-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13640 — Poz. 1407
Na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 27 lipca2005 r. — Prawo
o szkolnictwie wy˝szym (Dz. U.Nr 164, poz. 1365, z póên. zm.2))
zarzàdza si´, co nast´-puje:
§ 1. W rozporzàdzeniu Ministra Nauki i Szkolnic-twa Wy˝szego z
dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie stan-dardów kszta∏cenia dla
poszczególnych kierunkóworaz poziomów kszta∏cenia, a tak˝e trybu
tworzeniai warunków, jakie musi spe∏niaç uczelnia, by prowa-dziç
studia mi´dzykierunkowe oraz makrokierunki(Dz. U. Nr 164, poz.
1166) wprowadza si´ nast´pujàcezmiany:
1) w § 1 w ust. 1 dodaje si´ pkt 9a w brzmieniu:
„9a) bezpieczeƒstwo i higiena pracy;”;
2) dodaje si´ za∏àcznik nr 9a do rozporzàdzeniaw brzmieniu
okreÊlonym w za∏àczniku nr 1 do ni-niejszego rozporzàdzenia;
3) za∏àcznik nr 33 do rozporzàdzenia otrzymujebrzmienie
okreÊlone w za∏àczniku nr 2 do niniej-szego rozporzàdzenia;
4) za∏àcznik nr 41 do rozporzàdzenia otrzymujebrzmienie
okreÊlone w za∏àczniku nr 3 do niniej-szego rozporzàdzenia;
5) za∏àcznik nr 58 do rozporzàdzenia otrzymujebrzmienie
okreÊlone w za∏àczniku nr 4 do niniej-szego rozporzàdzenia;
6) za∏àcznik nr 63 do rozporzàdzenia otrzymujebrzmienie
okreÊlone w za∏àczniku nr 5 do niniej-szego rozporzàdzenia;
7) za∏àcznik nr 94 do rozporzàdzenia otrzymujebrzmienie
okreÊlone w za∏àczniku nr 6 do niniej-szego rozporzàdzenia.
§ 2. 1. Przepisy rozporzàdzenia, o którym mowaw § 1, w brzmieniu
nadanym niniejszym rozporzàdze-niem, w zakresie standardów
kszta∏cenia dla poszcze-gólnych kierunków oraz poziomów
kszta∏cenia, majàzastosowanie od dnia 1 paêdziernika 2009 r. w
odnie-sieniu do pierwszego roku studiów. Do kszta∏ceniana wy˝szych
latach studiów stosuje si´ przepisy do-tychczasowe.
2. Rada podstawowej jednostki organizacyjnejuczelni prowadzàcej
dany kierunek studiów mo˝e do-stosowaç plany studiów i programy
nauczania reali-zowane na wy˝szych latach studiów do
standardówkszta∏cenia dla poszczególnych kierunków studióworaz
poziomów kszta∏cenia okreÊlonych w rozporzà-dzeniu, o którym mowa w
§ 1, w brzmieniu nadanymniniejszym rozporzàdzeniem.
§ 3. Rozporzàdzenie wchodzi w ˝ycie z dniemog∏oszenia.
Minister Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego: B. Kudrycka
1407
ROZPORZÑDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WY˚SZEGO1)
z dnia 16 paêdziernika 2009 r.
zmieniajàce rozporzàdzenie w sprawie standardów kszta∏cenia dla
poszczególnych kierunkóworaz poziomów kszta∏cenia, a tak˝e trybu
tworzenia i warunków, jakie musi spe∏niaç uczelnia,
by prowadziç studia mi´dzykierunkowe oraz makrokierunki
———————1) Minister Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego kieruje
dzia∏em
administracji rzàdowej — szkolnictwo wy˝sze, na podsta-wie § 1
ust. 2 pkt 2 rozporzàdzenia Prezesa Rady Mini-strów z dnia 16
listopada 2007 r. w sprawie szczegó∏owe-go zakresu dzia∏ania
Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy˝sze-go (Dz. U. Nr 216, poz.
1596).
2) Zmiany wymienionej ustawy zosta∏y og∏oszone w Dz. U.z 2006 r.
Nr 46, poz. 328, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 144,poz. 1043 i Nr 227,
poz. 1658, z 2007 r. Nr 80, poz. 542,Nr 120, poz. 818, Nr 176, poz.
1238 i 1240 i Nr 180,poz. 1280, z 2008 r. Nr 70, poz. 416 oraz z
2009 r. Nr 68,poz. 584, Nr 157, poz. 1241 i Nr 161, poz. 1278.
Za∏àczniki do rozporzàdzenia Ministra Nauki i
SzkolnictwaWy˝szego z dnia 16 paêdziernika 2009 r. (poz. 1407)
Za∏àcznik nr 1
Standardy kszta∏cenia dla kierunku studiów:
Bezpieczeƒstwo i higiena pracy
A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
I. WYMAGANIA OGÓLNE
Studia pierwszego stopnia trwajà nie krócej ni˝7 semestrów.
Liczba godzin zaj´ç nie powinna byçmniejsza ni˝ 2 500. Liczba
punktów ECTS (EuropeanCredit Transfer System) nie powinna byç
mniejszani˝ 210.
II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA
Absolwent powinien posiadaç wiedz´ ogólnà z za-kresu nauk
technicznych oraz wiedz´ specjalistycznàz zakresu bezpieczeƒstwa i
higieny pracy (bhp), w tymobejmujàcà zagro˝enia wyst´pujàce w
procesachtechnologicznych (pracy) i metody ich eliminowanialub
ograniczania, ocen´ ryzyka zawodowego, badaniawypadków przy pracy i
chorób zawodowych oraz zada-
www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13641 — Poz. 1407
nia i metody pracy s∏u˝by bhp. Powinien posiadaçumiej´tnoÊç
korzystania z wiedzy w pracy zawodoweji komunikowania si´ z
otoczeniem oraz niezb´dnà wie-dz´ w zakresie prawa i ekonomii.
Absolwent powinienumieç: interpretowaç rol´ i miejsce cz∏owieka w
proce-sie pracy wraz ze wszystkimi tego konsekwencjami,praktycznie
wykorzystywaç wiedz´ i umiej´tnoÊci z za-kresu psychologii,
organizacji, zarzàdzania i marketinguw dzia∏aniach dotyczàcych
bezpieczeƒstwa i higienypracy oraz oceniaç przebieg procesów
produkcyjnych(pracy) w zak∏adach pracy w kontekÊcie zagadnieƒ
bez-pieczeƒstwa i higieny pracy. Powinien umieç: przepro-wadzaç
kontrole przestrzegania przepisów bezpieczeƒ-stwa i higieny pracy,
formu∏owaç wnioski w zakresiepoprawy warunków pracy, oceniaç
rozwiàzania tech-niczno-organizacyjne pod wzgl´dem spe∏niania
wyma-gaƒ bezpieczeƒstwa i higieny pracy oraz ergonomii, ba-daç
okolicznoÊci i przyczyny wypadków przy pracy orazpodejmowaç
dzia∏ania profilaktyczne. Absolwent powi-
nien byç przygotowany do podj´cia pracy zwiàzanejz ochronà
zdrowia i ˝ycia cz∏owieka w Êrodowisku pra-cy — w tym w s∏u˝bie
bezpieczeƒstwa i higieny pracyu ma∏ych, Êrednich i du˝ych
przedsi´biorców —u przedsi´biorców Êwiadczàcych us∏ugi z zakresu
bez-pieczeƒstwa i higieny pracy oraz w organach nadzorunad
warunkami pracy. Powinien byç przygotowany dopracy w jednostkach
badawczych prowadzàcych pro-jektowanie i wdra˝anie rozwiàzaƒ
technicznych i orga-nizacyjnych minimalizujàcych skutki
oddzia∏ywaniaprocesu pracy na cz∏owieka, a tak˝e w szkolnictwie —po
ukoƒczeniu specjalnoÊci nauczycielskiej (zgodnie zestandardami
kszta∏cenia przygotowujàcego do wykony-wania zawodu nauczyciela).
Absolwent powinien znaçj´zyk obcy na poziomie bieg∏oÊci B2
Europejskiego Sys-temu Opisu Kszta∏cenia J´zykowego Rady Europy
orazumieç pos∏ugiwaç si´ j´zykiem specjalistycznym z za-kresu nauk
technicznych. Absolwent powinien byçprzygotowany do podj´cia
studiów drugiego stopnia.
III. RAMOWE TREÂCI KSZTA¸CENIA
1. GRUPY TREÂCI KSZTA¸CENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ¢å
ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINI-MALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
2. SK¸ADNIKI TREÂCI KSZTA¸CENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA
GODZIN ZAJ¢å ZORGANIZOWA-NYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW
ECTS
godziny ECTSA. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCHTreÊci kszta∏cenia w
zakresie: 420 35
1. Matematyki 75
2. Fizyki technicznej 60
3. Chemii i technologii chemicznej 45
4. Materia∏oznawstwa 45
5. Technik wytwarzania 60
6. Informatyki 45
7. Geometrii i grafiki in˝ynierskiej 30
8. Zarzàdzania 30
9. Prawa 30B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCHTreÊci kszta∏cenia w
zakresie: 450 37
1. Prawnej ochrony pracy
2. Psychologii i socjologii
3. Fizjologii pracy i higieny przemys∏owej
4. Ochrony Êrodowiska
8. Oceny ryzyka zawodowego
5. Ergonomii
6. Podstaw bezpieczeƒstwa i higieny pracy
7. Analizy i oceny zagro˝eƒ
9. Organizacji, zadaƒ i metod pracy s∏u˝by bezpieczeƒstwa i
higieny pracy
10. Badania wypadków przy pracy i chorób zawodowych11. Ochrony
przeciwpo˝arowej i ratownictwa
godziny ECTS
A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH 420 35
B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH 450 37Razem 870 72
www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13642 — Poz. 1407
3. TREÂCI I EFEKTY KSZTA¸CENIA
A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH
1. Kszta∏cenie w zakresie matematyki
TreÊci kszta∏cenia: Ciàgi liczbowe — w∏aÊciwoÊci,granica. Liczby
zespolone. Rachunek macierzo-wy i wektorowy. Funkcje — liniowe,
ciàg∏e, jed-nej i wielu zmiennych. Rachunek ró˝niczkowyi ca∏kowy
jednej i wielu zmiennych. Szeregi licz-bowe. Równania ró˝niczkowe
zwyczajne. Analizadynamiki zjawisk. Metody opisu
statystycznego.Elementy rachunku prawdopodobieƒstwa. Danei
podstawowe normy statystyczne. Zmienna lo-sowa, podstawowe rozk∏ady
zmiennych loso-wych. Rozk∏ady z prób. Przedzia∏y ufnoÊci.
Testo-wanie hipotez statystycznych. Statystyczna mia-ra
wspó∏zale˝noÊci zjawisk. Techniki losowaniaprób. Projektowanie
eksperymentów statystycz-nych.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:stosowania matematyki i statystyki w opisie zja-wisk;
konstruowania modeli matematycznychi ich wykorzystywania w
rozwiàzywaniu zagad-nieƒ bezpieczeƒstwa i higieny pracy.
2. Kszta∏cenie w zakresie fizyki technicznej
TreÊci kszta∏cenia: Statyka, kinematyka i dynami-ka punktu
materialnego i uk∏adu punktów mate-rialnych. Mechanika cia∏a
sztywnego. Ruchdrgajàcy. Mechanika relatywistyczna. Grawita-cja.
Kinetyczna teoria gazów. Termodynamika.Równowaga faz — przejÊcia
fazowe. Kinetykafizyczna. Równowaga uk∏adów p∏askich i
prze-strzennych (wyznaczanie wielkoÊci podporo-wych). Stany
napr´˝eƒ i przemieszczenia ele-mentów konstrukcji. ElektrycznoÊç i
magne-tyzm. Obwody elektryczne pràdu sta∏ego i prze-miennego. Moc i
energia w obwodach jednofa-zowych i trójfazowych. Maszyny pràdu
sta∏ego— w∏aÊciwoÊci ruchowe. Maszyny pràdu prze-miennego — zasada
budowy i dzia∏ania. Uk∏adysterowania. Optyka liniowa i falowa.
Oddzia∏y-wania fundamentalne, elementarne sk∏adnikimaterii, budowa
atomu, budowa jàdra, kwanty.Przyrzàdy pó∏przewodnikowe. Elementy
bezz∏à-czowe, diody, tranzystory, wzmacniacze mocy.Uk∏ady
prostownikowe i zasilajàce. Elementytechniki mikroprocesorowej.
Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:pomiaru i
okreÊlania wielkoÊci fizycznych; rozu-mienia i analizy zjawisk
fizycznych; wykorzysty-wania wiedzy z zakresu fizyki w
technice.
3. Kszta∏cenie w zakresie chemii i technologii che-micznej
TreÊci kszta∏cenia: Podstawowe poj´cia i prawachemii.
W∏aÊciwoÊci fizyczne i chemiczne pier-wiastków. Budowa atomu i
czàsteczki, wiàzaniachemiczne. Wybrane klasy zwiàzków chemicz-nych
— nazewnictwo. Otrzymywanie i w∏aÊciwo-Êci wybranych zwiàzków
nieorganicznych i orga-nicznych. Mechanizmy powstawania
zwiàzkówchemicznych. Typy reakcji chemicznych. Stanyskupienia
materii. Kataliza. Elementy elektroche-mii. Podstawy technologii
chemicznej. Rozwój
metody technologicznej — koncepcja chemicznai technologiczna,
projekt procesowy. Zasadytechnologiczne. Analiza stechiometryczna,
ter-modynamiczna i kinetyczna procesu chemiczne-go. Bilans masowy i
cieplny. Schematy techno-logiczne. Reaktory chemiczne. Zagro˝enia
dlazdrowia i ˝ycia stwarzane przez substancje che-miczne i procesy
chemiczne. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:rozumienia i stosowania wiedzy chemicznejw
bezpieczeƒstwie i higienie pracy; zapobieganiazagro˝eniom w
procesach chemicznych.
