve süresini uzatmak amacıyla kullanılırlar.
Rekombinant aşılar: IBD virusunun VP2 antijeni, viral ve maya hücrelerinden ekspre edilmiş ve elde edilen ürün yüksek düzeyde immunojenik bulunmuştur.
İNFEKSİYÖZ LARİNGOTRACHEİTİS
Aşılamalarda; Göz-burun, Sprey, İçme suyu yöntemleri uygulanır.
ŞİŞKİN BAŞ SENDROMU (SHS)
Etçi damızlık ve yumurtacı tavuklar, canlı attenue bir aşıyı takiben kullanılan yağ adjuvantlı inaktive bir aşı ile korunabilirler.
TAVUK ÇİÇEĞİ
Kanat zarına özel aleti ile batırlarak yapılır. Bacak tüylerinden 4-5 tane yolunarak, buraya aşı materyaline daldırılmış sert bir fırça ile, foliküllere ters yönde,2-3 kez sürmek suretiyle hayvanlar aşılanır. 7-14 gün sonra, oluşan lezyonlar değerlendirilir.Lezyonun varlığı aşının tuttuğunu ifade eder.
AŞILAMA PROGRAMLARI
YUMURTACI PILIÇ VE TAVUKLARDA ÖRNEK BIR AŞI PROGRAMI :
YAŞ AŞININ CİNSİ AŞILAMA YÖNTEMİ
1. GÜN MAREK (Rispens) İNTRAMUSCULAR
İNFEKSİYÖZ BRONŞİTİS (H120)
GÖZ DAMLASI
1 -3. GÜN KOKSİDİOZİS İÇME SUYU, ORAL
7. GÜN NEWCASTLE (HB1) SPREY, İÇME SUYU
8 İLE 14. GÜN GUMBORO (Intermediate) İÇME SUYU
7. HAFTA NEWCASTLE (LaSota) BURUN, GÖZ DAMLA, İÇME SUYU, SPREY
12. HAFTA AVİAN ENSEFALOMİYELİTİS
KANAT ZARI, GÖZ DAMLASI
FOWL POX
İÇME SUYU İNFEKSİYÖZ LARYNGOTRAHEİTİS
16. HAFTA NEWCASTLE (inaktif) BURUN, GÖZ DAMLA, İÇME SUYU, SPREY
İNFEKSİYÖZ BRONŞİTİS(inaktif)
İÇME SUYU
REOVİRUS GÖZ DAMLASI, INTRAMUSCULER
EDS-76 INTRAMUSCULER
BROİLERLER TAVUKLARDA ÖRNEK BIR AŞI PROGRAMI:
YAŞ AŞININ CİNSİ AŞILAMA YÖNTEMİ
1. GÜN NEWCASTLE (HB1) SPREY
İNFEKSİYÖZ BRONŞİTİS (H120)
SPREY
MAREK İNJEKSİYON,İN OVO
7 -10. GÜN NEWCASTLE (HB1) SPREY, İÇME SUYU
14 -18. GÜN İNFEKSİYÖZ BRONŞİTİS (Mass)
İÇME SUYU, SPREY
GUMBORO (İntermediate) İÇME SUYU
21 -24. GÜN GUMBORO (İntermediate) İÇME SUYU
28 -30. GÜN NEWCASTLE (LaSota) İÇME SUYU, SPREY
TİCARİ HİNDİ SÜRÜLERİ İÇİN ÖRNEK BIR AŞI PROGRAMI:
YAŞ AŞININ CİNSİ AŞILAMA YÖNTEMİ
1. GÜN NEWCASTLE (HB1) İÇME SUYU
7. GÜN SHS İÇME SUYU
14. GÜN NEWCASTLE (LaSota) İÇME SUYU
6. HAFTA HİNDİ ÇİÇEK AŞISI DERİALTI ENJEKSİYON
8. HAFTA SHS İÇME SUYU
10. HAFTA NEWCASTLE (LaSota) İÇME SUYU
HİNDİ
YAŞ
10. GÜN
2. HAFT
6. HAFT
12. HAF
18. HAF
24. HAF
Ülkemizbronşitiegg droerisipel,
BAZI İ
Fatro -
BIO-MA ÖZELL
BIO-MAüretilmiViral süvakumlagünündeaşılamaTemiz vetkilenmtutulara UYGUL
DAMIZLIK
N
TA
TA
FTA
FTA
FTA
zde kanatlıs, infeksiyöp sendrom , tavuk tifos
İLAÇ FİR
Neuva Kan
AREK HVT-
LİKLERİ:
AREK HViş Hindi üspansiyon anarak kapae sadece bidan 15 günve dezenfe
mekte, hayvak Marek ha
LAMA ŞEK
KLAR İÇİN
ılarda aşılaöz laryngotr76, viral ar
su, paratifo
RMALARI
natlı Aşılar
T- Marek Ha
VT, SPF emHerpesvir
uygun bir satılmıştır. Lir aşılama i
n kadar sonrekte edilmişvanlar yaşaastalığına er
KLİ VE DO
N ÖRNEK B
AŞININ C
TRT (can
NEWCA
NEWCA
NEWCA
PASTEU(inaktif)
PMV-3 (i
NEWCA
PASTEU(inaktif)
PMV-3 (i
ama aktif racheitis, katiritis, hindive koksidio
ININ AŞIL
rı
astalığına K
mbriyolu yurus suş stabilizerde
Liyofilize aşile hayvanlra yeterli deş bir çevre
amlarının ilkrken yakalan
OZAJ:
BIR AŞI PR
CİNSİ
nlı)
STLE (canl
STLE (canl
STLE (inak
URELLA/ E
inaktif)
STLE (inak
URELLA/ER
inaktif)
olarak; Neanatlı çiçeğii rhinotrachozisde kulla
LARI:
Karşı Liyofil
umurtalardan(HVT) Fss dalgasıyşı yüksek dearın yeterineğere yükse
eye yerleştirk 2-3 haftanması önlen
ROGRAMI:
lı)
lı)
ktif)
ERİSİPEL
ktif)
RİSİPEL
ewcastle hai, avian ens
heitis, tavukanılmaktadır
lize Canlı Aş
n elde edileFC 126 yla hücredenerecede immnce korunmelir ve 20-2rilen hayvaalarında yaşnmelidir.
:
AŞILAMA
SPREY
SPREY
SPREY
İNJEKSİY
İNJEKSİY
İNJEKSİY
İNJEKSİY
İNJEKSİY
İNJEKSİY
astalığı, Guefalomyelit
k anemisi, kr.
şı
en fibroblakullanılara
n elde edilemunite sağla
ması sağlanm5 gün sonu
anlarda aşılşlı hayvanl
A YÖNTEM
YON
YON
YON
YON
YON
YON
umboro, intis, Marek h
koriza, paste
ast doku küak hazırlaerek liyofilizar. Yaşamlamaktadır. İmunda da tamlama açıkçalarla temast
Mİ
nfeksiyöz hastalığı, erollozis,
ültüründe anmıştır. ze edilip arının ilk mmunite
mamlanır. a pozitif tan uzak
BIO-MAotomati
BIO-MA ÖZELL SPF emHerpesvHücreyeYaşamlİmmunibir çevryaşamlaerken ya UYGUL Göğüsteyaşta aş
BIO-MD ÖZELL SPF emVirus CHücreyeYaşamlİmmuniTemiz vetkilenmtutulara UYGUL Göğüstyaşta aş BIO-MA ÖZELL BIO-MAkültürünsuşu kulİki viralcryo kor
AREK HVk bir şırınga
AREK HVT
LİKLERİ:
mbriyolu yumvirus suş (He bağımlı viarının ilk güite aşılamadreye yerleştiarının ilk 2-akalanması
LAMA ŞEK
en kas içi yoşılanması tav
D-VAC-Mar
LİKLERİ:
mbriyolu yumCVI 988 suşue bağımlı viarının ilk güite aşılamadve dezenfekmekte, hayvak Marek ha
LAMA ŞEK
ten kas içi yşılanması tav
AREK HVT
LİKLERİ:
AREK HVTnde üretilmillanılarak hl kültür ayrıruyucu için
T her hayva ile enjekte
T FROZEN-M
murtalardanHVT) FC 12irus suşu doününde uyg
dan 15 gün kirilen hayva3 haftalarınönlenmelid
KLİ VE DO
olla hayvanvsiye edilir
rek Hastalığ
murtalardanu kullanılarirus suşu doününde uyg
dan 15 gün kkte edilmiş bvanlar yaşamastalığına er
KLİ VE DO
yolla hayvanvsiye edilir
T + SB-1-Ma
:
T+SB-1, SPiş Hindi He
hazırlanmış cı ayrı olarak
nde süspanse
van için sade edilir. 1-2
Marek Hast
n elde edilen6 kullanılar
ondurulmuş gulanan tek kadar sonraanlarda aşılanda yaşlı haydir.
OZAJ:
n başına 0.2 .
ğına Karşı D
n elde edilenrak hazırlanmondurulmuş gulanan tek kadar sonrabir çevreye ymlarının ilk rken yakalan
OZAJ:
n başına 0.2.
arek Hastalı
PF embriyolerpesvirus sucanlı bir aşı
k tavuk embe ediip dond
dece 0.2 mgünlük yaş
talığına Kar
n fibroblast rak hazırlan ve sıvı nitrbir aşılama
a yeterli değama açıkça yvanlarla te
ml dozunda
Dondurulm
n fibroblast mıştır. ve sıvı nitrbir aşılama
a yeterli değyerleştirilen2-3 haftalar
nması önlen
2 ml dozund
ığına Karşı
lu yumurtaluş (HVT) Fıdır. briyo fibrobdurularak sı
ml dozda kaşta uygulanm
rşı Donduru
doku kültürnmıştır. rojende (-19hayvanları
ğere yükselirpozitif etkil
emastan uza
a yalnızca b
muş Canlı Aş
doku kültür
rojende (-19hayvanları
ğere yükselirn hayvanlarrında yaşlı hnmelidir.
da yalnızca b
Dondurulm
ardan elde eFC 126 ve M
lastında külını nitrojend
s içi olarakması tavsiye
ulmuş Canlı
ründe üretil
96 °C)’de sabaşarılı bir
r. Temiz ve lenmekte, hak tutularak
bir kez uygu
şı
ründe üretil
96 °C)’de sabaşarılı bir
r. da aşılama hayvanlarla
bir kez uygu
muş Bivalen
edilen fibroMarek Hasta
ltüre edilmide saklanmı
k tercihen ge edilir.
ı Aşı
lmiş Hindi
aklanmıştır.r şekilde kore dezenfektehayvanlar
Marek hast
ulanır. 1-2 g
lmiş Tavuk
aklanmıştır.r şekilde kor
açıkça pozia temastan u
ulanır. 1-2 g
nt Canlı Aşı
oblast doku alık virusunu
ş, toplanmııştır. (-196 °
göğüsten
rur. e edilmiş
talığına
günlük
Herpes
rur.
itif uzak
günlük
un SB-1
ş ve °C).
UYGUL Hazırlangünlük y MAREK KOMP MAREKdoku küHerpesvHücreyeBir doz UYGUL MAREKyalnızca1-2 gün BIO-VA
KOMP BIO-VAhazırlankapatılmgelişir. UYGU Göz ya çözdürüdamlayıİçme suuygulam Uygulamgerekli Aşağıdagösterm
LAMA ŞEK
nmış aşı teryaşta aşılan
K VAC Biva
POZİSYON
K VAC BIVültüründe ürvirus suş MDe bağımlı ikher bir suş
LAMA ŞEK
K VAC BIVa bir kez uy
nlük yaşta aş
AC B1-Newc
POZİSYON
AC ‘‘B1’’, Nnmıştır, embmış, Titre: 1
ULAMA ŞE
da burun iülür. Bir damı alıncaya kuyu yoluylama için gere
manın yapılolan su mika verilmiş o
mektedir:
KLİ VE DO
rcihen bacaknması tavsiy
lent Frozen
NU VE ÖZ
VALENT Fretilmiş nonD-NEV-1 (
ki virus suşuiçin, 1500 P
KLİ:
VALENT Fygulanır. şılanması ta
castle Hasta
NU VE ÖZ
Newcastle Hbriyolu SPF06.5 EID50/d
EKLİ:
içerisine damla burun d
kadar ya da da: Şişenin içekli olan içm
lacağı hayvktarı değişirlan tablo he
T
0
OZAJ:
ktan kas içi ye edilir.
n-Marek Ha
ELLİKLE
ROZEN, SPn patojenik HCVI 988) ku dondurulmPFU’dan da
ROZEN, gö
avsiye edilir
alığına Karş
ZELLİKLE
Hastalık virF yumurtalardoz’dan az d
amlatma: Şdeliğine ve bdamla diğerçeriği az mikme suyu mik
anın yaşı, m. er civciv için
Tavuğun ya
0-2 haftalık
3-4 haftalık
6-12 haftalık
12 haftalık ü
yolla hayva
astalığına K
ERİ:
PF embriyoHindi Herpe
kullanılarak muş ve sıvı naha az içerm
öğüsten kas
r.
rşı Liyofilize
ERİ:
rusunun atterda kültüre değildir. İm
Şişenin içeribir damla açr göze yayılktar su içerktarına katıl
mevsim ve ç
n, minimum
aşı Su (ml’d
7-10
10-2
k 20-6
üzeri 50-8
an başına 0.
