Page 1
4/09/2014
1
1
Groene daken en groene gevels: aandachtspunten voor het gebouw
Ine Knoops Arch. en Ing. BouwkundeOnderzoeker [email protected] /655 77 11
Inhoud van de presentatie
1. Groene daken
‐ Beschrijving en samenstelling
‐ Technische Voorlichting 229
‐ Recente evolutie / Verder onderzoek
2. Groene gevels
‐ Beschrijving
‐ Voordelen en nood aan onderzoek
3. Besluiten
2
Page 2
4/09/2014
2
Groene daken ‐ beschrijving
• Groendak Plat dak bedekt met vegetatie én uitgerust met de nodige lagen voor de ontwikkeling ervan (draineerlaag, substraat,…)
• 3 types
3
Bron: TV 229 - WTCB
Groene daken ‐ samenstelling
4
Bron: TV 229 - WTCB
Page 3
4/09/2014
3
Groene daken
• Grootste voordelen van groene daken, o.a.:
‐ Bufferend vermogen tijdens (felle) regenbuien‐ Biodiversiteit terug naar de stad brengen‐ Groen creëren waar men het niet verwacht
5Bron: Groenbedrijf Van Vlierden
TV 229 “Groendaken”
• Groene daken: al veel toegepast en onderzocht (o.a. door het WTCB: onderzoek ± 15 jaar geleden gestart)
=> geresulteerd in TV (Technische Voorlichting) 229 (gepubliceerd in 2006)
• WTCB Technische Voorlichting ?
‐ Handleiding voor goede uitvoering
(uitvoeringsrichtlijnen)
‐ Regels van goede praktijk
‐ Beschrijven een welbepaald onder‐
werp uit het domein van de bouw
6
Page 4
4/09/2014
4
Groene daken – evolutie / verder onderzoek
• Recente evolutie en verder onderzoek?– Nieuwe wettelijke eisen i.v.m. brandveiligheid van groende daken
sinds 01/12/2012meer informatie WTCB Dossier “Brandpreventie bij
Groendaken” (2011/04.07)
Online beschikbaar (www.wtcb.be)
– Kwaliteit van regenwater afkomstig
van groene daken?
– Duurzaamheid van de prestaties van de materialen (drainage, isolatie, afdichtingsmembraan, …)? Quid na veroudering?
7
Inhoud van de presentatie
1. Groene daken
‐ Beschrijving en samenstelling
‐ Technische Voorlichting 229
‐ Recente evolutie / Verder onderzoek
2. Groene gevels
‐ Beschrijving
‐ Voordelen en nood aan onderzoek
3. Besluiten
8
Page 5
4/09/2014
5
Groene gevels ‐ beschrijving
• Groene gevel: muur van een gebouw waartegen vegetatie groeit
• Toepassing: zowel buiten als binnen
9
Bron: TER07 IBGE (2010) Bron: toonzaal Big Blue Van Marckedoor Ecoworks
Groene gevels ‐ beschrijving
• Indeling: planten die wortelen in volle grond (klimplanten met of
zonder klimhulp => grondgebonden)
» Deze planten kunnen zowel vanaf de grond omhoog als vanop een dak omlaag groeien
10Bron: Leitfaden Fassadenbegrünung
Page 6
4/09/2014
6
Groene gevels ‐ beschrijving
• Indeling: planten die verticaal wortelen in substraat of geotextiel tegen de gevel (doeken, bakken, traliewerk,… => niet grondgebonden, gevelgebonden)
11
Bron: Leitfaden Fassadenbegrünung
Groene gevels ‐ beschrijving
• Principe « Patrick Blanc » (botanist CNRS – Frankrijk)– 1988… 1994… populair vanaf 2004
– Metalen kader, PVC plaat, geotextiel, irrigatiesysteem
12Bron: PlantDesign – CCB (2011)
Page 7
4/09/2014
7
Groene gevels ‐ beschrijving
• Talrijke varianten – traliewerk,
– metalen bakken met ingebouwd substraat,
– modulaire panelen,
– …
13
Bron: LMP (Genk)
Bron: Gevelbegroeiing.net
Voordelen en nood aan onderzoek
• Esthetisch, sociaal, cultureel, …(onbenutte wanden krijgen een architectonische bestemming)
• Natuur in de steden, biodiversiteit, …(veel groen met een beperkt grondoppervlak, dit in tegenstelling tot groene daken)
14Bron: Gevelbegroeiing.net
Page 8
4/09/2014
8
Voordelen en nood aan onderzoek
• Thermische regeling van het gebouw ?– Zomercomfort
• Schaduw werpen op de gevels => geen directe straling van de zon
• Vermindering van de geveltemperatuur door de geventileerde luchtspouw en koeling door evapotranspiratie
– Nog belangrijker dan de straling is de verzadiging van het geheel met water
– Vermindering van de geveltemperatuur => besparing op het verbruik voor koeling
– Toevoegen van isolatie (EPB)
– In de winter is het warmer achter de groene gevel (beschut tegen de wind)
15
Voordelen en nood aan onderzoek
• Bescherming van de gevel tegen weersomstandigheden
• Vermindering van het « stedelijk warmte‐eilandeffect »?– enkele ° C warmer in de stad op een warme zomeravond (gevel t°)
