ISSN : 1513 - 5071 ... letter... · ใบอนุญ ต ... ส่งเสริมผลิตภัณฑ์สมุนไพร เครื่องสำ4 ... บัว

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข88/7 ซอยตวานนท 14 ถนนตวานนทอำาเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000

เสนอแนะ ตชม หรอสงบทความลงตพมพ สงมาไดทกองบรรณาธการฝายประชาสมพนธสำานกงานเลขานการกรมกรมวทยาศาสตรการแพทยถนนตวานนท อำาเภอเมองจงหวดนนทบร 11000โทร. 0-2951-0000 ตอ 99081โทรสาร 0-2951-0312E mail: [email protected] www.dmsc.moph.go.thwww.dmscsmartlifeblog.com เครอขายประชาสมพนธ กรมวทยาศาสตรการแพทย

ชำ�ระค�ฝ�กสงเปนร�ยเดอนใบอนญ�ตเลขท 22/2552

ไปรษณยกระทรวงส�ธ�รณสข

ทปรกษา อธบด รองอธบด ผทรงคณวฒ ผเชยวชาญเฉพาะ ผอำานวยการสำานก / สถาบน / ศนยวทยาศาสตรการแพทย กองบรรณาธการ อภรด เฉยรอด, อภสทธ เหมาะสมสกล, วชพร แดงอทย, วระวญ อนทรง, พรยทธ คนทะชมภ, จงกล เงนมาก, ธระพล ดโสภา, สรพล สนเจรญรง, ภาคนย กลนกล, สนนทา สขสมตร, สวรรณ โพธมา

ศนยขอมลขาวสาร กรมวทยาศาสตรการแพทยตงอยทอ�ค�ร 14 ชน 2 กรมวทย�ศ�สตรก�รแพทย นนทบร

จดหม

ายขา

ว N

ews

Lette

rIS

SN : 1

513

- 507

1 h

ttp://

www.

dmsc

.mop

h.go

.th

กรมวทยาศาสตรการแพทยDepartment of Medical Sciences

สขภาพดไมมขาย อยากไดตองรวมสราง

ISO 9001:2015 Certified ปท 31 ฉบบท 5 เดอนพฤษภาคม 2560

12

เรองในฉบบ หนา

ผบรหารสาธารณสขทมผลงานดเดนและเปยมคณธรรม ประจำาป 2559 2 มะแวงเครอ ผล ขบเสมหะ แกไอ 2 กรมวทยฯ เรงวจยพฒนาเทคโนโลยพนธศาสตรการแพทย เพมประสทธภาพการรกษาเชอวณโรค 3 กรมวทยฯ รวมกบสภาอตสาหกรรม และ SME สงเสรมผลตภณฑสมนไพร เครองสำาอาง ยาแผนไทย ยาแผนปจจบน 4 กรมวทยฯ ขยายเครอขายภาคเหนอลยงานคมครองผบรโภค 5 รอบรวกรมวทยฯ 6-7 คณภาพของเครองวดความดนโลหตสง 8 กรมวทยฯ เรงพฒนาชดทดสอบตรวจหาแอนตบอดเชอไวรสซกา 9 การเฝาระวงการกลายพนธและการดอยาของเชอไขหวดใหญ 9 กรมวทยฯ ยำาอยาดมนำาในบอสดำาท อ.ศรสาคร จ.นราธวาส 10 ลนรบรางวลคำาถามประจำาฉบบ 11 ระวง!.... “ยาแผนปจจบน” ปนปลอมในอาหาร 12

ประชมความรวมมอการวจยดานวณโรคระหวางประเทศไทยและประเทศญปน แพทยหญงมยร� กสมภ ทปรกษ�รฐมนตรว�ก�รกระทรวงส�ธ�รณสข พรอมดวยน�ยแพทยสขม ก�ญจนพม�ย อธบดกรมวทย�ศ�สตรก�รแพทย และ ผทรงคณวฒจ�กกรมควบคมโรค รวมประชมแลกเปลยนคว�มคดเหนกบ ผเชยวช�ญช�วญปน มห�วทย�ลยโตเกยวและศนยวทย�ศ�สตรก�รแพทย รเคน ในก�รวจยด�นวณโรคระหว�งประเทศไทยและประเทศญปน ภ�ยใต โครงก�ร SATREPS “Integrative human and pathogen genomic information for tuberculosis control” ซงเปนก�รใชเทคโนโลยท�ง พนธศ�สตรก�รแพทย เพอตรวจห�ลกษณะท�งพนธกรรมของคนและเชอ วณโรค ชวยใหวนจฉยรวดเรว วนท 16 พฤษภ�คม พ.ศ.2560

“ยาแผนปจจบน” ปนปลอมในอาหารระวง...

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เผยผลเฝาระวงการปนปลอมยาแผนปจจบนในอาหาร ระหวาง ป พ.ศ.2556-2559 พบวายงคงมการนำายาแผนปจจบน หลายกลมและหลายชนดมาผสมในอาหาร ซงจดวาเปนอาหาร ไมบรสทธและเปนสงทผดกฎหมาย อาจกอใหเกดอนตราย และอาจทำาใหเสยชวตได แนะผบรโภคควรใชวจารณญาณ ในการเลอกซอ ไมหลงเชอคำาโฆษณาอวดอางสรรพคณเกนจรง หากมอาการผดปกตใหหยดการรบประทานผลตภณฑเหลาน รบไปพบแพทยทนท และแจงหนวยงานทเกยวของเพอดำาเนนการตอไป ระหว�งป พ.ศ.2556–2559 กรมวทย�ศ�สตรก�รแพทย รวมกบสำ�นกง�นคณะกรรมก�รอ�ห�รและย� และหนวยง�นต�งๆ ในก�รเฝ�ระวงก�รใชย�แผนปจจบนในอ�ห�ร จำ�นวน 6 กลม 14 ชนดตวย� ไดแก กลมย�รกษ�โรคหยอนสมรรถภ�พท�งเพศ (ซลเดน�ฟล, ท�ด�ล�ฟล และว�รเดน�ฟล) กลมย�ลดคว�มอวน (เอฟดรน, ออลสแตท, เฟนเทอรมน และไซบทร�มน) กลมย� ลดคว�มอย�กอ�ห�ร (เฟนฟลร�มน) กลมย�ระบ�ย (ฟนอลฟท�ลน) กลมย�สเตยรอยด (เดกซ�เมธ�โซน และเพรดนโซโลน) กลม ย�นอนหลบเบนโซไดอะซปนส (อลปร�โซแลม, ไดอะซแพม และ ลอร�ซแพม) ในตวอย�งก�แฟสำ�เรจรปชนดผง ผลตภณฑเสรมอ�ห�ร เครองดม และวตถดบทเปนสวนประกอบของผลตภณฑอ�ห�ร รวมทงสน 1,603 ตวอย�ง ผลก�รตรวจวเคร�ะหท�ง หองปฏบตก�ร ยงคงตรวจพบก�รปนปลอมของย�แผนปจจบน

เหล�น ผบรโภคจงมคว�มเสยงทจะไดรบอนตร�ยจ�กผลข�งเคยงของย�ทพบทงชนดเดยวและพบรวมกน 2 ชนด โดยย�รกษ�โรคหยอนสมรรถภ�พท�งเพศอ�จกอใหเกดปญห�เกยวกบระบบหลอดเลอดและหวใจ เชน มอ�ก�รหวใจว�ย เสนโลหตในสมองแตก หวใจเตนผดปกต เลอดออกในสมองหรอปอด คว�มดนโลหตสง และ เสยชวตเฉยบพลน ไซบทร�มนทำ�ใหมคว�มเสยงตอก�รเกดโรคหวใจว�ยและเสนโลหตในสมองแตก สวนออลสแตทอ�จสงผลใหเกดอ�ก�รข�งเคยงไมพงประสงค เชน มปญห�เกยวกบระบบขบถ�ย ไมส�ม�รถกลนอจจ�ระและข�ดส�รอ�ห�ร เปนตน ดงนนก�รดแลรกษ�สขภ�พท เหม�ะสมควรทำ�ดวยก�รออกกำ�ลงก�ย อย�งสมำ�เสมอ 3-5 ครงตอสปด�ห ครงละอย�งนอย 30 น�ท และปรบเปลยนพฤตกรรมก�รรบประท�นอ�ห�ร งดหว�น มน เคม นอกจ�กนอ�ห�รทมก�รปนปลอมย�แผนปจจบนจดเปนอ�ห�ร ไมบรสทธและเปนสงทผดกฎหม�ย อ�จกอใหเกดอนตร�ยตอร�งก�ย

กรมวทย เตอนภย

(อานตอหนา 11)

Department of Medical Sciences

ปท 31 ฉบบท 5 เดอนพฤษภาคม 2560จดหมายขาว กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข

เปนนายตวเอง เรงสรางสงใหมคานยมกระทรวงสาธารณสข Mastery Originality M O

เครองยา สมนไพรไทย11

ฉบบเดอนพฤษภาคม 2560

ขอมลจาก หนงสอเครองยาสมนไพรไทยสถาบนวจยสมนไพร

2

บรรณาธการ

กรณาสงคำาตอบ พรอมระบชอทอย เบอรโทรศพทของท�นทส�ม�รถตดตอได สงม�ยง ฝ�ยประช�สมพนธ กรมวทย�ศ�สตรก�รแพทย กระทรวงส�ธ�รณสข อ.เมอง จ.นนทบร 11000 หรอ ท�งอเมล [email protected] หรอ โทรส�ร 02 5911707 หรอ สงเข�ม�ทกลองขอคว�ม ในเฟชบก เครอข�ยประช�สมพนธกรมวทย�ศ�สตรก�รแพทย เพอลนรบ ตกตานายชดทดสอบจำานวน20รางวล (หมดเขตสงคำ�ตอบลนร�งวลภ�ยในวนท 30 มถน�ยน 2560) ประก�ศร�ยชอผโชคด ในจดหม�ยข�วกรมวทย�ศ�สตรก�รแพทยฉบบกรกฎ�คม 2560เฉลยคำาตอบและรายชอผโชคดประจำาฉบบมนาคม2560 นกวทยาศาสตรการแพทยเกยรตยศประจำาปพ.ศ.2560คอใครตอบ ศาสตราจารยดร.นายแพทยพลรตนวไลรตนรายชอผโชคด

