IZVE[TAJ ZA STRATEGISKA OCENA NA @IVOTNATA SREDINAmtc.gov.mk/media/files/2019/SEA - DUPD Benziska Bosilovo.pdf · izve[taj za strategiska ocena na @ivotnata sredina za dr@avna urbanisti^ka

IZVE[TAJ ZA STRATEGISKA OCENA NA @IVOTNATA SREDINA

ZA

DR@AVNA URBANISTI^KA PLANSKA

DOKUMENTACIJA ZA IZGRADBA NA BENZINSKA PUMPNA STANICA NA PAT A-4, KP BR. 142,

KO ROBOVO, OP[TINA BOSILOVO I KO DABIQE, OP[TINA STRUMICA

N A C R T I Z V E [ T A J

Ноември, 2019 godina

2

So cel navremeno da se sogledaat mo`nite negativni vlijanija vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto, kako i socio - ekonomskite aspekti od realizacija na DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica i soglasno ~len 65, stav 2 od Zakonot za ìvotna

sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12, 93/13, 187/13, 42/14, 44/15, 129/15, 192/15, 39/16 i 99/18), se naloì potrebata za sproveduvawe na Strategiska ocena na ìvotnata sredina. Izve{tajot za Strategiska ocena e potpi{an od Ekspert za Strategiska ocena na vlijanieto vrz ìvotnata sredina (videno od Kopija na potvrda, dadeno vo prilog). Vo podgotovkata na Izve{tajot za Strategiska ocena na vlijanie vrz ìvotnata sredina u~estvuvaa: Emil Stojanovski, dipl. in`. po za{tita na ìvotna sredina,

Qup~o Avramovski, dipl. ekonomist. Gorenavedeniot izve{taj za strategiska ocena na ìvotnata

sredina soglasno ~len 66 stav (5) od Zakonot za ìvotna sredina e potpi{an od lice koe e vklu~eno vo listata na eksperti za strategiska ocena na vlijanieto vrz ìvotnata sredina koja ja vodi Ministerstvototo za ìvotna sredina i prostorno planirawe. Kako dokaz za istoto vo prilog na izve{tajot e dadena kopija na Potvrdata so broj 07-10997/2 od 26.12.2012 godina dadena od strana na Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe.

Upravitel

Emil Stojanovski

Koga se koristi ovoj dokument kako koristena literatura treba da se citira kako {to sledi: KD Enviro Resursi DOO Skopje, Nacrt izve{taj za strategiska ocena na ìvotna sredina za DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica. Dokumentot ne smee da se pe~ati i prezentira vo celina ili vo delovi bez soglasnost na KD Enviro Resursi DOO Skopje.

3

Imaj}i predvid potrebata od izrabotka na Izve{taj za strategiska ocena vrz ìvotnata sredina za DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica kako i odredbite od Zakonot za ìvotna sredina donesuvam:

R E [ E N I E

Za opredeluvawe na ekspert za izrabotka na Izve{taj za strategiska ocena na ìvotnata sredina

Emil Stojanovski, diplomiran inèner, se opredeluva za ovlasten Ekspert za izrabotka na strategiska ocena na ìvotna sredina za DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica.

Obrazloènie: Emil Stojanovski, diplomiran inèner, gi ispolnuva uslovite propi{ani so ~len 68 stav (3) od Zakonot za ìvotna sredina na Republika Makedonija so toa {to ima poloèn ispit za Ekspert za strategiska ocena na ìvotnata sredina kako i e vklu~en vo Listata na eksperti za strategiska ocena vrz ìvotnata sredina {to ja vodi Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe.

Enviro Resursi, DOO Skopje

Upravitel

_________________ Emil Stojanovski

4

5

6

7

8

9

10

Sodrìna:

Voved .............................................................................................. 12

1. Celi na Planskiot dokument ................................................... 15

1.1 Celi na za{tita na ìvotnata sredina ................................ 17

1.2 Specifi~ni celi na Strategiskata ocena ........................... 19

1.3 Upotrebena metodologija ......................................................... 23

1.4 Zakonodavna ramka ..................................................................... 24

1.5 Institucionalna ramka ............................................................ 26

1.6 Sodrìna na Izve{tajot za Strategiska ocena na

ìvotnata sredina ...................................................................... 27

1.7 Rezime ............................................................................................ 28

2. Pregled na planskiot dokument .............................................. 29

2.1 Osnovi na Planskiot dokument ............................................... 29

2.2 Planski opfat ............................................................................. 30

2.2.1 Geografska i geodetska mestopolo`ba ................................. 30

2.2.2 Namena na upotreba na zemji{teto ............................. .......... 31

3. Kratok opis i obrazloènie na planskite re{enija za

izgradba na komunalna i soobra}ajna infrastruktura...... 33

3.1 Soobra}ajno povrzuvawe ........................................................... 33

3.2 Vodosnabditelna mreà ............................................................ 34

3.3 Fekalna i atmosferska kanalizacija ..................................... 34

3.4 Elektroenergetska infrastruktura i PTT instalacija ... 34

4. 4.1

Karakteristiki na prostorot i sega{na sostojba so ìvotnata sredina ...................................................................... Karakteristiki na prostorot .................................................

35

35

4.1.1 Soobra}ajna povrzanost ............................................................ 35

4.1.2 Geolo{ki karakteristiki, reqefni uslovi, naklon ........ 36

4.1.3 Hidrolo{ki karakteristiki .................................................... 36

4.1.4 Stopanstvo ..................................................................................... 37

4.1.5 Klimatski i mikroklimatski karakteristiki .................... 38

4.1.6 Naselenie ....................................................................................... 39

4.1.7 Prirodno nasledstvo .................................................................. 39

4.1.8 Kulturno-istorisko nasledstvo .............................................. 40

4.2 Opis na sega{nata sostojba so ìvotna sredina vo planskiot opfat ..........................................................................

40

4.3 Sega{na sostojba so ìvotnata sredina vo i okolu planskiot opfat ..........................................................................

51

5. Sostojba bez implementacija na planskiot dokument ....... 53

6. Alternativi i ~initeli za izbor na alternativa ............. 54

7. Pretpostaveni vlijanija vrz mediumite na ìvotnata sredina ...........................................................................................

55

8. Merki za za{tita, namaluvawe i neutralizirawe

na zna~ajnite vlijanija vrz ìvotnata sredina od

implementacija na planskiot dokument ................................ 60

9. Plan na merki za monitoring na ìvotnata sredina ......... 69

10. Netehni~ko rezime ..................................................................... 71

11. Prilozi ......................................................................................... 77

11

Dodatok ........................................................................................... 80

Koristena literatura ................................................................. 82

12

Voved

Predmet na planot e del od katastarska parcela KP br. 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo na podra~jeto na KO Robovo, koja spored imoten list br. 132 zaveden pod br. 1105-29547/2015 od 03.12.2015 godina pretstavuva grade`no neizgradeno zemji{te-dvor.

So samoto realizirawe na ovaa planska zada~a se dobivaat podatoci za po~vata, vozduhot, vodata, klimatskite faktori, naselenieto, zdravjeto na lu|eto, materijalnite dobra i dr. i se sozdavaat uslovi za iznao|awe na pri~inite vrz osnova na koja se odbiraat alternativite i se predviduvaat merki za za{tita i namaluvawe na vlijanijata. So identifikacijata na mo`nite problemi treba da se racionaliziraat tro{ocite i da se napravi najsoodveten izbor na merkite za za{tita na ìvotnata sredina. Rezultatot od u~estvoto na javnosta treba da se zeme {to e mo`no pove}e.

Ocenata na vlijanieto na opredeleni strategii, planovi i programi vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto e postapka so koja se procenuvaat efektite vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto od sproveduvaweto na predloènite dokumenti. Celta e mo`nite efekti da bidat zemeni vo predvid vo ranata faza na podgotovkata na dokumentite vklu~uvaj}i gi i promenite na istite.

Cel na Strategiskata ocena e da se integrira za{titata na ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto vo procesot na podgotvuvawe i donesuvawe na planskite dokumenti preku ekspertska procenka i procenka na javnosta pred donesuvawe na istite.

Podgotovkata na planskiot dokument gi definira i jasno gi utvrduva osnovnite, a so tek na vreme i realnite celi i pravci vo domenot na zemjodelstvoto, {umarstvoto, energetikata, industrijata, turizmot, upravuvawe so otpadot, upravuvawe so vodite, prostornoto i urbanisti~ko planirawe i koristewe na zemji{teto, kako i Nacionalniot akcionen plan za ìvotna sredina i lokalnite akcioni planovi za ìvotna sredina koi ja nalaga potrebata soglasno ~len 65 od Zakonot za ìvotna sredina od sproveduvawe na Strategiskata ocena na vlijanieto na ìvotnata sredina na ovie planski i programski re{enija i celi.

Strategiskata ocena na vlijanieto na ìvotnata sredina se sostoi od nekolku fazi na planirawe:

- proverka; - opredeluvawe na opfat; - osnovni podatoci na ìvotnata sredina; - ocena; - podgotovka na izve{tajot za ìvotna sredina; - konsultacija so zasegnatata javnost; - prifa}awe na strategijata, planot ili programata i - monitoring.

Pri opredeluvawe na obemot i detalnosta na informaciite vo Izve{tajot za ìvotna sredina, Ministerstvoto za transport i vrski e dol`no da pobara mislewe od organite koi se zasegnati od planskiot dokument. Isto taka, spored Arhuskata Konvencija i Uredbata za u~estvo

13

na javnosta vo tekot na izrabotkata na propisi i drugi akti, kako i

planovi i programi od oblasta na ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 147/08 i 45/11) ~len 8, Ministerstvoto za transport i vrski e dol`no da go vklu~i u~estvototo na javnosta preku:

- }e treba da se utvrdi dinamikata i rokovite {to }e bidat realni za efikasno u~estvo na zasegnatata javnost;

- nacrt-pravilata }e treba da bidat javno raspolo`livi, i - na javnosta }e treba da i se ovozmoì da dade komentar.

Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe jasno gi definira osnovnite, a so vreme i ostvarlivite celi i pravci na razvojot, osobeno vo pogled na neophodnite kvalitativni strukturni promeni i za niv relevantni i adaptibilni re{enija i opcii. Neposrednata povrzanost i me|usebnata uslovenost pome|u planskiot opfat i vlijanieto na ìvotnata sredina nametnuva ednovremen, integralen tretman na prostorot i definirawe na dolgoro~na strategija za ureduvawe, opremuvawe i koristewe na prostorot i efikasna za{tita na ìvotnata sredina, prirodata i kulturno-istoriskoto nasledstvo vo regionot.

Posebno vnimanie e posveteno na karakteristikite na koristewe na zemji{teto. Pravnata i administrativna ramka, koja gi opfa}a osnovnite zakoni, strate{ki planovi i standardi na ìvotnata sredina, kako i procedurite za Strategiska ocena na ìvotna sredina obraboteni se vo posebno poglavje od ovoj Izve{taj.

14

Analizata na alternativite koi se opfateni so ovoj izve{taj ukaùva na potrebata od neminovno sproveduvawe na Strategiskata ocena na vlijanieto vrz ìvotnata sredina vo procesot na planirawe zaradi pravilna i poefikasna izbrana alternativa. O~ekuvanite rezultati vrz ìvotnata sredina, preporakite i merkite za namaluvawe na vlijanijata, kako i planot za monitoring se prikaàni i objasneti vo posebni delovi od ovoj Izve{taj.

15

1. Celi na Planskiot dokument

Dràvnata urbanisti~ka planska dokumentacija se izrabotuva za

izgradba na objekti so klasa na namena E2, komunalna suprastruktura - benzinska pumpna stanica, na KP br. 142, KO Robovo, оp{tina Bosilovo i оp{tina Strumica. Soglasno ~l. 47 od Zakonot za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Сl. Vesnik na RM” br. 199/14, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16, 64/18 i 168/18), moè da se vr{i ureduvawe i koristewe na prostorot so opredeluvawe na grade`na parcela von planski opfat za gradbi od prva kategorija utvrdeni so Zakonot za gradewe. Pridru`no uslu`nite objekti koi se postaveni na dràvni pati{ta, vo soglasnost

so ~l. 57 od Zakonot za gradewe („Sl. Vesnik na RM” br. 130/09, 124/10, 18/11, 36/11, 54/11, 13/12, 144/12, 25/13, 79/13, 163/13, 137/13, 27/14, 28/14, 42/14, 124/15, 217/15, 219/15, 221/15, 30/16, 31/16 i 39/16), se objekti od prva kategorija.

Dràvnata urbanisti~ka planska dokumentacija za izgradba na bezinska pumpna stanica na pat A-4, KP br. 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i op{tina Strumica, se izrabotuva vrz osnova na metodologijata koja proizleguva od odredbite utvrdeni so:

Zakonot za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM br. 199/14, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16, 64/18 i 168/18) i podzakonskite akti koi proizleguvaat od nego: Pravilnikot za

standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na

RM” br. 142/15, 217/5, 222/15, 228/15, 35/16, 99/16, 134/16, 33/17 i 86/18), Pravilnikot za pobliska sodrìna, forma i na~in na obrabotka na generalen urbanisti~ki plan, detalen urbanisti~ki plan, urbanisti~ki plan za selo, urbanisti~ki plan von naseleno mesto i regulaciski plan na generalen urbanisti~ki plan, formata, sodrìnata i na~inot na obrabotka na urbanisti~ko - planski dokumentacii i arhitektonsko - urbanisti~kiot proekt i sodrìnata, formata i na~inot na obrabotka na proektot za

infrastruktura („Sl. Vesnik na RM” br. 142/15), kako i ostanatata relevantna zakonska i podzakonska regulativa. Za sogleduvawe na planskite mo`nosti za planirawe na prostorot,

pri izrabotka na urbanisti~kite planovi i urbanisti~ko - planski dokumentacii, vo koj spa|a i Dràvna urbanisti~ka planska dokumentacija, obezbedeni se Uslovi za planirawe na prostorot teh. br.

Y22315, od Mart 2017 godina, koi pretstavuvaat Izvod od prostoren plan na RM. Dosega{nata gradba vo granicite na opfatot, bilo realizirano so zakonot za Zemjodelsko zemji{te, so odobruvawe na gradewe na objekt za zemjodelski potrebi. Po osnov na izgradeno zemjodelskoto zemji{te, parcelata dobila status na grade`no zemji{te vo evidencijata na RM AKN.

Predmet na planot e del od katastarska parcela KP br. 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo na podra~jeto na KO Robovo, koja spored imoten list br. 132 zaveden pod br. 1105-29547/2015 od 03.12.2015 godina pretstavuva grade`no neizgradeno zemji{te-dvor. Planskiot opfat gi ima slednite granici:

16

Na zapad granicata se dviì po: granicata so KP br. 141,

Na sever granicata prodolùva so samata sebe i so KP br. 143,

Na istok granicata se dviì po granicata so KP br. 143,

Na jug granicata na planskiot opfat se dviì po: granicata na del od magistralniot pat A-4, so KP br. 1652 KO Robovo, op{tina Bosilovo, pa po osovinata na kolovozot, prodolùva po istiot kolovoz vo KP br. 3294 KO Dabiqe, op{tina Strumica, pa po severnata granica na trupot na patot.

Granicata na planskiot opfat moè da se opi{e i preku koordinatite na sekoja prekr{na to~ka, kako {to sledi: Vkupna povr{ina: 4004.68² Perimetar: 849.21m1.

So izrabotka na Dràvna urbanisti~ka planska dokumentacija za izgradba na objekti so klasa na namena, bezinska pumpna stanica na pat A-4, KP br. 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i op{tina Strumica, se vr{i terensko snimawe na parcelata, so evidentirawe na gradbite i liniskata infrastruktura, vo sorabotka so op{tini i institucii koi raspolagaat so podatoci.

Vo ramkite na opfatot, ne se evidentirani nadzemni objekti. Zemji{teto ne e izgradeno i pretstavuva neizgradeno grade`no zemji{te. Parcelata se nao|a nadvor od naseleno mesto Robovo, op{tina Bosilovo, postoi planirana, no necelosno oformena soobra}ajna infrastruktura. Vo po{irokata olokina, grade`noto zemji{te e uredno so delumna liniska infrasruktura.

Numeri~ki pokazateli za predmetnoto zemji{te so inventarizacijata gi davaat slednirte parametri: Numeri~ki pokazateli: Povr{ina na proekten opfat 4004.68m2 Vkupno izgradena povr{ina 0 Vkupno razviena povr{ina 0 Procent na izdradenost 0 Koeficient na iskoristenost (k) 0.

Parcela so KP br. 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo, soobra}ajno e dobro povrzana so site delovi na seloto i gradot Strumica. Na ju`nata strana go tangira magistralnen pat-A4-(Granica so Kosovo-GP Blace-krstosnica, Stenkovec-obikolnica Skopje-Petrovec-Miladinovci-Sveti Nikole-[tip-Radovi{-Strumica- gr.so Bugarija-GP Novo Selo).

Elektroenergetskata mreà vo ovoj del na Robovo e dobro re{ena. Vo vnatre{nosta naparcelata e izvedena edna linija, so podzemen kabel od 0.4 KV, {to vo celost gi zadovoluvaat dosega{nite potrebi na objektite vo okolinata.

Telefonskite kabli ne se izvedeni, Snabduvaweto so voda na parcelata e re{eno, so priklu~ok od

sistemot za vodosnabduvawe na gradot Strumica. Fekalnata kanalizacija vo parcelata ne e re{ena i site sosedni

objekti se priklu~eni na septi~ki jami. Soglasno Studijata za za{tita na prirodnoto nasledstvo,

izrabotena za potrebite na Prostorniot plan na Republika Makedonija, na prostorot koj e predmet na razrabotka na Dràvna urbanisti~ko-

17

planska dokumentacija za benziska pumpna stanica na pat A-4, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica, nema registrirano nitu evidentirano prirodno nasledstvo.

So uvid na lice mesto, ne se primeteni gradbi koi pretstavuvaat spomeni~ni celini koi se gradeni od ponovo vreme.

Prema uvidot na lice mesto do momentot na otpo~nuvawe so rabota, vo planskiot opfat nema evidentirano gradbi so praven staus steknat po osnov na Zakonot za postapuvawe so bespravni objekti.

Ovaa konstatacija e potvrdena i od op{tina Bosilovo, so zaverka na grafi~ki prilog so naslov Inventarizacija i snimka na gradbite so praven status steknat po osnov na Zakonot za postapuvawe so bespravno izgradeni objekti.

Vo ramkite na planskiot opfat ne postoi vaè~ki urbanisti~ki plan.

Vo odnos na soobra}ajot i komunalnata infrastruktura, izgrabata e realizirana so pimena na prostoren plan na RM.

Izrabotkata na Dràvna urbanisti~ka planska dokumentacija za izgradba na objekti so klasa na namena E2, bezinska pumpna stanica na pat A-4, KP br. 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i op{tina Strumica, se bazira na podatoci i nasoki dadeni od Uslovi za planirawe na prostorot, koi proizeguvaat od Prostoren plan na RM. Se vr{i ureduvawe na prostorot na povr{ini vo gradeèn reon od 0.4 ha.

Realizacijata na DUPD za benzinska pumpna stanica so KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica, }e ima posredno vlijanie, pome|u drugoto i na razvojot na industrijata, od pri~ini {to transportot e biten faktor za razvoj na proizvodnite dejnosti vo smisol na obezbeduvawe povisoka organizacija i integracija na industriskite zoni i kompleksi, a benzinskata stanica kako funkcija direktno vlijae vrz kvalitetot na transportot preku uslugite koi mu gi obezbeduva.

Analizata pokaùva deka na ovoj lokalitet e mo`na realizacija na benziska pumpna stanica so pridru`ni sodrìni.

1.1 Celi na za{tita na ìvotnata sredina

Za{titata na ìvotnata sredina podrazbira mnoèstvo na razli~ni postapki i merki koi go spre~uvaat zagrozuvaweto na ìvotnata sredina. Pod za{tita na ìvotnata sredina se podrazbira ne samo za{tita na ~ovekot tuku i za{tita na bilnata vegetacija i ìvotinskiot svet. Celite na za{titata na ìvotnata sredina se za{tita na zdravjeto na lu|eto, kvalitetot na ekosistemite, za{tita na rastitelniot i ìvotinskiot svet i kulturni dobra ~ij tvorec e ~ovekot, za~uvuvawe na ramnoteàta i ekolo{kata stabilnost na prirodata, racionalno i adekvatno koristewe na prirodnite resursi.

Deklaracijata za ìvotnata sredina e donesena na Svetskata konferencija na Obedinetite dràvi vo 1972 godina. Stokholmskata konferencija za ~ovekovata sredina, odràna 1972 godina ja razbudila svesta i go ozna~ila po~etokot na ekolo{kata era i istovremeno ja inicirala Pariskata konvencija na Pretsedateli na Dràvi i Vladi na

18

zemjite od Evropskata ekonomska zaednica, odràna istata godina. Vo usvoenata deklaracija kako osnovna cel na ekolo{kiot razvoj se naveduva smaluvawe na rizikot vo pogled na uslovite na ìvot, podobruvawe na kvalitetot na ìveewe i da se vo ostvaruvawe na ovie celi posebno vnimanie obrati na za{titata na ìvotnata sredina. Spored toa, Evropskoto zakonodavstvo koe go ima usvoeno Sovetot na Evropskite ekonomski zaednici se naglasi garancijata na pravoto na sekoj gra|anin na ~ista i zdrava ìvotna sredina.

Vo tekot na 1992 godina vo sila stapi Bazelskata Konvencija, ~ija {to cel e smaluvawe na supstanciite odredeni kako opasen otpad. Vo Maj 2004 godina stapi vo sila i Stokholmskata konvencija za perzistentni organski zagaduva~i, so koi gi definira 12 ekstremno otrovni organski zagaduva~i, baraj}i nivna redukcija ili nivno celosno eliminirawe.

Me|unarodnata pravna za{tita na ìvotnata sredina se sveduva vo najgolem del na me|unarodno - pravna akcija protiv zagaduvaweto. Sepak, me|unarodnata regulativa vo oblasta na ìvotnata sredina seu{te ne dostignala na nivo koj bi ovozmoìl miren ìvot na site ìvi su{testva na na{ata planeta. Se donesuvaat razni protokoli, konvencii, deklaracii i dr.

Republika Makedonija, vo ramkite na evrointegraciskite procesi vo ìvotnata sredina ima potpi{ano golem broj na me|unarodni konvencii, bilateralni dogovori i protokoli i koi zaedno so nacionalnite propisi ja so~inuvaat pravnata ramka koja go ureduvaat upravuvaweto so mediumite na ìvotnata sredina. Vo procesot na aprkosimacijata na EU zakonodavstvoto od oblasta na ìvotnata sredina preku transponirawe, Republika Makedonija gi ima doneseno slednite zakoni:

Zakon za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12, 93/13, 187/13, 42/14, 44/15, 129/15, 192/15, 39/16 i 99/18);

Zakon za kvalitet na ambientniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 92/07, 35/10, 47/11, 100/12, 163/13, 10/15 i 146/15);

Zakon za upravuvawe so otpadot („Sl. Vesnik na RM” br. 68/04, 71/04, 107/07, 102/08, 143/08, 124/10, 51/11, 123/12, 163/13, 51/15, 146/15, 156/15, 192/15 i 39/16);

Zakon za upravuvawe i pakuvawe i otpad od pakuvawe („Sl. Vesnik na RM” br. 161/09, 17/11, 47/11, 136/11, 6/12, 39/12, 163/13, 146/15 i 39/16);

Zakon za upravuvawe so baterii i akumulatori i otpadni baterii i akumulatori („Sl. Vesnik na RM” br. 140/10, 47/11 i 148/11);

Zakon za elektri~na i elektronska oprema i otpadna elektri~na i

elektronska oprema („Sl. Vesnik na RM” br. 87/08, 6/09, 161/09, 83/10, 51/11 i 6/12);

Zakon za za{tita od bu~avata vo ìvotnata sredina („Sl. Vesnik

na RM” br. 79/07, 124/10, 47/11, 163/13 i 146/15);

Zakon za za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 14/06, 84/07, 35/10, 47/11, 148/11, 59/12, 13/13, 163/13, 41/14, 164/15, 63/16 i 113/18) i dr.