• Hygrothermische regeling van het gebouw?– constante relatieve vochtigheid dankzij de vegetatie
16Bron: Via del BoschettoRome, Italië
Page 9
4/09/2014
9
Voordelen en nood aan onderzoek
• Verbetering van de luchtkwaliteit ?– bladeren onttrekken stof en CO2 uit de lucht
– opvangen van vervuilers zoals stikstofoxide, waterstofsulfide en vluchtige organische stoffen
• Verbetering van het akoestische comfort ?– geluidsisolatie (t.o.v. de straat bij groengevels aan de buitenkant)
– geluidsabsorptie
• Vasthouden van regenwater (klein i.v.m. groene daken)
Nog te weinig concrete en technische gegevens: wetenschappelijkeonderzoeken noodzakelijk
17
Inhoud van de presentatie
1. Groene daken
‐ Beschrijving en samenstelling
‐ Technische Voorlichting 229
‐ Recente evolutie / Verder onderzoek
2. Groene gevels
‐ Beschrijving
‐ Voordelen en nood aan onderzoek
3. Besluiten
18
Page 10
4/09/2014
10
Besluiten
• In theorie allemaal goed
• MAAR er zijn talrijke voorbeelden om aan te tonen dat theorie en praktijk niet altijd op elkaar afgestemd zijn.
• Noodzaak aan onderzoek
• Ruimte voor innovatieve materialen en systemen19
Page 11
© PCS – Alle rechten voorbehouden | 1
1© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Pieter Goossens
Plantengroei en onderhoud als keuzecriteria voor groene gevels
Demoproef groene gevels PCS
Proefopzet en achtergrond
2© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Page 12
© PCS – Alle rechten voorbehouden | 2
• Living wall systems (LWS)
• Zelfde oriëntatie (Z-W blootstelling)
• Individuele instellingen fertigatie
• Periode plaatsing: mei 2013
3
Demoproef groene gevels PCS
© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Plantenkeuze groene gevels
4© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Page 13
© PCS – Alle rechten voorbehouden | 3
Plantenkeuze groene gevels
5© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Competitie
RuderaalStress
Bron: Grime, J.P., 1977
Plantenkeuze groene gevels
6© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Competitie
RuderaalStress
Dianthusdeltoides
Campanularotundifolia
Luzula sylvatica
Page 14
© PCS – Alle rechten voorbehouden | 4
Plantenkeuze groene gevels
7© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Competitie
Stress
Dianthusdeltoides
Campanularotundifolia
Luzula sylvatica
Plantenkeuze groene gevels
8© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Competitie
Stress
Dianthusdeltoides
Campanularotundifolia
Luzula sylvatica
Page 15
© PCS – Alle rechten voorbehouden | 5
Plantenkeuze groene gevels
9© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Competitie
Stress
Dianthusdeltoides
Campanularotundifolia
Luzula sylvatica
10
Plantenkeuze demoproef PCS
© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Campanula Dianthus
Euonymus Waldsteinia
Page 16
© PCS – Alle rechten voorbehouden | 6
Plantontwikkeling
demoproef PCS
11© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
12© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Sempergreen Wallflore VGC
Mobilane Plantdesign Muurtuin
20 juni 2013
Page 17
© PCS – Alle rechten voorbehouden | 7
13© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
31 augustus 2013
Sempergreen Wallflore VGC
Mobilane Plantdesign Muurtuin
14© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
10 februari 2014
Sempergreen Wallflore VGC
Mobilane Plantdesign Muurtuin
Page 18
© PCS – Alle rechten voorbehouden | 8
15© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
9 april 2014
Sempergreen Wallflore VGC
Mobilane Plantdesign Muurtuin
16© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Bloei 2014
WallfloreSempergreen VGC
Mobilane Plantdesign Muurtuin
Page 19
© PCS – Alle rechten voorbehouden | 9
Samenvatting plantontwikkeling groene gevels PCS
17© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Naam Omschrijving
firma substraat
1 Sempergreen Steenwol
2VGC
kleikorrels met organisch materiaal en
schuimkorrels
3Wallflore
Steenwol met waterophoudende
tussenlagen
4 Plantdesign Veenmos
5 Mobilane substraat op basis van steenwol
6 Muurtuin lavasubstraat met turf
Overzicht systemen demoproef
nr.
