ENERJİ VERİMLİLİĞİ = DAHA TEMİZ BİR ÇEVRE + ARZ GÜVENLİĞİ Erdal ÇALIKOĞLU Genel Müdür Yardımcısı V. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü ENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Jan 18, 2016
ENERJİ VERİMLİLİĞİ =
DAHA TEMİZ BİR ÇEVRE +
ARZ GÜVENLİĞİ
Erdal ÇALIKOĞLUGenel Müdür Yardımcısı V.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Sunum Planı
Enerji Verimliliğine Genel Bakış
Enerji Verimliliği Mevzuatı ve Uygulamaları
ENVER Hareketleri
El Ele ENVER Hareketi
ENVER Motor Hareketi
Sonuç ve Öneriler
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Neden Enerji Verimliliği?
Fosil kaynaklar görünür gelecekte tükenecek.
Alternatif kaynaklar henüz ekonomik değil.
Artan talep nedeniyle fiyatlar tırmanıyor.
Yerli kaynaklar ithal bağımlılığını önleyemiyor.
Ekolojik denge alarm veriyor.
Kullandığımız enerjinin tamamını faydaya
dönüştürelim
Kaynak güvenliği ve temiz çevre için
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Kişi Başına Enerji Tüketimi - Enerji Yoğunluğu
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0 2 4 6 8 10
Kişi Başına Enerji Tüketimi (TEP/Kişi)
Ene
rji Y
oğun
luğu
(T
EP
/100
0 U
SD
)
TÜRKİYE
MEKSİKA
POLONYA
PORTEKİZ
İTALYA
İSPANYA
İSVİÇRE ve DANİMARKAJAPONYA
İNGİLTERE
ALMANYA
Y. ZELLANDA
FRANSA HOLLANDA
İSVEÇ
KANADA
ABD
Türkiye’nin ok yönünde gelişim göstermesi hedeflenmektedir.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Enerji Tüketim EğilimiEnerji Tüketim Eğilimi
33%
42%
22%21%
36%
25%
5% 5% 3%7%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
sanayi ulaştırma konut tarım hizmet
Sektörlere Göre Nihai Tüketim Oranları
1990
2004
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Birincil Enerji Tüketim Dağılımı - 2007Birincil Enerji Tüketim Dağılımı - 2007
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
55,0
50,0
30,0
30,0
30,0
25,0
25,0
20,0
15,0
12,5
10,0
7,5
0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0
Çimento
Amonyak
Alüminyum
Çelik
Cam
Gübre
Kağıt
Seramik
Metalurji
Tekstil
Gıda
Rafineri
BAZI SANAYİ KOLLARINDA TOPLAM ÜRETİM MALİYETLERİ İÇİNDEENERJİ MALİYETLERİNİN ORANI
Enerji Maliyetlerinin Oranı (%)
TÜRKİYE’NİN BİRİNCİL VE NİHAİ ENERJİ YOĞUNLUĞU TÜRKİYE’NİN BİRİNCİL VE NİHAİ ENERJİ YOĞUNLUĞU 1990-2004 (iklim düzeltmeli)1990-2004 (iklim düzeltmeli)
% Artış/Azalış)/Yıl 1990-1996 1996-1998 1998-2001 2001-2004 1990-2004
Birincil 1.2 -1.4 2.7 -3.0 0.2
Nihai 1.3 -3.4 2.8 -1.4 0.4
0,00
0,05
0,10
0,15
0,20
0,25
0,30
0,35
0,40
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
bin
tep
/eu
ro0
0
0,60
0,62
0,64
0,66
0,68
0,70
0,72
0,74
0,76
0,78
Nihai Enerji Yoğunluğu Birincil Enerji Yoğunluğu Nihai EY/Birincil EY
Enerji YoğunluğuEnerji Yoğunluğu
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
kep
/Eu
ro
0,000
0,005
0,010