19

Procesot na usoglasuvawe so zakonodavstvoto na EU i vo sega{no vreme e vo tek, posebno vo tehni~kite barawa dadeni vo aneksite na EU Direktivite. Listata na relevantni zakoni i relevantni EU Direktivi i me|unarodni dogovori se dadeni vo to~kata 11 od ovoj Izve{taj.

Site obvrski {to proizleguvaat od ovie zakonski i nacionalni strate{ki dokumenti, bea analizirani i zemeni vo predvid pri definirawe na osnovnite celi za za{tita na ìvotnata sredina vo planskiot opfat pri izgotvuvawe na ovoj Izve{taj.

Kako generalni celi utvrdeni po ovie zna~ajni osnovi se slednite: - Obezbeduvawe na preventivni merki na za{tita na vodnite

resursi-podzemnite vodi od mo`nite zagaduva~ki emisii na materii od realizirawe na planskiot opfat;

- Vospostavuvawe na permanenten monitoring na kvalitetot na vodata, po~vata i vozduhot;

- Zbogatuvawe na {umskiot fond preku zasaduvawe na pojas od soodvetni drvni rastenija;

- Vospostavuvawe na permanentna sorabotka vo sledeweto na sostojbite vo oblasta na kvalitetot na vodata, po~vata i drugite mediumi vo ìvotnata sredina od strana na lokalnite i Republi~kite zdravstveni institucii od aspekt na so~uvuvawe na zdravjeto na naselenieto;

- Vklu~uvawe na javnosta vo procesot na monitorirawe na sostojbite i donesuvawe na odluki za mediumite vo ìvotnata sredina;

- Vospostavuvawe na baza na podatoci za sostojbata vo sekoj medium vo ìvotnata sredina po principot (dviè~ka sila-pritisok-sostojba na ìvotnata sredina-vlijanie-odgovor) na lokalno i regionalno nivo. Vo ovoj proces se predlaga pocelosno implementirawe na gore

navedenite celi preku realizirawe sistem na predlog merki za za{tita, odbegnuvawe, namaluvawe, neutralizirawe ili kompenzacija na eventualnite vlijanija od realizacija na predvidenite sodrìni soglasno urbanisti~kiot plan. Za taa cel vo ponatamo{niot tekst na sodrìnata na ovoj dokument se predlagaat:

Tehni~ki merki koi treba da se prevzemat za vreme na sproveduvawe na planot;

Preporaki za podgotvuvawe, donesuvawe i dopolnuvawe na planovite i programite vo ramkite na sproveduvaweto na zakonskite obvrski vo ìvotnata sredina.

1.2 Specifi~ni celi na Strategiskata ocena

Specifi~nite celi na Strategiskata ocena na ìvotnata sredina se definirani soglasno nacionalnata i me|unarodna legislativa i se prikaàni preku statusot na biolo{ka raznovidnost, naselenieto, zdravjeto na lu|eto, materijalnite dobra, kulturnoto nasledstvo i predelot:

- Za{tita na ìvotnata sredina so implementacija na planskiot dokument;

20

- Podobruvawe na ekonomskite uslovi i zgolemuvawe na ìvotniot standard;

- Pravilno upravuvawe so prostorot zaradi odrùvawe na postojanoto nivo na flora;

- Obezbeduvawe na za{titni zeleni pojasi i formirawe na hortikulturni nasadi od aspekt na pojava na bu~ava;

- Podobruvawe na kvalitetot na vozduhot; - Za~uvuvawe na kvalitetot na vodata; - Integralno upravuvawe so otpadot i negova selekcija za

za~uvuvawe na po~vata, a so toa i minimizirawe na otpadot; - Minimizirawe na pojavite od nesre}i i havarii; - Za~uvuvawe na karakteristikite na predelot i ìvotnata sredina.

Vrska so drugi planski dokumenti: Prostoren plan na RM

Uvaùvawe na realnite faktori na razvoj;

Prevzemawe stimulativni merki od strana na dràvnite i drugi vidovi poddr{ka za programi na lokalnite zaednici i stopanskite akteri;

Vospostavuvawe na pazarni principi i formirawe soodvetna institucionalna ramka vo koja }e moàt da funkcioniraat pazarnite institucii;

Sozdavawe na regionalen diferenciran ambient za stopanisuvawe so pomo{ na soodvetna politika.

Nacionalen ekolo{ki akcionen plan:

Da se ovozmoì integrirawe na politikata za za{tita na ìvotna sredina vo ostanatite sektorski politiki;

Da se pottiknat industrijata, davatelite na uslugi i drugite subjekti vo oblasta na ìvotnata sredina kon pogolema odgovornost za za{titata na ìvotnata sredina;

Da se dadat nasoki za ekolo{ki odr`liv pristap;

Da se zgolemi stepenot na ispolnuvawe na obvrskite od regionalnite i globalnite dogovori vo oblasta na ìvotnata sredina. Planskiot opfat e usoglasen u{te so:

Nacionalna strategija za odr`liv razvoj, 2010-2030;

Strategija za upravuvawe so podatoci za ìvotnata sredina, 2005;

Strategija i akcionen plan za implementacija na Arhuskata konvencija, 2005.

Nacionalnata trasportna strategija 2018-2030 godina Glavnite celi na Nacionalnata trasportna strategija se:

Promocija na ekonomskiot porast so gradewe, podobruvawe, upravuvawe i odrùvawe na transportnite uslugi, infrastrukturata i mreì za dobivawe na maksimalna efikasnost;

Promocija na integrirana i interkonektirana transportna mreà koja vospostavuva efektivni uslugi za korisnicite, kako i aktivnostite i oblastite vo Republika Makedonija na koi im sluì.

21

Promocija na socijalniot faktor so povrzuvawe na dale~nite i nerazvieni zaednici i zgolemuvawe na pristapnosta na transportnata mreà;

Za{tita na ìvotnata sredina i podobruvawe na zdravstvoto so gradewe i investirawe vo javniot transport i drugite vidovi efikasen i postojan transport koj ja namaluva emisijata i potro{uva~kata na resursi i energija;

Podobruvawe na bezbednosta na patuvaweto so namaluvawe na nesre}ite i podobruvawe na li~nata bezbednost na pe{acite, velosipedistite, voza~ite, patnicite, i

Podobruvawe na integracijata so olesnuvawe na planiraweto i izdavaweto integrirani bileti za patuvaweto i ovozmoùvaweto na redovna konekcija pome|u razli~nite formi na transport.

Programata za realizacija na Strategijata za razvoj na energetikata vo Republika Makedonija do 2030 godina

Modernizacija na postojnite i izgradba na novi benzinski stanici. Generalnite celi za za{tita na ìvotnata sredina zemeni vo

predvid pri podgotovkata na urbanisti~kiot plan, odnosno {to se o~ekuva da se postignat so merkite za izbegnuvawe, ublaùvawe i/ili kompenzacija na potencijalnite vlijanija:

Za~uvuvawe, za{tita, obnovuvawe i unapreduvawe na kvalitetot na ìvotnata sredina;

Za{tita na kvalitetot na ambientniot vozduh, izbegnuvawe, spre~uvawe ili namaluvawe na {tetni emisii vo vozduhot;

Dostapnost do dovolni koli~estva kvalitetna voda, za{tita, za~uvuvawe i postojano podobruvawe na raspolo`livite vodni resursi, spre~uvawe ili namaluvawe na {tetni ispu{tawa, odveduvaweto i tretman na komunalnite otpadni vodi, tretman na otpadni industriski vodi od strana na samite subjekti;

Izbegnuvawe i namaluvawe na sozdadeniot otpad, negovo povtorno iskoristuvawe, otstranuvawe na prifatliv na~in;

Ramnomeren prostoren razvoj, racionalno ureduvawe i koristewe na prostorot;

Racionalno koristewe i za{tita na zemjodelskoto zemji{te;

Racionalno i odr`livo koristewe na prirodnite resursi;

Koristewe na obnovlivi izvori na energija;

Za~uvuvawe i za{tita na rastitelniot i ìvotinskiot biodiverzitet;

Izbegnuvawe, spre~uvawe ili namaluvawe na bu~avata.. Vo podgotovkata na izve{tajot zemeni se predvid celite na

za{tita na ìvotnata sredina odredeni na nacionalno i me|unarodno nivo, a koi se relevantni za planskiot dokument. Generalnite celi za za{tita na ìvotnata sredina zemeni vo predvid pri podgotovkata na urbanisti~kiot plan, odnosno {to se o~ekuva da se postignat so merkite za izbegnuvawe, ublaùvawe i/ili kompenzacija na potencijalnite vlijanija predloèni vo ovoj izve{taj:

22

Za~uvuvawe, za{tita, obnovuvawe i unapreduvawe na kvalitetot na ìvotnata sredina;

Za{tita na kvalitetot na ambientniot vozduh, izbegnuvawe, spre~uvawe ili namaluvawe na {tetni emisii vo vozduhot;

Dostapnost do dovolni koli~estva kvalitetna voda, za{tita, za~uvuvawe i postojano podobruvawe na raspolo`livite vodni resursi, spre~uvawe ili namaluvawe na {tetni ispu{tawa, odveduvaweto i tretman na komunalnite otpadni vodi, od strana na samite subjekti;

Izbegnuvawe i namaluvawe na sozdadeniot otpad, negovo povtorno iskoristuvawe, otstranuvawe na prifatliv na~in;

Ramnomeren prostoren razvoj, racionalno ureduvawe i koristewe na prostorot;

Racionalno koristewe i za{tita na zemjodelskoto zemji{te;

Racionalno i odr`livo koristewe na prirodnite resursi;

Koristewe na obnovlivi izvori na energija;

Za~uvuvawe i za{tita na rastitelniot i ìvotinskiot biodiverzitet;

Izbegnuvawe, spre~uvawe ili namaluvawe na bu~avata. Dràvnata urbanisti~ka planska dokumentacija kako osnovna cel

gi ima zacrtano nasokite na idniot prostoren razvoj, so sozdavawe uslovi za planirawe na organizirani prostori, definirawe na optimalni re{enija za organizirawe na osnovnite funkcii preku analiza na postojnata sostojba i sozdavawe na osnovna koncepcija za planiranite povr{ini so konkretni prostorni, soobra}ajni i infrastrukturni re{enija.

So samata inicijativa za izrabotka na Dràvna urbanisti~ka planska dokumentacija se vr{i delumno istraùvawe na prostorot kako i se opredeluvaat aktivnostite i organizacijata na prostorot. Neophodno e vospostavuvawe na efikasna kontrola na koristeweto i ureduvaweto na zemji{teto i utvrduvawe na normi i standardi za gradba.

So izrabotka na DUPD, treba da se ovozmoàt uslovi za gradba na vakov kompleks, koj }e ovozmoì uslovi za podobruvawe i razvoj na uslu`nite dejnosti, podobruvawe na funkcionalnost, kvalitet na gradba, pro{iruvawe na stopanski, komercijalnite i delovni dejnosti.

So toa se sozdavaat uslovi za urbanizacija, razvoj i napredok na naselenite mesta.

Parterno da se uredat za{titni povr{ini so visoko i nisko zelenilo, a priodite da se obrabotat soglasno namenata.

Maksimalno da se po~ituvaat uslovite za za{tita na ìvotnata sredina, pri toa od osobena va`nost e respektiraweto na prirodniot visokovreden prostor.

Izgradbata na benzinska pumpna stanica so prate~ki sodrìni bi trebalo da predizvika pozitivni impulsi i efekti vrz celoto neposredno okruùvawe od aspekt na povisoka organizacija, infrastrukturna opremenost i uredenost na prostorot i se razbira ekonomski efekti manifestirani preku privlekuvawe na nova rabotna sila i vrabotuvawe.

23

Benzinskata pumpna stanica treba da bide vo funkcija na zgolemuvawe na nivoto na funkcionalna i komunalna opremenost i plansko ureduvawe na selskite naselbi, podobruvawe na lokalnata infrastruktura i efikasna komunikaciska povrzanost so centrite od povisoko nivo.

1.3 Upotrebena Metodologija

Pri podgotovkata na Izve{tajot za strategiska ocena se kreira{e metodologija kompatibilna na karakteristikite na prostorot opfaten so planskiot dokument, planskata zada~a, dostapnite strategii i dokumenti.

Postapno se prevzedoa slednite ~ekori:

– Se napravi prvi~en uvid na sega{nite sostojbi vo ìvotnata sredina vo analiziraniot planski opfat, negovata okolina i po{iroko;

– Se ostvari razgovor so pretstavnici na izrabotuva;ot na plasnkiot dokument i se realizira razgovor za celite na

24

investicionite aktivnosti i sodrìni koi }e bidat opfateni vo prostorot;

– Podetalno se prou~ija sodrìnite {to se predvideni da se lociraat vo planskiot opfat, urbanisti~kiot proekt, namenata i kategorijata na zemji{teto;

– Detalno se razgledaa tehni~kite re{enija predvideni za realizacija na proektnata zada~a;

– Definirani se celite za za{tita na ìvotnata sredina utvrdeni vo strate{kite dokumenti na lokalno, nacionalno i me|unarodno nivo;

– Sogleduvawe na mo`nite negativni vlijanija po ìvotnata sredina od realizacija na sodrìnite predvideni so planot;

– Nadminuvawe na negativnite vlijanija po ìvotnata sredina od realizacija na sodrìnite predvideni so planot;

– Nadminuvawe na eventualnite vlijanija ili nivno ublaùvawe i za taa cel predlagawe na preventivni i korektivni merki;

– Predlagawe na sistem na permanenten monitoring na sostojbite;

– Vklu~uvawe i zapoznavawe na site zainteresirani strani vo procesot na izgotvuvawe na dokumentot i utvrduvawe na sostojbite vo ìvotnata sredina so realizacija na planot.

Pri izgotvuvawe na Izve{tajot koristena e stru~na literatura od ovaa oblast, EU Direktivite, nacionalni strate{ki dokumenti, relevantnata zakonska regulativa, me|unarodni dogovori, prostorni i urbanisti~ki planski dokumenti, katastarski skici i drugi dokumenti relevantni za izrabotka na dokumentot.

1.4 Zakonodavna ramka

Izve{tajot za Strategiska ocena na ìvotnata sredina za DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica e izraboten soglasno postojnata zakonska regulativa vo ìvotnata sredina i prirodata vo Republika Makedonija:

Zakon za @ivotna sredina Zakon za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12, 93/13, 187/13, 42/14, 44/15, 129/15, 192/15, 39/16 i 99/18).

Strategiska ocena na ìvotnata sredina 1. Uredba za kriteriumite vrz osnova na koi se donesuvaat odlukite

dali opredeleni planski dokumenti bi moèle da imaat zna~itelno vlijanie vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto

(„Sl. Vesnik na RM” br. 114/07); 2. Uredba za sodrìnata na izve{tajot za strategiska ocena na

ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07); 3. Uredba za strategiite i programite, vklu~uvaj}i gi i promenite na

tie strategii, planovi i programi, za koi zadolìtelno se

25

sproveduva postapka za ocena na nivnoto vlijanie vrz ìvotnata

sredina i vrz ìvotot i zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07 i 45/11);

4. Uredba za u~estvo na javnosta vo tekot na izrabotkata na propisi i drugi akti, kako i planovi i programi od oblasta na ìvotnata

sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 147/08 i 45/11); 5. Pravilnik za formata, sodrìnata i obrazecot na Odlukata za

sproveduvawe, odnosno nesproveduvawe na strategiska ocena i na formularite za potrebata od sproveduvawe, odnosno

nesproveduvawe na strategiska ocena („Sl. Vesnik na RM” br. 122/11).

Za{tita na prirodata Zakon za za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 14/06, 84/07, 35/10, 47/11, 148/11, 59/12, 13/13, 163/13, 41/14, 146/15, 63/16 i 113/18).

Zakon za kvalitet na ambientniot vozduh Zakon za kvalitet na ambientniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 92/07, 35/10, 47/11 i 100/12-pre~isten tekst, 10/15 i 146/15).

Zakon za urbano zelenilo („Sl. Vesnik na RM” br. 11/18).

Upravuvawe so otpadot Zakon za upravuvawe so otpadot („Sl. Vesnik na RM” br. 68/04, 71/04, 107/07, 102/08, 143/08, 124/10, 51/11, 123/12, 147/13, 163/13, 51/15, 146/15, 192/15 i 39/16).

Za{tita od bu~ava Zakon za za{tita od bu~ava vo ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 79/07, 124/10, 47/11, 163/13 i 146/15).

Zakon za voda Zakon za vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 87/08, 6/09, 161/09, 83/10, 51/2011, 44/12, 23/13, 163/13, 180/14, 146/15 i 52/16).

Nacionalna strategija za upravuvawe so otpad (2008-2020) Nacionalen plan za upravuvawe so otpad (2009-2015) Zakon za za{tita i spasuvawe Zakon za za{tita i spasuvawe („Sl. Vesnik na RM” br. 36/04, 49/04, 86/08, 124/10, 18/11, 41/14 i 146/15).

Prostorno planirawe Prostoren plan na Republika Makedonija („Sl. Vesnik na RM” br. 39/04). Zakon za prostorno i urbanisti~ko planirawe Zakon za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 199/14, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16, 64/18 i 168/18).

26

Pravilnik za standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl.

Vesnik na RM” br. 142/15, 217/15, 222/15, 228/15, 35/16, 99/16, 134/16, 33/17 i 86/18).

Pravilnik za pobliska sodrìna, razmer i na~in na grafi~ka obrabotka na urbanisti~ki planovi („Sl. Vesnik na RM” br. 142/15).

1.5 Institucionalna ramka

Zakonot za organi na upravata gi definira odgovornostite na Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe, kako {to sledi:

Podgotovka na re{enie vo onie slu~ai vo koi ne se soglasuva so odlukata za sproveduvawe, odnosno nesproveduvawe na SOV@S ili so opredeleniot obem na SOV@S vo odlukata;

Podgotovka na re{enie za soodvetnosta na izve{tajot na SOV@S za planskiot dokument, i;

Vospostavuvawe i aùrirawe na listata na eksperti za SOV@S.

Organi na dràvnata uprava/edinicite na lokalna samouprava koi

gi podgotvuvaat-usvojuvaat planskite dokumenti imaat obvrska za:

Podgotovka na izve{tajot za SOV@S;

27

Objavuvawe na informacii za otpo~nuvaweto na podgotvuvaweto na planskite dokumenti i za u~estvo na javnosta vo procesot na konsultacii;

Objavuvawe na informacii za nacrt planskiot dokument koj se podgotvuva i za predlog izve{tajot za SOV@S;

Podgotovka na izve{tajot od konsultacijata so javnosta vrz osnova na dobienite komentari i mislewa od javnite konsultacii;

Kompletirawe na izve{tajot za SOV@S i na planskite dokumenti so dobieni mislewa i komentari, i

Monitoring na vlijanijata od implementacijata na planskiot dokument i vo slu~aj na negativni efekti i informirawe na M@SPP. Ministerstvoto za nadvore{ni raboti e odgovorno za

sproveduvawe na prekugrani~ni konsultacii za SOV@S vo odnos na dostavuvawe na izvestuvawe do sosednata dràva koja moè da bide zasegnata od podgotovkata na planskiot dokument ili koga Republika Makedonija moè da bide zasegnata od podgotovka na planski dokument vo sosedna dràva.

Drugi ministerstva i dràvni institucii so odredeni nadle`nosti na poleto na za{tita na ìvotnata sredina se:

Ministerstvo za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo;

Ministerstvo za transport i vrski;

Republi~ki Zavod za zdravstvena za{tita;

Ministerstvo za zdravstvo;

Uprava za hidrometerolo{ki raboti i

Edinicite na lokalnata samouprava. Postoi i Parlamentarna komisija za ìvotna sredina, koja

sorabotuva so Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe.

1.6 Sodrìna na Izve{tajot za Strategiska ocena na ìvotnata sredina

Sproveduvaweto na Strategiskata ocena na ìvotnata sredina e

interaktiven proces koj treba da se sprovede paralelno so razvojot na planot ili programata. Strategiskata ocena na ìvotnata sredina e proces za da se osigura deka zna~itelen efekt vrz ìvotnata sredina {to proizleguvaat od politiki, planovi i programi se identifikuvaat, ocenuvaat i namaluvaat. Vaèn instrument za da im se pomogne vo postignuvawe na odr`liv razvoj i kreirawe na politikata e Strategiskata ocena na ìvotnata sredina. Posebni beneficii vo Strategiskata ocena vklu~uvaat:

– Poddr{ka na odr`liviot razvoj;

– Da se podobrat dokazite kako dobra osnova za strate{kite odluki;

– Da se konsultiraat site zainteresirani strani vo procesot na izgotvuvawe na dokumentot i utvrduvawe na sostojbite vo ìvotnata sredina so realizacija na planot;

28

– Da se naso~at na drugi procesi, kako {to se vlijanieto vrz ìvotnata sredina na ocenkite vrz oddelni razvojni proekti.

Strategiskata ocena sledej}i gi odredbite za sodrìnata na ovoj Izve{taj, gi obrabotuva slednite sodrìni:

– Karakteristiki na ìvotnata sredina vo oblastite koi bi bile zna~itelno zasegnati;

– Problemi od oblastite koi se od posebno zna~ewe za ìvotnata sredina, a osobeno od aspekt na za{tita na divite ptici i habitatite;

– Celite na za{tita na ìvotnata sredina, odredeni na nacionalno ili me|unarodno nivo, koi se relevantni za planskiot dokument i na~inot na koj ovie celi i site aspekti na ìvotnata sredina se zemeni vo predvid za vreme na nivnite podgotovki;

– Verojatnite zna~ajni vlijanija vrz ìvotnata sredina vo celina, vklu~itelno i vrz biodiverzitetot, naselenieto, zdravjeto na lu|eto, florata, faunata, vodata, vozduhot, po~vata, klimatskite faktori, kulturnoto nasledstvo, pejsaòt i materijalnite pridobivki. Ovie vlijanija vklu~uvaat sekundarni, kratkoro~ni, dolgoro~ni, trajni i privremeno pozitivni i negativni efekti;

– Rezime/kratok pregled na pri~inite na alternativite, opis za toa kako e napravena procenkata, vklu~uvaj}i gi site pote{kotii (kako {to se tehni~kite nedostatoci ili

nedostigot na know-how) do koi se do{lo pri sobiraweto na potrebnite informacii;

– Opis na predvidenite merki koi se odnesuvaat na monitoringot vo soglasnost so zakonskite obvrski;

– Ne-tehni~ko rezime na informaciite dadeni vo soglasnost so barawata navedeni vo prethodnite to~ki.

