Top Banner
HEMOLİTİK ANEMİLER Dr.Murat Söker
74

Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Feb 17, 2019

Download

Documents

habao
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

HEMOLİTİK ANEMİLER

Dr.Murat Söker

Page 2: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

HEMOLİTİKANEMİLER

KONJENİTALHEMOLİTİK ANEMİLER

EDİNSEL HEMOLİTİK ANEMİLER

MEBRAN DEFEKTLERİİ

H. SFEROSİTOZ

HB DEFEKTLERİ

HB S

TALASEMİLER

UNSTABL HB

H. ELİPTOSİTOZ

H. STOMATOSİTOZ

ENZİM DEFEKTLERİ

G6PDH EKSİKLİĞİ

PK EKSİKLİĞİ

HİPERSPLENİZM

TRAVMATİK HEMOLİZ

İLAÇLAR

EDİNSELMEBRAN

ANOMALİLERİ

Page 3: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Hemoglobinopatiler ve Talasemi sendromları

Page 4: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Tanımlar

• Normal erişkinlerde üç çeşit hemoglobin bulunur

• Hb A: %96-98 (2 alfa + 2 beta globin)

• Hb F: %0.6-0.8(2 alfa + 2 gamma globin)

• Hb A2: %1.5-3.2(2 alfa + 2 delta globin)

Page 5: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

İntrauterin Dönemden Erişkin Döneme Globin Zincir Üretimi

Page 6: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ
Page 7: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

HbF seviyelerinde yaşla ilgili değişim

Shröter W, Natz C. Helv. Paediatr Acta 1981, 36: 519-525

Page 8: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

HEMOGLOBİN GENLERİ: Alfa ve Beta globin gen lokusları

Page 9: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Tanımlar

• Hb bozuklukları dünyadaki en yaygın tek gen hst.

• Otozomal resesif kalıtım.

• Hb zincirinin yapısal anormallikleri:– Hemoglobinopatiler

• ORAK HÜCRELİ ANEMİ

• Normal globin zincirinin sayısal anormallikleri:– Talasemiler

Page 10: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Tanımlar

• Talasemiler sentezi bozuk olan globin zincirine göre isimlendirilir

• α- talasemiler• β- talasemiler• - - - - talasemiler

Page 11: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Hemoglobinopatiler

Page 12: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

ANEMİ

MCVDÜŞÜK

NORMALYÜKSEK

Page 13: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

ANEMİ

MCV

Mikrositer Anemi

NormokromNormositer

Anemi

Makrositer Anemi

DÜŞÜK

NORMALYÜKSEK

Page 14: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

ANEMİ

MCV

Mikrositer Anemi

NormokromNormositer

Anemi

Makrositer Anemi

DÜŞÜK

NORMALYÜKSEK

1.Demir Eksikliği

2.Kronik Hastalık Anemisi

3.Talasemi4.Sideroblastik Anemi

5.Pb Entox.

Page 15: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Tanım

Hb’i oluşturan globin zincirlerinden

biri veya daha fazlasının sentezinin azalması

veya hiç sentezlenememesi ile karekterize

otozomal resesif

Page 16: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Talasemi

Türkiye dahil, tüm Akdeniz ülkelerinde önemli bir halk sağlığı sorunu.

Kalıtımla geçen, önlenebilir bir kan hst.

Tedavi maliyeti yüksek ve yıpratıcı.

Korunma ucuz ve kolay.

Page 17: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Dünya ( WHO )

Taşıyıcılık oranı......................................... % 5.1

Taşıyıcı sayısı................................. 266 000 000

Her yıl doğan yeni taşıyıcı sayısı..1 000 000

Her yıl doğan yeni hasta sayısı.......~ 300 000

Page 18: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Türkiye

Taşıyıcılık oranı................. % 2.1 (0.7-13.1)

Taşıyıcı sayısı............................. 1300 000

Hasta sayısı.....................................~ 4000

Yıllık beklenen yeni hasta sayısı..............150

Page 19: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ
Page 20: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Sorun?