Karşı Dondu
olu yumurtaesvirus suş hazırlanmışnitrojende (
mez.
s içi yolla ha
e Canlı Aşı
enüe B1 (Hiedilmiş, liy
mmunite, aşıl
iği damlalıkçık göze damlıncaya kadaisinde çözdlır.
çevre sıcakl
m ve maksim
miktarde)
0
20
60
80
2 ml dozda
rulmuş Biva
lardan elde HVT FC 12ştır. (-196 °C)’de
ayvan başın
itchner) suşuyofilize edililamadan 10
k içerisindekmlatılır. Kaar tutulur. ürülür, sonr
ığına bağlı
mum su mik
rı
a uygulanır.
alent Canlı
edilen fibro26 ve Kanat
e saklanmış
na 0.2 ml do
u kullanılarip, vakum a
0-15 gün son
ki fizyolojikanatlı hayvan
ra bu karışım
olarak aşıla
ktarını
1-2
Aşı
oblast tlı
ştır.
ozunda
rak altında nra
k suda nlar,
m,
ama için
BIOVAC KOMP Bio-VacClone CTitre: 10 ENDİK Bio-VacBio-VacherhangBio-Vacedilmişt KULLA Üç haftaİntraoku BIO-VA
KOMP BIO-VAvirusunukapatılmSOTA‘’HitchneoldukçaBununlahastalığ KULLA Az miktdüşünül Gerekli göre değ BIO-VA
KOMP Aşı, Neaz değil
C CLONE-N
POZİSYON
c Clone, SPCL suşunu, l06.5 EID50/do
KASYONLA
c Clone, Nec Clone, Biogi bir respirac Clone, brotir.
ANIM TAL
a ara ile 2 aular, sprey y
AC La Sota-
POZİSYON
AC ‘’LA SOun attenüe e
mıştır. Titre’ suşu, hem er ‘‘B1’’ suşa güvenli bira birlikte, vğa karşı kısm
ANIM TAL
tar su içerislen su mikta
olan su mikğişiklik gös
AC NDV 6/1
POZİSYON
wcastle Hasldir. NDV 6
Newcastle H
NU:
PF embriyolliyofilize edozdan az de
ARI:
ewcastle haso-Vac LaSoatorik reaksoyler, yumu
LİMATI:
aşılama ve sya da içme s
Newcastle H
NU VE ÖZ
OTA’’, embedilmiş LaS: 106.5 EID5
antikor yanşundan dahar suştur. İmirusun uygu
mi olarak ko
LİMATI:
sinde şişe içarına katılır
ktarı, uygulsterir.
10-Newcastl
NU VE ÖZ
stalık virusu6/10 suşunun
Hastalığına
lu yumurtaladilmesi ve veğildir.
stalığından ota kadar imsiyona nedenurtacı ve dam
onra 8 haftasuyu yoluyl
Hastalığı’na
ZELLİKLE
briyolu SPF Sota suşu’nd
0 /dozdan aznıt hem de ia güçlü bir imunite, aşıl
ulanmasındaorunurlar.
eriği çözdür.
ama yapılac
le Hastalığı
ZELLİKLE
unun NDV n immunolo
Karşı Liyof
arda kültürevakumlanara
korunmadammunojenikn olmaz. mızlıkların
alıkken ve 6la.
a Karşı Liy
ERİ:
yumurtalardan hazırlanz değildir. Limmunite süimmunize elamadan 10an bir kaç g
ürülür, sonra
cak hayvanı
ına Karşı C
ERİ:
6/10 suşu ilojik potansi
filize Canlı
e edilmiş, Nak mühürlen
a spesifiktir.ktir ancak aş
tekrar aşılam
6 ayda bir te
yofilize Canl
rda kültüre enmıştır, liyoLentojenik vüresi bakımetme gücüne0-15 gün songün sonra in
a bu karışım
ın yaşına, m
Canlı Attenüe
le hazırlanmiyeli yüksek
Aşı
Newcastle hanmesi şeklin
şılanmış kan
ması (boost
ekrar uygula
lı Aşı
edilmiş, Neofilize edilipvirus grubunından, Asple sahiptir. Anra başlar.
nterferensten
m uygulama
mevsime ve
e Aşı
mıştır. Titre:ktir ve aşılam
astalık virusnde hazırlan
natlı hayvan
ter) için tav
aması yapıl
ewcastle Hap, vakum altna dahil ‘’Llin’in ‘’F’’ s
Aynı zaman
n dolayı hay
için gerekli
çevre sıcak
: 106.5 EID5
mayı takibe
sunun nmıştır.
nlarda
siye
lır.
stalık tında
LA suşu ve da
yvanlar
i olduğu
klığına
0/dozdan en
respirato DOZAJ Aşı şu y- Okulodamla bolunur. - İçme smiktardkatılır. Ş Tüm hayapılaca BIO-VA BIO-VAedilmiş,
SULAN Kanatlı ENDİK BIO-VAtavsiye Damızlıyumurtabirlikte KULLAHer bir Boynuntavuklaryapılma Bu aşılaaşısı ile üretim pantikorl BI-VAC
KOMP BI-VACkapatılmhazırlan
orik problem
J VE UYGU
yollarla uygo-nazal yollburun deliği
suyu yoluydaki su içeriŞişe çalkala
ayvanların üağı hayvanı
AC REO-Ka
AC REO, ta, kanatlı reo
NDIRILMI
reovirus, at
KASYONLA
AC REO, kaedilmiştir. ıklarda ve ya üretimine kullanılmas
ANIM VE Ddoz, suland
n gerisinde srda, BIO-VAası tavsiye e
ama programdamızlıklar
periyodu sülar vasıtasıy
C 1-Kanatlı İ
POZİSYON
C 1, embriymış, İnfeksiynmıştır. Titr
mlere neden
ULAMA M
gulanabilir: la: şişenin ine uygulanı
la: şişenin isinde çözdü
anır. Elde ed
üniform bir şn yaşına, m
anatlı Viral
avuk embriyovirusun bir
IŞ AŞININ
ttenüe edilm
ARI:
anatlı viral t
yavrularındabaşlamadan
sında elde eDOZAJ:
dırılmış aşın
subkutan olAC REO ile
edilir.
mı, yumurtlrın tekrar aş
üresince kanyla yavrulara
İnfeksiyöz B
NU VE ÖZ
olu SPF yumyöz Bronşitre: 104 EID5
n olmaz.
METODU:
içeriği dilüeır. Burun de
içeriği, klorürülür. Aşıladilen aşılı su
şekilde aşılamevsime ve ç
Tenosynovi
yoları ve CEr suşu ile ha
HER DOZ
miş Calnek 1
tenosynovit
a kanatlı virn önce inaktedilmiştir.
nın 0.2 ml’si
arak enjektee; 7. günde,
lamaya başlşılaması ile
natlı viral tena koruma sa
Bronşitis’e K
ZELLİKLE
murtalarda tis virusunun0/dozdan az
entte çözdüreliğindeki d
r içermeyenama için geu, hayvanlar
anmasını saçevre sıcakl
itis’e Karşı L
EF kültürlerazırlanmış, c
ZU İÇİN K
1143 suşu:
tise karşı da
ral tenosynoktif aşı ve ye
ini içerir.
e edilir. Yük, 6. haftada
lamadan öncbirleştirilir
nosynovitisağlanır.
Karşı Liyof
ERİ:
kültüre edilun Massachuz değildir.
rülür. Bir dadamlayı hay
n bir kaynakrekli içme sra uygulam
ağlayacak sulığınına gör
Liyofilize C
rinde tekrarlcanlı liyofili
KOMPOZİS
103.2 TCID5
amızlık sürü
ovitise karşıetiştirme per
ksek ve erkve 10. hafta
ce (17-18. h. Böylelikle
se karşı koru
filize Canlı A
lmiş, liyofilusetts H 120
amla göz içevanların sol
ktan elde edisuyu miktaradan önce i
u miktrarı; ure değişir.
Canlı Aşı
lanan pasajlize aşıdır.
SYON:
50 /dozdan az
ülerinin ilk a
korumada riyodu süres
en infeksiyoada olmak ü
haftalar) inae, damızlıklaunur ve mat
Aşı
lize edilip, v0 suşu kulla
erisine ve iklumasından
ilen az bir rına şişe içeriyice karıştı
uygulamanı
larla attenüe
z değildir.
aşılaması ol
en iyi sonusince canlı
on riski olaüzere üç aşı
aktive edilmar yetiştirmternal kayna
vakum altınanılarak
kinci bir n emin
riği ırılır.
ın
e
larak
çlar, aşının
n lama
miş Reo me ve
aklı
nda
Yüksek aktivite 10-15 gtavuklar KULLA Şişenin olan içmAŞILA a) 2-4 hb) 8-12 Bununlayapılmaarasındayumurtl BI-VAC KOMP BI-VACMassachkapatılmDaha önkullanılyanıt olu AŞILA BIVACkoşullara) 2-4 hb) 8-12 Bununlayapılmaarasındaİkinci a BIO-VA ÖZELL BIO-VAHastalığkullanıl
k derecede agösterir, bu
gün sonra ger hastalığa k
ANIM:
içeriği az bme suyu mikMA PERİY
haftalıkken Bhaftalıkken
a birlikte, ikalıdır. Ayrıca en azındanlama periyo
C 2-İnfeksiyö
POZİSYON
C 2°, embriyhusetts H52
mış,. Titre: 1nce H120 sumasına rağmuşturur.
MA PERİY
C 2° İnfeksiyrında olmalı
haftalıkken Bhaftalıkken
a birlikte, ikalıdır. Ayrıca en azındanşılamadan s
AC LS-H120
LİKLERİ:
AC LSH120ğı LaSota vearak hazırla
attenüe edilmuna rağmen elişir; bununkarşı yüksek
bir miktar suktarına katılYODU VE
BI-VAC 1 in BI-VAC 2
kinci aşılamca, yukarıdan 7 günlük b
odu boyunca
öz Bronşitis
NU VE ÖZE
yolu SPF yu2 suşu kulla104 EID50/douş ( BI-VACmen patojen
YODU VE
yöz Bronşitiıdırlar. (YumBI-VAC 1° n BI-VAC 2
kinci aşılamca, yukarıdan 7 günlük bsonra hayva
0-İnfeksiyöz
0, embriyolue attenue edanmıştır, liy
miş H 120 sbelirgin bir
nla birlikte, k bir korum
u içerisinde lır. PROGRA
ile aşılama,2 ile tekrar a
ma, yumurtlaa belirtilen abir aranın oa hayvanlar
s’e Karşı Liy
ELLİKLER
umurtalardanılarak hazıoz’dan az dC 10) ile aşınik aktivite
PROGRA
is’e karşı ikmurtacılar vile aşılama
2° ile tekrar
ma, yumurtlaa belirtilen abir aranın oanlar, tüm yu
z Bronşitis V
u SPF yumudilmiş İnfekyofilize edili
suşu, birkaç r immun yaaşılamadan
maya sahiptir
çözdürülür
AMI (Damız
aşılama.
amanın başlaşı uygulamolması tavsiy
korunmuş
yofilize Can
Rİ:
a kültüre edırlanmıştır,
değildir. ılanan hayvgöstermem
AMI:
kinci aşılamve damızlık
a; aşılama.
amanın başlaşı uygulamolması tavsiyyumurtlama
Ve Newcastl
urtalarda küksiyöz Bronip, vakum a
günlük civanıtı stimülen birkaç günr.
r, sonra bu k
zlıklar ve y
langıcındanmaları ve diğ
ye edilir. İkolur.
