İÇERiK YÖNETİM SİSTEMLERİNE GİRİŞ İÇERİK YÖNETİM SİSTEMİ Okt. Mustafa AKBUĞA İÇİNDEKİLER • İçerik Yönetim Sistemleri (İYS) • Statik ve Dinamik Web Sayfaları • İYS'nin Yapısı • İYS'nin Seçimi • En Yaygın Kullanılan İYS'ler • Web Projelerinin Maliyeti HEDEFLER •Bu üniteyi çalıştıktan sonra; • İçerik yönetim sistemlerini tanıyabilecek, •İçerik yönetim sistemin yapısını öğrenebilecek, • En iyi içerik yönetim sistemini seçebilecek, •Web Tasarımı için gereken süreçleri ve maliyetlerini hesaplayabileceksiniz. ÜNİTE 1
18
Embed
İçerik Yönetim Sistemleri - WordPress.com · Açık kaynak kodlu içerik yönetim sistemi pazarında üç büyükler olarak ifade edebileceğimiz içerik yönetim sistemleri Joomla,
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
İÇERiK YÖNETİM
SİSTEMLERİNE GİRİŞ
İÇERİK YÖNETİM
SİSTEMİ
Okt. Mustafa AKBUĞA
İÇİN
DEK
İLER • İçerik Yönetim Sistemleri
(İYS)
• Statik ve Dinamik Web Sayfaları
• İYS'nin Yapısı• İYS'nin Seçimi• En Yaygın Kullanılan İYS'ler• Web Projelerinin Maliyeti
HED
EFLE
R •Bu üniteyi çalıştıktan sonra;
•İçerik yönetim sistemlerini tanıyabilecek,
• İçerik yönetim sistemin yapısını öğrenebilecek,
•En iyi içerik yönetim sistemini seçebilecek,
•Web Tasarımı için gereken süreçleri ve maliyetlerini hesaplayabileceksiniz.
ÜNİTE
1
İçerik Yönetim Sistemlerine Giriş
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2
GİRİŞ
Tarihin ilk çağlarından başlayarak 20. Yüzyılın sonlarına kadar insanlar
genelde bedensel olarak çalışmışlar ve yaptıkları işlerin daha kolay ve kısa sürede
nasıl yapılması gerektiğini araştırarak geçirmişlerdir. 20. Yüzyılın sonlarına
gelindiğinde ise bu araştırmalar sonuç vermeye başlamış ve bilgisayar sistemleri
geliştirilmiştir. Bilgisayarların kullanılmasıyla artık bedensel faaliyetlerin yerini
zihinsel faaliyetler almaya başlamıştır.
Zihinsel faaliyetlerin bir ürünü olan bilgisayar yazılımları ile hesaplamalar
bilgisayar ortamında daha hızlı ve güvenilir bir şekilde yapılmaya başlanmıştır.
21. yüzyıla girildiğinde birçok bilgisayar birbirine bağlanarak internet ağ
yapıları geliştirilmiştir. Internetin yaygınlaşmasıyla bilginin derlenerek toplanıp
daha anlamlı hale getirilmesi ve bu bilgilere erişim her geçen gün daha fazla önem
arzetmeye başlamıştır. Bilginin istenilen zaman ve yerde doğru olarak elde
edilebilmesi için ilk günlerde basit web siteleri geliştirilmiştir. Daha sonra bilginin
büyük boyutlara ulaşmasıyla birlikte zengin içerikleri (ses, video, resim vb.) kontrol
edebilmek amacıyla dinamik web siteleri (İçerik yönetim Sistemleri) kullanılmaya
başlanmıştır.
Bu bölümde İçerik Yönetim sistemlerinin yapısı, çeşitleri, bu sistemlerin nasıl
seçildiği ve maliyet hesabı anlatılacaktır.
İÇERİK YÖNETİMİ SİSTEMLERİ
Günümüzde internete bağlı uygulamalar, her geçen gün biraz daha
yaygınlaşmakta ve birçok hizmetin (e-ticaret, e-devlet, müzik, film, gazete, dergi,
vb.) internet ortamında sunulmasını zorunlu hale getirmektedir.
Zengin içeriklere (oyun, müzik, film, haber vb.) sahip sitelerde yer alan
bilgilerin birçok kişi tarafından hazırlanması, yayınlaması, güncellenmesi “İçerik
Yönetimi” kavramını internet teknolojilerinde ihtiyaç duyulan bir kavram haline
getirmiştir.
