NAZWA INSTYTUCJI MENU WIDOK -> WZORZEC SLAJDÓW • wpisać nazwę instytucji • usunąć ramkę z tym opisem • przejść na slajd z układem śródtytułu, j.w. MENU WIDOK -> NORMALNY Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu Jestem za, a nawet przeciw, czyli o ocenie gotowości do nauki dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym Dr Paweł Kleka Zakład Podstaw Badań Psychologicznych Instytut Psychologii UAM
44
Embed
Jestem za, a nawet przeciw, czyli o ocenie gotowości do ...korelacje.pl/review/prezentacje/UAM_PKleka.pdfNa świecie, tak jak w Europie, większość krajów wysyła 6-latki do szkoły
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
NAZWA INSTYTUCJI
MENU WIDOK -> WZORZEC SLAJDÓW• wpisać nazwę instytucji• usunąć ramkę z tym opisem• przejść na slajd z układem śródtytułu, j.w.MENU WIDOK -> NORMALNY
Uniwersytetim. A. Mickiewiczaw Poznaniu
Jestem za, a nawet przeciw, czyli o ocenie gotowości do nauki dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym
Dr Paweł KlekaZakład Podstaw Badań PsychologicznychInstytut Psychologii UAM
NAZWA INSTYTUCJI
MENU WIDOK -> WZORZEC SLAJDÓW• wpisać nazwę instytucji• usunąć ramkę z tym opisem• przejść na slajd z układem śródtytułu, j.w.MENU WIDOK -> NORMALNY
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
współautorzy badań:
dr hab. Błażej Smykowski - badania nad gotowością
dr Sławomir Jabłoński - badania nad mową pisaną
2
NAZWA INSTYTUCJI
MENU WIDOK -> WZORZEC SLAJDÓW• wpisać nazwę instytucji• usunąć ramkę z tym opisem• przejść na slajd z układem śródtytułu, j.w.MENU WIDOK -> NORMALNY
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
3
- Wiek szkolny
- Za i przeciw
- Wyniki badań własnych
- Wnioski i rekomendacje
Agenda
NAZWA INSTYTUCJI
MENU WIDOK -> WZORZEC SLAJDÓW• wpisać nazwę instytucji• usunąć ramkę z tym opisem• przejść na slajd z układem śródtytułu, j.w.MENU WIDOK -> NORMALNY
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
4
- Wiek szkolny
- Za i przeciw
- Wyniki badań własnych
- Wnioski i rekomendacje
Agenda
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Wiek szkolny w Europie5
Źródło: tvn24.pl
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Wiek szkolny w Europie
Na świecie, tak jak w Europie, większość krajów wysyła 6-latki do szkoły
W 1991 roku wprowadzono ustawę o systemie oświaty, która została znowelizowana w roku 1999. Główne zmiany to nauczanie religii w szkołach, programy autorskie, możliwość funkcjonowania różnych typów szkół, na przykład wyznaniowych czy prywatnych.