คณจกร�วะ พมพร คณพศมย อภรกษน�คกล คณพชรภรณ เงนม�ก คณบงอร พลอยอไรคณสพฒน� คงศลป

ลนรบรางวล ประจำาฉบบพฤษภาคม 2560

คณจตร� บวทอง คณขวญเรอน สวรรณโสฬส คณสมบญ อนทรวชยคณวนย ตงกตตวฒน คณอญชน พรมธม�

จ.ส.อ.หญง ผสด ตจส�รอไร น�ยพรธรรม เทยมเทยบรตนคณจรสด� วฒน�ก คณเฉลยว น�ด คณกฤษณ� ทมง�ม

คณประจกษ เพญโพธคณวชร ย�ส�ร คณเกยรตศกด กองรส คณเจษด�พร พมต�ด คณวรรณภ� ช�วโคกหมอ

ถอมตนออนนอมใสใจประชาชน Humilityคานยมกระทรวงสาธารณสข P

ใสใจประชาชน P HPeople centered(อานตอหนา 8 ภก.วรวทย กตตวงศสนทร)

ชอท�งวทย�ศ�สตร Solanum trilobatum L.วงศ SOLANACEAEชออนๆ แขวงเคย หม�กแขง มะแวงขม มะแวงเคย ลกษณะของพช มะแวงเครอ เปนไมเถ�ขน�ดเลก มกงก�นระเกะระกะ มหน�มโคงงอแหลมคมทวทงตน ใบเดยวเรยงสลบหรอเปนกระจกต�มปล�ยกง ใบรปไขปอม โคนใบมน ปล�ยใบมน ขอบใบหยกเว� ก�นใบย�ว ดอกชอกระจะสนๆ ออกต�มซอกใบบรเวณใกลๆ ยอด สมวงชมพ กลบเลยง โคนกลบเชอมตดกน ปล�ยแยกเปน 5 แฉก ตดทน กลบดอก โคนกลบเชอมตดกน ปล�ยแยกออกเปน 5 กลบ แผก�งออกอยในระน�บเดยวกน เนอกลบยนเลกนอย เกสรเพศผ 5 อน สเหลอง ก�นชเกสรสนแยกกน มชองเปดตอนปล�ย เกสรเพศเมย รงไขอยเหนอวงกลบ ผลกลม อวบนำ� ผวเรยบ เกลยง สเขยวมล�ยกระข�ว เมอสกเปลยนเปนสแดง เนอนม เมลดกลมแบน มจำ�นวนม�ก ประโยชนท�งย� ผลขบเสมหะ แกไอ ขบปสส�วะ เบ�หว�น ชวยเจรญอ�ห�ร บำ�รงเลอด ทองอดทองเฟอ รดสดวง ขบลม ลกษณะของเครองย� ผลแหง รปคอนข�งกลม สนำ�ต�ลออนถงสนำ�ต�ลเขม แขง ผวยน แตกหกง�ย ชนทแตกหกมลกษณะของเปลอกผลทบ�ง มเมลดจำ�นวนม�ก สนำ�ต�ล ขน�ดเลก แบน มกลนฉน

มะแวงเครอ ผล ขบเสมหะ แกไอ

คำาถาม กรมวทยาศาสตรการแพทย เชญผแทนสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และ SME

มาประชมเพอหาแนวทางรวมกนในการพฒนาประเทศ ตามนโยบายเมองไทย 4.0

โดยจะสงเสรมสนบสนนงานดานใดบาง

ผลงานดเดนทสำาคญ ก�รคนคว�พบก�รใชตะกวบดกรในตนำ�เยนทใชในโรงเรยนทวประเทศ และพบส�รตะกวปนเปอนในนำ�ดมของนกเรยน ผลกดนใหยตก�รใชตนำ�เยนทไมปลอดภย และหนวยง�นทเกยวของใชอำ�น�จห�มผลต จำ�หน�ยตนำ�เยนทใชตะกวบดกร และตอม�ไดขย�ยไปยงหมอกวยเตยว หมอตมก�แฟ ภ�ชนะทสมผสกบอ�ห�รมใหใชตะกวบดกรดวยเชนเดยวกน ส�ม�รถปองกนก�รบรโภคส�รตะกวในกลมประช�ชนไดอย�งนอยกว� 20 ล�นคน ก�รคนพบ ชดตรวจ HIV ใหผลลบลวง ซงหนวยง�นรฐจดห�ใชในก�รตรวจคดกรองเลอดของผบรจ�คเลอดใหก�ช�ดจงหวดต�งๆ แจงเตอนภยเรงดวนใหงดใช และนำ�ไป สก�รกำ�หนดม�ตรฐ�น ชดตรวจ HIV ทจะอนญ�ตใหจำ�หน�ยในประเทศไทยตองผ�นก�รประเมนต�มเกณฑม�ตรฐ�น เครองมอแพทย ก�รศกษ�พบว�อ�ยก�รปลกสมนไพรย�ชมเหดเทศ ในบญชย�หลกแหงช�ต ตงแต 9 เดอนขนไปจงจะมส�รสำ�คญออกฤทธเปนย�ทมสรรพคณได จงเปนม�ตรฐ�นในก�รเกบวตถดบย�ดงกล�วตองมอ�ยเกนกว� 9 เดอนขนไป และตอม� ไดพฒน�ชดตรวจสอบคณภ�พชมเหดเทศสำ�หรบโรงพย�บ�ล ทเปนสถ�นทผลตย�ไดใชตรวจสอบปรม�ณส�ระสำ�คญ ออกฤทธ

ภก.วรวทย กตตวงศสนทรรองอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทยผบรหารสาธารณสขทมผลงานดเดน และ เปยมคณธรรม ประจำาป 2559

และทำ�ใหเสยชวตได ดงนนห�กผบรโภคสนใจจะใชอ�ห�รเสรม ดงกล�ว จำ�เปนตองมคว�มรและใชวจ�รณญ�ณในก�รเลอกซอ เลอกผลตภณฑจ�กแหลงทเชอถอได มคำ�รบรองจ�ก อย. และ ไมหลงเชอคำ�โฆษณ�อวดอ�งสรรพคณเกนจรง ห�กมอ�ก�รผดปกตใหหยดรบประท�นผลตภณฑเหล�น รบไปพบแพทยทนทและ แจงหนวยง�นทเกยวของเพอดำ�เนนก�รตอไป สำ�หรบผลก�รตรวจวเคร�ะหโดยละเอยด ดงน ก�แฟสำ�เรจรปชนดผง จำ�นวน 462 ตวอย�ง จำ�แนกเปน กลมย�รกษ�โรคหยอนสมรรถภ�พท�งเพศ ตรวจวเคร�ะห 130 ตวอย�ง พบ ซลเดน�ฟล 33 ตวอย�ง ท�ด�ล�ฟล 1 ตวอย�ง (รอยละ 26.2) กลมย� ลดคว�มอวน ตรวจวเคร�ะห 344 ตวอย�ง พบไซบทร�มน 47 ตวอย�ง (รอยละ 13.7) กลมย�นอนหลบเบนโซไดอะซปนส ตรวจวเคระห 183 ตวอย�ง พบลอร�ซแพม 1 ตวอย�ง (รอยละ 0.5) ผลตภณฑเสรมอ�ห�ร จำ�นวน 1,034 ตวอย�ง จำ�แนกเปน กลมย�รกษ�โรคหยอนสมรรถภ�พท�งเพศ ตรวจวเคร�ะห 287 ตวอย�ง พบซลเดน�ฟล 86 ตวอย�ง ท�ด�ล�ฟล 6 ตวอย�ง ซลเดน�ฟล รวมกบท�ด�ล�ฟล 24 ตวอย�ง และซลเดน�ฟลรวมกบ ว�รเดน�ฟล 7 ตวอย�ง รวม 123 ตวอย�ง (รอยละ 42.9) กลมย� ลดคว�มอวน ตรวจวเคร�ะห 187 ตวอย�ง พบออลสแตท 22 ตวอย�ง (รอยละ 11.8) และตรวจวเคร�ะห 849 ตวอย�ง พบไซบทร�มน 163 ตวอย�ง (รอยละ 19.2) กลมย�ลดคว�มอย�กอ�ห�ร ตรวจวเคร�ะห 245 ตวอย�ง พบเฟนฟลร�มน 1 ตวอย�ง (รอยละ 0.4) กลมย�ระบ�ย พบฟนอลฟท�ลน 1 ตวอย�ง จ�ก 245 ตวอย�ง

(รอยละ 0.4) กลมย�สเตยรอยด ตรวจวเคร�ะห 103 ตวอย�ง พบเดกซ�เมธ�โซน 2 ตวอย�ง (รอยละ 1.9) และมผลตภณฑเสรมอ�ห�รทตรวจพบว� มย�แผนปจจบน 2 กลม จำ�นวน 3 ตวอย�ง ไดแก ไซบทร�มน รวมกบท�ด�ล�ฟล 1 ตวอย�ง และไซบทร�มนรวมกบฟนอลฟ ท�ลน 2 ตวอย�ง และย�กลมเดยวกน 2 ชนด ไดแก ไซบทร�มน รวมกบออลสแตท 3 ตวอย�ง เคร องดม ( เคร องดม อน นอกเหนอจ�กก�แฟ ช� ช�สมนไพร ต�มพระร�ชบญญตอ�ห�ร) เชน โกโกผง เครองดมผงผสมคอลล�เจน เครองดมคลอโรฟลล เครองดมสมนไพร เปนตน จำ�นวน 66 ตวอย�ง จำ�แนกเปน กลมย�สเตยรอยด ตรวจวเคร�ะห 41 ตวอย�ง พบเดกซ� เมธ�โซน 6 ตวอย�ง (รอยละ 14.6) และอ�ห�รอนๆ ไดแก ช�สมนไพร ข�วกลองงอก และวตถดบท เปนสวนประกอบของผลตภณฑอ�ห�ร เชน ส�รใหกลนรส นำ�ต�ลมอลโตส ส�ร โคควเทน เปนตน จำ�นวน 41 ตวอย�ง จำ�แนกเปนกลมย� ลดคว�มอวน ตรวจวเคร�ะห 9 ตวอย�ง พบออลสแตท 1 ตวอย�ง (รอยละ 11.1)

สำานกคณภาพและความปลอดภยอาหาร ... รายงาน

อานตอจากหนา 12 : ระวง “ยาแผนปจจบน”