İçerik yönetim sistemi (İYS, İng.: Content Management System ya da CMS),
web sitelerine ait içerikleri yönetmek ve kontrol etmek amacıyla hazırlanmış
yazılımlardır.Günümüzde teknolojiye yapılan yatırımların her geçen gün artmasıyla
Web siteleri üzerinden hizmet üretenler, İçerik Yönetim Sistemlerini (İYS)
kullanmaktadırlar.
Basit bir web sayfasını hazırlamak bile tasarımcı için çok zaman alıcıdır. Kırık
linkleri takip etmek, menü sistemini çalışır kılmak gibi rutin görevleri; forum
eklemek gibi daha gelişmiş işleri yerine getirmek tasarımcının teknik bilgi
birikimine bağlıdır.
Teknolojik yeniliklere ve yazılımlara sürekli yatırım yaparak mükemmel bir
(İYS - CMS)’ye sahip olunmaz. İYS, bir muhasebe yazılımı gibi sadece yatırım
Web sitesini
yöneten
kullanıcılara
webmaster adı
verilir.
İçerik Yönetim Sistemlerine Giriş
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 3
gereksinimi olan ve satın alınıp bir sonraki gün kullanıma geçilen bir sistem
değildir. Çünkü bu sistem, dijital nitelik yönetiminden döküman yönetimine, site
içerik yönetiminden imaj yönetimine kadar birçok kavramı içinde barındırır. Bu
nedenle çok iyi araştırılıp, sadece ihtiyaca uygun bir planlama yapılarak
uygulamaya geçilmelidir.
Bir İYS, bilgiyi oluşturmayı, bilginin yönetimini ve dağıtımını desteklediği gibi
internet sayfasındaki bütün sayfaların yaşam döngülerini, içeriklerini ve
arşivlenebilmelerini sağlar.
İYS uygulamaları sitenin içerik yönetimini otomatikleştirmekle kalmaz, teknik
bilgi birikimi olmayan kullanıcıların da sistemdeki özel bir kullanıcı arabirimi
yardımıyla siteye zahmetsizce içerik ekleyebilmelerine imkân sağlar. Bu tür
arabirimler, HTML kodlama gibi teknik bilgiler gerektirmediği için içeriği hazırlama
ve yayın aşamalarını da son derece kolaylaştırır. Sitenize bir İYS kurarsanız site
yönetimiyle ilgili hemen hemen tüm sorunlardan kurtulmuş olursunuz. Site haritası
ve site içi arama gibi özellikler, özel bir programlamaya gerek kalmadan otomatik
olarak güncellenir. Forum, alışveriş sepeti, resim galerisi gibi birçok bileşende
kullandığınız İYS ile bütünleşik olarak gelir ya da sonradan eklenti olarak kurulabilir.
Tüm bu özellikler, geleneksel web sitesi geliştirme yöntemine kıyasla harcamanız
gereken zamanı da azaltır. Üstelik karşılaşacağınız hatalar ve güvenlik riskleri de bu
yöntemle azalacaktır. İYS tabanlı bir sitenin görünümü şablonlarla sağlanır, hatta
bazı İYS’lerde sitenin her sayfasına ya da bölümüne ayrı şablonlar atanabilir.
Örneğin teknik bilgi birikimi olmayan bir yazar, İYS’e bir makale girdikten
sonra bu makaleyi İYS’de önceden tanımlanmış şablon içinde yayınlayabilir.
Böylece sitenin genel tasarımı korunmuş olur. Bu da web tasarımcılar için kolaylık
sağlar.
Büyük işletmelerde İYS’lerin kullanımı 1990’larda yaygınlaşmıştır. Fakat
İYS’lerin kurulum ve işletme maliyetinin çok yüksek olması, küçük işletmelerin ve
Tablo 1.2. Hosting kiralamakta kullanılan paketler özellikleri ve maliyetleri
Web sitesinin tasarım maliyeti için yapılan ödeme
Web Tasarım fiyatlarını İnternette araştırdığınızda 20 tl ile 500 tl arasındaki
fiyat tekliflerini birçok sitede bulabilirsiniz. Bu tekliflerden birisi Tablo 1.3’ te
gösterilmektedir. Ancak profesyonel Web Tasarım fiyatları Farklılık göstermektedir.
Çünkü bu tip sitelerde hazır tasarımlar olmadığından Kobi ve küçük işletmelere özel
profesyonel web tasarım Paket fiyatlarını sunan web tasarım firmaları da
bulunmaktadır. Ancak bu paketlerin ajans kalitesinde olması tabiki beklenemez. Bu
tür web tasarım hizmetleri, düşük bütçeli firmalar için tercih sebebi olabilir.