4. Kszta∏cenie w zakresie materia∏oznawstwa
TreÊci kszta∏cenia: Podstawowe w∏aÊciwoÊci ma-teria∏ów:
wytrzyma∏oÊciowe — rozciàganie, zgi-nanie, Êciskanie, skr´canie;
zm´czeniowe; trybo-logiczne — cierne i Êlizgowe; cieplne —
przewod-noÊciowe i izolacyjne, ˝aroodporne i
termo-wytrzyma∏oÊciowe; elektryczne — przewodno-Êciowe,
odpornoÊciowe na dzia∏anie otoczenia— atmosferycznego, chemicznego
i biologiczne-go; technologiczne — w zakresie
obrabialnoÊci,lejnoÊci, termoplastycznoÊci i
utwardzalnoÊci.Podstawowe elementy struktury,
technologiiotrzymywania i modyfikacji wa˝nych techno-logicznie
materia∏ów. Stopy ˝elaza i w´gla: stale,˝eliwa, materia∏y szkliste.
Stale stopowe. Stopymetali kolorowych: bràz, mosiàdz. Stopy
alumi-nium. Materia∏y do pracy w obni˝onych i pod-wy˝szonych
temperaturach. Polimery i tworzywasztuczne. Materia∏y ceramiczne.
Kompozytyw∏ókniste o osnowie ceramicznej i metalicznej. Efekty
kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:stosowania materia∏ów o
okreÊlonych w∏aÊciwo-Êciach; oceny wp∏ywu materia∏ów na
bezpie-czeƒstwo u˝ytkowania wyrobów.
5. Kszta∏cenie w zakresie technik wytwarzania
TreÊci kszta∏cenia: Procesy wytwarzania mate-ria∏ów
in˝ynierskich — rola doboru materia∏ów.Procesy technologiczne
kszta∏towania strukturyi w∏aÊciwoÊci in˝ynierskich stopów metali —
ob-róbka cieplna, metalurgia proszków, wytwarza-nie i kszta∏towanie
materia∏ów ceramicznych,szkie∏ oraz materia∏ów polimerowych i
kompo-zytowych, odlewanie i obróbka plastyczna meta-li i stopów.
Obróbka ubytkowa. Technologiekszta∏towania postaci geometrycznej.
Obróbkapowierzchniowa i cieplno-chemiczna. Ci´cie ter-miczne,
∏àczenie, spajanie. Przebieg i organiza-cja monta˝u. Technologia
maszyn — maszy-ny technologiczne. Procesy technologicznew
budownictwie, elektrotechnice, elektronicei optoelektronice.
Projektowanie maszyn. Pro-jektowanie materia∏owe procesów
wytwarzania.Komputerowe wspomaganie projektowaniaprocesów
technologicznych (CMA — ComputerAided Manufacturing). Podstawy
organizacjiprodukcji. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:rozumienia i wykorzystywania procesów
techno-logicznych; oceny oddzia∏ywania procesów tech-nologicznych
na cz∏owieka; podejmowania dzia-∏aƒ profilaktycznych.
www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13643 — Poz. 1407
6. Kszta∏cenie w zakresie informatyki
TreÊci kszta∏cenia: Architektura systemów kom-puterowych. Bazy
danych i relacyjne bazy da-nych. Kompilatory. J´zyki programowania.
Pro-gramowanie proceduralne i obiektowe. Analizaobrazu i
przetwarzanie sygna∏ów. Podstawysztucznej inteligencji — bazy
wiedzy i systemyeksperckie w zastosowaniu do systemów
kom-puterowego wspomagania zarzàdzania i kiero-wania. Sieci
komputerowe — klasyfikacja, archi-tektura, protoko∏y. Sprz´t
sieciowy, oprogramo-wanie. Zarzàdzanie sieciami. Zasady pracy w
sie-ciach komputerowych. Wersje sieciowe oprogra-mowania
u˝ytkowego. Internet. Hipertekst. Me-tody zapewnienia
bezpieczeƒstwa w systemachinformatycznych. Informacje i us∏ugi
sieciowe.Komputerowe wspomaganie w systemach za-rzàdzania i
kierowania.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:korzystania z sieci komputerowych i aplikacji
sie-ciowych; korzystania z komputerowego wspo-magania w zarzàdzaniu
bezpieczeƒstwem i higie-nà pracy.
7. Kszta∏cenie w zakresie geometrii i grafiki in˝y-nierskiej
TreÊci kszta∏cenia: Geometryczne podstawy ry-sunku technicznego
— rzutowanie równoleg∏ei prostokàtne. Aksonometria jako
podstawowaforma tworzenia rysunków poglàdowych (szkico-wanie
odr´czne). G∏ówne formy zapisu graficz-nego zalecane przez normy —
rzutowanie, prze-kroje rysunkowe, wymiarowanie. Normalizacjaw
rysunku technicznym. Odwzorowanie i wymia-rowanie elementów maszyn.
Schematy i rysunkiz∏o˝eniowe. Graficzne przedstawianie
po∏àczeƒelementów maszyn. Oznaczanie cech powierzch-ni elementów.
Techniki komputerowe (CAD —Computer Aided Design) jako narz´dzie
wspo-magajàce opracowanie graficzne dokumentacjitechnicznej i
ofertowej.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:wykonywania i interpretacji rysunków technicz-nych;
wykorzystywania technik komputerowychdo opracowywania dokumentacji
technicznej.
8. Kszta∏cenie w zakresie zarzàdzania
TreÊci kszta∏cenia: Synergia i efekt organizacyjny.Sterowanie,
kierowanie a zarzàdzanie. Proces za-rzàdzania — planowanie,
organizowanie, zatrud-nianie, kierowanie, motywowanie,
kontrolowa-nie. Cechy i cele organizacji — jej cz´Êci sk∏ado-we.
Struktury organizacyjne — typy struktur, ichprojektowanie ze
szczególnym uwzgl´dnieniemwarunków techniczno-technologicznych.
Reor-ganizacja. Procesy informacyjno-decyzyjne. Isto-ta, metody,
techniki i style zarzàdzania.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:wykorzystania zasad zarzàdzania w funkcjono-waniu
przedsi´biorcy.
9. Kszta∏cenie w zakresie prawa
TreÊci kszta∏cenia: Elementy prawa — konstytu-cyjnego,
administracyjnego, cywilnego i karne-go. Prawo gospodarcze —
poj´cie i zakres,przedsi´biorcy i ich mienie, obrót
gospodarczy.
Administracyjno-prawne warunki wykonywaniadzia∏alnoÊci
gospodarczej. Zobowiàzania. Ochro-na w∏asnoÊci przemys∏owej.Efekty
kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:rozumienia systemu
prawnego w Polsce i UniiEuropejskiej; interpretowania i stosowania
prawa.
B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH
1. Kszta∏cenie w zakresie prawnej ochrony pracy
TreÊci kszta∏cenia: Znaczenie poj´cia prawnejochrony pracy.
èród∏a prawnej ochrony pracy —ustawy, rozporzàdzenia, uk∏ady
zbiorowe pracy,regulaminy, normy. Obowiàzek pracodawcyi pracobiorcy
przestrzegania przepisów i zasadbezpieczeƒstwa i higieny pracy.
Obowiàzki pro-ducentów i u˝ytkowników Êrodków produkcjiw zakresie
bezpieczeƒstwa i higieny pracy. Profi-laktyczna ochrona zdrowia —
zapobieganie cho-robom zawodowym i innym schorzeniom zwià-zanym z
pracà. Wspó∏praca ze s∏u˝bà medycynypracy. Szkolenia pracowników w
zakresie bezpie-czeƒstwa i higieny pracy. Ârodki ochrony
pracy.Szczegó∏owa ochrona pracy — wzmo˝onaochrona pracy kobiet,
wzmo˝ona ochrona pracym∏odocianych, specjalna ochrona pracy
osóbniepe∏nosprawnych. Analiza spo∏ecznych i eko-nomicznych skutków
nieprzestrzegania przepi-sów ochrony pracy. Kontrola
przestrzeganiaprzepisów dotyczàcych ochrony pracy.
Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:rozumienia i
interpretowania przepisów dotyczà-cych ochrony pracy;
wykorzystywania przepisówdotyczàcych ochrony pracy w dzia∏aniach
narzecz kszta∏towania bezpiecznych i higienicznychwarunków
pracy.
2. Kszta∏cenie w zakresie psychologii i socjologii
TreÊci kszta∏cenia: Dobór do pracy i proces ada-ptacji zawodowej
pracownika. Motywowanie pra-cowników do bezpiecznej pracy — wzorce
bez-piecznego post´powania, metody i Êrodki moty-wowania
pracowników. Znaczenie relacji mi´dzypracownikami w zak∏adzie pracy
— wspó∏praca,konflikt, alienacja. Nawyki i rutyna w zachowa-niach
wobec zagro˝eƒ. OsobowoÊç w postrzega-niu i ocenie zagro˝eƒ. Stres
zawodowy — przyczy-ny, konsekwencje, metody ograniczania.
Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykorzystywania
wiedzy z zakresu psychologiii socjologii w dzia∏aniach na rzecz
tworzenia bez-piecznych i higienicznych warunków pracy orazpoprawy
kultury bezpieczeƒstwa w pracy.
3. Kszta∏cenie w zakresie fizjologii pracy i
higienyprzemys∏owej
TreÊci kszta∏cenia: Fizjologiczna definicja pracy.ZdolnoÊç do
wysi∏ku i ogólna wydolnoÊç fizycz-na cz∏owieka. Wydatek
energetyczny i metody je-go pomiaru. Fizjologiczna krzywa pracy.
Zm´cze-nie. Wp∏yw warunków pracy na wydajnoÊç —mikroklimat, ha∏as,
drgania mechaniczne, oÊwie-tlenie, promieniowanie
elektromagnetyczne, py-∏y i substancje toksyczne. Organizacyjne
metodypoprawy warunków pracy.
www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13644 — Poz. 1407
Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykorzystywania
wiedzy z zakresu fizjologiii higieny przemys∏owej w dzia∏aniach na
rzeczergonomii i ochrony zdrowia pracowników.
4. Kszta∏cenie w zakresie ochrony Êrodowiska
TreÊci kszta∏cenia: Cele i znaczenie ochrony Êro-dowiska. Metody
zapobiegania zanieczyszczaniuatmosfery. Ochrona wód
powierzchniowych. Za-nieczyszczanie gleby — ochrona powierzchni
zie-mi. Odnawialne i alternatywne êród∏a energii.Cele i zadania
monitoringu Êrodowiskowego.Przeciwdzia∏anie zanieczyszczeniu
Êrodowiska.Zanieczyszczenie Êrodowiska a stan
zdrowiacz∏owieka.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:rozumienia celów i zadaƒ ochrony
Êrodowiska;wykorzystywania wiedzy z zakresu ochrony Êro-dowiska w
kontekÊcie zdrowia Êrodowiskowego.
5. Kszta∏cenie w zakresie ergonomii
TreÊci kszta∏cenia: Przedmiot, zakres i cele ergo-nomii.
Semantyczne aspekty ergonomii. Metodystosowane w ergonomii.
Kierunki dzia∏alnoÊciergonomicznej — ergonomia koncepcyjna i
ko-rekcyjna. Standardy i normy w ergonomii. Uk∏ad„cz∏owiek —
maszyna — Êrodowisko” (c-m-s) —podmiot i przedmiot badaƒ
ergonomicznych. Ro-la pracy w ˝yciu cz∏owieka. Skutki
wykonywaniapracy przez cz∏owieka. Przebieg procesów infor-macyjnych
w uk∏adzie c-m-s. Problematyka pracyfizycznej w uk∏adzie c-m-s.
Przestrzenne kszta∏to-wanie stanowiska pracy w uk∏adzie c-m-s.
Orga-nizacja produkcji i stanowiska roboczego. Posta-wa przy pracy.
Wymagania antropometrycznew projektowaniu stanowiska pracy w
uk∏adziec-m-s. Ergonomiczna analiza ucià˝liwoÊci i szko-dliwoÊci
pracy.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:oceny i
organizowania stanowisk pracy zgodniez zasadami ergonomii.
6. Kszta∏cenie w zakresie podstaw bezpieczeƒ-stwa i higieny
pracy
TreÊci kszta∏cenia: Tradycyjne i wspó∏czesne uj´-cie
problematyki bezpieczeƒstwa i higieny pracy.Prawne aspekty
bezpieczeƒstwa i higieny pracyw uregulowaniach krajowych — ustawa —
Ko-deks pracy, rozporzàdzenia, Polskie Normy.Prawne aspekty
bezpieczeƒstwa i higieny pracyw uregulowaniach mi´dzynarodowych.
Zasadykszta∏towania bezpieczeƒstwa i higieny pracy —wymagania dla
budynków i pomieszczeƒ pracyi ich wyposa˝enia, wymagania dla maszyn
i in-nych urzàdzeƒ technicznych, systemy ocenyzgodnoÊci wyrobów.
Ârodki ochrony zbioroweji indywidualnej. Profilaktyka ochrony
zdrowiapracujàcych. Mierniki oceny stanu bezpieczeƒ-stwa i higieny
pracy. Skutki nieprzestrzeganiaprzepisów i zasad bezpieczeƒstwa i
higieny pra-cy. Wypadki przy pracy. Efekty kszta∏cenia —
umiej´tnoÊci i kompetencje:rozumienia celów i zadaƒ s∏u˝by
bezpieczeƒstwai higieny pracy; wykorzystywania wiedzy z zakre-su
bezpieczeƒstwa i higieny pracy.