Doğum hızı....................................yüksek

Akraba evlilikleri..........................sık

Prenatal tanı sayısı....................yetersiz

Ekip çalışması ..............................yetersiz

Yasa ve Yönetmelikler................yetersiz

Kayıt sistemi............................... yetersiz

Eğitim ve bilgilendirme............. yetersiz

Page 21: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

-Talasemi Pato-Fizyolojisi

2 2(HbF)

DenatürasyonDegradasyon

Hem/hemikrom

YüksekO2 afinitesi

O2 dağılımında azalma

Hemoliz İneffektif eritropoezSplenomegali

ANEMİdoku hipoksisi

Eritropoetin

kemik iliği hiperaktivitesi

Transfüzyon

DEMİR YÜKÜ

Page 22: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ
Page 23: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

-Talasemi Major• ÖYKÜ:

– Yaşamın 3. ayından sonra, ilk yaş içinde, solukluk, kilo alamama

• FİZİK BAKI:– Solukluk, splenomegali

• LABORATUVAR: – Hb < 7 g/dl, – OEV ve OEHb,RDW,– Retikulositoz (%8-12)– Hb Elektroforez:

• HbA:yok,HbA2 :%2, HbF: %98 •

Periferik Yayma

• KLİNİK: Transfüzyona bağımlı

Page 24: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Homozigot Talasemi

Hb ElektroforezHb% 00 ++

A <10 20-30F >90 70-80A2 1-3 1-3

HemogramRBC azalmışHb <7 g/dl

MCV <70 flMCH <25 pgRDW artmış

Retikülositoz

Page 25: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Klinik-Demir Yüklenmesi

Hipofiz → büyüme bozukluğu, infertilite

Tiroid → hipoparatiroidizm,

Kalp → kardiyomiyopati,

Karaciğer→ KC sirozu

Pankreas → diabetes mellitus

Gonadlar→ hipogonadizm

Page 26: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Talasemi Tedavi-Takip

• Deneyimli Talasemi Merkezi

Poliklinik koşulları Yataklı tedavi koşulları İzlemde devamlılık

Deneyimli çalışma grubu

Hematolog/ deneyimli uzman Kardiyolog, Endokrinolog, Psikolog, Ç.Cerrahı, Sos. Hizm. Uzm.

Hekim-Hasta-Aile işbirliği

Page 27: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Talasemi Yaklaşım

• Hasta bilgilerini kaydet.

• Aile bilgilendirilir ve genetik danışma verilir.

• Kan grubu/subgrub tayini yapılır.

• Hepatit A ve B aşılaması başlatılır.

• Aile taraması ve genetik mut. tayini yapılır.

Page 28: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Talasemide Konvansiyonel Sağaltım

• TEMEL SAĞALTIM– Transfüzyon– Demir Şelasyonu

• DESTEK SAĞALTIM– Splenektomi– Komplikasyonların Yönetimi– Enfeksiyonların Sağaltımı

Page 29: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Eritrosit Transfüzyonu

Ekstrameduller hematopoezisi azaltmak

Splenomegali ve hipersplenizm gelişimini ertelemek

Büyüme ve gelişmeyi sağlamak

• Tx öncesi Hb düzeyleri 9,5-11,5 g/dl

• 3-5 hafta aralıklarla, • ABO-Rh(D) uygun lökositten fakir,

yıkanmış, • log4 filtre ile• Eritrosit süsp. 10-20 ml/kg/2 saat

Page 30: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Transfüzyon Başarısı?

• Tx öncesi PY’de her 100 BK sayısına karşılık çekirdekli eritrosit sayısı 5 altında,

• Normal gelişme sağlanmış,

• Yıllık kemik grafileri takibinde kemik iliği alanı genişlememiş

Page 31: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Demir Şelasyonu

• Amaç: Vücut demir yükünü kontrol altında tutmak• İntrasellüler demir yükünü azaltmak• Serbest ekstrasellüler demiri bağlamak

• DFO ŞELASYONUNA BAŞLAMA– Düzenli transfüzyon 1. yılı dolunca (10-20Ü ERT)– Serum ferritin 1000 g/L– KC demiri 3.2 mg/g kuru ağ.

