Dr Willem Stolk Houdveld Hoërskool Welkom

Dr Willem StolkHoudveld HoërskoolWelkom

Wat is die doel van asemhaling ?

Verskaf O2 aan die liggaam vir selrespirasie

Verwyder CO2 uit die liggaam

Verskil tussen asemhaling en gaswisseling ?

Asemhaling is ‘n aktiewe proses om lug na en van- af die gaswisselingsopper- vlak (longe) te vervoer

Gaswisseling is die uitruil van gasse van ‘n hoë kon- sentrasie na ‘n lae konsen- trasie tussen bv. die selle en die bloed. (osmose)

DIE ASEMHALINGSAPPARAAT BESTAAN UIT ...

1. LUGGANGE

2.LONGE

3. ASEMHALINGSPIERE

4. RESPIRATORIESE SENTRUMS

Ken die bou en funksies van elke deel van

die asemhalingsappara

at baie goed !!!

(1)

LUGGANG

E

(1)

LUGGANG

E

NEUSHOLTE

FARINKS

LARINKS

TRACHEA

BRONGUSSE

A

B

C

D

E

Bestaan uit

NEUSHOLTES

FARINKS

LARINKS

TRACHEA

!!! Kyk mooi !!!

!

(A)

Neusholte

UITWENDIGE NEUSOPENINGESEPTUM

ONDERSTE NEUSSKULP

MIDDELSTE NEUSSKULP

BOONSTE NEUSSKULP

REUKSTREEK

ASEMHALINGSTREEK

NEUSHOLTES Uitgevoer met ‘n gesilieerde slymvlies wat die volgende be- langrike funksies verrig

Leer dit goed !!!!

Uitgevoer met ‘n gesilieerde slymvlies wat die volgende be- langrike funksies verrig

Leer dit goed !!!!

1.SLYM MAAK INKOMENDE LUG VOGTIG SO DAT VLIESE IN LONGE NIE UITDROOG NIE

2. BLOED IN KAPILLêRE BLOEDVATE VERWARM DIE INSTROMENDE LUG

3. DIE SLYM IS ANTISEPTIES EN VERNIETIG INGEASEMDE KIEME

4. STOFDEELTJIES KLOU AAN SLYM VAS EN WORD DAN DEUR SWAAIBEWEGINGS VAN SILLIUMS NA BUITE GEVOER

1.SLYM MAAK INKOMENDE LUG VOGTIG SO DAT VLIESE IN LONGE NIE UITDROOG NIE

2. BLOED IN KAPILLêRE BLOEDVATE VERWARM DIE INSTROMENDE LUG

3. DIE SLYM IS ANTISEPTIES EN VERNIETIG INGEASEMDE KIEME

4. STOFDEELTJIES KLOU AAN SLYM VAS EN WORD DAN DEUR SWAAIBEWEGINGS VAN SILLIUMS NA BUITE GEVOER

(B)

Farinks

FARINKS

Twee openinge in farinks, nl.

Buise van Eustachius ***

Verbind die farinks met die middeloor

Baie belangrike funksie !!!

!!!!! KYK MOOI !!!

Twee openinge in farinks, nl.

Buise van Eustachius ***

Verbind die farinks met die middeloor

Baie belangrike funksie !!!

!!!!! KYK MOOI !!!

OORDROM MIDDELOOR

KEELHOLTE

ESTACHIUSBUIS Hou die lugdruk aan

weerskante van die oordrom konstant (NB!!)

Hou die lugdruk aan weerskante van die oordrom konstant (NB!!)

Wat is die funksievan die farinks ?

Uitgevoer met gesil- lieerde epiteel en slym Vang vreemde voor- werpe vas wat uit- gehoes kan word

(C)

Larinks

LARINKS

VOORAANSIG VOORAANSIGepiglottis

kraakbeen

trachea

kraakbeen

glottis

epiglottis Epiglottis verrig ‘n belangrike funksie Dit sluit die lugpyp gedurende die slukproses (NB!!)

Epiglottis verrig ‘n belangrike funksie Dit sluit die lugpyp gedurende die slukproses (NB!!)

(D)

Trachea

TRACHEA

Beskik oor C-vormige kraakbeenringe wat die lugweg oophou. Uitgevoer met wimperepiteel. Voer opwaartse swaaibewegings uit om ongewenste dele uit te voer.

Beskik oor C-vormige kraakbeenringe wat die lugweg oophou. Uitgevoer met wimperepiteel. Voer opwaartse swaaibewegings uit om ongewenste dele uit te voer.

Rook vernietig wimpers (sillias)

Rokershoesie !!!!!!

