-
I. Her Zaman in, Size En Yksek cretin Teklif Edildii i Sein II.
Kadro lerinden Kann; rn lerinin Peinde Olun
III. Personel Blmlerinin Kariyerinizi Planlamasn Beklemeyin IV.
Mteri Edinin; Edinmekle Brakmayn, Onlar Elinizde Tutun V. Fiziksel
Olarak da Formda Olun
VI. Zor ve Yalnz Bana Yaplacak Bir ey Yapn VII. Kt Bir Any Asla
Kada Dkmeyin
VIII. Her Gn Dnmeye Bir Saat Ayrn IX. Elinizin Altnda Olacak Bir
'Fikir Defteri' Oluturun X. Srekli Ayn Arkada Grubuyla ki meye
Gitmeyi Brakn
XI. Sigara meyin XII. Ofis Partilerinden Uzak Durun
XIII. Cuma, 'Eee, Neler Yapyosun Bakalm?' Gndr XIV. Arkadalarnzn
Ekiplerini Dost Edinin XV. Herkesin lk Adn Bilin
XVI. 'Tek Satr - yi ti!' Turlar Dzenleyin XVII. Bir Konuma Fazla
Yapn
XVIII. Krk be Dakika Erken Gelip, On be Dakika Ge Ayrln XIX.
Ofisten Evinize Getirmeyin XX. Sizi Davet Ettirecek zellikleri
Edinin
XXI. Seyahatlerde stlerinizle Birlikte Olmaktan Kann XXII.
Yemeklerinizi Otel Odanzda Yiyin
XXIII. Uakta, Arkasn evirip Okuyacak Bir eyler Aramaktansa aln
XXIV. Bir 'Kiiler Dosyas' Tutun XXV. Notlarnz Kendi El Yaznzla
Yazlm Olarak Gnderin
XXVI. stlerinizle Senli Benli Olmayn
FARUK ZFESCOLU | [email protected]
Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
1
XXVII. Bir Fili Saklamaya almayn XXVIII. Yaptnz Gz nnde
Olsun
XXIX. zninizi Her Zaman Kullann XXX. st Makamlarn Ricalarna
Daima Olumlu Yantlar Verin
XXXI. Patronunuzu Asla artmayn XXXII. Patronunuzun Baars in aln;
Hatta Onun Patronunun Baars
in Daha Bile ok aln XXXIII. yi Bir Patronun Hata Yapmasna Asla
zin Vermeyin XXXIV. Ayda Bir Kez Ktphaneye Gidin XXXV. Yaamnza Her
Yl Byk, Yeni Bir ey Katn
XXXVI. Bu Kitaplar Okuyun XXXVII. 'Dans Kyafeti Giyin'
XXXVIII. nsana Yatrmda Cmert Olun XXXIX. alanlarnza Hak
Ettiklerinden Fazlasn Verin
XL. Durun, Bakn ve Dinleyin XLI. irketinizin Vatansever
Bayraktar Olun
XLII. 'Bilgi Boluklarn' Bulun ve Doldurun XLIII. Ev devi, Ev
devi, Ev devi XLIV. Asla Paniklemeyin . .. Ya da Kendinizi
Kaybetmeyin XLV. Dilinizi Yazl ve Szl Olarak Yaln ve Hatasz
Kullanabilmeyi
renin XLVI. Herkese Kendisinin zel Olduunu Hissettirin
XLVII. Aferin Diyen Olun, Aferin Alan Deil XLVIII. Srpriz dller
Verin
XLIX. Ltfen, Herkese Kar Kibar Olun L. nsanlar yi Hissettiren On
Sz
LI. an hret in Pis Ksmn Yapmadan Gelmez LII. Kes, Bi, Dene
LIII. Acele e eytan Karr LIV. Inda yi Bir eyler Yakaladnz Atee
Btn Kmr Boaltn LV. Parlak Fikirlerin Kendilerine nem Verin,
Kaynaklarna Deil
LVI. Ofis i ekimelerden Uzak Durun LVII. ekici Grnn ve yle de
Olun
LVIII. yi Patronun zinden Gidin, Felsefesini Aratrn ve
Zihninizde Yaatn LIX. Bteyi Amayn LX. Rakiplerinizi Asla
Kmsemeyin
LXI. Kimsenin yi Olmasn ekemeyenler Vardr; Pimlerini Tek Hamlede
ekin
LXII. 'Yapmamalydm Kulb' yesi Olun LXIII. Fikir Kusursuz Olmak
Zorunda Deildir, Ama Hayata Geirilii
Hatasz Olmaldr LXIV. Hatalarnz zenle ve ekinmeden karp Not Edin
LXV. Bugn Yaayn; Yarn Planlayn; Dn Unutun
LXVI. Elence Yaratn; Gln LXVII. Ailenize En yi Mterinize Davranr
Gibi Davrann
LXVIII. Hedef Olmazsa Baar da Gelmez LXIX. alanlarnzn Elerini
Her Zaman Hatrlayn LXX. e Satcnn Gzyle Bakn
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
2
LXXI. Sk Bir Satc Olun LXXII. mparatorluk Kurmaya almayn
LXXIII. rn Odakl Olun, Krtasiye Deil LXXIV. retmek, Hem Liderlik
Etmek Hem de Bir Yandan renmektir LXXV. Fikir Katilleri
Cesaretinizi Krmasn
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
3
I
Her Zaman in, Size En Yksek cretin Teklif Edildii i Sein
Ne yapmak istediinize karar verdikten sonra -bu bankaclk
olabilir, reklam sektr, retim, veya bir baka i alan- size en yksek
creti teklif etmi olan irket iin aln. Sizin iin uygun olan kariyer
veya i dalnn hangisi olduuna henz karar vermediyseniz, ayn ekilde,
seiminiz yine size en yksek creti vaat eden i olsun. Halihazrda
almakta iseniz, kabul edeceiniz transfer, terfi ve grevler de daima
maddi adan en karl olanlar olsun.
Paraya gre hareket etmenizi gerektiren birka nemli neden var.
ncelikle, ikramiyeleriniz, cretleriniz ve primleriniz gibi her trl
dentinizin artnda o anki maanzdan yola klacaktr. Ticari iletmeler
iin -tazminatlarnz da dahil olmak zere-bu cretlere uygulanacak btn
artlarda asl olan yzdelerdir. Bu yzdendir ki, yllk 22.000 dolarlk
bir maaa yaplacak yzde 10'luk bir art, yllk 20.000 dolarlk bir maaa
yaplacak ayn oranda bir arttan 200 dolar daha fazla
getirecektir.
kinci olarak, ne kadar yksek cretle alrsanz st ynetimin o kadar
dikkatini ekersiniz.
nc sebep, ne kadar para alrsanz sizden irketinize o kadar katkda
bulunmanz beklenecektir. Bu da daha fazla sorumluluk, grev ve
zmnden sorumlu olacanz bir o kadar sorun stlenmeniz anlamna
gelecektir ki bu kesinlikle bir 'frsattr'. Ortaya bir eyler karmanz
iin verilen her frsat, baarya ak bir davettir.
Drdnc sebep, yllk 50.000 dolar creti olan bir makama terfi sz
konusu olduunda, biri senede 30.000, dieri 40.000 dolar almakta
olan iki aday arasndan her zaman iin daha yksek cret almakta olan
tercih edilir. Daha yksek cret almakta olann seilme sebebi ise ne
yetenek, ne ie o ana kadarki katks, ne de baka bir eydir.
irketlerin bu konuda tek yaptklar, kolaya kaarak creti daha yksek
olan daha dk olana tercih etmektir .
Sonu olarak i dnyasnda para skordur. Her sporda olduu gibi,
skorbord ne kadar yksek gsteriyorsa durum o kadar iyidir.
Basit.
II
Kadro lerinden Kann; rn lerinin Peinde Olun
irketinize para kazandran iler, rnle ilgili ilerdir. Paray
iletmeye sokan, kar ya da zarar ile direkt ilikisi olan da yine iin
rn ile ilgili ksmlardr.
irketlerde rn ile ilgili blmlerle, rn ile direkt balants olmayan
kadrolar, ou zaman ayrm g olacak kadar birbiri iine karma
eilimindedir. Ancak
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
4
bu ayrm u nokta gz nnde bulundurularak aslnda kolayca
yaplabilir: rn ileri, olayn gerekletii yerin tam ortasnda yer
alr.
rnle ilgili meslek sahipleri iinde satclar, sat efleri, rn
efleri, gelitirme efleri, pazarlama mdrleri, genel mdrler ve hatta
en alttan alacak olursak ustabalar ve gzetmenler saylabilir. Kadro
dediimiz grupta ise avukatlar, planlamaclar, veri
deerlendirmecileri, aratrma ve gelitirme departmanlar alanlar ve
her trl kayt eleman vardr. Bu ilerdeki alanlar, mteri kazandrma ve
kazanlan mteriyi markaya baml tutma konusunda dolayl bir rol
stlenmilerdir. Oysa mteri odakl gnmz dnyasnda, iinde mteriyle bire
bir temas kurma grevi bulundurmayan her trl i nemsizdir.
Birok irkette, alanlarn nfusu genel olarak muhasebe, planlama,
biliim gibi masa ba alanlarndaki departmanlarda younlar. Bu
insanlar ie yaramaz ya da yeteneksiz kesinlikle deillerdir. Ancak
iin ok can alc bir noktasnda bulunduklarn, onlarsz ok ey deieceini
iddia etmek de gtr. Bir baka deyile, irket onlara muhta
deildir.
Bir kadro iini, sadece ksa bir dnem iin devraldnz belli ise,
sizin iin bir atlama tahtasysa veya ciddi ekilde daha fazla bir
cret alacaksanz yapn.
irketinizde hangi ilerin rn, hangi ilerin kadro ii olduunu
bildiinizden emin olun. Bunlarn iinde doru olannda altnzdan da.
III
Personel Blmlerinin Kariyerinizi Planlamasn Beklemeyin
artc bir ekilde, bir ok st dzey alan zanneder ki personel
departmanlar ('insan kaynaklar' diye de bilinir) onlar iin bir
gelecek ve kariyer rotas hazrlamakla ykmldr. Sanrlar ki irketler
onlar iin byk planlar hazrlamlardr. Bazlar da polis veya askeriyede
olduu tr bir kdem mekanizmas benzeri bir dzenden medet umar. Daha
gen olanlar her eye en batan balamay dahi gze alrlar, nk her eyi
dnm olan biricik irketleri her doru admlarnda onlar piramidin bir
sonraki katna terfi ettirecektir.
Oysa bu iler hi de byle yrmez.
irketlerin, gelecekte bakan olmaya aday simalar iin planlar
yoktur. Brakn gelecekteki bakanlarn, irketlerin herhangi bir alan
iin bir gelecek plan olduu dahi tartlr. Kaderiniz ve dolaysyla
kariyer geliiminiz sizin sorumluluunuzdur, baka kimsenin deil. Ne
istediinizi bilmek zorundasnz. Bu istee ulamak iin plannz
ekillendirmek zorundasnz. O irkette en tepeye ulamak iin hangi
yetenek ve uzmanlklarn gerektiini nnze koymalsnz. Sizin
sorumluluunuz ite bu deneyimi edinmektir.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
5
IV
Mteri Edinin; Edinmekle Brakmayn, Onlar Elinizde Tutun
Mteri, bir irketin yaam kaynadr. Bunu iyi kt herkes bilir.
Sonuta herkes 'mteri kraldr', 'velinimettir', 'asl patron
mteridir', 'biz mteri iin varz' tr tmceleri bir kez olsun kullanm
veya duymutur. Ancak alanlarn ok ama ok az irketlerinde bu deyilere
inandklarn gstermek iin bir eyler yaparlar. Genel olarak, bir ef ya
da mdr ykseldike, firma bydke, mevcut veya potansiyel mterilerle
irtibatlar azalr.
st dzey yneticiler irketleri yaplandrrlar, i blmn dzenlerler ve
sorun annda mteriye daha yakn makamlar gsterip "onlar mteriye
benden iki kat daha yakn" diyerek iin iinden karlar. Lafa bakn!
Mteri ile irketteki hi kimse arasnda mesafe olamaz. Dolaysyla kimse
ne iki kat yakn, ne kat uzak olabilir.
Mteri edinmek ve elde tutmak iin niin bu kadar az insan
'gerekten' alr? nk mteri ile uramak zordur. Mteriler satclar
tersler, pazarlk yapar, olmayacak taleplerde bulunur, her istekleri
yerine getirilsin ister ve tm bunlarn zerine sadk olmak iin de bir
mecburiyet hissetmez. te yanda masa ba ileri daha kolay, daha
kurumsal ve insann ban daha az artacak grevler ierir.
Hem bugnn, hem de yarnn mterileriyle irtibat halinde olmalsnz.
Onlar bir yerde yeni rnler ve yeni bulular iin fikir retenlerdir.
rnlerinizin kalite ve zamanlamas konularnda size erken uyar
sinyallerini gnderenler onlardr. Rakipleriniz hakknda bilgi
sahibidirler. Mterinizi tanmak, mterinizi bilmek, geleceinizi
bilmektir.
Dolaysyla mteri nnde sorumluluktan kamaktansa, baarl olmak
isteyen bir irkette mteriden gelecek telefon aldnda, bir dzine
insann o ahizeyi kaldrmak zere yerinden frlamas gerekir.
Mteri gerekten de kraldr. Gelecek bakan veya CEO aday ise,
mterinin kral olduu gibi ayn zamanda nasl kral da yapabildiini
anlayan kiidir.
