GÖĞÜS HASTALIKLARINDA ACİLLER Dr. Gürsel ÇOK Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD, İZMİR TTD IX. Kış Okulu 13-16 Ocak 2010, Antalya
Jan 21, 2016
GÖĞÜS HASTALIKLARINDA ACİLLER
Dr. Gürsel ÇOKEge Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD, İZMİR
TTD IX. Kış Okulu13-16 Ocak 2010, Antalya
SUNUM PLANISUNUM PLANI
• Semptom-bulgular ve acil yaklaşım• Ağır astım atağı• KOAH akut alevlenmesi• Yabancı cisim aspirasyonu• Suda boğulma• Anaflaksi• RADS• CO entoksikasyonu• Dekompresyon hastalığı• Akut dağ hastalığı ve yüksekliğe bağlı pulmoner ödem • Vena Kava Süperior Sendromu
DİSPNE
Acil servise başvuran hastalarda en sık görülen solunumsal semptom
Ortopne
Trepopne
Platipne, ortodeoksi
Paroksismal nokturnal dispne
DİSPNE Ne zamandan beri var? Ani mi gelişti, yavaş yavaş
mı?
Eşlik eden başka semptom yada bulgu var mı?
Daha önce oldu mu, olduysa hangi tedaviyle düzeldi?
Sürekli kullandığı ilaç var mı?
Travma, yabancı cisim aspirasyonu, eşlik eden kalp yada akciğer hastalığı var mı?
Yakın zamanda cerrahi girişim yapılmış mı?
AKUT DİSPNE NEDENLERİ
• Yeni gelişen akut dispne Astım atağı Pulmoner emboli Pnömotoraks Kardiyak(akciğer ödemi) Pnömoni ARDS Toraks travması Plevral effüzyon Atelektazi Pulmoner hemoraji Üst hava yolu obstrüksiyonu RADS Psikojenik
• Kronik dispne üzerine eklenen akut dispne KOAH alevlenmesi Kronik kalp hastalıkları Göğüs deformiteleri İnterstisyel akciğer hast. Tekrarlayan mikroemboliler Solunum kas hastalıkları
DİSPNE
En sık görülen 4 hastalık grubu için anamnez ve FM ile %80’ine tanı konabilir.
Sadece anamnez ile; Solunum hastalıklarının % 47’sine Kardiyak hastalıkların % 67’sine Tüm hastalıkların % 56’sına
APNE
Apne süresince PaO2 dakikada 3-5 mmHg düşer, PaCO2 3-5 mmHg yükselir-20-30 dk’da ölüm
Spontan geri dönen apne: Cheyne-Stokes, uyku apne
Daha önce solunumsal hastalığı olmayan kişide apne;
Üst solunum yolunun tam tıkanması Santral solunum sistemi baskılanması yada hasarı Serebral hipoksemi
Acil solunum desteği sağlanmalı ve yakınlarından ayrıntılı öykü alınmalı
APNE
• Dilin tıkadığı hava yolu açılmalı, gerekirse aspirasyon• Airway takılması ve ambu desteği• Entübasyon, • Trakeostomi
WHEEZİNG
Astım KKY KOAH Bronşiolit Pulmoner tromboemboli Toksik gaz inhalasyonu Sarkoidozis Müköz tıkaç Yabancı cisim Endobronşiyal tümör, tüberküloz Bronşlara dıştan bası
STRİDOR
Bilinç kaybına bağlı dilin hipofarinksi tıkaması Yabancı cisim Enfeksiyonlar Travma Anaflaksi Koroziv madde içimine bağlı larinks ödemi Üst hava yollarında tümör yada dıştan bası
SİYANOZ Redükte hemoglobinin 5 gr/dl’nin üzerine çıkmasıyla
oluşur.