7. Kszta∏cenie w zakresie analizy i oceny zagro˝eƒ
TreÊci kszta∏cenia: Czynniki szkodliwe dla zdro-wia — ucià˝liwe
i niebezpieczne. Zagro˝enie, na-ra˝enie, ryzyko zawodowe. Elementy
metrologii.Najwy˝sze dopuszczalne st´˝enia (NDS) oraz naj-wy˝sze
dopuszczalne nat´˝enia (NDN) czynni-ków szkodliwych dla zdrowia w
Êrodowisku pra-cy. Normy i zalecenia. WartoÊç chwilowa i pu∏a-powa
st´˝enia. Pomiary chwilowe i dozymetrycz-ne. Metody i systemy
pomiarowe czynników Êro-dowiska pracy. Model liniowy i progowy
szkodli-woÊci. Ocena obcià˝enia fizycznego — pomiarwydatku
energetycznego. Ocena zagro˝eƒ zestrony czynników
niebezpiecznych.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:identyfikacji i pomiaru czynników wyst´pujàcychw
Êrodowisku pracy; oceny zagro˝eƒ, jakie mogàstwarzaç czynniki
wyst´pujàce w Êrodowiskupracy.
8. Kszta∏cenie w zakresie oceny ryzyka zawodo-wego
TreÊci kszta∏cenia: Podstawowe poj´cia z zakresuoceny ryzyka
zawodowego. Akty prawne doty-czàce oceny ryzyka zawodowego.
Statystycznei fizyczne modele niezawodnoÊci obiektów. Nie-zawodnoÊç
ludzka. JakoÊciowe i iloÊciowe meto-dy oceny ryzyka. Ryzyko w
procesach podejmo-wania decyzji. Metody analizy i oceny ryzyka
—analiza bezpieczeƒstwa pracy, analiza z zastoso-waniem list
kontrolnych, metoda HAZOP (Hazardand Operability Study), metoda
drzewa b∏´dów,metoda drzewa zdarzeƒ. Zasady szacowaniai oceny
ryzyka zawodowego. Organizacja ocenyryzyka zawodowego w
przedsi´biorstwie. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:dokonywania analizy i oceny ryzyka zawodowe-go
zwiàzanego z wykonywanà pracà.
9. Kszta∏cenie w zakresie organizacji, zadaƒ i me-tod pracy
s∏u˝by bezpieczeƒstwa i higieny pracy
TreÊci kszta∏cenia: Kwalifikacje i zasady zatrud-niania
pracowników s∏u˝by bezpieczeƒstwai higieny pracy (bhp). Zadania i
uprawnienia pra-cowników s∏u˝by bhp. Metody pracy s∏u˝by
bhp.Kontrola przestrzegania przepisów i zasad bhp.Analiza stanu
bhp. Ocena planów i dokumentacjidotyczàcych modernizacji zak∏adu
pracy. Ocenaspe∏niania wymagaƒ bhp przez przekazywane dou˝ytku
obiekty budowlane, w których przewidujesi´ pomieszczenia pracy,
urzàdzenia produkcyjnei inne majàce wp∏yw na warunki pracy.
Ocenaspe∏niania wymagaƒ bhp w stosowanych i nowowprowadzanych
procesach produkcyjnych. Oko-licznoÊci i przyczyny wypadków przy
pracy orazwyp∏ywajàce z nich wnioski profilaktyczne. Oce-na ryzyka
zawodowego. Wspó∏praca z komórka-mi i s∏u˝bami zak∏adu pracy oraz
instytucjami ze-wn´trznymi w realizacji zadaƒ z zakresu bhp.
Po-pularyzowanie problematyki bezpieczeƒstwai higieny pracy.Efekty
kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:identyfikowania zadaƒ
s∏u˝by bhp; stosowaniametod odpowiednich do zadaƒ s∏u˝by bhp;
w∏a-Êciwego organizowania pracy s∏u˝by bhp.
www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13645 — Poz. 1407
10. Kszta∏cenie w zakresie badania wypadków przypracy i chorób
zawodowych
TreÊci kszta∏cenia: Definicja wypadków przy pra-cy. Cechy
wypadków przy pracy — nag∏oÊç zda-rzenia, przyczyna zewn´trzna,
zwiàzek z pracà.Orzecznictwo sàdowe. Wypadki traktowane narówni z
wypadkami przy pracy. Zg∏aszanie wy-padków przy pracy. Ustalanie
okolicznoÊci i przy-czyn wypadków przy pracy. Dokumentacja
wy-padków przy pracy. Metody badania wypadkówprzy pracy. Wykaz
chorób zawodowych. Post´-powanie w przypadku chorób zawodowych.
Roz-poznawanie chorób zawodowych. Zg∏aszaniepodejrzenia choroby
zawodowej. Ocena nara˝e-nia zawodowego. Orzekanie o rozpoznaniu
cho-roby zawodowej. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:dokonywania analizy wypadków przy pracy;ustalania
okolicznoÊci i przyczyn wypadków przypracy; post´powania w
przypadku chorób zawo-dowych.
11. Kszta∏cenie w zakresie ochrony przeciwpo˝aro-wej i
ratownictwa
TreÊci kszta∏cenia: Regulacje prawne w zakresieochrony
przeciwpo˝arowej w Polsce. Organiza-cja ochrony przeciwpo˝arowej.
Podstawowe po-j´cia, zjawiska i procesy dotyczàce palenia
si´materia∏ów. Sprz´t i Êrodki gaÊnicze. Technicznesystemy
zabezpieczeƒ — przeciwpo˝arowe za-opatrzenie wodne (systemy
ostrzegawcze, sta∏eurzàdzenia gaÊnicze, êród∏a wody dla
celówprzeciwpo˝arowych). Metody rozpoznawaniazagro˝eƒ po˝arowych.
Przyczyny po˝arów. Zasa-dy post´powania w przypadku po˝aru —
dzia∏a-nia ratowniczo-gaÊnicze. System zintegrowane-go ratownictwa
w Polsce — zasady funkcjono-wania. Zarzàdzanie kryzysowe podczas
kl´sk ˝y-wio∏owych — powodzi, po˝aru. Psychologiczneaspekty dzia∏aƒ
ratunkowych — zagadnieniaetyczne i spo∏eczne. Organizacja akcji
ratowni-czej na miejscu zdarzenia. Pierwsza pomoc. Efekty
kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:oceny zagro˝eƒ po˝arowych;
post´powaniaw przypadku po˝aru; podejmowania dzia∏aƒ
ra-towniczo-gaÊniczych; udzielania pierwszej po-mocy.
IV. PRAKTYKI
Praktyki powinny trwaç nie krócej ni˝ 6 tygodni.
Zasady i form´ odbywania praktyk ustala jednost-ka uczelni
prowadzàca kszta∏cenie.
V. INNE WYMAGANIA
1. Programy nauczania powinny przewidywaç zaj´ciaz zakresu
wychowania fizycznego — w wymiarze60 godzin, którym mo˝na przypisaç
do 2 punktówECTS; j´zyków obcych — w wymiarze 120 godzin,którym
nale˝y przypisaç 5 punktów ECTS; techno-logii informacyjnej — w
wymiarze 30 godzin, któ-rym nale˝y przypisaç 2 punkty ECTS. TreÊci
kszta∏-cenia w zakresie technologii informacyjnej: podsta-wy
technik informatycznych, przetwarzanie tek-stów, arkusze
kalkulacyjne, bazy danych, grafika
mened˝erska i/lub prezentacyjna, us∏ugi w
sieciachinformatycznych, pozyskiwanie i przetwarzanie in-formacji —
powinny stanowiç co najmniej odpo-wiednio dobrany podzbiór
informacji zawartychw modu∏ach wymaganych do uzyskania
Europej-skiego Certyfikatu Umiej´tnoÊci Komputerowych(ECDL —
European Computer Driving Licence).
2. Programy nauczania powinny zawieraç treÊci z za-kresu
ekonomii lub poszerzajàce wiedz´ humani-stycznà w wymiarze nie
mniejszym ni˝ 60 godzin,którym nale˝y przypisaç nie mniej ni˝ 3
punktyECTS.
3. Programy nauczania powinny przewidywaç zaj´ciaz zakresu
ochrony w∏asnoÊci intelektualnej.
4. Przynajmniej 60 % zaj´ç powinny stanowiç çwicze-nia
audytoryjne, laboratoryjne, projektowe lub tere-nowe.
5. Za przygotowanie pracy dyplomowej (projektu in-˝ynierskiego)
i przygotowanie do egzaminu dyplo-mowego student otrzymuje 15
punktów ECTS.
ZALECENIA
1. Wskazana jest znajomoÊç j´zyka angielskiego.
2. Przy tworzeniu programów nauczania mogà byçstosowane kryteria
FEANI (Federation Europ¯enned`Associations Nationales
d`Ing¯nieurs).
B. STUDIA DRUGIEGO STOPNIA
I. WYMAGANIA OGÓLNE
Studia drugiego stopnia trwajà nie krócej ni˝ 3 se-mestry.
Liczba godzin zaj´ç nie powinna byç mniejszani˝ 900. Liczba punktów
ECTS nie powinna byç mniej-sza ni˝ 90.
II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA
Absolwent powinien posiadaç — rozszerzonàw stosunku do studiów
pierwszego stopnia — wiedz´z zakresu nauk matematycznych,
technicznych i eko-nomicznych oraz umiej´tnoÊci rozwiàzywania
proble-mów z zakresu bezpieczeƒstwa i higieny pracy (bhp).Powinien
umieç korzystaç z profesjonalnego oprogra-mowania, prowadziç
badania, analizowaç, oceniaçi porównywaç alternatywne rozwiàzania,
proponowaçi optymalizowaç nowe rozwiàzania oraz
samodzielnieanalizowaç problemy z zakresu bezpieczeƒstwa i hi-gieny
pracy. Absolwent powinien posiadaç umiej´tno-Êci organizowania
pracy, w tym dzia∏aƒ zapobiegajà-cych wypadkom przy pracy i
chorobom zawodowym.Powinien umieç: kontrolowaç przestrzeganie
przepi-sów i zasad bhp, wykonywaç analizy z zakresu bezpie-czeƒstwa
i higieny pracy, oceniaç ryzyko zawodowe,opracowywaç i wdra˝aç
systemy zarzàdzania bezpie-czeƒstwem i higienà pracy, organizowaç i
prowadziçprace badawcze i rozwojowe — w szczególnoÊci pro-jektowaç
i wdra˝aç rozwiàzania techniczne i organiza-cyjne minimalizujàce
skutki oddzia∏ywania procesupracy na cz∏owieka. Absolwent powinien
post´powaçzgodnie z zasadami etyki zawodowej. Absolwent po-winien
byç przygotowany do pracy w: s∏u˝bie bezpie-czeƒstwa i higieny
pracy u ma∏ych, Êrednich i du˝ych
www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13646 — Poz. 1407
przedsi´biorców, administracji paƒstwowej, samorzà-dowej,
gospodarczej i oÊwiatowej w zakresie proble-matyki bezpieczeƒstwa i
higieny pracy oraz instytu-cjach zajmujàcych si´ poradnictwem i
upowszechnia-niem wiedzy z zakresu bezpieczeƒstwa i higieny
pracy.Absolwent powinien byç przygotowany do pracy
w biurach projektowych i doradczych jako ekspertw zakresie
bezpieczeƒstwa i higieny pracy, a tak˝e doprowadzenia w∏asnej
dzia∏alnoÊci gospodarczej w za-kresie us∏ug dotyczàcych
bezpieczeƒstwa i higienypracy. Absolwent powinien byç przygotowany
do pod-j´cia studiów trzeciego stopnia (doktoranckich).
III. RAMOWE TREÂCI KSZTA¸CENIA
1. GRUPY TREÂCI KSZTA¸CENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ¢å
ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINI-MALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
3. TREÂCI I EFEKTY KSZTA¸CENIA
A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH
1. Kszta∏cenie w zakresie matematycznego wspo-magania
decyzji
TreÊci kszta∏cenia: Elementy matematyki stoso-wanej —
programowanie matematyczne, teoriagrafów i sieci, zbiory rozmyte,
teoria funkcji de-cyzyjnych, teoria gier. Optymalizacja —
zbiórrozwiàzaƒ dopuszczalnych, kryterium jakoÊci,minimalizacja i
maksymalizacja funkcji rzeczywi-stej, zadania optymalizacji z dwoma
i wielomakryteriami. Optymalizacje wielokryterialne. Mo-delowanie
preferencji. Optymalizacja hierar-chiczna. Optymalizacja w
warunkach niepewno-Êci. Rozwiàzanie kompromisowe.
Kolektywnepodejmowanie decyzji optymalnych. Gry decy-zyjne,
strategiczne i kooperacyjne. Formu∏owa-nie problemów z zakresu
bezpieczeƒstwa i higie-ny pracy z zastosowaniem optymalizacji
wielo-kryterialnej.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:stosowania metod matematycznych w podejmo-waniu
decyzji.
B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH
1. Kszta∏cenie w zakresie zarzàdzania bezpieczeƒ-stwem i higienà
pracy
TreÊci kszta∏cenia: Istota zarzàdzania bezpieczeƒ-stwem i
higienà pracy. Cele i zadania zarzàdzaniabezpieczeƒstwem i higienà
pracy. Uregulowanianormatywne zwiàzane z zarzàdzaniem
bezpie-czeƒstwem i higienà pracy. Za∏o˝enia do projek-tu systemu
zarzàdzania bezpieczeƒstwem i higie-nà pracy. Przeglàd wst´pny
zak∏adu. Analiza sta-nu bezpieczeƒstwa i higieny pracy zak∏adu.
Roz-poznanie systemowe zak∏adu (wydzia∏u, oddzia-∏u). Raport
koƒcowy. Projektowanie systemu za-rzàdzania bezpieczeƒstwem i
higienà pracy. Da-ne wyjÊciowe do projektu — definicje, dokumen-ty,
nazwy przywo∏ywane w projekcie. Wymaga-nia projektowanego systemu
zarzàdzania bez-pieczeƒstwem i higienà pracy. Plan wdra˝aniasystemu
zarzàdzania bezpieczeƒstwem i higienàpracy. Wdra˝anie i
eksploatacja systemu zarzà-dzania bezpieczeƒstwem i higienà pracy.
Zobo-wiàzania zak∏adu wynikajàce z wdra˝ania i eks-ploatacji
systemu zarzàdzania bezpieczeƒstwemi higienà pracy (SZBHP).
