GRYPA mgr Małgorzata Prokop

GRYPAGRYPA

mgr Małgorzata Prokopmgr Małgorzata Prokop

Słowo "grypa" kojarzy się większości ludzi z Słowo "grypa" kojarzy się większości ludzi z sezonowymi dolegliwościami, które już nieraz w życiu sezonowymi dolegliwościami, które już nieraz w życiu przechodzili. Innym przywodzi na myśl wielkie przechodzili. Innym przywodzi na myśl wielkie pandemie, jak słynna "hiszpanka" z 1918 r., która wedle pandemie, jak słynna "hiszpanka" z 1918 r., która wedle różnych szacunków pochłonęła od 50 do 70 mln. ofiar różnych szacunków pochłonęła od 50 do 70 mln. ofiar na całym świecie. W ostatnich latach krótkotrwałą na całym świecie. W ostatnich latach krótkotrwałą panikę wywołała ptasia grypa, ale jej zasięg ograniczył panikę wywołała ptasia grypa, ale jej zasięg ograniczył się głównie do rejonu Azji Południowo - Wschodniej. się głównie do rejonu Azji Południowo - Wschodniej. Jej miejsce szybko jednak zajęła świńska grypa, której Jej miejsce szybko jednak zajęła świńska grypa, której wirus w ciągu paru miesięcy rozprzestrzenił się po wirus w ciągu paru miesięcy rozprzestrzenił się po całym świecie. To pierwsza pandemia od 40 lat.całym świecie. To pierwsza pandemia od 40 lat.

Wirus grypy – to właśnie Wirus grypy – to właśnie te niepozorne, niewidoczne gołym te niepozorne, niewidoczne gołym okiem cząsteczki są okiem cząsteczki są odpowiedzialne za całe odpowiedzialne za całe zamieszanie. Wirus to nie zamieszanie. Wirus to nie organizm, ani nawet nie komórka. organizm, ani nawet nie komórka. Jest to mała cząsteczka, która poJest to mała cząsteczka, która po

wniknięciu do organizmu, dostaje się do komórki wniknięciu do organizmu, dostaje się do komórki i namnaża. Odpowiednia liczba wytworzonych i namnaża. Odpowiednia liczba wytworzonych wirusów atakuje nosiciela i wywołuje objawywirusów atakuje nosiciela i wywołuje objawy..

Grypa jest chorobą zakaźną. Występują trzy Grypa jest chorobą zakaźną. Występują trzy

podstawowe typy: A, B i C, które ponadto podstawowe typy: A, B i C, które ponadto wykazują zmienność genetyczną (tzw. mutacje), wykazują zmienność genetyczną (tzw. mutacje), co powoduje, że w każdym sezonie wiele osób co powoduje, że w każdym sezonie wiele osób może zachorować na grypę. W przypadku wirusa może zachorować na grypę. W przypadku wirusa typu A, mamy do czynienia z potencjalnie ciężkim typu A, mamy do czynienia z potencjalnie ciężkim zakażeniem, epidemiami i pandemiami oraz zakażeniem, epidemiami i pandemiami oraz szybkimi zmianami genetycznymi. Natomiast szybkimi zmianami genetycznymi. Natomiast wirusy typu B charakteryzują średnio ciężkie wirusy typu B charakteryzują średnio ciężkie zachorowania, epidemie oraz wolne zmiany zachorowania, epidemie oraz wolne zmiany genetyczne. Typ C ma niewielkie znaczenie genetyczne. Typ C ma niewielkie znaczenie kliniczne.kliniczne.

OBJAWYOBJAWY

W około 48 godzin od zakażenia pojawiają się W około 48 godzin od zakażenia pojawiają się pierwsze objawy z bardzo ostrym początkiem: pierwsze objawy z bardzo ostrym początkiem: z wysoką nawet do 39.9 st C gorączką, z wysoką nawet do 39.9 st C gorączką, dreszczami, bólami kostno-stawowymi, dreszczami, bólami kostno-stawowymi, światłowstrętem, osłabieniem i bólami głowy. światłowstrętem, osłabieniem i bólami głowy. Może wystąpić również ból gardła, suchy Może wystąpić również ból gardła, suchy męczący kaszel i katar.męczący kaszel i katar.

Wirus rozmnaża się w górnych drogach oddechowych – w nosie, gardle, tchawicy i oskrzelach. Taka zarażona osoba dalej rozsiewa zarazki najczęściej podczas kichania, kaszlu a nawet podczas normalnej rozmowy, nawet na siedem dni po zakażeniu i na dwa dni przed pojawieniem się symptomów choroby. Wirusem można zarazić się także dotykając przedmiotów, które miały kontakt z zarazkami.

