Ilah, rabb, Ibadet/ KullukInsan ve ilah -bir teori- Allah´in dûnundan ilahlar edinmek Müsrikler Makam olarak Allah´in asagisinda olduguna inandiklarini neden ortak kosarlar ? Müsrikler

ILAH, RAB, IBADET/ KULLUK

ICERIK

Ilah Ilah kelimesinin anlami

Kuran´da Ilah

Insan ve ilah -bir teori-

Allah´in dûnundan ilahlar

edinmek

Müsrikler Makam olarak

Allah´in asagisinda olduguna

inandiklarini neden ortak

kosarlar ?

Müsrikler hakkindaki hakikat

Furkan Suresi, 43

Yanlis Ilah inanci

Rab

Rab kelimesinin

anlami

Kuran referansli Rab

kelimesi

Kuran´da Rab

Kulluk/ Ibadet

Ibadet kelimesinin

anlami

Ayetlerle Ibadet/ Kulluk

Efendi – Hizmetkar

iliskisi

Islam da Ibadet

ILAH

ILAH KELIMESININ ANLAMI

• Sözlük manasi; kulluk edilen, mabut haline getirilen, yönelinen

• Üstün sayilan, insan üzerinde var sayilan güc

• Kendisine ibadet edilen, herseyden cok sevilen kutsal varlik

• Her ibadet edilen varlik ilahlastirilmistir, fakat her ilahlastirilan

varlik Allah degildir!

• Allah = has isim, cogul yoktur

• Ilah = cins isim, cogul vardir

KURAN´DA ILAH

• Ilah birdir (Enbiya, 108)

• Allah ilah olandir (Nisa, 171)

• Allah´tan baska ilah yoktur (Kasas, 88)

• Göklerin ve yerin ilahi Allah´tir (Zuhruf, 84)

• Allah´tan gayri baska ilaha yalvarmamak (Kasas, 88)

• „… Allah ile birlikte başka ilâh edinme; sonra kınanmış ve (Allah'ın

rahmetinden) uzaklaştırılmış olarak cehenneme atılırsın.“ (Isra, 39)

• „De ki: Ne dersiniz; eğer Allah kulaklarınızı sağır, gözlerinizi kör eder,

kalplerinizi de mühürlerse bunları size Allah'tan başka hangi tanrı geri

verebilir! Bak, delilleri nasıl açıklıyoruz. Onlar hâla yüz çeviriyorlar!“

(En´am, 46)

• „De ki: Söyleyin bakalım, eğer Allah üzerinizde gündüzü ta kıyamet

gününe kadar aralıksız devam ettirse, Allah'tan başka, istirahat

edeceğiniz geceyi size getirecek tanrı kimdir? Hâla görmeyecek

misiniz?“ (Kasas, 72)

INSAN VE ILAH -BIR TEORI-

• Insanin, kendinden üstün bir varliga:

• Yalvarma

• Dua etme

• Siginma

• Ibadet etme istegi vardir

• Bazi olaylar insanin gücü disindadir

• Ilah insan üzerinde var sayilan ´güctür´

• Insani korkudan emniyete cikarmayan bir varliga ibadet etmeyi aklindan bile gecirmez

• ilahsiz insan yoktur

ALLAH´IN DÛNUNDAN ILAHLAR EDINMEK

• بونا إ من دونه اتخذوا والذين الل لى أولياء ما نعبدهم إل ليقر

• „O´nun disindaki- asagisindaki bir takim kimseleri veliler edindiler

`biz bunlara sadece bizi Allah´a yaklastirsinlar diye kulluk

ediyoruz(derler)´“(Zümer, 3)

• Dûn = yakin, beri taraf, asagi

• Hem mekan olarak hemde makam olarak dûn

• Allah´in ´yakinindan´ ilahlar, seffatciler edinmek, onlara kulluk edip yalvarmak

• ´asagi´(makam olarak) sirk kosulan ilahlar Allah´a es deger olarak görülmüyor

• „Andolsun ki onlara: «Gökleri ve yeri yaratan, güneşi ve ayı buyruğu altında tutan

kimdir?» diye sorsan, mutlaka, «Allah» derler. O halde nasıl (haktan) çevrilip

döndürülüyorlar?“ (Ankebut, 61)

• yaratma sifati Allah´a ait

MÜSRIKLER MAKAM OLARAK ALLAH´INASAGISINDA OLDUGUNA INANDIKLARINI NEDEN

ORTAK KOSARLAR ?

• Dûn diger manasi; ´yakin´

• آلهة لعلهم ينصرون دون واتخذوا من الل

• „Onlar, yardım göreceklerini umarak Allah‘tan başka ilâhlar edindiler.“

(Yasin,74)

• Allah nezdinde kayirma umudu

• Allah´a yaklasmak icin

• „Dikkat et, hâlis din yalnız Allah'ındır. O'nu bırakıp kendilerine bir takım dostlar

edinenler: Onlara, bizi sadece Allah'a yaklaştırsınlar diye kulluk ediyoruz, derler. …“

(Zümer, 3)

• Allah´a Allah icin sirk kosuyorlardi

MÜSRIKLER HAKKINDAKI HAKIKAT

• Allah´i en büyük ilah olarak kabul ediyorlar

• Sirk kostuklari hicbir kimseyi, Allah´a denk ve esit olarak

görmüyorlardi

• Allah´a yakin olduguna inandiklarini sirk kosuyorlardi

• bu ise Allah´tan rol calmaktir, ama bu Allah´in zatindan bir eksiklik

getirmez!

„De ki: Bana sadece, sizin ilâhınızın ancak bir tek Allah olduğu

vahyedildi. Hâla müslüman olmayacak mısınız?“ (Enbiya, 108)

FURKAN SURESI,43

• „ Kötü duygularını kendisine tanrı edinen kimseyi gördün

mü? Sen (Resûlüm!) ona koruyucu olabilir misin?“

• Kendi isteklerine boyun egen

• Dedigini herseyi yapan emirlerini bir hukuk düzeni yapmak

• Emretme ve yasaklama hakkina bizzat kendisi sahip olmak

• Nefsinin sinirsiz her istedigini yapan

• Vahinin rehberligine degil kendi hevasina tabi olan

• Hevasina teslim olan ilah edinir

YANLIS ILAH INANCI

• ´muzik ilahi´ ´futbol ilahi´ ´sana tapiyorum´

• Ölü insanlardan medet ummak, vesile alarak dua etmek

• Allah´in koydugu emirlerden uzak yasamak, onlara uymamak

• Allah´a ait bazi sifatlari diger varliklara vermek

• Nimet verme, helal haram sinirini belirleme

• Eger Allah´i Ilah olarak taniyorsak, hayatimizi vahyinin

rehberliginde yasamaliyiz

• ki Allah´a Tevhid cümlesi ile bir söz vermis bulunmaktayiz

RAB

RAB KELIMESININ ANLAMI

• Terbiye eden, terbiyesinde essiz olan ve benzersiz olan, islah etmek,

yetistirmek

• Terbiye: bir seyi basit halindan kemal noktasina dogru asama asama

insa edip gelistirmek

• Genis manasi ile; sahip olmak, yönetmek, toplamak, cogaltmak

• Rab = malik (sahip) esanlamlisi diye gecer

• Ama; “De ki: İnsanların kalplerine vesvese sokan, (insan Allah'ı

andığında) pusuya çekilen cin ve insan şeytanının şerrinden insanların

Rabbine, insanların Melikine (mutlak sahip ve hakimine) insanların

İlâhına sığınırım!“ (Nas suresi)

KURAN REFERANSLI RAB KELIMESI

• 1.Terbiye ve bakimini üstlenen, ihtiyaci da giderir;

„Kureyş'e kolaylaştırıldığı, evet, kış ve yaz seyahatleri onlara kolaylaştırıldığı için onlar,

kendilerini açlıktan doyuran ve her çeşit korkudan emin kılan şu evin Rabbine kulluk

etsinler.“ (Kureys suresi)

• 2. Terbiye eden, terbiye ettigini denetimi ve gözetimi altinda tutar;

„Ey insanlar! Sizi bir tek nefisten yaratan ve ondan da eşini yaratan ve ikisinden birçok

erkekler ve kadınlar üretip yayan Rabbinizden sakının. Adını kullanarak birbirinizden

dilekte bulunduğunuz Allah'tan ve akrabalık haklarına riayetsizlikten de sakının.

Şüphesiz Allah sizin üzerinizde gözetleyicidir.“ (Nisa, 1)

• 3. Terbiye eden, terbiye ettiginin büyügü ve otoritesidir;

„Ayrılığa düştüğünüz herhangi bir şeyde hüküm vermek, Allah'a mahsustur. İşte,

bu Allah, benim Rabbimdir. O'na dayandım ve O'na yönelirim.“ (Suara, 10)

• 4. Terbiye edenin, terbiye ettiginin üzerinde hakki vardir;

„(Yahudiler) Allah'ı bırakıp bilginlerini (hahamlarını); (hıristiyanlar) da

rahiplerini ve Meryem oğlu Mesîh'i (İsa'yı) rabler edindiler. Halbuki onlara

ancak tek ilâha kulluk etmeleri emrolundu. O'ndan başka tanrı yoktur. O,

bunların ortak koştukları şeylerden uzaktır.“ (Tevbe, 31)

• 5. Terbiye ettiginden itaat ve kulluk beklemesi de O´nun hakkidir;

„De ki: Allah her şeyin Rabbi iken ben ondan başka Rab mı arayacağım?