Samenvatting plantontwikkeling groene gevels PCS
18© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Plantengroei
Naam Omschrijving
firma substraat
1 Sempergreen Steenwol *
2VGC
kleikorrels met organisch materiaal en
schuimkorrels**
3Wallflore
Steenwol met waterophoudende
tussenlagen
4 Plantdesign Veenmos *(*)
5 Mobilane substraat op basis van steenwol *
6 Muurtuin lavasubstraat met turf **
Omschri jving
Overzicht systemen demoproef
nr.
•Goede plantontwikkeling bij substraten van organische aard
Page 20
© PCS – Alle rechten voorbehouden | 10
Samenvatting plantontwikkeling groene gevels PCS
19© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
•Voedingsniveau substraat hangt samen met watergift
Waterverbruik Voedingsniveau
Naam Omschrijving
firma substraat
1 Sempergreen Steenwol **
2VGC
kleikorrels met organisch materiaal en
schuimkorrels* *
3Wallflore
Steenwol met waterophoudende
tussenlagen** *
4 Plantdesign Veenmos
5 Mobilane substraat op basis van steenwol * *
6 Muurtuin lavasubstraat met turf **
Overzicht systemen demoproef
nr. Omschri jvingEffi ciëntie
Samenvatting plantontwikkeling groene gevels PCS
20© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
•Goede vochtverdeling bij Plantdesign en Vertical Green Company
Naam Omschrijving
firma substraat
1 Sempergreen Steenwol * **
2VGC
kleikorrels met organisch materiaal en
schuimkorrels** **
3Wallflore
Steenwol met waterophoudende
tussenlagen
4 Plantdesign Veenmos ** **
5 Mobilane substraat op basis van steenwol * *
6 Muurtuin lavasubstraat met turf
ModuleSysteem
VochtverdelingOverzicht systemen demoproef
nr.
Page 21
© PCS – Alle rechten voorbehouden | 11
Onderhoud groene gevels
Watergiftesysteem
Bemesting
Plantonderhoud
Onkruidbeheersing
21© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
22
Onderhoud groene gevels
Watergiftsysteem Bemesting
• Controle verstopping druppelleidingen
• Vorstbeveiliging
• Reduceren watergift in winter
• Minimaal vochtgehalte
• Afhankelijk tijdstip
• Sturen naar gedrongen groei
• Aandacht voor buffer substraat
© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Page 22
© PCS – Alle rechten voorbehouden | 12
23
Onderhoud groene gevels
Plantonderhoud Onkruid
• Snoei soortafhankelijk
• Tijdstip:
– Voorjaar geeft bedekking in de winter met isolerende werking op substraat en gevel
• Inboeten
• Eerste jaren verhoogde aandacht
• Probleem?
– Uitzaaidruk
– Groeiwijze
– concurrentiekracht
© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
24
Onderhoud groene gevels
© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Page 23
© PCS – Alle rechten voorbehouden | 13
Ben je op zoek naar duurzame en rendabele oplossingen
voor groen in de bouwsector?
25© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
26© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Page 24
© PCS – Alle rechten voorbehouden | 14
het kenniscentrum voor sierteelt & groen in Vlaanderen
27© PCS | Groen bouwen voor duurzame gevels en steden, 3 september 2014, PCS
Bezoek ook www.pcsierteelt.beVolg jij het PCS al op LinkedIn?
proefcentrum-voor-sierteelt
Heb je nog vragen?
