Idlisen-nne$ Timenna Saâid IÄEMRAC HCA 2007 Tazwart s$ur Yusef MERRAËI
Oct 28, 2014
Idli
se
n-n
ne
$
Timenna
Saâid IÄEMRAC
HCA 2007
Tazwart s$ur
Yusef MERRAËI
Saâid IÄEMRAC
Timenna
Yejmeâ-iten-id :
Kamal IÄEMRAC
Isefra
HCA 2007
ASNEMMER
Ad snemmre$ yakk wid iyi-iâawnen deg wedlis agi :
- Yusef MERRAËI, Amaray Amatu n Usqqamu Unnig n
Timmuz$a (HCA),
- Remvan ÄEBDENBI, Aâeggal deg Usqqamu Unnig n
Timmuz$a (HCA),
- Lhadi WELD ÄLI, Anemhal n Yidles n Lwilaya
n Tizi Wezzu,
- Ëamid MEZZAWI : Anemhal n Tezrigin “ ”,
- Muêend BUXTUC : Aâeggal di Tezrigin “ ”,
- Zahiya AMYAS : Taselmadt n Tmazi$t di Tesnawit.
Mebla ma ttu$ wid d tid i d-yefkan afus n talelt ama s
tektiwin ama s wayen nniven;
Tajmilt-nsen d tameqqrant.
LE SAVOIR
LE SAVOIR
5
IBUDDAN
Adlis-agi ad tehdu$ yakk i wid i d-yefkan afus n
lemâawna, d wid yellan $er tama n unaéur seg wasmi
yedder almi d tura.
Adlis-agi ad yili d tajmilt yakk i wid ye$lin d wid
yefkan idammen-nsen $ef tlelli n wemdan, d wid
yennu$en $ef tutlayt tamzi$t d tugdut di tmurt n
lezzayer.
Mebla ma ttu$ tawacult-iw d tmeîîut-iw i yi-d-
yefkan aîas n teb$est $ef wammud-agi.
7
TAZWART
Yir lmut, maççi d tin n ddaw tmedlin. Ma d tagi, la
nleêêu yakk $er-s. Yir lmut, d tin i d-yettilin daxel n wul. Mi
ara yettwattu wemdan, ilaq ad neêûu belli yekcem di tatut i
lebda.
I win i d-yeooan kra ama di lka$ev ama deg wes$ar ?
Akka am Saâid Iâemrac ! Ulamma yewwev leâfu n Rebbi,
Saâid Iâemrac d win i d-yeooan deffir-s awal i d-yenjer s
uêulfu icudden s ayen akk i s-d-yezzin. Yeooa-d as$ar
yenjer s uêulfu icudden $er umezruy d tsekla umazi$.
Mi ara n$er isefra n Saâid Iâemrac, nettaf deg-sen
amennu$ $ef tummast n weqbayli yakk d usirem n wass ara
d-yawin tafat $ef webrid i d-nejren ime$nasen, am Lmulud
At Mâemmer, Muêend Arab Besaâud Muêend U Yidir At
Äemran, Maâtub Lwennas, Muêya… d wiyav nniven merra.
Saâid Iâemrac, $as akken aîan izad fell-as, yeîîef imru akken
ad yesni awal zdat wayev i wakken ad âeddint temvellas i
yeckunîven $ef we$ref amazi$.
S wakka, ilaq-a$ ad n$er ungal-is « ». S
wakka ilaq ad nessiwev isefra-s $er tilas n lmeâna-nsen. S
wakka ilaq ad nejmeâ ayen akk yenjer deg wes$ar ama d
Masnsen... ama d iman-is.
Ar melmi timawit ad tâell rray-is deg-ne$ ? S wayagi
yakk, zemre$ ad ak-ini$ a Saâid Iâemrac belli izen-inek ad t-
nazen si loil $er loil i wakken ad yeqqim d agerruj n ccfawat
n we$ref amazi$.
,
Tasga n îîlam
Yusef MERRAËI
9
Timenna n Saâid Iâemrac
20 yebrir 1980, Tizi-Wezzu - 40/30
10
Iîij azegga$, 20 yebrir di Tizi-wezzu
Teffe$-d te$ri seg yidurarAss n warem di yebrir
Teffe$-d si teégi am yiferAmezruy yellan yefferIssaki-d wid ur nekkir
£ef yimiren yiwen deg yivYal amdan yetti-d seg wusu-s
Aqjun ikcem-it yiûivAmrig seg ufus $er ufus
Wwven-a$-d ur ten-newwivNettwet sdaxel ubernus
Attan te$ri n yimeîîiD llufan i d-yessawlenYesmekti-ya$-d ivelliDi îîlam i d-yeldi allen
Nadit d acu yettnadiD dduê-is i d-yujjaqen
D dduê-is i d-yujjaqenYettnadi $ef tmeslayt-is
Slan-as-d ider$alen£ef tidet sudden-as imi-s
S tmeslayt n YugurtenAzekka ad yezdi lqedd-is
Yal tamurt tesâa aéarYal aéar yesâa idles-is
£as akken azaglu imâenîerYeîîef seg yidis $er yidis£as ma qqaren-a$ lbarbar
Ëaca aserdun i inekren jeddi-s
Timenna n Saâid Iâemrac
11
Masinisa - 60/30
Timenna n Saâid Iâemrac
12
A taleqqamt ucamlalA îîejra n baba d jeddiLeqqmen-tt at bnu hilalRran-tt d aéebbuj sariAéar yekka-d si leêlal
Iban-d umalal
Awal $er $ur-wen yellaA dderya n tsedda
Ay at wudem d amellalDeg wedrar ne$ di ssaêel
Init-a$-d aql-a$ daSefvet-a$ imeîîawen
Nekni d arraw n tasaD iqdimen n tmurt-a
D arraw n yiwet d yiwenInit-a$ ay irgazenWid iâemmden
£ef lba tella akken ad tilli
Attan tura ddewla-nwenYid-s tbeddem
Lêeq yid-wen ur yelliWa yeâéeg yeggugemWa yeçça yessusemAm zun kra ur yelli
Nettali lkaf meqlubiMi nuli ad ne$li
Ur newwiv ur nettawevNesserwat uzzu êafi£ef ulmud n tlelli
Ma ur tewwiv ad tnadiv
Awal n baba d jeddiIbekmen fell-i
Deg ugraw ur d-iteccevCfu a mmi-s n teqbaylit