ÂwiadomoÊç personelu
godziny ECTS
A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH 30 4
B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH 240 27
Razem 270 31
2. GRUPY TREÂCI KSZTA¸CENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ¢å
ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINI-MALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
godziny ECTS
A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCHTreÊci kszta∏cenia w zakresie: 30
4
1. Matematycznego wspomagania decyzji 30
B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCHTreÊci kszta∏cenia w zakresie: 240
27
1. Zarzàdzania bezpieczeƒstwem i higienà pracy
2. Bezpieczeƒstwa procesowego
3. Metod zwalczania zagro˝eƒ
4. Projektowania ergonomicznego
5. Metod szkolenia w obszarze bezpieczeƒstwa i higieny pracy
6. Ekonomiki przedsi´wzi´ç z zakresu bezpieczeƒstwa i higieny
pracy
7. Komputerowego wspomagania s∏u˝by bezpieczeƒstwa i higieny
pracy
www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13647 — Poz. 1407
a wdra˝anie systemu. Opracowanie i wdra˝aniedokumentacji
systemowej. Komunikowanie si´w sprawach wdra˝anego systemu.
Strukturawdra˝ajàca system — odpowiedzialnoÊç. Szkole-nie
audytorów. Integracja systemów zarzàdzaniajakoÊcià (SZJ),
zarzàdzania Êrodowiskiem (SZÂ)oraz zarzàdzania bezpieczeƒstwem i
higienà pra-cy (SZBHP).Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:projektowania, wdra˝ania i eksploatacji
systemuzarzàdzania bezpieczeƒstwem i higienà pracy.
2. Kszta∏cenie w zakresie bezpieczeƒstwa proceso-wego
TreÊci kszta∏cenia: Mi´dzynarodowe akty prawnew zakresie
bezpieczeƒstwa procesowego. Audytbezpieczeƒstwa instalacji
procesowej. Systemrejestracji i dokumentacji dotyczàcej transportui
sk∏adowania odpadów niebezpiecznych — zna-kowanie, karty
charakterystyki substancji niebez-piecznych. Zasady transportu
materia∏ów nie-bezpiecznych — procedury post´powania w sy-tuacjach
awaryjnych. Zagro˝enia zwiàzane zesk∏adowaniem odpadów
niebezpiecznych — ist-niejàce technologie
zagospodarowywania,unieszkodliwiania i sk∏adowania ró˝nych
odpa-dów. Zasady przygotowywania raportów bezpie-czeƒstwa i planów
operacyjno-ratowniczych.Systemy wczesnego wykrywania zagro˝eƒi
ostrzegania przed zagro˝eniami oraz likwidacjizagro˝eƒ.Efekty
kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:stosowania zasad
bezpieczeƒstwa procesowegow pracy.
3. Kszta∏cenie w zakresie metod zwalczania zagro-˝eƒ
TreÊci kszta∏cenia: Systematyka zagro˝eƒ. Meto-dy i techniki
zapobiegania zagro˝eniom oraz re-dukcji i eliminacji zagro˝eƒ.
Zagro˝enia mecha-niczne. ElektrycznoÊç statyczna — energia
elek-tryczna. Wy∏adowania atmosferyczne, ochronaodgromowa.
Zagro˝enia po˝arowe i wybucho-we. Ha∏as. Drgania mechaniczne. Pola
elektro-magnetyczne. Promieniowanie optyczne. Sub-stancje
chemiczne. Py∏y i aerozole.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:stosowania metod zapobiegania zagro˝eniomoraz redukcji
i eliminowania zagro˝eƒ.
4. Kszta∏cenie w zakresie projektowania ergono-micznego
TreÊci kszta∏cenia: Ewolucja celów i wartoÊciw projektowaniu
obiektów technicznych. Zasadyprojektowania ergonomicznego. Procesy
projek-towe w ergonomicznej dzia∏alnoÊci korekcyjneji koncepcyjnej.
Zagadnienia projektowe i ergo-nomiczne kryteria decyzyjne. Listy
Fittsa do po-dzia∏u zadaƒ w systemie. Zasady ekonomiki ru-chów w
projektowaniu procesu pracy. Projekto-wanie architektury maszyn z
wykorzystaniemdanych antropometrycznych. Projektowanie
roz-mieszczenia elementów stanowiska pracy. Zasa-dy optymalizacji
obcià˝enia psychicznego. Zasa-
dy doboru i rozmieszczania urzàdzeƒ sygnaliza-cyjnych i
sterowniczych. Projektowanie rozwià-zaƒ zmniejszajàcych ha∏as.
ProjektowanieoÊwietlenia miejsca pracy. Zasady
kszta∏towaniamikroklimatu i jakoÊci powietrza w pomieszcze-niu.
Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:projektowania z
wykorzystaniem zasad ergono-mii.
5. Kszta∏cenie w zakresie metod szkolenia w ob-szarze
bezpieczeƒstwa i higieny pracy
TreÊci kszta∏cenia: Psychologia w nauczaniu —procesy psychiczne
warunkujàce efektywnoÊçuczenia si´, rola wyk∏adowcy podczas
nauczania,kreowanie klimatu sprzyjajàcego efektywnemuszkoleniu.
Nauczanie doros∏ych — kszta∏cenie,szkolenie, doskonalenie,
dokszta∏canie, eduka-cja, dydaktyka, metodyka, andragogika,
kwalifi-kacje zawodowe. Projektowanie procesu dydak-tycznego.
Organizacja szkolenia — rola i zadaniaorganizatora szkolenia,
kryteria doboru wyk∏a-dowców, zasady przeprowadzania hospitacji,
za-sady przeprowadzania egzaminów, prowadzeniedokumentacji
szkolenia. Metody prowadzeniazaj´ç dydaktycznych — stosowanie metod
inter-aktywnych, dobór materia∏ów dydaktycznych,ocena skutecznoÊci
prowadzonych zaj´ç. Metodyi formy popularyzacji problematyki
bezpieczeƒ-stwa i higieny pracy. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci
i kompetencje:nowoczesnego prowadzenia zaj´ç dydaktycz-nych.
6. Kszta∏cenie w zakresie ekonomiki przedsi´wzi´çz zakresu
bezpieczeƒstwa i higieny pracy
TreÊci kszta∏cenia: Koszty bezpieczeƒstwa i zdro-wia w pracy
jako nak∏ady na akumulacj´ zaso-bów kapita∏u ludzkiego. Rodzaje
kosztów bezpie-czeƒstwa i zdrowia w pracy. Optymalizacja kosz-tów
bezpieczeƒstwa i zdrowia w pracy. Ekono-miczne aspekty
bezpieczeƒstwa i zdrowia w pra-cy. Koszty wypadków przy pracy i
chorób zawo-dowych. Koszty spo∏eczne wypadków przy pracyi chorób
zawodowych. Koszty dzia∏aƒ profilak-tycznych. Ekonomiczne
instrumenty poprawybezpieczeƒstwa i zdrowia w pracy. Koszty
bez-pieczeƒstwa i zdrowia w pracy w Êwietle polskie-go prawa pracy
oraz przepisów w zakresie ubez-pieczeƒ spo∏ecznych.Efekty
kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:szacowania kosztów
przedsi´wzi´ç z zakresubezpieczeƒstwa i higieny pracy; oceny strat
zwià-zanych z niew∏aÊciwymi warunkami bezpieczeƒ-stwa i higieny
pracy.
7. Kszta∏cenie w zakresie komputerowego wspo-magania s∏u˝by
bezpieczeƒstwa i higieny pracy
TreÊci kszta∏cenia: Bazy danych. Internetowe êró-d∏a informacji
o bezpieczeƒstwie i higienie pracy.Statystyczna karta wypadków przy
pracy. Syste-my wspomagajàce ocen´ ryzyka i kontroli
stanubezpieczeƒstwa. Systemy wspomagajàce bada-nie okolicznoÊci i
przyczyn wypadków przy pra-cy. Przeglàd programów komputerowych
wspo-
www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13648 — Poz. 1407
magajàcych prac´ s∏u˝by bezpieczeƒstwa i higie-ny pracy. Systemy
informacji przestrzennej (GIS— Geographical Information System).
Symula-cja zagro˝eƒ w Êrodowisku wirtualnym.Efekty kszta∏cenia —
umiej´tnoÊci i kompetencje:wykorzystywania technik komputerowych w
re-alizacji zadaƒ s∏u˝by bezpieczeƒstwa i higienypracy.
IV. INNE WYMAGANIA
1. Przynajmniej 60 % zaj´ç powinno byç przeznaczo-ne na
çwiczenia audytoryjne, laboratoryjne, projek-towe lub terenowe.
2. Za przygotowanie pracy magisterskiej i przygoto-wanie do
egzaminu dyplomowego student otrzy-muje 20 punktów ECTS.
Za∏àcznik nr 2
Standardy kszta∏cenia dla kierunku studiów:
Fizjoterapia
A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
I. WYMAGANIA OGÓLNE
Studia pierwszego stopnia trwajà nie krócejni˝ 6 semestrów.
Liczba godzin zaj´ç i praktyk nie po-winna byç mniejsza ni˝ 3 820.
Liczba punktów ECTS(European Credit Transfer System) nie powinna
byçmniejsza ni˝ 180.
II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA
Absolwent powinien uzyskaç wykszta∏cenie i przy-gotowanie
zawodowe — zgodne z wymaganiami obo-wiàzujàcymi w jednostkach
ochrony zdrowia — dopracy z osobami chorymi i
niepe∏nosprawnymi,przede wszystkim w zakresie stosowania
czynnikównaturalnych (fizykalnych) w profilaktyce oraz w
celachleczniczych. Powinien posiadaç predyspozycje psycho-fizyczne
do pracy z ludêmi chorymi i niepe∏nospraw-nymi oraz byç na tyle
sprawnym fizycznie, by mócpoprawnie demonstrowaç i przeprowadzaç
çwiczenia
fizyczne z tymi osobami. Absolwent powinien posia-daç wiedz´ i
umiej´tnoÊci niezb´dne do: kszta∏towa-nia, podtrzymywania i
przywracania sprawnoÊci i wy-dolnoÊci osób w ró˝nym wieku utraconej
lub obni˝o-nej wskutek ró˝nych chorób bàdê urazów; nienagan-nego
wykonywania wszelkich zabiegów fizjoterapeu-tycznych oraz
dostosowywania swych dzia∏aƒ do nad-rz´dnych celów rehabilitacji w
ramach funkcjonowa-nia zespo∏ów rehabilitacyjnych oraz
kontrolowaniaefektywnoÊci procesu fizjoterapii. Absolwent powi-nien
byç przygotowany do pracy w jednostkachochrony zdrowia, oÊrodkach
dla osób niepe∏nospraw-nych, oÊrodkach sportowych oraz szkolnictwie
— poukoƒczeniu specjalnoÊci nauczycielskiej (zgodnie zestandardami
kszta∏cenia przygotowujàcego do wyko-nywania zawodu nauczyciela).
Absolwent powinienznaç j´zyk obcy na poziomie bieg∏oÊci B2
Europejskie-go Systemu Opisu Kszta∏cenia J´zykowego Rady Eu-ropy
oraz umieç pos∏ugiwaç si´ j´zykiem specjali-stycznym z zakresu
kierunku studiów. Absolwent po-winien byç przygotowany do podj´cia
studiów dru-giego stopnia.
III. RAMOWE TREÂCI KSZTA¸CENIA
1. GRUPY TREÂCI KSZTA¸CENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ¢å
ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINI-MALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
godziny ECTS
A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH 405 20
B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH 1110 55
Razem 1515 75
2. SK¸ADNIKI TREÂCI KSZTA¸CENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA
GODZIN ZAJ¢å ZORGANIZOWA-NYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW
ECTS
godziny ECTS
2. Biologii medycznej 15
A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCHTreÊci kszta∏cenia w zakresie: 405
20
3. Fizjologii 75
4. Biochemii 30
1. Anatomii prawid∏owej cz∏owieka 90
5. Biofizyki 15
1 2 3www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13649 — Poz. 1407
3. TREÂCI I EFEKTY KSZTA¸CENIA
A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH
1. Kszta∏cenie w zakresie anatomii prawid∏owejcz∏owieka
TreÊci kszta∏cenia: Budowa koÊci i ich po∏àczeƒ.KoÊci jako
element podporowy, ruchowyi ochronny. Uk∏ad kostno-stawowy i
mi´Êniowyw statyce i dynamice — elementy kostne, wi´za-d∏a i
mi´Ênie jako stabilizatory i ograniczniki ru-chu, ruchomoÊç
stawowa, jednostki funkcjonal-ne i zespo∏y dynamiczne. Uk∏ad
nerwowy — bu-dowa i funkcja, wa˝niejsze oÊrodki i poziomy
ste-rowania ruchami, unerwienie obwodowe, uner-wienie segmentarne.
Uk∏ad krà˝enia i oddycha-nia, topografia drzewa oskrzelowego,
mechanikaoddychania. Ogólna budowa i funkcja narzàdówjamy
brzusznej. Wybrane zagadnienia z anatomiirentgenowskiej i innych
metod obrazowych. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:wykorzystywania wiedzy z zakresu budowy ana-tomicznej
podstawowych uk∏adów, a w szczegól-noÊci aparatu ruchu cz∏owieka w
kontekÊcie jegofunkcjonowania.
2. Kszta∏cenie w zakresie biologii medycznej
TreÊci kszta∏cenia: Budowa komórki i funkcje or-ganelli
komórkowych. Cykl ˝yciowy komórki. Zja-wisko nekrozy i apoptozy.
Ekspresja i regulacjaekspresji genów. Biosynteza bia∏ka. ZmiennoÊçi
mutacje. Aberracje chromosomalne. Podstawygenetyki cz∏owieka.
Budowa i funkcje tkanek orazwybranych uk∏adów i narzàdów. Budowa
gruczo-∏ów wydzielania wewn´trznego. Hormony, regu-lacja
hormonalna. Podstawowa charakterystykaetapów embriogenezy
cz∏owieka. B∏ony p∏odowei ∏o˝ysko. Czynniki teratogenne. Wady
rozwojowe.
Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu budowy
mikroskopowej podstawowychtkanek cz∏owieka i ich rozwoju.
3. Kszta∏cenie w zakresie fizjologii
TreÊci kszta∏cenia: Krew i krà˝enie krwi — sk∏adi w∏aÊciwoÊci
krwi. CzynnoÊç, regulacja i auto-matyzm serca. Transport tlenu.
Krà˝enie obwo-dowe, regulacja Êwiat∏a naczyƒ. Limfa i
p∏ynytkankowe. Krzepni´cie krwi. Uk∏ad oddechowy— wskaêniki
funkcjonalne oddychania. Hipoksjai jej rodzaje. Przemiana materii —
spoczynkowai wysi∏kowa. Termoregulacja oraz jej mechani-zmy.
Wysi∏ek fizyczny — klasyfikacja fizjologicz-na. Reakcje na wysi∏ek
fizyczny osób w ró˝nymwieku. WydolnoÊç fizyczna — czynniki jà
warun-kujàce i metody oznaczania. Trening fizyczny ja-ko proces
adaptacji fizjologicznej, zmiany potre-ningowe. Zm´czenie —
rodzaje, lokalizacja i ob-jawy. Podstawy neurofizjologii.
OÊrodkowyuk∏ad nerwowy — regulacja czynnoÊci narzàdówi uk∏adów.
Obwodowy i wegetatywny uk∏ad ner-wowy. Mi´Ênie — rodzaje w∏ókien
mi´Êniowych,po∏àczenia nerwowo-mi´Êniowe. Istota
skurczumi´Êniowego, rekrutacja jednostek ruchowych.Unerwienie
motoryczne mi´Êni szkieletowych.Przewodnictwo i pobudliwoÊç w∏ókien
nerwo-wych. CzynnoÊç elektryczna mi´Êni. Odruchy.Proces sterowania
ruchami. PlastycznoÊç oÊrod-kowego uk∏adu nerwowego i tkanki
mi´Êniowej.Reinerwacja. Neurofizjologia bólu. Procesy
prze-kaênictwa synaptycznego. Mechanizmy uczeniasi´ i
pami´ci.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu
funkcjonowania poszczególnych uk∏adówcz∏owieka, zw∏aszcza
zwiàzanych z poruszaniemsi´, sterowaniem ruchami i wysi∏kiem
fizycznym.
10. Patologii ogólnej 15
1 2 3
7. Podstaw fizjoterapii klinicznej 195
5. Masa˝u leczniczego 45
10. Zaopatrzenia ortopedycznego 15
8. Fizjoterapii klinicznej w dysfunkcjach narzàdu ruchu 195
9. Fizjoterapii klinicznej w chorobach narzàdów wewn´trznych
150
6. Fizjoterapii ogólnej 60
1. Kszta∏cenia ruchowego i metodyki nauczania ruchu 150
11. Pedagogiki 15
4. Fizykoterapii 105
2. Kinezyterapii 150
3. Terapii manualnej 45
B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCHTreÊci kszta∏cenia w zakresie: 1110
55
7. Kinezjologii 45
8. Kwalifikowanej pierwszej pomocy medycznej 15
9. Psychologii 45
6. Biomechaniki 45ww
w.rc
l.gov
.pl
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13650 — Poz. 1407
4. Kszta∏cenie w zakresie biochemii
TreÊci kszta∏cenia: Równowaga kwasowo-zasa-dowa, bufory krwi.
Aminokwasy, bia∏ka i enzy-my. Synteza w´glowodanów i t∏uszczów.
¸aƒ-cuch oddechowy — bilans energetyczny. Anabo-lizm — katabolizm —
generowanie i wykorzysty-wanie energii. Bilans energetyczny. Rola
fosfo-kreatyny w pracujàcych mi´Êniach — glikogeno-liza, glikoliza,
beta-oksydacja, cykl Krebsa, wza-jemne relacje przemian tlenowych i
beztleno-wych. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:opisu i interpretacji biochemicznych mechani-zmów
funkcjonowania organizmu oraz podsta-wowych wskaêników
biochemicznych i ich zmianw efekcie niektórych schorzeƒ lub wysi∏ku
fizycz-nego.
5. Kszta∏cenie w zakresie biofizyki
TreÊci kszta∏cenia: Biofizyka — przedmiot i zakreszainteresowaƒ,
historia. Studium dynamiki uk∏a-du, modelowanie matematyczne.
Rozciàganiei Êciskanie tkanek, napr´˝enia, odkszta∏cenia,prawo
Hooke‘a. Skr´canie i zginanie, z∏amaniakoÊci. Pomiar napr´˝eƒ w
koÊciach podczas próbwytrzyma∏oÊciowych. Dostosowanie
biernegouk∏adu ruchu do przenoszenia obcià˝eƒ mecha-nicznych.
Elementy mechaniki p∏ynów — biofizy-ka uk∏adu krà˝enia i
oddychania. Kinematyka, ki-netyka, mechanika p∏ynów. Obliczanie
oporówaero- i hydrodynamicznych oraz parametrówprzep∏ywu. Wp∏yw
czynników mechanicznych naorganizm cz∏owieka — ultradêwi´ki i
infradêwi´-ki. Oddzia∏ywanie pràdu elektrycznego i pól
elek-tromagnetycznych na organizm cz∏owieka. W∏a-ÊciwoÊci
elektryczne komórki — przewodnictwoi potencja∏y elektryczne w
uk∏adzie nerwowym.Pomiar opornoÊci cia∏a cz∏owieka. Obwody prà-du
sta∏ego. Praca i moc pràdu elektrycznego.Dzia∏anie laserów,
charakterystyka promienio-wania laserowego. Obliczanie dawek
promienio-wania laserowego. Podstawy cybernetyki — re-gulacja
procesów fizjologicznych. Biofizyka pro-cesów widzenia i s∏yszenia.
Wybrane zagadnie-nia z zakresu optyki geometrycznej. Pomiary
s∏y-szenia wybranych cz´stotliwoÊci. Podstawy bio-energetyki i
termokinetyki.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu
i interpretacji podstawowych w∏aÊciwoÊcifizycznych tkanek; opisu i
interpretacji zjawisk fi-zycznych zachodzàcych w ustroju pod
wp∏ywemzewn´trznych czynników fizycznych.
6. Kszta∏cenie w zakresie biomechaniki
TreÊci kszta∏cenia: Struktura biomechanicznauk∏adu
kostno-stawowego. Biomechaniczna ana-liza budowy i funkcji g∏ównych
stawów oraz kr´-gos∏upa. W∏aÊciwoÊci mechaniczne narzàdu ru-chu.
OkreÊlanie wartoÊci si∏ zewn´trznych i we-wn´trznych dzia∏ajàcych
na cz∏owieka. W∏aÊci-woÊci mechaniczne mi´Ênia szkieletowego.
Me-todologia badaƒ wartoÊci momentów si∏y poje-dynczych zespo∏ów
mi´Êniowych mierzonychw warunkach statycznych i dynamicznych.
Krzy-wa Hilla. Wyznaczanie charakterystyki mocy me-
chanicznej wybranych zespo∏ów mi´Êniowychw funkcji obcià˝enia
zewn´trznego. Zmiany funk-cji mi´Êni koƒczyny dolnej po urazach i
operacjiw obr´bie stawu kolanowego oraz po alloplasty-ce stawu
biodrowego. Kryteria oceny techniki ru-chu cz∏owieka. StabilnoÊç
postawy. Kinematycz-ny i kinetyczny opis mechaniki
lokomocyjnychform ruchu — chodu i biegu. Analiza wartoÊci
si∏reakcji oraz rozk∏adu parcia stóp na pod∏o˝e pod-czas chodu.
Wybrane zagadnienia zaawansowa-nej analizy chodu cz∏owieka po
udarach, ampu-tacji koƒczyny dolnej, zaburzeniach
nerwowo--mi´Êniowych. Poj´cie i pomiary symetrii funk-cjonalnej.
Wykorzystanie elektromiografii do ba-dania pracy mi´Êni podczas
ruchu ca∏ego cia∏a(w chodzie) i ruchu wybranych segmentów
cia∏a.Biomechaniczna analiza upadków. Biomecha-niczna analiza jazdy
na wózkach inwalidzkich.Elementy modelowania biomechanicznego.
No-woczesne kierunki rozwoju biomechaniki i bio-in˝ynierii
medycznej. èród∏a obcià˝enia na sta-nowisku pracy. Ergonomia pracy,
mieszkania,wyrobów. Ergonomiczne podstawy badaniai planowania
stanowisk pracy w wybranych za-wodach. Ergonomiczna ocena i dobór
stanowiskpracy dla osób niepe∏nosprawnych. Ergonomicz-na ocena
obcià˝eƒ niektórych pozycji przy pracyi ich wp∏yw na dysfunkcje,
urazy i wypadki. Ergo-nomia pracy fizjoterapeuty. Ergonomia a
profi-laktyka.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu
i interpretacji biomechanicznej aktów ru-chowych i statyki
cz∏owieka; biomechanicznejanalizy postawy cia∏a, ruchów w stawach
orazruchów lokomocyjnych cz∏owieka; biomecha-nicznej analizy zmian
w warunkach obcià˝eƒ ze-wn´trznych.
7. Kszta∏cenie w zakresie kinezjologii
TreÊci kszta∏cenia: Jedno- i wielostanowy aparatruchu. Kontrola
postawy cia∏a. CzynnoÊç bio-elektryczna i mechaniczna mi´Êni.
Kontrola do-wolna pojedynczego mi´Ênia. Wzorce
ruchówjednostawowych. Kontrola ruchów lokomocyj-nych. Ruchy
manipulacyjne. Kinestezja. Proble-my sterowania ruchami w stanach
patologicz-nych.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:opisu i analizy czynnoÊciowej prostych i z∏o˝o-nych
ruchów cz∏owieka w warunkach prawid∏o-wych i ró˝nych zaburzeniach
uk∏adu ruchu.
8. Kszta∏cenie w zakresie kwalifikowanej pierw-szej pomocy
medycznej
TreÊci kszta∏cenia: Stany zagro˝enia zdrowiai ˝ycia —
post´powanie w stanach zagro˝enia˝ycia. Pomoc przedlekarska.
Zagro˝enia w pra-cowni fizyko- i kinezyterapii, zapobieganie.
Wy-posa˝enie apteczki pierwszej pomocy. Podsta-wowe zasady i
przepisy BHP w pracowni fizyko-i kinezyterapii.Efekty kszta∏cenia —
umiej´tnoÊci i kompetencje:interpretacji zasad BHP w pracowni
fizjoterapii;udzielania medycznej pomocy przedlekarskiej —zw∏aszcza
w stanach zagro˝enia ˝ycia.
www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13651 — Poz. 1407
9. Kszta∏cenie w zakresie psychologii
TreÊci kszta∏cenia: Podstawy psychologii ogólneji rozwojowej.
Podstawy diagnostyki psycho-logicznej. Stadia rozwoju psychicznego
dziecii m∏odzie˝y, rozwój psychomotoryczny i podsta-wowe sposoby
jego oceny. Cz∏owiek i choroba,podstawowe reakcje na chorob´:
akceptacja, fru-stracja, postawy chorego i jego otoczenia. Rela-cja
personel medyczny — pacjent. Psychologicz-ne aspekty i konsekwencje
niektórych choróbi niepe∏nosprawnoÊci.Efekty kszta∏cenia —
umiej´tnoÊci i kompetencje:interpretacji podstawowych poj´ç z
zakresupsychologii ogólnej oraz rozwoju psychomoto-rycznego;
rozumienia podstawowych reakcjicz∏owieka na chorob´.
10. Kszta∏cenie w zakresie patologii ogólnej
TreÊci kszta∏cenia: Podstawowe poj´cia — zdro-wie, choroba.
Klasyfikacja chorób, objawy, prze-bieg, rokowanie, zejÊcie.
Czynniki chorobotwór-cze i mechanizm ich dzia∏ania. Etiologia i
patoge-neza. OdczynowoÊç ustroju, odpornoÊç swoistai nieswoista.
AIDS — nabyta utrata odpornoÊci.Zapalenia. Choroby na tle
immunizacyjnym.Alergia. Zmiany post´powe i wsteczne.
Chorobanowotworowa. Awitaminozy. Wstrzàs. Zaburze-nia
termoregulacji. Podstawy patofizjologii uk∏a-du nerwowego.
Zaburzenia czucia i ból. Patolo-gia ogólna krwi, krà˝enia i
oddychania. Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu i
interpretacji podstawowych poj´ç z za-kresu patologii ogólnej i
g∏ównych zmian pato-fizjologicznych w stopniu u∏atwiajàcym
zrozu-mienie problematyki zmian patologicznychw ró˝nych
schorzeniach; wykorzystywania wie-dzy z zakresu patologii ogólnej w
stosowaniuró˝nych zabiegów fizjoterapeutycznych.
11. Kszta∏cenie w zakresie pedagogiki
TreÊci kszta∏cenia: Uczenie si´, nauczanie, wy-chowanie. Zasady
i metody nauczania oraz kry-teria ich doboru. Ocena i jej funkcje.
Pedagogicz-ne aspekty fizjoterapii. Kszta∏cenie
integracyjne,zjawisko w∏àczania i wykluczania osób
niepe∏no-sprawnych. Kinezyterapia jako edukacja i reedu-kacja
umiej´tnoÊci ruchowych. Fizjoterapeutai pacjent w relacji
nauczyciel — uczeƒ. Psychope-dagogiczne uwarunkowania skutecznoÊci
pracyfizjoterapeuty. Elementy procesu nauczania wa-runkujàce
skuteczne usprawnianie — cele, zasa-dy, metody, formy
organizacyjne, kontrola i oce-na, przyczyny niepowodzeƒ, postawa
pedago-giczna fizjoterapeuty. Spo∏eczne i pedagogicznemechanizmy
kszta∏towania postaw pacjenta. Me-tody oddzia∏ywania na pacjenta.
