1 FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU Hoofdstuk 9 Aandoeningen van het spijsverteringsstelsel
1
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Hoofdstuk 9
Aandoeningenvan het
spijsverteringsstelsel
2
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Indeling
•500—529: Mondholte, speekselklieren en kaken
•530—537: Slokdarm, maag en duodenum
•540—543: Appendicitis
•550—553: Abdominale hernia’s
•555—558: Niet-infectieuze gastro-enteritis
en colitis
•560—569: Darmen en peritoneum
•570—579: Andere gastro-intestinale
aandoeningen (lever, galblaas, pancreas, …)
3
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Aandoeningen van mond en speekselklieren
Cat. 520—526: pathologie van tanden, tandvlees en kaken
Cat. 527: aandoeningen van de speekselklieren(parotis~, submandibulaire ~ & sublinguale ~):
sialoadenitis (= parotitis), sialolithiasis
Cat. 528: aandoeningen van de weke mondweefselsbehalve gingiva en tong:
niet-infectieuze stomatitis, leukoplakie,cellulitis en abces van de mond(bodem),aften, cysten, condities van de lip
Cat. 529: aandoeningen van de tong:glossitis, abces, ulcus, glossodynie
4
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Aandoeningen van de slokdarm (1/2)
Slokdarm = oesofagus in het Engels: esophagus
530.1x: oesofagitis, meestal peptisch (door reflux): 530.11• classificaties van bijv. Savary-Miller of Los Angeles hebben géén
invloed op de codering!
530.4: Boerhaave-syndroom (slokdarmruptuur)530.6: divertikel (Zenker’s ~, epifrenisch ~)530.85: Barrettoesofagus
112.84: oesofagitis door candida017.8x: oesofagitis door tbc
5
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Aandoeningen van de slokdarm (2/2)
Slokdarmbloeding:• op ulcus: 530.21• op primaire slokdarmvarices: 456.0
~ secundaire (bijv. cirrose): 456.20• op Dieulafoy-letsels: 530.82• op Mallory-Weisssyndroom: 530.7
Aandacht: procedure voor herstel is vaak endoscopisch: 42.33
Complicaties van oesofagostomie specifieke codes!• infectie: 530.86• mechanische complicatie: 530.87
6
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Ulcera van maag, duodenum en jejunum
Codes includeren de aan- of afwezigheid van• obstructie (5de digit)• chroniciteit• bloeding• perforatie
Cat. 531: maagulcus (peptisch)• maag en pylorus (gastro-oesofagaal)
Cat. 532: duodenumulcus (peptisch)• postpylorus en bulbus (duodenaal)
Cat. 533: peptisch ulcus NOS• gastroduodenaal, peptisch ulcus, stressulcus, slecht gedefinieerd
Cat. 534: gastrojejunaal ulcus (peptisch)• anastomotisch, stomaal, marginaal• a fortiori gastrocolisch of jejunaal
7
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Andere ulcera: overzicht
Type ulcuszonder
bloedingmet bloeding
Cardio-oesofagaal ulcus
530.20 530.21
Dundarmulcus (primair) 569.82
+ 578.x (578.9)
Colonulcus
Rectaal & anaal ulcus (stercoraal)
569.41 + 569.3
Darmulcus door amoeben
006.9+ 578.x (578.9)Darmulcus door tbc 014.8
Darmulcus door tyfus 002.0
8
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Gastro-intestinale bloedingen
Categorie 578:• 578.0: hematemesis• 578.1: melena• 578.9: gastro-intestinale bloeding NOS
Er bestaat een specifieke code: code 578 niet gebruiken!• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN• er bestaat een combinatiecode (5de digit)
bijv. acute gastritis met bloeding (535.01)
Er bestaat geen specifieke code: code 578• de oorzaak van de bloeding is duidelijk gedocumenteerd EN• er bestaat géén combinatiecode
bijv. bloeding op maligne gastritis (151.x + 578.9)
9
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Aandoeningen van maag en duodenum
Cat. 535: gastritis – duodenitis• atrofisch• alcoholisch• biliair, irriterend
Cat. 536: functionele stoornissen van de maag• acute dilatatie• gastroparese• dyspepsie• complicaties van gastrostomie ( kiem: 041.xx; abces: 682.2)
Cat. 537: andere aandoeningen van maag en duodenum• strictuur, stenose (bijv. op littekenweefsel)• angiodysplasie
10
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Stoma’s (1/3)
Aanwezigheid: diagnosecode V44.xVerzorging: diagnosecode V55.xAanleg: procedurecodeRevisie: procedurecodeSluiting: procedurecode
Specifieke codes in functie van de anatomische locatie:slokdarm, maag, jejunum, ileum, dundarm, colon(zie tabel codeerhandboek)
11
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Stoma’s (2/3)
Voor elke sluiting van stoma (colostomie, ileostomie, enz…)geldt de regel:
resectie van stuk darm in de stoma≠
darmresectie (45.3x—45.4x)
tenzij het tegendeel duidelijk gedocumenteerd is door de chirurg
Bij twijfel: raadpleeg die behandelende chirurg!
