İstatistiklerle Bursa İstatistiklerle Bursa İçindekiler İstatistiklerle Bursa................................................ 1 1. Genel Bilgiler.................................................. 2 2. Eğitim İstatistikleri........................................... 4 3. Ekonomi ve Dış Ticaret İstatistikleri...........................6 3.1 Öne Çıkan Sektörler..........................................6 3.2. Dış Ticaret..................................................9 4. Girişimcilik ve Yatırım İstatistikleri.........................11 5. Turizm ve Sağlık İstatistikleri................................13 5.1. Turizm İstatistikleri.......................................13 5.2. Sağlık İstatistikleri.......................................13 6. Altyapı, Ulaştırma ve Haberleşme İstatistikleri................15 6.1. Altyapı İstatistikleri......................................15 6.2. Ulaştırma & Haberleşme İstatistikleri.......................17 7. Tasarım ve Yenilikçilik İstatistikleri.........................18 8. Bursa İlkleri.................................................. 20 1
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
7. Tasarım ve Yenilikçilik İstatistikleri.................................................................................................18
8. Bursa İlkleri....................................................................................................................................20
1
İstatistiklerle Bursa
1. Genel Bilgiler
Bursa, 26 adet istatistiki bölgeden TR41 bölgesi içindedir. İl, ülke yüzölçümünün %1,35’ini kaplamaktadır. İl 280-300 doğu boylamları arasında 400 kuzey enlemi üzerinde yer almaktadır.
İlin iklimi ılıman iklim olup rakımı 155 m ve
en yüksek yeri 2 543 m ile Uludağ’dır. Türkiye’nin nüfus açısından 4., sosyo-ekonomik gelişmişlik açısından 6. sırada bulunmaktadır. (T.C. KalkınmaBakanlığı , 2013)
Şekil 3 Öne Çıkan Demografik İstatistikler
2
Şekil 1 Bursa İlinin Konumu
Şekil 2 Bursa İlinin Ulaşım Konumu
İstatistiklerle Bursa
Şekil 4 Öne Çıkan İşgücü ve Dış Ticaret İstatistikleri
3
İstatistiklerle Bursa
2. Eğitim İstatistikleri
Bursa ilinin okuryazarlık oranı 2014 yılı verilerine göre (%96,85) Türkiye genelinin (%96,13) üzerindedir.
Türkiye TR41 Bursa
96.1397.05 96.85
98.68 99.02 98.93
93.56
95.09 94.78
Toplam Erkek Kadın
Grafik 1 Okuryazarlık Oranı
İlkokullarda net okullaşma oranı Türkiye genelinde %96,3 iken bu oran Bursa’da %95,67 olarak kalmaktadır. Bu oran Ortaokullarda Türkiye’de %94,35 iken Bursa’da %95,92’dir. Lise seviyesinde ise bu oranlar Türkiye geneli %79,37 ve Bursa’da %84,60’tır.
Türkiye TR41 Bursa
96.30
95.4195.67
96.04
95.07
95.36
96.57
95.7796.01
Toplam Erkek Kadın
Grafik 2 İlkokullarda Net Okullaşma Oranı
4
İstatistiklerle Bursa
Öğretmen başına düşen öğrenci sayısı Türkiye genelinde ilkokulda 18 ortaokulda 17 iken Bursa’da bu sayı sırasıyla 19 ve 18’dir.
En son güncel verilere göre fakülte ve yüksekokul mezunlarının 15yaş üzeri nüfusa oranı Türkiye’de %13,92 iken bu oran Bursa’da (%13,54) Türkiye genelinin altında kalmaktadır. Fakat Mesleki ve Teknik lise öğrencilerinin sayısının tüm ortaöğretim öğrenci sayısına oranı ülke genelinde %49, Bursa ‘da %57,3’tür.