1.7 Rezime

Vrz osnova na sprovedenata Strategiska ocenka na ìvotnata sredina za DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica organot e dolèn da gi sledi efektite vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto so cel vo ranata faza da se sogledaat eventualnite negativni vlijanija naporedno so izrabotkata na planskata dokumentacija pred da bide prifatliva za implementacija.

29

2. Pregled na Planskiot dokument 2.1 Osnovi na Planskiot dokument

Soglasno ~l. 47 od Zakonot za prostorno i urbanisti~ko

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 199/14, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16, 64/18 i 168/18), se izrabotuva Dràvna urbanisti~ka planska dokumentacija izgradba na objekti so klasa na namena E2, komunalna suprastruktura - benzinska pumpna stanica, na KP br. 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i op{tina Strumica, so koj moè da se vr{i ureduvawe i koristewe na prostorot so opredeluvawe na grade`na parcela von planski opfat za gradbi od prva kategorija utvrdeni so Zakonot za gradewe. Planskiot opfat ja opfa}a del od KP br. 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i del od pat A-4, op{tina Strumica, vo povr{ina od 0.4 ha.

Soglasno Zakonot za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 199/14, 44/15, 199/15, 31/16 i 163/16) ~l. 47, se izrabotuva Dràvna urbanisti~ka planska dokumentacija, so koja se vr{i ureduvawe i koristewe na prostorot so opredeluvawe na grade`na parcela von planski opfat, za gradbi od prva kategorija, utvrdeni so Zakon za gradewe. Pridru`no uslu`nite objekti koi se postaveni na dràvni

pati{ta, vo soglasnost so ~l. 57 od Zakonot za gradewe („Sl. Vesnik na RM” br. 130/09, 124/10, 18/11,36/11, 54/11, 13/12, 144/12, 25/13, 79/13, 163/13, 137/13, 27/14, 28/14, 42/14, 124/15, 217/15, 219/15, 221/15, 30/16, 31/16 i 39/16), se objekti od prva kategorija. Za izrabotka na Dràvna urbanisti~ka planska dokumentacija, koristeni se i podzakonskite akti: Pravilnikot

za standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/15, 217/15, 222/15, 228/15, 35/16, 99/16, 134/16, 33/17 i 86/18) i Pravilnikot za pobliska sodrìna, forma i na~in na obrabotka na generalen urbanisti~ki plan, detalen urbanisti~ki plan, urbanisti~ki plan za selo, urbanisti~ki plan von naseleno mesto i regulaciski plan na generalen urbanisti~ki plan, formata, sodrìnata i na~inot na obrabotka na urbanisti~ko - planski dokumentacii i arhitektonsko - urbanisti~kiot proekt i sodrìnata, formata i na~inot na obrabotka na

proektot za infrastruktura („Sl. Vesnik na RM” br. 142/15). Granica na planski opfat: So urbanisti~ko re{enie za KP br. 142 KO Robovo, op{tina Bosilovo se ureduva zemji{te koe po osnov na izgraden objekt, stanalo grade`no, a planskiot opfat ne e tretiran dosega vo nitu eden vaè~ki ili nevaè~ki urbanisti~ki plan. Granicata na planskiot opfat e odredena vo se prema ^l.7 od

Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl.

Vesnik na RM” br. 142/15) i taa pretstavuva linija koja gi prati liniite na katastarskite granici na parcelata, oska na pat i linija koja ne ja namaluva vrednosta na zemji{teto {to go deli. Regulacioni linii: So formirawe na grade`na parcela, se zapazuva uslovot taa da grani~i so regulaciona linija, odnosno neposredno do zamji{te za op{ta upotreba, izvedeno ili isplanirano kako soobra}ajna infrastruktura. Regulacionata linija e na ju`nata strana na parcelata i taa proizleguva od soobra}ajniot koridor koj e

30

planiran za da se zapazi kontinuitetot vo dvièweto na magistralnata soobra}ajna mreà. Grade`na parcela i povr{ina za gradewe: Se vr{i formirawe na grade`na parcela i opredeluvawe na povr{ina za gradewe i maksimalnata visina na gradbata so nasoki prevzemeni od Pravilnikot

za standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/15, 217/5, 222/15, 228/15, 35/16, 99/16, 134/16, 33/17 i 86/18). Organizacijata na prostorot vo grade`nata parcela e vo finkcija na potrebite na investitorot i korisnici na prostorot, a proizleguva od negovite prostorni karakteristiki, dispozicija, soobra}ajni vrski i dr. Koncepciski so ovoj plan se prifa}a tendencijata na gradewe vo okolinata, vo odnos na namenata na prostorot, so planirani parametri koi ne se vo sprotivnost so vaè~kite normativi za urbanisti~ko planirawe. Osnovna klasa na namena na gradbata: E2, komunalna suprastruktura - benzinska pumpna stanica. Vo parcelata se planiraat povr{ini za gradewe koi ja zgolemuvaat vrednosta i iskoristenosta vo pogled na koeficientot i procentot na izgradenost koi ne se vo sprotivnost na vaè~kite normitivi od

Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl.

Vesnik na RM” br. 142/15, 217/15, 222/15, 228/15, 35/16, 99/16, 134/16, 33/17 i 86/18). Analizata na prostorot pokaà deka ovoj opfat dava mo`nosti za realizacija na vakov kompleks.

2.2 Planski opfat 2.2.1 Geografska i geodetska mestopolo`ba

Predmet na planot e del od katastarska parcela KP br. 142, KO

Robovo, op{tina Bosilovo na podra~jeto na KO Robovo, koja spored imoten list br. 132 zaveden pod br. 1105-29547/2015 od 03.12.2015 godina pretstavuva grade`no neizgradeno zemji{te-dvor. Planskiot opfat gi ima slednite granici:






31

Sintezen plan za DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP

142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica

2.2.2 Namena na upotreba na zemji{teto

Se planira edna novoplaniranata grade`na parcela 1.1 so forma koja proizleguva od teren i povr{ina od 1180m2. So planiraweto na gradbata vo grade`nata parcela maksimalno se zapazuva karakterot na objetite i nivnata sodrìna vo okolinata. Se planira povr{ina za gradewe so namena E2,-komunalna suprastruktura - benzinska pumpna stanica, vo povr{ina od 362.00m2. Ostanatiot del od parcelata se organizira za parking prostor, vnatre{en soobra}aj i ukrasnoi zelenilo. Poradi blizina na magistralnen pat - A4 - (Granica so Kosovo - GP Blace-krstosnica, Stenkovec-obikolnica Skopje-Petrovec-Miladinovci-Sveti Nikole-[tip-Radovi{-Strumica- gr.so Bugarija-GP Novo Selo), se planira za{titen pojas od 20 m, koj vo eden del ja zafa}a i

parcelata. Vo soglasnost so Zakonot za javnite pati{ta („Sl. Vesnik na

RM” br. 84/08), ~l. 40, {irinata na za{titniot pojas na magistralen pat iznesuva 20 m, smetano od nadvore{niot rab na patniot pojas. Soglasno istiot zakon, ~l. 4, to~ka 15, patniot pojas se protega najmalku eden metar smetano od krajniot rab na napre~niot presek na patot.

Na nivo na grade`na parcela se planirani slednite numeri~ki pokazateli: Numeri~ki pokazateli: Povr{ina na grade{na parcela 1180.37 m2 Povr{ina za gradewe 361.86m2 Vkupna povr{ina za gradewe 723.72m2 Katnost P+1

32

Visina do horizontalen venec 8.00 m Osnovna klasa na namena E2 - benzinska pumpna stamica Vlez vo parecela: od pat M-4 Procent na izgradenost 30% Koeficient na iskoristenost (k) 0.6 Visina na krovna konstrukcija 4.5 m, Kota na nulta plo~a mah-50sm. Broj na parkirali{ta: vo zavisnost od tehnolo{kiot proces, Na~in na parkirawe: vo sklop na grade`na parcela. Kompatibilna klasa na namena: ne se planirani.

33

3. Kratok opis i obrazloènie na planskite re{enija za izgradba na komunalna i soobra}ajna

infrastruktura

So planot se utvrduvaat i planskite re{enija za infrastrukturata.

Na ovoj prostor uslovenosta od programskite barawa i postojnata sostojba zna~itelno gi diktira planskite re{enija za soobra}ajnicite, za fekalnite i atmosferskite infrastrukturni vodovi, kako i za elektri~nata i elektronsko-komunikaciskata infrastruktura, koi se vo direktna zavisnost od uli~nata mreà, pored koja se vodat. Vodeweto na infrastrukturata da bide vo infrastrukturni koridori.

3.1 Soobra}aen plan

Poradi blizina na magistralnen pat A4 - (Granica so Kosovo-GP Blace-krstosnica, Stenkovec-obikolnica Skopje-Petrovec-Miladinovci-Sveti Nikole-[tip-Radovi{-Strumica- gr. so Bugarija-GP Novo Selo), se planira za{titen pojas od 20m, koj vo eden del ja

zafa}a i parcelata. Vo soglasnost so Zakonot za javnite pati{ta („Sl.

Vesnik na RM” br. 84/08), ~l. 40, {irinata na za{titniot pojas na magistralen pat iznesuva 20m, smetano od nadvore{niot rab na patniot pojas. Soglasno istiot zakon, ~l. 4, to~ka 15, patniot pojas se protega najmalku eden metar smetano od krajniot rab na napre~niot presek na patot.

Formiraweto i orientacijata na gradbita e uslovena od izvedenata soobra}ajna mreà, a vlez vo parcelata e planirano od magistralnen pat - A4 so izvedeniot popre~en profil na kolovoz od 6.50 m. Pristapot vo grade`nata parcela e od ju`nata strana. Planiraweto, razvojot i izgradbata na soobra}ajot vo ramki na planskiot opfat e naso~en kon ovozmoùvawe i sozdavawe bezbeden i efikasen sistem na dvièwe na sekakov vid motorni vozila. Od toj aspekt, se planiraat traki za priklu~uvawe i isklu~uvawe na magistralen pat soodvetno na proektiranata brzina na patot. *Presmetka na potrebna dolìna na lenta za isklu~uvawe:

34

Pokraj patniot soobra}aj, efikasno e re{en i stati~kiot

soobra}aj i toa prema karakterot na funkcijata se predviduva parkirali{te vo grade`nata parcela. Brojot na parking mesta }e bide opredelen soglasno ~l. 59 to~ka 1 od Pravilnikot za standardi i

normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/15, 217/15, 222/15, 228/15, 35/16, 99/16, 134/16, 33/17 i 86/18). Na~inot na parkirawe se planira vo sopstvena grade`na parcela.

3.2 Vodosnabditelna mreà So voda parcelata se snabduva od gradskiot vodovod na gradot Strumica, so koj upravuva JPKD Komunalec Strumica, preku vodomerna {ahta.

3.3 Fekalna i atmosferska kanalizacija Fekalnata kanalizacija vo parcelata ne e re{ena, a so ovaa dokumentacija se planiraat cevki pod kolovozot, so miminalni profili, koi }e bidat priklu~eni na selskata kanalizacija na selo Robovo.

3.4 Elektroenergetska infrastruktura

i PTT instalacija

Izvedenata elektroenergetskata mreà }e gi zadovoli potrebite na planiranite gradbi vo planskiot opfat. Do grade`nata parcela ve}e postoi izvdena niskonaponska kabelska instalacija, koja e podzemna, a ne e prikaàna vo podatci i informacii na EVN KEC Strumica, od pri~ini {to privatna sopstvenost ne e pod nivna nadle`nost. Priklu~ni mesta se predviduvaat 1 br. preku priklu~en orman, koj }e bide postaven pred objektot, na granicata na regulacionata linija, nadvor od parcelata.

35

4.Karakteristiki na prostorot i sega{na sostojba so ìvotnata sredina

4.1 Karakteristiki na prostorot

So Zakonot za teritorijalna podelba na Republika Makedonija

(„Sl. Vesnik na RM” br. 49/96) formirana e op{tinata Bosilovo, so vkupno 15 naseleni mesta. Vo 2004 godina, so novata teritorijalna organizacija, Op{tinata prodolùva da egzistira, no sega so u{te edno naseleno mesto vo nejziniot sostav (vkupno 16 naseleni mesta) i toa: Bosilovo, Turnovo, Radovo, Ilovica, [tuka, Sekirnik, Borievo, Monospitovo, Robovo, Ednoku}evo, Petralinci, Saraj, Ge~erlija, Drvo{, Hamzali i Staro Baldovci.

Teritorijata na op{tina Bosilovo se prostira na krajniot jugoistok od Republika Makedonija i so eden del go zazema sredi{niot del na Strumi~koto Pole, dodeka so drugiot del se izdiga do srtot na planinata Ogra`den. Op{tina Bosilovo se prostira na povr{ina od 150 km2 i se nao|a na nadmorska viso~ina od 250 metri. Taa grani~i so sosednite op{tini: Berovo, Strumica, Vasilevo i Novo Selo.

4.1.1 Soobra}ajna povrzanost Op{tinata ima mo{ne dobra geografska polo`ba. Se nao|a na

samo 7 km od najgolemiot urban centar vo regionot, gradot Strumica, so koj e povrzana so magistralniot pat M-6 koj voedno ja povrzuva Op{tinata i so grani~niot premin so Republika Bugarija.

Preku Op{tinata vodi i regionalniot pat kon Berovo, koj pominuva niz planinite Ogra`den i Male{evskite Planini, preku koj se zaokruùva isto~nata kru`na patna magistrala.

Vo pogled na infrastrukturnoto ureduvawe na Op{tinata, zna~ajno e da se izdvoi soobra}ajnata povrzanost, odnosno lokalnata, regionalnata i magistralnata patna mreà, vodosnabduvaweto, odnosno izgradenite vodovodni distributivni mreì, postojnata ve{ta~ka akumulacija, izraboteni proekti za fekalna kanalizacija kako i elektro-telekomunikaciskata mreà. Niz centralniot del na op{tina Bosilovo pominuva magistralniot pat M-6 koj vodi od Strumica kon grani~niot premin so Republika Bugarija i pretstavuva zna~ajna soobra}ajna transferzala za celiot region. Vkupnata dolìna na ovoj paten pravec vo Op{tinata iznesuva 12 km.

Niz op{tina Bosilovo pominuva i regionalniot pat Strumica - Berovo, preku planinata Ogra`den. Toj ovozmoùva regionalna povrzanost so ostanatite op{tini vo isti~niot del na Republika Makedonija. Vkupnata dolìna na patniot pravec {to pominuva niz Op{tinata iznesuva 20 km. Vo pogled na lokalnata patna mreà, postojat asfaltirani patni pravci kon site naseleni mesta vo Op{tinata, a za podobro me|usebno soobra}ajno povrzuvawe na naselenite mesta ostanuvaat za asfaltirawe patnite pravci Radovo - Staro Baldovci i Ednoku}evo - Monospitovo. Vkupnata dolìna na lokalnata patna mreà

36

iznesuva 106,9 km, od koi asfaltirani se 34,6 km, a ostatokot e zemjen kolovoz.

4.1.2 Geolo{ki karakteristiki, reqefni uslovi, naklon i ekspozicija na terenot

Op{tina Bosilovo ima kontrastna reljefna struktura, sostavena od plodna ramnica i ridsko-planinski predeli. Od site naseleni mesta vo Op{tinata, 12 se ramni~arski naselbi, a 4 se ridski naselbi. Regionot na Op{tinata e podelen na ridsko-planinski, vo koj se zastapeni skalestite i ramni~arskite po~vi, aluvijalnite po~vi, smolnicite, gajwa~ite i karbonatnite po~vi. Pogolem del od obrabotlivite povr{ini pripa|aat na ramni~arskiot reljefen del, {to se nao|aat na nadmorska viso~ina od 250 metri i se od prvostepeno zna~ewe za zemjodelstvoto vo Op{tinata. Toa se povr{inite pokraj re~nite korita na rekite Strumica i Turija. Ostanatite povr{ini potpa|aat na ridsko-planinskiot reljefen del. Vakvata bonitetna i po~vena karakteristika na Op{tinata go opredeluva i na~inot na koristewe na zemji{teto od strana na zemjodelskite subjekti, taka {to, od vkupnata zemjodelska povr{ina, najgolemiot del (87%) pripa|aat na obrabotlivite povr{ini kade dominiraat oranicite i bav~ite.

Op{tina Bosilovo ima ìvopisna reqefna struktura i e podra~je so plodna ramnica koja se prostira do podno`jeto na planinata Ogra`den. Dnoto na taa ramnica na koja se rasprostiraat obrabotlivite zemjodelski povr{ini e sostaveno od aluvijalni i plodni po~vi so podzemni vodi, a okolnite terasi se od polesni i posuvi po~vi. Edinstveno naselenite mesta Ilovica, [tuka, Hamzali i Drvo{, koi se nao|aat na nadmorska viso~ina preku 300 metri, imaat ridskoplaninski karakteristiki poradi nivnata rasprostranetost na padinite na planinata Ogra`den. Spored toa, moème da zaklu~ime deka vo Op{tinata postojat tri reljefni formi: ramni~arski (nizinski), rit~est i planinski. Najvisokiot vrv na planinata Ogra`den koj iznesuva 1744 m, odnosno nejziniot venec pretstavuva voedno i prirodna granica so op{tina Berovo. Padinite na planinata Ogra`den izobiluvaat so golem broj na dolini i preslapi, niz koi se spu{taat pove}e planinski reki i potoci.

4.1.3 Hidrolo{ki karakteristiki

Hidrografskata mreà vo op{tina Bosilovo e dosta bogato isprepletena so pove}e reki, potoci, ve{ta~ka akumulacija i sl. Glaven recipient vo Op{tinata, so regulirano re~no korito e rekata Strumica, koja{to vo Op{tinata se protega vo dolìna od 9,5 km. Leva pritoka na rekata Strumica e rekata Turija, so dolìna na re~noto korito vo Op{tinata od 7 km. Desna pritoka na rekata Strumica e Monospitovskiot kanal so 14 km re~no korito, koe e regulirano vo dolìna sé do Monospitovskoto Blato. Vo rekata Turija se vleva i pomal re~en kanal - Petrali~ki Azmak i Ilovi~ka Reka, vo dolìna od 9,8 km, koja istekuva od branata, odnosno ve{ta~kata akumulacija Ilovica. Vo rekata Strumica se vleva i [tu~ka Reka, koja izvira od padinite na

37

planinata Ogra`den, so dolìna na koritoto od 4 km. Na teritorijata na op{tina Bosilovo se nao|a i ve{ta~kata akumulacija Ilovica vrz osnova na koja postoi i regionalen vodovod za vodosnabduvawe na lokalnoto naselenie kako i za navodnuvawe na zemjodelskite povr{ini. Se nao|a na padinite na planinata Ogra`den so proektirana zafatnina od 420.000 m3 voda.

Zaklu~no so 2008 godina, na vodovodot se priklu~eni vkupno 1.491

doma}instva. So regionalniot vodovod stopanisuva JPKD „Ogra`den” Bosilovo. Za funkcionirawe na ovoj vodovod se koristi vodata od

ve{ta~kata akumulacija „Ilovica”, koja se nao|a na padinite na planinata Ogra`den, vo neposredna blizina na filter stanicata. Ovaa akumulacija zafa}a povr{ina od 0,5 km2 i e so vkupna zafatnina na voda od 420.000 m3. Vodata od nea se koristi i za navodnuvawe na 90 ha obrabotlivo zemjodelsko zemji{te vo atarite na naselenite mesta Ilovica i [tuka. Naselenite mesta Drvo{ i Monospitovo imaat lokalni (mesni) vodovodi, izgradeni vo minatoto koi gi odrùvaat samite gra|ani, odnosno mesnite samoupravi. No, tie se soo~uvaat so problemi vo pogled na nedostig na voda, osobeno vo letniot period kako i problemi povrzani so kvalitetot na vodata. Vo teritorijata na op{tina Bosilovo, ne postoi fekalna kanalizacija za prifa}awe na doma{nite otpadni vodi. Iako postojat izraboteni izvedbeno-tehni~ki proekti za izgradba na fekalni kanalizacioni mreì vo naselenite mesta Bosilovo i Drvo{, tie sé u{te ne se realizirani. Vo pogled na elektro-telekomunikaciskata mreà, site naseleni mesta se pokrieni so elektri~na energija so zadovolitelen napon, a postojnata telekomunikaciska mreà e navistina na visoko nivo.

4.1.4 Stopanstvo

Poradi povolnata geografska polo`ba, prirodnite resursi, kulturata i tradicijata glavni stopanski dejnosti vo op{tina Bosilovo se:

Poljodelstvo, od koe najzastapeno e gradinarskoto i lozaro-ovo{tarskoto proizvodstvo;

Sto~arstvoto, preku odgleduvawe na ìva stoka vo doma{ni uslovi;

Proizvodstvo na jajca, mladi piliwa, mleko i mle~ni proizvodi;

Drvno-prerabotuva~ka dejnost;

Grade`ni{tvo i iskop na ruda (nemetali);

Uslu`ni dejnosti i sl. Glavni stopanski subjekti vo op{tina Bosilovo se:

DPT Mlekara Zdravje-Radovo, e najpro~ueniot brend vo op{tinata, specijalizirana za proizvodstvo na jogurt, sirewe, mle~en ka{kaval od rastitelni masti. Proektiraniot kapacitet na ovoj subjekt e 50 toni dnevno obrabotka na mleko, dodeka ostvareniot kapacitet iznesuva 30 toni dnevno obrabotka na mleko. Objektot se nao|a vo naseleno mesto Radovo, na povr{ina od 1500 m2.

38

AD Oranèrii-Hamzali, se zanimava so proizvodstvo na ranogradinarski kulturi (krastavici, domati, piperki, zelka, lubenici i diwi) pod staklenici i na otvoreni povr{ini, koi se nao|aat na podno`jeto na planinata Ogra`den. Vkupnite povr{ini pod nasad iznesuvaat 48 ha, od koi pod staklenici se 18 ha, a otvoreni povr{ini se 30 ha. Vkupnoto godi{no proizvodstvo na site vidovi zelen~uk iznesuva okolu 4420 toni.

AD Agrolozar, Hamzali e zemjodelski subjekt, specijaliziran za proizvodstvo na grozje i praski. Vkupnata povr{ina pod lozaro-ovo{tarski nasadi iznesuva okolu 520 ha, od koi 450 ha se pokrieni so lozovi nasadi, a 70 ha so nasadi od praski. Ovie povr{ini se nao|aat na podno`jeto na planinata Ogra`den. Od vidovite na grozje, najmnogu se zastapeni vinskite sorti-{palir i odrina. Godi{nata produkcija iznesuva okolu 3500 toni.

PPS Ekonomija, Borievo e specijalizirana farma za odgleduvawe na mladi piliwa i proizvodstvo na jajca. Vkupniot broj na edinki iznesuva 23000 piliwa i koko{ki.

AD za nemetali Ogra`den, Strumica e stopanski objekt od oblasta na rudarstvoto, so rudnik na planinata Ogra`den, odnosno na teritorijata na op{tina Bosilovo. Sedi{teto na subjektot e vo gradot Strumica. Od ovoj rudnik se vr{i iskop i drobewe so separirawe na feldspad. Povr{inata na rudnikot iznesuva 4,22 km2, so 5 vraboteni. Dnevniot kapacitet na rudnikot iznesuva 26000 toni ruda.