nlı Aşı ( 2’n
dilmiş, İnfekliyofilize ed
vanların tekrmiştir. Hızlı u
ada kullanılklar için):
langıcındanmaları ve diğ
ye edilir. periyodu bo
le Hastalığı
ültüre edilmşitis virusun
altında kapa
civlerde bile eder. İmmun sonra, inte
karışım, uyg
yumurtacıla
sonra birkağer canlı aşı inci aşılama
ci Aşılama)
ksiyöz Brondilip, vakum
rar aşılamasuzun süreli
lmalıdır. Ka
sonra birkağer canlı aşı
oyunca koru
ına Karşı Li
miş, attenue enun Massacatılmıştır.
le çok zor punite aşılam
erferensten d
gulama için
ar için)
aç hafta içer uygulamaladan sonra t
)
nşitis virusunm altında
sında kuvvetli bir
anatlılar iyi
aç hafta içer uygulamal
unmuş olur
iyofilize Ca
edilmiş Newchusetts H 1
atojenik madan dolayı,
gerekli
risinde arı tüm
nun
r immun
sağlık
risinde arı
.
anlı Aşı
wcastle 120 suşu
İmmunikaç günhastalığ AŞININ Okulo-nher civc İçme suuygulamiçeren shayvanı BIO-VA
ÖZELL BIOVAhazırlanher iki igün son KOMP Newcas/dozdanKanatlı Titre: 10 AŞININ Sprey-yElde ediönce ka Okulo-nher civc İçme suuygulamiçeren shayvanı ENCEF
KOMP ENCEFhazırlan
ite aşılamadn sonra bunuğa karşı yük
N KULLA
nazal yol: şcivin gözüne
uyunda kulma için gereuyu dağıtımın yaşı, mev
AC ND-IB-N
LİKLERİ:
AC ND-IB, enmıştır. Herinfeksiyona nra en yükse
POZİSYON
stle hastalık n az değildirİnfeksiyöz 03.5 EID50 /
N HAZIRL
yöntemi: şiilen süspan
arışmış olma
nazal yol: şcivin gözüne
uyunda kulma için gereuyu dağıtımın yaşı, mev
FAL-VAC-K
POZİSYON
FAL-VAC, Knmış ve emb
dan 15 gün sunla birliktesek bir koru
ANILMASI
şişe içeriği se ve burun d
llanımı: şişekli olduğu mdan önce dvsim ve çev
Newcastle H
en yüksek dr ne kadar ta
karşı iyi biek düzeye u
NU:
k virusunun,r. Bronşitis vdozdan az d
LANMASI V
şe içeriği disiyon atomiasına dikkat
şişe içeriği se ve burun d
llanımı: şişekli olduğu mdan önce dvsim ve çev
Kanatlı Ensef
NU VE ÖZE
Kanatlı Ensbriyolu SPF
sonra pik düe, aşılamadaunmaya sah
VE DOZA
su içinde çödeliğine bir
e içeriği az düşünülen i
dikkatlice kare sıcaklığın
Hastalığı Ve
düzey güvenavuklarda, inr koruma salaşır.
liyofilize c
irusunun liydeğildir.
VE KULLA
istile suda çizer tank içit edilir.
su içinde çödeliğine bir
e içeriği az düşünülen i
dikkatlice kare sıcaklığın
efalomyelitis
ELLİKLER
sefalomyelitF yumurtalar
üzeye ulaşıran birkaç gühiptir.
AJ:
özündürülürr damla dam
miktar su içiçme suyu marıştırınız. Ana göre değ
e İnfeksiyöz
nliği sağlamnterferensteağlanmış ol
canlı attenüe
yofilize can
ANIMI:
çözündürülüine aktarılır
özündürülürr damla dam
miktar su içiçme suyu marıştırınız. Ana göre değ
s’e Karşı Li
Rİ:
tis virusunurda kültüre
r; bununla bün sonra, int
r; uygun şekmlatılır.
çerisinde çömiktarına kaAşılama içinğişiklik göst
Bronşitis’e
mak için, emen dolayı uysa bile, imm
e B1 (Hitchn
nlı attenüe M
ür. r, aşısal süsp
r; uygun şekmlatılır.
çerisinde çömiktarına kaAşılama içinğişiklik göst
iyofilize Can
un Calnek 1edilmiş, liy
beraber tavuterferensten
kilde damlat
özdürülür, satılır. Şişeyin gerekli olaterir.
Karşı Canl
mbriyolu SPFygulamadanmunite, uygu
ner) suşu. T
Massachuset
pansiyonun
kilde damlat
özdürülür, satılır. Şişeyin gerekli olaterir.
nlı Aşı
143 suşu kuyofilize edili
uklar aşılamn dolayı, tav
atan nozıl ku
sonra bu kari çalkalayınan su mikta
lı Liyofilize
F yumurtalan birkaç günulamadan 1
Titre: 106.5 E
tts H120 su
püskürtmed
atan nozıl ku
sonra bu kari çalkalayınan su mikta
ullanılarak ip ve vakum
mdan bir vuklar
ullanılır,
rışım nız ve aşı arı;
Aşı
arda n sonra 0-15
EID50
şu.
den
ullanılır,
rışım nız ve aşı arı;
mlanarak
kapatılmHafifçe gücü ne ENDİK EnsefaloyumurtaarasıdırDiğer aş2 aylıktaşılama UYGUL Şişe içemiktarınaktarılır IBA-VA Kanatlı karşı kokadar, ödaha düartırır. Asonrada
KOMP IBA-VAD78 suşkanatlı hvirüs sutatmink ENDİK IBA-VAimmunisüreyle haftası ckatılarakizolasyoİmmuni UYGUL Az miktolduğu
mıştır.Aşı titattenüe edi
edeniyle ens
KASYONLA
omyelitise bacı ve damız. Aşılanacakşılamalarla an küçük ya, yumurtlam
LAMA ŞEK
eriği aşı az mna denk hayr. Dağıtım y
C -İnfeksiyö
hayvan damorumadaki pözellikle broüşük ürün (5Ayrıca infekan tekrar me
POZİSYON
AC, liyofilizşu ile hazırlhayvan dam
uşu, immunokar bir immu
KASYONLA
AC, broyleriteyi oluşmavarolan macivarındadırk ve hatta don, v.s.) alınite, materna
LAMA ŞEK
tardaki su içdüşünülen s
tresi: 103 EIilmiş, fakat sefalomyelit
AR VE UY
bağlı yumurzlıkların aşık tavuklarınarasında 14a da yumurtma periyodu
KLİ:
miktardaki byvan sayısınyapılmadan
öz Bursal H
mızlıklarındproblemi artoylerlerde g50-150 gramksiyon hayveydana gelir
NU VE ÖZ
ze ve vakumanmış, çeşit
mızlıklarındaosüpressif gun yanıt sağ
ARI:
rlere, damızasında yeteraternal kaynr. Çiftliklere
doğrudan konmış olmasıal antikor dü
KLİ:
çerisinde şişsu miktarına
ID50/doz’danyüksek entetise karşı ya
YARILAR:
rtlamadaki dılanmasından, sağlık dur4 günlük birtlama dönemundan en azı
bir su içerisina üniform şönce aşı içe
Hastalığa (G
da Gumborottırmıştır. B
gecikmiş ve m) kalitesinevanlar arasınr.
ZELLİKLE
mlanarak mütli aşamalaran gelen SP
gücünü ve pğlamaktadır.
lık ve yumurlidir. Aşılamnaklı antikore infeksiyon
oruma önlemına rağmen,üzeyine bağ
şenin içeriğa katılır.
an az değildierotropizmeaygın olarak
düşüşü ve oa, en uygun rumları iyi or zaman aralmindeki tavından 1ay ö
inde çözündşekilde uygueren su iyic
Gumboro Ha
o hastalığınıu hastalık, stam olmaya
e ve diğer anda bir kez
ERİ:
ühürlenmiş rdan geçirilePF embriyolpatojenitesi . Titre: 103 E
urtacılara uyma için en urların zıt etknun girmesimleri (dezin, yaşamlarınğlı olarak aşı
ği çözdürülü
ir. e sahip, Calk kullanılma
olası civciv aşılama ya
olmalıdır.lığının olma
vuklar aşılanönce yapılm
dürülür, sonulanması içe karıştırılm
astalığı) Ka
ın hızla yaysıklıkla yükan gelişme, şılamalardageliştiği zam
bir aşıdır, Gerek attenüelu yumurtalsürekli olarEID50/dozda
ygulanabiliruygun yaş, tkisinden korini geciktirm
nfeksiyon, ‹hnın 12-15’inılamadan 10
ür; bu karışı
nek 1143 suaktadır.
ölümlerini şı, 3’üncü v
ası tavsiye enmamalıdır;
malıdır.
nra etikette bçin gerekli smalıdır.
arşı Liyofiliz
yılması, bu vksek mortali
kesimde daa immunosuman endem
Gumboro hae edilmiş vearda kültüreak kaybetman az değild
r; bir uygulatavuklarda drunmak içinmede görülehepsi içeri –nci gününde0-15 gün so
m uygulam
uşu, yüksek
engellemekve 4’üncü ay
edilir. ; bu nedenle
belirtilen dosu miktarına
ze Canlı Aş
viral infeksiiteye neden aha düşük kuprassif etki
mik hal alır v
astalık viruse resmi kayne edilmiştir
miştir, fakat dir.
ama, uzun sdikkate değn, yaşamlarıen zorluklar– hepsi dışae aşılama önonra gelişir.
ma için gerek
k immun
k için, ylar
e
oz a
ı
iyona olduğu
karkas, iyi ve
sunun naklı . Bu
süreli ğer bir ının 3. r hesaba arı›, nerilir.
kli
IBA-VA
KOMP IBA-VAiçermekvarlığınembriyoedilerekHer bir ENDİK IBA-VAimmuni KULLA IBA-VAkaynaklyayılmaAşılamahayvanı Broyleraşılanmyapılma Yumurgünlerdaşılama Aşılamasonra geAşılama LAR-VA
ÖZEL LAR-VAİnfeksiykapatılm İmmunibir kaç gtavuklarTitre: en ENDİK
C ST-İnfeks
POZİSYON
AC ST, İnfektedir. Aşınında bile etkiolu yumurtak liyofilize edoz; 102 EI
KASYONLA
AC ST, İnfeizasyonunda
ANIM VE D
AC ST, oldulı antikor baa yeteneğinda için tavsiyın yetiştirilm
rler: Yüksemalıdır. Düşüalıdır.
rtacılar: Yüde olmak üze 14’üncü vea içme suyuelişir. aya karşı kli
AC-İnfeksiyö
LLİKLERİ:
AC Embriyyöz Laryngomıştır.
ite aşılamadgün sonra br hastalığa kn az 103.5 TC
KASYONLA
siyöz Bursa
NU VE ÖZ
eksiyöz Burın içerdiği sli bir immu
alarında kültedilmiştir. D50’den dah
ARI:
eksiyöz Bura endikedir.
DOZAJ:
ukça yüksekariyerini aşmdedir. ye edilen yame özelliğin
ek düzey maük antikor d
üksek materere iki aşılae 21’inci güu yoluyla uy
inik olarak
öz Laryngo
:
yolu SPF yuotracheitis s
dan 10- 15 gbununla birlkarşı yüksekCID50
ARI.
l Hastalığa
ZELLİKLE
rsal Hastalıksuş, üstün inun yanıt oluştüre edilmiş
ha az olmay
rsal Hastalığ.
k invaziv yema ve aşılan
aş; hayvanınne (yumurta
aternal antikdüzeylerinde
rnal antikor ama uygulanünler arasındygulandığınd
herhangi bi
tracheitis’e
umurtalarda suşunun haz
gün sonra piikte, aşılamk bir korunm
a Karşı Liyof
ERİ:
k virusununnvasiv özellşturabilme yş ve daha so
yacak şekild
ğa karşı, bro
etenekte oldnmış civcivl
n maternal aacı, broyler)
kor varlığınde ise, aşılam
düzeyine sanmalıdır. Düda yapılmalda etkili olm
ir reaksiyon
e karşı Liyof
edilmiş hepzırlanmıştır,
ik düzeye umadan birkaçmaya sahipt
ofilize Canlı
n kısmen atteliklere ve myeteneğine sonra stabiliz
de aşı virusu
oyler, yumu
duğu için, çoler arasında
antikor düze) göre değişm
da, broyler ma 8 ve 10 g
ahip civcivlüşük antikolıdır. maktadır. İm
n belirlenme
ofilize Canlı
patosit duku, liyofilize e
ulaşır; bununç gün sonratir.