• DFO ŞELASYONUNU SÜRDÜRME– Serum Ferritin 500 -1000 g/L– KC demiri 3.2 -7 mg/g kuru ağ. (biyopsi veya R2 MRI)– T2* MRI ile kardiak demirin yılda bir ölçümü (10 y. sonrası)

Page 32: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Demir Şelasyonuİzlem Kriteri İzlem Sıklığı Şelasyona

başlamaŞelasyon hedefi

Ferritin X3-4/yıl >1000 500-1000

R2 MRI(mg/g kuru ağ)

1/yıl >3.2 3,2-7

T2* MRI(msn)

1/yıl (10 yaş) -- >20

Page 33: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Splenektomi

• 1-Splenomegali > 6 cm*

• 2-Hipersplenizm (trombositopeni,lökopeni)

• 3-Ortalama Hb’i 9-9.5 g/dl’de tutmak için gerekli yıllık kan transfüzyonu ihtiyacı 200-250 ml/kg’ın üzerinde 5 yaş üstü

• Splenektomiden 4-6 hf. önce Pnömokok, Meningokok ve Hİb aşıları

• Splenektomi sonrası en az 2 yıl ve >16 yaşa kadar penisilin proflaksisi

» *Orkin SH. The Thalassemias. In: Nathan DG, Orkin SH (eds), Nathan and Oski’s Hematology of Infancy and Childhood, 5th ed. Philadelphia: WB Saunders Company, 1998;811-886

Page 34: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Talasemi Major Kesin Tedavi

• Hematopoetik kök hücre transplantasyonu– Hastalıksız yaşam olanağı sunan tek sağaltım

şekli.

• Koşulu: (PESARO)– Hepatomegali (2 cm’den fazla) – KC. fibrozisi,– Aşırı demir yükü olmamalı– HLA tam uygun kardeş veya tam uygun aile içi

verici olmalı.

Page 35: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Takip

Aşılama (Hepatit) yapılmalı ve immünizasyonu kontrol edilmeli

Üç ayda bir boy ve ağırlık ölçülmeli,

Karaciğer fonksiyon testleri (Fibrozis / siroz)

Ferritin,

Ca, P.

Glukoz (IDDM),

Troid fonksiyon testleri (hipotiroidi, hipoparatiroidi)

Yılda bir büyüme ve gelişme değerlendirilmeli (BGG)

Tx sayısı ve volümü hesaplanmalı,

Kardiyak (Kardiyomyopati ve aritmi)

Page 36: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

ORAK HÜCRELİ ANEMİ

PROF.DR.MURAT SÖKER

Page 37: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Tanımlar• Bu güne kadar 700 civarında anormal hemoglobin

tanımlanmıştır.

• Bunların çoğunluğu beta zinciri varyantıdır.

En Sık Görülen Anormal Hemoglobinler:• HbS (β 6 Glu-Val)• HbC (β 6 Glu-Lys)• HbE (β26 Glu-Lys)• HbDPunjab (β121 Glu-Gln)• HbOArab (β121 Glu-Lys)

Page 38: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Türkiye’de en sık görülen anormal Hb orak hücreli anemiye yol açan

Hb S’tir.

• Hastalığın nedeni beta globin geninin 6. kodonundaki GAG’in GTG’e değişmesi sonucunda glutamik asit yerine valin aminoasitinin kodlanmasıdır.

• İki beta globin geninde bozukluk varsa hastalık, birinde bozukluk varsa taşıyıcılık söz konusudur.

Normal β zincir AA pro glu gluHbA Baz CCT GAG GAG

Sickle β zincir Baz CCT GTG GAGHbS AA pro val glu

Page 39: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

ORAK HÜCRELİ ANEMİ (HbS)

• Otozomal Resesif geçiş gösterir• Yapısal gen bozukluğu ile karakterizedir• HbA yerine HbS oluşması sonucu eritrositlerin

mikrodolaşımdaki esnekliği ve solubilitesi bozulmuştur.