V
Fiziksel Olarak da Formda Olun
Paray beyniniz kazandrr, ama beyni tayan vcuttur. Fizik
kondisyonunuz ne kadar iyi olursa, verimli ve geri dnm kolay bir
alma iin kapasiteniz de o derece yksek olur.
Yksek form dzeyinde olmann size salayaca tek avantaj bu deildir.
Dikkat edin, irketlerinde bir yerlere varmak iin abalayanlar
genelde bununla o kadar meguldr ki, vcutlarna ayrdklar vaktin
azlndan, belki yaklak yzde
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
6
doksan arzu ettikleri fiziin ok gerisindedir. Bu vasf kazandnzda
ie onlardan ok daha erken balayp, ok daha az ara vererek ve buna
ramen gn adeta sprint atarak bitireceiniz muhakkaktr.
Uykunuz da dzene girecek ve daha kaliteli bir hale gelecektir.
ok daha enerjik olacak ve daha az yorgun hissedeceksinizdir.
Bunlarn yannda i huzurunuz yksek olacak ve her trl olumsuz duygudan
uzak duracaksnzdr.
Akamlar i dn veya hafta sonlar, sosyal aktivitelerde bulunmak,
sinema veya tiyatroya gitmek, hayr ilerine zaman ayrmak iin,
gerekli enerji ve istee sahip olmanz salayacak olan da budur.
Bunun iin yapmanz gerekenler ise tamamen size kalmtr.
VI
Zor ve Yalnz Bana Yaplacak Bir ey Yapn
Dzenli olarak, zorlu ve bireysel bir almada bulunun. Herkesin
yapmaya baylmayacan bildiiniz bir ey yapn. Bu size zorlu ve salam
bir kiilie sahip olduunuz hissi vermekle kalmayp ayn zamanda
kendinizi kendi gznzde dierlerinden ayracaktr. Sizi zihinsel olarak
i dnyas savalarna hazrlayacak olmas da bu uran bir dier
faydasdr.
Yalnz bana yaplacak zorlu bir ey, zellikle bir k gn, herkes
uyurken, gece ge saatte, bir moda tasarm blm mezuniyet snav iin
almak veya sabahlar uzun mesafeleri ar ar komak olabilir. Herhangi
bir ey. Ama bir imi gibi, le vakti i arkadalarnzla eofmanlar giyip
ordu halinde komay bu gruba tabii ki sokmuyoruz.
Odun kesin, yazn, bahede aln, King Lear' okuyun, ama her ne
yapacaksanz yalnz yapn. Tek bana yaplacak bir ey yapn.
Btn baarl byk sporcular, bitmez gibi grnen, dllendirilecei
mehul, uzun alma saatlerini iyi bilirler. irketlerin bakanlar da
yle...
VII
Kt Bir Any Asla Kada Dkmeyin
Bir i arkadanz eletiren, kmseyen, azmsayan veya onu yaralayacak
bir notu asla yazya dkmeyin. Kinayeli, ukalaca ya da acmasz bir
dille yazlacak ylesine bir nottan dahi kann. Bir fke veya hiddet
annda yazlm bir notu, notun yazld kiiye gndermekten ise zaten
kann.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
7
Dnya kk, i dnyas ise daha bile kktr. nsanlar terfi eder, irket
deitirir, hatta bazen meslek deitirir, gl arkadalar edinir ve tm
bunlar bu kk dnyada ve sizin krk-elli yllk kariyeriniz dneminde
cereyan eder. irketler bile birleir, ayrlr, yeni oluumlar satn alr
veya kendisi satlr. Kendi yaratacanz dmanlarn karnza ne zaman ve
nerede kacan bilemezsiniz.
irketten bir rakibinize asla duman tten bir silah vermeyin.
Enerjinizi olumlu ilere harcayn.
VIII
Her Gn Dnmeye Bir Saat Ayrn
Her gn bir saatinizi planlamaya, hayal kurmaya, hatta -zararsz
olmak artyla- bir dolaplar evirme fantazilerine, dnmeye ya da
hesaplamaya ayrn. Hedeflerinizi gzden geirin. Seeneklerinizi ele
aln. Problemleri kurcalayn. Aklnza gelen fikirleri bir kada not
edin. Yapacanz sat konumasn veya sunumu zihninizde kendi kendinize
aln. lerinizi nasl yerine getireceinizi hesaplayn. Zihninize stok
yapn.
Bunu her gn yapn. Her gn belirli bir zamanda yapn. Masanzda veya
herhangi bir alma masas zerinde yapn. Araba kullanrken veya jogging
yaparken deil. Tra olurken veya banyoda du alrken de deil. Eer ite
iseniz bu esnada plan yapmamaya da zen gsterin; muhakkak rahatsz
edileceksinizdir.
Unutmadan; zel 'fikir defteriniz' zerinde de notlar tutun.
IX
Elinizin Altnda Olacak Bir "Fikir Defteri' Oluturun
stediiniz gibi bir defter satn aln. Devaml belli bir yerde tutun
-masanzn gznde veya antanzn cebinde- ve orada brakn. Btn
fikirlerinizi, planlarnz, hedeflerinizi ve dlerinizi yazn ona.
Bu defteri yllk, aylk, haftalk ve gnlk 'yaplacaklar'
listelerinizin kayna gibi grn. yi fikirler, zamanlarnn gelmesini
daima bekler. O zaman geldiinde onlar 'yaplacaklar' listeniz
zerinden harekete geirin.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
8
X
Srekli Ayn Arkada Grubuyla ki meye Gitmeyi Brakn
k devaml ayn arkada grubuyla bir eyler imeye gidip durmay brakn.
Bu para ve zaman kaybndan baka bir ey deildir. Einizle veya tek bir
arkadanzla bir eyler iin.
le yemeklerinde de bir ey imemeye bakn. Hatta daha iyisi, le
yemei yemeyin. Onun yerine spor yapmay veya almay deneyin.
Bir sat veya iletme toplantsna veya bir seminere gitmek zere
yola ktysanz akam yemeinden nceki kokteyl partisine katlmayn. Bunun
yerine koun veya yzn. Saunaya girin, duunuzu aln ve akam yemei iin
hazrlann.
Yannzda irketinizden biri varken asla akrkeyif dahi olmayn. Bu
zayflk gstergesidir. Kontrol kaybedebileceinizi gsterir.
XI
Sigara meyin
Sigara itiiniz zaman etrafnzdaki insanlardan hibiri bundan
olumlu etkilenmez. Olumlu etkilenmek bir yana, sigara imeyen ve
ileride size yardm veya zarar dokunabilecek bir kiinin dikkatini ve
tepkisini ekip onu sinirlendirme riskini de stlenmi olursunuz.
Sigara ienler bile kl, izmariti, duman, pis kl tabaklarn ve sigara
ienlerin zerlerindeki kokuyu sevmezken, bunlarn imeyenler zerinde
nasl bir etkisi olduunu varn siz dnn.
Bilinen sigara kart tm sylemlere ve kampanyalarda dile getirilen
zararlara ilaveten, alma prensipleri asndan bakldnda sigara imemeyi
gerektiren baka sebepler de vardr. Sigara imek vakit alr. Tek
kiilik ve bencilce bir uratr. inizde ilerlemek iin dierlerini,
onlarn ihtiya ve isteklerini dnmeniz gerekir, kendinizinkileri
deil.
Sigara imek ise byle bir davran hi deildir.
Sigara iicileri kontrol altnda tutulan kiilerdir, ya da neden
bilinmez byle bir izlenim yaratrlar. hayatnda 'kazananlar' ise
kontrol altnda olan deil, kontrol altnda tutanlardr.
Puro imeye ise -yalnz iseniz ya da etrafnzdakiler arkadalarnzsa-
ok bir itirazm yok. Ancak bunun da kurallar olduunu bilmeniz
gerekir. Bir stnzn hakimiyet sahasnda pahal bir puro imek hatadr.
stnz sizin bir kendini beenmi, bir zppe olduunuzu dnebilecei gibi,
ok paranz olduu ya da ok para harcadnz gibi bir kanaate de
kaplabilir. Eer patronunuz size
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
9
bir kutlama purosu ikram ederse, onu hemen yakmak yerine
saklayn. Byk olaslkla henz bir zafer purosu yakmaya hak
kazanmamsnzdr.
XII
Ofis Partilerinden Uzak Durun
ya da ofis partisi diye bir ey yoktur. birliktelikleri sosyal
ierii olan bir toplan olarak deerlendirilemez. itir. O yzden asla
bir ofis partisine katlmayn. Bir ey kaybetmezsiniz. Partiyi
eletirerek insanlarn ve zellikle katlanlarn tepkisini ekmeyin ya da
fikrinizi yksek sesle dile getirmeyin. Sadece gitmeyin. Kibar
sebepler bulun.
Einizi de getiremeyecekseniz irket pikniklerine ya da
yemeklerine katlmayn. Bu tr esiz irket aktiviteleri derttir.
Katlmak demek, dierlerinin yapacaklarndan da sorumlu olup, onlarla
bir kefeye konulma riskini gze almak demektir.
Yazl olmayan kural 'katl, yoksa sevimsiz olursun' veya 'katl,
katlmazsan kzdrrsn' ise, katln. Sadece soda aln. Krk be dakikadan
fazla kalmayn.
Patronunuza sizi davet ettii iin teekkr edin ve ayrln. Size
neden ayrldnz soracak olurlarsa vereceiniz cevap einizle,
anne-babanzla veya nianlnzla buluacak olduunuz ya da doktor veya
zel ders retmeninizle randevunuz olduu olsun.
Partiler, arkada ve dostlarla elenilen organizasyonlardr. Klasik
deyii asla aklnzdan karmayn: "i elenceyle kartrmayn."
XIII
Cuma, 'Eee, Neler Yapyosun Bakalm?' Gndr
Her Cuma, ite ihtiya duyduunuz, sizin iin nemli birini le
yemeine karp, "Eee, neler yapyosun bakalm" diye bir sorun. Bu
insanlar genelde ayn departmanda olmadnz insanlardr. Bu insanlar
makinenin nemli dilileridir; iinizi yapmanza ya da iinizin
yaplmasna yardm eden kiilerdir. Sat blmndeyseniz byk olaslkla sat
mdrnn yardmcs, veya kotalar belirleyen ya da fiyatlandrmalardan
sorumlu olan kiidir. Siz pazarlama blmndeyseniz o retimde veya
aratrma-gelitirme departmannda bulunan biridir. Siz bir yerde
bulunduka bu tr biri muhakkak olacaktr.
Eer kime ihtiyacnz olduunu bilmiyorsanz, aratrp bulun. dnyas bir
makine gibidir. Her para almak zorundadr. Bu sebeple her dilinin
yalanmas gerekir. irket iindeki hiyeraride ne kadar altta
bulunursa
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
10
bulunsun, kime ihtiyacnz olduunu bulun ve ona ihtiyacnz olduunu
bildiinizi ve onu takdir ettiinizi bilmesini salayn.
irketinizde her ay bir mttefik edinin.
XIV
Arkadalarnzn Ekiplerini Dost Edinin
Ayn seviyede bulunduunuz i arkadalarnz sizin bir sonraki hedef
noktanz iin en yakn rakiplerinizdir. Bu nedenle onlarn takm
arkadalarnn destekleri nemlidir. Rakibiniz isteyerek veya istemeden
sizi tkezletecei an onlarn verecei destek, iinizin hallolmasn
salayacaktr. Rakibiniz hakknzda iyi konuacak olduunda ekibi de
onaylayarak dinleyecektir, nk onlar da zaten yle dnmektedir. Sizi
kmseyerek yaplacak bir konuma durumunda ise ayn ekip iinde bu kez
ona kar gvensiz ve yarglayc bir hava doacaktr nk onlar sizin
hakknzda hi de yle dnmemektedir.
XV
Herkesin lk Adn Bilin
Birok insan iin, dnya zerinde isimlerinin hatrlanp gzel telaffuz
edildii anki kadar gzel bir ses yoktur. Herkesin ismini ikinci
isimleri ve soyadlar ile birlikte renin ve hepsi hakknda bir eyler
bilin. Ne i yaptklarn ve bu iin neden nemli olduunu aratrn. Bunu
yapabilirseniz, daha nemlisi bunu samimi bir ekilde yapabilirseniz
ve o insanlar bunu bildiinizi bilirlerse, baarl olursunuz.
Bunun iin en iyi tekniklerden biri, ziyaretileri alp (bir mteri,
i aday ya da bir arkadanz olabilir) bir ofis ya da fabrika turuna
karmaktr. Bu sayede onlar ziyaretinizle tantrabilir ve bunu
yaparken ziyaretinize bu insanlarn irket iin bu denli nemli olan
hangi ii yaptklarn anlatabilirsiniz. arkadalarnz bundan ok honut
kalacaklar ve kim olduklar ve ne yaptklar konusunda zaman ve enerji
harcayp bunu renmi ve buna deer vermi olmanzdan dolay da
kendilerini olduka nemsenmi hissedeceklerdir.
XVI
'Tek Satr - yi ti!' Turlar Dzenleyin
Belli aralklarla, irkette o an bulabileceiniz en yksek makamdaki
bir kiiyi, bir irket turuna karp departmannz ziyaret ettirin. Tur
balamazdan nce herkes iin 3 cm x 5 cm. boyutlarnda kk bir kart
hazrlayp, kartn zerine
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
11
bir -ya da en ok iki- satrla o kiinin ahs veya irketi adna yapt
bir ilerleme, geliim veya katky yazn. Kartlar bir ipucu olarak,
departmana getireceiniz 'nemli adama' verin. Bylece kendisi herkese
bizzat ve ayr ayr teekkr edebilecek ve belki de iltifatlarda
bulunabilecektir.