0,015
0,020
0,025
0,030
0,035
kep
/Eu
ro
Sanayi İmal. Ulaşım Hizmet Tarım
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Enerji Verimliliği EğilimiEnerji Verimliliği Eğilimi - ENERJİ YOĞUN SEKTÖRLER -- ENERJİ YOĞUN SEKTÖRLER -
0,00
0,05
0,10
0,15
0,20
0,25
0,30
0,35
0,40
0,45
0,50to
e/t
on
Demir-çelik Çimento Kağıt Cam
Spesifik enerji tüketimi 1990-2004 döneminde demir-çelik ve cam sektöründe %-0.3/yıl
oranında azalırken, çimento sektöründe +%0.3 ve kağıt sektöründe +%1.1oranında artmıştır.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
-Birincil ve Nihai Enerji Yoğunlukları Artış/Azalışlarının Birincil ve Nihai Enerji Yoğunlukları Artış/Azalışlarının Bazı AB Ülkeleri İle Karşılaştırılması (1990-2004)Bazı AB Ülkeleri İle Karşılaştırılması (1990-2004)
-2%
-1%
0%
1%
%/y
ear
birincil nihai
Azalan Enerji Yoğunlukları
Birincil enerji yoğunluğu nihai enerji yoğunluğuna göre daha hızlı azalmaktadır (veya daha az yükselmektedir)kayıp ve kaçakların azalması nedeniyle
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Enerji Verimliliği Eğilimi - SektörlerEnerji Verimliliği Eğilimi - Sektörler
SEKTÖREL ENERJİ TASARRUF ORANLARI(1990 – 2004)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
İmalat Ulaştırma Konut Toplam
%
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
SEKTÖRLER BAZINDA SAĞLANAN ENERJİ TASARRUF MİKTARLARI(1990 – 2004)
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
12,0
14,0
İmalatİmalat UlaştırmaUlaştırma KonutKonut Toplam TasarrufToplam Tasarruf
MT
EP
Enerji Verimliliği Eğilimi - SektörlerEnerji Verimliliği Eğilimi - Sektörler
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Enerji Verimliliği Eğilimi – İmalat SanayiEnerji Verimliliği Eğilimi – İmalat Sanayi
İMALAT SANAYİİNDE ALT SEKTÖRLERDE SAĞLANAN TASARRUF ORANLARI(1990-2004)
5,6 0,2 9,9 15,6 8,5
-2,2
7,2
-5,0
-104,5
-120
-110
-100
-90
-80
-70
-60
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
İmal
at
Kim
ya
Dem
ir-çe
lik
Dem
ir-D
ışı
Çim
ento
Kağ
ıt
Gıd
a
Mak
ine-
teçh
izat
Tek
stil
%
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
İmalat Sanayii-Enerji Tasarrufu Oranlarının Bazı AB Ülkeleri İle Karşılaştırılması Enerji Tasarrufu Oranlarının Bazı AB Ülkeleri İle Karşılaştırılması (1990-2004)(1990-2004)
0
5
10
15
20
25
En
erj
i T
as
arr
ufu
Ora
nla
rı (
%)
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Nihai Enerji Tüketiminde Enerji Tasarrufunun Etkileri
0
50
100
150
200
2000 2005 2013 2020 2030
Mte
p
Referans Senaryo Enerji Verimliliği Senaryosu
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Enerji Verimliliği KanunuVizyonu & Temel Hedefi
VİZYONU
Enerjinin tamamını faydaya dönüştüren bir Türkiye..
Kişi başına enerji tüketimi yüksek ve enerji yoğunluğu düşük ülkeler arasında yer alan bir Türkiye...