Ooan-iyi di twa$itAss n warem di me$res
Amezruy gul-it jmeâ-itAbernus $as îîef-it
Egg-as leqrar ammer ad yamesAyen réagen ur d-ittiéid
Yella ne$ ulac-itUr $-izad ur $-isenqes
Taleqqamt ucamlal
Timenna n Saâid Iâemrac
13
Masinisa « Agellid n Tmaz$a » - 50/30
Timenna n Saâid Iâemrac
14
Tasnaâreft
Tasnaâreft serreê-a$Nekni d arraw n tlelli
Takbabt âzizenFell-am ad ne$li
Amrig ad t-refdenWarraw-im d tirni
Adrar n Oeroer âlayen£er-s ad nali
Ad nemyuîîaf ifassen£er tdukli
Aql-a$ nettraouAd neîîqen igugamen
Tidet tettedduAd tt-walin ider$alen
Ur a$-ttamnet araUr a$-ttabaâet ara
Nekni seg wid yedrewcen
Timenna n Saâid Iâemrac
15
Dihya - 50/30
Timenna n Saâid Iâemrac
16
Lejdud
A lejdud-nne$ âzizenUr nemvil anda tmevlem
A lejdud-nne$ âzizenËerrmen-ken anda tmevlem
Yyaw ad nnadi turaAd nleêêu ad nesteqsi
Wid yesbedden tirrugzaNi$ deg-sen i d-neflali
Sâan akk medden loedraUla d nekni ad nesâu
A lejdud imezwuraDeg umennu$ jebbden uzal
Ttarran ttar i t$edraUr sâin te$zi n wawal
Ssalayen tigdudaMaççi s ululed n wuffal
Ufi$-d axrib d iéekwanA lejdud-nne$ iqburenWid ur nelli d iselmanUr tetten ara igellilen
Ma ne$li ad nernu $ur-senTilelli ad tezzi s aéar
Timenna n Saâid Iâemrac
17
Saâid Saâdi - 80/50
Timenna n Saâid Iâemrac
18
At yiles
Ay at yiles awezlanAyen akka tûebrem i lêif
Teddam akken ddan wamanAm tmemmayt deg wasifTeîîfem deg ugraw rrif
Teîîfem deg ugraw rrifAm wakken ur tellim ara
Tecbam iméeîîel s lkifTamu$li-nwen di lqaâa
Teqvam-a$-d a$ilifNêemmel aârab tamara
Nêemmel aârab tamara£as ur yelli d gma-tne$Netta si ccerq i d-yusaUr yelli d aéar-nne$Ttagin lejdud-nne$
Ttagin lejdud-nne$Nitni éran d iri ucmitS lektub-is iseêêer-a$
Neggul deg yizem yeffe$A$yul fell-a$ nessul-it
Timenna n Saâid Iâemrac
19
Dihya «Amedya n tmeîîut tamazi$t » - 60/30
Timenna n Saâid Iâemrac
20
Kahina
Yemma Kahina yemmaTagrawliwt deg yicawiyenAsmi akken i d-yusa ÄuqbaDi tmurt-iw d acu yexdem
Yewwi-d yid-s Kusayla£er der ujedâun yeqqen
Yis-s inuda ûûeêraS ssnesla i t-id-urzen
Yettwarez umazi$ yeddaYeqqaîîer seg yidammenMi iâedda $ef yal timura
Medden akk ad t-ttmuqulen
Yenneéfat yerra nnehtaYemmermeg d imeîîawenYe$li-d mmi-s n Tmaz$aGar ifassen n waâraben
Xedmen-as akken i sen-ihwaWerâad slin yergazen
Mi yenîeq umazi$ yennaA tamurt-iw âzizen
Arraw n FriqyaTarwa n tsedda d yizemTi$ri tewwev s iderma
Wawras d Oeroer ssawlenMlalen ççuren yegna
S wemrig deg yifasen-nsen
Timenna n Saâid Iâemrac
21
Mêemmed Isyaxem “ ” - 50/30Sculpture inachvée
Timenna n Saâid Iâemrac
22
Yemma
A yemma âzizen a yemmaA taênint yeroan amnarSsnesla turez-iyi avarUran ixef-iw di lfinga
Ëekkmen fell-i îul n leâmer
A yemma êader-iyi mmiYeggujel $ef berdayen
£urem ammer ad yettru fell-iSsfev-as imeîîawen
Ar laxert ad nemwaliMa di ddunit d aya i s-iketben
Rran-d fell-a$ lbaîelA yemma ur sen-nezmir araDeg yimi n lwafeâ neêûelD ayen ur nessensar ara
£urem mmi ad ten-iêemmelRebbi-t d argaz n uzekka
Roi$ wid yessnen RebbiWid yettmeslayen s laman
Meoode$ $ur-sen êuddet-iyiD lbaîel fell-i i d-rnan
Nnan-as wihin d aqbayliYeb$a ad iéer iéuran-is
Timenna n Saâid Iâemrac
23
Mulud Ferâun - 60/40
Timenna n Saâid Iâemrac
24
Taftilt
A taftilt êedd ma ad teérevAd zhun wid iwulmen
L$iv la d-ittâeggivNsenned $ef lêiv
Lâeqqal n taddart sekrenAy ul-iw ûûber i usemmiv
Imi akka i teb$ivYak tâuzz-ik gar-asen
Yett$iv win ssnen meddenMi yezlev yewhem
Yal ass fell-as d a$ilifYettaoew udi d yirden
Yesseçç iêbibenImi ijebbed $er nnif
Tura mi d ussan âekksenYeîîef aâekkaz yettûerrif
Yeggul wul-iw s wurfanIrgazen imeâfan
Ur ten-sâi$ d lemêibbaIrgazen n zik kfanWissen anda rran
Wa di tmurt wa di l$erbaNger-d tasraft i yilfan
Rekkven i yelhanLâar ferrqent s lgelba
Timenna n Saâid Iâemrac
25
Ämiruc At Ëemmuda - 40/30
Timenna n Saâid Iâemrac
26
A$balu
Lemmer teêûim anda tetteddumAy at wudem amellal
Téedmem agerdu s lâumKenwi teggunim lexyal
Di laûel-nwen tetthuddumTessenzem ddheb s wufalI wid yettun abrid n yise$Ddan deg ubrid n îîlam
