Top Banner
Idlisen-nne$ Timenna Saâid IÄEMRAC HCA 2007 Tazwart s$ur Yusef MERRAËI
72

HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Oct 28, 2014

Download

Documents

idlisen
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Idli

se

n-n

ne

$

Timenna

Saâid IÄEMRAC

HCA 2007

Tazwart s$ur

Yusef MERRAËI

Page 2: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)
Page 3: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)
Page 4: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Saâid IÄEMRAC

Timenna

Yejmeâ-iten-id :

Kamal IÄEMRAC

Isefra

HCA 2007

Page 5: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)
Page 6: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

ASNEMMER

Ad snemmre$ yakk wid iyi-iâawnen deg wedlis agi :

- Yusef MERRAËI, Amaray Amatu n Usqqamu Unnig n

Timmuz$a (HCA),

- Remvan ÄEBDENBI, Aâeggal deg Usqqamu Unnig n

Timmuz$a (HCA),

- Lhadi WELD ÄLI, Anemhal n Yidles n Lwilaya

n Tizi Wezzu,

- Ëamid MEZZAWI : Anemhal n Tezrigin “ ”,

- Muêend BUXTUC : Aâeggal di Tezrigin “ ”,

- Zahiya AMYAS : Taselmadt n Tmazi$t di Tesnawit.

Mebla ma ttu$ wid d tid i d-yefkan afus n talelt ama s

tektiwin ama s wayen nniven;

Tajmilt-nsen d tameqqrant.

LE SAVOIR

LE SAVOIR

5

Page 7: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)
Page 8: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

IBUDDAN

Adlis-agi ad tehdu$ yakk i wid i d-yefkan afus n

lemâawna, d wid yellan $er tama n unaéur seg wasmi

yedder almi d tura.

Adlis-agi ad yili d tajmilt yakk i wid ye$lin d wid

yefkan idammen-nsen $ef tlelli n wemdan, d wid

yennu$en $ef tutlayt tamzi$t d tugdut di tmurt n

lezzayer.

Mebla ma ttu$ tawacult-iw d tmeîîut-iw i yi-d-

yefkan aîas n teb$est $ef wammud-agi.

7

Page 9: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)
Page 10: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

TAZWART

Yir lmut, maççi d tin n ddaw tmedlin. Ma d tagi, la

nleêêu yakk $er-s. Yir lmut, d tin i d-yettilin daxel n wul. Mi

ara yettwattu wemdan, ilaq ad neêûu belli yekcem di tatut i

lebda.

I win i d-yeooan kra ama di lka$ev ama deg wes$ar ?

Akka am Saâid Iâemrac ! Ulamma yewwev leâfu n Rebbi,

Saâid Iâemrac d win i d-yeooan deffir-s awal i d-yenjer s

uêulfu icudden s ayen akk i s-d-yezzin. Yeooa-d as$ar

yenjer s uêulfu icudden $er umezruy d tsekla umazi$.

Mi ara n$er isefra n Saâid Iâemrac, nettaf deg-sen

amennu$ $ef tummast n weqbayli yakk d usirem n wass ara

d-yawin tafat $ef webrid i d-nejren ime$nasen, am Lmulud

At Mâemmer, Muêend Arab Besaâud Muêend U Yidir At

Äemran, Maâtub Lwennas, Muêya… d wiyav nniven merra.

Saâid Iâemrac, $as akken aîan izad fell-as, yeîîef imru akken

ad yesni awal zdat wayev i wakken ad âeddint temvellas i

yeckunîven $ef we$ref amazi$.

S wakka, ilaq-a$ ad n$er ungal-is « ». S

wakka ilaq ad nessiwev isefra-s $er tilas n lmeâna-nsen. S

wakka ilaq ad nejmeâ ayen akk yenjer deg wes$ar ama d

Masnsen... ama d iman-is.

Ar melmi timawit ad tâell rray-is deg-ne$ ? S wayagi

yakk, zemre$ ad ak-ini$ a Saâid Iâemrac belli izen-inek ad t-

nazen si loil $er loil i wakken ad yeqqim d agerruj n ccfawat

n we$ref amazi$.

,

Tasga n îîlam

Yusef MERRAËI

9

Page 11: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Timenna n Saâid Iâemrac

20 yebrir 1980, Tizi-Wezzu - 40/30

10

Page 12: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Iîij azegga$, 20 yebrir di Tizi-wezzu

Teffe$-d te$ri seg yidurarAss n warem di yebrir

Teffe$-d si teégi am yiferAmezruy yellan yefferIssaki-d wid ur nekkir

£ef yimiren yiwen deg yivYal amdan yetti-d seg wusu-s

Aqjun ikcem-it yiûivAmrig seg ufus $er ufus

Wwven-a$-d ur ten-newwivNettwet sdaxel ubernus

Attan te$ri n yimeîîiD llufan i d-yessawlenYesmekti-ya$-d ivelliDi îîlam i d-yeldi allen

Nadit d acu yettnadiD dduê-is i d-yujjaqen

D dduê-is i d-yujjaqenYettnadi $ef tmeslayt-is

Slan-as-d ider$alen£ef tidet sudden-as imi-s

S tmeslayt n YugurtenAzekka ad yezdi lqedd-is

Yal tamurt tesâa aéarYal aéar yesâa idles-is

£as akken azaglu imâenîerYeîîef seg yidis $er yidis£as ma qqaren-a$ lbarbar

Ëaca aserdun i inekren jeddi-s

Timenna n Saâid Iâemrac

11

Page 13: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Masinisa - 60/30

Timenna n Saâid Iâemrac

12

Page 14: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

A taleqqamt ucamlalA îîejra n baba d jeddiLeqqmen-tt at bnu hilalRran-tt d aéebbuj sariAéar yekka-d si leêlal

Iban-d umalal

Awal $er $ur-wen yellaA dderya n tsedda

Ay at wudem d amellalDeg wedrar ne$ di ssaêel

Init-a$-d aql-a$ daSefvet-a$ imeîîawen

Nekni d arraw n tasaD iqdimen n tmurt-a

D arraw n yiwet d yiwenInit-a$ ay irgazenWid iâemmden

£ef lba tella akken ad tilli

Attan tura ddewla-nwenYid-s tbeddem

Lêeq yid-wen ur yelliWa yeâéeg yeggugemWa yeçça yessusemAm zun kra ur yelli

Nettali lkaf meqlubiMi nuli ad ne$li

Ur newwiv ur nettawevNesserwat uzzu êafi£ef ulmud n tlelli

Ma ur tewwiv ad tnadiv

Awal n baba d jeddiIbekmen fell-i

Deg ugraw ur d-iteccevCfu a mmi-s n teqbaylit

Ooan-iyi di twa$itAss n warem di me$res

Amezruy gul-it jmeâ-itAbernus $as îîef-it

Egg-as leqrar ammer ad yamesAyen réagen ur d-ittiéid

Yella ne$ ulac-itUr $-izad ur $-isenqes

Taleqqamt ucamlal

Timenna n Saâid Iâemrac

13

Page 15: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Masinisa « Agellid n Tmaz$a » - 50/30