E: [email protected] : +32 (0)9 353 94 94
Page 25
4/09/2014
1
FIJN STOF EN PLANTEN: EEN BOEIENDE INTERACTIE
Roeland SAMSONSiegfried DENYS
Laboratory of Environmental and Urban Ecology (EUREC‐A!)
[email protected] @uantwerpen.be
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Structuur:
Intro
Fijn stof?
Plant‐fijnstof‐interacties
Groene gevels
Besluit
Page 26
4/09/2014
2
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
"Als je in Antwerpen moet sporten, doe het dan binnen"
“Jaarlijks meer dan twee miljoen doden door luchtvervuiling”
“Luchtkwaliteit Brussel bij slechtstevan Europa”
“Naast snelweg wonen is 17 sigaretten per dag roken”
“Vervuiling trucks kost België jaarlijks 1,3 miljard euro”
“EU daagt België voor rechter wegens te veel fijn stof”
“Het gaat fout met het fijn stof in ons land”
“China geeft bestaan van 'kankerdorpen' door vervuiling toe”
“Verstikkende smog brengt verkeer in Peking in de war”
“Weer meer vervuilende wagens gekocht in 2012”
“Hongkong gebukt onder ergste luchtverontreiniging ooit”
“Vier op de vijf Belgen willen meer maatregelen voor betere luchtkwaliteit”
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
WHO ‐Maart 2014: 7 miljoen doden in 2012 (1/8 van globale sterfgevallen) te wijten aan blootstelling aan luchtverontreiniging
“Air pollution is now the world’s largest single environmental health risk”
Gezondheidseffecten:
Acuut:
Irritatie luchtwegen, ogen en asthma
Chronisch:
Cardiovasculaire and ademhalingsaandoeningen, longkanker, vroegtijdigesterfte
Page 27
4/09/2014
3
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Page 28
4/09/2014
4
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Fijnstof (PM)
Mix van vloeibare en vaste deeltjes
Variërende chemische samenstelling
Grootte(PM10‐PM2.5)
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Fijnstof bronnen
Page 29
4/09/2014
5
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Fijnstof bronnen
Page 30
4/09/2014
6
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Plant‐luchtverontreiniging‐interacties
Natte / droge depositie
Depositie via 4 processen:
‐sedimentatie oiv de zwaartekracht
‐diffusie (Browniaanse beweging)
‐turbulente transfer: ‐impactie
‐interceptie
Page 31
4/09/2014
7
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Factoren die bladdepositie van atmosferische factoren beïnvloeden
Partikeldiameter
Luchtvochtigheid
Windsnelheid
Resuspensie
Plantkarakteristieken
Plantconfiguratie
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Page 32
4/09/2014
8
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
A. glutinosasemi-natuurlijk
A. glutinosaindustrieel gebied
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Stomatale densiteit (aantal / oppervlakte)(smalle weegbree: Plantago lanceolata)
Kardel et al. 2010 Environmental Pollution
Page 33
4/09/2014
9
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Kardel et al. 2012 Atmospheric Environment
June September
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Welke plantkarakteristieken beïnvloeden de fijnstof‐depositie?
Page 34
4/09/2014
10
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Welke plantkarakteristieken beïnvloeden de fijnstof‐depositie?
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Welke plantkarakteristieken beïnvloeden de fijnstof‐depositie?
Page 35
4/09/2014
11
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Street canyon
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Street canyon
Pugh et al. 2012 EST
Page 36
4/09/2014
12
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Street canyon
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Street canyon
corner eddy
canyon vortexu(z) u(z)
Page 37
4/09/2014
13
Intro – Fijn stof? – Plant‐fijnstof‐interacties – Groene gevels – Besluit
Groene gevels en fijnstof‐interacties3 september 2014
Besluit
‐ Luchtkwaliteit is van cruciaal belang voor de gezondheid
‐ Luchtkwaliteit interesseert de mensen / stedelingen
‐ Stedelijk groen kan luchtvervuiling beïnvloeden
‐ Groene gevels hebben een veelbelovend potentieel
‐ Soortenkeuze en luchtstroming zijn belangrijk
‐ Metingen en modeloefeningen zijn nodig voor een correcte inschatting
BEDANKT VOOR UW AANDACHT!