Azzlet ay amanDdut s nnubaTiqit iâeddan
D yessetma-s teddaTefflem i yi$eéranTeddam d lêemla
Aman zeddigenTeff$em-d seg wakalMi ffude$ swi$-kenMa te$lim-d d lfal
TettecrurudemDeg wasif $er yill agrakal
Timenna n Saâid Iâemrac
27
Maâtub Lwennas - 40/30
Timenna n Saâid Iâemrac
28
Lwennas
A tulawin a tiqbayliyinUr tesâeddamt leânayaA tulawin a tiêerriyin
Gar-akent tegzem tfekkaA tulawin amek i s-d-zzinDeg webrid $er At Dwala
A wid i t-yen$an amek i twalamAmek twalam taggara
A wid i t-yen$an wis ma teéramTudert-nwen di nndama
A wid i t-yen$an d acu i wen-d-yeggranDeg yise$ d tirrugza
A tulawin a tilmeéyinAra izewoen d win i t-yen$anSâumt tismin d abrid u$dim
Irgazen-nkent d iqjanA tulawin anaéur sse$lin
D winna i kent-id-ikksen si îîlam
A wid i t-issnen ay imagdayenAlset i wayen yenna
Ay imazi$en ay igrawliwenAss-a maççi d azekka
Ivelli irgazen neqqen ixabitenAss-a ixabiten neqqen tirrugza
Ruê a Lwennas a bu tissasSellem-iyi $ef uâebdun
Ttar d ayla-s akal n baba-sTidet maççi d lqanun
Lmut n yal ass yal wa s uéekka-sD nitni i yewwi wehdum
Timenna n Saâid Iâemrac
29
Kateb Yasin - 60/30
Timenna n Saâid Iâemrac
30
Ddi$ d wenzamri ad ére$Taéuri $er inaéurenFfude$ b$i$ ad swe$
Ye$li-d îîlam d tamedditAm nitni ay ssarme$Tillas regglent i tenzit
£ef lâinûer n ugellid zegre$Wwve$ tala igurawen£ef tsirra Äli rekve$èri$ akk ijennaden
Tabuduct taddart êemmle$Ur yelli Mêemmed Isyaxem
Isawel-iyi-d wenza sli$Ïîfe$ abrid $er Temguî
Ti$remt n ûibbus i$ef cfi$Tu$al d loameâ n teqjunt
£er igejdal i ttwali$Ur yelli Ïahar Oaâut
Kki$ Tamguî n At Jennad£er weltma-s di Oeroer
Deg ifilku iwwet umzennadAnzamri inna-yi-d éer
Tamussni gren-tt-id i îîradUr yelli Mulud At Mâemmer
Ddi$ d wenzamri ad ére$Taéuri $er inaéuren
£ef tudrin ttâeddaye$D imezda$ icangalen
D Aggni n Ye$ran i d-sne$Ur yelli Sliman Äazem
Anzamri yenna-yi-d yyaAd k-awi$ gar tafriwin
£er tmurt n ccawiyaAd tissinev deg wergaz u$dim
Deg taddart n sedraîaUr yelli Kateb Yasin
Anzamri
Timenna n Saâid Iâemrac
31
Üîif 1978
Timenna n Saâid Iâemrac
32
Salima tineslem…Ittraoun am yiv am zal
Melmi i d-tlul melmi ara temmetMelmi temmut tegla s wayla-s
Tamacahut-is $ezzifetSalima tâedda tilas
Salima tebna ddunitDdunit-nni ideg ur telli
Tella kan deg-s am targitNe$ am imillew umnigiD tanegmart am tzizwit
Anwa ajeooig $ef ur te$li
Salima tessen RebbiRebbi ur tt-isin ara
Yal tikkelt ideg ara te$liAd s-tessiwel am zun yesla
D tamerkantit imeîîiAkk d ûûber fell-as tebna
Tebna di ûûber axxam-isDi îîlam i teroa tafat
Tessaram deg wussan-isTeqqar lxir $er zdat
Deg wass mi gezmen afus-isAmrig n ûûber ur ikkat
Asmi akken trebba tafekkaTettmeslay akk d tziriTessikid kan di ccbaêa
Ameddakel-is siwa lemriTedda deg ujemmal n sebâa
Salima azal-is ye$li
Turew-iten ur tt-uriwenWiden yeççan amur-is
Tumen-iten ur tt-uminenGan-d cciîîan i wudem-isTesse$rat mi ara d-lalenWiden iréan ifadden-is
Tesse$rat mi ara d-lalenTefreê iêya-d uéar-is
T$il asigna dayenS tavsa yeclex yimi-s
Taggara wid i tt-ixedâenD tarwa i d-yefka uâebbuv-is
Äyut di lbaîel, âyut !Faket di lebêer akrazArgaz yella s tmeîîut
Tameîîut tella s wergazDeg webrid n tidet ddut
Tezri tallit n uâekkaz
Salima tineslemt
Timenna n Saâid Iâemrac
33
Sliman Äazem - 60/40
Timenna n Saâid Iâemrac
34
Iminig
Nekk d amsebrid, âedda$ am wakken âeddan wiyav, ala talaba $eftuyat-iw ; rewle$-d si tama tazelmavt $er tama tayeffust, i waken adssidre$ tanfust ur tt-neqqen yeâdawen. Ddre$ kan am édec seg wass $erwayev, si teméi-w i rekve$ abrid ; abrid-nni ttagade$ yal tikkelt mi arat-id-ttmekti$, abrid-nni $ef ttwehime$, d netta iyi-yerran d iminigreggme$ akk ayen wala$, reggme$ ula d iman-iw. Asmi akken i wen-d-nni$ uk âyi$ d ayen âyi$, yal tikkelt mi ara kkre$ ad nna$e$ ad afe$ diman-iw i d-mlale$. Mi tensa tmess nekk ad tt-ssi$e$, mi tt-ssa$e$ adtt-ssense$, u$ale$ am wakken d mmi-s n qqerrav ne$ win ur nessinimawlan-is, ne$ éémer-nni i ttzemmiren, yi$il timura n medden akkines; tame$ra gan-as-tt di Lezzayer wwten-as îîbel di Tunes.