Burada bilinmesi gereken; ucuz web paketleriyle özel hazırlanan profesyonel
web tasarımının aynı olamayacağıdır. Web Tasarım fiyatları, creative ve interactive
ajanslarda, proje özelliklerine göre belirlenir. Web sitenin maliyeti, projenin ne
kadar zaman alacağına bağlı olarak hesaplanır. Standart olarak web site fiyatı
hesaplamasında, Projede en az bir Creative director, 1 Adet Art Director, Grafik
tasarımcı, Yazılım Mühendisi, Web Master ve Seo uzmanı çalışır.
Çalışanların gerçek maliyetleri, kişilerin uzmanlık derecesine göre aşağıda
verilen Tablo 1.4’te gösterilen fiyat aralığı kullanılarak hesaplanır. Her çalışanın,
ortalama çalışma zamanı hesaplanarak projenin toplam maliyeti çıkartılabilir.
Firmanın yapacağı iş analiz edilir, tasarımı, yazılımı, güncellemesi, arama
motoru optimizasyonu vb. yol haritası çıkarılır. Firmanın ihtiyacı olan en uygun
tasarım ve yazılıma karar verilir. Proje için gerekli olan çalışan sayısı ve zaman
hesaplanır. Toplam Adam/gün maliyeti çıkarıldıktan sonra oluşan maliyete, çok
düşük bir kâr eklenerek fiyat belirlenmiş olur. Bu sistem ile oluşabilecek ekstra
maliyetlerin önüne geçilerek en güzel tasarıma sahip güvenli içerik yönetim
sisemine sahip olunur.
Paket olarak sunulan
web tasarım hizmeti
fiyatları, web tasarım
ajanslarına göre daha
ucuz olmaktadır.
Proje ile yaptırılan Web
Tasarım fiyatları
kurumlar için makul
olsada bireysel web
tasarımları için oldukça
pahalı olduğundan Açık
Kaynak İYS’ler en iyi
çözümdür.
İçerik Yönetim Sistemlerine Giriş
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 13
Tablo 1.3. Web sistesi yapmakta kullanılan hazır paketler ve özellikleri
Tablo 1.4. Web projesinde çalışan uzmanlar ve maliyetleri
Çalışan web uzmanı En az En fazla
Creative director 6000 tl 15.000 tl
Art director 2000 tl 5000 tl
Web master 1000 tl 2800 tl
Grafiker 1200 tl 2500 tl
Seo uzmanı 1000 tl 5000 tl
Web developer 1300 tl 6000 tl
İçerik Yönetim Sistemlerine Giriş
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 14
Öze
t•İçerik yönetim sistemleri, web sitelerine ait içeriklerin yönetilmesini sağlayan
sistemlerdir.
•Web sitesini yöneten kullanıcılara webmaster adı verilir. Basit bir sayfayı güncellemek bile webmaster’lar için zaman alıcıdır. Kırık linkleri takip etmek, menü sistemini çalışır kılmak gibi rutin görevleri ve forum eklemek gibi daha gelişmiş işleri yerine getirmekse webmaster’ın teknik bilgi birikimine bağlıdır. Bu gibi sorunları yönetmek İYS’ler ile çok kolaydır.
• İYS uygulamaları sitenin içerik yönetimini otomatikleştirmekle kalmaz, teknik bilgi birikimi olmayan yazarların da sistemdeki özel bir kullanıcı arabirimi yardımıyla siteye zahmetsizce içerik ekleyebilmelerine olanak tanır.
• HTML diliyle kodlanmış ve herhangi bir içerik yönetim sistemiyle yönetilemeyen web sayfalarına “statik web sayfaları” denir. Statik sayfalarda web sayfasının içeriği ve tasarımı (sunumu) bir aradadır. İYS’lerse dinamik sayfalardan oluşturur. Dinamik web sayfalarında içerik ve tasarım birbirinden ayrıdır. İçerik kısımları genellikle bir veritabanında saklanır ve içerik yönetim sistemi, veritabanından bu bilgileri çekerek tasarım şablonuyla birleştirir ve nihai sayfayı oluşturur.