Timenna n Saâid Iâemrac

14

Page 16: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Tasnaâreft

Tasnaâreft serreê-a$Nekni d arraw n tlelli

Takbabt âzizenFell-am ad ne$li

Amrig ad t-refdenWarraw-im d tirni

Adrar n Oeroer âlayen£er-s ad nali

Ad nemyuîîaf ifassen£er tdukli

Aql-a$ nettraouAd neîîqen igugamen

Tidet tettedduAd tt-walin ider$alen

Ur a$-ttamnet araUr a$-ttabaâet ara

Nekni seg wid yedrewcen

Timenna n Saâid Iâemrac

15

Page 17: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Dihya - 50/30

Timenna n Saâid Iâemrac

16

Page 18: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Lejdud

A lejdud-nne$ âzizenUr nemvil anda tmevlem

A lejdud-nne$ âzizenËerrmen-ken anda tmevlem

Yyaw ad nnadi turaAd nleêêu ad nesteqsi

Wid yesbedden tirrugzaNi$ deg-sen i d-neflali

Sâan akk medden loedraUla d nekni ad nesâu

A lejdud imezwuraDeg umennu$ jebbden uzal

Ttarran ttar i t$edraUr sâin te$zi n wawal

Ssalayen tigdudaMaççi s ululed n wuffal

Ufi$-d axrib d iéekwanA lejdud-nne$ iqburenWid ur nelli d iselmanUr tetten ara igellilen

Ma ne$li ad nernu $ur-senTilelli ad tezzi s aéar

Timenna n Saâid Iâemrac

17

Page 19: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Saâid Saâdi - 80/50

Timenna n Saâid Iâemrac

18

Page 20: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

At yiles

Ay at yiles awezlanAyen akka tûebrem i lêif

Teddam akken ddan wamanAm tmemmayt deg wasifTeîîfem deg ugraw rrif

Teîîfem deg ugraw rrifAm wakken ur tellim ara

Tecbam iméeîîel s lkifTamu$li-nwen di lqaâa

Teqvam-a$-d a$ilifNêemmel aârab tamara

Nêemmel aârab tamara£as ur yelli d gma-tne$Netta si ccerq i d-yusaUr yelli d aéar-nne$Ttagin lejdud-nne$

Ttagin lejdud-nne$Nitni éran d iri ucmitS lektub-is iseêêer-a$

Neggul deg yizem yeffe$A$yul fell-a$ nessul-it

Timenna n Saâid Iâemrac

19

Page 21: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Dihya «Amedya n tmeîîut tamazi$t » - 60/30

Timenna n Saâid Iâemrac

20

Page 22: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Kahina

Yemma Kahina yemmaTagrawliwt deg yicawiyenAsmi akken i d-yusa ÄuqbaDi tmurt-iw d acu yexdem

Yewwi-d yid-s Kusayla£er der ujedâun yeqqen

Yis-s inuda ûûeêraS ssnesla i t-id-urzen

Yettwarez umazi$ yeddaYeqqaîîer seg yidammenMi iâedda $ef yal timura

Medden akk ad t-ttmuqulen

Yenneéfat yerra nnehtaYemmermeg d imeîîawenYe$li-d mmi-s n Tmaz$aGar ifassen n waâraben

Xedmen-as akken i sen-ihwaWerâad slin yergazen

Mi yenîeq umazi$ yennaA tamurt-iw âzizen

Arraw n FriqyaTarwa n tsedda d yizemTi$ri tewwev s iderma

Wawras d Oeroer ssawlenMlalen ççuren yegna

S wemrig deg yifasen-nsen

Timenna n Saâid Iâemrac

21

Page 23: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Mêemmed Isyaxem “ ” - 50/30Sculpture inachvée

Timenna n Saâid Iâemrac

22

Page 24: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Yemma

A yemma âzizen a yemmaA taênint yeroan amnarSsnesla turez-iyi avarUran ixef-iw di lfinga

Ëekkmen fell-i îul n leâmer

A yemma êader-iyi mmiYeggujel $ef berdayen

£urem ammer ad yettru fell-iSsfev-as imeîîawen

Ar laxert ad nemwaliMa di ddunit d aya i s-iketben

Rran-d fell-a$ lbaîelA yemma ur sen-nezmir araDeg yimi n lwafeâ neêûelD ayen ur nessensar ara

£urem mmi ad ten-iêemmelRebbi-t d argaz n uzekka

Roi$ wid yessnen RebbiWid yettmeslayen s laman

Meoode$ $ur-sen êuddet-iyiD lbaîel fell-i i d-rnan

Nnan-as wihin d aqbayliYeb$a ad iéer iéuran-is

Timenna n Saâid Iâemrac

23

Page 25: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Mulud Ferâun - 60/40

Timenna n Saâid Iâemrac

24

Page 26: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Taftilt

A taftilt êedd ma ad teérevAd zhun wid iwulmen

L$iv la d-ittâeggivNsenned $ef lêiv

Lâeqqal n taddart sekrenAy ul-iw ûûber i usemmiv

Imi akka i teb$ivYak tâuzz-ik gar-asen

Yett$iv win ssnen meddenMi yezlev yewhem

Yal ass fell-as d a$ilifYettaoew udi d yirden

Yesseçç iêbibenImi ijebbed $er nnif

Tura mi d ussan âekksenYeîîef aâekkaz yettûerrif

Yeggul wul-iw s wurfanIrgazen imeâfan

Ur ten-sâi$ d lemêibbaIrgazen n zik kfanWissen anda rran

Wa di tmurt wa di l$erbaNger-d tasraft i yilfan

Rekkven i yelhanLâar ferrqent s lgelba

Timenna n Saâid Iâemrac

25

Page 27: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Ämiruc At Ëemmuda - 40/30

Timenna n Saâid Iâemrac

26

Page 28: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

A$balu

Lemmer teêûim anda tetteddumAy at wudem amellal

Téedmem agerdu s lâumKenwi teggunim lexyal

Di laûel-nwen tetthuddumTessenzem ddheb s wufalI wid yettun abrid n yise$Ddan deg ubrid n îîlam

Azzlet ay amanDdut s nnubaTiqit iâeddan

D yessetma-s teddaTefflem i yi$eéranTeddam d lêemla

Aman zeddigenTeff$em-d seg wakalMi ffude$ swi$-kenMa te$lim-d d lfal

TettecrurudemDeg wasif $er yill agrakal

Timenna n Saâid Iâemrac

27

Page 29: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Maâtub Lwennas - 40/30

