Gazeta Shkolla e Mesme

MAY 2015, NO 4

Te Paret

Mjediset Sportive

Nxnsit e shkolls smesme Fushe-Arrez kan re-alizuar nj pun t shklqyer,duke prdorur teknikn ephotovoice-it, me an t scils kan hedhur nj vshtrimkritik mbi situatn e hap-sirave sportive dhe kultur-ore. Nxnsit plotsisht tndrgjegjshm pr rndsine hapsirave t tilla, japin shm-buj reale nga qyteti i tyre dheprezantojn nj dosje fotosht konceptuara m s miri ngaata vet. Sporti dhe formimi

kulturor sht shum i rnde-sishm pr cdo individ. Sportibn q trupi yn t jet i shn-detshm, kultura bn q sh-pirti yn t jet i mbushur meshum dashuri dhe gzim. Qt ekzistoje lumturia fizike dhemendore, duhen patjetr kri-juar hapsirat e duhura kute mundsohet ky aktivitet.Ne qytetin e Fushe-Arrezit,keto hapsira t ln pr tdshiruar. Duke filluar q mebibliotekn e cila pak koh mpar u mbyll,per shkak te am-bienteve te saj tepr t vogladhe kushtet jo komode t ruajt-

jes s librave, ndonse punon-jsit e ksaj biblioteke bjnnj pun t shklqyer. Vazhdo-jm me fushen e sportit e cilakoht e fundit sht shprfy-tyruar, duke u kthyer n gr-rmall. Mungojn gjithashtupajisjet sportive n palestrat eshkollave. Cdo njeri prej neshdo t preferonte q pasi kthe-hej nga puna, t kryente nj ak-tivitet sportiv, pr t dal ngajeta sedimentare apo t ndiqtenj shfaqje kulturore pr tndjer knaqsin estetike tartit.

Mungesa e ktyre hapsirave sjell q shum

adoleshente dhe t rritur t drejtohen n lokaleduke i pushtuar masivisht ato, e duke shpen-zuar shum koh e para, t cilat mund t in-vestoheshin shum mire n nj projekt m larg-pames. Ekziston mundsia q gjat lojrave tndryshme fmijet t psojn dmtime fizikeapo aksidente t tjera q mund ti kushtojnjetn. T tjer femij mbyllen n shtpit etyre pa patur mundsi t shijojn bukurin emoshs. Pamundesia financiare bn q talentet ndryshme t mbeten t pa zbuluar, ose tshuhen sikur t mos ken ekzistuar kurr, kjosi pasoj e mungess s ktyre kurseve falas.

Mungesa e Labo-ratoreve

Nje pike tjeter e rende-sishme dhe mjaft shqetesueseeshte edhe mungesa e labora-toreve per lenden te ndryshme

si : kimi, fizike, etj. Kjo gjeka bere qe nxenesit e shkollesse Fushe-Arrezit te mjaftohenvetem me te mesuarit teorikdhe pa vene ne pune temesuarit praktik.

E gjithe kjo ka bere qe nx-enesit te mos dine te vepro-

jne ne praktike dhe ndoshtate mos njohin shume lendekimike, te mos dine te perdorinshume mjetet e punes,dukengecur ne kete ane ne temesuarin e plote. Keshtu mundte marrin shembull nje labora-tor kimie, i cili nuk eshte ne

Gazeta e Gjimnazit Fushe-Arrezm TeParet.com T (355) 686-1111 B [email protected] Faqe 1

permasat e duhura,substancatjane te skaduara dhe nesehapen mund te sjellin shumedeme si materiale ashtu dhe

njerezore.Megjithse eshte lyerdhe rregulluar ne menyre vull-netare ai perseri mbetet jashteperdorimi per shkak se mund

te rrezikoje shendetin e nxe-nesve.

Laboratori i vetem qe shkolla disponon.

Pra ne fjale tepergjithshme,mungesa e lab-oratoreve ose rregullimi I tyrebehet thjeshte ne menyre vull-

netare nga nxenesit.Vete drej-toria e shkolles duhet te marremasa per te permiresuar ktokushte ne arritjen sa me te

mire te rezultateve nga anae nxenesve.


A Ushqehemi Shendetshem?

Te mesosh te ushqeheshshendetshem eshte nje aspektshume i rendesishem per jetentone, pasi nje ushqim i shen-detshem do te thote te kujde-sesh jo vetem per organizminpor edhe per pamjen fizike. Pofare do te thote te hash shen-detshem dhe mbi te gjitha si tendertosh nje menyre te ushqy-eri te ekuilibruar? Hapi i pareper te ngrene shendetshem es-hte padyshim qe te kuptoshmenyren se si ushqehesh ak-tualisht. Kur kuptojme se sihame, duhet te zevendesojmeushqimet e demshme me ato qene e dime qe jane te shendet-shme.