ชวงนอ�ก�ศเปลยนแปลงบอย ตองดแลร�งก�ยเปนพเศษ นะคะ โดยเฉพ�ะอย�งยงไขหวด ซงกรมวทย�ศ�สตรก�รแพทยได เฝ�ระวงก�รกล�ยพนธของเชอไขหวดใหญ และนำ�ม�ร�ยง�นให ท�นผอ�นไดตดต�มทกเดอน สำ�หรบกจกรรมในชวงเข�สฤดฝนน กรมวทย�ศ�สตรก�รแพทยยงคงมกจกรรมท�งก�รคนคว�วจยม�กม�ย และเฝ�ระวงภยสขภ�พใหกบผบรโภคอย�งตอเนอง อ�ท ก�รรวมมอวจยพฒน�เทคโนโลยพนธศ�สตรก�รแพทย เพอเพมประสทธภ�พก�รรกษ�เชอวณโรค ก�รขย�ยเครอข�ยภ�คเหนอลยง�นคมครองผบรโภค ก�รรวมมอกบสภ�อตส�หกรรม และ SME สงเสรมผลตภณฑสมนไพร เครองสำ�อ�ง ย�แผนไทย ย�แผนปจจบน ก�รเฝ�ระวง “ย�แผนปจจบน” ปนปลอมในอ�ห�ร รวมถงก�รตรวจวเคร�ะหนำ� ในบอนำ�สดำ� ทจงหวดนร�ธว�ส ผลเปนอย�งไรตดต�มอ�นในฉบบ ... สวสด

Department of Medical Sciences3จดหมายขาว กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข

ปท 31 ฉบบท 5 เดอนพฤษภาคม 2560

ถอมตนออนนอมใสใจประชาชน Humilityคานยมกระทรวงสาธารณสข P HPeople centered

กรมวทยฯ เรงวจยพฒนาเทคโนโลยพนธศาสตรการแพทย

เพมประสทธภาพการรกษาเชอวณโรค

กระทรวงสาธารณสข โดยกรมวทยาศาสตรการแพทย รวมมอกบมหาวทยาลยโตเกยวและศนยวทยาศาสตรการแพทย รเคน (Riken Center for integrative Medical Sciences) ในการวจยดานวณโรคระหวางประเทศไทยและประเทศญปน ภายใตโครงการ SATREPS “Integrative human and pathogen genomic information for tuberculosis control” ซงเปนการใชเทคโนโลยทางพนธศาสตรการแพทย เพอตรวจหาลกษณะ ทางพนธกรรมของคนและเชอวณโรค ชวยใหวนจฉยรวดเรว ทำาใหรผลเชอวณโรคดอยาไดภายใน 2 วนจากเดม 5 สปดาห ตามแบบมาตรฐานทไดดำาเนนการอยในปจจบนและสามารถ ใหยาไดเหมาะสม แกปญหาวณโรคดอยา

กบมหาวทยาลยโตเกยวและ Riken Center for integrative Medical Sciences ในการวจยดานวณโรค ภายใตโครงการ SATREPS “Integrative human and pathogen genomic information for tuberculosis control” เพอนำาเทคโนโลย ทางพนธศาสตรการแพทย มาใชตรวจหาลกษณะทางพนธกรรม ของคนและเชอวณโรค ทำาใหการวนจฉยโรคไดรวดเรวขน สามารถเลอกใชยาและปรบขนาดยาตานวณโรคใหเหมาะสม สงผล ใหประสทธภาพการรกษาด ขน และลดการเกดผลขางเคยง จากยาตานวณโรค นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตร การแพทย กลาวเพมเตมวา กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยมหวหนาคณะคอ แพทยหญงมยรา กสมภ ทปรกษารฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข รวมกบผทรงคณวฒ กรมควบคมโรค ไดเดนทาง เขารวมประชมแลกเปลยนความคดเหนกบผเชยวชาญชาวญปน ทมหาวทยาลยโตเกยวและศนยวทยาศาสตรการแพทยรเคน ตลอดจนไดศกษาดงานการผลต การควบคมคณภาพและพฒนาผลตภณฑวคซนบซจสำาหรบปองกนการตดเชอวณโรคในเดก ณ Japan BCG Laboratory ชวยใหลดอบตการณการเกดผลขางเคยง ภายหลงการไดรบวคซน และศกษาดงานการควบคมวณโรค ณ Research Institute of Tuberculosis และ Fukujuji Hospital และแลกเปลยนความรและแนวทางการควบคมการระบาด ของวณโรค โดยเนนการถายภาพรงสทรวงอก เพอคนหาผปวย วณโรคและผอยในกลมเสยงเปาหมาย เชน ผตองขง ผตดเชอ เอชไอว และผปวยเรอรง นอกจากนยงดระบบหอดแลผปวยตดเชอวณโรคดอยาหลายขนานตลอดจนระบบบนทกขอมลการเคลอนยายผปวยวณโรค เกบเปนขอมลสำาหรบการสอบสวนโรคตอไป “ประเทศญปนมมาตรการสำาคญในการควบคมวณโรคคอ การกำาหนดใหวณโรคเปนโรคตดตอตามกฎหมาย ผปวยจะไดรบการรกษาเปนผปวยในของโรงพยาบาลจนกวาตรวจไมพบเชอวณโรค ในเสมหะ โดยใชระยะเวลาเฉลย 2-3 เดอน ดงนนการมระบบการรกษาทใชผปวยเปนศนยกลางการควบคมวณโรคทมประสทธภาพ การพฒนาเทคโนโลยมารองรบการตรวจวนจฉยและรกษารวมกบการบงคบมาตรการทางกฎหมายอยางเขมงวด เปนปจจยหลกทำาใหประเทศญปนเปนประเทศเดยวในโลกทลดอบตการณวณโรคอยางรวดเรวมากกวารอยละ 10 ตอป ซงการศกษาและสรางความรวมมอกบมหาวทยาลยโตเกยวและศนยวทยาศาสตรการแพทยรเคนในครงน เปนแนวทางสำาคญของประเทศไทยทจะเอาความกาวหนา ทางวทยาศาสตรการแพทยมาใชในการพฒนาการควบคมวณโรค สงผลใหประเทศไทยสามารถยตปญหาวณโรคและเปนผนำาดานเทคโนโลยทางการแพทยในภาคพนอาเซยน” นายแพทยสขมกลาว

สถาบนชววทยาศาสตรทางการแพทย...รายงาน

เรองเดนในฉบบ

ศ.คลนกเกยรตคณ นายแพทยปยะสกล สกลสตยาทร รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข กลาววา แตละปประเทศไทย มผปวยวณโรคประมาณ 120,000 ราย เสยชวตประมาณ 10,000 ราย และมผปวยวณโรคดอยาอยางนอย 2,200 ราย กระทรวงสาธารณสขไดกำาหนดใหการยตวณโรคเปนเปาหมายสำาคญ ในยทธศาสตรชาต (ดานสาธารณสข) ตงเปาหมายลดจำานวน ผเสยชวตใหไดปละ 9,000 ราย โดยเนนการนำาเทคโนโลยและ ยาใหมมาใชในการวนจฉยและรกษาวณโรค สนบสนนการใชเทคโนโลยใหเหมาะสมอยางพอเพยงและยงยน เรงสรางสงใหม ใชการวจยเปนหลกสำาคญในการดำาเนนกลยทธยตวณโรค ซง กรมวทยาศาสตรการแพทยเปนหนวยงานหลกในการศกษาวจย และพฒนานวตกรรมในการปองกนและรกษาวณโรค มการรวมมอ

เปนนายตวเอง เรงสรางสงใหมคานยมกระทรวงสาธารณสข Mastery Originality M O

4

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เชญ ผแทนสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และ SME ดานสมนไพร เครองสำาอาง ยาแผนไทย และยาแผนปจจบน มาประชมเพอหาแนวทางรวมกนในการพฒนาประเทศ ตามนโยบายเมองไทย 4.0 นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตร การแพทย เปดเผยวา เมอไมนานมาน กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดเชญผแทนจากสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SME) ประชมหารอเพอรวมกน สงเสรมสนบสนนงานดานสมนไพร เครองสำาอาง ยาแผนไทย และยาแผนปจจบนใหไดมาตรฐาน เพอจะไดตอบสนองความตองการ ของผประกอบการในเรองตางๆ โดยม การจดทำาตำารามาตรฐาน ยาสมนไพรไทย (Thai Herbal Pharmacopoeia) เพมชนด และรายการมากขน เพอใชประโยชนในการขนทะเบยนยา และ การสงออกตางประเทศ โดยจะยนระยะเวลาในการจดทำา และครอบคลมมากชนดขน รวมทงจะไดลำาดบความสำาคญของ ชนดสมนไพรทสามารถพฒนาเพอการสงออก การบรหารจดการ สารมาตรฐาน สารเคม ซงจำาเปนตองใชในการตรวจวเคราะห

เวลาสงสนคาไปตางประเทศ แตหาซอยาก และสารมาตรฐาน บางชนดกไมมจำาหนาย ทำาใหมตนทนการผลตสง กรมวทยาศาสตร การแพทยจะเปนศนยกลางสนบสนนสารมาตรฐานใหผประกอบการ การฝกอบรมใหความรผประกอบการ โดยเฉพาะเรองการควบคมคณภาพการผลตสมนไพร เครองสำาอาง ยาแผนไทย และยาแผนปจจบน การใหบรการวจยทางหองปฏบตการ เชน การทดสอบความคงตว การวจยทางคลนก การศกษาพษวทยา โดยกรมวทยาศาสตรการแพทยจะจดใหบรการแบบเหมาจาย (package) ครอบคลมหลายตวอยาง การพฒนาชดทดสอบ เพอใหผประกอบการนำาไป ใชตรวจสอบคณภาพวตถดบ หรอผลตภณฑไดเองในเบองตน การจดทำาฐานขอมลวจยทเขาถงไดงาย เพอสามารถนำาไปใชในการพฒนาผลตภณฑของผประกอบการได การเพาะเลยงเนอเยอสมนไพร ชนดทหายาก ขาดแคลน และเปนสายพนธทมคณภาพสง เพอใหไดวตถดบเพยงพอ เพมโอกาสในการสงออกผลตภณฑ ซงเรองนกรมวทยาศาสตรการแพทยมสวนสมนไพร 3 แหงสำาหรบการเพาะกลาพนธ และสงใหภาคเอกชนนำาไปปลกตอได เพมชองทางการประสานงานกบภาคเอกชนเพอใหสามารถ ตดตอกนไดสะดวกรวดเรวขน อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตออกวา ไดมอบหมายใหหนวยงานทเกยวของภายในกรม ไดแก สถาบนวจยสมนไพร สำานกยาและวตถเสพตด สำานกเครองสำาอางและวตถอนตราย สถาบนชววทยาศาสตรทางการแพทย ศกษาแนวทางในเรองดงกลาว และใหเรงดำาเนนการในสวนทกรมวทยาศาสตรการแพทย มองคความรอยแลว โดยรวมกบสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SME) ในการประสาน ขอมลตางๆ ทเปนประโยชนตอผประกอบการไทย ใหสามารถแขงขนทงภายในและตางประเทศได ซงการใหการสนบสนนสงเสรม ผประกอบการดงกลาวจะชวยใหเกดการสรางงานในประเทศ และสรางรายไดจากการสงออกใหกบประเทศ ซงตรงกบยทธศาสตร การสรางความสามารถในการแขงขนของประเทศดวยกลยทธ เสรมสรางศกยภาพใหองคกรในการยกระดบองคความร งานวจยพฒนา และนวตกรรมทสอดคลองกบความตองการของประชาชน และของประเทศ