Timenna n Saâid Iâemrac
35
Äli Lâimec - 40/30
Timenna n Saâid Iâemrac
36
A tajeooigt n teméiTeméi innefken d asfelUlac ayla-m di tayri
Tayri-m deg uéekka i termelAsfav yid-m a teméiYefsin afsay n wedfel
Tefsiv afsay n wedfelFsin $ef tfekka iffuden
Tagmat i$ef d-rzi$ termelDdre$ mi iyi-medlen allenTekkaw ta$ect deg usiwelAd ttâeddayen iseggasen
Ad ttâeddayen iseggasenDeg wagu d usigna
Wa defir wa i msetbaâenAm ile$man di ûûeêra£ellin am wafriwen
N waddag i$ef d-terza ccetwa
Am waddag i$ef d-terza ccetwaYesse$layen deg wafriwen-is
Abruri, avu, ssiâqaAgris isbev aéar-is
Ass-a ifka-t i uzekkaÏîlam isud daxel amnar-is
Di taddart udrent wallenWa ur yeskan udem-isIgudar la ttdewwirenNitni qqazen iéekwanTeméi assen i temvelTanfut teffe$ di tfekka
Ooi$-awen-d ccna n umazi$Ccnu-t a wid icennunAznet i tsuta ayen b$i$
Arut a wid yettarunD abrid n lwaldin ay uri$D abrid-agi i ken-ittraoun
Äli Lâimec
Timenna n Saâid Iâemrac
37
Yiwet tebrat n Rezqi Isyaxem
Timenna n Saâid Iâemrac
38
Dda lmulud
Telliv tettmeslayev kan, tenniv ad temmeslayev ; maca d ameslay urnesâi lsas. Tura imi nuda$ ufi$ aéar, fki$-ak-t ad t-tesse$rev, adtemmeslayev ad tfehmev d acu i$ef tettmeslayev. Zik-nni tessnev ugar,tamacahut-nni agim n wuvan d yiv, ass-a aîas n tmucuha ideg d keçç i dmacahu $ef waya ma tfehmev tamacahut-ik xir ma temmeslayev $eftmucuha n wiyiv ;
Ulac win yellan d u$risGar yetran bedden akk kifkif
Ulac win yugin laûel-isAla win i t-yeooan s ssif
Ne$ win yewwi uâebbuv-isIzerreâ imegger s lêif
Timenna n Saâid Iâemrac
39
“La Tribune”, rubrique “Evocation”, P.13 - 2000
Timenna n Saâid Iâemrac
40
Teddu$ ttandi$ rennu$Di tmura n ijenîaven
Ttnadi$ iman-iw gar-asenAnwa ay d nekkini !
Kecme$ tamurt n imesberdanTamurt n wid yettawin ttarran
Ur érin ansi i d-kkanWala anida teddun
Nekk gar-asen d imileqNnan-iyi-d anwa ay d keçç
Isem-is yisem-ik…
Nekk nni$-asen :Isem-iw d wagi :
D acu-yi ?
Win iyi-isemman ur iyi-yezgil araLule$ deg umenzu n temsaêt
£ur-i âecrin n leqrun turaUr bane$ d acu-yi
Wwi$-d yal ta$ermaI d-yekkan seg ijenîaven
£ri$ tutlayin-nsenLsi$ tilabiwin-nsenUr bane$ d acu-yi
Akka i d win ur nessin tid-isD ajenîav deg wakal-is
Nni$ : nekk d azivuvMaççi d azivuv
Nekk d itbir
Nni$ : nekk d tasekkurtMaççi d tasekkurtNekk d tayazivt
Nni$ : nekk d uccenMaççi d uccenNekk d aqejjun
Nni$ : nekk d amazi$Maççi d amazi$Nekk d war isem
Muêend Akli
Timenna n Saâid Iâemrac
41
Tafaska tamezwarut n tmedyazt, Yusef U Qasi, 1990
Timenna n Saâid Iâemrac
42
Yiwen wass sin medden£ran awal n Rebbi
àçuren abrid s wesremremTeddun ur iban saniLaé d fad igzem-iten
Nutni ttmeslayen $ef Nnbi
Ddan, ddan d asawenArmi vallen i tizi
Walan ameksa n t$evtenIban-asen-d am tikti
Uéen $er-s ad t-id-mmetren :£it-a$-d $ef wudem n Rebbi
Ameksa-nni yeqqim yewhemYewhem deg wayen yettwaliMi issaked akka d irgazen
cban lemriInna : Wah a ssyadi $ulle$-ken !
D acu teb$am $er $ur-i ?
Inîeq yiwen deg-senInna-yas : ûelli $ef NnbiNekni a gma d inselmen
D îîelba $ef wudem n RebbiMa d keçç d ameksa n t$evten
Nemmter-ik-id deg uyefki
Inna-yasen : d ayen isehlen !Ayagi yella $er $ur-iAtan lxir zdat-wen :A$rum, tazart, ayefki
Aha ! ddut akken a d-teégemKunwi d irgazen n tmussni
Uzzlen $er umaéag meqqren,A lxir-ik a sidi Rebbi !Simmal la t-ttzeyiren
Tiqit tegguma a d-te$li£ilen d ta$avt i tteégen
Zi$emma ar d aêuli
At Rebbi
Timenna n Saâid Iâemrac
43
Asefru s tfina$
Timenna n Saâid Iâemrac
44
Nedhe$ s yisem “a yemma”Yis-m i ssne$ ass d yiv
Asmi teqnev d babaAssen d leb$i-m teddivUmne$ s wamek tevraS leb$i-m i yi-d-teooiv
Teldiv tawwurt i txelqitXelqe$ s leb$i n wul-imDi tasa-m te$li-d tiqit
Tiqit-nni d iman n mmi-mDeg tanzit $er tmeddit
Nekk teddu$ di tâebbuvt-im
Teîîfev tasga tamedditDi furar setta u rebâin
Ssqef ineggi s tiqitNnant-am tesâiv-d mmi-mNekk refde$ ijga n twa$itUvne$ aîîan n yedmim
Uvne$ aîîan n yedmimYettuleqmen d ifires
Asennan deg-i ur yeqqimSellawe$ zdat tmessIr$a yifer d weglim
I d-yegran deg-i ala i$es
Tayemmat
Lemde$ $er $ur-m isefraGzi$ tidet seg-sen
Teêkiv-iyi-d $ef tter$eggaD i$ersiwen mi d-ttasen
Ne$ asmi ter$a tasaTurew-iten ur tt-uriwen
Iûuv-d wavu n tnekraDdi$ nekk d inaéurenSsasti$-asen zzeriâaI wavu zerâe$-asen
Nekk ayla-w di tter$eggaA kra sne$ d kra iyi-ssnen
Teooiv-iyi-d temmutevUla d nekk ad n-rnu$ $er $ur-m
Tablavt-nni i$ef tecvevSsekne$-tt i wid i $-yumnen
Ayen tebniv ur t-tezdi$evAd t-zed$en wid a d-yasen
Timenna n Saâid Iâemrac
45
Asefru s tfina$
Timenna n Saâid Iâemrac
46