TEMEL HEDEFİ
Sanayide, binalarda, ulaşımda ve enerji sektöründe, Türkiye pratiklerinde uygulanabilir tedbirlerin yer aldığı Kanun ile;
Birim milli gelir başına tükettiğimiz enerjiyi (Enerji Yoğunluğunu), 2020 yılına kadar en az %15 azaltmak
Bu hedef, aynı enerji ile daha fazla üretimin önünü açacak, enerji yatırım ihtiyaçlarımızı ve ithalat bağımlılığımızı azaltacak,
ayrıca temiz çevrenin korunmasına önemli katkılarda bulunacaktır.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
UygulamalarUygulama Sanayi Enerji Bina Ulaşım
Yapılanma
Enerji Yönetimi o o o
VAP Destekleri o
Gönüllü Anlaşmalar o
KOSGEB Destekleri o
Ar & GE Destekleri o o o o
Enerji Performansı o
Isı Pay Ölçer / Isı Sayacı o
Isı ve Sıcaklık Kontrolu o
Talep Tarafı Yönetimi o o o o
Açık Alan Aydınlatmaları o o
Eğitim ve Bilinçlendirme o o o o
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
İdari Yapılanma
EİE
ENERJİ VERİMLİLİĞİ KOORDİNASYON KURULU (EVKK)
ÜniversitelerMeslek Odaları
Yetkilendirme,İzleme,Denetim
Enerji Verimliliği Danışmanlık
(EVD) Şirketleri
Endüstriyel İşletmelerve
Binalar
Yetk
ilen
dirm
e,
İzle
me, D
en
etim
Lab
. Deste
ği
Eğitim
Etüt
Deste
kle
me
Eğ
itim
Bilin
çle
nd
irme
Eğitim
İzle
me, D
en
etim
VAP
Yetkilendirme
İzleme Denetim
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Performans garantisiPerformans garantisi
Enerji tasarruf miktarına bağlı ödeme sistemi Enerji tasarruf miktarına bağlı ödeme sistemi
EVD Şirketleri
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Enerji Etüdü & VAP TeklifiHayır
Uygulama Anlaşması
İşletme & Bakım & Doğrulama
Etüt Bedeli Ödenir
Evet
Hizmet Anlaşması
Ekipmanların Devri Anlaşmanın Sona Ermesi
EVD Şirketleri Uygulamaları
VAP Hazırlama & Uygulama
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
KOBİ’ler için KOSGEB Destekleri
– Ön Etütler : %70 < 2.000 YTL
– Etütler : %70 < 20.000 YTL
– Danışmanlık (VAP) : %70 < 10.000 YTL
– Enerji Yöneticisi Eğitimleri : %70
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Destekler(1/2)
Verimlilik Artırıcı Projeler için Destekler
– Projenin Uygulanma Süresi : En fazla 2 yıl
– Projenin Geri Ödeme Süresi : En fazla 5 Yıl
– Toplam Yatırım Tutarı : En Fazla 500.000 YTL
– Destek Oranı : Yatırım tutarının en fazla
%20’si
– Destek Türü : Hibe
– İlk Başvurular : Ocak 2009 sonuna kadar
– Koşul / Sınırlama : Kurul onayı / Ödenek
miktarı
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Destekler (2/2)
TTGV Çevre Projeleri Destekleri
– Proje Süresi : En fazla 1,5 yıl
– Miktar : 100.000 - 1.000.000 ABD $ (Proje
toplam maliyetinin en fazla %50’si)
– Geri Ödeme : 1 yılı geri ödemesiz, toplam 4 Yıl
(Faizsiz)
– Hizmet Bedeli : Verilen finansmanın %6’sı
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Finansman
Eğitim ve Bilinçlendirme
Eğitim kurumlarının müfredatlarında enerji verimliliği
Radyo ve televizyon gibi yayın kuruluşlarına yükümlülük
Enerji satan şirketlerin müşterilerini bilgilendirmesi
Kullanım kılavuzlarında ürünün enerji verimli kullanımı
Geleneksel enerji verimliliği haftası etkinlikleri
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
El Ele ENVER Hareketi (1/2)
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Öğrenciler ve kamuoyu için eğitim modülleri
Genelge 2008/2’nin uygulanması
Sosyal sorumluluk projeleri
Demostrasyon projeleri
Yayın
Medya iletişimi
Bakanlıklar arası işbirlikleri
Ulusal Enerji Verimliliği Forumu (15–16 Ocak 2008–İstanbul)
El Ele ENVER Hareketi (2/2)
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
81 ilde etkinlikler
Okullarda 4.800.000 adet verimli ampul dağıtımı
OSB’ler, Resmi kurumlar, okullar ve bilboardlar için afişler
Çocuklar ve yetişkinler için kitapçıklar
Alışveriş Merkezlerinde bilinçlendirme
Televizyonlar için spot filmler
ELEKTRİK MOTOR SİSTEMLERİNDE
ENERJİ VERİMLİLİĞİ
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
ENVER
MOTOR
HAREKETİ
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Talep Tarafında Elektrik Kullanımı
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Sanayide Kullanılan Elektrik Motorlarının Kullanım Yerleri
YÜK CİNSİNE GÖRE ELEKTRİK MOTOR DAĞILIMLARI
22%
29%7%
42%
FAN POMPA KOMP. DİĞER
Elektrik Motor Sistemlerinde Enerji Verimliliği Odakları
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Yüksek verimli motor kullanımı
Motor kontrol sistemleri (Değişken Hız Sürücüleri)
Güç kalitesi
Motor seçimi
Güç iletim sistemleri
Ekipmanlar (Fanlar, pompalar, kompresörler, vs)
Sistem ve tasarım
Proses tipi
Bakım
90 kW’lık bir motoru alırken verdiğimiz 1 YTL, motorun ekonomik ömrü süresince cebimizden; enerji verimlisi (EFF1) 426 YTL, verimsizi (EFF3) 575 YTL götürüyor.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Neden Yüksek Verimli Motor ?