• Özellikle hipoksi varlığında hücreler oraklaşır, viskozite artar, mikrodamar obstrüksiyonu gelişir.

Page 40: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Klinik Bulgular• El-Ayak sendromu: İnfantlarda çok sık.• Hemolitik kriz• Vazooklüzif kriz• İnfarktlara bağlı hiposplenizim • Sekestrasyon kriz• Aplastik kriz

• SSS Komlikasyonları • Osteomiyelit• Pnömöni• Böbrek yet.

Page 41: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

HbS & Aplastik krizler;

• Parvovirüs B19 enf.eksiyonuna sekonderdir• Yetişkinlerde nadirdir. • Htc düşmesi ile birlikte retikülositin de

düşmesi tipiktir. • Kan transfüzyonu ile tedavi edilir.

Page 42: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Tanı

• Hb değeri düşüktür. • Eritrositlerde oraklaşma • Retikülosit sayısında artış • Hb elektrofezinde HbS, HbF, HbA2'nin

gösterilmesi. • HbS düşük oksijen basınçlarında polimerize

olur.

Page 43: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Orak Hücre Anemisinde Periferik Kan Yayması

Page 44: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Orak

hücre

EritroblastlarHowell-Jolly Body

Sickle Cell Anemi – PY

Page 45: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Selluloz Asetat Hb Elektroforezi

- A2/C S F A+

NormalHb SSHb ASHb SCHb CCHB AD

Page 46: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Orak Hücre Hastalıkları: HbSS, HbS/0, HbS/+

Syndrome Phenotype SpleenHb

(g/dl)MCV

(fl)Ret (%)

HbS(%)

HbF(%)

HbA2

(%)HbA(%)

S/S şiddetli (+) (-) 7.5 85 5-30 80-96 2-20 N yok

S/0 Tal orta/şiddetli (+) 8.5 65 3-20 50-85 2-30 >3.5 yok

S/+ Tal hafif/orta (+) 10 72 2-6 50-80 0-20 >3.5 10-30

HbA/S asemptom. (-) N N N 30-45 <2 <3.5 55-60

Page 47: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Tedavi

• Krizler esnasında eritrosit tx• Folik asit• Pnömokok profilaksisi• Benzatin penisilin

Page 48: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

KONJENİTAL HEMOLİZSEBEPLERİ

Eritrosit Membrandefektleri

Eritrosit Enzimdefektleri

Hb defektleri

Sferositoz

Eliptositoz

Ovalositoz

Stomatositoz

G-6-PDH eksikliği

P Kinaz eksikliği

Orak hücreli anemi

Unstable Hb

Talasemiler

Page 49: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Eritrosit metabolizması• Eritrositlerde

– Hb yapısındaki Fe2+ şeklinin korunması, – düşük Na+ ve yüksek K+ düzeyinin sürdürülmesi, – düşük Ca2+ düzeyinin sürdürülmesi, – hemoglobin ve diğer proteinlerdeki tiyol gruplarının oksidasyonunun

önlenmesi, – eritrosit membran ve iskeletinin bütünlüğünün korunması için enerji

gerekmektedir. • Eritrositlerde nükleus, mitokondri, ribozom, lizozom,

endoplazmik retikulum, Golgi aygıtı gibi subsellüler organeller bulunmadığından protein ve nükleik asit sentezi yapılamaz, lipid metabolizması son derece kısıtlıdır.

• Eritrositler, yaşamlarını korumak ve sürdürmek için gerekli enerjiyi glukozdan sağlarlar.