Normalde Sat:% 80’in Hb:10 gr/dl Sat:% 70’in altına düşerse
siyanoz Hb:17.5 gr/dl Sat: % 90’ın• 3 temel mekanizmayla oluşur: - Hipoksemi - Methemoglobinemi - Periferik staz
SİYANOZ
Düşük PaO2
Akciğer Hastalıkları• KOAH• Astım• P.emboli• ARDS• İAH• Torasik deformiteler
Kalp Hastalıkları• Şantlı kalp hast.• Akciğer ödemi
Santral Sinir Sistemi• Enfarkt• İskemi• Solunum merkezi depresyonu
SİYANOZNormal PaO2
Düşük SaO2
Methemoglobinemi
Konjenital Hemoglobin M
EdinselİlaçlarKimyasal maddeler
Normal SaO2
Periferik Staz
YaygınHipotansiyonKan viskozitesi ↑Kardiyak output↓
Lokal RaynaudVCSS
GÖĞÜS AĞRISI
Plöritik tipte göğüs ağrısı Pnömoni Plörezi Pnömotoraks Pulmoner emboli Plevra tümörleri Perikardit Kosta fraktürü Dressler sendromu
Cilt-kas-iskelet sistemi ağrıları Tietze sendromu Zona Travma (kosta-vertebra fraktürleri) Göğüs duvarı tümörleri Göğüs duvarı enfeksiyonları
GÖĞÜS AĞRISI
Retrosternal göğüs ağrısı MI Aort diseksiyonu GÖR, özefajit Perikardit Özefagus rüptürü Trakeobronşit
GÖĞÜS AĞRISI
Subdiyafragmatik nedenler• Safra kesesi hastalıkları• Gastrit• Pankreatit• Subdiyafragmatik abse
HEMOPTİZİ
Masif hemoptizi-> Bir kerede 200 ml, günde 200-600 ml
İletici hava yolları 150 ml
GİS kanaması?, ÜSY’dan kanama?
Göğüs servisine yatışların %11’i hemoptizi (bunların %5-14’ü masif)
Masif hemoptizide mortalite %38
Sıklıkla bronşiyal arterlerden kaynaklanır - %90◦ Pulmoner arterlerden %5
HEMOPTİZİ NEDENLERİ
Hemoptizilerin > % 85-90’ının nedenleri:Bronşektazi, pnömoni, tüberküloz, akciğer kanseri, bronşit
1-Enfeksiyon Hastalıkları Tüberküloz Bronşit Pnömoni Akciğer absesi Bronşektazi Aspergilloma Kistik fibrozis Kist hidatik
2-Kardiyak HastalıklarMitral stenozSol kalp yetmezliği
3- Vasküler HastalıklarPulmoner emboli/infarkt, PHTAort anevrizması-bronkovasküler fistül Arteriovenöz malformasyon
4-MalignitelerAkciğer kanseri Karsinoid tümörMetastatik tümörler
5-TravmaToraks travmasıTrakeovasküler fistülYabancı cisim aspirasyonuBronş rüptürüYağ embolisiBronkolitiyazis
6-İyatrojenik BronkoskopiAkciğer biyopsisiTrakeal aspirasyon Swan-Ganz kateteriLenfanjiyografiPulmoner anjiografiAntikoagülan, fibrinolitik tedavi
7-Alveolar Hemoraji SendromlarıVaskülitler ( Behçet Hastalığı, Wegener)Bağ dokusu hastalıklarıGoodpasture sendromu İlaçlar (Dpenisilamin, amiodaron, nitrofurantoin)İdiyopatik
8-Hematolojik BozukluklarDIC, hemofili, trombositopeni,
9-DiğerKatameniyal hemoptiziLenfanjioleiyomiyomatozisPnömokonyozis
9-İdiyopatik
HEMOPTİZİ NEDENLERİ
HEMOPTİZİLİ HASTAYA YAKLAŞIM
Acilen damar yolu açılmalı ve solunum pasajı sağlanmalı
Başı yukarıda, kanayan tarafa yatırılmalı Yatak istirahati, oksijen Ayrıntılı öykü ve FM Rutin kan, hemogram, koagülasyon testleri Uygun kan grubuna göre kan temin edilmeli Akciğer grafisiyle kanama lokalize edilmeli (BT?) Bronkoskopiyle kanama yeri tespiti ve tedavi Fogarty kateteri
Asfiksi bulguları varsa entübe edilmeli, Carlen’s tüpü
Warfarin aşırı dozunda K vit Tranexamic asit (parenteral 10mg/kg) Vazopressin (başlangıçta 0.2-0.4 U/dk, kanama
durursa aynı doz ile 12 saat devam) Koagulopatili hastalara taze tam kan, taze