EĞİTİM TÜRKİYE Bursa
2013 2014 2013 2014Üniversite Sayısı 179 180 3 3Fakülte Sayısı 1 312 1 357 20 20Enstitü Sayısı 566 585 8 8Yüksekokul Sayısı 338 348 5 5Meslek Yüksekokulu Sayısı 816 850 16 16
Yükseköğretim Kurumlarından Mezun Sayısı (Ön lisans ve Üstü)
7 393 717 8 187 409
265 266
293 994
Fakülte ve Yüksekokul Mezunlarının 15 Yaş Üstü Nüfusa Oranı(%)
12,79 13,92 12,43 13,54
Mesleki ve Teknik Lise Öğrenci Sayısının Toplam Ortaöğretim Öğrenci Sayısına Oranı (%)
46,4 49,0 57,4 57,3
Okur Yazar Oranı Erkek (%) (6+ Yaş ) 98,66 98,68 98,93 98,93
Okur Yazar Oranı Kadın (%) (6+ Yaş ) 93,41 93,56 94,62 94,78
TEOG Sistemi Yerleştirmeye Esas Puan Ortalaması (2015Yılı)
310,6
YGS Puan Ortalaması (2015 Yılı) 202,2
Tablo 1 Eğitim İstatistikleri
5
İstatistiklerle Bursa
3. Ekonomi ve Dış Ticaret İstatistikleri
2014 yılında Türkiye’nin 799,4 milyar $ olan GSYH’sine Bursa’nın katkısı yaklaşık 30 milyar $’dır.(Brookings Institute) İlin dış ticaret hacmi 17 milyar $ olup ihracatın ithalatı karşılama oranı %115’tir.
3.1 Öne Çıkan Sektörler Bursa’da öne çıkan sektörler Otomotiv, Makine, Ana Metal, Mobilya, Tekstil ve Tarım-Gıda olarak sıralanabilir. İşyerlerinin sektörlere göre dağılımında Toptan ve Perakende Ticaret (%26,2) ve İmalat Sektörü (%23,2) öne çıkmaktadır.
26%
23%
11%
7%
7%
6%
5%
2%
2%
1%
1%1%
6%
Toptan ve Perakende Ticaret İmalatİnşaatUlaştırma ve Depolama İdari ve Destek HizmetiKonaklama ve Yiyecek Hizmeti Mesleki, Bilimsel ve Teknik HizmetlerDiğer HizmetHane Halklarının İşveren FaaliyetleriFinans ve Sigorta Gayrimenkul EğitimDiğer
Grafik 3 Bursa'da İşyerlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
6
İstatistiklerle Bursa
3.1.1. OtomotivBursa Otomotiv sektörü, uluslararası standartlarda üretim ve ürünlerinin kalitesi ile dünya pazarına ihracat yapan bir sektör konumuna gelmiştir. Ana sanayi gelişim sürecine paralel olarak otomotiv yan sanayi de gerek üretim miktarı gerek kalite olarak iç piyasa hem de uluslararası pazarlarda rekabet gücüne ulaşmış bulunmaktadır. 2015 yılı verilerine göre otomotiv sektörü üretim kapasitesi yıllık toplam 800 bin araçtan fazladır. (Otomotiv Sanayii Derneği, 2015)
Türkiye’nin 2015 yılı toplam motorlu taşıt üretim kapasitesinin %46’sı Bursa’dadır. Bursa ülkenin motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imaları sektörü ihracatının %20,14’üne
sahiptir. Bursa’nın ilk 250 firmasından 51’i otomotiv yan sanayisindedir. Ana ihraç ülkeleri Almanya (%32), İtalya(%16),Fransa(%8)’dır.
3.1.2. Makine-MetalMakine Metal sanayiinde her türlü parça ve aksamın yüksek kalitede ve rekabet edebilir fiyatlarda üretimi yapılmaktadır. Sektörde üretim haricinde yerli girdi oranının yüksek olması rekabet gücün arttırmaktadır. Bölgede yoğun olan otomotiv sanayii makine teçhizat ve elektrikli aletler üretim girdilerinin büyük kısmı ana metal sanayiden sağlanmaktadır.
