(Final Report)รายงานการศึกษาฉบ บสมบั ูรณ์ (Final Report) โครงการเพิ่มขีดความสามารถภาคอ

รายงานการศกษาฉบบสมบรณ (Final Report)

โครงการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรม ภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศของไทย

(ระยะท 4)

เสนอ

สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม

โดย

มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

กนยายน 2556

i

กตตกรรมประกาศ

คณะผวจยขอขอบคณสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม ทไดใหการสนบสนนการดาเนนโครงการนจนสาเรจลลวงไปไดดวยด และขอขอบคณเจาหนาทภาครฐทเกยวของ ผประกอบการเอกชนในสาขาตางๆ ตลอดจนนกวชาการและผทรงคณวฒ ทไดใหความอนเคราะหขอมล ความคดเหน และขอเสนอแนะทเปนประโยชนแกงานวจย ดงตอไปน

กรมศลกากร โดยเฉพาะอยางยงสานกเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กรมการคาตางประเทศ โดยเฉพาะอยางยงสานกสทธประโยชนทางการคา สานกบรหาร

การนาเขา สานกมาตรการทางการคา กองเทคโนโลยสารสนเทศ กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม สานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต สถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอ สถาบนเหลกและเหลกกลาแหงประเทศไทย สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส สถาบนอาหาร สถาบนยานยนต สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย หอการคาไทยและสภาหอการคาแหงประเทศไทย สถานเอกอครราชทตอนโดนเซยประจาประเทศไทย สถานเอกอครราชทตไทย ณ กรง

จาการตา สานกงานสงเสรมการคาระหวางประเทศ ณ กรงจาการตา ตลอดจนหนวยงานภาครฐ สมาคมธรกจ และผประกอบการภาคเอกชนในประเทศอนโดนเซยทไดใหขอมล ความคดเหน และขอเสนอแนะ ในระหวางการเดนทางไปสมภาษณและเกบขอมล

ผรวมอภปรายในงานสมมนา “ภาษใกลศนยแลว แตอปสรรคการคายงอย?” ไดแก คณอมพวน พชาลย คณสภาษณ สมบตทว คณไพบลย พลสวรรณา และคณอชณา ลมปไพฑรย รวมถงผเขารวมงานสมมนาทกทาน

ผเขารวมงานสมมนา “ตดตามการใชสทธประโยชน FTA ภาคอตสาหกรรมไทย ป 2555 เตรยมความพรอมส AEC” ณ สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม

ผเขารวมการประชมระดมความคดเหนกลมอตสาหกรรมอาหาร เคมภณฑและพลาสตก และยานยนตและชนสวน

iii

บทสรปผบรหาร โครงการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรมภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวาง

ประเทศของไทย (ระยะท 4)

ประเทศไทยกาลงเผชญกบความทาทายจากสภาพการณใหม ทาใหภาคสงออกของไทยประสบปญหา ประเทศไทยจาเปนตองแสวงหาโมเดลใหมในการพฒนา ทจะตองมการเตบโตแบบมพลวต มความเปนธรรมทางสงคมและความยงยนทางสงแวดลอมมากขน โดยมงสการยกระดบของประเทศไทยใหพน “กบดกของประเทศรายไดปานกลาง” (middle-income trap) โมเดลในการพฒนาใหมนาจะมองคประกอบ 3 ประการคอ หนง การสรางขดความสามารถทางเทคโนโลยของผประกอบการไทย สอง การใชประโยชนจากความเชอมโยงภายในภมภาคและการสรางความสมดลระหวางตลาดสงออกในระดบโลก ระดบภมภาค และกาลงซอในประเทศในระยะยาว และ สาม การเพมผลตภาพ (productivity) ของแรงงานและปรบคาตอบแทนของแรงงานใหเหมาะสม ควบคไปกบการรกษาสภาพแวดลอม (ดภาพท 1 ประกอบ)

ภาพท 1 แนวทางการยกระดบอตสาหกรรมภายใตสภาพแวดลอมใหม

การศกษาโครงการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรมภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศของไทยในระยะท 4 นมวตถประสงคหลกในการศกษาวจยเพอใหไดแนวทางในการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรมของไทยภายใตสภาพแวดลอมทกาลงเปลยนแปลงในปจจบน โดยเนนทองคประกอบทสองของโมเดลในการพฒนาใหมดงกลาว คอการใชประโยชนจากความเชอมโยงภายในภมภาค (utilizing connectivity) เพอลดอปสรรคทางการคาทงทเกดจากมาตรการดานภาษศลกากรและมาตรการทไมใชภาษศลกากร ตลอดจนเพอเพมโอกาสทางการตลาด เรยนรเทคโนโลยการผลตททนสมย และเพมทกษะความรใหแกแรงงานในภาคอตสาหกรรม ผานโครงการความรวมมอตางๆ

iv

ในดานการใชประโยชนจากความเชอมโยงในภมภาคเพอลดอปสรรคทางการคาทเกดจากมาตรการดานภาษศลกากร (ดรายละเอยดไดในบทท 2 และ 3) การศกษาพบวา ในป 2555 ความตกลง FTA จานวน10 ฉบบกบประเทศคคาจานวน 15 ประเทศ ชวยใหสนคาสงออกของไทยโดยภาพรวมมภาระดานภาษศลกากรลดลงประมาณรอยละ 3.0 และชวยใหวตถดบและสนคานาเขาจากประเทศคคาโดยภาพรวมลดลงรอยละ 3.1 เมอคดเปนมลคาเงน ในดานสงออก ผนาเขาในประเทศภาคประหยดเงนคาภาษศลกากรไปไดรวมทงหมดประมาณ 1.2 แสนลานบาท ในขณะทดานนาเขา ผนาเขาในไทยประหยดไดประมาณ 9 หมนลานบาท อยางไรกตาม การใชประโยชนจากความตกลง FTA ทงภาคสงออกและนาเขายงไมเตมท โดยอตราการใชสทธประโยชนในดานสงออกและนาเขาอยทรอยละ 49 และ 52 ตามลาดบ ทาใหยงมผลประโยชนท “ยงตกหลนอย” รวม 1.9 แสนลานบาท อปสรรคสาคญทขดขวางการใชสทธประโยชนดงกลาวจาแนกไดเปน 6 ดาน ไดแก

ไมมสทธ เนองจากสนคาอยนอกรายการลดภาษ หรออยในรายการสนคาทมความออนไหว หรออยในรายการสนคาทมโควตาจากดการนาเขา

ไมจาเปน/ไมตระหนกถงประโยชนทจะไดรบ เนองจากลกคาไมไดขอมา ไมมขอมล ไมวาจะเปนขอมลอตราภาษศลกากร หลกเกณฑทใชในการพจารณา

แหลงกาเนดสนคา ขนตอนการขอใชสทธประโยชน ไมผานเกณฑทใชในการพจารณาแหลงกาเนดสนคา ไมคม เนองจากแตมตอดานภาษศลกากรไมจงใจพอ ไมสะดวก เนองจากปญหาในทางปฏบต เชน เจาหนาทมดลยพนจตางกนในการ

พจารณาอนมตการใชสทธประโยชน เจาหนาทและผประกอบการตความพกดศลกากรไมตรงกน การเปลยนไปใชพกดศลกากร HS 2012 เปนปแรก การไดรบใบรบรองแหลงกาเนดสนคาหลงจากสนคาขนสงถงดานศลกากรแลวหลายวน โดยเฉพาะอยางยงสนคาทคาขายกบประเทศสมาชกอาเซยนทใชระยะเวลาในการขนสงเพยง 1-3 วนเทานน และการขาดความพรอมของหนวยงานทเกยวของในประเทศเพอนบาน

ในดานการใชประโยชนจากความเชอมโยงในภมภาคเพอลดอปสรรคทางการคาทเกดจาก

มาตรการทไมใชภาษศลกากรในกลมประเทศสมาชกอาเซยน (ดรายละเอยดไดในบทท 5 และบทท 4 บางสวน) การศกษาพบวา ในสภาวะปจจบนทมการแขงขนกนสงมาก โดยเฉพาะอยางยงในชวงทเกดภาวะวกฤตเศรษฐกจขนในหลายประเทศทวโลก ประกอบกบการทอตราภาษศลกากรลดลงเรอยๆ ภายใตความตกลงการคาเสรทงในระดบทวภาค ระดบภมภาค และระดบพหภาค การบงคบใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรจงมแนวโนมเพมขนเรอยๆ ทงในกลมประเทศสมาชกอาเซยนและประเทศตางๆ ทวโลก ประเทศสมาชกอาเซยนมการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรในระดบทแตกตางกน ประเทศทมระดบการพฒนาอตสาหกรรมในระดบสงอยางสงคโปรมการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรไมมากนก ซงสวนใหญเปนมาตรการทมวตถประสงคเพอคมครองผบรโภคและสภาพแวดลอมเปนหลก มความโปรงใสและไมเลอกปฏบต ในขณะทประเทศทอย

v

ในชวงหวเลยวหวตอของการพฒนาอตสาหกรรมอยางอนโดนเซยและเวยดนาม รวมไปถงประเทศทมแผนพฒนาอตสาหกรรมเฉพาะเจาะจงอยางมาเลเซย มกมการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรในระดบสง โดยสวนใหญเขาขายวาจะเปนมาตรการทมวตถประสงคเพอคมครองผผลตในประเทศเปนหลก ขาดความโปรงใสและเลอกปฏบต สาหรบประเทศไทยมการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรในระดบไมสงนก ซงสวนใหญเปนมาตรการทมวตถประสงคเพอคมครองผบรโภคและสภาพแวดลอมเปนหลก มความโปรงใสและไมเลอกปฏบต แตกยงมการบงคบใชมาตรการทมวตถประสงคเพอคมครองผผลตในประเทศเปนหลก ขาดความโปรงใสและเลอกปฏบต ในบางอตสาหกรรม

ทผานมา การดาเนนการภายใตความตกลงกบประเทศสมาชกอาเซยนยงไมสามารถนาไปส

การขจดอปสรรคทางการคาทไมใชภาษ รวมทงไมมการปรบปรงมาตรการทถงแมจะโปรงใสและไมเลอกปฏบตใหมมาตรฐานเดยวกนได ทงนเนองจากพบปญหาและอปสรรคตางๆ เชน

หนวยงานในประเทศทบงคบใชมาตรการไมทาการจดแจง เนองจากการจดแจงเปนไปตามความสมครใจ ไมไดมบทบญญตใดๆ มากาหนดใหตองมการจดแจง ตลอดจนหนวยงานมกมดลยพนจวามาตรการทหนวยงานตนบงคบใชไมไดมลกษณะวาเปนมาตรการทไมใชภาษ

ผสงออกทไดรบผลกระทบจากมาตรการไมแจงและ/หรอไมรวาจะแจงทหนวยงานใด หลกเกณฑทใชในการพจารณามาตรการทไมใชภาษสาหรบสนคากลมตางๆ มความ

แตกตางกน คณะกรรมการประสานงานด านการคาสนคาภายในอาเซยน (Coordinating Committee

on ASEAN Trade in Goods Agreement: CCA) ซงเปนหนวยงานหลกทมหนาทระบวามาตรการใดเปนอปสรรคทางการคา มทรพยากร ตลอดจนความรความเชยวชาญไมเพยงพอ

หนวยงานทบงคบใชมาตรการไมปฏบตตามความเหนของ CCA ยงไมมการกาหนดมาตรฐานทเปนสากลรวมกน ทาใหมาตรการทถงแมจะโปรงใสและไม

เลอกปฏบต เพมตนทนใหแกผมสวนไดเสยมากเกนความจาเปน ขาดกลไกการเฝาระวงทมประสทธภาพ ไมมการเผยแพรขอมลททนสมยวาในปจจบนมมาตรการใดทถกขจดแลว หรอยงคง

บงคบใชอย หรอเพงมการบงคบใช ขอมลทมการจดเกบยงเขาถงไดยาก กระจายอยในหลายหนวยงาน และเขาใจไดยาก

เนองจากขาดการจดการความร (knowledge management) ทมประสทธภาพและประสทธผล

vi

อยางไรกตาม การศกษาในระยะท 4 น ไดรเรมการสรางฐานขอมลทมความครอบคลมและทนสมยมากทสดจากแหลงขอมลตางๆ เทาทมอยในปจจบน ทงน กเพอเปนจดเรมตนในการศกษาแนวทางการขจดอปสรรคทางการคาทไมใชภาษในอาเซยนในอนาคต

ในดานการใชประโยชนจากความเชอมโยงในภมภาคเพอเพมโอกาสทางการตลาด เรยนร

เทคโนโลยการผลตททนสมย และเพมทกษะความรใหแกแรงงานในภาคอตสาหกรรม ผานโครงการความรวมมอตางๆ (ดรายละเอยดไดในบทท 4) การศกษาพบวา ทผานมา การดาเนนการภายใตความตกลงกบประเทศญป นหลายโครงการยงสรางประโยชนใหแกผประกอบการไดในวงจากด ทงน เนองจากขอจากดตางๆ โดยเฉพาะอยางยงดานงบประมาณและรปแบบของการดาเนนกจกรรมทไมทาใหเกดผลลพธทตองการ

ในการศกษาผลกระทบทเกดจากความเชอมโยงในภมภาค ตลอดจนนโยบายการคาระหวาง

ประเทศและนโยบายอตสาหกรรมของประเทศสมาชกอาเซยน ตอเครอขายการผลตในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน และอตสาหกรรมปโตรเคม ในภมภาคน พบวา ผประกอบการของไทยทสามารถเขาใจและปรบตวตามสถานการณการเปลยนแปลงไดในทงสองอตสาหกรรม นาจะไดรบประโยชนจากการทมตลาดใหญขนและสามารถผลตสนคาไดอยางมประสทธภาพมากขนจากการเกดการประหยดตอขนาด อยางไรกตาม ยงมประเดนททงหนวยงานภาครฐและผประกอบการภาคเอกชนไทยควรใหความสนใจ คอการทประเทศสมาชกอาเซยนมแนวโนมการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรและมาตรการจงใจตางๆ มากขน เพอแขงกนดงดดการลงทนจากตางประเทศ เนองจากอาจทาใหเกดผลกระทบดานลบจากการบดเบอนตลาด

ในกรณเครอขายการผลตอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในภมภาคเอเชยตะวนออก

เฉยงใตในชวงทผานมา นกลงทนจากตางประเทศไดลงทนตงโรงงานประกอบรถยนตและโรงงานชนสวนกระจายไปในหลายประเทศ เพอใหสนคาของตนสามารถขายไดในตลาดแตละประเทศ หรออาจกลาวไดวา เครอขายการผลตอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในภมภาคนเปนแบบหนงประเทศ-หนงคลสเตอร เมอมการเปดเสรทางการคามากขน โดยเฉพาะอยางยงเมออตราภาษศลกากรของประเทศในอาเซยนและประเทศทเปนภาคความตกลงกบประเทศสมาชกอาเซยน ทงทเปนความตกลงแบบทวภาคและระดบภมภาค ลดตาลงจนเหลอรอยละศนยหรอใกลเคยง บรษทขามชาตจงสามารถควบรวมเครอขายการผลตทซาซอนและกระจายกนอยในหลายประเทศใหเหลอเพยงบางประเทศทมศกยภาพและขดความสามารถสง เพอใหเกดความประหยดตอขนาดได ประเทศทนาจะมบทบาทมากขนในเครอขายการผลตในภมภาค ไดแก ไทยและอนโดนเซย โดยคลสเตอรชนสวนยานยนตในไทยจะมบทบาทมากขนในการสงชนสวนใหแกโรงงานประกอบรถยนตในภมภาค สวนคลสเตอรชนสวนยานยนตในอนโดนเซยมโอกาสพฒนาขนไดอก จากการอยใกลกบโรงงานประกอบรถยนตทมอตราการขยายตวสงมาก

vii

สาหรบเครอขายการผลตอตสาหกรรมปโตรเคมในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตในชวงทผานมา ไทยและสงคโปรถอเปนผผลตรายใหญในภมภาค ทาหนาทสงวตถดบขนตนใหแกประเทศอาเซยนอนๆ ทยงไมมอตสาหกรรมขนตน อยางไรกตาม การศกษาพบวา เรมมนกลงทนจากตางประเทศเขาไปตงโรงงานอตสาหกรรมปโตรเคมข นตน ขนกลาง และขนปลาย ในประเทศทมอตราการขยายตวของตลาดสงมาก 2 ประเทศ อนไดแก อนโดนเซยและเวยดนาม เพอเตมหวงโซการผลตใหครบวงจรมากขน ในขณะเดยวกน ผประกอบการในประเทศไทยและสงคโปรทเรมพบขอจากดในการขยายโรงงานอตสาหกรรมปโตรเคมข นตน ขนกลาง และขนปลาย ใหความสาคญกบการยกระดบสการผลตผลตภณฑทมมลคาสง (high value-added) มากขน ดงนน ผลกระทบตอเครอขายการผลตอตสาหกรรมปโตรเคมในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตทนาจะเกดขนในอนาคต คอการเกดหนวยผลตครบวงจรในภมภาคมากขน ทงสนคาโภคภณฑทวไป (commodity) และสนคาทมมลคาสง

เพอเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรมของไทยภายใตสภาพแวดลอมทกาลง

เปลยนแปลงในปจจบน ควรมการดาเนนการดานตางๆ ดงตอไปน การกระตนใหผประกอบการใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรมากขน สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรมและหนวยงานทเกยวของควรเพมการประชาสมพนธ

การใชสทธประโยชนจาก FTA แกผประกอบการ ทงในสวนกลางและสวนภมภาค โดย

เนนทอตสาหกรรมทยงมอตราการใชสทธประโยชนตา

การเพมประสทธภาพและความชดเจนในกระบวนการพจารณาการใชสทธประโยชน กรมการคาตางประเทศและกรมศลกากรควรกาหนดตวชวดประสทธภาพการดาเนนงาน

ตามระยะเวลาทใชในการพจารณาและจานวนขอรองเรยนจากผประกอบการ ซงอาจแตกตางกนในแตละ FTA เชน ตวชวดระยะเวลาทใชในการออกใบรบรองถนกาเนดสนคาในการสงออกไปประเทศสมาชกอาเซยน ควรมความสอดคลองกบระยะเวลาทใชในการขนสงสนคาระหวางประเทศ ซงมกใชเวลาเพยง 1-3 วน

กรมการคาตางประเทศและกรมศลกากรควรพฒนาและปรบปรงคมอปฏบตการสาหรบเจาหนาท ตลอดจนเพมการฝกอบรมใหแกเจาหนาทเปนระยะๆ เพอลดปญหาดลยพนจของเจาหนาท

กรมการคาตางประเทศควรเรงพฒนาระบบงานใหบรการออกหนงสอรบรองถนกาเนด

สนคาดวยระบบลายมอชออเลกทรอนกส (digital signature) ใหครอบคลม FTA ฉบบ

ตางๆ มากขน รวมทงประชาสมพนธใหผประกอบการทราบ

viii

กรมศลกากรควรประชาสมพนธการใชระบบการขอใหหนวยงานศลกากรพจารณา

ลวงหนา (advanced ruling) สาหรบการตรวจสอบพกดศลกากร อตราศลกากร และ

กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา เพอลดปญหาการตความพกดศลกากรไมตรงกนระหวาง

ผประกอบการกบหนวยงานศลกากร

รฐบาลไทยควรใหความชวยเหลอดานเทคนคแกหนวยงานทมหนาทเกยวของกบกระบวนการใชสทธประโยชนในประเทศอาเซยนใหม เชน เมยนมาร ลาว และกมพชา เปนตน

การใหขอมลและคาปรกษาแบบจดเดยว (one-stop service) แกผประกอบการ กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กรมการคาตางประเทศ และกรมศลกากร ควรรวมกน

จดทาเวบไซตอยางเปนทางการแบบจดเดยว (one-stop service) ทสามารถใชงานไดงาย และมขอมลอตราภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลงตางๆ แยกตามรายประเทศ เพอใหผประกอบการมขอมลอยางเปนทางการทมความถกตองและทนสมย สาหรบการตดสนใจวาจะเลอกใชประโยชนจาก FTA ฉบบใด

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กรมการคาตางประเทศ และกรมศลกากรควรรวมกนปรบปรงตารางการลดภาษของทงไทยและประเทศภาค รวมทงกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาตามรหสพกดศลกากร HS 2012 เพอใหผประกอบการมขอมลทถกตองสาหรบใชอางองการทาเอกสารทเกยวของ

กรมการคาตางประเทศควรใหขอมล คาปรกษา และจดทาคมอเกยวกบกระบวนการขอใบรบรองถนกาเนดสนคา (C/O) ผานชองทางปกตและอนเทอรเนต เพอใหผประกอบการ โดยเฉพาะอยางยงผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ทราบ ทงน เนองจากผประกอบการหลายรายเหนวากระบวนการขอใบ C/O มความยงยากซบซอน

กรมการคาตางประเทศควรเพมการประชาสมพนธวา การเปดเผยโครงสรางตนทนการผลตเพอขอใบ C/O จะไมทาใหกรมสรรพากรเรยกเกบภาษเงนไดนตบคคลเพมเตม เนองจากทงสองหนวยงานไมมการแลกเปลยนขอมลดงกลาว

กรมศลกากรควรประสานกบหนวยงานศลกากรของประเทศภาคตางๆ ในการแลกเปลยนขอมลอตราภาษและขอมลการใชประโยชนภายใตความตกลงตางๆ เพอใหไดมาซงขอมลทมความถกตองและทนสมย

การเจรจาตอรองดานภาษศลกากร กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา และระบบการรบรองถนกาเนดสนคาดวยตนเอง

ix

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศควรผลกดนใหประเทศภาคนาสนคาทอยนอกรายการลดภาษ หรอสนคาทอยในรายการสนคาทมความออนไหวและยงไมลดภาษ เขามาอยในรายการลดภาษ

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศควรผลกดนใหมการขยายโควตาการสงออกสนคา กรมเจรจาการคาระหวางประเทศควรผลกดนใหประเทศสมาชกอาเซยนใหม อนไดแก

กมพชา ลาว เมยนมาร และเวยดนาม ลดภาษศลกากรภายใต AFTA ใหไดตามกาหนด รฐบาลไทยควรสนบสนนขอบทวาดวยการอนญาตใหนามลคาเพมทมแหลงกาเนดสนคา

จากประเทศคเจรจาของอาเซยนอก 6 ประเทศ มานบรวมไดในความตกลง ATIGA เพอใหผประกอบการทอยในเครอขายการผลตสามารถใชประโยชนดานภาษศลกากรไดงายขน

รฐบาลไทยควรผลกดนใหประเทศสมาชก โดยเฉพาะอนโดนเซย นาระบบการรบรองถนกาเนดสนคาโดยผสงออกทไดรบการรบรอง (self-certification by approved exporters) มาใช

การสนบสนนการใชประโยชนจากโครงการความรวมมอภายใตความตกลง JTEPA และ

ความตกลงยอมรบรวมภายใต JTEPA และ ASEAN ควรเรงผลกดนโครงการทระบไวในกรอบความตกลงแตยงไมคบหนาตามแผนทวางไว

ตอไป เชน โครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต (AHRDIP) การปรบปรงหองปฏบตการทดสอบของสถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอ (THTI) เปนตน

สาหรบกจกรรมทมว ตถประสงคเพอเสรมสรางเทคโนโลยของเกอบทกโครงการ หนวยงานทร บผดชอบควรพจารณาใหการมสวนรวมกระจายไปสผประกอบการ ขนาดกลางและเลกมากขน รวมทงอานวยความสะดวกใหผประกอบการกลมนเขารวมไดงาย

ในกรณของความตกลงยอมรบรวม (MRA) สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (สมอ.) และหนวยงานทเกยวของอนๆ ควรประชาสมพนธขอมลการบงคบใชความตกลงวาดวยการปรบปรงระบบดานกฎระเบยบและการควบคมบรภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสของอาเซยน (AHEEER)

สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส (EEI) ควรพจารณาทางออกในเรองสถานะขององคกร เพอใหสามารถไดรบการรบรองเปนหนวยงานรบรอง (CAB) จากกระทรวงเศรษฐกจ การคาและอตสาหกรรม (METI) ของญป น

x

การลดผลกระทบจากมาตรการทไมใชภาษ กระทรวงพาณชยควรรวบรวมและเผยแพรขอมลเกยวกบ NTMs แบบเบดเสรจในจด

เดยว ผานทาง Export and Import Help Desk และควรมการจดทาระบบแจงเตอน (auto alert) ใหสมาชกรบทราบขาวสารและความเคลอนไหวการบงคบใช NTMs อยางทนทวงท

กระทรวงพาณชยควรมระบบจดการความร ใหเขา ใจไดง ายขน ( knowledge management) และนาเสนอขอมลเกยวกบ NTMs ใหสอดคลองกบมมมองและความตองการของผประกอบการ เชน สรปขอมลตามกลมสนคา

กระทรวงอตสาหกรรมกระทรวงเกษตรและสหกรณ และกระทรวงสาธารณสข ควรศกษาความเปนไปไดในการกาหนดมาตรฐานกลางรวมกนของอาเซยน โดยอนญาตใหสนคา/สถานประกอบการทผานการตรวจสอบรบรอง (conformity assessment) ตามมาตรฐานระหวางประเทศทสาคญไดรบการยกเวนไมตองตรวจสอบซาอก

กระทรวงอตสาหกรรมกระทรวงเกษตรและสหกรณ และกระทรวงสาธารณสข ควรศกษาความตองการใชหองปฏบตการของสนคาสงออกสาคญ และกาหนดลาดบความสาคญในการลงทนดานหองปฏบตการ

รฐบาลไทยควรใหเงนสนบสนน (grant) แกผประกอบการไทย โดยเฉพาะขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ทตองการปรบมาตรฐานสนคาและการตรวจสอบรบรองใหสอดคลองกบมาตรฐานระหวางประเทศ เพอการยกระดบอตสาหกรรมไทย

รฐบาลไทยควรเรงพฒนาระบบอเลกทรอนกส ณ จดเดยวของประเทศ (NSW) และผลกดนใหเกดการเชอมโยงภายใตระบบอเลกทรอนกส ณ จดเดยวของอาเซยน (ASW)

รฐบาลไทยควรใหความชวยเหลอดานเทคนคแกหนวยงานทมหนาทเกยวของกบ NTMs ในประเทศอาเซยนใหม

รฐบาลไทยควรผลกดนใหประเทศสมาชกอาเซยนออก ASEAN Directive ทมผลบงคบใหประเทศสมาชกตองทาการจดแจงใหสานกเลขาธการอาเซยนและประเทศสมาชกทราบวาจะมการออกกฎหมายทเขาขายเปน NTMs กอนทกฎหมายนนจะมผลบงคบใช

รฐบาลไทยควรใหความสาคญกบการเจรจาแกไขปญหาในระดบทวภาคมากขน

xi

Executive summary

Thailand is facing a new global competitiveness environment. We need a new development model to maintain a dynamic growth, enhance social justice, and sustain our environment. To escape the “middle income trap”, the new development model should comprise of three modules: enhancing technological capability, utilizing regional connectivity and balancing domestic/export demand, and increasing labor productivity as well as taking care of the environment (see figure 1).

Figure 1: New development model to upgrade industry under a new competitive

environment

This project studies how to increase the competitiveness of Thai manufacturing

industries under the new international economic environment by focusing on the second module of the new development model. In particular, we are interested in enhancing regional connectivity through tariff reduction, rationalizing the use of non-tariff measures (NTMs), and more fully utilizing the cooperation schemes and mutual recognition agreements (MRAs). In terms of tariff reduction (see details in chapter 2 and 3), we have studied Thailand trade under 10 FTAs with her 15 partner countries in 2012. Importers in partner countries can save 3% of the import value, or 120 billion Baht, of the imports from Thailand. On the other hand, Thai importers can save 3.1% of the import value, or 90 billion Baht, of the imports from her FTA partners. However, the “utilization rate” of tariff preference by Thai exporters/importers (from here on “traders”) was rather low, standing at 49% and 52% on

xii

the export and import side respectively, leaving 190 billion Baht of un-used tariff preference. Reasons for low utilization rate of tariff preference comprise of:

No tariff preference for products. The products are in the exclusion list, sensitive list or subjected to import quotas.

Not necessary because there is no request from trade partners to apply for tariff preference.

Not enough information on tariff rates, ruling of rules of origin (RoOs), procedures to apply for tariff preference.

Not conform with rules of origin. Not worth the cost because tariff preference obtained is not high enough. Implementation-level issues such as officers’ judgment in approving tariff

preference, inconsistencies in HS code interpretation between traders and government officers, difficulties in implementing the new HS 2012 code, time lag in getting certificate of origins (C/O), which usually is longer than shipping time within ASEAN (1-3 days), lack of competencies in neighboring countries’ trade-related agencies.

In terms of rationalizing the use of NTMs (see details in chapter 5 and in parts in

chapter 4), we found an increasing use of NTMs. Part of the reasons, we believe, is due to the recent large reduction in tariff at bilateral, regional and multilateral level. The recent global economic crisis also contributes to the use of NTMs as alternate trade measures. The extent of NTMs differs across ASEAN countries, however. More developed countries such as Singapore impose less NTMs, with existing ones aiming primarily to protect consumers and environment. The measures are rather transparent and non-discriminatory. On the other hand, developing countries such as Vietnam and Indonesia or countries with “industrial policy” such as Malaysia tend to impose more NTMs. These measures are somewhat non-transparent and discriminatory with objectives to protect local producers. Thailand herself does not impose much NTMs. Most of the implemented NTMs are intended to protect consumers/environment while some measures for certain industries do lack transparencies and discriminate.

Attempt by ASEAN countries to rationalize NTMs such as standardizing measures

that are rather transparent and non-discriminatory or eliminating NTMs classified as non-tariff barriers (NTBs) has limited progress due to:

xiii

NTMs-enforcement agencies in each country do not enlist the measures with ASEAN Secretariat because enlisting is voluntary and there is no enforcement mechanism. Moreover, these agencies usually do not consider their country’s trade measures as NTMs and are thus not compelled to inform the ASEAN Secretariat.

Exporters affected by NTM do not report nor know to whom they should report. NTMs ruling for different product groups differ. The Coordinating Committee on ASEAN Trade in Goods Agreement (CCA), who

is responsible for ruling NTMs as NTBs do not have enough resources and expertise.

NTMs-enforcing agencies in each country do not follow CCA’s judgment. Common standards have not been established making measures, even those

that are relatively transparent and non-discriminatory, unnecessarily costly. No effective monitoring system in place. No updates on measures that have been eliminated, still in practice or just

started. Existing NTMs data is not readily accessible. They are scattered in many

organizations and difficult to understand. There is no effective knowledge management (KM) system.

As for the use of cooperation schemes and MRAs to enhance market opportunity,

technology transfer and upgrade skills (see details in chapter 4), we found limited benefits for private sectors especially for cooperation schemes with Japan. Reasons being partly due to budget constraints and some activities that do not create desired outcomes.

Part of this project is to study how regional connectivity, trade and industrial policy

affects production network in vehicles/auto-parts and petrochemical industries. We found businesses that can adjust their operations greatly benefit from the production network. They command larger market access and are able to improve production efficiency due to economy of scale. However, there is evidence that ASEAN countries start to use NTMs to attract investments which may cause market distortions.

xiv

For the vehicles/auto-parts sector in particular, foreign investors have been investing and creating a “one-country/one-cluster” type of business. They invest both in the form of vehicles assembly plants and auto-parts suppliers. This model allows them to gain access to domestic market in each country. When tariff has been reduced to the level closed to zero under regional/bilateral cooperation, these MNCs started to consolidate their production facilities to do one activity in one country. This new business model allows them to benefit from economy of scale. Countries such as Thailand and Indonesia should play increasing roles in this regional production networking. Currently, Thailand auto-parts cluster is a major supplier to other countries’ assembly plants. Indonesia auto-parts cluster benefits from locating near assembly plants with very high growth.

As for the petrochemical industry, Thailand and Singapore are major suppliers of

upstream products to the region. However, we found increasing investments in upstream, mid-stream and down-stream products in high-growth countries such as Indonesia and Vietnam. At the same time, producers in Thailand and Singapore have emphasized more on high value-added products. We thus expect more complete production of upstream, mid-stream and down-stream (commodity and high-value added products) in the region in the near future.

We propose the following policy recommendations.

Increase tariff preference utilization by private sectors. The office of industrial economics should promote tariff preference utilization under

FTAs both at national and local level, focusing on sectors with low utilization rates. Enhance efficiency and transparency in tariff preference application procedures

The department of foreign trade and the department of customs should establish KPIs based on processing time of applications and number of complaints. The processing time KPI may differ from FTA to FTA, for example, time required to issue C/O for exports to ASEAN countries should be in line with shipping time (usually 1-3 days).

The department of foreign trade and the department of customs should develop and continually improve operating manuals and periodically train officers. This practice would minimize problems related to officers’ judgments.

xv

The department of foreign trade should expand the coverage of the system to issue C/O by digital signature to include more FTAs and promotes the system.

The department of customs should promote advance ruling system to determine customs code (HS code), tariff rates, and rules of origins (RoOs). This practice would reduce problems related to inconsistent HS code determination between traders and government officers.

The Thai government should provide technical support to tariff-related agencies in new ASEAN member countries.

Provide “one-stop service” for traders.

The department of trade negotiation, the department of foreign trade and the department of customs should jointly develop a one-stop service website. The website should be user friendly, contains updated tariff rate, RoOs by country for all FTAs. This would allow traders to access an updated and accurate information and allow them to decide which FTA to utilize for tariff preference.

The department of trade negotiation, the department of foreign trade and the department of customs should update Thai and ASEAN countries’ tariff preference and RoOs under HS 2012. Traders would then have more accurate information to prepare documents.

The department of foreign trade should provide information, consultation, and guidebooks about the procedures to obtain C/O though regular and internet channel. This would simplify the C/O application process currently deemed very complicated by SMEs.

The department of foreign trade should convince the public that revealing cost structures when filing the C/O will not lead to higher corporate tax.

The department of customs should coordinate with the customs departments of other countries to exchange information on tariff rates and utilization rates under different FTAs.

Negotiations on tariff preference, RoOs and self-certifications.

The department of trade negotiation should negotiate for products currently in exclusion list and sensitive list to be subjected to tariff reduction.

The department of trade negotiation should push for an expansion of export quotas.

xvi

The department of trade negotiation should encourage CLMV countries to reduce their import tariff as scheduled under AFTA.

The Thai government should support the initiative to count value-added from the six partner countries of ASEAN. This would facilitate the utilization of tariff preference especially by those producers extensively using production network.

The Thai government should encourage ASEAN member countries, especially Indonesia, to use self-certification by approved exporters system.

Enhance the use of cooperation schemes under JTEPA and MRAs under JTEPA and ASEAN.

Expedite projects that have not progressed as planned such as the Automotive Human Resource Development Institute Project (AHRDIP) and laboratory improvements for the Thailand textile institute (THTI).

Expanding involvement of SMEs for activities aimed at enhancing technological capabilities.

As for MRAs, the Thai industrial standard institutes (TISI) and other related agencies should disseminate information regarding the enforcement of the Agreement on the ASEAN Harmonized Electrical and Electronic Equipment (EEE) Regulatory Regime (AHEEER).

The Thai electrical and electronics institute (EEI) should consider reformulating its organization to be qualified as the Conformity Assessment Body (CAB) by the ministry of economics, trade and industries (METI), Japan.

Reduce adverse effects from NTMs.

The ministry of commerce should consolidate and disseminate NTMs data using a one-stop service such as an Export and import help desk. Auto alert system should be in place to warn members on NTMs practice in a timely fashion.

The ministry of commerce should implement knowledge management system (KM) to provide information in line with the needs of private sector

The ministry of industry, the ministry of agriculture and cooperatives, and the ministry of public health should study the feasibility of establishing ASEAN standards by exempting products/companies that pass conformity assessment according to international standards from duplicate testing.

xvii

The ministry of industry, the ministry of agriculture and cooperatives, and the ministry of public health should study the needs for laboratories of major export items and prioritize their investment in labs.

The Thai government should provide grants for SMEs who want to upgrade their products standards/testing to conform with international standards.

The Thai government should expedite the national single window (NSW) and encourage electronic linkages under ASEAN single window (ASW).

The Thai government should provide technical assistance to NTMs-related agencies in new ASEAN countries.

The Thai government should encourage the issue of ASEAN Directive that requires member countries to enlist new NTMs to the ASEAN secretariat before their laws are enforced.

The Thai government should put more emphasis on bilateral negotiation for NTMs issues.

xix

สารบญ

หนา กตตกรรมประกาศ ...................................................................................................................... i บทสรปผบรหาร ........................................................................................................................... iii Executive summary ................................................................................................................... xi บทท 1 บทนา ............................................................................................................................ 1 1.1 เหตผลความจาเปน ............................................................................................... 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา .................................................................................... 2 1.3 เปาหมายของโครงการ .......................................................................................... 3 1.4 ขอบเขตการดาเนนงาน ......................................................................................... 3 1.5 แนวทางการศกษาและดาเนนงาน .......................................................................... 4 1.6 ระยะเวลาดาเนนงานและแผนการดาเนนงาน ......................................................... 7 1.7 คณะผวจย ............................................................................................................ 8 1.8 ผลทคาดวาจะไดรบ ............................................................................................... 8

บทท 2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลง FTA เพอเพมขดความสามารถ ภาคอตสาหกรรม ......................................................................................................... 9 2.1 บทนา ................................................................................................................... 9 2.2 สรปสาระสาคญของความตกลง FTA ทผานมาของไทย .......................................... 14 2.2.1 การลดอตราภาษศลกากร ......................................................................... 14 2.2.2 กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา ..................................................................... 20 2.2.3 ระเบยบปฏบตเกยวกบหนงสอรบรองถนกาเนดสนคา ................................ 23 2.3 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกในไทย ............................ 25 2.4 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาในไทย ............................. 36 2.5 ประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ทยงสามารถเกบเกยวไดอก .......................... 47 2.6 ปญหาและอปสรรคในการใชประโยชนจาก FTA ..................................................... 57 2.6.1 กระบวนการขอใชสทธมความไมสะดวก .................................................... 58 2.6.2 การขอใชสทธมความไมคมทจะดาเนนการ ................................................ 59 2.6.3 คณสมบตของผประกอบการขอใชสทธไมผานเกณฑ ................................. 60 2.6.4 ผประกอบการไมมขอมลเกยวกบการขอใชสทธ ......................................... 60 2.6.5 การขอใชสทธไมมความจาเปน .................................................................. 61 2.6.6 ปญหาและอปสรรคอนๆ ............................................................................ 61

xx

หนา 2.7 แนวทางในการแกไขปญหาและอปสรรคในการใชประโยชนจาก FTA ..................... 62 2.7.1 การนาระบบงานใหบรการออกหนงสอรบรองถนกาเนดสนคาดวยระบบ ลายมอชออเลกทรอนกส (digital signature) มาใช ..................................... 62 2.7.2 การนาระบบการรบรองถนกาเนดสนคาโดยผสงออกทไดรบการรบรอง (self-certification by approved exporters) มาใช ..................................... 63 2.7.3 การอนญาตใหนามลคาเพมทมแหลงกาเนดสนคาจากประเทศคเจรจา ของอาเซยนอก 6 ประเทศมานบรวมไดในการใชสทธประโยชนใน การสงออกไปอาเซยนภายใตความตกลง ATIGA ....................................... 64 บทท 3 กรณศกษาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลง FTA แยกตามรายอตสาหกรรม ............................................................................................ 73 3.1 อตสาหกรรมอาหาร ............................................................................................... 74 3.1.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอาหารในไทย ..... 74 3.1.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอาหารในไทย ...... 76 3.2 อตสาหกรรมยาและผลตภณฑทางเภสชกรรม ........................................................ 78 3.2.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยาและผลตภณฑ ทางเภสชกรรมในไทย ............................................................................... 78 3.2.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายาและผลตภณฑ ทางเภสชกรรมในไทย ............................................................................... 80 3.3 อตสาหกรรมสงทอ ................................................................................................ 82 3.3.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกสงทอในไทย ....... 82 3.3.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาสงทอในไทย ........ 84 3.4 อตสาหกรรมเครองนงหม ...................................................................................... 86 3.4.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองนงหม ในไทย ...................................................................................................... 86 3.4.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองนงหม ในไทย ...................................................................................................... 88 3.5 อตสาหกรรมเครองหนงและรองเทา ....................................................................... 90 3.5.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองหนงและ รองเทาในไทย .......................................................................................... 90 3.5.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองหนงและ รองเทาในไทย .......................................................................................... 92

xxi

หนา

3.6 อตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ ................................................................... 94 3.6.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอญมณ และเครองประดบในไทย ........................................................................... 94 3.6.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอญมณ และเครองประดบในไทย ........................................................................... 96 3.7 อตสาหกรรมเคมภณฑ .......................................................................................... 98 3.7.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเคมภณฑในไทย . 98 3.7.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเคมภณฑในไทย .. 100 3.8 อตสาหกรรมปโตรเคม ........................................................................................... 102 3.8.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกปโตรเคมในไทย . 102 3.8.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาปโตรเคมในไทย .. 104 3.9 อตสาหกรรมพลาสตก ........................................................................................... 106 3.9.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกพลาสตก ในไทย ...................................................................................................... 106 3.9.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาพลาสตก ในไทย ...................................................................................................... 108 3.10 อตสาหกรรมยาง ................................................................................................... 110 3.10.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยาง ในไทย ...................................................................................................... 110 3.10.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายางในไทย ........... 112 3.11 อตสาหกรรมไมและเฟอรนเจอรไม ......................................................................... 114 3.11.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกไมและ เฟอรนเจอรไมในไทย ................................................................................ 114 3.11.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาไมและ เฟอรนเจอรไมในไทย ................................................................................ 116 3.12 อตสาหกรรมกระดาษและสงพมพ .......................................................................... 118 3.12.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกกระดาษ และสงพมพในไทย ................................................................................... 118 3.12.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขากระดาษ และสงพมพในไทย ................................................................................... 120 3.13 อตสาหกรรมซเมนต .............................................................................................. 122

xxii

หนา 3.13.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกซเมนต ในไทย ...................................................................................................... 122 3.13.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาซเมนต ในไทย ...................................................................................................... 124 3.14 อตสาหกรรมเซรามก ............................................................................................. 126 3.14.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเซรามก ในไทย ...................................................................................................... 126 3.14.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเซรามก ในไทย ...................................................................................................... 128 3.15 อตสาหกรรมเหลกและเหลกกลา ............................................................................ 130 3.15.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเหลก และเหลกกลาในไทย ................................................................................. 130 3.15.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเหลก และเหลกกลาในไทย ................................................................................. 132 3.16 อตสาหกรรมยานยนต ........................................................................................... 134 3.16.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยานยนต ในไทย ...................................................................................................... 134 3.16.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายานยนต ในไทย ...................................................................................................... 137 3.17 อตสาหกรรมชนสวนยานยนต ................................................................................ 139 3.17.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกชนสวน ยานยนตในไทย ........................................................................................ 139 3.17.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาชนสวน ยานยนตในไทย ........................................................................................ 141 3.18 อตสาหกรรมสนคาอเลกทรอนกส ........................................................................... 143 3.18.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอเลกทรอนกส ในไทย ...................................................................................................... 143 3.18.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอเลกทรอนกส ในไทย ...................................................................................................... 145 3.19 อตสาหกรรมเครองใชไฟฟา ................................................................................... 147 3.19.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองใชไฟฟา ในไทย ...................................................................................................... 147

xxiii

หนา 3.19.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองใชไฟฟา ในไทย ...................................................................................................... 149 3.20 อตสาหกรรมเครองจกรกล ..................................................................................... 151 3.20.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองจกรกล ในไทย ...................................................................................................... 151 3.20.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองจกรกล ในไทย ...................................................................................................... 153 บทท 4 การใชประโยชนจากโครงการความรวมมอและความตกลงยอมรบรวมภายใต

ความตกลง FTA เพอเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรม .................................... 155 4.1 โครงการความรวมมอภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญป น (JTEPA) ............................................................................................................... 155 4.1.1 โครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’ (Trade and Investment Promotion for ‘Kitchen of the World’ project) ..................... 155 4.1.2 โครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญป น (Japan-Thailand Steel Industry Cooperation Programme) ............................................... 158 4.1.3 โครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต (Automotive Human Resource Development Institute Project: AHRDIP) ................................................................................................. 161 4.1.4 โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม (Textile and Apparels Cooperation) ....................................................... 164 4.2 ความตกลงวาดวยการยอมรบรวมรายสาขาของอาเซยนสาหรบบรภณฑไฟฟา และอเลกทรอนกส (ASEAN Sectoral MRA for Electrical and Electronic Equipment: ASEAN EE MRA) ............................................................................ 165

4.3 ความตกลงการรบรองรวมภายใต JTEPA .............................................................. 168 4.4 บทวเคราะหประโยชนทไดรบจากโครงการความรวมมอภายใต JTEPA และ ความตกลงยอมรบรวม .......................................................................................... 170

xxiv

หนา

บทท 5 มาตรการทไมใชภาษทสาคญของประเทศคคาในอาเซยน ........................................... 175 5.1 บทนา ................................................................................................................... 175

5.2 นยามของมาตรการการคาทมใชภาษศลกากร ........................................................ 176 5.3 การบงคบใชมาตรการทไมใชภาษในประเทศสมาชกอาเซยน .................................. 179

5.4 การระบมาตรการทไมใชภาษทสาคญของประเทศคคาในอาเซยนและการวเคราะห ผลกระทบตอสนคาอตสาหกรรมไทย ..................................................................... 185

5.5 แนวทางในการจดการกบมาตรการทไมใชภาษทสาคญของประเทศคคาในอาเซยน . 203 บทท 6 กรณศกษาการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนกบเครอขายการผลตในอาเซยน .... 211 6.1 บทนา ................................................................................................................... 212 6.2 กรณศกษาการเปลยนแปลงเครอขายการผลตระหวางประเทศของอตสาหกรรม ยานยนตและชนสวนยานยนตในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ....................................... 217 6.3 กรณศกษาการเปลยนแปลงเครอขายการผลตระหวางประเทศของอตสาหกรรม ปโตรเคมในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ...................................................................... 231 6.4 บทสรปจากกรณศกษา .......................................................................................... 239 บทท 7 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย .............................................................................................. 241 7.1 ขอเสนอแนะในการกระตนใหผประกอบการใชสทธประโยชนดานภาษศลกากร มากขน ................................................................................................................. 243 7.2 ขอเสนอแนะในการเพมประสทธภาพและความชดเจนในกระบวนการพจารณา การใชสทธประโยชน ............................................................................................. 243 7.3 ขอเสนอแนะในการใหขอมลและคาปรกษาแบบจดเดยว (one-stop service) แกผประกอบการ .................................................................................................. 244 7.4 ขอเสนอแนะในการเจรจาตอรองดานภาษศลกากร กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา และระบบการรบรองถนกาเนดสนคาดวยตนเอง ..................................................... 245 7.5 ขอเสนอแนะในการสนบสนนการใชประโยชนจากโครงการความรวมมอภายใต ความตกลง JTEPA และความตกลงยอมรบรวมภายใต JTEPA และ ASEAN ......... 246 7.6 ขอเสนอแนะในการลดผลกระทบจากมาตรการทไมใชภาษ ..................................... 247 เอกสารอางอง ............................................................................................................................. 249 ภาคผนวก ก การเดนทางไปเกบขอมลทประเทศอนโดนเซย ................................................... 251 ภาคผนวก ข การสมมนาเผยแพรการศกษา ............................................................................. 255

xxv

สารบญภาพ

หนา ภาพท 1.1 แนวทางการยกระดบอตสาหกรรมภายใตสภาพแวดลอมใหม ........................................ 2 ภาพท 2.1 กรอบแนวคดวเคราะหการใชสทธประโยชนดานภาษศลกากร ....................................... 11 ภาพท 2.2 การจดกลมสนคาทมการคาขายกนระหวางประเทศ ...................................................... 12 ภาพท 2.3 แนวโนมของสดสวนมลคาสนคาสงออกของไทยทมอตราภาษศลกากรภายใต ความตกลง FTA ทประเทศคคาเปนรอยละ 0 แลว ....................................................... 15 ภาพท 2.4 แนวโนมของสดสวนมลคาสนคานาเขาของไทยทมอตราภาษศลกากรภายใต ความตกลง FTA เปนรอยละ 0 แลว ............................................................................. 15 ภาพท 2.5 แนวโนมอตราการใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA ของภาคสงออกไทย ในป 2548-2555 .......................................................................................................... 35 ภาพท 2.6 ความสมพนธระหวางอตราการใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA ของ ภาคสงออกไทยและแตมตอดานภาษศลกากร ในป 2548-2555 .................................... 35 ภาพท 2.7 แนวโนมอตราการใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA ของภาคนาเขาไทย ในป 2548-2555 .......................................................................................................... 46 ภาพท 2.8 ความสมพนธระหวางอตราการใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA ของ ภาคนาเขาไทยและแตมตอดานภาษศลกากร ในป 2548-2555 ..................................... 46 ภาพท 2.9 ระดบความรนแรงของปญหาและอปสรรคจากการใชสทธประโยชนจาก FTA ................ 57 ภาพท 2.10 ความพยายามในการอานวยความสะดวกในกระบวนการขอใชสทธ FTA ...................... 63 ภาพท 2.11 ปรมาณการใชสทธประโยชนในการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรกบประเทศ สมาชกอาเซยนผานระบบการรบรองถนกาเนดสนคาโดยผสงออกทไดรบการรบรอง ตงแตเดอนพฤศจกายน 2554 ถงกรกฎาคม 2556 ........................................................ 64 ภาพท 2.12 ตวอยางการคานวณมลคาเพมสะสมแบบ partial cumulation ในปจจบน ....................... 66 ภาพท 2.13 ตวอยางการคานวณมลคาเพมสะสมแบบ partial cumulation หากมการอนญาตให นามลคาเพมจากประเทศคเจรจาของอาเซยนอก 6 ประเทศมานบรวมได ...................... 66 ภาพท 4.1 แนวทางการดาเนนงานของโครงการ AHRDIP ............................................................. 162 ภาพท 4.2 กจกรรมหลกของโครงการความรวมมอภายใต JTEPA ทเกยวของกบผผลต ................. 171 ภาพท 4.3 การอานวยความสะดวกทางการคาจากการบงคบใชความตกลงยอมรบรวม .................. 174 ภาพท 5.1 แนวโนมการบงคบใชมาตรการทางการคาทวโลกตงแตป 2551 ถงป 2554 ................... 175 ภาพท 5.2 แรงกดดนททาใหตองมการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษ ............................................. 178 ภาพท 5.3 การจดประเภทมาตรการทไมใชภาษ ........................................................................... 178 ภาพท 5.4 โอกาสทจะพบการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษในประเทศอาเซยนแยกตามประเทศ ทบงคบใชมาตรการ ..................................................................................................... 184

xxvi

หนา ภาพท 5.5 โอกาสทจะพบการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษในประเทศอาเซยน แยกตามอตสาหกรรม .................................................................................................. 184 ภาพท 5.6 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศสมาชกอาเซยนบงคบใช ในป 2552 จาแนกตามประเภทของมาตรการ .............................................................. 191 ภาพท 5.7 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศสมาชกอาเซยนบงคบใชในป 2552 จาแนกตามความโปรงใสและการไมเลอกปฏบต ........................................................... 192 ภาพท 5.8 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศอนโดนเซยบงคบใชกบสนคาประเภท ตางๆ ในป 2552 จาแนกตามประเภทของมาตรการ .................................................... 193 ภาพท 5.9 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศอนโดนเซยบงคบใชกบสนคาประเภท ตางๆ ในป 2552 จาแนกตามความโปรงใสและการไมเลอกปฏบต ............................... 194 ภาพท 5.10 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศมาเลเซยบงคบใชกบสนคาประเภทตางๆ ในป 2552 จาแนกตามประเภทของมาตรการ .............................................................. 195 ภาพท 5.11 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศมาเลเซยบงคบใชกบสนคาประเภทตางๆ ในป 2552 จาแนกตามความโปรงใสและการไมเลอกปฏบต ......................................... 196 ภาพท 5.12 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศไทยบงคบใชกบสนคาประเภทตางๆ ในป 2552 จาแนกตามประเภทของมาตรการ ............................................................. 197 ภาพท 5.13 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศไทยบงคบใชกบสนคาประเภทตางๆ ในป 2552 จาแนกตามความโปรงใสและการไมเลอกปฏบต ......................................... 198 ภาพท 5.14 ระดบการพฒนาประเทศและแนวโนมการใชมาตรการทไมใชภาษของประเทศอาเซยน .. 199 ภาพท 5.15 ผลกระทบทเกดขนจากการขอใบอนญาตนาเขา ............................................................ 199 ภาพท 5.16 ผลกระทบทเกดขนจากการจากดการนาเขา ................................................................. 200 ภาพท 5.17 ผลกระทบทเกดขนจากการผกขาดการนาเขา ............................................................... 200 ภาพท 5.18 ผลกระทบทเกดขนจากกระบวนการศลกากรทมปญหา ................................................. 201 ภาพท 5.19 ผลกระทบทเกดขนจากการเกบภาษสรรพสามตทเลอกปฏบต ....................................... 201 ภาพท 5.20 ผลกระทบทเกดขนจากการเกบอากรตอบโตการทมตลาด ............................................. 202 ภาพท 5.21 ผลกระทบทเกดขนจากมาตรการทางเทคนค ................................................................ 202 ภาพท 5.22 ผลกระทบทเกดขนจากมาตรการสขอนามยและสขอนามยพช ....................................... 203 ภาพท 5.23 แนวทางการจดการกบมาตรการทไมใชภาษของอาเซยนในปจจบนและปญหาทพบ ...... 209 ภาพท 5.24 แนวทางใหมในการจดการกบมาตรการทไมใชภาษของอาเซยน ................................... 209 ภาพท 6.1 มลคาการสงออกสนคาของโลกนอกเหนอจากสนคาเชอเพลง (World non-fuel merchandise exports) ในป พ.ศ. 2538 และ 2552 ...................................................... 213 ภาพท 6.2 พฒนาการของเครอขายการผลตระหวางประเทศในแถบเอเชย ..................................... 214

xxvii

หนา ภาพท 6.3 กจกรรมการคาทเกดขนจากการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (Foreign Direct Investment: FDI) .............................................................................. 216 ภาพท 6.4 นโยบายการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของไทย เทยบกบปรมาณการผลต............................................................................................. 219 ภาพท 6.5 ปรมาณการผลตรถยนตของประเทศผผลตรถยนตในอาเซยนระหวางป พ.ศ. 2539-2555 ......................................................................................................... 220 ภาพท 6.6 มลคาการนาเขาและสงออกสนคากลมรถยนตในอาเซยน .............................................. 221 ภาพท 6.7 ระดบการใชชนสวนฯ ในประเทศ (localization) ในการประกอบรถยนตของ ประเทศอาเซยน 4 ประเทศ ......................................................................................... 221 ภาพท 6.8 อตราภาษศลกากรการนาเขาสนคากลมยานยนตและชนสวนของประเทศอาเซยน 4 ประเทศในชวงป พ.ศ. 2536-2554 .......................................................................... 222 ภาพท 6.9 มลคาโครงการลงทนทเกยวของกบยานยนตและชนสวนจากญป น และไดรบการอนมต โดย สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน ............................................................ 224 ภาพท 6.10 มลคาการลงทนโดยตรงจากตางประเทศในสาขายานยนตและชนสวนของอนโดนเซย ในชวงป พ.ศ. 2553 – 2555 ........................................................................................ 226 ภาพท 6.11 สดสวนการนาเขารถยนตและชนสวนฯ ของอนโดนเซยในป พ.ศ. 2554 แยกตาม รายประเทศ ................................................................................................................. 229 ภาพท 6.12 ตวอยางการเกบภาษสรรพสามตรถยนตของมาเลเซย .................................................. 230 ภาพท 6.13 หวงโซอปทานของอตสาหกรรมปโตรเคม ..................................................................... 232 ภาพท 6.14 กาลงการผลตเอธลน (Ethylene Capacity) ของประเทศในเอเชย ................................. 233 ภาพท 6.15 สดสวนการนาเขาปโตรเคมข นตน (upstream) จากประเทศอาเซยนดวยกนในชวง ป พ.ศ. 2550-2555 ..................................................................................................... 233 ภาพท 6.16 อตราภาษศลกากรการนาเขาสนคาปโตรเคมของประเทศอาเซยน 4 ประเทศ ในชวงป พ.ศ. 2539-2554 ........................................................................................... 234 ภาพท 6.17 การคาดการณอปสงคตอสนคาปโตรเคมของอนโดนเซยในอนาคต ................................ 235 ภาพท 6.18 ปรมาณการผลตและการบรโภคเมดพลาสตกหลกในประเทศของอนโดนเซย ป พ.ศ. 2554 ............................................................................................................... 235 ภาพท 6.19 มลคาการลงทนในอตสาหกรรมเคมของอนโดนเซยในชวงป พ.ศ. 2553-2555 .............. 236 ภาพท 6.20 ปรมาณการผลตและการบรโภคเมดพลาสตกหลกในประเทศของเวยดนาม ป พ.ศ. 2554 ............................................................................................................... 237 ภาพท 7.1 แนวทางการยกระดบอตสาหกรรมภายใตสภาพแวดลอมใหม ........................................ 241

xxix

สารบญตาราง

หนา ตารางท 2.1 ความตกลงการคาเสรทประเทศไทยทากบประเทศคคา ............................................. 9 ตารางท 2.2 ตวอยางการวเคราะหการใชสทธประโยชนดานภาษศลกากร ..................................... 13 ตารางท 2.3 สรปสถานะการลดภาษศลกากรภายใต FTA ตางๆ ณ ป 2555 .................................. 16 ตารางท 2.4 เปรยบเทยบกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลง FTA ตางๆ .................... 21 ตารางท 2.5 เปรยบเทยบสาระสาคญของระเบยบปฏบตเกยวกบหนงสอรบรองถนกาเนดสนคา ภายใตความตกลง FTA ตางๆ .................................................................................. 24 ตารางท 2.6 การใชประโยชนดานภาษศลกากรในการสงออกสนคาภายใตความตกลง FTA ในป 2555 แยกตามรายประเทศ ............................................................................... 29 ตารางท 2.7 ตวอยางสนคาสงออกทสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดสงสด ในป 2555 ................................................................................................................ 30 ตารางท 2.8 การใชประโยชนดานภาษศลกากรในการนาเขาสนคาภายใตความตกลง FTA ในป 2555 แยกตามรายประเทศ ............................................................................... 40 ตารางท 2.9 ตวอยางสนคานาเขาไปอาเซยนทสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดสงสดในป 2555 .......................................................................................... 41 ตารางท 2.10 ประโยชนดานภาษศลกากรทผสงออกในไทยไดรบภายใตความตกลง FTA ในปจจบน และทจะไดรบหากมการแกไขอปสรรคตางๆ แยกตามกลมอตสาหกรรม .... 49 ตารางท 2.11 อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในป 2555 ของผสงออกในไทย แยกตามกลมอตสาหกรรม ........................................................................................ 50 ตารางท 2.12 ตวอยางสนคาสงออกทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก ....................................................................................................................... 51 ตารางท 2.13 ประโยชนดานภาษศลกากรทผนาเขาในไทยไดรบภายใตความตกลง FTA ในปจจบน และทจะไดรบหากมการแกไขอปสรรคตางๆ แยกตามกลมอตสาหกรรม .... 53 ตารางท 2.14 อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในป 2555 ของผนาเขาในไทย แยกตามกลมอตสาหกรรม ........................................................................................ 54 ตารางท 2.15 ตวอยางสนคานาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก ....................................................................................................................... 55 ตารางท 2.16 สดสวนมลคาเพมในการผลตสนคาอตสาหกรรมป พ.ศ. 2552 .................................... 71 ตารางท 2.17 สดสวนมลคาเพมในการผลตสนคาอตสาหกรรมในประเทศสมาชกอาเซยน บางประเทศ ป พ.ศ. 2552 ........................................................................................ 72 ตารางท 3.1 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอาหารในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 75

xxx

หนา ตารางท 3.2 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอาหารในไทยในป 2555 77 ตารางท 3.3 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยาและผลตภณฑ ทางเภสชกรรมในไทยในป 2555 .............................................................................. 79 ตารางท 3.4 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายาและผลตภณฑทาง เภสชกรรมในไทยในป 2555 ..................................................................................... 81 ตารางท 3.5 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกสงทอในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 83 ตารางท 3.6 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาสงทอในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 85 ตารางท 3.7 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองนงหมในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 87 ตารางท 3.8 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองนงหมใน ไทย ในป 2555 ........................................................................................................ 89 ตารางท 3.9 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองหนงและรองเทา ในไทยในป 2555 ..................................................................................................... 91 ตารางท 3.10 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองหนง และรองเทาไทยในป 2555 ........................................................................................ 93 ตารางท 3.11 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอญมณและ เครองประดบในไทยในป 2555 ................................................................................. 95 ตารางท 3.12 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอญมณและ เครองประดบในไทยในป 2555 ................................................................................. 97 ตารางท 3.13 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเคมภณฑในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 99 ตารางท 3.14 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเคมภณฑในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 101 ตารางท 3.15 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกปโตรเคมในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 103 ตารางท 3.16 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาปโตรเคมในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 105 ตารางท 3.17 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกพลาสตก ในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 107

xxxi

หนา ตารางท 3.18 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาพลาสตก ในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 109 ตารางท 3.19 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยางในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 111 ตารางท 3.20 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายางในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 113 ตารางท 3.21 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออก ไมและเฟอรนเจอรไม ในไทยในป 2555 ..................................................................................................... 115 ตารางท 3.22 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขา ไมและเฟอรนเจอรไม ในไทยในป 2555 ..................................................................................................... 117 ตารางท 3.23 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกกระดาษและสงพมพ ในไทยในป 2555 ..................................................................................................... 119 ตารางท 3.24 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขากระดาษและสงพมพ ในไทยในป 2555 ..................................................................................................... 121 ตารางท 3.25 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกซเมนตในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 123 ตารางท 3.26 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาซเมนตในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 125 ตารางท 3.27 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเซรามก ในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 127 ตารางท 3.28 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเซรามกในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 129 ตารางท 3.29 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออก เหลกและเหลกกลา ในไทยในป 2555 ..................................................................................................... 131 ตารางท 3.30 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขา เหลกและเหลกกลา ในไทยในป 2555 ..................................................................................................... 133 ตารางท 3.31 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยานยนตในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 136 ตารางท 3.32 สนคาสงออกกลมยานยนตทมอตราการใชสทธประโยชนจาก FTA ในป 2555 ลดลงจาก

ในป 2554 อยางมาก ................................................................................................ 136 ตารางท 3.33 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายานยนต ในไทยในป 2555 ..................................................................................................... 138

xxxii

หนา ตารางท 3.34 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกชนสวนยานยนต ในไทยในป 2555 ..................................................................................................... 140 ตารางท 3.35 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาชนสวนยานยนต ในไทยในป 2555 ..................................................................................................... 142 ตารางท 3.36 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอเลกทรอนกส ในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 144 ตารางท 3.37 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอเลกทรอนกส ในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 146 ตารางท 3.38 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองใชไฟฟา ในไทยในป 2555 ..................................................................................................... 148 ตารางท 3.39 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองใชไฟฟา ในไทยในป 2555 ..................................................................................................... 150 ตารางท 3.40 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองจกรกล ในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 152 ตารางท 3.41 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองจกรกล ในไทย ในป 2555 ................................................................................................................ 154 ตารางท 4.1 การใชประโยชนจากโครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’ .... 157 ตารางท 4.2 ผลการดาเนนการของโครงการ AHRDIP (จนถงป 2555) .......................................... 163 ตารางท 5.1 ฐานขอมลเกยวกบมาตรการทไมใชภาษ.................................................................... 181 ตารางท 5.2 มาตรการทไมใชภาษทบงคบใชในประเทศสมาชกอาเซยน ........................................ 182 ตารางท 5.3 จานวนมาตรการตอบโตการทมตลาดทมการบงคบใชในประเทศอาเซยน ตงแตป 2538 ถง 2555 ............................................................................................ 183 ตารางท 5.4 จานวนมาตรการปกปองจากการนาเขาสนคาทเพมขนทมการบงคบใชในประเทศ อาเซยน ตงแตป 2538 ถง 2555 ............................................................................... 183 ตารางท 5.5 แนวทางการประเมนผลกระทบจากการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษ ........................ 186 ตารางท 5.6 อปสรรคทางการคาทไมใชภาษทถกขจดไปและทเพงมการบงคบใชในชวงป 2547 ถง 2552 .................................................................................................................. 206 ตารางท 5.7 ตวอยางอปสรรคทางการคาทไมใชภาษทยงมการบงคบใชอย ทงทควรไดรบ การขจดไป ............................................................................................................... 207 ตารางท 6.1 ตวอยางการลงทนทเกยวกบยานยนตและชนสวนในไทยในชวงป พ.ศ. 2554-2556 ...................................................................................................... 225 ตารางท 6.2 การลงทนสาคญของบรษทปโตรเคมในอนโดนเซย .................................................... 237

xxxiii

คายอ

A และ B สนคาปกตภายใตความตกลง JTEPA และ AJCEP AANZFTA ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยน ออสเตรเลย และนวซแลนด ACFTA ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบจน AFTA ความตกลงการคาเสรอาเซยน AICO โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมของอาเซยน AIFTA ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบอนเดย AJCEP ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางอาเซยนกบญป น AKFTA ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบเกาหลใต ATIGA ความตกลงการคาสนคาของอาเซยน C/O ใบรบรองแหลงกาเนดสนคา F.O.B. ราคา ณ ทาเรอตนทาง FTA ความตกลงการคาเสร GEL สนคาทอยนอกบญชลดภาษศลกากร GSP ระบบสทธพเศษทางภาษศลกากร HS ระบบการจาแนกประเภทสนคาแบบฮารโมไนซ HSL สนคาทมความออนไหวสง IL สนคาปกต JTEPA ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางไทยกบญป น MFN อตราภาษปกตทเรยกเกบกบสนคาทนาเขาจากประเทศสมาชกองคการการคาโลก NT สนคาปกต NTBs อปสรรคทางการคาทไมใชภาษ NTMs มาตรการทไมใชภาษ P สนคาทมความออนไหวภายใตความตกลง JTEPA PSR กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาเฉพาะรายสนคา Q สนคาทมความออนไหวและมโควตาการนาเขา R สนคาทมความออนไหวสงภายใตความตกลง AJCEP RoOs กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา SL สนคาทมความออนไหว TAFTA ความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบออสเตรเลย TPCEP ความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนระหวางไทยกบเปร TIFTA ความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบอนเดย X สนคาทอยนอกบญชลดภาษศลกากร

1

บทท 1 บทนา 1.1 เหตผลความจาเปน

ตามทประเทศไทยไดจดทาความตกลงการคาเสร (free trade agreement: FTA) และไดปฏบต

ตามพนธกรณมาโดยตลอด ซง FTA มผลกระทบตอภาคอตสาหกรรมทงเชงบวกและเชงลบ กระทรวงอตสาหกรรมโดยสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรมจงไดมอบหมายใหคณะผวจยจากสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (ทดอารไอ ) ดาเนนโครงการวจยเรอง “การเพมขดความสามารถของภาคอตสาหกรรมภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศของไทย” เพอศกษาตดตามผลกระทบและการใชประโยชนจาก FTA ตางๆ สาหรบใชประกอบการวางแผนและนโยบายเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรม และใชในการเจรจาแกไขทบทวนความตกลงในรอบตอไป รวมทงศกษาผลของ FTA ทเกดขนตอการปรบโครงสรางการผลตและการลงทนในไทยและการเปลยนแปลงเครอขายการผลต (production network) โดยเฉพาะผลจากการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) ทจะเกดขนในป 2558 สาหรบใชเปนขอมลในการกาหนดทศทางการปรบตวของภาคอตสาหกรรมไดอยางทนทวงท

การศกษาภายใตโครงการวจยในระยะทผานมา พบวา แมวาทผานมา ประเทศไทยประสบ

ความสาเรจในการสรางการเตบโตทางเศรษฐกจในระดบสงมาไดอยางตอเนองหลายทศวรรษ โดยการใชโมเดลในการพฒนาทมองคประกอบ 3 ประการทสมพนธกนคอ หนง การพฒนาอตสาหกรรมการผลตโดยดงดดการลงทนโดยตรง (FDI) และนาเขาเทคโนโลยจากตางประเทศ โดยมการพฒนาเทคโนโลยเองนอยมาก สอง การเนนการสงออกไปยงตลาดโลก และ สาม การอาศยคาจางแรงงานราคาถกและละเลยตอการรกษาสงแวดลอม แตโมเดลการพฒนาดงกลาวกลบสรางการเตบโตอยางไมมคณภาพในหลายดาน ไมวาจะเปนการทาใหเกดความเหลอมลาทางสงคม สภาพสงแวดลอมทรดโทรมลง ความเสยงของผประกอบการไทยจากทงอปสงคของตลาดโลกทหดตวลงอยางมากในชวงทเกดวกฤตเศรษฐกจโลก อปทานของตลาดโลกทเพมขน โดยเฉพาะอยางยงจากประเทศจนและอนเดย รวมไปถงนโยบายการขนคาจางแรงงานในประเทศไทย

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (ทดอารไอ) จงเสนอวา ประเทศไทยจาเปนตองแสวงหา

โมเดลใหมในการพฒนา ทจะตองมการเตบโตแบบมพลวต มความเปนธรรมทางสงคมและความยงยนทางสงแวดลอมมากขน โดยมงสการยกระดบของประเทศไทยใหพน “กบดกของประเทศรายไดปานกลาง” (middle-income trap) โมเดลในการพฒนาใหมนาจะมองคประกอบ 3 ประการคอ หนง การสรางขดความสามารถทางเทคโนโลยของผประกอบการไทย สอง การใชประโยชนจากความเชอมโยงภายในภมภาคและการสรางความสมดลระหวางตลาดสงออกในระดบโลก ระดบภมภาค และกาลงซอใน

2

ประเทศในระยะยาว และ สาม การเพมผลตภาพ (productivity) ของแรงงาน และปรบคาตอบแทนของแรงงานใหเหมาะสม ควบคไปกบการรกษาสภาพแวดลอม (ดภาพท 1.1 ประกอบ)

ภาพท 1.1 แนวทางการยกระดบอตสาหกรรมภายใตสภาพแวดลอมใหม

การศกษาในระยะทผานมา พบวา ประเทศไทยพฒนาอตสาหกรรมมาโดยมไดเนนมตดานการพฒนาเทคโนโลย ทาใหไทยเปนเพยงผรบจางผลตมากกวาการพฒนาเทคโนโลยเปนของตนเอง ดงเชนตวอยางในอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม และอตสาหกรรมไฟฟาและอเลกทรอนกส โมเดลใหมในการพฒนาอตสาหกรรมเสนอใหภาคอตสาหกรรมยกระดบเทคโนโลยของตนขนมา เพอใหสามารถสรางมลคาเพมใหแกการผลต นอกเหนอจากเรองเทคโนโลย อตสาหกรรมไทยกาลงเผชญขอจากดดานแรงงาน ทงในดานปรมาณและอตราคาจางทมแนวโนมเพมสงขน ดงนน จงหลกเลยงไมไดทอตสาหกรรมการผลตทใชแรงงานอยางเขมขนตองหนมาเพมผลตภาพการผลต

การศกษาในระยะนจะเนนองคประกอบทสองของโมเดลในการพฒนาใหมดงกลาว คอการใช

ประโยชนจากความเชอมโยงภายในภมภาค เพอลดอปสรรคทางการคาทงทเกดจากมาตรการดาน ภาษศลกากรและมาตรการทไมใชภาษศลกากร ตลอดจนเพอเพมโอกาสทางการตลาด เรยนรเทคโนโลยการผลตททนสมย และเพมทกษะความรใหแกแรงงานในภาคอตสาหกรรม ผานโครงการความรวมมอตางๆ 1.2 วตถประสงคของการศกษา

1.2.1 เพอใหมระบบตดตามการใชประโยชนและผลกระทบ ตลอดจนปญหาและอปสรรคจาก

FTA ตางๆ ของไทยทมผลบงคบใช โดยเฉพาะจากการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) รวมถงการกาหนดตวแปร ขอมล เครองมอในการวเคราะห ตลอดจนกาหนดรปแบบและความถของการวเคราะหและการนาเสนอขอมลทเหมาะสม และพฒนา

3

ระบบจากโครงการในระยะท 1 ถง 3 ใหมประสทธภาพและศกยภาพเพมขน เปนทยอมรบ รวมทงหนวยงานในสงกดกระทรวงอตสาหกรรมและหนวยงานทเกยวของสามารถนาไปใชประโยชนได

1.2.2 เพอศกษาผลของ FTA ทมตอการปรบโครงสรางการผลตและการลงทน รวมถงผลตอการเปลยนแปลง production network ในภาคอตสาหกรรม โดยเฉพาะจากการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) เพอเปนขอมลให อก. ใชในการกาหนดทศทางการพฒนาอตสาหกรรมรองรบระบบการคาเสรในตลาดโลก

1.2.3 เพอศกษาการใชประโยชนจาก FTA วาเพมขน/ลดลงหรอไม อตสาหกรรมใดประสบปญหาในการใชประโยชน และวเคราะหหาสาเหตของปญหาทเกดขน

1.2.4 เพอรบทราบปญหา/อปสรรคดานการประสานความรวมมอภายใตโครงการความรวมมอในกรอบความตกลงตางๆ เพอใหมแนวทางการประสานงานเพอใหเกดความเขาใจทตรงกน และเสรมสรางความรวมมอระหวางกนในแตละโครงการไดดยงขน และเปนประโยชนตอภาคอตสาหกรรมไทยอยางแทจรง

1.3 เปาหมายของโครงการ

1.3.1 เพอใหทราบถงการใชประโยชนและผลกระทบจากความตกลง FTA ตางๆ โดยเฉพาะ

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ทมตออตสาหกรรมสาขาตางๆ โดยละเอยด เพอเปนขอมลประกอบการจดทาแผนงานและนโยบายการใหความชวยเหลอภาคอตสาหกรรม ตลอดจนแนวทางในการเจรจาทบทวน FTA รวมถงการเจรจาในกรอบ FTA ใหมๆ ทเกดขนไดอยางเหมาะสม ทนทวงท

1.3.2 อก. (สศอ.) มระบบฐานขอมลเศรษฐกจอตสาหกรรมระหวางประเทศทเชอถอได สามารถตดตามและวเคราะหการใชประโยชนและผลกระทบของความตกลง FTA ทมผลบงคบใช โดยเปนการตดตามผลอยางเปนระบบ และเปนเครองมอเตอนภยทมความแมนยา เปนประโยชนตอการปรบแผนงานและนโยบายพฒนาอตสาหกรรม /สอดรบกบการเปลยนแปลงโครงสรางการผลตและการลงทน รวมถงการเปลยนแปลงเครอขายการผลต (production network) ไดอยางครบถวน

1.4 ขอบเขตการดาเนนงาน

1.4.1 ตดตามการใชประโยชนและผลกระทบจากความตกลงการคาเสร (FTA) ทไดดาเนนการ

ในระยะท 1 ถง 3 ในประเดนตางๆ อยางตอเนอง เชน ความครอบคลม แตมตอดานภาษศลกากร อตราการใชประโยชน มาตรการทไมใชภาษ โครงการความรวมมอและ/หรอ กรอบความรวมมออนๆ โดยศกษาตอเนองใน 17 อตสาหกรรม (ยานยนต เหลก

4

เคมภณฑ เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส เครองจกรกล สงทอและเครองนงหม เครองหนงและรองเทา อาหาร อญมณและเครองประดบ พลาสตก ยางและผลตภณฑยาง ไมและเฟอรนเจอร เซรามก เยอกระดาษ กระดาษและสงพมพ ปนซเมนต ยา และปโตรเคม)

1.4.2 ศกษาวเคราะหประเดนผลกระทบเพมเตมจากระยะท 1 ถง 3 ตอการเปลยนแปลงโครงสรางการผลต การคา และการลงทนของภาคอตสาหกรรมสาคญๆ ของไทย ซงมการเปลยนแปลงเครอขายการผลต (production network) หรอเกดการยายฐานการลงทนในภาคอตสาหกรรม อนเปนผลมาจาก FTA โดยเฉพาะจากการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC)

1.4.3 พจารณาปรบปรงระบบ เครองมอในการตดตามผลกระทบ การใชประโยชน รวมถงฐานขอมลและการนาเสนอ ใหมความเหมาะสม ในกรณจาเปน

1.5 แนวทางการศกษาและดาเนนงาน 1.5.1 การตดตามการใชประโยชนและผลกระทบจากความตกลงการคาเสร (FTA)

คณะผวจยไดตดตามการใชประโยชนและผลกระทบจากความตกลงการคาเสร (FTA) ทมการบงคบใชไปแลวใน 3 ประเดน คอ

การลดภาษศลกากร โดยไดวเคราะหประโยชนทเกดขนจากการประหยดภาษ (tariff saving) ของผประกอบการไทยในการสงออกสนคาไปยงและนาเขาสนคามาจากประเทศภาคใน ความตกลงการคาเสร โดยแยกออกเปนความครอบคลม (coverage) ในการลดภาษ แตมตอดานภาษศลกากร (preference margin) ทไดรบ และอตราการใชประโยชน (utilization rate) เพอวเคราะหหาสาเหตของปญหาตางๆ ททาใหมการใชประโยชนนอย การศกษาในปนครอบคลม 17 อตสาหกรรม (ยานยนต เหลก เคมภณฑ เครองใชไฟฟา/อเลกทรอนกส เครองจกรกล สงทอ/เครองนงหม เครองหนง/รองเทา อาหาร อญมณ/เครองประดบ พลาสตก ยาง/ผลตภณฑยาง ไม/เฟอรนเจอร เซรามก เยอกระดาษ/กระดาษ/สงพมพ ปนซเมนต ยา และปโตรเคม) ตอเนองจากการศกษาในชวงทผานมา