Timenna n Saâid Iâemrac

28

Page 30: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Lwennas

A tulawin a tiqbayliyinUr tesâeddamt leânayaA tulawin a tiêerriyin

Gar-akent tegzem tfekkaA tulawin amek i s-d-zzinDeg webrid $er At Dwala

A wid i t-yen$an amek i twalamAmek twalam taggara

A wid i t-yen$an wis ma teéramTudert-nwen di nndama

A wid i t-yen$an d acu i wen-d-yeggranDeg yise$ d tirrugza

A tulawin a tilmeéyinAra izewoen d win i t-yen$anSâumt tismin d abrid u$dim

Irgazen-nkent d iqjanA tulawin anaéur sse$lin

D winna i kent-id-ikksen si îîlam

A wid i t-issnen ay imagdayenAlset i wayen yenna

Ay imazi$en ay igrawliwenAss-a maççi d azekka

Ivelli irgazen neqqen ixabitenAss-a ixabiten neqqen tirrugza

Ruê a Lwennas a bu tissasSellem-iyi $ef uâebdun

Ttar d ayla-s akal n baba-sTidet maççi d lqanun

Lmut n yal ass yal wa s uéekka-sD nitni i yewwi wehdum

Timenna n Saâid Iâemrac

29

Page 31: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Kateb Yasin - 60/30

Timenna n Saâid Iâemrac

30

Page 32: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Ddi$ d wenzamri ad ére$Taéuri $er inaéurenFfude$ b$i$ ad swe$

Ye$li-d îîlam d tamedditAm nitni ay ssarme$Tillas regglent i tenzit

£ef lâinûer n ugellid zegre$Wwve$ tala igurawen£ef tsirra Äli rekve$èri$ akk ijennaden

Tabuduct taddart êemmle$Ur yelli Mêemmed Isyaxem

Isawel-iyi-d wenza sli$Ïîfe$ abrid $er Temguî

Ti$remt n ûibbus i$ef cfi$Tu$al d loameâ n teqjunt

£er igejdal i ttwali$Ur yelli Ïahar Oaâut

Kki$ Tamguî n At Jennad£er weltma-s di Oeroer

Deg ifilku iwwet umzennadAnzamri inna-yi-d éer

Tamussni gren-tt-id i îîradUr yelli Mulud At Mâemmer

Ddi$ d wenzamri ad ére$Taéuri $er inaéuren

£ef tudrin ttâeddaye$D imezda$ icangalen

D Aggni n Ye$ran i d-sne$Ur yelli Sliman Äazem

Anzamri yenna-yi-d yyaAd k-awi$ gar tafriwin

£er tmurt n ccawiyaAd tissinev deg wergaz u$dim

Deg taddart n sedraîaUr yelli Kateb Yasin

Anzamri

Timenna n Saâid Iâemrac

31

Page 33: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Üîif 1978

Timenna n Saâid Iâemrac

32

Page 34: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Salima tineslem…Ittraoun am yiv am zal

Melmi i d-tlul melmi ara temmetMelmi temmut tegla s wayla-s

Tamacahut-is $ezzifetSalima tâedda tilas

Salima tebna ddunitDdunit-nni ideg ur telli

Tella kan deg-s am targitNe$ am imillew umnigiD tanegmart am tzizwit

Anwa ajeooig $ef ur te$li

Salima tessen RebbiRebbi ur tt-isin ara

Yal tikkelt ideg ara te$liAd s-tessiwel am zun yesla

D tamerkantit imeîîiAkk d ûûber fell-as tebna

Tebna di ûûber axxam-isDi îîlam i teroa tafat

Tessaram deg wussan-isTeqqar lxir $er zdat

Deg wass mi gezmen afus-isAmrig n ûûber ur ikkat

Asmi akken trebba tafekkaTettmeslay akk d tziriTessikid kan di ccbaêa

Ameddakel-is siwa lemriTedda deg ujemmal n sebâa

Salima azal-is ye$li

Turew-iten ur tt-uriwenWiden yeççan amur-is

Tumen-iten ur tt-uminenGan-d cciîîan i wudem-isTesse$rat mi ara d-lalenWiden iréan ifadden-is

Tesse$rat mi ara d-lalenTefreê iêya-d uéar-is

T$il asigna dayenS tavsa yeclex yimi-s

Taggara wid i tt-ixedâenD tarwa i d-yefka uâebbuv-is

Äyut di lbaîel, âyut !Faket di lebêer akrazArgaz yella s tmeîîut

Tameîîut tella s wergazDeg webrid n tidet ddut

Tezri tallit n uâekkaz

Salima tineslemt

Timenna n Saâid Iâemrac

33

Page 35: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Sliman Äazem - 60/40

Timenna n Saâid Iâemrac

34

Page 36: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Iminig

Nekk d amsebrid, âedda$ am wakken âeddan wiyav, ala talaba $eftuyat-iw ; rewle$-d si tama tazelmavt $er tama tayeffust, i waken adssidre$ tanfust ur tt-neqqen yeâdawen. Ddre$ kan am édec seg wass $erwayev, si teméi-w i rekve$ abrid ; abrid-nni ttagade$ yal tikkelt mi arat-id-ttmekti$, abrid-nni $ef ttwehime$, d netta iyi-yerran d iminigreggme$ akk ayen wala$, reggme$ ula d iman-iw. Asmi akken i wen-d-nni$ uk âyi$ d ayen âyi$, yal tikkelt mi ara kkre$ ad nna$e$ ad afe$ diman-iw i d-mlale$. Mi tensa tmess nekk ad tt-ssi$e$, mi tt-ssa$e$ adtt-ssense$, u$ale$ am wakken d mmi-s n qqerrav ne$ win ur nessinimawlan-is, ne$ éémer-nni i ttzemmiren, yi$il timura n medden akkines; tame$ra gan-as-tt di Lezzayer wwten-as îîbel di Tunes.

Timenna n Saâid Iâemrac

35

Page 37: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Äli Lâimec - 40/30

Timenna n Saâid Iâemrac

36

Page 38: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

A tajeooigt n teméiTeméi innefken d asfelUlac ayla-m di tayri

Tayri-m deg uéekka i termelAsfav yid-m a teméiYefsin afsay n wedfel

Tefsiv afsay n wedfelFsin $ef tfekka iffuden

Tagmat i$ef d-rzi$ termelDdre$ mi iyi-medlen allenTekkaw ta$ect deg usiwelAd ttâeddayen iseggasen

Ad ttâeddayen iseggasenDeg wagu d usigna

Wa defir wa i msetbaâenAm ile$man di ûûeêra£ellin am wafriwen

N waddag i$ef d-terza ccetwa

Am waddag i$ef d-terza ccetwaYesse$layen deg wafriwen-is

Abruri, avu, ssiâqaAgris isbev aéar-is

Ass-a ifka-t i uzekkaÏîlam isud daxel amnar-is

Di taddart udrent wallenWa ur yeskan udem-isIgudar la ttdewwirenNitni qqazen iéekwanTeméi assen i temvelTanfut teffe$ di tfekka

