BİLİYER SİSTEM HASTALIKLARINDA GÖRÜNTÜLEME

BİLİYER SİSTEM HASTALIKLARINDA GÖRÜNTÜLEME

DR.SEVİNÇ BOSTANOĞLU

A.N.E.A.H.

SağlıkSağlık SlaytSlayt Arşivi:Arşivi: http://hastaneciyiz.blogspot.com http://hastaneciyiz.blogspot.com

GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ

• DİREK GRAFİLER• İNDİREK KONTRASTLI TETKİKLER - ORAL KOLESİSTOGRAFİ

- İ.V. KOLANJİOGRAFİ

• DİREK KOLANJİOGRAFİ: - OPERATİF - T-TÜP - PTK

-ERCP • ULTRASONOGRAFİ• BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ(BT)• MANYETİK REZONANS(MR)• ANJİOGRAFİ• İZOTOP TARAMA

SAFRA KESESİNİN KONJENİTAL PATOLOJİLERİ

• AGENEZİS• EKTOPİK YERLEŞİM

- İNTRAHEPATİK

- RETROHEPATİK

-RETROPERİTONEAL

-SOL SUBHEPATİK

• DUPLİKASYON• MULTİSEPTASYON

• SAFRA KESESİ ARMUT ŞEKLİNDE,3-4 CM ÇAPINDA,7-10 CM UZUNLUĞUNDADIR.

• DUVAR KALINLIĞI 3 MM’NİN ALTINDADIR.

HİDROPS NEDENLERİ

• ERİŞKİNDE

-AKUT KOLESİSTİT -TAŞ İLE OBSTRÜKSİYON -UZUN SÜRELİ AÇLIK -CERRAHİ SONRASI -DİABET

• ÇOCUKLARDA -KAWASAKİ HASTALIĞI -TOTAL PARENTERAL NÜTRİSYON -Ü.S.Y. ENFEKSİYONU -GASTROENTERİT

KONTRAKTE SAFRA KESESİ

• KRONİK KOLESİSTİT

• AKUT VİRAL HEPATİT

• KRONİK FİBROZİS

• KONJENİTAL HİPOPLAZİ

SAFRA KESESİ DUVAR KALINLAŞMASI

DİFFÜZ KALINLAŞMA

• AKUT KOLESİSTİT• KRONİK KOLESİSTİT• AKUT VİRAL HEPATİT• KALP YETMEZLİĞİ• PANKREATİT• BÖBREK YETMEZLİĞİ• SİROZ• HİPOPROTEİNEMİ• PORTAL HİPERTANSİYON• ASİT• AİDS

FOKAL KALINLAŞMA

• MALİGNİTE• ADENOMYOMATOZİS• GANGRENÖZ KOLESİSTİT• POLİP

• SAFRA KESESİ TAŞLARINI SAPTAMADA US’NİN DOĞRULUK ORANI % 96-100 DÜR.

• BT’NİN SENSİTİVİTESİ %75-79’DUR.ANCAK KALSİFİKASYON SAPTAMADA EN SENSİTİF METODDUR.

• SK TAŞLARI ULTRASONOGRAFİ İLE;

LÜMENDE POSTERİORUNDA AKUSTİK GÖLGE VEREN HASTA POZİSYONU İLE HAREKETLİ EKOJENİK OLUŞUM ŞEKLİNDE GÖRÜLÜR.

• SAFRA TAŞLARININ BT GÖRÜNÜMÜ KİMYASAL İÇERİĞİNE BAĞLI DEĞİŞKENDİR.

• YUMUŞAK DOKUDAN FAZLA (>90 HU)

• YUMUŞAK DOKUYA EŞİT (30-89 HU)

• YUMUŞAK DOKUDAN AZ (5-20 HU )

• TAŞLARIN SANTRAL KESİMİNDEKİ FİSSÜR

İÇERİSİNDE SIVI-GAZ GÖRÜLEBİLİR.

(Mercedes-Benz Sign)

SAFRA ÇAMURU

ULTRASONOGRAFİ İLE

• AKUSTİK GÖLGESİ OLMAYAN, HASTA POZİSYONU İLE SEVİYELENME GÖSTEREN DÜŞÜK EKOLU OLUŞUMLARDIR.

• ÇAMUR İÇİNDE PİGMENT GRANÜLLERİ VE KOLESTEROL KRİSTALLERİNE BAĞLI EKOLAR İZLENİR.

AKUT KOLESİSTİT

ULTRASONOGRAFİ İLE TANI ORANI %80-90 DIR.

• SONOGRAFİK MURPHY İŞARETİ• SAFRA KESESİ DİSTANSİYONU(HİDROPS)• KESE DUVARINDA DİFFÜZ KALINLAŞMA ( Çift Ray İşareti )• SAFRA TAŞI VEYA ÇAMURU• PERİKOLESİSTİK SIVI• LÜMENDE ENFLAMATUAR MEMBRANLAR

BT’ NİN AKUT KOLESİSTİT TANISINA KATKISI AZDIR.KOMPLİKASYONLARINDA TANIYA YARDIMCIDIR.

• DUVARDA BELİRGİN KONTRAST TUTAN DİFFÜZ KALINLAŞMA

• SAFRA DANSİTESİNDE ARTIŞ(>20HU)

• PERİKOLESİSTİK ENFLAMATUAR DEĞİŞİKLİKLER

• PERİKOLESİSTİK SIVI

MR’IN AKUT KOLESİSTİTTEKİ BULGULARI BT İLE BENZERDİR.AKUT-KRONİK KOLESİSTİT AYRIMINDA YARDIMCIDIR.

KONTRASTLI YAĞ BASKILI SPİN EKO İMAJLARDA;

• SK DUVARINDA ve PERİKOLESİSTİK ,İNTRAHEPATİK, PERİPORTAL ENFLAMATUAR DEĞİŞİKLİKLER SAPTANABİLİR.

• DUVAR NE KADAR AZ KONTRAST TUTARSA ENFLAMASYON

O KADAR AZDIR

• AKUT KOLESİSTİTTE DİFFÜZ DUVAR KALINLAŞMASI KAN DAMARLARININ SAYI VE KALINLIKLARINDAKİ ARTIŞA,

• KRONİK KOLESİSTİTTE FİBROZİSE BAĞLIDIR

• RDUS İLE AKUT KOLESİSTİTTE DUVARDAKİ HİPEREMİ GÖSTERİLEBİLİR.

AKUT KOLESİSTİT KOMPLİKASYONLARI

• AMPİYEM

• AKUT AMFİZEMATÖZ KOLESİSTİT

• GANGRENÖZ KOLESİSTİT

• KSANTOGRANÜLOMATÖZ KOLESİSTİT

• PERFORASYON

• KOMPLİKE KOLESİSTİT İLE SK TÜMÖRÜ AYRIMINDA;

– KOMPLİKE KOLESİSTİTTE SK DUVARI ÇEVRESİNDE

DÜŞÜK ATTENUASYONLU HALO BULUNMASI

ÖNEMLİDİR.

ADENOMYOMATOZİS

• EPİTELYAL PROLİFERASYON İLE BİRLİKTE MUSKULER HİPERTROFİ VE MUKOZAL DİVERTİKÜLLER ( Rokitansky-Aschoff sinüsleri) GÖRÜLÜR.

• SİNÜSLER İÇERİSİNDE COMET-TAİL ARTEFAKTI BULUNAN MULTİPLE PAPİLLOMLAR MEVCUTTUR

• FOKAL FORMU ADENOMYOMDUR, TÜMÖR İLE KARIŞABİLİR.

ADENOMATÖZ POLİP

SK NİN EN SIK RASTLANAN BENİGN TÜMÖRÜDÜR.

ULTRASONOGRAFİ İLE

• SK DUVARINDAN LÜMENE PROTRÜDE

• POSTERİORUNDA AKUSTİK GÖLGESİ BULUNMAYAN

• HASTA POZİSYONU İLE HAREKETSİZ

• GENELDE 1CM.DEN KÜÇÜK EKOJENİK SOLİD

OLUŞUMLARDIR.

PORSELEN SAFRA KESESİ

• SAFRA KESESİ DUVARININ KRONİK ENFLAMASYON SONUCU YOĞUN KALSİFİKASYONUDUR.

• SK KANSERİ GELİŞME RİSKİ FAZLADIR.

• 2 HİSTOPATOLOJİK TİPİ VARDIR

MUSKULARİSTE BANT ŞEKLİNDE KALSİFİKASYON

MUKOZA VE SUBMUKOZADA YAYGIN MULTİPLE KALSİFİKASYON

SAFRA KESESİ KANSERİ

EN SIK ULTRASONOGRAFİK GÖRÜNÜMLERİ

• SK LÜMENİNİ TÜME YAKIN DOLDURAN KİTLE (%40-65)

• SK LÜMENİNE UZANAN SOLİTER İRREGÜLER POLİPOİD KİTLE (%15-25)

• SK DUVARINDA İRREGÜLER KALINLAŞMA (%20-30)

BT İLE ;

• KONTRASTSIZ KESİTLERDE HİPODENS, İV KONTRAST SONRASI HETEROJEN KONTRASTLANMA GÖRÜLÜR

• TÜMÖR NEKROZUNA BAĞLI SANTRALİ HİPODENS, HETEROJEN PERİFERAL KONTRASTLANMA GÖRÜLEBİLİR.

• SAFRA TAŞLARINA BAĞLI TÜMÖR İÇİ KALSİFİKASYON GÖRÜLEBİLİR.

AYIRICI TANIDA

• KSANTOGRANÜLOMATÖZ KOLESİSTİT

• BENİGN SK TÜMÖRLERİ

• SAFRA ÇAMURU

• AMPİYEM DÜŞÜNÜLMELİDİR.

RDUS KESE LÜMENİNİ DOLDURAN SAFRA ÇAMURU, HEMATOM, AMPİYEM İLE KİTLE AYIRICI TANISINDA YARDIMCI OLUR.

• RDUS İLE TÜMÖR İÇİ NEOVASKÜLARİZASYON SAPTANABİLİR.BENİGN TÜMÖRE GÖRE DAHA YÜKSEK HIZLI, DAHA DÜŞÜK DİRENÇLİ AKIM İZLENİR.

• SAFRA ÇAMURU İÇİNDEKİ ‘Twinkling Artefaktı’ İLE KARIŞTIRILMAMALIDIR..

EN SIK İNVAZYONU KOMŞULUK YOLUYLA OLUR

• EN SIK KC (% 34-89)• MİDE-DUEDENUM• HEPATİK FLEKSURA

LENFATİK YAYILIM

• EN SIK SİSTİK• PERİKOLEDOKAL• RETROPORTAL• SAĞ ÇÖLİAK• PANREATİKODUODENAL ZİNCİR

MR BULGULARI BT İLE BENZERDİR

• T1 AĞIRLIKLI KESİTLERDE HİPOİNTENS, T2 DE HİPERİNTENS GÖRÜLÜR.

• KC İNVAZYONU EN İYİ T2 VE KONTRASTLI T1 AĞIRLIKLI GRADİENT EKO İMAJLARDA GÖRÜLÜR.

SAFRA YOLU HASTALIKLARI

KONJENİTAL ANOMALİLER

KOLEDOK KİSTLERİ:

KLASİK TRİADI• ABDOMİNAL AĞRI• SARILIK• SAĞ ÜST KADRANDA ELE GELEN KİTLE

TODANİ SINIFLAMASI

TİP 1 a KOLEDOĞUN KİSTİK DİLATASYONU

TİP 1 b KOLEDOĞUN FOKAL SEGMENTAL DİLATASYONU

TİP 1 c KOLEDOĞUN FUSİFORM DİLATASYONU

TİP II KOLEDOKTAN KAYNAKLANAN GERÇEK DİVERTİKÜL

TİP III KOLEDOĞUN İNTRADUODENAL KESİMİNDE DİLATASYON (KOLEDOKOSEL)

TİP IV a MULTİPLE İNTRA-EKSTRAHEPATİK KİSTLER

TİP IV b YALNIZ MULTİPLE EKSTRAHEPATİK KİSTLER

TİP V TEK YA DA MULTİPLE İNTRAHEPATİK KİSTLER (CAROLİ HASTALIĞI)

ULTRASONOGRAFİ İLE

• BİLİYER DUKTAL DİLATASYONUN YAYGINLIĞI• KİSTLERİN SAFRA YOLU İLE İLİŞKİSİ• TAŞ, TM, STRİKTÜR VARLIĞI GÖSTERİLEBİLİR.

BT VE MR DA

KORONAL KESİTLERDE KİSTLERİN BİLİYER SİSTEMLE İLİŞKİSİ DAHA İYİ GÖSTERİLEBİLİR.

• OPERASYON ÖNCESİ DİREK KOLANJİOGRAFİ GEREKLİDİR.

CAROLİ HASTALIĞI

• SEGMENTAL İHSY SAKKÜLER DİLATASYONU

• SAFRA TAŞI, ASENDAN KOLANJİT, KC ABSESİ İNSİDANSINDA ARTIŞ

• HEPATİK SİROZ VE PORTAL HT YOKLUĞU

• RENAL KİSTİK HASTALIKLA BİRLİKTELİK (Medüller Sünger Böbrek, Kortikal kist, Polikistik Hastalık)

POLİKİSTİK HASTALIK VE BİLİYER DİLATASYONDAN AYIRDEDİLMELİDİR.

• CAROLİ HASTALIĞINDA KİSTLER İRREGÜLER VE SAFRA KANALLARIYLA İLİŞKİLİ

• POLİKİSTİK HASTALIKTA DÜZGÜN KONTURLU VE SAFRA KANALLARIYLA İLİŞKİSİZ

• CAROLİ HASTALIĞINDA DAĞINIK FOKAL KİSTİK EKTAZİLER

• BİLİYER OBSTRÜKSİYONDA SANTRALDE BELİRGİN, PERİFERE DOĞRU AZALAN FORM

KOMPLİKASYONLARI

• SK, KOLEDOK, SİSTİK KANAL TAŞLARI• ASENDAN KOLANJİT• SAFRA YOLU STRİKTÜRLERİ• İNTRAHEPATİK ABSE• BİLİYER SİROZ• PORTAL HT• HEPATOBİLİYER MALİGNANSİ

KOLEDOKOSELDE ;

• BT’ DE DUODENUMA PROTRÜDE SIVI DOLU KİTLE ORAL

GIS KONTRAST AJAN İLE DOLMAZKEN,ORAL BİLİYER

KONTRAST AJAN İLE DOLDURULUR.

KOLEDOK TAŞLARI

• ULTRASONOGRAFİ İLE %25-75 ORANINDA SAPTANABİLİR.

• EN SIK DİSTAL SAFRA KANALININ PANKREATİK BÖLÜMÜNDE

YERLEŞİMLİDİR.

• KOMŞU BARSAK GAZI, PNÖMOBİLİA, CERRAHİ KLİPSLER VE

PANKREATİK KALSİFİKASYONLA KARIŞABİLİR.

BT’ NİN SENSİTİVİTESİ %50-90 DIR.

-TAŞIN ATTENUASYONU

-SAFRA KANALINDAKİ YERİ

-BT İMAJ PLANINA GÖRE

TANI DEĞİŞKENDİR.

SAFRA KANALI TAŞLARININ

• %20’ Sİ > 60HU• %50’ Sİ 20-60HU• %30’ U < 20 HU’DUR.

KOLESTEROL TAŞLARI TANISINDA YARARLI BULGULAR;

• TARGET SİGN

• KANALIN KİTLE OLMAKSIZIN ANİ KESİNTİSİ

• KOLEDOK DİSTALİNDE İRREGÜLER PUNKTAT DANSİTE

• TAŞ LOKALİZASYONUNDA ENFLAME KANAL

DUVARINDA KONTRASLANMA

• MR’DA 3 ŞEKİLDE GÖRÜLEBİLİR

• T1 VE T2 DE SİGNAL VOİD• T2 DE SİGNAL VOİD İLE ÇEVRİLİ YÜKSEK SİNYAL• TI VE T2 DE YÜKSEK SİNYAL

• T2 DE SİGNAL VOİD TAŞ İLE YÜKSEK SİNYAL

İNTENSİTELİ SAFRANIN KONTRAST FARKI MR’IN BT YE

TANIDA ÜSTÜNLÜĞÜDÜR.

MİRİZZİ SENDROMU

• SK BOYNU VEYA SİSTİK KANALDA İMPAKTE TAŞ İLE KOLEDOĞUN EKSTRENSEK KOMPRESYONUDUR

PNÖMOBİLİA

SAFRA YOLLARINDA HAVA GÖRÜLMESİDİR

• OPERASYONA SEKONDER BİLİYER-ENTERİK ANASTOMOZLAR

• BİLİYER-ENTERİK FİSTÜLLER• ODDİ SFİNKTER YETMEZLİĞİ NEDENİYLE OLUŞABİLİR.

ULTRASONOGRAFİDE

SAFRA YOLLARI DAĞILIMINA UYAN , POSTERİORUNDA RİNG-DOWN ARTEFAKTI BULUNAN LİNEER EKOJENİTELER ŞEKLİNDEDİR.

KOLANJİT

ULTRASONOGRAFİDE

• SAFRA KANALLARINDA GENİŞLEME, • DUVARLARINDA DÜZENSİZ KALINLAŞMA • PERİPORTAL EKOJENİTEDE ARTIŞ GÖRÜLÜR.

PRİMER SKLEROZAN KOLANJİT; İNTRA-EKSTRAHEPATİK

SAFRA YOLLARININ VE PERİPORTAL DOKULARIN

PROGRESİF ENFLAMATUAR FİBROZİSİDİR.

RADYOLOJİK TANIDA ALTIN STANDART DİREK KOLANJİOGRAFİDİR.

• İHSY VE KOLEDOKTA GEÇİRİLMİŞ CERRAHİ OLMAKSIZIN DİFFÜZ DAĞİLIM GÖSTEREN, MULTİFOKAL, 1-2 MM.LİK ANNÜLER STRİKTÜRLERDİR.

• BT’ DE SKİP DİLATASYON GÖRÜLMESİ TANI İÇİN ANLAMLIDIR.

• MR PERİPORTAL ENFLAMASYONUN GÖRÜNTÜLENMESİNDE YARARLIDIR.

• T1 DE HİPOİNTENS• T2 DE KC VE SAFRA ARASINDA İNTERMEDİATE

İNTENSİTEDEDİR.

KOLANJİOKARSİNOM

1-İNTRAHEPATİK KOLANJİOKARSİNOM

A-PERİFERİK TİP

-NODÜLER

-İNFİLTRATİF

B-HİLER TİP (KLATSKİN TÜMÖRÜ)

-NODÜLER

-POLİPOİD

-İNFİLTRATİF

2-EKSTRAHEPATİK KOLANJİOKARSİNOM

KLATSKİN TÜMÖRÜ ( HİLER TİP);

ULTRASONOGRAFİDE SAFRA YOLLARINDA SEGMENTAL GENİŞLEMELER VE SAĞ-SOL HEPATİK SAFRA KANALLARINDA DEVAMSIZLIK GÖRÜLÜR.

• KC DE LOBER ATROFİK DEĞİŞİKLİKLER İÇİNDE YÜZEYE YAKIN DİLATE SAFRA KANALLARI GÖRÜLÜR.

• NODÜLER VE POLİPOİD TİPTE DİLATE KANALLAR İÇİNDE POLİPOİD KİTLELER GÖRÜLÜR.

• İNFİLTRATİF TİPTE DİLATE SEGMENTER KANALLAR ARASINDA MESAFENİN ARTMASINA YOL AÇAN İZOEKOİK KİTLELER GÖRÜLÜR.

RDUS VASKÜLER İNVAZYONLARIN BELİRLENMESİNDE KULLANILIR.

• DUVAR KOMŞULUĞU

• DUVAR SARILIMI

• LÜMEN TROMBOZU ŞEKLİNDE GÖRÜLÜR.

KAN AKIMI HIZLARINDA FOKAL ARTIŞ DAMAR İNVAZYONU

İÇİN ANLAMLI KABUL EDİLİR.

EKSTRAHEPATİK KOLANJİOKARSİNOMDA PRİMER TÜMÖR BT İLE %40-70 ORANINDA SAPTANABİLİR.

• KONTRASTSIZ KESİTLERDE KC İLE İZODENS

• DİNAMİK İNCEMEDE PORTAL FAZDA SANTRALİ HİPODENS, PERİFERİ ZAYIF KONTRASTLANMA GÖSTERİR.

• SANTRAL FİBRÖZ DOKU NEDENİYLE GEÇ KESİTLERDE (10-15 DK) PERSİSTAN DİFFÜZ KONTRASTLANMA GÖRÜLEBİLİR.

BT UNREZEKTABİLİTEYİ SAPTAMADA EN SENSİTİF YÖNTEMDİR (%78)

UNREZEKTABİLİTE KRİTERLERİ

1-ANA HEPATİK ARTER,PORTAL VEN VEYA İKİSİNİNDE

SAĞ- SOL DALLARININ İNVAZYONU

2-SAĞ VE SOL LOBDAKİ SEGMENTAL SAFRA

KANALLARININ İNVAZYONU

3-BÖLGESEL METASTAZ

4-UNİLATERAL HEPATİK VASKÜLER OKLÜZYONLA

BİRLİKTE KONTRLATERAL İHSY İNVAZYONU

TEŞEKKÜRLER...

SağlıkSağlık SlaytSlayt Arşivi:Arşivi: http://hastaneciyiz.blogspot.com http://hastaneciyiz.blogspot.com