Schemat organizacji szkolnictwa obejmuje:
1 przedszkole
2 zerówka - obowiązkowa
3 szkoła podstawowa - 6 lat
4 gimnazjum - 3 lata
5 szkoła średnia - (matura)
6 studia wyższe
10
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
System edukacji w Polsce11
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Żłobek Przedszkole „0“ szkoła podstawowa Gimnazjum sz.średnia
nauka obowiązkowa
Okres sensytywny
NAZWA INSTYTUCJI
MENU WIDOK -> WZORZEC SLAJDÓW• wpisać nazwę instytucji• usunąć ramkę z tym opisem• przejść na slajd z układem śródtytułu, j.w.MENU WIDOK -> NORMALNY
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
12
- Wiek szkolny
- Za i przeciw
- Wyniki badań własnych
- Wnioski i rekomendacje
Agenda
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Zdaniem rodziców:
Minusy wcześniejszego pójścia:
• O rok mniej swobodnej zabawy i beztroskiego życia,
• Pierwszoklasiści przerabiają ten sam materiał co klasa „0”, tylko szybciej i już jako obowiązek,
• Zarówno dla dziecka jak i dla nas, ogromne zmiany i większe poświęceniu czasu,
• Wcześniejsze wydatki na książki i przybory szkolne,
• Ryzyko iż dziecko nie jest gotowe na taki skok oraz, że sobie nie poradzi, co może mu zaszkodzić,
• Zajęcia w przedszkolu trwają 8 godzin, szkoła ma różny plan lekcji, co utrudnia nam rodzicom spokojną pracę, gdyż musimy się podporządkować pod plan lekcji dziecka,
• W przedszkolu dzieci są pilnowane z jedzeniem, higieną itp. w szkole zaś jest zdane samo na siebie. Rodzice nie są więc pewni czy ich 6 latek nie chodzi głodny i brudny,
• Dokuczanie przez starsze dzieci.
Plusy wcześniejszego pójścia do szkoły:
• Wcześniejsze zdobycie wiedzy i możliwości zdobycia osiągnięć w przyszłości,
• W przypadku dzieci zdolnych oraz rozwijających się szybciej od rówieśników, prawidłowy rozwój,
• Szybsze usamodzielnienie i nauka odpowiedzialności,
• Szybsza nauka nawiązywania kontaktów i pracy w zespole.
13
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Z punktu widzenia psychologii rozwoju
Minusy wcześniejszego pójścia:
• O rok mniej swobodnej zabawy i beztroskiego życia,
• Pierwszoklasiści przerabiają ten sam materiał co klasa „0”, tylko szybciej i już jako obowiązek,
• Zarówno dla dziecka jak i dla nas, ogromne zmiany i większe poświęceniu czasu,
• Wcześniejsze wydatki na książki i przybory szkolne,
• Ryzyko iż dziecko nie jest gotowe na taki skok oraz, że sobie nie poradzi, co może mu zaszkodzić,
• Zajęcia w przedszkolu trwają 8 godzin, szkoła ma różny plan lekcji, co utrudnia nam rodzicom spokojną pracę, gdyż musimy się podporządkować pod plan lekcji dziecka,
• W przedszkolu dzieci są pilnowane z jedzeniem, higieną itp. w szkole zaś jest zdane samo na siebie. Rodzice nie są więc pewni czy ich 6 latek nie chodzi głodny i brudny,
• Dokuczanie przez starsze dzieci.
Plusy wcześniejszego pójścia do szkoły:
• Wcześniejsze zdobycie wiedzy i możliwości zdobycia osiągnięć w przyszłości,
• W przypadku dzieci zdolnych oraz rozwijających się szybciej od rówieśników, prawidłowy rozwój,
• Szybsze usamodzielnienie i nauka odpowiedzialności,
• Szybsza nauka nawiązywania kontaktów i pracy w zespole.
14
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Co na to „amerykańscy naukowcy“ ;-) ?
Raport National Association for the Education of Young Children w podsumowaniu stwierdza, że:
1. nauczanie młodszych dzieci wydaje się dobre na krótką metę, ale badania nie potwierdzają przewagi tych dzieci nad zaczynającymi naukę później,
2. Dla większości dzieci 5 lat to zbyt wcześnie,
3. Uczenie 5-latków czytania i pisania zmniejsza ich zainteresowanieksiążkami w późniejszym wieku
Badania w USA nad wiekiem rozpoczęcia nauki szkolnej
1. Zezwolenie na posyłanie dzieci wg oceny rodziców, zwiększa zróżnicowanie wiekowe w klasach, co jest bardzo niewygodne dla nauczycieli
2. Brak dowodów na zalety lub wady późniejszego rozpoczęcia szkoły
15
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Wiek pojawienia się gotowości do nauki pisania
4 i 5 latki potrafią rozróżnić litery od znaków bez znaczenia
(Yannicopoulou, A. (2006). The influence of environmental print on preschoolers’ literacy development in a two-alphabet society. L1 – Educational Studies in Language and Literature 6 (1), 1-12)
Przedszkolaki badane w Grecji potrafią w 87% poprawnie rozpoznać złość i w 83% grzeczność w dymkach komiksowych
(Yannicopolou, A. (2004). Visual aspects of written texts: preschoolers view comics. L1 – Educational Studies in Language and Literature 4: 169–181)
16
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Jak klimat wokół 6-latków w szkole jest u nas?