donmuş plazma Nedene yönelik tedavi (RT) Bronşiyal arter embolizasyonu, cerrahi
değerlendirme
HEMOPTİZİLİ HASTAYA YAKLAŞIM
HEMOPTİZİLİ HASTAYA YAKLAŞIM
AĞIR ASTIM ATAĞI
Nefes darlığı, öksürük, göğüste sıkışma hissi, wheezing gibi semptomların bir veya birkaçının progresif artış gösterdiği epizodlar
Ağır atakta: konuşurken dispne, SS>30/dk, yardımcı solunum kasları kullanılır nabız>120/dk pulsus paradoksus>25 PEF<%60 PaO2<60 mmHg PaCO2>45 mmHg Solunum durması: Sessiz akciğer, paradoks solunum,
bilinç bulanıklığı, bradikardi, pulsus paradoksus
kaybı
Mortalite riski yüksek hastalar: 1- Daha önce yaşamı tehdit eden atak öyküsü 2- Son 1 yılda 2’den fazla acil servis-hastaneye
yatış
3- Ayda 1 kutudan fazla kısa etkili β2 agonist kullanımı
4- Oral steroid kullanan, yada yeni kesmiş olan 5- Ek kardiyak hastalık 6- Psikiyatrik sorunları olan 7- Sosyoekonomik durumu kötü olan
AĞIR ASTIM ATAĞI
Nazal yolla 2-4 l/dk oksijen (SaO2>%90) Spacer-aerochamber ile ilk 1 saatte 20 dk ara ile 2-4
puff kısa etkili β2 agonist (1-4 saatte tekrarlanır) Atağın ağırlığına göre aralıklı yada sürekli
nebülizasyon Kısa etkili β2 agoniste 30-60 dk içinde yanıtsızsa
antikolinerjik yararlı olabilir. Atağın ağırlığına göre sistemik steroid Steroid, β2 agonist, antikolinerjik ile ilk 3 saatte
yanıt yoksa IV teofilin (önceden almıyorsa 6 mg/kg yükleme, 0.5 mg/kg/saat sürekli infüzyon)
AĞIR ASTIM ATAĞI-TEDAVİ
Mevcut tedaviyle GD daha kötüleşen, hiperkapni gelişen, bilinci bozulan, paradoks solunum, bradikardi gelişen, siyanoz oluşanların yoğun bakımda izlenmesi gerekir.
- İlave tedavi olarak IV veya SC kısa etkili β2 agonist
- 1/1000 adrenalinden 0.2-0.5 ml/20 dk ara ile 1-3 kez
- Magnezyum sülfat 2 g/20 dk infüzyon,
Buna rağmen genel durumu bozulan, koopere, hemen entübasyon düşünülmeyen hiperkapnik hastalarda NIMV düşünülebilir. Astımda yararı sınırlı!
AĞIR ASTIM ATAĞI-TEDAVİ
Tedaviye rağmen: Konfüzyon, bilinç bulanıklığı, GD’da hızlı bozulma Pulsus paradoksus kaybı SS>40/dk PaCO2>45 mmHg pH<7.25 Solunum kaslarında ciddi yorgunluk belirtileri Solunum arresti
AĞIR ASTIM ATAĞI-IMV
KOAH-AKUT ALEVLENME
Günlük değişikliklerden farklı olarak akut başlangıçlı, ilaç ilave etmeyi-doz artırmayı gerektiren öksürük, balgam miktarında artma ve pürülans, nefes darlığında artma ile karakterize
Nefes darlığı, balgam miktarında artış ve pürülans özelliklerinden üçü varsa Tip I-ağır atak
Alevlenmelerin en sık nedeni enfeksiyonlar ve
hava kirliliği
Yüksek riskli grup: - USOT alan - FEV1<1 lt - Yardımcı solunum kaslarını kullanan - Paradoksal solunum yapan - Sağ kalp yetmezliği bulguları olan - Sık atak geçirme ve hastaneye yatma öyküsü
olan - 65 yaşından büyük - Eşlik eden hastalığı olan - Sistemik steroid kullanan
KOAH-AKUT ALEVLENME
Yoğun bakımda izlenmesi gereken grup: - Başlangıç tedavisine yanıtsız şiddetli dispne - Konfüzyon, letarji, koma - Ek oksijen yada NIMV’e rağmen; * Persistan hipoksemi PaO2<40 mmHg ve/veya
* Progreyon gösteren hiperkapni (PaCO2>60 mmHg)
* Progresyon gösteren asidoz (pH<7.25)
KOAH-AKUT ALEVLENME
Kontrollü oksijen tedavisi
Bronkodilatatör tedavi: Öncelikle inhale kısa etkili β2 agonist, yanıta göre inhale antikolinerjik, aminofilin