SEZONOWASEZONOWA

CZYCZY

ZWYKŁA ?ZWYKŁA ?

Jak odróżnić przeziębienie od grypy, a grypę Jak odróżnić przeziębienie od grypy, a grypę sezonową od świńskiej? W ciągu zeszłego sezonową od świńskiej? W ciągu zeszłego tygodnia do lekarzy poszło z grypą albo jej tygodnia do lekarzy poszło z grypą albo jej podejrzeniem ponad 40 tysięcy osób. Jest to podejrzeniem ponad 40 tysięcy osób. Jest to kilkakrotnie więcej niż rok temu o tej porze. Ponad kilkakrotnie więcej niż rok temu o tej porze. Ponad połowa zbadanych próbek wskazuje, że to wirus połowa zbadanych próbek wskazuje, że to wirus A/H1N1 wywołuje zachorowania. A/H1N1 wywołuje zachorowania.

Eksperci uspokajają, że nie ma powodu do paniki, Eksperci uspokajają, że nie ma powodu do paniki, ale zalecają ostrożność. I zgłaszać się do lekarza, ale zalecają ostrożność. I zgłaszać się do lekarza, jeśli podejrzewamy u siebie grypę.jeśli podejrzewamy u siebie grypę.

Niestety, świńskiej grypy od sezonowej nie da się odróżnić po objawach. Są prawie identyczne, z tym, jak podkreślają lekarze, bóle brzucha i biegunki przy świńskiej grypie występują częściej.

Czy to jest grypa sezonowa czy świńska to się dopiero okazuje, gdy lekarz pobierze wymaz i prześle go do laboratorium. Są cztery - w Warszawie, Łodzi, Olsztynie i Poznaniu.

Większość chorych nie wymaga specjalnego leczenia, Większość chorych nie wymaga specjalnego leczenia, oprócz przyjmowania leków przeciwgorączkowych i oprócz przyjmowania leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych. Lekarze zalecają, jak w każdej przeciwbólowych. Lekarze zalecają, jak w każdej grypie, nie wychodzenie z domu, aby nie narażać grypie, nie wychodzenie z domu, aby nie narażać organizmu na często bardzo niebezpieczne organizmu na często bardzo niebezpieczne komplikacje pogrypowe m.in. : zapalenie płuc, komplikacje pogrypowe m.in. : zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli, zapalenie ucha środkowego, zapalenie oskrzeli, zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok obocznych nosa, zapalenie mięśnia zapalenie zatok obocznych nosa, zapalenie mięśnia sercowego itp.sercowego itp.

GRUPYGRUPY

RYZYKARYZYKA

Wiadomo już, że ludzie są szczególnie narażeni, jeżeli posiadają: * Przewlekłe (długoterminowe) choroby płuc* Przewlekłe choroby serca * Przewlekłe choroba nerek* Przewlekłe choroby wątroby* Przewlekłe choroby neurologiczne (zaburzenia neurologiczne obejmujące stwardnienie rozsiane, chorobę Parkinsona)* Cukrzycę

Jak również: Jak również:

* Pacjenci, którzy leczyli astmę w ciągu * Pacjenci, którzy leczyli astmę w ciągu ostatnich trzech latostatnich trzech lat

* Kobiety w ciąży* Kobiety w ciąży

* Osoby w wieku 65 lat i powyżej* Osoby w wieku 65 lat i powyżej

* Dzieci do lat pięciu* Dzieci do lat pięciu

GRUNTGRUNT

TOTO

SZCZEPIENIESZCZEPIENIE

Zanim szczepionka przeciwko świńskiej Zanim szczepionka przeciwko świńskiej grypie stanie się bardziej powszechna, grypie stanie się bardziej powszechna, specjaliści radzą, aby szczepić się na grypę specjaliści radzą, aby szczepić się na grypę sezonową. Już po tygodniu po zastrzyku u sezonową. Już po tygodniu po zastrzyku u większości osób pojawiają się przeciwciała większości osób pojawiają się przeciwciała ochronne, a pełna odporność pojawią się ochronne, a pełna odporność pojawią się po ok. 2 tygodniach i utrzymuje przez 6-12 po ok. 2 tygodniach i utrzymuje przez 6-12 miesięcy. miesięcy.

Wirus grypy sezonowej jest bardzo sprytny. Co roku nieco się zmienia, dlatego też rokrocznie trzeba powtarzać szczepienie. Taka profilaktyka daje 90% gwarancji, że nie zachorujemy, a jeśli nawet nie uda nam się uniknąć sezonowej grypy, jej przebieg będzie znacznie łagodniejszy.