Makine Sektörü 2014 yılı ihracatı 847 milyon $, Ana Metal Sektörü ihracatı ise 280 milyon$’dır. Bursa’nın ilk 250 firmasının 17’si Makine ve Teçhizat ve 11’i Ana Metal sektöründendir. Makine Teçhizat sektörü ana ihraç ülkeleri Almanya(%22), İngiltere (%10), ABD(%6)’dir. Bursa’nın ana metal sanayi ihracatının yaklaşık %70’i demir ve çeliktir. Ana Metal Sektörü ana ihraç ülkeleri Almanya (%25) ABD(%13) ve İtalya(%6)’dır.
3.1.3. Mobilyaİnegöl ilçesinde kümelenen bu sektör yurtiçi ve yurtdışında markalaşmıştır. Mobilya tasarım merkezi ile sektör tasarımda da öne çıkmayı amaçlamaktadır.
Bursa’nın mobilya imalatı ihracatı 549 milyon $’dır. Ana ihraç ülkeleri Libya(%13), Irak(%11), Fransa (%9)’dır.
3.1.4. TekstilBursa ili Türkiye’de tekstilin başkentidir. Sektör iplik üretiminden hazır giyim üretimine kadar çok geniş bir ürün yelpazesinin içine almaktadır.
Bursa’nın tekstil ihracatı 1.459 milyon $’dır. İlin Hazır giyim ihracatı ise 422 milyon $’dır. Bursa’nın ilk 250 firması içinde 58 tekstil firması bulunmaktadır. Tekstilde ana ihraç ülkeleri Almanya (%12), Rusya(%10), İngiltere(%7) Hazır Giyimde ana ihraç ülkeleri İngiltere (%27), İspanya (%22), Almanya(%14)
7
İstatistiklerle Bursa
3.1.5. Tarım-Gıda Bursa coğrafi yapısı ve uygun iklimi ile tarım ürünlerinin kalite miktar ve çeşitlilik yönünden zenginlik göstermesine imkân sağlamaktadır.
Dünyanın en büyük 10 gıda firmasından 3’ü Bursa’da üretim yapmaktadır. Bursa, siyah incir üretiminde dünyada birinci, kiraz üretiminde dünyada ikinci sıradadır. Bursa’nın ilk 250 firmasından 28’i tarım ve gıda sektöründedir. İlin Tarım-Gıda sektörü ihracatı 279 milyon$’dır. Gıda sektöründe ana ihraç ülkeleri Almanya(%17),Irak (%14),Hollanda(%9); Tarım sektöründe
Irak (%33),Almanya(%11),Sudan(%8)’dır.
TARIM TÜRKİYE Bursa
2013 2014 2013 2014Kişi Başına Bitkisel Üretim Değeri (TL) 805 1 261 874 1 089
Kişi Başına Hayvansal Üretim Değeri(TL) 528 571 100 191
Toplam işlenen tarım alanı (hektar) 20 573 477 20 698 470 223 341 222 476
İşlenen Tarım Alanının Yüzölçümüne Oranı (%) 26,26 26,42 20,52 20,44
Tablo 2 Tarım İstatistikleri
Türkiye TR41 Bursa
1261 1180 1089
805507
370
571
226
191
Kişi Başına Bitkisel Üretim Değeri (TL) Kişi Başına Canlı Hayvanlar Değeri (TL)Kişi Başına Hayvansal Üretim Değeri
Grafik 4 Kişi başına Tarımsal Üretim Değerleri
8
İstatistiklerle Bursa
3.2. Dış TicaretBursa ili Türkiye ihracatının %6’sına yakınını TR41 bölgesi ihracatının %90’nından fazlasını karşılamaktadır. İhracatta 2013 ve 2014 yıllarında öne çıkan ülkeler Almanya, İtalya ve İngiltere olmuştur. İthalatta ise bu ilk iki ülkeye Çin eklenmiştir.