Nderkaq nje nga rregullatthelbesore te nje ushqyerje ko-rrekte eshte edhe hidratimi iperditshem. Kjo do te thotese duhet te nisni te pini tepakten 2 litra uje ne dite.Nje rregull shume i mire es-hte edhe ai qe te hani pesevakte ne dite, dy vakte te plota,dy te ndermjetme dhe meng-

jesin. Duke ngrene ne sasi tevogla here pas here, lehtesonitretjen. Mos harroni asnjeherete hani mengjes eshte piker-isht mengjesi qe e ndez me-tabolizmin duke e mbajtur ak-tiv pergjate gjithe dites. Gji-tashtu duhet te mesoni te haningadale. Stomakut i duhen 15minuta ti komunikoje trurit seeshte ngopur. Ne kete menyredo te shmangni qe te hani metepri.


Po si ushqehemi ne ne shkolla?Ne gjimnazin Fushe-Arrez ketevit eshte bere e mundur hapjae nje fast food ne mjedisetbrenda shkolles.Ne te sherbe-hen patatina dhe pregatiten

ushqime te gatshme.Ambientieshte shume i pershtatshempor cilesia e ushqimeve le perte deshiruar.

Avantazhet qei sjell jetes suajbiikleta

Perdorimi i biikletes juformeson mendimin dhe rrit

ndjeshem gjendjen tuaj emo-cionale. Aktiviteti fizik nepergjithesi eshte nje udiberesper shendetin dhe mban largsemundje nga me te rreziksh-met.Ja fare tregojne studimete fundit per perfitimet shende-tesore dhe emocionale te mire-qenies qe sjell biikleta.

Nderlidhje me e mire etrurit

Pedalimi i mire per kujte-sen dhe arsyen

Biikleta sherben per re-laksim dhe mireqenie

Interviste mePsikologun eShkolles Z.LekeNdoci

Fillimisht ju falenderoj qepranuat te na jepni nje inter-viste.Z.Leka: Faleminderit juve perkete interviste sepse eshte ne in-teresin tone dhe tuajin te trajto-jme eshtjet e shkolles.Sipas mendimit tuaj, a eshte enevojshme prania e psikologut

ne institucionin shkollor ku nenxenesit te kemi mundesi teflasim hapur mbi problemet qena shqetesojne?Z.Leka: Eshte shume e nevo-jshme prania e nje personi qe tedegjon dhe te drejton ne rrugene zgjidhjeve te problemeve pran-daj eshte e domosdoshme.A ngurojne nxenesit te shpre-hin problemet qe kane, nesepo, cila eshte arsyeja qe ishtyn?Z.Leka: Po, shpesh dhe kjo

ndodh ndoshta se kane frike ngaparagjykimet, nga vendi ne tecilen ndodhen pak i mbyllur osenga edukimi i familjes.Gfare do te sugjeronit ju perte thyer keto tabu?Z.Leka: Duhet ti degjojme dhebesojme sepse edhe ju me pasdo te mund te besoni tek ne. Nesillemi sikur te ishim moshatareme ju dhe mundohemi te japimzgjidhje efektive per probleme tendryshme.Si mendoni ju, a i ofron shkolla


jone te gjitha kushtet e nevo-jshme dhe cilat nga ato qe kemijane ne pikepyetje?Z.Leka: Cdo shkolle ka man-gesite e veta, disa me pak ete tjere me shume. Gjimnaziyne ofron disa kushte por kadhe mungesa.Si e dini sallae informatikes nuk eshte necilesine e duhur me furniz-imin me kompjuter per do nx-enes, ashtu sikurse edhe mjedisisportiv jashte le per te deshiruar.Nuk ju shohim shpesh te benitakime me nxenesit,por vetemme mesues, pse ?Z.Leka: Ne do moment qe kenipasur nevoje per pranine timeune jam gjendur prane dhe do tugjindem, por rasteve tjera pyesstafin drejtues per funksionimin

e procesit mesimor e me gjere.Faleminderit per intervistendhe pergjigjet qe mora dhesuksese ne punen tuaj nevazhdim. Z.Leka: Falenderimetme takojne mua. Do jem gjith-mone i gatshem dhe i hapur tupergjigjem gjithe pyetjeve tuaja.