Aşı
enüe edilmimaternal kay
sahiptir. Virze edici solü
u içerir.
urtacı ve dam
ok erken yaa hızlı ve ün
eyine ve aşılmektedir.
civcivleri 1günlük yaşla
lerde, 18’incr düzeyine
mmunite aşı
emiştir.
Aşı
ularda kültüedilip, vakum
nla beraber , interferens
iş bir suşunuynaklı antikorus, SPF tavüsyonda süs
mızlıkların
aşlarda mateniform bir şe
lanacak kan
3-15 günlükar arasında
ci ve 25’incsahip civciv
ılamadan 10
üre edilmiş um altında
tavuklar aşısten dolayı,
u orların vukların spanse
ernal ekilde
natlı
kken
ci vlerde,
0-14 gün
ılamdan
İnfeksiy AŞININ Şişe içedamlatılSağlıklı Broyler Yumuryaşta ) 2 VAIOL-
KOMP VAIOLedilmiş Aşı titrebununla UYGU 3) Sulanhaftalıkyapılır). AŞI KO İnokula OL-VAC
ÖZELL Oldukçavasıtasıybir immuzun sügün sonreaksiyogrubu v KOMP OL-VAimmunoVirus, ßmetodu)Aşı titre
yöz Laryngo
N KULLAN
eriği su içindlır. ı ve 21 günl
rler: 21-28
rtacılarda: 2’nci aşılam
-VAC-Kana
POZİSYON
L-VAC, embsuşu kullan
esi: 104 EIDa birlikte, ha
ULANMAS
ndırılmış aşktan daha kü.
ONTROLL
ayon yerinde
C-Newcastl
LİKLERİ:
a zengin antyla güçlend
munite sağlarüreli olarak anra başlar veona yol açm
viruslar, v.s.
POZİSYON
AC tavuk emojenik suşu ß-propiolakt) esi: 100 PD5
otracheitis a
NILMASI V
de çözündür
lük yaştan b
günlük yaşt
c4-6 haftalıma
tlı Çiçeğine
NU VE ÖZE
briyolu SPFnılarak hazır
D50/doz’dan aastalığa karş
I:
ı içerisine iüçük hayvan
LERİ
e nodüler bi
e Hastalığın
tijenik matedirildiği içinr. Yağlı bileantikor ürete 25 gün son
maz ve inakt) yumurtaya
NU:
mbriyosundakullanılarakton ile inakt
50/doz'dan a
aşısal profla
VE DOJAZ
rülür; her ci
büyük hayva
ta 1’inci aşı
ık yaşta 1’in
e Karşı Liyo
ELLİKLER
F yumurtalarrlanmış, liyoaz değildir. şı kısmi bir
ğneyi daldırnlara uygula
ir şişkinliğin
na Karşı Ya
eryale sahipn, OL-VAC,eşikler, deretimini stimünra pik nokttive edildiğia taşımaz.
a kültüre edik hazırlanmtive edilmiş
az değildir.
aksisinde.
Z:
ivcivin gözü
anlarda kull
ılama. 40 gü
nci aşılama
ofilize Canlı
Rİ:
rda kültüre ofilize ediliAşılamadakoruma, uy
rılır, sonra kama yapıldı
n oluşumu a
ağ Emülsifiy
p olduğu ve , aşılanmış teceli bir antüle eder. Hataya ulaşır. i için, hasta
ilmiş Newcmıştır. ş ve zayıf m
üne ve buru
lanılmalıdır
ünlük yaşta
, yumurtaya
ı Aşı
edilmiş, Kaip, vakum an yaklaşık 1ygulamadan
kanadın derğı zaman sa
aşılamanın b
ye İnaktif Aş
mineral yağtavuklara uztijen salınımastalığa karş
OL-VAC, alık ajanların
castle Hastal
mineral yağ i
un deliğine b
.
2’nci aşılam
a başlamada
anatlı Çiçekltında kapat10 gün sonrn birkaç gün
ri katı delineadece bir iğn
başarılı oldu
şı
ğda stabil emzun süreli v
mını destekleşı koruma inaşı sonrası hnı (mikoplaz
lık virusunu
ile emülsifiy
bir damla
ma
an ( 15-20 h
k virüsün atttılmıştır. ra immuniten sonra mev
erek uygulane ile aşılam
uğunu göste
mülsiyon ve oldukça yer ve bundanokulasyondherhangi birzmalar, lök
un oldukça
ye edilmişti
haftalık
tenue
e gelişir; vcuttur.
anır ( 6 mayı
erir.
yüksek an dolayı dan 15 r ozis
ir (Salk
KULLA OL-VAbirlikte aşılanmKullanımda boyuaşağıda 1. aşılam2. aşılamBu aşılaattenüe da içmeuygulambroyler OL-VAC
ÖZEL OLVACstabil emyüksek özellikleHastalığOLVACyumurta KOMP OLVAColdukçaedilmiştAşı titre KULLA Bir günlKullanımuygulanUygulamİçme su
OL-VA
ÖZELL OL-VAimmunoVirus, in
ANIM VE D
AC, bilhassa bazı durum
masında da km öncesi ku
undan subkuverilen şem
ma: 18-20. gma: 18-20. hama programbir aşı ön-u
e suyu yoluyma yeterlidiiçin 18-20.
C ONE DAY
LLİKLERİ:
C ONE DAYmülsiyon vave uzun süre bir günlükğa karşı korC ONE DAYa yoluyla ge
POZİSYON
C ONE DAYa immunojentir. Sonra puesi: İnaktif N
ANIM VE D
lük broylerlm öncesi ku
nır. ma dozu, ya
uyu ya da sp
AC 1000-New
LİKLERİ:
AC 1000 tavuojenik suşu naktive edil
DOZAJ:
yumurtacı mlarda (örnekullanılabiliruvvetlice çautan olarak maya göre ugünlerde, haftalarda. mı hayvanlauygulama yayla yapılabir. Bu uygulgünlerde 0
Y-Newcastle
:
Y, oldukça asıtasıyla güreli bir immk civcivlerinruma aşılamY’in aşılameçebilen has
NU:
Y, embriyonik bir suşuurifiye edilmNewcastle H
DOZAJ:
lerin aşılanmuvvetlice ça
aşamın ilk gprey şeklind
wcastle Has
uk embriyokullanılaraklmiş ve zayı
ve damızlıkğin; güçlü br.
alkalanan OLinokule edil
uygulanır.
arı yaşamlarapılması önlir. Canlı aşlama; yumu.3-0.5 ml'di
e’a Karşı İn
zengin bir aüçlendirilmi
munite sağlarn aşılanmas
madan 10-15ma sonrası ya
stalık etkenl
lu tavuk yuu kullanılaramiş ve zayıfHastalık virü
masında tavalkalanan OL
gününde 0.1de attenüe ed
stalığına Ka
osunda kültük hazırlanmıf mineral y
kların koruybir immunit
L-VAC, terlir. Her hay
rının ilk ayınerilir. Bu uyşı ile birkaç urtacılar içinir.
naktive Edil
antijenik maiştir. Bu nedr. Uygulam
sında endike5 gün sonra an etkileri yleri (mycop
umurtasında ak hazırlanmf mineral yaüsü 50 PD5
vsiye edilmiLVAC ONE
1 ml/hayvandilmiş bir a
arşı Yağ Em
üre edilmiş Nmıştır. yağ ile emül
yucu aşılamte gerektiğin
rcihen göğüyvan için uy
ında korumaygulama, 3-kez uygula
n yumurtlam
lmiş Yağ Em
ateryale sahdenle uygul
ma dozları oledir. başlar.
yoktur ve aşplasmalar, lö
geliştirilenmıştır. Virusağda emülsi0/doz'dan az
iştir. E DAY, boy
ndır. şı ile birlikt
mülsifiye İna
Newcastle H
lsifiye edilm
asında tavsinde), broyle
üsten intramygulanacak d
a sağlamadı-4 günlükke
ama yapılmıma periyodu
mülsifiye Aş
hiptir. Etkisilama yapılmdukça düşü
şı inaktive eökozis virus
, Newcastles, ß-propiolaifiye edilmiz değildir.
yunda subk
te tedavi, tav
aktif Aşı
Hastalık vir
miştir (Salk
iye edilir. Berlerin
muskular oladoz, 0.5 ml'
ığı için, canen okulo-naış hayvanlar
undan önce 0
şı
i, yağ adjuvmış tavuklarük olduğu iç
edildiği için sları v.b.) ta
e hastalık viakton ile in
iştir (Salk M
kutan yolla
vsiye edilm
rusunun old
metodu) Do
Bununla
rak ya 'dir ve
nlı azal ya ra, bir 0.5 ml,
vantta rda çin aşı
aşımaz.
irusunun aktive
Metot)
mektedir.
dukça
ozajı az
olduğun KOMP Aşı titre KULLA OL-VATerciheDoz: 18Canlı atnazal ya GUMB-
ÖZELL GUMB-immuno İÇERİK 1 doz aş ENDİK İnfeksiy UYGUL GUMB-Aşı, 0.5 EDS-VA
ÖZELL EDS-VA KOMP Bir doz ENDİK EDS (E KULLA EDS-VA
ndan bu aşı
POZİSYON
esi: İnaktif N
ANIM VE D
AC 100 , tümn boyundan
8-20 günlükttenüe bir aşa da içme su
-VAC-İnfeks
LİKLERİ:
-VAC İnaktojenik suşun
K:
şı en az 105.
KASYONLA
yöz Bursal H
LAMA ŞEK
-VAC, dam5 ml deri altı
AC-EDS -76
LİKLERİ:
AC, inaktiv
POZİSYON
içerir: İnak
KASYONLA
Egg Drop Se
ANIM VE D
AC damızlı
broilerlere
NU:
Newcastle H
DOZAJ:
m broylerlern deri altı olk her hayvanşı ön-uygulauyu yoluyla
siyöz Bursa
tive Bursal nu içerir.
.5 EID50 İnak
ARI:
Hastalığında
KLİ VE DO
mızlık tavuklı yol ile boy
6 Hastalığın
ve edilmiş A
NU:
ktive edilmiş
ARI:
endrom)76 i
DOZAJ:
ıklar ve yum
endikedir.
Hastalık virü
rin aşılanmalarak uygulan için 0.25 mama yapılm
a yapılabilir
al Hastalığın
hastalığı vi
ktif IBD vir
an korur.
OZAJ:
larda 18 hafyundan ya d
na Karşı Ya
Adenovirus
ş Adenoviru
için profilak
murtlayan sü
üsü 100 PD
asında tavsiyanması tavsml dozdur.
ması önerilir.
na Karşı.
irüsünün ha
rüsü içerir.
ftalık yaşta da kas içi yo
ağ Emülsifiy
127’den üre
us 127 : 100
ktik aşılanm
ürülerde ED
D50/doz'dan a
ye edilir. siye edilir.
. Bu uygula
fif mineral y
tavsiye edilolla göğüste
ye İnaktif Aş
etilmiş yağ
00 HAU’da
ma.
DS’76’ya ka
az değildir.
ama, 3-4 gün
yağlı adjuva
lir. en uygulanır
şı
emülsifiye i
n az değildi
arşı tavsiye e
nlükken oku
ant içindeki
r.
inaktif aşıd
ir.
edilir.
ulo-
i yüksek
ır.
Bu aşı, yyanıt oluDoz: 0.5kas içi o REO-VA REO-VAsahip ka
KOMP Her dozaz değil ENDİK REO-VAiçin tavsnormal REO-VAkarşı, yavasıtasıy KULLA Damızlı CORI-V
ÖZEL CORI-VC’nin ol KOMP Her 0.5 Haemopserotip C ENDİK Kanatlı UYGUL Birinci aşılamaAşı, yumuygulan
yüksek riskuşturarak m5 ml ve yumolarak uygu
AC-Kanatlı
AC, hücre kanatlı viral t
POZİSYON
z için (0.5 mldir.
KASYONLA
AC, kanatlısiye edilmişbir aşılamayAC, damızlavrularda geyla koruma
ANIM VE D
ıklara, 0,5 m
VAC 3-Kana
LLİKLERİ:
VAC 3, formldukça imm
POZİSYON
ml’lik doz;philus paragC: 3.109 CF
KASYONLA
hayvan Ko
LAMA ŞEK
aşılamadan dan sonra dmurtacı ve dnmalıdır.
k olan ( yummükemmel bmurtlamanınulanır.
Viral Teno
kültürü süsptenosynovit
NU:
ml); İnaktive
ARI:
ı viral tenosştir. Aşı, yetyı takiben, blıkları yumuelişecek erksağlar.