Stofdeeltjies nie na bo uitgevoer nie

(E)

Brongusse

BRONGUSSE

Linker- en regter brongus Regter brongus vertak in drie takke Linker bronchus in twee takke

Linker- en regter brongus Regter brongus vertak in drie takke Linker bronchus in twee takke

(2)

LONGE (2)

LONGE

Linkerlong

Regterlong

Twee lobbe !!Drie lobbe

*** UITWENDIGE BOU ***

Mediastinum

Diafragma

• Holte wat longe van mekaar skei.• Huisves hart, tragea, esofagus, ens.

trachea

Regter brongusLinker brongus

*** INWENDIGE BOU ***

Brongiool

Brongiool

alveolusse

Hier waar gaswisseling plaasvind O2 word deur die bloed- stroom opgeneem CO2 word deur die bloed- stroom afgegee

Hoe is die alveolusse aangepas om hulle funksie

te verrig ?

1.Vergroot die gaswisselingsop-

pervlak geweldig baie.2.Die wande is baie dun

sodat die gasse maklik kan

diffundeer

1.Vergroot die gaswisselingsop-

pervlak geweldig baie.2.Die wande is baie dun

sodat die gasse maklik kan

diffundeer

1.Pulmonale arterie

2.Brongiool

3.Vestibulum

4.Pulmonale vene

5.Atrium

6.Alveolusse

7.Infudibulum

8.Kapillêre bloedvate

1

2

4

5

6

7

3

8

BLITS HERSIENIN

G

1

2

3

4

5

6

7

8

neusholte

mondholte

epiglottis

larinks

trachea

Linker brongus

brongiool

alveolus

Vervang die nommers met die

korrekte byskrifte !!

87

65

43

2

1

Rangskik die ondergenoemde sodat die pad wat O2 volg tydens

inaseming duidelik blyk.

SEL – WEEFSELVLOEISTOF – ALVEOLUS - ATRIUM

VESTIBULUM – KAPILLêRE BLOEDVAT - BRONGIOOL

TRACHEA – NEUSHOLTE – ATMOSFEER – FARINKS

LARINKS – BRONGUS – PULMONALE ARTERIE

(3)

ASEMHALING-

SPIERE

(3)

ASEMHALING-

SPIERE

Inwenige tussenribspiere!!! Uitaseming !!!

Uitwendige tussenribspiere!!! Inaseming !!!!

Diafragma!!! Inaseming !!!

(4)

RESPIRATORIESE

SENTRUMS

(4)

RESPIRATORIESE

SENTRUMS

MEDULLA OBLONGATA

CO2- SPANNING

inaseming uitaseming

Inaseming

1.Aktiewe proses met spiersametrekking.2.Diafragma trek

saam en word minder kon-veks.

3.Die uitwendige tussen-ribspiere trek saam.

4.Ribbe en borsbeen be-weeg opwaarts.

5.Abdominale spiere ver-slap – ingewande sak af

6.Borskasholte vergroot

7.Druk in interpleurale ruimte is nou laer as die atmosferiese druk

1.Aktiewe proses met spiersametrekking.2.Diafragma trek

saam en word minder kon-veks.

3.Die uitwendige tussen-ribspiere trek saam.

4.Ribbe en borsbeen be-weeg opwaarts.

5.Abdominale spiere ver-slap – ingewande sak af

6.Borskasholte vergroot

7.Druk in interpleurale ruimte is nou laer as die atmosferiese druk

8. Lug word in die longe ingesuig vanweë die drukverskille

9.Hou aan tot die druk binne en buite die lon-ge gelyk is

Baie belangrik !!!!

8. Lug word in die longe ingesuig vanweë die drukverskille

9.Hou aan tot die druk binne en buite die lon-ge gelyk is

Baie belangrik !!!!

Uitaseming

1.Passiewe proses.2.Diafragma ontspan

en word meer konveks.

3.Inwendige tussenrib-spiere trek saam en die ribbes beweeg nou na onder.

4.Abdominale spiere trek saam.

5.Die borsholte verklein.

6.Die druk in die inter-pleurale ruimte styg hoër as die atmosfe-riese druk.

1.Passiewe proses.2.Diafragma ontspan

en word meer konveks.

3.Inwendige tussenrib-spiere trek saam en die ribbes beweeg nou na onder.

4.Abdominale spiere trek saam.

5.Die borsholte verklein.

6.Die druk in die inter-pleurale ruimte styg hoër as die atmosfe-riese druk.

7. Lug word uit long ge-forseer vanaf die hoë druk binne die longe na die laer druk buite die longe.

Baie belangrik !!!

7. Lug word uit long ge-forseer vanaf die hoë druk binne die longe na die laer druk buite die longe.

Baie belangrik !!!

Inaseming

Uitaseming

Longvlakke

weefselvlakke

Gedeoksigineerde bloed vanaf selle

Kapillêre bloedvat

1.Daar is O2-arme bloed in die kapillêre bloedvate om die alveolus.2.Lug binne die alveolus is ryk aan O2.3.Slegs twee dun sellae skei die O2-arme bloed van die 02- ryke lug in die alveolus.4.Daar is dus ‘n konsentrasie- gradiënt tussen die bloed en die lug.5.O2 diffundeer nou van ‘n hoë konsentrasie in alveolus na ‘n lae konsentrasie in die bloed.6.O2 verbind met hemoglobien en vorm oksihemoglobien.