"yi iti!" turlarnda herkes bir ekilde kazanr. 'nemli adam', doal
olarak alma arkadalarnzn mteekkir halinden alaca pozitif elektrikle
mutlu olacak, ama asl nemlisi kimlerin neler yapt konusunda oradan
daha da bilgilenmi olarak ayrlacaktr. alma arkadalarnz ise tannmak,
bilinmekten dolay honut ve takdir edildiklerini grm olmaktan da
memnun ekilde, ilerine ok daha motive olmu ekilde devam
edeceklerdir. Size gelince, en bata kesinlikle ok iyi
grneceksinizdir. En byk karnz ise etrafnzdaki insanlardan yansyacak
olan olumlu enerji olacaktr.
irket iinde kimsenin byle bir uygulama yaptnz bilmesine izin
vermeyin.
XVII
Bir Konuma Fazla Yapn
Beyzbol tarihinin en byk vuruularndan ikisi, Ted Williams ve Joe
DiMaggio, tek tek dahi alsanz topa sopayla dier tm takm arkadalarnn
toplamda yaptklarndan daha fazla vuru almas yapmlardr. Ticari
anlamda baarl bir telefon prototipi gelitirmesi iin Alexander
Graham Bell'in binden fazla deneme yapmas gerekmitir.
Baarl bir insanla vasat biri arasndaki fark santimetreler
belirler. Sava, sat iin bir telefon grmesi fazla yapan satc, bir
nsha fazla karabilen fotokopi makinesi, bir tahta fazla
ivileyebilen marangoz, bir anket fazla yapabilen pazar aratrmacs
kazanacaktr.
XVIII
Krk be Dakika Erken Gelip, On be Dakika Ge Ayrln
Eer irketinizde birinci olacaksanz, iba yapma konusunda birinci
olmaya almakla balayn. lerine ge gelenler, ilerini
sevmeyenlerdir... ya da en azndan st makamlar byle dnr. Kimse
sinemaya on iki dakika ge kalmaz. Bunun yannda erkenci olmak
irketinizde size her zaman iin dierlerinin zerinde bir psikolojik
stnlk salayacaktr.
Ofisinizde her gece saat ona kadar kalmayn. Bu etrafnza
ilerinizi yetitiremediiniz ya da renksiz bir zel hayatnz olduu veya
sosyal yaamnzn olmad gibi bir izlenim verir. Bunun yerine on be
dakika ge kn. Bu on be dakikalarda kafanzda ertesi gnnz organize
edip masanz
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
12
temizleyip toparlayn. Bununla bile dier alanlarn yzde doksan
beinden sonra km olacaksnzdr, ki bu da 'alkan' imajnz korumaya
yetecektir.
yaamnz sresince karlaacanz, seyahat programlar, sat toplantlar,
yl sonu hesaplar dnemleri gibi, sizi ge saatlere kadar evinizden
uzak tutacak bir ok olay vardr. Hi olmazsa elinizde olduu zamanlar
ailenize daha fazla vakit ayrn.
Her gn krk be dakika erken, on be dakika ge demek, gnde bir saat
demektir. Bu da i gnleri hesabyla ylda yaklak ikiyzelli saat, bir
baka hesapla gn iindeki alma saatleri hesabyla 31 gn yapar. Ylda
bir ay fazla alarak rahatlkla herkesin nne geebilirsiniz.
XIX
Ofisten Evinize Getirmeyin
Evde olduunuz saatler ailenizi dinlemeniz, bir eylere bakmanz,
plan yapmanz, ilgi alanlarnz geniletmeniz ve ocuklarnza topa vuru
antrenmanlar yaptrmanz iindir.
Eer ofisten sk sk evinize i getiriyorsanz;
a. Vaktinizi kullanma ve gnnz programlama konusunda hata
yapyorsunuzdur,
b. Skc bir insansnzdr,
c. Kymetli i d saatlerinizi heba etmekten ekinmiyorsunuzdur,
d. Hepsi.
Bir reklam firmasnn, konusunda ok iyi ama her zaman ok megul
olan bayan mdr evine devaml tonlarca i getiriyormu. Bu hanmn,
-annesinin her gn yapmaya mecburmuasna bana oturduu onca fazladan
ii zlerek izleyen- ilkokula giden kz bir gn olabildiince masum bir
ifadeyle yle demi, "annecim senin yerin bir alt kur olmasn?
Yneticiler iin eve i gtrmek adeta 'olmazsa olmaz' bir itir. Ama
o evlerde, nemsiz notlar ve eski alar tarihi ('aylk raporlar'
olarak da bilinir) zerinde gz gezdirmek dnda asla gerek bir i
yaplmaz. e st ynetiminiz asndan bakacak olursak, eve i gtrmediiniz
fark edilip (oysa antanz getirip gtryorsunuzdur -ki iini bilen bir
irkette bunun yeterli bulunaca muhakkaktr) size daha ok proje, i ve
sorumluluk verilmesine karar verilebilir. Eh, bu da kesinlikle iyi
bir eydir.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
13
XX
Sizi Davet Ettirecek zellikleri Edinin
Her irkette en tepede bir cosa nostra, bir zel ya da derin aile
bulunur. Kimin CEO olaca ve orada ne kadar kalaca konusundaki nihai
karar bu grup tarafndan verilir. Bu zel gruba davet edilmelisiniz.
Yukarya giden yolda, srf takdire deer almalar ve irketinize
yapacanz deerli katklar ile ok fazla ilerleyemezsiniz; ya da belli
bir yere kadar ilerlersiniz. Bunun iin yetenekten fazlasna
ihtiyacnz olacaktr. Dairenin merkezindeki grubun ruhunu
ekillendiren vasf ve karakteristik zellikleri edinmeniz
gerekir.
Bu vasflar genellikle her irkette bakadr. Baz irketlerde oradaki
yelerin tamam i hayatlarna satc olarak balam olan, grm geirmi
diyebileceimiz kimselerdir; kimisinde tamam zamannda da kayrlm ve
bu sayede ok eskilerden beri sregelen bir ayrcalkl simalar topluluu
olmann getirdii avantajlar kullanmlardr; kimisinde onlar zaten
kuruculardr ve en bandan beri orada oturmaktadrlar; kimisinde de
hepsi Musevi ya da hepsi Boston'da yaayan Hindulardr; bazen de
sadece kurucu ailenin birer yesidirler.
eride kimler olduunu bulun. Neden orada bulunduklarn kefedin.
Gerekli zellikleri belirleyin. Bu zellikler edinilme olana olmayan
zellikler ise, imdilik 'dardan' grnecek birini kabul etme
ihtimalleri olup olmadn dnn (kabul etmeleri sk karlalan bir
durumdur). Etmeyeceklerine kanaat getirirseniz ve talep edecekleri
zellikler de sizin iin bu kadar olanakszsa, bu ansa sahip
olabileceiniz bir irkete gemeye aln.
lerine girmeniz ve bunun iin 'onlardan' olmanz gerekliliini asla
unutmayn. Eer bir bankann tepesindeki ynetim ailesi eski
veznedarlardan oluuyorsa, desteleri dizip paralar lastikleyeceiniz
bir hizmet sresi geirmeniz gerektiini bilin. Bir ynetim odasnda
herkes mhendis ise, siz de mmknse mhendis olun. Eer yukardakilerin
tamam eski tezgahlarlarsa, o zaman da hemen birinin antasn kapp
tamaya balayn.
eri davet edilmeden de bir kurumun CEO'su olabilirsiniz, ama
uzun srmeyecektir. ile be yl aras bir zaman iinde gl bir mdr, byk
bir hissedar ya da mdrler konseyinin etkili bir grubunca, kapnn nne
konacaksnzdr.
XXI
Seyahatlerde stlerinizle Birlikte Olmaktan Kann
Terfi merdivenlerini trmanmak iin rpnan birok insan, irket st
dzey yneticilerinden biri ile seyahat etme ihtimali doduunda bunu
karlmayacak -hatta zerine atlanacak- bir frsat olarak grrler.
Zannederler ki, asbakan, bakan, ya da her kim ise, en son proje
baarlaryla skmak ya da ne kadar zeki olduklarn gstererek
elendirmek, yukarya kan yolun asfaltn dkecek.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
14
Bunu yapmayn. Kaliteli st dzey mdrler yarglarn sonulara gre
verirler, konuurken ne kadar zeki grndnze bakarak deil. Kaliteli st
dzey mdrler ayn zamanda megul de insanlardr ve onlarn projelerinden
birinde almyorsanz, on dakika sonra vakitlerini sizin dnzda her
eyle harcamak isteyebilecek duruma geleceklerdir.
Bu yolculuklarda zamannz alarak geirmelisiniz. Uaktaki vakit i
vaktidir, o yzden oturduunuz yerde yalnz olmaya gayret edin. Eer st
dzey bir yneticiyle oturur ve btn vaktinizi alarak geirirseniz -ki
aslna bakarsanz yapmanz gereken de budur- bunu onun iyilii iin
yaptnz dnebilir. Ya da daha kts, siz orada alrken kendisi uyuklar
ya da havayolu firmasnn dergisini kartrrsa, kendisini haksz yere kt
hissedip sizin retkenliinizden rahatszlk duyabilir. Eer ayn uakta
umanz gerekiyorsa, farkl bir blmde oturun.
Otel vakitleri de ayn ekilde i vakitleridir. stlerinizle seyahat
etme problemiyle kar karyaysanz, kendilerini sizi yemee davet
etmeye mecbur hissedebilirler ve 'mecburiyet' sz konusu olduu srece
bu ho bir ey deildir. Onlar da bunu dnp sizi davet etmeyecek
olurlarsa bu kez de siz incineceksinizdir. Her artta, olan deerli,
i vaktinize olacaktr.
XXII
Yemeklerinizi Otel Odanzda Yiyin
Tek banza seyahat ediyor olmanz gerektiine ve btn i gnnz
mteriler veya dier irket ilikileri ile geirdiinize gre geceleriniz
size kalm olmal. Ama eer bunun yerine bir i yemeine katlmanz
gerekliyse yine de biraz alm olmanzda fayda var. Gece iin bir konu
belirleyin ve onun zerine konuacaklarnz hazrlayn. Geceniz size kald
ise yapacanz, evden, ailenizden ve arkadalarnzdan kafaca uzak durup
almak olsun. Akam yemeinizi de odanza isteyin. lerinizi yapn.
Raporlarnz bitirin, aratrma sonularn okuyun, maliyet hesaplarnz
karn, hatrlatmalarnz kaydedin, elektronik postalarnz kontrol
edin.
Yemeinizi odanzda yemek, zamandan ve paradan tasarruftur.
Bireyselliinizi glendirir. gnnz uzatr ve ofis sahanz geniletir.
Projeleri etrafnza keyifle yayn, bir yandan bir maa ya da filme
arada gz atarken, yemeinizin yanna Beaulieu Vineyard'n cabarnet
sauvignon'undan bir ie sipari edin ve baz ilerinizi bitirin.
Kahvaltnz da odanzda yapn. Oda servisini tam sylediiniz dakikada
gelmesi iin nceden ayarlam olun. Erken kalkn, egzersizlerinizi
yapn, giyinin ve almaya balayn. Vaktinizi kahvalt kuyruunda yzlerce
i insanyla harcamayn. Yerel gazeteyi okumayn. Bat eridindeyseniz,
Dou eridi Ekspres'i isteyin. Gnnz planlayn. Gnlk hedeflerinizi
belirleyin. Elektronik postanz yazn. Birka i bitirin.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
15
Bir i kahvaltsna davetliyseniz, ki bunlarn tadna gerekten doyum
olmaz, bir hedefiniz ve bu hedefleri ieren bir gndeminiz olsun ve
gitmeden nce bunun zerine alm olun.
XXIII
Uakta, Arkasn evirip Okuyacak Bir eyler Aramaktansa aln
Uak yolculuklar zordur. Kalabalktr, telaldr ve bir saniyeniz
olmaz. Ama tm bunlar havaalannda kalr. Uu esnasnda kabinde, telefon
zili -genelde- olmaz, yine genelde kimse de kimseyi aramaz. Sizi
kimse rahatsz etmez. lerinizi, havada olacanz zaman gz nnde
bulundurarak planlayn.
Yannza aldnz i uakta koltuunuzda otururken kolaylkla
halledilebilecek bir i olsun. Yannzda kk bir tel zmba bulundurun.
Yannzda ofisinize geri yollanmaya hazr, pulu daha nceden yaptrlm
geni bir zarf da getirin. Bunlara ilaveten birka standart zarf ve
pul. Bylece braktnz ilerin takibi iin el yaznzla yazacanz birka
notu da ayrca yollama ansnz olur. Her yolculuk iin zel bir
'yaplacak iler' dkmnz olsun.
XXIV
Bir 'Kiiler Dosyas' Tutun
Byk, gzel bir adres defteri veya bir diz st bilgisayar edinin.
inizdeki ilk gnnzden itibaren, karlatnz, birlikte altnz, tanmaya
baladnz her kii iin bir dosya tutmaya balayn. Bu deftere (veya
bilgisayara) ncelikle o insanlarn ne i yaptklarn not edin; insan
kaynaklar grevlisi, marka yneticisi, serbest yazar, vb. Bunlar
yaparken -eer defter kullanyorsanz- insanlarn srekli i ve numara
deitirdiklerini hesaba katarak kurun kalem kullann.