4.1.5 Klimatski i mikroklimatski karakterisitki

Poradi specifi~nata geografska polo`ba, op{tina Bosilovo ja karakteriziraat dve zonalni klimi. Submediteranska, so pogolemo ili pomalo vkrstosuvawe so isto~no-kontinentalna klima, ~ija {to isprepletenost na regionot mu davaat poseben beleg - dolgi topli leta so visoki srednodnevni temperaturi i namaleno godi{no koli~estvo vrneì, namaleni zimski temperaturi i pojava na vetrovi od site pravci.

Karakteristi~ni za op{tina Bosilovo se severozapadniot i jugozapadniot vetar, a poretko severniot i ju`niot topol vetar. Vo odnos na son~evata toplina, Op{tinata se karakterizira so dolg period na son~evi denovi vo tekot na godinata i so visok svetlosen intenzitet, (ima okolu 230 son~evi denovi vo tekot na godinata). Son~eviot sjaj prose~no trae okolu 2.377 ~asa godi{no. Magla vo prosek ima najmnogu 20 dena vo godinata. Poradi submediteranskite vlijanija i vlijanieto na kontinentalnata klima, klimatskite uslovi vo Op{tinata se karakteriziraat so namaleno koli~estvo na vrneì i namalena zimska temperatura. Dnevnata temperaturata vo zimskiot period najnisko se spu{ta i pod tretiot Celziusov stepen, a vo letniot period taa

dostignuva i nad 40ºS. Vo odnos na vrneìte na godi{no nivo tie variraat od 330 mm3 na m2 do 884 mm3 na m2.

39

4.1.6 Naselenie

Spored statisti~kite podatoci od 2002 godina, op{tinata Bosilovo broi 14.260 ìteli naseleni vo 16 naseleni mesta i vkupen broj na doma}instva od 3.661. Prose~niot broj na ~lenovi vo edno doma}instvo iznesuva 3,90, dodeka pak prose~nata gustina na naselenost na op{tinata iznesuva 88 ìteli na km2.

Spored nacionalniot sostav na naselenieto vo Op{tinata, najgolem broj go so~inuvaat Makedonci (13.649), Turci (495), Romi (24), Srbi (8) i ostanati (84). Vrz osnova na podatocite od sprovedeniot Popis od 2002 godina, vo op{tina Bosilovo ìveat 7.341 ìteli od ma{kiot pol, dodeka pak 6.919 ìteli se od ènski pol. Spored {kolskata podgotovka, 3.681 ìteli imaat nekompletno osnovno obrazovanie, 4.272 ìteli se so zavr{eno osnovno obrazovanie, 2.478 ìteli se so sredno obrazovanie, 170 ìteli imaat zavr{eno vi{a {kola, dodeka pak 130 ìteli se so visoko obrazovanie, 1 ìtel so magistratura i 1 so doktorat. Spored ekonomskata aktivnost vo Op{tinata, vkupno se aktivni 6.259 ìteli od koi 4.336 se vraboteni, a 1.923 se nevraboteni. Vo grupata na ekonomski neaktivni registrirani se 4.912 ìteli. Vrz osnova na ovie podatoci, moème da zaklu~ime deka stapkata na nevrabotenost vo op{tina Bosilovo iznesuva 32%, a stapkata na vrabotenost 69%. Gledano od aspekt na vrabotenosta po sektori, najgolemiot procent od naselenieto (70,7%) se zanimava so zemjodelstvo, industrijata e zastapena so 12,6%, dodeka pak uslu`nite dejnosti so 16,7%.

4.1.7 Prirodno nasledstvo Spored bogatstvoto so prirodni resursi, nao|ali{ta na metali vo

Op{tinata sé u{te ne se poznati, no zatoa pak ima rudnik za nemetali. Rudnikot za eksploatacija na feldspad - Ogra`den e od natriski karakter i e edinstven vo Republika Makedonija, no i na Balkanot. Petrografskite albitski rudni tela se karakteriziraat so bela boja, masivna tekstura i varijabilna struktura. Vo odnos na minerolo{kiot

40

sostav tie sodràt 89-94% albit, 4-8% kvarc, 0,5% sericit, kako i mali ostatoci na rutil, titanit i alkrital.

[to se odnesuva na potencijalnite nao|ali{ta na bakar i zlato, tie sé u{te se vo faza na ispituvawe, pa od tie pri~ini i nema potvrdeno nao|ali{ta. Ispituvawa se vr{at na planinata Ogra`den, vo neposredna blizina na naselenoto mesto Ilovica, kade {to postojat indikacii za potencijalni nao|ali{ta. Drugi zna~ajni prirodni resursi vo Op{tinata se i {umite koi se zastapeni na povr{ina od 4.996 ha i pasi{tata koi se zastapeni na povr{ina od 2.086 ha. Tie vo golema mera ovozmoùvaat razvoj na sto~arstvoto. Interesen priroden resurs vo op{tinata e i poznatoto Monospitovsko Blato koe se nao|a vo neposredna blizina na naselenoto mesto Monospitovo. Monospitovskoto Blato vleguva vo grupata na za{titeni podra~ja kako spomenik na prirodata. Izobiluva so bogat rastitelen i ìvotinski svet ovozmoùvaj}i realizacija na golem broj na proekti od oblasta na za{titata na ìvotnata sredina i razvoj na eko-turizmot.

4.1.8 Kulturno - istorisko nasledstvo

Vo svoeto mileniumsko postoewe, ~ovekovata civilizacija od praistorijata do denes, na teritorijata na Republika Makedonija, ostavila zna~ajni tragi od vonredni kulturi, istoriski i umetni~ki vrednosti, koi go potvrduvaat postoeweto, kontinuitetot i indentitetot na makedonskiot narod na ovie prostori. Od vremeto na izgradbata na prvata ku}a, vo seloto se izgradile i drugi ku}i, a i samite begovi izgradile svoi ìveali{ta. Taka vo centarot na seloto, Musa-beg izgradil kula, a jugoisto~no od nea, Abdula-beg izgradil ku}a so golem dvor. Vo 1842 godina makedonskoto naselenie

izgradilo svoja crkva nare~ena „Sveti Atanas”. Vo seloto imalo i xamija ~ii{to ostatoci bile zabele`livi se do 1895 godina. Za vreme na turskoto vladeewe, vo Bosilovo imalo i turski semejstva, no pomnogubrojno bilo makedonskoto naselenie. Koga vo okolinata na seloto po~nale da se dviàt komitite, Turcite se preselile vo sosednoto selo Ednoku}evo, vo koe ìveele samo muslimanski semejstva. Vo po~etokot na dvaesettiot vek, seloto bilo poplaveno od Stara Reka, so {to bila nanesena golema materijalna {teta. No, rasteòt na seloto bilo nezapirlivo. Pred po~etokot na Balkanskite vojni seloto broelo 70 ku}i. Pogolem raste` na seloto e zabeleàn vo periodot me|u dvete Svetski vojni, osobeno po 1920 godina. Po Vtorata svetska vojna, seloto beleì u{te pobrz razvoj. Vo nego niknuvaat novi ku}i, naselenieto se zgolemuva, taka {to denes Bosilovo nalikuva na sovremena naselba.

4.2 Opis na sega{nata sostojba so ìvotnata sredina vo planskiot opfat

Osnoven preduslov za identifikacija na problemite so ìvotnata

sredina i postavuvawe na strate{ki celi za nadminuvawe i unapreduvawe

41

na istite e identifikacijata i ocenata na sega{nata sostojba so mediumi na ìvotnata sredina (vozduh, voda, otpad, po~va, biodiverzitet, bu~ava) kako i so koristeweto na zemji{teto i prirodnite resursi vo op{tinata.

So ogled na toa {to vo planiraniot prostor do sega ne se vr{eni merewa, sledewa i istraùvawa na osnovnite vitalni komponenti vozduhot, vodata, po~vata, bu~avata i tvrdiot otpad, poremetuvawata vo ekosistemot vo celost ne moàt da se otkrijat, a ocenkata za sostojbite proizleguva isklu~ivo od dejstuvaweto na ~ovekot i negovite aktivnosti vo ovoj prostor.

Vozduh

Soglasno Direktivite na Evropskata Unija, zagaduvaweto e neposredno ili posredno vnesuvawe, kako rezultat na ~ovekovite dejstvija, na materii, vibracii, toplina ili bu~ava vo vozduhot, vodata ili vo po~vata, koi {to moàt da bidat {tetni po ~ovekovoto zdravje ili po kvalitetot na ìvotnata sredina, od koi {to moè da proizleze {teta po materijalniot imot ili koi {to gi naru{uvaat ili vlijaat vrz prirodnite ubavini i drugite legitimni na~ini na koristewe na ìvotnata sredina.

Kvalitetot na vozduhot e eden od pova`nite ~initeli na koi treba da se vnimava pri planirawe na prostorot zaradi spre~uvawe na degradacija na istiot so implementacija na planskiot dokument.

Zna~ajni merki koi pridonesuvaat za nadminuvawe na problemot so zagaduvawe na vozduhot se:

Izgradba na {iroki ulici koi ovozmoùvaat brzo provetruvawe;

Zgolemuvawe na povr{inite so zeleni nasadi i drvoredi;

Podobruvawe na koeficientot pome|u izgradenite i slobodnite povr{ini;

Podigawe zeleni pojasi okolu industriskite zoni, proizvodnite kapaciteti, rezervoarite za voda i dr. Glaven izvor na zagaduvawe e industrijata koja vo ekosistemot

emitira, gasovi, parei, ~ad magla, pra{ina i areosoli. Zagaduvaweto na vozduhot najpove}e e rezultat na prerabotka na sulfidni koncentracii na oboeni metali, kako i na sogoruvawe na koks i drugi karbofilni goriva vo industrijata i doma}instvata.

Na zagaduvawata na vozduhot mnogu vlijae topografijata na terenot, visinata na industriskite oxaci i atmosferskite uslovi. Najkriti~no zagaduvawe e vo uslovi na otsustvo na horizontalno i vertikalno struewe na vozduhot, osobeno koga e istoto prosledeno so temperaturni inverzii.

Razgleduvaj}i ja postojnata sostojba na za{titata na ìvotnata sredina za nejzino kvalitetno unapreduvawe, potrebno e da se podobri stepenot na za{tita so:

Iznao|awe na soodvetno efikasno re{enie za pro~istuvawe na zagadeniot vozduh od industriskite objekti;

Redovno odrùvawe na filtrite i eventualno iznao|awe na u{te podobri re{enija za otstranuvawe na mirisite.

42

Vo kolku ne se prevzemat ovie merki vrednosta na ~esti~kite }e bide nad dozvolenite grani~ni vrednosti.

Sostojbata na zagadenost na vozduhot ukaùvaat deka objektite koi go zagaduvaat vozduhot se vo konstanten porast, taka da za istite treba da se predvidat za{titni merki:

Objektite, uredite i postrojkite koi go zagaduvaat vozduhot da raspolagaat so uredi za pro~istuvawe na izduvnite gasovi;

Emitiraweto da se regulira so odreduvawe na uslovi i reìm na emitirawe;

Vospostavuvawe na zoni za sanitarna za{tita opredelni so zakon;

Vospostavuvawe na merna mreà koja bi gi evidentirala poedinite izvori na zagaduvawe i permanentno bi go pratele stepenot na zagadenost;

Vo prostorite so pejsa`ni i ambientalni i drugi prirodni vrednosti da se izbegnuva locirawe na objekti koi vr{at zagaduvawe na vozduhot. Vrz osnova na sogledanite sostojbi so zagaduvawe na vozduhot moè

да se zaklu~i deka iako podatocite so koi vo momentov se raspolaga ne ukaùvaat na postoewe opasnost i rizik, sepak postoi potreba od monitoring na sostojbata so zagaduvawe na vozduhot za da navreme se signalizira vo slu~aj na vlo{uvawe, kako i preventivna za{tita.

Na nivo na op{tina Bosilovo, sostojbata so kvalitetot na vozduhot e zadovolitelna, odnosno ne postoi subjekt od pogolemi razmeri koj{to vo pogolem obem bi vlijael na kvalitetot na vozduhot. Vo Op{tinata ne postojat industriski kapaciteti ili nekoja druga instalacija koja bi go zagaduvala vozuhot. Op{tina Bosilovo ne e vklu~ena vo sledeweto na kvalitetot na vozduhot vo ramkite na monitoring-programite na nivo na Republika Makedonija.

Pogolema frekvencija na soobra}ajot postoi preku magistralniot pat Strumica - Novo Selo, koj pominuva niz tri naseleni mesta od Op{tinata: Bosilovo, Turnovo i Sekirnik, so vkupna dolìna od 12 kilometri. Se planira izgradba na zaobikolen magistralen pat koj {to }e ovozmoì namaluvawe na bu~avata i koli~inata na izduvnite gasovi, bidej}i se raboti za me|unaroden paten pravec. Vkupniot broj na registrirani motorni vozila vo 2007 godina na podra~jeto na Op{tinata, iznesuva 1400 (podatok od Zdruènieto na voza~i Strumica). Zdruènieto ne raspolaga so podatoci od drugite godini poradi nesoodvetniot na~in na evidentirawe na registriranite vozila). Najgolemoto vlijanie na zagaduvaweto na vozduhot vo Op{tinata e rezultat na na~inot na zatopluvawe na domovite na lokalnoto naselenie, pri {to vo najgolem broj slu~ai se koristi ogrevno drvo ili jaglen pri ~ie sogoruvawe se osloboduvaat opasni elementi: (jagleroden dioksid, sulfur dioksid). Vkupnoto koli~estvo na potro{eno ogrevno drvo od strana na lokalnoto naselenie (broj na doma}instva 3661), na godi{no nivo iznesuva okolu 40.000 m3 drvo. Koli~estvoto na upotrebeno ogrevno drvo e re~isi isto sekoja godina, bidej}i samo mal broj doma}instva koristat drug izvor na zatopluvawe (nafta i sl.). Drug problem od pomali razmeri od koj se vr{i zagaduvawe na vozduhot pretstavuva nekontroliranoto gorewe, odnosno zapaluvawe na deponiite za

43

komunalen otpad, osobeno vo letniot period koga se ote`nuva i izvr{uvaweto na zemjodelskite raboti na onie povr{ini koi gravitiraat kon mestata kade {to se deponira otpadot.

Voda

Kolku vodite vo odreden prostor moè da se smetaat za voden resurs zavisi od mo`nosta za nivno iskoristuvawe, odnosno od mo`nosta za realizirawe na vodostopanski re{enija so koi vodite }e se iskoristat za pokrivawe na potrebite od voda za naselenieto, zemjodelstvoto, industrijata i za{titata na ìviot svet. Vodata kako resurs ja ima mnogu pomalku od prisutnite vodi {to treba da se ima sekoga{ vo predvid pri planiraweto za nejzino iskoristuvawe.

Za podmiruvawe na potrebite na voda najzna~ajni se povr{inskite vodi, bidej}i tie se najrasprostraneti, najbliski se do mestata na ~ovekovata aktivnost, obezbeduvaat ìvot i razvoj na ekosistemot.

Izda{nosta na podzemnite vodi zavisi od klimatskite, morfolo{kite i hidrogeolo{kite karakteristiki na prostorot. Ovie vodi poradi posebniot kvalitet se zna~ajni i moè da bidat korisni za pokrivawe na potrebite od voda.

Na teritorijata na op{tina Bosilovo izgraden e regionalniot vodovod - Ilovica, od koj so voda za piewe se snabduvaat vkupno sedum naseleni mesta: Bosilovo, Turnovo, Ilovica, [tuka, Borievo, Sekirnik i Radovo, so vkupen broj na ìteli od 8298. Vodata se obrabotuva so ozonator vo fabrika za voda {to se nao|a pokraj akumulacijata Ilovica. Naselenite mesta Monospitovo i Drvo{, so vkupen broj na ìteli od 2502, imaat sopstveni vodovodni mreì od koi se snabduvaat so voda za piewe, no se sre}avaat so problemi okolu kvalitetot na istata i nedostigot vo letniot period poradi presu{uvawe na izvorite. So ovie distributivni mreì upravuvat mesnite zaednici preku svoi lu|e t.n.

„vodari”. Postojat ve}e izgradeni lokalni distributivni mreì za vodosnabduvawe vo naselenite mesta Ednoku}evo i Robovo, no se u{te ne se izgradeni glavnite cevkovodi za dovod na voda od planinata Belasica. Potrebno e da se izgradi cevkovod do naselenoto mesto Robovo vo dolìna od 2.200 metri i cevkovod do naselenoto mesto Ednoku}evo vo vkupna dolìna od 2.000 metri, so {to }e profunkcioniraat vodovodite i vo tie naseleni mesta. Ostanatite naseleni mesta, vklu~uvaj}i gi Robovo i Ednoku}evo so vkupen broj na ìteli od 3.460, voda za piewe koristat od arterski bunari i drugi dup~otini na mala dlabo~ina, odnosno gi koristat podzemnite vodi. Vo odnos na kvalitetot na vodata za piewe vo naselenite mesta koi ne se opfateni so regionalniot vodovod Ilovica, kvalitetot e sledniot:

Saraj, (primerok od ~e{ma vo u~ili{te), mikrobiolo{ki i fizi~ko-hemiski e zdravstveno ispraven - podatok od 16.10.2006 godina;

Petralinci, (primerok od ~e{ma vo u~ili{te), mikrobiolo{ki i fizi~ko-hemiski e zdravstveno ispraven podatok od 16.10.2006 godina;

44

Ednoku}evo, (primerok od ~e{ma vo u~ili{te),na amonijak, nitriti, èlezo, mangan i zgolemena matnost - podatok od 16.01.2007 godina;

Robovo, (primerok od ~e{ma vo u~ili{te), spored mikrobiolo{kiot sostav e zdravstveno ispraven, no spored fizi~ko-hemiskite osobini ne e zdravstveno ispraven poradi zgolemeno prisustvo na èlezo, mangan i zgolemena matnost - podatok od 24.10.2006 godina;

Monospitovo, (primerok ~e{ma vo centar na seloto - lokalna vodovodna mreà), zdravstveno neispraven poradi kontaminacija so bakterii indikatori na fekalno zagaduvawe - podatok od 17.10.2005 godina;

Drvo{ (primerok od ~e{ma vo u~ili{te - lokalna vodovodna mreà), ne e zdravstveno ispraven, mikrobiolo{ko zagaduvawe poradi prisustvo na bakterii od fekalno poteklo - podatok od 24.10.2005 godina. Podatocite za kvalitetot na vodata za piewe vo naselenite mesta

koi ne se opfateni so vodovodot so koj upravuva JP, se dobivaat dvapati godi{no od JU ZZZ Strumica i rezultatite se re~isi identi~ni, odnosno razlika vo kvalitetot na vodata za piewe od 2005 - 2008 godina nema. So Regionalniot vodovod Ilovica - stopanisuva JPKD Ogra`den Bosilovo, od koj sekojdnevno se ispora~uvaat voda za piewe za doma}instvata i za stopanskite subjekti. Vkupnata potro{uva~ka na voda dnevno za naselenieto iznesuva od 700-900 m3 voda, a za industrijata od 15-20 m3 voda. Vkupniot broj na priklu~oci za vodosnabduvawe vo Op{tinata e 1.491, odnosno okolu 35-40% od vkupnoto naselenie vo Op{tinata. Cenata na ispora~anata voda iznesuva 32 denari po m3. Procentot na naplata na ovaa usluga iznesuva od 80-90%. Gubitocite na voda vo vodosnabditelnata mreà iznesuvat od 70-90 m3 dnevno, odnosno okolu 10%.

I vo poslednite pet godini, kvalitetot na vodata (soglasno izvr{enite analizi) e identi~en vo odnos na bakteriolo{kiot sostav i fizi~ko-hemiskite karakteristiki na vodata. Povremeno se javuva{e problem so zgolemenite koncentracii na mangan vo vodata kako rezultat na prirodnite karakteristiki na Ilovi~ka Reka, koja izvira od planinata Ogra`den vo predel so potencijalni rudni nao|ali{ta. So izgradbata na filter stanicata na regionalniot vodovod ovoj problem e nadminat.

Vo Op{tinata, vo koja zemjodelstvoto e najzastapena stopanska granka, se koristat vodite od meliorativniot sistem Turija. Ovaa akumulacija e najgolema vo strumi~kiot region so povr{ina od 1,8 km2 i zafatnina na voda od okolu 50.000.000 m3. Vkupnoto obrabotlivo zemji{te iznesuva 7.054 ha. Sistemot egzistira pove}e od 30 godini, no se javuva problem okolu negovoto odrùvawe za koe e zadolèno VP Strumi~ki sliv - Strumica. Vo poslednite godini naplatata na vodniot nadomestok e mnogu niska, {to rezultira{e so propa|awe na primarnata i sekundarnata mreà za navodnuvawe. Nastanuvat ~esti defekti na mreàta poradi koi se javuva dolg period bez voda. Vkupnata dolìna na kanalskata mreà za navodnuvawe vo op{tina Bosilovo iznesuva okolu 100 kilometri. Ovoj problem e prisuten i vo drugi op{tini, pa moè da

45

se tretira i kako nacionalen, odnosno potrebno e negovo prakti~no re{avawe na dràvno nivo.

Niz teritorijata na op{tina Bosilovo minuvat dve reki so pogolema dolìna: Turija i Strumica i pomali re~ni vodoteci: Ilovi~ka Reka i [tu~ka Reka kako i pomali odvodni kanali koi se vlevaat vo glavnite reki. Ovie vodoteci, lokalnoto naselenie gi koristi za navodnuvawe na okolnite zemjodelski povr{ini. Re~nite korita na Strumica i Turija se obrasnati so {amak, treva, drvja i sl. i postoi seriozna opasnost vo uslovi na porojni do`dovi da dojde do izlevawe na rekite, odnosno poplavuvawe na zemji{teto i naselenite mesta (zasega samo rekata Turija se ima izleano kaj seloto Turnovo za vreme na poplavite vo 2004 godina, predizvikuvaj}i {teta vo iznos od okolu 5 milioni denari). îsteweto na odvodnite atmosferski kanali e obvrska na Sovetite na Mesnite zaednici, no istite vo golema mera se potpomognati od strana na lokalnata samouprva so angaìrawe na grade`na mehanizacija i finansiski sredstva.

Seloto Bosilovo, op{tina Boslilovo, se nao|a vo vodostopanskoto podra~je (VP) Strumi~ko Radovi{ko koe go opfa}a slivot na reka Strumica od izvori{teto do preminot na Makedonsko Bugarskata granica.

Otpad

ôvekot so svojata aktivnost producira golemi koli~ini na cvrst otpad. So procesot na industrijalizacijata, urbanizacijata i zgolemuvawe na standardot na ìveewe, ovie koli~ini pokaùvaat trend na porast. Komunalniot i tehnolo{kiot-neopasen otpad e vo korelacija so razvojot na Op{tinata. Pogolem del od komunalniot otpad se sozdava od ~ovekot i tercijarnite dejnosti (trgovija, ugostitelstvo i turizam), a tehnolo{kiot-neopasen otpad se producira od proizvodnite dejnosti.

êsta e pojavata na samozapaluvawe na divite deponii od koi se {iri ~ad so neprijatna mirizba, letaat ~esti~ki od sogoreniot materijal, se osloboduvaat {tetni gasovi so negativno dejstvo vrz atmosferata i zdravjeto na lu|eto.

46

Proceduvaweto na {tetni materii vo po~venite sloevi trajno ja zagaduvaat po~vata, a ednovremeno ovie iscedoci gi zagrozuvaat podzemnite vodi i osobeno gi zagaduvaat vodotecite i go zagrozuvaat kako ìviot svet vo vodite, taka indirektno i zdravjeto na ~ovekot.