Wspó∏dzia∏aniefizjoterapeuty z rodzinà pacjenta.Efekty kszta∏cenia
— umiej´tnoÊci i kompetencje:interpretacji podstawowych poj´ç z
zakresuuczenia si´ i nauczania; rozumienia psychopeda-gogicznych
aspektów pracy fizjoterapeuty jakoosoby nauczajàcej w kontekÊcie
podstawowychsk∏adowych procesu nauczania.
B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH
1. Kszta∏cenie w zakresie kszta∏cenia ruchowegoi metodyki
nauczania ruchu
TreÊci kszta∏cenia: Umiej´tnoÊci ruchowe — ichmiejsce i rola w
aktywnoÊci fizycznej cz∏owiekazdrowego i niepe∏nosprawnego. Akty
ruchowew uj´ciu rozwojowym, kinezjologicznym i ergo-nomicznym.
Uczenie si´ i nauczanie czynnoÊciruchowych. Mo˝liwoÊci i
uwarunkowania proce-su motorycznego uczenia si´ cz∏owieka.
Etapyopanowywania czynnoÊci ruchowych. Podsta-wowe zasady, metody i
Êrodki nauczania czynno-Êci ruchowych. Rodzaje aktywnoÊci
ruchowej.åwiczenia statyczne i dynamiczne. U∏atwianiei utrudnianie
çwiczeƒ. Uczenie si´ jako elimina-cja b∏´dów. Metody i formy
kontroli poziomuopanowywania czynnoÊci. Mo˝liwoÊci
nauczaniaczynnoÊci ruchowych u niepe∏nosprawnych.Kszta∏towanie
równowagi cia∏a. Kszta∏towaniezdolnoÊci koordynacyjnych i
niektórych czynno-Êci manualnych. Postawa i lokomocja w
uj´ciurozwojowym. Edukacja i reedukacja posturalna.Potrzeby i
mo˝liwoÊci kszta∏towania, doskonale-nia i przywracania
lokomocyjnych zdolnoÊcicz∏owieka. Ogólne zasady lokomocji na
wózkachinwalidzkich. Zabawowe i muzyczno-ruchoweformy kszta∏cenia
umiej´tnoÊci ruchowych orazaktywne i pasywne formy çwiczeƒ w
wodzieprzydatne w procesie usprawniania. Ogólna cha-rakterystyka
procesu uczenia si´ i nauczaniaw wychowaniu fizycznym. Diagnoza i
prognozapedagogiczna w procesie nauczania czynnoÊciruchowych. Cele,
zadania, zasady, formy, Êrodkii metody nauczania czynnoÊci
ruchowych. Plano-wanie procesu nauczania czynnoÊci ruchowychosób
niepe∏nosprawnych. Metody stosowanew wychowaniu fizycznym z
akcentem na ichprzydatnoÊç w procesie usprawniania. Kontrolai ocena
w nauczaniu czynnoÊci ruchowych. Bez-pieczeƒstwo i higiena
zaj´ç.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:postrzegania
aktów ruchowych cz∏owieka w ró˝-nym uj´ciu procesu uczenia si´ i
nauczania ru-chów, z uwzgl´dnieniem aspektów rozwojowychi metodyki
nauczania ruchów; wykorzystywaniaró˝nych form aktywnoÊci w
nauczaniu ruchóworaz planowaniu i kontrolowaniu procesu
opa-nowywania umiej´tnoÊci ruchowych.
2. Kszta∏cenie w zakresie kinezyterapii
TreÊci kszta∏cenia: Miejsce i rola kinezyterapiiw procesie
rehabilitacji. Teoretyczne podstawykinezyterapii. Podstawy
metodyczne kinezytera-pii — ogniwa, cele i zadania, podstawowe
zasa-dy, formy i Êrodki kinezyterapii, metody. Ocenastanu pacjenta
dla potrzeb kinezyterapii — wy-wiady, podstawowe pomiary i sposoby
ocenyfunkcjonalnej, testy, plan post´powania
kinezy-terapeutycznego, dokumentacja. Znaczenie oce-ny stanu
pacjenta w post´powaniu kinezytera-peutycznym. Systematyka
kinezyterapii. Bazatechniczna. Urzàdzenia i sprz´t. Technika
wyko-nywania ró˝nych çwiczeƒ leczniczych indywidu-alnych.
Prowadzenie çwiczeƒ zespo∏owych. Wy-brane zagadnienia reedukacji
nerwowo-mi´Ênio-
www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13652 — Poz. 1407
wej. Podstawy stosowania metod kinezyterapii.Wskazania i
przeciwwskazania do wykonywaniaçwiczeƒ leczniczych.Efekty
kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykonywania çwiczeƒ
leczniczych; opisu i inter-pretacji teoretycznych podstaw techniki
i meto-dyki usprawniania leczniczego.
3. Kszta∏cenie w zakresie terapii manualnej
TreÊci kszta∏cenia: Miejsce terapii manualnejw procesie
fizjoterapii. Podstawy biomechanicz-ne i patofizjologiczne terapii
manualnej. Trakcjei mobilizacje — zasady wykonywania. Podstawo-we
metody terapii manualnej — zbie˝noÊci i ró˝-nice. Metodyka
wykonywania zabiegów manual-nych. Zagro˝enia terapii manualnej,
wskazaniai przeciwwskazania.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:wykonywania zasadniczych zabiegów manual-nych; opisu i
interpretacji podstawowych techniki metodyki terapii manualnej.
4. Kszta∏cenie w zakresie fizykoterapii
TreÊci kszta∏cenia: Podstawy fizyczne i
fizjologicznefizykoterapii — stosowana aparatura i urzàdzeniaoraz
ich obs∏uga. Metodyka wykonywania zabie-gów oraz wskazania i
przeciwwskazania do: le-czenia ciep∏em i zimnem, wodolecznictwa,
Êwia-t∏olecznictwa i laseroterapii
niskoenergetycznej,elektrolecznictwa, magnetoterapii,
ultradêwi´-ków i wziewaƒ. Wskazania i przeciwwskazaniado
wykonywania poszczególnych zabiegów.Elektrodiagnostyka — metody
jakoÊciowe i ilo-Êciowe. Podstawy EMG.Efekty kszta∏cenia —
umiej´tnoÊci i kompetencje:wykonywania podstawowych zabiegów
fizykal-nych; opisu i interpretacji teoretycznych podstawtechniki i
metodyki fizykoterapii.
5. Kszta∏cenie w zakresie masa˝u leczniczego
TreÊci kszta∏cenia: Masa˝ — reakcje fizjologiczne,warunki i
higiena wykonywania masa˝u, techni-ki masa˝u klasycznego, wskazania
i przeciw-wskazania. Masa˝ aparaturowy — urzàdzenia,metodyka
zabiegów. Masa˝ w Êrodowisku wod-nym.Efekty kszta∏cenia —
umiej´tnoÊci i kompeten-cje: wykonywania podstawowych form
masa˝uleczniczego; opisu i interpretacji teoretycznychpodstaw
techniki i metodyki masa˝u leczni-czego.
6. Kszta∏cenie w zakresie fizjoterapii ogólnej
TreÊci kszta∏cenia: Problematyka niepe∏nospraw-noÊci oraz
podstawowe poj´cia i definicje. Reha-bilitacja medyczna i jej
sk∏adowe, miejsce fizjote-rapii w rehabilitacji medycznej.
Interdyscyplinar-noÊç rehabilitacji. Zwiàzek rehabilitacji z
nauka-mi medycznymi, humanistycznymi i o kulturzefizycznej.
Wyrównywanie ubytków funkcjonal-nych — regeneracja, kompensacja,
adaptacja.EfektywnoÊç rehabilitacji, plastycznoÊç oÊrodko-wego
uk∏adu nerwowego, potencja∏ rehabilita-
cyjny. Osoba rehabilitowana jako podmiot — po-dejÊcie
fizjoterapeuty do osoby rehabilitowanej.Ocena stanu funkcjonalnego,
dokumentacja tegostanu i zabiegów fizjoterapeutycznych.
Ogólnametodyka rehabilitacji i taktyka
post´powaniafizjoterapeutycznego — hierarchia i racjonaliza-cja
celów, ogólne zasady doboru Êrodków, formi metod fizjoterapii,
fizjoterapia jako element re-habilitacji kompleksowej. Organizacja
rehabilita-cji i fizjoterapii, zespó∏ rehabilitacyjny.
Rehabili-tacja szpitalna, ambulatoryjna i domowa orazw sanatorium i
oÊrodku rehabilitacyjnym. Obozyi turnusy rehabilitacyjne. Etyka
zawodowa fizjo-terapeuty, kompetencje oraz odpowiedzialnoÊçmoralna
i prawna. Badania diagnostyczne i funk-cjonalne jako podstawa
tworzenia, weryfikacjii modyfikacji programu rehabilitacji oraz
kontro-li jej wyników. Testy funkcjonalne stosowanew fizjoterapii —
dobór odpowiedniego testu,trafnoÊç oceny, przydatnoÊç i znaczenie
dla do-boru Êrodków fizjoterapii oraz kontroli
wynikówrehabilitacji. Testy specyficzne dla ró˝nych me-tod
fizjoterapii. Testy specyficzne dla ró˝nychschorzeƒ i dysfunkcji.
Wykorzystanie aparaturydiagnostyczno-pomiarowej w diagnostyce
funk-cjonalnej — prezentacja i interpretacja wyników,przydatnoÊç i
znaczenie ró˝nych badaƒ aparatu-rowych dla doboru Êrodków
fizjoterapii oraz kon-troli wyników rehabilitacji.Efekty
kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:doboru oraz wykonywania
badaƒ i testów nie-zb´dnych dla doboru Êrodków fizjoterapii; opisui
interpretacji podstawowych poj´ç dotyczàcychniepe∏nosprawnoÊci i
ca∏okszta∏tu rehabilitacjimedycznej; opisu i interpretacji zmian i
zjawiskistotnych dla ró˝nego rodzaju niepe∏nosprawno-Êci oraz
likwidowania bàdê ∏agodzenia ich skut-ków.
7. Kszta∏cenie w zakresie podstaw fizjoterapii kli-nicznej
TreÊci kszta∏cenia: WiadomoÊci o ró˝nych jed-nostkach
chorobowych niezb´dne dla progra-mowania procesu rehabilitacji i
zrozumieniauwarunkowaƒ jego skutecznoÊci oraz przeciw-wskazaƒ do
stosowania zabiegów fizjoterapeu-tycznych — w zakresie ortopedii i
traumatologii,reumatologii, neurologii, pediatrii,
kardiologii,pulmonologii, chirurgii, ginekologii i po∏o˝nic-twa,
geriatrii, psychiatrii oraz intensywnej tera-pii. Podstawowe
wiadomoÊci o chorobachz uwzgl´dnieniem mechanizmu i dynamiki
roz-wijajàcych si´ zmian, ich odwracalnoÊci, mecha-nizmów
kompensacyjnych i powiàzaƒ przyczy-nowo-skutkowych mi´dzy objawami.
Rokowa-nie, zejÊcie choroby i jej skutki, z uwzgl´dnie-niem rodzaju
i stopnia niepe∏nosprawnoÊci.Zbieranie wywiadów i prowadzenie badaƒ
czyn-noÊciowych. Prowadzenie dokumentacji klinicz-nej w stopniu
niezb´dnym w praktyce fizjotera-peutycznej.Efekty kszta∏cenia —
umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu i interpretacji podstawowych
jednosteki zespo∏ów chorobowych w stopniu umo˝liwiajà-cym
racjonalne stosowanie Êrodków fizjoterapiii planowanie procesu
rehabilitacji.
www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13653 — Poz. 1407
8. Kszta∏cenie w zakresie fizjoterapii klinicznejw dysfunkcjach
narzàdu ruchu
TreÊci kszta∏cenia: Teoria i praktyka fizjoterapiiosób doros∏ych
oraz dzieci i m∏odzie˝y z roz-maitymi dysfunkcjami aparatu ruchu w
ortopediii traumatologii, reumatologii, neurologii i neuro-logii
dzieci´cej. Fizjoterapia w ca∏okszta∏cie le-czenia chorego.
Dobieranie zabiegów fizjotera-peutycznych i metod fizjoterapii
stosownie dorozpoznania klinicznego, okresu choroby i
funk-cjonalnego stanu rehabilitowanej osoby. Fizjote-rapia w
ró˝nych stadiach i okresach choroby.Profilaktyka zmian wtórnych.
Usprawnianie, ste-rowanie kompensacjà i post´powanie adaptacyj-ne w
ró˝nych jednostkach chorobowych. Kontro-lowanie wyników
rehabilitacji. Prowadzenie do-kumentacji. Specyfika fizjoterapii w
wieku roz-wojowym oraz u osób w podesz∏ym wieku.Efekty kszta∏cenia
— umiej´tnoÊci i kompetencje:wykonywania çwiczeƒ leczniczych i
zabiegówfizykalnych u osób z dysfunkcjami narzàdu ruchu— stosownie
do ich stanu klinicznego i funkcjo-nalnego; wykonywania badaƒ i
testów niezb´d-nych dla doboru Êrodków fizjoterapii; wykony-wania
zabiegów i stosowania odpowiednich me-tod terapeutycznych.