Dzenli olarak gremediiniz insanlara (snf arkadalarnz, eski i
arkadalarnz, vb.) her alt ayda bir, bir not yollayn. nsanlardan
daima kartvizitlerini isteyin. Bylece karlnda onlar da sizinkini
istemek durumunda kalacaktr ve ite kaytlarna girdiniz bile! Kiiler
dosyanz gvenli bir yerde yedeklenmi olarak da bulundurun. Bu dosyay
tm kariyeriniz boyunca kullann.
Bu ii hayata geirin. Kimse bunun sizinkiyle bire bir aynsn
yapamayacak veya yapmayacaktr. nsana yatrm yapn (baknz blm
XXXVIII).
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
16
XXV
Notlarnz Kendi El Yaznzla Yazlm Olarak Gnderin
Kiisel ya da kiiye zel olmayan iletiim gitgide yaygnlayor. Her
yanmz faks, elektronik posta, deersiz postalar, sesli postalar,
sesi yazya dken bilgisayarlar, uyar mesajlar, sesli sinyaller, PIN
numaralar, ATM'ler, konuan araba kaplar, dijital uyandrma
sistemlerin gibi, iimiz hakknda bize yapay sesler ve yazyla bilgi
veren eylerle dolu. Tebrik kartlar bile sizin iin nceden hazrlanm
ve zeri yazlm oluyor. Sevgililer Gn kartlar zerine kimse kendi
iirlerini yazmyor.
El yazsyla yazlm notlar farkldr; dikkat eker. En bata dijital
dnyaya kar bir kavramdr. Sizi kibar prensiplerin ve dnceli
davranlarn insan olarak etiketler ve farkl bir yere koyar.
Kiiseldir ve o eski gzel yllarn bir metodu olmakla birlikte, hibir
zaman modas gemez.
El yaznzla not gnderebileceiniz snrsz sayda durum vardr. Teekkr
amal, takdir veya tebrik etmek iin, znt bildirmek iin, bilgi verme
amal, bilinmesi istenebilecek durumlarla ilgili olarak, 'sunumunuz
harikayd' veya 'karttnz i birinci snft' notlarn dmek iin...
yi bir krtasiyeciye ya da matbaanza gidin. zerlerinde isminiz
olan bir kutu ok iyi kalite kart ve zerlerinde adresiniz olan
onlara uygun zarf siparii verin. Bunlar masanzn gzne yerletirip bir
ksmn da antanza koyun.
Her hafta, el yaznzla doldurduunuz bir adet kart yollayn.
Haftada bir kart. imdilik... balang iin.
XXVI
stlerinizle Senli Benli Olmayn
Siz ve stleriniz ayn i kolunu paylaan profesyonellersiniz.
Arkada deilsiniz. Aranzda, olmas gereken bir izgi var. Onu geip
senli benli olmayn. Ayn izgiyi stlerinizin gemesine de izin
vermeyin. Birok insan, st dzey yneticilerle kiisel dostluklar
kurmann akllca olduunu dnr ve bunun iin aba sarf eder. Toplantlar
kovalar, ayn partilere davet edilmenin yollarn arar, ayn kulplere
ye olur. Bu baarl bir kariyer iin iyi bir bulu deildir. Sadece,
olmayan yetenee bir alternatiftir ve bu ok belli olur.
Patronunuzu ve onun patronlarn tanmak iin elinizden geleni yapn.
Problemlerini, planlarn, kiiliklerini, ahsna mnhasr davranlarn,
zayflklarn, gl ynlerini ve her eyini. Hem i yaamnda hem zel
hayatnda her zaman yardmna komaya hazr olun. Ama arkadalk izgisinde
durun. Daha sonra ayr irketlere geecek olduunuzda arkada yine
olursunuz.
Ayn ey, altnzda alanlar iin de her zaman geerlidir.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
17
XXVII
Bir Fili Saklamaya almayn
Byk problemler her zaman su yzndedir. stemeden de olsa eer
saklanacak olurlarsa bunun olumsuz sonular ok daha kt olacaktr.
'Saklayanlar', tek olmadklarna, su ortaklar da olduuna baklmakszn
her zaman yanar. 'Ortaya karanlar' ise -ayn zamanda su ortakl
edenler dahi olsalar- her zaman gvendedirler. Bir problem, bir
hata, bir aksaklk olduunu grdnz an, mdrlerinize ve i arkadalarnza
hi zaman geirmeden bildirin. Bildirmekte ne kadar gecikirseniz
sorunun hayatiyetini o kadar arttrrsnz.
Byk bir problemi, sizin iin ldayan bir frsata evirebilirsiniz.
Problemi dikkatlice tanmlayp aklayn. Olas hasar ya da zarar
ihtimali zerine tahminde bulunun. Olas senaryolar tarif edin.
Alternatif zmler sunun. Yardm isteyin. Bu ok nemlidir. Bir baka ok
nemli nokta ise stnzn kontrolnde ama bamsz alan ve rapor veren bir
pozisyonda olmaya dikkat etmenizdir. Problemi tarif edin ve zmne
eilirken daha nce o iin iinde deilmisiniz -ve sorun da bu yzden bu
kadar bym- gibi davrann. Sorunla aranzdaki bariyeri esnetin.
Watergate, Vietnam, srpriz gibi grnen ticari iletme iflaslar,
hep iyi saklanm gibi grnen ama ba bo braklan ve felaket derecesinde
kt sonular dourmu klasik fillerdir. Her bir fil, panik ve -bunun
devamnda gelen- gnei balkla svamaya alma hormonlaryla semirmitir.
Kriz masas yneticileri, kumdan kalelerini dalgalardan saknmaya alan
ocuklar gibi davranmlardr. Bir de Bakan John F. Kennedy'nin Bay of
Pigs skandalnda nasl davrandna bakmak lazmdr. km, halka ak bir
ekilde, televizyonda herkesin lafn aznda tkl brakarak "benim
hatamd, yzmze gzmze bulatrdk, sorusu olan?" demi ve oturmutur.
Kennedy bu olaydan hi zerine dahi gidilmeden syrlm, aslna bakarsanz
bu olay sonras glenmitir.
XXVIII
Yaptnz Gz nnde Olsun
Kendinizi satmay bilin. Bunu yapmann yolu, gz nnde bulunan, ne
olduu belli ve anlalr olan veya ucu yukarda yer alanlardan
birilerine ulaan projeler zerinde almaktr. nsanlardan zmsz
problemleri renin. Onlar zerine kafa yorun. zmler dnn. Bulduunuzu
dndnz zmlerin salamasn yapn. zm tekliflerinizi yazya dkp bildirin
ve fikirlerinizin dzenli bir datmn salayn.
Asla ne kadar iyi olduunuzu anlatmayn. Brakn bunu yaptklarnz
sylesin. Referanslarnz devaml bir ekilde artrn. Unutmayn:
Ainesi itir kiinin, lafa baklmaz.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
18
Harvard Ekonomi Okulu'ndan Ted Leavitt, "Uygulamaya geirilmeyen
yaratclk sorumsuzluktur" demitir. Sonucunda dmeye baslmayacak
olduktan sonra, fikirler hibir ey deildir.
Kurumlarda o kadar az insan fikirleri hayata geirme iradesine
sahiptir ki, bunu yapabilenler dikkat eker ve aranan insanlar
haline gelir.
Sahnede n altnda durun. st ynetimlere yaplacak sunumlar, eitim
snflarna yaplacak retim hizmetleri ve sat gruplarna yaplacak
konumalar, n ciddi ekilde vurduu yerlerdir. Bunlarn zerine gidin ve
akllardan kolay kmayacak performanslar hazrlayabilmek iin ok
aln.
XXIX
zninizi Her Zaman Kullann
Hi izin kullanmamakla bbrlenen bir mdr ya biraz aptaldr, ya
yetersiz bir yneticidir. altnz blm, iinizi ya da sorumluluk sahanz
yle bir dzene sokmu olmalsnz ki, siz olmadan da sorunsuzca
ileyebilsin. Aksi takdirde brakn tatili, mterilerinizi grmek iin de
seyahate kamazsnz.
zin kullanmanz iin, i asndan baklacak olduunda birka sebep
vardr. Eer doru yerlerde bulunursanz size yardm edebilme
potansiyeline sahip insanlarla tanma ansnz arttrrsnz. Bu, yaamn
dier ynlerini, yeni moda ve eilimleri,.ticaret ve i dnyasna farkl
bir soluk getirecek yaklamlar gzlemlemek ve tam szlk manasyla
ufkunuzu geniletmek iin bir frsattr. Bir kitap yazmaya balamak,
fotoraflk almak veya Toscana'da her gittiiniz restoranda ayr bir
risotto denemek iin en uygun zamandr. Dnce ve plan vaktidir. Hi de
nemsiz saylamayacak bir baka nemli ayrnt da, planlanm ve kesinlemi
bir izin, ayrlmadan nce inanlmaz bir tempoda alarak ilerinizi
bitirmenizi salar.
lerideki tatil ve izinlerinizi her zaman planlayn. Bunlarn
bazlarn ka denk getirin. stlerinizin, bundan ok nce haberdar
olmalarn salayn. Hibir zaman iptal etmeyin. karken hibir telefon
numaras brakmayn. Her seferinde deiik yerler deneyin. Ama yle veya
byle, sonuta her zaman gidin.
XXX
st Makamlarn Ricalarna Daima Olumlu Yantlar Verin
Gnmz iletmecilik kitaplar size bunun yanl olduunu, her zaman,
her eye 'evet' demenin zaman iinde sizi iyice kontrol edilebilir
bir hale getireceini syleyeceklerdir. Ancak siz stlerinizden biri
sizden bir ey isteyip, yapp yapamayacanz soracak olduunda, her
zaman 'yapabilirim' deyin. Giri katndaki iekleri sulamanz rica
edecek dahi olsa, yapn.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
19
Sizden rica edilen eyi dikkatlice dinleyin. nk bu kii sizden,
problemin zn sylemeden bir neri istiyor da olabilir. Ama yine de
tek ilgilendii problemin zlmesidir. e yarayp yaramayacan grmek zere
ilk nce onun zm nerisini tahmin etmeye aln. Yaramayacak gibiyse,
deiik bir zme ynelin ve halledin.
stek ne olursa olsun, iinde ahsi yaratclnz da olduunu gsterecek
fra darbeleriyle, ona beklediinden daha ksa bir zaman iinde,
istediinden fazlasn verin.
En iyi ileri kapanlar, her iin stesinden gelenlerdir.
XXXI
Patronunuzu Asla artmayn
Natronlar srprizden holanmaz. Hayatlarnda, i evrelerinden,
mdrlerinden, yneticilerinden, kurnaz rakiplerinden ve dier
alanlarndan kaynaklanan yeterince bilinmez vardr. Bir de sizden
gelecek -iyi veya kt- bir srprize ihtiyalar yoktur.
Bilgilendirilmek isterler. Eer onlarn da bir patronlar varsa,
projelerin son durumlar, son krizde gelinen nokta ve her ey hakknda
onlar da onlarn sorularna cevap verebilmek isterler. Patronunuz,
kontrol kendisinde ve kendisi de her eyin en tepesinde grlsn ister.
Onu glgede brakmanz, ona ve kuruma yaplacak en byk saygszlktr.
Eer ona srprizler yapp artacak olursanz, size gvenmemeye
balayacaktr. Patronunuzun gvenini elde etmeniz gerekir. Beenin veya
beenmeyin, o oradadr ve kariyerinizin balar zerinde en byk etkisi
olacak kii de genellikle odur.
Patronunuz, sizi ilgilendirmeyen irket olaylar ile ilgili olarak
sklkla daha ok bilgilendirilir. yi niyetle yaplm bile olsa,
bunlardan biri olabilecek yanl tr bir olayla ayn ana denk gelmi bir
srprizin getirecei sonular tam bir felaket olabilir.
Kendinizi patronunuzun yerine koyun. Srpriz yok.
XXXII
Patronunuzun Baars in aln; Hatta Onun Patronunun Baars in Daha
Bile ok aln
Terfi gibi bir terfi alabilmek, genellikle merdivende bo bir
basamak gerektirir. Bunun iin yaplacak en iyi ey patronunuzu baarl
klmaktr. Ama yerini dolduracak kimse olmad srece o da terfi yz
gremeyecektir. Onun baars iin almak ve stleri gznde onu iyi bir
yerlere getirmek onun terfi ansn
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
20
arttrr ve bunu salayan siz olduunuz srece etrafnda bulunmasn
istedii insan da siz olursunuz.
stlerinden onay almadka patronunuz sizi terfi ettiremez.
Patronunuzun patronlar iin iyi almak, terfi yollarnz bu adan
baklacak olduunda daha da aacaktr. Anahtar, her zaman patronunuzun
patronudur. O, kariyerinizle ilk plandaki stnzn ilgilendiinden daha
fazla ilgilenen ve sizin zerinizde daha byk etkisi olacak olan
kiidir. Patronunuz orada duran ve hibir yere gidemeyecek olan bir
kiiyse bu tanmn nemi daha bile nem kazanacaktr.
Bu insanlar baarl yapmann yolu, ihtiyalarn ve beklentilerini
nceden belirleyip bunlara uygun hareket etmek ve problemlerini
bulup kararak zmler getirebilmek iin fazladan almaktr. Bu insanlar
daima bilgilendirin. inizi her zaman planlanandan nce bitirin. Kk
bir ey de olsa, ana iinizin yannda her zaman fazladan bir i daha
teslim edin. Hissettiklerini ve isteklerini, baklarndan karmay
renmeye aln. Projelerin yapmnda ve alternatif nerilerinde, onlarn
yerindeymisiniz gibi dnn. Onlarn hata yapmasna izin vermeyin.