12
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Stoma’s (3/3)
Complicaties: gebruik specifieke codes voor …• infectie (type + oorzakelijke kiem vermelden)• mechanische complicatie• andere gespecificeerde complicatie (NEC)• niet-gespecificeerde complicatie (NOS)
… en géén codes uit categorieën 996 tot 999
Index:• infectie zoek “infection”, “abscess”• mechanische complicatie zoek “malfunction”, “stricture”,
“dysfunction”, “stenosis”• andere complicaties zoek “hernia”, “fistula”, “prolapse”
13
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Diverticulose en diverticulitis
Slokdarmdivertikel: 750.4 ( congenitaal by default)
Colondivertikel: 562.1x ( verworven by default) dundarmdivertikel: 562.0x
Diverticulose darm NOS= diverticulose colon: 562.1x diverticulose dundarm: 562.0x
Divertikel van Meckel: 751.0 (mét of zonder diverticulitis)
Perforatie van een divertikel zit vervat in de codesvan divertikel of diverticulose!
14
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Hernia’s (1/3)
Categorieën 550—553
Géén onderscheid tussen verworven en congenitale hernia …
behalve voor de hernia diafragmatica:• verworven: cat. 550—553• congenitaal: code 756.6• traumatisch: codes 862.0—1
behalve voor de hernia hiatalis:• verworven: cat. 550—553• congenitaal: code 750.6
15
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Hernia’s (2/3)
Enkele definities …
Enkelvoudige hernia: inguïnaal, cruraal of femoraal, umbelicaal,ventraal “other”, incisioneel (nà chirurgie),intra-abdominaal, intrathoracaal (hiataal, diafragmatisch)
Hernia met obstructie (4de digit):obstructie = incarceratie = irreponibiliteit = strangulatie
Hernia met gangreen (4de digit):gewoonlijk gevolgd door partiële darmresectie
Aandacht: 5de digit uni-/bilaterale en +/- recidiverende hernia
16
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Hernia’s (3/3)
Toegangsweg:• algemene codeerrichtlijnen: toegangsweg NIET apart coderen!• dus laparoscopie niet bijkomend coderen
Congenitale hydrocoele met hernia:• kan zowel bij jongens als bij meisjes!• diagnose moet door de behandelende arts gesteld worden• diagnose niet door de codeercel• diagnose niet louter op basis van de leeftijd van de patiënt
17
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Evisceratie eventratie
Belangrijk onderscheid tussen …
Evisceratie: acute dehiscentie / ruptuur van de buikwand= acute situatie met blootliggen van de darmen
complicatiecode(s) 998.31 en/of 998.32
Eventratie: progressieve dehiscentie / ruptuur van de buikwand
= huid is geheeld – onderliggend weefsel is “gescheurd”
551.21 of 552.21 of 553.21 (= “incisionele hernia”)
18
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Appendicitis (1/2)
540.9: acute appendicitis, acute caecitis(fulminant, met gangreen, ontstoken, obstructief)
540.1: acute appendicitis met peritoneaal abces
540.0: acute appendicitis, acute caecitis met peritonitis(perforatie, ruptuur, veralgemeende peritonitis)
543.x of 541 of 542:diverse aandoeningen van de appendix: chronische ofrecurrerende appendicitis, hyperplasie, mucocoele,fecaliet, enz…
19
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Appendicitis (2/2)
Appendiculair plastron:= weefselophoping rondom de appendix= impliceert niet noodzakelijk perforatie of abces
Peritonitis bij appendicitis := macroscopische bevinding (chirurg)
veralgemeende ontsteking van het peritoneum≠ microscopische bevinding (patholoog)
“peri-appendicitis”
20
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Darmobstructie zonder herniatie
560.0: invaginatie560.1: paralytische ileus
≠ postop complicatiecode 997.4 + 560.1560.2: volvulus560.3x: impactie (biliaire ileus, fecale impactie, fecaloom)560.81: postoperatieve of postinfectieuze adherenties560.89: pseudo-obstructie (type Ogilvie-syndroom)
≠ subobstructie560.9: aspecifiek
Specif.: pasgeborene: congenitaal (751.xx) of perinataal (777.x)127.0: ascariasis
21
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Adherenties en adhesiolyse
Wanneer coderen?...