9. Kszta∏cenie w zakresie fizjoterapii klinicznejw chorobach
narzàdów wewn´trznych
TreÊci kszta∏cenia: Fizjoterapia osób doros∏ychoraz dzieci i
m∏odzie˝y ze schorzeniami niedoty-czàcymi w swej istocie aparatu
ruchu — w kar-diologii, pulmonologii, geriatrii, psychiatrii,
chi-rurgii, ginekologii i po∏o˝nictwie, pediatrii, onko-logii i
medycynie paliatywnej. Fizjoterapia w ca-∏okszta∏cie leczenia
chorego. Dobieranie zabie-gów fizjoterapeutycznych i metod
fizjoterapiistosownie do rozpoznania klinicznego, okresuchoroby i
funkcjonalnego stanu rehabilitowanejosoby. Fizjoterapia w ró˝nych
stadiach i okre-sach choroby. Profilaktyka zmian
wtórnych.Usprawnianie, sterowanie kompensacjà i post´-powanie
adaptacyjne w ró˝nych jednostkachchorobowych. Kontrolowanie wyników
rehabili-tacji. Prowadzenie odpowiedniej dokumentacji.Efekty
kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykonywania çwiczeƒ
leczniczych i zabiegówfizykalnych u osób z chorobami i
dysfunkcjaminiedotyczàcymi narzàdu ruchu — stosownie doich stanu
klinicznego i funkcjonalnego; wykony-wania badaƒ funkcjonalnych
narzàdów we-wn´trznych i badaƒ wydolnoÊciowych niezb´d-nych dla
doboru Êrodków fizjoterapii; wykony-wania zabiegów i stosowania
odpowiednich me-tod terapeutycznych.
10. Kszta∏cenie w zakresie zaopatrzenia ortopedycz-nego
TreÊci kszta∏cenia: Rola przedmiotów ortope-dycznych w
rehabilitacji. Przedmioty ortopedycz-ne stabilizujàce, odcià˝ajàce
i korygujàce orazprotezy — zasady ich doboru i zastosowania.Obuwie
i wk∏adki ortopedyczne — rodzaje i za-stosowania. Przedmioty
ortopedyczne u∏atwiajà-ce pionizacj´ i lokomocj´. Osoba na wózku
inwa-lidzkim — podstawowe problemy, jazda aktyw-
na. Przedmioty ortopedyczne u∏atwiajàce za-adaptowanie si´ osoby
niepe∏nosprawnej do ˝y-cia w zmienionych przez dysfunkcj´
warunkach.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:opisu i
interpretacji zasad dzia∏ania przedmiotówortopedycznych stosowanych
w rehabilitacji;rozumienia roli przedmiotów ortopedycznychw
rehabilitacji.
IV. PRAKTYKI
Praktyki powinny obejmowaç:godziny ECTS
1) praktyk´ klinicznà 80 32) praktyk´ w pracowni fizykoterapii
260 83) praktyk´ w pracowni kinezyterapii 260 84) praktyk´ w
zakresie fizjoterapii
klinicznej 320 11
Zasady i formy odbywania praktyk ustala jednost-ka uczelni
prowadzàca kszta∏cenie.
V. INNE WYMAGANIA
1. Programy nauczania powinny przewidywaç zaj´ciaz zakresu
wychowania fizycznego — w wymiarze60 godzin, którym mo˝na przypisaç
do 2 punktówECTS; j´zyków obcych — w wymiarze 120 godzin,którym
nale˝y przypisaç 5 punktów ECTS; techno-logii informacyjnej — w
wymiarze 30 godzin, któ-rym nale˝y przypisaç 2 punkty ECTS. TreÊci
kszta∏-cenia w zakresie technologii informacyjnej: podsta-wy
technik informatycznych, przetwarzanie tek-stów, arkusze
kalkulacyjne, bazy danych, grafikamened˝erska i/lub prezentacyjna,
us∏ugi w sieciachinformatycznych, pozyskiwanie i przetwarzanie
in-formacji — powinny stanowiç co najmniej odpo-wiednio dobrany
podzbiór informacji zawartychw modu∏ach wymaganych do uzyskania
Europej-skiego Certyfikatu Umiej´tnoÊci Komputerowych(ECDL —
European Computer Driving Licence).
2. Programy nauczania powinny zawieraç treÊci po-szerzajàce
wiedz´ humanistycznà w wymiarze niemniejszym ni˝ 60 godzin, którym
nale˝y przypisaçnie mniej ni˝ 3 punkty ECTS.
3. Co najmniej 75 % godzin przeznaczonych na na-uczanie treÊci w
zakresie: kinezyterapii, terapii ma-nualnej, fizykoterapii, masa˝u
leczniczego, podstawfizjoterapii klinicznej, fizjoterapii
klinicznej w dys-funkcjach narzàdu ruchu oraz fizjoterapii
klinicznejw chorobach narzàdów wewn´trznych powinno byçrealizowane
w formie çwiczeƒ (çwiczeƒ klinicznych).
4. Za przygotowanie do egzaminu dyplomowego(w tym tak˝e za
przygotowanie pracy dyplomowej,je˝eli przewiduje jà program
nauczania) studentotrzymuje 10 punktów ECTS.
ZALECENIA
W celu umo˝liwienia uzyskania prawa do wykony-wania zawodu o
zasi´gu ponadkrajowym zaleca si´dostosowanie programów nauczania i
planów stu-diów do wytycznych Âwiatowej Konfederacji Fizjote-rapii
(World Confederation for Physical Therapy —WCPT). Zaleca si´, aby
praktyki by∏y organizowanezgodnie z wytycznymi WCPT, zarówno w
zakresie pro-gramu, jak i czasu trwania.
www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13654 — Poz. 1407
B. STUDIA DRUGIEGO STOPNIA
I. WYMAGANIA OGÓLNE
Studia drugiego stopnia trwajà nie krócej ni˝ 4 se-mestry.
Liczba godzin zaj´ç i praktyk nie powinna byçmniejsza ni˝ 2 300.
Liczba punktów ECTS nie powinnabyç mniejsza ni˝ 120.
II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA
Absolwent powinien uzyskaç wykszta∏cenie i przy-gotowanie
zawodowe — zgodnie z wymaganiamiobowiàzujàcymi w jednostkach
ochrony zdrowia — dosamodzielnej pracy z osobami chorymi i
niepe∏no-sprawnymi, przede wszystkim w zakresie stosowaniaczynników
naturalnych (fizykalnych) w profilaktycei w celach leczniczych oraz
uprawnienia do podj´ciaspecjalizacji z zakresu fizjoterapii.
Powinien posiadaçpredyspozycje psychofizyczne do pracy z ludêmi
cho-rymi i niepe∏nosprawnymi oraz byç na tyle sprawnym
fizycznie, by móc poprawnie demonstrowaç i przepro-wadzaç
çwiczenia fizyczne z tymi osobami. Absolwentpowinien uzyskaç
wiadomoÊci i umiej´tnoÊci niezb´d-ne do wykonywania badaƒ z zakresu
diagnostyki funk-cjonalnej, planowania i kontrolowania
efektywnoÊciprocesu rehabilitacji medycznej, prowadzenia badaƒi
w∏àczania si´ w prac´ zespo∏ów badawczych, kiero-wania zespo∏em
terapeutycznym, organizacji i zarzà-dzania placówkami prowadzàcymi
dzia∏alnoÊç fizjote-rapeutycznà, szkolenia zawodowego w zakresie
pod-stawowych procedur fizjoterapeutycznych i nauczaniaprzedmiotów
zawodowych. Absolwent powinien byçprzygotowany do pracy w:
jednostkach ochrony zdro-wia, oÊrodkach dla osób niepe∏nosprawnych,
oÊrod-kach sportowych, jednostkach naukowych, admini-stracji
paƒstwowej i samorzàdowej oraz szkolnictwie— po ukoƒczeniu
specjalnoÊci nauczycielskiej (zgod-nie ze standardami kszta∏cenia
przygotowujàcego dowykonywania zawodu nauczyciela). Absolwent
powi-nien byç przygotowany do kontynuacji edukacji nastudiach
trzeciego stopnia (doktoranckich).
III. RAMOWE TREÂCI KSZTA¸CENIA
1. GRUPY TREÂCI KSZTA¸CENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ¢å
ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINI-MALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
2. RAMOWE TREÂCI KSZTA¸CENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN
ZAJ¢å ZORGANIZOWANYCHORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
godziny ECTS
A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH 405 20
B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH 435 20
Razem 840 40
godziny ECTS
2. Farmakologii 30
A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCHTreÊci kszta∏cenia w zakresie: 405
20
3. Metodologii badaƒ 45
4. Historii rehabilitacji 15
1. Podstaw genetyki 30
5. Filozofii 15
1 2 3
7. Psychologii klinicznej i psychoterapii 30
14. Ekonomii i systemów ochrony zdrowia 15
6. Bioetyki 15
15. Zarzàdzania i marketingu 30
8. Pedagogiki specjalnej 30
13. Prawa 30
9. Socjologii niepe∏nosprawnoÊci i rehabilitacji 30
10. Dydaktyki fizjoterapii 45
12. Zdrowia publicznego 30
11. Demografii i epidemiologii 15www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13655 — Poz. 1407
3. TREÂCI I EFEKTY KSZTA¸CENIA
A. GRUPA TREÂCI PODSTAWOWYCH
1. Kszta∏cenie w zakresie podstaw genetyki
TreÊci kszta∏cenia: Podstawy genetyki cz∏owiekaze szczególnym
uwzgl´dnieniem genetyki kli-nicznej i genetycznych uwarunkowaƒ
uzdolnieƒruchowych. Wady i choroby uwarunkowane ge-netycznie.Efekty
kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:wykorzystywania wiedzy z
zakresu genetykiw dzia∏alnoÊci zawodowej.
2. Kszta∏cenie w zakresie farmakologii
TreÊci kszta∏cenia: Leki — rodzaje, postacie, me-chanizm
dzia∏ania, ogólne zasady dawkowania,synergizm i antagonizm,
wskazania i przeciw-wskazania, nadwra˝liwoÊç,
przedawkowanie,uzale˝nienia. Leki dzia∏ajàce ogólnie i miejsco-wo.
Najwa˝niejsze leki stosowane w procesiefizjoterapii — Êrodki:
przeciwbólowe, obni˝ajàcenapi´cie mi´Êni, przyspieszajàce gojenie
ran.Ârodki stosowane do kàpieli leczniczych. Ârodkistosowane do
jontoforezy i fonoforezy. Ârodkistosowane do inhalacji. Ârodki o
dzia∏aniu lokal-nym stosowane w trakcie masa˝u — maÊci, kre-my,
˝ele. Ogólne zasady zlecania i kontrolowaniadzia∏ania Êrodków
farmakologicznych.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:stosowania leków w zabiegach fizjoterapeutycz-nych w
oparciu o podstawowà wiedz´ dotyczàcàich dzia∏ania.
3. Kszta∏cenie w zakresie metodologii badaƒ
TreÊci kszta∏cenia: Przedmiot badaƒ oraz proble-my badawcze i
ich formu∏owanie. Proces badaw-czy i jego etapy. Cele i ogólny
schemat poznania.Hipotezy badawcze, zmienne, wskaêniki. Rzetel-noÊç
i powtarzalnoÊç wyników. Weryfikacja wy-ników. Metody badaƒ. Normy.
Rejestracja wyni-ków. Wyniki indywidualne i grupowe. Tworzeniegrup
badawczych, problem jednorodnoÊci grup.Kierowanie i wspó∏praca w
zespole. Bazy da-nych. Zasady opracowywania zebranych mate-ria∏ów
badawczych — analiza iloÊciowa i jako-Êciowa, selekcja,
klasyfikacja, prezentacja i inter-pretacja. Metody jakoÊciowe i
iloÊciowe. Pro-
blem kwantyfikacji badaƒ i powtarzalnoÊci wyni-ków w
rehabilitacji i fizjoterapii. Aktualne mo˝li-woÊci badawcze z
zakresu fizjoterapii.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:zbierania i gromadzenia danych oraz wyborusposobu
opracowywania wyników; interpretacjii prezentacji wyników
badaƒ.
4. Kszta∏cenie w zakresie historii rehabilitacji
TreÊci kszta∏cenia: Geneza i rozwój rehabilitacjina Êwiecie i w
Polsce. Historyczne czynniki roz-woju rehabilitacji. Rehabilitacja
w poszczegól-nych okresach historycznych. Zwiàzki rehabilita-cji z
kulturà fizycznà i medycynà. Twórcy Êwiato-wej i polskiej
rehabilitacji.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:wykorzystywania wiedzy z zakresu historii
reha-bilitacji w dzia∏alnoÊci zawodowej.
5. Kszta∏cenie w zakresie filozofii
TreÊci kszta∏cenia: Najwa˝niejsze koncepcje filo-zoficzne i
etyczne le˝àce u podstaw wspó∏czesnejkultury. Epistemologiczne
za∏o˝enia wspó∏cze-snego paradygmatu nauk empirycznych.
Aksjo-logiczne i metodologiczne za∏o˝enia etyki nor-matywnej i
deontologii lekarskiej. Filozofia a me-dycyna. Metodologiczny
status medycyny jakonauki. Warunki racjonalnoÊci myÊlenia. Logikaa
medycyna. Interpretacja poj´cia zdrowia i cho-roby w Êwietle
filozoficznych modeli i w kultu-rach Êwiata na przestrzeni dziejów.
Podstawowecechy biomedycznego modelu cz∏owieka. Filozo-ficzne i
etyczne implikacje przyjmowanychw medycynie modeli cz∏owieka.
Medycyna holi-styczna. Pacjent jako osoba.Efekty kszta∏cenia —
umiej´tnoÊci i kompetencje:prowadzenia racjonalnego dyskursu w
spo∏e-czeƒstwie pluralistycznym w oparciu o znajo-moÊç podstawowych
poj´ç i koncepcji filozoficz-nych; metodycznego wàtpienia,
argumentacjioraz rozró˝niania wnioskowania indukcyjnegood
dedukcyjnego.
6. Kszta∏cenie w zakresie bioetyki
TreÊci kszta∏cenia: Wybrane zagadnienia etycznewspó∏czesnej
medycyny i rehabilitacji. KonfliktwartoÊci w bioetyce. Ochrona
jednostki w bada-
2. Medycyny fizykalnej i balneoklimatologii
B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCHTreÊci kszta∏cenia w zakresie: 435
20
3. Diagnostyki funkcjonalnej i programowania rehabilitacji
4. Protetyki i ortotyki
6. Sportu osób niepe∏nosprawnych
1. Metod specjalnych fizjoterapii
5. AktywnoÊci ruchowej adaptacyjnej
1 2 3
www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13656 — Poz. 1407
niach medycznych. Etyczne aspekty prokreacjii genetyki. Âmierç
jako problem filozoficzny, mo-ralny i medyczny. Spór o eutanazj´.