Motorlu Taşıtlar, Ana Metal Sanayi, Tekstil Ürünleri, Giyim
Eşyası, Makine ve Teçhizat, Gıda ve İçecek
Motorlu Taşıtlar, Tekstil Ürünleri,
Makine ve Teçhizat, Mobilya, Metal Eşya
Ana İthalat Pazarları (İlk 5 Ülke)
Rusya F. (%9,96)
Rusya F. (%10,44)
Almanya (%18,76)
Almanya (%18,36)
Çin (%9,81) Çin (%10,29) İtalya (%14,72)
İtalya (%14,12)
Almanya (%9,61)
Almanya (%9,24)
Çin (%7,73)
Çin (%8,72)
İtalya (%5,12) ABD (%5,26) Polonya (%6,68)
Polonya (%6,64)
ABD (%5,01) İtalya (%4,98) Fransa (%6,08)
Fransa (%4,67)
Ana İthalat Fasılları (ISIC Rev3)
Kimyasal Ürünler, Ana Metal Sanayi, Makine ve Teçhizat,
Motorlu Taşıtlar, Petrol Ürünleri ve Kok Kömürü, Haberleşme
Cihazları
Motorlu Taşıtlar, Kimyasal Ürünler,
Makine ve Teçhizat, Ana Metal Sanayi,
Tekstil Ürünleri
Tablo 3 Dış Ticaret İstatistikleri
Bursa’da 2014 yılında kişi başına ihracat 3 339 $ iken bu rakam Türkiye’de 2 029 $’dır. Bursa’nın 2014 yılında ithalattaki payı %3,35’tir. Bursa 2014 yılı ihracat rakamlarına göre 3. en çok ihracat ve 5. en çok ithalat yapan il olmuştur.
9
İstatistiklerle Bursa
Bursa, 2014 yılında 164 ülkeye ihracat ve 133 ülkeden ithalat yapmıştır.
2013 2014 2013 2014TR41 Bursa
2 000 000
4 000 000
6 000 000
8 000 000
10 000 000
12 000 000
İhracat Tutarı (Bin $)İthalat Tutarı (Bin $)
Grafik 5 İthalat ve İhracat Verileri
10
İstatistiklerle Bursa
4. Girişimcilik ve Yatırım İstatistikleri
Bursa, uluslararası sermayeli şirket sayısında Türkiye’de 7. Sıradadır. (T.C. Ekonomi Bakanlığı, 2015) İlde 130 binden fazla girişim bulunmaktadır. Bu sayı Türkiye’nin %3,7’sidir. (TOBB, 2015)
GİRİŞİMCİLİK TÜRKİYE Bursa
2013 2014 2013 2014
Gerçek kişi ticari işletmeler (kurulan)
58 987 67 920 1 413 1 268
Gerçek kişi ticari işletmeler (kapanan)
19 873 23 229 407 587
Kurulan şirket ve kooperatif sayıları
49 943 58 715 1 845 2 029
Kapanan şirket ve kooperatif sayıları
17 400 15 822 442 472
İş kayıtlarına göre girişim sayıları
3 529 541 3 525 431 129 867 130 014
Tablo 4 Girişimcilik İstatistikleri
DOĞRUDAN YABANCI
YATIRIMTÜRKİYE Bursa
2013 2014 2013 2014
Uluslararası Sermayeli Şirket Sayısı (Birikimli)
37 378 42 063 615 630
Kurulan Uluslararası Sermayeli Şirket Sayısı
(Yıllık) 3 776 4 685 21 15
Tablo 5 Uluslararası Yatırım İstatistikleri
Öte yandan; yatırım teşvik belgeli yatırım istatistiklerinde Bursa İstanbul’un ardından son 15 yıl içerisinde (2001-2015) en çok teşvik belgesi düzenlenen 2. İl olmuştur. Bu belgelerle yapılan sabit yatırım tutarında ise 5. Sıradadır. (BEBKA, 2016)
11
İstatistiklerle Bursa
TEŞVİK BELGELİ YATIRIMLAR TÜRKİYE Bursa
Belge Adedi 48 363 2 599
Sabit Yatırım (Milyon TL) 543 361 24 192
İstihdam 1 896 073 114 391
Tablo 6 Yatırım Teşvik Belgeli Yatırımlar İstatistikleri 2001-2015
12
İstatistiklerle Bursa
5. Turizm ve Sağlık İstatistikleri
5.1. Turizm İstatistikleriBursa’da ortalama kalış süresi 1,8 gün olup Türkiye ortalamasının (2,7 gün) altındadır. 2014 yılında Turizm İşletme belgeli konaklama tesislilerinin doluluk oranı Bursa’da %40 iken bu oran Türkiye’de %52’ye yakındır.