ความกาวหนาของโครงการความรวมมอ โดยตดตามผลการดาเนนโครงการความรวมมอภายใตความตกลงตางๆ รวมถงวเคราะหปญหาและเสนอแนะความรวมมอทเหมาะสมและเปนประโยชนตอภาคอตสาหกรรมไทย

ผลกระทบตอภาคอตสาหกรรมทนาจะเกดขนจากการเปลยนแปลงกฎถนกาเนดสนคา ในกรณทมการขยายการสะสมมลคาการผลตแบบบางสวน (partial accumulation) จากอาเซยนเปนอาเซยนและประเทศคเจรจา ในกลมสนคาทสาคญคอ ยานยนตและเหลก โดยใชขอมลการคา อตราการใชสทธประโยชน ขอมลโครงสรางการผลต และการสมภาษณผประกอบการทเกยวของประกอบ

5

1.5.2 การระบมาตรการทไมใชภาษทสาคญของประเทศคคาในอาเซยน และการวเคราะหผลกระทบจากมาตรการดงกลาวตอสนคาอตสาหกรรมไทย

นอกจากภาษศลกากรแลว มาตรการทไมใชภาษ (NTMs/NTBs) ถอเปนอกอปสรรคหนงททาให

ตนทนในการคาสนคาระหวางประเทศเพมสงขน การศกษาในปนใหความสาคญเปนพเศษตอการวเคราะหผลกระทบของมาตรการทไมใชภาษของประเทศคคาในอาเซยนตอสนคาอตสาหกรรมไทย โดยดาเนนแนวทางในการศกษาดงน

วเคราะหขอมลมาตรการทไมใชภาษของประเทศคคาในอาเซยนจากแหลงตางๆ เชน UNCTAD, APEC, ASEAN Secretariat Office และ Global Trade Alert เพอศกษาความมอยของมาตรการดงกลาวในภาพรวม

ระบมาตรการทไมใชภาษของประเทศคคาในอาเซยนทกระทบตอสนคาสงออกของไทยทสาคญ โดยเฉพาะสนคาอตสาหกรรมทมศกยภาพในการไดรบประโยชนจาก FTA ทมการบงคบใชไปแลว เชน สนคาทสามารถสงออกไปตลาดอนไดมาก แตสงออกไปยงประเทศคคาในอาเซยนไดนอยและมอตราการใชประโยชนจาก FTA ตา แมวาจะมโอกาสไดรบแตมตอดานภาษศลกากรสง

สมภาษณผประกอบการไทยในสนคาอตสาหกรรมทเกยวของถงลกษณะการใชมาตรการทไมใชภาษของประเทศคคา เพอใหเขาใจผลกระทบทเกดขนในภาคปฏบต รวมถงผลกระทบตอหวงโซการผลต (supply chain) จากมาตรการทไมใชภาษทใชกบวตถดบทสาคญ เชน เหลก พลาสตก นาตาล และแนวทางทอาจใชในการแกไขปญหาดงกลาว

เดนทางไปเกบขอมลทประเทศอนโดนเซย ซงเปนประเทศสมาชกอาเซยนทมอตราการเจรญเตบโตในระดบสง มศกยภาพเปนตลาดสาคญของสนคาไทย แตมแนวโนมทใชมาตรการทไมใชภาษกดกนสนคาไทย ในขณะเดยวกน การเตบโตอยางรวดเรวของเศรษฐกจอนโดนเซยกมผลทาใหการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (FDI) ทเคยมาไทย อาจยายไปยงอนโดนเซย จนอาจมผลตอการเปลยนแปลง production network ในประเทศไทย ทงน คณะผวจยไดไปสมภาษณหนวยงานดงตอไปน (ดภาคผนวกประกอบ)

o หนวยงานภาครฐ โดยเฉพาะกระทรวงอตสาหกรรมและกระทรวงพาณชย o สมาคมผประกอบการอนโดนเซยในอตสาหกรรมทศกษา o สานกเลขาธการอาเซยน (ASEAN Secretariat Office) o เจาหนาทหนวยงานภาครฐไทย เชน ทปรกษาการพาณชย

ทงน ขอเสนอแนะทางนโยบายในสวนนประกอบดวย การเสนอใหยกเลกอปสรรคทไมใชภาษ

ศลกากร (NTB) การเสนอใหประเทศสมาชกอาเซยนนาเอามาตรฐานสากลมาใชแทนมาตรฐานเทคนคของแตละประเทศ การทาความตกลงยอมรบรวมกน (mutual recognition agreement หรอ MRA) ตลอดจนการ

6

ทาใหมาตรการทไมใชภาษศลกากร (NTM) ทใชมความโปรงใสมากขน โดยพจารณาแนวทางปฏบตทด (good practice) ในความตกลงการคาเสรทสาคญ

1.5.3 ศกษาวเคราะหประเดนผลกระทบตอการเปลยนแปลงโครงสรางการผลตการคาและ

การลงทนของภาคอตสาหกรรมสาคญๆ ของไทย

การศกษาในปนใหความสาคญเปนพเศษตอการเปลยนแปลงเครอขายการผลต (production network) หรอเกดการยายฐานการลงทนในภาคอตสาหกรรม อนเปนผลมาจาก FTA โดยเฉพาะจากการรวมตวเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) เนองจากคณะผวจยไมพบวามการเกบรวบรวมขอมลทตยภมเกยวกบโครงสรางการผลตสนคาอตสาหกรรมในรายสาขาทเปนระบบและมความสมบรณมากพอ จงมแนวทางการดาเนนการศกษาดงน

การศกษาขอมลการคา-การลงทนของประเทศอาเซยน การศกษาแบบแผนการไปลงทนโดยตรงในตางประเทศ (outward FDI) และยายฐาน

(relocation) ของผประกอบการไทย โดยรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ ดงน o รายงานทแจงตอตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย เชน รายงานประจาป และรายงาน 56-1 ของบรษทจดทะเบยน (listed company) ในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (SET)

o การสมภาษณผประกอบการไทยทไปลงทนในประเทศอาเซยน ทงบรษทขนาดใหญ และ SMEs ทไปลงทนตามตะเขบชายแดนของประเทศเพอนบาน

o การสมภาษณผบรหารบรษทขามชาต (MNCs) ในประเทศไทยถงนโยบายการแบงงานกนทา (division of labor) ระหวางโรงงานอตสาหกรรมของบรษทในแตละประเทศอาเซยน

o การตดตามขาวการลงทนในอตสาหกรรมทศกษาจากสอมวลชนตางๆ การศกษาการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (FDI) ของบรษทขามชาต ในอตสาหกรรมท

ศกษาในประเทศคคาในอาเซยน โดยเกบรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ ดงตอไปน o หนวยงานสงเสรมการลงทนของประเทศสมาชกอาเซยน o องคกรระหวางประเทศทเกยวของ เชน UNCTAD, World Bank และ Asia

Development Bank o สอมวลชนตางๆ เชน Wall Street Journal และ Nikkei Asian Review เปนตน

การเดนทางไปเกบขอมลทประเทศอนโดนเซย ดวยเหตผลทกลาวมาแลวขางตน

7

1.5.4 การพฒนาระบบการตดตามการใชประโยชนและผลกระทบจาก FTA

คณะผวจยไดพฒนาระบบการตดตามการใชประโยชนและผลกระทบจาก FTA ตอเนองจากการดาเนนการในปทผานมา โดยการรวบรวมขอมลและขยายฐานขอมลอตราภาษและสถตการคาระหวางประเทศทเกยวของ เพอสนบสนนให สศอ. มขอมลและเครองมอในการวเคราะห และนาเสนอขอมลการใชประโยชนจาก FTA ของภาคอตสาหกรรมไทยไดอยางเหมาะสม 1.5.5 การจดสมมนาเผยแพรผลการศกษา

คณะผวจยไดจดสมมนาเพอเผยแพรความรและรบฟงความคดเหนจากสาธารณชนรวม 2 ครง ดงตอไปน

“ตดตามการใชสทธประโยชน FTA ภาคอตสาหกรรมไทย ป 2555: เตรยมความพรอมส AEC” เมอวนท 30 พฤษภาคม 2556 ณ สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม

“ภาษใกลศนยแลว แตอปสรรคการคายงอย?” เมอวนท 6 กนยายน 2556 ณ โรงแรม เซนจรพารค (ดภาคผนวกประกอบ)

1.6 ระยะเวลาดาเนนงานและแผนการดาเนนงาน

ระยะเวลาดาเนนงาน 9 เดอน โดยมแผนการดาเนนงาน ดงน

กจกรรม / เดอนท 1 2 3 4 5 6 7 8 9

สงรายงานการศกษาขนตน (Inception Report) ขยายและสรางระบบฐานขอมลในการตดตามและวเคราะหของ สศอ. ถายทอดความรใหเจาหนาท สศอ. ในการวเคราะหการใชประโยชน สงรายงานความกาวหนา (Progress Report) วเคราะหอตสาหกรรมทไดประโยชนและผลกระทบจาก FTA นาเสนอรายงานผลการตดตามและวเคราะหขอมลการใชประโยชนและผลกระทบของ FTA ศกษาการเปลยนโครงสรางการผลตและการลงทน ขยายและตดตามผลโครงการความรวมมอ จดสมมนาเผยแพรผลการศกษาครงท 1 เดนทางไปเกบขอมลในประเทศภาคทมผลตอการเปลยนแปลงเครอขายการผลตของไทย สงรางรายงานการศกษาฉบบสมบรณ (Draft Final Report) จดสมมนาเผยแพรผลการศกษาครงท 2 สงรายงานการศกษาฉบบสมบรณ (Final Report)

8

1.7 คณะผวจย

ดร. สมเกยรต ตงกจวานชย หวหนาโครงการ ดร. เชษฐา อนทรวทกษ นกวจยหลก นายณฐวฒ ลกษณาปญญากล นกวจย นายสนทร ตนมนทอง นกวจย นางสาวอจฉรยา อนนตทศน นกวจย นายวรพงษ สงวนจตร ผชวยนกวจย นางศรเพญ ตงพทธรกษ ผประสานงานโครงการ

1.8 ผลทคาดวาจะไดรบ

1.8.1 สศอ. เปนหนวยงานทสามารถตดตามและวเคราะห/ประเมนการใชประโยชนและผลกระทบของ FTA โดยเฉพาะจากการรวมเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ทมตอภาคอตสาหกรรม รวมทงเปนหนวยงานหลกทมขอมลสนบสนนอยางเปนระบบและตอเนอง เพอการกาหนดนโยบายและแผนงานในการรองรบผลกระทบทเกดขนตอผประกอบการไดอยางมประสทธภาพและทนทวงท

1.8.2 สศอ. มขอมลทางสถต รวมถงขอมลการเปลยนแปลงโครงสรางการผลต การลงทน และเครอขายการผลต โดยเฉพาะประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) เพอใชประกอบในการกาหนดมาตรการทเหมาะสมรองรบผลกระทบจากการเปดเสร และเพอใชในการปรบปรงขดความสามารถการแขงขนของภาคอตสาหกรรมของไทย ทงในภาพรวมและในรายสาขาอตสาหกรรม ใหเหมาะสมกบการเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขน ตลอดจนเรงรดใหภาคอตสาหกรรมมการใชประโยชนจาก FTA มากขนไดในทกๆ FTA

1.8.3 สศอ. สามารถตดตามและรบทราบผลการใชประโยชนจาก FTA วาภาคอตสาหกรรมใดไดรบประโยชนจากการเปดเสร และภาคอตสาหกรรมใดประสบปญหาในการเขาสตลาดของประเทศคภาค และรบทราบรายละเอยดของปญหา เพอใชเปนขอมลสาหรบจดเตรยมทาทของ อก. ในการทบทวนความตกลงฯ ในรอบตอไป

1.8.4 สศอ. สามารถเรงรดผลกดนใหไดรบประโยชนเพมขนจากโครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมภายใต FTA ตางๆ โดยการเรงรดใหเกดโครงการทเปนประโยชนและตรงกบความตองการของผประกอบการไทยอยางแทจรง

9

บทท 2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลง FTA เพอเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรม

2.1 บทนา

ในปจจบน ประเทศไทยไดทาความตกลงการคาเสรทงทเปนในระดบทวภาคและในระดบภมภาคกบประเทศคคาตางๆ รวม 11 ฉบบ (ดตารางท 2.1 ประกอบ)

ตารางท 2.1 ความตกลงการคาเสรทประเทศไทยทากบประเทศคคา ความตกลงการคาเสร ปทเรมมผลบงคบใช ประเภทความตกลง

ความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) 2536 ภมภาค โครงการเรงเกบเกยวลวงหนาภายใตความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบอนเดย (TIFTA)

2547 ทวภาค

ความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบออสเตรเลย (TAFTA) 2548 ทวภาค ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบจน (ACFTA) 2548 ภมภาค ความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนระหวางไทยกบนวซแลนด (TNZCEP)


ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางไทยกบญป น (JTEPA) 2550 ทวภาค ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางอาเซยนกบญป น (AJCEP) 2552 ภมภาค ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบเกาหลใต (AKFTA) 2553 ภมภาค ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยน ออสเตรเลย และนวซแลนด (AANZFTA)

2553 ภมภาค

ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบอนเดย (AIFTA) 2553 ภมภาค ความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนระหวางไทยกบเปร (TPCEP)


ทมา: คณะผวจยรวบรวมจากเอกสารทเกยวของ

ในบทน คณะผวจยไดประเมนวา ทผานมา ผประกอบการภาคสงออกไทยในภาพรวมไดรบประโยชนจากความตกลง FTA ตางๆ มากนอยเพยงใด คณะผวจยไดวเคราะหประโยชนจาก ความตกลง FTA ทมผลบงคบใชแลวของไทย 10 ฉบบ กบประเทศภาค 15 ประเทศ อนไดแก ความตกลงการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบจน (ASEAN-China Free Trade Agreement: ACFTA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางไทยกบญป น (Japan-Thailand Economic Partnership Agreement: JTEPA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางอาเซยนกบญป น (ASEAN-Japan Comprehensive Economic Partnership Agreement: AJCEP)

10

ความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบออสเตรเลย (Thailand-Australia Free Trade Agreement: TAFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยน ออสเตรเลย และนวซแลนด (ASEAN-Australia-New Zealand Free Trade Agreement: AANZFTA) โครงการเรงเกบเกยวลวงหนาภายใตความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบอนเดย (Thailand-India Free Trade Agreement: TIFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบอนเดย (ASEAN-India Free Trade Agreement: AIFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบเกาหลใต (ASEAN-Republic of Korea Free Trade Agreement: AKFTA) และความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนระหวางไทยกบเปร (Thailand-Peru Closer Economic Partnership Agreement: TPCEP) โดยไมไดทาการวเคราะหประโยชนทไดรบจากความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบนวซแลนด (Thailand-New Zealand Closer Economic Partnership: TNZCEP) เนองจากไมมขอมลการใชสทธประโยชน จากการทผสงออกสามารถออกหนงสอรบรองแหลงกาเนดสนคาไดเอง โดยไมตองขออนญาตจากหนวยงานภาครฐ อยางไรกตาม ฐานขอมลอตราภาษศลกากรของประเทศตางๆ ในป 2555 ยงไมมการเผยแพรออกมาอยางเปนทางการ ในระหวางทยงไมมฐานขอมลดงกลาว คณะผวจยจงไดวเคราะหประโยชนจากความตกลงการคาเสรกบประเทศคภาคในการสงออกไปประเทศภาคโดยการใชฐานขอมลอตราภาษศลกากรในป 2554 แทน นอกจากน คณะผวจยยงไมสามารถวเคราะหประโยชนจากความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนระหวางไทยกบเปรได เนองจากยงไมพบวามการเผยแพรขอมลอตราภาษศลกากรของประเทศเปรในฐานขอมลการคาระหวางประเทศแหลงตางๆ อยางไรกตาม เนองจากความตกลงดงกลาวเพงมผลบงคบใชในป 2555 เปนปแรก ประโยชนทไดรบจากความตกลงดงกลาวจงนาจะยงไมมากนก

ในทางวชาการ ประโยชนของการใหสทธพเศษทางภาษศลกากรภายใตความตกลงทางการคาหรอระบบสทธพเศษใดๆ สามารถวดไดจากสวสดการสงคม (social welfare) ทเปลยนแปลงไป อยางไรกตาม ในทางปฏบต การวดสวสดการสงคมทเปลยนแปลงไปไมสามารถทาไดโดยงายนก ในการศกษาน คณะผวจยไดใช “มลคาภาษศลกากรทประหยดได” (tariff saving) มาเปนตวชวดประโยชนของ FTA แทน เนองจากภาษศลกากรเปนอปสรรคทางการคาทสาคญ การลดภาษศลกากรลงจงมผลในการชวยเพมปรมาณการคา (trade creation) และเพมสวสดการของสงคม หากไมเกดปรากฏการณการเบยงเบนทางการคา (trade diversion)

มลคาภาษศลกากรทประหยดไดอปมาไดกบปรมาณนาทกกเกบไวไดในแทงกนา (ดภาพท 2.1

ประกอบ) ปรมาณนาทอยในแทงกนาจะมากหรอนอยขนอยกบปจจย 3 ประการ อนไดแก ความกวางของแทงกนา ความสงของแทงกนา และอตราการกกเกบนา ในทานองเดยวกน มลคาภาษศลกากรทผประกอบการภาคเอกชนประหยดไดจะมากหรอนอยขนอยกบปจจย 3 ประการ อนไดแก ความครอบคลมของ FTA (เปรยบไดกบความกวางของแทงกนา) แตมตอดานภาษศลกากร (เปรยบไดกบ

11

ความสงของแทงกนา) และอตราการใชประโยชน (เปรยบไดกบอตราการกกเกบนา) โดยมลคาภาษศลกากรทผประกอบการภาคเอกชนประหยดไดจะมคามาก หาก

FTA มความครอบคลมสนคาทคาขายระหวางกนมาก อตราภาษศลกากรภายใต FTA ตากวาอตราภาษ MFN มาก มผประกอบการภาคเอกชนจานวนมากไปขอใชสทธประโยชนในการลดหยอนภาษศลกากร

ภาพท 2.1 กรอบแนวคดวเคราะหการใชสทธประโยชนดานภาษศลกากร

นาในแทงก = กวาง X สง X อตราการกกเกบนา ภาษทประหยดได = ความครอบคลม X แตมตอ X อตราการใชสทธประโยชน

ในทางคณตศาสตร ความสมพนธระหวางมลคาภาษศลกากรทประหยดไดกบปจจยทงสาม

ประการดงกลาวกสอดคลองกบแนวคดดงกลาว ดงตอไปน

มลคาการคาทงหมด

มลคาภาษทประหยดได (%)

มลคาภาษทประหยดไดมลคาการคาทงหมด

=มลคาภาษทประหยดไดมลคาการคาทงหมด

=

มลคาการคาทใชสทธประโยชน x แตมตอภาษมลคาการคาทงหมด= มลคาการคาทใชสทธประโยชน x แตมตอภาษมลคาการคาทงหมด=

=มลคาการคาทไดรบแตมตอภาษมลคาการคาทไดรบแตมตอภาษ

= มลคาการคาทไดรบแตมตอภาษ xมลคาการคาทงหมด

แตมตอภาษ x มลคาการคาทใชสทธประโยชนมลคาการคาทไดรบแตมตอภาษ= มลคาการคาทไดรบแตมตอภาษ x

มลคาการคาทงหมดแตมตอภาษ x มลคาการคาทใชสทธประโยชน

มลคาการคาทไดรบแตมตอภาษ

ความครอบคลมของความตกลง x แตมตอดานภาษ x อตราการใชสทธประโยชน= ความครอบคลมของความตกลง x แตมตอดานภาษ x อตราการใชสทธประโยชน= ความครอบคลมของความตกลง x แตมตอดานภาษ x อตราการใชสทธประโยชน=

มลคาการคาทใชสทธประโยชน x แตมตอภาษ x

12

ในทางปฏบต มลคาภาษศลกากรทประหยดได ตลอดจนปจจยทงสามประการ สามารถคานวณได โดยเรมตนจากการจดกลมสนคาทมการคาขายระหวางกนออกเปน 4 กลมตามภาพท 2.2 แลวนามลคาการคาของสนคาในแตละกลมมาคานวณตามสตรขางลาง

ภาพท 2.2 การจดกลมสนคาทมการคาขายกนระหวางประเทศ

โดย A แทนมลคาการคาสนคาทอยนอกรายการลดภาษศลกากร B แทนมลคาการคาสนคาทอยในรายการลดภาษศลกากร แตไมไดรบแตมตอดานภาษ

ศลกากร เนองจากอตราภาษตามความตกลงเทากบอตราภาษ MFN C แทนมลคาการคาสนคาทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร และมการขอใชสทธประโยชนดาน

ภาษศลกากร D แทนมลคาการคาสนคาทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร แตไมมการขอใชสทธประโยชน

ดานภาษศลกากร ดงนน ความครอบคลมของมลคาการคาทไดรบการลดภาษศลกากร = ( C + D )

(A + B + C + D) อตราการใชสทธประโยชน = C

( C + D ) เพอใหเหนภาพทชดเจนขน สมมตประเทศไทยนาเขาสนคาจากประเทศญป นจานวน 6 รายการ

โดยมมลคาการนาเขาและอตราภาษศลกากรตามตารางขางลาง จะสามารถคานวณคาตางๆ ไดดงตอไปน1

1 ในกรณน ภาษศลกากรทประหยดไดมคาไมเทากบผลคณของปจจยสามประการ เนองจากในการคานวณแตมตอดานภาษศลกากรเฉลย ใชมลคาการนาเขาของสนคาแตละรายการมาถวงนาหนก

มลคาการคาสนคามลคาการคาสนคานอกนอกรายการลดภาษรายการลดภาษ

มลคาการคาสนคาทไมไดรบแตมตอดานภาษ

AA BB

มลคาการคาสนคามลคาการคาสนคาในในรายการลดภาษรายการลดภาษ

มลคาการคามลคาการคาสนคาทสนคาทไดรบไดรบ

แตมตอแตมตอดานภาษดานภาษ

มลคาการคาทไมใชสทธประโยชน

มลคาการคาทใชสทธประโยชน

DD

CC

13

ตารางท 2.2 ตวอยางการวเคราะหการใชสทธประโยชนดานภาษศลกากร สนคา ประเภท อตราภาษ (%) มลคานาเขา (บาท) อตราการใช

สทธฯ (%) ภาษทประหยดได

MFN FTA แตมตอ ทงหมด ภายใต FTA มลคา (บาท) สดสวน (%) [1] [2] [3] [4] [5]=[3]-[4] [6] [7] [8]=[7]/[6] [9]=[5]*[7]/100 [10]=[9]/[6] ก X 60 60 0 100 - - - - ข S 20 20 0 200 0 0 0 0 ค Z 0 0 0 300 0 0 0 0 ง N 5 4 1 400 0 0 0 0 จ N 10 5 5 500 200 40 10 2 ฉ N 10 0 10 600 300 50 30 5

การวเคราะหขอมลการใชสทธประโยชนดานภาษศลกากร ใชขอมลจากแหลงขอมลดงตอไปน มลคาการสงออกภายใต FTA ของไทยไปยงประเทศในภาค จากฐานขอมลของกรมการคา

ตางประเทศ โดยสานกสทธประโยชนทางการคา กรมการคาตางประเทศ เปนผรวบรวมจากขอมลทปรากฏในใบรบรองถนกาเนดสนคา (C/O) ทกรมการคาตางประเทศออกให ผสงออกในไทยทมาขอใชสทธประโยชน

มลคาการสงออกทงหมดของไทยไปยงประเทศในภาค จากฐานขอมลของกระทรวงพาณชย ซงประมวลผลจากขอมลทไดจากกรมศลกากรใหอยในรปแบบทสามารถนาไปใชงานตอไดสะดวกขน

มลคาการนาเขาภายใต FTA และมลคาการนาเขาทงหมดของไทย จากฐานขอมลของกรมศลกากร ซงรวบรวมจากขอมลทปรากฏในใบขนสนคาขาเขา

ภาษศลกากรทประหยดได (100 + 200 +300 + 400 + 500 + 600)

1.9 % = = (10 + 30) * 100

อตราการใชสทธประโยชน (400 + 500 + 600)

33.3 % = = (0 + 200 + 300) * 100

แตมตอดานภาษศลกากร (400 + 500 + 600)

5.9 % = = (1*400) + (5*500) + (10*600)

ความครอบคลมของ FTA (100 + 200 + 300 + 400 + 500 + 600)

71.4 % = = (400 + 500 + 600) * 100

14

อตราภาษศลกากรของไทย จากฐานขอมลของกรมศลกากร ซงรวบรวมจากประกาศกระทรวงการคลงเกยวกบอตราภาษศลกากร

อตราภาษศลกากรของประเทศคคา จากฐานขอมล TRAINS (Trade Analysis Information System) ฐานขอมลของสานกเลขาธการอาเซยนและความตกลง FTA ฉบบตางๆ

2.2 สรปสาระสาคญของความตกลง FTA ทผานมาของไทย

ในสวนน คณะผวจยไดทาการวเคราะหความตกลง FTA ทมผลบงคบใชแลวของไทย 10 ฉบบ และสรปสาระสาคญตางๆ ในประเดนการลดอตราภาษศลกากร กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา และระเบยบปฏบตเกยวกบหนงสอรบรองถนกาเนดสนคา โดยมรายละเอยดดงน 2.2.1 การลดอตราภาษศลกากร

ในชวงทผานมา ทงประเทศไทยและประเทศภาคไดทยอยลดอตราภาษศลกากรภายใตความ ตกลง FTA ตางๆ ทเกยวของใหแกกนมาโดยตลอด จนกระทงในป 2553 อตราภาษศลกากรของสนคาปกต (normal track หรอ inclusion list) ภายใตความตกลงหลายฉบบ ไมวาจะเปนความตกลง AFTA ACFTA TAFTA TIFTA และ AKFTA ลดลงเหลอรอยละ 0

ดานการสงออก สดสวนมลคาสนคาสงออกของไทยทมอตราภาษศลกากรภายใตความตกลง

FTA ทประเทศคคาเปนรอยละ 0 แลวมแนวโนมเพมขนจากรอยละ 56.9 ในป 2548 เปนรอยละ 77.0 ในป 2555 (ดภาพท 2.3 ประกอบ) ดานการนาเขา สดสวนมลคาสนคานาเขาของไทยทมอตราภาษศลกากรภายใตความตกลง FTA เปนรอยละ 0 แลวกมแนวโนมเพมขนจากรอยละ 56.9 ในป 2548 เปนรอยละ 86.5 ในป 2555 (ดภาพท 2.4 ประกอบ)

ผประกอบการทงภาคสงออกและภาคนาเขามโอกาสในการเลอกใชสทธประโยชนจาก FTA ตางๆ ไดหลายฉบบ โดยผประกอบการทคาขายกบประเทศสมาชกอาเซยนสามารถเลอกใชสทธประโยชนจากความตกลง AFTA, ACFTA, AJCEP, AKFTA, AIFTA หรอ AANZFTA ได สวนผประกอบการทคาขายกบญป น ออสเตรเลย และอนเดย สามารถเลอกใชสทธประโยชนจากความตกลงในระดบทวภาคหรอระดบภมภาคทเกยวของได (ดตารางท 2.3 ประกอบ)

15

ภาพท 2.3 แนวโนมของสดสวนมลคาสนคาสงออกของไทยทมอตราภาษศลกากรภายใต ความตกลง FTA ทประเทศคคาเปนรอยละ 0 แลว

ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

ภาพท 2.4 แนวโนมของสดสวนมลคาสนคานาเขาของไทยทมอตราภาษศลกากรภายใต ความตกลง FTA เปนรอยละ 0 แลว


16

ตารางท 2.3 สรปสถานะการลดภาษศลกากรภายใต FTA ตางๆ ณ ป 2555 ประเทศคคา สถานะการลดภาษศลกากรภายใต FTA อาเซยนเดม ผประกอบการเลอกใชประโยชนจาก AFTA, ACFTA, AJCEP, AKFTA, AIFTA หรอ AANZFTA ได

อตราภาษศลกากรของสนคาสงออกภายใต AFTA: o สนคาปกต (IL): 0% แลว o สนคาทมความออนไหว (SL): ไมเกน 5% แลว o สนคาทมความออนไหวสง (HSL): ลดลงอยในระดบทสมาชกยอมรบได o สนคาทอยนอกรายการลดภาษ (GEL): เทากบอตรา MFN

อตราภาษศลกากรของสนคานาเขาภายใต AFTA: o สนคาปกต (IL): 0% แลว o สนคาทมความออนไหว (SL): ไมเกน 5% แลว

อาเซยนใหม ผประกอบการเลอกใชประโยชนจาก AFTA, ACFTA, AJCEP, AKFTA, AIFTA หรอ AANZFTA ได แมจะตกลงกนไวแลว แตประเทศอาเซยนใหมยงไมเผยแพรตารางการลดอตราภาษภายใต AFTA ในแตละปอยางชดเจน

สนคาสงออกภายใต AFTA: o สนคาปกต (IL): 0% ภายใน 1 ม.ค. 2558 (เกอบทงหมด) และภายใน 1 ม.ค. 2561 (สวนท

เหลอ) o สนคาทมความออนไหว (SL): ไมเกน 5% ภายใน 1 ม.ค. 2556 (เวยดนาม), 2558 (ลาว), 2558 (เมยนมาร) และ 2560 (กมพชา)

o สนคาทอยนอกรายการลดภาษ (GEL): เทากบอตรา MFN สนคานาเขาภายใต AFTA:

o สนคาปกต (IL): 0% แลว o สนคาทมความออนไหว (SL): ไมเกน 5% แลว

จน สนคาสงออกภายใต ACFTA: o สนคาปกตกลมแรก (NT I): 0% แลว o สนคาปกตกลมสอง (NT II): 0% ภายใน 1 ม.ค. 2555 o สนคาทมความออนไหว: 20% ภายใน 1 ม.ค. 2555 และไมเกน 5% ภายใน 1 ม.ค. 2561 o สนคาทมความออนไหวสง: ไมเกน 50% ภายใน 1 ม.ค. 2558

สนคานาเขาภายใต ACFTA: o สนคาปกตกลมแรก (NT I): 0% แลว o สนคาปกตกลมสอง (NT II): 0% ภายใน 1 ม.ค. 2555 o สนคาทมความออนไหว: 20% ภายใน 1 ม.ค. 2555 และไมเกน 5% ภายใน 1 ม.ค. 2561 o สนคาทมความออนไหวสง: ไมเกน 50% ภายใน 1 ม.ค. 2558

17

ประเทศคคา สถานะการลดภาษศลกากรภายใต FTA ญป น ผประกอบการเลอกใชประโยชนจาก JTEPA, GSP หรอ AJCEP ได

สนคาสงออกภายใต JTEPA: o สนคาปกต (A และ B): 0% ภายใน 1 เม.ย. 2565 o สนคาทมความออนไหว: ไมเกน 20% ภายใน 1 เม.ย. 2555 o สนคาทมความออนไหวและมโควตาการนาเขา (Q): ลดอตราภาษในโควตาและขยายปรมาณ

โควตาตามกาหนด o สนคาทอยนอกรายการลดภาษ (X): เทากบอตรา MFN

สนคาสงออกภายใต AJCEP: o สนคาปกต (A และ B): 0% ภายใน 1 เม.ย. 2561 o สนคาทมความออนไหว: ไมเกน 5% ภายใน 1 เม.ย. 2561 o สนคาทอยนอกรายการลดภาษ (X): เทากบอตรา MFN

สนคานาเขาภายใต JTEPA: o สนคาปกต (A และ B): 0% ภายใน 1 เม.ย. 2560 o สนคาทมความออนไหว: ไมเกน 60% ภายใน 1 เม.ย. 2560 o สนคาทมความออนไหวและมโควตาการนาเขา (Q): ลดอตราภาษในโควตาและขยายปรมาณ

โควตาตามกาหนด o สนคาทอยนอกรายการลดภาษ (X): เทากบอตรา MFN

สนคานาเขาภายใต AJCEP: o สนคาปกต (A และ B): 0% ภายใน 1 เม.ย. 2561 o สนคาทมความออนไหวและมโควตาการนาเขา (Q): ไมเกน 5% ภายใน 1 เม.ย. 2561 o สนคาทมความออนไหวสง (R): ไมเกน 10% หรอ 20% ภายใน 1 เม.ย. 2561 o สนคาทคงอตราภาษศลกากรใหเทากบอตราในป 2552 (C) o สนคาทอยนอกรายการลดภาษ (X): เทากบอตรา MFN

18

ประเทศคคา สถานะการลดภาษศลกากรภายใต FTA ออสเตรเลย ผประกอบการเลอกใชประโยชนจาก TAFTA หรอ AANZFTA ได

สนคาสงออกภายใต TAFTA: o สนคาปกต: 0% แลว o สนคาทมความออนไหว: 5% แลว และ 0% ภายใน 1 ม.ค. 2558

สนคาสงออกภายใต AANZFTA: o สนคาปกต: 0% แลว o สนคาทมความออนไหว: 0% ภายใน 1 ม.ค. 2558 (เกอบทงหมด) และภายใน 1 ม.ค. 2563

(สวนทเหลอ) สนคานาเขาภายใต TAFTA:

o สนคาปกต: 0% แลว o สนคาทมความออนไหว: 5% แลว และ 0% ภายใน 1 ม.ค. 2558

สนคานาเขาภายใต AANZFTA: o สนคาปกต: 0% ภายใน 1 ม.ค. 2556 o สนคาทมความออนไหว: 0% ภายใน 1 ม.ค. 2563 o สนคาทอยนอกรายการลดภาษ: เทากบอตรา MFN

อนเดย ผประกอบการเลอกใชประโยชนจาก TIFTA หรอ AIFTA ได สนคาสงออกภายใต TIFTA:

o สนคาเรงเกบเกยวลวงหนา (EHS) จานวน 82 รายการ: 0% แลว ตงแต 1 ก.ย. 2549 สนคาสงออกภายใต AIFTA:

o สนคาปกต: 0% ภายใน 1 ม.ค. 2557 (NT I) และภายใน 1 ม.ค. 2560 o สนคาทมความออนไหว: 5% ภายใน 1 ม.ค. 2560 o สนคาทมความพเศษ (special product): ทยอยลดลง และจะคงทต งแต 1 ม.ค. 2563 o สนคาทอยนอกรายการลดภาษ: เทากบอตรา MFN

สนคานาเขาภายใต TIFTA: o สนคาเรงเกบเกยวลวงหนา (EHS) จานวน 82 รายการ: 0% แลว ตงแต 1 ก.ย. 2549

สนคานาเขาภายใต AIFTA: o สนคาปกต: 0% ภายใน 1 ม.ค. 2557 (NT I) และภายใน 1 ม.ค. 2560 o สนคาทมความออนไหว: 5% ภายใน 1 ม.ค. 2560 o สนคาทมความออนไหวสง: ไมเกนรอยละ 50 (สวนหนง) และไมเกนรอยละ 25 ภายใน 1 ม.ค. 2563 (สวนทเหลอ)

o สนคาทอยนอกรายการลดภาษ: เทากบอตรา MFN

19

ประเทศคคา สถานะการลดภาษศลกากรภายใต FTA เกาหลใต สนคาสงออกภายใต AKFTA:

o สนคาปกต: 0% แลวตงแต 1 ม.ค. 2553 o สนคาทมความออนไหว: 20% ภายใน 1 ม.ค. 2555 และไมเกน 5% ภายใน 1 ม.ค. 2559 o สนคาทมความออนไหวสง: 50% (กลมหนง) 80% และ 50% ของอตราภาษเดม (กลมสอง

และกลมสาม) ภายใน 1 ม.ค. 2559 สนคานาเขาภายใต AKFTA:

o สนคาปกต: 0% แลวตงแต 1 ม.ค. 2553 o สนคาทมความออนไหว: 20% ภายใน 1 ม.ค. 2555 และไมเกน 5% ภายใน 1 ม.ค. 2559 o สนคาทมความออนไหวสง: 20% และ 50% ภายใน 1 ม.ค. 2559 o สนคาทอยนอกรายการลดภาษ: เทากบอตรา MFN

เปร สนคาสงออกภายใต TPCEP: o สนคาเรงลดอตราภาษ: 0% แลวตงแต 31 ธ.ค. 2554 o สนคาปกต: 0% ภายใน 1 ม.ค. 2559

สนคานาเขาภายใต TPCEP: o สนคาเรงลดอตราภาษ: 0% แลวตงแต 31 ธ.ค. 2554 o สนคาปกต: 0% ภายใน 1 ม.ค. 2559

สนคาทอยนอกรายการลดภาษ: เทากบอตรา MFN ทมา: คณะผวจยสรปจากความตกลงทเกยวของ

20

2.2.2 กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา

ในชวงทผานมา แมจะมความพยายามในการเจรจารวมกนระหวางหนวยงานทเกยวของ แตในปจจบน กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลง FTA ตางๆ ยงมความแตกตางกนในหลายประเดน (ดตารางท 2.4 ประกอบ) เชน

หลกเกณฑทใชในการพจารณาแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลงตางๆ มความหลากหลายและแตกตางกนคอนขางมาก โดยหลกเกณฑทใชภายใตความตกลง JTEPA AJCEP TAFTA AANZFTA AKFTA และ TPCEP มความหลากหลายสงมาก ในขณะทความตกลง AFTA ACFTA และ TIFTA มความหลากหลายในระดบปานกลาง สวน ความตกลง AIFTA มการใชเพยงแคหลกเกณฑเดยว เนองจากประเทศในภาคยงอยในระหวางการเจรจากฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาเฉพาะรายสนคา (product specific rule: PSR)

ความตกลงแบบภมภาคทกฉบบอนญาตใหผประกอบการสามารถใชไดทงว ตถดบในประเทศทมเอกสารรบรองและวตถดบทนาเขาจากประเทศในภาค (regional cumulation) อยางไรกตาม ในกรณความตกลง AKFTA มสนคา 426 รายการทผประกอบการใชไดเฉพาะวตถดบในประเทศทมเอกสารรบรองเทานน

โดยพนฐานแลว ความตกลง JTEPA และ TAFTA อนญาตใหผประกอบการสามารถใชวตถดบในประเทศทมเอกสารรบรองและวตถดบทนาเขาจากประเทศคภาค (bilateral cumulation) อยางไรกตาม ทงสองความตกลงกอนญาตใหผประกอบการสามารถใชวตถดบทนาเขาจากประเทศนอกภาคไดในบางรายการสนคา (diagonal cumulation) โดยภายใตความตกลง JTEPA ผประกอบการสามารถใชวตถดบทนาเขาจากประเทศในกลมอาเซยนมาสะสมไดในการผลตสนคา 255 รายการ และภายใตความตกลง TAFTA ผประกอบการสามารถใชวตถดบทนาเขาจากประเทศกาลงพฒนาและดอยพฒนาอนๆ ไดในการผลตสนคา 827 รายการ

มเพยงความตกลง AFTA เทานนทอนญาตใหผประกอบการสามารถใชวตถดบนาเขาจากประเทศในภาคมาสะสมตอไดบางสวน แมวาวตถดบนนจะไมไดแหลงกาเนดสนคากตาม (partial cumulation)

ความตกลงเกอบทกฉบบอนญาตใหสนคาไดแหลงกาเนด แมจะมการใชวตถดบบางรายการทไมสามารถผานเกณฑการเปลยนพกดศลกากรได (de minimis) ยกเวนความตกลง ACFTA TIFTA และ AIFTA โดยเกณฑทใชสาหรบสนคาสวนใหญอยทรอยละ 10 ของมลคา F.O.B. ของสนคา

21

ตารางท 2.4 เปรยบเทยบกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลง FTA ตางๆ ประเดน AFTA ACFTA JTEPA AJCEP TAFTA AANZFTA TIFTA AIFTA AKFTA TPCEP

หลกเกณฑทใชในการพจารณาแหลงกาเนดสนคา

ม 9 หลกเกณฑ โดยสนคา 80% ใชเกณฑ CTHorVA40

ม 7 หลกเกณฑ โดยสนคา 90% ใชเกณฑ VA40



ม 20 หลกเกณฑ โดยสนคา 30% ใชเกณฑ CTH



ม 1 หลกเกณฑ คอ CTSHorVA35


ม 19 หลกเกณฑ โดยสนคาสวนใหญใชเกณฑ CTH

หลกเกณฑการใชวตถดบทถอวาไดแหลงกาเนด*

ใชวตถดบนาเขาจากประเทศในภาคทไมไดแหลงกาเนดมาสะสมตอไดบางสวน

ไมมเพมเตม ใชวตถดบนาเขาจากประเทศสมาชกอาเซยนได (255 รายการ)

ไมมเพมเตม ใชวตถดบนาเขาจากประเทศกาลงพฒนาทระบได (827 รายการ)

ไมมเพมเตม ไมมเพมเตม ไมมเพมเตม ใชไดเฉพาะวตถดบในประเทศ (426 รายการ)

ไมมเพมเตม

22

ประเดน AFTA ACFTA JTEPA AJCEP TAFTA AANZFTA TIFTA AIFTA AKFTA TPCEP หลกเกณฑการผอนปรน กรณใชวตถดบทไมผานเกณฑการเปลยนพกดศลกากร (de minimis)**

ไมเกน 10% ของมลคา F.O.B.

ไมอนญาต - ไมเกน 10% ของนาหนกสนคา (สงทอ เครองนงหม) - ไมเกน 10% ของมลคา F.O.B. (3,313 รายการ) - ไมเกน 7% ของมลคา F.O.B. (136 รายการ)

- ไมเกน 10% ของนาหนกสนคา (สงทอ เครองนงหม) - ไมเกน 10% ของมลคา F.O.B. (3,305 รายการ) - ไมเกน 7% ของมลคา F.O.B. (1 รายการ)

- ไมเกน 10% ของนาหนกสนคา (สงทอ เครองนงหม) - ไมเกน 10% ของมลคา F.O.B. (ทเหลอ)

- ไมเกน 10% ของนาหนกสนคา (สงทอ เครองนงหม) - ไมเกน 10% ของมลคา F.O.B. (ทเหลอ)

ไมอนญาต ไมอนญาต - ไมเกน 10% ของนาหนกสนคา (สงทอ เครองนงหม) - ไมเกน 10% ของมลคา F.O.B. (ทเหลอ)

ไมเกน 10% ของมลคา F.O.B.

ทมา: คณะผวจยสรปจากความตกลงทเกยวของ หมายเหต: * นอกเหนอจากวตถดบในประเทศและทนาเขาจากประเทศในภาค ** ภายใตหลกเกณฑน หากมการใชวตถดบทไมผานเกณฑการเปลยนพกดศลกากรในสดสวนทนอยกวาทระบ จะอนโลมใหสนคานนผานกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา

23

2.2.3 ระเบยบปฏบตเกยวกบหนงสอรบรองถนกาเนดสนคา

ในชวงทผานมา หลงจากทมความพยายามในการเจรจารวมกนระหวางหนวยงานทเกยวของ ในปจจบน ระเบยบปฏบตเกยวกบหนงสอรบรองถนกาเนดสนคา (operational certification procedure: OCP) ภายใตความตกลง FTA ตางๆ คอนขางมความสอดคลองกนมากขน (ดตารางท 2.5 ประกอบ) เชน

ความตกลงทกฉบบใชระบบการออกใบ C/O โดยหนวยงานทมอานาจ ยกเวนความตกลง AFTA ทประเทศภาควางแผนทจะใชระบบการรบรองถนกาเนดสนคาดวยตนเองโดยผสงออกทไดรบการขนทะเบยน (self-certification by certified exporters) เปนอกหนงทางเลอกในอนาคต

ใบ C/O ภายใตความตกลงเกอบทกฉบบมอาย 12 เดอนนบจากวนทออกใบ C/O ยกเวนภายใตความตกลง TAFTA และ AKFTA ทมอาย 18 และ 6 เดอน ตามลาดบ

ความตกลงแบบภมภาคทกฉบบอนญาตใหมการออกใบ C/O โดยประเทศทสาม (back-to-back C/O) ได

ความตกลงทกฉบบอนญาตใหมการออกใบ C/O กรณมการซอขายผานประเทศทสาม (third party re-invoicing) ได

ความตกลง AFTA ACFTA AJCEP AANZFTA และ AKFTA ระบใหผประกอบการตองเกบเอกสารทเกยวของอยางนอย 3 ปนบจากวนทออกใบ C/O สวนความตกลง JTEPA TAFTA TIFTA AIFTA และ TPCEP ระบใหผประกอบการตองเกบเอกสารทเกยวของอยางนอย 5 ปนบจากวนทออกใบ C/O

24

ตารางท 2.5 เปรยบเทยบสาระสาคญของระเบยบปฏบตเกยวกบหนงสอรบรองถนกาเนดสนคาภายใตความตกลง FTA ตางๆ ประเดน AFTA ACFTA JTEPA AJCEP TAFTA AANZFTA TIFTA AIFTA AKFTA TPCEP

ระบบการออกใบ C/O

ระบบการออกใบ C/O โดยหนวยงานทมอานาจ*

ระบบการออกใบ C/O โดยหนวยงานทมอานาจ









อ า ย ข อ ง ใ บ C/O**

12 เดอน 12 เดอน 12 เดอน 12 เดอน 18 เดอน 12 เดอน 12 เดอน 12 เดอน 6 เดอน 12 เดอน

ก า ร อ อ ก ใ บ C/O โดยประเทศทสาม (back-to-back C/O)

อนญาต อนญาต ไมมขอบทน เนองจากเปนความตกลงแบบทวภาค

อนญาต ไมมขอบทน เนองจากเปนความตกลงแบบทวภาค

อนญาต ไมมขอบทน เนองจากเปนความตกลงแบบทวภาค

อนญาต อนญาต ไมมขอบทน เนองจากเปนความตกลงแบบทวภาค

ก า ร อ อ ก ใ บ C/O กรณมก า ร ซ อ ข า ยผานประเทศทส า ม (third party re-invoicing)

อนญาต อนญาต อนญาต อนญาต อนญาต อนญาต อนญาต อนญาต อนญาต อนญาต

เ วลา ในการเกบเอกสาร**

3 ป 3 ป 5 ป 3 ป 5 ป 3 ป 5 ป 5 ป 3 ป 5 ป

ทมา: คณะผวจยสรปจากความตกลงทเกยวของ หมายเหต: * อยในชวงการทดลองใชระบบการรบรองแหลงกาเนดสนคาดวยผประกอบการเอง ** นบจากวนทออกใบ C/O

25

2.3 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกในไทย

ในสวนน คณะผวจยไดสรปผลการวเคราะหการใชประโยชนดานภาษศลกากรในดานการสงออกสนคาภายใตความตกลง FTA ทมผลบงคบใชแลวของไทยตามกรอบแนวคดทไดกลาวถงในหวขอทแลว โดยมรายละเอยดดงน ความครอบคลมของความตกลง FTA ในการสงออกไปประเทศในภาค

ในป 2555 ประเทศในภาคทมการทาความตกลง FTA กบไทยทงหมดนาสนคาทระดบพกดศลกากร 6 หลก จานวน 71,735 รายการ จากจานวนทงหมด 72,856 รายการ มาไวในรายการลดภาษศลกากรภายใต FTA ซงอาจเปนสนคาในรายการลดภาษปกต สนคาทมความออนไหว หรอสนคาทมความออนไหวสง สดสวนการสงออกสนคาในรายการลดภาษนคดเปนรอยละ 98.1 ของมลคาการสงออกทงหมด อยางไรกตาม จากการวเคราะหขอมลพบวา สนคาในรายการลดภาษศลกากรรอยละ 8.8 ของมลคาการสงออกทงหมดไมไดรบแตมตอดานภาษศลกากร และอกรอยละ 35.4 มอตราภาษ MFN อยทรอยละ 0 อยแลว ความตกลง FTA ในภาพรวมจงมความครอบคลมของมลคาการสงออกสนคาทไดรบการลดภาษศลกากรไปประเทศในภาคทงหมดรอยละ 53.73

เมอพจารณาในรายประเทศ (ดตารางท 2.6 ประกอบ) พบวา ความตกลง FTA กบประเทศทมระดบการพฒนาตากวาหรอใกลเคยงกบประเทศไทย (South-South FTAs) มความครอบคลมสนคาสงออกของไทยในระดบสง เชน ความตกลง FTA กบลาว (รอยละ 93.8) ฟลปปนส (รอยละ 89.6) กมพชา (รอยละ 75.7) อนเดย (รอยละ 74) อนโดนเซย (รอยละ 77.1) และเวยดนาม (รอยละ 63.7) ทงน เนองจากประเทศเหลานยงเกบภาษศลกากรในอตราภาษ MFN สาหรบสนคานาเขาเกอบทกรายการ ในกรณความตกลงกบจนทมความครอบคลมไมสงนก (รอยละ 51.2) เนองจากสนคาสงออกรอยละ 27.15 ซงสวนใหญอยในกลมอเลกทรอนกส เปนสนคาทจนเกบอตราภาษ MFN อยทรอยละ 0 อยแลว สวนอกรอยละ 19.8 ซงสวนใหญอยในกลมยาง เปนสนคาทไมไดรบการลดหยอนภาษศลกากรเนองจากอยในรายการสนคาทมความออนไหวสง ในทานองเดยวกน ความตกลงกบมาเลเซยทมความครอบคลมไมสงนก (รอยละ 57.3) เนองจากสนคาสงออกรอยละ 41.8 ซงสวนใหญอยในกลมอเลกทรอนกส เปนสนคาทมการเกบอตราภาษ MFN อยทรอยละ 0 อยแลว

ในทานองกลบกน ความตกลง FTA กบประเทศทมระดบการพฒนาสง (North-South FTAs) มความครอบคลมในระดบตา เชน ญป น (รอยละ 35.9) และสงคโปร (รอยละ 0.1) ทงน เนองจากในประเทศเหลาน อตราภาษ MFN สาหรบสนคานาเขาหลายรายการอยทรอยละ 0 อยแลว ในกรณความตกลงกบออสเตรเลยทมความครอบคลมสง (รอยละ 79.9) เนองจากโครงสรางการสงออกสนคาจากไทยไปออสเตรเลยกระจกตวอยทสนคากลมยานยนตทออสเตรเลยยงมการเกบอตราภาษ MFN อย

26

ตวอยางสนคาสงออกหลกของไทยไปประเทศในภาคทอยในรายการลดภาษและไดรบแตมตอดานภาษศลกากรเรยงลาดบตามมลคาการสงออก เชน รถปคอพไมเกน 5 ตน (HS 870421) ทสงออกไปออสเตรเลย นามนปโตรเลยมอนๆ (HS 271019) ทสงออกไปมาเลเซย ยางคอมพาวนด (HS 400599) ทสงออกไปจน มนสาปะหลง (HS 071410) ทสงออกไปจน และเนอไกปรงแตง (HS 160232) ทสงออกไปญป น เปนตน

สวนสนคาสงออกหลกของไทยไปประเทศในภาคทอยนอกรายการลดภาษนนมอยทงหมด

1,121 รายการ ตวอยางสนคาสงออกของไทยไปประเทศในภาคทอยนอกรายการลดภาษ เชน นามนปโตรเลยมอนๆ (HS 271019) ทสงออกไปเวยดนาม นาตาลดบทไดจากออย (HS 170113) ทสงออกไปญป น ยางแผนรมควน (HS 400121) และยางธรรมชาตทกาหนดไวในทางเทคนค (HS 400122) ทสงออกไปอนเดย และขาวทสบางแลวหรอสทงหมด (HS 100630) ทสงออกไปญป น เปนตน แตมตอทไดจากความตกลง FTA ในการสงออกไปประเทศในภาค

หากพจารณาสนคาในรายการลดภาษศลกากรเฉพาะทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร พบวา ความตกลง FTA ทาใหในป 2555 สนคาสงออกของไทยไดเปรยบสนคาจากประเทศคแขงทไมไดรบสทธพเศษจากความตกลง FTA คดเปนแตมตอเฉลยแบบถวงนาหนกรอยละ 11.58 จด

เมอพจารณาในรายประเทศ (ดตารางท 2.6 ประกอบ) พบวา การทาความตกลง FTA กบประเทศอาเซยนซงเปนประเทศทมอตราภาษ MFN โดยเฉลยในระดบสง ทาใหสนคาสงออกของไทยไดเปรยบสนคาจากประเทศคแขงทไมไดรบสทธพเศษจากความตกลง FTA ในระดบสงถงสงมาก อนไดแก สงคโปร (รอยละ 414.6 จด2) บรไน (รอยละ 22.2 จด) มาเลเซย (รอยละ 19.7 จด) เวยดนาม (รอยละ 19.4 จด) อนโดนเซย (รอยละ 19.3 จด) ฟลปปนส (รอยละ 12.8 จด) ลาว (รอยละ 11.4 จด) เมยนมาร (รอยละ 10.8 จด) และกมพชา (รอยละ 9.8 จด) การทาความตกลงกบเกาหลใตและกบจนซงเปนประเทศทยงมการใชมาตรการทางภาษศลกากรในการปกปองอตสาหกรรมภายในอยหลายอตสาหกรรม กทาใหสนคาสงออกของไทยไดแตมตอดานภาษศลกากรในระดบสงเชนกนทรอยละ 13.3 และ 8.8 จด ตามลาดบ ในขณะทความตกลงการคาเสรกบออสเตรเลยและความตกลงการคาเสรกบญป นทาใหสนคาสงออกของไทยไดแตมตอดานภาษศลกากรในระดบปานกลางทรอยละ 5.6 และ 5.3 จด ตามลาดบ ทงน เนองจากอตราภาษ MFN ของทงสองประเทศนสวนใหญอยในระดบไมสงนกอยแลว สวนความตกลงกบอนเดยทาใหสนคาสงออกของไทยไดแตมตอดานภาษศลกากรในระดบไมสงนกท รอยละ 4.7 จด เนองจากความตกลงททากบอนเดยในระดบภมภาคเพงจะมผลบงคบใชไมนาน

2 แตมตอดานภาษศลกากรสงมาก เนองจากสงคโปรเกบอตราภาษ MFN สาหรบเครองดมทมแอลกอฮอล 2 รายการในอตราสงมาก

27

ตวอยางสนคาสงออกหลกของไทยไปประเทศในภาคทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร เชน รถปคอพไมเกน 5 ตน (HS 870421) ทสงออกไปออสเตรเลยและนามนปโตรเลยมอนๆ (HS 271019) ทสงออกไปมาเลเซย ไดรบแตมตอดานภาษศลกากรรอยละ 5 จด ยางคอมพาวนด (HS 400599) ทสงออกไปจนไดรบแตมตอดานภาษศลกากรรอยละ 8 จด มนสาปะหลง (HS 071410) ทสงออกไปจนไดรบแตมตอดานภาษศลกากรรอยละ 10 จด เปนตน

ตวอยางสนคาทมโอกาสไดรบแตมตอดานภาษศลกากรสง แตยงไมมการสงออกไปประเทศใน

ภาค เชน มนสาปะหลง (HS 071410) ทสงออกไปเกาหลใต ไดรบแตมตอดานภาษศลกากรรอยละ 867.4 จด เปนตน อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในการสงออกไปประเทศในภาค

หากพจารณาสนคาในรายการลดภาษศลกากรเฉพาะทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร ในป 2555 ผประกอบการในไทยขอใชสทธสงออกภายใตความตกลง FTA ไปประเทศภาคทมการทา ความตกลง FTA กบไทยทงหมดรวมเปนมลคาทงสนประมาณ 1.01 ลานลานบาท หรอคดเปนรอยละ 25.5 ของมลคาการสงออกของไทยไปประเทศในภาคทงหมด โดยมลคาการขอใชสทธสงออกไปจนมมลคารวมสงทสด (2.8 แสนลานบาท) มลคาการขอใชสทธสงออกไปญป นและออสเตรเลยอยในระดบสงเชนกน (1.2 แสนลานบาทและ 1.3 แสนลานบาท ตามลาดบ) สวนมลคาการขอใชสทธสงออกไปอนเดยและเกาหลใตยงอยในระดบไมสงนก (5.8 หมนลานบาทและ 3.9 หมนลานบาท ตามลาดบ) ในขณะทมลคาการขอใชสทธสงออกไปอาเซยนคดเปนมลคารวมกนถง 3.7 แสนลานบาท โดยทมการขอใชสทธสงออกไปอนโดนเซยมากทสด (1.6 แสนลานบาท) รองลงมาเปนเวยดนาม (6.1 หมนลานบาท) มาเลเซย (7 หมนลานบาท) และฟลปปนส (6.4 หมนลานบาท) ตามลาดบ สวนการขอใชสทธสงออกไปประเทศอาเซยนทเหลอมมลคาตา

เมอพจารณาในดานอตราการใชสทธประโยชน ผสงออกในไทยในภาพรวมมอตราการใชประโยชนภายใตความตกลง FTA ในการสงออกไปประเทศในภาคในระดบปานกลาง คอทอตรารอยละ 48.8 เมอพจารณาในรายประเทศ (ดตารางท 2.6 ประกอบ) พบวา มประเทศในภาคทงหมด 7 ประเทศทผสงออกในไทยมอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในระดบทสงกวารอยละ 50 อนไดแก จน (รอยละ 66.1) สงคโปร (รอยละ 61.8) อนโดนเซย (รอยละ 60.7) ญป น (รอยละ 59.2) ออสเตรเลย (รอยละ 54.8) และเกาหลใต (รอยละ 52.7) ในขณะทการสงออกไปฟลปปนส อนเดย เวยดนาม และมาเลเซย มอตราการใชสทธประโยชนอยในระดบไมสงนกทรอยละ 47.3 46 45.2 และ 31.5 ตามลาดบ สวนการสงออกไปบรไน เมยนมาร กมพชา และลาว มอตราการใชสทธประโยชนอยในระดบตามากทรอยละ 12.5 5.6 3.9 และ 3.8 ตามลาดบ

28

การเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนจากปกอนหนาโดยรวมทกประเทศภาคลดลงรอยละ 4.37 จด ประเทศทผสงออกในไทยมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนามากทสด ไดแก สงคโปร และออสเตรเลย ลดลงรอยละ 26.37 และ 15.18 จด ตามลาดบ โดยเฉพาะอตสาหกรรมอาหาร ผสงออกสนคากลมอาหารในไทยไปประเทศสงคโปรมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนามากทสด จากเดมรอยละ 88.10 จด ลดลงเหลอรอยละ 61.76 จด สวนประเทศออสเตรเลย อตสาหกรรมทผสงออกในไทยมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนามากทสด ไดแก กระดาษและสงพมพ เหลกและเหลกกลา และยานยนต ลดลงรอยละ 35.14 28.82 และ 27.26 จด ตามลาดบ (ดรายละเอยดในบทท 3)

ประโยชนดานภาษศลกากรทผนาเขาในประเทศภาคประหยดไดจากความตกลง FTA

ในป 2555 ความตกลง FTA ชวยทาใหสนคาไทยทสงออกไปประเทศในภาคทมการทา ความตกลง FTA กบไทยทงหมดไดประโยชนจากการประหยดภาษคดเปนมลคา 1.17 แสนลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2.9 เมอเทยบกบมลคาการสงออกทงหมดจากไทยไปประเทศในภาค ผนาเขาในอนโดนเซยประหยดภาษคดเปนมลคารวม 3 หมนลานบาท รองลงมาเปนจน (2.2 หมนลานบาท) มาเลเซย (1.7 หมนลานบาท) และเวยดนาม (1.1 หมนลานบาท) สวนมลคาการประหยดภาษของผนาเขาในเกาหลใตและอนเดยยงอยในระดบไมสงนก (5.1 พนลานบาทและ 3.0 พนลานบาท) ในทานองเดยวกน มลคาการประหยดภาษของผนาเขาในอาเซยนอยางบรไน กมพชา ลาว เมยนมาร และสงคโปร ยงมมลคาตา (ดตารางท 2.6 ประกอบ)

ตวอยางสนคาสงออกทสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดสงสด 20 อนดบแรกในป 2555 ซงมมลคาการประหยดภาษรวมกนคดเปนรอยละ 36.4 ของมลคาการประหยดภาษทงหมด เชน ยานยนตขนสงบคคลทมเครองยนตสนดาปภายในแบบมลกสบทจดระเบดโดย การอดความจกระบอกสบ 1,500-2,500 ซซ (HS 870332) ทสงออกไปอนโดนเซย ยานยนตขนสงบคคลทมเครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบเคลอนตรงทจดระเบดดวยประกายไฟ ความจกระบอกสบ 1,000-1,500 ซซ (HS 870322) ทสงออกไปอนโดนเซย ยานยนตสาหรบขนสงของทมเครองยนตสนดาปภายในแบบมลกสบทจดระเบดโดยการอด นาหนกรถรวมนาหนกบรรทกไมเกน 5 ตน (HS 870421) ทสงออกไปอนโดนเซย และมนสาปะหลง (HS 071410) ทสงออกไปจน เปนทนาสงเกตวา สนคาทสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดสงสด 20 อนดบแรกเปนสนคาในกลม ยานยนตมากถง 10 รายการ (ดตารางท 2.7 ประกอบ)

29

ตารางท 2.6 การใชประโยชนดานภาษศลกากรในการสงออกสนคาภายใตความตกลง FTA ในป 2555 แยกตามรายประเทศ

ประเทศคคา

มลคาการสงออกทงหมด

(ลานบาท)

มลคาภาษทผนาเขาในประเทศ

ภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาค

ประหยดได (รอยละ)

ความ

ครอบคลม (รอยละ)

แตมตอ (รอยละจด)

อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

อตราการใชสทธ

ประโยชนทเปลยนแปลงจากปกอน (รอยละจด)

อาเซยน 1,770,803 72,927 4.1 56.2 16.7 37.1 -5.65 - มาเลเซย 387,629 17,350 4.5 57.3 19.7 31.5 -7.15 - อนโดนเซย 350,038 30,568 8.7 77.1 19.2 60.7 -8.61 - สงคโปร 338,344 840 0.2 0.1 414.6 61.8 -26.34 - เวยดนาม 213,046 11,781 5.5 63.7 19.4 45.2 -8.32 - ฟลปปนส 151,796 10,808 7.1 89.6 12.8 47.3 0.96 - กมพชา 116,118 406 0.3 75.7 9.8 3.9 0.12 - ลาว 110,516 861 0.8 93.8 11.4 3.8 -0.29 - เมยนมาร 97,361 185 0.2 37.5 10.8 5.6 3.90 - บรไน 5,956 127 2.1 51.2 22.2 12.5 -3.94 จน 839,995 21,665 2.6 51.2 8.5 66.1 0.54 ญป น 733,207 8,243 1.1 37.1 5.9 59.2 -0.43 ออสเตรเลย 304,862 7,821 2.6 79.9 5.6 54.8 -15.18 อนเดย 171,018 3,011 1.8 74.0 4.7 46.0 1.15 เกาหลใต 149,223 5,191 3.5 49.8 13.2 52.7 -4.65 รวมทกประเทศ 3,969,109 118,858 3.0 54.0 11.6 48.8 -4.37 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

30

ตารางท 2.7 ตวอยางสนคาสงออกทสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดสงสดในป 2555

อนดบ HS2012 สนคา ประเทศคคา

ประเภท มลคาสงออกทงหมด (ลบ.)

มลคาภาษทประหยดได (ลบ.)

อตราการใชสทธฯ (%)

แตมตอดานภาษ

ศลกากร(%)

1 870332 ยานยนตขนสงบคคลทมเครองยนตดเซลความจกระบอกสบ 1,500-2,500 ซซ

INA N 12,236 6,118 100 50

2 870322 ยานยนตขนสงบคคลอนๆ ทมเครองยนตแกสโซลน ความจกระบอกสบ 1,000 ซซ แตไมเกน 1,500 ซซ

INA N 28,850 5,028 35 50

3 870421 ยานยนตสาหรบขนสงของนาหนกรวมไมเกน 5 ตน INA N 13,458 4,317 71 45 4 071410 มนสาปะหลง CHN N 34,069 3,407 100 10

5 870332 ยานยนตขนสงบคคลทมเครองยนตดเซล ความจกระบอกสบ 1,500-2,500 ซซ

PHI N 10,421 3,126 100 30

6 870421 ยานยนตสาหรบขนสงของนาหนกรวมไมเกน 5 ตน MYS N 12,248 2,383 65 30 7 110814 สตารชทาจากมนสาปะหลง KOR Q 633 2,354 83 446


INA N 7,411 1,825 49 50


AUS N 21,875 1,635 73 10

10 870421 ยานยนตสาหรบขนสงของนาหนกรวมไมเกน 5 ตน AUS N 75,042 1,613 43 5

11 842952 เครองตกเชงกล เครองขด และเครองตกยาย โดยเครองจกรทโครงสรางสวนบน หมนได 360 องศา

INA N 13,071 1,307 100 10

12 400599 ยางผสม (คอมพาวนด) อนๆ CHN N 36,001 1,302 45 8 13 870421 ยานยนตสาหรบขนสงของนาหนกรวมไมเกน 5 ตน PHI N 7,039 1,210 57 30 14 081090 ผลไมสดอนๆ CHN N 3,886 1,166 100 30

31


ประเภท มลคาสงออกทงหมด (ลบ.)


อตราการใชสทธฯ (%)

แตมตอดานภาษ

ศลกากร(%) 15 291736 กรดเทเรฟทาลกและเกลอของกรดเทเรฟทาลก CHN N 17,768 1,155 100 7 16 401110 ยางนอกชนดอดลมทเปนของใหมทใชกบรถยนตนง MYS N 2,799 1,103 99 40 17 160232 ไกชนดแกลลสโดเมสตกส JPN S 33,701 1,011 100 3


PHI N 5,345 986 62 30

19 841510 เครองปรบอากาศทประกอบดวยพดลมซงขบดวยมอเตอร และมสวนทใชสาหรบเปลยนอณหภมและความชน แบบตดหนาตางหรอตดผนง

INA N 6,103 916 100 15

20 870899 ชนสวนยานยนตอนๆ INA N 13,132 898 46 15 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ คาอธบายคายอ: N คอ สนคาในรายการลดภาษปกต BRU คอ บรไน CAM คอ กมพชา INA คอ อนโดนเซย LAO คอ ลาว MYM คอ เมยนมาร MYS คอ มาเลเซย PHI คอ ฟลปปนส SGP คอ สงคโปร VIE คอ เวยดนาม

32

แนวโนมการใชประโยชนดานภาษศลกากรภายใตความตกลง FTA ในการสงออกไปประเทศในภาค

เมอพจารณาแนวโนมอตราการใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกสนคาของไทยไปประเทศตางๆ3 ในป 2548 ถง 2555 พบวา

อตราการใชสทธประโยชนในการสงออกไปประเทศสมาชกอาเซยนอยในระดบปานกลางและแทบไมมการเปลยนแปลงเลยในชวงป 2548 ถง 2555 โดยมคาอยในชวงรอยละ 42-46 (ดภาพท 2.5 ประกอบ) ทงน เนองจากแตมตอดานภาษศลกากรและอตราภาษศลกากรภายใตความตกลง ATIGA4 แทบไมมการเปลยนแปลง อาจกลาวไดวา อตราการใชสทธประโยชนในการสงออกไปอาเซยนโดยเฉพาะอยางยงประเทศสมาชกอาเซยนเดมอาจถงจดใกลอมตวแลว (ดภาพท 2.6 ประกอบ)

อตราการใชสทธประโยชนในการสงออกไปจนในชวงป 2548 ถง 2551 อยในระดบทคอนขางตาและแทบไมมการเปลยนแปลงเลย โดยมคาอยในชวงรอยละ 29-34 จากนนมแนวโนมเพมสงขนอยางรวดเรวจนถงรอยละ 66 ในป 2554 และเรมคงทในป 2555 (ดภาพท 2.5 ประกอบ) การทอตราการใชสทธประโยชนในชวงแรกอยในระดบทคอนขางตาและแทบไมมการเปลยนแปลงเลย เนองจากความตกลง ACFTA เพงจะมผลบงคบใช ผประกอบการสวนใหญยงอาจไมรจก และ/หรอ ไมคนชนกบการใชประโยชน จนกระทงเมอเวลาผานไปเรอยๆ ผประกอบการทงผสงออกไทยและผนาเขาจนเรมรจกและคนชนกบการใชประโยชนมากขน ประกอบกบการทแตมตอดานภาษศลกากรมแนวโนมเพมขน อตราการใชสทธประโยชนจงมแนวโนมเพมสงขนเปนประมาณ 2 เทา (ดภาพท 2.6 ประกอบ) เปนทนาสงเกตวา การทอตราการใชสทธประโยชนในป 2555 แทบไมแตกตางจากในป 2554 อาจตความไดวา อตราการใชสทธประโยชนในการสงออกไปจนอาจถงจดใกลอมตวแลวคลายกบปรากฏการณทเกดขนกบการใชสทธประโยชนในการสงออกไปประเทศสมาชกอาเซยน

อตราการใชสทธประโยชนในการสงออกไปญป นในชวงป 2551 ถง 2554 อยในระดบปานกลาง และมการเปลยนแปลงอยบางในชวงรอยละ 49 ถง 60 (ดภาพท 2.5 ประกอบ) ทงน เนองจากแตมตอดานภาษศลกากรมการเปลยนแปลงไมมากนก (ดในภาพท 2.6 ประกอบ)

อตราการใชสทธประโยชนในการสงออกไปออสเตรเลยในชวงป 2548 ถง 2555 อยในระดบสง และมการเปลยนแปลงอยบางในชวงรอยละ 55 ถง 76 (ดภาพท 2.5 ประกอบ)

3 เนองจากประเทศคคาของไทยหลายประเทศทาความตกลง FTA กบไทยมากกวา 1 ฉบบ เชน ญป นมความตกลง JTEPA และ AJCEP การวเคราะหแนวโนมการใชประโยชนดานภาษศลกากรแยกตามประเทศจะทาใหเหนภาพรวมและเหมาะสมกวาการวเคราะหแยกตามความตกลง 4 ผประกอบการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง ATIGA เปนหลก (ประมาณรอยละ 99) สวนความตกลงฉบบอนๆ มการใชประโยชนนอยมาก

33

ทงน เนองจากการใชสทธประโยชนสวนใหญกระจกตวอยในกลมอตสาหกรรมยานยนต (มลคาการใชสทธประโยชนโดยมลคาการใชสทธประโยชนโดยผประกอบการในอตสาหกรรมยานยนตคดเปนประมาณรอยละ 40-60 ของมลคาการใชสทธประโยชนทงหมด) ซงสวนใหญเปนบรษทขามชาตทรจกและคนชนกบการใชประโยชนเปนอยางดและมการใชสทธประโยชนเปลยนแปลงไปในแตละปไมมากนก เปนทนาสงเกตวา เมอเปรยบเทยบกบการสงออกไปประเทศอนๆ แลว การเปลยนแปลงแตมตอดานภาษศลกากรของประเทศออสเตรเลยแมเพยงเลกนอยมผลอยางมากในเชงบวกตอการใชสทธประโยชน (ดภาพท 2.6 ประกอบ)

แนวโนมการเปลยนแปลงอตราการใชสทธประโยชนในการสงออกไปอนเดยอาจแบงออกไดเปน 2 ชวงใหญๆ (ดภาพท 2.5 ประกอบ) ชวงแรกเรมตงแตป 2548 ถง 2552 เปนชวงทมเพยงแคโครงการเรงเกบเกยวลวงหนาภายใตความตกลง TIFTA เทานนทมผลบงคบใช ในชวงนอตราการใชสทธประโยชนอยในระดบสง แตอาจมการเปลยนแปลงสงมาก เนองจากสนคาทสามารถใชสทธประโยชนไดมเพยงแค 82 รายการ โครงสรางการกระจายตวของมลคาการใชสทธประโยชนทแตกตางกนในแตละปทาใหคาอตราการใชสทธประโยชนอาจเปลยนแปลงไดมาก ในชวงทสองตงแตป 2553 ถง 2555 เปนชวงท ความตกลง AIFTA มผลบงคบใช ในชวงนมสนคาทสามารถใชสทธประโยชนไดเพมขนอยางมนยสาคญ อตราการใชสทธประโยชนในภาพรวมจงมคาลดลงอยางชดเจน เนองจากผประกอบการสวนใหญทสงออกสนคานอกเหนอจากสนคา 82 รายการดงกลาวอาจไมรจก และ/หรอ ไมคนชนกบการใชประโยชน อยางไรกตาม อตราการใชสทธประโยชนในชวงทสองนมแนวโนมเพมขน จากการทผประกอบการรจกและมความคนชนกบการใชประโยชนมากขน รวมถงแตมตอดานภาษศลกากรภายใตความตกลง AIFTA มแนวโนมเพมขนตามขอผกพน

เนองจากไทยและเกาหลใตเพงมการบงคบใชความตกลง AKFTA ไปในป 2553 การวเคราะหแนวโนมการใชสทธประโยชนจงยงอาจจะเรวเกนไป จากการศกษาพบวา อตราการใชสทธประโยชนในการสงออกไปเกาหลใตในชวงป 2553 ถง 2555 อยในระดบปานกลาง โดยในป 2555 อตราการใชสทธประโยชนอยทรอยละ 53 (ดภาพท 2.5 ประกอบ)

กลาวโดยสรป อตราการใชสทธประโยชนของผสงออกไทยมความแตกตางกนตามแตละตลาด

สงออก แตมแนวโนมทคอนขางคลายกน กลาวคออตราการใชสทธประโยชนมแนวโนมเพมสงขนเมอระยะเวลาผานไป แลวเรมเปลยนแปลงไมมากนก แนวโนมดงกลาวชใหเหนถงความสาคญของการกระตนใหผประกอบการรจกและเกดความตระหนกถงประโยชนทตนจะไดรบจากความตกลง FTA

นอกจากน ปจจยทสาคญอกประการหนงทมผลตออตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA

คอการทแตมตอดานภาษศลกากรทผประกอบการไดรบจะตองสงจงใจมากพอ จากภาพท 2.6 เหนได

34

วา ในตลาดหนงๆ ความสมพนธระหวางอตราการใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA และแตมตอดานภาษศลกากรมแนวโนมเปนไปในทางบวก กลาวคอ หากปใดผประกอบการไดรบแตมตอดานภาษศลกากรสง กสามารถเกบเกยวประโยชนจาก FTA ในอตราทสงตามไปดวย ตวอยางแนวโนมทชดเจนทสดในบรรดาประเทศภาคของไทยคอการสงออกไปจน

เปนทนาสงเกตวา อตราการใชประโยชนในการสงออกไปแตละประเทศไดรบอทธพลจากแตม

ตอดานภาษศลกากรในระดบทแตกตางกน ในกรณประเทศพฒนาแลวอยางเชนญป นและออสเตรเลยซงมอตราภาษ MFN ในระดบตาอยแลว ทาใหแตมตอดานภาษศลกากรมคาไมสงมากนกเมอเทยบกบประเทศภาคทเหลอ อยางไรกตาม การศกษากลบพบวาอตราการใชสทธประโยชนของผสงออกไทยไปยงญป นและออสเตรเลยอยในระดบสงโดยเปรยบเทยบ ในขณะเดยวกน การสงออกไปยงประเทศสมาชกอาเซยนกลบมอตราการใชสทธประโยชนตากวา แมวาจะมโอกาสไดรบแตมตอดานภาษศลกากรสงมาก เนองจากประเทศในอาเซยนหลายประเทศยงมอตราภาษ MFN ในระดบสง ดงนน ปจจยทสงผลกระทบตออตราการใชสทธประโยชนในแตละประเทศจงอาจแตกตางกน จงควรมการพจารณาปจจยเฉพาะอนๆ ทเกยวของเพมเตมดวย

35

ภาพท 2.5 แนวโนมอตราการใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA ของภาคสงออกไทย ในป 2548-2555


ภาพท 2.6 ความสมพนธระหวางอตราการใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA ของ ภาคสงออกไทยและแตมตอดานภาษศลกากร ในป 2548-2555


0

25

50

75

100

2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555

อาเซยน

จน

ออสเตรเลย

อนเดย

ญปน

เกาหลใต

อตราการใชสทธ FTA (%)

36

2.4 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาในไทย

ในสวนน คณะผวจยไดสรปผลการวเคราะหการใชประโยชนดานภาษศลกากรในดานการนาเขาสนคาภายใตความตกลง FTA ทมผลบงคบใชแลวของไทยตามกรอบแนวคดทไดกลาวถงในหวขอทแลว โดยมรายละเอยดดงน ความครอบคลมของความตกลง FTA ในการนาเขาจากประเทศในภาค

ในป 2555 ประเทศไทยนาสนคาทระดบพกดศลกากร 8 หลก จานวน 138,917 รายการ จากจานวนทงหมด 143,355 รายการ มาไวในรายการลดภาษศลกากรภายใต FTA ซงอาจเปนสนคาในรายการลดภาษปกต สนคาทมความออนไหว หรอสนคาทมความออนไหวสง สดสวนการนาเขาสนคาในรายการลดภาษนคดเปนรอยละ 99.1 ของมลคาการนาเขาทงหมด อยางไรกตาม จากการวเคราะหขอมลพบวา สนคาในรายการลดภาษศลกากรรอยละ 8.7 ของมลคาการนาเขาทงหมดไมไดรบแตมตอดานภาษศลกากร และอกรอยละ 36.6 มอตราภาษ MFN อยทรอยละ 0 อยแลว ความตกลง FTA ในภาพรวมจงมความครอบคลมของมลคาการนาเขาสนคาทไดรบการลดภาษศลกากรจากประเทศในภาคทงหมดรอยละ 53.7