EFF1 VE EFF3 MOTORLARININ EKONOMİK ÖMÜR SÜRESİNCE BİRİM MALİYETLERİ
6 28 73
177 26
2 426
7 35 96
237 35
1 575
0200400600800
1.1 5.5 15 37 55 90
kW
YTL
EFF1 EFF30 5 10 15 20 25 30 35 40
0
20
40
60
80
100
120Motor Fiyatı / Enerji Tüketimi (%)
Gün
EFF1 Motor çıkış gücü ve satış fiyatı
7,5 kW
22 kW
55 kW
600 YTL
1.500 YTL
3.400 YTL
Motor ömrü 12 yıl
Enerji fiyatlarındaki yıllık artış %10
Ömür Boyunca Kazanç !
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
CEMEP CEMEP DIŞI TÜRKİYE
EFF1 %7 %6 %7
EFF2 %85 %66 %28
EFF3 %8 %28 %65
KAYNAK: ICA 2005 – EİE ANKET 2008
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
CEMEP ile Gönüllü Anlaşma Yapan ve Yapmayan AB Ülkelerinde ve Türk Sanayisinde
Verim Sınıflarına Göre Motor Kullanımları
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Pompa ve Fanlarda DHS Kullanımı
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 1000
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Hiz veya Debi, %
Gü
ç, %
Küpsel Oranti EgrisiGüç - Hiz
Santrifüj pompa ve fanlarda gerekli gücünmotor hizi veya akiskan debisiyle degisimi
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Fanlarda DHS Kullanımı
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 1000
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
110
Debi, %
Ele
ktri
k M
oto
run
un
Tü
kett
igi G
üç,
%
tüketilen güç
tüketilen güç
TASARRUFDHS kullanilinca
Damper kullanilinca
Fanlarda DHS ile saglananelektrik enerjisi tasarrufu
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Uygulamalardan Örnekler
Uygulama Güç (kW)
Tasarruf (%)
Tasarruf (YTL)
Yatırım Tutarı (Avro)
Geri Ödeme
(Ay)
Dalgıç Pompa
130 40 31.200 8.000 6
Pompa 110 50 44.500 7.000 4
Kompresör 200 30 40.400 8.500 5
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Sanayide DHS Kullanım Oranları
22,6
11,38,3
22,318,2
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
FAN POMPA KOMP. DİĞER TOPLAM
%
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Güç Kalitesi (Gerilim Dengesizliği)
Gerilim dengesizliği motor verimliliğini kötü etkilediği gibi vibrasyon ve mekanik vuruntular yaratacağı için motor ömrünü de kısaltır.
Motor Yükü (%) Gerilim Dengesizliği
Nominal %1 %2,5
100 %94,4 %94,4 %93,0
75 %95,2 %95,1 %93,9
50 %96,1 %95,5 %94,1
Gerilim dengesizliğinin motor verimine etkileri
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Güç Kalitesi (Gerilim Dalgalanmaları)
Motorlar, işaret plakasındaki gerilimin %10’undan daha farklı bir
gerilimde çalıştırılmamalıdır. Yüksek gerilimler motor sıcaklığını,
hızı ve titreşimi olumsuz yönde etkiler. Düşük gerilimler ise, yol
verme sırasında motorun aşırı yüklenmesine sebep olabilir.