Ooi$-awen-d ccna n umazi$Ccnu-t a wid icennunAznet i tsuta ayen b$i$

Arut a wid yettarunD abrid n lwaldin ay uri$D abrid-agi i ken-ittraoun

Äli Lâimec

Timenna n Saâid Iâemrac

37

Page 39: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Yiwet tebrat n Rezqi Isyaxem

Timenna n Saâid Iâemrac

38

Page 40: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Dda lmulud

Telliv tettmeslayev kan, tenniv ad temmeslayev ; maca d ameslay urnesâi lsas. Tura imi nuda$ ufi$ aéar, fki$-ak-t ad t-tesse$rev, adtemmeslayev ad tfehmev d acu i$ef tettmeslayev. Zik-nni tessnev ugar,tamacahut-nni agim n wuvan d yiv, ass-a aîas n tmucuha ideg d keçç i dmacahu $ef waya ma tfehmev tamacahut-ik xir ma temmeslayev $eftmucuha n wiyiv ;

Ulac win yellan d u$risGar yetran bedden akk kifkif

Ulac win yugin laûel-isAla win i t-yeooan s ssif

Ne$ win yewwi uâebbuv-isIzerreâ imegger s lêif

Timenna n Saâid Iâemrac

39

Page 41: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

“La Tribune”, rubrique “Evocation”, P.13 - 2000

Timenna n Saâid Iâemrac

40

Page 42: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Teddu$ ttandi$ rennu$Di tmura n ijenîaven

Ttnadi$ iman-iw gar-asenAnwa ay d nekkini !

Kecme$ tamurt n imesberdanTamurt n wid yettawin ttarran

Ur érin ansi i d-kkanWala anida teddun

Nekk gar-asen d imileqNnan-iyi-d anwa ay d keçç

Isem-is yisem-ik…

Nekk nni$-asen :Isem-iw d wagi :

D acu-yi ?

Win iyi-isemman ur iyi-yezgil araLule$ deg umenzu n temsaêt

£ur-i âecrin n leqrun turaUr bane$ d acu-yi

Wwi$-d yal ta$ermaI d-yekkan seg ijenîaven

£ri$ tutlayin-nsenLsi$ tilabiwin-nsenUr bane$ d acu-yi

Akka i d win ur nessin tid-isD ajenîav deg wakal-is

Nni$ : nekk d azivuvMaççi d azivuv

Nekk d itbir

Nni$ : nekk d tasekkurtMaççi d tasekkurtNekk d tayazivt

Nni$ : nekk d uccenMaççi d uccenNekk d aqejjun

Nni$ : nekk d amazi$Maççi d amazi$Nekk d war isem

Muêend Akli

Timenna n Saâid Iâemrac

41

Page 43: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Tafaska tamezwarut n tmedyazt, Yusef U Qasi, 1990

Timenna n Saâid Iâemrac

42

Page 44: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Yiwen wass sin medden£ran awal n Rebbi

àçuren abrid s wesremremTeddun ur iban saniLaé d fad igzem-iten

Nutni ttmeslayen $ef Nnbi

Ddan, ddan d asawenArmi vallen i tizi

Walan ameksa n t$evtenIban-asen-d am tikti

Uéen $er-s ad t-id-mmetren :£it-a$-d $ef wudem n Rebbi

Ameksa-nni yeqqim yewhemYewhem deg wayen yettwaliMi issaked akka d irgazen

cban lemriInna : Wah a ssyadi $ulle$-ken !

D acu teb$am $er $ur-i ?

Inîeq yiwen deg-senInna-yas : ûelli $ef NnbiNekni a gma d inselmen

D îîelba $ef wudem n RebbiMa d keçç d ameksa n t$evten

Nemmter-ik-id deg uyefki

Inna-yasen : d ayen isehlen !Ayagi yella $er $ur-iAtan lxir zdat-wen :A$rum, tazart, ayefki

Aha ! ddut akken a d-teégemKunwi d irgazen n tmussni

Uzzlen $er umaéag meqqren,A lxir-ik a sidi Rebbi !Simmal la t-ttzeyiren

Tiqit tegguma a d-te$li£ilen d ta$avt i tteégen

Zi$emma ar d aêuli

At Rebbi

Timenna n Saâid Iâemrac

43

Page 45: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Asefru s tfina$

Timenna n Saâid Iâemrac

44

Page 46: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Nedhe$ s yisem “a yemma”Yis-m i ssne$ ass d yiv

Asmi teqnev d babaAssen d leb$i-m teddivUmne$ s wamek tevraS leb$i-m i yi-d-teooiv

Teldiv tawwurt i txelqitXelqe$ s leb$i n wul-imDi tasa-m te$li-d tiqit

Tiqit-nni d iman n mmi-mDeg tanzit $er tmeddit

Nekk teddu$ di tâebbuvt-im

Teîîfev tasga tamedditDi furar setta u rebâin

Ssqef ineggi s tiqitNnant-am tesâiv-d mmi-mNekk refde$ ijga n twa$itUvne$ aîîan n yedmim