แมวาประเทศไทยจะเกบอตราภาษศลกากรภายใตความตกลง AFTA สาหรบสนคาทนาเขาจากประเทศสมาชกอาเซยนแตละประเทศเทากน แตความครอบคลมของมลคาการนาเขาสนคาจากแตละประเทศไมเทากน ทงน เนองจากโครงสรางการนาเขาสนคาจากแตละประเทศมลกษณะทแตกตางกน เมอพจารณาในรายประเทศ (ดตารางท 2.8 ประกอบ) พบวา มประเทศในอาเซยนทงหมด 7 ประเทศทความตกลง FTA มความครอบคลมสนคานาเขาของไทยในระดบทสงกวารอยละ 50 อนไดแก เมยนมาร (รอยละ 99.5) ลาว (รอยละ 95.1) ฟลปปนส (รอยละ 72.9) กมพชา (รอยละ 64.1) สงคโปร (รอยละ 59.8) อนโดนเซย (รอยละ 59) และเวยดนาม (รอยละ 52.5) สวนความตกลงกบมาเลเซยและบรไนมความครอบคลมตา (รอยละ 40.6 และ 0.03 ตามลาดบ) เนองจากสนคานาเขาหลกจากสามประเทศนมอตราภาษ MFN อยทรอยละ 0 อยแลว เชน นามนปโตรเลยมดบในกรณการนาเขาจากทงมาเลเซยและบรไน

สาหรบความตกลงกบประเทศนอกอาเซยน (ดตารางท 2.8 ประกอบ) ความตกลงกบญป นมความครอบคลมในระดบสง (รอยละ 55.9) เนองจากสนคาทนาเขาหลกจากญป น ซงสวนใหญอยในกลมเหลกและเหลกกลาและกลมเครองจกรกล เปนสนคาทมการเกบอตราภาษ MFN สงกวาอตราภายใต FTA ในขณะทความตกลงกบจน เกาหลใต ออสเตรเลย และอนเดย มความครอบคลมสนคานาเขาในระดบตาถงปานกลาง (รอยละ 53.3 45.8 28.7 และ 28.6 ตามลาดบ) เนองจากสนคานาเขาหลกจาก

37

ประเทศเหลานสวนใหญเปนสนคาทไทยเกบอตราภาษ MFN อยทรอยละ 0 อยแลว ในกรณของเปร ซงมการบงคบใชความตกลง FTA ในป 2555 เปนปแรก มความครอบคลมสงถงรอยละ 98

ตวอยางสนคานาเขาหลกของไทยจากประเทศในภาคทอยในรายการลดภาษและไดรบแตมตอดานภาษศลกากรเรยงลาดบตามมลคาการนาเขา เชน ถานหนอนๆ (HS 27011900) ทนาเขาจากอนโดนเซย สวนประกอบและอปกรณประกอบอนๆ ของยานยนต (HS 87089970) ทนาเขาจากญป น ทองแดงบรสทธและทองแดงเจอทยงไมไดขนรป (HS 74031100) ทนาเขาจากลาว ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกกลาเจออนๆ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป (HS 72253090) ทนาเขาจากจน และผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป หมตด ชบหรอเคลอบ ทมความหนาไมเกน 1.2 มลลเมตร (HS 72104912) ทนาเขาจากญป น เปนตน

สวนสนคานาเขาหลกของไทยจากประเทศในภาคทอยนอกรายการลดภาษนนมอยทงหมด

4,438 รายการ ตวอยางสนคานาเขาของไทยจากประเทศในภาคทอยนอกรายการลดภาษ เชน กากนามนและกากแขงอนๆ ทไดจากการสกดนามนถวเหลอง (HS 23040090) ทนาเขาจากอนเดย เครองสบลมหรอสบสญญากาศ เครองอดลม หรออดกาซอนๆ และพดลม รวมทงเครองระบายอากาศหรอเครองหมนเวยนอากาศ (HS 84148049) ทนาเขาจากอนเดย รถยนตขนสงบคคลความจของกระบอกสบ 2,000-2,500 ลกบาศกเซนตเมตร (HS 87032353) ทนาเขาจากญป น เนอสตวจาพวกโคกระบอ แชเยนจนแขง (HS 02023000) ทนาเขาจากอนเดย เปนตน แตมตอทไดจากความตกลง FTA ในการนาเขาจากประเทศในภาค

หากพจารณาสนคาในรายการลดภาษศลกากรเฉพาะทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร พบวา ความตกลง FTA ทาใหในป 2555 สนคานาเขาของไทยภายใตความตกลง FTA มอตราภาษตากวาอตราภาษ MFN คดเปนแตมตอเฉลยแบบถวงนาหนกรอยละ 8.6 จด

เมอพจารณาในรายประเทศ (ดตารางท 2.8 ประกอบ) พบวา ความตกลง FTA กบประเทศอาเซยนทาใหสนคานาเขาของไทยจากหลายประเทศไดแตมตอดานภาษศลกากรในระดบทสง เชน กมพชา (รอยละ 28.3 จด) เวยดนาม (รอยละ 15.9 จด) ฟลปปนส (รอยละ 15.2 จด) มาเลเซย (รอยละ 12.9 จด) และอนโดนเซย (รอยละ 12.6 จด) ความตกลงกบจนและกบออสเตรเลยทาใหสนคานาเขาของไทยไดแตมตอดานภาษศลกากรในระดบสงเชนกนทรอยละ 10.6 และ 8.6 จด ตามลาดบ ในขณะทความตกลงกบเกาหลใต กบญป น และกบอนเดย ทาใหสนคานาเขาของไทยไดแตมตอดานภาษศลกากรในระดบปานกลางทรอยละ 7.5 6.2 และ 5.5 จด ตามลาดบ สวนความตกลงกบเปรมแตมตอดานภาษศลกากรใหกบสนคาของไทยนอยทสด นนคอ รอยละ 1.7 จด

38

ตวอยางสนคานาเขาหลกของไทยจากประเทศในภาคทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร เชน บลโดเซอร แองเกลโดเซอร เครองเกรด เครองเกลย เครองขด เครองตกเชงกล เครองขดทโครงสรางสวนบน หมนได 360 องศา (HS 84295200) ทนาเขาจากญป น เครองจกรสาหรบใชในงานแปรรปยางหรอพลาสตก หรอสาหรบทาผลตภณฑจากวตถดงกลาว (HS 84771039) ทนาเขาจากญป น อปกรณและเครองอปกรณสาหรบบงคบหรอควบคมโดยอตโนมต (HS 90328990) ทนาเขาจากออสเตรเลย เปนตน

อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในการนาเขาจากประเทศในภาค

หากพจารณาสนคาในรายการลดภาษศลกากรเฉพาะทไดรบแตมตอดานภาษศลกากร ในป 2555 ผประกอบการในไทยขอใชสทธนาเขาภายใตความตกลง FTA จากประเทศในภาคทมการทา ความตกลง FTA กบไทยทงหมดรวมเปนมลคาทงสนประมาณ 8.2 แสนลานบาท หรอคดเปนรอยละ 27.9 ของมลคาการนาเขาของไทยจากประเทศในภาคทงหมด โดยมลคาการขอใชสทธนาเขาจากอาเซยนมมลคารวมสงทสด (2.8 แสนลานบาท) รองลงมาเปนจน (2.6 แสนลานบาท) และญป น (1.9 แสนลานบาท) มลคาการขอใชสทธนาเขาจากเกาหลใต ออสเตรเลย และเปรยงอยในระดบไมสงนก (4.2 หมนลานบาท 2.7 หมนลานบาท และ 8.2 พนลานบาท ตามลาดบ) ในขณะทมลคาการขอใชสทธนาเขาจากอนเดยยงอยในระดบตา (9 พนลานบาท) เมอพจารณาการนาเขาจากอาเซยนเปนรายประเทศ การขอใชสทธนาเขาจากอนโดนเซยมมลคามากทสด (9.8 หมนลานบาท) รองลงมาเปนมาเลเซย (7.1 หมนลานบาท) เวยดนาม (3.2 หมนลานบาท) ฟลปปนส (3 หมนลานบาท) สงคโปร (2.9 หมนลานบาท) และลาว (1.5 หมนลานบาท) ตามลาดบ สวนการขอใชสทธนาเขาจากประเทศอาเซยนทเหลอมมลคาตา

เมอพจารณาในดานอตราการใชสทธประโยชน ผนาเขาในไทยในภาพรวมมอตราการใชประโยชนภายใตความตกลง FTA ในการนาเขาจากประเทศในภาคในระดบปานกลาง คอทอตรารอยละ 52.1 เมอพจารณาในรายประเทศ (ดตารางท 2.8 ประกอบ) พบวา มประเทศในภาคทงหมด 10 ประเทศทผนาเขาในไทยมอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในระดบทสงกวารอยละ 50 อนไดแก ลาว (รอยละ 84.6) ฟลปปนส (รอยละ 79.4) เปร (รอยละ 78.4) เวยดนาม (รอยละ 77.5) อนโดนเซย (รอยละ 77.3) ออสเตรเลย (รอยละ 77.3) กมพชา (รอยละ 74.6) จน (รอยละ 63.7) มาเลเซย (รอยละ 61.2) และเกาหลใต (รอยละ 53.8) ในขณะทการนาเขาจากอนเดย บรไน ญป น และสงคโปร มอตราการใชสทธประโยชนอยในระดบไมสงนกทรอยละ 41.2 41 39.3 และ 38.1 ตามลาดบ สวนการนาเขาจากเมยนมาร มอตราการใชสทธประโยชนอยในระดบตามากทรอยละ 1.5

การเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนจากปกอนหนาโดยรวมทกประเทศภาคเพมขนรอยละ 10.87 จด ประเทศทผนาเขาในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนามากทสด

39

ไดแก บรไน ออสเตรเลย อนโดนเซย เกาหลใต และอนเดย เพมขนรอยละ 37.05 25.04 21.01 20.12และ 19.44 จด ตามลาดบ อตสาหกรรมทผนาเขาในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนามากทสดจากประเทศบรไน ไดแก อตสาหกรรมอาหาร จากเดมรอยละ 95.24 จด เพมขนเปน รอยละ 98.34 จด ประเทศออสเตรเลย ไดแก เครองหนงและรองเทา เคมภณฑ และซเมนต เพมขนจากปกอนหนารอยละ 40.73 40.40 และ 30.50 จด ตามลาดบ ประเทศอนโดนเซย ไดแก ปโตรเคม เหลกและเหลกกลา เพมขนจากปกอนหนารอยละ 60.35 และ 34.02 จด ตามลาดบ ประเทศเกาหลใต ไดแก เครองกล ยาและผลตภณฑทางเภสชกรรม เพมขนจากปกอนหนารอยละ 33.75 และ 30.46 จด ตามลาดบ และประเทศอนเดย ไดแก ซเมนต เซรามก เหลกและเหลกกลา เพมขนจากปกอนหนารอยละ 64.40 50.91 และ 41.30 จด ตามลาดบ (ดรายละเอยดในบทท 3) ประโยชนดานภาษศลกากรทผนาเขาในประเทศไทยประหยดไดจากความตกลง FTA

ในป 2555 ความตกลง FTA ชวยทาใหสนคาทนาเขาจากประเทศในภาคทมการทาความตกลง FTA กบไทยทงหมดไดประโยชนจากการประหยดภาษคดเปนมลคา 9.1 หมนลานบาท หรอคดเปนรอยละ 3 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาทงหมดของไทยจากประเทศในภาค ผนาเขาจากอาเซยนประหยดภาษคดเปนมลคารวมสงสดประมาณ 3.9 หมนลานบาท รองลงมาเปนจน (3.1 หมนลานบาท) และญป น (1.3 หมนลาน) มลคาการประหยดภาษของผนาเขาจากเกาหลใตและออสเตรเลยยงอยในระดบไมสงนก (2.9 พนลานบาทและ 2.3 พนลานบาท ตามลาดบ) ในขณะทมลคาการประหยดภาษของผนาเขาจากอนเดยและเปรยงอยในระดบตา (446 และ 161 ลานบาท) เมอพจารณาการประหยดภาษจากการนาเขาจากอาเซยนเปนรายประเทศ ผนาเขาจากอนโดนเซยประหยดภาษไดมากทสด (1.4 หมนลานบาท) รองลงมาเปนมาเลเซย (1 หมนลานบาท) เวยดนาม (5.6 พนลานบาท) ฟลปปนส (5 พนลานบาท) และสงคโปร (2.2 พนลานบาท) ตามลาดบ สวนมลคาการประหยดภาษของผนาเขาจากประเทศอาเซยนทเหลอมมลคาตา (ดตารางท 2.8 ประกอบ)

สนคานาเขาทสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดสงสด 20 อนดบแรกในป 2555 มมลคาการประหยดภาษรวมกนคดเปนรอยละ 20.7 ของมลคาการประหยดภาษทงหมด เปนทนาสงเกตวา สนคาทสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดสงสด 20 อนดบแรก เปนสนคาในกลมเหลกและเหลกกลามากถง 12 รายการ (ดตารางท 2.9 ประกอบ)

40

ตารางท 2.8 การใชประโยชนดานภาษศลกากรในการนาเขาสนคาภายใตความตกลง FTA ในป 2555 แยกตามรายประเทศ




มลคาภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศภาคประหยดได

(รอยละ)

ความ


แตมตอ

(รอยละจด)


อตราการใชสทธประโยชนทเปลยนแปลงจากปกอน (รอยละจด)

อาเซยน 917,521 39,917 4.4 58.4 9.7 52.8 +8.12 - มาเลเซย 287,528 10,630 3.7 40.6 12.9 61.2 +3.02 - อนโดนเซย 216,628 14,200 6.6 59.0 12.6 77.3 +21.01 - สงคโปร 129,519 2,217 1.7 59.6 7.7 38.1 +14.02 - พมา 111,925 245 0.2 99.5 0.3 1.5 +0.35 - เวยดนาม 79,703 5,676 7.1 52.5 15.9 77.5 +6.01 - ฟลปปนส 52,721 5,036 9.6 72.9 15.2 79.4 -4.11 - ลาว 19,269 882 4.6 95.1 5.8 84.6 - 3.97 - บรไน 13,368 0 0.0 0.0 10.4 41.0 +37.05 - กมพชา 6,860 1,031 15.0 64.1 28.3 74.6 +14.78 ญป น 875,778 13,752 1.6 55.9 6.2 39.3 +10.98 จน 775,641 31,519 4.1 53.3 10.6 63.7 +6.20 เกาหลใต 171,993 2,982 1.7 45.8 7.5 53.8 +20.12 ออสเตรเลย 125,498 2,307 1.8 28.7 8.6 77.3 +25.04 อนเดย 77,011 446 0.6 28.6 5.5 41.2 +19.44 เปร 10,789 161 1.5 98.0 1.7 78.4 รวมทกประเทศ 2,954,231 91,085 3.1 53.7 8.6 52.1 +10.87 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

41

ตารางท 2.9 ตวอยางสนคานาเขาไปอาเซยนทสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดสงสดในป 2555


ประเภท มลคานาเขาทงหมด (ลบ.)

มลคาภาษทประหยดได

(ลบ.)

อตราการใชสทธฯ

(%)

แตมตอดานภาษศลกากร

(%)

1 72253090 ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกกลาเจออนๆ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป

CHN N 11,722 570 97 5

2 72104912 ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป หมตด ชบหรอเคลอบ อนๆ ทมความหนาไมเกน 1.2 มลลเมตร

JPN N 10,792 477 88 5

3 72104911

ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป หมตด ชบหรอเคลอบทมคารบอนนอยกวารอยละ 0.04 โดยนาหนก และมความหนาไมเกน 1.2 มลลเมตร ผานการเคลอบสงกะสโดยวธเคลอบดวยโลหะเจอของสงกะสและเหลก

JPN N 9,744 461 95 5

4 72082790 ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป ไดจากการรดรอน ไมหมตด ไมชบ หรอไมเคลอบ

JPN Q 9,247 308 67 5


KOR N 6,270 308 98 5

6 72091810 ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป ไดจากการรดเยน

JPN N 5,475 273 100 5

7 72082600 ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป ไดจากการรดรอน ไมหมตด ไมชบ หรอไมเคลอบ ทมความหนาตงแต 3 มลลเมตรขนไป แตนอยกวา 4.75 มลลเมตร

JPN Q 8,465 255 60 5

8 84295200 บลโดเซอร แองเกลโดเซอร เครองเกรด เครองเกลย เครองขด เครองตกเชงกล เครองขดทโครงสรางสวนบน หมนได 360 องศา

JPN N 7,530 205 55 5

42




(ลบ.)


(%)


(%)

9 72104919 ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป หมตด ชบหรอเคลอบ

JPN N 4,431 197 89 5

10 72283010 ทอนและเสนอนๆ ทาดวยเหลกกลาเจออนๆ มม รปทรงและหนาตดรปตางๆ ทาดวยเหลกกลาเจออนๆ ทอนกลวงและเสนกลวงทใชในการเจาะทาดวยเหลกกลาเจอหรอเหลกกลาไมเจอทมภาคตดขวางเปนวงกลม

JPN N 4,214 192 91 5

11 38159000 ตวกอปฏกรยา ตวเรงปฏกรยาและสงปรงแตง คะตะไลส ทไมไดระบหรอรวมไวในทอน

JPN N 4,409 174 79 5

12 54021900 ดายใยยาวสงเคราะห (นอกจากดายเยบ) ไมไดจดทาขนเพอการขายปลก รวมถงใยยาวเดยวสงเคราะหทมขนาดนอยกวา 67 เดซเทกซ

JPN N 2,961 148 100 5

13 84314990 สวนประกอบทเหมาะสาหรบใชเฉพาะหรอสวนใหญใชกบเครองจกรตามประเภท 84.25 ถง 84.30

CHN N 3,380 146 86 5

14 84272000 รถฟอรกลฟต รวมทงรถใชงาน (เวรกทรก) อนๆ ทมเครองอปกรณสาหรบยกหรอขนยายตดอยดวย

JPN N 4,068 142 70 5

15 72104999 ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป หมตด ชบหรอเคลอบ

CHN N 2,808 138 99 5

16 74081110 ลวดทองแดงทมขนาดของภาคตดขวางสวนทใหญทสดไมเกน 14 มลลเมตร INA N 2,752 138 100 5

17 38112190 สงปรงแตงกนเครองยนตเคาะ ตวยบยงออกซเดชน ตวยบยงกม ตวปรบความหนด สงปรงแตงกนการกดกรอน และสารเตมแตง

SGP N 3,115 137 88 5

18 72082500 ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกหรอเหลกกลาไมเจอ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป ไดจากการรดรอน ไมหมตด ไมชบ หรอไมเคลอบ ทมความหนาตงแต 4.75 มลลเมตรขนไป

JPN Q 3,370 129 77 5

43




(ลบ.)


(%)


(%)

19 84295200 บลโดเซอร แองเกลโดเซอร เครองเกรด เครองเกลย เครองขด เครองตกเชงกล เครองขดทโครงสรางสวนบน หมนได 360 องศา

KOR N 2,501 124 99 5


CHN N 11,722 570 97 5

ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: ผลการวคราะหประโยชนจากความตกลงการคาเสรในภาคสงออกในป 2555 อาจมการเปลยนแปลงหลงจากไดรบขอมลอตราภาษศลกากรทสมบรณของทกประเทศภาค คาอธบายคายอ: N คอ สนคาในรายการลดภาษปกต BRU คอ บรไน CAM คอ กมพชา INA คอ อนโดนเซย LAO คอ ลาว MYM คอ เมยนมาร MYS คอ มาเลเซย PHI คอ ฟลปปนส SGP คอ สงคโปร VIE คอ เวยดนาม

44

แนวโนมการใชประโยชนดานภาษศลกากรภายใตความตกลง FTA ในการนาเขาจากประเทศในภาค

เมอพจารณาแนวโนมอตราการใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขาสนคาจากประเทศตางๆ5 ในป 2548 ถง 2555 พบวา

อตราการใชสทธประโยชนในการนาเขาจากประเทศสมาชกอาเซยนอยในระดบปานกลางและมการเปลยนแปลงไมมากนกในชวงป 2548 ถง 2555 โดยมคาอยในชวงรอยละ 37-53 (ดภาพท 2.7 ประกอบ) ทงน อาจเนองมาจากการทความตกลง ATIGA มผลบงคบใชมาอยางยาวนานตงแตป 2536 ทาใหผนาเขาไทยและผสงออกในประเทศภาครจกและคนชนกบการใชประโยชนมาเปนระยะเวลาหนง จนอาจถงจดใกลอมตวแลว เปนทนาสงเกตวา แตมตอดานภาษศลกากรมผลในเชงบวกตอการใชสทธประโยชนในการนาเขาจากประเทศสมาชกอาเซยน (ดภาพท 2.8 ประกอบ)

อตราการใชสทธประโยชนในการนาเขาจากจนในชวงป 2548 ถง 2551 อยในระดบทคอนขางตา โดยมคาอยในชวงรอยละ 16-39 จากนนมแนวโนมเพมสงขนอยางรวดเรวจนถงรอยละ 64 ในป 2555 (ดภาพท 2.7 ประกอบ) การทอตราการใชสทธประโยชนในชวงแรกอยในระดบทคอนขางตา เนองจากความตกลง ACFTA เพงจะมผลบงคบใช ผประกอบการสวนใหญยงอาจไมรจก และ/หรอ ไมคนชนกบการใชประโยชน จนกระทงเมอเวลาผานไปเรอยๆ ผประกอบการทงผนาเขาไทยและผสงออกจนเรมรจกและคนชนกบการใชประโยชนมากขน

อตราการใชสทธประโยชนในการนาเขาจากญป นในชวงป 2551 ถง 2554 อยในระดบคอนขางตาและมการเปลยนแปลงไมมากนก (ดภาพท 2.7 ประกอบ) ทงน เนองจากแตมตอดานภาษศลกากรแทบไมมการเปลยนแปลง (ดในภาพท 2.8 ประกอบ)

อตราการใชสทธประโยชนในการนาเขาจากออสเตรเลยในชวงป 2548 ถง 2554 สวนใหญอยในระดบปานกลางทประมาณรอยละ 50 – 56 แตอาจมบางปทเกดความผนผวนขนบาง (ดภาพท 2.7 ประกอบ) จากนนอตราการใชสทธประโยชนมาเพมขนถงจดสงสดในป 2555 ทรอยละ 77 ทงน เนองจากผประกอบการทงผนาเขาไทยและผสงออกออสเตรเลยเรมรจกและคนชนกบการใชประโยชนมากขน และแตมตอดานภาษศลกากรทมแนวโนมเพมสงขน (ดภาพท 2.8 ประกอบ)

แนวโนมการเปลยนแปลงอตราการใชสทธประโยชนในการนาเขาจากอนเดยอาจแบงออกไดเปน 2 ชวงใหญๆ (ดภาพท 2.7 ประกอบ) คลายคลงกบแนวโนมฝงสงออก ชวงแรกเรมตงแตป 2548 ถง 2552 เปนชวงทมเพยงแคโครงการเรงเกบเกยวลวงหนาภายใต

5 เนองจากประเทศคคาของไทยหลายประเทศทาความตกลง FTA กบไทยมากกวา 1 ฉบบ เชน ญป นมความตกลง JTEPA และ AJCEP การวเคราะหแนวโนมการใชประโยชนดานภาษศลกากรแยกตามประเทศจะทาใหเหนภาพรวมและเหมาะสมกวาการวเคราะหแยกตามความตกลง

45

ความตกลง TIFTA เทานนทมผลบงคบใช ในชวงนอตราการใชสทธประโยชนอยในระดบสงและมแนวโนมเพมขนตามแตมตอดานภาษศลกากรทมแนวโนมเพมสงขน ในชวงทสองตงแตป 2553 ถง 2555 เปนชวงทความตกลง AIFTA มผลบงคบใช ในชวงนมสนคาทสามารถใชสทธประโยชนไดเพมขนอยางมนยสาคญ อตราการใชสทธประโยชนในภาพรวมจงมคาลดลงอยางชดเจน เนองจากผประกอบการสวนใหญทนาเขาสนคาทเพมเขามาภายใต AIFTA อาจไมรจก และ/หรอ ไมคนชนกบการใชประโยชน อยางไรกตาม อตราการใชสทธประโยชนในชวงทสองนมแนวโนมเพมขน จากการทผประกอบการรจกและมความคนชนกบการใชประโยชนมากขน รวมถงแตมตอดานภาษศลกากรภายใตความตกลง AIFTA มแนวโนมเพมขนตามขอผกพน (ดภาพท 2.8 ประกอบ)

เนองจากไทยและเกาหลใตเพงมการบงคบใชความตกลง AKFTA ไปในป 2553 การวเคราะหแนวโนมการใชสทธประโยชนจงยงอาจจะเรวเกนไป จากการศกษาพบวา อตราการใชสทธประโยชนในการสงออกไปเกาหลใตในชวงป 2553 ถง 2555 อยในระดบไมสงนก โดยในป 2555 อตราการใชสทธประโยชนอยทรอยละ 54

กลาวโดยสรป อตราการใชสทธประโยชนทงภาคสงออกและนาเขามความแตกตางกนตามแตละ

ตลาดสงออก แตมแนวโนมทคอนขางคลายกน กลาวคออตราการใชสทธประโยชนมแนวโนมเพมสงขนเมอระยะเวลาผานไป แลวเรมเปลยนแปลงไมมากนก ยกเวนกรณของอนเดยซงเปนผลจากการขยายความครอบคลมของความตกลงในชวงเวลาตอมา แนวโนมดงกลาวชใหเหนถงความสาคญของการกระตนใหผประกอบการรจกและเกดความตระหนกถงประโยชนทตนจะไดรบจากความตกลง FTA

กลาวโดยสรป อตราการใชสทธประโยชนของผนาเขาไทยมความแตกตางกนตามแตละแหลง

นาเขา แตมแนวโนมทคอนขางคลายกนคออตราการใชสทธประโยชนในป 2555 เพมสงขนจากในป 2554 อยางชดเจน แนวโนมดงกลาวชใหเหนถงความสาคญของการกระตนใหผประกอบการรจกและเกดความตระหนกถงประโยชนทตนจะไดรบจากความตกลง FTA

นอกจากน ปจจยทสาคญอกประการหนงทมผลตออตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA

คอการทแตมตอดานภาษศลกากรทผประกอบการไดรบจะตองสงจงใจมากพอ จากภาพท 2.8 เหนไดวา ความสมพนธระหวางอตราการใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA และแตมตอดานภาษศลกากรมแนวโนมเปนไปในทางบวก กลาวคอ หากปใดผประกอบการไดรบแตมตอดานภาษศลกากรสง กสามารถเกบเกยวประโยชนจาก FTA ในอตราทสงตามไปดวย ยกเวนในกรณการนาเขาจากจนทความสมพนธดงกลาวอาจไมสมพนธกนมากนก

46

ภาพท 2.7 แนวโนมอตราการใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA ของภาคนาเขาไทย ในป 2548-2555


ภาพท 2.8 ความสมพนธระหวางอตราการใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA ของ ภาคนาเขาไทยและแตมตอดานภาษศลกากร ในป 2548-2555


0

25

50

75

100

2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555

อาเซยน

ออสเตรเลย

จน

อนเดย

ญปน

เกาหลใต

อตราการใชสทธ FTA (%)

47

2.5 ประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ทยงสามารถเกบเกยวไดอก

แมวาในภาพรวม ผประกอบการภาคเอกชนไทยจะไดรบประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ฉบบตางๆ ในระดบหลายหมนลานบาท แตหากมการแกไขอปสรรคตางๆ ประโยชนทจะไดรบจะสงขนอกมาก

จากการประมาณการโดยคณะผวจย พบวา หากผประกอบการภาคสงออกไทยยงมอตราการใช

ประโยชนภายใต FTA เทาเดม แตมการทาใหความตกลง FTA มความครอบคลมและใหแตมตอสงทสดเทาทจะเปนไปได โดยการเจรจาใหประเทศในภาคนาสนคาทกรายการมาลดอตราภาษศลกากรใหเหลอรอยละ 0 ประโยชนทภาคสงออกไทยจะไดร บจากการประหยดภาษศลกากรจะเพมขนจาก 1.2 แสนลานบาท เปน 1.8 แสนลานบาท อยางไรกตาม ผลประโยชนทจะไดรบดงกลาวยงมมลคาตากวาเมอเทยบกบผลประโยชนทจะไดรบหากทาใหอตราการใชสทธประโยชนสงขนเตมรอยละ 100 โดยทยงไมไดเจรจาเพอขยายความครอบคลมและแตมตอ โดยประโยชนทภาคสงออกไทยจะไดรบจากการประหยดภาษศลกากรในกรณหลงจะเพมขนเปน 2.5 แสนลานบาท (ดตารางท 2.10 ประกอบ) หนวยงานภาครฐทเกยวของจงควรใหความสนใจเปนพเศษแกผสงออกทมอตราการใชสทธประโยชนไมเตมท (ดตารางท 2.11 ประกอบ) โดยเฉพาะอยางยง

ผสงออกไปอาเซยนในกลมอเลกทรอนกส เหลกและเหลกกลา เครองหนง เครองนงหม และอญมณ

ผสงออกไปจนในกลมอเลกทรอนกส เครองหนง เครองใชไฟฟา เซรามก เครองจกรกล ไม/เฟอรนเจอร

ผสงออกไปญป นในกลมเครองใชไฟฟา เครองจกรกล กระดาษ และยาง ผสงออกไปออสเตรเลยในกลมอเลกทรอนกส ยา ผสงออกไปเกาหลใตในกลมอเลกทรอนกส ชนสวนยานยนต กระดาษ และไม/เฟอรนเจอร ผสงออกไปอนเดยในกลมอเลกทรอนกส เหลกและเหลกกลา เครองหนง เครองใชไฟฟา

ชนสวนยานยนต ตวอยางสนคาสงออกทยงสามารถเกบเกยวประโยชนภายใต FTA ไดอกในป 2555 เชน นามน

ปโตรเลยมอนๆ (HS 271019) ทสงออกไปลาว ชนสวนยานยนตอนๆ (HS 870899) ทสงออกไปมาเลเซย และมอเตอรไฟฟาทใหกาลงไมเกน 37.5 วตต (HS 850110) ทสงออกไปจน นอกจากน พบวามสนคา 7 รายการทไมไดตด 20 อนดบแรกในปกอน ไดแก อาหารปรงแตงอนๆ (HS 210690) ทสงออกไปญป น ผลไมแหงอนๆ (HS 081340) ทสงออกไปจน ชนสวนยานยนตอนๆ (HS 870899) ทสงออกไปอนโดนเซย สตารชทาจากมนสาปะหลง (HS 110814) ทสงออกไปเกาหลใต รถยนตขนสงบคคลดเซล ความจกระบอกสบมากกวา 2500 ซซ (HS 870333) ทสงออกไปมาเลเซย นามนเบาและ

48

สงปรงแตง (HS 271011) ทสงออกไปลาว และเลนสใกลวตถสาหรบกลองถาย/เครองฉาย/เครองยอขยายภาพถาย (HS 900211) ทสงออกไปจน (ดตารางท 2.12 ประกอบ)

ในดานการนาเขา หากทาใหอตราการใชสทธประโยชนสงขนเตมรอยละ 100 โดยทยงไมไดม

การขยายความครอบคลมและแตมตอ ประโยชนทภาคนาเขาไทยจะไดรบจากการประหยดภาษศลกากรจะเพมขนจาก 5.92 หมนลานบาทเปน 9.83 หมนลานบาท เชนเดยวกบในกรณภาคสงออก ผลประโยชนทภาคนาเขาไทยจะไดรบหากทาใหอตราการใชสทธประโยชนสงขนเตมรอยละ 100 โดยทยงไมไดเจรจาเพอขยายความครอบคลมและแตมตอ จะมากกวาผลประโยชนทจะไดรบกรณขยายความครอบคลมและแตมตอเพยงอยางเดยว โดยไมไดมการเพมขนของอตราการใชสทธประโยชน (ดตารางท 2.13 ประกอบ) หนวยงานภาครฐทเกยวของจงควรใหความสนใจเปนพเศษแกผนาเขาทมอตราการใชสทธประโยชนไมเตมท (ดตารางท 2.14 ประกอบ) โดยเฉพาะอยางยง

ผนาเขาจากอาเซยนในกลมอญมณ ผนาเขาจากจนในกลมอญมณ กระดาษ ปโตรเคม ผนาเขาจากญป นในกลมพลาสตก ชนสวนยานยนต ซเมนต เครองหนง ผนาเขาจากออสเตรเลยในกลมชนสวนยานยนต อเลกทรอนกส เครองนงหม ยานยนต

เซรามก ผนาเขาจากเกาหลใตเกอบทกกลมอตสาหกรรม ผนาเขาจากอนเดยเกอบทกกลมอตสาหกรรม ตวอยางสนคานาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนภายใต FTA ไดอก เชน สวนประกอบและ

อปกรณประกอบอนๆ ของยานยนต (HS 87089999) ทนาเขาจากญป น ของอนๆ ทาดวยเหลกหรอเหลกกลา (HS 73269090) ทนาเขาจากญป น และขาวสาลอนๆ และเมสลน (HS 10019019) ทนาเขาจากออสเตรเลย (ดตารางท 2.15 ประกอบ)

49

ตารางท 2.10 ประโยชนดานภาษศลกากรทผสงออกในไทยไดรบภายใตความตกลง FTA ในปจจบน และทจะไดรบหากมการแกไขอปสรรคตางๆ แยกตามกลมอตสาหกรรม

อตสาหกรรม

ภาระดานภาษทผ

นาเขาในประเทศคคาประหยดไดในปจจบน

ภาระดานภาษทผนาเขาในประเทศคคาประหยดได กรณความครอบคลมเทาเดม และอตราการใช

สทธ 100%

ภาระดานภาษทผนาเขาในประเทศคคาประหยด

ได กรณความครอบคลมและแตมตอสงสด โดยอตราการใช

สทธเทาเดม

ภาระดานภาษทผนาเขาในประเทศคคาประหยดได กรณความครอบคลมและแตมตอสงสด โดยอตราการใช

สทธ 100% มลคา

(ลานบาท) สดสวน (รอยละ)

มลคา (ลานบาท)

สดสวน (รอยละ)





ยานยนต 33,848.48 11.15 59,843.19 19.72 35,187.15 11.59 64,838.38 21.36 อาหาร 15,888.76 3.47 34,966.24 7.64 52,602.64 11.49 103,992.16 22.72 พลาสตก 9,399.72 3.54 15,223.99 5.73 12,163.59 4.58 19,384.87 7.30 เกษตร 8,317.40 10.06 12,638.44 15.29 8,835.11 10.69 14,290.22 17.28 เครองจกรกล 7,583.76 2.40 15,642.91 4.95 8,188.17 2.59 17,356.12 5.50 ยาง 7,282.79 2.05 13,473.51 3.80 19,956.50 5.63 36,700.24 10.35 อนๆ 6,068.09 0.96 24,177.11 3.81 8,017.94 1.26 34,388.80 5.42 เคมภณฑ 5,488.81 3.18 8,610.79 4.99 6,166.94 3.57 10,269.28 5.95 ชนสวนยานยนต 5,299.10 4.04 15,890.68 12.11 5,596.47 4.27 17,233.07 13.13 เครองใชไฟฟา 4,992.49 2.04 14,947.05 6.12 5,441.55 2.23 16,096.85 6.59 ปโตรเคม 3,373.54 2.46 3,571.85 2.60 3,947.58 2.87 4,507.26 3.28 สงทอ 1,920.67 2.43 4,651.24 5.88 2,254.83 2.85 5,800.46 7.34 เหลก/เหลกกลา 1,811.53 1.46 7,705.66 6.19 1,881.14 1.51 9,128.74 7.33 อเลกทรอนกส 1,512.51 0.34 5,557.20 1.23 1,623.01 0.36 6,695.58 1.48 กระดาษ 1,290.18 3.63 2,619.73 7.36 1,363.97 3.83 3,012.40 8.47 อญมณ 1,178.47 4.21 1,718.70 6.14 1,192.31 4.26 1,965.16 7.02 ไม/เฟอรนเจอรไม 1,076.99 1.80 1,693.56 2.84 1,207.58 2.02 2,097.37 3.51 เครองนงหม 870.74 5.69 1,518.70 9.93 911.27 5.96 1,643.43 10.74 ซเมนต 555.87 2.27 1,136.32 4.63 687.14 2.80 1,618.95 6.60 เซรามก 446.93 3.12 888.43 6.20 454.72 3.17 934.04 6.52 เครองหนง 443.65 2.36 1,106.21 5.89 570.28 3.04 1,617.99 8.62 ยา 207.73 1.15 494.83 2.73 280.24 1.55 736.14 4.07 รวม 118,858.21 2.99 248,076.35 6.25 178,530.14 4.50 374,307.52 9.43 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ

50

ตารางท 2.11 อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในป 2555 ของผสงออกในไทย แยกตามกลมอตสาหกรรม

อตสาหกรรม อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ) อาเซยน จน ญป น ออสเตรเลย เกาหลใต อนเดย รวม

ปโตรเคม **** **** **** **** *** ** 89.7 เคมภณฑ *** **** **** **** *** *** 70.8 อญมณ * ** **** **** *** *** 68.1 พลาสตก *** **** *** **** *** *** 66.7 ไม/เฟอรนเจอรไม *** * ** **** * *** 65.0 เครองนงหม * **** *** *** **** ** 61.7 ยานยนต *** **** Z *** ** **** 55.8 อาหาร ** *** *** **** ** ** 53.8 ยาง ** *** * ** *** ** 50.6 กระดาษ ** ** * *** * ** 47.2 ยา ** ** **** * **** **** 46.6 เครองจกรกล ** * * *** *** *** 45.9 สงทอ ** ** *** *** *** ** 42.7 ซเมนต ** *** **** **** **** ** 42.0 เซรามก ** * **** **** *** ** 41.2 ชนสวนยานยนต ** ** Z ** * * 34.0 เครองใชไฟฟา ** * * ** ** * 29.9 เครองหนง * * *** *** *** * 29.9 เหลก/เหลกกลา * ** *** ** ** * 25.7 อเลกทรอนกส * * Z * * * 15.0 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: * = อตราการใชสทธ 0-25 % ** = อตราการใชสทธ 26-50 % *** = อตราการใชสทธ 51-75 % **** = อตราการใชสทธ 76-100 % X = อยนอกรายการลดภาษศลกากร Z = อตราภาษ MFN อยท 0% อยแลว

51

ตารางท 2.12 ตวอยางสนคาสงออกทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก

อนดบ

HS2007

สนคา ประเทศคคา

ประเภท มลคาการสงออกทงหมด (ลบ.)


อตราการใชสทธ (%)

แตมตอ ดานภาษ

ศลกากร (%)

มลคาภาษทสามารถประหยดไดอก (ลบ.)

1 271019 นามนปโตรเลยมอนๆ LAO N 16,123.2 0.0 0.0 15.0 2,418.5 2 870899 ชนสวนยานยนตอนๆ MYS N 8,973.5 313.6 11.6 30.0 2,378.5 3 850110 มอเตอรไฟฟาทใหกาลงไมเกน 37.5 วตต CHN N 8,831.0 42.4 2.0 24.5 2,121.2 4 210690 อาหารปรงแตงอนๆ JPN N 3,130.7 176.2 9.6 58.9 1,667.8 5 271019 นามนปโตรเลยมอนๆ MYS N 32,951.9 13.1 0.8 5.0 1,634.5 6 081340 ผลไมแหงอนๆ CHN N 7,918.4 522.2 26.4 25.0 1,457.4 7 871120 มอเตอรไซค ความจกระบอกสบ 50-250 ซซ VIE N 1,607.4 0.0 0.0 85.0 1,366.3 8 230910 อาหารแมว/สนข JPN N 8,867.2 21.2 1.6 15.3 1,338.2 9 400599 ยางคอมพาวด MYS N 4,931.8 0.0 0.0 25.0 1,232.9 10 100630 ขาวทสบางแลวหรอสทงหมด MYS H 6,246.3 35.5 2.8 20.0 1,213.8 11 870333 รถยนตขนสงบคคลดเซล ความจกระบอกสบ

มากกวา 2,500 ซซ AUS N 11,510.3 0.0 0.0 10.1 1,164.8

12 870899 ชนสวนยานยนตอนๆ INA N 12,125.7 731.5 40.2 15.0 1,087.3 13 110814 สตารชทาจากมนสาปะหลง KOR Q 360.5 657.0 40.9 446.0 950.7 14 870323 ยานยนตขนสงบคคลทมเครองยนตสนดาป

ภายในแบบลกสบเคลอนตรงทจดระเบดดวยประกายไฟ ความจกระบอกสบ 1,500-3,000 ซซ

INA N 6,229.7 2,191.6 70.4 50.0 923.2

15 840991 ชนสวนเครองยนตดเซล VIE N 5,503.0 473.7 35.9 24.0 847.0

52

อนดบ

HS2007

สนคา


ประเภท มลคาการสงออกทงหมด (ลบ.)



แตมตอ ดานภาษ

ศลกากร (%)


16 870333 รถยนตขนสงบคคลดเซล ความจกระบอกสบมากกวา 2,500 ซซ

MYS N 2,440.7 13.3 1.6 35.0 841.0

17 271011 นามนเบาและสงปรงแตง LAO N 5,231.8 0.0 0.0 15.0 784.8 18 900211 เลนสใกลวตถสาหรบกลองถาย/เครองฉาย/

เครองยอขยายภาพถาย CHN N 5,022.0 0.0 0.0 15.0 753.3

19 170199 นาตาลทไดจากออยอนๆ PHI H 2,753.7 7.3 1.0 27.0 736.2 20 870899 ชนสวนยานยนตอนๆ VIE N 3,515.0 112.3 13.3 24.0 731.3

ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: N คอ สนคาในรายการลดภาษปกต H คอ สนคาทมความออนไหวสง Q คอ สนคาทมการจากดโควตาการนาเขา AUS คอ ออสเตรเลย BRU คอ บรไน CAM คอ กมพชา CHN คอ จน INA คอ อนโดนเซย IND คอ อนเดย JPN คอ ญป น KOR คอ เกาหลใต LAO คอ ลาว MYM คอ เมยนมาร MYS คอ มาเลเซย PHI คอ ฟลปปนส SGP คอ สงคโปร VIE คอ เวยดนาม

53

ตารางท 2.13 ประโยชนดานภาษศลกากรทผนาเขาในไทยไดรบภายใตความตกลง FTA ในปจจบน และทจะไดรบหากมการแกไขอปสรรคตางๆ แยกตามกลมอตสาหกรรม


ภาระดานภาษทผ

นาเขาในไทยประหยดไดในปจจบน

ภาระดานภาษทผนาเขาในไทยประหยดได กรณความครอบคลมเทาเดม และอตราการใชสทธ

100%

ภาระดานภาษทผนาเขาในไทยประหยดได กรณความครอบคลมและ

แตมตอสงสด โดยอตราการใชสทธเทาเดม

ภาระดานภาษทผนาเขาในไทยประหยดได กรณความครอบคลมและ

แตมตอสงสด โดยอตราการใชสทธ 100%









ยานยนต 12,175.73 16.25 16,170.27 21.58 17,256.20 23.03 26,993.31 36.03 อาหาร 12,067.10 13.21 14,006.85 15.33 12,484.27 13.67 15,774.50 17.27 เกษตร 10,173.06 18.40 10,575.08 19.13 10,433.43 18.88 11,051.41 19.99 อตสาหกรรมอนๆ

9,885.48 1.51 15,595.98 2.37 10,034.27 1.53 17,124.97 2.61

เหลก/เหลกกลา 6,103.78 1.93 8,695.00 2.76 6,223.15 1.97 14,758.66 4.68 เครองจกรกล 5,897.23 1.34 13,889.90 3.14 5,944.70 1.35 14,813.44 3.35 ชนสวนยานยนต 5,412.80 3.04 11,436.17 6.43 8,207.40 4.62 29,780.51 16.75 อเลกทรอนกส 4,396.33 1.17 6,085.32 1.62 4,412.22 1.17 6,428.66 1.71 เครองใชไฟฟา 4,340.37 2.38 9,199.69 5.05 4,516.27 2.48 12,181.34 6.69 เคมภณฑ 3,963.39 2.11 5,894.74 3.14 4,208.70 2.24 6,612.59 3.53 สงทอ 3,468.97 5.37 4,493.68 6.96 3,619.92 5.61 4,731.52 7.33 เซรามก 2,566.61 15.62 2,949.31 17.95 2,576.54 15.68 3,329.95 20.26 พลาสตก 2,553.74 2.27 4,249.42 3.78 2,611.01 2.32 5,848.63 5.20 เครองนงหม 2,249.33 19.64 3,201.53 27.96 2,252.10 19.67 3,282.62 28.66 เครองหนง 1,614.83 12.41 2,620.63 20.13 1,936.12 14.87 3,272.90 25.14 ยาง 1,453.85 3.32 2,371.63 5.42 1,471.52 3.36 2,683.77 6.13 ยา 990.71 3.67 1,451.22 5.37 1,007.28 3.73 1,613.55 5.97 ไม/เฟอรนเจอรไม 928.54 4.04 1,550.73 6.75 970.49 4.23 1,634.90 7.12 กระดาษ 669.84 1.85 1,462.18 4.04 670.38 1.85 1,467.99 4.06 ปโตรเคม 127.36 0.45 128.71 0.46 127.36 0.45 128.71 0.46 อญมณ 25.55 0.14 683.78 3.73 25.58 0.14 698.54 3.81 ซเมนต 20.44 3.52 36.25 6.24 22.58 3.89 40.22 6.92 รวม 91,085.05 3.08 136,748.08 4.63 101,011.50 3.42 184,252.68 6.24 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: อตสาหกรรมยานยนตไมนบรวมถงการผลตรถจกรยานยนต

54

ตารางท 2.14 อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง FTA ในป 2555 ของผนาเขาในไทย แยกตามกลมอตสาหกรรม


อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ) อาเซยน จน ญป น ออสเตรเลย เกาหลใต อนเดย เปร รวม

ปโตรเคม **** * *** Z Z Z X 99.0 อาหาร **** **** ** **** ** * **** 82.4 สงทอ **** **** *** *** **** **** * 80.8 เซรามก *** **** *** * * *** X 75.7 เหลก/เหลกกลา *** **** **** ** **** **** X 75.0 ยานยนต **** ** *** * * X X 70.5 เครองนงหม *** **** **** * ** * * 68.8 อเลกทรอนกส **** *** ** * ** ** * 64.9 ยา **** **** ** *** *** * * 63.9 เคมภณฑ *** *** *** *** ** ** **** 62.7 ยาง **** ** ** ** **** *** X 61.9 เครองหนง *** *** * *** * * X 56.3 ซเมนต *** *** * **** * *** X 46.3 ชนสวนยานยนต **** *** * * * * * 45.5 กระดาษ *** * ** **** *** * X 43.6 พลาสตก *** *** * *** ** * X 43.2 ไม/เฟอรนเจอรไม ** ** *** **** * **** * 39.5 เครองใชไฟฟา ** ** ** ** * * * 35.8 เครองจกรกล ** ** ** ** ** * * 35.3 อญมณ * * ** ** * * * 3.6 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: * = อตราการใชสทธ 0-25 % ** = อตราการใชสทธ 26-50 % *** = อตราการใชสทธ 51-75 % **** = อตราการใชสทธ 76-100 % X = อยนอกรายการลดภาษศลกากร Z = อตราภาษ MFN อยท 0% อยแลว

อตสาหกรรมยานยนตไมนบรวมถงการผลตรถจกรยานยนต

55

ตารางท 2.15 ตวอยางสนคานาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก

อนดบ

HS2007

สนคา ประเทศคคา

ประเภท

มลคาการนาเขาทงหมด (ลบ.)



แตมตอดาน ภาษศลกากร (%)


1 84304910 แทนหลมผลตและแทนรวมกระบวนการผลตปโตรเลยม

KOR N 26,604.6 0.0 0.0 5 1,330.2

2 87089999 สวนประกอบและอปกรณประกอบอนๆ ของยานยนต

JPN S 11,325.8 42.8 3.8 10 1,089.8

3 73269090 ของอนๆ ทาดวยเหลกหรอเหลกกลา JPN N 10,333.2 0.0 0.0 10 1,033.3 4 10019099 ขาวสาลอนๆ และเมสลน AUS N 3,665.6 63.0 6.4 27 926.7 5 87084023 กระปกเกยรและสวนประกอบ JPN S 9,181.5 79.7 8.7 10 838.5 6 10019019 ขาวสาลอนๆ และเมสลน AUS N 2,698.0 13.9 1.9 27 714.6 7 94060094 อาหารสาเรจรป INA N 3,333.3 0.0 0.0 20 666.7 8 87084029 กระปกเกยรทประกอบแลว JPN S 7,169.5 67.7 9.4 10 649.2 9 39269090 ของอนๆ ทาดวยพลาสตกและของททา

ดวยวตถอนๆ JPN N 5,477.9 0.5 0.1 10 547.3

10 73269090 ของอนๆ ทาดวยเหลกหรอเหลกกลา CHN N 5,423.8 63.5 11.7 10 478.9 11 87084090 กระปกเกยรและสวนประกอบ JPN S 4,568.9 0.6 0.1 10 456.3 12 85437090 เครองจกรและเครองอปกรณอนๆ ซงม

หนาทการทางานเปนเอกเทศ CHN N 4,416.1 56.2 12.7 10 385.4

13 87084029 กระปกเกยรทประกอบแลว PHI N 5,661.1 1,348.9 79.4 30 349.4 14 48115920 กระดาษและกระดาษแขงหมทงสองดาน

ดวยแผนพลาสตกใส และบภายในดวยฟอยลอลมเนยม ใชสาหรบทาภาชนะบรรจผลตภณฑอาหารทเปนของเหลว

SGP N 6,724.8 0.0 0.0 5 336.2

56

อนดบ

HS2007

สนคา


ประเภท

มลคาการนาเขาทงหมด (ลบ.)



แตมตอดาน ภาษศลกากร (%)


15 71131990 เครองเพชรพลอยและรปพรรณและสวนประกอบ ทาดวยโลหะมคาอนๆ

MYS N 1,551.4 0.7 0.2 20 309.6

16 87021021 ยานยนตสาหรบขนสงบคคลตงแตสบคนขนไป มเครองยนตสนดาปภายในแบบมลกสบทจดระเบดโดยการอด นาหนกรถรวมนาหนกบรรทกนอยกวา 6 ดน

JPN N 9,638.5 3,553.2 92.2 40 302.2

17 87083090 เบรก/เซอรโวเบรก และสวนประกอบ JPN S 3,153.5 16.6 5.3 10 298.7 18 85437090 เครองจกรและเครองอปกรณอนๆ ซงม

หนาทการทางานเปนเอกเทศ JPN N 2,999.4 17.9 6.0 10 282.1

19 69149000 ผลตภณฑเซรามกอนๆ JPN N 856.1 0.3 0.1 30 256.5 20 89052000 แทนเจาะหรอแทนผลตแบบลอยนาหรอ

แบบใตนา INA N 24,847.9 0.0 0.0 1 248.5

ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: N คอ สนคาในรายการลดภาษปกต S คอ สนคาทมความออนไหว AUS คอ ออสเตรเลย BRU คอ บรไน CAM คอ กมพชา CHN คอ จน INA คอ อนโดนเซย IND คอ อนเดย JPN คอ ญป น KOR คอ เกาหลใต LAO คอ ลาว MYM คอ เมยนมาร MYS คอ มาเลเซย PHI คอ ฟลปปนส SGP คอ สงคโปร VIE คอ เวยดนาม

57

2.6 ปญหาและอปสรรคในการใชประโยชนจาก FTA

ปญหาและอปสรรคในการใชประโยชนจาก FTA ในป พ.ศ. 2555 แบงออกไดเปน 6 สาเหตหลก ซงเปนการพจารณาจากมมผประกอบการ อนไดแก กระบวนการขอใชสทธมความไมสะดวก การขอใชสทธมความไมคมทจะดาเนนการ คณสมบตของผประกอบการในการขอใชสทธไมผานเกณฑ ผประกอบการไมมขอมลเกยวกบการขอใชสทธ การขอใชสทธไมมความจาเปน และปญหาและอปสรรคอนๆ

ในภาพรวม ขอมลทไดจากแบบสอบถามทไดรบตอบกลบจากผประกอบการ พบวา ปญหาและ

อปสรรคทมระดบความรนแรงมากทสดกคอ กระบวนการขอใชสทธมความไมสะดวก โดยเฉพาะอยางยงการตความพกดสนคาไมตรงกนระหวางผประกอบการกบเจาหนาท และระหวางเจาหนาทในหนวยงานเดยวกน

ภาพท 2.9 ระดบความรนแรงของปญหาและอปสรรคจากการใชสทธประโยชนจาก FTA

ทมา: รวบรวมจากแบบสอบถามกบผประกอบการ

58

2.6.1 กระบวนการขอใชสทธมความไมสะดวก

ปญหาและอปสรรคในขอนเกดขนในขนตอนหรอกระบวนการขอใชสทธของผประกอบการกบหนวยงานทเกยวของ เรยงลาดบตามระดบความรนแรงของปญหาจากมากไปนอย ดงน

การตความพกดระหวางผประกอบการกบเจาหนาทไมตรงกน เชน การเปลยนไปจากระบบพกดศลกากร HS 2007 ไปส HS 2012 ทาใหผประกอบการเกดความสบสน และในบางครงถกปฏเสธการออกใบรบรองถนกาเนดสนคา (C/O) ในกรณของการเปลยนไปจากระบบพกดศลกากรนน ระบบพกดศลกากร HS 2012 ซงเรมใชมาตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2555 มการเปลยนแปลงพกดศลกากร (6 หลก) จานวนทงหมด 331 รายการ เชน ผาทอทมขนแบบไพลทเกดจากดายยน มพกดศลกากรในระบบ HS 2007 คอ 580137 เปลยนเปน 580135 ในระบบพกดศลกากรใหม เมอพจารณาอตราการใชสทธในป พ.ศ. 2555 ของกลมสนคานทงหมด พบวา มแนวโนมลดลงจากรอยละ 15.4 ในป พ.ศ. 2554 มาอยทรอยละ 11.1 ในป พ.ศ. 2555 ผลการศกษาจากแบบสอบถามพบวา กลมตวอยางผประกอบการใหคะแนนความรนแรงของปญหาในระดบสง (3.7 คะแนน/ 5 คะแนน)

ความไมแนนอน เนองจากเจาหนาทมดลยพนจตางกน ซงถอเปนการตความพกดระหวางเจาหนาทในหนวยงานเดยวกน แตไมตรงกน ผลการศกษาจากแบบสอบถามพบวา กลมตวอยางผประกอบการใหคะแนนความรนแรงของปญหาในระดบสง (3.7 คะแนน/ 5 คะแนน)

กระบวนการ/เอกสารขอใชสทธยงยาก/ซบซอน เชน เอกสารทใชในการขอใหตรวจโครงสรางตนทนมความซบซอน/กรอกยาก/ตองกรอกขอมลมากเกนความจาเปน ฟอรม C/O มความซบซอน/กรอกยาก/ตองกรอกขอมลมากเกนความจาเปน เชน ผสงออกไมสามารถระบรหสแพคเกจและเคสมารคไดครบ เนองจากมพนทใหกรอกไมเพยงพอ ผลการศกษาจากแบบสอบถามพบวา กลมตวอยางผประกอบการใหคะแนนความรนแรงของปญหาในระดบปานกลาง (2.9 คะแนน/ 5 คะแนน)

กระบวนการขอใชสทธใชเวลานานเกนไป เชน กระบวนการพจารณาตรวจโครงสรางตนทนใชเวลานาน กระบวนการพจารณาออกใบ C/O ใชเวลานาน การรอใบตราสงสนคาทางเรอ (bill of lading: B/L) หรอใบตราสงสนคาทางอากาศ (air waybill: AWB) อยางเปนทางการเพอใชเปนเอกสารประกอบในการยนขอใบ C/O ทาใหใบ C/O ถงลกคาชา โดยเฉพาะอยางยงลกคาในตลาดทอยใกลและใชเวลาขนสงสนคาไมนาน เชน อาเซยน เปนตน ผลการศกษาจากแบบสอบถามพบวา กลมตวอยางผประกอบการใหคะแนนความรนแรงของปญหาในระดบปานกลาง (2.8 คะแนน/ 5 คะแนน)

59

2.6.2 การขอใชสทธมความไมคมทจะดาเนนการ

ปญหาและอปสรรคในขอนเกดขนจากเงอนไขของทงผประกอบการและความตกลง FTA ซงมผลทาใหผประกอบการจานวนหนงตดสนใจไมใชสทธประโยชนจาก FTA เรยงลาดบตามระดบ ความรนแรงของปญหาจากมากไปนอย ดงน

แตมตอดานภาษไมจงใจพอ เชน สนคาทมความออนไหวมกจะไดรบการลดหยอนภาษศลกากรนอยมากหรอไมไดรบการลดหยอนเลยในชวงแรกทความตกลงมผลบงคบใช และ/หรอใชเวลานานกวาทจะไดรบการลดหยอนภาษศลกากรอยางมนยสาคญ ตวอยางสนคาทมความออนไหว เชน สนคาสงออกไปเวยดนาม (นามนปโตรเลยมอนๆ (HS 271019)) สนคาสงออกไปจน (โพลเอธลน (HS 390120) และขาวทสบางแลวหรอสทงหมด (HS 100630)) สนคาสงออกไปญป น (นาตาลดบทไดจากออย (HS 170111) ขาวทสบางแลวหรอสทงหมด (HS 100630)) สนคาสงออกไปอนเดย (นาตาลอนๆ (HS 170199) ฮารดดสก (HS 847170)) สนคานาเขาจากญป น (รถยนตขนสงบคคล ความจของกระบอกสบ 2,000-2,500 ลกบาศกเซนตเมตร (HS 87032353) รถยนตขนสงบคคล ความจของกระบอกสบเกน 2,500 ลกบาศกเซนตเมตร (HS 87032354)) และสนคานาเขาจากอนเดย (กากนามนและกากแขงอนๆ ทไดจากการสกดนามนถวเหลอง (HS 23040000) ปลาแมคเคอเรลแชแขง (HS 03037400) เครองอดลมอนๆ (HS 84148049)) นอกจากน การใชสทธประโยชนจากความตกลง FTA ของผประกอบการนนมตนทน เชน ตนทนทางธรกรรม (transaction cost) ในกระบวนการขอใบรบรองแหลงกาเนดสนคา (C/O) เปนตน หากภาษศลกากรทผประกอบการประหยดไดไมครอบคลมตนทนในสวนน กไมสามารถจงใจผประกอบการได ผลการศกษาจากแบบสอบถามพบวา กลมตวอยางผประกอบการใหคะแนนความรนแรงของปญหาในระดบปานกลาง (3.2 คะแนน/ 5 คะแนน)

ตองปรบกระบวนการผลต/แหลงวตถดบ/ระบบบญช เชน เอกสารทผสงออกไดรบจากผผลต/ซพพลายเออรไมสามารถใชในการรบรองแหลงกาเนดวตถดบ/สนคาได เชน ไมระบพกดศลกากร ไมระบแหลงกาเนดสนคา มเพยงราคาสนคาทงลอต โดยไมไดแจกแจงราคาสนคาแตละรายการ รวมทงผผลต/ซพพลายเออรบางรายไมใหความรวมมอในการสงเอกสารสาหรบใชในการรบรองแหลงกาเนดวตถดบ/สนคาใหผสงออก หรอใหชา ผลการศกษาจากแบบสอบถามพบวา กลมตวอยางผประกอบการใหคะแนนความรนแรงของปญหาในระดบปานกลาง (2.9 คะแนน/ 5 คะแนน)

พนกงานททาหนาทในการขอใชสทธไมเพยงพอ การขอใชสทธจาเปนตองใชทงขอมลภาษศลกากรภายใต FTA และการจดเตรยมเอกสารเพอใชในกระบวนการขอใชสทธ ซงสามารถเปนปญหาของผประกอบการขนาดกลางและเลกได ผลการศกษาจากแบบสอบถามพบวา กลมตวอยางผประกอบการใหคะแนนความรนแรงของปญหาในระดบปานกลาง (2.4 คะแนน/ 5 คะแนน)

60

2.6.3 คณสมบตของผประกอบการขอใชสทธไมผานเกณฑ

ปญหาและอปสรรคในขอนเกดขนจากเงอนไขของผประกอบการเชนกน แตพจารณาเฉพาะเกณฑในเรองกฎวาดวยถนกาเนดสนคา (RoO) เพอใหไดสทธประโยชนจาก FTA เรยงลาดบตามระดบความรนแรงของปญหาจากมากไปนอย ดงน

กระบวนการผลตไมเปนไปตามเกณฑ ผลการศกษาจากแบบสอบถามพบวา กลมตวอยางผประกอบการใหคะแนนความรนแรงของปญหาในระดบปานกลาง (3.2 คะแนน/ 5 คะแนน)

เอกสารสาคญในการพสจนถนกาเนดสนคาไมครบ ผลการศกษาจากแบบสอบถามพบวา กลมตวอยางผประกอบการใหคะแนนความรนแรงของปญหาในระดบปานกลาง (2.8 คะแนน/ 5 คะแนน)

ใชวตถดบนาเขามากกวาเกณฑ ผลการศกษาจากแบบสอบถามพบวา กลมตวอยางผประกอบการใหคะแนนความรนแรงของปญหาในระดบปานกลาง (2.8 คะแนน/ 5 คะแนน)

2.6.4 ผประกอบการไมมขอมลเกยวกบการขอใชสทธ

ปญหาและอปสรรคในขอนเกดขนจากการขาดขอมลของผประกอบการ ทงขอมลแตมตอดานภาษศลกากรภายใต FTA และกระบวนการขอใชสทธดงกลาว เรยงลาดบตามระดบความรนแรงของปญหาจากมากไปนอย ดงน

ผประกอบการไมรขอมลเกยวกบสทธประโยชนจาก FTA เชน ผประกอบการไมทราบวามความตกลง FTA กบประเทศคคาแลว โดยเฉพาะอยางยงความตกลงทเพงมผลบงคบใชไมนาน เชน ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางไทยกบเปร ทงแตมตอดานภาษศลกากรและกฎวาดวยถนกาเ นดสนคา ผลการศกษาจากแบบสอบถามพบวา กลมตวอยางผประกอบการใหคะแนนความรนแรงของปญหาในระดบปานกลาง (3.3 คะแนน/ 5 คะแนน)

ผประกอบการไมรข นตอนการขอใชสทธ FTA ตวอยางทเกยวกบการ “ขาด” ขอมลเกยวกบการใชสทธ เชน ทงไมทราบวาสนคาทเกยวของกบตนไดรบการลดหยอนภาษ ขนตอนและกระบวนการขอใชสทธฯ และมลคาสนคาทตากวาเกณฑขนตาสามารถขอใชสทธประโยชนได เปนตน ขณะทสวนทเกยวกบ “ความสบสนหรอความเขาใจผด” ในการใชสทธ เชน กงวลวาการเปดเผยโครงสรางตนทนการผลตเพอขอใบรบรองแหลงกาเนดสนคา (C/O) จะทาใหรฐเรยกเกบภาษเงนไดนตบคคลเพมขนกวาทเปนอย สบสนเกยวกบ “หลกการตางตอบแทนในการลดภาษสนคา” ภายใตความตกลง ACFTA ตวอยางเชน สนคาบางรายการทอยในรายการลดภาษแบบสนคาปกต (normal track) ของจนจะลดภาษในแบบสนคาออนไหว (sensitive track) หากประเทศภาค เชน ไทยนาสนคาพกดเดยวกนนนไวในรายการสนคาออนไหว ในสวนน ผประกอบการเขาใจวา สนคาพกดดงกลาวจะลดภาษใน

61

อตราเรงแบบสนคาปกต เปนตน ผลการศกษาจากแบบสอบถามพบวา กลมตวอยางผประกอบการใหคะแนนความรนแรงของปญหาในระดบปานกลาง (3.1 คะแนน/ 5 คะแนน)

2.6.5 การขอใชสทธไมมความจาเปน

ปญหาและอปสรรคในขอนเกดขนจากการพจารณาของผประกอบการในการไมใชสทธ FTA ซง

เปนไปตามเงอนไขทางธรกจของผประกอบการเอง เรยงลาดบตามระดบความรนแรงของปญหาจากมากไปนอย ดงน

ลกคาไมไดขอใหผประกอบการออกใบ C/O ผลการศกษาจากแบบสอบถามพบวา กลมตวอยางผประกอบการใหคะแนนความรนแรงของปญหาในระดบปานกลาง (3.4 คะแนน/ 5 คะแนน)

มลคาสงออกไมสง ผลการศกษาจากแบบสอบถามพบวา กลมตวอยางผประกอบการใหคะแนนความรนแรงของปญหาในระดบปานกลาง (2.9 คะแนน/ 5 คะแนน)

2.6.6 ปญหาและอปสรรคอนๆ

ปญหาและอปสรรคอนๆ ประการแรก ความพรอมของประเทศเพอนบานทเกยวของกบการขอ

ใชสทธ ทงนเนองจากอตราการใชสทธในการสงออกไปยงกมพชา เมยนมาร และลาว อยในระดบตาตงแตป พ.ศ. 2553 เปนตนมา กลาวคอ ไมเกนรอยละ 5 ปจจยสาคญทสงผลคอ เจาหนาทในประเทศเพอนบานไมมขอมลและความพรอมในการตรวจสทธในการลดหยอนภาษ ผคาโดยเฉพาะรายยอยบรเวณชายแดน ไมสามารถขอขอมลโครงสรางตนทนของสนคา โดยเฉพาะสนคาโภคภณฑ และการสงออกทมมลคาไมสงนกไมมแรงจงใจในการใชสทธ เปนตน

ประการทสอง สนคาหลายตวอยนอกรายการลดภาษหรอถกจากดโควตา เชน สนคาอยนอก

รายการลดภาษศลกากรหรออยในรายการสนคาทมความออนไหว โดยสนคาทอยนอกรายการลดภาษ ซงมกเปนสนคาในกลมเครองดมทมแอลกอฮอลและอาวธ ไมไดรบการลดหยอนภาษศลกากร ขณะทสนคาทถกจากดโควตา เชน เนอสกรแปรรป (HS 160241 และ 160249) ซงไดรบโควตาปรมาณ 1,200 ตนตอป โดยมอตราภาษในโควตารอยละ 16 อตราภาษนอกโควตารอยละ 20 ในป พ.ศ. 2555 มการขอใชสทธการสงออกในโควตาคดเปนรอยละ 99.58 ของโควตาทไดรบในระยะเวลาเพยง 6 เดอน สะทอนวาปรมาณโควตาทไดรบนอยเกนไปเมอเทยบกบศกยภาพและความสามารถในการสงออกของไทย จงควรเจรจาเพมปรมาณโควตา

62

2.7 แนวทางในการแกไขปญหาและอปสรรคในการใชประโยชนจาก FTA

ทผานมา หนวยงานทเกยวของ ทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาควชาการ ไดพยายามดาเนนการแกไขปญหาและอปสรรคในการใชประโยชนจาก FTA ในประเดนตางๆ มาโดยตลอด ไมวาจะเปนการเผยแพร ประชาสมพนธ และสงเสรมการใชสทธประโยชนภายใต FTA ผานการจดงานสมมนาและการฝกอบรม การจดทาเวบไซตเพอเผยแพรขอมลอตราภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลงตางๆ แยกตามรายประเทศ การนาระบบงานใหบรการออกหนงสอรบรองถนกาเนดสนคาดวยระบบลายมอชออเลกทรอนกส (digital signature) มาใช และการนาระบบการรบรองถนกาเนดสนคาโดยผสงออกทไดรบการรบรอง (self-certification by approved exporters) มาใช นอกจากน ยงมความพยายามในระดบภมภาคทจะเพมขอบทวาดวยการอนญาตใหนามลคาเพมทมแหลงกาเนดสนคาจากประเทศคเจรจาของอาเซยนอก 6 ประเทศ มานบรวมไดในการใชสทธประโยชนในการสงออกไปอาเซยนภายใตความตกลง ATIGA เพอใหผประกอบการทอยในเครอขายการผลตสามารถใชประโยชนดานภาษศลกากรไดงายขน การดาเนนการตางๆ ดงกลาวในหวขอน คณะผวจยไดเลอกทากรณศกษาการแกไขปญหาและอปสรรคในการใชประโยชนจาก FTA จานวน 3 กรณศกษาทคณะผวจยมความเหนวานาจะเปนแนวทางทสามารถชวยแกไขปญหาและอปสรรคทเกยวของไดเปนอยางด แนวทางการแกไขปญหาและอปสรรคทง 3 แนวทาง ไดแก การนาระบบงานใหบรการออกหนงสอรบรองถนกาเนดสนคาดวยระบบลายมอชออเลกทรอนกสมาใช การนาระบบการรบรองถนกาเนดสนคาโดยผสงออกทไดรบการรบรองมาใช และการอนญาตใหนามลคาเพมทมแหลงกาเนดสนคาจากประเทศคเจรจาของอาเซยนอก 6 ประเทศ มานบรวมไดในการใชสทธประโยชนในการสงออกไปอาเซยนภายใตความตกลง ATIGA โดยมรายละเอยดดงตอไปน

2.7.1 การนาระบบงานใหบรการออกหนงสอรบรองถนกาเนดสนคาดวยระบบลายมอชอ

อเลกทรอนกส (digital signature) มาใช

การพฒนาระบบงานใหบรการออกหนงสอสาคญในการสงออกและนาเขาสนคาดวยระบบลายมอชออเลกทรอนกส (digital signature) ซงเปนสงทแสดงยนยนตวบคคล (เจาของขอมล) และ ขอมล/ขอความทสงในรปอเลกทรอนกสผานเครอขายเทคโนโลยสารสนเทศนน ถอไดวาถกสงมาจากผสงคนนนจรง และขอความไมไดถกเปลยนแปลงและแกไขในการสงขอมลผานเครอขายนน นอกจากนขอมลทสงนนเปนความลบเฉพาะผสงและผรบ โดยการใชเทคโนโลยการเขารหส

ผลในทางปฏบตกคอ ชวยลดธรกรรมของผประกอบการทตองการขอเอกสารรบรองถนกาเนด

สนคาซงตองเดนทางมาตดตอเพอแสดงลายมอชอแบบเดม ผานการกากบลายมอชออเลกทรอนกสพรอมกบเอกสารหลกฐานทงหมดสาหรบการขอหนงสอรบรองถนกาเนดสนคาในรปของไฟล Portable Document Format (PDF) (ดภาพท 2.10 ประกอบ) นอกจากน ผทเกยวของสามารถตรวจสอบสถานะความคบหนาของขอมลผานทางเวบไซตไดสะดวกรวดเรวขน ในปงบประมาณ 2554 กรมการคา

63

ตางประเทศไดออกหนงสอสาคญในการสงออกและนาเขาสนคาดวยระบบลายมอชออเลกทรอนกสรวม 54,698 ฉบบ คดเปนรอยละ 5.48 ของการออกหนงสอสาคญทงหมด

ภาพท 2.10 ความพยายามในการอานวยความสะดวกในกระบวนการขอใชสทธ FTA

ทมา: คณะผวจย 2.7.2 การนาระบบการรบรองถนกาเนดสนคาโดยผสงออกทไดรบการรบรอง (self-certification

by approved exporters) มาใช

ระบบการรบรองถนกาเนดสนคาโดยผสงออกทไดรบการรบรอง (self-certification by approved exporters) เปนการอนญาตใหผทาการคาหรอผสงออกทไดรบความไววางใจ (trusted traders/exporter) ซงมคณสมบตตามทกาหนด (qualified) สามารถรบรองถนกาเนดสนคาไดดวยตนเอง ในใบกากบสนคา (Invoice) หรอในเอกสารทางการคาอนๆ แทนการใชหนงสอรบรองถนกาเนดสนคา Form D ในการขอรบสทธพเศษทางภาษศลกากรตามความตกลงวาดวยการคาสนคาของอาเซยน (ASEAN Trade In Goods Agreement: ATIGA) ในปจจบน ระบบ Self-Certification ถกนามาใชสาหรบการขอลดหยอนภาษศลกากรในการสงออกไปยงประเทศอาเซยน 3 ประเทศภายใต ATIGA ไดแก บรไน มาเลเซย และสงคโปร

ผลในทางปฏบตกคอ ชวยลดธรกรรมของผประกอบการทเกยวกบการขอหนงสอรบรองถน

กาเนดสนคาทหนวยงานภาครฐ โดยนบตงแตเดอนพฤศจกายน 2554 จนถงปจจบน แมวาจานวนผใชสทธและมลคาการคาทใชสทธภายใตระบบ Self-Certification จะยงไมมากนก แตกมแนวโนมเพมขน

64

เรอยๆ จากการวเคราะหขอมลพบวา อตราการใชสทธประโยชนภายใต ATIGA ผานระบบ Self-Certification ในป พ.ศ. 2555 ในการสงออกไปประเทศบรไน มาเลเซย และสงคโปร คดเปนรอยละ 0.28 1.09 และ 0.18 ตามลาดบ

ภาพท 2.11 ปรมาณการใชสทธประโยชนในการสงออกภายใตความตกลงการคาเสรกบประเทศ

สมาชกอาเซยนผานระบบการรบรองถนกาเนดสนคาโดยผสงออกทไดรบการรบรอง ตงแตเดอนพฤศจกายน 2554 ถงกรกฎาคม 2556

ทมา: สานกบรหารการนาเขา กรมการคาตางประเทศ

2.7.3 การอนญาตใหนามลคาเพมทมแหลงกาเนดสนคาจากประเทศคเจรจาของอาเซยนอก 6 ประเทศมานบรวมไดในการใชสทธประโยชนในการสงออกไปอาเซยนภายใตความตกลง ATIGA

โดยปกตแลว ความตกลงการคาเสรระดบภมภาค (regional FTAs) จะมขอบททอนญาตให

ผประกอบการสามารถนามลคาเพมของวตถดบทนาเขาจากประเทศในภาคความตกลงมานบรวมได(regional cumulation) หากวตถดบนนผานหลกเกณฑการพจารณาแหลงกาเนดสนคา ซงสวนใหญใชหลกเกณฑทางเลอกใดทางเลอกหนงระหวางหลกเกณฑการมสดสวนมลคาเพมมากกวารอยละ 40 ของมลคาสนคาหรอหลกเกณฑการเปลยนพกดศลกากรท 4 หลก แตเพอเปนการผอนคลายความเขมงวดของขอบทดงกลาว ในป 2548 ประเทศสมาชกอาเซยนไดตกลงขยายขอบเขตของขอบทดงกลาวภายใตความตกลง AFTA (ซงปจจบนถกเรยกวาความตกลง ATIGA) ใหผประกอบการสามารถนามลคาเพมของวตถดบนาเขาจากประเทศสมาชกอาเซยนดวยกนทไมผานหลกเกณฑการพจารณาแหลงกาเนดสนคามานบรวมไดบางสวน หากวตถดบนนมมลคาเพมมากกวารอยละ 20 ของราคาสนคา(partial

1

69 82

0.06

154.9

293.4

2554 (พ.ย.-ธ.ค.) 2555 2556 (ม.ค.- ก.ค.)

ผใชสทธ (ราย) มลคาการคา (ลานเหรยญสหรฐฯ)

65

cumulation)6ยกตวอยางเชน สมมตวาหลกเกณฑการพจารณาแหลงกาเนดสนคาของสนคารายการหนงและวตถดบทเกยวของในการผลตสนคารายการดงกลาวเปนหลกเกณฑการมสดสวนมลคาเพมมากกวารอยละ 40 ของมลคาสนคา มผผลตสนคาดงกลาวในประเทศไทยรายหนงใชวตถดบตางๆ ในประเทศไทย มาเลเซย และญป น รวมเปนมลคาเพม 30 บาท 45 บาท และ 25 บาท ตามลาดบ โดยวตถดบจากมาเลเซยไมถอวามแหลงกาเนดสนคาจากมาเลเซย เนองจากมสดสวนมลคาเพมทเกดขนในมาเลเซยเพยงรอยละ 33 ของราคาวตถดบชนนน (เทากบ 15/45*100) (ดภาพท 2.12 ประกอบ) หากไมมขอบทเรองการสะสมมลคาเพมบางสวน ผผลตรายนนจะไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรในการสงออกสนคาดงกลาวไปยงประเทศสมาชกอาเซยนได เนองจากมสดสวนมลคาเพมทงหมดเพยงรอยละ 30ของราคาสนคาแตเมอมขอบทเรองการสะสมมลคาเพมไดบางสวน ผผลตรายนนจะสามารถใชสทธประโยชนในการสงออกสนคาดงกลาวไปยงประเทศสมาชกอาเซยนไดเนองจากสดสวนมลคาเพมของวตถดบทผลตในประเทศมาเลเซยมากกวาเกณฑรอยละ 20 ผผลตในไทยจงสามารถนาสดสวนมลคาเพมทเกดขนจรงในมาเลเซยอก 15 บาทมานบรวมได (สดสวนมลคาเพมรวมในกรณนเทากบ 45)

ตอมาเมอประเทศสมาชกอาเซยนมแนวคดจะจดทาความตกลงการคาเสรรวมกบประเทศญป น

จน เกาหลใต ออสเตรเลย นวซแลนด และอนเดยภายใตกรอบอาเซยนบวกหนงและอาเซยนบวกหก จงมขอเสนอใหมการขยายความครอบคลมของขอบทเรองการสะสมมลคาการผลตไดบางสวนภายใตความตกลง ATIGA ใหผประกอบการสามารถนาวตถดบจากประเทศคเจรจาของอาเซยนอก 6 ประเทศดงกลาวมานบรวมไดในการใชสทธประโยชนในการสงออกไปอาเซยน ยกตวอยางเชน สมมตวาหลกเกณฑการพจารณาแหลงกาเนดสนคาของสนคารายการหนงและวตถดบทเกยวของในการผลตสนคารายการดงกลาวเปนหลกเกณฑการมสดสวนมลคาเพมมากกวารอยละ 40 ของมลคาสนคา มผผลตสนคาดงกลาวในประเทศไทยรายหนงใชวตถดบตางๆ ในประเทศไทย มาเลเซย และญป น รวมเปนมลคาเพม 30 บาท 45 บาท และ 25 บาท ตามลาดบ โดยวตถดบจากมาเลเซยไมถอวามแหลงกาเนดสนคาจากมาเลเซยและไมสามารถนามาสะสมมลคาเพมบางสวนได เนองจากมสดสวนมลคาเพมทเกดขนในมาเลเซยเพยงรอยละ 11 ของราคาวตถดบชนนน (เทากบ 5/45*100) (ดภาพท 2.13 ประกอบ) หากไมมการขยายความครอบคลมของขอบทเรองการสะสมมลคาเพมไดบางสวน ผผลตรายนนจะไมสามารถใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรในการสงออกสนคาดงกลาวไปยงประเทศสมาชกอาเซยนได เนองจากมสดสวนมลคาเพมทงหมดเพยงรอยละ 30 ของราคาสนคา แตหากมการขยายความครอบคลมของขอบทดงกลาวผผลตรายนนจะสามารถใชสทธประโยชนได เนองจากสามารถนาสดสวนมลคาเพมทเกดขนในมาเลเซยทงหมด 45 บาทมานบรวมได (สดสวนมลคาเพมรวมในกรณนเทากบ 75)

6 Article 5: Accumulation: If the Regional Value Content of the material is less than 40 percent, the qualifying ASEAN Value Content to be cumulated using the RVC criterion shall be in direct proportion to the actual domestic content provided that it is equal to or more than 20 percent.