Page 50: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Eritrosit metabolizması• Glukozun anaerobik glikoliz (Embden Meyerhof yolu

) ve pentoz fosfat yolunda yıkılımı, eritrositlerin enerji gereksinimini karşılar:

• Eritrositlerde glukozun %90 kadarı anaerobik olarak glikolitik yol ile yıkılır ki glukozun glikoliz yolunda yıkılımı sırasında pirüvat oluşur. Ancak eritrositlerde mitokondriyal sistemler bulunmadığından pirüvat, sitrat döngüsünde metabolize edilemez; laktik aside dönüşür.

Page 51: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

• Bu yoldaki enzimlerin eksikliğinde (pirüvat kinaz, hekzokinaz, vb)

• glikolizis bozularak, eritrositlerin enerji gereksinimi sağlanamaz.

• Bu durum hemolize yol açar.

Page 52: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

• Eritrositlerin yaşamlarını sürdürmeleri için enerji gereksinimlerini karşılamalarına ek olarak, Hb ve hücredeki proteinleri oksidan etkilerden korumaları gerekir.

• Eritrositler oksidan etkenlerle karşılaştıklarında redükte glutatyon (GSH), glutatyon peroksidaz enzimi aracılığı ile okside glutatyon (GS-SG) haline geçerek hücreyi oksidatif etkenlerden korur.

• GS-SG’in yeniden GSH haline dönebilmesi için gerekli olan NADPH, eritrositlerde pentoz monofosfat yolundan glikoz 6 fosfatın, glikoz 6 fosfat dehidrogenaz enzimi aracılığı ile 6 fosfo glukuronik aside dönmesi sırasında sağlanır.

• G6PD enzim eksikliğinde NADPH yapılamayacağı ve GS-SG, yeniden GSH haline dönemiyeceğinden hücre oksidan etkenlerle karşılaştığında Hb okside olup Heinz cisimcikleri halinde çöker ve membrana yapışarak hemolize yol açar.

Page 53: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

G6PD EKSİKLİĞİ

• Hekzos monofosfat (pentoz fosfat) yoluna ait bir

enzimdir.

• X’e bağlı genetik geçiş sözkonusudur.

• En sık enzim eksikliğidir.

• G-6PD eksik ise eritrositler oksidan strese

dayanıksız hale gelir

Page 54: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

G-6PD eksikliği &hemolizi tetikleyen faktörler:

• Bakla, soya fasülyesi

• Enfeksiyon (en sık sebep) *

• İlaçlar

– Primakin, – Kinakrin, – Sulfonamidler (TMP-

SMX)– Nitrofrantoin,– Kloramfenikol, – Asetil salisilik asit, – Fenasetin (asetominofen

bu hastalarda ateş düşürücü olarak kullanılabilir), sulfonlar

– (Dapson), – naftalin, – askorbik asit, – vit-K, – dimerkaprol, – probenesid, – metilen mayisi, – toluidine mavisi

Page 55: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

G6PD enzim eksikliği• Eritrosit enzim eksiklikleri içerisinde en sık görüleni.

• En sık görülen genetik varyantları:• Tip A+ : Normal varyant, zencilerde sık• Tip B+: Normal varyant• Tip A-: İlaca bağlı hemolitik anemi ile yakın ilişkili varyant• Tip B- : Akdeniz varyantı, ülkemizde de görülen favizmi de içeren tip• Tip Canton.:Güney doğu Asya da sık

• Kalıtsal geçis X linked. G6PD enziminin normal koşullarda ancak %1’i kullanılmaktadır. Oksidan madde ile karşılaşıldığında enzimin kullanımı artar. Bu nedenle enzim düzeyi çok düşük olan vakalarda bile normal koşullarda hemoliz olmaz.

• Sıtmanın endemik olduğu bölgelerde G6PD eksikliği sıtmaya karşı korur (Enzimin eksik olduğu hücrelerde GSSG yüksektir, bu madde protein sentezini ve dolayısıyla parazitin çoğalmasını inhibe eder.