Cwiî n tafat i wakken ad tettwafrez tmeddurt tame$nast d tayri n tlelli dusirem, ideg yezder Muêend Akli am weldun deg waman. Ihi MuêendAkli d yiwen ileméi i yettnadin $ef yiman-is d anwa-t, acu$er i d-ilul iwacu yedder…! Itter amezruy d umiran d yemteddu ? Yal tanzit d yaltameddit issaram ahat ! ahat ad temlil tafat d îlam ad yeîîerveq uwez$iad grirbent t$ulav n cciîan acku tamurt-is d tamurt n t$ulav, d uselmed ntsuta zdat oour n imeoouren. Asmi i d-ilul tamentilt-ines d tayri, akk dtevfi n yemma-s d baba-s ; $er taggara ! semman-as Muêend Akli.Rnan-as Akli i waken ad yidir am userdun $as akken ikka-d si twacult nilelliyen “iêerriyen” maca d ta$alidî nniven, ula deg yisem baba-syettwassen s yisem n Äli bu tlufa ur ixeddem ur istufa te$zi n tudert-isidder-itt deg umenni yenna wa, yenna bu wavu... Ma d ccix Ämer dccix n taddart taberkant d netta i d bab n tefrit d wawal arebbani ; d nettai yettmeslayen $ef izerfan n Rebbi i d-yettwaznen s$ur-s i yemdanen-isam akken da$en yesselmed tasusmi d talwit d ûûber d îîaâa... Ma dSalima tineslemt d tayemmat yurwen âecra gar-asen Muêend Akli i d-yufraren $ef wayetma-s akk d netta i s-igan ise$ yugaren azal ; d netta iyettêulfun s wamek tezdel fell-as deg wegen di “Tesga n îîlam” idegtafat-is di îîaq n tujrut. Muêend Akli di tmeddurt-is tame$nast, iéraanwi i d imentiten-is n yal tasuta n yal tayemmat n yal tigzi d yal atrar…£ef waya izga-d d amsegval mgal Ëao Äebdel acku ines d adabuaserdasi aserti, d netta i yessawven tasuta $er uwez$i ideg tettidir ass-a.Ihi Muêend Akli inna deg wul$u-agi :
“£er aru $ef teglimt-iwD nekk ay d Muêend Akli”
Ul$u
Timenna n Saâid Iâemrac
47
Aâezzi i Dda Yidir At Äemran
Timenna n Saâid Iâemrac
48
I kunwi ay imeddukal, yid-wen yis-wen i sne$ i ssarme$ ad awve$ $erwanida wwven yergazen n tmussni, widen issaramen wwven, kksentaduli i widen i$ef ibrek buberrak ; hudden érubat izerrben $ef umud ntleli. Yid-wen yis-wen i ssarme$ ad wali$ ad sle$ tidet ittwagezmen $efyiles ass-a wala$-tt sli$-as. I kunwi ay imeddukal-iw, yis-wen i ttu$ussan d wuvan n oour d yir awal : i sli$ wala$ di tmurt-iw s$ur widyenzan s rrxa. Uri$-awen-in tabrat-agi, acku yid-wen yis-wen i yi-teouooeg tmeddurt n usirem, dre$ deg usirem $as akken ttim$ure$ dileâmer maca ttu$ iman-iw am zun akken mazal-iyi d ileméi. Mi aranessiked amek, gar yivelli d wass-a deg ta$ult n yidles d tsertit, ad yiniwemdan d ayen tenger ur telli treémi i d-yeggran gar wid iteddun $erzdat d wid ittu$alen $er deffir. èri$ mazal teggunim, maca ur gzi$ ara$ef wacu ne$ d acu ideg teggunim. Ma teggunim win ara wen-isse$linta$aliî ne$ win ara wen-d-izgen i lmendad n t$ulav ur éri$ ara mateggunim widen i ken-issenzen. Ihi ass-a ay imeddukal isem n tmurt darraw-is, d awal kan ; am yisem n Rebbi d ddin deg yiles n wid ib$anadabu s yisem-is. Init-iyi-d d acu i d-yenna, ttnadi$ ur d-ufi$ ara, asmii s-nnan isem-is yisem-ik. Iss$er-a$ umezruy b$i$ ad qqime$ d ilelliackku d tamurt-iw ur iyi-d-terzi ara deg wid issedragen amezruy.Uri$ tabrat-agi i kunwi ay imeddukal, yid-wen i d-zegre$ tallit, $asakken d ayen tettwalim ideg ttwali$, d abrid-nni tewwim seg-s id-kki$, yiwen usirem $as akken yal wa s tidmi-s yal wa s tikti-s. Akka id tilelli maca ayen i $-yeggunin isdukel-a$ ihi ass-a n wussan meskudnettidir.
Tabrat i Muêend Akli
Timenna n Saâid Iâemrac
49
Lewnis At Mangellat, «Semmêet-as mi yedder$el si sdaxel i d-yettwali » - 50/30
Timenna n Saâid Iâemrac
50
S teflest i ddi$ s axxamAxxam-nni ideg ttewte$
Mi kecme$ $er ”Tesga n îîlam”Amrig-iw ideg îîfe$
Tamugint nekk d urehhanWinna yerhen ayen ssarme$
Amkan n tmugint assenD amkan ideg gi$ tafestDdi$ kecme$ gar-asen
Zdat wallen-iw walla$ tallestDeg wallen-is $ri$-d imen$an
Tcennu-yi-d am tfirellest
Iqjan n udewwar d tirniSlan ttraoun assen
Fransa tuli-d $er laâliD tam$art i ten-id-yemlan
Irreé ujeggu n tdukli
Tirmit
Timenna n Saâid Iâemrac
51
Muêend Saâid Igerbusban « Amoahed n tegrawla 54 » - 50/30
Timenna n Saâid Iâemrac
52
D acu yefren, d acu yellanAy$er medden ugaden-iyi
Am nekk am wayen b$i$ zeddig am wamanAy$er wid iffuden $unfan-iyi
Yemma ter$iv, ter$iv ibanI nekkini yulin ûubbe$-d d acu-yi
A taênint-iw a yemmaTura i kem-id-mmekti$
Asmi akken bdi$ leqrayaS tevûa i tt-bdi$
Aql-iyi êeûle$ deg-s turaImi di tmurt-iw ideg i d-$li$
Bennu$ axxam i we$ribA$rib ur nesâi lwali
Di tmurt-is semman-t d a$ribAm netta am medden irkelli
Ugade$ ad t-rre$ d arbibI nekkini d acu-yi
Ad ak-yawi udem-ik zeddigLaânaya-w tezga deg wallen-ik
Deg wayla n baba tezgivTifev akk tizyiwin-ik
Üûber ay a$rib i usemmivImi têemmlev tamurt-ik
A$rib
Timenna n Saâid Iâemrac
53
Saâid Iâemrac - 65/40
Timenna n Saâid Iâemrac
54
A êeqq laânaya n ibucicenAt tfexsa ized$en laâli
Tamurt ur tt-bnin meddenSiwa ma d keçç-ini
Ssaki-d i$riben yeîîsenAd ssuf$en aberrani
Tebniv lêebs s ufus-ikTessuliv-as deg $erban