กรมวทยฯ รวมกบ สภาอตสาหกรรม และ SME

สงเสรมผลตภณฑสมนไพร เครองสำาอาง ยาแผนไทย

ยาแผนปจจบน

4

พเศษรายงาน

Department of Medical Sciences5จดหมายขาว กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข

ปท 31 ฉบบท 5 เดอนพฤษภาคม 2560

ถอมตนออนนอมใสใจประชาชน Humilityคานยมกระทรวงสาธารณสข P HPeople centered

กรมวทยาศาสตรการแพทย ขยายเครอขายวทยาศาสตรการแพทยชมชนดานการคมครองผบรโภคใหครอบคลมภาคเหนอมากยงขน เพอใหชมชนสามารถเฝาระวงผลตภณฑทไมปลอดภยไดดวยตวเอง สรางความเขมแขง และสขภาพทดของคนในชมชนไดอยางยงยน และใชเปนแนวทางดำาเนนการคมครองผบรโภคในระดบชมชนทเปนฐานในการขบเคลอนระบบสขภาพของประเทศไดดยงขน กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ได ดำาเนนงานตามนโยบายรฐบาลในการสงเสรมใหชมชนเขมแขง ประชาชนมสขภาพดแบบยงยน จงไดจดโครงการถายทอดองค ความรและเทคโนโลยสชมชน ภายใตนโยบายวทยาศาสตร การแพทยสชมชน (Community Medical Sciences : ComMed Sci.) มาตงแตป 2558 โดยรวมมอกบ แผนงานพฒนาวชาการและกลไกคมครองผบรโภคดานสขภาพ จฬาลงกรณ มหาวทยาลย สำานกงานสาธารณสขจงหวด ภาคประชาสงคม สถานอนามยเฉลมพระเกยรต 60 พรรษา นวมนทราชน (สอน.) และสถานอนามยพระราชทานนาม ในการสราง อสม.นกวทยาศาสตร การแพทยชมชน ตำาบลละ 2 คน โดยใหความรเกยวกบการคนหาขอมลผลตภณฑทไมปลอดภยในแอพพลเคชนหนาตางเตอนภยสขภาพ บนโทรศพทมอถอ และการทดสอบความปลอดภยดวยชดทดสอบอยางงาย เพอเปนผนำาในการขยายความรส อสม.ในหมบานอนๆ

ในตำาบล ซงไมเพยงแตจะลดความเสยงตอความเขมแขงของชมชนแลว คาดวาจะเปนจดเรมตนสรางการเปลยนแปลงดานการคมครอง ผบรโภคโดยชมชนได ซงจะชวยใหบรรลเปาหมายดานสขภาพ ของประเทศ กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยศนยวทยาศาสตรการแพทยท 1/1 เชยงราย จงไดรวมมอกบสำานกงานสาธารณสขจงหวด และศนยวชาการคมครองผบรโภค จฬาลงกรณมหาวทยาลย

กรมวทยฯ ขยายเครอขายภาคเหนอ ลยงานคมครองผบรโภค

จดการอบรมโครงการขบเคลอนเครอขายวทยาศาสตร การแพทยช มชนเพ อ ก า ร ค ม ค ร อ ง ผ บ ร โ ภ ค ข น ใ นพ น ท รบผดชอบ ไดแก จงหวดเชยงราย นาน พะเยา และแพร ในเดอนพฤษภาคม 2 5 6 0 โ ด ย ข ย า ย เ ค ร อ ข า ย วทยาศาสตรการแพทยชมชนใหเตมพนท

ทกตำาบล ในอำาเภอทสถานอนามยเฉลมพระเกยรต 60 พรรษา นวมนทราชน และสถานอนามยพระราชทานนามตงอย ซงจะทำาให ม อสม.วทยาศาสตรการแพทยชมชนเพมขนกวา 1,900 คน สงผล ใหมการการดำาเนนการคมครองผบรโภคในพนทภาคเหนอครอบคลมมากยงขน นอกจากนสำานกงานสาธารณสขจงหวดยงสามารถ นำาขอมลการตรวจสอบความปลอดภยของผลตภณฑสขภาพ มาจดทำาแผนการเฝาระวงผลตภณฑสขภาพโดยบรณาการ ขอมลจากฐานขอมลหนาตางแจงเตอนภย เพอใชเปนแนวทาง ดำาเนนการคมครองผบรโภคในระดบชมชนท เปนฐานในการ ขบเคลอนระบบสขภาพของประเทศไดดยงขน “การสรางความเขมแขงภาคประชาชนโดยใชความร ความเชยวชาญของกรมวทยาศาสตรการแพทยไดทำาใหเครอขายระดบชมชนทผานดำาเนนงานมาแลวสามารถดำาเนนการได ตามวตถประสงคเปนอยางด นำาความรไปใชประโยชนทงการ เผยแพรถงระดบครวเรอน และการรวมเฝาระวงผลตภณฑ ทไมปลอดภยจากรถเร ตลาดนด นอกจากน เครอขายบางแหงสามารถชกนำาใหเกดกตกาชมชนในการปองกนสนคาทไมปลอดภยทจะวางจำาหนายภายในชมชนได ซงจะทำาใหชมชนนนเขมแขง และประชาชนในชมชนมสขภาพดแบบยงยนได”

ศนยวทยาศาสตรการแพทยท1/1เชยงราย...รายงาน

เปนนายตวเอง เรงสรางสงใหมคานยมกระทรวงสาธารณสข Mastery Originality M O

6

รอบรวกรมวทย

ประชมสมมนาเพอจดทำารางมาตรฐานคณธรรมจรยธรรมของเจาหนาทกรมวทยาศาสตรการแพทย นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปนประธานพธเปดการประชมสมมนาเพอจดทำา รางมาตรฐานคณธรรมจรยธรรมของเจาหนาทกรมวทยาศาสตรการแพทย สอดรบกบนโยบายการปฏรปประเทศตามยทธศาสตรชาต 20 ป ซงจำาเปนตองมการปรบปรงการบรหารจดการและบคลากรภาครฐ การปองกนการทจรตประพฤตมชอบ และธรรมาภบาล ในสงคมไทย ใหมประสทธภาพ โปรงใส ตรวจสอบได และเปนการทำางานเพอประชาชน โดยม นายแพทยพเชฐ บญญต รองอธบด กรมวทยาศาสตรการแพทย เปนวทยากร ณ หองประชมกรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข วนท 24 เมษายน พ.ศ.2560

นายแพทยพเชฐ บญญต รองอธบดกรมวทยาศาสตร การแพทย พรอมดวยผบรหาร ขาราชการกรมวทยาศาสตร การแพท ย ร วม พ ธบำ า เพญก ศลถวายพระบาทสมเดจ พระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช และพธเจรญพระพทธมนตตกบาตรพระสงฆ เ นองในงานใต รมพระบารม 235 ป กรงรตนโกสนทร ณ ลานคนเมอง ศาลาวาการกรงเทพมหานคร เสาชงชา เขตพระนคร วนท วนท 21 เมษายน 2560

รวมทำาบญตกบาตรขาวสารอาหารแหง เนองในเทศกาลวสาขบชา เภสชกร ดร.วรวทย กตตวงศสนทร รองอธบดกรมวทยาศาสตร การแพทย พรอมดวยผบรหารและเจาหนาทกรมวทยาศาสตรการแพทย รวมทำาบญตกบาตรขาวสารอาหารแหง เนองในเทศกาลวสาขบชา ประจำาป 2560 เพอรำาลกถงพระคณของพระสมมาสมพทธเจาและการธำารงรกษาประเพณทดงาม ณ ลานพระอนสาวรยสมเดจพระเจาพนางเธอ สำานกงาน ปลดกระทรวงสาธารณสข จ.นนทบร วนท 4 พฤษภาคม พ.ศ.2560

อบรมเชงปฏบตการ ฟนฟผตรวจประเมนหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสข นายแพทยสมฤกษ จงสมาน รองอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปนประธานพธเปดการอบรมเชงปฏบตการ ฟนฟผตรวจประเมนหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขตามมาตรฐาน ISO 15189, ISO 15190, ISO 22870 และ ISO/IEC 17025 เพอเพมประสทธภาพของผตรวจประเมนหองปฏบตการตามโยบายขอกำาหนดเงอนไขการรบรองความสามารถของสำานกมาตรฐาน หองปฏบตการใหมมาตรฐานเดยวกน ณ โรงแรมไมดา ทวารวด แกรนด จ.นครปฐม วนท 20 เมษายน พ.ศ.2560

ตกบาตรพระสงฆ เนองในงานใตรมพระบารม 235 ป กรงรตนโกสนทร

Department of Medical Sciences7จดหมายขาว กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข

ปท 31 ฉบบท 5 เดอนพฤษภาคม 2560

ถอมตนออนนอมใสใจประชาชน Humilityคานยมกระทรวงสาธารณสข P HPeople centered

อบรมขอกำาหนด ISO 17034:2016 เพอการใหการรบรองผผลต/จดเตรยมวสดอางอง นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปนประธานเปดอบรมเชงปฏบตการ เรอง “ขอกำาหนด ISO 17034:2016 General requirements for the competence of reference material producers” เพอเตรยมความพรอมการใหการรบรองผผลต/จดเตรยม วสดอางอง โดยม ดร.ภทรวร สรอยสงวาล ผอำานวยการสำานกมาตรฐาน หองปฏบตการ กลาวรายงาน ณ หองประชมโรงแรมนารายณ กรงเทพฯ วนท 1 พฤษภาคม พ.ศ.2560

