1 İNTES GELENEKSEL TOPLANTISI Prof. Dr. Veysel EROĞLU Çevre ve Orman Bakanı 22 Aralık 2010 T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI
Feb 23, 2016
1
İNTES GELENEKSEL TOPLANTISI
Prof. Dr. Veysel EROĞLUÇevre ve Orman Bakanı
22 Aralık 2010
T.C.ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI
2
1964’den günümüze hizmet veren sendikanızın kurulmasında ve gelişmesinde emeği geçenleri sevgi ve muhabbetle yad ediyorum.
Geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdiğiniz 24. Olağan Genel Kurulu’nda oluşan yeni yönetime muvaffakiyetler diliyorum.
İNTES
3
Dünyanın 83 ülkesinde yaptıkları proje ve yatırımlarla dünya sıralamasında ikinci olan ve dünyayı inşa eden müteahhitlerimizin başarısı takdire şayandır.
YURT DIŞI TAAHHÜTLÜK HİZMETLERİNDE DÜNYA İKİNCİSİYİZ
4
Su, Hava, Toprak ve Tabii kaynaklarımızı
koruma – kullanma dengesi içerisinde verimli bir şekilde geliştirerek gelecek nesillere aktarmaktır.
BAKANLIĞIMIZIN TEMEL HEDEFLERİ
5
HEDEF ODAKLI EYLEM PLANLARI
İçmesuyu, Atık su, Katı atık, Sulama, Ağaçlandırma, Ormanların bakımı ve geliştirilmesi, Orman yangınlarının önlenmesi
gibi vazife alanımızdaki bütün konularda hazırladığımız Eylem Planları ile sadece bugünü değil, geleceği de planlıyoruz.
6
2010 yılı başı itibarıyla geliştirilen projeler neticesi çeşitli maksatlara yönelik yıllık su tüketimi 44 milyar m3'e ulaşmıştır. Bu suyun;
ÜLKEMİZİN SU TÜKETİMİ
32 Milyar m3 (%73)
7 Milyar m3 (%16)
5 Milyar m3 (%11)
Sulamada
İçme ve Kullanmada
Sanayide
72005 2006 2007 2008 2009 20100
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
129,9141,5
153,8161
193200Milyar kWh
ÜLKEMİZİN ENERJİ TÜKETİMİ
8
Bugün bir ülkenin elektrik enerjisi tüketimi, o ülkenin gelişmişliğinin de bir göstergesidir.
ENERJİ İHTİYACINDAKİ ARTIŞ
ÜLKELER YILLIK ARTIŞ (%)Dünya Ortalaması 2.4
Gelişmiş Ülkeler Ortalaması < 2.0
Gelişmekte Olan Ülkeler Ortalaması 4.1
Türkiye 6-8
Ülkemizin 2020 yılında 406 - 499 milyar kWh enerji ihtiyacı olacağı tahmin edilmektedir.
9
Artan enerji ihtiyacımızı karşılamak ve dışa bağımlılığımızı azaltmak için yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretimi geliştirmek mecburiyetindeyiz.
YENİLENEBİLİR ENERJİ
10
Yenilenebilir enerji kaynakları içerisinde bugün için en avantajlı olan hidroelektrik santralleri bir an evvel gerçekleştirmemiz gerekmektedir.
HİDROELEKTRİK SANTRALLER
11
Ülkemizin teorik hidroelektrik potansiyeli 433 milyar kWh, Teknik olarak değerlendirilebilir potansiyel 216 milyar kWh,Teknik ve ekonomik olarak değerlendirilebilir potansiyel ise
140 milyar kWh olarak hesaplanmıştır.
51,5 Milyar kWh%36,8)
88,5 Milyar kWh %63,2)
Değerlendirilen Potansiyel
Bekleyen Potansiyel
ÜLKEMİZİN HİDROELEKTRİK POTANSİYELİ
12
Ülkemiz coğrafi yapısı göz önüne alındığında şanslı sayılabilecek ülkeler arasında yer almaktadır.