Terriv medden d iâdawen-ikMi tugadev widen i k-yeb$an
Tekfa tlelli di tfernitEfk-itt i wid i tt-yeroan
Amek i d-lule$Amek i wwve$Amek i d-bane$
Amek i d-sâi$ tarwaTura meqqre$La ttvebbire$
Yerna ugade$Amek ara afe$ azekka
Amek ara mmte$Ayen ara ére$
Deffir lemri i yella
D acu yellan deffir lemri
Timenna n Saâid Iâemrac
55
D acu-yi ? « D awadem n wungal “Tasga n îîlam” » - 30/15
Timenna n Saâid Iâemrac
56
Ëku-yasen-d ay awdiâSsefhem-asen-d Rebbi-nsenD acu i d lmut n lbadiâLmut n wid ineqqenLefhama tugi irekkiâTenna ala i irebbiten
Ansi i d-tekka tiyitaI yi-ixedâen di laûel-iwAnsi i yi-d-tekka lmertaI yi-imerten di tmurt-iwAnwa i k-yennan a babaNe$ keçç d ssebba n tikti-w
Asmi ara d-tenîeq lqaâaS idammen udem-is zegga$Kra tettwalim d îîejraAdal zegzaw ad t-twalim d awra$Rebbi ma d$a yellaAssen nekk ara t-carâe$
Wid yumnen s RebbiTennam-d lbaîel d iri-tAnwa i ineqqen tamussniTamussni d ddwa n txelqitAnwa i iferqen tadukliTadukli yettarran tiqit
Anwa wagi i k-yeslemdenAnwa asekkud i k-yewwinAnwi wigi i k-ized$enAy ileméi di téegwinTemmutev tneqqev medden£ef wid ur nelli ur d-ttilin
Widen i k-ibnan akkaAtnan la ttraoun weltma-kKeçç fkan-k i loahennamaNitni la ttrebin leênakGma-k yettraou rreêmaMi te$liv yegla s wayla-k
Tezwarev i Ïahar OaâutTkemlev akken d afellaTgiv i wallen-ik taéultTerniv zzwao n lmutâaTettraouv deg ibki taduîIbki teériv ayen yesâa
T$ilev ad ak-d-yegri uzekkaImi tneqqev imussnawenSiked wid i $-d-izzin akkaWwven $er wanida ara awvenA d-zzin $er-k azekkaAd k-kksen gar ifassen
Awdiâ
Timenna n Saâid Iâemrac
57
Lewnis At Mangellat - 50/30
Timenna n Saâid Iâemrac
58
Tabrat
Ay ilmeéyen n At JennadNadit ad tissinem
Anwa ay d Yusef U QasiNadit ad tissinem
Ta$rift n At JennadNadit ad tissinem tudrin-nwen
Iderma-nwen issinet iman-nwenKunwi d arraw n yiwet d yiwen
£ret tamazi$t yis-s ad tafemA$balu i ken-id-yefkan
S tmazi$t ad tissinem d acuAy tamhilt n tgersa
D acu ay d aâeqqa n yired di tmaz$aD acu ay d abernus d acu i d isem-is
Igawawen d tallest n gawaI d-yewwi ubizar di trewla
N urumi asmi yexûer YugurtenI$il n At Jena Tizi n Wenwal
D ta$rift tamenzut n At JennadI$ef yella Jennad d agellid
Zzman n Yusef U Qasi mazalTi$rifin ne$ laârac, armi i d-tewwev
Fransa tebva-ten d iceqfanTeffe$ Fransa rnan-d iferman
Ihi $ef waya ay b$i$ ad aru$ tabrat-agiAd ssutre$ deg-wen lehna d tdukli
£er yidles-nwen n tmazi$t
Timenna n Saâid Iâemrac
59
Kamal Amzal - 30/20
Timenna n Saâid Iâemrac
60
Imezwura
Recde$-k ay ul-iw dayenÄyi$ deg umeyyez
Tefkiv aâwaz i wallen£as tigmi-w terrez
Teméi-w tâedda am usiremI yessarem umedyaz
Ayen roi$ seg wid iyi-iooanAkken ad iyi-sseknenZi$ am nekk ay ganKullec iâreq-asen
Yyaw ad nnadit di îîlamTidet anida i tt-mevlen
Vemâe$ tafat deg îîlamD tudert seg win yemmutenVemâe$ i vemâen imawlan
Ruêen ur t-nnulenAnna$ lehna anwi i tt-yerwin
Deg wid ifehmen
Aîas n tidetA êeq ur s-yezmir araMi ixlev lekdeb d tidet
Am wes$ar tezde$ twekka
Timenna n Saâid Iâemrac
61
Rapport de lecture de l’ENAG Edition 1999
Timenna n Saâid Iâemrac
62
Awal $ef Tesga n Ïîlam
Tameîîut di Tesga n Ïîlam
Asteqsi s wa : D acu n wudem i d-tewwi Tesga n Ïîlam $ef tmeîîut ?
Ungal yerra-d s “…tameîîut ittwasnen si yal tamurt, s yisem-
is d tufrikt. Tetunefk ne$ tettwaqen d yal ddin i d-yusan, tettamen
s kra i$ef s-nnan $as akken nettat ur tt-ttamnen ara. Ulac u$ilif d
ayen yellan kan ay yellan. £er-s tamu$li s wallen-is, am tmu$li n
imesli ne$ tinna n u$ersiw abugam, melmi iteddu ad yennefk d
asfel. Udem-is am tfelwit i$ef yura wayen yuran. Yal ticrevt tezzumel
aktay, s tfekka teqqur tezza, teseknef-itt tallit ur tettukennay ara, la
$er taârabt wala $er tefransit. D tafekka n tmeîîut i d-yettunefken
seg wakal n Tmaz$a” (sbt.98).
Neéra belli Tasga n Ïîlam tezzin aîas $ef wergaz ger
yergazen, imi d netta i yewwin tamsi $ef udabu, tamsit $ef ubeddel n
tegnit, tamasit $ef tudert d tiddin $er sdat… S wudem arusrid i
tettekki tmeîîut ula d nettat deg waya s tmasiyin-is; “medden”
yemmal imdanen ideg yesseday tameîîut s timmad-is. Maca amalay
yewwi-tt $ef wunti ilmend n wesdukel n wergaz d tmeîîut $ef yiwet n
tekti deg yiwet n tegnit.
Isuyas n wungal wwin-d $ef tmeddurt n yemdanen tamirant n
twinest-agi yezrin d wamek i tedda d wamek yessefk ad teddu : d
tameddurt n tmetti m tnemgalin. Ger tikli n Muêend Akli d wayen s
temmal twacult-is tameqqrant : taddart; ger tmu$li n yelmeéyen d
tin n yem$aren; ger tmeddurt n wid ilan d tmeddurt n wid ur nli kra;
ger tudert deg wemqelleâ d usirem ...£ef wakken wala$ s umata,
tikli tigejdit abeddel n wayen icemten iteddu yakan s wayen yelhan
ssaramen $er-s. Deg waya, ungal ur yeffi$ ara i tilawt d usirem.