Uvne$ aîîan n yedmimYettuleqmen d ifires

Asennan deg-i ur yeqqimSellawe$ zdat tmessIr$a yifer d weglim

I d-yegran deg-i ala i$es

Tayemmat

Lemde$ $er $ur-m isefraGzi$ tidet seg-sen

Teêkiv-iyi-d $ef tter$eggaD i$ersiwen mi d-ttasen

Ne$ asmi ter$a tasaTurew-iten ur tt-uriwen

Iûuv-d wavu n tnekraDdi$ nekk d inaéurenSsasti$-asen zzeriâaI wavu zerâe$-asen

Nekk ayla-w di tter$eggaA kra sne$ d kra iyi-ssnen

Teooiv-iyi-d temmutevUla d nekk ad n-rnu$ $er $ur-m

Tablavt-nni i$ef tecvevSsekne$-tt i wid i $-yumnen

Ayen tebniv ur t-tezdi$evAd t-zed$en wid a d-yasen

Timenna n Saâid Iâemrac

45

Page 47: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Asefru s tfina$

Timenna n Saâid Iâemrac

46

Page 48: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Cwiî n tafat i wakken ad tettwafrez tmeddurt tame$nast d tayri n tlelli dusirem, ideg yezder Muêend Akli am weldun deg waman. Ihi MuêendAkli d yiwen ileméi i yettnadin $ef yiman-is d anwa-t, acu$er i d-ilul iwacu yedder…! Itter amezruy d umiran d yemteddu ? Yal tanzit d yaltameddit issaram ahat ! ahat ad temlil tafat d îlam ad yeîîerveq uwez$iad grirbent t$ulav n cciîan acku tamurt-is d tamurt n t$ulav, d uselmed ntsuta zdat oour n imeoouren. Asmi i d-ilul tamentilt-ines d tayri, akk dtevfi n yemma-s d baba-s ; $er taggara ! semman-as Muêend Akli.Rnan-as Akli i waken ad yidir am userdun $as akken ikka-d si twacult nilelliyen “iêerriyen” maca d ta$alidî nniven, ula deg yisem baba-syettwassen s yisem n Äli bu tlufa ur ixeddem ur istufa te$zi n tudert-isidder-itt deg umenni yenna wa, yenna bu wavu... Ma d ccix Ämer dccix n taddart taberkant d netta i d bab n tefrit d wawal arebbani ; d nettai yettmeslayen $ef izerfan n Rebbi i d-yettwaznen s$ur-s i yemdanen-isam akken da$en yesselmed tasusmi d talwit d ûûber d îîaâa... Ma dSalima tineslemt d tayemmat yurwen âecra gar-asen Muêend Akli i d-yufraren $ef wayetma-s akk d netta i s-igan ise$ yugaren azal ; d netta iyettêulfun s wamek tezdel fell-as deg wegen di “Tesga n îîlam” idegtafat-is di îîaq n tujrut. Muêend Akli di tmeddurt-is tame$nast, iéraanwi i d imentiten-is n yal tasuta n yal tayemmat n yal tigzi d yal atrar…£ef waya izga-d d amsegval mgal Ëao Äebdel acku ines d adabuaserdasi aserti, d netta i yessawven tasuta $er uwez$i ideg tettidir ass-a.Ihi Muêend Akli inna deg wul$u-agi :

“£er aru $ef teglimt-iwD nekk ay d Muêend Akli”

Ul$u

Timenna n Saâid Iâemrac

47

Page 49: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Aâezzi i Dda Yidir At Äemran

Timenna n Saâid Iâemrac

48

Page 50: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

I kunwi ay imeddukal, yid-wen yis-wen i sne$ i ssarme$ ad awve$ $erwanida wwven yergazen n tmussni, widen issaramen wwven, kksentaduli i widen i$ef ibrek buberrak ; hudden érubat izerrben $ef umud ntleli. Yid-wen yis-wen i ssarme$ ad wali$ ad sle$ tidet ittwagezmen $efyiles ass-a wala$-tt sli$-as. I kunwi ay imeddukal-iw, yis-wen i ttu$ussan d wuvan n oour d yir awal : i sli$ wala$ di tmurt-iw s$ur widyenzan s rrxa. Uri$-awen-in tabrat-agi, acku yid-wen yis-wen i yi-teouooeg tmeddurt n usirem, dre$ deg usirem $as akken ttim$ure$ dileâmer maca ttu$ iman-iw am zun akken mazal-iyi d ileméi. Mi aranessiked amek, gar yivelli d wass-a deg ta$ult n yidles d tsertit, ad yiniwemdan d ayen tenger ur telli treémi i d-yeggran gar wid iteddun $erzdat d wid ittu$alen $er deffir. èri$ mazal teggunim, maca ur gzi$ ara$ef wacu ne$ d acu ideg teggunim. Ma teggunim win ara wen-isse$linta$aliî ne$ win ara wen-d-izgen i lmendad n t$ulav ur éri$ ara mateggunim widen i ken-issenzen. Ihi ass-a ay imeddukal isem n tmurt darraw-is, d awal kan ; am yisem n Rebbi d ddin deg yiles n wid ib$anadabu s yisem-is. Init-iyi-d d acu i d-yenna, ttnadi$ ur d-ufi$ ara, asmii s-nnan isem-is yisem-ik. Iss$er-a$ umezruy b$i$ ad qqime$ d ilelliackku d tamurt-iw ur iyi-d-terzi ara deg wid issedragen amezruy.Uri$ tabrat-agi i kunwi ay imeddukal, yid-wen i d-zegre$ tallit, $asakken d ayen tettwalim ideg ttwali$, d abrid-nni tewwim seg-s id-kki$, yiwen usirem $as akken yal wa s tidmi-s yal wa s tikti-s. Akka id tilelli maca ayen i $-yeggunin isdukel-a$ ihi ass-a n wussan meskudnettidir.

Tabrat i Muêend Akli

Timenna n Saâid Iâemrac

49

Page 51: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Lewnis At Mangellat, «Semmêet-as mi yedder$el si sdaxel i d-yettwali » - 50/30

Timenna n Saâid Iâemrac

50

Page 52: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

S teflest i ddi$ s axxamAxxam-nni ideg ttewte$

Mi kecme$ $er ”Tesga n îîlam”Amrig-iw ideg îîfe$

Tamugint nekk d urehhanWinna yerhen ayen ssarme$

Amkan n tmugint assenD amkan ideg gi$ tafestDdi$ kecme$ gar-asen

Zdat wallen-iw walla$ tallestDeg wallen-is $ri$-d imen$an

Tcennu-yi-d am tfirellest

Iqjan n udewwar d tirniSlan ttraoun assen

Fransa tuli-d $er laâliD tam$art i ten-id-yemlan

Irreé ujeggu n tdukli

Tirmit

Timenna n Saâid Iâemrac

51

Page 53: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Muêend Saâid Igerbusban « Amoahed n tegrawla 54 » - 50/30

Timenna n Saâid Iâemrac

52

Page 54: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

D acu yefren, d acu yellanAy$er medden ugaden-iyi

Am nekk am wayen b$i$ zeddig am wamanAy$er wid iffuden $unfan-iyi

Yemma ter$iv, ter$iv ibanI nekkini yulin ûubbe$-d d acu-yi

A taênint-iw a yemmaTura i kem-id-mmekti$

Asmi akken bdi$ leqrayaS tevûa i tt-bdi$

Aql-iyi êeûle$ deg-s turaImi di tmurt-iw ideg i d-$li$

Bennu$ axxam i we$ribA$rib ur nesâi lwali

Di tmurt-is semman-t d a$ribAm netta am medden irkelli

Ugade$ ad t-rre$ d arbibI nekkini d acu-yi

Ad ak-yawi udem-ik zeddigLaânaya-w tezga deg wallen-ik

Deg wayla n baba tezgivTifev akk tizyiwin-ik

Üûber ay a$rib i usemmivImi têemmlev tamurt-ik

A$rib

Timenna n Saâid Iâemrac

53

Page 55: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Saâid Iâemrac - 65/40