W aptekach są cztery szczepionki na tzw. grypę W aptekach są cztery szczepionki na tzw. grypę sezonową. Cena od 30 zł. szczepić można się w sezonową. Cena od 30 zł. szczepić można się w przychodniach publicznych, prywatnych, stacjach przychodniach publicznych, prywatnych, stacjach sanepidu. Najlepiej jeśli pójdziesz na szczepienie sanepidu. Najlepiej jeśli pójdziesz na szczepienie między wrześniem a grudniem. To po to, aby organizm między wrześniem a grudniem. To po to, aby organizm miał czas na rozwinięcie pełnej odporności jeszcze miał czas na rozwinięcie pełnej odporności jeszcze przed szczytem grypowym jaki przypada między przed szczytem grypowym jaki przypada między styczniem a marcem. A potrzebuje na to od 2 do 4 styczniem a marcem. A potrzebuje na to od 2 do 4 tygodni. Ale uwaga – przed przyjęciem szczepionki tygodni. Ale uwaga – przed przyjęciem szczepionki trzeba zbadać się u lekarza, aby być absolutnie trzeba zbadać się u lekarza, aby być absolutnie pewnym, że się jest zdrowym.pewnym, że się jest zdrowym.

Jeśli decydujemy się na szczepienie w Jeśli decydujemy się na szczepienie w publicznym ZOZ-ie wcześniej należy pójść do publicznym ZOZ-ie wcześniej należy pójść do lekarza i poprosić o wypisanie recepty na lekarza i poprosić o wypisanie recepty na szczepionkę. natomiast w prywatnych szczepionkę. natomiast w prywatnych przychodniach – badanie i szczepienie można przychodniach – badanie i szczepienie można zrobić od razu – kosztuje to około 60 zł.zrobić od razu – kosztuje to około 60 zł.

LEPIEJLEPIEJZAPOBIEGAĆZAPOBIEGAĆ

NIŻNIŻLECZYĆLECZYĆ

Niezależnie od pogody staraj się przeznaczyć Niezależnie od pogody staraj się przeznaczyć pół godziny dziennie na spacer. Ruch pół godziny dziennie na spacer. Ruch skutecznie wzmacnia organizm.skutecznie wzmacnia organizm.

Ubieraj się odpowiednio do pogody. Niedobre Ubieraj się odpowiednio do pogody. Niedobre jest wychłodzenie, ale także przegrzanie.jest wychłodzenie, ale także przegrzanie.

Nie zarywaj nocy. Brak snu osłabia Nie zarywaj nocy. Brak snu osłabia odporność. Pamiętaj też, że nic tak nie odporność. Pamiętaj też, że nic tak nie wzmacnia organizmu jak sen.wzmacnia organizmu jak sen.

Dzieci i młodzież powinny spać 9-11 godzin. Dzieci i młodzież powinny spać 9-11 godzin. Dorośli mniej – 6-8 godzin. Dorośli mniej – 6-8 godzin.

Nie wychodz rano z domu z pustym Nie wychodz rano z domu z pustym żołądkiem. W szkole pamiętaj też o drugim żołądkiem. W szkole pamiętaj też o drugim śniadaniu.śniadaniu.

Nawilżaj mieszkanie. Suche powietrze Nawilżaj mieszkanie. Suche powietrze wysusza śluzówki, otwierając wirusom drogę wysusza śluzówki, otwierając wirusom drogę do organizmu.do organizmu.

Unikaj stresów. W chwili zdenerwowania Unikaj stresów. W chwili zdenerwowania organizm zużywa cały zapas energii. Nie organizm zużywa cały zapas energii. Nie starcza jej więc na obronę przed wirusami, starcza jej więc na obronę przed wirusami, dlatego układ odpornościowy słabnie.dlatego układ odpornościowy słabnie.

Zrób sobie kurację witaminową. Przez 10-14 Zrób sobie kurację witaminową. Przez 10-14 dni warto brać multiwitaminy z dni warto brać multiwitaminy z mikroelementami, które uzupełnią niedobory mikroelementami, które uzupełnią niedobory żywieniowe. Poprawią też stan śluzówek i żywieniowe. Poprawią też stan śluzówek i skóry, wzmocnią więc barierę przed wirusami.skóry, wzmocnią więc barierę przed wirusami.