Yessers-d tawacult s iâeggalen-is $er wawal, yesnerna-ten,
yessemûendaê-iten s tnemgalin d wurfan d tedyanin-nsen. Ma
nemmeslay-d $ef tmeîîut deg wungal, yessefk awal merra anagar
irgazen imi nutni d tikliwin-nsen d ul n wungal yesni fell-asen d yis-
sen. Acku d ungal n temsal n imeqqranen... Ma d wiyav d ugar n
wawal. Yal yiwen amek tettwali $er-s tmetti : Llufan (4tikal), lad$a
ma d aqcic, d asali yelhan ; d lfal s wayes ferêen ak at taddert. D
amaynut n tudert i tudert. D aneglu n leânaya i wid meqqren mgal
tixnanasin-nsen. D azamul n tezdeg d timmelsit.
“Ff$ent te$ratin seg wedrum ufella, cergent igenni : ilul-d
umaynut d wis-âecra ger wayetma-s... Tasga n îîlam, deg-s i yella
Timenna n Saâid Iâemrac
63
64
wesgen anida yexleq, anida ilul llufan-nni,…”(sbt.17).
“Äli bu tlufa ijwawel, inna-yas : - Ssusem…! ... A tameslubt.
Tallit-nni ideg ara teééalev, ad tedâu $er Rebbi ad $-iqil i wudem n
llufan-agi di dduê, kemm tessenza$ev deg imeslayen.”(sbt.14).
“Ass n te$ri n imeîîi/ D llufan id-yessawlen/ Amer nudan ayen
ittnadi/ D dduê-is i d-yujjaqen/ Yugad ayen yettwali/ Di îîlam i d-
yeldi allen.”(sbt.96).
Tacict (yiwet n tikkelt) d asemmad i wawal.
“Tamettant ur yelli win tezgel, d ameéyan ne$ d ameqqran, d
aqcic ne$ d taqcict, d argaz ne$ d tameîîut, d am$ar ne$ d tam$art.
(sbt.124).
Ungal yewwi-d awal $ef tmeîîut s yisem-is d tameqqunt n Äli
bu tlufa, yemma-s n Muêend Akli, ne$ d tam$art n tem$arin. Ulac
asebter ideg ur temmeslay ara yiwet deg-sent ne$ asayes ideg ur telli
ara tekti n tmeîîut, azal n 50 tikkal deg wezgen amenzu. Deg
umaval-agi n yergazen, Muêend Akli yefka awal i tmeîîut akken a d-
tekfu taâebbuvt-is, a d-tefru ne$ a d-tessefru tignatin n tudert n yal
yiwen d yal yiwet. Awal-nsent tikwal qessiê, ôzag… am tidet.
Tameîîut, nnig tucmitin d texnanasin n kra am “Muê ççermuî itta$
isnuzu di ssuq n ddel. Ssuq-nni ideg issenz yemma-s, seg imenza n
timmunent n tmurt-agi tamanunt, ne$ aéekka n tlelli... Ittnadi $ef
tmeîîut ugar tameîîut, tinna i s d-qqnen yem$aren-is, ur s d-tezgi ara
acku tessen-it di xemsa u rebâin deg wesgen n tisis bu telkin. Ittnadi
$ef tinna iéer di targit am tinna n tmacahut-nni…”(sbt.116). Ne$
ayen yenna : “… Maççi d ugur, $ur agdud yu$en tannumi d u$urru.
Tameîîut iêemmlen axxam-is akken i d-tevra yid-s ur tezmir ara a
d-tini aêê ! Acku d axxam-is.”(sbt.152).
Tam$art n tem$arin tella-d i unebbeh d ccweô. Mi tewêel
tegnit Muêend Akli d lmendad, tamalalt. D teâessast n tmurt
tessen, tecfa, tettêarab, temmal… Tettmeslay Muêend Akli
teqqar-as “tukkest-inek, a Muêend Akli, attan deg uéekka,
aéekka-nni iwumi ur ttawin ara ijeooigen igaymeruten-agi illan
nnig iqerray n tarwa n Rebbi. Yya ! Ad k-awi$ di t$erma tamavalt,
afrag n leânaya, afrag ideg gre$ ayetma-k di tallit n oour. Atna-n
akk dinna, yal yiwen s yisem-is, zdin wa $er wa am yetran n
tter$dega. Tagmat n tidet. Fakk tamu$li… “(sbt.59).
Temmeslay i Urumi : “Nni$-as, asmi i d-tusiv ad teççev.
Timenna n Saâid Iâemrac
Timenna n Saâid Iâemrac
65
Setif, 1978.
Conferance animée par:Bouhkalfa BACHA,Mohamed GUERFI,Said IAMRACHE,Sidali AIT QACI,Belaid AT MEJQAR,Hamid AIT SLIMAN àl'occasion dufestival de poésieYoucef Ou Qaci 1990
Tiérigin n Usqqamu Unnig n Timmuz$a
Editions du Haut Commissariat à l'Amazighité
Collection “ ”
-o-O-o-
Idlisen-nne$01- Khalfa MAMRI,
02- Slimane ZAMOUCHE, , 2003.03- Omar DAHMOUNE, , 2003.04- Mohand Akli HADDADOU, , 2003.05- Hocine ARBAOUI, ( ), 2004.06- Slimane ZAMOUCHE, , 2004.07- S. HACID et K. FARHOUH, akk d : , 2004.08- Y. AHMED ZAYED et R. KAHLOUCHE,
, 2004.09- Lhadi BELLA, : , 2004.10- Habib Allah MANSOURI, (
), 2004.11- Djamel HAMRI, , 2004.12- Ramdane OUSLIMANI, , 2004.13- Habib Allah MANSOURI, ,
, 2004.14- Ali KHALFA, , 2004.15- Halima AIT ALI TOUDERT, , 2004.16- Moussa OULD TALEB, , ( ), 2004.17- Mohand Akli HADDADOU, , 2004.18- Nadia BENMOUHOUB, , 2004.19- Youcef MERAHI, , 2004.20- Abdelhafidh KERROUCHE, , 2004.21- Ahmed HAMADOUCHE, , 2004.22- Slimane BELHARET, , 2005.23- Madjid SI MOHAMEDI, , 2005.24- Abdellah HAMANE, , 2005.25- Collectif, , 2005.26- Mourad ZIMU, , 2005.27- Tayeb DJELLAL, , 2005.28- Yahia AIT YAHIATÈNE, , 2006.29- Abdellah HAMANE, , 2006.30- Lounes BENREJDAL, , 2006.31- Mezyan OU MOH, , 2006.32- Abdellah ARKOUB, , 2006.33- Ali MAKOUR, , 2006.34- Y. BOULMA & S. ABDENBI, , 2006.35- Mohand Akli SALHI, , 2006.36- O. KERDJA & A. MEGHNEM, , 2006.37- Ali EL-HADJEN, , 2006.38- Hadjira OUBACHIR, , 2007.