Timenna n Saâid Iâemrac

54

Page 56: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

A êeqq laânaya n ibucicenAt tfexsa ized$en laâli

Tamurt ur tt-bnin meddenSiwa ma d keçç-ini

Ssaki-d i$riben yeîîsenAd ssuf$en aberrani

Tebniv lêebs s ufus-ikTessuliv-as deg $erban

Terriv medden d iâdawen-ikMi tugadev widen i k-yeb$an

Tekfa tlelli di tfernitEfk-itt i wid i tt-yeroan

Amek i d-lule$Amek i wwve$Amek i d-bane$

Amek i d-sâi$ tarwaTura meqqre$La ttvebbire$

Yerna ugade$Amek ara afe$ azekka

Amek ara mmte$Ayen ara ére$

Deffir lemri i yella

D acu yellan deffir lemri

Timenna n Saâid Iâemrac

55

Page 57: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

D acu-yi ? « D awadem n wungal “Tasga n îîlam” » - 30/15

Timenna n Saâid Iâemrac

56

Page 58: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Ëku-yasen-d ay awdiâSsefhem-asen-d Rebbi-nsenD acu i d lmut n lbadiâLmut n wid ineqqenLefhama tugi irekkiâTenna ala i irebbiten

Ansi i d-tekka tiyitaI yi-ixedâen di laûel-iwAnsi i yi-d-tekka lmertaI yi-imerten di tmurt-iwAnwa i k-yennan a babaNe$ keçç d ssebba n tikti-w

Asmi ara d-tenîeq lqaâaS idammen udem-is zegga$Kra tettwalim d îîejraAdal zegzaw ad t-twalim d awra$Rebbi ma d$a yellaAssen nekk ara t-carâe$

Wid yumnen s RebbiTennam-d lbaîel d iri-tAnwa i ineqqen tamussniTamussni d ddwa n txelqitAnwa i iferqen tadukliTadukli yettarran tiqit

Anwa wagi i k-yeslemdenAnwa asekkud i k-yewwinAnwi wigi i k-ized$enAy ileméi di téegwinTemmutev tneqqev medden£ef wid ur nelli ur d-ttilin

Widen i k-ibnan akkaAtnan la ttraoun weltma-kKeçç fkan-k i loahennamaNitni la ttrebin leênakGma-k yettraou rreêmaMi te$liv yegla s wayla-k

Tezwarev i Ïahar OaâutTkemlev akken d afellaTgiv i wallen-ik taéultTerniv zzwao n lmutâaTettraouv deg ibki taduîIbki teériv ayen yesâa

T$ilev ad ak-d-yegri uzekkaImi tneqqev imussnawenSiked wid i $-d-izzin akkaWwven $er wanida ara awvenA d-zzin $er-k azekkaAd k-kksen gar ifassen

Awdiâ

Timenna n Saâid Iâemrac

57

Page 59: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Lewnis At Mangellat - 50/30

Timenna n Saâid Iâemrac

58

Page 60: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Tabrat

Ay ilmeéyen n At JennadNadit ad tissinem

Anwa ay d Yusef U QasiNadit ad tissinem

Ta$rift n At JennadNadit ad tissinem tudrin-nwen

Iderma-nwen issinet iman-nwenKunwi d arraw n yiwet d yiwen

£ret tamazi$t yis-s ad tafemA$balu i ken-id-yefkan

S tmazi$t ad tissinem d acuAy tamhilt n tgersa

D acu ay d aâeqqa n yired di tmaz$aD acu ay d abernus d acu i d isem-is

Igawawen d tallest n gawaI d-yewwi ubizar di trewla

N urumi asmi yexûer YugurtenI$il n At Jena Tizi n Wenwal

D ta$rift tamenzut n At JennadI$ef yella Jennad d agellid

Zzman n Yusef U Qasi mazalTi$rifin ne$ laârac, armi i d-tewwev

Fransa tebva-ten d iceqfanTeffe$ Fransa rnan-d iferman

Ihi $ef waya ay b$i$ ad aru$ tabrat-agiAd ssutre$ deg-wen lehna d tdukli

£er yidles-nwen n tmazi$t

Timenna n Saâid Iâemrac

59

Page 61: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Kamal Amzal - 30/20

Timenna n Saâid Iâemrac

60

Page 62: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Imezwura

Recde$-k ay ul-iw dayenÄyi$ deg umeyyez

Tefkiv aâwaz i wallen£as tigmi-w terrez

Teméi-w tâedda am usiremI yessarem umedyaz

Ayen roi$ seg wid iyi-iooanAkken ad iyi-sseknenZi$ am nekk ay ganKullec iâreq-asen

Yyaw ad nnadit di îîlamTidet anida i tt-mevlen

Vemâe$ tafat deg îîlamD tudert seg win yemmutenVemâe$ i vemâen imawlan

Ruêen ur t-nnulenAnna$ lehna anwi i tt-yerwin

Deg wid ifehmen

Aîas n tidetA êeq ur s-yezmir araMi ixlev lekdeb d tidet

Am wes$ar tezde$ twekka

Timenna n Saâid Iâemrac

61

Page 63: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Rapport de lecture de l’ENAG Edition 1999

Timenna n Saâid Iâemrac

62

Page 64: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Awal $ef Tesga n Ïîlam

Tameîîut di Tesga n Ïîlam

Asteqsi s wa : D acu n wudem i d-tewwi Tesga n Ïîlam $ef tmeîîut ?

Ungal yerra-d s “…tameîîut ittwasnen si yal tamurt, s yisem-

is d tufrikt. Tetunefk ne$ tettwaqen d yal ddin i d-yusan, tettamen

s kra i$ef s-nnan $as akken nettat ur tt-ttamnen ara. Ulac u$ilif d

ayen yellan kan ay yellan. £er-s tamu$li s wallen-is, am tmu$li n

imesli ne$ tinna n u$ersiw abugam, melmi iteddu ad yennefk d

asfel. Udem-is am tfelwit i$ef yura wayen yuran. Yal ticrevt tezzumel

aktay, s tfekka teqqur tezza, teseknef-itt tallit ur tettukennay ara, la

$er taârabt wala $er tefransit. D tafekka n tmeîîut i d-yettunefken

seg wakal n Tmaz$a” (sbt.98).

Neéra belli Tasga n Ïîlam tezzin aîas $ef wergaz ger

yergazen, imi d netta i yewwin tamsi $ef udabu, tamsit $ef ubeddel n

tegnit, tamasit $ef tudert d tiddin $er sdat… S wudem arusrid i

tettekki tmeîîut ula d nettat deg waya s tmasiyin-is; “medden”

yemmal imdanen ideg yesseday tameîîut s timmad-is. Maca amalay

yewwi-tt $ef wunti ilmend n wesdukel n wergaz d tmeîîut $ef yiwet n

tekti deg yiwet n tegnit.

Isuyas n wungal wwin-d $ef tmeddurt n yemdanen tamirant n

twinest-agi yezrin d wamek i tedda d wamek yessefk ad teddu : d

tameddurt n tmetti m tnemgalin. Ger tikli n Muêend Akli d wayen s

temmal twacult-is tameqqrant : taddart; ger tmu$li n yelmeéyen d

tin n yem$aren; ger tmeddurt n wid ilan d tmeddurt n wid ur nli kra;

ger tudert deg wemqelleâ d usirem ...£ef wakken wala$ s umata,

tikli tigejdit abeddel n wayen icemten iteddu yakan s wayen yelhan

ssaramen $er-s. Deg waya, ungal ur yeffi$ ara i tilawt d usirem.