Deponiraweto na otpadot na neuredeni povr{ini go degradira prostorot i ja uni{tuva vegetacijata. Postojniot na~in na deponirawe na cvrstiot otpad, na celata teritorija na op{tina Bosilovo, ne e vo soglasnost so Zakonot za upravuvawe so otpad, odnosno vo pogolemiot broj od naselenite mesta se vr{i na sanitarno-tehni~ki neuredeni lokacii, spontano od strana na naselenieto, sozdavaj}i t.n. divi deponii. Vkupnata koli~ina na otpad koja ja proizveduva sekoj ìtel na Op{tinata e okolu 1 kg. dnevno. Vo ovaa proceneta koli~ina na otpad vleguva komunalen, drug neopasen otpad i inerten otpad. Uslugata za sobirawe i transport na otpad ja obezbeduva JPKD Ogra`den od Bosilovo, formirano 2005 godina. Poradi toa, Komunalnoto pretprijatie ne raspolaga so podatoci za koli~estvoto na sobran otpad za izminatite pet godini. Za 2007 godina, vkupnoto koli~estvo sobran otpad od site ìteli na Op{tinata iznesuva 5.204 toni. Od komercijalnite objekti generiraniot otpad iznesuva 250 toni na godi{no nivo. Vo komercijalnite objekti se vklu~eni pokraj javnite institucii i prodavnicite, kioscite itn. Nivniot broj, nitu pak obemot na rabota ne e zgolemen vo poslednite dve godini. Zna~i vkupnoto koli~estvo generiran otpad vo op{tina Bosilovo iznesuva 5.454 toni/god. Spored vidot na otpadot toj se sostoi od komunalen i drug neopasen otpad.

Postoi organiziran na~in na sobirawe na smetot samo vo nekolku naseleni mesta vo Op{tinata, no so mal broj na vklu~eni subjekti. Na celata teritorija na op{tina Bosilovo, 447 subjekti (doma}instva 360 i pravni lica 87) se vklu~eni vo organiziranoto sobirawe i transportirawe na smetot.

Vo ostanatite naseleni mesta: Ilovica, [tuka, Radovo, Saraj, Petralinci, Drvo{, Staro Baldovci, Ge~erlija i Hamzali ne postoi organiziran sistem na sobirawe i transportirawe na otpadot. Ne postoi centralna op{tinska deponija, odnosnovo sekoe naseleno mesto vo Op{tinata ima prifatili{te za komunalen otpad (mesta opredelni od strana na mesnite zaednici vo sekoe naseleno mesto), kade {to se nosi otpadot od op{tinskoto komunalno pretprijatie kako i od samite gra|ani, koi samite, so sopstveni transportni sredstva, go deponiraat tamu. Vkupnata povr{ina pod prifatili{ta za komunalen otpad vo site naseleni mesta vo Op{tinata iznesuva okolu 5 hektari. JPKD Ogra`den, Bosilovo, nema sopstveno vozilo - kamion za sobirawe na smetot. Sobiraweto i transportiraweto na otpadot se vr{i so iznajmen traktor so prikolka od drugo fizi~ko lice. Sekoe doma}instvo sopstveniot otpad go deponira vo buriwa od kade op{tinskoto komunalno pretprijatie so traktor pominuva i go sobira smetot, nosej}i go do odredenata lokacija, utvrdena od strana na Sovetot na Op{tinata i mesnite zaednici.

Vo Op{tinata ne se vr{i selektirawe na otpad, odnosno ne e vospostaven sistem za selektirawe na specifi~ni tipovi otpad, soglasno zakonskite odredbi. Toa se dolì, pred sé, na nesoodvetnata stru~na i tehni~ka opremenost, kako na komunalnite pretprijatija, taka i na

47

Op{tinita, a od druga strana ne postoi pazar za otkup na specifi~nite vidovi otpad. Sozdavaweto na divite deponii vo Op{tinata, e povrzano kako so nedovolnata informiranost na naselenieto taka i so nivnata nedovolno razviena svest za negativnite vlijanija koi se predizvikuvaat vo uslovi na nesoodvetnoto postapuvawe so otpadot. Vkupnata povr{ina pod divi deponii iznesuva okolu 2.000 m2. Na podra~jeto na op{tina Bosilovo postoi eden otkupen punkt za sobirawe na sekundarni surovini: (havarisani vozila, metal, plastika, hartija, baterii i akumulatori - kade fizi~ki i pravni lica samostojno so sopstven transport gi nosat vo otkupniot punkt), so {to se ovozmoùva namaluvawe na otpadot deponiran na prifatili{tata za komunalen otpad, a so toa se namaluvaat i tro{ocite za nivno odrùvawe.

Postojanoto nekontrolirano sozdavawe na divi deponii ima golemo vlijanie na zdravjeto na lu|eto, kvalitetot na vozduhot, povr{inskite i podzemnite vodi kako i na degradiraweto na zemji{teto. Me|u problemite so koi se soo~uva Op{tinata, e sekako i problemot so samozapaluvawe na divite deponii, kako i nesoodvetnoto postapuvawe na gra|anite koi samovolno pristapuvaat kon nivno palewe. Poradi prisustvoto na organska frakcija na |ubri{tata, vo postapka na nejzino gniewe vo prisustvo na kislorod se osloboduva metan. Toj e gas koj go predizvikuva efektot na staklena gradina, a so negovo palewe se

osloboduva CO2 koj pretstavuva isto taka gas, koj go predizvikuva efektot na staklena gradina, no e so pomal intenzitet. Problemot nastanuva poradi prisustvoto na plasti~na ambalaà, kesi i sl. koi so palewe osloboduvaat osobeno {tetni (kancerogeni) materii - dioksini i furani.

Rastitelen i ìvotinski svet

Kvalitetot na po~vite pretstavuva osnoven preduslov za ostvaruvawe na odr`liviot razvoj. Sovremenite procesi na urbanizacija i osobeno koristeweto na zemji{teto za stopanski celi najdirektno vlijae vrz intenzitetot na koristewe na zemji{teto i promenata na negoviot kvalitet. Postojat mnogu pri~initeli koi predizvikuvaat o{tetuvawe i zagrozuvawe na zemji{teto: zagadenite otpadni vodi, istaloènite ~estici od vozduhot (te{ki metali i sl.), erozijata, neracionalnoto koristewe na hemiski sredstva vo zemjodelstvoto, soobra}ajnicite, deponiite, urbanite i ruralnite naselbi, dobito~nite farmi so nesoodvetna izgradba na pomo{ni objekti, vikend naselbite, infrastrukturnite sistemi i dr.

Na teritorijata na op{tina Bosilovo postoi prirodna retkost na povr{ina od 400 ha, so vredni floristi~ki elementi od izvonredno nau~no zna~ewe - Monospitovskoto Blato. Republi~kiot zavod za za{tita na prirodnite retkosti vo 1986 godina dostavi predlog za za{tita na Monospitovskoto Blato vo kategorijata - spomenik na prirodata. Iako Blatoto e proglaseno za spomenik na prirodata, do dene{en den ne se doneseni i utvrdeni zadolìtelni merki za za{tita kako: opredeluvawe na organizacija koja }e upravuva so nego, izrabotka na plan za upravuvawe i finansiska poddr{ka od strana na dràvata.

48

Monospitovskoto Blato kako lokalitet od nacionalen interes, se

spomnuva vo Strategijata i akcioniot plan za za{tita na biolo{kata raznovidnost na Republika Makedonija (Ministerstvo za ìvotna sredina i prostorno planirawe, 2004 godina). Ovaa nacionalna strategija predviduva revitalizacija na Monospitovskoto Blato kako del od sistemot na za{titeni podra~ja, pottiknuvawe na tradicionalnoto koristewe na biolo{kata raznovidnost i ekoturizam, sproveduvawe na istraùva~ki proekti i sl. Vo Prostorniot Plan na Republika Makedonija, (so vaèwe do 2020 godina), Monospitovskoto Blato e vneseno vo sistemot na za{titeni podra~ja. Vo tek se aktivnosti na Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe na RM za donesuvawe na Zakon za proglasuvawe na lokalitetot Monospitovskoto Blato za za{titeno podra~je vo kategorijata na spomenik na prirodata. Prose~nata nadmorska viso~ina na Monospitovskoto Blato e okolu 210 mnv, pri {to najniskata to~ka se nao|a na 202 mnv, a najvisokata na 240 mnv.

Osnovniot beleg na Monospitovskoto Blato sekako e izvonredniot rastitelen diverzitet. Tuka se sre}avaat lekoviti, korisni, flotantni (pliva~ki), endemi~ni i drugi rastitelni vidovi. Moèbi najzna~aen vid

koj se sre}ava vo Monospitovskoto Blato e kralskata paprat (Osmunda

regalis). Ova e edinstveniot lokalitet vo Makedonija kade kralskata paprat se razviva i toa na eden mnogu mal prostor. Zatoa, op{tina Strumica vo 1987 godina donela odluka za za{tita na kralskata paprat kako spomenik na prirodata (Sl. Glasnik na op{tina Strumica br. 7/87).

Ovde se razviva i ~etirilisnata marzilea (Marsilea quadrifolia), paprat {to nalikuva na detelina so ~etiri lista koi plovat po povr{inata na vodata.

Ova rastenie se spomnuva vo Bernskata konvencija kako zagrozen vid. Pokraj ovie, ima i nekoi rastenija koi se mnogu retki vo drugite delovi od Makedonija, no i ovde imaat mnogu ograni~eno

rasprostranuvawe. Nekoi od niv se: blatnata paprat (Thelipteris palustris),

smirnenskiot tamariks (Tamarix smyrensis), sinookata treva (Sisyrinchium

bermudiana), violetoviot salep (Orchis laxiflora), Isoetes phrygia, bodlikaviot amarantus (Amaranthus spinosus), Cladium mariscus i dr.

Ribite, odnosno ribolovot vo Monospitovskoto Blato pred 50 godini bil va`na aktivnost od egzistencijalno zna~ewe na lokalnoto naselenie. Imaj}i ja predvid momentalnata situacija vo Monospitovsko Blato, (isu{eno i so mnogu lo{ kvalitet na voda), ne e ni ~udno {to vo

49

samoto Blato se sre}avaat mal broj vidovi ribi. Vodite koi dotekuvaat vo Blatoto, poradi konfiguracijata na terenot gravitiraat kon Monospitovskiot kanal lociran nizvodno od samoto Blato. Prilivot na voda od podno`jeto na planinata Belasica e namalen kako rezultat na presu{uvaweto na izvorite koi gravitiraat kon Blatoto. Moè da se kaè deka Blatoto ne e postojano ìveali{te za najgolem del od ribite, no pretstavuva zna~aen lokalitet za nivno mrestewe. Toa osobeno vaì

za {tukata (Esox lucius), koja so sigurnost vleguva vo Monospitovskoto Blato za da se mresti.

Podatocite od lokalnoto naselenie kaùvaat deka, ne tolku odamna (pred desettina godini), {tukata, zaedno so drugi vidovi krapovidni ribi, se zadrùvale preku cela godina vo delovi od Monospitovskoto Blato koi bile postojano pod voda. Vo vodite na reka

Strumica se sre}avaat slednive vidovi ribi: {tuka (Esox lucius), plati~e (Rhodeus amarus), strumi~ka mrena (Barbus strumicae), strumi~ka {tipalka

(Cobitis strumicae), klen (Squalius orpheus), kako i introduciranite Pseudorasbora parva, Carassius gibelio i Gambusia holbrooki. Strumi~kata mrena i strumi~kata {tipalka ìveat vo iste~nite vodi, no ne i vo Monospitovskoto Blato i mirnite delovi na kanalite. Introduciranite vidovi ribi se tolerantni kon zagaduvawe i se invazivni vidovi koi pretstavuvaat zakana za populaciite na avtohtonite ribi. Gambuzijata

(Gambusia holbrooki) e introduciran vid riba zaradi biolo{ka borba so malari~niot komarec. Dosega nema relevanten podatok koj dokaùva deka ima vlijanie na namaluvaweto na populaciite na malari~niot komarec, no ima dokazi deka vlijae vrz doma{nite (avtohtoni) vidovi ribi i seriozno zagrozuva golem broj na endemi~ni vidovi.

Zaradi isu{uvaweto na Monospitovskoto Blato i vla`nite livadi vo negovata okolina, zna~itelno e namalen brojot na {trkovite koi se gnezdat vo negovata okolina. Ne postojat podatoci kolkava bila nivnata brojnost pred isu{uvaweto, no se pretpostavuva deka nadminuvala 150 dvojki. Vo 1958 godina nivniot broj vo selata, vo neposrednata blizina na Blatoto, iznesuval najmalku 80 dvojki, a vo 2007 godina e namalen na samo okolu 20 dvojki.

Vo Monospitovskoto Blato se registrirani vkupno 112 vidovi ptici, no ovoj broj so sigurnost ne e kone~en i verojatno ja nadminuva brojkata od 130 vidovi. Za àl, i pokraj relativno golemiot broj na vidovi, na prv pogled za~uduva maliot broj na edinki - kaj mnogu od pticite, karakteristi~ni za vodnite ìveali{ta. Stanuva zbor za prisustvo na samo nekolku dvojki ili edinki. Golem broj vidovi od interes za za{tita, ili od interes za nabquduva~ite na ptici, vo Monospitovskoto Blato se sre}avaat mnogu sporadi~no, dokolku voop{to moè da se vidat.

Od vkupniot broj na vidovi, 48 se povrzani so blatnite ìveali{ta, dodeka ostanatite se povrzani so obrabotlivite povr{ini vo neposredna blizina, grmu{estite predeli ili doa|aat od okolnite naseleni mesta. Za sigurni gnezdilki se smetaat 63 vidovi, no samo 19- 21 od niv se od grupata na ptici povrzani so blatnite ìveali{ta, {to e mnogu mal broj i jasno ja otslikuva nepovolnata sostojba na Blatoto. U{te najmalku 4 vidovi se sre}avaat na Monospitovskoto Blato vo potraga po hrana, vo periodot na gnezdewe, iako ne gnezdat na istoto.

50

Dopolnitelno, od istata grupa na prezimuvawe se sre}avaat u{te najmalku 7 vidovi, a u{te najmalku 16 drugi moàt da bidat nabquduvani pri migracija.

Kako gnezdilki vo Blatoto se sre}avaat maliot voden bik

(Ixobrichus minutus), divata patka (Anas plathyrynchos), obi~nata i zelenonogata barska koko{ka (Rallus aquaticus, Gallinula chloropus), blatnata eja (Circus aeruginosus), kalu|erkata (Vanellus vanellus), nekolku vidovi

trskari (Acrocephalus spp.) i drugi {iroko rasprostraneti vidovi. Vo periodot na gnezdewe po hrana doa|aat i crniot {trk (Ciconia nigra), sivata ~apja (Ardea cinerea), malata bela ~apja (Egretta garzetta), maliot orel

klika~ (Aquila pomarina) i drugi vidovi koi se gnezdat vo negovata po{rioka okolina.

Na prezimuvawe ili pri migracija se sre}avaat i maliot nurka~

(Tachybaptus ruficollis), pove}e vidovi patki, kako berijata (Anas crecca), svirka~ot (Anas penelope), kreckata (Anas querquedula), ~apji, ribarki (Chlidonias spp.) i drugi. Vo najbliskata okolina na Monospitovskoto Blato, vo mal broj (so po edna-dve dvojki) se sre}avaat razni vidovi

grablivi ptici (jastreb koko{kar - Accipiter gentilis, jastreb vrap~ar - Accipiter nisus, gluv~ar - Buteo buteo, lisest gluv~ar - Buteo rufinus, orel zmijar - Circaetus gallicus, vetru{ka - Falco tinnunculus), p~elarkata (Merops

apiaster), pupunecot (Upupa epops), kukavicata (Cuculus canorus), ~u~uligi

(golema ~u~uliga - Melanocorypha calandra, polskata ~u~uliga - Alauda

arvensis), lastovi~ki (Hirundinidae), drozdovi (Turdidae), grmu{ar~iwa (Sylviidae), sipki (Paridae), yvingalki (Fringilidae), strnarki (Emberizidae) i drugi. Crniot {trk i maliot orel - klika~, se me|u poretkite ptici vo Makedonija, so proceneta brojnost na pove}e od 30, odnosno 10 dvojki. Po edna dvojka od dvata vida se sre}ava vo Monospitovskoto Blato vo periodot na razmnoùvawe. Tie se gnezdat vo okolnite planini, a vo Monospitovskoto Blato gi zadovoluvaat nivnite potrebi za hrana. I dvata vida se mnogu ~uvstvitelni na voznemiruvawe.

Vo Op{tinata postoi i eden pogolem ribnik vo atarot na selo Monospitovo, do Blatoto, vo koj na priroden na~in se odgleduva riba. Ribnikot e vo privatna sopstvenost i e so povr{ina od okolu 1 hektar. Kapacitetot na ribnikot e od 6-8 iljadi par~iwa godi{no, za koi e potrebna hrana za edna godina od 1.4 toni. Vo nego isklu~ivo se odgleduva krap i godi{no se lovi od 6- 8 toni riba. Ribolovot e zastapen i na akumulacijata Ilovica i rekite Turija i Strumica, koi se pod koncesionerstvo koe se griì za pravilno stopanisuvawe so ribniot fond. Dosega se izdadeni 25 ribolovni dozvoli. Ne postoi podatok za koli~estvoto na ulovena riba. Koncesionerot ima obvrska da vr{i i povremeni poribuvawa na gorenavedenite vodni tela so cel razvojot na ribolovot da dobie pogolemi razmeri. Dosega takva akcija na poribuvawe ne e izvr{ena.

Na teritorijata na Op{tinata se rasprostira i planinata Ogra`den na ~ie podra~je se nao|aat pogolemi povr{ini pod {uma, so

koi stopanisuva JP „Makedonski [umi” - podru`nica Strumica. Vkupnata povr{ina pod {umi vo Op{tinata iznesuva 4996 hektari. Godi{nata produkcija na drvna masa iznesuva okolu 10.000 m3 drvo. Zastapeni se slednite vidovi {umski drvja: dab, buka, smreka i bor.

51

Zna~i, se raboti za me{ana {uma. Postoi i degradiran del vo vkupna povr{ina od 221 ha, kako i pojava na diva se~a od okolu 133 m3 drvna masa vo 2008 godina. Vo odnos na minatite godini, koli~estvoto na diva se~a e drasti~no namaleno poradi za~estenite kontroli i golemata aktivnost na {umskata policija. Bidej}i sekojdnevnata se~a go namaluva {umskiot fond, potrebno e da se vr{at postojani aktivnosti, odnosno akcii za po{umuvawe na ogolenite mesta pod se~a kako i tamu kade {to voop{to ne e zastapen {umski fond.

Bu~ava

Problemot na bu~ava na podra~jeto dosega ne e analiziran i istraùvan. Vo ovoj region izvorite na sozdavawe na bu~ava ne se od takov vid da ovoj problem vo ìvotnata sredina pretstavuva zna~itelna zakana za zdravjeto na lu|eto.

Bu~avata proizleguva od urbanite aktivnosti i toa: - Soobra}aj; - Proizvodni i delovni procesi; - Bu~ava od enterierno poteklo (stambeni zgradi, trgovsko delovni

centri i sl).

4.3. Sega{ni problemi so ìvotnata sredina

vo i okolu planskiot opfat

Problemite so generirawe na otpadot se razgleduvaat kako vlijanie vrz povr{inskite i podzemnite vodi, vlijanie na zagaduvaweto na po~vite i indirektno kako vlijanie vrz kvalitetot na vozduhot i po~vite i indirektno kako vlijanie vrz kvalitetot na vozduhot i sozdavaweto na stakleni~ki gasovi (klimatski promeni).

Najosetlivi elementi na ìvotnata sredina vo predmetniot opfat (Elementi na SO@S)

Vodi Vozduh Otpad Klimatski Naselenie Materijalni

faktori dobra

Vrz osnova na evidentirawe na najosetlivite elementi na

ìvotnata sredina vo planskiot opfat koi se narekuvaat i elementi na Strategiska ocena na ìvotnata sredina (Elementi na SO@S) se vospostavuvaat celi na strategiska ocena na ìvotna sredina (Celi na SO@S) i se definirani mo`ni indikatori za sekoja cel.

Vo procesot na Strategiska ocena na vlijanie na planskiot dokument vrz ìvotnata sredina va`no e da se vidi kako, na koj na~in, so koja ja~ina i intenzitet celite na planskiot dokument vlijaat vrz celite na SO@S so cel da se predvidat merki za spre~uvawe na vlijanijata i da se predloì soodveten plan za monitoring na indikatorite za sekoja cel na SO@S.

Na slednata tabela se prikaàni sega{nite problemi so elementite na ìvotnata sredina:

52

Elementi na Strategiskata Problem Relevantno opften

ocena na ìvotna sredina problem

Vozduh

Naru{en kvalitet na vozduhot upotreba na drva i nafta kako agens za zatopluvawe, zgolemen soobra}aj (nemawe meren isntrument za merewe na zagadenosta vo vozduhot) h

Voda

Naru{en kvalitet na recipientite kako rezultat na ispu{tawe komunalni otpadni vodi (ne tretirawe na otpadnite vodi) h

Nedovolno planirawe na promenite vo namenata na zemji{teto h

Otpad Postoewe na divi deponii pokraj h

Po~va

Naru{en kvalitet na po~vata kako rezultat za istaloùvawe na aerosedimenti h

Degradacija na po~vite h

Predel

Degradirani predeli h

Uzurpacija i degradacija na prostorot h

Naselenie Niska ekolo{ka svest kaj gra|anite vo op{tinata h

Pojava na migracija poradi golema nevrabotenost h

Klimatski faktori Koristewe na ogrevno drvo za zatopluvawe h

Ne koristewe na obnovlivi izvori na energija (ne postoewe na strategija za iskoristuvawe na alternativni izvori) h

Materijalni dobra Postoewe na bespravni gradbi h

Sega{nite problemi so elementite na ìvotnata sredina

53

5. Sostojba bez implementacija na planskiot dokument

Za zna~eweto na realizacija na DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica treba da se zeme vo predvid i sega{nata sostojba so najosetlivite elementi na ìvotnata sredina na planskiot opfat.

Isto taka, se razgleduva opcijata bez da se sprovede planskata

aktivnost, odnosno rabotite da оstanat vo prvobitnata polo`ba. Vo konkretniov slu~aj, dokolku DUPD ne se sprovede se o~ekuvaat

slednive posledici:

Neplansko iskoristuvawe na prostorot;

Pojava na nekompatibilni dejnosti;

Zemji{teto i ponatamu }e ostane zemji{te so pomala ekonomska vrednost;

Nekontrolirana izgradba na bespravni objekti;

Naru{uvawe na kvalitetot na mediumite vo ìvotnata sredina;

Intenzivno zagaduvawe so otpadni materii (cvrst, komunalen i drugi vidovi otpad) i postoewe na divi deponii;

Nema razvoj na stopanstvoto;

Namaleni prihodi vo buxetot;

Slab socio-ekonomski razvoj;

Naru{eno zdravje na naselenieto;

Namalena mo`nost za vrabotuvawe;

Porast na migracija;

Namalen ìvoten standard;

Nerealizacijata na planskiot opfat }e se ispu{ti mo`nosta za ekonomski-odr`liv razvoj.