XXXIII
yi Bir Patronun Hata Yapmasna Asla zin Vermeyin
yi bir patronun altnda almak, kontrol elinizde bulundurmanza
yardmc olabilecek olmas asndan, bir irkette banza gelebilecek en
iyi eylerden biridir. yi bir patron, yerini alabilmeniz iin sizi
eitir ve bir gn terfi aldnda, siz de pozisyonunuzu bir st kademeye
tama frsat yakalarsnz.
yi patronunuzun, terfi ansn zedeleyecek bir hata yapmasna izin
vermeyin, nk bu direkt olarak ayn lde sizin terfi ansnz
etkileyecektir. yi patronunuzun, irketinize zarar verebilecek bir
yanl yapmasn engelleyin, nk bu irketinizin kendini gelitirmesini
zorlatracaktr... ve irketiniz ne kadar hzl geliir ve ne kadar
verimli alrsa, dllendirilmeniz iin ayrlacak kaynaklar o derece bol
olacaktr.
Eer patronunuz bir karar ncesinde daha fazla veriye ihtiya
duyuyorsa, onun ev devini yapn. Eer bir toplant iin kendini
paralayarak hazrlandn biliyorsanz onu ok iyi dinleyin ve herkesin
ayn ekilde dinlemesini salayn. Eer iyi hazrlanmadn bildiiniz bir
toplant ise veya toplant esnasnda sunumunun yetersiz olduunu
hissedecek olursanz konumalarn besleyin.
Olas yanl, patronunuzun ahs ile ilikilendirmeyin. "Hata
yapyorsunuz" veya "Raporunuzda yanllar var" gibi cmleler kurmayn.
Yanl engelleme yolunuz, "Ms. Mary, bu btede bir ihtimal sorunlar
kabilir. Maliyet rakamlar olmas gerekenin sanki biraz altnda gibi.
Oranlamada saat bana sekiz dolar yerine on dolar dersek daha gereki
bir bte olur diye dnyorum" gibi aklamalar olsun.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
21
Son olarak, kurumun iinde olsunlar veya dnda bulunsunlar, sizin
iin alan herkese 'hata yapmanza izin vermemeleri gerektiini'
syleyin. Patronunuzun da bu kuralnzdan haberdar olmasn salayn.
XXXIV
Ayda Bir Kez Ktphaneye Gidin
yerinizden kn ve ayda bir i gn veya haftada bir olabilir, bir
halk veya niversite ktphanesine gidin. Byke bir masaya kurulup,
yerlein ve 'yaplacaklar' listelerinizle, projelerinizi planlayn.
Detaylarla yorulmu ilerinizi temizleyin. Administrivia
(Administrivia, iin krtasiye ileri, maliyet hesaplar, rapor dkmleri
gibi, bitirilmezse byk sorunlara yol aabilecek ama bir yandan da
hayli skc olan kk, detayl ksmlar iin kullanlan bir tanmdr.) grubuna
giren ilerinizi bitirin. Gzde byyen byk projelerinizi, hazm daha
kolay kk paralara bln. Kiiler Dosyanz gncelleyin. Fikir
Defterinizdeki notlarnz temize ekip toparlayn. Takip
hatrlatmalarnz, mteri mektuplarnz ve teekkr notlarnz yazn.
Sessiz bir ktphanede, aralarda kesilmemi, tek bir iyi i gn,
ofisinizde ayn srede yapacanz iin on katn bitirebilmenizi salar.
Bunca ii halletmi olmann verdii g hissi ve cesaret de size nde
olduunuz, kontrol elinizde bulundurduunuz hislerini getirir, rutin
ilerinize dahi ok daha sk sarlp ok daha fazla almanz konusunda sizi
motive eder.
XXXV
Yaamnza Her Yl Byk, Yeni Bir ey Katn
Bir irketin CEO'su olabilmek gibi bir makama ulaabilmek iin,
geni bak alarna sahip, ok fazla okumu, ok deiik trlerde ve fazla
sayda ilgi alanlar olan biri olmanz gerekir. Problemlere ya da i
sorunlarnza zmler getirebilmenizin yolu bazen deiik kltrler,
tabiat, mzik, kunduzlarn su kenarlarna set yaparken nelere dikkat
ettikleri, spor gibi konular hakknda bilgi sahibi olmanzdan geer.
Ayn zamanda enerjinizi problem zerinde odaklayabilmeniz ve
kendinizi disipline edebilmeniz de son derece nemlidir.
Hayatnza byk, srekli yaamnzda olacak ve yeni bir ey eklemek,
sizi irketinizin bakanl iin hazrlayacaktr. Yabanc bir dil, in
yemekleri tarifleri veya fotoraflk renin. Bir kitap yazn, orkide
yetitirin ya da kanarya besleyin. Piyanoda 'Blueberry Hill'i almay
renin.
nnzdeki on ylda yapmak istediklerinizin bir listesini karn.
Yapmak istediiniz hibir ey bu listenin dnda braklmasn. Tenis renmek
iin fazla yal olduunuzu sylediinizde aslnda gelimek ve alanlarnz
geniletmek ya da bir irketi iletmek iin yeterli kapasiteye sahip
olmadnz sylemi
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
22
oluyorsunuz. Bunu yapmayn. Bunun iin bile vaktiniz kalmadn
sylyorsanz, bunun ka kat sorumluluk almanz gerektirecek, ok daha
byk bir i olan mesleiniz iin nasl zamannz olacak?
Yeteneklerinizi gsterin ki geliebilsinler.
XXXVI
Bu Kitaplar Okuyun
Belli nsanlar, Robert Updegraff Elmas Tarlalar, Russell Conwell
Kutsal Kitaplar Sava Sanat, Sun Tzu Be ember Kitab, Musashi
Miyamoto Savata, Carl von Clausewitz Prens, Niccolo Machiavelli
Bartlett zl Szler Kitab Webster Szl - Ksaltlmam nc Versiyon Forbes
Dnyas zdeyileri Kitab - Yayna Hazrlayan, Ted Goodman Shakespeare'in
Tamamlanm Eserleri Reklamclk zerine, David Ogilvy Gne de Doar,
Ernest Hemingway Stili Oluturan Elementler - William Strunk ve E.
B. White Huckleberry Finn, Mark Twain Ve Thomas Jefferson yazm ise
herhangi bir ey.
XXXVII
'Dans Kyafeti Giyin'
Bilge bir lise mdr, ikinci snflar balolarnda kyafetler konusunda
uygulanmakta olan kat kural deitirmek isteyen gen bir renci konseyi
bakanna verdii ret cevabnn aklamasnda yle demitir: "Top oynayacak
gibi giyinirsen top oynarsn. Dansa gidecek gibi giyinir isen dans
edersin". hayatnda da ayn kural iler. e uygun giyinirseniz, i
yaparsnz.
Baz yerlerde, baz irket veya sanayi alanlarnda farkl kltr
zelliklerinden kaynaklanan farkl kyafet ynetmelik veya uygulamalar
vardr. Bunda bir sorun yoktur; hatta sorun olmad gibi, bunlar
hakknda bilgi sahibi olmanzda fayda bile vardr. rnek olarak, Porto
Riko ve Hawaii'de ceketin i kyafeti ierisinde yer almamas sk
rastlanan bir durumdur. Tarla veya bahe tr i alanlarnda yneticiler
kimi zaman ayaklarna i botlar ve balarna sert balklar giyerek
dolarlar. Kimya alannda faaliyet gsteren bir irkette en st dzey bir
mdr dahi yeri geldiinde koruyucu gzlkler ve laboratuar nl
kullanabilir. Bunlar kolaylkla anlalacak ve hak verilecek
istisnalardr.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
23
Bizim anlattmz ise genel tavr, duru ve tarznzdr. Kendinizi her
an bakanla hazrlayn, her zaman 'bakan' grntsn aln ve unutmayn ki i
kyafeti bu grntnn en nemli paralarndan biridir. zel terzilere
diktirilmi elbiselere tonlarca para harcamanz art deil; bir moda
dergisinden frlam gibi durmanz da gerekmiyor. yaamnda nasl
giyinmeniz gerektii konusunda bir kitap satn aln. Bunlardan
istifade edin ve baarl insanlarn giyim tarzlarndan, uygulayabilecek
olduklarnz not edin.
XXXVIII
nsana Yatrmda Cmert Olun
Alannda en iyi olanlar bulun ve ekibinizi onlardan kurun. nk
cezbedecekleriniz, motive edecekleriniz, eitecek ve dllendirecek
olduklarnz, bu insanlar olacaktr.
Tasarruf yolu yalnzca cretinin stesinden gelebilecei insanlar ie
almak olan irketler, sektrlerinde vasata gerilemeye mahkumdurlar...
tabii eer zaten vasat bir irket deillerse. e, her biri 25.000
dolara alacak iki vasat insandansa, 60.000 dolar alacak olan tek
bir istisnai kii almak her zaman daha iyidir. Sadece maddi olarak
deil, insanlara duygusal anlamda yatrm yaparken de cmert olun. yi i
karanlara, onlara hep gvendiinizi, onlar takdir ettiinizi gsterin,
alanlarnda zgrlk, belki ilerinde bir miktar daha bamszlk tanyn,
onlar yreklendirin.
Kurumlarda liderler bilirler ki ilerin olmasn, yrmesini
salayanlar insanlardr. Bu basit gerei asla unutmazlar. Ordu
olmadan, bir general hibir eydir. Eer irketinizdeki insanlar sizi
destekler, size gvenir ve size sayg duyarlarsa sizi en tepeye kadar
iteceklerdir. Ama irketlerde bu insanlar size ancak sizin onlara
verdiiniz kadarn geri verirler. Aynal bir yanstclardr. Kendilerine
gvenilirse, onlar da size gvenirler. Sayg duyulurlarsa sayg
duyarlar. Birok yneticinin baarszlnn ardnda, dier alanlarn onun
samimiyetinden, drstlnden phe duymalar, grntlerinin gerisindeki
korkularn sezmeleri ve onu gvenilmez bulmalar vardr. nsanlar
liderlerinde entelektel, fiziksel, kltrel ve hatta ahlaki bir takm
kusurlar bile kabul edebilirler. Ama insani yn zayf bir karakteri
asla kabul etmeyeceklerdir.
nsanlar, ynlerini gz nnde bulundurarak ie aln:
Ahlak. lk art.
'Yapabilirim' diyebilme alkanl. ok nemli.
Zeka. Kii eer neleri bilmediini biliyorsa ya da bir profesrden
yzde on kadar daha fazla almas gerekebileceinin farkndaysa bu
'zeka' tanmn yeterince karlar.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
24
Bu ender insan bulduunuz an, ona fazla fazla yatrm yapmaktan
ekinmeyin. Bunun kesinlikle farknda olacak ve yatrmnza karlk size
byk bir geri dnm salayacaktr.
nsanlar aptal deildir. Para kaybetmek, yanl yapmak veya dman
kazanmak iin i yapyor olmadklar da ortadadr. Tm istedikleri kk,
akll bir yatrmdr.
XXXIX
alanlarnza Hak Ettiklerinden Fazlasn Verin
Bir kii, saati 5.00 dolardan almas gerekiyorsa, bunu kesinlikle
biliyordur. Eer ona 4.75 vermeye kalkarsanz, bu size tasarruf
ettiiniz miktarn yz kat tutarnda bir sabotaja patlar. Kendini
aldatlm hissedecektir. Fazladan bir santim gitmeyecek, fazladan bir
saat almayacaktr. Sizi adaletsiz creti iin manen, hatta fiziksel
olarak veya ekonomik adan cezalandrmak iin bir yol muhakkak
bulacaktr.
O kiinin creti 5.00 dolar olmalysa ve bu herkesin bilebilecei
bir ey ise, ona 5.75 deyin. Ona olan gveninizi boa karmamak iin,
size o 75 cent'in maliyetinin ok zerinde bir retim ile
dnecektir.
Dar grl yneticiler bunu kavrayamazlar. Maliyetleri minimumda
tuttuklarn dnrler. Onlara gre bu insanlar o ilere sahip olduklar
iin mutlu bile olmaldrlar. O insanlarn, maalar kadar etmedikleri
gibi bir yarglar vardr. Aslna bakarsanz, herkes iin sylemek yanl
olacaksa da, herkesi tek tek inceleyecek olursanz, maalar lsnde
rettikleri pheli olan bireyler yok deildir ve bunlara en alt
kademeden en ste kadar her yerde rastlanabilir. Ama bu durumda
yaplacak olan yine bunu bir saptama olarak brakmak deil, o
insanlara yol vermektir, nk onlarn maa gerek alanlarn hakk olan
paralardan denmektedir. Bu ekilde boa kacak miktarlar, gayet gzel
dierleri arasnda bltrlebilir.
alan maliyetlerini drerek para arttramazsnz. nsanlar bir katma
deer, yatrm sermayenizi yatrma cevap vererek arttran bir kymettir.
Onlardan para kazanrsnz; kaybetmezsiniz. Bir banka hesabnzdaki
yatrmnzdan kazandnz faizi arttrmak iin -yatrm hesabnzdaki anaparaya
dzenli olarak ekleyeceiniz miktar azaltmak anlamna gelecek ekilde-
masraflar ksar mydnz? Tabii ki yapmazdnz. Anaparanz ve dolaysyla
yatrmnz arttrrdnz.