TURİZM TÜRKİYE Bursa
2013 2014 2013 2014
Gelen Turist Sayısı 39 226 226 41 415 070 670 919 761 388
Gelen Yabancı Sayısı 34 910 098 36 837 900 206 119 253 794
Turizm Geliri (Bin $) 32 308 991 34 305 903
Turizm Tesisi Sayısı 13 234 13 436 212 216
Oda Sayısı 721 837 754 293 11 045 11 850
Yatak Sayısı 1 548 889 1 613 569 23 302 25 028
Ortalama Kalış Süresi 2,9 2,7 1,8 1,8
Tablo 7 Turizm İstatistikleri
5.2. Sağlık İstatistikleriBursa’da 2014 yılı verilerine göre yüz bin kişi başına düşen hastane yatak sayısı 242 iken Türkiye ortalaması 266 olmuştur. Hekim başına düşen kişi sayısı ise Bursa’da ülke ortalamasının (573) üstünde kalarak 646 kişi olarak gerçekleşmiştir.
SAĞLIK TÜRKİYE Bursa
2013 2014 2013 2014
Toplam Sağlık Harcaması (Milyon TL)
84 390 94 750
Toplam Hastane Sayısı 2 180 2 190 59 61
Yüz Bin Kişi Başına Hastane Yatak Sayısı
264 266 237 242
Hekim Başına Kişi Sayısı
573 573 649 646
13
İstatistiklerle Bursa
SAĞLIK TÜRKİYE Bursa
Uzman Hekim Başına Kişi Sayısı
1 038 1 032 1 134 1 121
Gelen Uluslararası Hasta Sayısı
409 328 496 324 5 730 9 399
Yabancı hastaların geldiği ülkeler
Almanya, Libya, İngiltere, Rusya, Irak
Libya, Hollanda, Azerbaycan, ABD, Kuveyt,
Bulgaristan, Almanya
Tablo 8 Sağlık İstatistikleri
2013 2014
573 573
612 608
649 646
Türkiye TR41 Bursa
Grafik 6 Hekim Başına Kişi Sayısı
14
İstatistiklerle Bursa
6. Altyapı, Ulaştırma ve Haberleşme İstatistikleri
6.1. Altyapı İstatistikleriBursa’da lojistik hizmetler zincirinde özellikle limanlar öne çıkmaktadır. Özellikle, İstanbul- İzmir otoyolunun ve Bandırma-Bursa-Osmaneli hızlı tren hattının bitmesiyle lojistik ve ulaşım açısından ilin daha da önem kazanması beklenmektedir. Bursa ilinde 7 yük limanı bulunmaktadır. İlk planlı organize sanayi bölgesi (OSB) 1966 yılında Bursa’da açılmıştır. 2016 yılı itibariyle ilde 18 adet OSB bulunmaktadır. Bunların haricinde, 1 adet Serbest bölge ve 1 adet Teknoloji Geliştirme bölgesi de ilde faaliyetlerinin sürdürmektedir.
ALTYAPI TÜRKİYE Bursa
2013 2014 2013 2014Organize Sanayi Bölgesi Sayısı 269 276 13 14
Serbest Bölge Sayısı 19 19 1 1Serbest Bölge Ticaret Hacmi (Bin $) 23 240 397 22 432 242 1 907 397 1 934 424
Atık hizmeti verilen nüfusun toplam nüfus içindeki oranı(%)
- 91 - 100
Kişi Başına Net Elektrik Tüketimi (MWh)
2, 6 2, 7 3, 4 3, 5
Kişi Başına Düşen Sanayi Elektrik Tüketimi (MWh)
1,2 1,3 2,1 2,1
Kişi Başına Doğal Gaz Tüketimi (m3) - 627 - 1 570
Tablo 9 Altyapı İstatistikleri
15
İstatistiklerle Bursa
Şekil 5 Bursa Organize Sanayi Bölgeleri ve Limanları
Şekil 6 Bursa Organize Sanayi Bölgeleri
16
İstatistiklerle Bursa
6.2. Ulaştırma & Haberleşme İstatistikleriBursa’da yol yoğunluğu1 (478km)Türkiye ortalamasının(505km) altında kalmış tır. İlde bin kişiye 131 otomobil düşerken bu sayı Türkiye’de 127 olmuştur. İnternet abone sayısı bin kişide 553 kişi ile ülke genelinin (531) üzerindedir.