Fakat diğer ülkelerle karşılaştırdığımızda bu potansiyelin büyük bir bölümünün beklediğini görmekteyiz.
Dünyada 24 ülkede toplam ulusal elektriğin %90’ının ve 63 ülkede %50’sinin hidroelektrik santrallerden elde etmektedirler.
DÜNYA’DA HİDROELEKTİRİK ENERJİ
13
DÜNYA’DA HİDROELEKTİRİK ENERJİ
ÜLKELER HİDROELEKTRİK POTANSİYEL GELİŞTİRME ORANI
ABD % 86
Japonya % 78
Norveç % 68
Kanada % 56
Türkiye % 36,8
14
Hidroelektrik santraller diğer enerji alternatifleri ile karşılaştırıldıklarında en çevreci seçeneklerden biridir.
Ülkemizde ÇED raporu olmayan baraj yapımı mümkün değildir.
YENİLENEBİLİR ENERJİ
15
Ülkemizde kamu kaynaklarının yetersizliği enerji ve sulama projelerinin bitiş süresini artırmaktaydı.
Bu durum da alternatif finans modellerinin zaruretini ortaya çıkarmıştır. Bu yeni model, hidroelektrikte özel sektör–devlet işbirliğini hayata geçirmekti.
ÖZEL SEKTÖR – DEVLET İŞBİRLİĞİNİ HAYATA GEÇİRDİK
16
SU KULLANIM HAKKI ANLAŞMASI
26 Haziran 2003 tarihinde Su Kullanım Hakkı Anlaşması ile üretimi özel sektöre açtık.
Su Kullanım Hakkı Anlaşması’nın yürürlüğe girdiği tarih, Türkiye’de enerji üretiminde yeni bir başlangıç yani Milat’tır.
17
Bugün belirlenen projelerin 1.600 adetine başvuru yapılmıştır.
Bu tesislerin toplam kurulu gücü yaklaşık 23.500 MW’tır.
Bu rakam Cumhuriyet tarihinde ulaştığımız 15.000 MW’tan da daha fazladır.
SU KULLANIM HAKKI ANLAŞMASI
18
Bu da demektir ki, bu tesislerle neredeyse 10 adet Atatürk Barajı inşa etmiş olacağız.
HES projeleri için özel sektörün yatırım tutarı yaklaşık 28 milyar $ olacaktır.
Atatürk Barajının kurulu gücü 24.000 MW
SU KULLANIM HAKKI ANLAŞMASI
19
Günümüz itibariyle 23 adedi DSİ tarafından, 208 adedi de özel sektör tarafından yapılmakta olan toplam 231 adet HES inşa halindedir.
İşletmede olan hidroelektrik santrallerin 2009 yılı sonundaki üretim miktarı ise 36 milyar kWh olarak gerçekleşmiştir.
DEVAM EDEN HES PROJELERİ
20
Türkiye'nin yüzölçümü : 78 milyon hektar,Ekilebilir tarım arazisi : 28 milyon hektar,Sulanabilir tarım arazi : 25,8 milyon hektarıEkonomik olarak sulanabilir arazi : 8,5 milyon hektar.
ÜLKEMİZİN TARIM ARAZİSİ
2010 yılı başı itibarıyla sulamaya açılan araziler toplamı brüt 5,42 milyon hektara ulaşmıştır.
Bu miktarın 3,13 milyon hektarı DSİ tarafından işletmeye açılmıştır.
Bu alan ekonomik olarak sulanabilir araziler toplamının % 64'ine tekabül etmektedir.
21
DSİ’ce geliştirilen sulama alanının tümünde toplam yıllık 11,1 milyar TL üretim değeri elde edilmiştir.
DSİ SULAMALARININ ÜLKE EKONOMİSİNE KATKISI
22
DSİ’ce geliştirilen sulama projeleriyle tarım sektöründe bugüne kadar 6 milyon kişiye istihdam imkanı sağlanmıştır.
Bu projeler yaklaşık 18 milyon kişinin geçiminin sağlanmasında doğrudan veya dolaylı olarak rol oynamaktadır.
6 MİLYON KİŞİYE İSTİHTAM
23
GAP EYLEM PLANI
2002 yılı ödeneği 432.352.000 TL
2010 yılı ödeneği2.268.067.000 TL
2013 yılı sonuna kadar GAP’daki 1 milyon hektarlık alan sulanacaktır.
GAP’taki ödenek 2002 yılına göre 5 kat artmıştır.
24
YUKARI HARRAN OVASI ANA KANALI
Kızılırmak Nehrinin Mart ayı ortalama akış debisi: 200 m3/s
Bu kanaldan akan su 100 milyon kişinin
içmesuyu ihtiyacını karşılayabilecek miktar demektir.
Yukarı Harran Ovası Ana Kanalı İnşaatı (Kanal kapasitesi: 200 m3/s)
25
İnşaat sektöründe demir fiyat farklarına ilişkin mevzuat çalışması yapılmıştır.
MEVZUAT ÇALIŞMASI
26
İnşaat sektöründe yaşanan hızlı gelişmenin önünü açabilmek ve bürokraside yaşanan zaman kaybını en aza indirebilmek ve yerinde yönetim ilkesi de dikkate alınarak toplu konut projeleri, yeni revize edilen ÇED Yönetmeliğinde (200 konut ve üzeri projeler) EK-1 listesinden EK-2 listesine alınmıştır.
Bu sebeple yeni yapılan 1/100 000 ölçekli planlara, “Plan Notu” eklenerek TOKİ tarafından toplu konutların yapımı kolaylaştırılmıştır.
ÇED ÇALIŞMALARI
27
ÖZEL AĞAÇLANDIRMA
Özel Ağaçlandırmanın önündeki engelleri kaldırdık. Bu çalışmaları teşvik ederek özel ağaçlandırma miktarını 5 kat artırdık.
Köy tüzel kişiliklerinin yapacakları özel ağaçlandırma çalışmalarına hibe kaynak sağlıyoruz ve diğer özel ve tüzel kişilere çok düşük faizle (yıllık % 2) kredi veriyoruz.
Badem AntepfıstığıDefne Kuşburnu
28
ORMANCILIK FAALİYETLERİ
Ormancılıktaki bürokratik işlemlerin azaltılması ve sadeleştirilmesi süreci devam etmektedir.
Orman Emvali İhaleleri internet üzerinden takip edilebiliyor. Vatandaşlarımız kolaylık sağlanmıştır.
29
Orman Kanununun 16, 17, 18 ve 115’nci maddelerine göre verilecek muvafakat, izin ve irtifak haklarını takip etmek maksadıyla “İzin Bilgi Sistemi” çalışmaları başlatılmış olup, sona gelinmiştir.
Bu sistem tamamlandığında başvuru sahipleri bütün işlemlerini TC Kimlik Numarası ve başvuru numarası ile internet üzerinden takip edebileceklerdir.
ORMANCILIK FAALİYETLERİ
30
Orman Bilgi Sistemi ile ormanlarımıza ait veriler coğrafi bilgi sistemi mantığı ile sayısal ortama taşınmıştır.
Bu sayede planlama, uygulama ve takip süreçleri hızlandırılmış, şeffaflık sağlanmıştır.
ORMANCILIK FAALİYETLERİ
31
AB ÇEVRE FASLI AÇILMIŞTIR
AB Çevre Faslı Bakanlığımız koordinasyonunda 21 Aralık 2009 tarihinde müzakerelere açılmıştır.
32
KYOTO PROTOKOLÜ
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) çerçevesinde ülkemiz 26 Ağustos 2009 tarihinde BMİDÇS Kyoto Protokolü’ne resmen taraf olmuştur.
33
KYOTO PROTOKOLÜ
Bakanlığımız, BMİDÇS’nin ulusal odak noktası olarak iklim değişikliği ile alakalı ulusal ve uluslararası faaliyetlerin koordinasyon görevi kapsamında pek çok proje yürütülmüş ve yürütmektedir.
34
CANCUN İKLİM ZİRVESİ
Ülkemizin özel şartları kabul edilmiştir.
35
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE MÜCADELE Ülkemizin sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik
bir mükellefiyeti olmasa da, bu yönde politika, mevzuat, kurumsal yapılanma ve tedbirler çerçevesinde önemli hamleler gerçekleştirmiştir.
• Enerji,
• Ulaştırma,
• Atık,
• Tarım,
• Ormancılık,
• Arazi Kullanımı.
36
ENERJİ SEKTÖRÜ
2005 yılında “Yenilenebilir Enerji Kanunu” çıkarılmıştır. Takriben 200 milyar kwh’lik tüketimin 51,5 milyar kwh’lik bölümü hidrolik santrallerden karşılanmıştır.
Bu da 4 ampulden biri, hidroelektrik santralleri sayesinde yanıyor demektir.
37
Atıkların kaynağında
ayrı toplanması ve
geri kazanılması
Bakanlığımızın
temel politikasıdır.
Atık Yönetimi Eylem Planı
bu anlayışla hazırlanarak
uygulanmaya başlamıştır.
ATIK SEKTÖRÜ
38
Katı Atık Eylem Planı ile 2012 yılına kadar;
Evsel katı atıkların % 77’sinin bertarafı mevzuata uygun yöntemlerle gerçekleştirilmiş olacaktır.
KATI ATIK EYLEM PLANI
2003 2010 2012 Hedefi0
20
40
60
80
100
120
140
39
15
59
KATI ATIK BERTARAF TESİS SAYISI130
(Adet)
2003 2010 2012 Hedefi0
200
400
600
800
1000
1200
40
130
751
HİZMET EDİLEN BELEDİYE SAYISI1130
(Adet)
2003 2010 2012 Hedefi0
10
20
30
40
50
60
41
23
41
(Milyon Kişi)
KATI ATIK BERTARAF TESİS İLE HİZMET EDİLEN NÜFUS
57,5
42
AMBALAJ ATIKLARI KAYNAĞINDA AYRI TOPLANMAKTADIR
2007 yılında 2.200.000 ton ambalaj atığı toplanarak geri kazanılmıştır.
2003 20100
50100150200250300350400
28
390
Lisans Verilen Ambalaj Atığı Toplama-Ayırma ve Geri Dönüşüm Tesisi Sayısı
43
Atık Pil Toplama Miktarında Önemli Artış Sağladık
2005 2008 2009
0
216
325
TON
% 50 Artış
Belediyeler, okullar, marketler, oteller, sağlık kuruluşları ve her seviyede iştirakçiyle atık pil toplama oranını % 50 artırdık.
44
Tehlikeli Atık Bertarafında Geri Kazanıma Öncelik Veriyoruz
2003 2010
Geri Kazanım Kapasitesiton/yıl
20 Tesis
188Tesis
275.000 Ton
4.250.000 Ton
45
Belediyelerin atıksu arıtımı tesislerinin ülke ihtiyaçlarına
uygun önceliklerde yapılmasını sağlamak için
“Atıksu Arıtımı Eylem Planı” hazırlanmıştır.
ATIKSU ARITIMI EYLEM PLANI HAZIRLANMIŞTIR
2003 2009 20100
50
100
150
200
250
300
350
400
450
500
46
278
452
ATIKSU ARITMA TESİSİ İLE HİZMET EDİLEN BELEDİYE SAYISI
467(Adet)
2003 20100
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
47
% 36
ATIKSU ARITMA TESİSİ İLE HİZMET EDİLEN BELEDİYE NÜFUS ORANI
% 73
% 20’lik kısım İSKİ tarafından yapılmıştır.
% 16
% 20
48
ULAŞTIRMA SEKTÖRÜ
Araçlarda kullanılan yakıt kalitesinin iyileştirilmesi ve alternatif yakıtların kullanılması yönünde önemli adımlar atılmıştır.
Yeni teknoloji ürünü motorlara sahip taşıtların kullanılması ve eski araçların trafikten çekilmesi politikaları benimsenmiştir.
49
ULAŞTIRMA SEKTÖRÜ
Büyük şehirlerde toplu taşımacılığın teşviki için metro ve hafif raylı sistemlerin kullanımının hızla yaygınlaştırılması çalışmalarına hız verilmiştir.
Yılda 130 bin ton sera gazı emsiyonu azaltımı yapması beklenen Marmaray projesinde sona gelinmiştir.
50
ÇÇEVRE EVRE İİZNZNİİ
Elektronik Ortamda
Elektronik OrtamdaElektronik Ortamda
Elektronik Orta
mda
ÇEVRE İZİN VE LİSANSLARINI ELEKTRONİK ORTAMDA TEK ELDEN VERİYORUZ
1 Nisan 2010 tarihi itibariyletek bir çevre izni ve lisansı
hayata geçirilmiştir.
51
Geliştirilen bu projeyle; sanayicinin ve vatandaşın iş kaybını ve evrak sirkülasyonunu azaltmak maksadıyla teknolojinin bütün imkanları kullanılarak e-çevre izni almak artık bir tuşla mümkün hale getirildi.
ÇEVİRİMİÇİ ÇEVRE İZİNLERİ
52
Proje ile birlikte 7 ay içerisinde 224 işletmeye internet üzerinden e-izin sistemi ile geçici faaliyet belgesi verilmiştir.
İşletmelerden daha önce 199 belge talep edilirken bu rakam 16’ya indirilmiştir.
ÇEVİRİMİÇİ ÇEVRE İZİNLERİ
53
Bakanlığımızca geliştirilen Çevrim İçi Çevre İzinleri, 8. e-Türkiye (e-TR) Ödüllerinde, Kamudan İş Dünyasına e-Hizmetler dalında birinciliğe layık görülmüştür.
ÇEVİRİMİÇİ ÇEVRE İZİNLERİ ÖDÜL ALDI
54
ÖZEL SEKTÖRDEN BEKLENTİLER
Birçok sektöre istihdam sağlayan inşaat sektöründeki kuruluşlardan çevreye azami hassasiyet göstererek, çevreyle uyumlu teknolojiler kullanmalarını istiyoruz.
Müteahhitlerimizden ayrıca gerekli bütün emniyet tedbirlerini almalarını, inşa edecekleri tesislerde fen ve sanat kaidelerine uymalarını da bekliyoruz.
55
HES PROJELERİNİ YÜRÜTEN FİRMALARDAN BEKLENTİLERİMİZ
Projelerin tabiata zarar vermemesi,Öngörülenden fazla ağaç kesilmemesi, orman ve mera
alanlarının dikkate alınması,Akarsuya bırakılacak cansuyuna azami hassasiyet
gösterilmesi, İnşaat atıklarının eksik/yanlış bertaraf edilmemesi,
56
HES PROJELERİNİ YÜRÜTEN FİRMALARDAN BEKLENTİLERİMİZ
HES projesi üreten firmaların, basına ve STK’lara yönelik bilgilendirme toplantıları düzenlemeleri,
Yerel dinamiklerin harekete geçirilmesi için yöre halkına yönelik bilgilendirici toplantıların düzenlenmesi.
57
HES PROJELERİNİ YÜRÜTEN FİRMALARDAN BEKLENTİLERİMİZ
HES’ler Korkumuz Değil, Umudumuz Olmalı mesajı açık ve net olarak verilmeli.
Çevrenin korunması herkesin vazifesidir. Çevrenin korunması demek geleceğimizin ve çocuklarımızın korunması demektir.
GENİŞ YEŞİL ALANLARVERİMLİ ORMANLARGÜZEL BİR ÇEVREMUTLU İNSANLAR
TEMENNİSİYLE TEŞEKKÜR EDERİM
Prof. Dr. Veysel EROĞLUÇevre ve Orman Bakanı