Drempels en drijfveren voor participatie Sofie Beunen (Steunpunt Cultuur) An De Meester (Steunpunt Sport)
Drempels en drijfveren voor
participatie
Sofie Beunen (Steunpunt Cultuur)
An De Meester (Steunpunt Sport)
Niet-participanten cultuur
73% van de respondenten bezocht de laatste 6 maanden geen theater 74% ging niet naar een concert in deze tijdsperiode 64% van de respondenten bezocht de voorbije 6 maanden geen museum
Niet-participanten cultuur (2)
1,31
1,39
1,42
1,46
1,62
1,69
1,78
1,80
1,93
1,93
2,02
2,35
0 0,5 1 1,5 2 2,5
mannen
katholiek praktiserend
jongeren (15-17)
Kind tussen 0-5jr
lager opgeleiden
Niet-sporters
studierichting wetenschap en techniek (versus sociale…
geen cultuureducatie (versus act-rec cultuureducatie)
niet-participerende ouders
zonder kunsthobby
arbeider (tov bediende)
studierichting wetenschap en techniek (versus talen en…
Odds om niet (versus wel) te participeren--exp (B)
Niet-sporters
• Lager opgeleiden
• Vooral arbeiders
• Mensen met een laag inkomen
• Vrouwen
• Niet-werkenden
• Ouderen
• Gescheiden/weduwnaar/weduwe
Samenhang sportkenmerken en cultuurparticipatie
1,28
1,31
1,31
1,42
1,43
1,46
1,5
1,15 1,2 1,25 1,3 1,35 1,4 1,45 1,5 1,55
ongeorganiseerd sporten
op verplaatsing sporten
reden sport: ontspanning (musea)-…
reden sport: gezondheid (musea)-…
sportwedstrijden bijwonen
recreatief sporten (vs competitie)
reden sport: sociaal (theater)-ivm…
Odds om wel (versus niet) aan cultuur te participeren exp (B)
Participatiedrempels Cultuur
• Musea – 47% zegt “het interesseert me gewoon niet” – 37% “het aanbod interesseert me niet” – 32% “ik heb er geen tijd voor”
• Theater/podiumkunsten – 38% zegt “het interesseert me gewoon niet” – 35% “ik heb er geen tijd voor” – 34% “ik blijf liever thuis”
• Concerten – 34% zegt “het interesseert me gewoon niet” – 31% “ik blijf liever thuis” – 30% “ik heb er geen tijd voor”
Meest gekozen drempels
• Financieel: – Hoger bij concerten
(23%)
– Lager bij musea (8%)
• Desinteresse – Hoger bij musea (73%)
– Lager bij concerten (63%)
• Informatie: – Hoger bij musea (14%)
– Lager bij concerten (7%)
• Tijdsdruk
– Hoger bij theater (42%)
– Lager bij musea (36%)
• Geografisch:
– Hoger bij concerten (21%)
– Lager bij musea (16%)
• Sociaal:
– Hoger bij concerten (16%)
– Lager bij theater (11%)
Drempels naar activiteit
0,00%
10,00%
20,00%
30,00%
40,00%
50,00%
60,00%
70,00%
80,00%
2004 2009 2014
Evolutie drempels theater
Geografisch
Tijdsdruk
Financieel
Sociaal
Info
Interesse
Evolutie drempels
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
2004 2009 2014
Evolutie drempels voor museumbezoek
geografisch
tijd
financien
sociaal
informatie
interesse
Evolutie drempels (2)
0,00%
10,00%
20,00%
30,00%
40,00%
50,00%
60,00%
70,00%
2004 2009 2014
Evolutie drempels concerten
geografisch
tijd
financien
sociaal
informatie
interesse
• Evolutie drempels door wijzigingen in samenleving: samenstelling populatie?
– Controle voor diploma (meer hoger opgeleiden), leeftijd (meer ouderen), generatie, geslacht…
-> evolutie in ervaren van drempels
->opleidingsverschillen in drempelkeuze
! Geen specifieke evolutie in drempels naargelang opleiding
Evolutie drempels (3)
Profiel van gedesinteresseerden
• Lager opgeleiden
• Arbeiders (meer dan bedienden/ambtenaren)
• Geen kunstzinnige hobby
• Geen cultuureducatie op school gekregen (theater)
• Mensen met niet-participerende ouders
• Mannen
• Jongeren (15-17 jaar)
• Hoger opgeleiden
• Voltijds werkenden
• Hoger bedienden, kader, vrije beroepen en zelfstandigen meer dan bedienden/ambtenaren (leerkrachten minder)
• Mensen met jonge kinderen (tussen 0 en 11 jaar)
• Samenwonenden en getrouwden
• Niet-sporters (theater)
• Mensen die in meerdere studiedomeinen actief waren/zijn (concerten)
• Met participerende ouders (concerten)
• Vrouwen (theater)
• Stedelingen (theater)
Profiel van mensen met tijdsdruk
• Practical discourse
– Niet deelnemen om praktische redenen
– Kunnen goed beschrijven wat ze al dan niet interessant vinden
• Absent discourse
– Cultuur is geen deel van hun leven
– Staan er niet negatief tegenover, hebben er geen ervaring mee
– Geen netwerk waarin cultuur aanwezig is
– Moeilijk om te beschrijven wat ze (niet) leuk vinden
Profielen niet-participanten
Participatiedrempels Sport
Drempels om niet/minder fysiek actief te zijn
1,70 1,49
1,68 1,50
1
2
3
4
5
Reflectief Verzet Oppositioneel Verzet
Vrouw (n=1503) Man (n=1517)
Drempels volgens geslacht
1,82 1,43
1,76 1,51 1,56 1,46
1
2
3
4
5
Reflectief verzet Oppositioneel verzet
Geen of Diploma Lager onderwijs (n=364)
Diploma Secundair onderwijs (n=1439)
Diploma Hoger onderwijs (n=930)
Drempels volgens diploma
*
*
Vaak geen interesse in cultuur wanneer men niet sport Wanneer men drempel ervaart bij sport, heel waarschijnlijk
dat men deze ook ervaart bij cultuur, omgekeerd in mindere mate Bv. financiële en geografische drempel
Informatiedrempel: geen samenhang Sterkste samenhang bij desinteresse en tijd
Ongeïnteresseerd in sport: 90% van hen ook niet geïnteresseerd in cultuur
Niet geïnteresseerd in cultuur: 50% van hen ook niet geïnteresseerd in sport
75% van ‘geen tijd om te sporten’= ook geen tijd voor cultuur 66% van ‘geen tijd voor cultuur’= ook geen tijd voor sport
Geen tijd=deels te interpreteren als desinteresse?