54

6. Alternativi i ~initeli za izbor na alternativa Realizacijata na DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na

pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica e od osobeno zna~ewe za realizirawe namenski sodrìni i funkcionalna operacionalizacija za razvoj na planskiot opfat i op{tinata.

Realizacijata na ovoj Planski dokument e od fundamentalno zna~ewe i pretstavuva osnova za negovo ekonomsko oìvuvawe.

Sekako, osobeno zna~ajno e za izgotvuvawe na strate{ka ocena, {to e i voobi~aena postapka da se izanalizira opcijata od nesproveduvawe na planskoto re{enie so {to sostojbata bi ostanala onakva kakva {to e. Vo takviot slu~aj realno e da se o~ekuva da ne se promeni fakti~kata sostojba, odnosno da prodolàt trendovite na u{te pogolema pasivizacija na analiziraniot planski region.

Vo slu~aj na nerealizirawe na planskiot opfat se o~ekuva da:

Socijalno-ekonomskiot status na naselenieto }e inicira pogolema stagnacija;

Prodolùvawe na trendot migracija;

Nevrabotenosta nema da se namali;

Namaluvawe na vrednosta na zemji{teto;

Uzurpacija na prostorot so divogradbi i drugi neplanski i nekompatibilni sodrìni;

Neplansko i neorganizirano ureduvawe na prostorot so {to negativno }e se odrazi vrz mediumite vo ìvotnata sredina;

Iskoristuvawe na slobodni povr{ini so nelegalni gradbi. So realizirawe na planskiot opfat se o~ekuvaat nekolku

pozitivni aspekti:

Povolna geografska polo`ba;

Dobri mikroklimatski uslovi;

Otvarawe novi rabotni mesta;

Liberalizacija na pazarot so nafteni derivati;

Izgradbata na predvidenata sodrìna }e ovozmoì zgolemen stepen na urbanizacija so maksimalno iskoristuvawe na prostorot, ostvaruvawe na funkcii so direktni ili indirektni ekonomski efekti. Planot se pokaùva kako soodveten bidej}i se nao|a vo blizina na

regionalen pat i sekoja druga namena bi bila nesoodvetna. So realizacija na planot se ovozmoùva lokacijata da prerasne

kako edinstvena prostorna i funkcionalna celina ovozmoùva razvoj na ovoj i po{irokiot prostor koj }e dade golem doprinos za razvojot na lokalnata i nacionalna ekonomija, istovremeno imaj}i go za cel animiraweto na interesot na stranski investitori za realizacija na predloènata programa kako orientacija vo aktuelnite ekonomski tendencii na dràvata.

55

7. Pretpostaveni vlijanija vrz mediumite na ìvotnata sredina

Vakvite pojavi koi kako pretpostavka moè da se javat od

implementacijata DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica, moè da se analiziraat od negativen aspekt, kako i od aspekt na perspektivni, odnosno pozitivni vlijanija.

Izve{tajot za strategiska ocena na ìvotnata sredina ne gi analizira poedine~nite razvojni proekti, tuku vlijanijata vrz mediumite na ìvotnata sredina od globalen aspekt. Zna~i, so izve{tajot se pravi samo procenka na mo`nite negativni vlijanija vrz ìvotnata sredina, dodeka vo podocne`nite fazi, preku Studiite za ocena na vlijanie vrz ìvotnata sredina ili Elaboratite za za{tita na ìvotnata sredina {to se zakonska obvrska na osnova na ukaànite rizici se pravat detalni analizi i preporaki.

Soglasno Zakonot za ìvotna sredina i Uredbata za opredeluvawe na kriteriumite vrz osnova na koi se utvrduva potrebata za sproveduvawe na postapkata za ocenka na vlijanijata vrz ìvotnata potrebno e da se utvrdi potreba za sproveduvawe na postapka za ocenka na vlijanieto na proektot vrz ìvotnata sredina. Potrebata od ocena na vlijanijata vrz ìvotnata sredina ja donesuva Organot na dràvnata uprava nadleèn za rabotite od oblasta na ìvotnata sredina. Soglasno Zakonot za ìvotna sredina, kako i Zakonot za za{tita na prirodata, pravnite ili fizi~kite lica koi vr{at dejnosti ili aktivnosti koi ne spa|aat vo proektite za koi se sproveduva postapka za ocena na vlijanieto vrz ìvotnata sredina se dol`ni da izgotvat Elaborat za za{tita na ìvotnata sredina, so cel da se oceni vlijanieto na dejnostite ili aktivnostite vrz ìvotnata sredina, pred da zapo~nat so sproveduvawe na proektot i istiot da go dostavat do organot nadleèn za odobruvawe na sproveduvaweto na proektot.

Vlijanie vrz demografskiot faktor

Realizacijata na predvidenata sodrìna od planskiot opfat ne samo {to }e ja zapre ekonomskata migracijata na lokalnoto naselenie tuku i }e pretstavuva pozitiven stimul za demografskiot razvoj. Isto taka, }e ima pozitivni vlijanija na dolgoro~na osnova i na zgolemuvawe na natalitetot, kako u{te eden pozitiven element na demografskiot razvoj. Ova od pri~ina {to investicionite vloùvawa za realizacija na ovaa planska sodrìna }e zna~at zgolemuvawe na ìvotniot standard i kvalitetot na ìveeweto.

Vlijanie vrz ~ovekovoto zdravje

Zaradi namenata na objektite predvideni za izgradba nadvor od zonata na domuvawe i individualnite stanmbeni objekti ne se o~ekuva da se predizvika negativni vlijanija vrz zdravjeto na lokalnoto naselenie. Mo`ni vlijanija bi imalo pri izgradba na opfatot, no toa }e bide samo

56

vo period na izgradbata za {to }e se predvidat posebni merki vo Studijata za ocenka na vlijanie vrz ìvotnata sredina ili elaboratite za ìvotna sredina.

So implementacijata na planot moè da se predizvikaaat eventualno odredeni negativni vlijanija vrz zdravjeto na lu|eto od aspekt na:

Nepravilno upravuvawe so ìvotnata sredina;

Nepravilno postapuvawe so otpadot od ras~istuvaweto na terenot vo podgotvitelnite aktivnosti. Poradi transportot na gradeèn materijal, rabotnata sila, kako i

bu~avata predizvikana od zgolemeniot soobra}aj koja moè da se poka~i, no samo vo periodot na grade`nata faza. Emisijata na pra{ina i izduvni gasovi od motornite vozila i te{kata mehanizacija }e se poka~at poradi izveduvawe na grade`ni aktivnosti.

Obezbeduvaweto na parkovsko i za{titno zelenilo i ostanato hortiklulturno ureduvawe na prostorot }e bide vo funkcija na podobruvawe na zdravjeto na lu|eto {to e opfateno i so planskata sodrìna vo planskiot opfat kade }e se implementira planot.

Podetalna analiza od eventualnite vlijanija vrz ~ovekovoto zdravje }e se razgledaat vo ponatamo{nite fazi preku izrabotkata na studiite za ocenka za vlijanieto na ìvotnata sredina ili elaboratite za za{tita na ìvotnata sredina od razli~ni aspekti na mediumite na ìvotnata sredina {to e i zakonska obvrska.

Vlijanie vrz socio-ekonomskata sostojba

Implementacijata na DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica }e ima pozitivno vlijanie vrz socio-ekonomskiot razvoj na op{tinata i po{iroko vo stimulirawe na ekonomskite aktivnosti, zgolemuvawe na stapkata na ekonomskiot rast, zgolemuvawe na dohodot po glava na ìtel, proektiraweto, komunalnite dejnosti, grade`ni{tvoto, trgovijata i sl., zgolemuvawe na prihodite na lokalnata samouprava, podobruvawe na komunalnata infrastruktura, podobruvawe na infrastrukturata i uredenost na prostorot i zgolemuvawe na kvalitetot na ìveeweto.

Vlijanie vrz kvalitetot na ambientniot vozduh So DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP

142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica ne se o~ekuvaat osobeni vlijanija vrz ambientniot vozduh.

Spored klasata na namena vo planot, ne se o~ekuva da se naru{i kvalitetot na vozduhot.

Eventualnite vlijanija od ovoj vid }e bidat detalno analizirani pri izrabotkata na studiite za ocenka za vlijanieto na ìvotnata sredina ili elaboratite za za{tita na ìvotnata sredina od site aspekti na ìvotnata sredina, kako bi se ostvarile povolni uslovi za

57

~ist vozduh, {to e i zakonska obvrska, koja treba da se realizira vo fazata na dobivawe na odobrenieto za gradba.

Vlijanie vrz klimatski promeni

So ogled na lokacijata na koja se predviduva realizacijata na ovaa planska sodrìna ne se o~ekuva deka }e ima naru{uvawe na kvalitetot na vozduhot vo po{irokiot region ili klimatski promeni. Vlijanieto na fugitivnite emisii vo vozduhot od izduvnite gasovi od vozilata }e se ublaì so planiranoto za{titno zelenilo. Predvidenoto plansko re{enie so obezbeduvawe na za{titno zelenilo i bogato hortikulturno ureduvawe vo i okolu samiot kompleks }e pretstavuva osnova da se o~ekuva deka toa nema da pridonese kon zna~ajni naru{uvawa na kvalitetot na vozduhot vo po{irokoto podra~je ili da dovede do klimatski promeni.

Vlijanie predizvikano od zgolemena bu~ava

Vo faza na implementacija na planiranite aktivnosti za infrastrukturno opremuvawe na planskiot i izgradba na infrastrukturnata mreà treba da se o~ekuva zgolemena bu~ava.

Vo funkcionalnata faza na pumpnata stanica so uslu`niot centar se o~ekuva zgolemeno nivo na bu~ava od rabotnite aktivnosti kako od zgolemeniot broj na vozila koi }e gravitiraat vo ovoj lokalitet.

Dokolku pri implementacija na planskiot opfat se primenat merkite definirani soglasno Strategiskata ocena na vlijanijata vrz ìvotnata sredina od sekoja posebna aktivnost }e se namalat o~ekuvanite efekti od zgolemena bu~ava i }e se svedat na dozvolenite nivoa, vo soglasnost so Zakonot za bu~ava.

Vlijanie od vibracii

Vo planskata zada~a za realizacijata na planskiot opfat ne se predvideni dejnosti koj }e produciraat postojani izvori na vibracii, osven vo periodot na izgradba na objektite i infrastrukturata.

Vlijanie vrz kvalitetot na vodite

Identifikuvani izvori na emisii na otpadni vodi vo opfatot se sanitarnite i otpadnite vodi. Ako nepravilno se upravuva so istite moè negativno da vlijaat vrz povr{inskite i podzemnite vodi i da go zagrozat kvalitetot na okolnoto zemji{te.

Pri funkcioniraweto na pumpnata stanica kvalitetot na povr{inskite i podzemnite vodi moè da bide naru{en od eventualno nepravilno upravuvawe so otpadot, nepravilnoto rakuvawe i skladirawe na surovinite, maslata i gorivata.

Podetalna analiza od eventualnite vlijanija vrz kvalitetot na povr{inskite i podzemnite vodi }e se razgledaat vo ponatamo{nite fazi preku izrabotkata na studiite za ocenka za vlijanieto na ìvotnata

58

sredina ili elaboratite za za{tita na ìvotnata sredina {to se zakonska obvrska.

Vlijanie vrz po~vata

Eventualnite vlijanija vrz po~vata moè da proizlezat od nesoodvetna implementacija na proektot, generiraniot otpad, izduvnite gasovi od prevoznite sredstva i sl.

Zna~ajni vlijanija vrz po~vata ne se o~ekuvaat, bidej}i vo Planot se predvideni merki i re{enija za komunalnata infrastrukturna mreà, upravuvawe so otpadnite vodi i otpadot koj }e se generira vo kompleksot. Vlijanija vrz po~vata isto taka, se o~ekuvaat pri aktivnostite okolu ras~istuvawe na terenot so vegetacija. Komunalen otpad moè da se pojavi dokolku rabotnicite koi }e rabotat ne go otstranat.

Eventualni vlijanija vrz po~vata moè da se o~ekuvaat vo slu~aj na nesoodvetno upravuvawe i rakuvawe so otpadnite masla i otpadnite vodi. Vo planskata dokumentacija se predvideni aktivnosti za pravilno upravuvawe so otpadnite vodi.

Podetalna analiza od eventualnite vlijanija vrz kvalitetot na po~vata }e se razgledaat vo ponatamo{nite fazi preku izrabotkata na studiite za Ocenka za vlijanieto na ìvotnata sredina ili elaboratite za za{tita na ìvotnata sredina {to se zakonska obvrska.

Vlijanie vrz predelot

Implementacijata na DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica ne se o~ekuvaat negativni vlijanija vrz predelot.

Vlijanie vrz kulturnoto nasledstvo

Spored zakonot, dokolku se pojavi nekoe arheolo{ko nao|ali{te }e se postapi soglasno so odredbite od ~len 65 od Zakonot za za{tita na

kulturno nasledstvo („Sl. Vesnik na RM” br. 199/14, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16, 64/18 i 168/18).

Vlijanie vrz biodiverzitetot (flora i fauna)

Implementacijata na planot, moè da predizvika odredeni

vlijanija vrz florata i faunata, zaradi degradirawe na ìveali{tata. Golem broj na aktivnosti koi bi se odvivale so realizacijata na planskiot opfat moè da predizvikaat naru{uvawe na biolo{kata ramnoteà vo oblastite kade {to tie se odvivaat i da imaat direktno ili indirektno vlijanie. Potencijalni vlijanija moàt da se javat kako rezultat na prekumernata urbanizacija, lo{ata komunalna infrasturktura, nesoodvetnoto deponirawe na otpadni materii i sl.

Na predmetnata lokacija za koja se planira izrabotka na DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo,

59

op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica, nema registrirano nitu evidentirano prirodno nasledstvo.

Pocelosna analiza od site aspekti na eventualnite vlijanija vrz biodiverzitetot }e bidat predmet na posebni studii ili elaborati soglasno Zakonot.

Vlijanija vrz materijalnite dobra

Implementacijata na DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica }e ja zgolemi ekonomskata vrednost na zemji{teto vo planskiot opfat i po{iroko.

Vlijanija po odnos na generirawe na otpad

Pri realizacija na DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica, za o~ekuvawe e genererirawe na komunalen otpad. So planskiot dokument predvideno e otpadot soodvetno da se sobira i prevzema. Isto taka, eventualnoto vlijanie vrz po~vata moè da se predizvika od nepravilnoto upravuvawe so otpadot, otpadnite masla kako i milta od tretmanot na otpadnite vodi.

Primarnata selekcija na otpadot treba da se predvidi kako kontinuirana aktivnost pri realizacija na planot.

Se prepora~uva site ovie aktivnosti da bidat opfateni so izrabotkata na Studiite ili Elaboratite soglasno Zakonot.

Vlijanija od nesre}i i havarii

Mo`ni nesre}i i havarii koi bi nastanale od implementacijata na ovoj planski opfat e pojava na poàr, elementarni nepogodi i drugi havarii. Vo planskiot opfat se razraboteni merki za za{tita na ~ovekot, materijalnite dobra i ìvotnata sredina od prirodnite katastrofi.

Kako mo`ni predizvikuva~i na nesre}i i havarii vo planskiot opfat se transportot na gorivata, nivnoto preto~uvawe i skladirawe.

Za uspe{no funkcionirawe na za{titata od nesre}i i havarii predvideni se merki za za{tita od poàri, odnosno site objekti se locirani taka da se pristapni za poàrnite vozila, a {irinata na pristapot ne smee da bide pomala od propi{aniot so {to }e se ovozmoùva lesna podgotovka i stavawe vo dejstvo na potrebnata oprema za borba protiv poàrot i spasuvawe na lu|eto. Ivi~nicite na pristapniot pat mora da bidat zakoseni poradi lesen pristap na poàrnite vozila do objektite.

Planiraweto i izrabotkata na tehni~kata dokumentacija treba da e vo soglasnost so Zakonot za za{tita na poàr.

Detalnata analiza na ovie vlijanija }e bide so Studiite ili Elaboratite soglasno Zakonot i se obvrska da se izgotvat vo podocne`nite fazi na realizacija na investicijata.

60

8. Merki za za{tita, namaluvawe i neutralizirawe na zna~ajnite vlijanija vrz ìvotnata sredina od

implementacija na planskiot dokument

Za{titata i unapreduvaweto na ìvotnata sredina e temelna

vrednost na Ustavot na Republika Makedonija (~len 8) i e regulirana so Zakonot za ìvotna sredina, kako i ostanatite zakoni i podzakonski akti koi se navedeni vo ovoj Izve{taj. Ovoj Izve{taj, koj se bazira na relevantnite podatoci od Prostorniot plan na Republika Makedonija, Nacionalniot Ekolo{ki Akcionen Plan, sektorski studii za odredeni oblasti, kako i podatoci utvrdeni na samiot lokalitet, predviduva i merki za za{tita na ìvotnata sredina od vlijanijata koi se o~ekuvaat so

implementacijata na planskata dokumentacija, a koi e potrebno da se ispo~ituvaat vo tekot na podgotovkata na planskata dokumentacija.

Za realizacija na sistemot za za{tita na ìvotnata sredina potrebno e da se po~ituva:

- Selektirano i organizirano deponirawe na otpadot vo deponija; - Za~uvuvawe na ambientalnite i estetskite potencijali na

prostorot; - Izvedba na sovremena infrastruktura; - Soodveten tretman na otpadnite vodi; - Zagaduva~ot e dolèn da gi nadomesti tro{ocite za otstranuvawe

na opasnosta od zagaduvawe na ìvotnata sredina, da gi podnese tro{ocite za sanacija, kako i da ja stavi vo funkcija ìvotnata sredina vo sostojba kako pred o{tetuvaweto;

- Sproveduvawe na postojnite zakoni i propisi so koi se za{tituva prostorot, resursite i nacionalnoto bogatstvo;

- Pomo{nite i prate~ki grade`ni objekti (magacinski objekti za materijali, alati i gorivo i drugi pomo{ni objekti) koi }e se

koristat вo fazata na izgradba, treba da bidat locirani na pogolemi rastojanija;

- Dosledno sproveduvawe na planot. Sekoe nekontrolirano istekuvawe na naftenite derivati vo

ìvotnata sredina pretstavuva mo`nost za nejzino zagaduvawe. Pri takov slu~aj site mediumi na ìvotnata sredina }e bidat pogodeni. Vozduhot preku isparuvawe na derivatite, po~vata preku direkten kontakt so nea i povr{inskite i/ili podzemnite vodi preku izmivawe so do`dovi ili direktno preku isceduvawe na derivatite vo podolnite sloevi na po~vata.

Vo pogled na ozelenuvaweto, da se planiraat soodvetni profili na drvoredi pokraj soobra}ajnicite kako i pokraj drugite infrastrukturni objekti koi moàt negativno da vlijaat na kvalitetot na ìvotnata sredina. Izborot na zelenilo treba da se usoglasi so uslovite za za{tita i negova namena. Dispozicijata na visokite drvja da bide usoglasena so trasite na podzemnite instalacii, dodeka izborot na vidot na ozelenuvaweto da bide vo soglasnost so uslovite vo rabotnata sredina, odnosno sposobnosta na pove}e apsorpcija na {tetni gasovi i koi nemaat poseben tretman za odrùvawe. Soglasno Zakonot za urbano zelenilo, procentualnata zastapenost na zelenata povr{ina da se definira so

61

Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe zavisno od lokacijata, namenata i goleminata na grade`nata parcela.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz demografskiot faktor

Implementacijata na planskiot dokument pozitivno }e vlijae na demografskiot razvoj i zatoa ne se prepora~uvaat merki za za{tita.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz ~ovekovoto zdravje

Realizacijata na planskiot opfat nema da predizvika vlijanija vrz ~ovekovoto zdravje. Vo delot na op{ti merki se prepora~uva vospostavuvawe na sistem na sobirawe i regularno otstranuvawe na otpadot, pojasi so za{titno zelenilo i hortikulturno ureduvawe i vo tekot na grade`nite postapki, istite da se planiraat soodvetno za da se reducira vremeto na koristewe na opremata koja sozdava zgolemena bu~ava. Primenata na site predloèni merki dadeni vo site fazi na planirawe i izvedba na proektite }e ovozmoì eliminirawe na eventualnite vlijanija vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na ~ovekot.

Cvrstiot otpad {to bi se javil vo ramkite na planiraniot opfat e potencijalna opasnost. Zatoa se predlaga (integrirano upravuvawe) organizirano sobirawe i transportirawe do mestoto nameneto za otpad, pojasi so za{titno zelenilo i hortikulturno ureduvawe, izvedba na vodovodni i kanalizacioni mreì i dr.

So dosledno sproveduvawe na planot mo`nosta za zagrozuvawe na ~ovekovoto zdravje }e bide svedena na minimum.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz ambientniot vozduh

Vozduhot e eden od osnovnite elementi za ~ista i zdrava ìvotna sredina i za negov kvalitet neophodno e site zagaduva~i, odnosno site objekti koi ispu{taat {tetni materii da koristat uredi za pre~istuvawe.

Za{titata na kvalitetot na atmosferata treba da se ostvaruva preku slednite merki:

Integralna kontrola na zagaduva~ite na atmosferata (me|u koi i izduvnite gasovi od motornite vozila) i nivnoto deluvawe i blagovremeno ukaùvawe na kriti~nite meteorolo{ki pojavi;

Primena na soodvetni tehni~ko-tehnolo{ki merki; Obezbeduvawe uslovi za efikasno prirodno provetruvawe i

koristewe na dominantni vozdu{ni struewa; Podigawe i oformuvawe na za{titni zeleni pojasi (drvoredi); Podobruvawe na sostojbata so zelenite povr{ini so pravilen

raspored na zelenilo. Ovoj planski opfat nema negativno da vlijae na vrz ambientalniot vozduh;

Monitoring na emisii na zagaduva~ki materii vo vozduhot; Izbegnuvawe na koristeweto na fosilnite goriva kako energetski

resurs za zagrevawe na objektite; Koristewe na elektri~na energija kako energens za zatopluvawe

pri {to nema da ima nikakvi zagaduva~ki emisii;

62

Upotrebata na ekolo{kite goriva koi momentalno se voveduvaat vo maloproda`ba so nafteni derivati drasti~no }e doprinese za namaluvawe na eventualnite vlijanija po ìvotnata sredina.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz klimatskite promeni

Vo domenot na za{titata na ìvotnata sredina osnovna cel e preku soodvetni planski postavki da se obezbedat uslovi za nepre~en razvoj so istovremeno ~uvawe na kvalitetot na sredinata za ìvot i rabota. Za ostvaruvawe na navedenata cel, postavkite i potrebite od za{tita na sredinata se vgraduvaat vo site domeni na urbanisti~koto planirawe preku proverka i izgotvuvawe na sovremeni standardi i normativi.

So ogled na lokacijata na koja se predviduva realizacijata na ovaa planska sodrìna ne se o~ekuva deka }e ima naru{uvawe na kvalitetot na vozduhot na mikro plan i po{irokiot region ili klimatski promeni. Merkite za namaluvawe na vlijanijata se primena na nezagaduva~ki dejnosti, sovremeni tehniki i instalacii, upotreba na obnovlivi izvori na energija, upotreba na ekolo{ki goriva za prevoznite sredstva, podigawe na za{titni zeleni pojasi vo i okolu krugot na planskiot opfat. - Merki za namaluvawe na bu~ava

Emisijata na bu~ava kon okolinata treba da bide vo ramkite na propi{anite grani~ni vrednosti. Pra{aweto za namaluvawe na problemite na bu~avata od regionalniot pat treba da se re{ava so obezbeduvawe na za{titni zeleni pojasi ili formirawe na zeleni koridori.