Matura Shteteroreka Filluar

Sigurisht qe kjo perben njeperiudhe te tensionuar dheplot stres per to, por nuk duhetharruar se motivimi i tyre eshteshume i rendesishem. Detyra

e motivimit i perket prindervedhe familjeve te tyre te ciletduhet te qendrojne gjithmonene krah te femijeve.

Pas provimeve te ma-tures shteterore do te fillo-jne provimet per zgjedhjen edegeve ne universitet. Kandi-datet per kete provim duhet teplotesojne boshlleqet qe kanene tema te caktuara dhe te mo-tivohen. Familjet luajne nje rolte rendesishem ne mbeshtetjene plote te femijeve dhe uljen enivelit te stresit dhe ankthit.

Shqetesimi dhe stresi iprovimeve ndikon ne mos-funksionimin e kujteses.Shkenctaret paralajmerojneper shqetesimin e nxenesvegjate sezonit te provimeve.

Presioni i prinderve dhestresi provimeve tek disa nx-enes per disa ore ndikon nemosfunksionimin e kujteses.Zgjidhja e saj eshte qetesia dhenje gjume i rehatshem. Gjate

zhvillimit te provimit eshte mese normale qe nxenesi te keteshqetesim, por ky shqetesimnuk duhet te kaloje ne nivelpaniku. Paniku ndikon per disaore ne mosfunksionim te kujte-

ses se tyre. Hormonet e stresitndikojne ne qendren e kujte-ses, per kete arsye shqetesimi itepert ndikon ne mosfunksion-imin e kujteses duke e paral-izuar ate. Stresi dhe shqetes-


imi i tepert krijon semundjetek njeriu, nga shqetesimi itepert kalon gjak me presionne hormone, keshtu qe hor-monet ndikojne ne mosfunk-sionimin e qelizave. Nje rrugeqe duhet ndjekur per te pake-suar shqetesimin tek femijeteshte qe prinderit duhet timotivojne femijet kur tek atalindin mendime negative dukei zevendesuar me mendimepozitive si per shembull: "Posikur te me pyesi mesuesi ngatemat qe skam mesuar, dukee zevendesuar menjehere me:"Mesuesi do te pyesi nga tematqe ti ke mesuar".

DIETA

Nje diete e shendetshme es-hte ilai i duhur per te perbal-luar ankthin dhe stresin per-para provimeve. Keshtu duhetti lini rruge te lire ne tavolinepjatave me baze makaronat,orizin, frutat, perimet dhevezet e ziera. Kjo eshte njediete antistres per te gjithestudentet perpara provimeve,te cilet vuajne nga ankthidhe pagjumesia. Sipas dietolo-geve, kesaj diete qe te ndih-mon te perballosh kete sit-

uate tensioni, nuk duhet timungoje buka, makaronat, apoorizi, sallatrat jeshile, qepa,djathi i fresket, kosi, vezet eziera, qumeshti i ngrohte, qe ulaciditetin gastrik, fruta te em-bla dhe te zhytura ne mjalte, qefavorizojne gjumin dhe ndih-mojne organizmin te shlodhet,per te perballuar me energjinee duhur dhe perqendrim, sfi-den shkollore. Gjate sezonit teprovimeve eshte e rendesishmete konsumohen fruta dhe per-ime, pasi ndikojne ne uljen eshqetesimit dhe stresit

Gjate studimeve te mbrem-jeve, nese e ndjeni veten telodhur ose ne stres, nje fjetjerreth 10-15 minuta do te ishteilai qe do tu sillte perserienergjite Dietologet keshillo-jne sa me pak kafe, qe tradi-cionalisht shoqeron netet per-para provimeve

Eleminoni kafene, ajin,kakaon, per shkak te kafeines,por edhe pijet alkoolike, qeshkaktojne gjume te keqdhe me zgjim te veshtire.Gjithashtu, jashte liste mbetenushqimet pikante, me ereza,piper te kuq, apo kripe mebollek si dhe ushqimet e kon-servuara.

Festivali i 12-teMbarekombetar iinstrumentisteve teVegjel

Festivali i cili u organizuaper here te 12-te ne qytetine Fushe-Arrez , bashkoi femi-jet e gjitha trojeve shqiptare,ne kete rast, instrumentistete vegjel popullor lipjanas underuan me gmimin e pub-likutAIJ .Shume grupe te ard-hur nga rrethe te ndryshmeu paraqiten denjesisht dukee mbushur vendin me gezimdhe shume entuziazem. Festi-vali treditor qe zhvillohet gdovit e ka bere te njohur vendintone si qyteti i festivalit. Ketevit u nderuam me pjesemar-rjen e zv.ministres se arsimitNora Malaj e cila ishte veshurme rrobet mirditore.Ajo justi-fikon veshjen e saj me thenien:"si eshte vendi behet kuvendi".Ajo kishte respektuar traditen ezones sone si shenje mirenjohjendaj familjeve te Fushe-Arrezitte cilet hapin dyert do vit perte mikpritur artistet e vegjelnga te gjitha viset shqiptare.


Femije qe interpretojne gjate festivalit.

Zv.ministrja Znj.Nora Malaj duke u intervistuar nga nje gazetar lokal rrethfestivalit.

Koha e TeknologjiseNje bisede e sinqerte ne

familje? Thuajse e pamundur.Nje diskutim i prinderve pershkollen e femijeve? Shume eveshtire. Po ashtu nje pasditeku te gjithe familjaret ndod-hen ne shtepi dhe bisedojne te

lumtur mbi ate qe u ka ndod-hur gjate javes eshte tashmenje mit i larget. Femijet nga anatjeter jane te gjithe me celu-lar ne dore edhe ne momentinkur ne tavoline eshte shtruarper te ngrene. Para televizoritapo ne internet?! Ne shoqer-ine moderne kjo eshte kthyerne normalitet per femijet dhe

adoleshentet, te cilet ne rast senuk qendrojne para televizorit,medoemos do te kthehen ngabota virtuale.

Sipas nje vezhgimi te kryer,ne Shqiperi, femijet harxhojneme shume se tri ore ne diteperpara televizorit. Nderkoheqe vitet e fundit, ai po zeven-desohet nga interneti. Special-


istet rekomandojne qe femi-jet nuk duhet te shikojne meshume se nje deri ne dy oretelevizion dhe video ne dite.Se pari, kjo menyre sjelljejendikon negativisht ne konsum-imin e energjive, duke rriturprobabilitetin e obezitetit tekfemijet. Pasi koha e shpenzuarne boten virtuale redukton sh-penzimin ditor te energjive.

Se dyti, kalimi i tepert i ko-hes perpara ekranit te televi-zorit ndikon negativisht edhene socializmin e femijes. Kjosjellje e ben femijen te rriteti vetem, e ben individualist,e ben te mbyllur ne boten evet dhe jo te hapur. Nje ngakerkesat e kohes per femijeteshte qe ata duhet te rritendhe te shpenzojne kohen sebashku me moshataret e tyre.Ne kete kuptim, ata e kane mete lehte te organizohen bashk-erisht, te luajne bashkerisht, tekrijojne dhe tAZi bashkohengrupeve te ndryshme sociale,e te tjera perfitime te kesajnatyre.E ndersa jetojme ne ko-hen e internetit, perdorimi ngafemijet nuk eshte me nje gje e

jashtezakoshme. Mania e per-dorimit te internetit eshte per-hapur me shpejtesi.

Koha e te Rinjvene Fushe-Arres

Edhe pse nje vend i vo-gel dhe jo fort i zhvilluaras ketu nuk mungojne pajis-jet teknologjike si smartphone-t,kompjuterat etj. Shumica ete rinjte pjesen me te madhete kohes se tyre e kalojneneper kafene, salla interneti, loto,kalgeto etj. Por jo tegjithe perfshihen ne kete grup.

Ne vendin tone funksiononnje shoqate e cila ndihmonte moshuarit Kete shoqate edrejtojne te rinjte . Numri i

te antaresuarve aty ka ardhurduke u rritur gka tregon dheinteresin e tyre per te ndih-muar dhe dhene kontributin etyre aty ku kane mundesi.

Libri, jo prioritet ite rinjve

Jane jo pak, por 44 perqinde nxenesve te gjimnazeve,marredhenien me librat e kaneaspak te mire. Megjithesenuk u mungon informacioni,formimi i tyre me shprehi enjohuri te vlefshme, le perte deshiruar. Nuk behet fjalevetem per ato tekste, te cilatduhet tAZi mesojne me de-tyrim ne shkolle. Adoleshen-tet shqiptare duket se nuk ekane fort deshire te lexuarinne pergjithesi. Ndonese njohinmire tipet me te reja te celu-lareve,

makinat me te shtrenjta apotendencat e modes, po tAZipyesesh per autore librash, qemoshataret e tyre te dikurshemi dinin ne maje te gishtave,zor se te kthejne pergjigje. Njepjese e mire e prinderve be-jne gAZte mundin duke ikeshilluar, te tjere i lene telire. Por ajo gka dihet mesiguri eshte se pasojat e kesajAIJkrizeAI ne marredhenienme librin dhe leximin ne teresi,kane prekur te gjithe brezin.