Samenhang drempels sport & cultuur
Zelf-determinatietheorie (Deci & Ryan)
Persoonlijk
belang
Interne
druk
‘omdat anderen
van mij verwachten
dat ik aan FA doe’
Externe
druk
‘omdat ik moet
tonen hoe goed ik
kan sporten’
‘omdat ik de
gezondheidsvoor-
delen ervan inzie’
‘omdat ik FA/sport
leuk vind’
Geboeidheid,
interesse, plezier
persoonlijke
relevantie, zinvol
Schaamte, schuld,
zelfwaarde
Straf,
beloning,
verwachting
AUTONOME
MOTIVATIE GECONTROLEERDE
MOTIVATIE
‘ik zie het nut van
FA/sport niet in’
Gebrek aan
motivatie, intentie
Futloos,
ontmoediging,
faalangst
AMOTIVATIE
Interesse,
plezier
Motieven sport
3,2
3
1,7
7
4,8
9
4,7
9
3,4
1
2,2
0
4,7
2
4,7
8
1
2
3
4
5
6
7
Sociale factoren Competitie Lichaam &Gezondheid
Plezier &Ontspanning
Vrouw (n=994) Man (n=1075)
Motieven volgens geslacht
*
*
*
3,4
4
1,9
7
4,3
0
4,4
7
3,3
6
1,9
6
4,7
7
4,7
7
3,1
2
1,8
7
4,9
4
4,8
8
1
2
3
4
5
6
7
Sociale factoren Competitie Lichaam &Gezondheid
Plezier enOntspanning
Geen of Diploma Lager Onderwijs (n=149)
Diploma Secundair onderwijs (n=936)
Diploma Hoger Onderwijs (n=740)
Motieven volgens diploma
* *
Conclusie sport
• Vlamingen sporten voornamelijk omwille van
– lichaams- en gezondheidsgerelateerde motieven
– plezier- en ontspanningsgerelateerde motieven
• Verschillen tussen subgroepen gering
• Motieven om niet te sporten minder
doorslaggevend
• Geen tijd, geen interesse
• Practical discourse <-> absent discourse – Cultuur is geen element van de leefwereld, maar geen
afkeer • Cultuur introduceren in leefwereld
• Evolutie drempels
Conclusie cultuur
• Alexander Vander Stichele (Faro) Stafmedewerker participatie & veldanalyse
• Delphine Hesters (Kunstenpunt) Coördinator podiumkunsten & medewerker onderzoek en beleid
• Tatjana Van Driessche (Demos) Lokale Netwerken en Sport
Discutanten
• Uitbreiden publiek
• Desinteresse
• Voorgestelde maatregelen
• Financiële drempel
• Focus op etnische minderheidsgroepen
Gespreksonderwerpen
Vertrouwen in de mogelijkheid om participatie uit te breiden en bepaalde doelgroepen te overtuigen:
Hoe groot is dit vertrouwen bij jullie?
Wie zou er nog overtuigd kunnen worden? Op welke manier?
Discussie
• Moeten gedesinteresseerden overtuigd worden om aan sport en cultuur deel te nemen? Waarom wel/niet? Hoe?
Discussie
• Wat denken jullie van volgende maatregelen:
– Cultuur/sport op school en op de werkvloer
– Combineren met sociaal gebeuren? (bv. feest)
– Combineren met sociale media
Discussie
• Vanuit het beleid is er altijd veel aandacht geweest voor de financiële drempel. Terecht of niet?
Discussie
Focus op etnische minderheidsgroepen: Ervaren ze dezelfde drempels?
Of ook andere zoals aanbod, taal, uitsluiting in het algemeen…?
Hoe kan je daarmee omgaan?
Discussie
• Is desinteresse in essentie desinteresse?
– Welke andere factoren spelen mee?
– Want, is het echt mogelijk dat mensen in geen enkele culturele of sportieve activiteit geïnteresseerd zijn (gegeven het uitgebreide aanbod)?
– Hoe lossen we dit op?
Discussie
• Zijn er mogelijke kruisbestuivingen tussen sport en cultuur?
– Wat werkt drempelverlagend in beide disciplines?
– Zijn er activiteiten die sport en cultuur (kunnen) combineren?
• Is dat nuttig? Waarom wel of niet?
Discussie
Bedankt!