Yessers-d tawacult s iâeggalen-is $er wawal, yesnerna-ten,

yessemûendaê-iten s tnemgalin d wurfan d tedyanin-nsen. Ma

nemmeslay-d $ef tmeîîut deg wungal, yessefk awal merra anagar

irgazen imi nutni d tikliwin-nsen d ul n wungal yesni fell-asen d yis-

sen. Acku d ungal n temsal n imeqqranen... Ma d wiyav d ugar n

wawal. Yal yiwen amek tettwali $er-s tmetti : Llufan (4tikal), lad$a

ma d aqcic, d asali yelhan ; d lfal s wayes ferêen ak at taddert. D

amaynut n tudert i tudert. D aneglu n leânaya i wid meqqren mgal

tixnanasin-nsen. D azamul n tezdeg d timmelsit.

“Ff$ent te$ratin seg wedrum ufella, cergent igenni : ilul-d

umaynut d wis-âecra ger wayetma-s... Tasga n îîlam, deg-s i yella

Timenna n Saâid Iâemrac

63

Page 65: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

64

wesgen anida yexleq, anida ilul llufan-nni,…”(sbt.17).

“Äli bu tlufa ijwawel, inna-yas : - Ssusem…! ... A tameslubt.

Tallit-nni ideg ara teééalev, ad tedâu $er Rebbi ad $-iqil i wudem n

llufan-agi di dduê, kemm tessenza$ev deg imeslayen.”(sbt.14).

“Ass n te$ri n imeîîi/ D llufan id-yessawlen/ Amer nudan ayen

ittnadi/ D dduê-is i d-yujjaqen/ Yugad ayen yettwali/ Di îîlam i d-

yeldi allen.”(sbt.96).

Tacict (yiwet n tikkelt) d asemmad i wawal.

“Tamettant ur yelli win tezgel, d ameéyan ne$ d ameqqran, d

aqcic ne$ d taqcict, d argaz ne$ d tameîîut, d am$ar ne$ d tam$art.

(sbt.124).

Ungal yewwi-d awal $ef tmeîîut s yisem-is d tameqqunt n Äli

bu tlufa, yemma-s n Muêend Akli, ne$ d tam$art n tem$arin. Ulac

asebter ideg ur temmeslay ara yiwet deg-sent ne$ asayes ideg ur telli

ara tekti n tmeîîut, azal n 50 tikkal deg wezgen amenzu. Deg

umaval-agi n yergazen, Muêend Akli yefka awal i tmeîîut akken a d-

tekfu taâebbuvt-is, a d-tefru ne$ a d-tessefru tignatin n tudert n yal

yiwen d yal yiwet. Awal-nsent tikwal qessiê, ôzag… am tidet.

Tameîîut, nnig tucmitin d texnanasin n kra am “Muê ççermuî itta$

isnuzu di ssuq n ddel. Ssuq-nni ideg issenz yemma-s, seg imenza n

timmunent n tmurt-agi tamanunt, ne$ aéekka n tlelli... Ittnadi $ef

tmeîîut ugar tameîîut, tinna i s d-qqnen yem$aren-is, ur s d-tezgi ara

acku tessen-it di xemsa u rebâin deg wesgen n tisis bu telkin. Ittnadi

$ef tinna iéer di targit am tinna n tmacahut-nni…”(sbt.116). Ne$

ayen yenna : “… Maççi d ugur, $ur agdud yu$en tannumi d u$urru.

Tameîîut iêemmlen axxam-is akken i d-tevra yid-s ur tezmir ara a

d-tini aêê ! Acku d axxam-is.”(sbt.152).

Tam$art n tem$arin tella-d i unebbeh d ccweô. Mi tewêel

tegnit Muêend Akli d lmendad, tamalalt. D teâessast n tmurt

tessen, tecfa, tettêarab, temmal… Tettmeslay Muêend Akli

teqqar-as “tukkest-inek, a Muêend Akli, attan deg uéekka,

aéekka-nni iwumi ur ttawin ara ijeooigen igaymeruten-agi illan

nnig iqerray n tarwa n Rebbi. Yya ! Ad k-awi$ di t$erma tamavalt,

afrag n leânaya, afrag ideg gre$ ayetma-k di tallit n oour. Atna-n

akk dinna, yal yiwen s yisem-is, zdin wa $er wa am yetran n

tter$dega. Tagmat n tidet. Fakk tamu$li… “(sbt.59).

Temmeslay i Urumi : “Nni$-as, asmi i d-tusiv ad teççev.

Timenna n Saâid Iâemrac

Page 66: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Timenna n Saâid Iâemrac

65

Setif, 1978.

Conferance animée par:Bouhkalfa BACHA,Mohamed GUERFI,Said IAMRACHE,Sidali AIT QACI,Belaid AT MEJQAR,Hamid AIT SLIMAN àl'occasion dufestival de poésieYoucef Ou Qaci 1990

Page 67: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)
Page 68: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Tiérigin n Usqqamu Unnig n Timmuz$a

Editions du Haut Commissariat à l'Amazighité

Collection “ ”

-o-O-o-

Idlisen-nne$01- Khalfa MAMRI,

02- Slimane ZAMOUCHE, , 2003.03- Omar DAHMOUNE, , 2003.04- Mohand Akli HADDADOU, , 2003.05- Hocine ARBAOUI, ( ), 2004.06- Slimane ZAMOUCHE, , 2004.07- S. HACID et K. FARHOUH, akk d : , 2004.08- Y. AHMED ZAYED et R. KAHLOUCHE,

, 2004.09- Lhadi BELLA, : , 2004.10- Habib Allah MANSOURI, (

), 2004.11- Djamel HAMRI, , 2004.12- Ramdane OUSLIMANI, , 2004.13- Habib Allah MANSOURI, ,

, 2004.14- Ali KHALFA, , 2004.15- Halima AIT ALI TOUDERT, , 2004.16- Moussa OULD TALEB, , ( ), 2004.17- Mohand Akli HADDADOU, , 2004.18- Nadia BENMOUHOUB, , 2004.19- Youcef MERAHI, , 2004.20- Abdelhafidh KERROUCHE, , 2004.21- Ahmed HAMADOUCHE, , 2004.22- Slimane BELHARET, , 2005.23- Madjid SI MOHAMEDI, , 2005.24- Abdellah HAMANE, , 2005.25- Collectif, , 2005.26- Mourad ZIMU, , 2005.27- Tayeb DJELLAL, , 2005.28- Yahia AIT YAHIATÈNE, , 2006.29- Abdellah HAMANE, , 2006.30- Lounes BENREJDAL, , 2006.31- Mezyan OU MOH, , 2006.32- Abdellah ARKOUB, , 2006.33- Ali MAKOUR, , 2006.34- Y. BOULMA & S. ABDENBI, , 2006.35- Mohand Akli SALHI, , 2006.36- O. KERDJA & A. MEGHNEM, , 2006.37- Ali EL-HADJEN, , 2006.38- Hadjira OUBACHIR, , 2007.

