Handout

New Era University

College of Nursing

No. 9 Central Avenue, New Era, Quezon City

A Seminar on

Basic First Aid

Venue:

BARANGAY SAN JOSE RODRIGUEZ

Ano ang Paunang Tulong-Panlunas?

- ay ang pagbibigay ng pangunahing magagawang tulong, kalinga, at pangangalaga sa mga taong napinsala ng sakuna o karamdaman. Isinasagawa ito ng isang taong pangkaraniwan hanggang sa panahong maaari nang ibigay ang mas dalubhasang tulong pang-sagip buhay ng mga manggagamot

Ano ang LAYUNIN nito? 3P

Pagpapanatili ng buhay Pag-iwas mula sa pagkakaroon ng mga dagdag na pinsala o pag-iwas sa

paglala ng kapinsalaan o karamdaman Pagtataguyod sa paggaling

SUGAT/WOUND

DAPAT GAWIN SA SUGAT NG PAGKATUSOK

T-apat sa dumadaloy na tubig ang sugat para matanggal ang dumi. Siguraduhing papalayo ang daloy ng tubig U- ng sugat ay takpan ng gasa o malinis na tela S- abunin ang paligid ng sugat O- pang luminis ay lagyan ng betadine at lagyan ng band-aid o gasa K- ung kumikirot at namamaga, patungan ng bulsa de yelo o yelo na nakabalot sa malinis na tela

DAPAT GAWIN SA NAHIWANG BALAT

H- hinaan o pahintuin ang pagdurugo • Ipatong ang malinis na gauze o anumang malinis na tela sa sugat at

idiin ito. Ipagpatuloy ang pagdiin hanggang huminto ang padurugo. • Kung hindi sapat ang pagdiin sa sugat para pahintuin ang

pagdurugo, diinan ng sabay ang ibabaw at ilalim ng sugat.

B. Paraan ng pagbubuhat ng dalawang tao- Ang paraan na paghawak at pagbuhat sa harapan at likuran ng taong sugatan

- Ang paraan na pagsamahin ang mga kamay sa pagbubuhat

D. NAINOM NA LASON

- kung ang pasyente ay walang malay ay dalin na sa ospital. Panatilihing may IPECAC sa bahay na may bata.

PAGBUBUHAT/PAGLILIPAT SA BIKTIMA

Ito ay mga paraan ng pagbubuhat upang ang taong sugatan na nabigyan na ng paunang lunas ay mailipat patungo sa ligtas na lugar. Mahalaga na ingatan ang pagbuhat upang hindi mabigyan ng karagdagang sakit ang taong sugatan.Pagbubuhat gamit ang stretcherBuhatin ang sugatan na nauuna ang paa. Ipuwesto ang mga paa ng sugatan sa gawi ng tagabuhat na nasa unahan at ang kanyang ulo sa gawi ng tagabuhat sa likuran. Gawin ito matapos mabigyan ng paunang lunas ang sugatan at tiyaking hindi siya malamigan habang inililipat. Iwasan din ang masyadong magalaw o maalog habang ito ay binubuhatPagbubuhat na hindi gumagamit ng stretcher

A. Paraan ng pagbubuhat na nag-iisa- Hilahin ang sugatan mula

sa kanyang likod habang ng kanyang gawing puwitan ay nakaangat.

- Pasanin ang taong sugatan habang hawak ang kanyang mga kamay na maaaring nasa posisyon magka-ekis o magkabalagbag sa isa't isa (idertsyo ang dalawang kamay).

• Kung ang sugat ay nasa braso, kamay, hita, binti o paa at patuloy pa rin ang pagdurugo, maaaring diinan ang alin man sa apat na pressure points

I-ibalot ang gasa/gauze sa sugat W- atch ka sa Pagkahilo, pamumutla at mahirap na paghinga A- Lalayan papunta kay DOK! PAALALA!• KUNG ANG SUGAT AY SA

BRASO O HITA AT NAGDULOT NG PAGKAWALA NG MADAMING DUGO, LAGYAN NG SPLINTER O MATIGAS NA KARTON SA ILALIM NG SUGAT AT TALIAN UPANG TUMIGIL ANG PAGDURUGO AT MAIBSAN ANG SAKIT

• ANG LAHAT NG SUGAT AY DAPAT INSPEKSYUNIN NG MABUTI AT TAKPAN NG TUYO AT MALINIS NA TELA O GASA PARA MAPAHINTO ANG PAGDURUGO AT MAIWASAN ANG IMPEKSYON