Page 38
4/09/2014
1
Textiel voor groene gevels
Sander De Vrieze
Centexbel Gent
Van Solvay naar groene gevels
Page 39
4/09/2014
2
Sioen – Vertical EcosystemFlexibele groene muren
Patent in aanvraag
Flexibiliteit
Licht
Waterdicht
Duurzaam
Textielarchitectuur
www.verticalecosystem.com
En eigenlijk zijn al die mooie eigenschappen ook die van textiel
Page 40
4/09/2014
3
Textiel voor groene gevels
Inleiding textiel
Hedendaagse producten en toekomst
Textiel voor groene gevels
Inleiding textiel
Hedendaagse producten en toekomst
Page 41
4/09/2014
4
Welke plant groeit graag in rots?
Op naar een shift van rotswol naar textielsubstraten
Page 42
4/09/2014
5
Wij zien textiel als een materiaal dat vezels bevat
Er bestaan vele soorten vezels; 2 grote categoriën zijn natuurlijke en synthetische
Page 43
4/09/2014
6
Er bestaan vele soorten vezels; 2 grote categoriën zijn natuurlijke en synthetische
Synthetische vezels worden getuned naar alle mogelijke toepassingen
Page 44
4/09/2014
7
Textielsubstraten voor planten zijn nooit getuned geweest
En nochtans bestaan er genoeg soorten nonwovens
Page 45
4/09/2014
8
Textiel voor groene gevels
Inleiding textiel
Hedendaagse producten en toekomst
Het huidige rotswol systeem
- : flexibiliteit
prijs
bevloeiing
geen functionalisering
beperkte plant-substraat
interactie
+ : stabiliteit
Page 46
4/09/2014
9
Sioen – Vertical EcosystemFlexibele groene muren
Velcro – Peel awayDe verplaatsbare groene gevel
Nonwoven systeem voor betere wortel-ingroei
Ingenieus bewateringssysteem
Pot is afpelbaar door het klittenbandsysteem
Page 47
4/09/2014
10
Verschillende Belgische textielproducenten maken materialen die gevelgroen kunnen helpen
Verschillende Belgische textielproducenten maken materialen die gevelgroen kunnen helpen
Page 48
4/09/2014
11
Textiel voor groene gevels
Inleiding textiel
Hedendaagse producten en toekomst
Sommige gevels zijn al groen; voor anderen kan textiel mee de toekomst vormen
Page 49
4/09/2014
12
Textiel voor groene gevels
Sander De Vrieze
[email protected] - 09 243 82 13
Page 50
SOCIAAL HUIS
GROENE GEVELS EN PRAKTIJKERVARING
PROJECT
REALISATIE
Page 51
3
1 - SITUERING
SOCIAAL HUIS Ternat
4
GLAZEN DOOS
Oude Pastorijbestaand Sociaal Huis
Onzichtbaar gebouwnieuw Sociaal huis
Onzichtbaar gebouw
geïnspireerd op Dan Graham RESULTAAT een gebouw met een facade opgebouwd uit SPIEGELS en GROEN
2 - CONCEPT
Page 52
5
Transparante CorridorBestaand centrum Duurzaam Sociaal Huis
inkom & balie receptie toiletten techniekenstockage directievergaderruimterefter
1 2 3 4 5 6 78
1
28
3
7 67
5
PLANNEN gelijkvloers
2 - CONCEPT
4
6
PLANNEN verdieping
Transparante Corridor
1
2
3
6
665
4
4
7
77
Bestaand centrum Duurzaam Sociaal Huis
gang archief toiletten patio’sstockage directievergaderruimte
1 2 3 4 5 6 7
2 - CONCEPT
Page 53
7
BREEAM Duurzaam bouwen
Energetisch concept gebasseerd op
uilding
esearch
stablishment
nvironmental
ssesment
ethodology
2 - CONCEPT
8
Health & Wellbeing - Belichting en zichtBREEAM
Patio inkomend licht en inkijk filteren
Gefilterde visuele connectieNatuurlijk licht en visuele connectie
Groene en spiegelende wanden
Patio
Natuurlijk licht én privacy
Kunstlicht met sensoren op beweging en duister
Belichting en zicht
Gezondheid: werk- en leefomgeving; geluid, licht, uitzicht, luchtkwaliteit, temperatuur.