Jedz czosnek. Posiekanym można Jedz czosnek. Posiekanym można posypać chleb posmarowanym masłem, posypać chleb posmarowanym masłem, wyciśnięty warto dodawać do potraw.wyciśnięty warto dodawać do potraw.

KONIECZNE KONIECZNE ŚRODKI ŚRODKI

OSTROŻNOŚCIOSTROŻNOŚCI

Myj dokładnie ręce. Aby złapać wirusa, Myj dokładnie ręce. Aby złapać wirusa, wystarczy podać dłoń chorej osobie.wystarczy podać dłoń chorej osobie.

Pij dużo wody. Pomoże wypłukać ewentualne Pij dużo wody. Pomoże wypłukać ewentualne wirusy, które przedostaną się do gardła.wirusy, które przedostaną się do gardła.

Wystrzegaj się dużych skupisk ludzi– jeśli możesz nie chodź do sklepów, supermarketów w godzinach kiedy wiesz, że będzie tam sporo kupujących – lepiej przed wyjściem do znajomych zapytaj, czy ostatnio domownicy nie chorowali, albo w ogóle zrezygnuj z wizyty – wystrzegaj się kolejek– pamiętaj, że zarazki po kichnięciu przez osobę chorą roznoszą się na odległość około jednego metra.

Ruszaj się. Osoby aktywne fizycznie dwa razy Ruszaj się. Osoby aktywne fizycznie dwa razy rzadziej chorują na grypę niż te, które się nie rzadziej chorują na grypę niż te, które się nie ruszają, ćwicz w domu, codziennie wybierz się ruszają, ćwicz w domu, codziennie wybierz się na spacer.na spacer.

Unikaj kontaktu z osobami chorymi– jeśli ktoś w twoim towarzystwie kicha i kaszle – zwróć mu uwagę i raczej nie przebywaj w jego towarzystwie. – jeśli sam kichasz czy kaszlesz to zakrywaj usta i nie ręką, a koniecznie chusteczką higieniczną (zaraz potem wyrzuć chusteczkę)

DIETA DIETA NA SZYBKINA SZYBKI

POWRÓT DOPOWRÓT DOZDROWIAZDROWIA

Trzeba pamiętać, że odżywianie ma duży Trzeba pamiętać, że odżywianie ma duży wpływ na powrót do zdrowia. Staraj się jeść wpływ na powrót do zdrowia. Staraj się jeść owoce, zwłaszcza cytrusy, ponieważ zawierają owoce, zwłaszcza cytrusy, ponieważ zawierają dużo witaminy C i rutyny. Witamina C jest dużo witaminy C i rutyny. Witamina C jest silnym przeciwutleniaczem i skutecznie silnym przeciwutleniaczem i skutecznie niszczy wolne rodniki, które atakują osłabiony niszczy wolne rodniki, które atakują osłabiony organizm. Dobrze jest pić soki zawierające organizm. Dobrze jest pić soki zawierające dużo tej witaminy, np. z czarnej porzeczki, dużo tej witaminy, np. z czarnej porzeczki, aroni. Dziennie trzeba wypijać 2-3 litrów aroni. Dziennie trzeba wypijać 2-3 litrów płynów.płynów.

Słodyczy należy unikać. Dieta powinna być Słodyczy należy unikać. Dieta powinna być lekkostrawna, żeby nie przeciążać organizmu. lekkostrawna, żeby nie przeciążać organizmu. Najlepiej jeść lekkie owocowe kisiele, Najlepiej jeść lekkie owocowe kisiele, pieczywo z dżemem niskocukrowym, biały pieczywo z dżemem niskocukrowym, biały ser, jogurty, zupy warzywne gotowane na ser, jogurty, zupy warzywne gotowane na drobiu. Należy unikać potraw drobiu. Należy unikać potraw ciężkostrawnych, np. mięsa wieprzowego i ciężkostrawnych, np. mięsa wieprzowego i wołowego oraz wędlin.wołowego oraz wędlin.

Nie można zarazić się grypą przez jedzenie Nie można zarazić się grypą przez jedzenie smażonej, gotowanej lub upieczonej smażonej, gotowanej lub upieczonej wieprzowiny. Wirus świńskiej grypy ginie w wieprzowiny. Wirus świńskiej grypy ginie w temperaturze 70 stopni Celsjusza. Jedzenie temperaturze 70 stopni Celsjusza. Jedzenie prawidłowo przygotowanego i poddanego prawidłowo przygotowanego i poddanego obróbce termicznej mięsa jest bezpieczne.obróbce termicznej mięsa jest bezpieczne.

DZIĘKUJEMYDZIĘKUJEMY

ZAZA

UWAGĘUWAGĘ