Graniceopieki medycznej. Moralne aspekty transplanta-cji. Problem
Êwiadomej zgody pacjenta. Europej-ska konwencja bioetyczna. Etyka w
badaniach —komisja etyki. NierzetelnoÊç w nauce,
zmyÊlanie,fa∏szowanie, plagiatorstwo. Zasady dobrej prak-tyki.
Zabezpieczanie i przechowywanie wyników.Zasady autorstwa publikacji
naukowych. Konfliktinteresów w badaniach. Efekty kszta∏cenia —
umiej´tnoÊci i kompetencje:dostrzegania, rozpoznawania i
rozró˝niania kon-fliktów etycznych zwiàzanych z rozwojem
naukbiomedycznych; oceniania etycznego i moralne-go post´powania
cz∏owieka w obszarze nauko zdrowiu; przygotowywania wniosków o
zgod´komisji bioetycznych na prowadzenie badaƒ.
7. Kszta∏cenie w zakresie psychologii kliniczneji
psychoterapii
TreÊci kszta∏cenia: Psychologiczne uwarunkowa-nia rehabilitacji
osób w ró˝nym wieku. Psycho-logiczne aspekty starzenia si´ i
staroÊci, psycho-logiczne problemy rehabilitacji osób
starych.Cz∏owiek i choroba, reakcje na chorob´ — akcep-tacja,
frustracja, postawy chorego i jego otocze-nia. Problemy chorego z
afazjà. Relacja personelmedyczny — pacjent. B∏´dy jatrogenne.
Trudno-Êci poczàtkujàcego fizjoterapeuty. Uczenie si´pomagania.
Empatia. Psychologiczne aspektyi konsekwencje niektórych chorób i
niepe∏no-sprawnoÊci — akceptacja inwalidztwa, przysto-sowanie si´
do nowej sytuacji. Choroby przewle-k∏e i nieuleczalne. Pacjent w
opiece paliatywnej.Nerwice i ich geneza. Metody
psychokorekcyjne.Psychoterapia i psychoterapeutyczne
wartoÊciaktywnoÊci ruchowej i sportu.Efekty kszta∏cenia —
umiej´tnoÊci i kompetencje:dostrzegania problemów
psychologicznychosób z ró˝nymi dysfunkcjami i w ró˝nym wiekuoraz
ich wp∏ywu na przebieg i skutecznoÊç reha-bilitacji;
wykorzystywania podstawowych metodpsychologii klinicznej i
psychoterapii.
8. Kszta∏cenie w zakresie pedagogiki specjalnej
TreÊci kszta∏cenia: Pedagogiczne aspekty fizjote-rapii — zwiàzek
fizjoterapii z pedagogikà ogólnài z wychowaniem fizycznym jako
procesemkszta∏cenia i wychowania. Pedagogika specjalnai jej dzia∏y.
Psychopedagogiczne uwarunkowaniaskutecznoÊci pracy fizjoterapeuty.
Metody po-znania pacjenta i uwarunkowaƒ procesu rehabi-litacji.
Spo∏eczne i pedagogiczne mechanizmykszta∏towania postaw pacjenta.
Metody oddzia-∏ywania na pacjenta. Wspó∏dzia∏anie fizjotera-peuty z
rodzinà pacjenta. Pacjent podmiotemfizjoterapii. Postawy
rodzicielskie a efektywnoÊçfizjoterapii. Efekty kszta∏cenia —
umiej´tnoÊci i kompetencje:kszta∏cenia i wychowywania osób
niepe∏no-sprawnych; radzenia sobie z problemami peda-gogicznymi w
trakcie kszta∏cenia osób niepe∏no-sprawnych.
9. Kszta∏cenie w zakresie socjologii niepe∏no-sprawnoÊci i
rehabilitacji
TreÊci kszta∏cenia: ˚ycie spo∏eczne i jego deter-minanty.
Przedmiot i funkcje socjologii rehabili-tacji. Niepe∏nosprawnoÊç w
sensie biologicznymi prawnym. Definiowanie i orzekanie
niepe∏no-sprawnoÊci. Zdrowie — choroba — spo∏eczeƒ-stwo.
Socjomedyczne wskaêniki stanu zdrowia.Pomiar niepe∏nosprawnoÊci i
rehabilitacji. Socjo-logiczne koncepcje niepe∏nosprawnoÊci i
proce-su rehabilitacji — spo∏eczna rola chorego. Posta-wy wobec
niepe∏nosprawnych. Stygmatyzacjai etykietowanie. Status, rodzina,
edukacja i za-trudnienie a niepe∏nosprawnoÊç.
Socjalizacja.Dyskryminacja. Segregacja. Integracja. Koncep-cja
barier i wyrównywania szans. Socjologia za-wodu
fizjoterapeuty.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:rozpoznawania podstawowych problemów oso-by
niepe∏nosprawnej funkcjonujàcej w spo∏e-czeƒstwie; ∏agodzenia i
rozwiàzywania proble-mów z zakresu spo∏ecznych skutków
niepe∏no-sprawnoÊci.
10. Kszta∏cenie w zakresie dydaktyki fizjoterapii
TreÊci kszta∏cenia: Ogólne zasady dydaktyki. For-my i sposoby
przekazu informacji — Êrodki dy-daktyczne, przekazywanie wiadomoÊci
i naucza-nie umiej´tnoÊci praktycznych. Nauczanie pod-stawowych
procedur fizjoterapii. Metody fizjote-rapii jako specyficzny
element kszta∏cenia zawo-dowego. Granice kompetencji w edukacji
zawo-dowej. Permanentne kszta∏cenie i samokszta∏ce-nie.Efekty
kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:tworzenia planów i
programów nauczania, zeszczególnym uwzgl´dnieniem
podyplomowegokszta∏cenia i doskonalenia zawodowego w opar-ciu o
znajomoÊç podstaw dydaktyki; wykorzysty-wania wiedzy dydaktycznej w
kszta∏ceniu zawo-dowym.
11. Kszta∏cenie w zakresie demografii i epidemiologii
TreÊci kszta∏cenia: Charakterystyka metod i zasadanalizy
demograficznej. Podstawowe parametrytrwania ˝ycia. Wspó∏czesne
podejÊcie do zdro-wia i choroby. Poj´cia statystyki
epidemiologicz-nej — chorobowoÊç, zapadalnoÊç, umieralnoÊç,swoiste
wspó∏czynniki umieralnoÊci, wspó∏czyn-niki standaryzowane.
Epidemiologia opisowai behawioralna. Niepe∏nosprawnoÊç w
uj´ciuepidemiologicznym. Czynniki ryzyka w poszcze-gólnych grupach
chorób cywilizacyjnych. Bada-nia przesiewowe — rola, rodzaje,
sposób prze-prowadzania. Wybrane zagadnienia higienyw kontekÊcie
demografii i epidemiologii.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:oceny skali problemów niepe∏nosprawnoÊciw uj´ciu
demograficznym i epidemiologicznym;wykorzystywania badaƒ
przesiewowych w profi-laktyce niepe∏nosprawnoÊci;
wykorzystywaniawiedzy z zakresu demografii i epidemiologiiw
profilaktyce niepe∏nosprawnoÊci.
www.
rcl.g
ov.p
l
-
Dziennik Ustaw Nr 180 — 13657 — Poz. 1407
12. Kszta∏cenie w zakresie zdrowia publicznego
TreÊci kszta∏cenia: Definicje zdrowia w uj´ciuspo∏ecznym.
Czynniki decydujàce o zdrowiu. Styl˝ycia i aktywnoÊç ruchowa a
zdrowie cz∏owieka.Ârodowiskowe uwarunkowania stanu
zdrowia.Ârodowisko jako czynnik patogenny. Zanieczysz-czenie
Êrodowiska i ˝ywnoÊci jako czynniki pato-genne. Praca zawodowa jako
czynnik patogenny.Choroby cywilizacyjne i zawodowe.
Profilaktykapierwotna i wtórna. Edukacja zdrowotna i pro-mocja
zdrowia. Zawodowe zagro˝enia zdrowiafizjoterapeuty. Polityka
spo∏eczna w dziedzinieochrony zdrowia.Efekty kszta∏cenia —
umiej´tnoÊci i kompetencje:podejmowania dzia∏aƒ ukierunkowanych
naedukacj´ zdrowotnà, promocj´ zdrowia i profi-laktyk´
niepe∏nosprawnoÊci w oparciu o znajo-moÊç czynników decydujàcych o
zdrowiu orazo zagro˝eniu zdrowia.
13. Kszta∏cenie w zakresie prawa
TreÊci kszta∏cenia: Przepisy prawa — ich rodzaje.System prawa.
Podmioty prawa. Wyk∏adniaprawna. Prawo cywilne — podmioty i
przedmio-ty stosunków cywilnoprawnych. CzynnoÊciprawne,
sporzàdzanie umów cywilnoprawnych.Elementy prawa finansowego,
gospodarczegoi administracyjnego. Prawo pracy — nawiàzaniei ustanie
stosunku pracy, uprawnienia i obowiàz-ki pracodawcy i pracownika.
Post´powanie ad-ministracyjne, decyzja administracyjna.
Opiekazdrowotna w Êwietle prawa. Prawne uregulowa-nia
funkcjonowania jednostek s∏u˝by zdrowia.Status prawny
fizjoterapeuty. Ochrona prawnadóbr pacjenta. OdpowiedzialnoÊç
cywilna i za-wodowa fizjoterapeuty. Eksperyment naukowyi medyczny w
Êwietle prawa. Prawo wynalazczei prawo autorskie w praktyce
fizjoterapeutycznej.Ochrona w∏asnoÊci intelektualnej.Efekty
kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i kompetencje:stosowania i
przestrzegania zasad prawnychw placówkach zajmujàcych si´
rehabilitacjà osóbniepe∏nosprawnych w kontekÊcie prawa cywilne-go,
prawa pracy oraz prawa wynalazczegoi autorskiego.
14. Kszta∏cenie w zakresie ekonomii i systemówochrony
zdrowia
TreÊci kszta∏cenia: Rynek, cena, koszt alternatyw-ny. Systemy
zabezpieczeƒ spo∏ecznych. Organi-zacja opieki zdrowotnej. Systemy
ubezpieczeƒzdrowotnych i spo∏ecznych. Przekszta∏cenia eko-nomiczne
a tendencje zmian w systemie ochro-ny zdrowia. Relacje pacjent
(Êwiadczeniobiorca)— fizjoterapeuta (Êwiadczeniodawca) —
p∏atnik.Ekonomiczne aspekty funkcjonowania publicz-nych i
niepublicznych placówek s∏u˝by zdrowia. Efekty kszta∏cenia —
umiej´tnoÊci i kompetencje:dostrzegania aspektów ekonomicznych
niepe∏-nosprawnoÊci i rehabilitacji; szacowania kosztówfizjoterapii
i funkcjonowania jednostek ochronyzdrowia w ró˝nych systemach
ochrony zdrowiai ubezpieczeƒ spo∏ecznych.
15. Kszta∏cenie w zakresie zarzàdzania i marketingu
TreÊci kszta∏cenia: Podstawowe poj´cia z zakresuzarzàdzania i
marketingu. Struktura wewn´trznaorganizacji. Plan strategiczny i
operacyjny. Kon-trola w zarzàdzaniu organizacjami.
Zarzàdzaniezasobami ludzkimi. Style kierowania. Rola moty-wacji w
kierowaniu zachowaniami. Komuniko-wanie si´ i negocjacje. Marketing
w sferze dzia-∏alnoÊci zwiàzanej z ochronà zdrowia
cz∏owieka.Mo˝liwoÊci i ograniczenia marketingu w sferzeochrony
zdrowia.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:organizowania jednostki zajmujàcej si´ fizjotera-pià;
post´powania zgodnego z zasadami zarzà-dzania i kierowania;
stosowania marketinguw odniesieniu do sfery dzia∏alnoÊci zwiàzanejz
ochronà zdrowia.
B. GRUPA TREÂCI KIERUNKOWYCH
1. Kszta∏cenie w zakresie metod specjalnych fizjo-terapii
TreÊci kszta∏cenia: Miejsce metod specjalnychkinezyterapii i
terapii manualnej w procesie fizjo-terapii. Metody specjalne jako
zamkni´ta ca∏oÊçi jako zasób Êrodków fizjoterapii. Metody
ukierun-kowane na ∏agodzenie pojedynczych objawów.Metody stosowane
w fizjoterapii okreÊlonychschorzeƒ i dysfunkcji. Metody reedukacji
nerwo-wo-mi´Êniowej, neurorehabilitacji doros∏ychi dzieci, terapii
manualnej i reedukacji posturalnej.Metody specjalne terapii w
Êrodowisku wodnym.Efekty kszta∏cenia — umiej´tnoÊci i
kompetencje:rozumienia specyfiki i przeznaczenia podstawo-wych
metod reedukacji, neurorehabilitacji i tera-pii manualnej;
stosowania metod specjalnychw fizjoterapii.
2. Kszta∏cenie w zakresie medycyny fizykalneji
balneoklimatologii
TreÊci kszta∏cenia: Medycyna fizykalna i jej sk∏a-dowe. Czynniki
fizyczne w profilaktyce, diagno-styce i terapii. Fizykalne metody
diagnostyczneprzydatne w praktyce fizjoterapeutycznej. Kli-niczne
wykorzystanie fizykoterapii w leczeniui doleczaniu ró˝nych
schorzeƒ. Kliniczne wyko-rzystanie magnetoterapii i
magnetostymulacji.Porównanie magnetoterapii i magnetostymula-cji z
innymi metodami wykorzystujàcymi poleelektromagnetyczne.
Zastosowania klinicznekrioterapii miejscowej i ogólnoustrojowej.
Pro-mieniowanie laserowe we wspó∏czesnej medy-cynie. Biostymulacja
laserowa, terapia biodyna-miczna i ablacja laserowa —