DOZAJ:
ml’lik her bi
atlı Hayvan
:
malin ile inamunojenik su
NU:
; İnaktif Hagallinarum sFU – Sorbita
ARI:
rizası’nın p
KLİ VE DO
sonra yüksdaha güçlü vdamızlıklard
murtlamanınbir koruma sn başlaması
synovitis’e
pansiyonundtis suşu kull
e edilmiş ka
synovitise ktiştirme perbir tekrar aşurtlama periken infeksiy
ir doz, boyn
Koriza’sına
aktive edilmuşundan haz
emophilus pserotip B: 3an monoole
profilaksisi.
OZAJ:
sek derece bve daha uzuda 0.5 ml do
n ilk 30 haftasağlar. ından en az
Karşı İnakt
da kültüre elanılarak ha
anatlı viral t
karşı broylerriyodunda, cşısı olarak uiyodu süres
yona karşı, y
nun dorsal b
a Karşı Yağ
miş, Haemopzırlanmış bi
paragallinar.109 CFU -at – zayıf m
bir koruma sun sürelidir.ozunda göğ
ası ) dönem
3 hafta önc
tive Edilmiş
edilmiş olduazırlanmıştır
tenosynoviti
r ve yumurtcanlı kanatluygulanmakince korur vyavrulara m
bölgesinde s
ğ Emülsifiye
philus paragir aşıdır.
rum serotip İnaktif Hae
mineral yağ
sağlanır bun
ğüsten intram
mde yüksek v
ce boyundan
ş Yağ Emüls
ukça yüksekr.
is virusu : 1
acı damızlıkı viral tenos
ktadır. ve kanatlı v
maternal kay
subkutan yo
e İnaktif Aşı
gallinarum s
A: 3.109 CFemophilus pile 0.5 ml’y
nunla birlikt
muskular yo
ve sürekli a
n deri altı, g
sifiye Aşı
k immunoje
107.0 TCID/5
kların aşılansynovitis aş
viral tenosynynaklı antiko
olla enjekte
ı
serotip A, B
FU - İnaktifparagallinaruye tamamlan
te koruma,
olla
antikor
göğüsten
eniteye
50’den
nması şısı ile
novitise orlar
edilir.
B ve
f um nır.
ikinci
İlk aşıla HG-GE ÖZELL HG-GEB ve C’Kültürleabsorbe KOMP Her 0.5 Haemopserotip C ENDİK Kanatlı KULL Yüksek aşılamaAşı, damuygulanİlk aşılahaftalık EDS+G
ÖZELL EDS+Gİnfeksiyaşıdır. KOMP Bir doz 107.5 EID ENDİKEDS 76 KULLA EDS+GAşılamaaşı ile a
ama 4-8 haf
EL-VAC 3-K
LİKLERİ:
EL VAC 3 anin oldukçaer, immunite edilmiştir.
POZİSYON
ml’lik doz;philus paragC: 3.109 CF
KASYONLA
Korizasının
ANIM VE
k düzeyde bidan sonra dmızlık ve yunmalıdır. ama, 4-5 hafkken uygulan
G-VAC-EDS
LİKLERİ:
G-VAC, olduyöz Bursal H
POZİSYON
içerir: İnakD50’dan az d
KASYONLA6(Egg Drop
ANIM ŞEK
G-VAC, yaka programın
aşılanmış ola
ftalıkken, tek
Kanatlı Kori
:
şısı, formala yüksek imtenin süresin
NU:
; İnaktif Hagallinarum sFU – Sorbita
ARI:
n profilaksis
DOZAJ:
ir koruma ddaha güçlü vumurtacılard
ftalıkken venır.
S ’76 Ve İnfe
ukça immunHastalık ( IB
NU:
ktive edilmişdeğil - İnakt
ARI: Sendrom) v
KLİ VE DO
klaşık 18 hafna göre civicacaklardır. B
krar dozu y
iza’ya Karşı
in ile inaktimmunojeniteni uzatmak
emophilus pserotip B: 3an monoole
si.
derecesi ilk ave daha uzuda, deri altı
e tekrar aşıla
feksiyöz Burs
nojenik olanBD) virus’te
ş EDS ’76 ‘tive edilmiş
ve İnfeksiyö
OZAJ:
ftalık yaştakcivler 6 hafBu inaktif a
yumurtlamad
ı Absorbe E
ive edilmiş,eye sahip suve kuvvetle
paragallinar.109 CFU -at – aliminy
aşılamadan un süreli bir
yolla, boyn
aması da, yu
rsal Hastalığ
n Egg Dropen üretilmiş
‘un etyolojiş IBD virusu
öz Bursal H
ki damızlıklftalık yaşta İaşı ile aşılan
dan önceki
Edilmiş İnak
Haemophiluşlarından hendirmek iç
rum serotip İnaktif Hae
yum hidrok
sonra elde immunite s
nun arkasına
umurtlamay
ğa Karşı Ya
p Sendrom 7ştir. Yağ em
k ajanı Adeu: 105.5 EID
Hastalığına p
ların aşılanmİnfeksiyöz Bnma zamanı
4. haftada y
ktif Aşı
lus paragallhazırlanmıştin alüminyu
A: 3.109 CFemophilus psit ile 0.5 m
edilir, bunusağlanmaktaa ve 0.5 ml
ya başlamad
ağ Emülsifiy
76 ( EDS’76mülsifiye adj
enolike virusD50’dan az de
profilaktik a
masında tavBursal Hastnda aktivite
yapılmalıdır
linarum serotır. um hidroksi
FU - İnaktifparagallinaruml’ye tamam
unla birlikteadır. dozunda
dan önce 16
ye İnaktif Aş
6) virus ve juvanlı inak
us EDS ’76 veğildir.
aşılanması.
vsiye edilir. talığa karşı enin artırılm
r.
otip A,
itte
f um
mlanır.
e ikinci
6-18
şı
ktif
virusu:
canlı bir masına
neden oDoz: 0.5 EDS-OL ÖZELL EDS-OLve Newhazırlan İÇERİK 1 doz aşvirüsü i ENDİK Egg Dro KULLA EDS-OLperiyodedilir. İnolduğu buygulanise, aşılaiçindir. G-OLVA
KOMP G-OLVimmunoB-propiedilmiştHer 0.5 İnfeksiymonool ENDİK G-OLVaşılama - Tip B1respirato- 6 hafta
olacaktır. 5 ml. Boynu
LVAC-EGG
LİKLERİ:
LVAC, Eggwcastle hastanır.Virüsler,
K:
şı; en az 80 çerir.
KASYONLA
op Syndrom
ANMA YO
LVAC, EDdundan öncenokülasyonbölgelerde i
nması hayvaama diğer cHayvanlar
VAC-Newcas
POZİSYON
VAC, Newcaojenik suşlaiolakton ile tir. ml dozda; İ
yöz Bursal Heat ile 0.5 m
KASYONLA
VAC, yaklaş programına1 ya da LaSorik mukozalık iken can
un gerisinde
G DROP SYN
:
g Drop Syndalığı virüsün, inaktive ve
PD50 Adeno
ARI:
me’76 ve Ne
OLU VE DO
S ve Newcae damızlık sn için en uyginfekte olmanları EDS’canlı ve inak0.5 ml mikt
stle Ve İnfek
NU:
astle Hastalıarından üretiinaktive ed
İnaktif NewHastalık virml’ye tamam
ARI:
ık olarak 18a göre civci
Sota suşu içezada güçlü bnlı attenüe b
en deri altı v
YNDROME'7
drome’76 ( nün yüksek e hafif mine
ovirüs 127 s
ewcastle has
OZAJ:
astle hastalıürülere ve y
gun yaş 16-2mamış yumur
ye karşı korktif aşılardatarında deri
ksiyöz Bursa
ık virusu veilmiş kombiilmiş aşı, za
wcastle Hastrusu: 105.5 Emlanır.
8 haftalık daivler aşağıderen canlı atbir immunitebir aşı ile İn
veya göğüs
76 Ve Newc
EDS)’ye neimmunojen
eral yağda e
suşu ve en a
stalıklarına
ıklarına karşyumurtacı ta20. haftalar
urtlayan hayruma için y
an önce yapıaltı yolu ile
al Hastalığa
e İnfeksiyözine bir aşıdıayıf mineral
talık virusuEID50’den az
amızlıklarında gibi aşılanttenüe bir ce gelişiminenfeksiyöz B
ten kas içi o
castle Hasta
eden olan Anik antijeni kemülsifiye e
az 100 PD50
karşı korur
şı koruma savuklara kor arasıdır. Avanlar aşıla
yeterlidir. Neılmalıdır. Be aşılanmalı
a Karşı Yağ
z Bursal Haır. l yağda emü
: 108.5 EID50
z değildir. Z
n aşılanmasınmış olacakanlı aşı ile Ne öncülük e
Bursal Hasta
olarak enjek
alıklarına K
Adeno virüsükullanılarak
edilirler.
0 İnaktif New
.
ağlamak amoruyucu aşılncak EDS r
anabilir. Aşıewcastle hau, infeksiyoıdır.
ğ Emülsifiye
stalık virusu
ülsifiye edil
0’den az değZayıf minera
ı için tavsiyktır: Newcastle’ader.
alığa karşı –
kte edilir.
Karşı İnaktif
ün 127 no’lk
ewcastle has
macı ile yumlama olarakriskinin yükının bir kez astalığı duruonun profila
e İnaktif Aşı
unun son de
lerek adjuve
ğildir – İnakal yağ ve So
ye edilmiştir
a karşı – bu
– bu, inaktif
f Aşıdır
lu suşu
stalığı
murtlama k tavsiye ksek
umunda aksisi
ı
erece
e
ktif orbitan
r. Klasik
u,
f aşı ile
aşılama IB-OLV ÖZELL IB-OLVBronchiemülsiy İÇERİK 1 doz aşİnfeksiy ENDİK Newcas KULLA IB-OLVNormal 1. Newcmukoza2. İnfek Bu inakaltı yol HG-OL
ÖZELL HG-OLoldukçaoldukçaKültürleedilmişt KOMP Her 0.5 İnaktif H100 PD5
ENDİK Newcas
zamanında
VAC-Newcas
LİKLERİ:
VAC, yükseitis varyant
yon ile adjuv
K:
şı; en az 108
yöz Bronchi
KASYONLA
stle hastalığ
ANMA YO
VAC, yaklaş aşılama procastle hastalasında iyi biksiyöz Bronc
ktif aşı ile aşile veya göğ
VAC-Kanat
LİKLERİ:
LVAC aşısı, a yüksek ima immunojener, immunittir.
POZİSYON
ml’lik doziHaemophilu50/doz’dan a
KASYONLA
stle Hastalığ
a aktivite art
stle Hastalı
:
ek bağışıklıksuşundan h
vanlanır.
8.5 EID50 İnaitis virüs’ü i
ARI:
ı ve İnfeksi
OLU VE DO
şık 18 haftaogramına gölığı B1 veyair immunitechitis virüsü
şılama anındğüsten kas i
tlı Newcastl
Newcastle mmunojenite
nik suşu kute etkisini ku
NU:
içerir;İnaktius paragallinaz değildir.
ARI:
ğı ve İnfeksi
tışına neden
ığı Ve İnfeks
k gücüne sahazırlanmış
aktif Newcaiçerir.
yöz Bronch
OZAJ:
alık yaştaki öre civcivlea LaSota susağlar.
üne karşı ca
da aktiviteniçi yol ile 0.
le Ve Koriza
Hastalık veye sahip sullanılarak huvvetlendirm
if Haemophnarum serot
iyöz Koriza
n olur.
siyöz Bronş
ahip Newcasbir aşıdır. A
astle hastalığ
hitis’e karşı
damızlık veer hali hazıruşunun canlı
anlı attenue
nin artmasın.5 ml dozda
a’ya Karşı A
e Haemophiuşlarından hahazırlanmıştrmek ve uza
hilus paragatip C: 3.109
a profilaksis
şitis’e Karşı
stle hastalıkAşı inaktive
ğı virüsü ve
korur.
e yumurtacırdaki aşılar iı attenue aşı
aşı ile aşıla
na sebep olua inoküle ed
Absorbe Ed
ilus paragalazırlanmıştıtır. atmak içinza
llinarum ser9 CFU – İna
si.