Polski resort edukacji przywołuje wyniki badania przeprowadzonego przez Wyższą Szkołę Nauk Społecznych "Pedagogium", które opublikowano w ubiegłym roku.
Wynika z nich, że 87 proc. ankietowanych rodziców, którzy posłali swoje dzieci w wieku 6 lat do szkoły, zauważyło u nich pozytywne zmiany.
79 proc. rodziców ponownie podjęłoby decyzję o wcześniejszymrozpoczęciu nauki przez ich dzieci.
89,4 proc. rodziców oceniało: „dobrze” lub „dobrze z zastrzeżeniami” poziom przygotowania szkoły do rozpoczęcia prac z uczniami sześcioletnimi.
17
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Różnice między 6 i 7-latkami w szkole
Nawet jeśli niektóre badania pokazują dobroczynny wpływ wcześniejszej edukacji na niektóre zdolności dzieci, to uczenie się jest zawsze silniejszym efektem niż wiek.
Starsze i młodsze dzieci korzystają w równym stopniu z edukacji (Oshima & Domaleski, 2006; Stipek, 2002).
Dzieci, które później zaczynają szkołę częściej obciążone są problemami z zachowaniem, choć wyniki badań nie są jednoznaczne (Byrd, Weitzman, & Auinger, 1997; Lincove & Painter, 2006; Mayer & Knutson, 1999).
Cook, J.L. (2009). Child Development Principles and Perspectives, p. 176.
18
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Wiek a wyniki egzaminacyjne na koniec szkoły podstawowej w Polsce19
Dolata, R., Pokropek, A. (2015) ,,Czy warto urodzić się w styczniu? Wiek biologiczny a wyniki egzaminacyjne” za smarterpoland.pl
M =
10
0, S
D =
15
NAZWA INSTYTUCJI
MENU WIDOK -> WZORZEC SLAJDÓW• wpisać nazwę instytucji• usunąć ramkę z tym opisem• przejść na slajd z układem śródtytułu, j.w.MENU WIDOK -> NORMALNY
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
20
- Wiek szkolny
- Za i przeciw
- Wyniki badań własnych
- Wnioski i rekomendacje
Agenda
NAZWA INSTYTUCJI
MENU WIDOK -> WZORZEC SLAJDÓW• wpisać nazwę instytucji• usunąć ramkę z tym opisem• przejść na slajd z układem śródtytułu, j.w.MENU WIDOK -> NORMALNY
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
21
Dwa obszary badawcze:
1. Gotowość do nauki czytania i pisania
2. Gotowość do nauki szkolnej
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Czynniki rozwoju mowy pisanej22
Źródło: Jabłoński (2013)
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Bateria do badania czytania i pisania
1. Co to jest? [odróżnianie rysunków i pisma]
2. Co ja robię? [odróżnianie czynności rysowania i pisania]
3. Znajdź taki wyraz
4. Porównaj wyrazy
5. Napisz wyraz
6. Przeczytaj wyraz
7. Napisz zdanie
8. Podziel na zdania
9. Ułóż opowiadanie
23
Stadiu
m N
aiwn
e
Stadiu
m Zew
nętrzn
e
Stadiu
m W
ewn
ętrzne
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Badania własne
Próba dzieci zaczynających szkołę jako 6 i 7-latki:
120 dzieci z klasy I
116 dzieci z klasy 2
78 dzieci z klasy 3
Dobrane parami pod względem:
- urodzenia z dokładnością do dnia
- kolejność narodzin
- liczby dzieci w rodzinie
- wykształcenie matki (wyższe w klasach 1 i 3 dzieci 6-letnich)
- wykształcenie ojca (wyższe w klasie 1 dzieci 6-letnich)
24
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
25
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Wiek a wyniki szkolne
Dlaczego dzieci o rok młodsze nie różniły się umiejętnościami czytania i pisania skoro radzą sobie systematycznie słabiej?