2 - CONCEPT
Page 54
9
2 - CONCEPT
Health & Wellbeing - Belichting en zichtBREEAM
10
BREEAM Water
Buffering & opvang
RWputBestaande 20 000 l
RWputNieuwe
20 000 l
WaterbufferingGroendak: intensief
2 Uitgietbakken
4 WC’s
Overdimensionering
WaterbufferingGroendak
Water: waterverbruik, monitoring, toepassen van energiezuinige toiletten, waterrecycling, grijswatersysteem.
2 - CONCEPT
Page 55
11
Permacultuur =
BREEAM Land Use
Gevels - eetbaar groen
Het doel is een duurzame opbrengst (ecosysteem) van natuurlijke producten voor de mensen in en rond het gebouw
10 extensieve verticale wanden(eetbaar fruit en bessen)
3 intensieve verticale wandenonbereikbaar (bloemen en insecten)
Landgebruik en ecologie: duurzaam landgebruik, afgraven of reinigen van verontreinigde grond.
2 - CONCEPT
12
BREEAM Land Use
Gevels - eetbaar groen
13 inheemse soorten fruit & bessen
Vrij te plukken door de gebruikers en bezoekers
Landgebruik en ecologie: duurzaam landgebruik, afgraven of reinigen van verontreinigde grond.
bessen, druiven, appels, peren, aardbeien, frambozen, bosbessen, ....
2 - CONCEPT
Page 56
13
Opbouw
Systeem met matten reduceert de dikte van de wand
vegetatielaag
2 lagen geotextiel
hardschuimplaten
metalen frame
Irregatie en voeding = computergestuurd
3 - TECHNISCH
GROENGEVELS
14
3 - TECHNISCH
CRITERIA
Technische Criteria
bestaande muurondersteundende structuur foamplaat dubbele laag textielirrigatie met water en nutriëntenopvang irrigatiewater
1 2 3 4 5 6
Ecoworks
Page 57
15
3 - TECHNISCH
SCHEMA Sturing
De groengevel wordt geïrrigeerd met regenwater waarbij de nodige nutriënten zijn bijgevoegd.
16
3 - TECHNISCH
DETAIL Metadecor
Gevelopbouw:- HSB 200 mm (door aannemer)- waterdichte folie (door aannemer)- horizontale regel geimpregneerd vuren 28x60mm- isolatieplaat- 2x geotextiel- planten
Page 58
17
3 - TECHNISCH
WERF
18
4 - EVALUATIE
OPLEVERING mei 2013
Page 59
19
4 - EVALUATIE
NA OPLEVERING problemen & afwijkingen
20
4 - EVALUATIE
CONCEPT
Gevels - eetbaar groen
afwijking tov realisatie
Eetbaar groen niet mogelijk door NO gevel maar wel fruit op groendak patio aan zuidwest gevel.
10 extensieve verticale wanden(eetbaar fruit en bessen)
3 intensieve verticale wandenonbereikbaar (bloemen en insecten)
Permacultuur = Het doel is een duurzame opbrengst (ecosysteem) van natuurlijke producten voor de mensen in en rond het gebouw
Page 60
21
4 - EVALUATIE
ONDERHOUD
Een goede nazorg alsook een goed onderhoudsregime is essentieel voor een goede werking.
Nazorg
(Voldoende water en elektriciteit aanwezig)
Ecoworks
Verschil groendak & gevel
gevels lange tijd zonder wateraanvoer kwamen
22
4 - EVALUATIE
STROOMSTORING gevels zonder water
stroomstoring
Vegetatie verloederd
Page 61
23
BEELD
4 - EVALUATIE
24
4 - EVALUATIE
BEELD
Page 62
25
BEELD
4 - EVALUATIE
26
BEELD
4 - EVALUATIE
Page 63
27
5 - BESLUIT
Concept
Prijs
Concept samen bedenken met een specialist of uitvoerder is essentieel. Zeker naar fouten bouwdetails (afvoer water).
Gaat de bouwheer het systeem goed beheren?Systeemkeuze in functie van wensen en beheer door bouwheer.
Groengevelwand opbouwen is duur.Groengevelwand vanuit de grond is niet duur.