Abane Ramdane, ar taggara d netta i d bab n

Uvan n tegrestBu tqulhatin

Idurar ireqmanenInigan : ammud isefra

Laûel ittabaâ laûel Tafunast igujilen

LunoaAgeldun amecîuê

Agerruj n teqbaylitAkli ungif

Amawal n tmazi$t tatrart

Angal n webridAyen i $-d-nnan gar yetran

Mmi-s n igellil Tazwart s$ur Yusef MERRAËI

Tamacahut n Bas$arTaqbaylit ass s wass

Te$zi n yilesTi$ri n umsedrar

Awal $ef wawalAfus seg-m

Merwas di lberj n yiîij - aêric ITibêirt n yimedyazen

Tikli, tullizin nnivenSi tinfusin n umaval

Favma n SummerMerwas di lberj n yiîij - aêric II

Tamacahut n bu yedmimTamacahut n umeksa

Nnig wurfanËmed n ugellid

Am tmeqqunt n tjeooiginAmawal n tsekla

Amawal amecîuê n ugamaTudert d usirem

Uzzu n tayri

timmunent

( ), 2003.Tasuqilt n Äebdennur ËAO SAÄID d Yusef RAËIMER

Lexique du corps humain

Sophonisbe

Lexique des sciences de la terre et

lexique animal

Recueil de contes amazighs

Traduction du “Petit Prince”

de St. Exupéry

édition revue

et augmentée

Recueil des prénoms amazighs

Tiérigin n A.U.T - Editions du H.C.A

Page 69: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

39- Djamal BENAOUF, , 2007.40- Akli OUTAMAZIRT, , 2007.41- Mohamed Salah OUNISSI, , 2007.42- Ramdane ABDENBI, , 2007.43- Ramdane LASHEB, , 2007.44- Said CHEMAKH, , 2007.

- Actes des journées d'étude sur « »,mars 1998.

- Actes des journées d'étude sur « », mai 1998.- Actes des journées d'étude sur «

», juin 1998.- Actes des journées d'étude sur « », 2001.- Actes du colloque sur « »,2002.

- Actes du colloque international sur «», 2002.

- Actes des stages de perfectionnement pour les enseignants de tamazight,mars 2004.

- Actes du colloque sur « », 2006.

Revue d'études amazighes du Haut Commissariat à l'Amazighité :N° 01, avril 1999, ----- N° 14, mai 2007.

- Annuaire des associations culturelles amazighes, 2000.- Idir El-Watani, « », décembre 2001.- Etude sur « »,2004.

- Iddir AMARA,

- Kemal STITI,, HCA/ANEP, 2006

- Sadaq BENDALI,- M'Hammed DJELLAOUI,

Di tmurt uâekkiTargit

Tametna n umenzuAnagi

Ccna n tulawin $ef îîrad 54/62Ger zik d tura

Awfus amaynut n tutlayt tamazi$t, 2007.,

Actes de colloques

Revue « Timmuzgha »

Autres publications

Consulting

La connaissance de l'histoire de l'Algérie

L'enseignement de tamazight

Tamazight dans le système de la

communication

Approche et étude sur l'amazighité

Le mouvement national et la revendication amazighe

Tamazight face aux défis de la

modernité

Le patrimoine culturel immatériel amazigh

L'Algérie libre vivra

L'enseignement de la langue amazighe : bilan et perspectives

Les inscriptions alphabétiques amazighes d'Algérie,

HCA/ANEP, 2006.

Fascicule des inscriptions libyques gravées et peintes de la

grande Kabylie

Tiwsatin timensayin n tesrit taqbaylit 2007.

Tiérigin n A.U.T - Editions du H.C.A

Page 70: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Cet ouvrage est publié dans le cadre de la collection

Initiée par la Direction de la promotion culturelle duHaut Commissariat à l'Amazighité

© Tous droits réservés

Dépôt Légal : 296-2006ISBN : 9961-789-66-0

Conception et PAO :

“ ”

Page 71: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Achevé d'imprimer sur les presses deLes Oliviers

Tizi-Ouzou - 2007Tel : 026-21-07-19Fax : 026-21-95-40

Page 72: HCA Idlisen-Nnegh - Timenna (Said Iamrache)

Aéekka n Saâid IÄEMRAC

SAID IAMRACHENé le 17 02 1946 à Iamrache, village Imaloucene, commune de timizart.Des 1964, il fait ses premiere pas dans le domaine de l'art et de la poésie.Une année après, Cheikh Nouredine le fait entrer dans le milieu artistique, iltravaillera avec lui à la radio. Il eut alors l'opportunité de rencontrer El HadjM'hemmed El Anqa qui l'inscrit au conservatoire musical d'Alger.Il s'initia au théâtre qu'il avait pratiqué jusqu'en 1970 à la rue Mogador. En1979, alors qu'il découvrit la sculpture sur bois, il cessa de fréquenter lemilieu de la chanson et du théâtre.Dés le début du printemps berbère, un 1980, il se projette à l'avant-garde duMouvement Culturel Berbère (MCB). Il continuait toujours à composer despoèmes sur le thème de l'identité et du combat et à s'occuper parallèlementde l'agriculture. Après Octobre 1988 qui a permis l'instauration dumultipartisme, il investit la branche démocratique en créant avec lesmilitants de tamazight au niveau de la commune de Timizart une associationculturelle portant le nom du grand poète Kabyle « Youcef Oukaci ». Il a été éluprésident de cette association. Durant la période 1987-1993 il fut sollicitépar un groupe d'étudiants de l'université de Hasnaoua pour la création ducollectif « Tigemni ». Il noua alors par le biais de son travail de sculpture et depoète un contact fructueux avec le milieu universitaire. Il fut aussi parmi lesfondateurs du rassemblement pour la culture et la démocratie (RCD) en1989.Lors des premières élections pluralistes de 1990, il a été élu président duFestival « Youcef Oukaci » au sein de l'exécutif de l'APC. Ce fut vers la fin de

l'année 1992 qu'il démissionna de la présidence de l'association culturell «Youcef Oukaci » afin que la jeune génération prenne le relais. A partir de1993, il se consacra exclusivement à l'écriture en abandonnant toute

activité, il composait despoèmes et réalisait desœuvres d'art ; travailresté malheureusementinachevé. 1997-1999,fut la période consacré àl'écriture de son roman

. Il décédale 27 décembre 1999,suite à une longuemaladie.Son romanf u t é d i t é , à t i t r eposthume, en 2000.

e

Tasga n îîlam

Tasga n îîlam