Abane Ramdane, ar taggara d netta i d bab n
Uvan n tegrestBu tqulhatin
Idurar ireqmanenInigan : ammud isefra
Laûel ittabaâ laûel Tafunast igujilen
LunoaAgeldun amecîuê
Agerruj n teqbaylitAkli ungif
Amawal n tmazi$t tatrart
Angal n webridAyen i $-d-nnan gar yetran
Mmi-s n igellil Tazwart s$ur Yusef MERRAËI
Tamacahut n Bas$arTaqbaylit ass s wass
Te$zi n yilesTi$ri n umsedrar
Awal $ef wawalAfus seg-m
Merwas di lberj n yiîij - aêric ITibêirt n yimedyazen
Tikli, tullizin nnivenSi tinfusin n umaval
Favma n SummerMerwas di lberj n yiîij - aêric II
Tamacahut n bu yedmimTamacahut n umeksa
Nnig wurfanËmed n ugellid
Am tmeqqunt n tjeooiginAmawal n tsekla
Amawal amecîuê n ugamaTudert d usirem
Uzzu n tayri
timmunent
( ), 2003.Tasuqilt n Äebdennur ËAO SAÄID d Yusef RAËIMER
Lexique du corps humain
Sophonisbe
Lexique des sciences de la terre et
lexique animal
Recueil de contes amazighs
Traduction du “Petit Prince”
de St. Exupéry
édition revue
et augmentée
Recueil des prénoms amazighs
Tiérigin n A.U.T - Editions du H.C.A
39- Djamal BENAOUF, , 2007.40- Akli OUTAMAZIRT, , 2007.41- Mohamed Salah OUNISSI, , 2007.42- Ramdane ABDENBI, , 2007.43- Ramdane LASHEB, , 2007.44- Said CHEMAKH, , 2007.
- Actes des journées d'étude sur « »,mars 1998.
- Actes des journées d'étude sur « », mai 1998.- Actes des journées d'étude sur «
», juin 1998.- Actes des journées d'étude sur « », 2001.- Actes du colloque sur « »,2002.
- Actes du colloque international sur «», 2002.
- Actes des stages de perfectionnement pour les enseignants de tamazight,mars 2004.
- Actes du colloque sur « », 2006.
Revue d'études amazighes du Haut Commissariat à l'Amazighité :N° 01, avril 1999, ----- N° 14, mai 2007.
- Annuaire des associations culturelles amazighes, 2000.- Idir El-Watani, « », décembre 2001.- Etude sur « »,2004.
- Iddir AMARA,
- Kemal STITI,, HCA/ANEP, 2006
- Sadaq BENDALI,- M'Hammed DJELLAOUI,
Di tmurt uâekkiTargit
Tametna n umenzuAnagi
Ccna n tulawin $ef îîrad 54/62Ger zik d tura
Awfus amaynut n tutlayt tamazi$t, 2007.,
Actes de colloques
Revue « Timmuzgha »
Autres publications
Consulting
La connaissance de l'histoire de l'Algérie
L'enseignement de tamazight
Tamazight dans le système de la
communication
Approche et étude sur l'amazighité
Le mouvement national et la revendication amazighe
Tamazight face aux défis de la
modernité
Le patrimoine culturel immatériel amazigh
L'Algérie libre vivra
L'enseignement de la langue amazighe : bilan et perspectives
Les inscriptions alphabétiques amazighes d'Algérie,
HCA/ANEP, 2006.
Fascicule des inscriptions libyques gravées et peintes de la
grande Kabylie
Tiwsatin timensayin n tesrit taqbaylit 2007.
Tiérigin n A.U.T - Editions du H.C.A
Cet ouvrage est publié dans le cadre de la collection
Initiée par la Direction de la promotion culturelle duHaut Commissariat à l'Amazighité
© Tous droits réservés
Dépôt Légal : 296-2006ISBN : 9961-789-66-0
Conception et PAO :
“ ”
Achevé d'imprimer sur les presses deLes Oliviers
Tizi-Ouzou - 2007Tel : 026-21-07-19Fax : 026-21-95-40
Aéekka n Saâid IÄEMRAC
SAID IAMRACHENé le 17 02 1946 à Iamrache, village Imaloucene, commune de timizart.Des 1964, il fait ses premiere pas dans le domaine de l'art et de la poésie.Une année après, Cheikh Nouredine le fait entrer dans le milieu artistique, iltravaillera avec lui à la radio. Il eut alors l'opportunité de rencontrer El HadjM'hemmed El Anqa qui l'inscrit au conservatoire musical d'Alger.Il s'initia au théâtre qu'il avait pratiqué jusqu'en 1970 à la rue Mogador. En1979, alors qu'il découvrit la sculpture sur bois, il cessa de fréquenter lemilieu de la chanson et du théâtre.Dés le début du printemps berbère, un 1980, il se projette à l'avant-garde duMouvement Culturel Berbère (MCB). Il continuait toujours à composer despoèmes sur le thème de l'identité et du combat et à s'occuper parallèlementde l'agriculture. Après Octobre 1988 qui a permis l'instauration dumultipartisme, il investit la branche démocratique en créant avec lesmilitants de tamazight au niveau de la commune de Timizart une associationculturelle portant le nom du grand poète Kabyle « Youcef Oukaci ». Il a été éluprésident de cette association. Durant la période 1987-1993 il fut sollicitépar un groupe d'étudiants de l'université de Hasnaoua pour la création ducollectif « Tigemni ». Il noua alors par le biais de son travail de sculpture et depoète un contact fructueux avec le milieu universitaire. Il fut aussi parmi lesfondateurs du rassemblement pour la culture et la démocratie (RCD) en1989.Lors des premières élections pluralistes de 1990, il a été élu président duFestival « Youcef Oukaci » au sein de l'exécutif de l'APC. Ce fut vers la fin de
l'année 1992 qu'il démissionna de la présidence de l'association culturell «Youcef Oukaci » afin que la jeune génération prenne le relais. A partir de1993, il se consacra exclusivement à l'écriture en abandonnant toute
activité, il composait despoèmes et réalisait desœuvres d'art ; travailresté malheureusementinachevé. 1997-1999,fut la période consacré àl'écriture de son roman
. Il décédale 27 décembre 1999,suite à une longuemaladie.Son romanf u t é d i t é , à t i t r eposthume, en 2000.
e
Tasga n îîlam
Tasga n îîlam