Vasatn ok zerinde, normalde yapacaklar iten daha fazlasn karan
ve daha az sayda insan altrmak, ayn miktara ya da daha azna alan
daha ok sayda insandan daha iyidir.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
25
XL
Durun, Bakn ve Dinleyin
Bakanlar derinlemesine dnebilen insanlardr. En byk silahlar,
azdan bir rpda kabilecek szler deildir. Dnrler, tartarlar, tekrar
dnrler, gzlemlerler, aratrrlar ve dinlerler. Durup bir bakarlar.
Yanl eyi sylemeden nce, dururlar. Anlk kararlar almadan nce,
dururlar. Zehirli mektubu gndermeden nce, dururlar. Durumu biraz
daha gzden geirip biraz daha dinlerler.
Bir bakan olmak istiyorsanz, 'durup, bir bakma ve dinleme' sanat
ve yeteneini almanz gerekmektedir. Dinlemek, zellikle saldrgan
yapl, enerjik ve tez canl insanlar iin ok zordur. Her an 'alc'
durumuna geebilmek iin kendinizi eitmelisiniz. Ayn Sir Arthur Conan
Doyle'un Sherlock Holmes'unun, havlamayan kpei duyduu gibi,
sylenmeyeni duyabilmelisiniz. Gzler, kalar, ifade, eller neler
diyor, dinleyebilmelisiniz. Mterileri, tedarikileri, satclar,
mdrleri, i arkadalarn, mteri olmayanlar, rakipleri, herkesi
dinleyebilmelisiniz.
Dinlemek renilebilir. allabilir. Biri konuurken, yaptnz ii
brakn, ona bakn ve dinleyin. yi dinleyiciler harika konuma
arkadalar kabul edilirler. Dinleme bilgelik ve zeka ile aklanr,
onunla e tutulur.
Dinleyin, dinleyin ve dinleyin.
XLI
irketinizin Vatansever Bayraktar Olun
Eer mevcutsa, irketinizin hisselerinden satn aln.
Makul zelliklere sahip olduu srece, sadece irketinizin rnlerini
satn aln ve ailenize ve arkadalarnza da iddetle ayn eyi tavsiye
edin.
irketine gvensizlik ancak kaybetmeye mahkumlarn bir zellii
olabilir, gelecein bakanlarnn deil.
Eer irketinize bakan olmak istiyorsanz, kendinizi btnyle
irketinize ve onun rnlerine ya da hizmetlerine adamalsnz.
irketinizin ideallerini bilmeli, anlamal ve onlara inanmalsnz.
irketinizin kltrn kiiliinize uyarlamal ve onu tekrar irketinize
katmalsnz. Bunu, hatrlamak iin zel bir aba gstermeden, aklkla ve
bir karlk beklemeden yapabilmelisiniz.
Eer mmknse rnleri kullanmal ve evrenize bkp usanmadan reklamn
yapmalsnz.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
26
rnlerinin yksek kalitesini, yksek sesle, mahcup olmadan dile
getiremeyecekseniz, sabah yataktan kalkp da o firma iin ie
gitmeyin. Sigara imenin gzel bir ey olduuna inanmyorsanz, silah
tamyorsanz, ampanya sevmiyorsanz, yourt yemeyen biriyseniz, bu
rnlerden birinin retiminde faaliyet gsteren bir irkette almayn.
XLII
'Bilgi Boluklarn' Bulun ve Doldurun
yaamnda, cmleye "sanrm..."/'inanyoruz ki..." veya "benim fikrim
udur ki..." diye balayan birini duyduunuz ya da grdnzde bilin ki
bahsettii konuyu ya da konu hakknda bir eyleri bilmiyordur.
Bilmediiniz ve irketinizin de bilmedii noktalar bulup karn ve
tanmlayn. Bunlar 'bilgi -veya veri-boluklardr'.
Birbirlerinden baka kimseyle konumayan, ofisinin dna dahi kmam
ama irkette bir ekilde parlak bulunan insanlarn akll cmlelerinin
sizi yanl bilgilendirmesine izin vermeyin. Siz' gereklerin peinde
olun. Mteriler ve kullanclarla konuun.
Doal olarak her eyi bilen biri olamayacan bilen ama gerekli
bilgilere ulamak iin ok almaya hazr ve istekli insanlar, baarl
olurlar.
XLIII
Ev devi, Ev devi, Ev devi
yaamnda, birok insan asla gerekten ok almaz. Szde meguliyetler
ve telal kouturmalarla youn biri izlenimi yaratmaya alrlar.
Raporlar okur, toplantlara girer karlar, uzun uzun hatrlatmalar
yazarlar, formlar doldururlar ve zaman harcarlar. Bu 'sallanan
sandalye' sendromudur -bir dolu hareket ama alnan sfr yol.
alkan olanlar da ayn zaman sarf ederler ama onu daha youn ve
aklc kullanrlar. Zor ileri yaparlar. Ev devlerini bitirirler.
Gerekleri karrlar. Bir ii bitirmek iin neler yapmalar gerektiini
alrlar. Bir iin can alc detaylar zerine giderler. Ortama hakim
biimde seenekleri deerlendirirler. Ancak hepsinden nemlisi, dnrler.
Kurcalarlar.
Sallanan sandalyeli arkada, sekiz blm, yedi saatte, on sefer
okuyarak 'tarih dersi snavna' hazrlanr. Ev devini seven ise, o
blmleri paralara ayrr, iindeki bilgilerin bir sentezini oluturur ve
ayn saydaki blm ayn srede ezberler,
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
27
Projelerde baarl olmak, dnlenin aksine, ok byk cokular
yaatmamaldr. Ev devleriniz olas baary oktan garanti etmi ve sizi o
ana hazrlam olmaldr.
XLIV
Asla Paniklemeyin . . . Ya da Kendinizi Kaybetmeyin
artlar ne olursa olsun, serinkanl kalmak kadar bir insana bir
dieri karsnda stnlk salayan bir ey daha yoktur.
- THOMAS JEFFERSON
fke nbetleri, yerinde duramazlk, akllca durmayan ani kararlar,
sulamalar ve korkaka davranlar, hep panik belirtileridir. yi
bakanlar paniklemezler. Bu tr krizler yaamazlar. Kendilerini
kontrolde tutarlar ve bu sayede durumun kontroln de ellerinde
bulundurmu olurlar.
yi arap retmekten bahsediyorsak, herhalde en dikkat edilmesi
gereken zaman aralklarndan biri ezme ilemlerinin yapld blmdr. Birka
haftadan oluan bu ksa zaman dilimi ierisinde, kullanlacak zmler
seilir, kalite kontrolnden geirilir, onay grr veya elenir ve
nihayetinde arap haline gelecek sularnn karlmas iin onaylananlar
ezilir. Ezme sreci esnasnda yaplacak hata veya verilecek yanl
kararlar, zarar grm bir itibar, drlm fiyatlar ve dolaysyla azalan
krlar gibi tm rekolteyi son derece kt etkileyecek sonular
dourabilir.
Bundan birka yl nce, ok nl bir arap firmasnn balarnda, ezme
srecinin tam ortasnda, irketin bakan, mdrlerinin aresiz bir ses
tonuyla verdii haberi ald. arap eksperleri istifa etmiti. Bakan iin
muhtemel zarar tahmin etmek hi de zor deildi, ama soukkanlln
kaybetmedi, bir sre dnd ve sordu,
"Eksper istifa etmi deil de, lm olsayd ne yapardnz?"
Mdrler, "bilmem kimi arap eksperi yapardk" dediler.
Bakan cevap verdi,
"Yapn o zaman".
Bunun zerine ibana getirilen yeni arap eksperi, irket geleneini
ve bu zorlu grevi 15 yl boyunca srdrd.
ten biri size hakknzda hak etmediiniz bir eletiri getirirse,
cevap vermeyin; glp glemeyeceinizi dnyorsanz, evet, glmek de gzel
seeneklerden biri olabilir. Sizin tarafnzda olanlar da en az sizin
kadar sinirlenmi olacaklardr. Sizi eletiren ise, sizin ortam
zerindeki kontrolnz hissedecektir. Bunun
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
28
dnda kalanlarn hissedecekleri ise sizin bu stnlk kavgasnn dnda
ve daha zerinde bir yerlerde olduunuz olacaktr. Sinirlenmeyin.
fkenin hakl bir tepki grlebilecei yerde bile, olan biteni
izleyenler iin rahatszlk verici olan hakszl yapan deil, fke ve
hiddete kaplann grntsdr.
Panie kaplmama konusunda kendinizi eitin. Kendinize soukkanllnz
kaybetmemeniz iin telkinde bulunun. Karar vermek iin 10 saniyeniz
varsa, bunun dokuzunu dnmeye ayrn.
XLV
Dilinizi Yazl ve Szl Olarak Yaln ve Hatasz Kullanabilmeyi
renin
letiimi renmeniz lazm. fade gc kuvvetli biri olmanz lazm.
hayatnda, yetersiz iletiim ve hatal anlatm yznden, dier sebepler
yznden kaybedilenin ok daha zerinde para ve vakit kaybediliyor.
Reklamlarla her yl milyarlarca dolar har vurulup harman savruluyor.
Yanl ve gereksiz iler verilerek, alanlarn milyarlarca saati sokaa
atlyor. Okunmayacak milyarlarca sayfa yaz yazlyor.
ilikilerinde ifadeler ak, eksiksiz ve tamamyla anlalr olmaldr.
zellikle i yaamnda, hem yazl hem szl olarak, direkt konuyu hedef
alan ifadeler sein. Uzun, skc, ssl ve teknik terimlerle dolu
iletiimler kesinlikle yer ve zaman kaybdr.
alanlarnz bir eyi doru anlamayacak olursa, doru da
yapamayacaklardr. Neler yaplaca konusunda birbirinizi karlkl doru
anladnza emin olana kadar, ihtiya olduu kadar zaman harcamaktan
ekinmeyin. dnyasnda iletiim zerindeki ironi, deien bir ey olmamakla
birlikte, iletiimler esnasnda iletiimin eksiklii zerine ok fazla
konuulmasdr. yi iletiim zor itir. Dinleyici veya okuyucuya
hassasiyet gerektirir. Bu kii veya grubun ihtiyalarn, karakter
yaplarn, ne kadar vakitleri olduunu ve dikkat edilmesi gereken dier
ncelikleri, bilgiyi al alkanlklarn ve eitim. seviyelerini
anlayabilmenizi gerektirir.
Salkl bir iletiim iin u maddelerin rehberliinde ilerleyin:
Mektup ya da hatrlatmanzn gerekten gerekli olduundan emin
olun.
letiim talebinizin belli bir konu ve amac olsun.
Mmkn olan en basit konuma ya da yaz formunu sein.
Ev devinizi yapm ve tm bilgileri edinmi olun.
Aklnzdaki tm maddelerin, nceden bir msveddesini (Msvedde, asl
taslaa geilecek olan tm nokta, fikir ve bilgilerin topland yazl
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
29
almadr. Bu almay sralamaya, dzenlemeye almayn. Bu bir balang
enstrmandr.) karm olun.
Vereceiniz mesajn zerinde nceden dnn.
Bir 'sfr taslak' (Sfr taslak' ilk denemenizdir, daima tekrar
yazlr ve ksaltlr.) karn.
Bir 'birinci taslak' karn.
Tm yazdklarnz tek bir sayfada toplayacanz 'final tasla' iin,
yazdklarnz acmasz bir ayklama ilemine tab tutun.
Hitap ettiiniz grubun anlayabilecei bir dil sein.
Kazandran bir kural: saat dnn, bir saat yazn.
XLVI
Herkese Kendisinin zel Olduunu Hissettirin
nsanlar sadece insanlar deillerdir. Hepsi ayr birer bireydir.
Anneler, babalar, futbol antrenrleri, hayr ilerinde alanlar,
gnlller, retmenler ve daha binlercesinden oluan bireyler. Takdir
edilirlerse ok i yapabilirler, motive edilip, yaptklar i karlnda
bir teekkr alrlarsa daha da fazlasn yaparlar.
Mkemmel yneticiler, alanlarna,
Soru sorulduklarn, sorgulanmadklarn...
Az deil, fazla maa verildiini...
ncelendiklerini, gzetim altnda tutulmadklarn...
Personel deil, insan olduklarn...
Yaplmas syleneni deil, yaplmas gzel olan yaptklarm...
Paray alan enstrman deil, parann kendisi olduklarn...
'alm bitirmiler' deil, 'alanlar' olduklarn... Bir maliyet deil,
katk olduklarn... Hem ihtiya duyulan, hem sz dinlenen kiiler
olduklarn,
hissettiren kiilerdir.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
30
XLVII
Aferin Diyen Olun, Aferin Alan Deil
Yapacaklar iler iin herkese 100 puan verdiinizi dnn. Eer
emrinizde alan be kii varsa ve her biri 100 puan ediyorsa, siz
elinde be yz puan bulunduran veya datacak yz, iki yz, yz deil, be
yz puan olan birisiniz demektir. Olay budur.
Bu bir bina ina etmek gibidir. Yz puan temeli atan adama, yz
puan aty yapana, yz puan elektrik ilerini bitirene. Mteahhit ise
kullanlacak malzemeyi tedarik eder. bitmeden ona kimse puan
vermez.
Alt kadrosu olan birok mdr bunu anlamaz. Sanrlar ki ekipleri iyi
iler baarnca kendileri glgede kalacak veya ikinci plana decekler.