Acute adherenties (≈ plastron) = acute ontsteking
meestal NIET
Chronische adherenties = meestal postop of nà infectie
JA, als relevant bevonden door de chirurg JA, als reden van opname / interventie
22
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Colitis en ileïtis
555.x: regionale enteritis (of ziekte van Crohn, ‘CD’)556.x: rectocolitis ulcerosa (‘CU’)557.x: darminfarct, abdominale angor558.x: niet-infectieuze gastro-enteritis en colitis
• door straling• toxisch (+ E-code)• allergisch (+ V-code)• niet-gespecificeerd
23
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Anale pathologie (1/2)
565.0: anale fissuur565.1: anale of anorectale fistel566: anaal, ischiorectaal of perianaal abces
vaak gepaard met een fistel564.6: anaal spasme569.0: anale of anorectale poliep569.1: rectale prolaps569.2: anale of anorectale stenose569.3: anale of anorectale bloeding569.4x: ulceraties, pijn en andere anale aandoeningen
24
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Anale pathologie (2/2)
455.x: hemorroïden (= aambeien)met of zonder complicaties• bloeding• prolaps• incarceratie• ulceratie• fluxio (= hemorroïdale flebitis)
455.9: marisken (= restletsels van hemorroïden op de huid)
787.6: anale sfincterinsufficiëntie
25
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Leveraandoeningen
571: chronische leverpathologie en cirrose•571.0: alcoholische leversteatose•571.8: niet-alcoholische leversteatose•571.2: alcoholische levercirrose•571.5: niet-alcoholische levercirrose (bijv.
cardiaal)
572: leverabces en sekwellen van chronische leverziekten•572.0: leverabces•572.2: hepatisch coma
573: toxische en infectieuze hepatitislet op: code first underlying disease …
26
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Galblaas en galwegen (1/2)
Anatomisch (zie schema):• galblaas en ductus cysticus• galwegen: choledochus en hepatisch kanaal
Lithiasis (= galstenen):• enkel t.h.v. de galblaas: subcat. 574.0 tot 574.2• enkel t.h.v. de galwegen: subcat. 574.3 tot 574.5• t.h.v. galblaas én galwegen: subcat. 574.6 tot 574.9
Cholecystitis zonder galstenen:• acuut: 575.0• chronisch: 575.11• acuut op chronisch: 575.12
27
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Galblaas en galwegen (2/2)
Codereeksen 575 en 576: andere aandoeningen
Aandoening galblaas galwegen
Cholangitis — 576.1
Stenose / occlusie / strictuurzonder galsteen
575.2 576.2
Perforatie / ruptuur 575.4 576.3
Fistel 575.5 576.4
Spasme van de sfincter van Oddi
— 576.5
Cyste 575.8 576.8
28
FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU
Aandacht voor vergissingen!
Tussen endoscopie en chirurgie:bijv.: sclerose van slokdarmvarices (endoscopisch):42.33
ligatuur van slokdarmvarices (chirurgisch):42.91
Tussen bijna-gelijknamige procedurecodes:bijv.: abdominoperineal resection of rectum:48.5
pelvic evisceration: 68.8 abdominopelvic amputation: 84.19