66

ภาพท 2.12 ตวอยางการคานวณมลคาเพมสะสมแบบ partial cumulationในปจจบน

ภาพท 2.13 ตวอยางการคานวณมลคาเพมสะสมแบบ partial cumulation หากมการอนญาตใหนามลคาเพมจากประเทศคเจรจาของอาเซยนอก 6 ประเทศมานบรวมได

ในหวขอน คณะผวจยไดศกษาใน 2 ประเดน โดยประเดนแรก เปนการศกษาวา หากมการเพม

หลกเกณฑใหผประกอบการสามารถนาวตถดบจากประเทศคเจรจาของอาเซยนอก 6 ประเทศดงกลาว มานบรวมไดในการใชสทธประโยชนในการสงออกไปอาเซยน นาจะชวยใหอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง ATIGA ของผประกอบการในประเทศไทยเพมขนหรอไม และในประเดนทสอง เปนการศกษาวา ควรมการกาหนดสดสวนมลคาเพมข นตาภายในประเทศสมาชกอาเซยนและประเทศคเจรจาอก 6 ประเทศสาหรบการพจารณาการสะสมมลคาเพมไดบางสวนหรอไม

67

ก. อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง ATIGA ของผประกอบการในประเทศไทยจะเพมขนหรอไม หากอนญาตใหนามลคาเพมทมแหลงกาเนดจากประเทศคเจรจาของอาเซยนอก 6 ประเทศมานบรวมไดในขอบทการสะสมมลคาเพมไดบางสวน

สาหรบการศกษาในประเดนแรก เมอพจารณาผลกระทบทจะเกดขนหากมการขยายความ

ครอบคลมของขอบทเรองการสะสมมลคาการผลตไดบางสวนจากเดมทครอบคลมเฉพาะวตถดบทผลตในอาเซยนใหครอบคลมทงวตถดบทผลตในอาเซยนและประเทศคเจรจา พบวา ผทเขาขายจะไดรบประโยชนโดยตรงจากขอเสนอดงกลาวคอผผลตเพอสงออกไปยงประเทศสมาชกอาเซยนใน 2 กลมขางลางน ซงแตเดมไมสามารถใชประโยชนดานภาษศลกากรภายใตความตกลง ATIGA ได เนองจากวตถดบทใชมสดสวนมลคาเพมทเกดขนในภมภาคอาเซยนรวมกนตากวาเกณฑรอยละ 40 ของมลคาสนคา

ผผลตสนคาขนกลางทใชวตถดบจากผผลตสนคาขนกลางรายอน ซงมโรงงานตงอยในประเทศไทยหรอประเทศสมาชกอาเซยนโดยวตถดบดงกลาวมสดสวนมลคาเพมทเกดในอาเซยนตากวารอยละ 20

ผผลตสนคาขนสดทายทใชวตถดบจากผผลตสนคาขนกลางซงมโรงงานตงอยในประเทศไทยหรอประเทศสมาชกอาเซยนโดยวตถดบดงกลาวมสดสวนมลคาเพมทเกดในอาเซยนตากวารอยละ 20

อยางไรกตาม เนองจากในปจจบนยงไมมการจดเกบและเผยแพรขอมลโครงสรางการผลตสนคา

ในระดบบรษท คณะผวจยจงยงไมสามารถวเคราะหในระดบจลภาคไดวา จะมผผลตในประเทศไทยในอตสาหกรรมตางๆ จานวนเทาใดทสามารถไดรบประโยชนจากขอเสนอดงกลาว คณะผวจยจงทาการวเคราะหขอมลในระดบมหภาคแทนโดยไดเลอกศกษากบ 8 อตสาหกรรมทมระดบความเชอมโยงกนของเครอขายการผลตในภมภาคอาเซยนและเอเซยตะวนออกทแตกตางกน[สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2554), Athukorala and Menon (2010), Hayakawa et al (2009), Kimura and Obashi (2011)]ซงอาจจาแนกออกไดเปน 2 ลกษณะ คอ กลมอตสาหกรรมทมระดบความเชอมโยงกนของเครอขายการผลตในภมภาคคอนขางสงอยแลวในปจจบน อนไดแก อตสาหกรรมยานยนตและชนสวน อตสาหกรรมอเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟา อตสาหกรรมเครองจกรกลและอปกรณ และอตสาหกรรมโลหะพนฐาน และกลมอตสาหกรรมทนาจะมระดบความเชอมโยงกนของเครอขายการผลตในภมภาคสงขนในอนาคต อนไดแก อตสาหกรรมเคมภณฑ อตสาหกรรมไม กระดาษ และสงพมพ อตสาหกรรมสงทอ เครองนงหม และเครองหนง และอตสาหกรรมอาหาร

จากการวเคราะหขอมลสดสวนมลคาเพมในการผลตสนคาอตสาหกรรม 8 กลมหลกในป 2552ท

เกบรวบรวมโดยองคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (OECD) และองคการการคาโลก (WTO)ประกอบกบขอมลอตราการใชสทธประโยชนป 2555 ทวเคราะหโดยคณะผวจย (ดตารางท 2.16

68

ประกอบ) พบวาหากเพมหลกเกณฑใหผประกอบการสามารถนาวตถดบจากประเทศคเจรจาของอาเซยนมานบรวมไดในการใชสทธประโยชนในการสงออกไปอาเซยนแลว

อตสาหกรรมอเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟาซงในปจจบนมอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง ATIGA อยในระดบตา(รอยละ 25) นาจะมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนไดอกมาก เนองจากอตสาหกรรมนในประเทศไทยพงพาวตถดบจานวนหนงจากเครอขายการผลตทต งอยนอกกลมประเทศสมาชกอาเซยนอยางญป นและจนทาใหมสดสวนมลคาเพมจากการใชวตถดบในประเทศไทยนอยทสดโดยเปรยบเทยบ (รอยละ 45.1) และมคามากกวาหลกเกณฑการพจารณาแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลง ATIGA ทระบไวทรอยละ 40 เพยงเลกนอย ทผานมา หลกเกณฑการนามลคาเพมของวตถดบนาเขาจากประเทศสมาชกอาเซยนดวยกนทไมผานหลกเกณฑการพจารณาแหลงกาเนดสนคามานบรวมไดบางสวน(partial cumulation) แบบในปจจบนยงไมสามารถชวยทาใหผประกอบการในอตสาหกรรมนสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรไดอยางเตมทแมวาสดสวนมลคาเพมจะเพมขนเปนรอยละ 54.0 เมอรวมมลคาเพมของวตถดบทนาเขาจากประเทศสมาชกอาเซยน เนองจากในทางปฏบต ผประกอบการไทยบางรายอาจไมแนใจวาวตถดบทตนนาเขามาจากประเทศสมาชกอาเซยนนนผานหลกเกณฑการพจารณาแหลงกาเนดสนคาหรอไม จงไมไดนามลคาคาเพมสวนดงกลาวมานบรวมดวย

อตสาหกรรมยานยนตและชนสวนอตสาหกรรมเครองจกรกล และอตสาหกรรมโลหะพนฐาน ซงในปจจบนมอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง ATIGA อยในระดบปานกลาง (รอยละ 50, 46 และ 36 ตามลาดบ) นาจะมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนไดอกแตอาจไมมากนกเนองจากอตสาหกรรมเหลานมการใชวตถดบสวนใหญจากเครอขายการผลตทอยในประเทศไทยและประเทศสมาชกอาเซยนอยแลว สงเกตไดจากสดสวนมลคาเพมจากการใชวตถดบในประเทศไทยเพยงประเทศเดยวและทรวมกบมลคาเพมของวตถดบทนาเขาจากประเทศสมาชกอาเซยนเขาไปดวยอยในระดบคอนขางสง (รอยละ 55.1 และ 59.7 ตามลาดบ สาหรบอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนรอยละ 56.0 และ 60.1 ตามลาดบ สาหรบอตสาหกรรมเครองจกรกล และรอยละ 62.7 และ 65.7 ตามลาดบ สาหรบอตสาหกรรมโลหะพนฐาน)

อตสาหกรรมเคมภณฑอตสาหกรรมไม/กระดาษ/สงพมพอตสาหกรรมสงทอ/เครองนงหม/เครองหนงและอตสาหกรรมอาหารซงในปจจบนมอตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลง ATIGA อยในระดบปานกลางถงระดบสงอยแลว(รอยละ 73, 55, 44 และ 54 ตามลาดบ) นาจะมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนไดอกแตอาจไมมากนกเนองจากอตสาหกรรมเหลานมการใชวตถดบภายในประเทศเปนสวนใหญอยแลว สงเกตไดจากสดสวนมลคาเพมจากการใชวตถดบในประเทศไทยเพยงประเทศเดยวอยในระดบคอนขางสง(รอยละ 67.0, 67.9, 74.4 และ 84.5ตามลาดบ)

69

แมวาผลการวเคราะหจะสรปไดวา ขอเสนอเพอการขยายความครอบคลมของขอบทเรองการสะสมมลคาเพมไดบางสวนนาจะชวยเพมอตราการใชสทธประโยชนของอตสาหกรรมไทยหลายอตสาหกรรมไมมากนก แตคณะผวจยมความเหนวา รฐบาลไทยควรสนบสนนขอเสนอดงกลาว เพอสงเสรมใหเครอขายการผลตในภมภาคอาเซยนและเอเซยตะวนออกสามารถใชประโยชนจากความตกลง ATIGA ไดในชวงเวลากอนทความตกลงการคาเสรในกรอบอาเซยนบวกหนงและอาเซยนบวกหกจะมผลบงคบใชในอนาคต จะมผลบงคบใชในอนาคต

ข. ควรมการกาหนดสดสวนมลคาเพมข นตาภายในประเทศสมาชกอาเซยนและประเทศคเจรจา

อก 6 ประเทศสาหรบการพจารณาการสะสมมลคาเพมไดบางสวนหรอไม สาหรบการศกษาในประเดนทสอง เนองจากในปจจบนยงไมมการจดเกบและเผยแพรขอมล

โครงสรางการผลตสนคาของประเทศสมาชกอาเซยนในระดบบรษทคณะผวจยจงทาการวเคราะหขอมลในระดบมหภาค โดยใชขอมลสดสวนมลคาเพมในการผลตสนคาอตสาหกรรม 8 กลมหลกในประเทศมาเลเซย อนโดนเซย สงคโปร และเวยดนาม ในป 2552 ทเกบรวบรวมโดยองคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (OECD) และองคการการคาโลก (WTO) และพบวา (ดตารางท 2.17ประกอบ)

การผลตสนคาในแตละประเทศมการใชวตถดบในประเทศตนรวมกบวตถดบทนาเขาจากประเทศสมาชกอาเซยนอนๆ และประเทศคเจรจาของอาเซยนอก 6 ประเทศรวมกนอยในระดบสงโดยมคาสดสวนมลคาเพมตงแตรอยละ 59.3 (อตสาหกรรมเคมภณฑในประเทศสงคโปร) จนถงรอยละ 94.4 (อตสาหกรรมอาหารในประเทศอนโดนเซย) ของมลคาสนคา การกาหนดสดสวนมลคาเพมข นตาภายในประเทศสมาชกอาเซยนและประเทศคเจรจาอก 6 ประเทศสาหรบการพจารณาการสะสมมลคาเพมไดบางสวนจงไมนาจะเปนอปสรรคตอผประกอบการในการใชประโยชนจากขอบทเรองการสะสมมลคาเพมไดบางสวนในทางกลบกน หากไมมการก าหนดสดส วนมลค า เพมขนต า อาจ เกดการสวมสทธ (circumvention) โดยการนาวตถดบทนาเขาจากประเทศนอกภาคอนๆ มาใชมากเกนไป จนอาจสงผลกระทบดานลบตอการสรางความเขมแขงของเครอขายการผลตในภมภาคได

การกาหนดเกณฑสดสวนมลคาเพมข นตาภายในประเทศสมาชกอาเซยนและประเทศคเจรจาอก 6 ประเทศสาหรบการพจารณาการสะสมมลคาเพมไดบางสวนทรอยละ 20 ของมลคาสนคานาจะมความเหมาะสม เนองจากทกอตสาหกรรมในประเทศทมขอมลมสดสวนมลคาเพมของวตถดบในประเทศรวมกบมลคาเพมของวตถดบทนาเขาจากประเทศสมาชกอาเซยนอนๆ และประเทศคเจรจาของอาเซยนอก 6 ประเทศ สงกวาเกณฑรอยละ 20 ดงกลาว

อตสาหกรรมทนาจะไดรบประโยชนอยางชดเจนทสดคออตสาหกรรมอเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟา เนองจากเมอพจารณาในรายประเทศแลว อตสาหกรรมนมสดสวนมลคาเพม

70

ทเกดจากการใชวตถดบในประเทศรวมกบมลคาเพมของวตถดบทนาเขาจากประเทศสมาชกอาเซยน สงกวาเกณฑในการพจารณาแหลงกาเนดสนคาทรอยละ 40 ของมลคาสนคาไมมากนกในแทบทกประเทศ แตเมอรวมมลคาเพมของวตถดบทนาเขาจากประเทศคเจรจาของอาเซยนอก 6 ประเทศเขาไปดวย จะชวยใหสนคามโอกาสผานเกณฑในการพจารณาแหลงกาเนดสนคาไดมากขน (สดสวนมลคาเพมกรณไมนบและนบรวมมลคาเพมของวตถดบทนาเขาจากประเทศคเจรจาของอาเซยนสาหรบอตสาหกรรมอเลกทรอนกสและเครองใชไฟฟาในประเทศไทย อยทรอยละ 54.0 และ 75.1 ตามลาดบ สดสวนในประเทศมาเลเซยอยทรอยละ 49.5 และ 68.2 ตามลาดบ สดสวนในประเทศสงคโปรอยทรอยละ 47.6 และ 65.9 ตามลาดบ และสดสวนในประเทศเวยดนามอยทรอยละ 44.2 และ 75.4 ตามลาดบ)

นอกจากน อตสาหกรรมทนาจะไดประโยชนอก เชน o อตสาหกรรมเครองจกรกลในประเทศมาเลเซย สงคโปร และเวยดนาม (สดสวน

มลคาเพมกรณไมนบและนบรวมมลคาเพมของวตถดบทนาเขาจากประเทศคเจรจาของอาเซยนสาหรบอตสาหกรรมเครองจกรกลในประเทศมาเลเซย อยทรอยละ 49.8 และ 67.8 ตามลาดบ สดสวนในประเทศสงคโปรอยทรอยละ 48.2 และ 62.0 ตามลาดบ และสดสวนในประเทศเวยดนามอยทรอยละ 50.2 และ 73.0 ตามลาดบ)

o อตสาหกรรมโลหะพนฐานในประเทศเวยดนาม (สดสวนมลคาเพมกรณไมนบและนบรวมมลคาเพมของวตถดบทนาเขาจากประเทศคเจรจาของอาเซยนสาหรบอตสาหกรรมโลหะพนฐานในประเทศเวยดนามอยทรอยละ 43.2 และ 69.0 ตามลาดบ)

o อตสาหกรรมสงทอ/เครองนงหม/เครองหนงในประเทศเวยดนาม(สดสวนมลคาเพมกรณไมนบและนบรวมมลคาเพมของวตถดบทนาเขาจากประเทศคเจรจาของอาเซยนสาหรบอตสาหกรรมสงทอ/เครองนงหม/เครองหนงในประเทศเวยดนามอยทรอยละ 43.0 และ 72.6 ตามลาดบ)

71

ตารางท 2.16 สดสวนมลคาเพมในการผลตสนคาอตสาหกรรมในประเทศไทย ป พ.ศ. 2552

อตสาหกรรม อตราการใชสทธของภาคสงออกไทยป 2555

สดสวนมลคาเพมทเกดจากการใชวตถดบของประเทศตางๆ(รอยละ)

ไทย อาเซยน อาเซยน+ญป น อาเซยน+จน อาเซยน+เกาหลใต อาเซยน+อนเดย

อาเซยน+ออสเตรเลย+นวซแลนด

อาเซยน+3 อาเซยน+6

อเลกทรอนกส เครองใชไฟฟา 25 45.1 54.0 62.9 61.6 57.3 54.4 54.9 73.7 75.1

ยานยนต 50 55.1 59.7 73.8 62.7 61.2 60.3 60.9 78.3 80.2

เครองจกรกล 46 56.0 60.1 69.6 63.7 61.8 60.7 61.6 75.0 77.2

โลหะพนฐาน 36 62.7 65.7 71.0 67.3 66.8 66.1 68.0 73.7 76.5

เคมภณฑ 73 67.0 70.0 73.1 71.4 70.6 70.5 71.3 75.1 76.8

ไม กระดาษ สงพมพ 55 67.9 71.2 74.9 73.0 72.2 71.6 72.7 77.7 79.7

สงทอ เครองนงหม เครองหนง 44 74.4 76.5 79.7 79.8 77.3 77.2 77.5 83.7 85.4

อาหาร 54 84.5 85.7 87.8 86.6 86.1 86.2 86.6 89.0 90.4

ทมา: คณะผวจยคานวณสดสวนมลคาเพมจากฐานขอมล Trade in value-added ทพฒนาโดยองคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (OECD) และองคการการคาโลก (WTO) หมายเหต: อาเซยน+3 หมายถง อาเซยน + ญป น + จน + เกาหลใต อาเซยน+6 หมายถง อาเซยน + ญป น + จน + เกาหลใต + ออสเตรเลย + นวซแลนด + อนเดย

72

ตารางท 2.17 สดสวนมลคาเพมในการผลตสนคาอตสาหกรรมในประเทศสมาชกอาเซยนบางประเทศ ป พ.ศ. 2552


สดสวนมลคาเพมในการผลตสนคาในไทยจากการใชวตถดบของประเทศตางๆ

(รอยละ)

สดสวนมลคาเพมในการผลตสนคาในมาเลเซยจากการใชวตถดบของประเทศ

ตางๆ (รอยละ)

สดสวนมลคาเพมในการผลตสนคาในอนโดนเซยจากการใชวตถดบของประเทศ


สดสวนมลคาเพมในการผลตสนคาในสงคโปรจากการใชวตถดบของประเทศ


สดสวนมลคาเพมในการผลตสนคาในเวยดนามจากการใชวตถดบของประเทศ

ตางๆ (รอยละ) ไทย อาเซยน อาเซยน+6 อาเซยน อาเซยน+6 อาเซยน อาเซยน+6 อาเซยน อาเซยน+6 อาเซยน อาเซยน+6

อเลกทรอนกส เครองใชไฟฟา

45.1 54.0 75.1 49.5 68.2 77.1 86.3 47.6 65.9 44.2 75.4

ยานยนต 55.1 59.7 80.2 58.9 73.7 86.2 92.2 58.7 66.6 51.1 70.5

เครองจกรกล 56.0 60.1 77.2 49.8 67.8 66.7 80.9 48.2 62.0 50.2 73.0

โลหะพนฐาน 62.7 65.7 76.5 57.0 74.8 86.3 90.8 58.0 74.0 43.2 69.0

เคมภณฑ 67.0 70.0 76.8 71.5 79.7 87.7 90.6 50.0 59.3 57.5 76.1

ไม กระดาษ สงพมพ 67.9 71.2 79.7 82.1 88.2 87.0 90.6 65.7 76.2 64.3 77.6

สงทอ เครองนงหม เครองหนง

74.4 76.5 85.4 69.9 81.8 78.5 88.9 58.5 77.8 43.0 72.6

อาหาร 84.5 85.7 90.4 80.1 85.5 92.4 94.9 64.4 77.8 69.3 81.0

ทมา: คณะผวจยคานวณสดสวนมลคาเพมจากฐานขอมล Trade in value-added ทพฒนาโดยองคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (OECD) และองคการการคาโลก (WTO) หมายเหต: อาเซยน+3 หมายถง อาเซยน + ญป น + จน + เกาหลใต

อาเซยน+6 หมายถง อาเซยน + ญป น + จน + เกาหลใต + ออสเตรเลย + นวซแลนด + อนเดย

73

บทท 3 กรณศกษาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลง FTA แยกตามรายอตสาหกรรม

ในบทน คณะผวจยไดสรปวา ทผานมา ผประกอบการภาคสงออกและนาเขาไทยในแตละสาขาจานวน 20 อตสาหกรรมไดรบประโยชนจากความตกลง FTA ตางๆ มากนอยเพยงใด โดยจะนาเสนอผลการศกษาของแตละอตสาหกรรมแยกเปนรายประเทศ

คณะผวจยไดวเคราะหประโยชนจากความตกลง FTA ทมผลบงคบใชแลวของไทย 10 ฉบบ กบ

ประเทศภาค 15 ประเทศ อนไดแก ความตกลงการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบจน (ASEAN-China Free Trade Agreement: ACFTA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางไทยกบญป น (Japan-Thailand Economic Partnership Agreement: JTEPA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจระหวางอาเซยนกบญป น (ASEAN-Japan Comprehensive Economic Partnership Agreement: AJCEP) ความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบออสเตรเลย (Thailand-Australia Free Trade Agreement: TAFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยน ออสเตรเลย และนวซแลนด (ASEAN-Australia-New Zealand Free Trade Agreement: AANZFTA) โครงการเรงเกบเกยวลวงหนาภายใตความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบอนเดย (Thailand-India Free Trade Agreement: TIFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบอนเดย (ASEAN-India Free Trade Agreement: AIFTA) ความตกลงการคาเสรระหวางอาเซยนกบเกาหลใต (ASEAN-Republic of Korea Free Trade Agreement: AKFTA) และความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนระหวางไทยกบเปร (Thailand-Peru Closer Economic Partnership Agreement: TPCEP) โดยไมไดทาการวเคราะหประโยชนทไดรบจากความตกลงการคาเสรระหวางไทยกบนวซแลนด (Thailand-New Zealand Closer Economic Partnership: TNZCEP) เนองจากไมมขอมลการใชสทธประโยชน จากการทผสงออกสามารถออกหนงสอรบรองแหลงกาเนดสนคาไดเองโดยไมตองขออนญาตจากหนวยงานภาครฐ อยางไรกตาม ฐานขอมลอตราภาษศลกากรของประเทศตางๆ ในป 2555 ยงไมมการเผยแพรออกมาอยางเปนทางการ ในระหวางทยงไมมฐานขอมลดงกลาว คณะผวจยจงไดวเคราะหประโยชนจากความตกลงการคาเสรกบประเทศคภาคในการสงออกไปประเทศภาคโดยการใชฐานขอมลอตราภาษศลกากรในป 2554 แทน นอกจากน คณะผวจยยงไมสามารถวเคราะหประโยชนจาก ความตกลงวาดวยการเปนหนสวนทางเศรษฐกจทใกลชดยงขนระหวางไทยกบเปรได เนองจากยงไมพบวามการเผยแพรขอมลอตราภาษศลกากรของประเทศเปรในฐานขอมลการคาระหวางประเทศแหลงตางๆ อยางไรกตาม เนองจากความตกลงดงกลาวเพงมผลบงคบใชในป 2555 เปนปแรก ประโยชนทไดรบจากความตกลงดงกลาวจงนาจะยงไมมากนก

74

3.1 อตสาหกรรมอาหาร 3.1.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอาหารในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมอาหารจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 15,889 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 3 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมด การทสนคาสงออกกลมอาหารของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เ นองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดในระดบปานกลางท รอยละ 54 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 63 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 12 จด (ดตารางท 3.1 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาใน

ประเทศญป นสามารถประหยดภาษไดมากทสด (3,801 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศเกาหลใต (2,901 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศเวยดนาม (2,221 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.1 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมอาหารไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 อยางไรกตาม พบวา ยงมผสงออกสนคากลมอาหารไทยทยงไมสามารถเกบเกยวประโยชนจากความตกลง FTA ไดอยางเตมท เชน ผสงออกสนคากลมอาหารไทยไปบรไน ลาว เมยนมาร และกมพชา ทมอตราการใชสทธประโยชนเพยงรอยละ 15 8 8 และ 5 ตามลาดบ

การเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนจากปกอนหนาโดยรวมทกประเทศภาคถอไดวา

ไมมการเปลยนแปลงเลย เนองจากอตราการใชสทธประโยชนลดลงเพยงรอยละ 0.01 จด อยางไรกตาม หากพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ประเทศทผสงออกสนคากลมอาหารไทยมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนมากทสด ไดแก สงคโปร เวยดนาม และเกาหลใต ลดลงรอยละ 26.34 19.15 และ 15.89 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน บางประเทศในภาคกมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา ไดแก ฟลปปนส และอนเดย โดยเพมขนรอยละ 17.61 และ 15.87 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.1 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมอาหารทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน

สตารชทาจากมนสาปะหลง (HS 110814) ทสงออกไปยงเกาหลใตและอนโดนเซย และเบยรทาจากมอลต (HS 220300) ทสงออกไปยงสงคโปร เปนตน สวนสนคาสงออกกลมอาหารทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน อาหารสนขและแมว (HS 230910) ทสงออกไปยงญป น อาหารปรงแตงอนๆ (HS 210690) ทสงออกไปยงญป น และนา รวมถงนาแรและนาอดลม ทเตม

75

นาตาล และเครองดมอนๆ ทไมมแอลกอฮอล (HS 220290) ทสงออกไปยงเวยดนาม เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

ตารางท 3.1 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอาหารในไทย

ในป 2555




มลคาภาษทผนาเขาใน

ประเทศภาคประหยดได (ลานบาท)


(รอยละ)

ความ





อาเซยน 206,014 7,036 3 57 16 37 +1.13 - อนโดนเซย 47,108 1,175 2 31 8 94 +2.48 - มาเลเซย 32,711 806 2 39 13 46 +9.42 - กมพชา 29,406 105 0 65 9 5 +1.28 - เมยนมาร 25,500 146 1 83 13 8 +6.86 - เวยดนาม 21,145 2,221 11 89 26 42 -19.15 - ลาว 16,451 209 1 95 17 8 -2.18 - ฟลปปนส 15,919 1,522 10 100 14 75 +17.61 - สงคโปร 15,759 840 5 2 415 62 -26.34 - บรไน 2,017 11 1 1 349 15 -2.66 ญป น 154,369 3,801 2 80 7 65 +1.29 จน 43,582 1,569 4 50 10 73 -10.31 ออสเตรเลย 26,652 538 2 48 5 85 +0.05 เกาหลใต 23,634 2,901 12 47 41 44 -15.89 อนเดย 3,380 43 1 44 13 41 +15.87 รวมทกประเทศ 457,631 15,889 3 63 12 54 -0.01 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

76

3.1.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอาหารในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมอาหารจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 12,067 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 13 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมอาหารไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบสงดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดสงถงรอยละ 82 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 84 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอสงถงรอยละ 18 จด (ดตารางท 3.2 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขาสนคาอาหารมาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (2,773 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาอาหารจากประเทศมาเลเซย (2,530 ลานบาท) และผนาเขาอาหารจากประเทศฟลปปนส (2,036 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.2 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมอาหารในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขามา

จากประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 อยางไรกตาม พบวา ยงมผนาเขาสนคากลมอาหารในไทยทยงไมสามารถเกบเกยวประโยชนจากความตกลง FTA ไดอยางเตมท เชน ผนาเขาสนคากลมอาหารจากเกาหลใต เมยนมาร และอนเดย ทมอตราการใชสทธประโยชนเพยงรอยละ 28 26 และ 23 ตามลาดบ


มการเปลยนแปลงนอยมาก เนองจากเพมขนเพยงรอยละ 1.53 จด อยางไรกตาม หากพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ประเทศทผนาเขาสนคากลมอาหารในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนามากทสด ไดแก ลาว และญป น เพมขนรอยละ 15.66 และ 14.78 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน บางประเทศในภาคกมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา ไดแก กมพชา ทลดลงมากทสดรอยละ 11.76 จด (ดตารางท 3.2 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมอาหารทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน

ซการ เชอรต ซการลโล และบหร (HS 24022090) ทนาเขาจากฟลปปนส มอลตไมไดคว (HS 11071000) ทนาเขาจากออสเตรเลย เปนตน สวนสนคานาเขากลมอาหารทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน กาแฟทผสมไดทนท (HS 21011110) ทนาเขาจากมาเลเซย และปลาแชเยนจนแขง ไมรวมถงเนอปลาแบบฟลเลและเนอปลาแบบอน (HS 03038919) ทนาเขาจากอนโดนเซย เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

77

ตารางท 3.2 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอาหารในไทย ในป 2555


มลคาการนาเขาทงหมด



ประเทศไทยประหยดได (ลานบาท)

สดสวนภาษทผนาเขาในประเทศไทยประหยดได

(รอยละ)

ความครอบคลม (รอยละ)




อาเซยน 46,240 7,600 16 99 19 85 +1.73 - มาเลเซย 14,476 2,530 17 96 22 87 +1.55 - อนโดนเซย 10,437 1,301 12 100 15 64 -0.51 - สงคโปร 8,072 582 7 100 9 90 +8.38 - เวยดนาม 6,981 1,050 15 100 15 98 +1.97 - ฟลปปนส 5,760 2,036 35 100 37 95 -1.82 - ลาว 193 48 25 100 36 79 +15.66 - เมยนมาร 183 9 5 100 17 26 +9.45 - กมพชา 136 45 33 100 43 60 -11.76 - บรไน 2 0 5 100 5 98 +3.1 จน 17,669 2,773 16 93 18 87 -0.91 อนเดย 11,093 14 0 12 11 23 +0.84 ออสเตรเลย 10,501 1,387 13 88 17 86 -0.90 ญป น 3,446 195 6 74 15 48 +14.78 เกาหลใต 1,466 65 4 63 16 28 +1.54 เปร 945 34 4 87 5 83 รวมทกประเทศ 91,359 12,067 13 84 18 82 +1.53 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

78

3.2 อตสาหกรรมยาและผลตภณฑทางเภสชกรรม 3.2.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยาและผลตภณฑทางเภสชกรรม

ในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมยาและผลตภณฑทางเภสชกรรมจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 208 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 1 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมยาและผลตภณฑทางเภสชกรรมของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบไมสงนกดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 47 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 52 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 5 จด (ดตารางท 3.3 ประกอบ)


ประเทศญป นสามารถประหยดภาษไดมากทสด (74 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศเวยดนาม (50 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศอนเดย (23 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศเมยนมารไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ FTA สาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมน เทากบอตราภาษ MFN สวนผนาเขาในประเทศมาเลเซย สงคโปร และบรไน ไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของประเทศเหลานสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.3 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมยาและผลตภณฑทางเภสชกรรมใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการ

สงออกไปประเทศภาคความตกลง FTA เพยง 4 ประเทศทมอตราการใชสทธประโยชนสงกวารอยละ 50 ไดแก ญป น เกาหลใต อนเดย และฟลปปนส ในอตราการใชสทธประโยชนรอยละ 98 81 76 และ 58 ตามลาดบ

การเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนจากปกอนหนาโดยรวมทกประเทศภาคลดลง

รอยละ 3.14 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา มเพยง 5 ประเทศทผสงออกสนคากลมยาและผลตภณฑทางเภสชกรรมมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา และประเทศทลดลงมากทสด ไดแก ออสเตรเลย และอนโดนเซย ลดลงรอยละ 6.65 และ 6.06 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน ประเทศภาคทมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนามากทสด ไดแก เกาหลใต และจน เพมขนรอยละ 16.81 และ 14.96 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.3 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมยาและผลตภณฑทางเภสชกรรมของไทยทใชประโยชนดานภาษ

ศลกากรจาก FTA สงสดในระดบมลคามากกวา 10 ลานบาท ไดแก นาตาลทบรสทธในทางเคม (HS

79

294000) ทสงออกไปญป น และยารกษาหรอปองกนโรคอนๆ (HS 300490) ทสงออกไปเวยดนาม สวนสนคาสงออกกลมยาและผลตภณฑทางเภสชกรรมของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกในระดบมลคามากกวา 10 ลานบาท ไดแก กรดกลทามกและเกลอของกรด กลทามก (HS 292242) ทสงออกไปลาวและเวยดนาม ยารกษาหรอปองกนโรคอนๆ (HS 300490) ทสงออกไปเวยดนาม ลาว และฟลปปนส (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

ตารางท 3.3 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยาและผลตภณฑทางเภสชกรรมในไทยในป 2555






(รอยละ)

ความ


แตมตอ




อาเซยน 13,665 85 1 43 5 32 -2.72 - เมยนมาร 3,609 - เวยดนาม 3,137 50 2 58 9 38 -0.65 - กมพชา 1,951 2 0 47 2 10 -4.16 - ฟลปปนส 1,495 18 1 100 2 58 +2.04 - ลาว 1,406 7 1 95 7 8 +0.81 - มาเลเซย 870 0 0 0 30 0 - สงคโปร 637 - อนโดนเซย 559 7 1 61 5 44 -6.06 - บรไน 1 ญป น 2,060 74 4 63 6 98 +2.90 อนเดย 1,020 23 2 100 3 76 -4.86 จน 772 16 2 100 6 34 +14.96 ออสเตรเลย 359 1 0 63 5 12 -6.65 เกาหลใต 226 8 4 68 7 81 +16.81 รวมทกประเทศ 18,103 208 1 52 5 47 -3.14 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศเมยนมารไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ FTA สาหรบ

สนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมน เทากบอตราภาษ MFN - ผนาเขาในประเทศสงคโปรและบรไนไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN

ของประเทศเหลานสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

80

3.2.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายาและผลตภณฑทางเภสชกรรมในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมยาและผลตภณฑทางเภสชกรรมจาก

ประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 991 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 4 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมยาและผลตภณฑทางเภสชกรรมนาเขาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดรอยละ 64 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคา รอยละ 85 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 6 จด (ดตารางท 3.4 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (452 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศญป น (102 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศอนโดนเซย (92 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.4 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมยาและผลตภณฑทางเภสชกรรมในไทย มอตราการใชประโยชนจากความ

ตกลง FTA ในการนาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA สวนใหญอยในระดบทสงกวารอยละ 50 ยกเวนเพยงอนเดยและญป นทมอตราการใชสทธรอยละ 45 และ 9 ตามลาดบ ขณะทประเทศภาคความตกลง FTA ทผนาเขาในไทยไมไดนาเขาสนคามาเลย ไดแก ลาว เมยนมาร กมพชา บรไน และเปร

การเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนจากปกอนหนาโดยรวมทกประเทศภาคเพมขนรอยละ 11.15 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ทกประเทศทผนาเขาสนคากลมยาและผลตภณฑทางเภสชกรรมในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา ยกเวนเพยงประเทศทผนาเขาในไทยไมไดนาเขาสนคามาเลย และประเทศทเพมขนจากปกอนหนามากทสด ไดแก เกาหลใต และออสเตรเลย เพมขนรอยละ 30.46 และ 26.78 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.4 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคากลมยาและผลตภณฑทางเภสชกรรมนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากร

จาก FTA สงสดในระดบมลคามากกวา 20 ลานบาท ไดแก โมโนโซเดยมกลทาเมต (HS 29224220) ทนาเขาจากจน และยารกษาหรอปองกนโรคทจดทาขนเพอใชตามขนาดทกาหนด (รวมถงของทจดทาขน ในลกษณะเพอใหผานทางผวหนง) หรอในลกษณะ หรอบรรจภาชนะเพอการขายปลก (HS 30049099) ทนาเขาจากอนโดนเซย เปนตน สวนสนคากลมยาและผลตภณฑทางเภสชกรรมนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกมากทสด ไดแก ยารกษาหรอปองกนโรคทจดทาขนเพอใชตามขนาดทกาหนด (รวมถงของทจดทาขนในลกษณะเพอใหผานทางผวหนง) หรอในลกษณะ

81

หรอบรรจภาชนะเพอการขายปลก (HS 30049099) ทนาเขาจากญป น อนเดย และอนโดนเซย เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th) ตารางท 3.4 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายาและผลตภณฑทาง

เภสชกรรมในไทยในป 2555






สดสวนภาษทผนาเขาใน

ประเทศไทยประหยดได

(รอยละ)





อาเซยน 4,166 272 7 98 9 78 +6.58 - อนโดนเซย 1,895 92 5 96 8 76 +2.68 - สงคโปร 732 51 7 99 10 71 +9.86 - ฟลปปนส 596 44 7 100 10 75 +11.74 - เวยดนาม 577 57 10 100 10 99 +2.45 - มาเลเซย 366 26 7 98 10 74 +5.27 - ลาว 0 0 0 100 10 0 0.00 - กมพชา 0 0 0 100 1 0 0.00 - เมยนมาร 0 0 0 100 10 0 0.00 - บรไน 0 0 0 0 0 0 - จน 11,530 452 4 91 5 77 +11.46 อนเดย 4,332 7 0 60 3 9 +8.22 ญป น 3,127 102 3 95 8 45 +10.21 เกาหลใต 2,347 71 3 67 7 63 +30.46 ออสเตรเลย 1,515 86 6 89 10 64 +26.78 เปร 0 0 0 37 1 0 รวมทกประเทศ 27,016 991 4 85 6 64 +11.15 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ไมมการนาเขาสนคากลมนจากบรไนเลย สวนการนาเขาจากกมพชา ลาว และเปร มมลคานอยมาก - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

82

3.3 อตสาหกรรมสงทอ 3.3.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกสงทอในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมสงทอจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 1,921 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมสงทอของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดในระดบไมสงนกทรอยละ 43 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 83 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอ รอยละ 7จด (ดตารางท 3.5 ประกอบ)


ประเทศญป นสามารถประหยดภาษไดมากทสด (639 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (291 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศจน (286 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมสงทออยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.5 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมสงทอไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA เกอบทกประเทศในระดบทตากวารอยละ 50 ยกเวนเพยงญป น เกาหลใต ออสเตรเลย และอนโดนเซย โดยพบวา ผสงออกสนคากลมสงทอในไทยทมอตราการใชสทธประโยชนตามาก ไดแก เมยนมาร กมพชา ลาว และบรไน


มการเปลยนแปลงนอยมาก เนองจากเพมขนเพยงรอยละ 2.71 จด อยางไรกตาม หากพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ประเทศทผสงออกสนคากลมสงทอไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนามากทสด ไดแก อนโดนเซย เพมขนรอยละ 16.96 จด ในขณะเดยวกน ประเทศภาคทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนามากทสด ไดแก บรไน และเวยดนาม ลดลงรอยละ 8.17 และ 4.86 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.5 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมสงทอทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน ทเชต

และเสอชนในทาดวยวตถทออนๆ ถกแบบนตหรอโครเชต (HS 610990) ทสงออกไปยงญป น ทเชตและเสอชนในทาดวยฝายถกแบบนตหรอโครเชต (HS 610910) ทสงออกไปยงญป น เสนใยสนเทยมทไมไดสาง หว หรอผานกรรมวธอยางอนสาหรบการปนดายทาดวยวสโคสเรยอน (HS 550410) ทสงออกไปยงอนโดนเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมสงทอทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ผาทอจากดายทนแรงดงสงททาดวยไนลอนหรอโพลเอสเทอร (HS 540710) ท

83

สงออกไปยงจน เสนใยสนเทยมทไมไดสาง หว หรอผานกรรมวธอยางอนสาหรบการปนดายทาดวย โพลเอสเทอร (HS 550320) ทสงออกไปยงเวยดนาม เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

ตารางท 3.5 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกสงทอในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 43,877 669 2 75 7 31 +3.41 - เวยดนาม 12,370 181 1 91 6 26 -4.86 - อนโดนเซย 10,612 291 3 73 7 61 +16.96 - เมยนมาร 5,210 2 0 43 10 1 -0.57 - สงคโปร 3,552 - ฟลปปนส 3,524 78 2 100 7 49 +0.08 - กมพชา 3,404 2 0 99 6 1 +0.49 - มาเลเซย 3,140 107 3 86 14 27 -2.13 - ลาว 1,958 8 0 100 10 4 +1.50 - บรไน 107 0 0 50 5 9 -8.17 ญป น 14,684 639 4 99 7 61 +4.36 จน 10,223 286 3 87 8 38 -2.49 อนเดย 4,329 67 2 93 4 42 +1.91 เกาหลใต 3,128 174 6 90 8 74 +8.13 ออสเตรเลย 2,796 86 3 95 5 62 +7.81 รวมทกประเทศ 79,036 1,921 2 83 7 43 +2.71 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของ

สงคโปรสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

84

3.3.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาสงทอในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมสงทอจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 3,469 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 5 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมสงทอไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดสงรอยละ 81 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 95 ของมลคาการนาเขาทงหมด แตใหแตมตอเพยงรอยละ 7 จด (ดตารางท 3.6 ประกอบ)

เมอพจารณาการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ในรายประเทศ พบวา ผนาเขาของ

ไทยทนาเขาสนคามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (2,229 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาสนคามาจากประเทศญป น (342 ลานบาท) และผนาเขาสนคามาจากประเทศเวยดนาม (234 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.6 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมสงทอในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขามา

จากประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ขณะทผนาเขาไทยยงใชสทธประโยชนในระดบตาจากการนาเขาสนคาจากกมพชา สงคโปร ลาว บรไน และเปร


ไมมการเปลยนแปลงเลย เนองจากอตราการใชสทธประโยชนลดลงเพยงรอยละ 0.59 จด อยางไรกตาม หากพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สงคโปร และออสเตรเลยเปนประเทศทผนาเขาสนคากลม สงทอในไทยมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนมากทสด โดยลดลงรอยละ 35.02 และ 28.70 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน หลายประเทศกมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนามากทสด ไดแก เมยนมาร กมพชา และอนเดย เพมขนรอยละ 40.71 23.72 และ19.38 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.6 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมสงทอทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน ดายใยยาวสงเคราะห (นอกจากดายเยบ) ไมไดจดทาขนเพอการขายปลก รวมถงใยยาวเดยวสงเคราะหทมขนาดนอยกวา 67 เดซเทกซ (HS 54021900) ทนาเขาจากญป น และผาทอลายขด (HS 52081200) ผาทอทาดวยเสนใยสนเทยม (HS 55161100) ทนาเขาจากจน เปนตน สวนสนคานาเขากลมสงทอทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เจอรซ พลโอเวอร เสอชนดคารดแกน เสอกก และเสอทคลายกน ถกแบบนตหรอแบบโครเชต (HS 61109000) ทนาเขาจากจน ของทจดทาแลวอนๆ รวมถงแบบสาหรบตดเสอผา (HS 63079090) ทนาเขาจากสงคโปร เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

85

ตารางท 3.6 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาสงทอในไทยในป 2555







(รอยละ)





อาเซยน 14,817 637 4 87 6 84 -4.82 - เวยดนาม 5,909 234 4 70 7 93 -0.98 - อนโดนเซย 5,149 228 4 98 5 89 +0.3 - มาเลเซย 1,869 126 7 100 8 91 +3.35 - สงคโปร 1,233 14 1 100 5 22 -35.02 - ฟลปปนส 489 25 5 100 6 98 +1.17 - กมพชา 114 8 7 100 25 25 +23.72 - ลาว 43 2 5 100 25 17 -13.58 - เมยนมาร 10 2 15 100 19 49 +40.71 - บรไน 0 0 0 100 19 0 0.00 จน 31,599 2,229 7 99 9 84 +0.15 ญป น 9,308 342 4 100 6 69 +1.97 เกาหลใต 4,537 169 4 99 5 77 +2.82 อนเดย 3,987 81 2 82 3 79 +19.38 ออสเตรเลย 301 11 4 100 6 66 -28.70 เปร 18 0 0 0 5 0 รวมทกประเทศ 64,568 3,469 5 95 7 81 -0.59 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

86

3.4 อตสาหกรรมเครองนงหม 3.4.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองนงหมในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมเครองนงหมจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 871 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 6 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมเครองนงหมของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดในระดบปานกลางทรอยละ 62 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 91 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 11 จด (ดตารางท 3.7 ประกอบ)


ประเทศญป นสามารถประหยดภาษไดมากทสด (464 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศจน(161 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศเกาหลใต (86 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมเครองนงหมอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.7 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมเครองนงหมไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออก

ไปประเทศภาคความตกลง FTA ในระดบทสงกวารอยละ 50 สวนใหญอยนอกกลมอาเซยน ยกเวนเพยงอนเดย ขณะทการสงออกไปมาเลเซย เมยนมาร ลาว กมพชา และบรไน ยงมการใชสทธประโยชนในระดบตา

การเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนจากปกอนหนาโดยรวมทกประเทศภาคเพมขน

รอยละ 4.83 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผสงออกสนคากลมเครองนงหมไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา และประเทศทเพมขนจากปกอนหนามากทสด ไดแก อนเดย จน เกาหลใต และเวยดนาม เพมขนรอยละ 24.85 16.51 12.08 และ 10.16 จด ตามลาดบ ยกเวนเพยงประเทศมาเลเซย ลาว และกมพชาเทานนทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา (ดตารางท 3.7 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมเครองนงหมทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน ชดชนในชนดสลป กระโปรงชนใน กางเกงชนใน ชนดบรฟ กางเกงชนใน ชดนอนยาวทาดวยฝาย (HS 610821) ทสงออกไปยงญป น และกางเกงชนใน กางเกงชนในชนดบรฟ ไนทเชต พจามาทาดวยฝาย (HS 610711) ทสงออกไปยงญป น เปนตน สวนสนคาสงออกกลมเครองนงหมทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เครองยกทรง (HS 621210) ทสงออกไปยงญป น

87

เสอผาเดกออน (HS 611120) ทสงออกไปยงมาเลเซย และเชตของบรษทอดวยฝาย (HS 620520) ทสงไปยงมาเลเซย เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

ตารางท 3.7 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองนงหมในไทย

ในป 2555







(รอยละ)

ความ


แตมตอ




อาเซยน 4,147 92 2 72 15 20 +1.71 - สงคโปร 1,111 - มาเลเซย 808 15 2 99 20 10 -3.18 - เมยนมาร 717 0 0 100 10 0 0.00 - ฟลปปนส 539 42 8 100 15 52 +4.56 - เวยดนาม 327 26 8 100 16 52 +10.16 - ลาว 283 0 0 100 10 1 -1.16 - กมพชา 200 0 0 100 20 0 -0.21 - อนโดนเซย 106 9 9 100 15 58 +7.35 - บรไน 54 0 0 2 10 0 0.00 ญป น 7,578 464 6 100 9 72 +0.25 จน 1,279 161 13 100 16 77 +16.51 ออสเตรเลย 1,241 67 5 98 7 72 +4.17 เกาหลใต 926 86 9 91 13 79 +12.08 อนเดย 125 1 1 83 3 36 +24.85 รวมทกประเทศ 15,297 871 6 91 11 62 +4.83 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของ


88

3.4.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองนงหมในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมเครองนงหมจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 2,249 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 14.35 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมเครองนงหมไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบสงดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบคอนขางสงทรอยละ 69 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคาสงถงรอยละ 100 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอสงถงรอยละ 28 จด (ดตารางท 3.8 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,813 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศญป น (170 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศเวยดนาม (71 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.8 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมเครองนงหมในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการ

นาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA เกอบทกประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ยกเวน กมพชา ออสเตรเลย อนเดย และเปร


รอยละ 6.15 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ทกประเทศทผนาเขาสนคากลมเครองนงหมในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา และประเทศทเพมขนจากปกอนหนามากทสด ไดแก ลาว เกาหลใต ฟลปปนส และมาเลเซย เพมขนรอยละ 21.31 18.44 15.86 และ 14.84 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.8 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมเครองนงหมทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน เสอเบลาสสตรทาดวยวตถทออนๆ (HS 62069000) ทนาเขาจากจน กระโปรงชนในทาดวยวตถทออนๆ (HS 62081900) ทนาเขาจากญป น และเครองยกทรงทาดวยวตถทออนๆ (HS 62121090) ทนาเขาจากจน เปนตน สวนสนคานาเขากลมเครองนงหมทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เครองยกทรง เครองรดเอวและตะโพก เครองรดทรง สายโยงกางเกง สายโยงถงนอง ทาดวยวสดอนๆ (HS 62121090) ทนาเขาจากจน และเชตของบรษทาดวยฝาย (HS 62052000) ทนาเขาจากจน เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

89

ตารางท 3.8 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองนงหมในไทย ในป 2555







(รอยละ)





อาเซยน 1,883 251 13 100 28 50 +8.1 - เวยดนาม 501 71 14 100 30 47 +4.26 - กมพชา 442 18 4 100 30 14 +9.5 - มาเลเซย 372 66 18 100 24 79 +14.84 - อนโดนเซย 300 34 11 100 27 47 +4.03 - สงคโปร 118 26 22 100 29 78 +2.56 - ฟลปปนส 71 13 18 100 30 61 +15.86 - ลาว 56 16 28 100 30 95 +21.31 - เมยนมาร 22 6 27 100 30 91 +11.79 - บรไน 0 0 0 100 30 0 0.00 จน 8,322 1,813 22 100 29 76 +5.84 ญป น 728 170 23 100 30 78 +0.69 อนเดย 391 1 0 93 10 3 +1.04 เกาหลใต 90 13 14 100 27 49 +18.44 ออสเตรเลย 29 1 3 100 11 14 +2.26 เปร 9 0 0 0 14 0 รวมทกประเทศ 11,452 2,249 20 100 28 69 +6.15 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

90

3.5 อตสาหกรรมเครองหนงและรองเทา 3.5.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองหนงและรองเทาในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมเครองหนงและรองเทาจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 444 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมเครองหนงและรองเทาของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดไมเตมททรอยละ 30 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 68 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 9 จด (ดตารางท 3.9 ประกอบ)


ประเทศญป นสามารถประหยดภาษไดมากทสด (198 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศ เกาหลใต (70 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศจน (62 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมเครองหนงและรองเทาอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.9 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมเครองหนงและรองเทาไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ใน

การสงออกไปประเทศภาคความตกลง FTA ในกลมอาเซยนทงหมดในระดบทตากวารอยละ 50 ยกเวนฟลปปนสและสงคโปร ขณะทการสงออกไปประเทศนอกกลมอาเซยนมเพยงจนและอนเดยทมอตราการใชสทธประโยชนตากวารอยละ 50


รอยละ 3.55 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผสงออกสนคากลม เครองหนงและรองเทาไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา และประเทศทเพมขนมากทสด ไดแก ฟลปปนส อนโดนเซย และเกาหลใต เพมขนรอยละ 33.60 11.87 และ 8.53 จด ตามลาดบ ยกเวนเพยงประเทศจน กมพชา และออสเตรเลยเทานนทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา ลดลงรอยละ 4.61 4.09 และ 1.25 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.9 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมเครองหนงและรองเทาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA

สงสด เชน รองเทาอนๆ (HS 640399) ทสงออกไปยงญป น ของอนๆ ทาดวยหนงฟอกหรอหนงอด (HS 420500) ทสงออกไปยงเกาหลใต และของทปกตพกตดกระเปาเครองแตงกายหรอกระเปาถอ (HS 420231) ทสงออกไปยงญป น เปนตน สวนสนคาสงออกกลมเครองหนงและรองเทาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน หนงโคกระบอทฟอกแลวหรอหนงครสตใน

91

สภาพชม (HS 410419) หนงโคกระบอทฟอกแลวหรอหนงครสตในสภาพแหง (HS 410449) ทสงออกไปยงจน เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

ตารางท 3.9 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองหนงและ

รองเทาในไทยในป 2555






(รอยละ)

ความ


แตมตอ




อาเซยน 9,496 94 1 37 8 15 +3.24 - เวยดนาม 3,188 52 2 28 13 28 +6.03 - อนโดนเซย 1,834 9 1 15 11 21 +11.87 - เมยนมาร 1,323 0 0 99 3 0 +0.03 - กมพชา 1,000 2 0 48 4 1 -4.09 - มาเลเซย 995 20 2 16 27 45 +1.12 - สงคโปร 751 - ฟลปปนส 236 11 5 100 8 64 +33.60 - ลาว 157 0 0 100 10 0 0.00 - บรไน 11 0 0 72 5 0 0.00 จน 4,097 62 2 100 9 12 -4.61 ญป น 2,438 198 8 99 13 65 +6.59 อนเดย 1,104 4 0 100 3 10 +5.53 เกาหลใต 1,078 70 6 100 9 73 +8.53 ออสเตรเลย 561 15 3 97 5 56 -1.25 รวมทกประเทศ 18,774 444 2 68 9 30 +3.55 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของ


92

3.5.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองหนงและรองเทาในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมเครองหนงและรองเทาจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 1,615 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 12 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมเครองหนงและรองเทาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบคอนขางสงดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบปานกลางทรอยละ 56 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 95 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอสงถงรอยละ 21 จด (ดตารางท 3.10 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,189 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศเวยดนาม (166 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (107 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.10 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมเครองหนงและรองเทาในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ใน

การนาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA เกอบทกประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 การเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนจากปกอนหนาโดยรวมทกประเทศภาคเพมขน

รอยละ 8.15 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผนาเขาสนคากลม เครองหนงและรองเทาในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา และประเทศทเพมขนมากทสด ไดแก เมยนมาร และญป น เพมขนรอยละ 47.69 และ 40.73 จด ตามลาดบ ยกเวนเพยงประเทศฟลปปนส อนโดนเซย และลาวเทานนทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา ลดลงรอยละ 28.59 7.72 และ 7.22 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.10 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมเครองหนงและรองเทาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน หบเดนทางขนาดใหญดานนอกเปนแผนพลาสตกหรอวตถทอ (HS 42022200) ทนาเขาจากจน และหบเดนทางขนาดใหญดานนอกทาดวยวสดอนๆ (HS 42021299) ทนาเขาจากจน เปนตน สวนสนคานาเขากลมเครองหนงและรองเทาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน หบเดนทางขนาดใหญดานนอกทาดวยวสดอนๆ (HS 42021299) ทนาเขาจากจน และหบเดนทางขนาดใหญดานนอกเปนแผนพลาสตกหรอวตถทอ (HS 42022200) ทนาเขาจากจน เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

93

ตารางท 3.10 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองหนงและรองเทาไทยในป 2555




มลคาภาษทผนาเขาในประเทศไทยประหยดได (ลานบาท)


(รอยละ)





อาเซยน 2,565 410 16 100 24 54 +0.15 - เวยดนาม 909 166 18 100 29 61 +2.9 - อนโดนเซย 682 97 14 99 24 49 -7.72 - มาเลเซย 660 107 16 100 19 54 +10.78 - สงคโปร 148 33 22 100 29 75 +9.32 - ฟลปปนส 92 1 1 100 12 5 -28.59 - กมพชา 61 2 4 96 29 14 +4.25 - เมยนมาร 8 2 25 100 30 84 +47.69 - ลาว 6 1 27 100 30 89 -7.22 - บรไน 0 0 0 100 30 0 0.00 ออสเตรเลย 278 1 0 13 10 59 +7.66 จน 9,456 1,189 13 98 21 59 +19.17 อนเดย 288 1 0 41 6 21 +3.42 ญป น 284 8 3 89 17 16 +40.73 เกาหลใต 146 5 4 65 13 20 +12.93 เปร 0 รวมทกประเทศ 13,017 1,615 12 95 21 56 +8.15 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

94

3.6 อตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ 3.6.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอญมณและเครองประดบในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมอญมณและเครองประดบจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 1,178 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 3.86 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมอญมณและเครองประดบของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดในระดบคอนขางสงทรอยละ 68 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 83 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 7 จด (ดตารางท 3.11 ประกอบ)


ประเทศอนเดยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (558 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศญป น (254 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศออสเตรเลย (234 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมอญมณและเครองประดบอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.11 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมอญมณและเครองประดบมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ใน

การสงออกไปประเทศภาคความตกลง FTA เพยงสามประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก ออสเตรเลย ญป น และเกาหลใต


ไมมการเปลยนแปลงเลย เนองจากอตราการใชสทธประโยชนเพมขนเพยงรอยละ 1.13 จด อยางไรกตาม หากพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา เกาหลใต ฟลปปนส และอนโดนเซย เปนประเทศท ผสงออกสนคากลมอญมณและเครองประดบมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนมากทสด โดยเพมขนรอยละ 36.73 21.84 และ 19.64 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน หลายประเทศกมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา ไดแก จน และออสเตรเลย แตลดลงไมมากนก เพยงรอยละ 8.06 และ 4.05 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.11 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมอญมณและเครองประดบทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน เครองเพชรพลอยและรปพรรณทาดวยโลหะมคาอนๆ (HS 711319) ทสงออกไปอนเดยและญป น และเครองเพชรพลอยและรปพรรณทาดวยเงน (HS 711311) ทสงออกไปออสเตรเลย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมอญมณและเครองประดบทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เพชร (HS 710239) ทสงออกไปอนเดย ทบทม แซปไฟร และมรกต (HS 710490) ท

95

สงออกไปอนเดย และเครองเพชรพลอยและรปพรรณทาดวยโลหะมคาอนๆ (HS711319) ทสงออกไปอนเดย และเครองเพชรพลอยและรปพรรณทาดวยโลหะมคาอนๆ (HS711319) ทสงออกไปจน เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

ตารางท 3.11 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอญมณและ

เครองประดบในไทยในป 2555







(รอยละ)

ความ


แตมตอ




อาเซยน 2,740 28 1 44 11 19 +7.95 - สงคโปร 1,364 - มาเลเซย 646 16 2 88 10 27 +3.87 - อนโดนเซย 219 7 3 88 14 25 +19.64 - บรไน 210 0 0 100 5 0 -0.08 - เวยดนาม 119 4 3 54 24 28 +5.14 - กมพชา 109 0 0 100 14 0 0.00 - ฟลปปนส 28 1 2 100 10 22 +21.84 - เมยนมาร 28 0 0 100 23 0 0.00 - ลาว 17 0 0 100 3 0 0.00 อนเดย 10,563 558 5 100 8 53 -0.69 ญป น 7,746 254 3 62 5 99 +8.30 ออสเตรเลย 5,189 234 5 98 5 92 -4.05 จน 1,309 83 6 100 16 26 -8.06 เกาหลใต 436 22 5 98 7 75 +36.73 รวมทกประเทศ 27,983 1,178 4 83 7 68 +1.13 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของ


96

3.6.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอญมณและเครองประดบในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมอญมณและเครองประดบจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 26 ลานบาท หรอคดเปนเพยงรอยละ 0.1 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมอญมณและเครองประดบไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบตาทเพยงรอยละ 4 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคา รอยละ 20 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 29 จด (ดตารางท 3.12 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศญป นสามารถประหยดภาษไดมากทสด (14 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศออสเตรเลย (9 ลานบาท) (ดตารางท 3.12 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมอญมณและเครองประดบในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA

ในการนาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA เกอบทงหมดในระดบตามาก ยกเวนญป นกบออสเตรเลยซงมอตราการใชสทธประโยชนอยทรอยละ 37 และ 30 ตามลาดบ


ไมมการเปลยนแปลงเลย เนองจากอตราการใชสทธประโยชนเพมขนเพยงรอยละ 1.03 จด อยางไรกตาม หากพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ญป น และออสเตรเลยเปนประเทศทผนาเขาสนคากลมอญมณและเครองประดบในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนมากทสด โดยเพมขนรอยละ 11.46 และ 10.26 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน บางประเทศมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา ไดแก อนโดนเซย และอนเดย ลดลงรอยละ 10.57 และ 5.75 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.12 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมอญมณและเครองประดบทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก

FTA สงสด เชน ของทาดวยทองคาหรอเงน (HS 71159010) ทนาเขาจากญป น และของทาดวยไขมกธรรมชาตหรอไขมกเลยง (HS 71161000) ทนาเขาจากออสเตรเลย เปนตน สวนสนคานาเขากลม อญมณและเครองประดบทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เครองเพชรพลอยและรปพรรณทาดวยโลหะมคาอนๆ (HS 71131990) ทนาเขาจากเมยนมาร สงคโปร และอนเดย เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

97

ตารางท 3.12 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอญมณและเครองประดบในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 3,241 2 0.05 88 20 0.3 -0.17 - สงคโปร 1,494 0 0 85 20 0 0.00 - มาเลเซย 1,389 0.5 0.03 98 20 0.2 -0.05 - อนโดนเซย 201 1 1 92 20 3 -10.57 - เมยนมาร 107 0 0 5 20 0 0.00 - เวยดนาม 40 0 0 91 20 0 0.00 - กมพชา 9 0 0 54 20 0 0.00 - ฟลปปนส 1 0 0 35 17 0 0.00 - ลาว 0 0 0 100 20 0 0.00 - บรไน 0 อนเดย 13,240 0.05 0 1 12 0.2 -5.75 จน 718 0.4 0.1 21 16 1 -2.39 ญป น 439 14 3.3 45 14 37 +11.46 เกาหลใต 339 0.1 0.03 17 14 3 +2.48 ออสเตรเลย 331 9 2.6 46 20 30 +10.26 เปร 6 0 0 0.03 7 0 รวมทกประเทศ 18,315 26 0.1 20 19 4 +1.03 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

98

3.7 อตสาหกรรมเคมภณฑ 3.7.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเคมภณฑในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมเคมภณฑจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 5,489 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 3 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมเคมภณฑของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 71 จาก ความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 71 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 7 จด (ดตารางท 3.13 ประกอบ)


ประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,917 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (921 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศเวยดนาม (600 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะท ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมเคมภณฑอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.13 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมเคมภณฑไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA นอกกลมอาเซยนในระดบทสงกวารอยละ 50 โดยการสงออกไปประเทศอาเซยน อนไดแก มาเลเซย กมพชา เมยนมาร ลาว และบรไน มอตราการใชสทธประโยชนตากวา รอยละ 50


รอยละ 7.16 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผสงออกสนคากลมเคมภณฑมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา และประเทศทเพมขนมากทสด ไดแก จน ญป น ฟลปปนส และอนเดย เพมขนรอยละ 16.86 9.41 9.12 และ 8.25 จด ตามลาดบ ยกเวนประเทศบรไน เกาหลใต อนโดนเซย และมาเลเซย ทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา และประเทศทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนมากทสด คอ บรไน ลดลงรอยละ 18.48 จด (ดตารางท 3.13 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมเคมภณฑทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน สวนผสมหวเชอนาหอม (HS 270750) ทสงออกไปยงจน และแชมพ (HS 330510) ทสงออกไปยงอนโดนเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมเคมภณฑทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน แชมพ (HS 330510) ทสงออกไปยงมาเลเซย และตวละลายทเปนสารอนนทรย

99

ผสม (HS 382490) ทสงออกไปยงเวยดนาม เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

ตารางท 3.13 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเคมภณฑในไทย

ในป 2555






(รอยละ)

ความ


แตมตอ




อาเซยน 76,897 2,451 3 62 10 50 +0.12 - อนโดนเซย 16,340 921 6 92 8 74 -3.04 - มาเลเซย 12,165 197 2 39 17 23 -3.02 - สงคโปร 10,901 - เวยดนาม 10,171 600 6 76 12 52 -0.57 - ฟลปปนส 8,587 408 5 100 7 73 +9.12 - กมพชา 7,991 42 1 52 10 7 +0.83 - เมยนมาร 5,654 32 1 47 10 9 +6.57 - ลาว 5,053 251 5 100 14 20 +2.83 - บรไน 34 0 0 92 6 9 -18.48 จน 41,011 1,917 5 100 5 93 +16.86 ญป น 31,517 422 1 40 4 85 +9.41 เกาหลใต 9,087 327 4 88 6 68 -6.34 อนเดย 7,350 142 2 92 4 51 +8.25 ออสเตรเลย 6,726 229 3 85 5 80 -2.11 รวมทกประเทศ 172,588 5,489 3 71 7 71 +7.16 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของ


100

3.7.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเคมภณฑในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมเคมภณฑจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 3,963 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมเคมภณฑไดร บประโยชนจาก ความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดไมเตมทท รอยละ 63 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 43 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 7 จด (ดตารางท 3.14 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,193 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศญป น (738 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (675 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.14 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมเคมภณฑในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขา

มาจากประเทศภาคความตกลง FTA เกอบทกประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ยกเวนเมยนมาร กมพชา เวยดนาม เกาหลใต และอนเดย


รอยละ 15.47 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผนาเขาสนคากลมเคมภณฑในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา และประเทศทเพมขนมากทสด ไดแก ออสเตรเลย อนเดย และจน เพมขนรอยละ 40.4 24.18 และ 20.84 จด ตามลาดบ ยกเวนเพยงประเทศเมยนมาร เวยดนาม ลาว และอนโดนเซย ทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา และประเทศทลดลงจากปกอนมากทสด ไดแก เมยนมาร ลดลงรอยละ 27.31 จด (ดตารางท 3.14 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมเคมภณฑทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน สงปรงแตงทใชแตงเสรมความงามอนๆ สารเตมแตงสาหรบนามนหลอลนอนๆ (HS 33049990) ทนาเขาจากอนโดนเซย และตวกอปฏกรยา ตวเรงปฏกรยาและสงปรงแตง คะตะไลส ทไมไดระบหรอรวมไวในทอน (HS 38159000) ทนาเขาจากญป น เปนตน สวนสนคานาเขากลมเคมภณฑทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ของผสมของสารทมกลนหอมอนๆ (HS33029000) ทนาเขาจากสงคโปร และของอนๆ ทาดวยพลาสตกอนๆ (HS 39269090) ทนาเขาจากญป น เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

101

ตารางท 3.14 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเคมภณฑในไทย ในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 61,699 1,743 3 49 8 70 +5.19 - มาเลเซย 20,375 675 3 50 8 86 +4.08 - สงคโปร 20,337 321 2 57 5 52 +11.19 - อนโดนเซย 14,570 536 4 37 11 84 -0.56 - เวยดนาม 2,701 96 4 76 8 36 -1.66 - ฟลปปนส 1,492 105 7 61 13 90 +18.27 - บรไน 1,038 - ลาว 818 11 1 27 5 97 -1.13 - เมยนมาร 299 0 0 0 14 0 -27.31 - กมพชา 69 0 0 1 9 0 0.00 จน 60,866 1,193 2 34 8 70 +20.84 ญป น 41,456 738 2 56 6 50 +16.96 เกาหลใต 12,912 158 1 30 8 46 +16.84 อนเดย 6,326 15 0 17 4 36 +24.81 ออสเตรเลย 4,187 115 3 25 14 68 +40.4 เปร 46 1 3 64 5 82 รวมทกประเทศ 187,493 3,963 2 43 7 63 +15.47 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

102

3.8 อตสาหกรรมปโตรเคม 3.8.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกปโตรเคมในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมปโตรเคมจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 3,374 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมปโตรเคมของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดสงถงรอยละ 90 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 64 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอ รอยละ 4 จด (ดตารางท 3.15 ประกอบ)


ประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (3,050 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศญป น (109 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศอนเดย (75 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรและเมยนมารไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของทงสองประเทศสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมปโตรเคมอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.15 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมปโตรเคมมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA เกอบทกประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ยกเวนอนเดย ลาว กมพชาและมาเลเซย


รอยละ 10.63 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผสงออกสนคากลม ปโตรเคมมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา และประเทศทเพมขนมากทสด ไดแก เวยดนาม และเกาหลใต เพมขนรอยละ 63.00 และ 59.34 จด ตามลาดบ ยกเวนประเทศอนเดยทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนามากทสด โดยลดลงรอยละ 6.76 จด (ดตารางท 3.15 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมปโตรเคมของไทยทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA

สงสด เชน กรดโพลคารบอกซลก และแอนไฮไดรด ฮาไลด เพอรออกไซด และเพอรออกซแอซด ของกรดโพลคารบอกซลก (HS 291736) และอพอกไซด อพอกซแอลกอฮอล อพอกซฟนอล และอพอกซอเทอร (HS 291020) ทสงออกไปจน เปนตน สวนสนคาสงออกกลมปโตรเคมของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน กรดโพลคารบอกซลก และแอนไฮไดรด ฮาไลด เพอรออกไซด และเพอรออกซแอซด ของกรดโพลคารบอกซลก (HS 291736) ทสงออกไปอนเดย

103

และฟนอล (ไฮดรอกซเบนซน) และเกลอของฟนอล (HS 290711) ทสงออกไปยงจน เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

ตารางท 3.15 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกปโตรเคมในไทย

ในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 38,710 107 0 6 5 95 +26.70 - อนโดนเซย 13,406 41 0 6 5 99 +9.56 - สงคโปร 11,631 - มาเลเซย 6,946 0 0 0 25 0 - เวยดนาม 6,422 66 1 21 5 100 +63.00 - ฟลปปนส 202 0 0 9 1 64 +4.11 - ลาว 97 0 0 100 5 0 0.00 - เมยนมาร 4 - กมพชา 0 0 0 100 22 0 0.00 - บรไน 0 จน 76,089 3,050 4 93 4 99 +9.74 อนเดย 11,755 75 1 99 2 32 -6.76 เกาหลใต 3,624 30 1 23 4 71 +59.34 ออสเตรเลย 3,612 3 0 1 5 99 -0.12 ญป น 3,550 109 3 61 5 95 +5.71 รวมทกประเทศ 137,339 3,374 2 64 4 90 +10.63 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรและเมยนมารไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ

MFN ของสงคโปรและเมยนมารสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว

- ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

104

3.8.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาปโตรเคมในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมปโตรเคมจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 127 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 0.5 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมปโตรเคมนาเขาไดร บประโยชนจาก ความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดสงถงรอยละ 99 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 9 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 5 จด (ดตารางท 3.16 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศสงคโปรสามารถประหยดภาษไดมากทสด (82 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศอนโดนเซย (43 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศญป น (2 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.16 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมปโตรเคมในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขา

มาจากประเทศภาคความตกลง FTA ทกประเทศในระดบทสง ยกเวนญป น ซงมอตราการใชสทธประโยชนรอยละ 64


สงมาก คอรอยละ 75.07 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ประเทศทผนาเขาสนคากลม ปโตรเคมในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนมากทสด ไดแก อนโดนเซย และญป น เพมขนรอยละ 60.35 และ 57.86 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.16 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคากลมปโตรเคมนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน

สไตรน (HS 29025000) ทนาเขาจากประเทศสงคโปร เปนตน สวนสนคากลมปโตรเคมนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน สารประกอบเฮตเทอโรไซคลก ทมไนโตรเจนเฮตเทอโรอะตอม 6-เฮกเซนแลกแทม (เอปซลอน-คาโพรแลกแทม) (HS 29337100) ทนาเขาจากญป น เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

105

ตารางท 3.16 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาปโตรเคมในไทย ในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 16,712 125 1 15 5 100 +32.29 - สงคโปร 10,404 82 1 16 5 100 0.00 - อนโดนเซย 4,245 43 1 20 5 100 +60.35 - มาเลเซย 2,063 0.2 0.01 0.2 5 100 0.00 - บรไน 0 - กมพชา 0 - ลาว 0 - เมยนมาร 0 - ฟลปปนส 0 - เวยดนาม 0 เกาหลใต 5,124 ญป น 3,435 2 0 2 5 64 +57.86 จน 2,025 0 0 0.1 5 0 อนเดย 971 ออสเตรเลย 1 เปร 0 รวมทกประเทศ 28,267 127 0.5 9 5 99 +75.07 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาจากประเทศเกาหลใต อนเดย และออสเตรเลยไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย

เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว


106

3.9 อตสาหกรรมพลาสตก 3.9.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกพลาสตกในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมพลาสตกจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 9,400 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 4 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมพลาสตกของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบคอนขางสงดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 67 จาก ความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 77 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 7 จด (ดตารางท 3.17 ประกอบ)


ประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (2,643 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (1,795 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศมาเลเซย (1,386 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมพลาสตกอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.17 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมพลาสตกมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ยกเวนเมยนมาร กมพชา ลาว และบรไน


รอยละ 4.17 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ประเทศทผสงออกสนคากลมพลาสตกม อตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนมากทสด ไดแก อนโดนเซย และฟลปปนส ลดลงรอยละ 14.25 และ 12.49 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน ประเทศทมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนมากทสด ไดแก จน เพมขนรอยละ 4.52 จด (ดตารางท 3.17 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมพลาสตกของไทยทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน โพลคารบอเนต (HS 390740) และเศษของพลาสตกอนๆ (HS 391590) ทสงออกไปจน และ โพลโพรพลน (HS 390210) ทสงออกไปยงอนโดนเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมพลาสตกของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ของอนๆ ททาดวยพลาสตก เชน ตะกรา ตะแกรง ผาปโตะ มล (HS 392690) ทสงออกไปมาเลเซย จน และญป น เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

107

ตารางท 3.17 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกพลาสตก ในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 88,848 4,445 5 73 13 58 -10.54 - อนโดนเซย 27,978 1,795 6 96 10 68 -14.25 - เวยดนาม 20,347 617 3 53 10 69 -4.72 - มาเลเซย 16,507 1,386 8 85 21 50 -3.55 - ฟลปปนส 9,677 639 7 100 12 55 -12.49 - สงคโปร 5,171 - เมยนมาร 3,493 0 0 5 3 2 +2.15 - กมพชา 3,018 6 0 37 9 5 -0.08 - ลาว 2,593 2 0 100 10 1 -0.16 - บรไน 63 0 0 0 15 0 0.00 จน 86,890 2,643 3 64 6 83 +4.52 ญป น 47,764 1,022 2 99 4 57 -8.48 อนเดย 17,900 404 2 91 4 54 +2.00 ออสเตรเลย 17,855 746 4 100 5 84 -6.14 เกาหลใต 6,386 139 2 47 7 71 +3.93 รวมทกประเทศ 265,642 9,400 4 77 7 67 -4.17 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของ


108

3.9.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาพลาสตกในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมพลาสตกจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 2,554 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมพลาสตกนาเขาไดรบประโยชนจาก ความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบไมเตมทเพยงรอยละ 43 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 66 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 6 จด (ดตารางท 3.18 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,386 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (385 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศเกาหลใต (215 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.18 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมพลาสตกในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขามา

จากประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ในขณะทการนาเขาจากบางประเทศใชสทธประโยชนในระดบตามาก ไดแก อนเดย กมพชา และลาว


ไมมการเปลยนแปลงเลย เนองจากอตราการใชสทธประโยชนเพมขนเพยงรอยละ 2.27 จด อยางไรกตาม หากพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ออสเตรเลย เวยดนาม มาเลเซย และอนเดย เปนประเทศทผนาเขาสนคากลมพลาสตกในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา และประเทศทเพมขนมากทสด คอ ออสเตรเลย เพมขนรอยละ 14.03 จด ในขณะเดยวกน ประเทศทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนามากทสด คอ กมพชา ลดลงรอยละ 29.90 จด (ดตารางท 3.18 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคากลมพลาสตกนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน

ของอนๆ ทาดวยพลาสตก และของททาดวยวตถอนๆ (HS 39269099) ทนาเขาจากประเทศจนและญป น เปนตน สวนสนคากลมพลาสตกนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ของอนๆ ทาดวยพลาสตก และของททาดวยวตถอนๆ (HS 39269099) ทนาเขาจากประเทศจน ซงเปนสนคาพกดเดยวกบสนคากลมพลาสตกทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

109

ตารางท 3.18 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาพลาสตก ในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 34,929 805 2 54 7 67 +1.75 - มาเลเซย 14,992 385 3 62 7 66 +2.81 - สงคโปร 12,699 160 1 40 6 60 -0.27 - อนโดนเซย 3,710 80 2 46 7 76 -7.20 - เวยดนาม 2,599 117 5 70 8 76 +6.32 - ฟลปปนส 902 63 7 94 8 89 +1.58 - กมพชา 25 0 0 99 10 0 -29.90 - ลาว 2 0 0 95 10 0 0.00 - เมยนมาร 0 0 0 89 23 0 0.00 - บรไน 0 0 0 100 5 0 0.00 ญป น 35,872 97 0 74 2 9 +1.17 จน 28,283 1,386 5 73 10 64 -1.19 เกาหลใต 11,019 215 2 69 6 49 +2.18 อนเดย 1,556 4 0 44 4 15 +2.81 ออสเตรเลย 872 46 5 79 9 62 +14.03 เปร 0 รวมทกประเทศ 112,531 2,554 2 66 6 43 +2.27 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

110

3.10 อตสาหกรรมยาง 3.10.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยางในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมยางจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 7,283 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมยางของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวมผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 51 จากความตกลง FTA ทม ความครอบคลมสนคารอยละ 34 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 11 จด (ดตารางท 3.19 ประกอบ)


ประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (3,366 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศมาเลเซย (2,242 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศเวยดนาม (817 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมยางอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.19 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมยางมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไปประเทศ

ภาคความตกลง FTA เพยง 4 ประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก บรไน เกาหลใต เวยดนาม และจน


รอยละ 15.77 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผสงออกสนคากลมยางมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา และประเทศทลดลงมากทสด ไดแก จน ลดลงรอยละ 31.38 จด ในขณะเดยวกน ประเทศภาคทมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนามากทสด คอ เวยดนาม เพมขนรอยละ 12.42 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.19 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมยางของไทยทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด

เชน ยางผสม (คอมพาวนด) ชนดอนวลแคไนซ ในลกษณะขนปฐมหรอเปนแผน แผนบางหรอเปนแถบอนๆ (HS 400599) ทสงออกไปยงจน ยางเรเดยลชนดใชกบรถยนตนง (HS 401110) และยางเรเดยลชนดใชกบรถบสหรอรถบรรทก (HS 410120) ทสงออกไปมาเลเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมยางของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ยางผสม (คอมพาวนด) ชนดอนวลแคไนซ ในลกษณะขนปฐมหรอเปนแผน แผนบางหรอเปนแถบอนๆ (HS 400599) ทสงออก

111

ไปยงจนและมาเลเซย เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

ตารางท 3.19 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยางในไทย

ในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 86,276 3,585 4 42 20 43 +1.01 - มาเลเซย 49,972 2,242 4 26 31 46 +4.77 - เวยดนาม 11,382 817 7 53 21 65 +12.42 - อนโดนเซย 7,333 326 4 100 8 50 -6.20 - สงคโปร 5,567 - ฟลปปนส 4,183 151 4 92 10 39 +3.31 - กมพชา 3,442 0 0 100 14 0 -0.10 - เมยนมาร 2,269 0.1 0 1 11 8 +7.62 - ลาว 2,010 26 1 100 8 14 -5.58 - บรไน 119 21 18 94 20 95 -1.89 จน 181,658 3,366 2 38 8 57 -31.38 ญป น 45,515 5 0.01 2 2 23 -7.55 เกาหลใต 20,419 114 1 10 8 73 +1.30 อนเดย 12,589 71 1 39 3 40 -6.87 ออสเตรเลย 8,209 141 2 96 5 36 -1.84 รวมทกประเทศ 354,666 7,283 2 34 11 51 -15.77 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของ


112

3.10.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายางในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมยางจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 1,454 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 3 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมยางนาเขาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดรอยละ 62 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 69 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอ รอยละ 8 จด (ดตารางท 3.20 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศญป นสามารถประหยดภาษไดมากทสด (482 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศเกาหลใต (333 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (235 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.20 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมยางในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขามาจาก

ประเทศภาคความตกลง FTA เพยง 6 ประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก มาเลเซย อนโดนเซย เวยดนาม ฟลปปนส เกาหลใต และอนเดย


รอยละ 4.11 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผนาเขาสนคากลมยางในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา และประเทศทเพมขนมากทสด ไดแก อนเดย และญป น เพมขนรอยละ 14.38 และ 12.07 จด ตามลาดบ ยกเวนเพยงประเทศลาวและสงคโปรทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา โดยประเทศลาวลดลงมากทสดถงรอยละ 85.08 จด (ดตารางท 3.20 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคากลมยางนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน ยาง

นอกชนดอดลมชนดทใชกบรถยนตนง (รวมถงสเตชนแวกอนและรถแขง) (HS 40111000) ทนาเขาจากประเทศญป น อนโดนเซย และเกาหลใต เปนตน สวนสนคากลมยางนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ของอนๆ ทาดวยยางวลแคไนซนอกจากยางแขง (HS 40169990) ทนาเขาจากญป นและจน เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

113

ตารางท 3.20 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายางในไทย ในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 7,598 463 6 83 9 80 +0.07 - มาเลเซย 3,999 235 6 72 9 88 +0.03 - อนโดนเซย 1,953 144 7 97 9 86 -1.87 - เวยดนาม 886 60 7 94 9 73 -0.98 - สงคโปร 604 14 2 89 9 30 -3.59 - ฟลปปนส 151 9 6 100 10 60 +8.6 - กมพชา 5 0 0 100 10 0 0.00 - ลาว 0 0 0 100 10 0 -85.08 - เมยนมาร 0 0 0 100 10 0 0.00 - บรไน 0 0 0 100 10 0 0.00 ญป น 19,352 482 2 66 8 48 +12.07 เกาหลใต 8,823 333 4 72 6 82 -1.74 จน 7,269 158 2 56 8 47 +2.28 อนเดย 587 15 2 85 4 68 +14.38 ออสเตรเลย 155 4 3 84 9 38 +1.21 เปร 0 รวมทกประเทศ 43,784 1,454 3 69 8 62 +4.11 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

114

3.11 อตสาหกรรมไมและเฟอรนเจอรไม 3.11.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกไมและเฟอรนเจอรไมในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 1,077 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมไมและเฟอรนเจอรไมของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 65 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 26 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 11 จด (ดตารางท 3.21 ประกอบ)


ประเทศมาเลเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (471 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (175 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศเวยดนาม (171 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมไมและเฟอรนเจอรไมอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.21 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการ

สงออกไปประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ยกเวนญป น เกาหลใต จน และลาว


ไมมการเปลยนแปลงเลย เนองจากอตราการใชสทธประโยชนลดลงเพยงรอยละ 0.08 จด อยางไรกตาม หากพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ฟลปปนส มาเลเซย ญป น และอนเดย เปนประเทศทผสงออกสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนามากทสด โดยลดลงรอยละ 8.12 5.50 4.57 และ 4.40 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน บางประเทศกมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา โดยประเทศบรไนเพมขนมากทสดคอรอยละ 32.60 จด (ดตารางท 3.21 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมไมและเฟอรนเจอรไมของไทยทใชประโยชนดานภาษศลกากร

จาก FTA สงสด เชน แผนชนไมอด (พารตเคลบอรด) (HS 441011) ทสงออกไปมาเลเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมไมและเฟอรนเจอรไมของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน แผนชนไมอด (พารตเคลบอรด) แผนชนไมอด เรยงแถว (โอเอสบ) และแผนไมทคลายกน (เชนแผนขกบอด) ทาดวยไมหรอวตถอนๆ จาพวกไม จะเกาะหรอตดรวมกนดวยเรซน (HS

115

441090) ทสงออกไปมาเลเซย เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

ตารางท 3.21 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออก

ไมและเฟอรนเจอรไมในไทยในป 2555







(รอยละ)





อาเซยน 11,275 876 8 87 14 67 +0.69 - มาเลเซย 4,211 471 11 85 21 66 -5.50 - เวยดนาม 2,760 171 6 97 10 63 +7.04 - อนโดนเซย 2,513 175 7 97 8 89 +3.74 - ฟลปปนส 643 55 9 100 15 59 -8.12 - สงคโปร 472 - เมยนมาร 294 0 0 53 6 0 0.00 - ลาว 191 2 1 100 30 3 +3.10 - กมพชา 175 0 0 92 18 0 -0.22 - บรไน 15 1 8 76 12 79 +32.60 จน 30,560 0 0 0 6 17 +6.88 ญป น 11,653 45 0 15 4 47 -4.57 เกาหลใต 2,235 3 0 8 5 25 +3.64 ออสเตรเลย 2,042 82 4 99 5 80 +2.04 อนเดย 1,905 72 4 100 6 59 -4.40 รวมทกประเทศ 59,670 1,077 2 26 11 65 -0.08 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของ


116

3.11.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาไมและเฟอรนเจอรไมในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 929 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 4 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมนาเขาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบปานกลางทรอยละ 40 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคาถงรอยละ 100 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 7 จด (ดตารางท 3.22 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (483 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (179 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศญป น (124 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.22 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ใน

การนาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 เชน อนโดนเซย เวยดนาม สงคโปร และออสเตรเลย อยางไรกตาม การนาเขาจากประเทศทสามารถประหยดภาษศลกากรไดมากทสดสองอนดบแรกในปนยงมอตราการใชสทธประโยชนไดตากวารอยละ 50 ไดแก จน (รอยละ 38) และมาเลเซย (รอยละ 37)


รอยละ 6.02 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผนาเขาสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา และประเทศทเพมขนมากทสด ไดแก อนเดย และเวยดนาม เพมขนรอยละ 27.42 และ 17.26 จด ตามลาดบ ยกเวนประเทศเกาหลใตทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนารอยละ 7.72 จด (ดตารางท 3.22 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA

สงสด เชน ทนงมเบาะ (HS 94016100) เฟอรนเจอรอนๆ ทาดวยไมและเฟอรนเจอรไม (HS 94036000) ทนาเขาจากประเทศจน และทนงใชกบยานพาหนะ (HS 94019099) ทนาเขาจากญป น เปนตน สวนสนคากลมไมและเฟอรนเจอรไมนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ทนงอนๆ (นอกจากของตามประเภท 94.02) จะปรบเปนเตยงไดหรอไมกตาม และสวนประกอบ(HS 94019039) ทนาเขาจากญป น และไมและเฟอรนเจอรไมอดพลายวด ไมและเฟอรนเจอรไมอดวเนยรและลามเนเตดวดอนๆ (HS 44129900) ทนาเขาจากจน เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

117

ตารางท 3.22 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขา ไมและเฟอรนเจอรไมในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 11,858 285 2 100 4 35 +8.62 - มาเลเซย 8,066 179 2 100 3 37 +9.24 - ลาว 1,864 11 1 100 2 7 +3.1 - เมยนมาร 780 7 1 100 7 18 +6.83 - อนโดนเซย 476 40 8 100 10 88 +0.74 - เวยดนาม 288 24 8 100 12 76 +17.26 - สงคโปร 258 18 7 100 9 84 +8.43 - กมพชา 72 0 0 100 2 0 0.00 - ฟลปปนส 53 6 11 100 14 83 +0.75 - บรไน 0 0 0 100 20 0 0.00 จน 7,079 483 7 100 11 38 +3.39 ญป น 3,243 124 4 100 8 51 -1.97 อนเดย 409 29 7 100 9 75 +27.42 ออสเตรเลย 230 5 2 100 4 88 +0.29 เกาหลใต 144 2 2 100 12 14 -7.72 เปร 0 0 0 17 20 0 รวมทกประเทศ 22,964 929 4 100 7 40 +6.02 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

118

3.12 อตสาหกรรมกระดาษและสงพมพ 3.12.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกกระดาษและสงพมพในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมกระดาษและสงพมพจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 1,290 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 4 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมกระดาษและสงพมพของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 47 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 63 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 12 จด (ดตารางท 3.23 ประกอบ)


ประเทศเวยดนามสามารถประหยดภาษไดมากทสด (610 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศมาเลเซย (413 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (123 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรและบรไนไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรและบรไนสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมกระดาษและสงพมพอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.23 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมกระดาษและสงพมพมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการ

สงออกไปประเทศภาคความตกลง FTA เพยงไมกประเทศทสงกวารอยละ 50 นนคอ เวยดนามและออสเตรเลย


รอยละ 22.61 จด และเมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ทกประเทศทผสงออกสนคากลมกระดาษและสงพมพมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา และประเทศทลดลงมากทสด ไดแก ฟลปปนส ออสเตรเลย และอนโดนเซย ลดลงรอยละ 52.08 35.14 และ 31.40 จด ตามลาดบยกเวนประเทศสงคโปรและบรไนทไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรและบรไนสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.23 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมกระดาษและสงพมพของไทยทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน กระดาษและกระดาษแขงทไมเคลอบ ชนดทใชสาหรบเขยน พมพหนกตงแต 40 กรมตอตารางเมตรขนไป แตไมเกน 150 กรมตอตารางเมตร เปนแผนทมดานหนงยาวไมเกน 435 มลลเมตร และอกดานหนงยาวไมเกน 297 มลลเมตร เมอคลออก (HS 480256) ทสงออกไปเวยดนาม เปนตน สวนสนคาสงออกกลมกระดาษและสงพมพของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากร

119

จาก FTA ไดอก เชน ผาอนามย (แพด) และแทมพอน แนปคน และแนปคนไลเนอรสาหรบเดกออน (HS 961900) ทสงออกไปยงมาเลเซย เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

ตารางท 3.23 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกกระดาษและสงพมพ

ในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 21,931 1,173 5 81 13 46 -20.55 - เวยดนาม 6,042 610 10 98 17 59 -13.32 - อนโดนเซย 4,414 123 3 97 6 50 -31.40 - มาเลเซย 4,364 413 9 97 22 49 -15.98 - สงคโปร 1,766 - กมพชา 1,747 0 0 45 5 0 0.00 - ฟลปปนส 1,736 22 1 100 6 24 -52.08 - ลาว 1,036 5 0 83 9 4 -0.73 - เมยนมาร 786 0 0 0 5 0 0.00 - บรไน 41 ออสเตรเลย 3,997 106 3 99 5 53 -35.14 เกาหลใต 3,855 0 0 0 7 0 0.00 จน 3,233 1 0 2 7 32 -8.31 ญป น 1,951 0 0 0 5 0 อนเดย 605 10 2 97 5 43 -25.62 รวมทกประเทศ 35,572 1,290 4 63 12 47 -22.61 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรและบรไนไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ

MFN ของสงคโปรและบรไนสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว


120

3.12.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขากระดาษและสงพมพในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมกระดาษและสงพมพจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 670 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมกระดาษและสงพมพนาเขาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดรอยละ 44 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 59 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 7 จด (ดตารางท 3.24 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศมาเลเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (208 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศอนโดนเซย (145 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศญป น (133 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.24 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมกระดาษและสงพมพในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ใน

การนาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 เชน อนโดนเซย มาเลเซย เวยดนาม และออสเตรเลย เปนตน อยางไรกตาม การนาเขาจากจนซงมมลคาการนาเขาสงสดในบรรดาประเทศภาค FTA มอตราการใชสทธประโยชนเพยงรอยละ 5


รอยละ 14.43 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผนาเขาสนคากลมกระดาษและสงพมพในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา และประเทศทเพมขนมากทสด ไดแก สงคโปร ญป น และเกาหลใต เพมขนรอยละ 23.25 12.66 และ 12.21 จด ตามลาดบ ยกเวนฟลปปนส ออสเตรเลย และกมพชา ทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา และฟลปปนสลดลงมากทสด รอยละ 47.57 จด (ดตารางท 3.24 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคากลมกระดาษและสงพมพนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA

สงสด เชน กระดาษและกระดาษแขงหมทงสองดานดวยแผนพลาสตกใส และบภายในดวยฟอยลอลมเนยม ใชสาหรบทาภาชนะบรรจผลตภณฑอาหารทเปนของเหลว (HS 48115920) ทนาเขาจากประเทศสงคโปร เปนตน สวนสนคากลมกระดาษและสงพมพนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกยงคงเปนกระดาษและกระดาษแขงหมทงสองดานดวยแผนพลาสตกใสและบภายในดวยฟอยลอลมเนยม ใชสาหรบทาภาชนะบรรจผลตภณฑอาหารทเปนของเหลว (HS 48115920) ทนาเขาจากประเทศสงคโปรเชนกน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

121

ตารางท 3.24 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขากระดาษและสงพมพในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 16,861 468 3 75 6 53 +17.87 - สงคโปร 7,900 90 1 91 5 25 +23.25 - อนโดนเซย 4,518 145 3 48 7 97 +2.88 - มาเลเซย 3,147 208 7 86 9 89 +1.08 - เวยดนาม 513 23 4 83 6 90 +20 - ฟลปปนส 392 2 0.4 18 9 31 -47.57 - กมพชา 243 0 0 0 10 0 -0.01 - ลาว 137 0 0 0 10 0 0.00 - เมยนมาร 5 0 0 3 10 0 0.00 - บรไน 5 0 0 2 10 0 0.00 จน 8,243 21 0.2 45 7 5 +2.23 ญป น 8,012 133 2 47 8 43 +12.66 เกาหลใต 2,223 37 2 46 6 66 +12.21 ออสเตรเลย 525 10 2 45 6 75 -6.44 อนเดย 326 1 0.2 43 4 9 +3.43 เปร 0 รวมทกประเทศ 36,191 670 2 59 7 44 +14.43 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

122

3.13 อตสาหกรรมซเมนต 3.13.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกซเมนตในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมซเมนตจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 556 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมซเมนตของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 42 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 55 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 8 จด (ดตารางท 3.25 ประกอบ)


ประเทศเวยดนามสามารถประหยดภาษไดมากทสด (169 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศกมพชา (136 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศมาเลเซย (121 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศเมยนมารไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ FTA สาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมน เทากบอตราภาษ MFN สวนผนาเขาในประเทศสงคโปรและบรไน ไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของประเทศเหลานสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.25 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมซเมนตมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA สวนใหญอยในระดบทสงกวารอยละ 50 ยกเวนกมพชา ลาว และอนเดย การเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนจากปกอนหนาโดยรวมทกประเทศภาคถอไดวา

ไมมการเปลยนแปลงเลย เนองจากอตราการใชสทธประโยชนลดลงเพยงรอยละ 1.66 จด อยางไรกตาม หากพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา จน และเวยดนามเปนประเทศทผสงออกสนคากลมซเมนตมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนมากทสด โดยลดลงรอยละ 12.06 และ 5.78 จด ตามลาดบ สวนประเทศอนๆ มอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา โดยเฉพาะอยางยงญป น และอนเดย เพมสงขนรอยละ 84.10 และ 20.36 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.25 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมซเมนตของไทยทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด

เชน ซเมนตแตงส (HS 252329) ทสงออกไปกมพชา เปนตน สวนสนคาสงออกกลมซเมนตของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอกยงคงเปนซเมนตแตงส (HS 252329) ทสงออกไปกมพชาเชนกน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

123

ตารางท 3.25 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกซเมนตในไทย ในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 21,717 518 2 56 9 40 -4.37 - เมยนมาร 5,629 - กมพชา 5,063 136 3 98 9 28 -0.01 - ลาว 3,146 0 0 94 5 0 +0.13 - เวยดนาม 2,205 169 8 63 15 88 -5.78 - อนโดนเซย 2,160 56 3 56 5 91 +15.18 - มาเลเซย 2,076 121 6 34 21 80 +0.05 - ฟลปปนส 950 36 4 100 6 67 +7.89 - สงคโปร 283 - บรไน 206 อนเดย 936 10 1 80 3 36 +20.36 ญป น 874 1 0.1 5 3 87 +84.10 ออสเตรเลย 532 4 1 15 5 96 +5.75 เกาหลใต 266 15 5 100 6 95 +0.57 จน 217 9 4 100 9 60 -12.06 รวมทกประเทศ 24,541 556 2 55 8 42 -1.66 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศเมยนมารไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ FTA สาหรบ

สนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมน เทากบอตราภาษ MFN - ผนาเขาในประเทศสงคโปรและบรไนไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN

ของประเทศเหลานสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

124

3.13.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาซเมนตในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมซเมนตจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 20 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 4 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมซเมนตนาเขาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดรอยละ 46 จาก ความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 94 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 7 จด (ดตารางท 3.26 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (12 ลานบาท) รองลงมาเปน ผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (2 ลานบาท) (ดตารางท 3.26 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมซเมนตในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขามา

จากประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ยกเวนสงคโปร ญป น และเกาหลใต


รอยละ 12.41 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผนาเขาสนคากลม ซเมนตในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา และประเทศทเพมขนมากทสด ไดแก อนเดย เวยดนาม และออสเตรเลย เพมขนรอยละ 64.4 51.44 และ 30.5 จด ตามลาดบ ยกเวนประเทศลาว เกาหลใต และสงคโปร ทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา โดยลดลงรอยละ 24.22 9.53 และ 5.14 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.26 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคากลมซเมนตนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน ของ

อนๆ ทาดวยซเมนต คอนกรต หรอทาดวยหนเทยม จะเสรมใหแขงแรงหรอไมกตาม (HS 68101990) ทนาเขาจากจน เปนตน สวนสนคากลมซเมนตนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน มอรทารและคอนกรต ชนดไมทนไฟ (HS 38245000) ทนาเขาจากญป น (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

125

ตารางท 3.26 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาซเมนตในไทย ในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 91 5 6 99 8 66 +29.34 - มาเลเซย 33 2 5 99 8 71 +6.54 - อนโดนเซย 22 1 6 98 8 62 +1.17 - เวยดนาม 15 1 7 100 8 74 +51.44 - สงคโปร 15 1 4 99 7 37 -5.14 - ฟลปปนส 6 1 10 100 10 100 +0.41 - เมยนมาร 0 0 0 100 1 0 0.00 - กมพชา 0 0 0 100 1 0 0.00 - ลาว 0 0 0 100 1 0 -24.22 - บรไน 0 จน 246 12 5 88 8 64 +12.14 ญป น 151 1 0 98 5 4 +0.15 อนเดย 44 1 2 100 3 70 +64.4 เกาหลใต 35 1 2 100 5 24 -9.53 ออสเตรเลย 14 1 8 100 10 76 +30.5 เปร 0 รวมทกประเทศ 581 20 4 94 7 46 +12.41 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

126

3.14 อตสาหกรรมเซรามก 3.14.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเซรามกในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมเซรามกจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 447 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 3 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมเซรามกของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 41 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 54 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 11 จด (ดตารางท 3.27 ประกอบ)


ประเทศมาเลเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (243 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศเวยดนามและจน (45 ลานบาท) ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรและบรไนไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมเซรามก อยทรอยละ 0 อยแลว สวนผนาเขาในประเทศเมยนมารไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากสนคาทเมยนมารนาเขาจากไทยในกลมนไมไดรบแตมตอดานภาษศลกากร (ดตารางท 3.27 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมเซรามกมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA หลายประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ยกเวนลาว กมพชา จน และอนเดย โดยเฉพาะลาวซงเปนประเทศภาค FTA ในอาเซยนทผสงออกในไทยสงออกสนคากลมนไปมากทสด

การเปลยนแปลงของอตราการใชสทธประโยชนจากปกอนหนาโดยรวมทกประเทศภาคลดลงรอยละ 13.07 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ประเทศทผสงออกสนคากลมเซรามกมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนามากทสด ไดแก จน และอนโดนเซย ลดลงรอยละ 25.18 และ 6.11 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน บางประเทศกมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา ไดแก เกาหลใต อนเดย และญป น เพมขนรอยละ 9.11 7.32 และ 6.34 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.27 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมเซรามกของไทยทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน กระเบองอนๆ (HS 690890) ทสงออกไปมาเลเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมเซรามกของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ฉนวนไฟฟาทาดวยเซรามก

127

(HS854620) ทสงออกไปยงจน เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

ตารางท 3.27 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเซรามก







(รอยละ)





อาเซยน 4,491 343 8 73 15 38 -6.56 - ลาว 1,217 0 0 100 5 0 -0.09 - มาเลเซย 795 243 31 89 41 75 +2.51 - เมยนมาร 761 - กมพชา 452 0 0 99 5 0 0.00 - อนโดนเซย 425 19 5 75 9 78 -6.11 - ฟลปปนส 410 35 9 100 11 79 -2.74 - สงคโปร 201 - เวยดนาม 182 45 25 94 28 89 +1.08 - บรไน 48 ญป น 5,997 17 0 13 2 94 +6.34 จน 2,693 45 2 100 12 16 -25.18 ออสเตรเลย 710 30 4 88 5 95 +0.09 เกาหลใต 264 12 5 100 8 58 +9.11 อนเดย 177 1 1 100 4 25 +7.32 รวมทกประเทศ 14,332 447 3 54 11 41 -13.07 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรและบรไนไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ

MFN ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว ในขณะทผนาเขาในประเทศเมยนมารไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากสนคาทมการนาเขาในกลมนไมไดรบแตมตอดานภาษศลกากรเลย


128

3.14.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเซรามกในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมเซรามกจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 2,567 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 16 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมเซรามกนาเขาไดรบประโยชนจาก ความตกลง FTA อยในระดบสงดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดรอยละ 76 จาก ความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 88 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 20 จด (ดตารางท 3.28 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,884 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศเวยดนาม (359 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (152 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.28 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมเซรามกในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขามา

จากประเทศภาคความตกลง FTA เพยง 5 ประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก อนโดนเซย เวยดนาม จน อนเดย และญป น


รอยละ 8.15 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผนาเขาสนคากลมเซรามกในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา และประเทศทเพมขนมากทสด ไดแก อนเดย และญป น เพมขนรอยละ 50.91 และ 12.2 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน บางประเทศมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา ไดแก เกาหลใต และฟลปปนส ลดลงรอยละ 8.78 และ 8.29 จด (ดตารางท 3.28 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคากลมเซรามกนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน

กระเบองปพนและทางเดน กระเบองปพนเตา หรอกระเบองตดผนง ทเปนเซรามกไมไดเคลอบ รวมทงหนโมเสกและของทคลายกน ทเปนเซรามกไมไดเคลอบ (HS 69079090) ทนาเขาจากจน เปนตน สวนสนคากลมเซรามกนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ผลตภณฑเซรามกอนๆ (HS 69149000) ทนาเขาจากญป นและจน เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

129

ตารางท 3.28 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเซรามกในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 4,053 607 15 100 18 59 +7.67 - มาเลเซย 2,209 152 7 100 11 26 -2.08 - เวยดนาม 1,249 359 29 100 29 99 +1.96 - อนโดนเซย 565 96 17 100 17 99 +7.26 - สงคโปร 28 0 0 97 17 0 0.00 - ฟลปปนส 3 0 0 92 16 0 -8.29 - เมยนมาร 0 0 0 100 29 0 0.00 - กมพชา 0 0 0 100 30 0 0.00 - ลาว 0 0 0 100 30 0 0.00 - บรไน 0 0 0 100 30 0 0.00 จน 9,372 1,884 20 84 25 93 +2.68 ญป น 2,767 71 3 90 11 52 +12.2 อนเดย 121 3 2 51 7 60 +50.91 เกาหลใต 70 1 1 65 14 12 -8.78 ออสเตรเลย 49 1 2 97 19 8 -4.60 เปร 0 รวมทกประเทศ 16,432 2,567 16 88 20 76 +8.05 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

130

3.15 อตสาหกรรมเหลกและเหลกกลา 3.15.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเหลกและเหลกกลาในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมเหลกและเหลกกลาจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 1,812 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 1 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมเหลกและเหลกกลาของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดไมเตมททรอยละ 26 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 59 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 11 จด (ดตารางท 3.29 ประกอบ)


ประเทศมาเลเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (761 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (367 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศเวยดนาม (320 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมเหลกและเหลกกลาอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.29 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมเหลกและเหลกกลามอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการ

สงออกไปประเทศภาคความตกลง FTA เกอบทกประเทศในระดบทตากวารอยละ 50 มเพยงประเทศญป นเทานนทมอตราการใชสทธประโยชนเกนกวารอยละ 50


รอยละ 11.00 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผสงออกสนคากลมเหลกและเหลกกลามอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา และประเทศทลดลงมากทสด ไดแก บรไน ออสเตรเลย และเวยดนาม ลดลงรอยละ 51.38 28.82 และ 20.37 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน ประเทศภาคทมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนามากทสด ไดแก เกาหลใต เพมขน รอยละ 6.82 จด (ดตารางท 3.29 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมเหลกและเหลกกลาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน มม รปทรง และหนาตดรปตางๆ ทาดวยเหลก หรอเหลกกลาไมเจอ หนาตดรป H (HS 721633) ทสงออกไปมาเลเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมเหลกและเหลกกลาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน หนาตดรป H ทาดวยเหลกหรอเหลกกลา (HS 721633) และแผนเหลก (HS 732690) ทสงออกไปยงมาเลเซยและเวยดนาม เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

131

ตารางท 3.29 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออก เหลกและเหลกกลาในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 60,141 1,343 2 72 14 22 -10.27 - มาเลเซย 12,287 761 6 96 30 21 -5.45 - อนโดนเซย 11,870 367 3 80 9 38 -8.28 - สงคโปร 9,092 - เวยดนาม 7,914 142 2 85 11 24 -20.37 - ลาว 7,128 0 0 100 5 0 -0.25 - เมยนมาร 5,017 0 0 34 3 0 -6.18 - ฟลปปนส 4,045 72 2 100 9 40 -4.53 - กมพชา 2,526 0 0 97 7 0 0.00 - บรไน 263 0 0 0 20 0 -51.38 ออสเตรเลย 20,242 320 2 99 5 32 -28.82 อนเดย 19,988 25 0 16 7 14 -16.33 ญป น 16,576 37 0 12 3 62 +1.39 จน 4,300 65 2 88 8 29 +0.15 เกาหลใต 3,214 22 1 21 8 43 +6.82 รวมทกประเทศ 124,461 1,812 1 59 11 26 -11.00 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของ


132

3.15.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเหลกและเหลกกลาในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมเหลกและเหลกกลาจากประเทศภาค ความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 6,104 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมเหลกและเหลกกลาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนรอยละ 75 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 52 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 5 จด (ดตารางท 3.30 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศญป นสามารถประหยดภาษไดมากทสด (2,891 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศจน (2,197 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศเกาหลใต (412 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.30 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมเหลกและเหลกกลาในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ใน

การนาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA เพยง 7 ประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 เชน เกาหลใต อนเดย และจน เปนตน


รอยละ 30.82 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผนาเขาสนคากลมเหลกและเหลกกลาในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา ยกเวนประเทศออสเตรเลย และลาวทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนา โดยประเทศทเพมขนมากทสด ไดแก อนเดย ญป น และอนโดนเซย เพมขนรอยละ 41.3 36.47 และ 34.02 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.30 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมเหลกและเหลกกลาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA

สงสด เชน ผลตภณฑแผนรดทาดวยเหลกกลาเจออนๆ มความกวางตงแต 600 มลลเมตรขนไป (HS 72253090) ทนาเขาจากจน เปนตน สวนสนคานาเขากลมเหลกและเหลกกลาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ของอนๆ ทาดวยเหลกหรอเหลกกลา (HS 73269099) ทนาเขาจากญป นและจน เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

133

ตารางท 3.30 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขา เหลกและเหลกกลาในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 20,084 504 3 70 8 52 +20.93 - มาเลเซย 6,264 281 4 92 8 69 +15.67 - เวยดนาม 6,125 123 2 48 6 76 +21.16 - ฟลปปนส 2,735 5 0 59 10 3 +1.17 - สงคโปร 2,198 8 0 88 9 4 +3.11 - อนโดนเซย 1,916 87 5 97 8 55 +34.02 - กมพชา 758 0 0 0 12 0 0.00 - ลาว 61 0 0 29 10 0 -6.33 - เมยนมาร 21 0 0 84 10 0 0.00 - บรไน 7 0 0 2 10 0 0.00 ญป น 169,666 2,891 2 53 4 76 +36.47 จน 76,749 2,197 3 61 7 77 +18.61 เกาหลใต 37,749 412 1 26 5 87 +11.14 อนเดย 7,395 87 1 48 4 80 +41.3 ออสเตรเลย 3,867 14 0 18 7 36 -14.42 เปร 1 รวมทกประเทศ 315,510 6,104 2 52 5 75 +30.82 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

134

3.16 อตสาหกรรมยานยนต7 3.16.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยานยนตในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมยานยนตจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 33,848 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 11 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมยานยนตของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบสงดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดในระดบสงถงรอยละ 56 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 87 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอ รอยละ 23 จด (ดตารางท 3.31 ประกอบ)


ประเทศอนโดนเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (18,160 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศฟลปปนส (6,098 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศออสเตรเลย (3,905 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรและญป นไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมยานยนตอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.31 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมยานยนตมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA สวนใหญในระดบทสงกวารอยละ 50 ยกเวน ลาว กมพชา เมยนมาร บรไน และเกาหลใต


รอยละ 20.41 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ประเทศทผสงออกสนคากลมยานยนตมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนามากทสด ไดแก มาเลเซย อนโดนเซย และออสเตรเลย ลดลงรอยละ 31.09 27.36 และ 27.26 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน บางประเทศภาคมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา ไดแก จน เพมขนรอยละ 31.05 จด (ดตารางท 3.31 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมยานยนตทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน รถยนตหรอยานยนตอนๆ เครองยนตดเซลสาหรบขนสงบคคลเปนหลก ขนาด 1,500 ถง 2,500 ซซ (HS 870332) และรถยนตหรอยานยนตอนๆ เครองยนตกาซโซลน สาหรบขนสงบคคล ขนาดความจ 1,000 ถง 1,500 ซซ (HS 870322) ทสงออกไปยงอนโดนเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมยานยนตทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน รถยนตหรอยานยนตอนๆ

7 อตสาหกรรมยานยนตไมนบรวมถงการผลตรถจกรยานยนต

135

เครองยนตกาซโซลน สาหรบขนสงบคคล ขนาดความจ 1,000 ถง 1,500 ซซ (HS 870322) ทสงออกไปยงอนโดนเซย เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

อยางไรกตาม ในป 2555 อตราการใชสทธประโยชนในการสงออกยานยนตไปประเทศภาค

หลายประเทศมแนวโนมลดลงอยางมาก เชน อนโดนเซย มาเลเซย และออสเตรเลย เมอพจารณาลงไปทรายสนคา (พกดศลกากร 6 หลก) พบวา รถยนตนงเครองยนตกาซโซลน ขนาด 1,000-1,500 ซซ (HS 870322) ทสงออกไปอนโดนเซยและมาเลเซย มอตราการใชสทธประโยชนจาก FTA ลดลงจากรอยละ 100 ในป 2554 มาอยทรอยละ 35 และ 21 ตามลาดบ เนองจากสนคาทงสองรายการมมลคาการสงออกอยในระดบสง ทาใหเปนสองสนคาทถวงใหอตราการใชสทธประโยชนในภาพรวมของการสงออกยานยนตไปประเทศทงสองลดลงอยางชดเจน ในป 2555 มลคาการประหยดภาษทสญเสยไปรวมกนแลวกวาหมนลานบาท นอกจากน ยงพบกรณทคลายคลงกนในออสเตรเลย โดยยานยนตสาหรบขนสงของ นาหนกรถรวมนาหนกบรรทก (จ.ว.ดบเบลย) ไมเกน 5 ตน (HS 870421) มอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากรอยละ 100 ในป 2554 ลงมาเหลอรอยละ 43 ในป 2555 มผลใหสญเสยภาษทควรจะประหยดไดไปประมาณ 2,107 ลานบาท (ดตารางท 3.32) คณะผวจยไดสงขอมลดงกลาวใหแกผประกอบการทเกยวของในประเทศไทยเพอคนหาสาเหตของแนวโนมดงกลาว แตยงไมไดรบการตอบกลบมาอยางชดเจน โดยจากการสอบถามในเบองตน พบวา มผผลตรายใหญหลายรายคอนขางมนใจวาไดใชสทธประโยชนจาก FTA อยางเตมทเสมอมา ดงนน คณะผวจยจงขอตดตามสาเหตและรายงานผลในโอกาสถดไป

136

ตารางท 3.31 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกยานยนตในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 157,263 29,485 19 92 36 56 -17.94 - อนโดนเซย 69,822 18,160 26 100 45 61 -27.36 - มาเลเซย 33,533 4,225 13 91 29 52 -31.09 - ฟลปปนส 27,608 6,098 22 100 28 77 -2.03 - ลาว 11,574 0 0 55 11 0 0.00 - กมพชา 4,910 47 1 100 24 9 -3.66 - เวยดนาม 3,136 954 30 91 59 55 +2.79 - เมยนมาร 2,320 0 0 29 34 0 0.00 - สงคโปร 2,206 - บรไน 2,155 0 0 100 20 0 0.00 ออสเตรเลย 107,795 3,905 4 100 6 52 -27.26 ญป น 25,790 อนเดย 10,268 181 2 92 2 96 +9.20 จน 2,349 276 12 57 25 82 +31.05 เกาหลใต 65 2 3 100 8 37 -11.86 รวมทกประเทศ 303,531 33,848 11 87 23 56 -20.41 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรและญป นไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN

ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก ตารางท 3.32 สนคาสงออกกลมยานยนตทมอตราการใชสทธประโยชนจาก FTA ในป 2555

ลดลงจากในป 2554 อยางมาก

พกด ศลกากร

ชอสนคา ประเทศผนาเขา

อตราการใชสทธ FTA (รอยละ)

มลคาการประหยดภาษทสญเสยไปใน

ป 2555 (ลานบาท) 2554 2555

870322 รถยนตนงเครองยนตกาซโซลน ขนาด 1,000-1,500 ซซ อนโดนเซย 100 35 9,256 870322 รถยนตนงเครองยนตกาซโซลน ขนาด 1,000-1,500 ซซ มาเลเซย 100 21 1,994

870421 ยานยนตสาหรบขนสงของ นาหนกรถรวมนาหนกบรรทก (จ.ว.ดบเบลย) ไมเกน 5 ตน

ออสเตรเลย 100 43 2,107


137

3.16.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายานยนตในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมยานยนตจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 12,176 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 26.21 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมยานยนตไดรบประโยชนจาก ความตกลง FTA อยในระดบสงดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบสงทรอยละ 70 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 63 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอสงถงรอยละ 35 จด (ดตารางท 3.33 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศอนโดนเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (5,593 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศญป น (4,014 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (1,192 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.33 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมยานยนตในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการนาเขามา

จากประเทศภาคความตกลง FTA บางประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 เชน อนโดนเซย ฟลปปนส และญป น


รอยละ 2.53 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผนาเขาสนคากลม ยานยนตในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา และประเทศทเพมขนมากทสด ไดแก จน และออสเตรเลย เพมขนรอยละ 22.5 และ 14.55 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน ประเทศทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนมากทสด คอ มาเลเซย ลดลงรอยละ 28.18 จด (ดตารางท 3.33 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมยานยนตทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน

ยานยนตสาหรบขนสงบคคลตงแตสบคนขนไป (HS 87021021) ทนาเขาจากญป น เปนตน สวนสนคานาเขากลมยานยนตทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ยานยนตสาหรบขนของ นาหนกรวมนาหนกบรรทกไมเกน 5 ตน (HS 87042119) ทนาเขาจากสงคโปร เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

138

ตารางท 3.33 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขายานยนตในไทย ในป 2555







(รอยละ)





อาเซยน 23,112 7,470 32 100 44 78 -10.28 - อนโดนเซย 15,644 5,593 36 100 36 99 +2.14 - มาเลเซย 3,397 1,192 35 100 75 50 -28.18 - สงคโปร 3,117 3 0 100 40 1 +1.06 - ฟลปปนส 854 683 80 100 80 100 -0.09 - ลาว 81 0 0 100 26 0 -8.86 - เวยดนาม 14 0 0 12 74 0 0.00 - เมยนมาร 4 0 0 99 27 0 0.00 - กมพชา 1 0 0 100 10 0 0.00 - บรไน 0 ญป น 37,103 4,014 11 47 28 71 +4.98 จน 6,286 604 10 87 19 44 +22.5 เกาหลใต 4,448 0 0 3 10 0 0.00 อนเดย 3,297 ออสเตรเลย 684 88 13 100 22 16 +14.55 เปร 0 รวมทกประเทศ 74,929 12,176 16 63 35 70 +2.53 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาสนคาจากอนเดยไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากสนคาทมการนาเขาในกลม

นอยนอกรายการลดภาษศลกากร - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

139

3.17 อตสาหกรรมชนสวนยานยนต 3.17.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกชนสวนยานยนตในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมชนสวนยานยนตจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 5,299 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 4 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมชนสวนยานยนตของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 34 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 68 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 18 จด (ดตารางท 3.34 ประกอบ)


ประเทศมาเลเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (2,192 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (1,896 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรและญป นไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมชนสวนยานยนตอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.34 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมชนสวนยานยนตมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออก

ไปประเทศภาคความตกลง FTA ทกประเทศในระดบทตากวารอยละ 50 โดยเฉพาะอยางยงมาเลเซยและอนเดย ซงมมลคาการสงออกเกนหมนลาน แตมอตราการใชสทธประโยชนตาทรอยละ 34 และ 20 ตามลาดบ


ไมมการเปลยนแปลงเลย เนองจากอตราการใชสทธประโยชนลดลงเพยงรอยละ 1.47 จด อยางไรกตาม หากพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ประเทศทผสงออกสนคากลมชนสวนยานยนตมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนมากทสด ไดแก ออสเตรเลย ลดลงรอยละ 11.11 จด ในขณะเดยวกน ประเทศทมอตราการใชสทธประโยชนเพมจากปกอนหนา ไดแก จน เพมขนรอยละ 16.45 จด (ดตารางท 3.34 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมชนสวนยานยนตทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน ถงเชอเพลงทยงไมไดประกอบ รวมถงฐานยดเครองยนต (HS 870899) ทสงออกไปอนโดนเซยและมาเลเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมชนสวนยานยนตทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน ถงเชอเพลงทยงไมไดประกอบ รวมถงฐานยดเครองยนต (HS 870899) ทสงออกไปยงมาเลเซย ฟลปปนส และอนโดนเซย เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

140

ตารางท 3.34 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกชนสวนยานยนต ในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 78,731 4,921 6 87 21 35 -0.57 - อนโดนเซย 36,446 1,896 5 78 15 44 -2.18 - มาเลเซย 23,396 2,192 9 100 28 34 +1.67 - เวยดนาม 8,989 572 6 100 24 27 -3.12 - ฟลปปนส 6,153 261 4 100 24 20 -6.98 - สงคโปร 1,641 - ลาว 882 0 0 100 8 0 -0.05 - กมพชา 792 0 0 84 12 0 +0.02 - เมยนมาร 383 - - 12 9 - 0.00 - บรไน 50 1 1 52 20 13 -0.54 ญป น 28,901 อนเดย 10,002 79 1 81 3 20 -7.92 ออสเตรเลย 8,796 151 2 98 5 35 -11.11 จน 3,777 146 4 83 14 49 +16.45 เกาหลใต 1,000 2 0 100 8 2 -1.59 รวมทกประเทศ 131,206 5,299 4 68 18 34 -1.47 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรและญป นไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN

ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

141

3.17.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาชนสวนยานยนตในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมชนสวนยานยนตจากประเทศภาคความ ตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 5,413 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 3 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมชนสวนยานยนตไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบคอนขางสงดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบปานกลางทรอยละ 46 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 46 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอสงถงรอยละ 14 จด (ดตารางท 3.35 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศอนโดนเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,357 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศฟลปปนส (1,185 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศจน (900 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.35 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมชนสวนยานยนตในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการ

นาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA บางประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก อนโดนเซย ฟลปปนส มาเลเซย เวยดนาม และจน ในขณะทญป นซงเปนประเทศภาค FTA ทสงออกชนสวน ยานยนตมาไทยมากทสด มอตราการใชสทธประโยชนเพยงรอยละ 22 เทานน


รอยละ 13.18 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ประเทศทผนาเขาสนคากลมชนสวน ยานยนตในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนามากทสด ไดแก ญป น และสงคโปรเพมขนรอยละ 9.31 และ 3.16 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน ประเทศทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนามากทสด ไดแก อนเดย ออสเตรเลย และเกาหลใต ลดลงรอยละ 28.51 20.67 และ 16.38 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.35 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมชนสวนยานยนตทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด

เชน กระปกเกยรทประกอบแลว (HS 87084027) ทนาเขาจากฟลปปนส เปนตน สวนสนคานาเขากลมชนสวนยานยนตทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน สวนประกอบและอปกรณประกอบของยานยนตตามประเภท 87.01 ถง 87.05 (HS 87089970) ทนาเขาจากญป น เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

142

ตารางท 3.35 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาชนสวนยานยนต ในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 28,880 3,306 11 100 15 80 +0.34 - อนโดนเซย 13,029 1,357 10 100 15 82 -0.17 - ฟลปปนส 11,004 1,185 11 100 13 83 +0.87 - มาเลเซย 3,209 556 17 100 24 73 -11.76 - เวยดนาม 1,306 204 16 99 23 69 -5.68 - สงคโปร 328 4 1 99 18 13 +3.16 - ลาว 3 0 0 98 30 0 0.00 - กมพชา 2 0 0 98 30 0 0.00 - เมยนมาร 0 0 0 100 27 0 0.00 - บรไน 0 0 0 100 27 0 0.00 ญป น 123,738 837 1 30 10 22 +9.31 จน 14,830 900 6 53 20 54 -10.75 เกาหลใต 7,352 341 5 81 24 21 -16.38 อนเดย 2,438 5 0 34 8 7 -28.51 ออสเตรเลย 576 24 4 94 20 17 -20.67 เปร 0 0 0 38 14 0 รวมทกประเทศ 177,814 5,413 3 46 14 46 +13.18 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

143

3.18 อตสาหกรรมสนคาอเลกทรอนกส 3.18.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอเลกทรอนกสในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมอเลกทรอนกสจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 1,513 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 0.3 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมอเลกทรอนกสของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดเพยงรอยละ 15 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 14 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 9 จด (ดตารางท 3.36 ประกอบ)


ประเทศมาเลเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (678 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศจน (250 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (214 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรและญป นไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมอเลกทรอนกสอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.36 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมอเลกทรอนกสไทยไปเกอบทกประเทศมอตราการใชประโยชนจากความตก

ลง FTA ในระดบตาถงตามาก ยกเวนเพยงมาเลเซยทการสงออกจากไทยมอตราการใชสทธประโยชนเกนครง นนคอ รอยละ 57


ไมมการเปลยนแปลงเลย เนองจากอตราการใชสทธประโยชนลดลงเพยงรอยละ 1.81 จด อยางไรกตาม หากพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ประเทศทผสงออกสนคากลมอเลกทรอนกสไทยมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนมากทสด ไดแก บรไน และเวยดนาม ลดลงรอยละ 26.52 และ 23.16 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน ประเทศทมอตราการใชสทธประโยชนเพมจากปกอนหนามากทสด ไดแก มาเลเซย เพมขนรอยละ 11.86 จด (ดตารางท 3.36 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมอเลกทรอนกสทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด

เชน เครองรบวทยกระจายเสยงทมบนทกเสยงหรอถอดเสยงประกอบอยดวย (HS 852721) ทสงออกไปมาเลเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมอเลกทรอนกสทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน กลองถายโทรทศน กลองบนทกภาพดจตอล และกลองถายบนทกวดโอ(HS 852580) และสวนประกอบและอปกรณประกอบสาหรบของตามประเภทท 85.19 ถง 85.21 (HS 852290) ทสงออกไปยงจน เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

144

ตารางท 3.36 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกอเลกทรอนกส ในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 141,744 1,080 1 20 10 19 -7.09 - มาเลเซย 54,929 678 1.2 9 18 57 +11.86 - สงคโปร 44,339 - ฟลปปนส 17,220 41 0.2 21 3 13 -2.46 - ลาว 8,397 3 0.03 99 6 0 -0.18 - เมยนมาร 4,962 1 0.01 52 5 1 +0.06 - อนโดนเซย 4,856 214 4.4 68 13 48 -1.60 - เวยดนาม 4,138 141 3.4 63 10 26 -23.16 - กมพชา 2,868 0 0.01 100 13 0 -0.02 - บรไน 34 2 6 98 18 32 -26.52 จน 169,263 250 0.1 10 9 7 +4.32 ญป น 91,551 เกาหลใต 26,885 109 0.4 36 8 14 -2.23 อนเดย 12,235 61 0.5 48 6 20 -7.20 ออสเตรเลย 9,577 13 0.1 35 5 8 +2.07 รวมทกประเทศ 451,255 1,513 0.3 14 9 15 -1.81 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรและญป นไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN

ของทง 2 ประเทศสาหรบสนคาทกรายการในกลมนอยทรอยละ 0 อยแลว - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

145

3.18.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอเลกทรอนกสในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมอเลกทรอนกสจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 4,396 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 1 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคานาเขากลมอเลกทรอนกสไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบปานกลางทรอยละ 65 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคาเพยงรอยละ 11 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 15 จด (ดตารางท 3.37 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศมาเลเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,713 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศจน (1,290 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศอนโดนเซย (912 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.37 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมอเลกทรอนกสในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการ

นาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA เพยง 5 ประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก อนโดนเซย มาเลเซย เวยดนาม ฟลปปนส และจน


รอยละ 3.85 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ประเทศทผนาเขาสนคากลมอเลกทรอนกสในไทยมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนามากทสด ไดแก ญป น และสงคโปร ลดลงรอยละ 20.35 และ 9.27 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน ประเทศภาคทมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนามากทสด ไดแก ฟลปปนส เพมสงขนรอยละ 55.9 จด (ดตารางท 3.37 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมอเลกทรอนกสทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด

เชน มอนเตอรและเครองฉายอนๆ (HS 85287292) ทนาเขาจากมาเลเซย เปนตน สวนสนคานาเขากลมอเลกทรอนกสทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน มอนเตอรและเครองฉายเฉพาะทใชในระบบประมวลผลขอมลอตโนมตอนๆ แบบส (HS 85285910) ทนาเขาจากญป นและจน เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

146

ตารางท 3.37 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาอเลกทรอนกส ในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 105,119 2,842 3 17 18 85 -2.15 - มาเลเซย 54,105 1,713 3 19 18 87 -3.82 - เวยดนาม 24,337 141 1 4 16 72 +4.04 - สงคโปร 11,280 3 0.03 4 12 7 -9.27 - อนโดนเซย 8,312 912 11 66 17 93 -1.13 - ฟลปปนส 7,001 73 1 7 17 77 +55.9 - ลาว 65 0 0 16 7 0 0.00 - กมพชา 16 0 0 64 10 0 0.00 - เมยนมาร 2 0 0 23 13 0 0.00 - บรไน 1 0 0 6 17 0 0.00 จน 205,236 1,290 0.6 8 14 57 -0.10 ญป น 49,024 186 0.4 11 11 29 -20.35 เกาหลใต 16,029 74 0.5 8 11 42 -2.30 อนเดย 400 4 1.1 40 6 28 +2.15 ออสเตรเลย 280 0 0.01 11 12 0.4 -0.62 เปร 0 0 0 57 6 - รวมทกประเทศ 376,088 4,396 1 11 15 65 -3.85 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

147

3.19 อตสาหกรรมเครองใชไฟฟา 3.19.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองใชไฟฟาในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมเครองใชไฟฟาจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 4,992 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมเครองใชไฟฟาของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดเพยงรอยละ 30 จาก ความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 48 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 13 จด (ดตารางท 3.38 ประกอบ)


ประเทศเวยดนามสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,880 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศมาเลเซย (1,104 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศอนโดนเซย (862 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมเครองใชไฟฟาอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.38 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมเครองใชไฟฟาไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA เพยง 2

ประเทศทอยในระดบเกนกวารอยละ 50 ไดแก เวยดนามและบรไน ในขณะทญป นและจน ซงเปนประเทศภาค FTA ทการสงออกจากไทยมมลคาสงสด มอตราการใชสทธประโยชนรอยละ 2 และ 11 ตามลาดบ


ไมมการเปลยนแปลงเลย เนองจากอตราการใชสทธประโยชนเพมขนเพยงรอยละ 1.82 จด อยางไรกตาม หากพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ประเทศทผสงออกสนคากลมเครองใชไฟฟาไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนมากทสด ไดแก บรไน และเกาหลใต เพมขนรอยละ 20.51 และ 7.53 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกน ประเทศทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนามากทสด ไดแก มาเลเซย และเมยนมาร ลดลงรอยละ 8.70 และ 6.32 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.38 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมเครองใชไฟฟาของไทยทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA

สงสด เชน ตเยนทมตแชแขงประกอบกน โดยมประตแยกกน (HS 841810) ทสงออกไปเวยดนาม เปนตน สวนสนคาสงออกกลมเครองใชไฟฟาของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก

148

FTA ไดอก เชน เครองจกรอตโนมตในเครองซกผา (HS 850110) ทสงออกไปจน เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

ตารางท 3.38 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองใชไฟฟา







(รอยละ)





อาเซยน 96,033 4,142 4 58 15 41 +2.90 - มาเลเซย 24,929 1,104 4 43 21 39 -8.70 - สงคโปร 19,160 - เวยดนาม 17,888 1,880 11 77 23 57 +5.31 - อนโดนเซย 16,587 862 5 96 10 50 +0.91 - ฟลปปนส 9,413 215 2 85 9 27 -5.24 - กมพชา 2,893 28 1 95 16 4 +4.14 - ลาว 2,863 10 0.3 100 7 6 +0.40 - เมยนมาร 2,030 3 0.1 48 4 6 -6.32 - บรไน 269 40 15 100 19 75 +20.51 ญป น 74,671 7 0.01 11 5 2 -1.17 จน 41,941 281 1 65 16 11 +3.43 ออสเตรเลย 13,725 273 2 90 5 44 -4.20 เกาหลใต 9,361 186 2 80 8 31 +7.53 อนเดย 8,460 104 1 81 6 23 -3.18 รวมทกประเทศ 244,191 4,992 2 48 13 30 +1.82 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของ


149

3.19.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองใชไฟฟาในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมเครองใชไฟฟาจากประเทศภาคความ ตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 4,340 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมเครองใชไฟฟานาเขาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดไมเตมททรอยละ 36 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 68 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 7 จด (ดตารางท 3.39 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,843 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศญป น (679 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (655 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.39 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมเครองใชไฟฟาในไทยจากความตกลง FTA เพยง 4 ประเทศทมอตราการใช

สทธประโยชนเกนครง ไดแก ฟลปปนส เวยดนาม อนโดนเซย และลาว ในขณะทจนและญป น ซงเปนประเทศภาค FTA ทสงออกมาไทยมากทสด มอตราการใชสทธประโยชนไมสงมากนก นนคอ รอยละ 42 และ 27 ตามลาดบ


ไมมการเปลยนแปลงเลย เนองจากอตราการใชสทธประโยชนเพมขนเพยงรอยละ 1.38 จด อยางไรกตาม หากพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ประเทศทผนาเขาสนคากลมเครองใชไฟฟาในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนมากทสด ไดแก เวยดนาม เพมขนรอยละ 12.88 จด ในขณะเดยวกน หลายประเทศกมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนามากทสด ไดแก ลาว และอนโดนเซย ลดลงรอยละ 21.25 และ 18.42 จด ตามลาดบ (ดตารางท 3.39 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคานาเขากลมเครองใชไฟฟาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด

เชน โคมระยาและโคมไฟอนๆ สาหรบเพดาน (HS 94051090) ทนาเขาจากจน เปนตน สวนสนคากลมเครองใชไฟฟาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เครองจกรไฟฟาและอปกรณไฟฟาอนๆ (HS 85437090) ทนาเขาจากจนและญป น เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

150

ตารางท 3.39 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองใชไฟฟา ในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 45,770 1,724 4 80 8 45 +2.02 - มาเลเซย 17,444 655 4 73 8 34 -3.05 - อนโดนเซย 9,585 471 5 97 7 57 -18.42 - ฟลปปนส 8,520 432 5 73 8 77 -0.45 - สงคโปร 6,178 15 0.2 76 6 3 +2.02 - เวยดนาม 3,229 124 4 98 7 59 +12.88 - ลาว 499 26 5 93 10 56 -21.25 - กมพชา 313 1 0.3 100 10 3 +2.64 - เมยนมาร 1 0 0 94 9 0 0.00 - บรไน 0 0 0 98 11 0 0.00 จน 63,879 1,843 3 58 9 42 +4.42 ญป น 58,457 679 1 69 7 27 +1.42 เกาหลใต 11,679 63 0.5 67 3 8 -1.31 อนเดย 1,670 4 0.2 58 6 8 +0.65 ออสเตรเลย 760 28 4 80 9 46 -9.15 เปร 0 0 0 10 10 0 รวมทกประเทศ 182,217 4,340 2 68 7 36 +1.38 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

151

3.20 อตสาหกรรมเครองจกรกล 3.20.1 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองจกรกลในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศภาคทนาเขาสนคากลมเครองจกรกลจากไทยสามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 7,584 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 2 เมอเทยบกบมลคาการสงออกสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคาสงออกกลมเครองจกรกลของไทยไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบปานกลางดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผสงออกสามารถใชประโยชนไดรอยละ 46 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 54 ของมลคาการสงออกทงหมด และใหแตมตอรอยละ 9 จด (ดตารางท 3.40 ประกอบ)


ประเทศอนโดนเซยสามารถประหยดภาษไดมากทสด (2,638 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขาในประเทศเวยดนาม (1,151 ลานบาท) และผนาเขาในประเทศมาเลเซย (1,080 ลานบาท) ตามลาดบ ในขณะทผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของสงคโปรสาหรบสนคาทมการคาขายกนกบไทยทกรายการในกลมเครองจกรกลอยทรอยละ 0 อยแลว (ดตารางท 3.40 ประกอบ)

ผสงออกสนคากลมเครองจกรกลมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการสงออกไป

ประเทศภาคความตกลง FTA เพยง 5 ประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก อนโดนเซย เวยดนาม เกาหลใต ออสเตรเลย และอนเดย ในขณะทญป นซงเปนประเทศภาคทมมลคาการนาเขาจากไทยมากทสด มอตราการใชสทธประโยชนเพยงรอยละ 2


ไมมการเปลยนแปลงเลย เนองจากอตราการใชสทธประโยชนเพมขนเพยงรอยละ 0.52 จด อยางไรกตาม หากพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา ประเทศทผสงออกสนคากลมเครองจกรกลมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนมากทสด ไดแก อนเดย ออสเตรเลย และบรไน เพมขนรอยละ 7.85 5.57 และ 5.25 จด ตามลาดบ ในขณะเดยวกนกมประเทศทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนหนามากทสด ไดแก ญป น ลดลงรอยละ 20.06 จด (ดตารางท 3.40 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคาสงออกกลมเครองจกรกลของไทยทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด เชน บลโดเซอร แองเกลโดเซอร เครองเกรด เครองเกลย เครองขด เครองตกเชงกล เครองขด เครองตกยาย ทมเครองจกรทโครงสรางสวนบน หมนได 360 องศา (HS 842952) ทสงออกไปอนโดนเซย เปนตน สวนสนคาสงออกกลมเครองจกรกลของไทยทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน เลนส ปรซม กระจกเงา และวตถเชงทศนศาสตรสาหรบกลองถาย

152

เครองฉาย หรอเครองขยาย หรอยอภาพถาย (HS 900211) ทสงออกไปยงจน เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

ตารางท 3.40 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผสงออกเครองจกรกล







(รอยละ)





อาเซยน 151,606 5,041 3 57 11 49 -3.59 - อนโดนเซย 44,780 2,638 6 78 9 74 +2.96 - สงคโปร 28,622 - มาเลเซย 22,646 1,080 5 61 20 45 -8.42 - เวยดนาม 17,867 1,151 6 57 17 61 -8.02 - ลาว 11,542 6 0.05 100 7 0 +0.31 - ฟลปปนส 10,928 164 2 98 4 34 -2.23 - เมยนมาร 7,883 0 0 14 4 0 0.00 - กมพชา 7,214 1 0.01 53 9 0 +0.11 - บรไน 125 2 1 74 9 26 +5.25 ญป น 75,549 0 0 0 7 2 -20.06 จน 33,045 580 2 93 10 21 -0.49 อนเดย 23,363 902 4 93 6 54 +7.85 ออสเตรเลย 23,306 604 3 96 5 54 +5.57 เกาหลใต 8,893 457 5 96 8 67 +3.46 รวมทกประเทศ 315,763 7,584 2 54 9 46 +0.52 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ผนาเขาในประเทศสงคโปรไมไดรบประโยชนดานภาษศลกากรเลย เนองจากอตราภาษ MFN ของ


153

3.20.2 การใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองจกรกลในไทย

ในป 2555 ผนาเขาในประเทศไทยทนาเขาสนคากลมเครองจกรกลจากประเทศภาคความตกลง FTA สามารถประหยดภาษคดเปนมลคารวม 5,897 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 1 เมอเทยบกบมลคาการนาเขาสนคาในกลมนทงหมดของไทย การทสนคากลมเครองจกรกลนาเขาไดรบประโยชนจากความตกลง FTA อยในระดบตาดงกลาว เนองจากในภาพรวม ผนาเขาสามารถใชประโยชนไดในระดบตาเพยงรอยละ 35 จากความตกลง FTA ทมความครอบคลมสนคารอยละ 73 ของมลคาการนาเขาทงหมด และใหแตมตอรอยละ 4 จด (ดตารางท 3.41 ประกอบ)


ประเทศไทยทนาเขามาจากประเทศจนสามารถประหยดภาษไดมากทสด (1,927 ลานบาท) รองลงมาเปนผนาเขามาจากประเทศญป น (1,880 ลานบาท) และผนาเขามาจากประเทศมาเลเซย (807 ลานบาท) ตามลาดบ (ดตารางท 3.41 ประกอบ)

ผนาเขาสนคากลมเครองจกรกลในไทยมอตราการใชประโยชนจากความตกลง FTA ในการ

นาเขามาจากประเทศภาคความตกลง FTA เพยงสองประเทศในระดบทสงกวารอยละ 50 ไดแก อนโดนเซยและฟลปปนส


รอยละ 10.27 จด เมอพจารณาแยกเปนรายประเทศ พบวา สวนใหญประเทศทผนาเขาสนคากลมเครองจกรกลในไทยมอตราการใชสทธประโยชนเพมขนจากปกอนหนา และประเทศทเพมขนมากทสด ไดแก เกาหลใต เพมขนรอยละ 33.75 จด ในขณะเดยวกน ประเทศทมอตราการใชสทธประโยชนลดลงจากปกอนมากทสด ไดแก ลาว ลดลงรอยละ 27.56 จด (ดตารางท 3.41 ประกอบ)

ในรายสนคา สนคากลมเครองจกรกลนาเขาทใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA สงสด

เชน เครองปรบอากาศทประกอบดวยพดลมซงขบดวยมอเตอร และมสวนทใชสาหรบเปลยนอณหภมและความชนแบบตดหนาตางหรอตดผนง ทมสวนประกอบสมบรณในตว หรอเปน “ระบบแยกสวน” (HS 84151010) ทนาเขาจากมาเลเซย เปนตน สวนสนคากลมเครองจกรกลนาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA ไดอก เชน อปกรณและเครองอปกรณสาหรบบงคบหรอควบคมโดยอตโนมตอนๆ ทใชไฟฟา (HS 90328990) ทนาเขาจากญป น เปนตน (ดสนคารายการอนๆ เพมเตมไดในเวบไซต www.tdri.or.th และ www.oie.go.th)

154

ตารางท 3.41 สรปการใชประโยชนดานภาษศลกากรจาก FTA โดยผนาเขาเครองจกรกล ในไทยในป 2555






(รอยละ)





อาเซยน 57,061 1,705 3 71 7 47 +5.4 - มาเลเซย 22,696 807 4 58 9 42 -3.05 - สงคโปร 11,188 27 0.2 66 4 8 +2.73 - อนโดนเซย 11,036 474 4 94 6 76 +4.99 - ฟลปปนส 7,532 261 3 75 7 67 -2.97 - เวยดนาม 4,339 136 3 83 9 37 +10.9 - ลาว 238 0.2 0.1 86 5 2 -27.56 - กมพชา 25 0 0 96 4 0 0.00 - เมยนมาร 7 0 0 87 6 0.1 +0.07 - บรไน 1 0 0 93 2 0 0.00 ญป น 237,831 1,880 1 72 4 25 +7.7 จน 116,194 1,927 2 77 4 48 +7.28 เกาหลใต 19,358 344 2 82 5 44 +33.75 อนเดย 8,495 13 0.2 31 3 16 -1.07 ออสเตรเลย 2,719 28 1 69 4 36 +8.57 เปร 0 0 0 62 1 0 รวมทกประเทศ 441,657 5,897 1 73 4 35 +10.27 ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: - ขอมลแยกตามอตสาหกรรมของประเทศเปรมเฉพาะขอมลการนาเขา ไมมขอมลการสงออก

155

บทท 4 การใชประโยชนจากโครงการความรวมมอและความตกลงยอมรบรวมภายใตความตกลง FTA เพอเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรม

นอกเหนอจากผลประโยชนจากการลดภาษศลกากรแลว ภาคอตสาหกรรมไทยยงไดใชประโยชนจากโครงการความรวมมอภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญป น (JTEPA) ผลประโยชนทผานมากคอ ความรและเทคโนโลยดานการผลต และโอกาสในการสงเสรมการคาและการลงทนระหวางกน อยางไรกตาม การดาเนนงานบางโครงการความรวมมอทผานมายงมปญหาและอปสรรคสาคญ ซงมผลใหภาคอตสาหกรรมไทยยงไมสามารถใชประโยชนได ในทานองเดยวกน การใชประโยชนจากความตกลงยอมรบรวม (MRA) ยงประสบปญหาสาคญอย โดยเฉพาะอยางยงสถานะของหนวยงานรบรองมาตรฐานในไทยทยงไมเขาเกณฑของฝายญป น 4.1 โครงการความรวมมอภายใตความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญป น (JTEPA) โครงการความรวมมอทเกยวของกบอตสาหกรรมทสนใจศกษาในงานวจยนมอยดวยกนสโครงการในสอตสาหกรรม ซงลวนอยในสาขาความรวมมอดานการสรางเสรมการคาและการลงทน ไดแก

1. โครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’ 2. โครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญป น 3. โครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต 4. โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม

4.1.1 โครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’ (Trade and Investment Promotion for ‘Kitchen of the World’ project) นบตงแตความตกลง JTEPA มผลบงคบใชจนถงป 2553 ทผานมา โครงการมความคบหนา

อยางเปนรปธรรม โดยเฉพาะอยางยงกจกรรมการถายทอดความรความเขาใจเกยวกบมาตรฐานความปลอดภยดานอาหารและกฎระเบยบทเกยวของในการสงออกสนคาอาหารไปญป น รปแบบของกจกรรมสวนใหญเปนการจดอบรมสมมนาเผยแพรใหแกผประกอบการทสนใจ รวมทงการเดนทางไปศกษางานดานความปลอดภยดานอาหารทประเทศญป น

1) สาระสาคญของโครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’ วตถประสงคของโครงการคอ การสงเสรมการสงออกผลตภณฑอาหารของไทย ซงรวมถง

วตถดบ อาหารเตรยมสาเรจ อาหารพรอมปรง และอาหารพรอมรบประทาน เนอหาหลกของโครงการก

156

คอ การปรบปรงคณภาพและมาตรฐานของผลตภณฑใหสามารถสงออกไปตลาดญป นและตลาดโลก รวมทงการสงเสรมการตลาด เพอขยายชองทางทางการคาในตลาดญป น รายละเอยดของกจกรรมของโครงการ มดงน

การสงเสรมการสรางผลตภณฑมลคาเพมสง โดยการปรบปรงและยกระดบมาตรฐานและคณภาพของผลตภณฑอาหารไทยทจะสงออกไปตลาดโลก การเพมมลคาใหแกผลตภณฑ การปรบปรงเทคโนโลยททนสมยและความชานาญในการใหบรการ การปรบปรงเทคโนโลยปลอดสารพษ และการแลกเปลยนขอมลเกยวกบอาหาร

การสงเสรมการตลาดอาหารไทย โดยการพฒนาชองทางกระจายผลตภณฑอาหารไทยใหมๆ เชน กลมผนาเขา การคาอเลกทรอนกส ภตตาคาร หางสรรพสนคา รานสะดวกซอ การบรการจดเลยง และเทศกาลอาหารตางๆ

การสงเสรมการลงทนเกยวกบอาหารไทยในญป น โดยสงเสรมการจดตงศนยกระจายสนคาอาหารไทยและแฟรนไชสอาหารไทยและรานอาหารไทยประเภทอนๆ ในญป น

2) ความคบหนาของโครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’ ในป 2555

ในป 2555 กจกรรมภายใตโครงการความรวมมอโครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครว

ไทยสครวโลก’ ยงคงเปนการเสรมสรางความสามารถของผประกอบการไทยในเรองความปลอดภยดานอาหารและระบบการควบคมคณภาพ (Capacity Building on Food Safety& Quality Control System) อยางไรกตาม กจกรรมในสวนของการสมมนาเผยแพรความรแกผประกอบการในวงกวางขาดหายไปในชวงปทผานมา กจกรรมทเกดขนมดงตอไปน

วนท 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2555 สถาบนอาหารลงนามบนทกความรวมมอ JOINT DECLARATION OF COOPERATION กบ Japanese Consumers’ Co-operative Union Laboratory (JCCU Laboratory) โดยมเปาหมายทจะทาใหเกดการพฒนายกระดบมาตรฐานการผลต คณภาพ และความปลอดภยของสนคาอาหารไทยใหตรงกบความตองการของผนาเขาในตลาดญป น และเพอสรางเครอขายความรวมมอกบหนวยงานในญป นทจะทาใหเกดการพฒนาบคลากรในภาคอตสาหกรรมอาหารของไทยใหเขมแขง

วนท 30 กนยายนถงวนท 5 ตลาคม พ.ศ. 2555 มการจดกจกรรม Food Inspection System and Market Study Mission to Japan ณ ประเทศญป น นาผประกอบการอาหารไทยศกษาดงานการดาเนนธรกจและขนตอนการตรวจสอบสนคาอาหารนาเขาของ JCCU, AEON Co., Ltd. (Laketown) รวมทงศกษาดงานของบรษท Toyo Seikan Kaisha และรบฟงขอมลเทคโนโลยใหมๆ เกยวกบบรรจภณฑเครองดมและอาหาร และเขาชมงานแสดงสนคา Tokyo Pack 2012 & Health Ingredients Japan 2012

ในชวงเดอนกรกฎาคม 2555 – มนาคม พ.ศ. 2556 สถาบนอาหารใหบรการคาปรกษาแกผประกอบการไทย ดานขนตอนการนาเขาและการตรวจสอบสนคาอาหาร, กฎระเบยบ,

157

มาตรฐานสนคาอาหาร และขอกาหนดดานความปลอดภยของอาหารของญป น (ใหบรการคาปรกษาแกผประกอบการเฉลย 1 รายตอเดอน ) บรการขอมลบนเวบไซต http:// intranet.nfi.or.th/nfijapan-desk

วนท 5-10 มนาคม พ.ศ. 2556 จดกจกรรม Visit Japan Food Supply Chain FOODEX 2013 ทกรงโตเกยว ประเทศญป น โดยนาผประกอบการอาหารไทยศกษาดงานระบบการผลตทไดคณภาพและปลอดภยในโรงงาน Kikkoman Corporation รวมทงศกษาดงานและขนตอนการตรวจสอบสนคาอาหารนาเขาของ AEON Co., Ltd. เรยนรประสบการณการทาตลาดอาหารไทยในญป น จากคณพมพใจ มสซโมโตะ กรรมการผจดการใหญ บรษท PK Siam จากด ผนาเขาและกระจายสนคาไทยในญป น และเจาของรานอาหารไทย แกวใจ และเขาชมงานนทรรศการแสดงสนคาอาหาร FOODEX 2012

วนท 25-27 มนาคม พ.ศ. 2556 สถาบนอาหารรวมกบ Tokyo University of Marine Science and Technology (TUMSAT) สภาผสงสนคาทางเรอแหงประเทศไทย (สรท.) และคณะประมง มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จดฝกอบรมหลกสตรประกาศนยบตร “Training for Thai Food Safety Management” สาหรบผบรหารระดบกลางของโรงงานผลตอาหารไทย ณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

วนท 25-27 มนาคม พ.ศ. 2556 ผบรหารและนกวทยาศาสตรของ JCCU เขาศกษาดงานและแลกเปลยนองคความรกบนกวทยาศาสตรหองปฏบตการ (Lab) ของสถาบนอาหาร และรวมประชมเพอหารอแนวทางการพฒนาใหหองปฏบตการ (Lab) ของสถาบนอาหารมขดความสามารถในการวเคราะหสารฆาแมลงตกคางในสนคาเกษตรและอาหารทมมาตรฐานเทยบเทากบ JCCU

3) การใชประโยชนจากโครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’ สาหรบกจกรรมภายใตโครงการน มการใชประโยชนจากผประกอบการ รวมถงผทเกยวของ

ตางๆ เชนเดยวกบปทผานมา ดงแสดงในตารางท 4.1

ตารางท 4.1 การใชประโยชนจากโครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’ กจกรรม การใชประโยชนจากผประกอบการและผทเกยวของ

1. กจกรรม Food Inspection System and Market Study Mission to Japan ณ ประเทศญป น

ผเขารวมเปนผประกอบการ 7 ราย และเจาหนาทหนวยงานภาครฐ 2 ราย

2. สถาบนอาหารใหบรการคาปรกษาแกผประกอบการไทย ใหบรการคาปรกษาแกผประกอบการเฉลย 1 รายตอเดอน 3. กจกรรม Visit Japan Food Supply Chain FOODEX

2013 ท ประเทศญป น มผประกอบการเขารวม 10 ราย และเจาหนาทหนวยงานภาครฐ 2 ราย

4. ฝกอบรมหลกสตรประกาศนยบตร “Training for Thai Food Safety Management”

ผประกอบการเขารวมอบรม 28 ราย

ทมา: สรปจากขอมลของสถาบนอาหาร

158

4) อปสรรคในการใชประโยชนจากโครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’ อปสรรคสาคญของการใชประโยชนจากโครงการความรวมมอในปทผานมากคอ การขาดการ

สนบสนนดานงบประมาณจากฝายญป น ทาใหกจกรรมทงหมดนน ผประกอบการจาเปนจะตองออกคาใชจายเอง รวมถงกจกรรมการสมมนา ซงดาเนนมาอยางตอเนองทกปตงแตเรมโครงการ และเปนประโยชนในเชงความรและขอมลขาวสารแกผประกอบการในวงกวาง กลดจานวนลงไป สาเหตประการสาคญกคอ ฝายญป นหยดใหการสนบสนนงบประมาณและการจดหาผเชยวชาญดานคณภาพและความปลอดภยอาหารจากประเทศญป นมาถายทอดองคความรและใหคาปรกษาแกผประกอบการไทย ดงจะเหนไดจากกจกรรมทเกดขนเปนการเดนทางไปดงานทประเทศญป น สวนกจกรรมการใหความรและฝกอบรมนนจดขนโดยผเชยวชาญฝายไทยเปนหลก ทงน ฝายญป นอางวาฝายไทยไมไดแสดงทาททชดเจนทตองการใหฝายญป นสนบสนนการดาเนนโครงการตอไปอยางตอเนอง ประกอบกบชวงเวลาดงกลาวนเปนชวงเวลาทครบกาหนด 5 ปของการดาเนนโครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ “ครวไทยสครวโลก” ภายใตความตกลง JTEPA ระยะท 1 จงทาใหการสนบสนนจากฝายญป นนนหยดชะงก

4.1.2 โครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญป น (Japan-Thailand Steel Industry

Cooperation Programme)

ทผานมา โครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญป นเปนหนงในโครงการทมความคบหนาและการใชประโยชนทเปนรปธรรมภายใตแผนการดาเนนงานทคอนขางชดเจน รปแบบกจกรรมสวนใหญเปนการเดนทางไปศกษาดงาน การสงผเชยวชาญมาฝกอบรม และการประเมนความคมคาทางเศรษฐกจของการกอสรางโดยผเชยวชาญจากญป น ปญหาและอปสรรคทผานมาเปนเรองการจากดสทธการเขารวมกจกรรมเฉพาะกบบรษทรวมทนไทย-ญป น และการถายทอดเทคโนโลยเชงลกจากฝายญป น

1) สาระสาคญของโครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญป นมดงน การเสรมสรางรากฐานเทคโนโลยดานงานโครงสรางเหลก โดยการสงผเชยวชาญมายง

สถาบนฝกอบรมของไทย อาท สถาบนเหลกและเหลกกลาแหงประเทศไทย เพอใหคาแนะนาในการพฒนาวสดการเรยนการสอนทจาเปนสาหรบวศวกรและชางเทคนคเกยวกบขดความสามารถและมาตรฐานในการออกแบบและพฒนาตลาดเหลกสาหรบการกอสรางพนฐาน การรกษาสงแวดลอม เทคโนโลยการกอสราง (โดยมงเนนเกยวกบบานโครงเหลก โครงสรางอาคารททาจากเหลก และเหลกสาเรจรป รวมทงเครองจกรการเกษตร)

การเสรมสรางเทคโนโลยสงแวดลอม โดยการจดสมมนาเทคโนโลยสงแวดลอมในประเทศไทย และใหคาแนะนาทโรงงานเกยวกบมาตรการสงแวดลอม เชน การลดการปลอยสารอนตราย และนาเศษเหลกมาใชใหเปนประโยชน เปนตน

159

การพฒนาความเชยวชาญของผเชยวชาญภาคสนาม โดยการฝกอบรมผเชยวชาญภาคสนามของบรษทลงทนรวมไทย-ญป น และการสนบสนนหลกสตรการพฒนาความเชยวชาญสาหรบผเชยวชาญภาคสนามในพนททจดโดยฝายไทย

การสนบสนนดานการศกษา การพฒนาความเชยวชาญของวศวกรดานเหลก โดยการสงผเชยวชาญเทคโนโลยเหลกจากบรษทเหลกและมหาวทยาลยในญป นมาสอนทมหาวทยาลยในไทย และสนบสนนความรวมมอทใกลชดในการพฒนาการวจยรวม การฝก และหลกสตรการเรยนการสอนในสาขาเทคโนโลยเหลกและเหลกกลาระหวางมหาวทยาลยไทยและญป น

2) ความคบหนาของโครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญป นในป 2555 กจกรรมสาคญภายใตโครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญป นในชวงครงแรกของป 2555 ทผานมามดงน