26
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Badanie inteligncji płynnej
Dlaczego dzieci o rok młodsze nie różniły się umiejętnościami czytania i pisania?
27
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Wnioski z badań nad mowa pisaną
Skoro zaczynający edukację jako 6-latki są mniej zróżnicowani pod względem inteligencji niż ich starsi koledzy z badanej próby, możemy przypuszczać, że są także mniej zróżnicowane niż ich rówieśnicy z całej populacji.
Uczniowie zaczynający edukację w młodszym wieku osiągnęli taki sampoziom rozwoju umiejętności posługiwania się pismem, jaki ich starsi o rok koledzy
Najbardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem efektu zrównania poziomów mowy pisanej w porównywanych grupach są lepiej rozwinięte predyspozycje wrodzone, wyrażane wyższymi wynikami Testu matryc Ravena oraz wyższy status społeczny rodziny, wynikający z wyższegowykształcenia rodziców.
28
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Badania ogólnopolskie
Dzieci rozpoczynające naukę w wieku 6 lat były starsze średnio o 6 tygodni i nieco wyższe od sześciolatków uczęszczających do zerówek (Kaczan i Rycielski, 2014).
Wynik ten można interpretować w kategoriach poziomu rozwoju biologicznego, nieco bardziej zaawansowanego u pierwszej grupy dzieci.
Ustalono również, że rodzice, którzy posłali dziecko sześcioletnie do klasy pierwszej byli nieco lepiej wykształceni od rodziców sześciolatków w oddziałach przedszkolnych.
Raportowane więc przez różnych badaczy bardzo dobre wyniki dzieci posłanych do szkoły o rok wcześniej niż zwykle (w porównaniu z siedmiolatkami) mogą wynikać ze specyficznych predyspozycji grupy.
Badania IBE w 2012 i 2013 na 3029 dzieciach 6 letnich
29
NAZWA INSTYTUCJI
MENU WIDOK -> WZORZEC SLAJDÓW• wpisać nazwę instytucji• usunąć ramkę z tym opisem• przejść na slajd z układem śródtytułu, j.w.MENU WIDOK -> NORMALNY
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
30
2. Gotowość do nauki szkolnej
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Kontekst rozwoju dziecka31
Kulturowo-historyczna teoria rozwoju wyższych funkcji psychicznych(Wygotsky, L.S. 1971)
Rozwój biologiczny Normy społeczneRozwój psychiczny
Rozwijające się Dziecko Dorośli i ich światinternalizacja
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Teoria rozwoju wyższych funkcji psychicznych 2/332
Dorośli i ich światDorośli i ich światPragnienia
Cele
Reguły fizyczne i społeczne
Konflikty
Motywacja dounikania nieprzyjemności
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Momentintelektualny
Teoria rozwoju wyższych funkcji psychicznych 3/333
Motywacja dounikania nieprzyjemności
Motywacja dorozwoju społecznego
Rozwój mowy
Pragnienia Cele
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Źródło: Smykowski 2015, na podstawie Wygotski, 1971
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Naturalność kryzysu 7-latka
Około 7 roku życia dziecko również pod nieobecność dorosłego dąży do rozpoznania społecznego znaczenia tego co przeżywa i zachowania się zgodnie z tym rozpoznaniem.
Moment intelektualny realizuje więc funkcję, którą wcześniej realizował dorosły.