Vo sklop na podobruvawe na uslovite za rabota i prestoj eden od bitnite faktori e podigaweto na zeleni nasadi vo lokalitetot i vo negovoto neposredno okruùvawe.

Dokolku vo vremeto na implementacija na planot se uvidi potreba od voveduvawe na dopolnitelni merki na za{tita od bu~ava, istite }e se sprovedat. - Merki za za{tita od vibracii

Implementacijata na planskata dokumentacija nema da predizvika zna~itelni vibracii poradi {to vo ovaa faza nema da se vovedat nekoi posebni merki za za{tita od vibracii. - Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz kvalitetot na vodite

Vo smisol na za{tita na povr{inskite i podzemnite vodi potrebno e izvedba na nepropusna kanalizacija za odvodnuvawe na otpadnite vodi.

1. Za{tita na proto~nite i podzemnite vodi ima prioritet i so soodvetno tehni~ko tehnolo{ki zafati (izgradba na kanalizacioni sistemi, soodveten tretman na otpadni vodi, redovna kontrola na sostojbite na vodata i nejziniot kvalitet i dr.);

63

2. Neutralizirawe na {tetnite otpadni materii pred ispu{tawe vo kanalizaciona mreà.

Potrebnite koli~ini na sanitarna voda }e bidat obezbedeni od postojnite priklu~oci na vodovodnata mreà {to doa|a od s. Matej~e, a koli~inata na potrebnata voda }e bide opredelana po definirawe na gradbite so arhitektonsko-urbanisti~ki proekt. So voda parcelata se snabduva od gradskiot vodovod na gradot Strumica, so koj upravuva JPKD Komunalec Strumica, preku vodomerna {ahta.

Fekalnata kanalizacija vo parcelata ne e re{ena, a so ovaa dokumentacija se planiraat cevki pod kolovozot, so miminalni profili, koi }e bidat priklu~eni na selskata kanalizacija na selo Robovo.

Potencijalno zamastenite atmosferski vodi vo krugot na rabotnite zoni, manipulativnite povr{ini, soobra}ajnici, parkinzi, preto~uvali{ta preku slivni re{etki, preku posebni drena`ni sistemi da se sprovedat do talo`nikot (separatorot) na masla i posle niven predtretman da se ispu{tat vo kanalizacija.

Imaj}i vo predvid deka so planot e planirana izvedba na atmosferska i kanalizaciona komunalna infrastruktura ima garancii deka podzemnite vodi }e bidat za{titeni od zagaduvawe.

Sobiraweto i deponiraweto na otpadnite materii da se odlagaat vo najbliskata sanitarna deponija.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz po~vata

Soglasno ~len 7 od Zakonot za upravuvawe so otpad sozdava~ite na otpad se dol`ni vo najgolema mo`na mera, da go izbegnat sozdavaweto na otpad i da gi namalat {tetnite vlijanija na otpadot vrz ìvotnata sredina, ìvotot i zdravjeto na lu|eto. - Tvrdiot otpad }e se sobira vo kontejneri, a potoa komunalnoto

pretprijatie }e vr{i evakuacija; - Trajnoto deponirawe ili odlagawe na otpadot vo planiraniot opfat

ili nadvor od predvidenite sadovi za odlagawe da bide najstrogo zabraneto.

Za namaluvawe na vlijanijata vrz po~vata se predlagaat slednite elementi:

- integralno upravuvawe so komunalniot otpad i negova selekcija; - izvedba na kanalizaciona mreà; - sobiraweto na otpadnite vodi da se vr{i preku kanalizacioni

cevki i pred da se ispu{tat da se izvr{i niven tretman; - potencijalno zamastenite vodi vo krugot na rabotnite zoni, koi

{to imaat manipulativni povr{ini, soobra}ajnici i parkinzi, preku prelivni re{etki, so poseben drenaèn sistem da se sprovedat do talo`nik na separator na maslo i masti kade }e se izvr{i niven tretman;

- milta od ta`nicite, preku predviden i odreden vremenski

interval da se iznese, i da se postapi soglasno Glava V od Zakonot za upravuvawe so otpad.

64

Za ~ista i nezagadena po~va treba da se obezbedi pogolema kontrola pri upotrebata na sredstvata, materijalite i surovinite koi }e se koristat vo prometot i raboteweto na objektite.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz florata i faunata

Vo planiraweto na prostorot, zada~ite na za{tita na prirodata se usmereni osobeno na aktivno ureduvawe i za{tita na prirodata i ìvotnata sredina, sanirawe na mo`nite {teti i povtorno vospostavuvawe na prirodnata sredina. Za{titata na prirodata ja opfa}a i za{titata na biolo{kata raznovidnost.

[to se odnesuva do izrabotkata na planot zaradi obezbeduvawe na zdrava ìvotna sredina }e bidat organizirani objekti soglasno propisite, normite i standardite koi }e pridonese za za{tita na vozduhot, vodite, zemji{teto i drugite elementi na ìvotnata sredina i priroda, so maksimalna za{tita na prirodnite vrednosti i retkosti vo planskiot opfat.

Osnoven uslov za namaluvawe na vlijanijata vrz florata i faunata se primenata na predvidenite merki za pravilno upravuvawe so prostorot, otpadnite vodi, otpadot, bu~avata, po~vata, vozduhot i sl.

Na prostorot koj{to e predmet na izrabotka na DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica, nema registrirano nitu evidentirano prirodno nasledstvo. - Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz predelot

Predvidenite aktivnosti vo planskata dokumentacija }e bidat vo nasoka na za~uvuvawe i podobruvawe na estetskite potencijali na predelot. Planskata realizacija so obezbeduvawe na za{titni pojasi so visoko i nisko zelenilo samo }e go nadopolni predelot vo pozitivna smisla. Zatoa ne se predvideni nikakvi merki. - Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz materijalnite dobra

Implementacijata na planskiot dokument ima pozitivno vlijanie vrz materijalnite dobra i zatoa ne se prepora~uvaat merki za vlijanijata. - Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz kulturnoto nasledstvo

Soglasno Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Sl.

Vesnik na RM” br. 20/04, 115/07, 18/11, 148/11, 23/13, 137/13, 164/13, 38/14, 44/14, 199/14, 104/15, 154/15, 192/15, 39/16 i 11/18) se ureduvaat vidovite, kategoriite, identifikacijata, na~inot na stavawe pod za{tita i drugite instrumenti za za{tita i koristeweto na kulturnoto nasledstvo, pravata i dol`nostite na imatelite i ograni~uvawata na pravata na sopstvenost na kulturnoto nasledstvo vo javen interes.

Vo prostorot za koj se raboti ovoj opfat ne e evidentirano kulturno nasledstvo. Vo tekot na realizacija na predvidenite povr{ini od ovoj plan, dokolku se naide na arheolo{ki ostatoci zaradi

65

prevzemawe na za{titni merki, potrebno e da se informiraat slu`bite nadle`ni za za{tita na kulturno-istoriskoto nasledstvo koi }e propi{at posebni uslovi i reìm za nivna za{tita.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata od upravuvawe so otpad

Soglasno Zakonot za upravuvawe so otpad sozdava~ite na otpad se dol`ni vo najgolema mera da go izbegnat sozdavaweto na otpad i da gi namalat {tetnite vlijanija na otpadot vrz ìvotnata sredina, ìvotot i zdravjeto na lu|eto.

Vo slu~aj na istekuvawe na maslo od mehanizacijata na okolnoto zemji{te, zagadenata po~va da bide otstraneta i soodvetno dislocirana, soglasno zakonskite propisi od oblasta na upravuvaweto so otpadot.

Za cvrstiot otpad se predviduva sobirawe vo kontejneri za otpadoci, opredeluvawe na punktovi za sobirawe na otpadot. - Tvrdiot otpad da se sobira vo kontejneri, a potoa komunalnoto

pretprijatie da vr{i evakuacija; - Trajnoto deponirawe ili odlagawe na otpadot vo planiraniot opfat

ili nadvor od predvidenite sadovi za odlagawe da bide najstrogo zabraneto.

Ovie elementi }e ovozmoàt spre~uvawe na zagaduvaweto na po~vite i na podzemnite vodi, a so toa i na ìvotnata i rabotnata sredina voop{to. - Merki za namaluvawe na vlijanijata od nesre}i i havarii

Za namaluvawe na mo`nite vlijanija predizvikani od nesre}i i havarii se prepora~uva implementacija na merkite dadeni vo planskata dokumentacija, vo fazata na izgradba, {to }e ovozmoàt minimizirawe na eventualnite pojavi za nesre}i i havarii vo funkcionalnata faza.

- Merki za za{tita i spasuvawe

Merkite za za{tita i spasuvawe se ostvaruvaat preku organizirawe na dejstva i postapki od preventiven karakter, koi gi podgotvuva i sproveduva Republikata preku organite na dràvnata uprava vo oblasta za koi se osnovani.

Merkite za za{tita i spasuvawe zadolìtelo se primenuvaat pri planiraweto i ureduvaweto na prostorot, vo planovite kako i pri izgradba na objekti i infrastruktura, soglasno Uredbata za na~inot na primenuvawe na merkite za za{tita i spasuvawe, pri planirawe i ureduvawe na prostorot i naselbite, vo proektite i izgradba na

objektite („Sl. Vesnik na RM” br. 105/05), kako i u~estvo vo tehni~kiot pregled.

Merkite za za{tita i spasuvawe se odnesuvaat na za{tita od prirodni nepogodi i drugi nesre}i, vo mir i vo vojna i od voeni dejstvija.

66

- Merki za za{tita od poàr

Vo objektite predvideni so planot vo smisla na merki na za{tita od poàr, odreden broj lica vr{at nekoja dejnost redovno ili vremeno i vo koi moàt da prestojuvaat podolgo ili pokratko vreme i drugi lica kako na primer posetiteli i drugi.

Soglasno Zakonot za za{tita i spasuvawe („Sl. Vesnik na RM” br. 36/04, 49/04, 86/08, 124/10, 18/11, 41/14 i 146/15), merkite i aktivnostite za za{tita na ìvotot i imotot na lu|eto od poàri, opfa}aat otstranuvawe na pri~inite za nastanuvawe na poàri, otkrivawe, spre~uvawe na {irewe i gasewe na poàri, utvrduvawe na pri~inite za nastanuvawe na poàr, kako i davawe na pomo{ pri otstranuvawe na posledicite predizvikani od poàr.

Poradi toa, predvideni se slednite planski merki za za{tita od poàr:

Objektite vo ramkite na urbaniot opfat da se predvideni so ognootporni materijali;

Pri planiraweto da se vodi smetka za obezbeduvawe na dovolni rastojanija me|u objektite;

Site objekti se locirani taka da se pristapni za poàrnite vozila, a {irinata na pristapot ne smee da bide pomala od propi{aniot so {to se ovozmoùva lesna podgotovka i stavawe vo dejstvo na potrebnata oprema za borba protiv poàrot i spasuvawe na lu|eto;

Soobra}ajnicite da se so dovolna {irina, a potrebno e da se izvedat so zadovoluva~ki osovinski pritisok {to ovozmoùva nepre~eno i brzo dvièwe na protivpoàrnite vozila;

Dolìnata na razdelniot pojas (oddale~enosta na benzinskata stanicata od soobra}ajnicata) zavisi od klasata na patot, a minimalnoto rastojanie iznesuva 5 metri;

Rastojanieto od prese~nata to~ka na rabot na razdelniot pojas i oskata na pristapnata soobra}ajnica do najbliskiot tank na stanicata e minimum 10 metri, a koga postoi odvoen del za tovarni vozila - minimum 25 metri do najbliskoto mesto za to~ewe;

Pri planirawe na hidrantskata mreà potrebno e da e obezbedeno dovolno koli~ina na voda za gasnewe na poàri;

Potrebno e sekoj rabotnik za vreme na raboteweto striktno da go po~ituva vostanoveniot raboten proces i pri napu{taweto na rabotnoto mesto treba da vodi grià za redot i ~istotata na rabotnoto mesto;

Site otpadoci, posebno gorlivite treba da se otstranuvaat od prostoriite na objektite i da se sobiraat vo metalni zatvoreni ko{nici koi zadolìtelno treba da se praznat sekoj den po zavr{uvaweto na rabotnata smena;

Zapallivite te~nosti moàt da se smestuvaat i ~uvaat isklu~itelno vo sadovi izgradeni za taa namena;

Preto~uvawe na zapalivi te~nosti i gasovi moàt da vr{at samo stru~ni lica i so sredstva posebno opredeleni za taa namena;

67

Pogolema koli~ina zapalivi te~nosti moàt da se ~uvaat spored propi{ani normi samo vo za toa, posebno izgradenite skladi{ni rezervoari;

Otpadnite zapalivi te~nosti ne smeat da se ispu{taat vo kanalizacionata mreà;

Site izlezi i premini mora da bidat sekoga{ i vo sekoe vreme slobodni za nepre~eno pominuvawe. Popre~uvawe na ovie mesta e zabraneto;

Elektri~nite instalacii i uredi vo site delovi na skladot mora da bidat izvedeni spored tehni~kite propisi. Vo slu~ai na nastanuvawe gre{ki (defekti) na elektri~nite instalacii i uredi, popravka moàt da vr{at samo lica so soodvetna kvalifikacija i stru~na osposobenost;

Pristapnite pati{ta okolu objektot i rezervoarite, vo sekoe vreme treba da bidat proodni za nepre~en pristap na protivpoàrnata tehnika, vo slu~aj na potreba;

Rabota so napravi za se~ewe, zavaruvawe i lepewe moè da se vr{i otkako prethodno }e se izvr{at podgotovki i obezbeduvawe na rabotnoto mesto za izvr{uvawe na takov vid rabota;

Periodi~nite pregledi i ispituvawa na jakostrujnite elektri~ni instalacii, gromobranskata instalacija, sigurnosnite uredi od ma{inskite instalacii i site drugi sigurnosni uredi i instalacii da se vr{at spored tehni~kite propisi i pravilata usvoeni so pravilata na tehni~kata praktika;

Pri nastanuvawe poàr treba da se postapi spored upatstvata za dejstvuvawe, odnosno da dejstvuva lokalnata samouprava ili da se povika protivpoàrnite edinici na gradot Strumica, a do nivnoto doa|awe da se za~uvaat mirot i prisebnosta i da se prezemat merki za lokalizirawe na poàrot, spasuvawe na zagrozenite lica, za iznesuvawe na eksplozivni i na drugi opasni materii;

Uredite, opremata i sredstvata za gasnewe na poàri mora sekoga{ da se ispravni za da moàt vo slu~ai na potreba, brzo i efikasno da se upotrebat;

Napravite za gasnewe poàri ne smeat da se upotrebuvaat za drugi potrebi osven za gasnewe poàri, za obuka i za eventualni drugi elementarni nepogodi, a na niv treba da stoi upatstvo za upotreba i rakuvawe;

Vo site prostorii na objektite, aparatite za gasnewe poàri mora da bidat postaveni na voo~livi i lesno pristapni mesta, naj~esto do vlezno-izleznite vrati;

Sekoj rabotnik mora da bide zapoznat so opasnostite od poàr i merkite za za{tita od poàr i mora da e obu~en za upotreba na protivpoàrnite aparati, hidrantite i da rakuva so drugite uredi koi se koristat za gasnewe poàri. Vo odnos na za{titata od poàri potrebno e so proektite da se

re{i gromobranskata instalacija so cel da nema pojava na zgolemeno poàrno optovaruvawe.

Planiraweto i izrabotkata na tehni~kata dokumentacija treba da e vo soglasnost so Zakonot za za{tita i spasuvawe, Zakonot za

68

poàrnikarstvo („Sl. Vesnik na RM” br. 36/04, 49/04, 86/08, 124/10, 18/11, 41/14 i 146/15) i drugite pozitivni propisi so koi e regulirana ovaa oblast. Vo odnos na za{titata od poàri pri izrabotkata na Osnovniot proekt }e se re{i i gromobranskata instalacija so cel da nema pojavi na zgolemeno poàrno optovaruvawe.

Soglasno Pravilnikot za izgradba na stanici za snabduvawe so goriva na motorni vozila i skladirawe i preto~uvawe na gorivata (Sl. list na SFRJ br. 27/71 i br.29/71) izdvoeni se tri zoni za za{tita od poàr i eksplozii i zoni na opasnost:

I Zona, ja opfa}a vnatre{nosta na rezervoarot i oknoto vo koe se smesteni priklu~oci za polnewe;

II Zona, go zafa}a prostorot okolu oknoto so radius od 3 m i visina od 1 m nad terenot i prostorot okolu avtomatot za to~ewe na gorivo so radius od 2,5 m i viso~ina od 1 m nad terenot;

III Zona, go opfa}a prostorot nad okolniot teren so {iro~ina od 5 m mereno horizontalno od rabot na zonata II i visina 0,5 m mereno od po~vata.

- Merki za za{tita od prirodni katastrofi

Za{titata od urnatini kako preventivna merka se utvrduva vo urbanisti~kite planovi vo tekot na planiraweto na prostorot. Spored postojnite analizi i dobienite rezultati za seizmi~nost na mesnoto podra~je spored o~ekuvanite dejnosti na zemjotresi vo idnina,

osnoven stepen na seizmi~ki itenzitet vo podra~jeto iznesuva 7° po MKS. Definirawe na seizmi~ki hazard vsu{ost pretstavuva definirawe na ekonomsko-tehni~ki kriteriumi za prifatlivo nivo na bezbedenost na grade`nata konstrukcija za razli~ni materijali na objektite.

Za da se izbegne seizmi~kiot hazard potrebno e gradbata da se gradi spored parametrite i kriteriumite za seizmi~ka gradba.

Vo slu~aj na mo`ni razurnuvawa bilo od zemjotres ili od vozdu{en voen udar, planiranoto re{enie na uli~nata mreà obezbeduva: - brza i nepre~ena evakuacija na lu|eto (nema tesni grla); - brz pristap na ekipite za spasuvawe i nivnite specijalni vozila; - nepre~ena intervencija; - {tetite da se svedat na minimum; - brza sanacija na posledicite. - Merki za za{tita od tehnolo{kite katastrofi

Pod tehni~ki katastrofi se podrazbiraat poàri, eksplozii, kontaminacija na vozduhot i vodata, hemiski zagaduvawa i drugi nesre}i i drugi pri~ini koi moàt da dovedat do masovni nesre}i, gubitoci na ~ove~ki ìvoti i materijalni bogatstva.

Po odnos na za{tita od tehnolo{ki katastrofi treba da se prevzemat site merki za za{tita so izrabotka na proektna dokumentacija i izgotvuvawe na soodvetni elaborati za za{tita.

69

9. Plan na merki za monitoring na ìvotnata sredina

Za izrabotka na efektiven plan za upravuvawe, neophodno e

najnapred da se sprovede ocena na statusot na site prirodni vrednosti vklu~uvaj}i go i zdravjeto na ~ovekot. Vo sledniot ~ekor se opredeluvaat celi i prioriteti za upravuvawe. Dali prevzemenite merki i aktivnosti gi davaat posakuvanite rezultati se utvrduva preku kontinuiran monitoring. Podatocite od monitoringot }e bidat osnova za izrabotka na sledniot plan za upravuvawe. Spored toa, monitoringot e sostaven del od kru`niot proces na planirawe na upravuvaweto.

Osnovni celi na planot za monitoring se:

Podobruvawe na kvalitetot na ìveewe i zgolemuvawe na ìvotniot standard;

Za{tita na ìvotnata sredina so implementacija na Planot;

Odrùvawe na postojano nivo na flora i fauna;

Podobruvawe na kvalitetot na vozduhot;

Za~uvuvawe na kavalitetot na po~vata;

Minimizirawe na otpadot i negova selekcija;

Minimizirawe na pojavi od nesre}i i havarii. Sepak, toa naj~esto se postignuva niz osmisleni nau~ni

istraùvawa ~ija glavna cel e da gi opi{at procesite na ekosistemite vklu~uvaj}i gi i zakonite koi vlijaat vrz niv.

Ekolo{kiot monitoring se odnesuva na posledovatelni merewa vo ekosistemite so glavna cel opredeluvawe na trendovi vo komponentite, procesite ili funkciite.

So sekoj predlog merki za za{titata na ìvotnata sredina potrebno e da se izgotvi plan za monitoring na predloènite merki i monitoring na ìvotnata sredina. Vo sovremenoto planirawe na prostorot, zada~ite na za{tita na prirodata se usmereni osobeno na aktivno ureduvawe i za{tita na prirodata i ìvotnata sredina, sanirawe na mo`nite {teti i povtorno vospostavuvawe na prirodnata sredina.

[to se odnesuva do izrabotkata na DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica, osobeno treba da se ima vo predvid blizinata na obrabotuvaniot prostor. Dokolku pri izrabotka na planot i ureduvaweto na prostorot se dojde do odredeni novi soznanija za prirodni retkosti koi moè da bidat zagrozeni potrebno e da se prezemat merki za za{tita soglasno Zakonot.

Planot na monitoring predviduva sledewe na slednite parametri vo ìvotnata sredina: - Sledewe na kvalitetot i kvantitetot na vodite; - Sledewe na kvalitetot na vodite; - Sledewe na kvalitetot na po~vata; - Sledewe na bu~avata.

So ovoj plan }e se ovozmoì:

70

Potvrda deka dogovorenite uslovi pri odobruvawe na proektot se soodvetno sprovedeni;

Upravuvawe so nepredvideni vlijanija i promeni;

Potvrda deka vlijanijata vrz mediumite na ìvotnata sredina se vo ramkite na predvideni ili dozvoleni grani~ni vrednosti;

Potvrda deka so primena na merkite se vr{i za{tita na ìvotnata sredina, odnosno namaluvawe na negativnite vlijanija.

71

10. Netehni~ko rezime

So samoto realizirawe na ovaa planska zada~a se dobivaat podatoci za po~vata, vozduhot, vodata, klimatskite faktori, naselenieto, zdravjeto na lu|eto, materijalnite dobra i dr. i se sozdavaat uslovi za iznao|awe na pri~inite vrz osnova na koja se odbiraat alternativite i se predviduvaat merki za za{tita i namaluvawe na negativnite vlijanija. So identifikacijata na mo`nite problemi treba da se racionaliziraat tro{ocite i da se napravi najsoodveten izbor na merkite za za{tita na ìvotnata sredina. Rezultatot od u~estvoto na javnosta treba da se zeme {to e mo`no pove}e. Preku realizacija na planskiot opfat doa|a do podobruvawe na ekonomskite uslovi preku otvarawe na novi rabotni mesta, odnosno }e se sozdadat uslovi za ekonomsko angaìrawe na naselenieto, a so samoto toa vospostavuvawe na preduslovi za odr`liv ekonomski razvoj.