งานสมมนา 2012 Steel Construction Seminar ณ เมองโตเกยว ประเทศญป น ระหวางวนท 26-30 พ.ย. 2555 โดยมผเขารวมสมมนาจากฝายไทย 17 คน เพมขนจากปทผานมา 2 คน

ฝายญป นไดจดสงหนงสอ Japanese Industrial Standard (JIS) และหนงสอทเกยวกบ Steel Construction (รวม 27 เลม) ตามทฝายไทยไดขอไว โดยจดสงมาทสถาบนเหลกฯ แลว

ฝายญป นไดสงแมกกาซนฉบบภาษาองกฤษเพมจาก 10 ฉบบเปน 25 ฉบบ อนญาตใหฝายไทยแปลเอกสารภาษาองกฤษเปนภาษาไทย 250 ฉบบ ซงไดดาเนนการ

แปลเสรจสนแลว 8 ฉบบ ดงน โดยฉบบทจดสงในป พ.ศ. 2555 จนถงป พ.ศ. 2556 ไดแก ฉบบท 36 เดอนกรกฎาคม 2555 ฉบบท 37 เดอนพฤศจกายน 2555 และฉบบท 38 เดอนมนาคม 2556 ทง 8 สามารถลงกดไดจากเวบไซต ISIT (http://sscc.isit.or.th/)

ฝายญป นไดประเมนผลโครงการศกษาความคมคาทางเศรษฐกจของการกอสรางดวยโครงสรางเหลกตามขอเสนอของฝายไทย และจดสงรายงานการประเมนฯ ใหฝายไทยแลว

ฝายญป นไดสงผเชยวชาญมาหารอกบหนวยงานทเกยวของตางๆ ในประเทศไทย เพอศกษาแนวโนมการใชเหลกในอตสาหกรรมกอสราง ระหวางวนท 23-25 พฤษภาคม พ.ศ. 2555

จดงานสมมนาเรอง Global Warming and Environment and Energy-Saving ระหวางวนท 13-17 ต.ค. 2555 จานวน 15 คน

จดงานสมมนา “Improvement and standardization of Steel Testing Laboratory in Thailand” เมอวนท 15-17 ก.พ. 2555 ณ อาคารสานกพฒนาอตสาหกรรมรายสาขา ทงนฝายญป นเปนผรบผดชอบคาใชจายในการจดสมมนาครงน ซงมผเขารวมสมมนา 182 คน

160

และครงทสองเมอวนท 4-6 ม.ค. 2555 ณ อาคารสานกพฒนาอตสาหกรรมรายสาขา ทงนฝายญป นเปนผรบผดชอบคาใชจายในการจดสมมนาครงน ซงมผเขารวมสมมนา 141 คน

3) การใชประโยชนจากโครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญป นในป พ.ศ. 2555 นบตงแตป พ.ศ. 2551 เปนตนมา กจกรรมภายใตโครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-

ญป นถอไดวามความคบหนาและการใชประโยชนในหลายๆ ดาน อนไดแก การเดนทางไปดงานและอบรมสมมนาทประเทศญป น การสมมนาอบรมความรทประเทศไทย และการเผยแพรขอมลทางวชาการ สาหรบการเดนทางไปดงานและอบรมสมมนาทประเทศญป นและการสมมนาอบรมความรทประเทศไทย นน ทผานมา ผทเขารวมโครงการคอนขางหลากหลายและครอบคลม โดยไมมตวแทนเขารวมซา กลาวคอ เปนตวแทนจากบรษทเอกชน สถาบนวชาการ และหนวยงานราชการทเกยวของ โดยเฉพาะอยางยงในหวขอการเสรมสรางรากฐานเทคโนโลยดานงานโครงสรางเหลก ซงในกรณของประเทศไทยยงมความรสะสมไวไมมาก ทาใหกจกรรมการเยยมชมและอบรมสมมนาทประเทศญป นคอนขางเปนความรใหม และสามารถนาไปใชประโยชนได เชน การปรบปรงสายการผลตในโรงงาน นอกจากน ในหวขอการเสรมสรางเทคโนโลยสงแวดลอม การเดนทางไปศกษาและเยมมชมงานทประเทศญป นรวมทงผเชยวชาญจากญป นเดนทางมาดาเนนการอบรมทประเทศไทย ผประกอบการไทยสามารถนาความรทไดไปใชไดโดยตรง เชน เทคโนโลย ECOARC รวมไปถงการบรหารจดการแบบ Total Production Maintenance (TPM) ทงนเนองจากเปนเทคโนโลยและการบรหารจดการทอตสาหกรรมเหลกไทยใชในปจจบนอยแลว การเผยแพรขอมลทางวชาการนนเปนการแปลหนงสอและเอกสารทางวชาการซงเผยแพรในวงกวางสาหรบผทสนใจ

4) อปสรรคจากโครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญป นในป พ.ศ. 2555 อปสรรคในการใชประโยชนจากโครงการความรวมมอในป พ.ศ. 2555 ยงคงคลายคลงกบปท

ผานมา นนคอ การถายทอดความรและเทคโนโลยในเชงลก เชน ในการเยยมชมโรงงานทประเทศญป น ยงจากดเฉพาะบรษทรวมทนไทย-ญป นเทานน นอกจากน เอกสารทจะเปนประโยชนสาคญจากการเยยมชมและศกษาดงานไมสามารถเผยแพรได

161

4.1.3 โครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต (Automotive Human Resource Development Institute Project: AHRDIP)

โครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตเปนโครงการเดยวทนบตงแต

ความตกลง JTEPA มผลบงคบใชแลวยงไมมความคบหนาทเปนรปธรรมเทาทควร 1) สาระสาคญของโครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต

โครงการนมวตถประสงคเพอสนบสนนนโยบายดทรอยทแหงเอเชยของไทยหรอฐานการผลต

ยานยนตระดบโลกอยางยงยน โดยใหความสาคญทการพฒนาทรพยากรมนษยเพอเพมขดความสามารถของอตสาหกรรมยานยนตของไทยในตลาดโลก บนพนฐานความเปนหนสวนทเทาเทยมกนระหวางไทยกบญป นทงภาครฐและเอกชน

ขนตอนการดาเนนโครงการหลก 3 ขนตอนประกอบดวย การจดตงสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตในประเทศไทย การ

พฒนาหลกสตรการฝกอบรมทรวมความรทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต รวมทงออกใบประกาศนยบตรใหแกกลมวศวกรการผลต แรงงานผเชยวชาญ ผฝกอบรม และวศวกรทดสอบ

การจดสงผเชยวชาญอตสาหกรรมยานยนตจากญป นมาจดหลกสตรการฝกอบรมและถายโอนความรเกยวกบวธการฝกทกษะสาหรบกลมวศวกรการผลต แรงงานผเชยวชาญ ผฝกอบรม และวศวกรทดสอบ การจดหลกสตรอบรมทงภาคทฤษฎและภาคปฏบตใหแกผบรหารระดบสง วศวกรทดสอบ วศวกรการผลต หวหนางาน แรงงานทกษะ และผฝกสอนชาวไทย

แนะนาหลกสตรการฝกอบรมใหกบหนวยงานหรอสถาบนอนทเกยวของ เพอใหมความสอดคลองกนระหวางความคาดหวงจากการฝกอบรมและหลกสตรการฝกอบรมทจดโดยสถาบนการศกษา

หลกสตรสาหรบการฝกอบรมจะเนนการพฒนาระบบหลกสตรในการพฒนาทรพยากรมนษย

สาหรบแรงงานทมความเชยวชาญ ผฝกสอน และวศวกรการผลต ตลอดจนความเชยวชาญการทาธรกจใหกบผบรหารชนสง เปาหมายในการฝกอบรมในระยะเวลา 10 ป กคอ ในดานการผลต จะตองผลตผฝกสอน 1,000 คน และบคลากร 255,000 คน ในดานการทดสอบ จะตองผลตผฝกสอน 200 คน และบคลากร 30,000 คน ในดานการวจยและพฒนา จะตองผลตผฝกสอน 100 คน และบคลากร 15,000 คน

162

2) ความคบหนาโครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตในป 2555 ดงทไดกลาวไปแลวขางตนวา กจกรรมหลกของโครงการ AHRDIP คอการผลตบคลากร ทงผ

ฝกสอน (Master Trainer) ผอบรม (Trainer) รวมถงบคลากรทอยในสถานประกอบการในอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนฯ ในไทย ทงนกเพอการฝกอบรมและถายทอดความรในอนาคต (ดภาพท 4.1) หลงจากโครงการ AHRDIP เรมมรปธรรมในการดาเนนงานตงแตป 2554 เปนตนมา โดยในป พ.ศ. 2555 ฝายญป นไดเสนอกจกรรมภายใตโครงการดงกลาวในป พ.ศ. 2555 (ตามปงบประมาณของญป น) จานวน 5 โครงการ ไดแก โครงการ Production System โครงการ Mold & Die โครงการ Manufacturing-Production Preparation โครงการ Testing-Material Evaluation และโครงการ R&D VA/VE โดยกจกรรมดาเนนไปตามแผนงานทไดเสนอไว

ภาพท 4.1 แนวทางการดาเนนงานของโครงการ AHRDIP

ทมา: สถาบนยานยนต

3) การใชประโยชนจากโครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตในป พ.ศ. 2555 จนถงป พ.ศ. 2555 ทผานมา สวนใหญเปนไปตามแผนการดาเนนงาน กลาวคอ มการฝกอบรม

ผฝกสอนไดทงสน 8 คน ผอบรมจานวน 76 คน และบคลากรจากสถานประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) จานวน 51 คน (ดรายละเอยดในตารางท 4.2)

163

ตารางท 4.2 ผลการดาเนนการของโครงการ AHRDIP (จนถงป 2555)

No. Curriculum Counterpart Expert Duration Master Trainer Trainer SME

Plan Actual Plan Actual Plan Actual

1 R&D (VA/VE) TPA Mr. Suzuki 7 -27 Sep 2012

3 3 2 5

(OJT 2) - - 15 Oct 2012 –

15/2/2013

2

Testing (Material Evaluation)

TAI & ISIT

Dr. Hashimoto

3 -26 Dec 2012

2 2 6 6 - - Mr. Yasuda 6-31 Jan 2013

Mr. Nakamura 3-28 Feb 2013

3 Manufacturing (Production Preparation)

TAI Mr. SAKUMA 3 Dec 2012 – 28/2/2013

3 3 2 9

- - (OJT 2)

4

Manufacturing (New Toyota Production System)

TAI

Toyota Master Trainer

Feb-May 2012

- -

16 15 16 15

(TMAP-EM) Jun-Sep 2012 16 18 16 18

Oct 2012-Jan 2013

16 14 16 14

5 Manufacturing (Mold & Die)

TGI&TDIA

Mr.Kato 20 Nov –

- - 4 9 - 4 Mr.Aoyagi 21-Dec-12

14 Jan-8 Feb 2013

Total 8 8 62 76

(OJT 2) 48 51

ทมา: สถาบนยานยนต หมายเหต: OJT = on-the-job training

164

4) อปสรรคจากการใชประโยชนในโครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนตในป พ.ศ. 2555 หลงจากการเจรจาระหวางไทย-ญป นในระดบ Task Force หยดชะงกจนถงป พ.ศ. 2554

กจกรรมของโครงการทดาเนนมาเผชญกบปญหาและอปสรรคในเรองงบประมาณ ยกตวอยางเชน หลกสตรการอบรมการผลต (Mold & Die) ซงปจจบน ฝายญป นสนบสนนงบประมาณเพยงหนงในสามเทานน นอกจากน ความแตกตางระหวางกจกรรมการดาเนนงานของโครงการ Automotive Human Resource Development Project (AHRDP) ซงดาเนนการมาตงแตป พ.ศ. 2548 กบโครงการ AHRDIP ซงตองการยกระดบจากโครงการ AHRDP ไปสสถาบนพฒนาทรพยากรมนษย ยงคงไมชดเจนมากนก

4.1.4 โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม (Textile and Apparels

Cooperation)

1) สาระสาคญของโครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม

จดมงหมายของความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมระหวางทงสองประเทศ โดยสาระสาคญมดงน

การเขาถงตลาด ไดแก การสนบสนนผลตภณฑของอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมไทยในตลาดญป น ตงแตการใหขอมลเพอวจยตลาด แนวโนมแฟชนและการออกแบบ รวมทงการพฒนาเครอขายการขายในตลาดญป น

การลงทน ไดแก ความรวมมอในการอานวยความสะดวกใหแกการลงทนดานเทคโนโลยโดยอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมญป นในประเทศไทย

การผลต การวจย และการพฒนา ไดแก การพฒนาการจดการธรกจ การเสรมสรางขดความสามารถทางเทคโนโลยของอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมไทย การปรบปรงโครงสรางพนฐานของหองปฏบตการทดสอบ การสงผเชยวชาญเพอแนะนาการฝกอบรมเกยวกบการปรบปรงการวจยและพฒนา รวมทงความสามารถในการทดสอบ

2) ความคบหนาของโครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหมในป 2555

การดาเนนงานในป พ.ศ. 2555 ไดมการจดทาโครงการ Japan-Thailand Textile & Apparel

Collaboration Project (JTC 4) เปนการใหความชวยเหลอดานวชาการ โดยใชผเชยวชาญจากประเทศญป นจาก 3 องคกร ไดแก Japan Textiles Importers Association, Bunka Fashion Graduate University และ Japan Textile Importers Association ในเรองการเขาสตลาด (Market Access) และการสรางแพทเทรน (Pattern making)

165

สาหรบผลสบเนองทไดจากการประชม JTEPA คอการจดงาน Mini-Exhibition และ Business Matching ในกลมสนคาแนว Street Ware ซงผประกอบการคาสงยานโบเบและแพลทนมของไทยมความชานาญไดนาสนคาไปแสดง โดยความรวมมอของกรมสงเสรมการคาระหวางประเทศและฝายญป นท Osaka Merchandise Mart (OMM) ณ เมองโอซากา ประเทศญป น เมอเดอนกรกฎาคม 2556

3) การใชประโยชนจากโครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม ในป พ.ศ. 2555

การดาเนนโครงการ JTC 4 มผเขารวมโครงการจานวน 12 บรษท จากการประเมนผลผเขารวม

โครงการ พบวา ผเขารวมโครงการมากกวารอยละ 50 มความรและความเขาใจในองคความรทผเชยวชาญญป นแนะนา และสามารถประยกตใชกบธรกจทดาเนนการไดบาง และมความเขาใจความตองการตลาดญป นมากยงขน แตยงไมสามารถเขาสตลาดญป นไดอยางมประสทธผลเทาทควร

4) อปสรรคในการใชประโยชนจากโครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและ

เครองนงหมในป พ.ศ. 2555 ประการทหนง ผประกอบการทเขารวมโครงการยงไมมความรพนฐานทจะรบองคความร

(Absorption) จากผเชยวชาญญป น และเมอพนฐานสวนใหญของผผลตไทยเปนผรบจางผลต (OEM) มานาน ทาใหสามารถผลตตามทลกคาสงได แตไมสามารถเขาใจไดวาทาอยางไรลกคาถงจะตองการสนคาของตนเอง โดยเฉพาะตลาดญป นมลกษณะพเศษทางวฒนธรรมและพฤตกรรม ซงแตกตางจากตลาดลกคาทไทยคนเคย คอยโรปและอเมรกา ดงนน โดยสวนใหญ ผผลตไทยจงยงไมสามารถผลตไดตามตวอยางทผคาญป นตองการ และยงไมสามารถเขาสตลาดญป นไดมากเทาทควร ประการทสอง การขาดการบรหารจดการโครงการและขยายองคความรวงกวาง ผรบผลประโยชนจากโครงการภายใตกรอบความรวมมอยงอยในวงจากด ทาใหเสยโอกาสในการใชสทธประโยชนจากขอตกลง ประการสดทาย ฝายไทยยงไมสามารถเขาถงผคาปลกและคาสงรายใหญของญป น และการเจรจาจบคทางธรกจยงไมสามารถหาหนสวนทางธรกจทเหมาะสมกนได (Mismatching)

4.2 ความตกลงวาดวยการยอมรบรวมรายสาขาของอาเซยนสาหรบบรภณฑไฟฟาและ

อเลกทรอนกส (ASEAN Sectoral MRA for Electrical and Electronic Equipment: ASEAN EE MRA) การเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ซงการคาสนคาและบรการเปนไปอยางเสรมากขน

นอกเหนอจากเรองภาษศลกากรแลว การลดอปสรรคทางการคาทเกดจากมาตรการทางเทคนคระหวางประเทศสมาชกเปนหนงในมาตรการทางการคาทมใชภาษทจะมบทบาทสาคญในการบรรลเปาหมาย

166

ดงกลาว ทผานมา อาเซยนไดจดตงคณะกรรมการทปรกษาของอาเซยนดานมาตรฐานและคณภาพ (ASEAN Consultative Committee for Standards and Quality: ACCSQ) ในป พ.ศ. 2535 เพอศกษาประเดนอปสรรคทางการคาทมใชภาษของประเทศ คณะกรรมการทปรกษาฯ ประกอบไปดวยผแทนดานมาตรฐานและกฎระเบยบดานเทคนคท เกยวของ ผแทนของไทยคอสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กลไกแรกทอาเซยนเลอกใชในการลด/ขจดอปสรรคทางการคาดงกลาวกคอ การจดทาความตกลงยอมรบรวม (MRA) ดงทปรากฏในกรอบความตกลงอาเซยนวาดวยการยอมรบรวม (ASEAN Framework Agreement on Mutual Recognition Arrangement) ในป พ.ศ. 2541 จวบจนถงปจจบน อาเซยนสามารถบรรลความตกลงยอมรบรวมทลงนามและมผลบงคบใชแลวจานวน 2 สาขาไดแก บรภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกส (Electrical and Electronic Equipment) และผลตภณฑยา (Medicinal Product) ในขณะเดยวกน อาเซยนกาลงอยในระหวางการจดทาความตกลงยอมรบรวมอก 3 สาขา ไดแก สาขายานยนตและชนสวน สาขาอาคารและวสดกอสราง และสาขาอาหารสาเรจรป

สาหรบความตกลงวาดวยการยอมรบรวมรายสาขาของอาเซยนสาหรบบรภณฑไฟฟาและ

อเลกทรอนกส ปจจบน อาเซยนสามารถบรรลความตกลงเพอยกระดบจากความตกลงยอมรบรวมไปสการผสานมาตรฐานระหวางกน (Harmonization) นนคอ ความตกลงวาดวยการปรบระบบดานกฎระเบยบและการควบคมบรภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสของอาเซยน(Agreement on the ASEAN Harmonized Electrical and Electronic Equipment (EEE) Regulatory Regime: AHEEER) ในป พ.ศ. 2554 ใจความสาคญของ AHEEER กคอ การปรบระบบวาดวยกฎระเบยบทางเทคนคหรอมาตรฐานบงคบทเกยวกบบรภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสของประเทศภาคใหสอดคลอง (Harmonization) โดยประเทศภาคจาเปนตองแกไขกฎระเบยบทางเทคนคหรอมาตรฐานบงคบ รวมทงหนวยงานและกระบวนการ ใหสอดคลองกบความตกลง ซงเปนมาตรฐานสากลใน 3 เรอง ไดแก

ขอกาหนดวาดวยความปลอดภย (Safety) ขอกาหนดวาดวยสงแวดลอม (Environment) ขอกาหนดวาดวยการรบกวนทางคลนแมเหลกไฟฟา (Electromagnetic Compatibility:

EMC) 2) การใชประโยชนของภาคอตสาหกรรมไทยจากความตกลงยอมรบรวม กรณของความตกลง ASEAN EE MRA จนถงปจจบน ประเทศไทยยงคงเขารวมกจกรรมเฉพาะ

การยอมรบรวมในผลการทดสอบ (Test report) องคกรทมสถานะเปนหองปฏบตการทดสอบทไดรบการแตงตงโดยสานกมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (สมอ.) และขนบญชรายชอโดยการรบรองใน ASEAN EE MRA มอย 5 แหงดงเชนทผานมา ไดแก สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส (EEI) บรษท TUV Rheinland บรษท TUV SUD PSB (Thailand) บรษท Intertek Testing Services (Thailand) และบรษท Pro-Appication โดยทผานมา ยงมผประกอบการมาขอใชประโยชนจาก ASEAN EE MRA ไม

167

มากนก ในกรณของสถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมกาลงใหการสนบสนนดานงบประมาณในการจดหาเครองมอทดสอบ เพอใหสามารถใหบรการทดสอบตามมาตรฐานสากลและมาตรฐานบงคบของสานกมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (สมอ.)

สวนกรณของ AHEEER นน แมวามกาหนดการทจะตองบงคบใชในป พ.ศ. 2554 แตจนถง

ปจจบนยงไมมการบงคบใช เนองจากหนวยงานทเกยวของในประเทศไทยกาลงจดเตรยมเรองกฎระเบยบตางๆ ใหสอดคลองกบความตกลง รวมถงคมอทเกยวของและจาเปนสาหรบการทาใหความตกลงมผลและใชรวมกนไดจรงในทางปฏบต

3) ปญหาและอปสรรคจากการใชประโยชนจาก ASEAN EE MRA ปญหาและอปสรรคจากการใชประโยชนจาก ASEAN EE MRA สวนใหญคลายคลงกบทผานมา

เชน ความครอบคลมประเภทสนคาและมาตรฐานใน ASEAN EE MRA ยงคงเปนกรอบแคบๆ ซงอาจไมตรงกบผลตภณฑสงออกหลกของผประกอบการในอาเซยน ดงนน หากสามารถขยายความครอบคลมประเภทสนคาและมาตรฐานได กจะชวยใหมผผลตมาใชบรการมากขน

ในกรณของ AHEEER การปรบมาตรฐานใหสอดคลองกบอาเซยนนน ไทยยงไมสามารถนา

มาตรฐานระหวางประเทศ เชน ISO, IEC, UNECE Regulation มาใชไดโดยตรง แตตองแปลเปนภาษาไทยทงหมด โดยในสาขาไฟฟาและอเลกทรอนกส ไทยยงปรบแกมาตรฐานสาขาไฟฟาและอเลกทรอนกสใหสอดคลองกบมาตรฐานทตกลงกนอยางรวดเรวไมได เนองจากขอจากดในเรองการใชภาษาตามกฎหมายของไทย โดยปจจบน สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมกาลงพจารณาแกไขปญหานอย

168

4.3 ความตกลงการรบรองรวมภายใต JTEPA

นอกเหนอจาก JTEPA จะครอบคลมเรองการคาสนคา การคาบรการ การลงทน และสาขา ความรวมมอทางเศรษฐกจตางๆ แลว ยงระบถงความตกลงรวมกนอกฉบบทมความสาคญตอการเปดการคาเสรของทงสองประเทศ นนคอ ความตกลงการยอมรบรวม (MRA)

หลกการและขนตอนการดาเนนงานภายใต MRA ฉบบนคลายคลงกรณของ ASEAN EE MRA

กลาวคอ เปนความตกลงยอมรบรวมระหวางไทยและญป นเกยวกบการตรวจสอบและรบรองรวมกนในสนคาประเภทผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกส (Certificate Acceptance) ภายใตขอจากดของกฎหมายของแตละฝาย พนธกรณหลกของไทยและญป นกคอ การอนญาตใหหนวยงานประเมนความสอดคลอง (Conformity Assessment Body: CAB) ของภาคอกฝายเขารวมในระบบการตรวจสอบสนคาของอกฝาย และยอมรบผลของขนตอนการประเมนตามทกาหนดในกฎหมาย ขอบงคบ และบทบญญตของฝายบรหารทใชบงคบอย การเขารวมดงกลาวจะเปนไปตามททงสองฝายตกลงกน กลาวคอ จะครอบคลมผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกส ทแตละฝายบงคบควบคมใหผผลตและผนาเขาตองผลตและนาเขาผลตภณฑทไดรบการตรวจสอบและรบรองจากหนวยงานประเมนความสอดคลองทขนทะเบยนแลว (Registered CAB) จากหนวยงานทรบผดชอบของแตละประเทศตามทกฎหมายของแตละประเทศ ในกรณของญป น ระบบการตรวจสอบสนคา รวมถงขอกาหนดเกยวกบสนคาอตสาหกรรมตางๆ อยภายใตกฎหมาย Electrical Appliance and Material Safety Law (Denan Law) หนวยงานทรบผดชอบดแลของญป นคอ กระทรวงเศรษฐกจ การคาและอตสาหกรรม (METI) ขณะทฝายไทย ระบบการตรวจสอบสนคา รวมถงขอกาหนดเกยวกบสนคาอตสาหกรรมตางๆ จะเปนไปตามพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ภายใตการดแลของสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (สมอ.) ในการปฏบตตามพนธกรณภายใตความตกลงยอมรบรวม (MRA) น ทงสองประเทศตกลงใหจดตงคณะอนกรรมการวาดวยการยอมรบรวมกน (Sub-Committee on Mutual Recognition) เพอเปนเวทหารอและทบทวนการปฏบตตามพนธกรณของทงสองฝาย รวมทงรายงานความคบหนาตอคณะกรรมการรวม (JC)

ความตกลงยอมรบรวม (MRA) ใน JTEPA ครอบคลมผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสตามท

ทงสองประเทศบงคบใหมการรบรองมาตรฐาน นนคอฝายญป นจานวน 112 รายการ และฝายไทยจานวน 19 รายการ เมอหนวยงานประเมนความสอดคลอง (CAB) ของไทยไปขอขนทะเบยนเปน Registered CAB กบหนวยงานทรบผดชอบของญป น จะเปนการขนทะเบยนสาหรบผลตภณฑดงกลาวจานวน 112 รายการเทานน หนาทสาคญของ Registered CAB ในไทยกคอ การรบคารองขอ การตรวจสอบโรงงาน การตรวจสอบสนคาทอยในความครอบคลม การออกใบอนญาต รวมทงตดตามผลใหเปนไปตามกฎหมาย Denan Law

169

ในทานองเดยวกน หนวยงานประเมนความสอดคลอง (CAB) ของญป นทมาขอขนทะเบยนเปนผตรวจสอบการทาและผตรวจสอบผลตภณฑกบหนวนงานทรบผดชอบของไทย จะเปนการขนทะเบยนสาหรบผลตภณฑดงกลาวจานวน 19 รายการเทานน หนาทสาคญของ Registered CAB ในญป นกคอ การรบคาขอ การตรวจสอบโรงงาน การตรวจสอบสนคาทอยในความครอบคลม รวมทงออกใบอนญาตการเปนไปตาม มอก. เพอใหสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (สมอ.) พจารณา

ผลลพธโดยตรงตอผประกอบการของความตกลงยอมรบรวมกคอ ลดการทดสอบและตรวจ

โรงงานซา ซงครอบคลมทงคาใชจาย และคาเสยโอกาส รวมทงสนคาสามารถเขาสตลาดไดอยางรวดเรว ผลลพธทางออมไดแก เพมโอกาสทางธรกจดานการทดสอบและรบรองมาตรฐาน

1) ความคบหนาของการบงคบใชความตกลงยอมรบรวมวาดวยผลตภณฑไฟฟาและ

อเลกทรอนกสภายใต JTEPA การบงคบใชความตกลงยอมรบรวมฉบบนยงคงไมสามารถดาเนนการได เนองจากยงคงอยใน

ขนตอนการขอขนทะเบยนเปนหนวย Registered CAB ของสถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส (EEI) กบหนวยงานทรบผดชอบของญป น โดยภายใตกฎหมายของญป น

2) การใชประโยชนของภาคอตสาหกรรมจากความตกลงยอมรบรวมวาดวยผลตภณฑไฟฟา

และอเลกทรอนกสภายใต JTEPA เนองจากยงไมสามารถนาความตกลงยอมรบรวมฉบบนมาปฏบตใชได การใชประโยชนของ

ผผลตเครองใชไฟฟาในไทยจากความตกลงยอมรบรวมจงยงไมเกดขน อยางไรกตาม ผผลตบางสวนอาศยชองทางอนๆ เพออานวยความสะดวกทางการคาในการสงออกเครองใชไฟฟาและสนคาอเลกทรอนกสไปญป น เชน การสงไปให TUV SUD PSB ทประเทศสงคโปรเพอตรวจประเมนและรบรองสนคาแทน เปนตน นอกจากน ผผลตเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสของญป นในไทยสวนใหญจะจดสงสนคาตวอยางทจะสงออกไปญป นไปขอรบการตรวจประเมนทญป นโดยตรงมากกวา

ตวอยางคาใชจายในการยนขอรบรองจากหนวยงานรบรองทญป น เชน กรณการทดสอบ

ผลตภณฑ Rubber Insulation Cable 1 ชด (ความยาว 30 เมตร) อยท 50,000 บาท หากความตกลงยอมรบรวมภายใต JTEPA ในสาขานมผลบงคบใช คาใชจายดงกลาวอยทประมาณ 10,000 บาท (คดเฉลยจากคาใชจายของหนวยตรวจสอบของ สมอ.) ขณะทคาใชจายของการออกใบรายงานผลการทดสอบฉบบจรงอยท 12,000 – 20,000 บาท หากความตกลงยอมรบรวมภายใต JTEPA ในสาขานมผลบงคบใช คาใชจายดงกลาวจะอยทประมาณ 5,000 - 10,000 บาท เปนตน

170

3) อปสรรคและขอคดเหนในการใชประโยชนจากความตกลงยอมรบรวมวาดวยผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสภายใต JTEPA

อปสรรคสาคญกคอ การปฏบตตามความตกลงยอมรบรวมยงไมคบหนา เนองจากสถาบนไฟฟา

และอเลกทรอนกสยงไมสามารถขนเปน Registered CAB ได ในการยนขอขนทะเบยนกบทางญป นครงแรกในป 2551 สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกสไมผานเกณฑ เนองจากสถานะของสถาบนไฟฟาไมชดเจน ปจจบน สถาบนไฟฟามสถานะเปน ‘อตสาหกรรมพฒนามลนธ’ แตในหลกเกณฑในการประเมนคณสมบตตามหลกสากล (ISO/IEC Guide 65) นน หนวยงานทมาขอขนทะเบยนจะตองมสถานะทแนชด เชน เปนนตบคคลหรอเปนหนวยงานของรฐบาล เปนตน สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกสกาลงพจารณาทางเลอกอนๆ เพอใหมคณสมบตเขาเกณฑดงกลาว เชน การจดทะเบยนเปนนตบคคลกบกระทรวงพาณชย เปนตน

4.4 บทวเคราะหประโยชนทไดรบจากโครงการความรวมมอภายใต JTEPA และความตกลง

ยอมรบรวม ในสวนนเปนการวเคราะหผลประโยชนทเกดขนจากโครงการความรวมมอภายใต JTEPA และความตกลงยอมรบรวม โดยทงสองสวนสามารถสงผลตอภาคการผลตและความสามารถในการแขงขนของผผลตในไทยได ประโยชนของโครงการความรวมมอภายใต JTEPA ทดาเนนการผานมากวา 5 ป แบงไดเปน 3 สวน (ดภาพท 4.2 ประกอบ) ไดแก

1) ดานการตลาด ตลาดญป นเปนตลาดทใหญ แตมความทาทาย เนองจากแมวาภาษศลกากรจะลดลงแลวตามกรอบของความตกลง JTEPA แตการเขาถงตลาดในความเปนจรงยงคงมกฎระเบยบตางๆ ทผประกอบการตองปฏบตใหสอดคลอง ดงนน นอกเหนอจากประเทศญป นจะลดภาษศลกากรใหไทยแลว กจกรรมภายใตโครงการความรวมมอในสวนนกคอ ขอมลในการเขาถงตลาดญป น เชน ขอมลเรองมาตรฐานสนคา เชน ความปลอดภยดานอาหาร รวมถงแนวโนมของตลาดเสอผาและเครองนมหมของญป น ในกรณของมาตรฐานความปลอดภยดานอาหาร กจกรรมของโครงการทผานมาชวยเพมพนความรในเรองกฎระเบยบดานมาตรฐานสนคาอาหารของญป นใหแกผประกอบการจานวนมาก ทงนกเพอใหสนคาอาหารของไทยเขาสตลาดญป นไดอยางรวดเรว กจกรรมทเกยวของกบการเดนทางไปดงานและผเชยวชาญจากญป นมาเยยมชมทโรงงาน โดยทผานมา ความเหนของผประกอบการรายหนงเหนวา ผลประโยชนของการเยยมชมโรงงานของผเชยวชาญญป นยงคงไมชดเจนมากนก สาเหตสาคญประการหนงกคอ มขอมลเกยวกบมาตรฐานสนคาและบรรจภณฑอยแลวจากผสงออก ซงอาจสงเจาหนาทมาประจาทโรงงานอยแลว ประโยชนทจะเปนรปธรรมสาหรบผประกอบการไทยกคอ การใหความรดานเทคโนโลยการผลตและการตรวจสอบใหไดมาตรฐาน ซงจะเปนประโยชนทสามารถนาไปตอยอดในทางธรกจได อยางไรกตาม กจกรรมการถายทอดความรดานมาตรฐานสนคายงคงเปนประโยชน

171

ในรปของ “การสะสมองคความรเพอถายทอด” สาหรบผเชยวชาญของหนวยงานภาครฐ ซงไดมโอกาสไปศกษาและเรยนรในเรองการตรวจสอบมาตรฐานในทางปฏบต รวมถงการสมมนาเผยแพรความร ซงจะเปนประโยชนในวงกวาง

ในกรณของแนวโนมของตลาดเสอผาและเครองนมหมของญป น รปธรรมทผานมาไดแก การรวมกนออกแบบและตดเยบเสอผาสาหรบตลาดญป น ซงผประกอบการไทยสวนใหญมขอมลไมมากเนองจากทผานมาไมใชตลาดหลกของไทยดงเชน สหรฐฯ และยโรป อยางไรกตาม ในดานการจบคทางธรกจ ยงคงปรากฏกรณทประสบความสาเรจไมมากนก

ภาพท 4.2 กจกรรมหลกของโครงการความรวมมอภายใต JTEPA ทเกยวของกบผผลต

ทมา: คณะผวจย หมายเหต: โครงการความรวมมอภายใต JTEPA ทแสดงในภาพกลาวถงเฉพาะโครงการทศกษา

2) ดานการผลต ความชวยเหลอในเรองการเสรมสรางเทคโนโลยดานการผลตจากญป นถอเปนโอกาสอนดตอผประกอบการและหนวยงานทเกยวของ ทงนเ นองจากญป นมระดบการพฒนาอตสาหกรรมทเหนอกวาไทยมาก โดยเฉพาะอยางยงในดานเทคโนโลยการผลต นอกจากน ปจจบน ไทยและญป นมความเชอมโยงทางดานการผลตคอนขางเปนรปธรรมในหลายอตสาหกรรม เชน ยานยนตและชนสวน ดงนน การเรยนรในเรองเทคโนโลยการผลตดงกลาวจะสามารถชวยพฒนาความเชอมโยงดานการผลตดงกลาวใหมประสทธภาพมากยงขน ทผานมา อาจกลาวไดวาโครงการความรวมมอสวนใหญจะบรรจกจกรรมในสวนนไว กจกรรมทเกยวของกบการผลตแบงเปน 2 ประเภท ไดแก การเสรมสรางเทคโนโลยดานการผลต และการพฒนาทรพยากรมนษยในสวนการผลต

172

กจกรรมการเสรมสรางเทคโนโลยดานการผลต ทงเทคโนโลยการผลตแบบใหม เชน ตวอยางของโครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญป น ทงผประกอบการและผเชยวชาญจากหนวยงานทเกยวของไดรบความรเกยวกบงานโครงสรางเหลก วสดศาสตร โครงสรางแบบไฮบรด รวมถงเทคโนโลยการกอสรางดวยเหลกแบบใหมในญป น แตละปจะมผประกอบการเดนทางไปดงานและฝกอบรมทประเทศญป นอยางตอเนองและครบตามโควตาเกอบทกป แมวาผประกอบการจะตองรบผดชอบคาใชจายสวนหนงเอง ในกรณของโครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม มกจกรรม เชน โครงการเพมขดความสามารถในการฟอกยอม ซงเปนการเผยแพรความรทงในรปแบบงานสมมนาและการลงพนทเยยมชมโรงงาน สวนกจกรรมการเสรมสรางเทคโนโลยดานสงแวดลอมในกระบวนการผลต ยกตวอยางเชน การถายทอดความรเกยวกบการใชเตาหลอมเหลกดวยเตาอารกไฟฟา (EAF) และหวเผาแบบรเจนเนอเรทฟ ซงตางเปนเทคโนโลยการผลตเหลกเพอสงแวดลอมและประหยดพลงงาน ซงมผประกอบการของไทยใหความสนใจเทคโนโลยดงกลาว และกาลงพจารณาในการตดตงในโรงงาน

กจกรรมดานการพฒนาบคลากรดานการผลต ซงเปนการถายทอดความรไปสท งฐานขอมล และทรพยากรบคคล ทงในโครงการความรวมมออตสาหกรรมเหลกไทย-ญป น ซงมผเชยวชาญทไดรบโอกาสไปศกษาและอบรมทประเทศญป น และฐานขอมลทางวชาการทญป นมอบให ซงจะสามารถตอยอดไปสสถานศกษาและการวจยตอเนองได ขณะทโครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต ซงมวตถประสงคหลกในการพฒนาทรพยากรบคคลอยแลว แมวาในชวงเรมตนของความตกลง JTEPA โครงการดงกลาวหยดชะงก แตกเรมดาเนนการอยางเปนรปธรรมไดในป พ.ศ. 2555 ซงเรมผลตบคลากรทจะสามารถนาความรในดานการผลตไปฝกอบรมตอเนองเปนหวงโซใหแกบคลากรอนๆ ในอตสาหกรรม อยางไรกตาม ประโยชนทชดเจนของกจกรรมนยงตองรอพจารณาในปตอๆ ไป หลงจากโครงการดาเนนไปไดสกระยะหนง ประเดนสาคญของโครงการ AHRDIP กคอ การพฒนาไปเปนสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยมากกวาการฝกอบรมระยะสนตดตอกนทกป ความเหนหนงของผทเกยวของกบโครงการกคอ การดาเนนงานยงคงหางไกลจากความเปนสถาบนทย งยน แตในภาพรวมแลวยงอยในเสนทางดงกลาวอย

3) ดานการทดสอบ วจย และพฒนา ความคบหนาของกจกรรมทเกยวของกบสวนนถอได

วาไมมากนก เชน การปรบปรงระบบทดสอบสนคาสงทอและเครองนงหมของสถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอของไทย (THTI) รวมทงขอเสนอของฝายไทยในการทาวจยรวม (Co-research) ในเรองเหลกและเหลกกลา รวมทงการออกแบบหวเผาแบบรเจนเนอเรทฟ ซงทผานมา ฝายญป นปฏเสธ เนองจากหลายสวนเปนความลบเชงธรกจ

กลาวโดยสรป โครงการความรวมมอภายใต JTEPA กอใหเกดประโยชนในรปของ “การ

สะสมองคความรเพอถายทอด” ชดเจนกวา “การตอยอดในเชงธรกจ” ซงจาเปนตองอาศยปจจยความพรอมหลายๆ ดาน ทงเงนทนและสภาวะทางธรกจ รวมทงชวดไดยากวาการตดสนใจเปนผลจาก

173

กจกรรมภายใตโครงการความรวมมอ โดยกลมทไดรบประโยชนจาก “การสะสมองคความรเพอถายทอด” ไดแก ผประกอบการ โดยเฉพาะขนาดกลางและขนาดเลก ผเชยวชาญในหนวยงานภาครฐ และนกวชาการจากสถานศกษา ขอเสนอแนะสาหรบการเจรจาทเกยวกบโครงการความรวมมอในอนาคตมดงน

การเจรจาใหฝายญป นดาเนนโครงการความรวมมอทง 3 สวนตอไป โดยเฉพาะอยางยงโครงการทเกยวกบการวจยและพฒนา ซงจะเปนกญแจสาคญของภาคอตสาหกรรมไทยในอนาคต

หนวยงานทเกยวของอาจหารอกบผประกอบการเพอรวบรวมกจกรรมในรปแบบอนๆ ทจะเปนประโยชนในอนาคต เชน ความชวยเหลอในเรองการตงศนยทดสอบรถยนต ซงจะมความสาคญตออตสาหกรรมรถยนตของไทยในอนาคต เปนตน

การเจรจาใหฝายญป นสนบสนนดานงบประมาณอยางเตมทตอไป จะชวยใหผประกอบการทงรายกลางและรายเลก ซงมขอจากดในเรองคาใชจายในการเขารวมกจกรรม มโอกาสเขารวมกจกรรมมากยงขน เชน การเดนทางไปดการผลตและการตลาดทประเทศญป น รวมทงการสมมนาฝกอบรมทประเทศไทย โดยเฉพาะอยางยงโครงการสงเสรมการคาและการลงทนเพอ ‘ครวไทยสครวโลก’ ซงในป พ.ศ. 2555 ไมไดรบการสนบสนนดานงบประมาณจากฝายญป น

การเจรจาใหฝายญป นเรงปรบปรงระบบทดสอบสนคาสงทอและเครองนงหมของสถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอของไทย (THTI) โดยเฉพาะการทดสอบและรบรองคณภาพสนคาในการเขาสตลาดญป น

ขณะทความตกลงยอมรบรวมภายใตอาเซยนสาหรบสนคากลมไฟฟาและอเลกทรอนกส หรอ ASEAN EE MRA นน จดมงหมายของความตกลงยอมรบรวมนคอ การใหความสะดวกทางการคาระหวางประเทศสมาชกอาเซยนในสนคากลมไฟฟาและอเลกทรอนกส กลมทจะไดประโยชนจากความตกลงยอมรบรวมโดยตรงกคอ ผสงออกและผนาเขา นอกจากน ยงมกลมผประกอบการทใหบรการทดสอบผลตภณฑตางๆ และผบรโภค ในมมของผประกอบการ ความสะดวกทางการคานหมายถง การลดตนทนและเวลาในการสงออกสนคาจากกระบวนการทดสอบผลตภณฑ เพอใหแนใจวาไดมาตรฐาน ยงกระบวนการทดสอบดงกลาวภายใตการบงคบใชความตกลงยอมรบรวมชวยลดตนทนในการทดสอบผลตภณฑและระยะเวลาในการสงมอบสนคา กจะยงหนนเสรมความสามารถในการแขงขนของผสงออก รวมถงผนาเขาสนคาในประเทศปลายทางอกดวย ทายทสด ผบรโภคในประเทศปลายทางสนคาสามารถมทางเลอกในการบรโภคมากขน และแนใจไดวาสนคาในตลาดไดมาตรฐาน

สาหรบผสงออกและนาเขา ในกรณทวไป ผสงออกจะตองสงตวอยางสนคาไปทดสอบยง

หนวยงานทควบคมกฎระเบยบและมาตรฐานสนคาในประเทศปลายทาง เพอใหแนใจวาสนคาทจะสงออกไปนนไดมาตรฐานทบงคบใชในประเทศ เมอไดรบรายงานผลการทดสอบ (Test Report)

174

กลบมา ผสงออกกแนบเอกสารฉบบนไป เพอแสดงตอประเทศปลายทางวาไดผานการทดสอบมาตรฐานแลว แตในกรณทมการบงคบใชความตกลงยอมรบรวม ซงเมอพจารณาแลวกคอ การยอมรบในมาตรฐานสนคาของแตละประเทศรวมกน ในทางทฤษฎกคอ ผสงออกสามารถทดสอบสนคาทจะสงออกจากหองทดสอบทข นบญชทอยในประเทศผสงออกเอง แลวนารายงานผลการทดสอบสงไปยงผนาเขาไดเลย (ดภาพท 4.3 ในกรอบ)

อยางไรกตาม หลงจากการบงคบใช ASEAN EE MRA พบวา เทาทคณะผวจยไดขอมลจาก

หองปฏบตการทดสอบทสามารถออกรายงานผลทดสอบในการสงออกไปยงอาเซยนเพยงบางราย พบวา ASEAN EE MRA มประโยชนตอผสงออกหรอนาเขาจรง แตปจจบนยงมผประกอบการมาใชประโยชนนอย ดวยสาเหตประการสาคญ นนคอ ASEAN EE MRA ยงคงครอบคลมสนคาไมมาก รวมทงหากนารายงานผลทดสอบจากหองปฏบตการทดสอบในไทยสงไป ในหลายๆ กรณไมชวยอานวยความสะดวกเทาใดนก เนองจากรกระบวนการพจารณาเอกสารของเจาหนาทในประเทศปลายทางยงคงลาชาอยด โดยเฉพาะเมอเทยบกบการสงไปทดสอบทประเทศปลายทาง นอกจากน หองปฏบตการทดสอบเหนวา กรอบความตกลงทจะอานวยความสะดวกไดเปนอยางมากสาหรบการคาในอาเซยนกคอ AHEEER ซงเปนการยกระดบจากการยอมรบรวม (Mutual Recognition) ไปสการผสานมาตรฐานสนคาระหวางกน (Harmonization) โดยเฉพาะอยางยงการผสานไปสการบงคบใชมาตรฐานสากล ซงผผลตในไทยมความคนเคยมากกวามาตรฐานสนคาทประเทศตางๆ บงคบใชกนในประเทศ

ภาพท 4.3 การอานวยความสะดวกทางการคาจากการบงคบใชความตกลงยอมรบรวม

ทมา: คณะผวจย

ขอเสนอแนะสาหรบการเจรจาทเกยวกบการอานวยความสะดวกทเกยวกบมาตรฐานสนคาในอาเซยนในอนาคตคอ การผลกดนให AHEEER มผลบงคบใชโดยเรวทสด

175

บทท 5 มาตรการทไมใชภาษทสาคญของประเทศคคาในอาเซยน

5.1 บทนา

นอกจากภาษศลกากรแลว มาตรการทางการคาทมใชภาษศลกากรกเปนอกปจจยหนงทสาคญททาใหตนทนทางการคาระหวางประเทศเพมสงขน ในสภาวะปจจบนทมการแขงขนกนสงมาก โดยเฉพาะอยางยงในชวงทเกดภาวะวกฤตเศรษฐกจขนในหลายประเทศทวโลก ประกอบกบการท ความตกลงการคาเสรทงในระดบทวภาค ระดบภมภาค และระดบพหภาค มผลทาใหประเทศตางๆ ทยอยลดภาษศลกากรของตนลงอยางมนยสาคญ ประเทศตางๆ จงมแนวโนมทจะคดหาเครองมอใหมๆ ทจะสามารถนามาใชในการกดกนสนคานาเขาจากตางประเทศ และ/หรอใชเพอปกปองผผลตในประเทศของตน และ/หรอใชเพอกระตนใหนกลงทนตางชาตเขามาลงทนในประเทศของตน แลวถายทอดเทคโนโลยดานการผลตและการตลาดใหกบผประกอบการในประเทศของตน (ดภาพท 5.1 ประกอบ)

ภาพท 5.1 แนวโนมการบงคบใชมาตรการทางการคาทวโลกตงแตป 2551 ถงป 2554

ทมา: คณะผวจยรวบรวมจาก WTO’s World Trade Report 2012 ทผานมา ประเทศสมาชกอาเซยนถอวาประสบความสาเรจในการลดอปสรรคดานภาษศลกากร

ไดในระดบทนาพอใจ แตการทประเทศสมาชกอาเซยนจะกาวไปสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทสมบรณในอนาคตไดหรอไม ขนอยกบความสาเรจในการลดผลกระทบทเกดจากการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษในประเทศตางๆ ใหไดอยางมนยสาคญ อยางไรกตาม เนองจากการศกษาในประเดนการลดผลกระทบทเกดจากการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษยงอยในชวงเรมตนของการพยายามพฒนากรอบ

จานวนมาตรการทางการคาใหมทบงคบใชทวโลก ป 2551-2554หนวย: จานวนมาตรการ

0

50

100

150

200

250

2551 2552 2553 2554

New restrictive tariff measures

New non‐tariff barriers measures

New NTMs (excluding SPS and TBT)

176

แนวคดและการวเคราะหเชงประจกษจากฐานขอมลทยงมความสมบรณและความนาเชอถอในระดบหนงมาประกอบ ในบทน คณะผวจยไดสรปประเดนสาคญและวเคราะหขอมลเทาทมอยในปจจบน โดยมรายละเอยดดงตอไปน 5.2 นยามของมาตรการการคาทมใชภาษศลกากร

มาตรการทไมใชภาษ (non-tariff measures: NTMs) หมายถง มาตรการ นโยบาย กฎระเบยบ ขอบงคบ ทบงคบใชโดยหนวยงานภาครฐหรอเอกชนในประเทศหนง และสงผลกระทบตอการคาสนคาหรอบรการระหวางประเทศนนกบประเทศอนๆ มาตรการทไมใชภาษอาจเกดขนจากแรงกดดนจากผบรโภคในประเทศ ผผลตในประเทศ ผบรโภคในตลาดตางประเทศ ผผลตตางประเทศทอยในเครอขายการผลต และ/หรอองคกรระหวางประเทศตางๆ (ดภาพท 5.2 ประกอบ)

มาตรการทไมใชภาษมวตถประสงค รปแบบ และทาใหเกดผลกระทบทแตกตางกน (ดภาพท

5.3 ประกอบ) มาตรการทไมใชภาษทมวตถประสงคเพอปกปองผผลตในประเทศเปนหลก มแนวโนมจะเปนมาตรการทไมโปรงใส และ/หรอเลอกปฏบต ในขณะทมาตรการทไมใชภาษทมวตถประสงคเพอคมครองความปลอดภยของผบรโภคในประเทศและรกษาสภาพแวดลอมเปนหลก อาจจะเปนมาตรการทมความโปรงใสและไมเลอกปฏบต หรออาจจะเปนมาตรการทไมโปรงใสและเลอกปฏบตกได

ในป 2537 การประชมสหประชาชาตวาดวยการคาและการพฒนา (United Nations

Conferences on Trade and Development: UNCTAD) กาหนดคานยาม (Coding System of Trade Control Measures: TCMCS) และแบงมาตรการทไมใชภาษออกเปน 7 กลมหลก8 ไดแก

มาตรการกงภาษ (para-tariff measure) เปนมาตรการทสงผลใหตนทนการนาเขาสงขน โดยใชหลกเกณฑการปฏบตคลายกบมาตรการภาษ ไดแก คาธรรมเนยมพเศษดานศลกากร (customs surcharge) คาธรรมเนยมอนๆ (additional charges) ภาษภายในสาหรบสนคานาเขา (internal taxes and charges levied on imports) และกฎระเบยบเกยวกบการประเมนราคาทางศลกากร (decreed customs valuation)

มาตรการควบคมราคา (price control measure) เปนมาตรการควบคมการนาเขา เพอรกษาระดบราคาสนคาในประเทศใหมเสถยรภาพ เนองจากสนคานาเขามราคาตากวา หรอการผนผวนของราคาสนคาในประเทศหรอราคาตลาดทขาดเสถยรภาพ รวมทงแกไขปญหาความสญเสยอนเกดจากการคาทไมเปนธรรม เชน การทมตลาดของสนคานาเขา เปนตน

8 ตอมาในป 2555 UNCTAD ไดแบงมาตรการทไมใชภาษออกเปน 16 กลมหลก อยางไรกตาม จากการวเคราะหโดยคณะผวจยพบวา การแบงกลมใหมนเปนเพยงการยายกลมไปมาเทานน ไมไดกระทบกบคาจากดความของมาตรการตางๆ และไมมการเพมมาตรการใหมหรอลดมาตรการเดม

177

มาตรการทางการเงน (finance control measure) เปนมาตรการทใชกาหนดระเบยบทางการเงน เพอควบคมการนาเขาสตลาดภายในประเทศ ซงมผลตอตนทนการนาเขาสนคาคลายกบมาตรการภาษ เชน การกาหนดใหจายเงนลวงหนาตามมลคาสนคานาเขา กาหนดเงนคาประกน กาหนดใหชาระคาภาษลวงหนา เปนตน

มาตรการจดทะเบยน (automatic licensing measure) เปนมาตรการทเปนระเบยบปฏบตซงใชในการตดตามสนคานาเขา โดยไมเกยวของกบขอหามตางๆ และอาจนามาปรบใชกบมาตรการสงแวดลอมหรอความเสยหายจากการคาทไมเปนธรรม

มาตรการควบคมปรมาณ (quantity control measure) เปนมาตรการทตองการลดปรมาณนาเขาของสนคาบางชนด จากแหลงนาเขาทงหมดหรอเฉพาะแหง โดยการงดออกใบอนญาตกาหนดโควตานาเขาหรอกาหนดขอหามตางๆ เปนตน

มาตรการผกขาด (monopolistic measure) เปนมาตรการทกอใหเกดสถานการณการผกขาด โดยกาหนดใหสทธนาเขาเฉพาะราย หรอเฉพาะกลมเศรษฐกจหรอกลมสงคม หรอดวยเหตผลทางดานเศรษฐกจ

มาตรการทางเทคนค (technical measure) เปนมาตรการควบคมลกษณะของสนคา เชน คณภาพ ความปลอดภย หรอขนาดของสนคา รวมทงการอนมตจากหนวยงานทเกยวของ เชน ฉลาก การทดสอบและวธการทดสอบ บรรจภณฑ เครองหมายการคา และกฎระเบยบเกยวกบเทคนคสาหรบสนคาพเศษ เชน สนคาทออนไหวงาย หรอสนคาทเกยวของกบสขอนามยของคนและสตว เปนตน

ในบทน คณะผวจยไดรวบรวมและวเคราะหมาตรการทไมใชภาษของประเทศในอาเซยนตามคา

จากดความ TCMCS วา ในแตละประเทศมการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษกบสนคาในอตสาหกรรมใดบาง และพยายามระบวามาตรการใดเปนมาตรการทสงผลกระทบตอผประกอบการไทยในระดบสง

178

ภาพท 5.2 แรงกดดนททาใหตองมการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษ

ภาพท 5.3 การจดประเภทมาตรการทไมใชภาษ

หมายเหต: ในภาพ ไมไดรวมมาตรการกงภาษไว เนองจากวตถประสงคของการบงคบใชมาตรการประเภทนไม

ชดเจนวาเพอวตถประสงคใด

• เชน การกาหนดราคานาตาลทรายซงเปนสนคาควบคม• การเกบอากรตอบโตการทมตลาดและการอดหนนเหลก

มาตรการควบคมราคา

• เชน การจากดวงเงนเปด L/C ของผนาเขามาตรการทางการเงน

• เชน การจากดโควตาการนาเขานามนพชมาตรการควบคมปรมาณ

• เชน การอนญาตใหมผนาเขานามนชอเพลงไดเพยงรายเดยว

มาตรการผกขาด

ประเภท ผลตอการกดกนทางการคา

• เชน การขอใบอนญาตนาเขาเสอผาทยงตดเยบไมเสรจ

มาตรการจดทะเบยนเพอรวบรวมสถต

• เชน การทดสอบ/ตรวจสอบความปลอดภยอาหาร• การตดฉลากประหยดไฟเครองใชไฟฟา

มาตรการทางเทคนค

วตถประสงค

ปกปองผผลตในประเทศ

ความปลอดภยของผบรโภค

ในประเทศและรกษา

สภาพแวดลอม

กดกน: ไมโปรงใส เลอกปฏบต

ผลตอการกดกนทางการคาไมแนชด

ไมกดกน: โปรงใส ไมเลอกปฏบต

ผลตอการกดกนทางการคาไมแนชด

กดกน: ไมโปรงใส เลอกปฏบต

179

5.3 การบงคบใชมาตรการทไมใชภาษในประเทศสมาชกอาเซยน

จากการทบทวนการศกษาทผานมา พบวา มนกวชาการหลายทานและหนวยงานระหวางประเทศหลายหนวยงานทพยายามรวบรวมขอมลวามการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษใดบางในประเทศตางๆ และจดกลมประเภทของมาตรการเหลานน ตารางท 5.1 สรปทมาของขอมล ตลอดจนขอดและขอจากดในการใชขอมลจากฐานขอมลสาคญทมกมการอางองถง

ในการศกษาความมอยของมาตรการทไมใชภาษของประเทศคคาในอาเซยน คณะผวจยใช

ขอมลจากฐานขอมลของสานกเลขาธการอาเซยนป 2552 ซงมความสมบรณครอบคลมทกรายการสนคาเปนหลก และใชขอมลจากองคการการคาโลกและ Global Trade Alert ซงมความทนสมยกวามาใชเสรมดวย

จากการวเคราะหฐานขอมลทเกยวของดงกลาว พบวา (ดตารางท 5.2, 5.3 และ 5.4 ประกอบ) ประเทศสมาชกอาเซยนทกประเทศรายงานวา ในประเทศของตน มการบงคบใชมาตรการ

หามนาเขาสนคาบางชนด เชน อาวธ และสารเคมทสามารถใชทาระเบดได

เกอบทกประเทศรวมถงประเทศไทย รายงานวา ในประเทศของตนมการบงคบใชมาตรการ

ขอใบอนญาตนาเขา ขอกาหนดเกยวกบมาตรฐาน การทดสอบ และการตดฉลาก และ

มาตรการจดทะเบยนเพอรวบรวมสถต

เกอบทกประเทศ ยกเวนประเทศไทย สงคโปร ฟลปปนส และบรไน รายงานวา ในประเทศ

ของตนมการผกขาดการนาเขา

ประเทศอนโดนเซย มาเลเซย และเวยดนาม รายงานวาในประเทศของตนมการกาหนด

โควตานาเขา ในขณะทประเทศไทยไมไดรายงานวามการบงคบใชมาตรการดงกลาว

ประเทศไทย อนโดนเซย มาเลเซย สงคโปร และฟลปปนส รายงานวา ในประเทศของตนม

การบงคบใชมาตรการตอบโตการทมตลาด เปนทนาสงเกตวา ประเทศไทยสวนใหญบงคบ

ใชมาตรการนกบประเทศอนๆ ทไมใชประเทศสมาชกอาเซยน ในขณะทประเทศ

อนโดนเซย มาเลเซย สงคโปร และฟลปปนส มสดสวนการใชมาตรการนกบประเทศสมาชก

อาเซยนดวยกนในระดบทคอนขางสง

ประเทศไทย อนโดนเซย และฟลปปนส รายงานวา ในประเทศของตนมการบงคบใช

มาตรการปกปองจากการนาเขาสนคาทเพมขน

มการรายงานวามการใชขอกาหนดเกยวกบการตรวจสอบกอนการขนสงสนคาเพยงแคใน

ประเทศอนโดนเซยเทานน

180

มการรายงานวามการใชขอกาหนดเกยวกบเงอนไขการชาระเงนเพยงแคในประเทศ

เมยนมารเทานน

ไมมประเทศใดทรายงานวาในประเทศของตนมการบงคบใชมาตรการตอบโตการอดหนน

เมอวเคราะหเปนรายประเทศและรายอตสาหกรรม พบวา (ดภาพท 5.4 และ 5.5 ประกอบ) ประเทศอนโดนเซยรายงานการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษครอบคลมสนคามากทสดถง

รอยละ 62 ของจานวนสนคาทงหมดทพกดศลกากร 6 หลก รองลงมาเปนมาเลเซย (รอยละ

44) สงคโปร (รอยละ 43) และเวยดนาม (รอยละ 32) ในขณะทประเทศไทยรายงานการ

บงคบใชมาตรการทไมใชภาษครอบคลมสนคาเพยงรอยละ 11

อตสาหกรรมทมการรายงานการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษมากทสดคอ กลมยานยนต

คดเปนความครอบคลมสงถงรอยละ 67 รองลงมาเปนกลมเกษตร (รอยละ 52) กลมปโตร

เคม (รอยละ 48) กลมยา (รอยละ 49) และกลมอาหาร (รอยละ 46)

181

ตารางท 5.1 ฐานขอมลเกยวกบมาตรการทไมใชภาษ ฐานขอมล ทมาของขอมล ขอด ขอจากด

Trade Analysis and Information System (TRAINS) ของ UNCTAD

การรวบรวมเอกสารทเปนทางการ ซงหนวยงานภาครฐของแตละประเทศเปนผรายงาน

- ครอบคลมทกมาตรการตามคานยาม TCMCS

- มขอมลของ 102 ประเทศเปนรายป ตงแตป 2531 ถงป 2551

- ระบสนคาทเกยวของตามพกดศลกากร

- มขอมลครบทกประเทศถงแคป 2547 เทานน

- ไมมการรวบรวมและเผยแพรขอมลทกป จงไมสามารถนาไปวเคราะหแบบอนกรมเวลา (time-series analysis) ได

International Trade Centre (ITC)

การสารวจระดบบรษท

- ครอบคลมทกมาตรการตามนยามของ ITC เอง


- มขอมลเปนบางประเทศ และมแคบางป

- ไมมการรวบรวมและเผยแพรขอมลทกป จงไมสามารถนาไปวเคราะหแบบอนกรมเวลาได

สานกเลขาธการอาเซยน

การจดแจงโดยประเทศสมาชกอาเซยน


- มขอมลของประเทศสมาชกอาเซยนทง 10 ประเทศ ทรวบรวมเสรจในป 2547 และป 2552


- ไมมการรวบรวมและเผยแพรขอมลทกป จงไมสามารถนาไปวเคราะหแบบอนกรมเวลาได

องคการการคาโลก (World Trade Organization: WTO)

การจดแจงโดยประเทศสมาชก WTO

- มขอมลของทกประเทศทเปนสมาชก WTO

- มขอมลตงแตป 2538 ถงปจจบน และมการปรบปรงขอมลอยเรอยๆ

- ครอบคลมเฉพาะมาตรการทเปนอปสรรคทางเทคนคตอการคา (TBT) มาตรการสขอนามยและสขอนามยพช (SPS) มาตรการตอบโตการทมตลาด (AD) มาตรการตอบโตการอดหนน (CVD) และมาตรการปกปองจากการนาเขาสนคาทเพมขน (SG)

Global Trade Alert การรวบรวมกฎระเบยบ ขอบงคบ ขาว


- มขอมลตงแตป 2551 ถงปจจบน และมการปรบปรงขอมลอยเรอยๆ


- มขอมลเปนบางประเทศ - มขอมลยอนหลงเพยงไมกป จงไมสามารถนาไปวเคราะหแบบอนกรมเวลาได

ทมา: รวบรวมโดยคณะผวจย

182

ตารางท 5.2 มาตรการทไมใชภาษทบงคบใชในประเทศสมาชกอาเซยน ประเภท มาตรการ สถานะความมอยของมาตรการในประเทศสมาชกอาเซยน***

ไทย อนโดนเซย มาเลเซย สงคโปร ฟลปปนส บรไน เวยดนาม กมพชา ลาว เมยนมาร จดทะเบยน มาตรการจดทะเบยนเพอรวบรวมสถต* ม ม ม ม ม ม ม ม

เทคนค มาตรฐาน การทดสอบ การตดฉลาก* ม ม ม ม ม ม ม ม ม

การตรวจสอบกอนการขนสงสนคา* ม

ควบคมปรมาณ

การขอใบอนญาตนาเขา* ม ม ม ม ม ม ม ม ม

การกาหนดโควตานาเขา* ม ม ม

การหามนาเขา* ม ม ม ม ม ม ม ม ม ม

ผกขาด การผกขาดการนาเขา* ม ม ม ม ม ม

การเงน ขอกาหนดเกยวกบเงอนไขการชาระเงน* ม ควบคมราคา

มาตรการตอบโตการทมตลาด** ม ม ม ม ม มาตรการตอบโตการอดหนน**

มาตรการปกปองจากการนาเขาสนคาทเพมขน** ม ม ม ทมา: คณะผวจยรวบรวมจากฐานขอมลทเกยวของ หมายเหต: * สถานะลาสดป 2552 จากฐานขอมลของสานกเลขาธการอาเซยน ** สถานะลาสดตงแตป 2535 ถงป 2555 จากฐานขอมลขององคการการคาโลก *** “ม” หมายถง มการรายงานโดยประเทศนนๆ วามการบงคบใชมาตรการดงกลาว หากเวนวางไว หมายถง ไมมการรายงานโดยประเทศนนๆ วามการบงคบใชมาตรการดงกลาว แมวาในความเปนจรง อาจมการบงคบใชมาตรการดงกลาว

183

ตารางท 5.3 จานวนมาตรการตอบโตการทมตลาดทมการบงคบใชในประเทศอาเซยน ตงแตป 2538 ถง 2555

ประเทศทบ ง ค บ ใ ชมาตรการ

จานวนมาตรการทประเทศผสงออกถกเกบอากรตอบโตการทมตลาด สนคาทเกยวของ ไทย อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร อนๆ ท

ไมใชประเทศอาเซยน

ไทย 3 2 31 เหลกแผนรดรอน เหลกแผนรดเยน บลอกแกว กระเบองเซรามก กรดซตรก โซเดยมไตรโพลฟอสเฟต ผาทอ หลอดรงสแคโทด

อนโดนเซย 3 4 1 35 กลวย แปงสาล โซเดยมไตรโพลฟอสเฟต โพลเอสเทอร เหลกแผนรดรอน เหลกแผนรดเยน จานอลมเนยม ชดเครองใชบนโตะอาหารทาจากเซรามก ฟลมโพลโพรพลน

มาเลเซย 3 6 1 15 กระดาษลอนลกฟก กระดาษปรฟ จกรยาน มาเลอคแอนไฮไดรด โพลเอธลนเทเรฟทาเลต

ฟลปปนส 1 2 8 กระจก โพลโพรพลน เหลกแผนรดเยน เหลกแทงยาว

สงคโปร 1 1 เหลกเสนเสรมคอนกรต ทมา: คณะผวจยรวบรวมจากฐานขอมลทเกบรวบรวมโดยองคการการคาโลก ตารางท 5.4 จานวนมาตรการปกปองจากการนาเขาสนคาทเพมขนทมการบงคบใชในประเทศ

อาเซยน ตงแตป 2538 ถง 2555 ประเทศทบงคบใชมาตรการ

จานวนมาตรการทมการบงคบใช

สนคาทเกยวของ

ไทย 1 บลอกแกว อนโดนเซย 11 เตนทผาใบ ไหมคอตตอน ผาทอคอตตอน เดกซโตรสโมโนไฮเดรต ชด

เครองใชบนโตะอาหารทาจากเซรามก ลวด ฟลปปนส 7 กระเบองเซรามก กระจก เหลกฉาก กระดาษลกฟก ทมา: คณะผวจยรวบรวมจากฐานขอมลทเกบรวบรวมโดยองคการการคาโลก

184

ภาพท 5.4 โอกาสทจะพบการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษในประเทศอาเซยน แยกตามประเทศทบงคบใชมาตรการ

ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกบรวบรวมโดยสานกเลขาธการอาเซยน

ภาพท 5.5 โอกาสทจะพบการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษในประเทศอาเซยน แยกตามอตสาหกรรม

ทมา: คณะผวจยคานวณจากฐานขอมลทเกบรวบรวมโดยสานกเลขาธการอาเซยน

62

44

43

32

27

20

11

10

6

5

0 25 50 75 100

อนโดนเซยมาเลเซยสงคโปรเวยดนาม

บรไนฟลปปนส

ไทยเมยนมารกมพชาลาว

สดสวนจานวนสนคาทมการบงคบใช NTMs อยางนอย 1 มาตรการ

6752

4948

4640

3634

3129

232222

1917

141212

99

71

0 25 50 75 100

ยานยนตเกษตร

ปโตรเคมยา

อาหารอเลกทรอนกส

เคมภณฑเครองใชไฟฟาชนสวนยานยนต

เครองนงหมพลาสตก

เครองจกรกลกระดาษ

เหลก/เหลกกลาไม/เฟอรนเจอรไม

ซเมนตอนๆ

สงทอเครองหนงเซรามกอญมณยาง

สดสวนจานวนสนคาทมการบงคบใช NTMs อยางนอย 1 มาตรการ

185

5.4 การระบมาตรการทไมใชภาษทสาคญของประเทศคคาในอาเซยนและการวเคราะหผลกระทบตอสนคาอตสาหกรรมไทย

แมวามาตรการทไมใชภาษจะเพมตนทนในการคาสนคาระหวางประเทศ แตบางมาตรการยงม

ความจาเปนตองบงคบใชดวยเหตผลหลายประการ หรอมหลกฐานทางวทยาศาสตรรบรองอยางแนชด เชน เพอปองกนไมใหผบรโภคไดรบอนตรายจากสนคานนๆ ในกรณน ประเทศทบงคบใชมาตรการนนมสทธชอบธรรมเตมทในการบงคบใช หากมาตรการใดมลกษณะทไมโปรงใส (non-transparent) และเลอกปฏบต (discriminatory) มาตรการนนจะถกจดเปนมาตรการทไมใชภาษสาคญ (core NTMs) ทเปนอปสรรคทางการคาทไมใชภาษ (non-tariff barriers: NTBs)

ในทางปฏบต การระบวามาตรการใดเปนมาตรการทไมใชภาษทสาคญและการวเคราะหผลกระทบทเกดจากการบงคบใชมาตรการเหลานนไมสามารถทาไดงายนก จากการทบทวนการศกษาทผานมา พบวา ในปจจบนมแนวทางในการประเมนผลกระทบทเกดจากการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษ 3 แนวทางหลกๆ ไดแก

การเปรยบเทยบความถและความครอบคลมมลคาการคาของมาตรการทไมใชภาษ การเปรยบเทยบราคาสนคา การเปรยบเทยบปรมาณสนคา ตารางท 5.5 สรปแนวทางทใชในการประเมนผลกระทบจากการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษ

พรอมทงขอจากดของการใชแนวทางนนๆ อาจกลาวไดวา จนถงปจจบนยงไมมระบบวธทมความเหมาะสมและสามารถนามาประยกตใชไดในทกกรณ ในการศกษานซงถอเปนกาวแรกของการศกษาในประเดนดงกลาว คณะผวจยจงจากดการศกษาอยทการจดทาฐานขอมลมาตรการทไมใชภาษของทกประเทศในอาเซยนเปนรายสนคาทพกดศลกากร 6 หลกอยางเปนระบบ เพอวเคราะหเปรยบเทยบความถและจานวนมาตรการทคณะกรรมการประสานงานด านการคาสนคาภายในอาเซยน (Coordinating Committee on ASEAN Trade in Goods Agreement: CCA) ระบวาเปนมาตรการทไมใชภาษทควรมการยกเลก อยางไรกตาม ขอมลดงกลาวเปนเพยงตวชวดเบองตนในเชงปรมาณทชวยใหเหนภาพวามการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษมากนอยเพยงใดเทานน แตไมสามารถใชเปนตวชวดเชงคณภาพทจะสามารถสะทอนใหเหนถงผลกระทบทเกดขนจากมาตรการทไมใชภาษไดอยางตรงไปตรงมา คณะผวจยจงใชวธการประชมระดมสมองรวมกบสมาคมผประกอบการตางๆ เพอระบมาตรการทไมใชภาษทสาคญของประเทศคคาในอาเซยน และสมภาษณเชงลกผประกอบการ เพอใหเขาใจผลกระทบทเกดขนกบการดาเนนธรกจของทงผสงออก ผนาเขา และซพพลายเออรในหวงโซการผลต

186

ตารางท 5.5 แนวทางการประเมนผลกระทบจากการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษ แนวทางการประเมน รายละเอยด ขอจากด การเปรยบเทยบความถและความครอบค ลมมลคาการคาของ NTMs

ใชขอมลทตยภมในการวเคราะหวา มการใช NTMs กบสนคากรายการ คดเปนมลคาการคาระหวางกนเทาใด

ความถของการใช NTMs ไมสามารถสะทอนผลกระทบทเกดขนได

ความครอบคลมมลคาการคาไมเหมาะสาหรบการประเมนผลกระทบจากมาตรการจากดปรมาณ

การเปรยบเทยบราคาสนคา

เปรยบเทยบราคาสนคานาเขาทไดรบผลกระทบจาก NTMs กบสนคาทผลตในประเทศ

หาขอมลมาเปรยบเทยบไดยาก เนองจากตองใชสนคาชนดเดยวกน คณภาพใกลเคยงกน และอยในกระบวนการจดจาหนายขนตอนเดยวกน

การเปรยบเทยบปรมาณสนคา

ใชแบบจาลองทางเศรษฐศาสตรมาวเคราะหขอมลการคาระหวา งประเทศ

แบบจาลองทางเศรษฐศาสตรมขอจากดมากมาย เชน ไมสามารถหาตวแปรทเหมาะสมสาหรบใชเปนตวแทน NTMs ได

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) ไดทาการวเคราะหฐานขอมลมาตรการทไมใช

ภาษของอาเซยนทรวบรวมเสรจในป 2547 โดยไดรบความอนเคราะหขอมลจากสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม9 และพบวา

ประเทศสมาชกอาเซยนบงคบใชมาตรการทไมใชภาษรวมทงหมด 1,925 มาตรการ โดยเปนมาตรการทอยในกลองเขยว ซงมความโปรงใสและไมเลอกปฏบตจงสามารถบงคบใชตอไปได 996 มาตรการ (รอยละ 51.7) กลองแดง ซงมความไมโปรงใสและเลอกปฏบต จงตองถกขจดใหหมดไปตามเปาหมายทกาหนดไว 502 มาตรการ (รอยละ 26.1) และกลองเหลอง ทยงไมชดเจน รอการชแจงเพมเตมจากประเทศผบงคบใชมาตรการ 427 มาตรการ (รอยละ 22.2) หากสมมตวาในทสดแลวมาตรการทอยในกลองเหลองถกจดใหอยในกลองแดงทงหมด อาจสรปไดวา มาตรการทไมใชภาษทบงคบใชโดยประเทศสมาชกอาเซยนโดยภาพรวม เปนอปสรรคทางการคาถงเกอบครงหนง

มาตรการทอยในกลองแดงสวนใหญเปนมาตรการควบคม (รอยละ 67.1 ของจานวนมาตรการทอยในกลองแดงทงหมด) รองลงมาเปนมาตรการทางเทคนค (รอยละ 28.9) สวนมาตรการประเภทอนๆ มการบงคบใชไมมากนก

สาขาการผลตทถกกระทบจากมาตรการทอยในกลองแดงมากคอกลมเครองจกรกล สนคาเกษตร ยานยนต เคมภณฑ และเหลก และสนคาบางรายการไดรบผลกระทบจากหลายมาตรการ

ประเทศทบงคบใชมาตรการทอยในกลองแดงทกระทบจานวนสนคานาเขามากทสด คออนโดนเซย (3,136 รายการ ทรหสพกดศลกากร 6 หลก) รองลงมาคอบรไน (1,948

9 แมวาจะเปนขอมลในเบองตนเนองจากในขณะนนฐานขอมลดงกลาวอยในระหวางกระบวนการตรวจสอบและยนยนความถกตองเหมาะสมโดยประเทศสมาชกอาเซยน แตการวเคราะหฐานขอมลดงกลาวทาใหเหนภาพของการใชมาตรการทไมใชภาษในประเทศสมาชกอาเซยนเมอป 2546-2547 ไดดพอสมควร

187

รายการ) มาเลเซย (1,091 รายการ) และลาว (406 รายการ) ในขณะทไทยใชมาตรการเหลานกระทบสนคานาเขาจากตางประเทศเพยง 140 รายการ

อนโดนเซยใชมาตรการทอยในกลองแดงมากทสดในกลมสนคาเครองจกรกล (ใบอนญาตนาเขา) และคอมพวเตอร (การจากดการนาเขา) สาหรบบรไนใชกบสนคาเกษตร (มาตรการทางเทคนคและใบอนญาตนาเขา) และเครองจกรกล (การจากดการนาเขา) เปนสวนใหญ มาเลเซยใชกบสนคากลมเครองจกรกล ยานยนต และเหลก (ใบอนญาตนาเขา) ในขณะทไทยใชกบสนคาเกษตร

คณะผวจยไดทาการวเคราะหฐานขอมลมาตรการทไมใชภาษของอาเซยนชดใหมทรวบรวมเสรจ

ในป 2552 และไดขอคนพบในภาพรวมสอดคลองกบงานวจยของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) แตอาจมรายละเอยดบางประเดนแตกตางออกไป เนองจากฐานขอมลมการปรบปรงใหทนสมยขน จากการวเคราะหฐานขอมลชดใหม พบวา ประเทศทมการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยสงทสดคออนโดนเซย รองลงมาเปนมาเลเซย สงคโปร เวยดนาม บรไน ฟลปปนส ไทย เมยนมาร กมพชา และลาว ตามลาดบ นอกจากน อนโดนเซยและมาเลเซยยงมการบงคบใชมาตรการทเขาขายวาไมโปรงใส และ/หรอเลอกปฏบตโดยเฉลยมากทสด (ดภาพท 5.6 และ 5.7 ประกอบ) คณะผวจยจงไดเลอกทาการวเคราะหขอมลโดยละเอยดเฉพาะประเทศอนโดนเซย มาเลเซย และไทย

จากการวเคราะหฐานขอมลมาตรการทไมใชภาษของประเทศอนโดนเซยทเกบรวบรวมโดย

สานกเลขาธการอาเซยนป 2552 พบวา (ดภาพท 5.8 และ 5.9 ประกอบ) ในภาพรวม ประเทศอนโดนเซยบงคบใช NTMs กบสนคานาเขาเฉลย 1.7 มาตรการ โดย

สวนใหญเปนมาตรการทมความโปรงใส ไมเลอกปฏบต และมหลกฐานทางวทยาศาสตรรบรองอยางแนชด (เฉลย 1.2 มาตรการ)

สนคาประเภทอาหารมการบงคบใช NTMs โดยเฉลยสงสดรวม 5.3 มาตรการ รองลงมาเปนสนคาประเภทยา (เฉลย 4.4 มาตรการ) อเลกทรอนกส (เฉลย 4.2 มาตรการ) เครองใชไฟฟา (เฉลย 3.8 มาตรการ) และยานยนต (เฉลย 3.5 มาตรการ)