ปรกษาหารอการบรณาการขอมลพนธกรรมมนษยในการควบคมวณโรค สถาบนชววทยาศาสตรทางการแพทย โดยศนยพนธศาสตรการแพทย นำานกวจย และคณะผเชยวชาญจากประเทศญปน ตามโครงการวจยรวมไทย-ญปน เขาพบ นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เพอปรกษาหารอ การบรณาการขอมลพนธกรรมมนษยและของเชอกอโรคมาประยกตใชในการควบคมวณโรค รวมกบหนวยงานตางๆ ในประเทศญปนและประเทศไทย ณ กรมวทยาศาสตรการแพทย วนท 11 พฤษภาคม พ.ศ.2560

จดทำาแบบสำารวจความพงพอใจผรบบรการ กรมวทยาศาสตรการแพทย นายแพทยสมฤกษ จงสมาน รองอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย เปนประธานเปดการประชมเชงปฏบตการ จดทำาแบบ

สำารวจความพงพอใจผรบบรการ กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยมเจาหนาทจากสวนกลางภายในกรมวทยาศาสตรการแพทย และศนยวทยาศาสตรการแพทยเขารวมอบรม ณ โรงแรมรามาการเดนส กรงเทพฯ วนท 16 พฤษภาคม พ.ศ.2560

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย พรอมดวยผบรหารและเจาหนาทกรมวทยาศาสตรการแพทย เขารวมพธวางพานพมดอกไมถวายสกการะพระอนสาวรยสมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร เนองในโอกาสวนคลายวนประสต 6 พฤษภาคม ณ บรเวณลานพระอนสาวรยสมเดจพระเจาพนางเธอฯ สำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข จ.นนทบร วนท 6 พฤษภาคม พ.ศ.2560

พธวางพานพมดอกไมถวายสกการะพระอนสาวรยสมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา

เปนนายตวเอง เรงสรางสงใหมคานยมกระทรวงสาธารณสข Mastery Originality M O

8 มม วชาการ

การพฒนาสตรเจลวานหางจระเข ปองกน Sunburn โดยรวมกบคณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน และชมชนราชธานอโศก ใหเปนผลตภณฑทปลอดภยจากการปนเปอนเชอรา มประสทธผลทด และสรางมลคาเพมแกสมนไพรไทยมากกวา 100 เทา สรางเศรษฐกจและรายไดแกชมชนและเกษตรกร การเปลยนแปลงมาตรฐานนมโคประเทศไทย คา Solid not Fat จากรอยละ 8.5 เปนรอยละ 8.25 ซงโคนมในประเทศไทยทกสายพนธ ไมสามารถใหผลผลตไดตามมาตรฐานเดม ทำาใหเกษตรกรไทยผลตนำานมดบตกมาตรฐาน ตองแกไขโดยซอนมผงจากตางประเทศมาเตมเปนการเพมตนทน เมอไดปรบปรงมาตรฐานใหสอดคลองกบความเปนจรงแลวเกษตรกรโคนม กสามารถขายผลผลตสำาหรบการผลตเปนนมโรงเรยนได การเปลยนแปลงมาตรฐานชาชง (อาหาร) ใหเหมาะสมกบบรบท ประเทศไทย ตดมาตรฐานทไมมความจำาเปนออกและไมกระทบตอคณภาพความปลอดภยของผลตภณฑ ทำาใหกลมแมบานในชนบทสามารถผลตชาชงไดตามมาตรฐาน ความปลอดภยของอาหารในนำามนทอดซำา รเรมสรางความตนตว และรณรงคใหสงคมรบรปญหา และตระหนก เรองความปลอดภยในการบรโภค

นำามนทอดซำา ซงเปนปจจยเสยงทมนยสำาคญกบโรคทเปนปญหาสาธารณสขทสำาคญของประเทศ ไดแก โรคความดนโลหตสง และโรคมะเรง เกดภาค เครอขายปฏบตการในทกภมภาคจำานวนมากรวมขบเคลอนใหเกดการเปลยนนำามนทอดซำาทเสอมคณภาพแลว เปนนำามนทอดทปลอดภยตอสขภาพ ซงตอมาไดมมตคณะรฐมนตรใหกระทรวงสาธารณสขเปนเจาภาพหลก โดยรวมมอกบองคกรปกครองสวนทองถน ในการจดการเรองน และไดผลตชดตรวจนำามนทอดซำา ราคาประหยด ความถกตองรอยละ 99.7 เพอทดแทนการสงซอเครองมอราคาแพงจากตางประเทศ การพฒนาโปรแกรม “หนาตางเตอนภยสขภาพ” (Single Window) เพอเตอนภยตอประชาชนและหนวยงานทเกยวของไดรบดำาเนนการไมใหประชาชนตองเสยงภยในการใชผลตภณฑทไมปลอดภย โดยมอาสาสมครสาธารณสข และองคกรปกครองสวนทองถนเปนกำาลงสำาคญในการทำาใหชมชนของตนเองปลอดภย ตวอยางขางตนเกดจากความรวมมอของสมาชกในศนยวทยาศาสตรการแพทย และไดรบการสนบสนนจากผบรหารทงในสวนกลางและ สวนภมภาคผทรงคณวฒอาจารยมหาวทยาลยตางๆสวนราชการภาคเครอขายตางๆ เกดความกาวหนาและเปนประโยชนตอประชาชนอยางเปน รปธรรม

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ทดสอบคณภาพและเผยแพรขอมลของเครองวดความดนโลหต แกผบรโภคและหนวยงานตางๆ ทเกยวของ พรอมแนะวธดแล รกษาเครองเพอประสทธภาพในการใชงานเครอง

นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตร การแพทย เปดเผยวา โรคความดนโลหตสง นบเปนหนงในปญหาสาธารณสขสำาคญทกำาลงคกคามสขภาพของคนไทยและคนทวโลก และเปนสาเหตททำาใหเสยชวตกอนวยอนควร โรคนมกมสาเหต มาจากกรรมพนธและพฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสม โดยเฉพาะ การบรโภคอาหาร รสหวาน มน เคม ดมเครองดมแอลกอฮอล สบบหร ไมรบประทานผกและผลไม ขาดการออกกำาลงกาย ความอวนและ อายทเพมขน ผทมปจจยเสยงและมอายเกน 40 ปขนไป ควรไดรบการตรวจวดความดนโลหตเปนระยะ เพอทราบวาตนเอง เสยงตอการเปนโรคความดนโลหตสงหรอไม แตในปจจบนประชาชนสามารถตรวจวดความดนโลหตดวยตวเองแบบงายๆ ไดทบาน ดวยเครองวดความดนโลหต ซงเปนเครองมอแพทยทใชในการ ตรวจวนจฉยโรค และใชอยางแพรหลาย 2 ชนด คอ เครองวด ความดนโลหตแบบปรอททใชหฟงและแบบอตโนมต สำานกรงสและเครองมอแพทย กรมวทยาศาสตรการแพทย ไดทดสอบคณภาพเครองวดความดนโลหตทง 2 ชนดทใชงานใน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำาบล (รพ.สต.) และใชงาน โดยอาสาสมคร สาธารณสขประจำาหมบาน (อสม.) จำานวน 586 เครอง พบวา มเครองทตกมาตรฐานทงสน 112 เครอง คดเปนประมาณรอยละ 19

คณภาพของ เครองวดความดนโลหตโดยสวนใหญเปนเครองทตกมาตรฐานดานอตราการรวของความดน ในระบบ ซงมสาเหตมาจากอปกรณประกอบชำารด เชน คฟ สาย ลกยาง เปนตน นายแพทยสขม กลาวเพมเตมวา แมวาเครองวดความดนโลหตเหลานจะใชอยางแพรหลาย แตยงพบวามเครองทไมผานมาตรฐาน ทำาใหมผลกระทบในการวนจฉยโรค ผใชจงคำานงถง ขอควรระมดระวงในการดแลรกษาเครอง โดยหลกเลยงการ เกบเครองในทมความชนสง ฝนละออง ถกแสงแดดโดยตรงและ ของมคม อยาวางวตถทมนำาหนกมากทบลงบนเครองและไมปมลมเขาหากไมไดสวมปลอกเขากบตวผปวย ไมดง ยดหรอบดปลอกพน ไมแกะ ถอด แยกสวนประกอบซอมหรอปรบแตงเครองเอง และสำาหรบเครองวดความดนโลหตแบบอตโนมต ควรถอดแบตเตอรออกเมอไมไดใชงานเปนเวลานาน นอกจากนในการวดความดนทถกตอง ผตรวจควรพกผอนใหเพยงพอ งดสบบหร งดดมกาแฟ และกอนวดควรนงพกใหหายเหนอยอยางนอย 5-10 นาท งดวดความดนหลง รบประทานอาหารอมใหมๆ และควรปสสาวะใหเรยบรอยกอนวด เพอใหไดคาความดนทไมคลาดเคลอน ซงอาจสงผลใหคาทอานได ไมถกตอง ดงนนผใชเครองวดความดนโลหตควรหมนใสใจดแลรกษาเครองวดความดนอยางตอเนอง และสอบเทยบเครองมอเปน ระยะเพอใหไดมาตรฐาน หากมขอสงสยหรอสอบถามขอมลเพมเตมสามารถตดตอไดท กลมเครองมอแพทย สำานกรงสและเครองมอแพทย กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข โทรศพท 0-2951-0000 ตอ 99956

สำานกรงสและเครองมอแพทย...รายงาน

(อานตอจากหนา2ภก.วรวทยกตตวงศสนทร)

Department of Medical Sciences9จดหมายขาว กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข

ปท 31 ฉบบท 5 เดอนพฤษภาคม 2560

ถอมตนออนนอมใสใจประชาชน Humilityคานยมกระทรวงสาธารณสข P HPeople centered

ผลการทดสอบ ยอดสะสม ชนด / สายพนธไขหวดใหญ ประจำาเดอนเมษายน 2560 ม.ค.52 – 28 เม.ย. 60

จำานวนเชอท จำานวนเชอท รอยละทดอยา รอยละทดอยา ทดสอบ ดอยา

ไขหวดใหญตามฤดกาล 1. A/H1N1 (2009) 7 0 0(0/7) 0.94 (13/1,381) 2. A/H3N2 4 0 0(0/4) 0 (0/1,073) 3. Influenza B 0 0 0(0/0) 0 (0/502)

ศนยไขหวดใหญแหงชาตสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข...รายงาน

จากการเฝาระวงไขหวดนกและไขหวดใหญทางหองปฏบตการ ศนยไขหวดใหญแหงชาต กรมวทยาศาสตรการแพทย โดยสมตวอยาง