Çalışma Karakteristiği Gerilim Değişiminin Etkisi
%90 Gerilimde
%110 Gerilimde
%120 Gerilimde
Standart motor verimi
Tam yükte %0,5-1 artar %1-4 azalır %7-10 azalır
¾ yükte %1-2 azalır %2-5 azalır %6-12 azalır
½ yükte %2-4 artar %4-7 azalır %14-18 azalır
Motorlar yüke uyumlu olarak seçilmeli ve aşırı ihtiyatlı
davranıp gereğinden büyük motor seçme alışkanlığından
vazgeçilmelidir.
Böylelikle motorların plakalarında yazılı anma güçlerine göre
düşük güçte ve dolayısı ile düşük verimde çalışmaları
önlenmelidir.
Motorlarda genellikle %75 yükte motor verimi azami seviyeye ulaşır.
Düşük yüklerde tüketilen elektrik enerjisi mekanik güç yerine
artan oranda ısıya çevrilir ve motorlarda aşırı ısınmadan
doğan arıza riskini arttırıp motorun ömrünü kısaltır.
Motor Seçimi
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Motor İhtiyacımızı Doğru Belirleyemezsek !
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Motor gücünün küçük seçilmesi halinde, aşırı ısınma, kaymanın
artması, devrin düşmesi ile işin kapasitesi ve iş verimi düşer.
Motor gücünün yüksek seçilmesi halinde, kuruluş ve işletme
masrafları artar, motor verimi ve güç katsayısı düşeceğinden enerji
giderleri gereksiz yere artar.
Motor koruma türünün uygun seçilmemesi halinde, tozlu ortamlarda
sargılarda ve biyeler üzerinde biriken toz, sulu ortamlarda ise rulmanların
paslanması ve sargıların yalıtım özelliğini yitirmesi motorun yanmasına
sebeb olur.
Soğutma türünün uygun seçilmemesi halinde, yeterli derecede
soğutulmayan motor kısa sürede yanar.
Motorlarda Isınma
Baca Fanı (2) Motoru (Düşük Verimli Motor – EFF3)P = 300 kWn = 592 d/dk
Kömür Değirmeni Filtre Fan Motoru (Verimi İyileştirilmiş Motor – EFF2)
P = 380 kW – EFF2)
Baca Fanı Motoru (Yüksek Verimli Motor – EFF1)P = 360 kWn = 743 d/dk (479 d/dk)
Sp1:temp 62.3
40.4
65.5 °C
50
60
FLIR Systems
Sp1:temp 61.6
38.1
62.8 °C
40
50
60
FLIR Systems
Sp1:temp 98.6
40.4
102.3 °C
60
80
100
FLIR Systems
Güçleri biribirine yakın motorlar seçilmeye çalışılmıştır. EFF3’ün bariz sıcaklık farkı vardır.
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Motor gücünün direk bağlantı yerine indirek olarak düz kayış
veya standart V- kayışları ile iletildiği sistemlerde kayış
kayması ve sürtünmeden dolayı oluşan kayıplar %8’e kadar
ulaşabilir.
Bu kayıplar ve ortaya çıkan kayış ısınması standart kayışların
tırtıllı yüksek verimli V-kayışları ile değiştirilmesiyle
önlenebilir.
Güç İletim Sistemleri
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
UNUTMAYALIM
Her yıl, motorların uygun yükte çalıştırılması ile 400
GWh, yüksek verimli motor kullanımı ile 1.300 GWh, DHS
Kullanımı ile 2.000 GWh, yanmış motorların sarılmaması
ile 600 GWh tasarruf sağlanabilir.
Enerji yönetimi sistemleri oluşturulmalı OSB’lerde enerji yönetim birimleri ve enerji yöneticileri Yönetimin katkı ve desteği İzleme ve hedef oluşturma Etkin bilinçlendirme kampanyaları
Enerji etütleri ile tasarruf potansiyelleri ve önlemler belirlenmeli
Eylem planları hazırlanmalı Önceliklendirme Kısa, orta ve uzun vadede uygulama
Mevcut en iyi teknolojiler kullanılmalı
Sonuç ve öneriler
Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel MüdürlüğüENERJİ VERİMLİLİĞİ & YENİLENEBİLİR ENERJİ
KATILIMINIZDAN DOLAYI TEŞEKKÜR EDERİZKATILIMINIZDAN DOLAYI TEŞEKKÜR EDERİZ
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞIENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI
ELEKTRİK İŞLERİ ETÜT İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜELEKTRİK İŞLERİ ETÜT İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