7. O2 word na selle vervoer.

1.Daar is O2-arme bloed in die kapillêre bloedvate om die alveolus.2.Lug binne die alveolus is ryk aan O2.3.Slegs twee dun sellae skei die O2-arme bloed van die 02- ryke lug in die alveolus.4.Daar is dus ‘n konsentrasie- gradiënt tussen die bloed en die lug.5.O2 diffundeer nou van ‘n hoë konsentrasie in alveolus na ‘n lae konsentrasie in die bloed.6.O2 verbind met hemoglobien en vorm oksihemoglobien.

7. O2 word na selle vervoer.

O2

Gaswisseling by

longvlakkeO2

1.Die bloed in die kapillêre bloedvate om die alveolus

het ‘n hoë konsentrasie CO2.

2. Die lug binne die alveolus het ‘n lae konsentrasie CO2.

3. Daar is dus ‘n CO2-konsen- trasie-gradiënt tussen die lug en die bloed.

4.CO2 diffundeer van ‘n hoë konsentrasie in die bloed na ‘n lae konsentrasie in die long-blasies.

5.CO2 in die lug in die longblasie word nou na die atmosfeer uitgeasem

1.Die bloed in die kapillêre bloedvate om die alveolus

het ‘n hoë konsentrasie CO2.

2. Die lug binne die alveolus het ‘n lae konsentrasie CO2.

3. Daar is dus ‘n CO2-konsen- trasie-gradiënt tussen die lug en die bloed.

4.CO2 diffundeer van ‘n hoë konsentrasie in die bloed na ‘n lae konsentrasie in die long-blasies.

5.CO2 in die lug in die longblasie word nou na die atmosfeer uitgeasem

CO2

Gaswisseling by

longvlakkeCO2

1.Weefselvloeistof om selle is deur een sellaag van die bloed geskei.

2.Selle en weefselvloeistof het min O2 vanweë sel-respirasie.

3.Bloed vanaf die longe het baie O2 vanweë gaswis-seling.

4.Daar is dus ‘n O2-konsen-trasiegradiënt tussen sel-le en die bloed in die ka-pillêre.

5.O2 diffundeer nou vanaf die hoë konsentrasie in die bloedvate na die laer konsentrasie in die selle.

1.Weefselvloeistof om selle is deur een sellaag van die bloed geskei.

2.Selle en weefselvloeistof het min O2 vanweë sel-respirasie.

3.Bloed vanaf die longe het baie O2 vanweë gaswis-seling.

4.Daar is dus ‘n O2-konsen-trasiegradiënt tussen sel-le en die bloed in die ka-pillêre.

5.O2 diffundeer nou vanaf die hoë konsentrasie in die bloedvate na die laer konsentrasie in die selle.

Gaswisseling by

weefselsO2

1.Selle bevat baie CO2 van-weë selrepirasie.

2.Die bloed in die bloedvate vanaf die longe het min CO2.

3.Daar is dus ‘n CO2-gra-diënt tussen die bloedvate en die selle.

4.CO2 diffundeer nou van ‘n hoë konsentrasie in die selle na ‘n lae konsentra-sie in die bloedvate.

5.CO2 verbind aan water in die rooibloedliggaampie en vorm koolsuur.

6.Dit breek op en vorm bi-karbonaat.

1.Selle bevat baie CO2 van-weë selrepirasie.

2.Die bloed in die bloedvate vanaf die longe het min CO2.

3.Daar is dus ‘n CO2-gra-diënt tussen die bloedvate en die selle.

4.CO2 diffundeer nou van ‘n hoë konsentrasie in die selle na ‘n lae konsentra-sie in die bloedvate.

5.CO2 verbind aan water in die rooibloedliggaampie en vorm koolsuur.

6.Dit breek op en vorm bi-karbonaat.

Gaswisseling by

weefselsCO2

O2

1.Deel van die suurstof los in die bloedplasma op en word in oplos-sing vervoer.

2.Die meeste suurstof (98%) ver-bind met hemoglobien om oksihe-moglobien te vorm

CO2

1.Die meeste koolstofdioksied (70%) word deur die bloed as bikarbo-naatione vervoer. CO2 reageer met die water in bloedplasma en vorm koolsuur. Dit ioniseer dan in die bikarbonaatione.

2.’n Klein hoeveelheid (7%) los in water op en word dan in oplossing deur die bloedplasma vervoer.

3.‘n Deel (23%) verbind met hemo-globien om karbaminohemoglobien te vorm. CO2 word dan so na die longe vervoer.