จากกลมผปวย (CLuSTER) ทมอาการคลายไขหวดใหญ ผปวยทมอาการรนแรง ไดแก ปอดบวม ปอดอกเสบ มาเพาะเชอและทำาการตรวจ

วเคราะหโดยวธ GENOTyPIC ASSAy เพอหายนสทเกยวของกบการดอยา และวธ PHENOTyPIC ASSAy โดยการทดสอบเชอไวรสกบ

ยาตานไวรสในกลม NEuRAMINIdASE INHIBITOR ผลการทดสอบดงน

การเฝาระวงการกลายพนธและการดอยาของ เชอไขหวดใหญประจำาเดอนเมษายน 2560

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข พฒนาวธการตรวจไวรสซกาเพอตอบสนองตอสถานการณระบาดในประเทศไทย โดยเรงพฒนาชดทดสอบตรวจหาแอนตบอดเชอไวรสซกา เพอเปนประโยชนในการตรวจวนจฉยตอไป นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตร การแพทย เปดเผยวา โรคตดเชอไวรสซกา มยงลายเปนพาหะนำาโรคตดตอมาสคนไดโดยการถกยงทมเชอกด ซงผปวยสวนใหญไมแสดงอาการ สวนนอยจะมผนไข ตาแดง และปวดขอ นอกจากนมรายงานการแพรเชอจากแมสลกและทางเพศสมพนธ อาจจะมความเกยวของกบภาวะทารกแรกเกดมศรษะเลกตงแตกำาเนด โดยในชวงป 2556-2558 พบการระบาดในหลายพนท กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข จงไดจดเตรยมหองปฏบตการใหพรอม ตรวจวนจฉย โดยการพฒนาการตรวจโรคตดเชอไวรสซกา ดวยวธ Real time RT-PCR ซงดดแปลงจากวธของศนยควบคมโรคตดตอสหรฐอเมรกา (uS-CdC) พรอมทงพฒนาการตรวจแอนตบอดชนด IgM และ IgG เพอตรวจทารกแรกเกดและมารดา ซงสามารถตอบสนองตออบตการณโรคตดเชอไวรสซกาในประเทศในชวงเวลา ดงกลาว ซงผลการตรวจทางหองปฏบตการมความสำาคญตอ การควบคมโรคไมใหแพรกระจายไปในวงกวางได นอกจากน กรมวทยาศาสตรการแพทยกำาลงพฒนาชดทดสอบวธ Immuno chromatography เพอตรวจหาแอนตบอด IgM และ IgG ตอเชอไวรสซกา ซงขณะนอยระหวางการทดสอบประสทธภาพของ ชดทดสอบกอนการนำาไปใชประโยชนเพอการตรวจวนจฉยตอไป นายแพทยสขม กลาวเพมเตมวา ทผานมากรมวทยาศาสตรการแพทยใหบรการตรวจวนจฉยโรคตดเชอไวรสซกา 2 วธ คอ 1.การตรวจสารพนธกรรมไวรสซกา ในตวอยางเลอด ปสสาวะ และ

กรมวทยฯ เรงพฒนาชดทดสอบตรวจหา แอนตบอดเชอไวรสซกา

นำาลาย ดวยวธ Real-time RT-PCR สามารถรผลไดภายใน 8 ชวโมง 2.การตรวจแอนตบอดชนด IgM และ IgG ตอไวรสซกา ในตวอยางซรม ดวยว ธ ELISA หากพบผ ปวยสงสยตดเชอไวรสซกา สถานพยาบาลทกระดบสามารถสงตวอยางมาทสถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ในพนทตางจงหวดสามารถสงตวอยางตรวจไดท ศนยวทยาศาสตรการแพทยทง 14 แหง ทตงกระจายอยตามภมภาคตางๆ ทวประเทศ อยางไรกตามวธปองกนโรคตดเชอไขซกาทดทสดคอประชาชนตองปองกนตวเองไมใหยงกด และกำาจดแหลงเพาะพนธยงลาย ทงในและนอกบานโดยสวมเสอผาใหมดชด ทายาปองกน ยงกด นอนกางมง และหลกเลยงการเดนทางไปพนททมการระบาดของโรค ทงนหากเดนทางกลบมาจากพนททมการระบาด แลวมอาการออกผน มไข ตาแดง ปวดขอ ปวดศรษะ โดยอาการจะปรากฏหลงผปวยไดรบเชอภายใน 3-12 วน ใหรบไปพบแพทยทนท และแจงประวตการเดนทางใหแพทยทราบดวย

สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข...รายงาน

เปนนายตวเอง เรงสรางสงใหมคานยมกระทรวงสาธารณสข Mastery Originality M O

1010 ความเสยง เลยงได

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เผย ผลตรวจวเคราะหนำาในบอนำาสดำาท อ.ศรสาคร จ.นราธวาส พบเชอโรคอาหารเปนพษ ฟลออไรด เหลกสงกวาเกณฑ และ พบซลไฟดเกนมาตรฐานนำาทง จดเปนนำาเสยทตองผานการ บำาบด หรอปรบปรงคณภาพนำาตามมาตรฐานกอนนำามาใช ดงนนจงไมแนะนำาใหดมหรอใชนำาบอสดำาเพราะมความเสยง ตอสขภาพอาจทำาใหเกดโรคได นายแพทยสขม กาญจนพมาย อธบดกรมวทยาศาสตร การแพทย กลาววา จากกรณมขาวในหนงสอพมพ และสอออนไลนตางๆ ทเผยแพรขาวชาวบาน ใน อ.ศรสาคร จ.นราธวาส พบบอนำาสดำา อยบรเวณสวนยางพารา มการเผยแพรภาพชาวบานจำานวนมาก นำามาดม และชำาระรางกาย โดยเชอวาเปนบอนำาศกดสทธ สามารถบรรเทาอาการบาดเจบและรกษาโรคผวหนงได เพอเฝาระวงอนตรายตอผบรโภค เจาหนาทสำานกงานสาธารณสข อำาเภอศรสาคร และ เจาหนาทสำานกงานสาธารณสขจงหวดนราธวาสไดลงพนท เกบตวอยางนำาบอสดำาดงกลาว สงตรวจวเคราะหคณภาพมาตรฐานนำาดมและตรวจสอบตะกอนสดำาทศนยวทยาศาสตรการแพทยท 12 สงขลา เมอวนท 19 และ 24 เมษายน 2560 ทงนจากผลการทดสอบคณภาพนำาสดำาตามมาตรฐานนำาบรโภค พบวาไมไดมาตรฐานทง ทางดานเคมและจลชววทยา สาเหตทางดานเคมเนองจากมปรมาณสารฟลออไรด และเหลก สงกวาเกณฑคณภาพมาตรฐานนำาดม ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 61 (พ.ศ.2524) ฉบบท 135 (พ.ศ.2534) และ ฉบบท 6 (พ.ศ.2553) โดยเฉพาะฟลออไรด และเหลกสงกวาเกณฑถง 14 และ 43 เทา ตามลำาดบ ซงฟลออไรดอาจทำาใหเกดการเปลยนแปลงกระดก ทำาใหเปนโรคฟนตกกระ ฟนลาย การทำางานของไตและตอมไรทอผดปกต สวนเหลกถงแม ไมมผลตอสขภาพมากนก แตถาไดรบในปรมาณมากอาจจะสะสม ในตบทำาใหเกดโรคได

กรมวทยฯ ยำา อยาดมนาในบอนาสดาท อ.ศรสาคร จ.นราธวาส

ทตองผานการบำาบด หรอปรบปรงคณภาพนำาตามมาตรฐาน กอนนำามาใช ประชาชนไมควรดมหรอใชนำาบอสดำาเพราะม ความเสยงตอสขภาพ อาจทำาใหเกดโรคได “สำาหรบประเดนทชาวบานเขาใจวานำาสดำาและใสได เพราะเปนนำาศกดสทธนน จรงๆ แลวเปนปฏกรยาทางเคม ถามอากาศนอยหรอออกซเจนตำาจะทำาใหนำาเปนสดำาเพราะมตะกอนของสารประกอบเหลกกบซลไฟด แตถามอากาศหรอออกซเจนสงจะเกดการสลายตวเปนซลเฟอร และซลเฟต ตะกอนสดำาจะหายไป นำาจงใสขน” นายแพทยสขม กลาวทงทาย

ศนยวทยาศาสตรการแพทยท12สงขลา...รายงาน

นอกจากนยงไมไดมาตรฐานทางดานจลชววทยา เนองจากพบเชอโคลฟอรม (MPN Coliforms) มากกวา 23 ตอนำา 100 มลลลตร ซงเกนเกณฑกำาหนด และพบ อโคไลน (E.coli) และสแตฟโลคอกคส ออเรยส (S.aureus) ซงเปนเชอทเปนสาเหตของโรคทางเดนอาหาร ทองเสย และอาหารเปนพษ อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย กลาวตออกวา สำาหรบตะกอนสดำาเ ปนสารกลมซลไฟดตรวจพบ ในปรมาณ 4.8 มลลกรมตอลตร ซงคณภาพนำาบรโภค จะตองไมมสารดงกลาวอยเลย ดงนนจงนำาไปเทยบกบ มาตรฐานนำาทงพบวาเกนมาตรฐานถง 4.8 เทา อยางไรกตาม จากผลการทดสอบนช ใหเหนวาตวอยางนำา จากบอนำาสดำาไมไดมาตรฐาน โดยพบเชอโรคอาหารเปนพษ และพบซลไฟดเกนมาตรฐานนำาทง จงจดเปนนำาเสย

Department of Medical Sciences

ปท 31 ฉบบท 5 เดอนพฤษภาคม 2560จดหมายขาว กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข

เปนนายตวเอง เรงสรางสงใหมคานยมกระทรวงสาธารณสข Mastery Originality M O

เครองยา สมนไพรไทย11

ฉบบเดอนพฤษภาคม 2560

ขอมลจาก หนงสอเครองยาสมนไพรไทยสถาบนวจยสมนไพร

2

บรรณาธการ

กรณาสงคำาตอบ พรอมระบชอทอย เบอรโทรศพทของท�นทส�ม�รถตดตอได สงม�ยง ฝ�ยประช�สมพนธ กรมวทย�ศ�สตรก�รแพทย กระทรวงส�ธ�รณสข อ.เมอง จ.นนทบร 11000 หรอ ท�งอเมล [email protected] หรอ โทรส�ร 02 5911707 หรอ สงเข�ม�ทกลองขอคว�ม ในเฟชบก เครอข�ยประช�สมพนธกรมวทย�ศ�สตรก�รแพทย เพอลนรบ ตกตานายชดทดสอบจำานวน20รางวล (หมดเขตสงคำ�ตอบลนร�งวลภ�ยในวนท 30 มถน�ยน 2560) ประก�ศร�ยชอผโชคด ในจดหม�ยข�วกรมวทย�ศ�สตรก�รแพทยฉบบกรกฎ�คม 2560เฉลยคำาตอบและรายชอผโชคดประจำาฉบบมนาคม2560 นกวทยาศาสตรการแพทยเกยรตยศประจำาปพ.ศ.2560คอใครตอบ ศาสตราจารยดร.นายแพทยพลรตนวไลรตนรายชอผโชคด