LOJİSTİK-HABERLEŞME TÜRKİYE Bursa
2013 2014 2013 2014Havalimanı Sayısı 52 53 1 1Tarifeli Dış Hat Uçuşu Yapılan Yurtdışı Havalimanı Sayısı
208 245 2 1
Havalimanlarının Toplam Yıllık Yolcu Kapasitesi (Bin Kişi)
149 430 165 720 67 74
Limanlarda Elleçlenen Toplam Yük (Milyon Ton )
385 383 13 13
Karayolu Uzunluğu (Köy Yolu Hariç - km) 65 623 65 909 1 179 1 158
Demiryolu Uzunluğu (km) 9 718 10 087 16 16
Bin Kişi Başına Geniş bant İnternet Abone Sayısı
425 531 448 553
Fiber-Optik Kablo Uzunluğunun Yüzölçümüne Oranı (%)
29,5 31,8 66,0 73,3
Tablo 10 Haberleşme ve Lojistik İstatistikleri
Türkiye TR41 Bursa
31.85
33.16
31.42
Grafik 7 Bölünmüş Yol Oranı (%) (İl ve Devlet Yolları Toplamı İçindeki) 2014
1 Bin km2 başına Yol Uzunluğu
17
İstatistiklerle Bursa
7. Tasarım ve Yenilikçilik İstatistikleri
Bursa Patent tescillerinde Türkiye’de 3. , Endüstriyel Tasarım tescillerinde 2. , Marka ve Faydalı Model tescillerinde 4. Sıradadır. Türkiye’de 2016 yılı itibariyle bulunan 23 Ar-Ge merkezinden 38’i Bursa’dadır.
İNOVASYON TÜRKİYE Bursa
2013 2014 2013 2014ARGE Merkezi Sayısı (adet) 165 218 22 31
Osmanlı Devleti’nin ilk yün, pamuk ve ipekli dokumacılığı Bursa’da yapılmıştır. Osmanlı Devleti’nin ilk hastanesi Bursa’da yapılmıştır. Anadolu’nun ilk müze si Bursa’da açılmıştır. Hristiyanlığın ilk konsülü Bursa’da toplanmıştır. Türkiye’nin ilk otomobil fabrikası Bursa’da kurulmuştur. İlk domates salçası üretim tesisi Bursa’da kurulmuştur. Türkiye’nin ilk özel limanı Bursa’da inşa edilmiş ve faaliyete girmiştir. Dünyanın ilk havlusu Bursa’da üretilmiştir. Türkiye’nin ilk teleferiği Bursa’da inşa edilmiştir.
Kaynakça2
BEBKA. (2016). Bursa Teşvik Belgeli Yatırımların Analizi. Bursa : BEBKA.
BEBKA. (2016). Bursa Yatırım Ortamı ve Sektörler. BEBKA.
Brookings Institute. (tarih yok). Nisan 1, 2016 tarihinde http://www.brookings.edu/research/reports2/2015/01/22-global-metro-monitor adresinden alındı
Otomotiv Sanayii Derneği. (2015). Otomotiv Ana ve Yan Sanyi Raporu. Otomotiv Sanayii Derneği.
T.C. Ekonomi Bakanlığı. (2015). Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni. T.C. Ekonomi Bakanlığı.
T.C. Kalkınma Bakanlığı . (2013). İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması SEGE 2011. Ankara: T.C. Kalkınma Bakanlığı .
TOBB. (2015). Kurulan Kapanan Şirketler.
2 Belgede kaynak gösterilmeyen veriler TÜİK’ten alınmıştır.