Aferinden biraz da kendilerinin pay almalar gerektiini dnrler;
zellikle de binann o harika ats iin rnein. Byle olunca da alarlar.
Emei alarlar. Patronlarna veya dier stlerine, i arkadalarna, hatta
o ii yapan adamn kendisine, bunun kendileri sayesinde olduunu
anlatrlar.
Aferin hrszlar gvensizdirler, drst olamazlar ve bu ynleriyle
herkes tarafndan bilinirler. Ne kadar zeki olurlarsa olsunlar
sonunda hepsi yakalanp, ortaya karlr. Onu ilk fark edip ortaya
karanlar ise altnda alanlar olur. Sonra da yava yava da olsa,
srayla kurumun geri kalan.
'Aferin' veren olun, peinde koan deil. Bu ekilde tannmak,
dierlerinin sizi ald ileri bitiren, altnda almaya deer ve kendisi
iin almaya deer biri olarak tanmasn salayacaktr. Fark
edileceklerine ve takdir greceklerine olan gvenleriyle, ekibinizin
ne kadar ok alaca ise ortada olan bir gerektir.
XLVIII
Srpriz dller Verin
Eer biri normalde rutin sorumluluk alanlarndan birine girmeyen
bir i zerinde sra d denebilecek bir i karrsa, onu dllendirin. Bunu
yaparken, irketinizin dllendirme ynetmelik ve politikalarnn buna
izin vermesini beklemeyin. Zaten vermeyecektir de. Tm dier irket
politikalar gibi, dllendirme de ortaya bir eyler karma evkini
kreltmek zere tasarlanmtr.
dllendirme sisteminiz iin bir kriter koymayn. Hatta bir
dllendirme sisteminden dahi bahsetmeyin. Bu etrafta sorun yaratacak
kadar ok duyulabilir. Dzenli bir dl uygulamayn. Yln farkl
dnemlerinde farkl miktarlar deneyin.
Sizin iin alan herkes bilecek ki, stn bir i karacak olduklarnda
imek akabilir. Bu yzden anslarn arttrmak iin hepsi ok alacaktr.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
31
XLIX
Ltfen, Herkese Kar Kibar Olun
nsanlara kar her zaman, en yksek terbiye standartlarna sadk
kaln. nce olun. Seviyeyi asla drmeyin. Patronluk taslamayn. Bir
bakasnn ofisi veya arabasnda sigara imeyin. Toplantlarda veya
yemeklerde de sigara imekten kann. Kfr etmeyin ve kfrl kelimelerden
uzak durun. Ayaklarnz ofis mobilyalarnn zerine koymayn. antanz
toplant masasnn zerine brakmayn. Ofisinize, bakalarnn ofislerine,
satclarnzn arabalarna ve tm irket mallarna kendi eyanzm gibi
davrann.
Randevularnza her zaman dakikas dakikasna uyun. Satclar veya
ziyaretilerinizi lobide bekletmeyin. nsanlar telefonlarda da
bekletmeyin. Bakalarnn zamanlarna kar da duyarl olun... sadece
kendinizinkini deil, onlarnkini de harcamayn. zellikle altnzda
alanlarn vakitlerini, srf buna hakknz olduunu dnerek yok yere sokaa
atmayn. Nezaket her zaman kazandrr.
Acele etmeden ve anlalr ekilde, kendinizi, einizi ve yannzda
bulunanlar her zaman tantn. irketinizde sizin altnzda alanlar veya
genel manada daha aa mevkilerde olanlar, her zaman st makamlara
tantn.
Her zaman 'ltfen' ve 'teekkr ederim' deyin.
L
nsanlar yi Hissettiren On Sz
Kendilerini ve ilerini seven ve sayan insanlarn, irketlerine
katklarnn yksek olaca muhakkaktr. Bu durumda, sizin iin alan,
sizinle alan veya size yakn alan kiilerin sizi kendilerinden nde
tutaca da bir baka gerektir. Bu insanlara sylenecek her gzel sz
onlar iyi hissettirir. Ancak szlerinizde kesinlikle samimi olmanz
ana arttr. Aada sralayacaklarmz aln ve sk sk kullanmay
unutmayn:
1. "Ltfen"
2. "Teekkr ederim" (yi bir yneticinin karsna, teekkr etmek iin,
gnde yirmi kez bir sebep kar).
3. "Muhasebe Servisimizden Larry Kessler' hatrlyorsunuz tabii
ki, yle deil mi" (st makamlara, bir alan takdim ederken).
4. "Bu yaptn, kesinlikle birinci snf bir iti".
5. "Gsterdiin gayreti takdirle izliyorum".
6. "Senin hakknda sadece iyi szler duyuyorum".
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
32
7. "Senin bu takmda olmandan ok memnunum".
8. "Yardmna ihtiyacm var".
9. "Bunu kesinlikle kendin kazandn ve hak ediyorsun da".
10. "Tebrik ederim".
LI
an hret in Pis Ksmn Yapmadan Gelmez
Mezuniyetler, terfiler, kupalar, takdirnameler, 'Yln Satcs'
dlleri, 'Bakann Kulb' yelikleri, ve bunun gibi onurlar, an ve hreti
simgeler. Koridorun en sonundaki ofisler ve byk paralar da yine an
ve hretin birer parasdrlar. Bunlar i dnyas baarlarnn gzle de
grlebilen paralardr. Ancak baary getiren unsurlar bu kadar grnrde
deillerdir. Sahne arkasnda yatan byk emei ve iin daha ncesinde
grlen pis ksmn birok kii grmez, anlamaz ve deerini de bilmez. Zaten
birou byle bir safhadan da gememitir.
Baary getiren ve bu dl ile asl olan, bu pis ilerdir. ann hretin
muzaffer grntsnn ardnda ev devleri, erken balanan gnler, evden uzak
hafta sonu seyahatleri, kontrol zerine kontroller, denemeler,
yanlmalar, santim santim ilerleme kaydedilen sonsuz gibi grlen
saatler vardr.
in 'pis' ksmna kimse baylmaz. Ama bu kadar uzanda durursanz,
zafer de gelmeyecektir, an da, hret de.
LII
Kes, Bi, Dene
dnyasnda, baarsz denemeler yle byk para kayplarna yol aarlar ki,
binin zerinde alan olan hibir baarl irket, 'yeni fikirler' riskini
gze almak istemez. Tm kurumlardaki tm alanlarn belki yzde doksan
yedisi, deiimlerden ve yeni fikirlerden korkarlar. Ama yeni
mterileri yaratanlar yeni fikirler ve yeni rnlerdir ve bir irketin
hayatiyetini srekli klan ve kimi zaman kurtuluunu salayan kaynaklar
da onlardr.
Yeni rnler yaratma sreci skc, zor ve irket politikas her ne
olursa olsun hemen hemen daima kar kutupta olmay gerektiren bir
durumdur. Amerikan irketlerinde alan bir fikir iisi olmak ok
rastlanan bir durum deildir ve -belki de bu yzden- mdr ve ynetici
heyetlerinin arad zelliklerdendir.
lk denemede kusursuz alan ok fazla ey yoktur. Byk romanlar ve
Broadway oyunlar bir msvedde sonra baslm deillerdir. Yeni rn
gelitirme almalar, yanl yollardan ve kmaz sokaklardan oluan bir
labirenttir.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
33
Fikirlerin, hayata geirilebilir hale gelebilmeleri iin kesilip
biilmeye, tadilattan geirilmeye ve zerlerinde oynanmaya ihtiyac
vardr.
yi fikirlerin elinden tutun. zerine az bir ey harcayn, ok deil.
Daha embriyo safhasnda byk paralar riske etmeyin. Yorum aln. Kavram
zerinde olabildiince aln. Hedef kitlenin ihtiyalarn karlamas iin
gerekli tadilatlar yapn. Hepsinden nemlisi, o imi bu imi hi fark
etmez, 'bir eyler deneyin'. Konumalar yapmayn, toplantlar
dzenlemeyin, hatrlatmalar yazmakla uramayn; bir eyler yapn! Bir
reklam slogan, bir prototip, bir proje gelitirin; numuneler karn.
Sonra zerinde biraz daha oynayn, ok az tadilat daha ve bir prova
daha yapn. Eer kt bir fikirse kendini buralara kadar dahi gelmeden
belli edecektir. Hemen brakn. Ama ya iyi bir fikirse? te o zaman
elinizde kendi irketinize satabileceiniz bir ey oldu demektir. Bu
durumda riski de, yatrm miktarlarndaki art da, ynlendirecek olan
siz olacaksnzdr.
LIII
Acele e eytan Karr
Agresif, kendinden haddinden fazla emin, daha birinin atei
soumadan jet hzyla verdii br kararn duyuran, tez canl ynetici tipi
olmann, takdir edilip, ok byk sayg getirecei, bir i dnyas mitinden
baka bir ey deildir. Kararlar, kk dokunularla deitirilebilecek veya
dzenlenebilecek gibilerse, ya da misal, fabrika iinde kan bir yangn
gibi, olayn bykl ve ciddiyeti gerei belli bir zaman dilimine
sdrlmas gereken bir karardan bahsediyorsak, bu stil i grebilir. Ama
srf 'sratli alnm olsun' diye alnan kararlar, risklidir.
ki tr karar vardr; dnlebilir ve dnlemez kararlar. Aradaki fark
bilmek, iyi bir yneticinin sahip olmas gereken ilk vasflardandr.
Dnlebilir kararlar, etkileri ykc olmad iin ve yanl olmalar
durumunda tekrar masaya yatrlabilecek olmalar ve buna zaman
bulunabilmesi sebebiyle, deitirilebilecek olan ve nispeten hzl
alnabilecek kararlardr. Ancak irket dnlemez kararlarla, onlar
dnlemez yapan artlar ve ekiller eliinde yaamak zorundadr.
altnz irkette kararlar dnlebilir ve dnlemez yapanlar nelerdir,
bunlar renin. Aada, dnlebilir kararlara rnek tekil edebilecek baz
balklar bulabilirsiniz.
Ofis dzenlemeleri
Reklam dnemleri
Fiyatlandrma
Bir karar vermeme
Komite grevleri
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
34
irket politikalar
Sigorta irketinin seimi
Telefon servisleri
imdi grecekleriniz ise genellikle dnlemez kararlardr:
Marka isimleri
Kkten irket almlar
st Dzey Ynetici seimleri
Bina seimleri
Bilgisayar sistemleri
Dnlebilir kararlarnzda olsun, seri olmanz gereken anlarda olsun,
hzl olmanz gereken anlar da kabilir. Hzl karar verebilmek iin ise
her zaman hzl dnmek ve hzl almak zorunda olduunuzu
unutmamalsnz.
LIV
Inda yi Bir eyler Yakaladnz Atee Btn Kmr Boaltn
Inda iyi bir eyler yakaladnz atee, bulduunuz eyin ne kadar
sradan, eski ya da denenmi olduuna bakmakszn, btn kmr dkn. Byk
problemi zen baar formlleri her zaman yok satan rn gelitirmeye
almaktan gemez. Bir ticari teekkln finansal hedefi, hissedarlarna
kayda deer bir getiri salamaktr. Bunu da mteri ve kullanclarnzn
ihtiyalarn belirleyip, buna gre retim yaparak veya hizmet vererek
ve tm bunlarn yanna karllk hesaplarn ekleyerek gerekletirirsiniz.
Mterileriniz kardnz ii beenirse, onu deitirmeyin. Etiketi, ierii,
ismi, fiyat, reklam kampanyas ve slogann ya da onu baarl kldna
inandnz her ne var ise onu, asla deitirmeyin.
Disney irketinin iyi yakalad bir ey vardr. Mickey Mouse, ilk kez
bundan elli yldan uzun bir sre nce sahne almtr. Sonrasnda, Mickey
Mouse'un bir fenomen olmaya msait ekiciliini fark eden Disney, bir
Amerikan ikonu yaratmak zere inanlmaz bir yatrma girimitir. Bugn
ise Mickey Mouse, ocuklar Disney World'n kapsnda karlayan, kendi
alannn kitap ve filmlerinde barol oynayan, oyuncaklarndan
gzlklerine kadar her rn satlan ve Disney sat maazalarnn yldz olan
bir kahramandr.
Procter & Gamble'm insanlara anlatmaktan asla vazgemedii
ise, rettii Ivory sabunlarnn ieriinin 'yzde 99.44'nn katksz doal
malzeme' olduudur. Aslna bakarsanz P&G, bu slogan yz yl akn bir
zamandr kullanmaktadr
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
35
ve Ivory sabunlar o zamandan bu yana Amerika Birleik
Devletleri'nde en ok satan sabunlardan biri olmaya devam
etmektedir.
Daha baarl olacaksnz dncesiyle forml deitirmeye kalkmayn.
Aksine, atei krkleyin.
LV
Parlak Fikirlerin Kendilerine nem Verin, Kaynaklarna Deil
Her zaman fikirlerin araynda olun. Kaynaklarna ve kimlerden
ktklarna kar ise tamamen kaytsz kaln. Mterilerden fikir edinin,
ocuklardan veya rakiplerinizden fikir aln, dier i dallarndan
insanlar, bindiiniz dolmularn ofrlerini dinleyin. Bir fikri kimin
bulduunun nemi yoktur. nemi olan, onu kimin uygulamaya
koyduudur.
Bir ok mdr bunu anlayamaz.
Yaratc insanlar 'uygulayanlardr. yi bir fikri, grdkleri yerde
iaretlerler. Fikrin taviz vermeksizin hayata geirilmesi aamasna
kendi ahsiyetlerini de katarak, karabilecekleri en iyi ii
karrlar.
