liderler üzerine yapılan betimleyici bir araştırmasından bir dönüşümsel liderlik teorisi formüle etmiştir. Burns’e göre, bir liderin temel rolü ahlaki konu ve sorunlara ilişkin farkındalığı artırmak ve insanlara birbirleriyle çatışma halinde bulunan değerleri analiz etme konusunda yardımcı olmaktır. Burns dönüşümsel liderliği “lider ve izleyenlerinin, birbirlerinin ahlak ve motivasyon düzeylerini arttırdıkları
DÖNÜŞÜMSEL LİDERLİK VE TANIMI James Mcgregor Burns (1978) politik liderler üzerine yapılan betimleyici bir araştırmasından bir dönüşümsel liderlik teorisi formüle etmiştir. Burns’e göre, bir liderin temel rolü ahlaki konu ve sorunlara - PowerPoint PPT Presentation
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
DÖNÜŞÜMSEL LİDERLİK VE TANIMIJames Mcgregor Burns (1978) politik liderler
üzerine yapılan betimleyici bir araştırmasından bir dönüşümsel liderlik
teorisi formüle etmiştir. Burns’e göre, bir liderin temel rolü ahlaki konu ve sorunlara
ilişkin farkındalığı artırmak ve insanlara birbirleriyleçatışma halinde bulunan değerleri
analiz etme konusunda yardımcı olmaktır.Burns dönüşümsel liderliği “lider ve izleyenlerinin,
birbirlerinin ahlak ve motivasyon düzeylerini arttırdıkları
bir süreç” olarak tanımlamaktadır.
Bu liderler korku, açgözlülük, kıskançlık yada kin gibi olumsuz duygular yerine; eşitlik,
adalet, barış ve hümanizm gibi idealler ve ahlaki değerler yolu ile astların bilinç
düzeylerini yükseltmeye çalışır.Bernard Bass ise dönüşümsel liderliği
savunmuş ve yaygınlaştırmıştır. Ona göre dönüşümsel liderlik değişikliğe karşı
koyanların üstesinden gelebilir. Bunu da örgüt içinde yapabilir. Bu örgütler içerisinde amaçlar,
yapılar ve prosedürler net değildir. Ancak güven seviyeleri yüksektir.
(Bess ve Goldman, 2001:434)
Diphoye ve Ark, Kouzes ve Schermerhorn’a göre vizyon, okul, aile
ve çevre faktörlerinin sahip oldukları güç ve olanakları bütünleştirebilecek aynı
zamanda anlam ve yön verebilecek bir kavramdır dönüşümsel liderlik. Bu
nedenle dönüşümsel liderlik çalışmaları, belirlenen temel ilke ve özelliklere
uygulamacılara da rehberlik edebilecek çözümlemeler içermektedir. Bu özellikler şöyle sıralanabilir: (Sabancı , 2005:29)
*Paylaşılan bir vizyonu oluşturma ve ifade etme*Karizmatik olma
*İşbirliği koşullarını oluşturma*İzleyenlerin kişisel katkılarını ve başarılarını
takdir etme*Yeni fırsatları sezme gücüne sahip olma ve risk
üstlenme*Entelektüel işlem gerektiren durumlarda yüksek
düzeyde uyarılma*Yüksek edim beklentisi yansıtma
*Birey, grup ve örgüt amaçlarını bütünleştirme ve izleyenlerce kabulünü sağlama
*İzleyenlere gereksinim duydukları alanlarda bireysel destek sağlama
Dönüşümsel liderler,izleyenlerin gereksinimlerini kararlaştırırken şu
sistemlerine dahil etmeyi gerektirir. İnsanları, yapısal tabloların küçük karelerine yerleştirmeye devam edemeyiz. Psikolojik olarak bu
onları hapseder. Görev rotasyonu ise zenginleştirici bir gerçeklik
oluşturur.
4. Kutsal olana meydan okuyun: Örgütler, kendilerini dönüştürürken
–şu an için çalışan, ancak gelecekle ve geleceğe hazırlamak için inşa ettiğimiz örgütle pek fazla
alakası olmayan programları, politikaları ve uygulamaları
ıskartaya çıkartarak- “planlı terk etmeyi” uygulamalıdır.
5. Dilin gücünü kullanın: Liderler, birkaç tane açık, tutarlı mesajı
tekrar tekrar vermelidir. Liderler, seslerini kullanarak, bütün
müşterileriyle, bütün teşkilatıyla iletişim içinde olarak, bağlantı
kuran ve aydınlatan birkaç etkili mesaj vererek önderlik etmelidir.
6. Liderliği örgüt sathına yayın: Her örgütün bir değil, daha fazla
lideri olmalıdır. Bazıları bunu “yetkilendirme”; diğerleri “liderlik görevlerini paylaştırmak” olarak dile getirir. Liderlik, örgütün her üyesi tarafından paylaşılan bir
sorumluluktur.
7. önden yol gösterin, arkadan iteklemeyin: Geleceğin lideri, korunaklı bir kayalığa oturup,
rüzgarın hangi yönden eseceğini kestirmeyi beklemez. Liderler, arzu
edilen davranışları sergiler, asla sözünden dönmez ve liderliğin,
nasıl yapmak gerektiğinden ziyade, nasıl olmak gerektiği meselesi
olduğunu bilir.
8. Performansı değerlendirin: Kendini değerlendirme, ilerleme kaydetmek için esastır. Değişim sürecinin başlangıcından beri,
misyon, hedefler konusunda açık olmalıyız. İyi tanımlanmış eylem adımları ve sonuçları ölçmeye yönelik bir plan, herhangi bir
değişimi tasarlamak için elzemdir.
KAYNAKLAR:1) Unswath, 2000 Durumsal ve
Dönüşümsel Önderlik Arasındaki İlişki 2) www.marquette.edu
3) Yönetim ve Ekonomi Yıl:2006Cilt:13/Sayı:1Celal Bayar Ünv. İ.İ.B.F. 4) “Kuruluşunuz Hakkında Sormanız
Gereken En Önemli Beş Soru”, Optimist Yayınları 2008.