คณจกร�วะ พมพร คณพศมย อภรกษน�คกล คณพชรภรณ เงนม�ก คณบงอร พลอยอไรคณสพฒน� คงศลป

ลนรบรางวล ประจำาฉบบพฤษภาคม 2560

คณจตร� บวทอง คณขวญเรอน สวรรณโสฬส คณสมบญ อนทรวชยคณวนย ตงกตตวฒน คณอญชน พรมธม�

จ.ส.อ.หญง ผสด ตจส�รอไร น�ยพรธรรม เทยมเทยบรตนคณจรสด� วฒน�ก คณเฉลยว น�ด คณกฤษณ� ทมง�ม

คณประจกษ เพญโพธคณวชร ย�ส�ร คณเกยรตศกด กองรส คณเจษด�พร พมต�ด คณวรรณภ� ช�วโคกหมอ

ถอมตนออนนอมใสใจประชาชน Humilityคานยมกระทรวงสาธารณสข P

ใสใจประชาชน P HPeople centered(อานตอหนา 8 ภก.วรวทย กตตวงศสนทร)

ชอท�งวทย�ศ�สตร Solanum trilobatum L.วงศ SOLANACEAEชออนๆ แขวงเคย หม�กแขง มะแวงขม มะแวงเคย ลกษณะของพช มะแวงเครอ เปนไมเถ�ขน�ดเลก มกงก�นระเกะระกะ มหน�มโคงงอแหลมคมทวทงตน ใบเดยวเรยงสลบหรอเปนกระจกต�มปล�ยกง ใบรปไขปอม โคนใบมน ปล�ยใบมน ขอบใบหยกเว� ก�นใบย�ว ดอกชอกระจะสนๆ ออกต�มซอกใบบรเวณใกลๆ ยอด สมวงชมพ กลบเลยง โคนกลบเชอมตดกน ปล�ยแยกเปน 5 แฉก ตดทน กลบดอก โคนกลบเชอมตดกน ปล�ยแยกออกเปน 5 กลบ แผก�งออกอยในระน�บเดยวกน เนอกลบยนเลกนอย เกสรเพศผ 5 อน สเหลอง ก�นชเกสรสนแยกกน มชองเปดตอนปล�ย เกสรเพศเมย รงไขอยเหนอวงกลบ ผลกลม อวบนำ� ผวเรยบ เกลยง สเขยวมล�ยกระข�ว เมอสกเปลยนเปนสแดง เนอนม เมลดกลมแบน มจำ�นวนม�ก ประโยชนท�งย� ผลขบเสมหะ แกไอ ขบปสส�วะ เบ�หว�น ชวยเจรญอ�ห�ร บำ�รงเลอด ทองอดทองเฟอ รดสดวง ขบลม ลกษณะของเครองย� ผลแหง รปคอนข�งกลม สนำ�ต�ลออนถงสนำ�ต�ลเขม แขง ผวยน แตกหกง�ย ชนทแตกหกมลกษณะของเปลอกผลทบ�ง มเมลดจำ�นวนม�ก สนำ�ต�ล ขน�ดเลก แบน มกลนฉน

มะแวงเครอ ผล ขบเสมหะ แกไอ

คำาถาม กรมวทยาศาสตรการแพทย เชญผแทนสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และ SME

มาประชมเพอหาแนวทางรวมกนในการพฒนาประเทศ ตามนโยบายเมองไทย 4.0

โดยจะสงเสรมสนบสนนงานดานใดบาง

ผลงานดเดนทสำาคญ ก�รคนคว�พบก�รใชตะกวบดกรในตนำ�เยนทใชในโรงเรยนทวประเทศ และพบส�รตะกวปนเปอนในนำ�ดมของนกเรยน ผลกดนใหยตก�รใชตนำ�เยนทไมปลอดภย และหนวยง�นทเกยวของใชอำ�น�จห�มผลต จำ�หน�ยตนำ�เยนทใชตะกวบดกร และตอม�ไดขย�ยไปยงหมอกวยเตยว หมอตมก�แฟ ภ�ชนะทสมผสกบอ�ห�รมใหใชตะกวบดกรดวยเชนเดยวกน ส�ม�รถปองกนก�รบรโภคส�รตะกวในกลมประช�ชนไดอย�งนอยกว� 20 ล�นคน ก�รคนพบ ชดตรวจ HIV ใหผลลบลวง ซงหนวยง�นรฐจดห�ใชในก�รตรวจคดกรองเลอดของผบรจ�คเลอดใหก�ช�ดจงหวดต�งๆ แจงเตอนภยเรงดวนใหงดใช และนำ�ไป สก�รกำ�หนดม�ตรฐ�น ชดตรวจ HIV ทจะอนญ�ตใหจำ�หน�ยในประเทศไทยตองผ�นก�รประเมนต�มเกณฑม�ตรฐ�น เครองมอแพทย ก�รศกษ�พบว�อ�ยก�รปลกสมนไพรย�ชมเหดเทศ ในบญชย�หลกแหงช�ต ตงแต 9 เดอนขนไปจงจะมส�รสำ�คญออกฤทธเปนย�ทมสรรพคณได จงเปนม�ตรฐ�นในก�รเกบวตถดบย�ดงกล�วตองมอ�ยเกนกว� 9 เดอนขนไป และตอม� ไดพฒน�ชดตรวจสอบคณภ�พชมเหดเทศสำ�หรบโรงพย�บ�ล ทเปนสถ�นทผลตย�ไดใชตรวจสอบปรม�ณส�ระสำ�คญ ออกฤทธ

ภก.วรวทย กตตวงศสนทรรองอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทยผบรหารสาธารณสขทมผลงานดเดน และ เปยมคณธรรม ประจำาป 2559

และทำ�ใหเสยชวตได ดงนนห�กผบรโภคสนใจจะใชอ�ห�รเสรม ดงกล�ว จำ�เปนตองมคว�มรและใชวจ�รณญ�ณในก�รเลอกซอ เลอกผลตภณฑจ�กแหลงทเชอถอได มคำ�รบรองจ�ก อย. และ ไมหลงเชอคำ�โฆษณ�อวดอ�งสรรพคณเกนจรง ห�กมอ�ก�รผดปกตใหหยดรบประท�นผลตภณฑเหล�น รบไปพบแพทยทนทและ แจงหนวยง�นทเกยวของเพอดำ�เนนก�รตอไป สำ�หรบผลก�รตรวจวเคร�ะหโดยละเอยด ดงน ก�แฟสำ�เรจรปชนดผง จำ�นวน 462 ตวอย�ง จำ�แนกเปน กลมย�รกษ�โรคหยอนสมรรถภ�พท�งเพศ ตรวจวเคร�ะห 130 ตวอย�ง พบ ซลเดน�ฟล 33 ตวอย�ง ท�ด�ล�ฟล 1 ตวอย�ง (รอยละ 26.2) กลมย� ลดคว�มอวน ตรวจวเคร�ะห 344 ตวอย�ง พบไซบทร�มน 47 ตวอย�ง (รอยละ 13.7) กลมย�นอนหลบเบนโซไดอะซปนส ตรวจวเคระห 183 ตวอย�ง พบลอร�ซแพม 1 ตวอย�ง (รอยละ 0.5) ผลตภณฑเสรมอ�ห�ร จำ�นวน 1,034 ตวอย�ง จำ�แนกเปน กลมย�รกษ�โรคหยอนสมรรถภ�พท�งเพศ ตรวจวเคร�ะห 287 ตวอย�ง พบซลเดน�ฟล 86 ตวอย�ง ท�ด�ล�ฟล 6 ตวอย�ง ซลเดน�ฟล รวมกบท�ด�ล�ฟล 24 ตวอย�ง และซลเดน�ฟลรวมกบ ว�รเดน�ฟล 7 ตวอย�ง รวม 123 ตวอย�ง (รอยละ 42.9) กลมย� ลดคว�มอวน ตรวจวเคร�ะห 187 ตวอย�ง พบออลสแตท 22 ตวอย�ง (รอยละ 11.8) และตรวจวเคร�ะห 849 ตวอย�ง พบไซบทร�มน 163 ตวอย�ง (รอยละ 19.2) กลมย�ลดคว�มอย�กอ�ห�ร ตรวจวเคร�ะห 245 ตวอย�ง พบเฟนฟลร�มน 1 ตวอย�ง (รอยละ 0.4) กลมย�ระบ�ย พบฟนอลฟท�ลน 1 ตวอย�ง จ�ก 245 ตวอย�ง

(รอยละ 0.4) กลมย�สเตยรอยด ตรวจวเคร�ะห 103 ตวอย�ง พบเดกซ�เมธ�โซน 2 ตวอย�ง (รอยละ 1.9) และมผลตภณฑเสรมอ�ห�รทตรวจพบว� มย�แผนปจจบน 2 กลม จำ�นวน 3 ตวอย�ง ไดแก ไซบทร�มน รวมกบท�ด�ล�ฟล 1 ตวอย�ง และไซบทร�มนรวมกบฟนอลฟ ท�ลน 2 ตวอย�ง และย�กลมเดยวกน 2 ชนด ไดแก ไซบทร�มน รวมกบออลสแตท 3 ตวอย�ง เคร องดม ( เคร องดม อน นอกเหนอจ�กก�แฟ ช� ช�สมนไพร ต�มพระร�ชบญญตอ�ห�ร) เชน โกโกผง เครองดมผงผสมคอลล�เจน เครองดมคลอโรฟลล เครองดมสมนไพร เปนตน จำ�นวน 66 ตวอย�ง จำ�แนกเปน กลมย�สเตยรอยด ตรวจวเคร�ะห 41 ตวอย�ง พบเดกซ� เมธ�โซน 6 ตวอย�ง (รอยละ 14.6) และอ�ห�รอนๆ ไดแก ช�สมนไพร ข�วกลองงอก และวตถดบท เปนสวนประกอบของผลตภณฑอ�ห�ร เชน ส�รใหกลนรส นำ�ต�ลมอลโตส ส�ร โคควเทน เปนตน จำ�นวน 41 ตวอย�ง จำ�แนกเปนกลมย� ลดคว�มอวน ตรวจวเคร�ะห 9 ตวอย�ง พบออลสแตท 1 ตวอย�ง (รอยละ 11.1)