İnaktif Aşıd
k virüs suşu ve hafif mi
e en az 3.107
sürülere tavile aşılanmıısı ile aşılam
ama.
ur. Aşı ensendilir.
dilmiş İnaktif
linarum serır.
ayıf mineral
rotip A,B,Cktif Newcas
dır.
ve İnfeksiyineral yağ i
7.5 EID50 İna
avsiye edilirış olacaklardma solunum
nin gerisind
if Aşı
rotip A ve C
l yağda emü
C: 3.109 CFUstle Hastalık
yöz çinde
aktif
r. dır.
m
den deri
C’nin
ülsifiye
U - k virüsü
KULLA İlk aşılaaşılamaAşı, der Yumur4-5 haft14-15 h MG-OLEdilmiş
ÖZELL MG-OLve Newİmmun edilmişt KOMP Her dozHastalık ENDİK Mycopl UYGUL Her yaştamamlaAşı, der1) 10-122) 18-20 PM-OLİnaktif A
ÖZEL PM-OLNewcasüretilmiuzatmak KOMP
ANIM VE D
amadan sonrdan sonra dri altı yolla,
rtacılar: talık için 0.5
haftalık için
LVAC-Newc Yağ Emüls
LİKLERİ:
LVAC, inakwcastle Hasta
etkiyi güçletir.
POZİSYON
z içerir: İnakk virüsü 100
KASYONLA
lasma gallis
LAMA ŞEK
taki sağlıklıanır. ri altı yolla, 2 haftalık iç0 haftalık iç
VAC-NewcaAşı
LLİKLERİ:
LVAC, ß-prostle Hastalıkiş kombine k için zayıf
POZİSYON
DOZAJ:
ra yüksek ddaha güçlü v
boynun ark
5 ml 0.5 ml
castle Hastasifiye Aşı
ktive edilmişalık antijenlendirmek ve
NU:
ktive edilmi0 PD50/doz’
ARI:
spticum ve N
KLİ VE DO
ı tavuklarda
boynun arkçin 0.5 ml çin 0.5 ml
astle Hasta
:
opiolakton ik virusu suşbir aşıdır. İnmineral yağ
NU:
düzeyde bir ve daha uzukasına uygu
alığı Ve Myc
ş, oldukça ylerinin birlee süresini uz
iş Mycoplasdan az deği
Newcastle H
OZAJ:
a koruyucu
kasına uygu
lığı Ve Kan
ile inaktive ları ve formnaktive edilğda emülsif
koruma derun süreli bir ulanmalıdır.
coplasma G
yüksek immeştirilmesiylzatmak için
sma gallisepildir.
Hastalığı pro
olarak kulla
ulanmalıdır.
natlı Koleras
edilmiş oldmalin ile inalen kültürlefiye edilmiş
recesi elde eimmunite s
Gallisepticum
munojeniteyele üretilmiş n zayıf mine
pticum 3.10
ofilaksisi
anılır. İmmu
sı İnfeksiyo
dukça yükseaktive edilmr, immun ettir.
edilir; bununsağlanmakta
m İnfeksiyon
e sahip Mycbir aşıdır.
eral yağda e
010 CFU - İn
unite aşılam
nlarına Kar
ek immunojmiş Pasteurel
tkiyi güçlen
unla birlikte adır.
nuna Karşı
coplasma sy
emülsifiye
naktif Newc
madan 2 haft
rşı Yağ Emü
enik güce slla Multocidndirmek ve
ikinci
İnaktive
ynoviae
castle
fta sonra
ülsifiye
ahip da‘dan süresini
0.5 ml’lİnaktiveyağ ve S ENDİK Tavuk v UYGUL PM-OLuygulanİkinci ( OLVACİnaktif A
ÖZELL OLVAC76 viruspropiolaedilmişt KOMP Her 0.5 AdenovEID50’d0.5 ml’y ENDİK Newcas UYGUL OLVAC Normal - Tip B1mukoza OLVACHastalığ ÖZELL OLVACİnfeksiyüretilmi
lik her bir de edilmiş PaSorbitan mo
KASYONLA
ve hindilerin
LAMA ŞEK
LVAC, 0.5 mnmalıdır. destekleyic
C A+B-NewcAşı
LİKLERİ:
C A + B, Nesunun (127 akton ile inatir.
POZİSYON
ml’lik doz;virus 127 suden az değil ye tamamlan
KASYONLA
stle, Egg Dr
LAMA ŞEK
C A + B, da
aşılama pro1 ya da LaSada güçlü bi
C A+-Newcağa Karşı Ya
LİKLERİ:
C A+G, Newyöz Bursal hiştir.
doz içerir: İnasteurella monooleate il
ARI:
n Newcastle
KLİ VE DO
ml dozda en
ci) aşılama 4
castle, Egg
ewcastle Hasuşu) oldukaktive edilm
NU:
; İnaktif Newuşu: 107.5 EID
(her suş 10nır.
ARI:
rop Sendrom
KLİ VE DO
amızlık ve y
ogramına göSota suşu içeir immunite
astle Hastalağ Emülsifiy
:
wcastle Hashastalık viru
naktive edilmmultocida en
e 0.5 ml’ye
e Hastalığı v
OZAJ:
nsenin arkas
4 hafta sonr
Drop Sendr
astalık viruskça immunomiş aşı, zayı
wcastle HasD50’den az d7.5 EID50< ) –
m 76 ve İnfe
OZAJ:
yumurtacı ta
öre civcivleeren attenüe gelişimine
lığı, İnfeksiyye İnaktif Aş
stalığı, Egg usunun oldu
miş Newcan az 100 PDe tamamlanı
ve Kanatlı k
sından deri a
ra uygulanır
rom Ve İnfe
su, İnfeksiyöojenik suşlarıf mineral y
stalık virusudeğil – İnak– zayıf min
eksiyöz Bro
avukların aş
er aşağıda be canlı bir aöncülük ed
yöz Bronşitişı
Drop Sendrukça immun
stle Hastalık50 - Thiomeır.
kolerası infe
altı yolla 3-
r.
eksiyöz Bron
öz Bronşitisrından üretiağda emüls
u: 108.5 EIDktif İnfeksiyneral yağ – S
onşitis’in pro
şılaması için
elirtilenlerlaşı ile Newcder.
is, EDS ’76
rom (EDS 7nojenik antij
k virusu en rsal 0.05 m
eksiyonların
5 haftalık y
nşitis’e Kar
s virus ve Eilmiş kombiifiye edilme
50’den az deyöz BronşitiSorbitan mo
ofilaksisi.
n tavsiye ed
e aşılanmış astle’a karş
Ve İnfeksiy
76)’nın adenjenleri kulla
az 100 PD5
mg – Zayıf m
nın profilak
yaşta
rşı Yağ Emü
Egg Drop Seine bir aşıdıek suretiyle
eğil – İnaktiis virusu: 3.ono oleate q
dilmektedir.
olmalıdırlaşı – bu, resp
yöz Bursal
novirus 127anılarak
50 - mineral
ksisi.
ülsifiye
endrom ır. ß-
e adjuve
if EDS 107.5
q.s ile
ar: iratorik
7 suşu ve
Aşı inak KOMP Bir doz edilmiş Hastalık ENDİK Newcasprofilak KULLA OL-VA Normal yapılmı- Tip B1uygulam- 6 haftainaktif a Canlı ataşılama Aşı, der - Attenuaktivite OLVACİnaktif A
ÖZEL OLVACsuşu ve antijenleKültürleile emül KOMP Bir doz edilmiş serotip A ENDİK
ktive edilmi
POZİSYON
içerir: İnakEDS Aden
k virusu: 10
KASYONLA
stle Hastalığktik aşılanm
ANIM ŞEK
AC A+G, 18
aşılama proştır: 1 ya da La Sması, respiraalıkken canlaşı ile aşılam
ttenüe bir aş zamanında
ri altı yolla,
ue canlı bir artışına ned
C A+HG-NeAşı
LLİKLERİ:
C A+HG, Nİnaktif Haeerinden üreer inaktive elsifiye edilm
POZİSYON
içerir; İnakEDS AdenA,B,C: 3.10
KASYONLA
iş ve zayıf m
NU:
ktive edilmişovirus: 107.
05.5 EID50’de
ARI:
ğı, EDS (Egması.
KLİ VE DO
haftalık da
ogramına gö
Sota içeren atorik mukolı attenüe bima zamanın
şı ile İnfeksa, gelişen im
boynun ark
aşı ile İnfekden olur.
ewcastle Ha
:
Newcastle Hemophilus ptilmiş kombedilmiş ve imiştir.
NU:
ktive edilmişovirus: 107.
09 CFU
ARI:
mineral yağ
ş Newcastle5 EID50’den
en az değil.
gg Drop Sen
OZAJ:
amızlık tavu
öre, civcivle
canlı attenüozada yükseir aşı ile İnf
nda gelişen i
iyöz Bronşimmuniteyi k
kasından 0.5
ksiyöz Bron
astalığı, EDS
Hastalık virüparagallinarubine bir aşıdimmun etkiy
ş Newcastle5 EID50’den
ğda emülsifi
e Hastalık vn az değil - İ
ndrom)76 ve
uklarda tavsi
ere aşağıda
üe bir aşı ileek immunitefeksiyöz Buimmuniteyi
itis’e karşı –kuvvetlendir
5 ml dozda
nşitis’e karş
S 76 Ve İnfe
üsü, Egg Drorum serotip dır. yi güçlendir
e Hastalık vn az değil - İ
ye edilerek
virusu: 108.5
İnaktive edi
e İnfeksiyöz
iye edilir.
belirtilmiş
e Newcastlee gelişimine
ursal Hastalıi kuvvetlend
– bu aşı uygrir.
uygulanma
ı – bu, inakt
feksiyöz Kor
op SendromA ve C oldu
rmek ve uza
virusu: 108.5
İnaktif Haem
adjuvat edi
EID50’den almiş İnfeks
z Bursal Ha
olan aşı uyg
e hastalığınae öncülük edığa karşı – bdirir.
gulaması, in
lıdır.
tif aşı ile aş
riza’ya Karş
m (EDS 76)’ukça immun
atmak için z
EID50’den amophilus pa
ilmiştir.
az değil – İnsiyöz Bursal
astalığının
gulamaları
a karşı – bu der. bu aşı uygul
naktif aşı ile
şılama zama
şı Yağ Emül
’un Adenovnojenik
zayıf minera
az değil – İnaragallinaru
naktive l
aşı
laması,
e
anında
lsifiye
virus 127
al yağ
naktive um
Newcasaşılama DOZAJ OLVACAşı, 0.5 OLVACKarşı İn
ÖZEL OLVACSendromAşı, immedilmişt KOMP Her 0.5 – İnaktigallisep ENDİK Newcasinfeksiy UYGUL YakşalıAşı, 0.5 OLVACYağ Em
ÖZEL OLVACİnfeksiysuşlarınB-propiadjuve e KOMP Her 0.5
stle Hastalığ.
J VE KULL
C A + HG, y5 ml’lik doz
C A+MYC-Nnaktive Edil
LLİKLERİ:
C A+MYC, m (EDS 76)mun etkiyi gtir.
POZİSYON
ml’lik doz ive edilmiş Epticum 3.101
KASYONLA
stle Hastalığyonunun pro
LAMA ŞEK
k 18 haftalı5 ml’lik doz
C B+G-İnfekmülsifiye İna
LLİKLERİ:
C B +G, İnfyöz Bursal Hndan üretilmiolakton ile edilmiştir.
POZİSYON
ml’lik doz
ğı, Egg Drop
LANIM M
yakşalık 18da subkutan
Newcastle Hlmiş Yağ Em
:
oldukça yü) ve Mycoplgüçlendirm
NU:
içerir: İnakEDS Adeno10 C.F.U.’da
ARI:
ğı, Egg Dropofilaksisi
KLİ VE DO
ık yumurtacda subkutan
ksiyöz Bursaaktif Aşı
:
feksiyöz BroHastalık ve
miş, kombineinaktive ed
NU:
içerir: İnak
p Sendrom
METODU:
haftalık yun olarak boy
Hastalığı, EDmülsifiye Aş
üksek immulasma gallis
mek ve süres
ktive edilmişovirus: 107.5
an az değild
p Sendrom
OZAJ:
cı ve damızln olarak boy
al Hastalık,
onşitis’in ikNewcastle e bir aşıdır.ilmiş aşı, za
ktive edilmiş
(EDS 76) v
umurtacı ve yunun arkas
DS ’76 Ve Mşı
unojeniteye septicum anini uzatmak
ş Newcastle5 EID50’den dir.