Dziecko, odwzorowując intelektualne działania dorosłego, samo podejmuje się rozpoznania społecznego znaczenia swojego przeżycia. W efekcie jego przeżycia nabierają usensownionego i uogólnionego charakteru
Zachowanie dziecka z kolei jest reakcją na to rozpoznanie.
35
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Psychometryczne bla bla bla ;-)36
Skala SR-S (Smykowski, B., Kleka, P. (2016)
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Wyniki wstępne37
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Plany dotyczące narzędzia SR-S
Kolejny etap prac nad narzędziem będzie związany z badaniem dzieci w wieku 7-9 lat
Dla tej grupy wiekowej będzie to informacja o domykającym się procesie rozwojowym i o końcu rozwojowej funkcji nauczania reaktywnego.
Dalszy rozwój, i jego kulturowa stymulacja, będzie związany z innymi procesami, niż uczestniczące w zmianie spontanicznego na reaktywny sposób funkcjonowania.
38
NAZWA INSTYTUCJI
MENU WIDOK -> WZORZEC SLAJDÓW• wpisać nazwę instytucji• usunąć ramkę z tym opisem• przejść na slajd z układem śródtytułu, j.w.MENU WIDOK -> NORMALNY
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
39
- Wiek szkolny
- Za i przeciw
- Wyniki badań własnych
- Wnioski i rekomendacje
Agenda
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Zagrożenia i szanse
Wcześniejsze wystawienie na wymagania szkolne jest skorelowane z wyższym poziomem lęku, niższą samooceną oraz niższą motywacją do uczenia się
Różnice w umiejętności czytania zanikają w trakcie edukacji, lecz dzieci zaczynające wcześniej mają mniej pozytywne nastawienie do czytania
(badania w Nowej Zelandi: porównanie 11-latków zaczynających jako 5 i 7-latki)
Badania w 55 krajach na świecie nie wykazały związku między wiekiem rozpoczęcia szkoły a umiejętnością czytania w wieku 15 lat
Badania w Angli na 3000 dzieci z trudnych domów wykazały duży wpływ na wyniki szkolne edukacji przedszkolenj opartej na zabawie.
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Wpływ środowiska41
Dom z książkami
Rodzice pozytywnie nastawieni do czytania
Dziecko zaczyna czytać wcześniej
Formalna nauka czytania
Zrównanie wyników dzieci
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
Rekomendacje dla oświaty - Ważność zabawy!
1. Promować świadomość ogromnego znaczenia nauki przez zabawę
2. Umożliwiać i wspierać organizację czasu i przestrzeni do zabawy
3. Projektować sytuacje sprzyjające podejmowaniu ryzyka i budowaniu odporności na porażki podczas zabawy
42
NAZWA INSTYTUCJI
MENU WIDOK -> WZORZEC SLAJDÓW• wpisać nazwę instytucji• usunąć ramkę z tym opisem• przejść na slajd z układem śródtytułu, j.w.MENU WIDOK -> NORMALNY
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
43
To nie dzieci powinny być gotowe do szkoły -to szkoła powinna być gotowa na dzieci, bez względu na poziom umiejętności i zasoby jakie mają przychodząc do niej.
Słowo na koniec
NAZWA INSTYTUCJI
MENU WIDOK -> WZORZEC SLAJDÓW• wpisać nazwę instytucji• usunąć ramkę z tym opisem• przejść na slajd z układem śródtytułu, j.w.MENU WIDOK -> NORMALNY
UNIWERSYTET IM. A. MICKIEWICZA, INSTYTUT PSYCHOLOGII
44
Jabłoński, S., Kleka, P. (2015). Wiek rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej a poziom rozwoju mowy pisanej u uczniów klas 1-3: analiza porównawcza. Edukacja 1(132), 7-9.
Smykowski, B., Kleka, P. (w druku). Skala Spontaniczność-Reaktywność (S-RS): podstawowe założenia i badania.