Van ongelijke woontrends naar gelijke woonkansen Rotterdam 17 november Michiel Mulder
Van ongelijke woontrends naar gelijke woonkansen
Rotterdam 17 novemberMichiel Mulder
Wat zijn de ontwikkelingen voor kopers en huurders?
Wat zijn mogelijkheden gelijke kansen te bevorderen in een ongelijke wereld?
Inhoud
Verandering in 10 jaar (%) Bevolking Banen Woningprijs
Krimpgebieden -3 -4 -9
Randstad 4 grote steden 10 1 11
Ongelijkheid regionaal
Bevolkingsgroei naar oorzaak
Ongelijkheid huur & koop: woonquote
2009 2012 201525
27
29
31
33
35
37
39
41
Huurder NederlandEigenaar Nederland
Scheefwoners (%)
2009 2012 20150
2
4
6
8
10
12
Huur 'te laag' NederlandHuur te hoog Nederland
Laag = tot 1.330 (1 pers.) en 1.680 (meerpers.) netto p/maand Eu-grens = 1.980 netto p/maand (34.000 bruto p/jr) 2 x modaal = 3.360 netto p/maand Bron: WIA 2013
Huidige huurquote Amsterdam, incl. huursubsidie, excl. energie
Amsterdam verdeling huurquote (WIA 2013)
Den Bosch: % huurders met hogere woonquote dan acceptabel Nibud
Den Bosch verdeling woonquotes
Huizenprijzen
2010 2011 2012 2013 2014 2015 201680859095
100105110115120
NL
Fr
NHZH
020
010
Huurders: inflatie = kostenstijgingOngelijkheid koopontwikkeling over landOngelijke vermogensverdeling door woningmarkt!
Nieuwbouw:huidig en behoefte
Vergunningen2013-2015
Huishoudenstoename 2017-202
Nederland
40.000 54.000 74%
Bouvergunningen
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 -
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
70,000
80,000
90,000
100,000
ParticulierMarktCorporaties
Voorstellen van de werkgroep
volkshuisvestingEen samenvatting
Betaal nooit meer teveel huur Vgl. financieringslastpercentages in koop Net als WWS voor zowel corpo’s als particulier Inclusief energielasten
Þ Prikkel duurzaamheidsinvesteringen Indien corporaties huurverlaging niet kunnen
betalen, beroep op ‘Restitutiefonds huurverlaging’
Woonquote
Rijk zet norm o.b.v. demografie gemeente Gemeenten mogen dus niet meer weigeren
sociale huurwoningen te bouwen Aanbod kan van corporaties of niet-corporaties
komen: uitbreiding borging naar niet-corpo’s Indien lokaal geen financiering: beroep op
Rijksfonds voor het Wonen
Aanbodnorm
Alleen als structureel boven aanbod norm Als tijdelijk boven aanbodnorm: huur
marktsegment toestaan Afroming van deze ‘overwinsten’ t.b.v.
‘Rijksfonds voor het Wonen’ Tegelijkertijd afschaffen verhuurderheffing
Aanbodnorm: ‘verkoopregels’
Huurders evenveel zeggenschap over hun woning
Woon coöperatie Zelfbeheer Democratisering woningcorporaties
Zeggenschap
+
Voor volkshuivesting,uit schatkist
-/-
Uit volkshuisvesting,in schatkist
Rijksfonds voor het Wonen Afroming overwinsten
Restitutiefonds huurverlaging Huurtoeslag: beroep hierop verminderd door woonquote
Verhuurderheffing
Financieel
Wel uitvoerig besproken… Geen oplossing!
Ongelijke vermogensverdeling door woningmarkt?
Overige opties voor gelijke kansen wonen en
vermogen
Besparingen voor pensioen voor eigen huis Eigen huis in pensioen
Pensioen en vermogen
Krimpgebieden, huizen nog steeds onder water, bezit woning = extra risico
Gevolgen aanpakken◦ Sloop◦ Kwaliteit◦ Voorzieningen
Fiscale vrijstellingen Verantwoordelijkheid Randstad
Krimp
Lage demografische groei, geen krimp Wel sterke vergrijzing! Combinaties wonen en zorg Corporaties en zorgverzekeraars Lokaal soms afhankelijk van 1
woningcorporatie en verzekeraar Rol toezicht Investeringsplicht van buiten de regio (≠huidig beleid!)
Intermediair gebied
Vermogensbelasting Hogere staffels Vrijstellingen/verlagingen voor gebieden
met lagere demografische groei
Vermogensongelijkheid via vermogen aanpakken
Koopgarant: je koopt een deel van je woning Dudoc (Hilversum): je mag zelf bepalen
welk deel van je woning je koopt Zaanstad: inkomenserfpacht
Koop meer bereikbaar
Kreten Kloof ruimtelijke grenzen Verschillen kopers en huurders op plekken
waar prijzen dalen en plekken waar de prijzen fors stijgen
Verschillen tussen wijken die profiteren van economische groei en waar deze aan voorbij gaat
Kopers: pensioen in huis, huurders niet Huurders: inflatie is kostenstijging, voor
kopers waardestijging
Wat zijn de ontwikkelingen? Wat zijn moge interventies? (landelijk en
lokaal) Hoe zorgen we dat uiteenlopende
ontwikkelingen niet ten koste gaat van gelijke kansen op inkomen, werk en vermogen
Opties voor meer rechtvaardige uitkomsten van ongelijke ontwikkelingen