• Özgür yazılım, hiçbir kısıtlama olmadan kullanılabilen, incelenebilen ve değiştirilebilen yazılımdır. Özgür yazılım, hiç değiştirilmeden veya kaynak kodları değiştirilerek kullanılabilir ve dağıtılabilir. Özgür yazılımlar veya Açık kaynak kodlu yazılımlar çoğu zamanlar ücretsiz dağıtılır.
•İçerik yönetim sistemleri; İçerik oluşturulması,yönetimi,yayımlanması ve sunum olmak üzere 4 ayrı bölümden oluşur.
•Bir İYS seçilirken; ne tür araçlara ihtiyaç var,sitenin tasarımı nasıl olmalıdır, bakım ve yenileme nasıl yapılır, başka bir İYS’ye data kaybına yol açmadan nasıl geçilir, yeni versiyon çıktığında ne yapılmalıdır? gibi sorulara verilecek cevapların neticesinde karar verilir.
• Açık kaynak kodlu içerik yönetim sistemi pazarında Joomla, WordPress,Drupal,Plone,Typo3 ve Pivotx gibi sistem yazılımları vardır.
•Bir web sitesi tamamen ücretsiz oluşturulabileceği gibi birtakım ücretler ödenerek daha akılda kalıcı ve daha çok kişiye hizmet verecek şekilde modüllerden oluşturulacak şekilde tasarlanabilir.
•Bir Blog tarzı web sitesi ücretsiz olarak oluşturularak yayınlanabilir fakat birçok eklenti ve tema bu tip sitelerde kullanılamaz. Bu yüzden istenilen adreste, hızda ve tasarımda web sahip olmak için Web sitesinin ismi (domain name) için yapılan ödeme,web sitesinin barındırılması ve yayınlanması (hosting) için yapılan ödeme, web sitesinin tasarım maliyeti için yapılan ödeme olmak üzere üç tür ödeme yapılması gerekir.
• Web projeleri için öncelikle bir web sitesi ismi (domain ismi) almanız gerekir. Sonu ".tr" ile biten alan adları www.nic.tr adresine, sonu ".tr" dışında olan alan adları Internic'e kaydettirilmektedir. Uzantısı .tr olan domainlerin tescil işlemleri en geç bir hafta içerisinde tamamlanmakta ve ilave belgeler gerektirmektedir. Diğer domainlerin tescil işlemleri aynı gün bitmekte ve herhangi bir belge istenmemektedir.
İçerik Yönetim Sistemlerine Giriş
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 15
DEĞERLENDİRME SORULARI
1. Web sitelerini yapan veya kontrol eden personele ne ad verilir?
a) Gurup
b) Websitesi
c) User
d) Administrator
e) Webmaster
2. HTML diliyle kodlanmış ve herhangi bir içerik yönetim sistemiyle yönetilemeyen
web sayfalarına ne ad verilir?
a) Vektorel
b) Değişken
c) Dinamik
d) Statik
e) Özel
3.Aşağıdakilerden hangisi Açık kaynak kodlu yazılım değildir?
a) Joomla
b) Wordpress
c) Drupal
d) Typo3
e) İOS8
4. Aşağıdakilerden hangisi İçerik yönetim sistemlerinin yapısında yer almaz?
a) İçerik Oluşturma
b) İçerik Taşıma
c) İçerik Yönetimi
d) İçerik Yayımlanması
e) İçerik Sunumu
Değerlendirme sorularını
sistemde ilgili ünite
başlığı altında yer alan
“bölüm sonu testi”
bölümünde etkileşimli
olarak cevaplayabilirsiniz.
İçerik Yönetim Sistemlerine Giriş
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 16
5. İçerik yönetim sistemleri ne amaçla kullanılır?
a) Web sitelerini kontrol etmek
b) Bilgisayarı formatlamak
c) Bilgisayara yedekleri yüklemek
d) Bilgisayarı internete bağlamak
e) Bilgisayarda web sistesinin çalışmasını sağlamak
6. Web siteleri için alan ismi seçerken aşağıdaki adres uzantılarından hangisi
seçilirse belge hazırlanmasına gerek yoktur?
a) .com.tr
b) .net.tr
c) .org.tr
d) .dr.tr
e) .info.tr
7. Web siteleri için “.tr” uzantılı alan ismi aşağıdaki web sitelerinden hangisi ile
alınabilir?
a) https://www.nic.tr/
b) https://www.atauni.edu.tr/
c) https://www.turkiye.gov.tr/
d) https://www.ataaof.edu.tr/
e) https://www.google.com.tr/
8. Bir web projesinde aşağıdaki mesleklerden hangisi yer almaz?