Steroid tedavisi: 30-40 mg/gün metilprednizolon/7-10 gün
Antibiyotik
NIMV
IMV
KOAH-AKUT ALEVLENME-TEDAVİ
Genellikle çocuklarda
Erişkinlerde yemek yerken konuşma yada gülmeye bağlı gıda aspirasyonu,
Katı madde aspirasyonuna bağlı kısmi yada tam hava yolu obstrüksiyonu,
Mide içeriği yada kimyasal madde aspirasyonuna bağlı kimyasal pnömonitis
YABANCI CİSİM ASPİRASYONU
YABANCI CİSİM ASPİRASYONU
Üst hava yolunun tama yakın obstrüksiyonunda ani dispne, bilinç kaybı, apne, siyanoz
Bu olgulara acilen Heimlich manevrası
Alt hava yolu obstrüksiyonunda rijit bronkoskopi, cerrahi
SUDA BOĞULMA Tatlı yada tuzlu suda, genellikle kaza ile, nadiren
intihar yada cinayet
Boğulma: Su altında kaldıktan sonra 24 saat içinde laringospazma ve/veya akciğerlere sıvı aspirasyonuna bağlı hava yolu obstrüksiyonu neticesinde asfiksi, ölüm
Boğulayazma: Su altında kaldıktan sonraki 24 saati aşan dönemde kısmi veya tam iyileşme yada ölüm
Başlangıçta panikle az miktarda suyun tetiklediği apne veya laringopazmla ölüm veya kuru boğulma
Genellikle çok miktarda su aspirasyonuna bağlı asfiksi
Asfiksi, anoksik ve iskemik zedelenme
Aşırı sıvı yüklenmesi
Akciğer hasarı
Hipotermi
SUDA BOĞULMA-FİZYOPATOLOJİ
Glasgow koma skalası<6
CPR gereksinimi
Ventilatör desteği gereksinimi
pH<7.00 olanlarda prognoz kötü
SUDA BOĞULMA
Süratle solunum desteği, oksijen Hava yolu tıkalı ise Heimlich manevrası Isıtılmalı Servikal travma kuşkusu varsa boyun
desteklenmeli Yatay konumda tutularak beyin perfüzyonu
desteklenmeli Damar yolu açılmalı Kardiyak arrest varsa kalp masajı Solunum arresti varsa entübasyon, MV Monitörizasyon (Kalp, solunum, iyonlar, kan şekeri) Stabil olsa bile 12-24 saat izlem
SUDA BOĞULMA-TEDAVİ
ANAFLAKSİ
Tip I aşırı duyarlılık reaksiyonu sonucu mast hücresi ve bazofil aktivasyonuyla ani gelişen, deri, solunum, KVS ve GİS’e ait semptom ve bulgularla karakterize
Gıda, ilaçlar, böcek sokması, lateks, immunoterapiye bağlı ortaya çıkabilir.
Enjeksiyondan 5-30 dk sonra, oral alımdan sonra 2 saat içinde
Başlama zamanıyla hastalığın ciddiyeti ilişkili
Temel olay ani anjiyoödem ve larinks ödemi Dispne, stridor, ses kısıklığı ve seste kabalaşma Göğüste sıkışma hissi, çarpıntı, hipotansiyon Cilt döküntüsü, kaşıntı, kızarıklık Yutma güçlüğü Dil ve dudaklarda şişlik Göz bulguları Baş dönmesi Bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı Senkop, bilinç bulanıklığı, koma
ANAFLAKSİ
Zamanla yarış Tedavide gerekli ilaç ve ekipman hazır
bulundurulmalı Etken derhal uzaklaştırılmalı Böcek sokmasında turnike, bölgeye 1/1000
adrenalinden 0.1-0.3 ml Vital bulgular hızla değerlendirilmeli Erişkinde 0.5 mg adrenalin SC, IM, 10-15 dk ara ile
2-3 kez tekrarlanabilir. Şok, kardiyovasküler kollaps yada SC adrenaline
yanıt yoksa 1/1000’lik adrenalinden 0.1 ml, 10 ml SF ile sulandırılır, 10 dk içinde IV infüzyon
ANAFLAKSİ-TEDAVİ
Vasküler kollaps nedeniyle damar yolu bulunamazsa intratrakeal, sublingual adrenalin
Antihistaminik kombinasyonu (H1-H2): Klorfeniramin 10-20 mg IV yada difenilhidramin 25 - 50 mg İM/IV ve ranitidin veya simetidin IV
Steroid tedavisi: 1-2mg/kg metilprednizolon (6 saatte bir tekrarlanabilir.
Gerektiğinde acil hava yolu açılmalı: Airway, entübasyon, krikotiroidotomi, oksijen
ANAFLAKSİ-TEDAVİ
Gerekirse CPR, trendelenburg pozisyonu
Bronkospazmın tedavisi
Hipotansiyon varsa damar dışına çıkan volümün yerine konması için, kolloid, kristaloid, serum fizyolojik
Sistolik TA<90 mmHg ise dopamin
Mutlaka uyarı kartı taşımalı
ANAFLAKSİ-TEDAVİ
Yoğun olarak irritan bir gaz, duman yada aerosolün akut inhalasyonu sonrası astım benzeri semptomlar ve bronş aşırı duyarlılığı
Toluen diizosiyanat, klor, fosgen, sülfirik asit, duman, hidroklorik asit, amonyak, klorin
Kriterler: - Daha önce solunumsal şikayet yok - Tek bir olay yada yoğun maruziyet sonrası - Maruziyetten sonra 24 saat içinde başlaması - Semptomların astımı taklit etmesi - SFT’de obstrüksiyon ve/veya BHR - Diğer akciğer hastalıklarının dışlanması
RADSRADS
Patogenez?
Tedavi: - Steroid (Sistemik, inhaler)
- β2 agonist
- İpratropyum bromür, teofilin - Oksijen
RADSRADS
CO, kokusuz, renksiz, tatsız bir gaz sessiz katil!
Odun, kömür, gaz yağı, doğal gazın tam yanmaması sonucunda ortaya çıkar. Egzos, yangın da CO kaynağı
CO ENTOKSİKASYONUCO ENTOKSİKASYONU
İzmir'de kömür sobası can aldı Sobadan sızan karbonmonoksit gazından zehirlenen baba ile oğlu öldü. İzmir'in Konak ilçesinde kömür sobasından sızan karbonmonoksit gazından zehirlenen baba ile oğlu öldüİzmir'de soba gazından zehirlenen baba ile oğlu hayatını kaybetti İzmir'in Konak ilçesinde kömür sobasından sızan karbonmonoksit gazından zehirlenen baba ile oğlu öldü. Alınan bilgiye göre, Konak ilçesi Çimentepe semti 635Baba-oğul sobadan zehirlendi İzmir'in Konak ilçesinde kömür sobasından sızan karbonmonoksit gazından zehirlenen baba ile oğlu öldü. Konak ilçesi Çimentepe semti 635Yaşlı kadın soba gazından zehirlendi İzmir'in Boğaziçi semtinde, kömür sobasından sızan karbonmonoksit gazından zehirlenen yaşlı bir kadın öldü. Soba gazı 4 can aldı Bozüyük- Çarşı Mahallesi 409. Sokak 23 numaralı evde yaşayan ………ailesinin ilköğretim öğrencisi çocukları ……….karnesini merak eden amca ………………, uzun süre çaldığı kapıyı açan olmayınca şüphelendi
http://www.porttakal.com/haber-yine-karbonmonoksit-zehirlenmesi-215885.html
Hemoglobine afinitesi O2 ‘den 210 kat fazla (COHb)
Oksijenin Hb’e bağlanmasını engeller.
CO, periferde myoglobin ile birleşir COMb kasların oksijen kullanımı bozulur doku hipoksisi
Laktat artışı, sitokrom inhibisyonu metabolik asidoz
CO ENTOKSİKASYONUCO ENTOKSİKASYONU
COHb<%10 asemptomatik
COHb>%10 Baş ağrısı, baş dönmesi Bulantı, kusma Bulanık görme Bilinç kaybı Konvülziyon, koma Taşiaritmi, myokard iskemisi
bulguları
COHb>%60 ÖLÜM
CO ENTOKSİKASYONU-KLİNİKCO ENTOKSİKASYONU-KLİNİK
Uygun öykü ve klinik tablo
Kesin tanı ve izlem arter kan gazında SaO2 ölçümüyle (Pulse oksimetre ile değil!)
CO-Oksimetre ile COHb düzeyi ölçülmeli, yoksa ekspiryum havasında CO ölçümü
COHb (%):0.16xCO
CO ENTOKSİKASYONU-TANICO ENTOKSİKASYONU-TANI
İleri yaş
CO maruziyet süresi
Koma
Tedaviye kadar geçen süre
Metabolik asidoz varlığı
Serumda yüksek amilaz ve aspartat aminotransferaz düzeyleri
CO ENTOKSİKASYONU-PROGNOZCO ENTOKSİKASYONU-PROGNOZ
Olay yerinden hızla uzaklaştırılmalı,
CPR ihtiyacı değerlendirilmeli,
%100 oksijen
COHb>%25 (Gebelerde COHb>%10) ise hiperbarik oksijen (Oda havasında COHb yarı ömrü 4-6 saat, hiperbarik ortamda 20-90 dk) tedavisi, ilk 6 saat çok önemli
HBO yoksa: Entübasyon+%100 oksijen+5 cmH2O PEEP
CO ENTOKSİKASYONU-TEDAVİCO ENTOKSİKASYONU-TEDAVİ
CO ENTOKSİKASYONU-TEDAVİCO ENTOKSİKASYONU-TEDAVİ
Hafif entoksikasyon (Güçsüzlük, bulantı, halsizlik, baş ağrısı)
NBO-% 100 oksijen/4 saat süreyle
Yeniden değerlendir
Semptomlar devam ediyorsa HBO düşün
CO ENTOKSİKASYONU-TEDAVİCO ENTOKSİKASYONU-TEDAVİ
Ağır entoksikasyon (Bilinç kaybı, fokal nörolojik sorunlar, konfüzyon, myokard iskemisi)
%100 oksijenle 90-120 dakika HBO
Semptomlar devam ederse 3-6 saat içinde HBO tekrarı
DEKOMPRESYON HASTALIĞI-VURGUN
Basınçlı hava ile yapılan dalışlardan sonra görülen sistemik bir hastalık
Dalarken dış basıncın artmasıyla çözünen inert gazın hızlı çıkışa bağlı yetersiz rekompresyon nedeniyle kan veya dokuda serbest kabarcıklara dönüşmesi ve atılamamasına bağlı
Hava ile yapılan dalışlarda nitrojen, Karışım gaz dalışlarında
- HELIOX: helyum, - TRIMIX (nitrojen/helyum/oksijen): nitrojen ve
helyum
Hastalık Gelişiminde Rol Oynayan Faktörler1- Dalınan derinlik2- Bu derinlikte geçirilen süre3- Hızlı çıkış4- Dehidratasyon5- Tekrarlanan dalışlar6- Vücut ağırlığı7- Su sıcaklığı8- Daha önce vurgun öyküsü9- Dalış sırasında yapılan efor10- KOAH
DEKOMPRESYON HASTALIĞI-VURGUN
Deri, kas, eklem tutulumu: Tip I (Hafif) Tüm sistemlerin tutulumu: Tip II (Ağır)
Kardiyopulmoner tutulum: - Nefes darlığı ve göğüste sıkışma hissi - Retrosternal ağrı - Öksürük - Halsizlik - Asfiksi - Şok, ölüm
Pulmoner gaz embolisi, interstisyel ödem, pulmoner HT, sağ ventrikül yüklenmesi
DEKOMPRESYON HASTALIĞI-KLİNİK
Sinir sistemi tutulumu- En tehlikeli tutulum - En sık medulla spinalis (alt torakal, üst lomber) - Parestezi - Parapleji - Miksiyon ve defekasyon kusurları
Daha az sıklıkta: - Refleks kayıpları - Patolojik refleksler - Kafa çifti tutulumları - Derin ve yüzeyel duyu kusurları
DEKOMPRESYON HASTALIĞI-KLİNİK
Eklem tutulumu - İlk ve en iyi tanımlanmış form - Kalça, dirsek, omuz, diz - Hareket kısıtlılığı ve ağrı
Deri tutulumu - Uçlarda kaşıntı - Gövdede döküntüler, mermer görünümü - Ciltaltı amfizem - Portakal kabuğu görünümü
DEKOMPRESYON HASTALIĞI-KLİNİK
Diğer sistem tutulumları - Barsak enfarktüsü - GİS kanaması - Bulantı, kusma - İştahsızlık - Sensörinöral işitme kaybı - Denge bozukluğu
DEKOMPRESYON HASTALIĞI-KLİNİK
Tanı anında acilen başlayacak ve basınç odasında da devam edecek medikal tedavi
Basınç odasında uygulanacak rekompresyon tedavisi
Sekel kalması halinde rehabilitasyon
DEKOMPRESYON HASTALIĞI-TEDAVİ
Non-rebreathing maske ile % 100 oksijen
İzotonik sıvılarla sıvı replasmanı
Aspirin?, steroid?,
NSAI, HELIOX
En kısa sürede (uçak, helikopterle) HBO merkezine sevk
1 ATM üzerinde % 100 oksijenle
DEKOMPRESYON HASTALIĞI-TEDAVİ
Aksaz Deniz Üs Komutanlığı - Marmaris - MuğlaTel : 0 252 421 01-02-03-04-05-06 2177 ve 2167
Baroklinik Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - SamsunTel : 0 362 238 14 45 - 228 63 34 www.baroklinik.com
Bodrum Devlet HastanesiTel : 0 252 316 24 91
Bursa Neoks Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - BursaTel : 0 224 233 05 00 www.neoks.com
Club Likya World - Fethiye ÖlüdenizTel : 0 252 617 02 00 - 617 04 00
Çubuklu Sualtı Kurtarma Komutanlığı - Beykoz / İstanbulTel : 0 216 424 14 80
Deromed Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - Çankaya / AnkaraTel : 0 312 425 58 61 www.deromedhiperbarik.com
Fora Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - Balgat / AnkaraTel : 0 312 285 58 64 www.forahiperbarik.com
GATA Sualtı Hekimliği - Kadıköy / İstanbulTel : 0 216 346 26 00'dan 2971
HBO 2001 Oksijen Terapi Merkezi - İstanbulTel : 0 216 428 18 89-90
Hiperox Özel Ayak Sağlığı ve Zor Yara Hiperbarik Oksijen T.M..-AntalyaTel : 0 242 322 00 70 ww.hiperox.com
El Mikrocerrahi ve Ortopedi Travmatoloji Hastanesi, 1418 sok, No:14 Kahramanlar İzmir. Tel: 0.232.4410121
Hipermer Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - Şişli / İstanbulTel : 0 212 368 84 75 www.hipermer.com.tr
Hisar Intercontinental Hospital - Ümraniye / İstanbulTel : 0 216 524 13 00 www.hisarintercontinentalhospital.com
İstanbul Hiperbarik Oksijen Yara Ted. Merk.–Okmeydanı/İstanbulTel : 0 212 222 26 67 - 0 212 222 20 www.istanbulhiperbarik.com
İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp A.D. - Çapa / İstanbulTel : 0 212 414 20 32 www.istanbul.edu/sualtihekimligi/
Mersin Sahil Güvenlik KomutanlığıTel : 0 324 238 86 91
MED-OK Hiperbarik Oksijen Tedavi MerkeziTel : 0 212 635 81 29 www.med-ok.com
Neoks Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - İzmirTel : 0 232 3747222 Acil Tel: 0505 266 05 00
Oksimer Oksijen Terapi Merkezi - Avcılar / İstanbulTel : 0 (212) 428 57 57 www.oksimerhiperbarik.com
Oksimer Oksijen Terapi Merkezi - Haseki / İstanbulTel : 0 212 632 71 71 - 632 71 51 www.oksimerhiperbarik.com
Oksipol Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - Kadıköy / İstanbulTel : 0216 360 13 60 - 360 60 64 - www.oksipol.com
Vatan Hastanesi - Aksaray / İstanbul Tel : 0 212 534 86 00
Hipermer Hiperbarik Oksijen Tedavi Merkezi - Bahçelievler / İstanbulTel : 0 212 644 90 31 www.hipermer.com.tr
HBO (BASINÇ ODASI) MERKEZLERİ
AKUT DAĞ HASTALIĞI
Kısa sürede 2500 m (8200 feet) veya daha yükseğe çıkılması sonucunda yüksekteki düşük oksijen ve hava basıncına adapte olamamaya bağlı, (Acosta hastalığı)
Yüksek irtifaya çıkıldıktan sonraki ilk 12-48 saat içerisinde oluşur.
Adaptasyonun (klimatizasyon) oluşmasıyla 3-7 günde geriler.
http://priory.com/anaes/altitude.htm
AKUT DAĞ HASTALIĞI
Yorgunluk
Efor kapasitesinde düşme
Uykusuzluk, uyku kalitesinde bozulma
Sabah zonklayıcı tarzda baş ağrısı ile uyanma, baş dönmesi
İştahsızlık, bulantı, kusma
Göğüste sıkışma ve baskı hissi
Uyum gecikirse beyin ödemi, bilinç kaybı, herniasyon, koma, ölüm
AKUT DAĞ HASTALIĞI-KLİNİK
Hipoksiye bağlı sitotoksik serebral ödem, hiperperfüzyona bağlı vazojenik serebral ödem (Serebral kan akımı %25- 50 artar)
Diürezde belirgin azalma
Periferik ve periorbital ödem, alveoler ödem
Retinal hemoraji
AKUT DAĞ HASTALIĞI
Hafif: Başağrısı, iştahsızlık, kuru öksürük, idrarda azalma
Orta: Ataksi, garip davranışlar, hayal görme, nefes darlığı
Ağır: Akciğer ve beyin ödemi belirti ve bulguları
AKUT DAĞ HASTALIĞI
Sadece baş ağrısı varsa; istirahat, analjezik
Düzelmezse 300 m aşağıya indirilmeli-Primer tedavi
Beyin ödemi için 8 mg deksametazon yükleme, 4x4 mg idame (hafif-orta formda yüklemeye gerek yok)
Asetazolamid 250-1500 mg/gün
Asetaminofen
Oksijen
AKUT DAĞ HASTALIĞI-TEDAVİ
AKUT DAĞ HASTALIĞI-KORUNMA
2500 m’de 2-5 gün dinlenme
3000 m üzerinde günde sadece 300 m tırmanma,
1-2 gün önceden 2 x 250 -500 mg/gün asetazolamid PO, maksimum yükseklikte 48 saate kadar devam
Deksametazon 4 x 4mg/gün
Alkolden kaçınmalı
YÜKSEKLİĞE BAĞLI AKCİĞER ÖDEMİ
Çok daha yükseğe daha hızlı tırmanmaya bağlı
İlk belirtiler ADH’na benzer
Nefes darlığı, kuru öksürük, göğüs ağrısı
Ağır olgularda hemoptizi, halüsinasyon, ortopne, konfüzyon, birkaç saatte ölüm
FM’de taşikardi, taşipne, ateş, hafif HT, siyanoz, bazallerde raller, pulmoner odakta ikinci ses şiddetli
Akciğer grafisinde bilateral, pamuk atığı şeklinde, yamalı infiltrasyonlar
Pulmoner arter çapında artış
KTO normal
Apeksler ve sinüsler korunmuştur.
YÜKSEKLİĞE BAĞLI AKCİĞER ÖDEMİ
http://www.high-altitude-medicine.com/graphics/illustrations/HAPE.jpg
En etkili tedavi en kısa zamanda en düşük seviyeye indirilmesidir. 300 m’lik düşüşte bile dramatik düzelme
İlk birkaç saat 6-10 l/dk O2, düzelme başlarsa 2-4 l/dk
Beyin ödemi varsa steroid
Kalsiyum kanal blokerleri 10 mg nifedipin dilaltı, sonra 4 x 20 mg yavaş salınımlı nifedipin
YÜKSEKLİĞE BAĞLI AKCİĞER ÖDEMİ-TEDAVİ
NIMV, büzük dudak solunumu
Çok acil, hastanın aşağıya indirilemediği durumlarda portabl hiperbarik odalar
Gamow ve Certec bag, portable altitude chamber (PAC)
2 psi basınç uygulaması 2000 metrelik inişin sağlayacağı yarara eşit etki yapar.
YÜKSEKLİĞE BAĞLI AKCİĞER ÖDEMİ-TEDAVİ
YÜKSEKLİĞE BAĞLI AKCİĞER ÖDEMİ-TEDAVİ
VENA KAVA SÜPERİOR SENDROMU-VKSS
% 87-97’ si intratorasik malignitelere bağlı
Bu malignitelerin % 65-95’i bronş karsinomu
Tüm bronş karsinomlarının % 3-15’inde görülür.
VKSS-KLİNİK
Dispne, baş-boyunda şişlik, öksürük, kollarda şişlik, göğüs ağrısı, baş ağrısı, baş dönmesi, senkop, mental durum değişikliği
Juguler venöz dolgunluk, dilate kollateral venler, boyun ve yüzde ödem, siyanoz, pletora, kollarda ödem, nörolojik bozukluklar
VKSS-TANI
Klinik
Akciğer grafisi
Toraks BT
MR
Venografi
Doppler USG
VKSS-TEDAVİ
Tanı konmadan kesin tedavi başlanmamalı!
Nedene bağlı
Oksijen, steroid, başın yükseltilmesi
Radyoterapi
Kemoterapi
Stent
Antikoagülan, trombolitik tedavi
Teşekkürler…