• HWAG GAGAMIT NG BULAK PARA TAKPAN ANG SUGAT• KUNG MAY BAHAGI NG KATAWAN ANG NAPUTOL, KUNIN ITO AT

BALUTAN NG MALINIS NA TELA AT ILAGAY SA PLASTIC BAG AT DALIN SA OSPITAL KASAMA ANG PASYENTE

• KUNG ANG SUGAT AY SARADO, ANG PARTE NA MAY SUGAT AY ITAAS NG KAUNTI SA LEBEL NG PUSO

Bali sa Buto

Ang bali ay pinsala sa buto. Ang simpleng bali ay yung walang sugat ang balat. Ang malubhang uri nito ay yung ang buto ay umusli sa balat.

Paunang lunas sa nabalian ng buto1. Alamin kung saang parte ang bali

Tanunging kung saang parte ang masakit. Posible na ang masakit na parte ay maaaring nawala sa

posisyon o may bali at alamin rinkung ito ay nagdudugo.

MAHALAGANG TANDAAN Hindi dapat galawin ang parte na napag-alamang masakit. Mga palatandanan na nabalian ng buto (matinding sakit,

pamamaga, at hindi maigalaw. Maaaring umangat at nawala sa pwesto ang buto) Kailangan ang paunang lunas kung inaakalang nabalian

ng butoPagsagawa (paglagay ng suportang kahoy, patatsulok na benda o tela at iba pa.)

Huwag piliting ibalik sa dating posisyon ang butong nawala sa lugar.

Kung may iba pang taong makakatulong, pasuportahan o paalalayan ang parteng nabalian.

Kung kayang suportahan ng taong sugatan ang kanyang sarili, maaari siya ay alalayan na lamang.

Lagyan ng pangsuporta na gamit ang kahoy. Pag nalagyan ng suportang kahoy ay itali ng patatsulok na

tela at iba pa.

BURN/PAGKASUNOG NG BALATAng paraan ng paunang lunas sa pagkapaso (pagkasunog)

1. 1st & 2nd degreea. Ilubog sa malamig na tubig ang parteng naapektuhan upang

maginhawahan sa pananakit nito b. Takpan ang apektadong parte ng tuyo, hindi madikit, at malinis

na gasa o tela

2. 3rd degreea. Takpan ang apektadong parte ng tuyo, hindi madikit, at malinis

na gasa o tela 3rd degreeb. Takpan ang apektadong parte ng tuyo, hindi madikit, at malinis

na gasa o tela c. Shockà iangat ang mga binti at panatilihing hindi malamig o

maginaw ang pakiramdam ng pasyente

CHEMICAL BURNPangangalaga• Agad-agad na alisin ang kemikal sa pamamagitan ng pagbubuhos ng

tubig • Tanggalin ang damit na nalagyan ng kemikal habang binubuhusan ng

tubig ang apektadong bahagi • Buhusan ng tubig sa loob ng 20 minuto o higit pa. Hayaang sabunin

ang bahagi gamit ang “mild” na sabon bago ang huling paghuhugas • Takpan ang parte ng tuyong tela o malinis na punda ng unan kung

ang apektadong bahagi ay mas malaki • Kung ang mata ang naapektuhan, padaanan ito ng malinis na tubig sa

mahinang pressure lamang sa loob ng 20 minuto • Agad na humanap ng medikal na atensyon sa lahat ng chemical burns

ELECTRICAL BURNPangangalaga• Patayin ang power kung posible. Kung hindi, tumawag sa “Power

Company” at humingi ng tulong • Suriin and ABC (airway, breathing, at circulation). Gawin ang “rescue

breathing” o CPR kung kinakailangan • Kung ang biktima ay nalaglag, suriin para sa pinsala sa spine• Agad na humanap ng tulong.

PAGKALASONPANSAMANTALANG LUNAS

A. NA LANGHAP NA LASON

- Kaagad agad dalhin ang biktima sa sariwang hangin. Buksan ang bintana at pinto. Kung ang biktima ay hindi humihinga simulang ang panandaliang respirasyon at dalhin sa ospital

B. LASON SA BALAT- Tanggalin ang maruming damit at ibabad sa tubig ng sampung

minute. Pagkatapos ay sabunin at linisin C. LASON SA MATA- Ilubog ang mata sa 2 o 3 pulgada ng maligamgam na tubig. Ipikit-

mata ng pasyente ang kaniyang mata habang naka lubog sa tubig.