Ato jane te pakthyeshme sai perket formimit te adoleshen-teve, te cilet pas pak vitesh dote duhet te jene te denje per

te mbajtur nje pozicion pune.Sigurisht, nuk mungojne per-jashtimet, pasi ende mijera nx-enes kultivojne dijet jo vetem

nga librat e shkolles. Por tepakten, sig pranohet dhe ngavete mesuesit, fenomeni i brak-tisjes se librave po zgjerohet.

Kuriozitete

Peshkaqenet nuk semuren Peshqit harrojne cdo gje qe ndodh vetem

pas 10 sekondash

Njeriu me I gjate eshte 2.75 cm Mesatarisht ne bote shkohet ne shkolle

200 dite

Nje ari I mitur mund te vrapoi po aq shpejtsa nje kale

Breshka mund te ece me 10km/h

Njeriu qesh mesatarisht 13 here ne dite

Planeti Uran shihet me sy


Fjalekryq,lojra,zbavitje

Kendi i humorit

Ishin 2 polic

1. Ishin 2 police, njeri gjeti3 bomba dhe i tha hajdedo i dorzojm ne rajon. Oki tha ky por nqs na plasndonje ne dore. - I themi

shefit gjetem dy!

2. Nje polic kishte hipur nenje peme.. Nje kalimtar epyet: -Zoti polic ca benaty? Polici pergjigjet. -Poha kumbulla -Hajde go-mar hajde, ajo eshte qer-shi. Ja kthen kalimtari.Gomar je ti,se kumbullat

i kam ne xhep: i thotepolici.

Profesori pyet BeninProfesori pyet Benin: Me thuajemrin e nje zvaraniku... Beni:Gjarper!Profesori: Shume mire... Tanime thuaj emrin e nje zvaranikutjeter... Beni: Nje gjarper tjeter.


Dashi (21 Mars - 20 Prill)Nese doni te realizonicdo plan tuajin, ndiqinite gjitha rregullat fije perpe, sidomos ne oret epara te mengjesit.

Demi ( 21 Prill - 20 Maj)Sot eshte e rendesishmeqe te kuptoni shpejt dhesakte se cfare po ndodh,ne te kundert rrezikoni

te mbeteni te mberthyerne disa ngjarje te pakend-shme.

Binjaket (21 Maj - 21Qershor) Shume njerezdo te perpiqen te terhe-qin vemendjen tuaj sot,por ju do te jeni te impen-juar me kerkimin e njenjeriu special.

Gaforrja (22 Qershor - 22Korrik) Edhe pse sAZpoI afroheni dot asaj qedeshironi me shume, tejeni te sigurte qe do tekete nga ata qe do taprekin shume thjesht ate.

Luani (23 Korrik - 22Gusht) Jeni duke priturqe tAZju japin ate qe jumendoni se eshte e juaja


dhe ju takon, por perte kapur objektivin tuaj,do te jeni te gatshem teluftoni me te gjitha for-cat.

Virgjeresha (23 Gusht -22 Shtator) Perpiquni tafilloni diten me kembene mbare dhe do te beninje pershtypje shume temire tek ata qe mundtAZju japin mundesi temira profesionale.

Peshorja (23 Shtator- 23 Tetor) Dikush dotAZI shkele rregullat elojes qe keni paracak-tuar, duke pretenduarprej jush dicka jo te za-konshme.

Akrepi (24 Tetor - 22Nentor) Dita e sotmemund te shenoje fillimine nje periudhe kerkimeshdhe zbulimesh. Kjo fazedo te jete e suksessme qenga fillimi I saj.

Shigjetari (23 Nentor -21 Dhjetor) Nuk do tekeni zgjedhje tjeter per-vecse vendosjes se njepakti qe ju ve para disapergjegjsive te medha,por qe gjithashtu ju jepmundesi te luftoni nje ri-val te rrezikshem.

Bricjapi (22 Dhjetor - 20Janar) Nuk do te jeni juata qe do te komandonisot, por me siguri qe do

te keni nje ndikim shumete fuqishem te te tjeret.

Ujori (21 Janar - 19Shkurt) Sot do te jeni negjendje te arrini rezultateshume te mira, thjeshtduke ndjekur rrjedhenllogjike te ngjarjeve. Mosu ndikoni nga mendimete te tjereve.

Peshqit (20 Shkurt - 20Mars) Do te jeni shumete zotet ne menaxhimin enje situate te komplikuardhe te rrezikshme, porne nje moment te cak-tuar do te keni nevoje perbashkepunim.


Gazeta Shkolla e Mesme

Documents