NTMs ทบงคบใชกบสนคาประเภทอาหารและเกษตรสวนใหญเปนมาตรการทางเทคนค NTMs ทบงคบใชกบสนคาประเภทอเลกทรอนกส เครองใชไฟฟา ยานยนต ปโตรเคม

เครองจกรกล เคมภณฑ พลาสตก กระดาษ ชนสวนยานยนต และเซรามก สวนใหญเปนมาตรการควบคมปรมาณ

NTMs ทบงคบใชกบสนคาประเภทเครองนงหม สงทอ และเครองหนง ทงหมดเปนมาตรการจดทะเบยน

มาตรการผกขาดมการบงคบใชกบสนคาบางรายการ เชน เกษตร อาหาร และเคมภณฑ สนคาทมการบงคบใช NTMs ทเขาขายเปน NTBs อยางชดเจนสงสดคอสนคายานยนต

(เฉลย 1.2 มาตรการ) รองลงมาเปนพลาสตกและกระดาษ (เฉลย 1.0 และ 0.7 มาตรการ

188

ตามลาดบ) ในขณะทสนคาประเภททเหลอแทบไมมการบงคบใช NTMs ทเขาขายเปน NTBs อยางชดเจนเลย

มสนคาอกหลายประเภททมการบงคบใช NTMs ทยงไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาเปน NTBs หรอไม ไดแก สนคาอเลกทรอนกส เครองใชไฟฟา ยานยนต เครองจกรกล เครองนงหม ชนสวนยานยนต สงทอ และเครองหนง

จากการวเคราะหฐานขอมลมาตรการทไมใชภาษของประเทศมาเลเซยทเกบรวบรวมโดยสานก

เลขาธการอาเซยนป 2552 พบวา (ดภาพท 5.10 และ 5.11 ประกอบ) ในภาพรวม ประเทศมาเลเซยบงคบใช NTMs กบสนคานาเขาเฉลย 0.9 มาตรการ โดย

สวนใหญเปนมาตรการทยงไมชดเจนวามความโปรงใส ไมเลอกปฏบต และมหลกฐานทางวทยาศาสตรรบรองอยางแนชดหรอไม (เฉลย 0.8 มาตรการ)

สนคาประเภทเกษตรมการบงคบใช NTMs โดยเฉลยสงสดรวม 3.3 มาตรการ รองลงมาเปนสนคาประเภทอาหาร (เฉลย 3.0 มาตรการ) และเหลกและเหลกกลา (เฉลย 2.3 มาตรการ)

NTMs ทบงคบใชกบสนคาเกอบทกกลมเปนมาตรการควบคมปรมาณ NTMs ทบงคบใชกบสนคาประเภทอาหารและเกษตรมการบงคบใชมาตรการควบคม

ปรมาณและมาตรการทางเทคนคในระดบทใกลเคยงกน NTMs ทบงคบใชกบสนคาประเภทยานยนตและชนสวนยานยนตเปนมาตรการจดทะเบยน สนคาทมการบงคบใช NTMs ทเขาขายเปน NTBs อยางชดเจนสงสดคอสนคายานยนต

(เฉลย 1.2 มาตรการ) รองลงมาเปนเหลกและเหลกกลา และชนสวนยานยนต (เฉลย 0.9 และ 0.3 มาตรการ ตามลาดบ)

จากการวเคราะหฐานขอมลมาตรการทไมใชภาษของประเทศไทยทเกบรวบรวมโดยสานก

เลขาธการอาเซยนป 2552 พบวา (ดภาพท 5.12 และ 5.13 ประกอบ) ในภาพรวม ประเทศไทยบงคบใช NTMs กบสนคานาเขาเฉลย 0.1 มาตรการ โดยสวน

ใหญเปนมาตรการทมความโปรงใส ไมเลอกปฏบต และมหลกฐานทางวทยาศาสตรรบรอง สนคาประเภทเครองนงหมมการบงคบใช NTMs โดยเฉลยสงสดรวม 0.8 มาตรการ

รองลงมาเปนสนคาประเภทอาหาร (เฉลย 0.4 มาตรการ) ยานยนต (เฉลย 0.3 มาตรการ) และเกษตร (เฉลย 0.3 มาตรการ)

NTMs ทบงคบใชกบสนคาประเภทเครองนงหมเปนมาตรการจดทะเบยน NTMs ทบงคบใชกบสนคาประเภทอาหารและเกษตรสวนใหญเปนมาตรการทางเทคนค

และมการใชมาตรการควบคมปรมาณในบางสนคา NTMs ทบงคบใชกบสนคาประเภทยานยนตเปนมาตรการควบคมปรมาณ

189

สนคาทมการบงคบใช NTMs ทเขาขายเปน NTBs อยางชดเจนสงสดคอสนคาอาหาร (เฉลย 0.05 มาตรการ) รองลงมาเปนเกษตร (เฉลย 0.03 มาตรการ)

กลาวโดยสรป ประเทศสมาชกอาเซยนมการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรในระดบท

แตกตางกน ประเทศทมระดบการพฒนาอตสาหกรรมในระดบสงอยางสงคโปรมการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรไมมากนก ซงสวนใหญเปนมาตรการทมวตถประสงคเพอคมครองผบรโภคและสภาพแวดลอมเปนหลก มความโปรงใสและไมเลอกปฏบต ในขณะทประเทศทอยในชวงหวเลยวหวตอของการพฒนาอตสาหกรรมอยางอนโดนเซยและเวยดนาม รวมไปถงประเทศทมแผนพฒนาอตสาหกรรมเฉพาะเจาะจงอยางมาเลเซยมกมการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรในระดบสง โดยสวนใหญเขาขายวาจะเปนมาตรการทมวตถประสงคเพอคมครองผผลตในประเทศเปนหลก ขาดความโปรงใสและเลอกปฏบต สาหรบประเทศไทยมการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรในระดบไมสงนก ซงสวนใหญเปนมาตรการทมวตถประสงคเพอคมครองผบรโภคและสภาพแวดลอมเปนหลก มความโปรงใสและไมเลอกปฏบต แตกยงมการบงคบใชมาตรการทมวตถประสงคเพอคมครองผผลตในประเทศเปนหลก ขาดความโปรงใสและเลอกปฏบต ในบางอตสาหกรรม (ดภาพท 5.14 ประกอบ)

การทประเทศสมาชกอาเซยนหลายประเทศมแนวโนมบงคบใชมาตรการทไมใชภาษทเขาขายไมโปรงใสและเลอกปฏบต เพอปกปองผผลตในประเทศและกดกนสนคานาเขามากขน สงผลกระทบตอผประกอบการไทยทาใหไมสามารถนาสนคาไปขายได หรอตองเสยคาใชจายเพมขน หรอตองเสยเวลาเพมขน ภาพท 5.15 ถง 5.22 แสดงถงผลกระทบทเกดขนตอผประกอบการไทยจากการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษในรปแบบตางๆ

ตวอยางสนคาทถกจากดการเขาสตลาด เชน ขาว ไดรบผลกระทบจากการผกขาดการนาเขาทบงคบใชในอนโดนเซยและมาเลเซย ขาวโพด ไดรบผลกระทบจากการผกขาดการนาเขาทบงคบใชในไทย เกลอ ไดรบผลกระทบจากการขอใบอนญาตนาเขาทบงคบใชในอนโดนเซย หมากฝรง ไดรบผลกระทบจากการจากดการนาเขาทบงคบใชในสงคโปร นาตาลดบ ไดรบผลกระทบจากการจากดการนาเขาทบงคบใชในมาเลเซยและเวยดนาม นามนปาลม ไดรบผลกระทบจากการผกขาดการนาเขาทบงคบใชในไทย นามนปโตรเลยม ไดรบผลกระทบจากการผกขาดการนาเขาทบงคบใชในอนโดนเซยและ

เวยดนาม หนออน ไดรบผลกระทบจากการขอใบอนญาตนาเขาทบงคบใชในไทย เมดพลาสตก ไดรบผลกระทบจากการขอใบอนญาตนาเขาทบงคบใชในอนโดนเซย รถยนต ไดรบผลกระทบจากการขอใบอนญาตนาเขาทบงคบใชในมาเลเซย

190

ตวอยางสนคาทผประกอบการตองเสยคาใชจาย และ/หรอ เวลา เพมขนในการปฏบตตามขอกาหนด เชน

ผกและผลไม ไดรบผลกระทบจากการจากดดานนาเขาทบงคบใชในอนโดนเซย นาตาลดบ ไดรบผลกระทบจากการขอใบอนญาตนาเขาทบงคบใชในอนโดนเซย อาหาร ไดรบผลกระทบจากการขอใบอนญาตนาเขาทบงคบใชในอนโดนเซย อาหารฮาลาล ไดรบผลกระทบจากการไมมหนวยงานรบรองมาตรฐานในประเทศ รถยนต ไดรบผลกระทบจากการเกบภาษสรรพสามตทเลอกปฏบตทบงคบใชในมาเลเซย เขมขดนรภย กระจกนรภย ไดรบผลกระทบจากการไมมหองปฏบตการในประเทศท

สามารถทดสอบสนคาไดตามทระบในมาตรการทางเทคนคทบงคบใชในไทย ชนสวนยานยนต ไดรบผลกระทบจากการมหองปฏบตการทสามารถทดสอบสนคาไดตามท

ระบในมาตรการทางเทคนคทบงคบใชในไทยและอนโดนเซยไมเพยงพอ

191

ภาพท 5.6 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศสมาชกอาเซยนบงคบใชในป 2552 จาแนกตามประเภทของมาตรการ

ทมา: คณะผวจยวเคราะหจากฐานขอมลมาตรการทไมใชภาษทเกบรวบรวมโดยสานกเลขาธการอาเซยนป 2552

0 1 2

อนโดนเซย

มาเลเซย

สงคโปร

เวยดนาม

บรไน

ฟลปปนส

ไทย

เมยนมาร

กมพชา

ลาว

จดทะเบยน ควบคมปรมาณ ผกขาด เทคนค

192

ภาพท 5.7 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศสมาชกอาเซยนบงคบใชในป 2552 จาแนกตามความโปรงใสและการไมเลอกปฏบต

ทมา: คณะผวจยวเคราะหจากฐานขอมลมาตรการทไมใชภาษทเกบรวบรวมโดยสานกเลขาธการอาเซยนป 2552 หมายเหต: สเขยว หมายถง จานวน NTMs ทมความโปรงใส ไมเลอกปฏบต และมหลกฐานทางวทยาศาสตรรบรอง

อยางแนชด สอาพน หมายถง จานวน NTMs ทไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาเปน NTBs หรอไม และจาเปนตอง

มการพสจนตอไป สแดง หมายถง จานวน NTMs ทเขาขายเปน NTBs อยางชดเจน

0 1 2



สงคโปร

เวยดนาม

บรไน

ฟลปปนส

ไทย

เมยนมาร

กมพชา

ลาว

เขยว อาพน แดง

193

ภาพท 5.8 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศอนโดนเซยบงคบใชกบสนคาประเภทตางๆ ในป 2552 จาแนกตามประเภทของมาตรการ


0 1 2 3 4 5 6

อาหารยา

อเลกทรอนกสเครองใชไฟฟา


ปโตรเคมเคมภณฑ

เครองจกรกลพลาสตกกระดาษ

เครองนงหมชนสวนยานยนต

สงทอเครองหนงเซรามก

อนๆไม/เฟอรนเจอรไม

ซเมนตยาง

อญมณเหลก/เหลกกลา


194

ภาพท 5.9 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศอนโดนเซยบงคบใชกบสนคาประเภทตางๆ ในป 2552 จาแนกตามความโปรงใสและการไมเลอกปฏบต




0 1 2 3 4 5 6

อาหาร

ยา

อเลกทรอนกส

เครองใชไฟฟา

ยานยนต

เกษตร

ปโตรเคม

เคมภณฑ

เครองจกรกล

พลาสตก

กระดาษ

เครองนงหม

ชนสวนยานยนต

สงทอ

เครองหนง

เซรามก

อนๆ

ไม/เฟอรนเจอรไม

ซเมนต

ยาง

อญมณ

เหลก/เหลกกลา


195

ภาพท 5.10 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศมาเลเซยบงคบใชกบสนคาประเภทตางๆ ในป 2552 จาแนกตามประเภทของมาตรการ


0 1 2 3 4

เกษตรอาหาร

เหลก/เหลกกลาพลาสตก

ไม/เฟอรนเจอรไมยานยนตปโตรเคมเคมภณฑ

ยากระดาษซเมนต

เครองใชไฟฟาอเลกทรอนกส

เซรามกเครองนงหม

ชนสวนยานยนตอนๆ

เครองจกรกลยาง

สงทอเครองหนงอญมณ


196

ภาพท 5.11 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศมาเลเซยบงคบใชกบสนคาประเภทตางๆ ในป 2552 จาแนกตามความโปรงใสและการไมเลอกปฏบต




0 1 2 3 4

เกษตร

อาหาร


พลาสตก


ยานยนต


เคมภณฑ

ยา

กระดาษ

ซเมนต



เซรามก



อนๆ


ยาง

สงทอ


อญมณ


197

ภาพท 5.12 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศไทยบงคบใชกบสนคาประเภทตางๆ ในป 2552 จาแนกตามประเภทของมาตรการ


0 1


อาหาร

ยานยนต

เกษตร

ยา

อญมณ

อนๆ



ยาง

เคมภณฑ

พลาสตก


สงทอ





กระดาษ

ซเมนต

เซรามก



198

ภาพท 5.13 จานวนมาตรการทไมใชภาษโดยเฉลยทประเทศไทยบงคบใชกบสนคาประเภทตางๆ ในป 2552 จาแนกตามความโปรงใสและการไมเลอกปฏบต




0 1

เครองนงหมอาหาร


ยาอญมณอนๆ

เครองจกรกลอเลกทรอนกส

ยางเคมภณฑพลาสตก

เหลก/เหลกกลาสงทอ

เครองใชไฟฟาเครองหนงปโตรเคม

ไม/เฟอรนเจอรไมกระดาษซเมนตเซรามก



199

ภาพท 5.14 ระดบการพฒนาประเทศและแนวโนมการใชมาตรการทไมใชภาษของประเทศอาเซยน

ทมา: คณะผวจยสงเคราะหจากขอมลทเกยวของ

ภาพท 5.15 ผลกระทบทเกดขนจากการขอใบอนญาตนาเขา

ทมา: คณะผวจยรวบรวมจากการสมภาษณผทเกยวของ

ปญหา ตลาด/สนคาทกระทบ ผลกระทบ

หลกเกณฑพจารณาไมโปรงใส

ตองใชเอกสารประกอบมากเกนจาเปน เชน ใบรบรองจากสถานทตอนโดนเซยในประเทศผสงออกวา ผสงออกและผนาเขาม “special relationship”

กฎระเบยบเปลยนแปลงบอย

• จากดการเขาสตลาด

•มคาใชจายในการตดตามหาขอมล

•คาธรรมเนยมการขนทะเบยนสงสด 300 เหรยญสหรฐฯ

คาธรรมเนยมสง

• อนโดนเซย / เกลอ• อนโดนเซย / เมดพลาสตก•มาเลเซย / รถยนต• ไทย / หนออน

• อนโดนเซย / สนคาทไมใชวตถดบในการผลตทกชนด

• อนโดนเซย / อาหาร, อเลกทรอนกสเครองใชไฟฟา, สงทอ, เครองหนง, ของเลน

• อนโดนเซย / อาหาร

• จากดการเขาสตลาด• อนโดนเซย: นาเขาไดเฉพาะ producer importer

•มาเลเซย: นาเขาไดแค 10% ของตลาด

•คาเสยโอกาสระหวางรอขนทะเบยนกบ อย. 3 เดอน

ใชเวลาพจารณานาน • อนโดนเซย / นาตาลดบ

200

ภาพท 5.16 ผลกระทบทเกดขนจากการจากดการนาเขา


ภาพท 5.17 ผลกระทบทเกดขนจากการผกขาดการนาเขา



หามการนาเขา

• สงคโปร / หมากฝรง• ไทย / ขาวกลอง (จากฟลปปนส), เนอมะพราวแหง (จากฟลปปนส)


จากดโควตาการนาเขา •มาเลเซย / นาตาลดบ• เวยดนาม / นาตาลดบ, นามนปโตรเลยม



นาเขาไดเฉพาะรฐวสาหกจ/หนวยงานรฐ

• อนโดนเซย / นามนปโตรเลยม, ขาว•มาเลเซย / ขาว• ไทย / นามนปาลม, นามนมะพราว• เวยดนาม / นามนปโตรเลยม


นาเขาไดโดยบรษทเอกชนบางราย • ไทย / ขาวโพด • จากดการเขาสตลาด

201

ภาพท 5.18 ผลกระทบทเกดขนจากกระบวนการศลกากรทมปญหา


ภาพท 5.19 ผลกระทบทเกดขนจากการเกบภาษสรรพสามตทเลอกปฏบต



•ภาษศลกากรทตองจายเพม• สนคาเนาเสยระหวางรอนาของออก•คาเชาโกดงระหวางรอนาของออก• วตถดบเขาสกระบวนการผลตไมทนตามแผน

•คาประกนกรณนาของออกกอน

การตความพกดศลกากรไมตรงกน

การจากดดานนาเขาสนคาจาก 8 จดเหลอ 4 จด โดยไมมดานทาเรอTanjung Priok ทจาการตา(Ministry of Trade Regulation No. 89/M-DAG/PER/2011 )

•คาขนสงเพมขน• สนคาเนาเสยระหวางขนสง

• ทกประเทศ / สนคาไฮเทค, อาหาร ชนสวนยานยนต

• อนโดนเซย / ผก, ผลไม

202

ภาพท 5.20 ผลกระทบทเกดขนจากการเกบอากรตอบโตการทมตลาด


ภาพท 5.21 ผลกระทบทเกดขนจากมาตรการทางเทคนค



•อากรทตองจายเพม ความโปรงใสในการไตสวน กอนการเกบอากรตอบโตการทมตลาด (AD)

• อนโดนเซย / ฟลมพลาสตก (จากไทย)•มาเลเซย / โพลเอธลนเทเรฟธาเลต, (จากไทย)

• ไทย / เหลกรดรอน, บลอกแกว (จากอนโดนเซย)

• ไทย / เหลกรดรอน, หลอดแคโทด (จากมาเลเซย)


•คาทดสอบสง•คาเสยโอกาสระหวางรอผลทดสอบ

ไมมหองปฏบตการในประเทศททดสอบได

• ไทย / เขมขดนรภย, กระจกนรภย


หองปฏบตการในประเทศไมเพยงพอ • ไทย / ยา• อนโดนเซย / ชนสวนยานยนต

•คาใชจายในการเชญหนวยงานรบรองจากตางประเทศมาตรวจสอบ

•คาเสยโอกาสระหวางรอผลการรบรอง

ไมมหนวยงานรบรองในประเทศทสามารถออกใบรบรองสถานประกอบการได

•มาเลเซย / อาหารฮาลาล, หมวกกนนอค

•คาใชจายในการตรวจสอบรบรองสถานประกอบการ

•คาใชจายในการตรวจสอบรบรองสนคา

มมาตรฐานเพมเตมจากมาตรฐานสากล

• ไทย / สนคาอตสาหกรรมทตองไดรบ มอก.• อนโดนเซย / สนคาอตสาหกรรมทตองไดรบ Standard Nasional Indonesia (SNI)

203

ภาพท 5.22 ผลกระทบทเกดขนจากมาตรการสขอนามยและสขอนามยพช

ทมา: คณะผวจยรวบรวมจากการสมภาษณผทเกยวของ 5.5 แนวทางในการจดการกบมาตรการทไมใชภาษทสาคญของประเทศคคาในอาเซยน

นอกจากการเจรจาระดบพหภาคแลว ประเทศสมาชกอาเซยนยงไดพยายามทจะลดการบงคบใชอปสรรคทางการคาทไมใชภาษในการเจรจาระดบภมภาคดวย โดยในความตกลง CEPT ทประเทศสมาชกอาเซยนไดรวมกนลงนามเมอป 2535 มการระบใหประเทศสมาชกจะตองขจดมาตรการควบคมปรมาณ (ในความตกลงใชคาวา quantitative restrictions) ทงหมดทนททสนคาทเกยวของกบการบงคบใชมาตรการนนไดรบการลดภาษศลกากรลงภายใตความตกลง CEPT และตองขจดอปสรรคทางการคาทไมใชภาษลกษณะอนๆ ภายใน 5 ป หลงจากการลดภาษตามความตกลง CEPT อยางไรกตาม การดาเนนการดงกลาวยงไมเปนไปตามเปาหมายนก ดงนน เมอมการจดทาแผนงานดาเนนการไปสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC Blueprint) ประเทศภาคจงไดเพมความชดเจนในการขจดอปสรรคทางการคาทไมใชภาษตามแนวทางดงตอไปน

ยดตามขอผกพนทจะไมเพม รวมทงลดจานวน NTBs และใหมผลทนท ยกเลก NTBs ทงหมดภายในป 2553 สาหรบประเทศสมาชกอาเซยนเดม 5 ประเทศ ป 2555 สาหรบฟลปปนส และป 2558 (โดยใหยดหยนไดถงป 2561 สาหรบสนคาทมความออนไหว) สาหรบประเทศสมาชกอาเซยนใหม

เพมความโปรงใส โดยการปฏบตตามพธสารวาดวยกระบวนการจดแจง และใหจดตงกลไกการเฝาระวงทมประสทธภาพ

เพมความโปรงใสของการบงคบใช NTMs อนๆ ทยงไมถอเปน NTBs ดาเนนงานในสวนทเปนไปได เพอใหมหลกเกณฑและกฎระเบยบระดบภมภาคทสอดคลอง

กบหลกปฏบตทดในระดบสากล


•คาตรวจสอบสง•คาเสยโอกาสระหวางรอผลทดสอบ

การตรวจสอบสถานประกอบการโดยหนวยงานประเทศผนาเขาเทานน

•มาเลเซย / เนอหม


มาตรฐานในการทดสอบสนคาไมเปนไปตามมาตรฐานสากล

• เวยดนาม / อาหาร

204

ในการขจดมาตรการทไมใชภาษทสาคญของประเทศคคาในอาเซยน ประเทศสมาชกอาเซยนมแผนทจะรวมกนสรางฐานขอมลทเกบรวบรวมขอมลของแตละประเทศเกยวกบมาตรการทไมใชภาษทงหมดทบงคบใชกบสนคาทกรายการใหแลวเสรจภายในวนท 30 มถนายน 2547 และกาหนดหลกเกณฑทชดเจนสาหรบใชในการพจารณาวามาตรการใดเขาขายวาเปนอปสรรคทางการคาทไมใชภาษใหแลวเสรจภายในวนท 30 มถนายน 2548 นอกจากจะลาชากวาแผนแลว การดาเนนการดงกลาวยงไมสามารถนาไปสการขจดอปสรรคทางการคาทไมใชภาษ รวมทงไมมการปรบปรงมาตรการทถงแมจะโปรงใสและไมเลอกปฏบต ใหมมาตรฐานเดยวกน ทงนเนองจากพบปญหาและอปสรรคตางๆ เชน (ดภาพท 5.23 ประกอบ)

หนวยงานในประเทศทบงคบใชมาตรการไมทาการจดแจง เนองจากการจดแจงเปนไปตามความสมครใจ ไมไดมบทบญญตใดๆ มากาหนดใหตองมการจดแจง ตลอดจนหนวยงานมกมดลยพนจวามาตรการทหนวยงานตนบงคบใชไมไดมลกษณะวาเปนมาตรการทไมใชภาษ

ผสงออกทไดรบผลกระทบจากมาตรการไมแจง และ/หรอไมรวาจะแจงทหนวยงานใด หลกเกณฑทใชในการพจารณามาตรการทไมใชภาษสาหรบสนคากลมตางๆ มความ

แตกตางกน คณะกรรมการประสานงานด านการคาสนคาภายในอาเซยน (Coordinating Committee on

ASEAN Trade in Goods Agreement: CCA) ซงเปนหนวยงานหลกทมหนาทระบวามาตรการใดเปนอปสรรคทางการคา มทรพยากร ตลอดจนความรความเชยวชาญ ไมเพยงพอ

หนวยงานทบงคบใชมาตรการไมปฏบตตามความเหนของ CCA ยงไมมการกาหนดมาตรฐานทเปนสากลรวมกน ทาใหมาตรการทถงแมจะโปรงใสและไม

เลอกปฏบต เพมตนทนใหแกผมสวนไดเสยมากเกนความจาเปน ขาดกลไกการเฝาระวงทมประสทธภาพ ไมมการเผยแพรขอมลททนสมยวาในปจจบนมมาตรการใดทถกขจดแลว หรอยงคงบงคบใช

อย หรอเพงมการบงคบใช ขอมลทมการจดเกบยงเขาถงไดยาก กระจายอยในหลายหนวยงาน และเขาใจไดยาก

เนองจากขาดการจดการความร (knowledge management) ทมประสทธภาพและประสทธผล

จากการวเคราะหเปรยบเทยบฐานขอมลมาตรการทไมใชภาษของอาเซยนทรวบรวมเสรจในป

2547 กบในป 2552 เชษฐา สเมธ และณฐวฒ (2555) พบวา (ดตารางท 5.6 ประกอบ) ในชวงป 2547 ถงป 2552 มาเลเซยและไทยไมมการขจดอปสรรคทางการคาทไมใชภาษ

ใดๆ เลย ในขณะทอนโดนเซยมการยกเลกกฎระเบยบทอนญาตใหมการนาเขาไดเฉพาะ ผนาเขาทลงทะเบยน สาหรบนม (HS 04) ผก (HS 07) ผลไม (HS 08) เครองมอชาง (HS

205

8202, 8203, 8204, 8205, 8206) และยกเลกกฎระเบยบทอนญาตใหมการนาเขาไดเฉพาะผผลตในประเทศทลงทะเบยน สาหรบเหลกและเหลกกลา (HS 72)

อนโดนเซยออกกฎระเบยบเพมเตม เชน กฎระเบยบทบงคบใหผสงออกสนคาทตางประเทศจะตองใชตราสารเครดต (letter of credit: L/C) ทออกโดยธนาคารอนโดนเซย สาหรบกาแฟ (HS 0901) นามนปาลม (HS 1511) โกโก (HS 1801, 1802, 1803, 1804, 1805) สนแรบางชนด (HS 2601, 2603, 2604, 2606) ถานหน (HS 2701) ยางธรรมชาต (HS 4001) มาตรการใหเงนชวยเหลอแกผประกอบการในประเทศทผลตนาตาล (HS 17, 2940) และรองเทา (HS 64)

มาเลเซยออกกฎระเบยบเพมเตม เชน กฎระเบยบทหามการนาเขารถยนตทใชแลว (HS 8703, 8708, 8711) และมาตรการใหเงนชวยเหลอแกผประกอบการภาคบรการในประเทศ

ไทยออกกฎระเบยบเพมเตม เชน กฎระเบยบทอนญาตใหนาเขาไดโดยผประกอบการบางราย สาหรบนามนปาลม (HS 1511) นามนมะพราว (HS 151321, 151329) กฎระเบยบทบงคบใหตองมการขออนญาตแบบไมอตโนมต สาหรบหนออน หนแกรนต (HS 6802)

นอกจากประเดนทอปสรรคทางการคาทไมใชภาษจะมแนวโนมเพมมากขนเรอยๆ โดยเฉพาะ

อยางยงในชวงทเกดภาวะวกฤตเศรษฐกจกระจายไปทวโลกแลว อปสรรคเดมทมอยยงไมไดถกขจดไปเนองจากหนวยงานทบงคบใชมาตรการนนยงไมยอมปฏบตตามความเหนของ CCA เชน (ดตารางท 5.7 ประกอบ)

มาตรการทบงคบใชในประเทศอนโดนเซย: o กฎระเบยบททาใหเกดการผกขาดการนาเขาโดยรฐวสาหกจ สาหรบเบยรและสรา

(2203, 2204, 2205, 2207, 2208) นามนปโตรเลยม (2710) o กฎระเบยบทอนญาตใหมการนาเขาไดเฉพาะผนาเขาทลงทะเบยน และไมไดรบการ

คดคานจากผผลตในประเทศ กรณทรถรนนนผลตไดในประเทศ สาหรบรถยนต (8702, 8703, 8704)

o กฎระเบยบทอนญาตใหมการนาเขาไดเฉพาะผผลตในประเทศทลงทะเบยน สาหรบเกลอ (2501) พลาสตก (39)

o กฎระเบยบทบงคบใหตองลงทะเบยนสนคากบ อย. ซงใชเวลาในการพจารณานานกวา 3 เดอน สาหรบนาตาลดบทไดจากออย (170111)

o กฎระเบยบทบงคบใหตองมการตรวจสอบสนคากอนโหลด สาหรบเครองจกรกลทใชแลว (85)

มาตรการทบงคบใชในประเทศมาเลเซย o กฎระเบยบททาใหเกดการผกขาดการนาเขาโดยรฐวสาหกจ สาหรบขาว (1006)

206

o กฎระเบยบทบงคบใหตองมการขออนญาตแบบไมอตโนมต สาหรบเหลกและเหลกกลา (72) เคมภณฑหลายรายการ (29) ชนสวนเครองจกรกลหลายรายการ (84) อเลกทรอนกสหลายรายการ (85) มอเตอรไซค (8711)

o กฎระเบยบทบงคบใหนาเขาไดเฉพาะสนคาทผานการทดสอบจากหองปฏบตการทดสอบในมาเลเซยเทานน สาหรบหมวกกนนอค (650610)

o กฎระเบยบทจากดโควตานาเขา สาหรบนาตาลดบ (1701) มาตรการทบงคบใชในประเทศไทย

o อนญาตใหนาเขาไดโดยผประกอบการบางราย สาหรบนามนปาลม (1511) นามนมะพราว (151321, 151329)

o กฎระเบยบทบงคบใหตองมการขออนญาตแบบไมอตโนมต สาหรบนามนปโตรเลยม (271011, 271019) ยา (300420, 300440, 300490)

o กฎระเบยบทไมชดเจนวาตองมการขออนญาตแบบอตโนมตหรอไม สาหรบนาสบปะรด (200941) ปลาปน (230120)

o กฎระเบยบทหามการนาเขาจากฟลปปนส สาหรบขาวกลอง (100620) เนอมะพราวแหง (120300)

ตารางท 5.6 อปสรรคทางการคาทไมใชภาษทถกขจดไปและทเพงมการบงคบใช

ในชวงป 2547 ถง 2552 ประเทศ อปสรรคทางการคาทไมใชภาษทถกขจดไป อปสรรคทางการคาทไมใชภาษทเพงบงคบใช อนโดนเซย ยกเลก นาเขาไดเฉพาะผนาเขาทลงทะเบยน:

นม (04) ผก (07) ผลไม (08) เครองมอชาง (8202, 8203, 8204, 8205, 8206) ยกเลก นาเขาไดเฉพาะผผลตในประเทศทลงทะเบยน: เหลก/เหลกกลา (72)

• ผสงออกตองใช L/C ทออกโดยธนาคารอนโดนเซย: กาแฟ (0901) นามนปาลม (1511) โกโก (1801, 1802, 1803, 1804, 1805) สนแรบางชนด (2601, 2603, 2604, 2606) ถานหน (2701) ยางธรรมชาต (4001)

• ใหเงนชวยเหลอแกผประกอบการในประเทศ: นาตาล (17, 2940) รองเทา (64)

มาเลเซย ไมม NTBs ทถกยกเลกในชวงป 2547-2552 • หามนาเขา: รถยนตใชแลว (8703, 8708, 8711) • ใหเงนชวยเหลอแกผประกอบการภาคบรการในประเทศ

ไทย ไมม NTBs ทถกยกเลกในชวงป 2547-2552 • อนญาตใหนาเขาไดโดยผประกอบการบางราย: นามนปาลม (1511) นามนมะพราว (151321, 151329)

• ขออนญาตแบบไมอตโนมต: หนออน หนแกรนต (6802) ทมา: วเคราะหจากฐานขอมลทรวบรวมโดยสานกเลขาธการอาเซยน และ Global Trade Alert หมายเหต: ตวเลขในวงเลบคอรหสพกดศลกากร

207

ตารางท 5.7 ตวอยางอปสรรคทางการคาทไมใชภาษทยงมการบงคบใชอย ทงทควรไดรบการขจดไป ประเทศ มาตรการ

อนโดนเซย ผกขาดการนาเขาโดยรฐวสาหกจ: เบยรและสรา (2203, 2204, 2205, 2207, 2208) นามนปโตรเลยม (2710)

นาเขาไดเฉพาะผนาเขาทลงทะเบยน และไมไดรบการคดคานจากผผลตในประเทศกรณทรถรนนนผลตไดในประเทศ: รถยนต (8702, 8703, 8704)

นาเขาไดเฉพาะผผลตในประเทศทลงทะเบยน: เกลอ (2501) พลาสตก (39) รอลงทะเบยนสนคากบ อย. นานกวา 3 เดอน: นาตาลดบทไดจากออย (170111) ตรวจสอบสนคากอนโหลด: เครองจกรกลทใชแลว (85)

มาเลเซย ผกขาดการนาเขาโดยรฐวสาหกจ: ขาว (1006) ขออนญาตแบบไมอตโนมต: เหลก/เหลกกลา (72) เคมภณฑหลายรายการ (29) ชนสวนเครองจกรกลหลายรายการ (84) อเลกทรอนกสหลายรายการ (85) มอเตอรไซค (8711)

นาเขาไดเฉพาะสนคาทผานการทดสอบจากแลบในมาเลเซย: หมวกกนนอค (650610) จากดโควตานาเขา: นาตาลดบ (1701)

ไทย อนญาตใหนาเขาไดโดยผประกอบการบางราย: นามนปาลม (1511) นามนมะพราว (151321, 151329)

ขออนญาตแบบไมอตโนมต: นามนปโตรเลยม (271011, 271019) ยา (300420, 300440, 300490) ไมชดเจนวาเปนการขออนญาตแบบอตโนมตหรอไม: นาสบปะรด (200941) ปลาปน (230120) หามนาเขาจากฟลปปนส: ขาวกลอง (100620) เนอมะพราวแหง (120300)

ทมา: วเคราะหจากฐานขอมลทรวบรวมโดยสานกเลขาธการอาเซยน และ Global Trade Alert หมายเหต: ตวเลขในวงเลบคอรหสพกดศลกากร

นอกจากการใชกลไกการทางานของ CCA ดงกลาว ซงยงไมสามารถจดการกบมาตรการทางการคาทไมใชภาษไดอยางมประสทธผล หนวยงานทเกยวของทงในประเทศไทยและประเทศสมาชกอาเซยนยงไดดาเนนการดานตางๆ เพอลดผลกระทบจากการบงคบใชมาตรการทางการคาทไมใชภาษอกหลายกจกรรม อยางไรกตาม ความพยายามทผานมาสวนใหญยงไมประสบความสาเรจอยางเปนรปธรรมในการผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงการบงคบใชมาตรการทางการคาทไมใชภาษมากนก ไมวาจะเปนการใชประโยชนจากกลไกการเฝาระวงและทาเรองรองเรยนไปยงองคการการคาโลก (WTO) ในกรณทประเทศอนจะประกาศบงคบใชมาตรการทอาจมลกษณะไมโปรงใสหรอเลอกปฏบต (specific trade concerns) ซงสวนใหญมกเปนกรณทประเทศสมาชกอาเซยนไดรบการรองเรยนจากประเทศพฒนาแลวมากกวาทไดรบการรองเรยนจากประเทศสมาชกอาเซยนดวยกน10 และการสงเสรมให

10

จากการวเคราะหขอมลขององคการการคาโลก พบวา ในชวงป 2539 ถง 2556 มกรณทประเทศตางๆ ทาการรองเรยนเกยวกบการบงคบใชมาตรการทางเทคนคและมาตรการสขอนามยและสขอนามยพชในประเทศสมาชกอาเซยนรวม 55 กรณ ในจานวนนมเพยงกรณเดยวเทานนทมประเทศสมาชกอาเซยนดวยกนทาการรองเรยน คอกรณทประเทศไทยรวมกบอก 13 ประเทศทวโลกรองเรยนเกยวกบมาตรการจากดดานนาเขาของประเทศอนโดนเซย

208

ผประกอบการใชประโยชนจากความตกลงของอาเซยนวาดวยการยอมรบรวมในผลการทดสอบและการรบรอง (ASEAN EE MRA) (ดรายละเอยดไดในบทท 4)

คณะผวจยเสนอแนวทางทภาครฐควรใหความสาคญเนองจากเปนแนวทางทนาจะชวยลด

ผลกระทบจากมาตรการทไมใชภาษได และจะชวยใหผประกอบการสามารถผนวกเขากบเครอขายการผลตระดบโลก และไดรบการยอมรบจากตลาดทงในระดบภมภาคและโลก (ดภาพท 5.24 ประกอบ) เชน

การเจรจาเพอแกไขปญหาในระดบทวภาค ซงทผานมา สามารถแกไขไดบางปญหา เชน การแกไขปญหาทประเทศฟลปปนสและสงคโปรหามนาเขาไกสดแชแขงจากไทย

การพฒนาระบบศลกากรอเลกทรอนกส (E-customs) และระบบบรหารความเสยงมาใชในการตรวจปลอยสนคาทดานศลกากร ซงชวยทาใหกระบวนการศลกากรมความโปรงใสมากขน รวมทงยงสามารถชวยเพมความสะดวกและความรวดเรวในการตรวจปลอยสนคา จากขอมลของกรมศลกากร พบวา การนาระบบศลกากรอเลกทรอนกสและระบบบรหารความเสยงมาใชชวยลดเวลาทใชในการตรวจสอบเอกสารและสนคานาเขาลงจากเดมทใชเวลารวม 3 วนเหลอเพยง 30 นาทเทานน และชวยลดเวลาทใชในการตรวจสอบเอกสารและสนคาสงออกลงจากเดมทใชเวลารวม 40 นาทเหลอ 20 นาท

การพฒนาระบบอเลกทรอนกส ณ จดเดยวของประเทศ (National Single Window: NSW) และเชอมโยงกนเปนระบบอเลกทรอนกส ณ จดเดยวของอาเซยน (ASEAN Single Window: ASW) ในกรณประเทศไทย ระบบอเลกทรอนกส ณ จดเดยวของประเทศ ซงเปนระบบกลางการเชอมโยงขอมลระหวางผนาเขา ผสงออก ตวแทนออกของ ผประกอบการขนสง ธนาคาร และหนวยงานภาครฐอก 36 แหง ชวยทาใหกระบวนการขอใบอนญาต/ใบรบรองตางๆ มความโปรงใสมากขน รวมทงยงสามารถชวยเพมความสะดวกและความรวดเรวในการขอใบอนญาต/ใบรบรอง อยางไรกตาม ณ เดอนกมภาพนธ 2556 ยงมหนวยงานในประเทศไทยทออกใบอนญาตผานระบบดงกลาวเพยง 4 หนวยงานเทานน ไดแก กรมอตสาหกรรมทหาร กรมศลปากร สานกงานปรมาณเพอสนต และกรมการปกครอง สวนการพฒนาระบบอเลกทรอนกส ณ จดเดยวของอาเซยนยงมความคบหนาไมมากนก

การพฒนาคลงขอมลทเกยวของกบการคาของแตละประเทศ (National Trade Repository: NTR) และรวบรวมเปนคลงขอมลของประเทศสมาชกอาเซยนทกประเทศ (ASEAN Trade Repository: ATR)

การปรบมาตรฐานสนคาและการตรวจสอบรบรองใหสอดคลองกน

209

ภาพท 5.23 แนวทางการจดการกบมาตรการทไมใชภาษของอาเซยนในปจจบนและปญหาทพบ


ภาพท 5.24 แนวทางใหมในการจดการกบมาตรการทไมใชภาษของอาเซยน


211

บทท 6 กรณศกษาการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนกบเครอขายการผลตในอาเซยน

เครอขายการผลตระหวางประเทศ (international production network) และการยายฐานการลงทนในภาคอตสาหกรรมเปนปรากฏการณทางเศรษฐกจทมความสาคญมากขนเรอยๆ ในภมภาคเอเชยนบตงแตในชวงทศวรรษ 2500 จนกระทงในปจจบน ในเชงภมศาสตรอตสาหกรรม ภมภาคเอเชยถกผนวกเขาดวยกนในฐานะโรงงานหรอหนวยผลตเดยวกนมากขนเรอยๆ ดงจะเหนไดจากการผลตสนคาหลกๆ เชน อเลกทรอนกสและรถยนต ไมไดมาจากหนวยผลตในประเทศใดประเทศหนง แตเปนผลจากการรวบรวมชนสวนและสวนประกอบจากหนวยผลตเครอขายทอยในประเทศตางๆ มาประกอบเขาดวยกน ขอมลของ WTO และ IDE-JETRO บงชวา ในป พ.ศ. 2552 สวนแบงการสงออกสนคา ขนกลาง (Intermediate goods) ของเอเชยมแนวโนมสงขนเมอเทยบกบป พ.ศ. 2538 ขณะทอเมรกาเหนอและยโรปมสดสวนลดลง11

ในกรณของอาเซยน เอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนหนงในเครอขายการผลตระหวางประเทศ

หลงจากแตละประเทศเรมรบการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ การศกษาในโครงการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรมภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศของไทย (ระยะท 2) พบวา ในป 2553 อตสาหกรรมยานยนตและเคมภณฑของประเทศสมาชกอาเซยนมความเชอมโยงกนมากขน กลาวคอ มการแลกเปลยนสนคาขนกลาง (Intermediate Goods) กนมากขนเมอเทยบกบสบปทแลว ในทางตรงกนขาม อตสาหกรรมสงทอและเครองนงหม รวมทงเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสกลบมความเชอมโยงทางการผลตในภมภาคลดลง โดยใชสนคาขนกลางจากจนมากขนอยางเหนไดชด

การศกษาในโครงการเพมขดความสามารถฯ ในระยะท 3 คณะผวจยไดศกษาความทาทายใน

ปจจบนทมตอภาคอตสาหกรรมไทย อนไดแก ขอจากดดานอปสงคในตลาดสงออกเดมในประเทศพฒนาของไทย การแขงขนจากสนคาจนในปจจบนและอนเดยในอนาคต ขอจากดดานจานวนแรงงานในประเทศและอตราคาจางทมแนวโนมสงขนอยางหลกเลยงไมได จนไมสามารถแขงขนกบประเทศเพอนบานได และขอจากดดานสงแวดลอม ซงอาจจะนาไปสการเปลยนแปลงเทคโนโลยในบางอตสาหกรรม เชน ยานยนตและชนสวนฯ เปนตน ผลการศกษาในระยะท 3 ดงกลาวกคอ ประเทศไทยจาเปนตองยกระดบอตสาหกรรม (Industrial Upgrading) ใหกาวพนจากการผลตดวยแรงงานราคาถกและสงออกไปยงตลาดเดม โดยการยกระดบเทคโนโลยในประเทศ (เชน การวจยและการพฒนา) พฒนาผลตภาพแรงงานในประเทศ และใชประโยชนจากความเชอมโยงทงเชงกายภาพและเชงสถาบน

11 WTO and IDE-JETRO. 2011. Trade Patterns and Global Value Chains in East Asia: From trade in Goods to Trade in tasks.

212

ในการศกษาในระยะท 4 นจะเปนการวเคราะหตอเนองจากการศกษาในระยะท 2 เพอศกษาปจจยทมผลกระทบตอพลวตของเครอขายการผลตและการลงทนในภาคอตสาหกรรมสองอตสาหกรรมทอาเซยนเชอมโยงการผลตกนมากขน ไดแก ยานยนตและชนสวน และปโตรเคม ซงเปนสวนหนงของอตสาหกรรมเคมภณฑ การนาเสนอในบทนจะแบงออกเปน 4 สวน ไดแก หนง บทนา สอง กรณศกษาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในอาเซยน สาม กรณศกษาอตสาหกรรมปโตรเคมในอาเซยน และ ส บทสรปจากกรณศกษา 6.1 บทนา

ในสวนนจะเปนการสารวจงานศกษาตางๆ ทพยายามอธบายการเปลยนแปลงของเครอขายการ

ผลตระหวางประเทศวาเกดจากปจจยอะไร รวมไปถงความสมพนธระหวางเครอขายการผลตระหวางประเทศและความตกลงการคาเสร (FTAs)

เครอขายการผลตระหวางประเทศมลกษณะเปนอยางไร? กลาวโดยยอกคอ เครอขายการผลต

ระหวางประเทศเปนกจกรรมทางเศรษฐกจรปแบบใหมทกาวขามขอจากดเชงกายภาพ เพอวตถประสงคหลกในการเพมประสทธภาพของการผลตใหสงทสด โดยการแบงแยกขนตอนการผลตตางๆ ไปผลตในสถานททมความไดเปรยบ (Advantage) หรอความเชยวชาญในการผลต (Specialization) ทงในประเทศและตางประเทศ แทนการผลตทกขนตอนในโรงงานขนาดใหญเพยงแหงเดยว ในเวลาเดยวกน เครอขายการผลตระหวางประเทศยงเปนการกระจายภาระหนาทในการผลต (Task) มลคาเพมในการผลต (Value-added) และการจางงาน (Employment) ไปสแหลงผลตตางๆ ไปพรอมๆ กนดวย ดงนน เครอขายการผลตจงมนยสาคญอยางยงตอการเปลยนแปลงในภาคเศรษฐกจและอตสาหกรรมของโลก

อยางไรกตาม การกระจายการผลตดงกลาวมกเกดขนในการผลตสนคาทมลกษณะสาคญอยาง

หนงกคอ สามารถแยกจากกนเปนชนสวนและสวนประกอบชนตางๆ (modularized product) ได ยกตวอยางเชน ยานยนต เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส รวมไปถงเสอผา เปนตน ทงน เนองจากชนสวนและสวนประกอบของสนคาเหลานสามารถขนสงไปมาระหวางหนวยผลตตางๆ จนไปถงขนตอนการประกอบชนสวนและสวนประกอบเขาดวยกนไดงาย โดยเฉพาะอยางยงชนสวนและสวนประกอบทมนาหนกเบา ภายหลงจากทอตสาหกรรมหลายอตสาหกรรมไดหนมาผลตแบบเครอขายขามพรมแดน การคาสนคาขนกลางมสดสวนเพมมากขนเรอยๆ จนกลายเปนประเภทสนคาหลกทท งโลกคาขายกน (ดภาพท 6.1)

ยอนกลบไปในชวงทศวรรษ 2510 อตสาหกรรมอเลกทรอนกสเปนอตสาหกรรมแรกๆ ทรเรมใช

รปแบบการผลตแบบเครอขาย ในชวงเวลาดงกลาว ผผลตสนคาอเลกทรอนกสของสหรฐฯ เผชญกบความทาทายจากภายนอก นนคอ การแขงขนของสนคาญป น ซงสามารถผลตสนคาแบบเดยวกนดวย

213

ตนทนทตากวามาก ผนวกกบเงอนไขจากภายในประเทศ นนคอ คาจางแรงงานในสหรฐฯ ทมแนวโนมสงขน ผผลตสนคาอเลกทรอนกสในสหรฐฯ จงตดสนใจกระจายงานสวนทเปนการประกอบชนสวนและสวนประกอบอเลกทรอนกสข นสดทายมาไวในเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยเฉพาะอยางยงสงคโปรและมาเลเซย ซงมแรงงานทมคาจางตากวามาก

ภาพท 6.1 มลคาการสงออกสนคาของโลกนอกเหนอจากสนคาเชอเพลง (World non-fuel

merchandise exports) ในป พ.ศ. 2538 และ 2552

ทมา: UN Comtrade Database and WTO estimates.

หนวย: มลคาพนลานเหรยญสหรฐ

หลงจากนน เครอขายการผลตกพฒนาเรอยมา โดยมประเทศใหมๆ เขามามสวนรวมในการผลตมากขนตามลาดบ (ดพฒนาการของเครอขายการผลตระหวางประเทศในแถบเอเชยในภาพท 6.2) โดยเฉพาะอยางยงประเทศจน ซงเขามามสวนรวมในเครอขายการผลตสนคาพรอมกบแรงงานคาจางตาจานวนมหาศาล ทาใหในปจจบน จนมฐานะเปนปลายทางของชนสวนและสวนประกอบของสนคาจานวนมากทผลตในประเทศตางๆ และถกสงไปประกอบเขากนทประเทศจน เพอสงออกไปยงตลาดทวโลก โครงสรางของเครอขายการผลตระหวางประเทศในปจจบนจงแบงงานกนทาใน 2 สวนหลก ไดแก หนง กลมมนสมองหรอบรษทเจาของสนคาในสหรฐฯ ยโรป ญป น ทาหนาทวจยและพฒนา รวมทงงานออกแบบและการตลาด และสอง กลมมอผลตหรอผผลต ทงผลตชนสวนและสวนประกอบ รวมไปถงการประกอบชนสวนและสวนประกอบเขาดวยกน อนไดแก เกาหลใต ไตหวน ฮองกง จน และเอเชยตะวนออกเฉยงใต อยางไรกตาม แนวโนมในปจจบนของงานดานมนสมอง เชน การผลตนวตกรรม เรมมาอยในกลมมอผลตมากขนเรอยๆ ยกตวอยางเชน การออกแบบไมรโครชฟ (Microchip) เรมยายมาจากญป นและสหรฐฯ มาอยไตหวน เกาหลใต จน อนเดย สงคโปร และมาเลเซย ในชวงทศวรรษ 2530 ตามลาดบ โดยมปจจยสนบสนน เชน คาจางวศวกรในเอเชย ซงตากวาในซลคอน วลเลยราวๆ 10-20

Intermediate goods

Consumption goods

Capital goods

214

เปอรเซนต รวมทงกจกรรมการออกแบบยายเขามาอยใกลกบตลาดหลก ซงเอเชยเรมขยบขนเปนตลาดขนาดใหญของผผลตสนคาอเลกทรอนกส12

ภาพท 6.2 พฒนาการของเครอขายการผลตระหวางประเทศในแถบเอเชย

ทมา: IDE-JETRO. หมายเหต: C-จน, I – อนโดนเซย, J-ญป น, K-เกาหลใต, M-มาเลเซย, N-ไตหวน, P-ฟลปปนส, S-สงคโปร,

T-ไทย, U-สหรฐฯ เครอขายการผลตระหวางประเทศไมไดเกดขนในแถบเอเชยเพยงอยางเดยว ในยโรป

ยกตวอยางเชน การผลตรถยนต เยอรมนจะทาหนาทวจยและพฒนา การตลาด และการกระจายสนคา โดยแบงงานผลตอนๆ ไปยงประเทศใกลเคยง เชน ฮงการ และสาธารณรฐเชก ทมความเหมาะสมดานปจจยการผลตเพอผลตชนสวนและสวนประกอบรถยนต แลวสงกลบมายงเยอรมนเพอประกอบเปนรถยนต รปแบบนคอนขางคลายคลงกบในอเมรกาเหนอ ซงสหรฐฯทาหนาทเปนผผลตแกนกลาง โดยมเมกซโกรบหนาทผลตในสวนทใชแรงงานจานวนมาก เปนตน

ปจจยอะไรทสงผลตอการเปลยนแปลงของเครอขายการผลตระหวางประเทศ? เครอขายการ

ผลตระหวางประเทศเปนผลของการตดสนใจทสลบซบซอนของบรษทขามชาตทตอบสนองตอสภาพแวดลอมทางการคาและธรกจ13 โดยเงอนไขประการหนงทจะสงผลตอทศทางการเปลยนแปลงของการผลตในลกษณะดงกลาวกคอ การลงทน ทงน เนองจากการกระจายการผลตไปสทตงใหมๆ หรอขยายการผลตในทต งเดมจาเปนตองดาเนนการผานการลงทน ดงนน ปจจยทมอทธพลตอการลงทนทเกยวของกบการกระจายการผลตจงมผลสงไปถงการเปลยนแปลงเครอขายการผลตระหวางประเทศดวย

12 Dieter Ernst. 2008. “Innovation offshoring and Asia Electronics industry – the new dynamics of global networks,” International Journal Technological Learning, Innovation and Development, vol.1 no.4: pp.551-576. 13 Wittada Anukoonwattaka. 2011. “Driving forces of Asian international production networks: A brief history and theoretical perspectives, “India - a New Player in Asian Production Networks? Trade and Investment Division (TID), UNESCAP.

215

อาทเชน ความพรอมดานปจจยการผลต ขนาดตลาดภายในประเทศ สทธพเศษดานการลงทน และความพรอมดานโครงสรางพนฐานสาหรบการเชอมโยงระหวางหนวยผลต เปนตน

สาหรบประเทศกาลงพฒนา การลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (Foreign Direct Investment)

เปนจดเรมตนสาคญทจะทาใหประเทศเหลานนแทรกเขาไปอยในเครอขายการผลตขามพรมแดนทบรหารจดการโดยกลมบรษทขามชาตจากประเทศพฒนาแลว ซงไดเปรยบทงในเรองทนและเทคโนโลย ตวอยางทเหนไดชดกคอ เครอขายการผลตรถยนตในเอเชยตะวนออกเฉยงใต การผลตรถยนตโดยแลกเปลยนชนสวนและสวนประกอบระหวางกนในประเทศอาเซยน เชน ไทย อนโดนเซย มาเลเซย และฟลปปนส เกดขนและเตบโตอยางตอเนองดวยปจจยแวดลอมหลายประการ แตปจจยประการหนงทมบทบาทสาคญในการขบเคลอนกคอ การลงทนจากบรษทรถยนต รวมไปถงชนสวนและสวนประกอบจากญป น ซงเขามาลงทนในภมภาคแถบนเพอผลตรถยนตตงแตหาสบปทแลว จนปจจบน อาจกลาวไดวา เอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนกลจกรสาคญของการผลตรถยนตญป น โดยรถยนตทผลตและจาหนายในภมภาคนกวารอยละ 84.3 เปนรถยนตญป น14

โดยทวไป การลงทนโดยตรงจากตางประเทศแบงเปนสองประเภทตามวตถประสงคและกจกรรม

ทางเศรษฐกจทเกดขน ไดแก การลงทนโดยตรงจากตางประเทศในแนวนอน (horizontal FDI) และในแนวตง (vertical FDI) การลงทนโดยตรงจากตางประเทศในแนวนอนเปนผลจากการตดสนใจของบรษทเอกชนขามชาตเพอแสวงหาตลาดใหมๆ (market seeking) โดยเขาไปตงหนวยผลตในประเทศทผผลตตองการขายสนคา (build-where-you-sell strategy) ขณะทตลาดเดมซงเปนประเทศแมของบรษทเอกชนดงกลาวยงคงอาศยสนคาจากแหลงผลตเดมอย (ดภาพท 6.3 ประกอบ) สวนการลงทนโดยตรงจากตางประเทศในแนวตงมจดมงหมายเพอแสวงหาประสทธภาพการผลต (efficiency seeking) หรอแสวงหาปจจยการผลตทเหมาะสม โดยลงทนตงหนวยผลตในตางประเทศและสงชนสวนและสวนประกอบไปยงหนวยผลตดงกลาว เพอใชประโยชนจากความไดเปรยบเรองปจจยการผลต และสงสนคาสาเรจรปกลบมาขายยงประเทศแมของบรษทขามชาต การลงทนโดยตรงจากตางประเทศในแนวตงดงกลาวจะกอใหเกดการแลกเปลยนชนสวนและสวนประกอบระหวางหนวยผลตในประเทศตางๆ นอกจากน การลงทนโดยตรงจากตางประเทศอกประเภททมวตถประสงคแตกตางจากสองประเภทกอนหนากคอ การลงทนโดยตรงจากตางประเทศเพอผลตและสงออกไปประเทศทสาม (export platform FDI) อยางไรกตาม ในสภาพความเปนจรง การลงทนโดยตรงจากตางประเทศมความสลบซบซอน อนเปนผลจากวตถประสงคทงการแสวงหาตลาด ปจจยการผลต หรอฐานการสงออกไปยงประเทศทสาม ตวอยางทชดเจนในกรณนกคอ ประเทศจนในฐานะประเทศปลายทางการลงทน (host country) บรษทขามชาตสวนใหญคาดหวงจนทงในฐานะแหลงผลตทมแรงงานคาจางถกจานวนมหาศาล รวมทงตลาดขนาดใหญในประเทศทจะเตบโตขนในอนาคต และการสงออกไปยงตลาดทวโลก เปนตน

14 Toru Takahashi. “Carmakers shift focus away from China toward Southeast Asia,” The NIKKEI asian review (12 December 2012).

216

ภาพท 6.3 กจกรรมการคาทเกดขนจากการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (Foreign Direct Investment: FDI)

ทมา: WTO and IDE-JETRO. 2011.

ความตกลงการคาเสร (FTAs) เกยวของสมพนธอยางไรกบเครอขายการผลตระหวางประเทศ? ในทางทฤษฎ ความตกลงการคาเสรซงมเปาหมายแรกเพอการลดภาษศลกากรนาจะสงผลดตอการทางานของเครอขายการผลตขามประเทศ เนองจากภาษศลกากรเปนตนทนสาคญอยางหนงของการคาระหวางประเทศทเกดจากนโยบายของแตละประเทศ หากอปสรรคทางการคาทอยในรปภาษศลกากรถกขจดลงไป การเคลอนยายชนสวนและสวนประกอบระหวางหนวยผลตในประเทศภาคความตกลงกควรจะเปนไปอยางสะดวกมากยงขน ในทางตรงกนขาม หากกาแพงภาษศลกากรระหวางหนวยผลตในประเทศทอยในเครอขายยงคงสงอย การแลกเปลยนชนสวนและสวนประกอบขามพรมแดนอาจมตนทนสงจนถงระดบทการกระจายการผลตไปตามทตงทถกกวาไมคมคา ทาใหเกดผลในทางตรงขาม กลาวคอ การกระจกตวของหนวยผลตในประเทศใดประเทศหนง (agglomeration)

อยางไรกตาม ผลการศกษาอยางเปนรปธรรมอยใน World Trade Report 2011 ซงศกษาขอมล

จากกลมตวอยาง 200 ประเทศ โดยใชขอมลในชวงระหวางป พ.ศ. 2523-2550 ยนยนสมมตฐานขางตน กลาวคอ ความตกลงการคาเสรเปนผลดตอเครอขายการผลตระหวางประเทศในแงทวา การลงนามในความตกลงการคาเสร (FTAs) จะชวยเพมการคาสนคาขนกลางในเครอขายการผลตโดยเฉลยประมาณ

217

รอยละ 8 จด15 กลาวอกอยางหนงกคอ ความตกลงการคาเสร (FTAs) มสวนชวยใหเครอขายการผลตระหวางประเทศมความเชอมแนนเปนเนอเดยวกนมากขน ผานการลดตนทนทางการคาระหวางกน

นอกจากน ผลกระทบทางออมของความตกลงการคาเสรตอเครอขายการผลตตอแนวโนมการ

ลงทนและเครอขายการผลตระหวางประเทศกคอ ความตกลงการคาเสรเปนสญญาณทประเทศกาลงพฒนาใชเพอแสดงถงความเปดกวาง (openness) และพนธะทางการเมองตอเศรษฐกจเสร ทงนกเพอดงดดการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ โดยเฉพาะอยางยงการลงทนขามประเทศทตองการประสทธภาพ (efficiency seeking) และปทางเขาสเครอขายการผลตของประเทศพฒนาแลว อยางไรกตาม การลดภาษศลกากรภายใตความตกลงการคาเสรอาจสรางผลกระทบทไมพงปรารถนาสาหรบการลงทนโดยตรงจากตางประเทศทมงแสวงหาตลาด (market seeking) เนองจากเมออปสรรคทางการคาในรปของภาษศลกากรลดลง จะนามาซงการแขงขนในตลาด และลดทอนคาเชาทางเศรษฐกจ (economic rent) จากการผกขาดเดม 6.2 กรณศกษาการเปลยนแปลงเครอขายการผลตระหวางประเทศของอตสาหกรรมยานยนต

และชนสวนยานยนตในเอเชยตะวนออกเฉยงใต การวเคราะหการเปลยนแปลงเครอขายการผลตยานยนตในอาเซยนจะแบงเปนสามชวงเวลา ตามลกษณะโครงสรางการผลตทเกดขนนบตงแตอตสาหกรรมยานยนตเรมตนขนในภมภาคน อนไดแก ชวงทหนง หนงประเทศ-หนงคลสเตอร ชวงทสอง การสรางคลสเตอรการผลตรถยนตของภมภาค และชวงทสาม แนวโนมการเปลยนแปลงในอนาคต พฒนาการของทงสามชวงเวลาเปนผลจากปจจยแวดลอมตางๆ โดยเฉพาะอยางยงบทบาทของรฐบาลทองถนของแตละประเทศ และบรษทขามชาต

1) การผลตแบบหนงประเทศ-หนงคลสเตอรในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ประเทศในอาเซยน นาโดยฟลปปนส มาเลเซย ไทย และอนโดนเซย เรมตนอตสาหกรรม

ยานยนตและชนสวนในเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยอาศยการลงทนโดยตรงจากตางประเทศเปนหลก หลงจากจดเรมตน แมประเทศเหลานนตางเลอกยทธศาสตรและแนวทางการพฒนาอตสาหกรรม ยานยนตและชนสวนฯ ทคอนขางแตกตางกน เชน บางประเทศ เชน อนโดนเซยและมาเลเซย เลอกแนวทางในการสรางรถยนตเปนของตนเอง ขณะทไทยและฟลปปนสเลอกทจะเปนเพยงหนวยผลตใหกบบรษทขามชาต เปนตน อยางไรกตาม วตถประสงคดงกลาวไมสามารถบรรลไดโดยปราศจากความรวมมอของบรษทรถยนตในประเทศพฒนา เนองจากประเทศทงสไมมเทคโนโลยดานยานยนตเปนของตนเอง เครองมอทางนโยบายทแตละประเทศนามาใชเพอใหเกดการลงทนโดยตรงจากประเทศเจาของ

15 World Trade Organization. World Trade Report 2011 - The WTO and preferential trade agreements: From co-existence to coherence < http://www.wto.org>.

218

เทคโนโลย นนคอ ญป น ยโรป และสหรฐฯ อาทเชน มาตรการหามนาเขารถยนตประกอบสาเรจ (complete built-up: CBU) และชนสวนสาเรจเพอนามาประกอบ (complete knock-down: CKD) มาตรการกาแพงภาษศลกากรทเรยกเกบภาษนาเขาทงรถยนตประกอบสาเรจและชนสวนสาเรจเพอนามาประกอบ รวมไปถงการกาหนดระดบการใชชนสวนฯ ภายในประเทศ (local content) เพอใหไดสทธพเศษตางๆ โดยเฉพาะอยางยงดานภาษ เปนตน ตวอยางมาตรการของอนโดนเซยกคอ Deletion Program I & II ซงรฐบาลอนโดนเซยตงกาแพงอากรการนาเขารถยนตและชนสวนฯ หลกทมการผลตในอนโดนเซย เปนตน ในขณะเดยวกน มาเลเซยมแนวทางทชดเจนและเปนรปธรรมกวาประเทศอนๆ ในนโยบายรถยนตแหงชาต (National Automotive Policy: NAP) ในชวงป พ.ศ. 2526 ซงดาเนนมาตรการดานภาษศลกากรและภาษสรรพสามต รวมทงมาตรการจากดการนาเขา (Approved Permit: AP) เพอปกปองอตสาหกรรมรถยนตในประเทศ สวนกรณของประเทศไทย ดพฒนาการในภาพท 6.4 การดาเนนมาตรการเพอสงเสรมอตสาหกรรมในประเทศดงกลาวถกตอบสนองโดยบรษทรถยนตและชนสวนฯ โดยเฉพาะอยางยงจากฝงญป น โดยทวไป ปจจยกาหนดความสามารถในการแขงขนของผผลตรถยนตกคอ การผลตจานวนมากเพอใหไดการประหยดตอขนาด (economies of scale) แตในกรณของอาเซยน เมอผผลตรถยนตเผชญกบมาตรการสนบสนนอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนในแตละประเทศดงกลาว ผผลตจากญป นเลอกทต งโรงงานผลตในแตละประเทศ และสรางหวงโซอปทานทเกยวของขนมา เพอใหบรรลตามเงอนไขของรฐบาล ความเหนของนายโยชอาก มรามตซ (Yoshiaki Muramatsu) ประธานโตโยตาประเทศไทยในชวงทศวรรษ 2520 กคอ ผผลตญป นอาจจะตองเสยสละการประหยดตอขนาดเพอการเมองแหงชาต ภายใตยทธศาสตรการเตบโตอยางกลมกลน (harmonized growth)16 ดงนน การลงทนโดยตรงจากผผลตรถยนตญป นในยคเรมตนจงมลกษณะเปนแนวนอน (horizontal FDI) เพอแสวงหาตลาดในประเทศเปนหลก ผลลพธประการหนงกคอ รถยนตญป นรนหนงมการผลตในประเทศอาเซยนมากกวาหนงประเทศ แมวาโครงสรางการผลตรถยนตในลกษณะหนงประเทศ-หนงคลสเตอรดงกลาวยงคงปรากฏอยในปจจบน กลาวคอ ทงไทย อนโดนเซย มาเลเซย และฟลปปนส ยงคงมการผลตรถยนตในประเทศ แตการเปลยนแปลงเชงโครงสรางหลายประการไดปรากฏขนแลว โดยเฉพาะอยางยงในชวงการเปดเสรการคาและอตสาหกรรมในประเทศอาเซยน

16 “Car Making in Asia: Politics of scale,” The Economist (22 June 2000).

219

ภาพท 6.4 นโยบายการพฒนาอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนของไทย เทยบกบปรมาณการผลต

ทมา: สถาบนยานยนต

2) การสรางคลสเตอรการผลตรถยนตของภมภาค

แมวาการรวบรวมขอมลปรมาณการผลตรถยนตของประเทศอาเซยน 4 ประเทศดงกลาวในชวงเรมตนอตสาหกรรมยงคงเปนไปไดยาก แตมแนวโนมทสงทในชวงทศวรรษ 2510 จนถงทศวรรษ 2530 จะผลตรถยนตในปรมาณทใกลเคยงกน อยางไรกตาม ในชวงหลงวกฤตเศรษฐกจ พ.ศ. 2540 โครงสรางการผลตรถยนตในอาเซยนเรมกระจกตวอยทไทย รวมถงอนโดนเซยมากยงขน ดงจะเหนไดจากปรมาณการผลตรถยนตของไทย ซงแซงหนามาเลเซยในป พ.ศ. 2546 กาวขนไปเปนผผลตรายใหญทสดในภมภาค ตามมาดวยอนโดนเซย ซงแซงหนามาเลเซยเชนกนในป พ.ศ. 2552 (ดภาพท 6.5) นอกจากน จากจดเรมตนของอตสาหกรรมทแตละประเทศผลตรถยนตสาหรบตลาดในประเทศเทานน ฟลปปนส มาเลเซย และอนโดนเซย มแนวโนมนาเขารถยนต โดยเฉพาะอยางยงจากไทยมากขน ซงสะทอนใหเหนวา หนาทในการผลตรถยนตสาหรบตลาดในภมภาคถกโอนยายมาไวทไทยมากขนเรอยๆ (ดภาพท 6.6)

220

ภาพท 6.5 ปรมาณการผลตรถยนตของประเทศผผลตรถยนตในอาเซยน ระหวางป พ.ศ. 2539-2555

ทมา: รวบรวมจากขอมลของสถาบนยานยนตของไทย อนโดนเซย มาเลเซย และ Japan

Automobile Manufacturer Association (JAMA) หมายเหต: ฟลปปนสถอเปนอกหนงประเทศผผลตรถยนตในอาเซยน แตคณะผวจยไมพบขอมล

ปรมาณการผลตของฟลปปนสทสอดคลองกน ในดานของการผลตชนสวนฯ งานศกษาโครงการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรมภายใต

นโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศของไทย (ระยะท 2) พบวา การผลตรถยนตในอาเซยนมลกษณะเปนเครอขายทแลกเปลยนชนสวนฯ ระหวางกนมากขนจากป พ.ศ. 2543 อยทประมาณรอยละ 15 เพมขนมาเปนรอยละ 25 ของมลคาการนาเขาชนสวนทงหมดในป พ.ศ. 2553 โดยไทยมบทบาทเพมมากขนอยางชดเจนในการผลตชนสวนฯ เชน เขมขดนรภย ชนสวนและอปกรณประกอบอนๆของยานยนต รวมถงถงลมนรภย ปอนโรงงานผลตรถยนตอนๆ ในอาเซยน นอกจากน ไทยยงสามารถพฒนา คลสเตอรการผลตรถยนตและชนสวนฯ จนสามารถพงพาชนสวนฯ ในประเทศไดในระดบสง ซงแตกตางกบบางประเทศ เชน ฟลปปนสและมาเลเซย (ดภาพท 6.7) ขอมลทงในสวนของรถยนตและชนสวนฯ ดงกลาวบงชถงพฒนาการของคลสเตอรการผลตรถยนตในไทยซงแซงหนาประเทศอนๆ ในภมภาค สาหรบผผลตรถยนตแลว การกระจกตวของการผลตรถยนตจะสงผลดตอการประหยดตอขนาดและความสามารถในการแขงขนมากยงขน

-

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

1,600

1,800

2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555

พนคน

ไทย



221

ภาพท 6.6 มลคาการนาเขาและสงออกสนคากลมรถยนตในอาเซยน

ทมา: คานวณจาก UN comtrade

ภาพท 6.7 ระดบการใชชนสวนฯ ในประเทศ (localization) ในการประกอบรถยนต

ของประเทศอาเซยน 4 ประเทศ

ทมา: ดดแปลงจาก Hajime Yamamoto. 2012. ASEAN Automotive Market Outlook and Challenges and

Opportunities for Suppliers. IHS Automotive หมายเหต: ขอมลของมาเลเซยเปนขอมลของรถยนตแหงชาตของมาเลเซย โดยรถยนตของตางประเทศใน

มาเลเซยจะมระดบการใชชนสวนฯ ในประเทศอยทประมาณ 20-40 เปอรเซนต ปจจยสาคญประการหนงทอาจสงผลกระตนการเปลยนแปลงดงกลาวกคอ การปรบเปลยนจาก

มาตรการปกปองและกดกนทางการคามาสการเปดเสรภาคอตสาหกรรมและการคามากยงขน โดยเฉพาะอยางยงในกรณของไทย ซงไดยกเลกมาตรการทเกยวของกบการกาหนดระดบการใช ชนสวนฯ ในประเทศลงในชวงป พ.ศ. 2534 รวมทงเปดเสรมากขน ผานการยกเลกการหามตงโรงงาน

-

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

2547 2555 2547 2555 2547 2555 2547 2555

ไทย อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส

ลานเ

หรยญ

สหรฐ

ฯนาเขา สงออก

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

ไทย อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส

Local Import

222

ประกอบรถยนตใหม และหนมาใชมาตรการสงเสรมการลงทนในกจการประกอบรถยนตมากยงขนในชวงป พ.ศ. 2537 นอกจากน ความพรอมของโครงสรางพนฐานสาหรบการสงออกสนคา เชน ทาเรอและการคมนาคมขนสงทางบกในไทย ชวยใหไทยเปนฐานการผลตเพอสงออกไปยงตลาดทงในเอเชย รวมถงยโรป ตลาดสงออกนเองททาใหไทยแตกตางจากประเทศอนๆ ในภมภาค โดยชวยใหผผลตรถยนตในไทยบรรลระดบการผลตทไดการประหยดตอขนาดนอกเหนอจากตลาดในประเทศ ในขณะเดยวกน อนโดนเซยกเรมผอนคลายมาตรการจากดเชงปรมาณและภาษศลกากรมากยงขน เชน Automotive Policy Package ในป พ.ศ. 2542 ซงมมาตรการหนงใหยกเลกการใชระดบการใชชนสวนฯ ในประเทศเปนเงอนไขในการกาหนดภาษศลกากร เปนตน การเปลยนทาทไปสเศรษฐกจเสรดงกลาว สามารถดงดดการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ

ในสวนของมาตรการทางดานภาษ การเปดเสรการคาภายใตกรอบพหภาค รวมทงในกรอบของ

อาเซยน (CEPT) ชวยกดดนใหอตราภาษศลกากรในสนคายานยนตและชนสวนฯ ทประเทศสมาชกอาเซยนเรยกเกบระหวางกนมแนวโนมลดลงเรอยๆ จนกระทงกลายเปนรอยละ 0 ในป พ.ศ. 2553 เปนตนมา (ดภาพท 6.8) ในมมของผผลต ผลของการลดภาษศลกากรทาใหกาแพงภาษทเคยเปนหนงในมาตรการใหผผลตรถยนตตดสนใจตงโรงงานทอาจไมไดการประหยดตอขนาดในหลายประเทศถก บนทอนลง และอาจเปนผลดตอการผลตในคลสเตอรขนาดใหญเพยงไมกแหงในภมภาค แลวสงออกรถยนตโดยไมเสยตนทนทางการคาทเปนภาษศลกากรไปยงตลาดหลกในอาเซยนแทน

ภาพท 6.8 อตราภาษศลกากรการนาเขาสนคากลมยานยนตและชนสวน

ของประเทศอาเซยน 4 ประเทศในชวงป พ.ศ. 2536-2554

ทมา: การรวบรวมของคณะผวจยจากแหลงขอมลในประเทศและตางประเทศ

0.0 0.0

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

2536 2537 2538 2539 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554

ไทย


ฟลปปนส


223

3) แนวโนมการเปลยนแปลงในอนาคต จากจดเรมตน อาเซยนผลตรถยนตแบบหนงประเทศ-หนงคลสเตอรใน 4 ประเทศหลก ในเวลา

ตอมา โรงงานประกอบรถยนตในประเทศเหลานนกเรมเชอมโยงในฐานะเครอขายการผลตมากขนเรอยๆ โดยแลกเปลยนชนสวนฯ ระหวางกนในภมภาค และลดการพงพาชนสวนฯ จากนอกภมภาค นนคอ จากประเทศญป นไดในระดบหนง ในขณะเดยวกน การผลตรถยนตกเรมกระจกตวมากขนในสองประเทศ นนคอ ไทยและอนโดนเซย โดยเฉพาะไทย ซงกลายเปนผผลตรถยนตรายใหญทสดในภมภาคแทนทมาเลเซยในป พ.ศ. 2546 แนวโนมดงกลาวเปนผลดตอการสรางขดความสามารถในการแขงขนของบรษทผผลตรถยนต เนองจากสามารถผลตจนถงระดบของการประหยดตอขนาดไดงายยงขน อยางไรกตาม การเปลยนแปลงของเครอขายการผลตในอาเซยนยคหลงภาษศลกากรเปนศนยแลวจะถกกาหนดโดยแนวโนมสองทศทางสาคญ ทศทางทหนงกคอ เครอขายการผลตรถยนตและชนสวนฯ จะกระจกตวอยทสองประเทศหลก นนคอ ไทยและอนโดนเซย หลงจากการลงทนโดยตรงระหวางประเทศของบรษทขามชาตทใหนาหนกกบสองประเทศนมากขนเรอยๆ ขณะททศทางทสอง ประเทศในอาเซยนตางๆ ยงคงพยายามสนบสนนอตสาหกรรมในประเทศของตนมากขนเรอยๆ ภายใตการดาเนนมาตรการทงทมใชภาษศลกากร รวมทงมาตรการอนๆ ซงจะทาใหการผลตรถยนตในเอเชยตะวนออกเฉยงใตยงคงกระจายอยในประเทศตางๆ

ทศทางทหนง: บรษทรถยนตเพมการลงทนในไทยและอนโดนเซยอยางกาวกระโดด ในป พ.ศ. 2555 บรษทรถยนตเพมการลงทนในไทยและอนโดนเซยเพมขนอยางเหนไดชด ใน

กรณของประเทศไทย การลงทนโดยตรงทนาจบตามองกคอ จากผผลตรถยนตและชนสวนฯ จากญป น ซงเพมการลงทนในไทยอยางโดดเดนกวานกลงทนจากประเทศอนๆ โดยผผลตรถยนตและชนสวนฯ จากญป นเขามายนขอและไดการสงเสรมการลงทนในประเทศไทยในป พ.ศ. 2555 เพมขนประมาณสามเทาเมอเทยบกบป พ.ศ. 2554 (ดภาพท 6.9) ยกตวอยางเชน โตโยตาและฮอนดา ซงตางเพมการลงทนในการผลตรถยนตนงในไทยเพมขนรวมกนเปนมลคากวา 32,000 ลานบาท (ดตารางท 6.1)

นอกเหนอจากผผลตญป น ฟอรดมการยายฐานการผลตทนาสนใจและเปนอกหนงตวอยางท

สะทอนแรงจงใจของบรษทผผลตรถยนตในการผลตแบบกระจกตวเพอใหไดการประหยดตอขนาด ปทผานมา ฟอรดลดกาลงการผลตทฟลปปนส ซงเคยเปนฐานการผลตหลกสาหรบตลาดอาเซยนในอดต และกาลงจะปดโรงงานทออสเตรเลย เพอมารวมไวทไทย ทาใหในอนาคต กาลงการผลตของฟอรดในอาเซยนราวๆ รอยละ 90 อยในไทย17 เหตผลทฟอรดตดสนใจลดกาลงการผลตในฟลปปนสยงไมมการ

ระบแนชด แตเหตผลประการสาคญสาหรบกรณของออสเตรเลยกคอ �ตนทนการผลตของโรงงาน

17 “ฟอรดดนไทยฐานผลตเอเชย,” กรงเทพธรกจ (4 พฤษภาคม 2555).