Dràvnata urbanisti~ka planska dokumentacija se izrabotuva za

izgradba na objekti so klasa na namena E2, komunalna suprastruktura - benzinska pumpna stanica, na KP br. 142, KO Robovo, оp{tina Bosilovo i оp{tina Strumica. Soglasno ~l. 47 od Zakonot za prostorno i

urbanisti~ko planirawe („Сl. Vesnik na RM” br. 199/14, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16, 64/18 i 168/18), moè da se vr{i ureduvawe i koristewe na prostorot so opredeluvawe na grade`na parcela von planski opfat za gradbi od prva kategorija utvrdeni so Zakonot za gradewe. Pridru`no uslu`nite objekti koi se postaveni na dràvni pati{ta, vo soglasnost

so ~l. 57 od Zakonot za gradewe („Sl. Vesnik na RM” br. 130/09, 124/10, 18/11, 36/11, 54/11, 13/12, 144/12, 25/13, 79/13, 163/13, 137/13, 27/14, 28/14, 42/14, 124/15, 217/15, 219/15, 221/15, 30/16, 31/16 i 39/16), se objekti od prva kategorija.

Dràvnata urbanisti~ka planska dokumentacija za izgradba na bezinska pumpna stanica na pat A-4, KP br. 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i op{tina Strumica, se izrabotuva vrz osnova na metodologijata koja proizleguva od odredbite utvrdeni so:

Zakonot za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM br. 199/14, 44/15, 193/15, 31/16, 163/16, 64/18 i 168/18) i podzakonskite akti koi proizleguvaat od nego: Pravilnikot za

standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na

RM” br. 142/15, 217/5, 222/15, 228/15, 35/16, 99/16, 134/16, 33/17 i 86/18), Pravilnikot za pobliska sodrìna, forma i na~in na obrabotka na generalen urbanisti~ki plan, detalen urbanisti~ki plan, urbanisti~ki plan za selo, urbanisti~ki plan von naseleno mesto i regulaciski plan na generalen urbanisti~ki plan, formata, sodrìnata i na~inot na obrabotka na urbanisti~ko - planski dokumentacii i arhitektonsko - urbanisti~kiot proekt i sodrìnata, formata i na~inot na obrabotka na proektot za

infrastruktura („Sl. Vesnik na RM” br. 142/15), kako i ostanatata relevantna zakonska i podzakonska regulativa. Za sogleduvawe na planskite mo`nosti za planirawe na prostorot,

pri izrabotka na urbanisti~kite planovi i urbanisti~ko - planski dokumentacii, vo koj spa|a i Dràvna urbanisti~ka planska

72

dokumentacija, obezbedeni se Uslovi za planirawe na prostorot teh. br.

Y22315, od Mart 2017 godina, koi pretstavuvaat Izvod od prostoren plan na RM. Dosega{nata gradba vo granicite na opfatot, bilo realizirano so zakonot za Zemjodelsko zemji{te, so odobruvawe na gradewe na objekt za zemjodelski potrebi. Po osnov na izgradeno zemjodelskoto zemji{te, parcelata dobila status na grade`no zemji{te vo evidencijata na RM AKN.

Predmet na planot e del od katastarska parcela KP br. 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo na podra~jeto na KO Robovo, koja spored imoten list br. 132 zaveden pod br. 1105-29547/2015 od 03.12.2015 godina pretstavuva grade`no neizgradeno zemji{te-dvor. Planskiot opfat gi ima slednite granici:






So izrabotka na Dràvna urbanisti~ka planska dokumentacija za izgradba na objekti so klasa na namena, bezinska pumpna stanica na pat A-4, KP br. 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i op{tina Strumica, se vr{i terensko snimawe na parcelata, so evidentirawe na gradbite i liniskata infrastruktura, vo sorabotka so op{tini i institucii koi raspolagaat so podatoci.

Vo ramkite na opfatot, ne se evidentirani nadzemni objekti. Zemji{teto ne e izgradeno i pretstavuva neizgradeno grade`no zemji{te. Parcelata se nao|a nadvor od naseleno mesto Robovo, op{tina Bosilovo, postoi planirana, no necelosno oformena soobra}ajna infrastruktura. Vo po{irokata olokina, grade`noto zemji{te e uredno so delumna liniska infrasruktura.

Numeri~ki pokazateli za predmetnoto zemji{te so inventarizacijata gi davaat slednirte parametri: Numeri~ki pokazateli: Povr{ina na proekten opfat 4004.68m2 Vkupno izgradena povr{ina 0 Vkupno razviena povr{ina 0 Procent na izdradenost 0 Koeficient na iskoristenost (k) 0.

Parcela so KP br. 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo, soobra}ajno e dobro povrzana so site delovi na seloto i gradot Strumica. Na ju`nata strana go tangira magistralnen pat-A4-(Granica so Kosovo-GP Blace-

73

krstosnica, Stenkovec-obikolnica Skopje-Petrovec-Miladinovci-Sveti Nikole-[tip-Radovi{-Strumica- gr.so Bugarija-GP Novo Selo).

Elektroenergetskata mreà vo ovoj del na Robovo e dobro re{ena. Vo vnatre{nosta naparcelata e izvedena edna linija, so podzemen kabel od 0.4 KV, {to vo celost gi zadovoluvaat dosega{nite potrebi na objektite vo okolinata.

Telefonskite kabli ne se izvedeni, Snabduvaweto so voda na parcelata e re{eno, so priklu~ok od

sistemot za vodosnabduvawe na gradot Strumica. Fekalnata kanalizacija vo parcelata ne e re{ena i site sosedni

objekti se priklu~eni na septi~ki jami. Soglasno Studijata za za{tita na prirodnoto nasledstvo,

izrabotena za potrebite na Prostorniot plan na Republika Makedonija, na prostorot koj e predmet na razrabotka na Dràvna urbanisti~ko- planska dokumentacija za benziska pumpna stanica na pat A-4, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica, nema registrirano nitu evidentirano prirodno nasledstvo.

So uvid na lice mesto, ne se primeteni gradbi koi pretstavuvaat spomeni~ni celini koi se gradeni od ponovo vreme.

Prema uvidot na lice mesto do momentot na otpo~nuvawe so rabota, vo planskiot opfat nema evidentirano gradbi so praven staus steknat po osnov na Zakonot za postapuvawe so bespravni objekti.

Ovaa konstatacija e potvrdena i od op{tina Bosilovo, so zaverka na grafi~ki prilog so naslov Inventarizacija i snimka na gradbite so praven status steknat po osnov na Zakonot za postapuvawe so bespravno izgradeni objekti.

Vo ramkite na planskiot opfat ne postoi vaè~ki urbanisti~ki plan.

Vo odnos na soobra}ajot i komunalnata infrastruktura, izgrabata e realizirana so pimena na prostoren plan na RM.

Izrabotkata na Dràvna urbanisti~ka planska dokumentacija za izgradba na objekti so klasa na namena E2, bezinska pumpna stanica na pat A-4, KP br. 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i op{tina Strumica, se bazira na podatoci i nasoki dadeni od Uslovi za planirawe na prostorot, koi proizeguvaat od Prostoren plan na RM. Se vr{i ureduvawe na prostorot na povr{ini vo gradeèn reon od 0.4 ha.

Realizacijata na DUPD za benzinska pumpna stanica so KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica, }e ima posredno vlijanie, pome|u drugoto i na razvojot na industrijata, od pri~ini {to transportot e biten faktor za razvoj na proizvodnite dejnosti vo smisol na obezbeduvawe povisoka organizacija i integracija na industriskite zoni i kompleksi, a benzinskata stanica kako funkcija direktno vlijae vrz kvalitetot na transportot preku uslugite koi mu gi obezbeduva.

Analizata pokaùva deka na ovoj lokalitet e mo`na realizacija na benziska pumpna stanica so pridru`ni sodrìni.

So planot se utvrduvaat i planskite re{enija za infrastrukturata.

Na ovoj prostor uslovenosta od programskite barawa i postojnata sostojba zna~itelno gi diktira planskite re{enija za soobra}ajnicite,

74

za fekalnite i atmosferskite infrastrukturni vodovi, kako i za elektri~nata i elektronsko-komunikaciskata infrastruktura, koi se vo direktna zavisnost od uli~nata mreà, pored koja se vodat. Vodeweto na infrastrukturata da bide vo infrastrukturni koridori.

Poradi blizina na magistralnen pat A4 - (Granica so Kosovo-GP Blace-krstosnica, Stenkovec-obikolnica Skopje-Petrovec-Miladinovci-Sveti Nikole-[tip-Radovi{-Strumica- gr. so Bugarija-GP Novo Selo), se planira za{titen pojas od 20m, koj vo eden del ja

zafa}a i parcelata. Vo soglasnost so Zakonot za javnite pati{ta („Sl. Vesnik na RM” br. 84/08), ~l. 40, {irinata na za{titniot pojas na magistralen pat iznesuva 20m, smetano od nadvore{niot rab na patniot pojas. Soglasno istiot zakon, ~l. 4, to~ka 15, patniot pojas se protega najmalku eden metar smetano od krajniot rab na napre~niot presek na patot.

Formiraweto i orientacijata na gradbita e uslovena od izvedenata soobra}ajna mreà, a vlez vo parcelata e planirano od magistralnen pat - A4 so izvedeniot popre~en profil na kolovoz od 6.50 m. Pristapot vo grade`nata parcela e od ju`nata strana. Planiraweto, razvojot i izgradbata na soobra}ajot vo ramki na planskiot opfat e naso~en kon ovozmoùvawe i sozdavawe bezbeden i efikasen sistem na dvièwe na sekakov vid motorni vozila. Od toj aspekt, se planiraat traki za priklu~uvawe i isklu~uvawe na magistralen pat soodvetno na proektiranata brzina na patot.

Pokraj patniot soobra}aj, efikasno e re{en i stati~kiot soobra}aj i toa prema karakterot na funkcijata se predviduva parkirali{te vo grade`nata parcela. Brojot na parking mesta }e bide opredelen soglasno ~l. 59 to~ka 1 od Pravilnikot za standardi i

normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 142/15, 217/15, 222/15, 228/15, 35/16, 99/16, 134/16, 33/17 i 86/18). Na~inot na parkirawe se planira vo sopstvena grade`na parcela. So voda parcelata se snabduva od gradskiot vodovod na gradot Strumica, so koj upravuva JPKD Komunalec Strumica, preku vodomerna {ahta.

Fekalnata kanalizacija vo parcelata ne e re{ena, a so ovaa dokumentacija se planiraat cevki pod kolovozot, so miminalni profili, koi }e bidat priklu~eni na selskata kanalizacija na selo Robovo.

Izvedenata elektroenergetskata mreà }e gi zadovoli potrebite na planiranite gradbi vo planskiot opfat. Do grade`nata parcela ve}e postoi izvdena niskonaponska kabelska instalacija, koja e podzemna, a ne e prikaàna vo podatci i informacii na EVN KEC Strumica, od pri~ini {to privatna sopstvenost ne e pod nivna nadle`nost. Priklu~ni mesta se predviduvaat 1 br. preku priklu~en orman, koj }e bide postaven pred objektot, na granicata na regulacionata linija, nadvor od parcelata. Vo izve{tajot za Strategiskata ocena za ìvotna sredina se zemeni se detali od planot, programite i strategiite, kako i informaciite koi se utvrdeni pri izgotvuvaweto, a se od osobeno zna~ewe za mo`nite vlijanija za ìvotnata sredina.

Izve{tajot na ovoj planski dokument gi opfa}a podatocite za:

Postojnata sostojba na planskiot opfat;

75

Potencijalnite vlijanija vrz naselenieto, zdravjeto na lu|eto, florata, faunata, po~vata, vozduhot, vodata, klimatskite faktori, materijalnite dobra, kulturnoto nasledstvo i dr.

Merkite za za{tita i namaluvawe na vlijanijata;

Sostojbata na ìvotnata sredina bez implementacijata na planot;

Planot za monitoring na ìvotnata sredina. Za realizacija na sistemot za za{tita na ìvotnata sredina

potrebno e da se po~ituva: - Selektirano i organizirano deponirawe na otpadot vo deponija; - Za~uvuvawe na ambientalnite i estetskite potencijali na

prostorot; - Izvedba na sovremena infrastruktura; - Soodveten tretman na otpadnite vodi; - Zagaduva~ot e dolèn da gi nadomesti tro{ocite za otstranuvawe

na opasnosta od zagaduvawe na ìvotnata sredina, da gi podnese tro{ocite za sanacija, kako i da ja stavi vo funkcija ìvotnata sredina vo sostojba kako pred o{tetuvaweto;

- Sproveduvawe na postojnite zakoni i propisi so koi se za{tituva prostorot, resursite i nacionalnoto bogatstvo;

- Pomo{nite i prate~ki grade`ni objekti (magacinski objekti za materijali, alati i gorivo i drugi pomo{ni objekti) koi }e se

koristat вo fazata na izgradba, treba da bidat locirani na pogolemi rastojanija;

- Dosledno sproveduvawe na planot. Sekoe nekontrolirano istekuvawe na naftenite derivati vo

ìvotnata sredina pretstavuva mo`nost za nejzino zagaduvawe. Pri takov slu~aj site mediumi na ìvotnata sredina }e bidat pogodeni. Vozduhot preku isparuvawe na derivatite, po~vata preku direkten kontakt so nea i povr{inskite i/ili podzemnite vodi preku izmivawe so do`dovi ili direktno preku isceduvawe na derivatite vo podolnite sloevi na po~vata.

Vo pogled na ozelenuvaweto, da se planiraat soodvetni profili na drvoredi pokraj soobra}ajnicite kako i pokraj drugite infrastrukturni objekti koi moàt negativno da vlijaat na kvalitetot na ìvotnata sredina. Izborot na zelenilo treba da se usoglasi so uslovite za za{tita i negova namena. Dispozicijata na visokite drvja da bide usoglasena so trasite na podzemnite instalacii, dodeka izborot na vidot na ozelenuvaweto da bide vo soglasnost so uslovite vo rabotnata sredina, odnosno sposobnosta na pove}e apsorpcija na {tetni gasovi i koi nemaat poseben tretman za odrùvawe. Soglasno Zakonot za urbano zelenilo, procentualnata zastapenost na zelenata povr{ina da se definira so Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe zavisno od lokacijata, namenata i goleminata na grade`nata parcela. Treba da se zeme vo predvid i analizata na alternativi od koja se pravi aspekt za izbor na najdobro re{enie za namena na lokacijata zaedno so nejzinata ekonomska opravdanost, ideen razvoj, finansiski mo`nosti i za{tita na ìvotnata sredina.

Koga stanuva zbor za monitoring za ìvotnata sredina se dava mo`nost za ispituvawe, ocenuvawe i sistemsko nabquduvawe na

76

zagaduvaweto i sostojbata na mediumite vo ìvotnata sredina kako i identifikacija i registracija na izvorite na zagaduvawe. Planot na monitoringot pretstavuva alka pome|u site vklu~eni strani i pretstavuva osnova za nadle`nite institucii vo koj }e go kontroliraat procesot na sproveduvawe na zakonskata regulativa i da donesuvaat odluki.

Najgolem benefit vo sproveduvaweto na strategiskata ocena na ìvotnata sredina e vo vklu~uvawe na aspektite od poleto na socijalata, ekonomijata i ìvotnata sredina, me|usebnata sorabotka, razvoj na regionalnite celi i celite za odr`liv razvoj i za{tita na ìvotnata sredina i lu|eto.

11. Prilozi Lista na nacionalna zakonska regulativa

1. Zakon za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10, 51/11, 123/12, 93/13, 187/13, 42/14, 44/15, 129/15, 192/15, 39/16 i 99/18);

2. Uredba za opredeluvawe na proektite i za kriteriumite vrz osnova na koi se utvrduva potrebata za sproveduvawe na postapkata za

ocena na vlijanijata vrz ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 74/05);

3. Pravilnik za sodrìnata na barawata {to treba da gi ispolnuva studijata za ocena na vlijanieto na proektot vrz ìvotnata

sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 33/06); 4. Uredba za strategiite, planovite i programite, vklu~uvaj}i gi i

promenite na tie strategii, planovi i programi, za koi zadolìtelno se sproveduva postapkata za ocena na nivnoto vlijanie vrz ìvotnata sredina i vrz ìvotot i zdravjeto na lu|eto

(„Sl. Vesnik na RM” br. 153/07); 5. Uredba za sodrìnata na izve{tajot za strategiska ocena na

ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07); 6. Pravilnik za vospostavuvawe na listata na eksperti za SO@S,

procedurata za sproveduvawe na ispitot za eksperti za SO@S, vospostavuvawe komisijata za ocenka na znaeweto na ekspertite za

SO@S („Sl. Vesnik na RM” br. 129/07); 7. Uredba za kriteriumite vrz osnova na koi se donesuvaat odlukite

dali opredeleni planski dokumenti bi moèle da imaat zna~itelno vlijanie vrz ìvotnata sredina i vrz zdravjeto na

lu|eto („Sl. Vesnik na RM” br. 144/07); 8. Uredba za u~estvo na javnosta vo tekot na izrabotkata na propisi i

drugi akti, kako i planovi i programi od oblasta na ìvotnata

sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 147/08); 9. Zakon za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na

RM” br. 199/14, 44/15 i 193/15); 10. Zakonot za kvalitet na ambientniot vozduh („Sl. Vesnik na RM”

br. 67/04, 92/07, 35/10, 47/11 i 100/12-pre~isten tekst, 10/15 i 146/15); 11. Pravilnik za kriteriumite, metodite i postapkite za ocenuvawe

na kvalitetot na ambientalniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04);

12. Zakon za vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 87/08, 6/09, 161/09, 83/10, 51/2011, 44/12, 23/13, 163/13, 180/14, 146/15 i 52/16);

13. Uredba za klasifikacija na vodite („Sl. Vesnik na RM” br. 18/99); 14. Uredba za kategorizacija na vodotecite, ezerata, akumulaciite i

podzemnite vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 18/99 i 71/99); 15. Uredba za klasifikacija na vodite („Sl. Vesnik na RM” br. 18/99); 16. Zakon za otpad („Sl. Vesnik na RM” br. 68/04, 71/04, 107/07, 102/08,

143/08, 124/10, 51/11, 123/12, 147/13, 163/13, 51/15, 146/15, 192/15 i 39/16);

17. Lista na otpadi („Sl. Vesnik na RM” br. 100/05);

78

18. Zakon za za{tita od bu~ava vo ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 79/07, 124/10, 47/11, 163/13 i 146/15);

19. Odluka za utvrduvawe vo koi slu~ai i pod koi uslovi se smeta deka

e naru{en mirot na gra|anite od {tetna bu~ava („Sl. Vesnik na RM” br. 64/93);

20. Zakon za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Sl. Vesnik na RM” br. 20/04, 115/07, 18/11, 148/11, 23/13, 137/13, 164/13, 38/14, 44/14, 199/14, 104/15, 154/15, 192/15, 39/16 i 11/18);

21. Zakon za za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 14/06, 84/07, 35/10, 47/11, 148/11, 59/12, 13/13, 163/13, 41/14, 146/15, 63/16 i 113/18);

22. Zakon za za{tita na rastenijata („Sl. Vesnik na RM” br. 25/98; izmeni 06/00);

23. Zakon za bezbednost i zdravje pri rabota („Sl. Vesnik na RM” br. 92/07, 136/11, 23/13 i 25/13).

Lista na relevantni EU direktivi

Direktivi na EU ipfateni vo Nacionalna strategija za aproksimacija vo ìvotnata sredina (2008). Relevantni se i nivnite izmeni i dopolnuvawa:

1. Ramkovna direktiva za otpad (2006/12/ES) 2. Ramkovna direktiva za kvalitet na ambienten vozduh (96/62/ES),

dopolneta so Regulativata (ES) 1882/2003 3. Direktiva za ozon vo ambientniot vozduh 2002/3/ES 4. Direktiva za informirawe na korisnici (1999/94/ES) dopolneta

so Direktivata 2003/73/ES 5. Ramkovna Direktiva za voda (2006/60/ES) dopolneta so Odlukata

2455/2001/ES 6. Direktiva za urbani otpadni vodi (91/271/EES) dopolneta so

Direktivata 98/15/ES i Regulativata (ES) 1882/2003 7. Direktiva za voda za piewe (98/83/ES) dopolneta so Regulativata

(ES) 1882/2003 8. Direktiva za povr{inska voda za apstrakcija (75/440/ES)

dopolneta so Direktivite 79/869/EES i 91/692 EES (}e bide otpovikana so Ramkovnata direktiva za vodi (2006/60/ES) od 22.12.2007

9. Direktiva za ispu{tawe na opasni supstancii vo vodite (76/464/EES) dopolneta so Direktivata (91/692/EES i 2000/60/ES) e bide otpovikana so Ramkovnata direktiva za vodi (2000/60/ES) od 22.12.2007, osven ~len 6, koj be{e otpovikan na 22.12.2000.

10. Direktiva za merewe na kvalitetot na vodata za piewe (79/869/EES) dopolneta so Direktivite 81/855/EES, 91/692/EES, i Regulativata (ES) 807/2003 }e bide otpovikana so Ramkovnata direktiva za vodi (2000/60/ES) od 22.12.2007)

11. Direktiva za podzemni vodi (80/68/EES) dopolneta so Direktivata 91/692/EES

12. Direktiva za Strate{ka ocena na ìvotna sredina (2001/42/ES)

79

13. Direktiva za pristap na informacii za ìvotnata sredina (2003/4/ES)

80

Dodatok

Izvestuvawa

81

82

Koristena literatura

Prostorniot plan na RM, 2004;

Planska dokumentacija za DUPD za izgradba na benziska pumpna stanica na pat A-4, KP 142, KO Robovo, op{tina Bosilovo i KO Dabiqe, op{tina Strumica;

Pregled na za{titni podra~ja vo RM (2008) i Izve{taj na me|unaroden konsultant za za{titeni podra~ja vo ramki na UNDP/GEF/M@SSP proektot: Zajaknuvawe na ekolo{kata, institucionalnata i finansiskata odr`livost na sistemot na za{titeni podra~ja vo Makedonija;

Nacionalna strategija za odr`liv razvoj, 2009;

Vtor Nacionalen izve{taj za klimatski promeni, 2008

Nacionalna strategija za mehanizmot za ~ist razvoj za prviot period na obvrski spored protokolot od Kjoto 2008-2012, 2007;

Vtor Nacionalen Ekolo{ki akcionen plan na RM, 2006

Nacionalna strategija za biolo{ka raznovidnost, 2004;

Strategija za upravuvawe so otpad vo RM 2008-2020;

Nacionalna transportna strategija za patniot prevoz, 2008;

Strategija za demografski razvoj na RM 2008-2015;

Nacionalna programa za usvojuvawe na pravoto na EU (NPPA II, 2007);

Nacionalna strategija za monitoring na ìvotnata sredina, 2004;

Strategija za upravuvawe so ìvotnata sredina, 2005;

Strategija za podigawe na javnata svest vo ìvotnata sredina, 2005;

Strategija i akcionen plan za implementacija na Arhuskata konvencija, 2005;

Nacionalen zdrastveno-ekolo{ki akcionen plan (NZEAP), 1999;

Ramkovna direktiva za voda (2000/60/ES);

Ramkovna direktiva za kvalitet na ambienten vozduh (96/62/ES);

Ramkovna direktiva za otpad (2006/12/ES);

Ramkovna direktiva za bu~ava (2002/49/ES);

Direktiva za strategiska ocena na ìvotna sredina (2001/42/ES);

EU [estiot Akcionen Plan za ìvotna sredina (2001/42/ES);

Dostapni iskustva i praktiki.

IZVE[TAJ ZA STRATEGISKA OCENA NA @IVOTNATA SREDINAmtc.gov.mk/media/files/2019/SEA - DUPD Benziska Bosilovo.pdf · izve[taj za strategiska ocena na @ivotnata sredina za dr@avna urbanisti^ka

Documents