(EDS 76) v
lıkların aşılayunun arkas
İnfeksiyöz
ki farklı variHastalık vir
ayıf mineral
ş Newcastle
ve İnfeksiyö
damızlıklarsından enjek
Mycoplasma
sahip Newcntijenlerindek için zayıf
e Hastalık vaz değil İna
ve Mycoplas
anmasında esından enjek
Bronşitis V
iyant suşu vruslarının o
l yağda emü
e Hastalık v
öz Koriza’ya
rın aşılanmakte edilmeli
a Gallıseptı
castle Hastaen üretilmiş mineral yağ
virusu: 108.5
aktive edilm
sma gallisep
endikedir. kte edilmeli
Ve Newcastle
ve Massachuldukça imm
ülsifiye edil
virusu: 108.5
a karşı prof
asında endikidir.
cum İnfeksi
alığı, Egg Dş bir aşıdır. ğda emülsif
EID50’den amiş Mycopla
pticum
idir.
le Hastalığın
usetts serotimunojenik
lmek suretiy
EID50’den
filaktik
kedir.
iyonuna
Drop
fiye
az değil asma
na Karşı
ipi,
yle
n az
değil – İEID50) mg – Za ENDİK Newcas KULLA OLVACNormal yapılmı- Tip B1uygulam- 6 haftainaktif a- Canlı aaşılama Aşı, kas OLVACYağ Em KOMP Bir doz edilmiş paragall ENDİK Newcas KULLA Olvac BHastalıkendiked Yumurtdönemin Doz: 0.5 OLVACHastalığ ÖZELL
İnaktive edi– İnaktive
ayıf mineral
KASYONLA
stle, İnfeksiy
ANIM ŞEK
C B + G, ya aşılama proştır: 1 ya da La Sması, respiraalıkken canlaşı ile aşılamattenüe bir zamanında
s içi yolla (g
C B+HG-Nemülsifiye Aşı
POZİSYON
içerir: İnakİnfeksiyöz
linarum sero
KASYONLA
stle, İnfeksiy
ANIM MET
B+HG, dahak ve İnfeksidir.
tlama dönemne girmeden
5 ml. Boyun
C A+B+G-Nğa Karşı Ya
LİKLERİ:
ilmiş İnfeksedilmiş İnfel yağ ve Sor
ARI:
yöz Bronşit
KLİ VE DO
aklaşık olaraogramına gö
Sota içeren atorik mukolı attenüe bima zamanınaşı ile İnfek
a, gelişen im
göğüsten) y
ewcastle, İnf
NU:
ktive edilmişBronşitis votip A,B,C:
ARI:
yöz bronşiti
TODU VE
a önce normyöz Bronşit
minde bu üçn ( 16-17 ha
ndan deri al
Newcastle Hağ Emülsifiy
:
siyöz Bronşeksiyöz Burrbitan mono
tis, İnfeksiy
OZAJ:
ak 18 haftalöre, civcivle
canlı attenüozada yükseir aşı ile İnf
nda gelişen iksiyöz Bronmmuniteyi k
a da ensede
feksiyöz Bro
ş Newcastleirusu 107.5 E 3.109 CFU
is ve infeksi
DOZAJ:
mal aşı progrtis aşısı ile a
ç hastalığa kaftalık yaşta
ltı yolla boy
Hastalığı, İnfye İnaktif Aş
şitis virusu: rsal Hastalıkooleat ile 0.
yöz Bursal H
lık damızlıkere aşağıda
üe bir aşı ileek immunitefeksiyöz Buimmuniteyi
nşitis’e karşıkuvvetlendir
en deri altı y
onşitis, İnfe
e Hastalık vEID50’den a
U
iyoz korizy
ramına göreaşılanmış ol
karşı koruma) tekrar bir
yundan.
feksiyöz Broşı
3. 107.5 EIDk virusu: 105 ml’ye tam
Hastalığın pr
kların aşılanbelirtilmiş
e Newcastlee gelişimine
ursal Hastalıi kuvvetlendı – bu aşı uyrir.
yolla uygula
eksiyöz Kori
virusu 50 PDaz değil – İn
ya karşı aşıla
e canlı, attenlan 7-8 haft
manın daha ir boost aşıla
onşitis, Eds
D50’den az d05.5 EID50 –mamlanır.
rofilaksisi.
ması için önolan aşı uyg
e hastalığınae öncülük edığa karşı – bdirir. ygulaması, i
anmalıdır.
izaya Karşı
D50’den az dnaktif Haem
amada.
nue edilmiş talık yaştaki
yi olabilmeama yapılma
’76 Ve İnfe
değil (her s– Thiomersa
nerilen bir agulamaları
a karşı – bu der. bu aşı uygul
inaktif aşı i
İnaktive Ed
değil – İnaktmophilus
ş Newcastle i piliçlere
esi için yuması gerekir.
feksiyöz Burs
uş 107.5
al 0.05
aşıdır.
aşı
laması,
le
dilmiş
tive
murtlama
sal
OLVACİnfeksiyKültürleile emül KOMP Bir doz edilmiş virusu: TCID50
ENDİK TavuklaİnfeksiyOLVACİnfeksiyaracılığı KULLA Doz: 0.5Aşıyı kusırasındAşılamaBursal Hönce ( 1 OLVACİnfeksiy ÖZELL OLVACBronşitiüretilmiAşı, immedilmişt KOMP Her 0.5 İnaktive’76 Ade3.1010 C ENDİK
C A+B+G, Nyöz Bursal her inaktive elsifiye edilm
POZİSYON
içerir: İnakİnfeksiyöz 1000 HAU’den az deği
KASYONLA
arın, Newcayöz Bursal HC A+B+G ilyöz Bursal Hıyla korunu
ANIM ŞEK
5 ml. Boyunullanmadan
da şişeyi kuva, yetiştirilmHastalığa ka16-18 haftal
C A+B+MGyonuna Karş
LİKLERİ:
C A+B+MGis, Egg Dropiş bir aşıdır.mun etkiyi gtir.
POZİSYON
ml’lik doz e edilmiş İnenovirus: 10C.F.U.’dan a
KASYONLA
Newcastle Hhastalığın oledilmiş ve imiştir.
NU:
ktive edilmişBronşitis v’dan az değil.
ARI:
astle HastalıHastalığınınle aşılanmışHastalık vir
urlar.Bilinen
KLİ VE DO
ndan deri aln önce oda svvetlice çalkme döneminarşı canlı attlık yaş ) aşıl
G-Newcastle şı İnaktive E
:
G, oldukça yp Sendrom . güçlendirm
NU:
içerir: İnaknfeksiyöz Br000 HAU’daz değildir.
ARI:
Hastalığı, İnldukça immimmun etkiy
ş Newcastleirusu: 107.5
ğil - İnaktive
ığı, İnfeksiyn profilaktikş tavuklardarusunun nedn kontrendik
OZAJ:
ltı olarak enıcaklığına (kalayınız.
nde Newcasttenue aşı ilelanırlar.
Hastalığı, EEdilmiş Yağ
yüksek imm(EDS 76) v
mek ve süres
ktive edilmişronşitis viruan az değil
nfeksiyöz Bmunojenik anyi güçlendir
e Hastalık vEID50’den a
e edilmiş İn
yöz Bronşitik aşılanmasıan olan civcden olduğu ikasyonu yok
njekte edilir( 18-220 C)
tle Hastalığe aşılanmış
EDS ’76, Bğ Emülsifiye
munojeniteyeve Mycopla
ini uzatmak
ş Newcastleusu: 107.5 EIve İnaktive
Bronşitis, Egntijenleri kurmek ve uza
virusu: 50 PDaz değil – İn
nfeksiyöz Bu
is, EDS (Egı.
civler yaşaminfeksiyonlaktur.
r. gelmesine
ğı, İnfeksiyöolan tavukl
ronşitis Ve e Aşı
e sahip Newsma gallisep
k için zayıf
e Hastalık vID50’den az e edilmiş My
gg Drop Senullanılarak üatmak için z
D50’den az dnaktive edilursal Hastal
gg Drop Sen
mların ilk haara karşı, pa
izin veriniz
öz Bronşitis larda yumur
Mycoplasm
wcastle Hastpticum antij
mineral yağ
virusu: 50 PDdeğil – İnakycoplasma g
ndrom (EDSüretilmiştir.zayıf minera
değil – İnaklmiş EDS ’7lık virusu: 1
ndrom) ve
aftası süresinasif antikorl
z, aşılama ön
ve İnfeksiyrtlamaya ge
ma Gallısept
talığı, İnfekijenlerinden
ğda emülsif
D50’den az dktive edilmigallisepticu
S 76), . al yağ
ktive 76 106.5
nce, lar
ncesi ve
yöz eçmeden
tıcum
ksiyöz n
fiye
değil – iş EDS um
KanatlılMycopl UYGUL YakşalıprogramaşılanmhayvanlkorunmDoz: 0.5 OLVACKanatlı ÖZELL OLVACKanatlı Aşı inak KOMP Bir doz edilmiş Bursal HTCID50
ENDİK NewcasaşılanmOLVACİnfeksiy KULLA OLVACReovirudamızlıkkorur veDoz: 0.5 SET-VAEmülsif ÖZELL SET-VAsuşların
larda Newclasma gallis
LAMA ŞEK
k 16-17 hafmına göre ca
mışlardır. Dalarda M. gal
ması için aşıl5 ml’lik doz
C B+G+R-NReovirus İn
LİKLERİ:
C B+G+R, NReovirus in
ktive ve adj
POZİSYON
içerir: İnakİnfeksiyöz
Hastalık vir’den az deği
KASYONLA
stle Hastalığması. C A+B+G ilyöz Bursal H
ANIM ŞEK
C B+G+R, nus canlı aşı ikları yumure maternal a5 ml dozda
AC-Tavuklarfiye İnaktif A
LİKLERİ:
AC, oldukçandan üretilm
astle Hastalsepticum inf
KLİ VE DO
ftalık piliçleanlı attenue aha önce 6-8llisepticum lanırlar. zda subkuta
Newcastle Hnfeksiyonun
:
Newcastle Hnfeksiyonunuvant eklen
NU:
ktive edilmişBronşitis v
rusu: 107 TCildir.
ARI:
ğı, İnfeksiyö
le aşılanmışHastalık ve
KLİ VE DO
normal aşılaile aşılanmırtlama döneantikor yoluboyundan d
rda S. EnterAşı
:
a yüksek immiş bir aşıdır
lığı, İnfeksiyfeksiyonunu
OZAJ:
erin aşılanmedilmiş Ne
8 haftalık ininfeksiyonu
an olarak bo
Hastalığı, İnfna Karşı Yağ
Hastalığı, İnnun oldukçanmiş ve uzat
ş Newcastleirusu: 107.5
CID50’den az
öz Bronşitis
ş tavuklardaKanatlı Reo
OZAJ:
ama programş olan hayv
eminde Newuyla yavruladeri altı olar
rıtıdıs Ve S.
mmunojeniter. Kültürler
yöz Bronşitun profilaks
masında endiewcastle Hanaktif M. Gaununa karşı
oyunun arka
feksiyöz Broğ Emülsifiy
nfeksiyöz Ba immunojetmak için za
e Hastalık vEID50’den az değil- Inak
s, İnfeksiyöz
an olan civcovirus infek
mına göre bvanlarda boowcastle Hastarı IBD ve Rrak enjekte
. Typhımurı
eye sahip S.inaktive ed
tis, Egg Drosisi.
ikedir. Normastalığı, İnfeallisepticumı, özellikle y
asından enje
onşitis Ve İnye İnaktif Aş
Bursal hastalenik antijenlayıf minera
virusu: 50 PDaz değil - İnktive edilmi
z Bursal Ha
civler yaşamksiyonuna k
büyüme dönoster olaraktalığı, İnfekReovirustenedilir.
ıum İnfeksiy
. enteritidis dilmiş ve im
op Sendrom
mal kanatlı eksiyöz Bronm aşısı ile aşyumurtlama
ekte edilmel
nfeksiyöz Buşı
lık, İnfeksiyleri kullanılal yağ ile em
D50’den az dnaktive edilmiş Kantlı Re
astalık ve ın
mların ilk hakarşı.
neminde NDk uygulanır. ksiyöz Bursan korunması
yonlarına K
ve S. typhimmmun etkiyi
m (EDS 76)
aşılama nşitis ile önşılanmış olaa döneminde
lidir.
ursal Hasta
yöz Bronşitiarak üretilm
mülsifiye edi
değil – İnakmiş İnfeksiyeovirus 107
nın profilakt
aftası süresin
D, IB, IBD vOLVAC B
al hastalığa ını sağlar.