Page 56: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

G6PD Variant• I-Enzim aktivitesi değişken veya az <%10 San Diego CNSHA

• II.Enzim aktivitesi <%10 mediter, Canton AHA, NNJ

• III. Enzim aktivitesi 10-60 A- AHA, NNJ

• IV. Enzim aktivitesi 100 A,B None

• V. Enzim aktivitesi >100 VERONA None

Page 57: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Klinik Özellikler:• 1-Hiçbir klinik bulgu olmaksızın enzim eksikliği.• 2-İlaçların yol açtığı hemoliz: Daha çok Amerikan zencileri ve Akdeniz tipinde,

akut kendini sınırlayan hemolitik anemi, hemoglobinüri, retikülositoz, periferik kanda Heinz cisimciği, parçalanmış eritrosit, sferosit, ataklar arasında normal Hb düzeyi.

• -Analjezikler(asetilsalisik asit, acepotphenetidin, p-aminosalicylic acid)• -Sıtma ilaçları• -Sülfonamidler• -Nitrofuranlar• -Sulfonlar• -Diğerleri:Naftalin, fenilhidrazin, Toluidine mavisi, Nalidiksik asid, Infeksiyonlar,

Diabetik ketoasidoz, dimerkabrol, metilen mavisi, kloramfenikol, probenecid, Quinidine, bakla, K-vitamin

• 3-Favizm: Bakla yenmesi ile oluşan hemoliz ve ABY.• 4-Yenidoğan sarılığı:• 5-Kronik nonsferositik hemolitik anemi.:nadir, retikülositoz, azalmış eritrosit

yaşam süresi, hafif sarılık,artmış otohemoliz kliniği oluşturur.

Page 58: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Laboratuvar:

• Retikülositoz, • Heinz body, • İndr.HB, • Hemoglobinüri (hemoliz sırasında)• Enzim tayini (akut hemolizde düzey normal

olabilir)

Page 59: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ
Page 60: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Tedavi:

• Genellikle tedavi gerekmez.• Hemolizi başlatan etkenlerden korunma.• Folik asit, splenektomi (nadir)

Page 61: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

– Eritrosit membran defekti:

• Herediter sferositoz, • Herediter eliptositoz, • Herediter ovalositoz, • Herediter stomatositoz• Herediter piropoikilositoz

Page 62: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

HEREDİTER SFEROSİTOZ• Otozomal dominant veya

resesif geçer• Membran proteinlerinden

spektrin veya ankrin de (ankrin defekti daha sık ) bir bozukluk sonucunda…..– eritrosit osmotik frajilitesinde

artma ve – defektif eritrositlerin dalakta

hemolizi ile karakterize

genetik bir hastalıktır.

Page 63: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Herediter sferositoz

Page 64: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

• Hb kusuru bulunmayan herediter hemolitik anemiler içerisinde en sık görüleni.

• Membran proteinlerinin defektleri sonucu eritrositlerin,

• morfolojik olarak bikonkav ve santral solukluğu olan disk şeklinden,

• santral solukluğu olmayan küre şeklini almaları ile hemolize eğilimin artması sonucu değişik derecede anemi, sarılık, splenomegali ile sey. her.hast.

Page 65: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Klasik tablo:• Splenomegali, • konjenital hemolitik anemi • küre (sfer) şeklinde eritrosit.

• Özellikle Kuzey Avrupa da sık görülür

Page 66: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Etyoloji• OD, ( %20 sporadik )• Eritrosit zarının iskeletini oluşturan spektrin ve aktin isimli

proteinler (eksiklik veya disfonksiyon) arasındaki ilişkide bozukluk sonucunda eritrositten zar parçacıkları ayrılmakta,

• eritrosit yüzeyi/ eritrosit hacmi oranı küçülmekte,• eritrosit küre şeklini alır.

• Böylece eritrositlerin çok dar kapillerlere uyum sağlamak için şekil değiştirebilme özelliği azalmakta ve eritrositler dalak sinüzoidlerinde yakalanarak parçalanır.

Page 67: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Klinik Bulgular:• Belirtiler süt çocukluğu döneminde başlar (Bazen YD

döneminde anemi ve kan değişimi gerektirecek HB). Kemik iliği genişlemesi kraniyumda değişiklikler (talasemi kadar ağır değil)

• Splenomegali, büyüme geriliği, bacak ülserleri, epistaksis, hemokromatozis, endokrin disfonksiyonlar, nörolojik problemler, trasfüzyon sorunları, hemolitik krize bağlı ABY.

• Safra kesesi taşları (4-5 yaşlarında başlar, adolesanda belirgindir). Kronik hemolize bağlıdır.

• Aplastik kriz çocukluk çağındaki en ciddi krizdir.

Page 68: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

HS & Hemolitik kriz:

• En sık görülen krizdir. • Hayatı tehdit edici değildirler. • Genellikle enfeksiyonlara sekonder olur.• Hastaların retikülosit sayısında ve indirek

bilirubin’de artma görülür.• Genellikle 10-14 günde kendiliğinden

düzelir.

Page 69: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

HS & Aplastik kriz:• Nadirdir fakat ağır anemiye neden olduğu için

tehlikelidir. • Hastalar aplastik kriz sırasında kaybedilebilir. • Genellikle parvovirüs B 19 infeksiyonlarına sekonder

olarak gelişir. • Kİ’de eritroid hipoplazi vardır.• Aplastik krizde hastanın Hb/Htk düzeyinde ani düşme

ve retikülosit sayısıda azalma izlenir.• Hastanın sarılığı kaybolur. Bu dönem yaklaşık 2 hafta

sürer. • Bu dönemde yapılan transfüzyon hayat kurtarıcı

olabilir.

Page 70: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

HS & Megaloblastik krizler:

• Yetersiz folat alımına bağlı yada gebelikte artmış ihtiyaç yüzünden olabilir.

• Bu nedenle HS’lu hastalara proflaktik folik asit verilmelidir.

• Bu hastalarda bilurubin safra taşları sıktır.• Splenomegali ve sarılık vardır. • Gut ve ayak ülserleri olabilir. • Hemokromatosis gelişebilir.

Page 71: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Laboratuvar Bulguları:• PY’da değişik oranlarda küçük,yuvarlak ,santral solukluğu olmayan sferosit

• MCV artabilir (folat eksikliği ve veya retikülositoz nedeni ile)

• MCHC yüksektir (%36 üzerinde).

• Hemoliz belirtisi olarak retikülositoz, anemi ve hiperbilirubinemi saptanır.

• Kİ aspirasyonu: Eritroid seri hiperplazisi

• HB elektroforezi :Normal

• Osmotik frajilite: Eritrosit direncinin azaldığı bir testtir. Eritrositlerin azalmış yüzey volüm oranını yansıtır. Sferositik hücreler giderek yoğunluk yüzdesi azaltılan hipotonik tuzlu su ortamında azalmış yüzey-volüm oranından dolayı erkenden şişerek rüptüre olurlar.

Page 72: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Tanı:• Anemi, • retikülositoz,• hiperbilirübinemi, • mikrosferosit,• osmotik frajilite, • MCHC,

• Kesin tanı: Spektrin,ankrin, protein 3,protein 4.1 membran protein eksikliğinin gösterilmesi.

Page 73: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Ayırıcı Tanı:

• Diğer hemolitik anemiler, diseritropoez, klostridial sepsis, ağır yanıklar, otoimmün hemolitik anemide edinsel sferositoz (negatif aile öyküsü, coombs testi pozitif) görülür.

• YD döneminde ABO uygunsuzluğunda HB ve sfer hücreler görülür. Yalnız bir müddet sonra sfer hücreler kaybolur.

Page 74: Hemolitik anemiler-Prof.Dr.Murat Söker.ppt [Uyumluluk Modu] · Normal βzincir AA pro glu glu HbA Baz CCT GAG GAG Sickle βzincir Baz CCT GTG GAG HbS AA pro val glu. ORAK HÜCRELİ

Tedavi:

• -Kan transfüzyonu (özellikle hipoplastik krizlerde),

• folik asit ve demir şelatör tedavi.• -Splenektomi,