Herkesin kazanacağı yalnız kendisine aittir. Hiçbir suçlu başkasının suçunu

yüklenmez. Sonunda dönüşünüz Rabbinizedir. Ve O, uyuşmazlığa düştüğünüz

gerçeği size haber verecektir.“ (En´am, 164)

• 6. Her varlik kendini terbiye edenin huzurunda toplanir;

„Yeryüzünde yürüyen hayvanlar ve (gökyüzünde) iki kanadıyla uçan kuşlardan

ne varsa hepsi ancak sizin gibi topluluklardır. Biz o kitapta hiçbir şeyi eksik

bırakmadık. Nihayet (hepsi) toplanıp Rablerinin huzuruna getirilecekler.“

(En´am, 38)

KURAN´DA RAB

• Rab Allah´tir (Al-i Imran, 51)

• Allah arsin Rabbidir (Zuhruf, 82)

• Insanlarin Rabbi (Nas, 1)

• Alemin Rabbi (Fatiha, 1)

• Herseyin yaraticisi (Mu´minun,62)

• Bagislayan Rab(Yusuf, 53)

IBADET / KULLUK

KELIME ANLAMI

• ´abd´ kökünden gelir; anlami ise ´kul, köle´ dir

• Yani ibadet = kulluk

• Sözlükten ; Itaat etmek, boyun egmek, baglanmak, hizmet etmek, ilah

edinmek

• tam bir bagililikla yüksek güc ve iktidar sahibine boyun egip itaat

etmek

• „Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.“

(Zariyat, 56)

• Yaratilis gayesi: KULLUK

• görevini yerine getiremeyen basarisiz!

• Bu yüzden kelimeyi dogru anlayip yasamaliyiz!

• „De ki: Ben, yalnızca sizin gibi bir beşerim. (Şu var ki) bana, İlâh'ınızın, sadece

bir İlâh olduğu vahyolunuyor. Artık her kim Rabbine kavuşmayı umuyorsa, iyi iş

yapsın ve Rabbine ibadette hiçbir şeyi ortak koşmasın.“ (Kehf, 110)

• Belli zamanlarda degil, her daim KULLUK

• Misal namaz; Namaz bir arac degil amactir

• „(Resûlüm!) Sana vahyedilen Kitab'ı oku ve namazı kıl. Muhakkak ki, namaz,

hayâsızlıktan ve kötülükten alıkoyar. Allah'ı anmak elbette (ibadetlerin) en

büyüğüdür. Allah yaptıklarınızı bilir.“ (Ankebut, 45)

AYETLERLE IBADET/KULLUK

• „(Resûlüm)! De ki: Bana Rabbimden apaçık deliller gelince, sizin Allah'ı bırakıp o

taptıklarınıza kulluk etmem bana yasaklandı ve bana âlemlerin Rabbine teslim

olmam emredildi.“ (Mümin, 66)

• „İşte Rabbiniz Allah O'dur. O'ndan başka tanrı yoktur. O, her şeyin yaratıcısıdır. Öyle

ise O'na kulluk edin, O her şeye vekildir (güvenilip dayanılacak tek varlık O'dur). „

(En´am, 102)

• „Ey iman edenler! Size verdiğimiz rızıkların temiz olanlarından yeyin, eğer siz yalnız

Allah'a kulluk ediyorsanız O'na şükredin.“ (Bakara, 172)

• „Göklerde ve yerde olanlar hep O'nundur. Hepsi O'na boyun eğmiştir.“ (Rum,26)

EFENDI HIZMETKAR(KÖLE) ILISKISI

• 1. Efendisini efendi olarak tanimak, onun disinda kimseyi efendi olarak

görmemek

• 2. Efendisinin her emrini yerine getirmek, bu konuda lakayt davranmamak

• 3. Efendisine saygi göstermek, onun tayin ettigi uslup ve kaidelere uymak

• Efendi = Allah Hizmetkar = Insanlar

ISLAM DA IBADET

• Allah´in emirlerine uyarak yasaklarindan kacinmak

• Allah´a itaat manasini tasiyan her hareket ibadettir

• Allah´in razi oldugu ve emrettigi bütün gizli ve acik amelleri ve sözleri

yerine getirmek

• Ibadeti yalniz Allah´a yapmak

• Allah´a kalbimiz ile boyun egmeliyiz gercek KULLUK

ALLAH RAZI OLSUN

Dünümüz, günümüz ve mechul sonumuz hayir olsun

insaAllah…

KITAPLAR

• Recep Aykan: „Kur´an Fihristi“

• Hüseyin k. Ece: „Islamin temel kavramlari“

• Mevdudi: „Kur´an´a göre dört terim“

• Mevdudi: „Cuma konusmalari“

• Mustafa Islamoglu: „Kur´an´a göre Esmâ- i Hüsnâ

• Mustafa Islamoglu: „Nuzul sirasina göre Hayat kitabi Kur´an gerekceli meal- tefsir“