Karşı Yağ
imurium güçlendirm
ve
nceden an e
alık Ve
is ve miştir. ilmiştir.
ktive yöz
tik
nce,
ve +G+R karşı
mek ve
uzatmak KOMP Her bir typhimu ENDİK Tavukla UYGUL SET-VAendikedinjeksiy RTA LA
AVINEWAŞILAİlk aşılaAşı tekr
B D
Asa
AVINEKONTRKırmızı
BIORALAŞILABroyler İlk Aş
baYumur
İ AbarındırYumur
İ İl
k için zayıf
POZİSYON
0.5 ml’lik durium 109 C
KASYONLA
arda S. ente
LAMA ŞEK
AC, 6-8 hafdir. İkinci aşyon subkuta
ABARATU
W-NewcastlMA PROG
ama: 1. gündrarı : Broylerler:İDamızlıklar
AVINEW vstandart aşıayarlamalar
EW , inaktifRAENDİKı kekliklerde
L H 120 - InMA PROGrler: k aşılama 1.şı tekrarı 3 harındıran çifrta yönlü veİlk aşılama
Aşı tekrarı 3ran çiftliklerrta yönlü veİlk aşılama lk tekrar 4. h
mineral yağ
NU:
doz içerir: İnCFU.
ARI:
ritidis ve S.
KLİ VE DO
ftalık, ticari şılama 14 ven olarak bo
UARLARI:
le'a Karşı LGRAMI: den itibaren
İlk aşılamadr ve yumurt
ve yumurta lama prograr yapılabilirf bir aşı ile b
KASYON: e kullanılma
nfectıous BrGRAMI:
. gün hafta sonra ftliklerde). e damızlık 1. gün
3 hafta sonrarde). e damızlık 1. gün hafta sonra
ğ ile emülsi
naktive edil
. typhimuriu
OZAJ:
yumurta üre 16 haftalıkyunda uygu
:
Liyofilize Ca
n yapılabilir
dan 2-3 hafttacılar:İlk aş
üretimi başamı, lokal er. birlikte uygu
az.
ronchıtıs'e K
(50. günden
civcivler:
a (50. günd
civcivler:
.İkinci tekr
ifiye edilmiş
lmiş S. ente
um infeksiy
retiminde kuk iken uyguulanır.
anlı Aşı
r.
ta sonra. şılamadan 2
şlamadan önepidemiyolo
ulanabilir.
Karşı Liyofi
n sonra kes
den sonra ke
rar 10. hafta
ştir.
eritidis 109 C
yonlarına ka
ullanılan tavulanmaktadı
2-3 hafta ve
nce de inaktojik duruma
filize Canlı A
ime gönder
esime gönde
adan sonra.
CFU – İnakt
arşı aşılama
vukların aşıır. Aşı dozu
7-8 hafta s
tif bir aşı ilea göre tekrar
Aşı
en veya kar
eren veya ka
tive edilmiş
profilaksisi
ılanmasındau 0.5 ml’dir
sonra
e tekrar yapr gözden ge
rışık yaşta k
arışık yaşta
ş S.
i.
a ve
ılır. Bu eçirilip
kanatlı
kanatlı
BIPESTOS- Newcastle Ve Infectıous Bronchıtıs'e Karşı Liyofilize Canlı Aşı AŞILAMA PROGRAMI: Broylerler : İlk aşılama :1.gün(primer aşılama) Aşı tekrarı : 3 hafta sonra Yarkalar : İlk aşılama :1.gün Aşı tekrarı : 3-4 haftalık ve 7-8 haftalıkken olmak üzere iki kez BIPESTOS uygulandıktan sonra yumurta üretimi başlamadan (üçüncü tekrar olmak üzere) inaktif bir aşı (BINEWVAX veya BINEWVAXIDROP) uygulanır. KONTRAENDİKASYON: Kırmızı keklikler aşılanmaz.
BUR - 706 - Gumboro'ya Karşı Liyofilize Canlı Aşı ENDİKASYON: İnfeksiyöz Bursal hastalığına (Gumboro) karşı aşılamada kullanılır. Aşılama programı: Aşılama programı ,çevre koşullarına göre ayarlanmalıdır (saha suşunun patojenitesi, maternal antikorun heterojenitesi...) S706 suşu,1 günlük civcivlere uygulanabildiğinden, aşağıdaki aşılama programlarından biri kullanılabilir :
BUR - 706 aşısı, 1. gün ilk aşı yapılır, 10 gün tekrar edilir. BUR - 706 aşısı, 7.gün ilk aşı yapılır, 21 gün tekrar edilir, BUR - 706 aşısı, 1. gün ilk aşı yapılır,11.gün ikinci,21.gün üçüncü aşı yapılır.
(Hastalıkla aşırı derecede bulaşık olan çiftliklerde) Çok virulent gumboro virusunun bulunduğu bölgelerde 2.aşı olarak Gumboriffa'nın (inaktif aşı) uygulanması ile daha iyi sonuç alınır. Marek Diesase Vaccine Serotype 1&3- Serotip 1 ve 3, Canlı Virus Bu aşı, tavuk herpesvirusu Rispens CVI 988 suşu ve hindi herpesvirus FC-126 suşunu içerir. Ürün, tavukların very virulent Marek'ten korunmasında kullanılır. Ürün, bir ampül aşıdan ve diluent konteynerinden oluşur. Deri altı uygulama yapılacak her 1000 doz aşı için 200ml diluent gereklidir. ENDİKASYONLARI: Aşı, sağlıklı bir günlük civcivlere deri altı uygulanır. Hayvanların iyi bir koşulda bulunmaları ve hastalık viruslarına mümkün olduğunca az temas etmeleri sağlanmalıdır.
Marek Diesase Vaccine Serotype 3-Serotip 3, Canlı Virus MAREK Bu aşı, marek'ten korunmada etkinliği kanıtlanmış olan hindi herpesvirus FC-126 suşunu içerir. Ürün, tavukların very virulent Marek'ten korunmasında kullanılır. Ürün, bir ampül aşıdan ve diluent konteynerinden oluşur. Deri altı uygulama yapılacak her 1000 doz ve 4000 doz in ovo uygulama için de için 200ml diluent gereklidir. ENDİKASYONLARI: Aşı, sağlıklı bir günlük civcivlere deri altı uygulanır. Hayvanların iyi bir koşulda bulunmaları ve hastalık viruslarına mümkün olduğunca az temas etmeleri sağlanmalıdır. COR-2 İNFEKSİYÖZ BRONŞİT VARYANT IB SUŞLARININ NEDEN OLDUĞU YUMURTA VERİM DÜŞÜKLÜĞÜNE KARŞI YAĞLI ADJUVANLI İNAKTİF AŞI
ENDİKASYON: Yumurtacı veya damızlık olacak olan piliçlerin IB varyantlarının neden olduğu yumurta üretimindeki düşüşlere karşı aktif immunizasyon, infeksiyöz bronşite karşı yapılan canlı aşının tekrar aşılaması.
Doz: Her kanatlıya 0.3 ml'lik bir doz. Yumurta üretimi başlangıcından 2-4 hafta önce.
TUR-3 ENDİKASYONLARI: Gelecekte damızlık olacak hindilerde paramyxovirus tip 3, Newcastle ve hindi rhinotracheitis'e karşı aktif immunizasyon sağlamak, Newcastle ve hindi rhinotracheitis'e karşı olan canlı aşılar için tekrar aşılaması olarak . UYGULAMA YOLU VE DOZAJ:
Deri altı veya kas içi yolla Dozaj: Kanatlı başına 0.3ml'dir. İlk aşılama : Yumurtlama başlangıcından 8-10 hafta önce. Tekrar aşılaması: Yumurtlama başlangıcından 2-4 hafta önce.
GALLIVAC IBD H2512- İnfeksiyöz Bursal Hastalığa Karşı Liyofilize Canlı Aşı ENDİKASYON: İnfeksiyöz Bursal hastalığına karşı aşılanmada kullanılır. AŞILAMA PROGRAMI: 7-14 günlük sağlıklı et tipi ırklara içme suyu yoluyla aşılama yapılır.
GALLIVAC REO -Kanatlı Viral Artritine Karşı Liyofilize Canlı Aşı ENDİKASYON: Damızlıkları 8-10. günde ve 6-8. haftada kanatlı viral arthritis’ine karşı aşılanmada kullanılır. UYGULAMA VE DOZ: Aşı her kanatlıya boyunun arka kısmına derialtı olarak 0.2 ml uygulanır. 7-14 günlük sağlıklı et tipi ırklara içme suyu yoluyla aşılama yapılır.
GALLIMUNE 503-Newcastle Hastalığı, İnfeksiyöz Bronşit, Egg Drop Sendrom Ve İnfeksiyöz Koriza’ya Karşı Yağ Adjuvantlı İnaktif Aşı ENDİKASYON Yumurtacı sürüleri Newcastle hastalığı, infeksiyöz bronşit, Egg Drop Sendrom(EDS76) ve infeksiyöz koriza’ya karşı aşılamada ve önceden yapılan aşıların etkisini desteklemek ve güçlendirmek amacıyla kullanılır. UYGULAMA VE DOZ Derialtı veya kas içi yolla uygulanır. Her kanatlıya 0.3 ml/doz uygulanır.
Yumurta üretimine başlanmadan 2-4 hafta önce tek enjeksiyon yapılır.
GALLIMUNE 201 -İnfeksiyöz Bursal Hastalığa Ve Kanatlı Artritine Karşı Yağ Adjuvantlı İnaktif Aşı ENDİKASYON Damızlık sürüleri infeksiyöz bursal hastalık ve kanatlı viral artrit’ine karşı aşılamada ve önceden yapılan aşıların etkisini desteklemek ve güçlendirmek amacıyla kullanılır. UYGULAMA VE DOZ Derialtı veya kas içi yolla uygulanır. Her kanatlıya 0.3 ml/doz uygulanır. Yumurta üretimine başlanmadan 2-4 hafta önce tek enjeksiyon yapılır.
GALLIMUNE REO -Kanatlı Viral Artritine Karşı Yağ Adjuvantlı İnaktif Aşı ENDİKASYON Damızlık sürüleri kanatlı viral artrit’ine karşı aşılamada ve önceden yapılan aşıların etkisini desteklemek ve güçlendirmek amacıyla kullanılır. UYGULAMA VE DOZ Derialtı veya kas içi yolla uygulanır. Her kanatlıya 0.3 ml/doz uygulanır. Yumurta üretimine başlanmadan 2-4 hafta önce tek enjeksiyon yapılır. GALLIMUNE SE-Salmonella Enterıtıdıs İnfeksiyonlarına Karşı Yağ Adjuvantlı İnaktif Aşı ENDİKASYON Damızlık ve yumurtacı sürüleri Salmonella enteritidis infeksiyonuna karşı aşılamada kullanılır. UYGULAMA VE DOZ Derialtı veya kas içi yolla uygulanır. Her kanatlıya 0.3 ml/doz uygulanır. İlk aşılama 6-8 haftalık yaşta ve ikinci aşılama yumurta üretimine başlanmadan 2-4 hafta önce yapılır.
KAYNAKLAR
1. Manual, OIE Terrestrial. " Chapter 2.3.4. Avian influenza." Manual of Diagnostic Tests and Vaccines for Terrestrial Animals (2012).
2. Manual, OIE Terrestrial. “Chapter 2.3.14. Newcastle disease.” Manual of Diagnostic Tests and Vaccines for Terrestrial Animals (2012).
3. Manual, OIE Terrestrial. “Chapter 2.3.5. Avian mycoplasmosis (Mycoplasma gallisepticum, M. synoviae)”. Manual of Diagnostic Tests and Vaccines for Terrestrial Animals (2012).
4. Manual, OIE Terrestrial. Chapter “2.3.6. Avian tuberculosis (NB: Version adopted in May 2014).” Manual of Diagnostic Tests and Vaccines for Terrestrial Animals (2012).
5. Manual, OIE Terrestrial. Chapter “Chapter 2.3.11. Fowl typhoid and Pullorum disease.” Manual of Diagnostic Tests and Vaccines for Terrestrial Animals (2012).
6. Kuluçkahane ve Damızlık Kanatlı İşletmeleri Yönetmeliği no: 28884, T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı.
7. Kuluçkahane Ve Damızlık Kanatlı İşletmeleri Yönetmeliği Uygulama Talimatı, 30.11.2007/43, T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı.
8. Teşhiste Metod Birlikteliği, Kanatlı Hayvan Hastalıkları Cilt 3, T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı.