Felsefenin Neliği

Felsefenin Neliği

Yrd. Doç. Dr. Cenk Akbıyık

Felsefe nedir? Boş konuşma mıdır? Spekülasyon yapmak mıdır? Hayattan kopuk düşünceler midir?

Eski Yunan’da felsefe “bilgelik sevgisi” olarak görülmekteydi.

“Felsefe; bilgelik sevgisi” metnini okuyunuz.

Felsefenin herkes için geçerli olabilecek bir tanımını vermek imkansız gibidir.

İlgileri farklı olan kişiler felsefeden farklı şeyler anlar, felsefenin farklı boyutlarını öne çıkarır.

Pek çok filozof felsefeyi belirli özellikleri olan bir düşünme tarzı üzerinden dünyayı anlama ve yorumlama faaliyeti olarak görmektedir.

Ancak Karl Marx, önemli olanın dünyayı anlamak değil, değiştirmek olduğunu söyleyerek kendi felsefe anlayışını ortaya koymuştur.

Felsefenin en eski merkezlerinden biri olan Antik Yunan’da felsefe gerçeği aramak üzere yapılan teorik düşünce çalışmaları olarak görülmekteydi.

Ancak eski Çin’de felsefe, sosyal çevre ile uyumlu ilişkiler geliştirmek olarak anlaşılmaktaydı.

Mutlak ve sınırlayıcı tanımlardan, açıklamalardan kaçınmak felsefenin ruhuna daha uygun düşer.

Ancak felsefenin bir düşünce etkinliği de olduğu açıktır.

Felsefenin antik Yunan’da ortaya çıkışında merak önemli rol oynamıştır.

İlk filozoflardan olan Thales varlığın neden var olduğunu merak ediyordu. Gök cisimlerinin muhteşem görünümü ve dizilişi karşısında adeta dehşete kapılmıştı.

Cisimlerin nereden gelip nereye gittiklerini merak ediyordu.

Felsefeyle uğraşabilmek için ihtiyacımız olan en önemli özelliğimiz meraktır.

Çocuklar doğal olarak meraklıdır. Ancak bu merak ilerleyen yaşlarda genellikle

kaybolur. Yetişkinlerin pek çoğu dünyayı olağan bir yer olarak görür.

Çoğumuz ömrümüzün bir noktasında felsefi soruları unuturuz, şüphe etmekten vazgeçeriz.

Belli bir noktadan sonra var olanların başka türlü var olamayacaklarını kabullenmeye başlar ve sorgulamayı bırakırız.

Sorgulamak ve şüphe duymak kolay değildir.Çoğu insan şüphenin sorumluluğu ve

kaygısından kaçarak rahatı seçer, sorgulamadan yaşamını sürdürür.

Sorgulamayı, merakı ve şüpheyi terk etmenin topluma ve eğitime bakan sonuçları ne olabilir?

Bir bilgelik sevgisi olarak felsefeFelsefe kelime kökü itibarı ile bilgelik sevgisi

anlamına gelmektedir.

Bilgelik nedir?

Bilgelik belirli bir zihinsel olgunlukta olma, sahip olunan bilgileri ilkeli ve anlamlı bir yaşam doğrultusunda kullanma, hayata ilişkin vizyon sahibi olma, olup bitenlere yönelik sağlan bir kavrayışa sahip olmadır.

Bilim ile felsefenin farkı nedir?

Yaklaşık 1600’lere kadar akla dayalı yapısı dolayısıyla felsefenin bir parçasını oluşturan bilim Yeni Çağ’dan itibaren felsefeden kopmuştur.

Felsefeden ilk ayrılan bilim Fiziktir. Hatta fizik bilimi ilk başlarda fizik felsefesi olarak adlandırılmıştır.

Bu kopuş diğer temel bilimlerin ardından sosyal bilimlerle devam etmiştir.

İkinci düzey bir etkinlik olarak felsefeFelsefeyi diğer disiplinlerden ayıran önemli

bir özelliği de ikinci düzey bir etkinlik olmasıdır.

Felsefe bilim, sanat ve dinin üzerinden ikinci düzey açıklamalar yapar.

Sanat ile güzel eserler ortaya konulmaya çalışılır. Ancak sanat güzelliğin ne olduğunu, öznel mi nesnel mi olduğunu incelemez. Bu inceleme işini felsefe yapar.

Bilimler olgular arasındaki ilişkileri açıklarken bilimin üzerine gelen felsefe bilimin kendisini açıklamaya yönelir.

İkinci düzey felsefi sorular oluşturunuz.

Felsefenin çeşitli alt alanları bulunmaktadır. Başlıca alt alanları; epistemoloji bilim felsefesi metafizik etik siyaset felsefesi estetik eğitim felsefesi

olarak sayılabilir.

Felsefenin katkıları Felsefe mutluluk için araç olabilir Felsefe bize kendimizi tanım olanağı sunar Felsefe ile hayatımızı ilkelere dayandırabiliriz Felsefe bize sınırlarımızı gösterebilir Felsefe karşılaştığımız sorunların üstesinden gelebilmemize

yardımcı olur Felsefe kafa ve kavram karışıklığını gidermemize yardımcı

olur Felsefe demokrasinin işleyişine ve gelişimine katkı yapar

Sizce felsefe nedir? Felsefenin ilgi alanı nedir? Felsefi bilginin özellikleri nedir? Felsefi bilginin faydaları nedir?