224

ฟอรดทออสเตรเลยสงกวาโรงงานของฟอรดในยโรปถง 2 เทาและเอเชย 4 เทา18 สาหรบไทย เหตผลจงใจประการสาคญของการขยายกาลงการผลตในไทยกคอ ความพรอมดานผผลตชนสวนฯ รวมทงโครงสรางพนฐานสาหรบการผลตเพอสงออก ทงนเนองจากฟอรดวางแผนจะใหไทยรบผดชอบตลาดอาเซยน รวมไปถงเอเชยและโอเชยเนย

ภาพท 6.9 มลคาโครงการลงทนทเกยวของกบยานยนตและชนสวนจากญป น และไดรบ

การอนมตโดย สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน

ทมา: รวบรวมจากขอมลของสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน

18 “ฟอรดปดโรงงานผลตออสเตรเลยอก 3 ป,” กรงเทพธรกจ (24 พฤษภาคม 2556).

14,938

43,775

133,293

60

92

163

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

0

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

140,000

2553 2554 2555

มลคาการลงทน: ลานบาท (แกนซาย) จานวนโครงการ (แกนขวา)

225

ตารางท 6.1 ตวอยางการลงทนทเกยวกบยานยนตและชนสวนในไทยในชวงป พ.ศ. 2554-2556

บรษท มลคาการลงทน

(ลานบาท) ผลต ทตง

กลมประกอบรถยนต (OEMs) ฟอรด 14,000 รถยนตนง ระยอง

ฟอรด-มาสดา 837 รถปกอพ ระยอง

ฮอนดา 20,000 รถยนต sub compact ปราจนบรและ

อยธยา โตโยตา 12,000 รถยนต Eco-car และ Lexus ฉะเชงเทรา โตโยตา 1,739 รถต Commuter (Hiace) สมทรปราการ นสสน 12,2000 รถปกอพ+ศนยวจยฯ สมทรปราการ มาสดา 10,000 เกยร SkyActive-drive ชลบร

SAIC-CP group 10,000 รถยนตนง MG ชลบร

Great Wall Motor 10,000 รถยนตนงและรถเพอการพาณชย

ระยอง

กลมผผลตชนสวนฯ SIAM TOYOTA MANUFACTURING

6,962 เครองยนตกาซโซลน ชลบร

CONTINENTAL AUTOMOTIVE (THAILAND)

4,540 หวฉดเครองยนตดเซล ระยอง

Y S PUND 4,000 ระบบทอไอเสย ฉะเชงเทรา RYOBI DIE CASTING (THAILAND)

3,014 ชนสวนทเปนเหลก ระยอง

TANAKA PRECISION (THAILAND)

2,961 ชนสวนยานยนต ลาพน

SIAM DENSO MANUFACTURING

2,665 ระบบจายนามน ชลบร

TOYOMI AUTO PARTS (THAILAND)

2,217 ชนงานขนรป (stamping) ฉะเชงเทรา

ทมา: รวบรวมจากขอมลของสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน ทนาสนใจคอ เรมมผผลตรถยนตทยงไมมโรงงานประกอบในไทยและในอาเซยนเขามาลงทน

โดยเฉพาะจากจน เชน เซยงไฮ ออโตโมทฟ อนดสทร (SAIC) และ Great Wall Motor ปจจยสาคญของทงสองบรษทในการเขามาลงทนกคอ ตองการขยายตลาดในอาเซยนและออสเตรเลย โดยใชไทยเปนฐานการผลตและสงออก ทงนเนองจากตลาดเหลานเปนตลาดของรถยนตขบขวา แตไลนการผลตในประเทศจนสาหรบรถยนตขบขวาคอนขางจากด

226

นอกเหนอจากกลมผประกอบรถยนต บรษทชนสวนญป นกเพมการลงทนในไทยครงใหญเชนกน ยกตวอยางเชน บรษท เดนโซ อนเตอรเนชนแนล เอเชย จากด วางแผนขยายโรงงานผลตชนสวนฯ ทนคมอตสาหกรรมอมตะนคม (บางปะกง) จ.ชลบร ภายใตงบลงทนประมาณ 3.2 พนลานบาท เพอรบการเตบโตของอตสาหกรรมยานยนตในประเทศไทย (ดตวอยางในตารางท 6.1 ประกอบ)

ภาพท 6.10 มลคาการลงทนโดยตรงจากตางประเทศในสาขายานยนตและชนสวนของ

อนโดนเซยในชวงป พ.ศ. 2553 - 2555

ทมา: รวบรวมมลคาการลงทนโดยตรงในสาขา Motor Vehicles & Other Transport Equip. Industry จาก

Indonesia Investment Coordinating Board Official Website หนวย: ลานเหรยญสหรฐ สาหรบอนโดนเซย มลคาการลงทนโดยตรงจากตางประเทศทไดรบการสงเสรมการลงทนโดย

หนวยงาน Indonesia Investment Coordinating Board หรอ BKPM ในสาขายานยนตและชนสวนในระหวางป พ.ศ. 2553-2555 มแนวโนมสงขนเชนกนกบไทย โดยเฉพาะอยางยงจากกลมผผลตฝายญป น เชน ฮอนดาลงทนตงโรงงานประกอบรถยนตใหมในกรงจาการตามลคาประมาณ 400 ลานเหรยญสหรฐ ในป พ.ศ. 2555 เพอเพมกาลงการผลตรวมของฮอนดาในอนโดนเซยอกสามเทาจากกาลงการผลตทมอยใหถง 180,000 คนตอป ในขณะเดยวกน โตโยตาประกาศแผนจะลงทนในอนโดนเซยครงใหญ มลคากวา 2.7 พนลานเหรยญสหรฐในอก 3 ปขางหนา

-

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

1,600

1,800

2,000

2553 2554 2555

227

ตวอยางการลงทนโดยตรงจากตางประเทศของบรษทรถยนตและชนสวนฯ ในอนโดนเซย อาทเชน

โตโยตาประกาศแผนจะลงทนในอนโดนเซยครงใหญมลคา 2.7 พนลานเหรยญสหรฐในอก 3 ปขางหนา19

ฮอนดาจะลงทนตงโรงงานประกอบรถยนตเปนโรงทสองมลคาการลงทนกวา 337 ลานเหรยญสหรฐซงมผลใหกาลงการผลตรถยนตฮอนดาในอนโดนเซยเพมขน 3 เทา หรอจาก 60,000 คนตอปในปจจบน เปน 180,000 คนตอป20

นสสนจะลงทนอกประมาณ 400 ลานเหรยญสหรฐ เพอเพมกาลงการผลตของนสสนเปน 250,000 คนตอปในป 255721

เดนโซจะลงทน 110 ลานเหรยญสหรฐ เพอสรางโรงงานผลตชนสวนฯ22

ปจจยทสงผลตอแนวโนมการลงทนทเกดขน โดยเฉพาะจากญป นดงกลาว ไดแก ในชวง 5 ปท

ผานมา แมวาตลาดรถยนตในอาเซยนมขนาดเลกกวาจนประมาณหนงในหก แตมแนวโนมเตบโตสงอยางตอเนอง โดยป พ.ศ. 2555 ตลาดรถยนตรวม 4 ประเทศ (ไทย อนโดนเซย มาเลเซย และฟลปปนส) ประมาณ 2.8 ลานคน มอตราการเตบโตประมาณรอยละ 26 จากป พ.ศ. 2554 ในขณะเดยวกน อาเซยนยงมตลาดเกดใหม เชน พมา กมพชา และลาว ดงนน ดวยแรงขบเคลอนของตลาดอนโดนเซย ขนาดตลาดอาเซยนในอนาคตมความเปนไปไดสงทจะถง 3.5 ลานคน นอกจากน ปญหาความสมพนธระหวางจนกบญป นครงลาสดชวยเนนยายทธศาสตร China-plus-one Strategy ของบรษทรถยนตญป น หลงจากความตงเครยดดงกลาวเกดขน ยอดขายของรถยนตญป นลดลงอยางมาก เชน โตโยตาลดลงประมาณ 61.1 เปอรเซนต ฮอนดา 54.2 เปอรเซนต และนสสน 44 เปอรเซนต23

ปจจยอนๆ กเชน �วกฤตการณพลงงานในประเทศญป นหลงเหตการณสนามป พ.ศ. 2554 ในขณะเดยวกน นโยบายสนบสนนอตสาหกรรมในประเทศ เชน นโยบายสนบสนนรถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากล (eco-car) และนโยบายรถยนตคนแรกของไทย ซงกอใหเกดการลงทนเพมกาลงผลตของบรษทรถยนตหลายบรษทในชวงเวลาทผานมา ในขณะทอนโดนเซยไดออก “The Low Emission Car Project Decree (LECPD)” ซงคลายคลงกบนโยบายสนบสนนรถยนตประหยดพลงงานมาตรฐานสากลของไทย กลาวคอ รถยนตทปลอยมลภาวะนอยและประหยดพลงงาน จะไดรบการยกเวนภาษ24

19 “Toyota Announces Rp 26 Trillion Indonesian Investment Plan,” Jakarta Globe (10 November 2012). 20 “Honda Makes Big Plans For Asia With Indonesia And India Push,” Forbes (13 June 2012). 21 “Nissan Ups Investment in Indonesia, ASEAN’s Largest Market,” < www.nissan-global.com > (21 March 2012). 22 “Denso to invest $110 mln in a new plant in Indonesia,” Reuters (10 September 2012). 23 Toru Takahashi. “Carmakers shift focus away from China toward Southeast Asia,” The NIKKEI asian review (12 December 2012). 24 “RI could become major player in low-cost, green car market,” The Jakarta Post (18 January 2013).

228

เมอพจารณาความสมพนธทางการผลตรถยนตระหวางไทยและอนโดนเซยในปจจบน พบวา อนโดนเซยนาเขาทงรถยนตและชนสวนฯ จากไทย โดยไทยเปนผสงออกรถยนตอนดบหนง กลาวคอ ประมาณรอยละ 52 ของการนาเขาสนคากลมรถยนตทงหมด และเปนผปอนชนสวนฯ อนดบสองใหแกอตสาหกรรมรถยนตของอนโดนเซย รองจากญป น กลาวคอ ประมาณรอยละ 30 ของการนาเขาสนคากลมชนสวนฯ ทงหมด (ดภาพท 6.11) เมอพจารณาเปนรายสนคา (พกดศลกากร 6 หลก) ในกลม ยานยนต พบวา รถยนตทอนโดนเซยนาเขาจากไทยมากทสด ไดแก รถยนตนงเครองยนตกาซโซลนขนาด 1,000-1,500 ซซ (HS 870322) มลคา 446 ลานเหรยญสหรฐ รองลงมาไดแก รถยนตสาหรบขนของ นาหนกรถไมเกน 5 ตน (HS 870421) มลคา 377 ลานเหรยญสหรฐ และ รถยนตอนๆ เครองยนตดเซล ขนาด 1,500-2,500 ซซ (HS 870332) มลคา 339 ลานเหรยญสหรฐ ตามลาดบ ขณะทสนคากลมชนสวนฯ (พกดศลกากร 6 หลก) พบวา ชนสวนยานยนตอนๆ (HS 870899) มลคา 358 ลานเหรยญสหรฐ รองลงมาไดแก ชนสวนและสวนประกอบเครองกาซโซลน (HS 840991) มลคา 278 ลานเหรยญสหรฐ และชนสวนและสวนประกอบอนๆ ของตวถง (HS 870829) มลคา 135 ลานเหรยญสหรฐ แนวโนมดงกลาวนสอดคลองกบขอมลจากการสมภาษณ Association of Indonesian Automotive Industries (GAIKINDO) ทอนโดนเซย ซงไดใหความเหนวา การผลตรถยนตของอนโดนเซยตองพงพาชนสวนจากคลสเตอรของไทย นยสาหรบอตสาหกรรมยานยนตไทยกคอ เมออตสาหกรรมรถยนตอนโดนเซยเตบโตขน แนวโนมทอนโดนเซยจะพงพาชนสวนจากไทยจะยงคงตอเนองไปอกหรอไม

229

ภาพท 6.11 สดสวนการนาเขารถยนตและชนสวนฯ ของอนโดนเซยในป พ.ศ. 2554 แยกตามรายประเทศ

ทมา: คานวณจากขอมล UN Comtrade

ทศทางทสอง: ประเทศในอาเซยนทเหลอยงคงพยายามสนบสนนอตสาหกรรมรถยนตในประเทศ

ของตนมากขน แมวาจะมแนวโนมการเปลยนแปลงไปในทศทางทหนง แตโครงสรางการผลตรถยนตในลกษณะ

หนงประเทศ-หนงคลสเตอรดงกลาวยงคงปรากฏอยในปจจบน ดงจะเหนไดจากรถยนตหนงรน (model) จะมการผลตในโรงงานรถยนตในแตละประเทศ ยกตวอยางเชน โตโยตามาเลเซย (UMW Toyota Motor Sdn Bhd) วางแผนลงทนอก 170 ลานรงกตเพอขนไลนประกอบ Toyota Camry ในมาเลเซยซงมยอดขายประมาณเดอนละ 1,000 คน25 เปนตน ปจจยสาคญประการหนงทอาจสงผลใหเกดการกระจายการผลตในลกษณะดงกลาวกคอ มาตรการทางการคาทมใชภาษศลกากรทแยกปฏบตระหวางผผลตในประเทศและรถยนตนาเขา อาทเชน ภาษสรรพสามตและการขออนญาตนาเขา เปนตน ตวอยางทชดเจนกคอ กรณของมาเลเซย ซงการเรยกเกบภาษสรรพสามตรถยนตจะคอนขางแตกตางกนระหวางรถยนตทผลตในมาเลเซยและรถยนตทนาเขา ในมมของบรษทรถยนตกคอ การสญเสยความสามารถในการแขงขนของผผลตรถยนตทสงออกรถยนตไปมาเลเซย อนเปนผลจากนโยบายของประเทศผนาเขา และอาจจงใจใหผผลตรถยนตดงกลาวเขาไปตงหนวยผลตแทนการสงออก แมวาภาษศลกากรจะลดลงเหลอศนยแลวกตาม ตวอยางนชใหเหนถงมาตรการทมใชภาษ (Non-tariff measures) ซงจะมความสาคญ

25 “UMW Toyota plans to produce Camry in Malaysia,” Business Times (15 July 2010).

230

มากขนเรอยๆ ในการกาหนดทศทางของการเปลยนแปลงเครอขายการผลตและการลงทนในภมภาคหลงจากภาษศลกากรเปนศนยแลวในอนาคตอนใกล

ภาพท 6.12 ตวอยางการเกบภาษสรรพสามตรถยนตของมาเลเซย

ทมา: จากการสมภาษณผประกอบการ นอกจากน ประเทศอนๆ ในอาเซยนกาลงเตรยมสนบสนนอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนฯ

ขนมาเชนกน ยกตวอยางเชน เวยดนามไดกาหนดใหอตสาหกรรมยานยนตและชนสวนฯ เปนหนงในอตสาหกรรมเปาหมายทจะเรมตนพฒนา26 ซงนาจบตาดวาจะมมาตรการใดๆ ออกมาสนบสนนเพอใหเกดการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ ขณะมาเลเซยกไดทบทวนนโยบายรถยนตแหงชาตในป พ.ศ. 2553 โดยยกเลกการจากดใบอนญาตประกอบรถยนตในกลมรถยนตนงเครองยนตขนาด 1,800 ซซขนไป และมราคาไมเกน 150,000 รงกต รถยนตไฟฟาและไฮบรด รวมทงรถกระบะและรถเพอการพาณชย27 การเปลยนแปลงของเครอขายการผลตระหวางประเทศอยในคาถามทวา หนวยผลตใดจะไดรบหนาทในการผลตอะไรในหวงโซอปทานทงหมด ในกรณของเครอขายการผลตรถยนตในอาเซยน ทศทางทหนงชใหเหนวา ไทยและอนโดนเซยจะไดรบหนาทหลกในการผลตรถยนตและชนสวนฯ สาหรบตลาดทงในประเทศหรอตางประเทศมากขนเรอยๆ ในฐานะคลสเตอรของภมภาค ซงจะเปนประโยชนตอการเพมขดความสามารถของผผลตรถยนตในการผลตเพอการประหยดตอขนาด ขณะททศทางทสองแสดงใหเหนวา ประเทศอนๆ ในอาเซยนยงคงตองการมสวนรวมในเครอขายการผลตรถยนต อยางนอยสาหรบตลาดภายในประเทศ

26“Japan helps develop Viet Nam's industrial strategy,” Viet Nam News (31 July 2013). 27 Malaysian Investment Development Authority (MIDA). Malaysia’s Automotive Industry.

231

6.3 กรณศกษาการเปลยนแปลงเครอขายการผลตระหวางประเทศของอตสาหกรรมปโตรเคมในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

แมวาลกษณะของสนคาปโตรเคมจะไมไดผลตดวยการประกอบชนสวนและสวนประกอบเหมอน

รถยนต แตการศกษาในระยะท 2 ทผานมา พบวา อตสาหกรรมเคมภณฑและพลาสตกใชเคมภณฑขนกลางภายในอาเซยนเพมสงขนในชวงสบปทผานมา โดยในป พ.ศ. 2553 การผลตเคมภณฑมการใชเคมภณฑข นกลางภายในภมภาคประมาณรอยละ 31 ของการนาเขาเคมภณฑขนกลางทงหมด การแลกเปลยนเคมภณฑขนกลางภายในภมภาคนสะทอนถงการทางานของเครอขายการผลต

การนาเสนอการเปลยนแปลงเครอขายการผลตระหวางประเทศของอตสาหกรรมปโตรเคมในเอเชยตะวนออกเฉยงใตจะแบงออกเปน 4 สวน ไดแก หนง อตสาหกรรมปโตรเคมของอาเซยนในปจจบน สอง การกาวขนมาของอนโดนเซยและเวยดนาม สาม การมงสการผลตผลตภณฑปโตรเคมชนดพเศษ (Specialty) ของผผลตรายใหญ และส แนวโนมในอนาคต

1) อตสาหกรรมปโตรเคมของอาเซยนในปจจบน

อตสาหกรรมปโตรเคมในประเทศอาเซยนอาจแบงไดเปนสามกลม ไดแก กลมผนาในฐานะศนยกลางการผลตปโตรเคม (Petrochemical hub) กลมทกาลงพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคมในประเทศ และกลมทยงไมมอตสาหกรรมปโตรเคมในประเทศ

กลมผนาในฐานะศนยกลางการผลตปโตรเคม (Petrochemical hub) ไดแก ไทย สงคโปร และ

มาเลเซย คณสมบตทช วดความเปนศนยกลางการผลตปโตรเคมกคอ อตสาหกรรมปโตรเคมขนาดใหญและครบวงจรในประเทศ รวมทงการสงออกเคมภณฑขนกลางและขนปลาย เชน เมดพลาสตกประเภทตางๆ เปนตน ภาพท 6.14 ชใหเหนวา กลมผนาทมกาลงการผลตเอธลนคอนขางสงกวาประเทศอนๆ กคอ ไทย สงคโปร และมาเลเซย เอธลนเปนหนงในกลมวตถดบขนตนตวทสาคญของอตสาหกรรมปโตรเคม เอธลนอยในกลมโอเลฟนส (Olefins) ซงเปนวตถดบของการผลตเมดพลาสตกและเคมภณฑหลายชนด28 ซงชวยสะทอนความพรอมของอตสาหกรรมปโตรเคมข นตนในประเทศ

สวนกลมทกาลงพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคมในประเทศ ไดแก อนโดนเซย ฟลปปนส และ

เวยดนาม ลกษณะของอตสาหกรรมปโตรเคมในประเทศเหลานกคอ เนนไปทอตสาหกรรมขนปลาย เชน อตสาหกรรมพลาสตก โดยยงขาดอตสาหกรรมขนตน หรอมอตสาหกรรมขนตน แตยงมขนาดเลก ซง

28 อาทเชน โพลเอธลนความหนาแนนตา (Low Density Polyethylene - LDPE) โพลเอธลนความหนาแนนตาเชงเสน (Linear Low Density Polyethylene -LLDPE) โพลเอธลนความหนาแนนสง (High Density Polyethylene - HDPE) โพลไวนลคลอไรด (Poly Vinyl Chloride - PVC) และเคมภณฑตางๆ เชน เอธลนไกลคอล (Ethylene Glycol - EG) กรดนาสม (Acetic Acid) ไวนลอะซเทตโมโนเมอร (Vinyl Acetate Monomer - VAM) และแอลฟาโอเลฟนส (Alpha Olefins) เปนตน

232

แตกตางจากกลมประเทศกลมแรกทมอตสาหกรรมครบวงจร กลมสดทายคอ กลมทยงไมมหรอมอตสาหกรรมปโตรเคมขนาดเลกมากในประเทศ อนไดแก บรไน พมา ลาว และเวยดนาม ในกลมน บรไนมความพเศษตรงทมความไดเปรยบในวตถดบขนพนฐาน นนคอ นามนดบ ซงเปนผลตภณฑสงออกหลกของบรไน ขณะทอกสามประเทศทเหลอในกลมนเพงเรมพฒนาอตสาหกรรมในประเทศ ทาใหยงขาดอตสาหกรรมปโตรเคม ซงตองใชเงนลงทนจานวนมหาศาล

การเชอมโยงหลกของอตสาหกรรมปโตรเคมในประเทศอาเซยนกคอ กลมผนา อนไดแก ไทย

สงคโปร และมาเลเซย จะทาหนาทผลตและปอนสนคาปโตรภณฑ ทงข นตน ขนกลาง และขนปลาย เชน เมดพลาสตก เสนใยสงเคราะห และยางสงเคราะห ใหแกกลมทกาลงพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคมในประเทศ อนไดแก อนโดนเซย ฟลปปนส และเวยดนาม ซงมอตสาหกรรมขนปลาย เชน โรงงานพลาสตก ซงกาลงการผลตเมดพลาสตกในประเทศยงไมเพยงพอตอความตองการในประเทศ ภาพท 6.15 แสดงใหเหนวา สนคาเคมภณฑขนตนเฉพาะทอาเซยนนาเขาในภมภาคดวยกนกวารอยละ 95 นาเขามาจากสงคโปร ไทย และมาเลเซย โดยเฉพาะอยางยงกลมอะโรมาตกส (Aromatics) เชน Benzene และ Xylene เปนตน ขณะทกลมประเทศทยงไมมหรอมอตสาหกรรมปโตรเคมขนาดเลกมากในประเทศ เนนการนาเขาผลตภณฑพลาสตกหรอผลตภณฑขนสดทายอนๆ ของปโตรเคม

ภาพท 6.13 หวงโซอปทานของอตสาหกรรมปโตรเคม

ทมา: รายงานของคณะกรรมการคลสเตอรปโตรเคม สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

233

ภาพท 6.14 กาลงการผลตเอธลน (Ethylene Capacity) ของประเทศในเอเชย

ทมา: สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม หนวย: ลานตนตอป

ภาพท 6.15 สดสวนการนาเขาปโตรเคมขนตน (upstream) จากประเทศอาเซยนดวยกน ในชวงป พ.ศ. 2550-2555

ทมา: คานวณจาก UN comtrade เหตปจจยอะไรททาใหแตละประเทศมระดบการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคมทคอนขางแตกตาง

กน? ผลลพธในปจจบนเปนผลจากปจจยอทธพลหลายปจจยทสงผลตอการพฒนาอตสาหกรรมดงกลาว หากกลาวเฉพาะปจจยทเกยวของกบนโยบายของรฐบาลของแตละประเทศ ตวอยางของไทยสะทอนใหเหนวา มาตรการตางๆ ทเปนผลจากความพยายามในการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคมในประเทศของรฐบาลมผลสาคญอยางยง ยกตวอยางเชน นโยบายปกปองอตสาหกรรมในประเทศในชวงเรมตนของการพฒนาอตสาหกรรมของไทย (Infant industry protection policy) เชน การตงกาแพงภาษศลกากรเพอปกปองผผลตในประเทศ เปนตน ในทานองเดยวกน ในภาพท 6.16 ในชวงกอนป พ.ศ. 2543 นอกเหนอจากไทย แตละประเทศตางใชมาตรการทางดานภาษในการปกปองอตสาหกรรมในประเทศ

SingaporeSingapore Singapore

Singapore Singapore SingaporeThailand

ThailandThailand

Thailand ThailandThailand

Malaysia

Malaysia MalaysiaMalaysia Malaysia

Malaysia

Indonesia

Indonesia Indonesia Indonesia IndonesiaIndonesia

0%

25%

50%

75%

100%

2550 2551 2552 2553 2554 2555

Singapore Thailand Malaysia Indonesia Philippines Vietnam Brunei

234

แตหลงจากการลดภาษภายใตขอผกมดของการเจรจาในเวทพหภาคภายใตความตกลงทวไปวาดวยการคาสนคาและภาษศลกากร (GATT) และพนธกรณทไดผกพนไวกบองคการการคาโลก (WTO) รวมทงการเปดเสรในระดบภมภาคภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน (AFTA) ในชวงเวลาน อตสาหกรรมปโตรเคมไทยเรมมระดบความสามารถในการแขงขนสงขน และใชนโยบายเปดเสรอตสาหกรรม รวมไปถงการพฒนานคมอตสาหกรรมและระบบสาธารณปโภค ซงชวยใหไทยเปนทางเลอกทนาลงทนสาหรบผผลตจากตางประเทศ

ภาพท 6.16 อตราภาษศลกากรการนาเขาสนคาปโตรเคมของประเทศอาเซยน 4 ประเทศ

ในชวงป พ.ศ. 2539-2554

ทมา: คานวณจากฐานขอมลทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศ 2) การกาวขนมาของอนโดนเซยและเวยดนาม อตสาหกรรมปโตรเคมในประเทศอนโดนเซยและเวยดนามมแนวโนมเตบโตไปสอตสาหกรรม

ปโครเคมทครบวงจรในอนาคต ดงจะเหนไดจากแนวโนมการลงทนโดยตรงจากตางประเทศขนาดใหญในอตสาหกรรมปโตรเคมในทงสองประเทศในชวงเวลาทผานมา โดยเฉพาะอยางยงจากผผลตในกลมผนา เชน ไทย เปนตน การกาวขนมาของอนโดนเซยและเวยดนามจะมนยตอการเปลยนแปลงเครอขายการผลตสนคาปโตรเคมในอนาคต

อนโดนเซยและเวยดนามเผชญความทาทายทคลายคลงกน นนคอ อปสงคภายในประเทศทมตอสนคาทผลตจากปโตรเคมมแนวโนมเตบโตมากขนเรอยๆ ทวาการผลตในประเทศขาดอตสาหกรรม ปโตรเคมข นตนในประเทศ ทาใหแตละปตองนาเขาเคมภณฑขนตนเปนจานวนมาก โดยเฉพาะจากไทยและสงคโปร ดงนน ทงสองประเทศจงจาเปนตองพงพาการลงทนโดยตรงจากตางประเทศเพอลดการนาเขา (Import substitution)

0

2

4

6

8

10

12

14

2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554

มาเลเซย อนโดนเซย สงคโปร เวยดนาม ไทย

235

ในกรณของอนโดนเซย มการคาดการณการเตบโตของอปสงคตอสนคาปโตรเคมหลกในอนาคตของอนโดนเซยวา ภายในป พ.ศ. 2567 หรออกสบกวาปขางหนา จะเพมขนอกกวารอยละ 50 ของปรมาณอปสงคในปจจบน ภายใตอปสงคทจะเพมขนมากน การผลตในประเทศของอนโดนเซยกลบไมสอดคลอง กลาวคอ การผลตสนคาปโตรเคมข นตนในประเทศไมเพยงพอ โดยมผผลตรายเดยว นนคอ PT Chandra Asri Petrochemical

ภาพท 6.17 การคาดการณอปสงคตอสนคาปโตรเคมของอนโดนเซยในอนาคต

ทมา: JP Morgan 2013 หมายเหต: 1 – ผลตภณฑในกลม Olefins, Polyolefins derivative และ aromatics and butadiene derivative ขอเทจจรงนสะทอนในการผลตปโตรเคมภณฑขนปลายทสาคญนนคอ ผลตภณฑพลาสตก เมอ

เศรษฐกจของอนโดนเซยพฒนา ทาใหประชากรมกาลงซอ รวมทงความตองการบรโภคผลตภณฑพลาสตกเพมขนมาอยทประมาณ 2.7 ลานตนตอป แตกาลงการผลตภายในประเทศมเพยง 1.9 ลานตนเทานน (ดภาพท 6.18)

ภาพท 6.18 ปรมาณการผลตและการบรโภคเมดพลาสตกหลก*

ในประเทศของอนโดนเซย ป พ.ศ. 2554

หนวย: พนตนตอป

ทมา: สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม หมายเหต: * เมดพลาสตกหลก ไดแก PP, PE, PVC, PS/EBS, ABS/SAN

2,744

1,929

- 1,000 2,000 3,000

การบรโภคในประเทศ

การผลต

236

ในมมของเอกชน การเตบโตของตลาดภายในเปนแรงดงดดสาคญททาใหตดสนใจลงทนในอนโดนเซย มลคาการลงทนโดยตรงในอตสาหกรรมเคมในอนโดนเซยในป พ.ศ. 2555 มแนวโนมเพงสงขนกวาป พ.ศ. 2553 กวาสามเทา ดงแสดงในภาพท 6.19 การลงทนหรอแผนการลงทนขนาดใหญของบรษทปโตรเคมจากตางประเทศ อาทเชน การรวมทนของบรษท PERTAMINA ของอนโดนเซยกบ PTT GLOBAL จากไทย เพอสรางศนยการผลตปโตรเคมครบวงจร (Petrochemical complex) มลคาการลงทนกวา 5 พนลานเหรยญสหรฐ29 และบรษท Honam จากเกาหลใต ซงมแผนจะลงทนในอนโดนเซยกวา 5 พนลานเหรยญสหรฐ เชนกน30

ภาพท 6.19 มลคาการลงทนในอตสาหกรรมเคมของอนโดนเซย

ในชวงป พ.ศ. 2553-2555

หนวย: ลานเหรยญสหรฐ

ทมา: Indonesia Investment Coordinating Board Official Website

29 “Thai PTT Global, Pertamina plan $5 bln Indonesia petchem plant,” Reuters (13 March 2013). 30 “Honam to invest $5b in petrochemical complex,” The Jakarta Post (9 February 2012).

-

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

2553 2554 2555

237

ตารางท 6.2 การลงทนสาคญของบรษทปโตรเคมในอนโดนเซย

บรษท มลคาการลงทน แผนการผลต ปทจะเรม

ดาเนนการ ขนตน ขนปลาย PERTAMINA (อนโดนเซย) PTT GC (ไทย)

5 ลานเหรยญสหรฐ โอเลฟนส 1 ลานตนตอป n.a.

คาดว าจะ เรมผลตในป พ.ศ. 2561

HONAM (เกาหลใต) 5 ลานเหรยญสหรฐ

เอธลน 1 ลานตน , โพรพลน 5.5 แสนตน

โพลเอธลน 6 .5 แสนตน , เอธลน กลคอล 7 แสนตน, โพลโพรพลน 6 แสนตน, บตาเดอน 1.4 แสนตน

เรมตนกอสรางในป พ.ศ. 2556

SCG (ไทย) PT Barito Pacific (อนโดนเซย) Chandra Asri Petrochemical (อนโดนเซย)

450 ลานเหรยญสหรฐ (SCG ซอหนจากบรษททงสอง)

เอธลน 4.5 แสนตน (เพมกาลงการผลตของ Chandra Asri Petrochemical)

n.a. n.a.

ทมา: รวบรวมจากขอมลในสอมวลชนและเวบไซตของบรษท ขณะทเวยดนาม PetroVietnam Research and Development Centre คาดการณการเตบโต

ของอปสงคตอสนคาปโตรเคมหลกในอนาคตของเวยดนามวา อตราการเตบโตของอปสงคตอปโตรเคมภณฑจนถงป พ.ศ. 2563 อยทประมาณรอยละ 8.6 ตอป ซงการเตบโตในอตรานจะทาใหเวยดนามเผชญกบภาวะขาดแคลนสนคาปโตรเคมภณฑในอนาคต31 ตวชวดตวหนงในปจจบนกคอ ปรมาณการผลตเมดพลาสตกประเภทโพลโพพลน (PP) ของเวยดนามในป พ.ศ. 2554 อยทประมาณ 5.6 แสนตนตอป ซงไมเพยงพอตอความตองการในประเทศทประมาณ 1 แสนตนตอป

ภาพท 6.20 ปรมาณการผลตและการบรโภคเมดพลาสตกหลก*

ในประเทศของเวยดนาม ป พ.ศ. 2554

หนวย: พนตนตอป

ทมา: สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม หมายเหต: เวยดนามผลตเมดพลาสตกไดเพยง PP และ PVC, ขอมลทแสดงคอ PP

31 “Vietnam facing petrochemical supply shortages,” http://www.pvpro.com.vn (11 October 2010).

564

105

0 200 400 600

การบรโภคในประเทศ

การผลต

238

การลงทนโดยตรงจากตางประเทศในอตสาหกรรมปโตรเคมของเวยดนามครงสาคญ กคอ โครงการศนยกลางการผลตปโตรเคมครบวงจร (Petrochemical complex) มลคากวา 4.5 พนลานเหรยญสหรฐ โดยเปนการรวมทนระหวาง SCG จากไทย Qatar Petroleum จากกาตาร Petro Vietnam และ VINACHEM จากเวยดนาม32 โครงการรวมทนครงนมแผนการผลตปโตรเคมข นตน นนคอ โอเลฟนส (Olefins) ประมาณ 1.4 ลานตน ขณะทปโครเคมข นปลาย ไดแก โพลเอธลนความหนาแนนตาเชงเสน (Linear Low Density Polyethylene - LLDPE) ประมาณ 4 แสนตน โพลเอธลนความหนาแนนสง (High Density Polyethylene - HDPE) ประมาณ 4 แสนตน และโพลโพพลนประมาณ 4.5 แสนตน33 ปจจยสาคญททาใหผผลตรายใหญของไทยเขาไปลงทนในทงสองประเทศแทนการสงออกเมดพลาสตกมอยดวยกนหลายประการ แตปจจยสาคญประการหนงกคอ ขอจากดเรองสงแวดลอมในประเทศ จากกรณปญหาสงแวดลอมในนคมอตสาหกรรมมาบตาพด ซงในป พ.ศ. 2553 ศาลปกครองตดสนเพกถอนใบอนญาตโครงการทออกหลงป พ.ศ. 2550 และอยในขายโครงการทอาจกอใหเกดผลกระทบตอชมชน รวมทงโรงงานในพนทตองทาการประเมนผลกระทบตอสงแวดลอมและสขภาพ (EHIA) ดงนน การลงทนเพมการผลตในอตสาหกรรมปโตรเคมขนาดใหญในประเทศจงอาจทาไดยากขน

3) การมงสการผลตผลตภณฑปโตรเคมทมคณสมบตเฉพาะดาน (Specialty) ของผผลต รายใหญ

ในชวงเวลาทผานมา กลมทเปนผนาในอตสาหกรรมปโตรเคมในอาเซยน เชน ไทย นอกจากจะ

เขาไปลงทนในประเทศอาเซยนทตลาดมแนวโนมเตบโตสงอยางอนโดนเซยและเวยดนามแลว ผผลตหลายรายเรมใหความสาคญกบการขยบไปสการผลตผลตภณฑทมมลคาเพมสง (High value-added) อนไดแก กลมสนคาทมคณสมบตเฉพาะดาน (Specialty) ซงเปนไปตามความตองการของอตสาหกรรมตอเนองในประเทศ เชน ชนสวนยานยนตและอเลกทรอนกส ซงตองการชนสวนและสวนประกอบพลาสตกทมคณสมบตแขงแรง ทนทานตอสภาพการใชงาน และมนาหนกเบา เพอลดการใชพลงงานของผลตภณฑดงกลาว ตวอยางของผผลตของไทยกคอ ในป พ.ศ. 2555 SCG Chemical รวมกบผผลตชนนาของญป น ไดแก SANYO Chemical Industries และ JX Nippon Oil & Energy รวมกนศกษาความเปนไปได (Feasibility Study) ในการผลตผลตภณฑใหมทเรยกวา ENB (Ethylidene Norbornene) ซงจะใชเปนชนสวนยานยนตทเปนยางสงเคราะหททนสภาพภมอากาศและความรอนสง เพอใหสอดรบกบเทคโนโลยยานยนตในอนาคต โดยโรงงานทจะดาเนนการผลตตงอยท จ.ระยอง มกาลงการผลตประมาณ 2 หมนตนตอป และเรมการจาหนายในเชงพาณชยประมาณป พ.ศ. 255934

32“SCG jump-starts Vietnam project,” Bangkok Post (30 August 2013). 33 “Thai SCG expands SE Asia petrochemical presence via Vietnam,” ICIS news (10 February 2010). 34 “The new project of ENB plant in Thailand,” http://www.noe.jx-group.co.jp (18 October 2012).

239

นอกจากน ผผลตอกรายของไทยคอ PTT MCC Biochem ไดรวมทนกบผผลตญป นเชนกน นนคอ Mitsubishi Chemical มลคากวา 2.5 พนลานบาท เพอตงโรงงานในไทย และดาเนนการผลตผลตภณฑทเรยกวา Bio-PolyButylene Succinate (PBS) ซงเปนเมดพลาสตกชวภาพทผลตจากนาตาลเปนรายแรกของโลก โดยมกาลงการผลตประมาณ 2 หมนตนตอป ผลตภณฑ Bio-PBS นถอเปนการบกเบกการผลตผลตภณฑพลาสตกทไมไดมาจากนามนดบและกาซธรรมชาต ซงอาจมปรมาณนอยลงเรอยๆ ในอนาคต35 ขณะทผผลตทมฐานการผลตในสงคโปร เชน Exxon Mobil ไดลงทนครงใหญในเกาะจรง (Jurong Island) มลคาประมาณ 5 พนลานเหรยญสหรฐ ซงสวนหนงจะดาเนนการผลตอลาสโตเมอรชนดพเศษ (Specialty Elastomer) ประมาณ 3 แสนตนตอป ซงเปนวตถดบสาคญในการผลตฟลมและโพลเมอรอนๆ36

4) แนวโนมในอนาคต แนวโนมการเปลยนแปลงเครอขายการผลตปโตรเคมในอนาคต ประการแรก การแลกเปลยนป

โตรเคมข นตนในอาเซยนมแนวโนมลดลง และเปนการผลตแบบเอกเทศมากขน หรอพงพาวตถดบเคมภณฑนอยลง กลาวคอ หากโครงการลงทนในปโตรเคมของทงอนโดนเซยและเวยดนามดงกลาวดาเนนการผลตได ขนาดกาลงการผลตของทงสองประเทศยงคงนอยกวาไทย รวมถงสงคโปร (ปจจบนไทยมกาลงการผลตเอธลนประมาณ 4 ลานตนตอป) แตหากอตสาหกรรมปโตรเคมในประเทศดงกลาวไดรบการเตมเตมในสวนขนตน กอาจสงผลใหความเชอมโยงระหวางหนวยผลตในอาเซยนในสวนทเปนปโตรเคมข นตนลดลง ประการทสอง กลมผนาในอตสาหกรรมปโตรเคมในอาเซยนยงคงสถานะศนยกลางในการผลตเชนเดม และมแนวโนมทจะเขาไปลงทนในประเทศอนๆ ในอาเซยนมากขน รวมทงขยบไปสการผลตผลตภณฑทมมลคาเพมสงขน 6.4 บทสรปจากกรณศกษา

จากกรณศกษาการเปลยนแปลงเครอขายการผลตทงสองอตสาหกรรม ขอคนพบสาคญมดงตอไปน

การลงทนโดยตรงจากตางประเทศเปนเครองมอสาคญของประเทศกาลงพฒนาในการเขาไปอยในเครอขายการผลตระหวางประเทศทบรหารโดยบรษทขามชาต ตวอยางทชดเจนกคอ ไทยและอนโดนเซย ทมบทบาทมากขนเรอยๆ ในการผลตรถยนตและชนสวนฯ ในอาเซยน การลงทนโดยตรงจากตางประเทศสามารถเปนตวชวดการเปลยนแปลงของเครอขายการผลตระหวางประเทศได

35 “PTT targets world's first bio-PBS plant,” Bangkok Post (26 June 2013). 36 “ExxonMobil Petrochemical Complex, Jurong Island, Singapore,” www.exxonmobil.com (30 March 2013).

240

ภาษศลกากรถกใชเปนเครองมอในการปกปองและพฒนาอตสาหกรรมในประเทศอาเซยน จนกระทงเขาสยคเปดเสรภายใตพนธะกรณของความตกลงการคาเสรทงในกรอบพหภาคและอาฟตา ภาษศลกากรลดลงจนเหลอศนยหรอเขาใกลศนย ซงจะเปนผลดตอผผลตในการลดตนทนการสงออกสนคา โดยเฉพาะสนคาสาเรจรป และชวยเออใหหนวยผลตกระจกตวในทใดทหนงได ยกตวอยางเชน อตสาหกรรมยานยนต รวมทงปโตรเคม ทผานมาเปนสองอตสาหกรรมทมอตราการใชสทธประโยชนจากการสงออกภายใต AFTA คอนขางสง

อยางไรกตาม ปจจยอนๆ นอกเหนอจากภาษศลกากร ทมอทธพลตอการตดสนใจลงทนของบรษทขามชาต อาทเชน ในกรณของอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน มาตรการท มใชภาษศลกากรอาจมผลใหบรษทรถยนตและชนสวน โดยเฉพาะจากญป น ตดสนใจตงหนวยผลตในประเทศอาเซยนหลายประเทศเพอเขาถงตลาด ทงๆ ทอาจเปนขนาดการผลตทไมไดการประหยดตอขนาด ในกรณของอตสาหกรรมปโตรเคม ปจจยเรองขนาดตลาดและขอจากดเรองสงแวดลอมในประเทศผลงทนมผลตอการตดสนใจเขาไปลงทนตงโรงงานผลต แทนการสงออกวตถดบเคมภณฑและผลตภณฑขนสดทาย

แนวโนมในอนาคตของเครอขายการผลตรถยนตในอาเซยนอยในสองทศทางหลก ทศทางทหนง ไทยและอนโดนเซยจะไดรบหนาทหลกในการผลตรถยนตและชนสวนฯ สาหรบตลาดทงในประเทศหรอในตางประเทศมากขนเรอยๆ ในฐานะคลสเตอรของภมภาค ซงจะเปนประโยชนตอการเพมขดความสามารถของผผลตรถยนตในการผลตเพอการประหยดตอขนาด ขณะททศทางทสอง ประเทศอนๆ ในอาเซยนยงคงตองการมสวนรวมในเครอขายการผลตรถยนต อยางนอยสาหรบตลาดภายในประเทศ

แนวโนมในอนาคตของเครอขายการผลตปโตรเคมภณฑในอาเซยนกคอ ประการแรก การแลกเปลยนปโตรเคมข นตนในอาเซยนอาจมแนวโนมลดลง และเปนการผลตแบบเอกเทศมากขน หรอพงพาวตถดบเคมภณฑนอยลง กลาวคอ หากโครงการลงทนใน ปโตรเคมของทงอนโดนเซยและเวยดนามดงกลาวดาเนนการผลตได ขนาดกาลงการผลตของทงสองประเทศยงคงนอยกวาไทย รวมถงสงคโปร (ปจจบนไทยมกาลงการผลตเอธลนประมาณ 4 ลานตนตอป) แตหากอตสาหกรรมปโตรเคมในประเทศดงกลาวไดรบการเตมเตมในสวนขนตน กอาจสงผลใหความเชอมโยงระหวางหนวยผลตในอาเซยนในสวนทเปนปโตรเคมข นตนลดลง ประการทสอง กลมผนาในอตสาหกรรม ปโตรเคมในอาเซยนยงคงสถานะศนยกลางในการผลตเชนเดม และมแนวโนมทจะเขาไปลงทนในประเทศอนๆ ในอาเซยนมากขน รวมทงขยบไปสการผลตผลตภณฑทมมลคาเพมสงขน

241

บทท 7 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

การศกษาโครงการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรมภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศของไทย (ระยะท 4) โดยคณะผวจยจากสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย มขอคนพบทนาสนใจดงตอไปน

ประเทศไทยกาลงเผชญกบความทาทายจากสภาพการณใหม ทาใหภาคสงออกของไทยประสบ

ปญหา ประเทศไทยจาเปนตองแสวงหาโมเดลใหมในการพฒนา ทจะตองมการเตบโตแบบมพลวต มความเปนธรรมทางสงคมและความยงยนทางสงแวดลอมมากขน โดยมงสการยกระดบของประเทศไทยใหพน “กบดกของประเทศรายไดปานกลาง” (middle-income trap) โมเดลในการพฒนาใหมนาจะมองคประกอบ 3 ประการคอ หนง การสรางขดความสามารถทางเทคโนโลยของผประกอบการไทย สอง การใชประโยชนจากความเชอมโยงภายในภมภาคและการสรางความสมดลระหวางตลาดสงออกในระดบโลก ระดบภมภาค และกาลงซอในประเทศในระยะยาว และ สาม การเพมผลตภาพ (productivity) ของแรงงานและปรบคาตอบแทนของแรงงานใหเหมาะสม ควบคไปกบการรกษาสภาพแวดลอม (ดภาพท 7.1 ประกอบ)

ภาพท 7.1 แนวทางการยกระดบอตสาหกรรมภายใตสภาพแวดลอมใหม

เมอพจารณาเฉพาะการใชประโยชนจากความเชอมโยงภายในภมภาค ทผานมา ผประกอบการภาคเอกชนของไทยสามารถใชประโยชนจากความเชอมโยงภายในภมภาคดานตางๆ ไดในระดบทแตกตางกน

ในดานการใชประโยชนในการลดอปสรรคทางการคาทเกดจากมาตรการดานภาษศลกากร

ผประกอบการภาคเอกชนของไทยสามารถใชประโยชนจากความตกลง FTA กบประเทศคคาสาคญ 15

242

ประเทศไดประมาณครงหนง (อตราการใชสทธประโยชนในดานสงออกและนาเขาอยทรอยละ 49 และ 52 ตามลาดบ) เนองจากยงมอปสรรคขดขวางการใชประโยชนตางๆ อนไดแก การไมมสทธใชประโยชนจากความตกลง ความไมจาเปน/ไมตระหนกถงประโยชนทจะไดรบ การไมมขอมลทสาคญ การไมผานเกณฑทใชในการพจารณาแหลงกาเนดสนคา ความไมคมกบการขอใชสทธประโยชนเนองจากแตมตอดานภาษศลกากรไมจงใจพอ และความไมสะดวกเนองจากปญหาในทางปฏบต เชน เจาหนาทมดลยพนจตางกนในการพจารณาอนมตการใชสทธประโยชน เจาหนาทและผประกอบการตความพกดศลกากรไมตรงกน การเปลยนไปใชพกดศลกากร HS 2012 เปนปแรก การไดรบใบรบรองแหลงกาเนดสนคาหลงจากสนคาขนสงถงดานศลกากรแลวหลายวนโดยเฉพาะอยางยงสนคาทคาขายกบในประเทศสมาชกอาเซยนทใชระยะเวลาในการขนสงเพยง 1-3 วน เทานน และการขาดความพรอมของหนวยงานทเกยวของในประเทศเพอนบาน และมาตรการทไมใชภาษศลกากร ตลอดจนเพอเพมโอกาสทางการตลาด เรยนรเทคโนโลยการผลตททนสมย และเพมทกษะความรใหแกแรงงานในภาคอตสาหกรรม ผานโครงการความรวมมอตางๆ

ในดานการใชประโยชนจากความเชอมโยงในภมภาคเพอลดอปสรรคทางการคาทเกดจากมาตรการทไมใชภาษศลกากรในกลมประเทศสมาชกอาเซยน การศกษาในระยะท 4 ไดรเรมในการจดทาฐานขอมลมาตรการทไมใชภาษศลกากรในกลมประเทศสมาชกอาเซยนจากแหลงขอมลตางๆ ไมวาจะเปนสานกเลขาธการอาเซยน และ Global Trade Alert เพอเปนฐานทครอบคลมและทนสมยในการศกษามาตรการดงกลาวในอนาคต จากฐานขอมลดงกลาว คณะผวจยพบวา ประเทศสมาชกอาเซยนหลายประเทศมแนวโนมบงคบใชมาตรการทไมใชภาษทเขาขายไมโปรงใสและเลอกปฏบต เพอปกปองผผลตในประเทศและกดกนสนคานาเขามากขน มาตรการทไมใชภาษเหลานสงผลกระทบตอผประกอบการไทย เนองจากไมสามารถนาสนคาไปขายได หรอตองเสยคาใชจายเพมขน หรอตองเสยเวลาเพมขน ทผานมา การดาเนนการภายใตความตกลงกบประเทศสมาชกอาเซยนยงไมสามารถนาไปสการขจดอปสรรคทางการคาทไมใชภาษ รวมทงไมมการปรบปรงมาตรการทถงแมจะโปรงใสและไมเลอกปฏบต ใหมมาตรฐานเดยวกนได ทงนเนองจากพบปญหาและอปสรรคตางๆ เชน หนวยงานในประเทศทบงคบใชมาตรการไมทาการจดแจง เนองจากการจดแจงเปนไปตามความสมครใจ และหนวยงานมกมดลยพนจวามาตรการทหนวยงานตนบงคบใชไมไดมลกษณะวาเปนมาตรการทไมใชภาษ ยงไมมการกาหนดมาตรฐานทเปนสากลรวมกน ทาใหมาตรการทถงแมจะโปรงใสและไมเลอกปฏบต เพมตนทนใหแกผมสวนไดเสยมากเกนความจาเปน ขอมลทมการจดเกบยงเขาถงไดยาก กระจายอยในหลายหนวยงาน และเขาใจไดยาก เนองจากขาดการจดการความร (knowledge management) ทมประสทธภาพและประสทธผล

ในดานการใชประโยชนจากความเชอมโยงในภมภาคเพอเพมโอกาสทางการตลาด เรยนร

เทคโนโลยการผลตททนสมย และเพมทกษะความรใหแกแรงงานในภาคอตสาหกรรม ผานโครงการความรวมมอตางๆ ทผานมา การดาเนนการภายใตความตกลงกบประเทศญป นหลายโครงการยงสราง

243

ประโยชนใหแกผประกอบการไดในวงจากด เนองจากขอจากดตางๆ โดยเฉพาะอยางยงดานงบประมาณและรปแบบของการดาเนนกจกรรมทไมทาใหเกดผลลพธทตองการ

เพอเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรมของไทยภายใตสภาพแวดลอมทกาลงเปลยนแปลง

ในปจจบน คณะผวจยมขอเสนอแนะเชงนโยบายในการดาเนนการดานตางๆ ดงตอไปน

7.1 ขอเสนอแนะในการกระตนใหผประกอบการใชสทธประโยชนดานภาษศลกากรมากขน

เพอใหผประกอบการสามารถเกบเกยวผลประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลง FTA ตางๆ ไดอยางเตมทมากขน สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรมและหนวยงานทเกยวของควรเพมการประชาสมพนธการใชสทธประโยชนจาก FTA แกผประกอบการ ทงในสวนกลางและสวนภมภาค โดยเนนสาขาอตสาหกรรมทยงใชประโยชนคอนขางตา เชน

ผสงออกยาและผลตภณฑทางเภสชกรรมไปออสเตรเลย ผสงออกเครองนงหมไปอาเซยน ผสงออกเครองหนงและรองเทาไปอาเซยน จน และอนเดย ผสงออกอญมณและเครองประดบไปอาเซยน ผสงออกยางไปญป น ผสงออกไมและเฟอรนเจอรไมไปจนและเกาหลใต ผสงออกกระดาษและสงพมพไปญป นและเกาหลใต ผสงออกเซรามกไปจน ผสงออกเหลกและเหลกกลาไปอาเซยนและอนเดย ผสงออกชนสวนยานยนตไปเกาหลใตและอนเดย ผสงออกอเลกทรอนกสทสงออกไปอาเซยน จน ออสเตรเลย เกาหลใต และอนเดย ผสงออกเครองใชไฟฟาทสงออกไปจน ญป น และอนเดย ผสงออกเครองจกรกลทสงออกไปจนและญป น

7.2 ขอเสนอแนะในการเพมประสทธภาพและความชดเจนในกระบวนการพจารณาการใชสทธ

ประโยชน

เพอใหผประกอบการไดรบความสะดวกในการใชประโยชนจากความตกลง FTA ตางๆ เพมมากขน กรมการคาตางประเทศและกรมศลกากร ในฐานะหนวยงานทเกยวของกบการใชประโยชนในฝงสงออกและนาเขา ควรดาเนนการดงตอไปน

244

กรมการคาตางประเทศและกรมศลกากรควรกาหนดตวชวดประสทธภาพการดาเนนงาน ตามระยะเวลาทใชในการพจารณาและจานวนขอรองเรยนจากผประกอบการ ซงอาจแตกตางกนในแตละ FTA เชน ตวชวดระยะเวลาทใชในการออกใบรบรองถนกาเนดสนคาในการสงออกไปประเทศสมาชกอาเซยน ควรมความสอดคลองกบระยะเวลาทใชในการขนสงสนคาระหวางประเทศ ซงมกใชเวลาเพยง 1-3 วน

กรมการคาตางประเทศและกรมศลกากรควรพฒนาและปรบปรงคมอปฏบตการสาหรบเจาหนาท ตลอดจนเพมการฝกอบรมใหแกเจาหนาทเปนระยะๆ เพอลดปญหาดลยพนจของเจาหนาท

กรมการคาตางประเทศควรเรงพฒนาระบบงานใหบรการออกหนงสอรบรองถนกาเนดสนคาดวยระบบลายมอชออเลกทรอนกส (digital signature) ใหครอบคลม FTA ฉบบตางๆ มากขน รวมทงประชาสมพนธใหผประกอบการทราบ

กรมศลกากรควรประชาสมพนธการใชระบบการขอใหหนวยงานศลกากรพจารณาลวงหนา (advanced ruling) สาหรบการตรวจสอบพกดศลกากร อตราศลกากร และกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา เพอลดปญหาการตความพกดศลกากรไมตรงกนระหวางผประกอบการกบหนวยงานศลกากร

รฐบาลไทยควรใหความชวยเหลอดานเทคนคแกหนวยงานทมหนาทเกยวของกบกระบวนการใชสทธประโยชนในประเทศอาเซยนใหม

7.3 ขอเสนอแนะในการใหขอมลและคาปรกษาแบบจดเดยว (one-stop service) แกผประกอบการ

เพอใหผประกอบการสามารถหาขอมลทเกยวของและวางแผนการเกบเกยวผลประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลง FTA ตางๆ ไดอยางเตมทมากขน หนวยงานรฐทเกยวของควรดาเนนการดงตอไปน

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กรมการคาตางประเทศ และกรมศลกากร ควรรวมกนจดทาเวบไซตอยางเปนทางการแบบจดเดยว (one-stop service) ทสามารถใชงานไดงายและมขอมลอตราภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาภายใตความตกลงตางๆ แยกตามรายประเทศ เพอใหผประกอบการมขอมลอยางเปนทางการทมความถกตองและทนสมย สาหรบการตดสนใจวาจะเลอกใชประโยชนจาก FTA ฉบบใด

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กรมการคาตางประเทศ และกรมศลกากร ควรรวมกนปรบปรงตารางการลดภาษของทงไทยและประเทศภาค รวมทงกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาตามรหสพกดศลกากร HS 2012 เพอใหผประกอบการมขอมลทถกตองสาหรบใชอางองในการทาเอกสารทเกยวของ ทงน เนองจากตารางการลดภาษและกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคาทเผยแพรอยในปจจบนยงอางองตามรหสพกดศลกากร HS 2002 หรอ HS 2007

245

กรมการคาตางประเทศควรใหขอมล คาปรกษา และจดทาคมอเกยวกบกระบวนการขอใบรบรองถนกาเนดสนคา (C/O) ผานชองทางปกตและอนเทอรเนต เพอใหผประกอบการ โดยเฉพาะอยางยงผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ทราบ ทงน เนองจากผประกอบการหลายรายเหนวากระบวนการขอใบ C/O มความยงยากซบซอน

กรมการคาตางประเทศควรเพมการประชาสมพนธวา การเปดเผยโครงสรางตนทนการผลตเพอขอใบ C/O จะไมทาใหกรมสรรพากรเรยกเกบภาษเงนไดนตบคคลเพมเตม เนองจากทงสองหนวยงานไมมการแลกเปลยนขอมลดงกลาวกน

กรมศลกากรควรประสานกบหนวยงานศลกากรของประเทศภาคตางๆ ในการแลกเปลยนขอมลอตราภาษและขอมลการใชประโยชนภายใตความตกลงตางๆ เพอใหไดมาซงขอมลทมความถกตองและทนสมย

7.4 ขอเสนอแนะในการเจรจาตอรองดานภาษศลกากร กฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา และ

ระบบการรบรองถนกาเนดสนคาดวยตนเอง เพอใหผประกอบการสามารถเกบเกยวผลประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลง FTA

ตางๆ ไดอยางเตมทมากขน หนวยงานภาครฐควรดาเนนการดงตอไปน กรมเจรจาการคาระหวางประเทศควรผลกดนใหประเทศภาคนาสนคาทอยนอกรายการลด

ภาษ หรอสนคาทอยในรายการสนคาทมความออนไหวและยงไมลดภาษ เขามาอยในรายการลดภาษ เชน

o อนโดนเซยภายใต AFTA: ขาว (HS 1006) นาตาลทไดจากออย (HS 1701) o �ฟลปปนสภายใต AFTA: ขาว (HS 1006) นาตาลทไดจากออย (HS 1701) o �เวยดนามภายใต AFTA: นามนปโตรเลยม (HS 2710) o �จนภายใต ACFTA: ขาว (HS 1006) นาตาลทไดจากออย (HS 1701) โพลเอธ

ลน (HS 3901) ยางธรรมชาต (HS 4001) กระดาษเคลอบ/อาบซม (HS 4811) o �ญป นภายใต JTEPA: ขาว (HS 1006) สตารชทาจากมนสาปะหลง (HS

110814) นาตาล (HS 1701) ไกแปรรป (HS 160232) o �อนเดยภายใต AIFTA: นาตาลอนๆ (HS 170199) กรดและเกลอของกรดเทเรฟ

ทาลก (HS 291736) ยางธรรมชาต (HS 4001) เครองยนตดเซล (HS 840820) ถงเชอเพลง (HS 870899)

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศควรผลกดนใหมการขยายโควตาการสงออกสนคา เชน โมลาสส (HS 170310) เนอสกรแปรรป (HS 160241 และ HS 160249) ทสงออกไปญป นภายใต JTEPA

246

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศควรผลกดนใหประเทศสมาชกอาเซยนใหม อนไดแก กมพชา ลาว เมยนมาร และเวยดนาม ลดภาษศลกากรภายใต AFTA ใหไดตามกาหนด

รฐบาลไทยควรสนบสนนขอบทวาดวยการอนญาตใหนามลคาเพมทมแหลงกาเนดสนคาจากประเทศคเจรจาของอาเซยนอก 6 ประเทศ มานบรวมไดในความตกลง ATIGA เพอใหผประกอบการทอยในเครอขายการผลตสามารถใชประโยชนดานภาษศลกากรไดงายขน

รฐบาลไทยควรผลกดนใหประเทศสมาชก โดยเฉพาะอนโดนเซย นาระบบการรบรองถนกาเนดสนคาโดยผสงออกทไดรบการรบรอง (self-certification by approved exporters) มาใช

7.5 ขอเสนอแนะในการสนบสนนการใชประโยชนจากโครงการความรวมมอภายใตความตก

ลง JTEPA และความตกลงยอมรบรวมภายใต JTEPA และ ASEAN

เพอใหผประกอบการสามารถเกบเกยวประโยชนจากโครงการความรวมมอภายใตความตกลง JTEPA และความตกลงยอมรบรวมภายใต JTEPA และ ASEAN ไดอยางเตมทมากขน หนวยงานทเกยวของควรดาเนนการดงตอไปน

ควรเรงผลกดนโครงการทระบไวในกรอบความตกลงแตยงไมคบหนาตามแผนทวางไวตอไป เชน โครงการสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยของอตสาหกรรมยานยนต (AHRDIP) การปรบปรงหองปฏบตการทดสอบของสถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอ (THTI) เปนตน

สาหรบกจกรรมทมวตถประสงคเพอเสรมสรางเทคโนโลยของเกอบทกโครงการ หนวยงานทรบผดชอบควรพจารณาใหการมสวนรวมกระจายไปสผประกอบการขนาดกลางและเลกมากขน รวมทงอานวยความสะดวกใหผประกอบการกลมนเขารวมไดงาย

ในกรณของความตกลงยอมรบรวม (MRA) สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (สมอ.) และหนวยงานทเกยวของอนๆ ควรประชาสมพนธขอมลการบงคบใชความตกลงวาดวยการปรบปรงระบบดานกฎระเบยบและการควบคมบรภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสของอาเซยน (AHEEER)

สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส (EEI) ควรพจารณาแกไขปญหารปแบบองคกร เพอใหสามารถไดรบการรบรองเปนหนวยงานรบรอง (CAB) จากกระทรวงเศรษฐกจ การคา และอตสาหกรรม (METI) ของญป น

247

7.6 ขอเสนอแนะในการลดผลกระทบจากมาตรการทไมใชภาษ

เพอใหผประกอบการไดรบผลกระทบจากมาตรการทไมใชภาษนอยทสด และสามารถปรบตวตามกฎระเบยบขอบงคบทเกยวของไดอยางทนทวงท หนวยงานทเกยวของควรดาเนนการดงตอไปน

กระทรวงพาณชยควรรวบรวมและเผยแพรขอมลเกยวกบ NTMs แบบเบดเสรจในจดเดยว ผานทาง Export and Import Help Desk และควรมการจดทาระบบแจงเตอน (auto alert) ใหสมาชกรบทราบขาวสารและความเคลอนไหวการบงคบใช NTMs อยางทนทวงท

กระทรวงพาณชยควรมระบบจดการความรใหเขาใจไดงายขน (knowledge management) และนาเสนอขอมลเกยวกบ NTMs ใหสอดคลองกบมมมองและความตองการของผประกอบการ เชน สรปขอมลตามกลมสนคา

กระทรวงอตสาหกรรมกระทรวงเกษตรและสหกรณ และกระทรวงสาธารณสข ควรศกษาความเปนไปไดในการกาหนดมาตรฐานกลางรวมกนของอาเซยน โดยอนญาตใหสนคา/สถานประกอบการ ทผานการตรวจสอบรบรอง (conformity assessment) ตามมาตรฐานระหวางประเทศทสาคญ ไดรบการยกเวนไมตองตรวจสอบซาอก

กระทรวงอตสาหกรรมกระทรวงเกษตรและสหกรณ และกระทรวงสาธารณสข ควรศกษาความตองการใชหองปฏบตการของสนคาสงออกสาคญ และกาหนดลาดบความสาคญในการลงทนดานหองปฏบตการ

รฐบาลไทยควรใหเงนสนบสนน (grant) แกผประกอบการไทย โดยเฉพาะ SMEs ทตองการปรบมาตรฐานสนคาและการตรวจสอบรบรองใหสอดคลองกบมาตรฐานระหวางประเทศ เพอการยกระดบอตสาหกรรมไทย

รฐบาลไทย ควรเรงพฒนาระบบอเลกทรอนกส ณ จดเดยวของประเทศ (NSW) และผลกดนใหเกดการเชอมโยงภายใตระบบอเลกทรอนกส ณ จดเดยวของอาเซยน (ASW)

รฐบาลไทยควรใหความชวยเหลอดานเทคนคแกหนวยงานทมหนาทเกยวของกบ NTMs ในประเทศอาเซยนใหม

รฐบาลไทยควรผลกดนใหประเทศสมาชกอาเซยนออก ASEAN Directive ทมผลบงคบใหประเทศสมาชกตองทาการจดแจงใหสานกเลขาธการอาเซยนและประเทศสมาชกทราบวา จะมการออกกฎหมายทเขาขายเปน NTMs กอนทกฎหมายนนจะมผลบงคบใช

รฐบาลไทยควรใหความสาคญกบการเจรจาแกไขปญหาในระดบทวภาคมากขน

249

เอกสารอางอง ภาษาไทย เชษฐา อนทรวทกษ สเมธ องกตตกล และณฐวฒ ลกษณาปญญากล (2555). การคาสนคาและการ

อานวยความสะดวกทางการคา. การสมมนาวชาการประจาป 2555 ของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย เรอง “ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน: มายาคต ความเปนจรง โอกาส และความทาทาย”.

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. 2551. การแสวงหาผลประโยชนจากขอตกลงการเปดเสร (ระยะ

ท 2). รายงานนาเสนอตอสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม. สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. 2554. โครงการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรม ภายใต

นโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศของไทย (ระยะท 2). รายงานนาเสนอตอสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม.

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. 2555. โครงการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรม ภายใต

นโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศของไทย (ระยะท 3). รายงานนาเสนอตอสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม.

ภาษาองกฤษ Ando, M. and Obashi, A. 2010. “The pervasiveness of non-tariff measures in ASEAN:evidences

from the inventory approach.W In Mikic C. and Wermelinger, W. (ed.) Rising non-tariff protectionism and crisis recovery. Bangkok: United Nations publication.

Athukorala, P.C. and J. Menon (2010). Global Production Sharing, Trade Patterns, and

Determinants of Trade Flows in East Asia. Working Papers on Regional Economic Integration 41. Manila: ADB.

Hayakawa, K., Z. Ji, and A. Obashi (2009). Agglomeration versus Fragmentation: A

Comparison of East Asia and Europe. IDE Discussion Papers No.212. Chiba: IDE-JETRO

250

Kimura, F. and A. Obashi (2011). Production Networks in East Asia: What We Know So Far. ADBI Working Paper Series 320. Manila: ADB.

ภาคผนวก

251

ภาคผนวก ก การเดนทางไปเกบขอมลทประเทศอนโดนเซย

Objectives: To collect facts as well as opinions on the following issues:

Benefits from regional integration, especially ASEAN Economic Community (AEC)

Obstacles in reaping benefits from regional integration and how to tackle them, especially non-tariff measures that put burdens on firms

Industrial development in Indonesia and its role in regional production networks

List of interviewees:

Indonesian government agencies responsible for the promotion of trade and investment, industrial development;

o Ministry of Trade o Indonesia Investment Coordinating Board (BKPM)

Indonesian government agencies responsible for customs and the implementation of

non-tariff measures; o Ministry of Trade o Directorate General of Customs and Excise, Ministry of Finance o National Agency of Drug and Food Control (NA-DFC)

International agencies responsible for the ASEAN integration;

o ASEAN Secretariat Office

Business associations and firms; o Indonesian Chamber of Commerce & Industry (KADIN) o Indonesian Exporters Association (GPEI) o The Association of Indonesia Automotive Industries (GAIKINDO) o Asosiasi Industri Aromatik, Olefin & Plastik Indonesia (INAPLAS) o Federation of the Indonesian Chemical Industry (FIKI)

252

Interview topics:

Ministry of Trade responsible for the promotion of trade and investment, industrial development

o Overview of international trade and investment, especially with ASEAN counterparts, and the related policies

o Overview of industrial development and the related policies o Linkage between local and multi-national firms in the production networks

and their roles in the value chains, especially in the automotives and auto-parts, electronics and electrical appliance, chemicals, and textile and garment industries

o Trend of the utilization of free trade agreements, especially ASEAN Free Trade Agreement, by firms in Indonesia

o Policies and measures in reaping benefits from regional integration

Ministry of Trade responsible for the implementation of non-tariff measures o Overview of regulations imposed on imported products o Benefits and costs of the implementation of those regulations o Policies and measures in reforming the implementation of those regulations

Indonesia Investment Coordinating Board (BKPM)

o Overview of industrial development and the related policies o Trend of direct investment, especially in the automotives and auto-parts,

electronics and electrical appliance, chemicals, and textile and garment industries

o Policies and measures in reaping benefits from regional integration

Directorate General of Customs and Excise o Trend of the utilization of free trade agreements, especially ASEAN Free

Trade Agreement, by firms in Indonesia o Implementation of trade facilitation procedures and ASEAN single window

system o Policies and measures in reforming customs procedures

253

National Agency of Drug and Food Control (NA-DFC) o Overview of regulations imposed on imported products o Benefits and costs of the implementation of those regulations o Policies and measures in reforming the implementation of those regulations

Business associations and firms

o Overview of the industry of interest in Indonesia o Recent trend in international trade and investment and opportunities arising

from AEC and free trade agreements o Regulations or non-tariff measures that put burdens on Indonesian firms,

e.g. customs procedure, import licensing, product standard and conformity assessment

o Recommendations for boosting the industry of interest in Indonesia and ASEAN, especially in the lights of AEC

กาหนดการ วนองคารท 23 กรกฎาคม 2556 08.00 น. – 11.35 น. เดนทางสสนามบน Soekarno-Hatta Airport ในกรงจาการตา

ประเทศอนโดนเซย ดวยสายการบนไทย TG 433 14.00 น. – 15.30 น. สมภาษณเจาหนาทจาก Ministry of Trade Jl. M.I. Ridwan Rais No. 5, Jakarta 10110 วนพธท 24 กรกฎาคม 2556 10.00 น. – 11.30 น. สมภาษณเจาหนาทจากสถานเอกอครราชทตไทย ณ กรงจาการตา และ

สานกงานสงเสรมการคาระหวางประเทศ ณ กรงจาการตา JaIan Dr Ide Anak Agung Gde Agung kav. NO. 3.3 (Lot 8.8), Kawasan

Mega Kuningan, Jakarta 12950 13.30 น. – 14.45 น. สมภาษณเจาหนาทจาก National Agency of Drug and Food Control

(Badan Pengawas Obat dan Makanan: BPOM) Jalan Percetakan Negara No.23 Jakarta 10560 15.15 น. – 16.30 น. สมภาษณผประกอบการจาก Indonesian Exporters Association (GPEI) Graha Bip Plaza Kanindo 8th fl., Jalan Gatot Subroto KAV. 23, Jakarta

254

วนพฤหสบดท 25 กรกฎาคม 2556 08.00 น. – 09.15 น. สมภาษณเจาหนาทจาก Directorate-General of Customs and Excise Jalan Jendral Ahmad Yani PO Box 108, Jakarta 13230 10.15 น. – 11.30 น. สมภาษณเจาหนาทจาก ASEAN Secretariat Office 70A Jalan Sisingamangaraja • Jakarta 12110 12.30 น. – 13.30 น. สมภาษณประธาน Indonesian Chamber of Commerce & Industry (KADIN) Menara Kadin, 29th fl., Jalan H.R. Rasuna Said X-5 Kav. 2-3, Jakarta 12950 14.45 น. – 16.00 น. สมภาษณผประกอบการจาก Federation of the Indonesian Chemical

Industry (FIKI) และ Asosiasi Industri Aromatik, Olefin & Plastik Indonesia (INAPLAS)

PT Petrokimia Gresik - Jakarta Representattive Office Building, 3rd fl. Jalan Tanah Abang III No. 16, Jakarta Pusat 10160, Indonesia 17.00 น. – 18.15 น. สมภาษณผประกอบการจาก Association of Indonesia Automotive

Industries (GAIKINDO) Jalan Teuku Cik Ditiro I No. 11 D-E-F, Menteng, Jakarta 10350 วนศกรท 26 กรกฎาคม 2556 09.00 น. – 10.15 น. สมภาษณเจาหนาทจาก Indonesia Investment Coordinating Board (BKPM) Jalan Jend. Gatot Subroto No. 44, Jakarta 12190 11.00 น. – 12.15 น. สมภาษณผประกอบการจาก Indonesia Automotive Parts and Components

Industries Association (GIAMM) Jalan Kelapa Hybrida Raya Blok QH XII No.2 Kelapa Gading, Jakarta วนเสารท 27 กรกฎาคม 2556 12.35 น. – 16.05 น. เดนทางกลบกรงเทพฯ จากสนามบน Soekarno-Hatta Airport ดวยสายการบนไทย TG 433

255

ภาคผนวก ข การสมมนาเผยแพรการศกษา

รายละเอยดการสมมนา

เรอง “ภาษใกลศนยแลว แตอปสรรคการคายงอย?” ภายใตโครงการวจย “การเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรม ภายใตนโยบาย

เศรษฐกจระหวางประเทศของไทย (ระยะท 4)” จดโดย สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม

รวมกบสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

วนศกรท 6 กนยายน 2556 เวลา 08.30 - 12.30 น. ณ โรงแรมเซนจรพารค (ถนนราชปรารภ)

1. หลกการและเหตผล ปจจบน ผประกอบการภาคอตสาหกรรมไทยกาลงประสบกบความทาทายหลายประการ ไมวา

จะเปนการปรบขนคาจางแรงงาน ตนทนวตถดบสงขน รวมไปถงความผนผวนของเศรษฐกจโลก ยงไปกวานน ประเทศคคาทสาคญมแนวโนมนามาตรการทไมใชภาษ (non-tariff measures) มาบงคบใชมากขน เพอกดกนสนคานาเขาจากตางประเทศ

กระทรวงอตสาหกรรมโดยสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรมจงไดมอบหมายใหคณะผวจยจาก

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (ทดอารไอ) ดาเนนโครงการวจยเรอง “การเพมขดความสามารถของภาคอตสาหกรรมภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศของไทย” เพอศกษาผลกระทบจากการบงคบใชมาตรการทางภาษศลกากรและมาตรการทไมใชภาษศลกากรทมตอภาคอตสาหกรรมไทย และหาแนวทางในการชวยเหลอใหผประกอบการสามารถปรบตวตามความทาทายดงกลาวไดอยางทนทวงท บดน โครงการวจยดงกลาวไดสาเรจลลวงแลว สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย ภายใตการสนบสนนของสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม (สศอ.) จงรวมกนจดการสมมนาเรอง “ภาษใกลศนยแลว แตอปสรรคการคายงอย?” ขน เพอนาเสนอผลการศกษาจากโครงการวจยดงกลาว และรวบรวมความคดเหนทไดจากผเขารวมสมมนาทกทาน ไมวาจะเปนผประกอบการภาคเอกชน เจาหนาทภาครฐท

256

เกยวของ และนกวชาการ ไปสงเคราะหตอ เพอใหไดมาซงมาตรการและนโยบายในการสนบสนนใหภาคอตสาหกรรมไทยมขดความสามารถในการแขงขนเพมขน

2. วตถประสงค

1) เพอใหผประกอบการไดทราบถงผลประโยชนทไดรบจรง และตระหนกถงโอกาสทจะไดรบสงสดจากความตกลงการคาเสรฉบบตางๆ

2) เพอใหผประกอบการไดทราบถงผลกระทบและแนวทางในการปรบตวจากการบงคบใชมาตรการทไมใชภาษทบงคบใชในประเทศไทยและประเทศสมาชกอาเซยน

3) เพอรบฟงและแลกเปลยนความคดเหนกบทงภาครฐและภาคเอกชน เกยวกบมาตรการและนโยบายในการสนบสนนใหภาคอตสาหกรรมสามารถใชประโยชนจากความตกลงการคาเสรไดอยางเหมาะสมและเกดประโยชนสงสด เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของภาคอตสาหกรรมไทย

4) เพอเปดโอกาสใหผประกอบการมสวนรวมในกระบวนการกาหนดนโยบายดานการพฒนาอตสาหกรรมและการคาระหวางประเทศมากขน

3. ผเขารวมสมมนา

1) ผประกอบการเอกชนในสาขาตางๆ โดยเฉพาะอยางยงสาขาอาหาร ยา สงทอและเครองนมหม

รองเทาและเครองหนง อญมณและเครองประดบ เคมภณฑ ปโตรเคม พลาสตก ยาง ไมและเฟอรนเจอร กระดาษและสงพมพ ปนซเมนต เซรามก เหลกและเหลกกลา ยานยนตและชนสวน เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส และเครองจกรกล

2) เจาหนาทภาครฐและหนวยงานทเกยวของ เชน สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กรมโรงงานอตสาหกรรม กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กรมการคาตางประเทศ กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ กรมศลกากร สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน สานกสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม สานกงานมาตรฐานส น ค า เ ก ษ ต ร แ ล ะ อ า ห า ร แ ห ง ช า ต ส า น ก ง า น คณ ะ ก ร ร ม ก า ร อ า ห า ร แ ล ะ ย า กรมวทยาศาสตรการแพทย สถาบนอาหาร สถาบนยานยนต สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส

3) นกวชาการและผทรงคณวฒ

257

กาหนดการสมมนา เรอง “ภาษใกลศนยแลว แตอปสรรคการคายงอย?”

จดโดย สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม รวมกบสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

08.30 - 09.00 น. ลงทะเบยน

09.00 - 09.10 น. กลาวเปดการสมมนา

โดย: คณศรรจ จลกะรตน ผอานวยการสานกเศรษฐกจอตสาหกรรมระหวางประเทศ

สานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม

09.10 - 10.30 น. นาเสนอผลการศกษา “ภาษใกลศนยแลว แตอปสรรคการคายงอย?” ผนาเสนอ: ดร. สมเกยรต ตงกจวานชย คณณฐวฒ ลกษณาปญญากล คณสนทร ตนมนทอง

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (ทดอารไอ)

10.30 - 12.00 น. เสวนา “ภาษใกลศนยแลว แตอปสรรคการคายงอย?” ผรวมอภปราย: คณอมพวน พชาลย

รองอธบดกรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ คณสภาษณ สมบตทว

ผอานวยการสานกบรหารมาตรฐานระหวางประเทศ

สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม คณไพบลย พลสวรรณา

ทปรกษา สภาผสงสนคาทางเรอแหงประเทศไทย

คณอชณา ลมปไพฑรย

นายกสมาคมผผลตชนสวนยานยนตไทย ผดาเนนการอภปราย: ดร. สมเกยรต ตงกจวานชย

ประธานสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (ทดอารไอ)

12.00 - 12.30 น. เปดเวทรวมแสดงความคดเหน

12.30 น. รวมรบประทานอาหารกลางวน

(Final Report)รายงานการศึกษาฉบ บสมบั ูรณ์ (Final Report) โครงการเพิ่มขีดความสามารถภาคอ

Documents