WWW.DEBOUWERIJ.COM
Page 64
4/09/2014
1
Ontwerp onderzoeksproject- 03/09/2014 - Pagina 1
Voorstel van het ontwerp onderzoeksproject met vragenlijst
IWT VIS-traject
Ine KnoopsArch. en Ing. Bouwkunde
Onderzoeker [email protected]
+32 2 655 77 11
Ontwerp onderzoeksproject- 03/09/2014 - Pagina 2
Voorstel van het ontwerp onderzoeksproject
◘ IWT: agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie
◘ VIS-traject: Vlaams InnovatieSamenwerkingsverband
=> Subsidieregeling voor innovatief onderzoek en implementatie
IWT VIS-traject
Page 65
4/09/2014
2
Ontwerp onderzoeksproject- 03/09/2014 - Pagina 3
◘ Indiening van het project ‘Groen Bouwen: groene gevels voor duurzame gebouwen en steden’
◘ Niet goedgekeurd
Herindiening bij oproep 2014-2015
• deadline: 27/11/2014
• o.b.v. de evaluatie van de
experten en IWT bij de
oproep 2013-2014
Oproep 2013-2014
Ontwerp onderzoeksproject- 03/09/2014 - Pagina 4
Voorstel van het ontwerp onderzoeksprojectWerkpaketten
Page 66
4/09/2014
3
Ontwerp onderzoeksproject- 03/09/2014 - Pagina 5
Voorstel van het ontwerp onderzoeksproject
◘ WP 1: Diagnose van de bestaande toestand
Er wordt een globaal beeld verkregen van de reeds bestaande systemen in België en in het buitenland met de voor- en nadelen, pathologie,….
◘ WP 2.1: Onderzoek en optimalisatie- Luchtkwaliteit / luchtzuivering
Focus op het binnenklimaat en de captatie van fijn stof.
- Thermisch / hygrothermisch
Verdamping en het koelend effect van een plantengevel naar de buitenomgeving toe.
Werkpaketten
Ontwerp onderzoeksproject- 03/09/2014 - Pagina 6
Voorstel van het ontwerp onderzoeksproject
- Water
Fertigatie (waterverbruik) en de kwaliteit van het water voor hergebruik
- Akoestiek
De geluidswerendheid en de geluidsabsorptie voor het binnenmilieu en de buitenomgeving
- Planten
Plantenkeuze i.f.v. de beoogde omgeving en de functies van het gevelgroen (esthetiek, biodiversiteit,…)
- Substraat
Keuze i.f.v. de gekozen planten en de oriëntatie van de muur
Werkpaketten
Page 67
4/09/2014
4
Ontwerp onderzoeksproject- 03/09/2014 - Pagina 7
Voorstel van het ontwerp onderzoeksproject
- Onderhoud van planten
Minimalisatie van de frequentie door optimale afstemming plant -systeem
- Dragende structuur
Stabiliteit, windweerstand, onderhoud en duurzaamheid / veroudering van onderdelen
- Brandgedrag
Brandreactie van de gevel als geheel en van de specifieke onderdelen
- LCA / LCC
Aandacht voor de levenscyclusanalyse en de levenscycluskosten
Werkpaketten
Ontwerp onderzoeksproject- 03/09/2014 - Pagina 8
Voorstel van het ontwerp onderzoeksproject
◘ WP 2.2: Innovatieve systemen en onderdelen- Fertigatietechniek
Optimalisatie tot duurzame technieken
- Stimulatie van luchtstromen langs de gevel
Optimalisatie van de captatie van fijn stof
- Substraat
Onderzoek naar nieuwe en verbeterde substraten
- Fijn stof opnemend textiel
Nagaan of deze textielen een bijdrage kunnen leveren aan de luchtzuivering
Werkpaketten
Page 68
4/09/2014
5
Ontwerp onderzoeksproject- 03/09/2014 - Pagina 9
Voorstel van het ontwerp onderzoeksproject
◘ WP 3:Implementatie (case studies)
Opvolgen van zowel bestaande als nieuw te installeren groene gevels
◘ WP 4: Valorisatie naar de sector- Handleiding voor toepassing / ontwerp
Opstellen van een handleiding met nuttige tips
- Workshops, studiedagen, opleidingen, beurzen,…
- Demonstraties
Werkpaketten
Ontwerp onderzoeksproject- 03/09/2014 - Pagina 10
Voorstel van het ontwerp onderzoeksproject
- In de informatiemap
- Waardevol om inzicht te krijgen in wat belangrijk is zodat het onderzoeksproject aan de noden van de sector kan beantwoorden
Enquête