สำานกคณภาพและความปลอดภยอาหาร ... รายงาน

อานตอจากหนา 12 : ระวง “ยาแผนปจจบน”

ชวงนอ�ก�ศเปลยนแปลงบอย ตองดแลร�งก�ยเปนพเศษ นะคะ โดยเฉพ�ะอย�งยงไขหวด ซงกรมวทย�ศ�สตรก�รแพทยได เฝ�ระวงก�รกล�ยพนธของเชอไขหวดใหญ และนำ�ม�ร�ยง�นให ท�นผอ�นไดตดต�มทกเดอน สำ�หรบกจกรรมในชวงเข�สฤดฝนน กรมวทย�ศ�สตรก�รแพทยยงคงมกจกรรมท�งก�รคนคว�วจยม�กม�ย และเฝ�ระวงภยสขภ�พใหกบผบรโภคอย�งตอเนอง อ�ท ก�รรวมมอวจยพฒน�เทคโนโลยพนธศ�สตรก�รแพทย เพอเพมประสทธภ�พก�รรกษ�เชอวณโรค ก�รขย�ยเครอข�ยภ�คเหนอลยง�นคมครองผบรโภค ก�รรวมมอกบสภ�อตส�หกรรม และ SME สงเสรมผลตภณฑสมนไพร เครองสำ�อ�ง ย�แผนไทย ย�แผนปจจบน ก�รเฝ�ระวง “ย�แผนปจจบน” ปนปลอมในอ�ห�ร รวมถงก�รตรวจวเคร�ะหนำ� ในบอนำ�สดำ� ทจงหวดนร�ธว�ส ผลเปนอย�งไรตดต�มอ�นในฉบบ ... สวสด

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข88/7 ซอยตวานนท 14 ถนนตวานนทอำาเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000

เสนอแนะ ตชม หรอสงบทความลงตพมพ สงมาไดทกองบรรณาธการฝายประชาสมพนธสำานกงานเลขานการกรมกรมวทยาศาสตรการแพทยถนนตวานนท อำาเภอเมองจงหวดนนทบร 11000โทร. 0-2951-0000 ตอ 99081โทรสาร 0-2951-0312E mail: [email protected] www.dmsc.moph.go.thwww.dmscsmartlifeblog.com เครอขายประชาสมพนธ กรมวทยาศาสตรการแพทย

ชำ�ระค�ฝ�กสงเปนร�ยเดอนใบอนญ�ตเลขท 22/2552

ไปรษณยกระทรวงส�ธ�รณสข

ทปรกษา อธบด รองอธบด ผทรงคณวฒ ผเชยวชาญเฉพาะ ผอำานวยการสำานก / สถาบน / ศนยวทยาศาสตรการแพทย กองบรรณาธการ อภรด เฉยรอด, อภสทธ เหมาะสมสกล, วชพร แดงอทย, วระวญ อนทรง, พรยทธ คนทะชมภ, จงกล เงนมาก, ธระพล ดโสภา, สรพล สนเจรญรง, ภาคนย กลนกล, สนนทา สขสมตร, สวรรณ โพธมา

ศนยขอมลขาวสาร กรมวทยาศาสตรการแพทยตงอยทอ�ค�ร 14 ชน 2 กรมวทย�ศ�สตรก�รแพทย นนทบร

จดหม

ายขา

ว N

ews

Lette

rIS

SN : 1

513

- 507

1 h

ttp://

www.

dmsc

.mop

h.go

.th

กรมวทยาศาสตรการแพทยDepartment of Medical Sciences

สขภาพดไมมขาย อยากไดตองรวมสราง

ISO 9001:2015 Certified ปท 31 ฉบบท 5 เดอนพฤษภาคม 2560

12

เรองในฉบบ หนา

ผบรหารสาธารณสขทมผลงานดเดนและเปยมคณธรรม ประจำาป 2559 2 มะแวงเครอ ผล ขบเสมหะ แกไอ 2 กรมวทยฯ เรงวจยพฒนาเทคโนโลยพนธศาสตรการแพทย เพมประสทธภาพการรกษาเชอวณโรค 3 กรมวทยฯ รวมกบสภาอตสาหกรรม และ SME สงเสรมผลตภณฑสมนไพร เครองสำาอาง ยาแผนไทย ยาแผนปจจบน 4 กรมวทยฯ ขยายเครอขายภาคเหนอลยงานคมครองผบรโภค 5 รอบรวกรมวทยฯ 6-7 คณภาพของเครองวดความดนโลหตสง 8 กรมวทยฯ เรงพฒนาชดทดสอบตรวจหาแอนตบอดเชอไวรสซกา 9 การเฝาระวงการกลายพนธและการดอยาของเชอไขหวดใหญ 9 กรมวทยฯ ยำาอยาดมนำาในบอสดำาท อ.ศรสาคร จ.นราธวาส 10 ลนรบรางวลคำาถามประจำาฉบบ 11 ระวง!.... “ยาแผนปจจบน” ปนปลอมในอาหาร 12

ประชมความรวมมอการวจยดานวณโรคระหวางประเทศไทยและประเทศญปน แพทยหญงมยร� กสมภ ทปรกษ�รฐมนตรว�ก�รกระทรวงส�ธ�รณสข พรอมดวยน�ยแพทยสขม ก�ญจนพม�ย อธบดกรมวทย�ศ�สตรก�รแพทย และ ผทรงคณวฒจ�กกรมควบคมโรค รวมประชมแลกเปลยนคว�มคดเหนกบ ผเชยวช�ญช�วญปน มห�วทย�ลยโตเกยวและศนยวทย�ศ�สตรก�รแพทย รเคน ในก�รวจยด�นวณโรคระหว�งประเทศไทยและประเทศญปน ภ�ยใต โครงก�ร SATREPS “Integrative human and pathogen genomic information for tuberculosis control” ซงเปนก�รใชเทคโนโลยท�ง พนธศ�สตรก�รแพทย เพอตรวจห�ลกษณะท�งพนธกรรมของคนและเชอ วณโรค ชวยใหวนจฉยรวดเรว วนท 16 พฤษภ�คม พ.ศ.2560

“ยาแผนปจจบน” ปนปลอมในอาหารระวง...

กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เผยผลเฝาระวงการปนปลอมยาแผนปจจบนในอาหาร ระหวาง ป พ.ศ.2556-2559 พบวายงคงมการนำายาแผนปจจบน หลายกลมและหลายชนดมาผสมในอาหาร ซงจดวาเปนอาหาร ไมบรสทธและเปนสงทผดกฎหมาย อาจกอใหเกดอนตราย และอาจทำาใหเสยชวตได แนะผบรโภคควรใชวจารณญาณ ในการเลอกซอ ไมหลงเชอคำาโฆษณาอวดอางสรรพคณเกนจรง หากมอาการผดปกตใหหยดการรบประทานผลตภณฑเหลาน รบไปพบแพทยทนท และแจงหนวยงานทเกยวของเพอดำาเนนการตอไป ระหว�งป พ.ศ.2556–2559 กรมวทย�ศ�สตรก�รแพทย รวมกบสำ�นกง�นคณะกรรมก�รอ�ห�รและย� และหนวยง�นต�งๆ ในก�รเฝ�ระวงก�รใชย�แผนปจจบนในอ�ห�ร จำ�นวน 6 กลม 14 ชนดตวย� ไดแก กลมย�รกษ�โรคหยอนสมรรถภ�พท�งเพศ (ซลเดน�ฟล, ท�ด�ล�ฟล และว�รเดน�ฟล) กลมย�ลดคว�มอวน (เอฟดรน, ออลสแตท, เฟนเทอรมน และไซบทร�มน) กลมย� ลดคว�มอย�กอ�ห�ร (เฟนฟลร�มน) กลมย�ระบ�ย (ฟนอลฟท�ลน) กลมย�สเตยรอยด (เดกซ�เมธ�โซน และเพรดนโซโลน) กลม ย�นอนหลบเบนโซไดอะซปนส (อลปร�โซแลม, ไดอะซแพม และ ลอร�ซแพม) ในตวอย�งก�แฟสำ�เรจรปชนดผง ผลตภณฑเสรมอ�ห�ร เครองดม และวตถดบทเปนสวนประกอบของผลตภณฑอ�ห�ร รวมทงสน 1,603 ตวอย�ง ผลก�รตรวจวเคร�ะหท�ง หองปฏบตก�ร ยงคงตรวจพบก�รปนปลอมของย�แผนปจจบน

เหล�น ผบรโภคจงมคว�มเสยงทจะไดรบอนตร�ยจ�กผลข�งเคยงของย�ทพบทงชนดเดยวและพบรวมกน 2 ชนด โดยย�รกษ�โรคหยอนสมรรถภ�พท�งเพศอ�จกอใหเกดปญห�เกยวกบระบบหลอดเลอดและหวใจ เชน มอ�ก�รหวใจว�ย เสนโลหตในสมองแตก หวใจเตนผดปกต เลอดออกในสมองหรอปอด คว�มดนโลหตสง และ เสยชวตเฉยบพลน ไซบทร�มนทำ�ใหมคว�มเสยงตอก�รเกดโรคหวใจว�ยและเสนโลหตในสมองแตก สวนออลสแตทอ�จสงผลใหเกดอ�ก�รข�งเคยงไมพงประสงค เชน มปญห�เกยวกบระบบขบถ�ย ไมส�ม�รถกลนอจจ�ระและข�ดส�รอ�ห�ร เปนตน ดงนนก�รดแลรกษ�สขภ�พทเหม�ะสมควรทำ�ดวยก�รออกกำ�ลงก�ย อย�งสมำ�เสมอ 3-5 ครงตอสปด�ห ครงละอย�งนอย 30 น�ท และปรบเปลยนพฤตกรรมก�รรบประท�นอ�ห�ร งดหว�น มน เคม นอกจ�กนอ�ห�รทมก�รปนปลอมย�แผนปจจบนจดเปนอ�ห�ร ไมบรสทธและเปนสงทผดกฎหม�ย อ�จกอใหเกดอนตร�ยตอร�งก�ย

กรมวทย เตอนภย

(อานตอหนา 11)