Yaratc insanlar "Bu kimin harika fikriydi byle?" demezler. Ama
fikirleri ya da onlar ortaya atanlar da kmsemezler. Bununla uraacak
vakitleri yoktur.
Gerek anlamda yaratc insanlar ne kadar verimli ilerse ya da
alrsa alsn, sadece bir tane beyinleri olduunu bilirler. Bu yzden,
bakalarnn fikirlerini de dinleyerek, iyi bir eyler yakalama ve
karma anslarn arttrrlar. Yz kii dinlemeleri durumunda, yaratclk
kapasitelerini yz ile arpm olacaklar gereini iyi bilirler.
LVI
Ofis i ekimelerden Uzak Durun
Tepeye giden yolun zemininin, meslektalar ve rakiplerinin
bedenleriyle dendiini zanneden bir ok ynetici vardr. Bunlar kendi
dzeyinde olup da rakibi olabilecek kim varsa, zamanlarnn byk ksmn
onu mahcup etme veya kk drme amac gden ince hesaplar yapmakla
harcarlar. Ne olduu fazla ortada olanlar kendi hesaplarnn kiralk
katilleridir, daha zeki olanlar ilerini kk bir akyla grmeye
bakarlar. Sklkla dalkavuk tiplerdir. Ayaklarnzda veya boaznzda, ama
hep oralarda bir yerlerdedirler. Baarl olduklar ortamlar ise
yalnzca kayda deymeyen topluluklar ve kredibilitesi vasatn altnda
kurumlardr.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
36
Ofis ii politikann dozunu karmak, klasik bir zayf liderlik
yetenei semptomudur. Bunlar kimi zaman dl sisteminin ak veya adil
olmamasndan kaynaklanmaktadr. Bu insanlar da nlerini bu ekilde ama
yoluna giderler. Bu arada iler de n alnamaz ekilde karabilir ve
byyebilir. Rekabetin zerine gitmek ve yeni mteriler iin savamak
yerine bu ynetici tipleri birbirleriyle didiip, ileride ilerine
yarayacak insanlar ii bo iyiliklerle kendilerine borlu brakmaya
alrlar ve vakit harcarlar.
Zamannz harcamayn. Vaktinizi ortaya bir eyler karmakla, dndnz
bir eyleri tamamlamakla deerlendirin. Neyin neresinde durduunuzu
kardnz iler anlatsn. yi alan kurumlarda nemli olan tek ey, o kuruma
verdiklerinizdir.
Bilen en son kii siz olun. Bir eylerin iine ekilmeye hibir zaman
seyirci kalmayn. Biri size "bir sen biliyorsun, ona gre" ya da "ok
gizli" diye balayarak bir ey anlatacak olursa, sze balamasna dahi
izin vermeyin. Sormayn, cevaplamayn, katlmayn. Kimse hakknda kt bir
sz sylemeyin. Dedikodu yapmayn. "Bilmiyorum" deyin. Bunun iin sizi
kimse sulayamaz.
Sadece aln.
LVII
ekici Grnn ve yle de Olun
Biraz kibir iyidir. Kendinize iyi bakn ve ekici bir grnmnz
olmasna dikkat edin. ak gibi olun. Salarnz itinal biimde ve dzenli
olarak kestirin. Frapan, rk ve ucuz kalite kyafetlerden kann. Salk
gstergesi bronz bir grnm kazann. Yznz, ieriden yeni km, gne grmemi
birininki gibi olmasn.
Hasta durmayn. Dnrken dahi salkl olun. Vitamin aln. Dzenli
olarak egzersiz yapn ve yemeklerinizde nlere uyun. Salksz
streslerinizi fark edin ve kendinizi dinlendirmenin, stresinizi
drmenin yollarn bulun. Yllk olarak tepeden trnaa salk kontrolnz
yaptrn.
Iltl bir glnz olsun. Dilerinizi fralayn ve temiz bir nefes
sahibi olun. Dilerinizi yaptrn, hatta gerekiyorsa tel de
taktrmaktan ekinmeyin. Sanz, ellerinizi ve trnaklarnz temiz tutun.
Kepek sorununuz kesinlikle olmasn ve ar ya da gereinden fazla
kullanlm parfmlerden kann.
Ayakkablarnz dzenli olarak boyayn veya boyatn. Hounuza gidiyorsa
yakanza taze bir iek koyun. Admlarnzdan gelen seslere bir ahenk
katn.
Dik durun. Ve kesinlikle glmseyin.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
37
LVIII
yi Patronun zinden Gidin, Felsefesini Aratrn ve Zihninizde
Yaatn
Birok insan, akllarnda yer eden retmenlerini yuva snfndakilerden
balayarak mezun olduklar okulun son snfndakilere kadar bir kerede
sayarlar. Ayn ey antrenrleriniz ya da akl hocalarnz iin de
geerlidir. Bu i dnyas iin de sylenebilir. nk 'byk' patronlara ok sk
rastlanmaz. Birok sradan ve sadece 'iyiydi' denebilecek insan
vardr, dnrseniz biraz da 'facia' denebilecek sima
hatrlayabilirsiniz. Ama 'byk' patron gerekten ender rastlanan bir
karakterdir.
Onlar vaaz vermeden retirler. Seviyeli biimde takdir ederler.
'Byk' patronlar sizinle tartrlar ve adil hedefler koyarlar.
Drsttrler. Emirlerindeki gruplar, yarglayp, yasaklar koymadan,
bireylerini topluluk iinde eletirmeden, brokrasi iinde yourmadan
yetitirirler. Bazlar fazla nev'i ahsna mnhasr, fazla anlk istekleri
olan, hatta bazen biraz kendine yontma eiliminde olabilir. Ama her
zaman deneyimli, alkan, ak grl ve zekidirler.
Kariyerinizde bu insanlarla erken karlamaya bakn. Altnda altnz
insanlar onlar olsun. Onlar yakndan izleyin. Eletiri ve sorunlar
ele al ekillerini gzlemleyin. nsan altrma prensiplerini grn.
lerinin stesinden nasl geldiklerine dikkat edin.
Onlarn yolunu renin.
LIX
Bteyi Amayn
inizi vaktinde ve bte dahilinde bitirin. st dzey yneticiler,
sadece iini beklendii ve arzu edildii ekilde bitirenleri terfi
ettirirler. Bteyi amak ise kesinlikle beklenen ve arzu edilen bir
durum olmad gibi, sorun yaratr. zerindeki basklardan en nemlisi,
her zaman iin, masraflar drmeye alma skntsdr. Btenin almas, bu
basky iyice youn hale getirmekten baka bir ey deildir.
irketlerde en kk ilerin tablolarnda dahi, belli bir bteye sadk
kalma zorunluluu vardr. Mdrn zerine den grev, hedefleri ak ve net
ekilde biliyor olmak, onlara ulamak iin gerekli planlar yapmak ve
ii sonlandrma aamasnda fiyatlandrmay dikkatlice karmaktr.
Kstl bteler, yaratcl, zekay ve bulular yapabilme yeteneini n
plana karr. Bu becerileri ortaya koyabilmek adna, dar bteyi bir
frsat olarak grn. leri halletme yolunda, yeni ve daha az masrafl
yntemler gelitirin. irketiniz bu sayede bile ilerleme
kaydedecektir. Takdir edileceksinizdir.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
38
LX
Rakiplerinizi Asla Kmsemeyin
Karnzdakiler bazen rakipleriniz, bazen rakip olabilecek dier
mdrler veya bazen de satn alma komiteleri olabilirler. Grnt
itibariyle de her zaman iin eitlilik gstereceklerdir; karnza kadn,
erkek, iman, zayf, gen, yal, salan teki veya karizma sahibi ciddi
bir karakter olarak kabilirler. Bazen dili son derece gzel
kullanan, bazen dili bile dnmeyen, bazen her eyi karman orman
anlatan, bazen de ahengi sayg uyandran birileridirler. Grne veya
anlatldklar ekle asla aldanmayn. Kendinize olan gveninizin artma
sebebi bununla balantl olmasn. Buna gvenerek hibir yargya
varmayn.
Bir rakibin zekasn, dayanklln veya yeteneklerini asla kmsemeyin.
yilik veya ktlk edebilme glerini, yalan, dolan, kat ve her trl hile
ile verebilecekleri zararlar asla kmsemeyin.
Bu hataya decek olursanz, beklenmedik bir darbe ile oturduunuz
yerde kalabilirsiniz. Ama bunu yapmak yerine, rakiplerinizi
olduklarndan da iyi kabul edip nlemlerinizi buna gre alrsanz ho
srprizlerle karlaacaksnzdr.
LXI
Kimsenin yi Olmasn ekemeyenler Vardr; Pimlerini Tek Hamlede
ekin
nsann kariyerindeki en byk engel ve tehlikelerden biri 'iyi'
olana elme takabilmek iin yaayanlardr. Bu tipler genel olarak irket
ii ekimelerin artk ie geli gidi amac olduu yerlerde barnrlar. Ama
bu baka yerlerde bulunamayacaklar manasna gelmez. Bu kii patronunuz
dahi olabilir. Bunlar her zaman dalavereci, hrsl ve ihanet etmeye
son derece yatkn tiplerdir. Hedefleri, gelecek vaat eden kiilerdir.
Olas tm rakiplerin peindedirler ama alarna den kurbanlar genellikle
st makamlar hedefleyen, alp abalamaktan etrafnda olup bitenleri
fark edemeyen, zavall alt dzey ef ya da mdrlerdir. nk amalar uruna
dierlerinden daha fazla risk almaya eilimlilerdir ve daha fazla
hata yaparlar.
Bu le kargalar, Mark Twain'in, yalanclk ve iftira konusundaki
muhteem gzlemlerine de yer verdii bir denemeler kitabnda syledii
bir sz, farknda bile olmadan karakterlerinin bir paras haline
getirip anayasalar yapmlardr. 'Genlie Nasihatler' adl bu yaptta yle
der Twain; "gerek, ne saklanmas ne de yok edilmesi o kadar zor bir
ey deildir, ama iyi uydurulmu bir yalan lmszdr".
yi bir gzlemci iin, bu tipler gayet ortada ve kim olduklar, ne
olduklar belli kiilerdir. Ayrm yapmakszn herkese saldrabilirler ve
saldracaklardr da. Bu zellikleri onlarn yumuak karnlardr.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
39
Bir meslektanzla konuurken konu bu kiiye gelecek olursa, ki
gelecektir de, herkes tarafndan bilinen bir hedefseniz sadece unu
syleyin: "Bay X'i bilirsiniz, onun iin isimlerin, kiilerin pek bir
nemi yoktur."
Konutuunuz arkadanz, Bay X'in tarzn bilen biri olarak,
kendisinin de bir hedef olduunu veya olacan dnecektir. Bu, buna gre
nlemler almasn ve peinden de bir yerde Bay X'i dman ilan etmesini
getirecektir. Ava giden avlanmak zeredir.
LXII
'Yapmamalydm Kulb' yesi Olun
Yapmalydm Kulb yeleri her zaman "yle yapmalydm", "unu
yapmalydm", "yle yapsaydm" "byle etseydim" der dururlar. 'Yapmalydm
Kulb', harekete geme zrl, riskten lesiye korkan yelerle doludur.
Hibir eyin zerine gitmezler. Kaybetmekten yle korkarlar ki,
kazanmak zerine plan yapmaya sra bile gelmez.
'Yapmalydm Kulb' skcdr. yeler hibir zaman yara almaz. zerlerinde
bir syrk dahi yoktur. Son saniyede atp sokamadklar bir utlar
yoktur. Hi uyar almam, dikkatleri zerlerine hi ekmemilerdir. Bu
kulpte bir Chris Evert Lloyd, bir Larry B ir d yoktur.
Olunmas gereken yer 'Yapmamalydm Kulb'dr. Bu, kazananlarn
bulutuu dairedir. Kendinizi knayp "bazen kendime inanamyorum, bunu
kesinlikle yapmamalydm" dediiniz her ann karlnda, sonular yle yapm
olmanzn ne kadar iyi olduunu gsteren on ayr olay yaayacaksnzdr. Ne
kadarna cesaret ederseniz o kadar kazanrsnz.
LXIII
Fikir Kusursuz Olmak Zorunda Deildir, Ama Hayata Geirilii Hatasz
Olmaldr
Mkemmel yeni rnnz piyasaya srmek iin o mkemmel zaman ve srm iin
gerekli olduuna inandnz o mkemmel artlar bekleyecek olursanz, bilin
ki start asla veremeyeceksinizdir. En byk firmalar ve en baarl
rnler dahi balanglarndan bu yana ilerleme ve geliim gstererek
gelmilerdir. Eer rn mevcut olan tm benzerlerinden iyiyse ve
ihtiyalara o an piyasada bulunan dier rnlerin verdiinden daha iyi
cevap veriyorsa, daha fazla beklemenin anlam yoktur. Daha iyi olan
bir eyi, biraz daha iyi olmas iin gelitirmek zere bekletmek,
kazandrmayaca gibi, kaybettirebilir bile. 'Kusursuz'un, 'daha
iyi'nin dman olmasna izin vermeyin.
Faruk ZFESCOLU Hayatnda Baarl Olmann Yollar
-
__________________________________________________________________
40
Elinizdeki rnn gelitirilmesi ve piyasaya takdimini en kk detaya
dahi azami dikkat ve zen gstererek gerekletirin. Hibir eksiiniz
olmasn. Piyasaya a