Het verrassende leven van jonge Grutto’s

Gerrit Gerritsen - Vogelbescherming NederlandSOVON/RUG

Het verrassende leven van jonge grutto’s

2

Weidevogelprogramma Vogelbescherming• Campagne Red de Rijke Weide• Nationaal netwerk

weidevogelboeren• Kerngebieden• Voedselproject• Lobby (EU, EZ en provincies)• Wetenschappelijk onderzoek

3

Campagne Red de Rijke Weide• 100.000 handtekeningen aan Stas Dijksma om

20% rijke weidelandschap te sparen • 2x Weidetop• Film Boerderij van de Toekomst bij VARA’s

Vroege Vogels• Grutto als nationale vogel• NRC Charity Award gewonnen

NRC Charity Award 2014

5

Nationaal netwerk weidevogelboeren

6

Voedselproject: van pilots naar supermarkten• Rijke Weidekaas sinds 2014• 4 Weide Weelde-producten in 2016

Kerngebieden• Amstelland • Eemland • Idzega • Terschelling www.polderpracht.nl

8

9

Waarom jongentellingen ?Onderzoek zegt: adultenoverleving = gemiddeld 85% per

jaar

• Populatie-afname door onvoldoende reproductie; een Nederlands probleem

• 40 jaar weidevogelbeleid in NL weinig effectief; Vogelbescherming wees overheden daar vaak op, zonder resultaat

• Vogelbescherming vraagt op 8 november aan de EC om Nederland in gebreke te stellen, op basis van EU-Vogelrichtlijn

10

Grutto-kalender• 10 mei-8 juni: vliegvlug in 24 dagen

• 8 juni-begin juli: circa 24 dagen rondhangen rond geboorteplek; de meeste oudervogels vertrekken

• Juli: in droge zomers muggenlarven eten in wetlands; in natte zomers wormen eten in natte graslanden

• Juli-augustus: vertrek uit Nederland

11

Herkenning jongen foto Astrid Kant

12

Een jong jong foto Astrid Kant

13

Hoe tel/schat je het aantal jongen?Problemen tijdens landelijke tellingen

2006-2010:

• In juli relatief weinig tellers beschikbaar• In natte zomers veel geschikte plekken;

extra tellers nodig!• In droge zomers vallen veel kleine

wetlands droog en concentreren jongen zich in grote lastig telbare wetlands, zoals Oostvaardersplassen

14

Resultaten 2006 - 2010

15

Leefgebied jonge grutto’s

16

Aantal jonge grutto’s per gebied

17

Verspreiding jonge grutto’s

18

Uitgangspunten nieuwe methodeIn 2010 aanbeveling voor nieuwe methode van Freek Nijland, Hans Schekkerman en Wolf Teunissen:

Gebruik gekleurringde jongen als basis voor steekproeven

Aannames• Populatie is gesloten (41% reststerfte bij 19

dagen)• Geen verlies van kleurringen• Alle jongen hebben gelijke waarneemkans

19

Aantal gekleurringde grote jongen 2011-2016Totaal 1351 wv 40% door

profs

FRL Ameland VHL NHOV UT rest

20

Zwerfgedrag jongen in Nederland

in ringgebied buiten ringgebied

21

Zwerfgedrag jongen per provincie (vanaf 20 wrn)

OV NH FR Ameland ZH UT0

20

40

60

80

100

120

95 9179 76

5742

5 921 24

4358

buiten ringgebiedin ringgebied

22

Zwerf/trek gedrag van jongen uit ZW-FRL (15%) n=304

FRL NH Wadden GR FL ZL OV

23

Oostvaardersplassen foto Gerrit Gerritsen

24

25

Biesbosch-Tongplaat foto Hans Gebuis

26

27

Biesbosch-Tongplaat foto Hans Gebuis

28

Foto Ben Bronk

29

Foto Merijn Loeve

30

Schatting aantal vliegvlugge jongenjaar schatting

aantal jongen

aantal jongen nodig

%

2011 6.500 14.000 462012 10.700 12.500 862013 8.900 12.500 712014 4.600 12.200 382015 7.000 11.300 622016 3.750 11.300 33

www.vogelbescherming.nl [email protected]

Dank u wel